©Kancelária Sejmu
s. 1/49
Dz.U. 1960 Nr 30 poz. 168
USTAWA z dnia 14 czerwca 1960 r.
Kodeks postgpowania administracyjnego
Opracowano na pod-stawie: tj. Dz.U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071, z 2001 r. Nr 49, poz. 509, z 2002 r. Nr 113, poz. 984, Nr 153, poz. 1271, Nr 169, poz. 1387, z 2003 r. Nr 130, poz. 1188, Nr 170, poz. 1660, z 2004 r. Nr 162, poz. 1692, z 2005 r. Nr 64, poz. 565, Nr 78, poz. 682, Nr 181, poz. 1524.
Dzial I Przepisy ogólne
Rozdzial 1 Zakres obowiazywania
wykladnia TK z dnia 23 czerwca 1993 r. (Dz.U. Nr 59, poz. 278) dot. art. 27a; z dnia 21 czerwca 1995 r. (Dz.U. Nr 78, poz. 397) dot. art. 218 § 1.
Art. 1.
Kodeks postejtowania administracyjnego normuje postejtowanie:
1) przed organami administracji publicznej w naležaxych do wlašciwošci tych organów sprawach indywidualnych rozstrzyganych w drodze decyzji admi-nistracyjnych,
2)  przed innymi organami paňstwowymi oraz przed innymi podmiotami, gdy sa^ one powolane z mocy prawa lub na podstawie porozumieň do zalatwiania spraw okrešlonych w pkt 1,
3) w sprawach rozstrzygania sporów o wlašciwošč mi^dzy organami jednostek samorzadu terytorialnego i organami administracji rzadowej oraz mi^dzy organami i podmiotami, o których mowa w pkt 2,
4) w sprawach wydawania zašwiadczeň.
Art. 2.
Kodeks postejtowania administracyjnego normuje ponadto postejtowanie w sprawie skarg i wniosków (Dzial VIII) przed organami paňstwowymi, organami jednostek samorzaxlu terytorialnego oraz przed organami organizacji spolecznych.
Art. 3.
§ 1. Przepisów Kodeksu postejtowania administracyjnego nie stosuje si? do: 1) postejDOwania w sprawach kárnych skarbowych,
2006-04-05
©Kancelária Sejmu________________________________________________________________________________s. 2/49
2) spraw uregulowanych w ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz.U. Nr 137, poz. 926), z wyjatkiem przepisów dzialów IV, V i VIII.
§ 2. Przepisów Kodeksu post?powania administracyjnego nie stosuje si? równiež do post?powania w sprawach:
l)-3) (skrešlone),
4) naležaxych do wlašciwošci polskich przedstawicielstw dyplomatycz-nych i urz?dów konsularnych,
o ile przepisy szczególne nie stanowiajnaczej.
§ 3. Przepisów Kodeksu post?powania administracyjnego nie stosuje si? takže do post?powania w sprawach wynikajaxych z:
1)  nadrz?dnošci i podleglošci organizacyjnej w stosunkach mi?dzy orga-nami paňstwowymi i innymi paňstwowymi jednostkami organizacyj-nymi,
2)  podleglošci službowej pracowników organów i jednostek organizacyj-nych wymienionych w pkt 1,
o ile przepisy szczególne nie stanowiajnaczej.
§ 4. Do post?powania w sprawach wymienionych w § 1, 2 i 3 pkt 2 stosuje si? jednak przepisy dzialu VIII.
§ 5. Rada Ministrów, w drodze rozporzaxlzenia môže rozciajmač przepisy Kodeksu post?powania administracyjnego w calošci lub w cz?šci na post?powania w sprawach wymienionych w § 2.
Art. 4.
Kodeks post?powania administracyjnego nie narusza szczególnych uprawnieň wyni-kajaxych z immunitetu dyplomatycznego i konsularnego oraz umów i zwyczajów mi ?dzy narodowy ch.
Art. 5.
§ 1. Ježeli przepis prawa powoluje si? ogólnie na przepisy o post?powaniu admini-stracyjnym, rozumie si? przez to przepisy Kodeksu post?powania administracyjnego.
§ 2. Ilekroč w przepisach Kodeksu post?powania administracyjnego jest mowa o:
1) kodeksie - rozumie si? przez to Kodeks post?powania administracyjnego,
2) (skrešlony),
3) organach administracji publicznej - rozumie si? przez to ministrów, centrálne organy administracji rzadowej, wojewodów, dzialajace w ich lub we wlasnym imieniu inne terenowe organy administracji rzadowej (ze-spolonej i niezespolonej), organy jednostek samorzadu terytorialnego oraz organy i podmioty wymienione w art. 1 pkt 2,
4) ministrach - rozumie si? przez to Prezesa i wiceprezesa Rady Ministrów pelniaxych funkcj? ministra kierujaxego okrešlonym dzialem administracji rzadowej, ministrów kierujaxych okrešlonym dzialem administracji rzadowej, przewodniczaxych komitetów wchodzaxych w sklad Rady Ministrów, kierowników centrálnych urz?dów administracji rza^-
2006-04-05
©Kancelária Sejmu________________________________________________________________________________s. 3/49
dowej podleglych , podporzaxlkowanych lub nadzorowanych przez Pre-zesa Rady Ministrów lub wlašciwego ministra, a takže kierowników in-nych równorz?dnych urz?dów paňstwowych zalatwiajaxych sprawy, o ktorých mowa w art. 1 pkt 1 i 4,
5)  organizacjach spolecznych - rozumie si? przez to organizacje zawodo-we, samorzadowe, spóldzielcze i inne organizacje spoleczne,
6)  organach jednostek samorzadu terytorialnego - rozumie si? przez to organy gminy, powiatu, województwa, zwiazków gmin, zwiazków powia-tów, wójta, burmistrza (prezydenta miasta), starost?, marszalka województwa oraz kierowników služb, inspekcji i stražy dzialajaxych w imieniu wójta, burmistrza (prezydenta miasta), starosty lub marszalka województwa, a ponadto samorzadowe kolegia odwolawcze.
Rozdzial 2 Zásady ogólne
Art. 6.
Organy administracji publicznej dzialaja^na podstawie przepisów prawa.
Art. 7.
W toku post?powania organy administracji publicznej stojana stražy praworzadnošci i podejmuja^ wszelkie kroki niezb?dne do dokladnego wyjašnienia stanu faktycznego oraz do zalatwienia sprawy, majac na wzgl?dzie interes spoleczny i sluszny interes obywateli.
Art. 8.
Organy administracji publicznej obowiazane sa^prowadzič post?powanie w taki spôsob, aby pogl?biač zaufanie obywateli do organów Paňstwa oraz šwiadomošč i kultúre; prawna^ obywateli.
Art. 9.
Organy administracji publicznej sa^ obowiazane do naležytego i wyczerpujaxego in-formowania stron o okolicznošciach faktycznych i prawnych, które moga^ mieč wplyw na ustálenie ich praw i obowiazków b?daxych przedmiotem post?powania administracyjnego. Organy czuwaja^nad tym, aby strony i inne osoby uczestniczace w post?powaniu nie poniosly szkody z powodu nieznajomošci prawa, i w tym celu udzielajajm niezb?dnych wyjašnieň i wskazówek.
Art. 10.
§ 1. Organy administracji publicznej obowiazane sa^ zapewnič stronom czynny udzial w každým stadium post?powania, a przed wydaniem decyzji umožli-wič im wypowiedzenie si? co do žebraných dowodów i materialów oraz zglo-szonych žadaň.
§ 2. Organy administracji publicznej moga^ odsta^pič od zásady okrešlonej w § 1 tylko w przypadkach, gdy zalatwienie sprawy nie cierpi zwloki ze wzgl?du
2006-04-05
©Kancelária Sejmu________________________________________________________________________________s. 4/49
na niebezpieczeňstwo dla žycia lub zdrowia ludzkiego albo ze wzgl?du na grožaxa^ niepowetowana^ szkod? materiálny.
§ 3. Organ administracji publicznej obowia^zany jest utrwalič w aktach sprawy, w drodze adnotacji, przyczyny odstavenia od zásady okrešlonej w § 1.
Art. 11.
Organy administracji publicznej powinny wyjašniač stronom zasadnošč przeslanek, którymi kieruja^ si? przy zalatwieniu sprawy, aby w ten sposób w miar? možnošci doprowadzič do wykonania przez strony decyzji bez potrzeby stosowania šrodków przymusu.
Art. 12.
§ 1. Organy administracji publicznej powinny dzialač w sprawie wnikliwie i szyb-ko, poslugujac si? možliwie najprostszymi šrodkami prowadzaxymi do jej za-latwienia.
§ 2. Sprawy, które nie wymagaja^ zbierania dowodów, informacji lub wyjašnieň, powinny byč zalatwione niezwlocznie.
Art. 13.
§ 1. Sprawy, w ktorých uczestnicza^ strony o sporných interesach, moga^ byč zala-twiane w drodze ugody sporza^dzonej przed organem administracji publicznej (ugoda administracyjna).
§ 2. Organ administracji publicznej, przed którym toczy si? post?powanie w sprawie, powinien w tých przypadkach podejmowač czynnošci sklaniajace strony do zawarcia ugody.
Art. 14.
§ 1. Sprawy naležy zalatwiač w formie pisemnej.
§ 2. Sprawy moga^ byč zalatwiane ustnie, gdy przemawia za tym interes strony, a przepis prawny nie stoi ternu na przeszkodzie. Trešč oraz istotne motywy ta-kiego zalatwienia powinny byč utrwalone w aktach w formie protokolu lub podpisanej przez stron? adnotacji.
Art. 15.
Post?powanie administracyjne jest dwuinstancyjne.
Art. 16.
§ 1. Decyzje, od ktorých nie služy odwolanie w administracyjnym toku instancji, sa^ ostateczne. Uchylenie lub zmiana takich decyzji, stwierdzenie ich niewaž-nošci oraz wznowienie post?powania môže nastajňč tylko w przypadkach przewidzianych w kodeksie lub w ustawach szczególnych.
§ 2. Decyzje moga^ byč zaskaržane do sadu administracyjnego z powodu ich nie-zgodnošci z prawem, na zásadách i w trybie okrešlonych w odr?bnych ustawach.
2006-04-05
©Kancelária Sejmu________________________________________________________________________________s. 5/49
Rozdzial 3 Organy wyžszego stopnia i organy naczelne
Art. 17.
Organami wyžszego stopnia w rozumieniu kodeksu saj
1) w stosunku do organów j ednostek samorzaxlu terytorialnego - samorza^dowe kolegia odwolawcze, chyba že ustawy szczególne stanowiajnaczej,
2) w stosunku do wojewodów - wlašciwi w sprawie ministrowie,
3) w stosunku do organów administracji publicznej innych niž okrešlone w pkt 1 i 2 - odpowiednie organy nadrz?dne lub wlašciwi ministrowie, a w razie ich braku - organy paňstwowe sprawujace nadzór nad ich dzialalnošcia^
4) w stosunku do organów organizacji spolecznych - odpowiednie organy wyžszego stopnia tých organizacji, a w razie ich braku - organ paňstwowy sprawujaxy nadzór nad ich dzialalnošcia^.
Art. 18.
Organami naczelnymi w rozumieniu kodeksu saj
1)  w stosunku do organów administracji rza^dowej, organów j ednostek samo-rzadu terytorialnego, z wyjatkiem samorzaxlowych kolegiów odwolawczych oraz organów paňstwowy ch i samorzaxlowy ch j ednostek organizacyjnych -Prezes Rady Ministrów lub wlašciwi ministrowie,
2)  w stosunku do organów paňstwowych innych niž okrešlone w pkt 1 - odpowiednie organy o ogólnokrajowym zasi?gu dzialania,
3) w stosunku do organów organizacji spolecznych - naczelne organy tých organizacji, a w razie braku takiego organu - Prezes Rady Ministrów lub wlašciwi ministrowie sprawujaxy zwierzchni nadzór nad ich dzialalnošcia^.
Rozdzial 4 Wlašciwošč organów
Art. 19.
Organy administracji publicznej przestrzegaja^ z urz?du swojej wlašciwošci rzeczo-wej i miejscowej.
Art. 20.
Wlašciwošč rzeczowa^ organu administracji publicznej ustala si? wedlug przepisów o zakresie jego dzialania.
Art. 21.
§ 1. Wlašciwošč miejscowa^ organu administracji publicznej ustala si?:
1) w sprawach dotyczaxych nieruchomošci - wedlug miejsca jej položenia; ježeli nieruchomošč položona jest na obszarze wlašciwošci dwóch lub wi?cej organów, orzekanie naležy do organu, na którego obszarze znaj-duje si? wi?ksza cz?šč nieruchomošci,
2006-04-05
©Kancelária Sejmu________________________________________________________________________________s. 6/49
2) w sprawach dotyczaxych prowadzenia zakladu pracy - wedlug miejsca, w którym zaklad pracy jest, byl lub ma byč prowadzony,
3) w innych sprawach - wedlug miejsca zamieszkania (siedziby) w kraju, a w braku zamieszkania w kraju - wedlug miejsca pobytu strony lub jednej ze stron; ježeli žádna ze stron nie ma w kraju zamieszkania (siedziby) lub pobytu - wedlug miejsca ostatniego ich zamieszkania (siedziby) lub pobytu w kraju.
§ 2. Ježeli nie možná ustalič wlašciwošci miejscowej w sposób wskazany w § 1, sprawa naležy do organu wlašciwego dla miejsca, w którym nastúpilo zda-rzenie powodujace wszcz^cie post^powania, albo w razie braku ustálenia ta-kiego miejsca - do organu wlašciwego dla obszaru dzielnicy Sródmiešcie w m.st. Warszawie.
Art. 22.
§ 1. Spory o wlašciwošč rozstrzygajaj
1)  mi^dzy organami jednostek samorzadu terytorialnego, z wyjatkiem przypadków okrešlonych w pkt 2-4 - wspólny dla nich organ wyžszego stopnia, a w razie braku takiego organu - sad administracyjny,
2)  mi^dzy kierownikami služb, inspekcji i stražy administracji zespolonej tego samego powiatu, dzialajaxych w imieniu wlasnym lub w imieniu starosty - starosta,
3) mievdzy organami administracji zespolonej w jedným województwie nie wy mieni onými w pkt 2 - wojewoda,
4)  mi^dzy organami jednostek samorzadu terytorialnego w rožných woje-wództwach w sprawach naležaxych do zadaň z zakresu administracji rzadowej - minister wlašciwy do spraw administracji publicznej,
5) (skrešlony),
6) mi^dzy wojewodami oraz organami administracji zespolonej w rožných województwach - minister wlašciwy do spraw administracji publicznej,
7)  mi^dzy wojewoda^ a organami administracji niezespolonej - minister wlašciwy do spraw administracji publicznej po porozumieniu z organem sprawujaxym nadzór nad organem pozostajaxym w sporze z wo-jewoda^
8) mi^dzy organami administracji publicznej innymi niž wymienione w pkt 1-4, 6 i 7 - wspólny dla nich organ wyžszego stopnia, a w razie braku takiego organu - minister wlašciwy do spraw administracji publicznej,
9) mi^dzy organami administracji publicznej, gdy jedným z nich jest minister - Prezes Rady Ministrów.
§ 2. Spory kompetencyjne mi^dzy organami jednostek samorzadu terytorialnego a organami administracji rzadowej rozstrzyga sad administracyjny.
§ 3. Z wnioskiem o rozpatrzenie sporu przez sad administracyjny môže wysta^pič:
1) strona,
2)  organ jednostki samorzadu terytorialnego lub inny organ administracji publicznej, pozostajace w sporze,
3) minister wlašciwy do spraw administracji publicznej,
2006-04-05
©Kancelária Sejmu________________________________________________________________________________s. 7/49
4) minister wlašciwy do spraw sprawiedliwošci, Prokurator Generálny,
5) Rzecznik Praw Obywatelskich.
Art. 23.
Do czasu rozstrzygni^cia sporu o wlašciwošč organ administracji publicznej, na któ-rego obszarze wynikla sprawa, podejmuje tylko czynnošci nie cie1pi3.ce zwloki ze wzgl^du na interes spoleczny lub sluszny interes obywateli i zawiadamia o tym organ wlašciwy do rozstrzygni^cia sporu.
Rozdzial 5 Wylaczenie pracownika oraz organu
Art. 24.
§ 1. Pracownik organu administracji publicznej podlega wylaczeniu od udzialu w postejDowaniu w sprawie:
1)  w ktorej jest strong albo pozostaje z jedna^ ze stron w takim stosunku prawnym, že wynik sprawy môže mieč wplyw na j ego prawa lub obo-wiazki,
2) swego malžonka oraz krewnych i powinowatych do drugiego stopnia,
3) osoby zwiazanej z nim z tytulu przysposobienia, opieki lub kurateli,
4) w ktorej byl šwiadkiem lub bieglym albo byl lub jest przedstawicielem jednej ze stron, albo w ktorej przedstawicielem strony jest jedna z osôb wymienionych w pkt 2 i 3,
5) w ktorej bral udzial w nižszej instancji w wydaniu zaskaržonej decyzji,
6)  z powodu ktorej wszczeto przeciw niemu dochodzenie službowe, po-st^powanie dyscyplinarne lub kárne,
7) w ktorej jedna^ ze stron jest osoba pozostajaxa wobec niego w stosunku nadrz^dnošci službowej.
§ 2. Powody wyla^czenia pracownika od udzialu w post^powaniu trwaja^ takže po ustaniu malžeňstwa (§ 1 pkt 2), przysposobienia, opieki lub kurateli (§ 1 pkt 3).
§ 3. Bezpošredni przeložony pracownika jest obowia^zany na j ego zadanie lub na žaxlanie strony albo z urze^du wylaxzyč go od udzialu w postejtowaniu, ježeli zostanie uprawdopodobnione istnienie okolicznošci nie wymienionych w § 1, które moga^ wywolač watpliwošč, co do bezstronnošci pracownika.
§ 4. Wylaxzony pracownik powinien podejmowač tylko czynnošci nie cierpiace zwloki ze wzgledu na interes spoleczny lub wažny interes stron.
Art. 25.
§ 1. Organ administracji publicznej podlega wylaczeniu od zalatwienia sprawy doty czacej interesówmajajkowych:
1) j ego kierownika lub osôb pozostajaxych z tym kierownikiem w stosun-kach okrešlonych w art. 24 § 1 pkt 2 i 3,
2006-04-05
©Kancelária Sejmu________________________________________________________________________________s. 8/49
2) osoby zajmujacej stanowisko kierownicze w organie bezpošrednio wyž-szego stopnia lub osôb pozostajaxych z nim w stosunkach okrešlonych wart. 24 § 1 pkt2 i 3.
§ 2. Przepis art. 24 § 4 stosuje si? odpowiednio.
Art. 26.
§ 1. W przypadku wylaczenia pracownika (art. 24) j ego bezpošredni przeložony wyznacza innego pracownika do prowadzenia sprawy.
§ 2. W przypadku wylaczenia organu spraw? zalatwia:
1) w okolicznošciach przewidzianych w art. 25 § 1 pkt 1 - organ wyžszego stopnia nad organem zalatwiajaxym spraw?,
2) w okolicznošciach przewidzianych w art. 25 § 1 pkt 2 - organ wyžszego stopnia nad organem, w którym osoba wymieniona w tym przepisie zajmuje stanowisko kierownicze.
Organ wyžszego stopnia môže do zalatwienia sprawy wyznaczyč inny podle-gly sobie organ. W razie gdy osoba^ wymieniona^ w art. 25 § 1 pkt 2 jest minister albo prezes samorzaxlowego kolegium odwolawczego, organ wlašciwy do zalatwienia sprawy wyznacza Prezes Rady Ministrów.
§ 3. Ježeli wskutek wylaczenia pracowników organu administracji publicznej organ ten stal si? niezdolny do zalatwienia sprawy, stosuje si? odpowiednio § 2.
Art. 27.
§ 1. Czlonek organu kolegialnego podlega wylaczeniu w przypadkach okrešlonych w art. 24 § 1. O wylaczeniu tego czlonka w przypadkach okrešlonych w art. 24 § 3 postanawia przewodniczaxy organu kolegialnego lub organu wyžszego stopnia na wniosek strony, czlonka organu kolegialnego albo z urz?du.
§ 2. Ježeli wskutek wylaczenia czlonków organu kolegialnego organ ten stal si? niezdolny do podj?cia uchwaly z braku wymaganego quorum, stosuje si? odpowiednio przepisy art. 26 § 2.
§ 3. Ježeli samorzadowe kolegium odwolawcze wskutek wylaczenia j ego czlonków nie môže zalatwič sprawy, minister wlašciwy do spraw administracji publicznej wyznacza do zalatwienia sprawy inne samorzadowe kolegium odwolawcze.
Art. 27a. (skrešlony).
Rozdzial 6 Strona
Art. 28.
Stronajest každý, czyjego interesu prawnego lub obowiazku dotyczy post?powanie albo kto žada czynnošci organu ze wzgl?du na swój interes prawny lub obowiazek.
2006-04-05
©Kancelária Sejmu________________________________________________________________________________s. 9/49
Art. 29.
Stronami moga^ byč osoby fizyczne i osoby prawne, a gdy chôdzi o paňstwowe i sa-morzadowe jednostki organizacyjne i organizacje spoleczne - równiež jednostki nie p0siadaj3.ce osobowošci prawnej.
Art. 30.
§ 1. Zdolnošč prawna^ i zdolnošč do czynnošci prawnych stron ocenia si? wedlug przepisów prawa cywilnego, o ile przepisy szczególne nie stanowiajnaczej.
§ 2. Osoby fizyczne nie posiadajace zdolnošci do czynnošci prawnych dzialaja^ przez swych ustawowych przedstawicieli.
§ 3. Strony nie bexlace osobami fizycznymi dzialaja^ przez swych ustawowych lub statutowych przedstawi cieli.
§ 4. W sprawach dotyczaxych praw zbywalnych lub dziedzicznych w razie zbycia prawa lub šmierci strony w toku postejtowania na miejsce dotychczasowej strony wstejxijajej nastejtcy prawni.
§ 5. W sprawach dotyczaxych spadków nie objejych jako strony dzialaja^ osoby sprawujace zarzad majatidem masy spadkowej, a w ich braku - kurátor wy-znaczony przez sad na wniosek organu administracji publicznej.
Art. 31.
§ 1. Organizacja spoleczna može w sprawie dotyczacej innej osoby wyst^powač z zavaniem:
1) wszcz^cia postejDowania,
2) dopuszczenia jej do udzialu w post^powaniu,
ježeli jest to uzasadnione celami statutowymi tej organizacji i gdy przemawia za tym interes spoleczny.
§ 2. Organ administracji publicznej, uznajme žaxlanie organizacji spolecznej za uzasadnione, postanawia o wszcz^ciu postejtowania z urz^du lub o dopusz-czeniu organizacji do udzialu w postejtowaniu. Na postanowienie o odmowie wszcz^cia postejtowania lub dopuszczenia do udzialu w postejtowaniu organizacji spolecznej služy zažalenie.
§ 3. Organizacja spoleczna uezestniezy w postejtowaniu na prawach strony.
§ 4. Organ administracji publicznej, wszczynajac post^powanie w sprawie dotyczacej innej osoby, zawiadamia o tym organizacja spoleczna^ ježeli uzná, že može ona byč zainteresowana udzialem w tym postejtowaniu ze wzgl^du na swoje cele statutowe, i gdy przemawia za tym interes spoleczny.
§ 5. Organizacja spoleczna, która nie uezestniezy w postejtowaniu na prawach strony, može za zgoda^ organu administracji publicznej przedstawič ternu or-ganowi swój pogla^d w sprawie, wyražony w uchwale lub ošwiadczeniu jej organu statutowego.
§ 6. (skrešlony).
Art. 32.
Strona može dzialač przez pelnomocnika, chyba že charakter czynnošci wymagajej osobistego dzialania.
2006-04-05
©Kancelária Sejmu_______________________________________________________________________________s. 10/49
Art. 33.
§ 1. Pelnomocnikiem strony môže byč osoba fízyczna posiadajaca zdolnošč do czynnošci prawnych.
§ 2. Pelnomocnictwo powinno byč udzielone na pišmie lub zgloszone do protokolu.
§ 3. Pelnomocnik dolaxza do akt oryginal lub urzedowo pošwiadczony odpis pel-nomocnictwa. Adwokat lub radca prawny oraz rzecznik patentowy môže sam uwierzytelnič odpis udzielonego mu pelnomocnictwa.
§ 4. W sprawach mniejszej wagi organ administracji publicznej môže nie žadač pelnomocnictwa, ješli pelnomocnikiem jest czlonek najbližszej rodziny lub domownik strony, a nie ma watpliwošci co do istnienia i zakresu upowažnie-nia do wystejtowania w imieniu strony.
Art. 34.
§ 1. Organ administracji publicznej wystajň do sadu z wnioskiem o wyznaczenie przedstawiciela dla osoby nieobecnej lub niezdolnej do czynnošci prawnych, o ile przedstawiciel nie zostal juž wyznaczony.
§ 2. W przypadku koniecznošci podj^cia czynnošci nie cierpiacej zwloki organ administracji publicznej wyznacza dla osoby nieobecnej przedstawiciela uprawnionego do dzialania w postejtowaniu do czasu wyznaczenia dla niej przedstawiciela przez sad.
Rozdzial 7 Zalatwianie spraw
Art. 35.
§ 1. Organy administracji publicznej obowiazane sa^zalatwiač sprawy bez zb^dnej zwloki.
§ 2. Niezwlocznie powinny byč zalatwiane sprawy, które moga^byč rozpatrzone w oparciu o dowody przedstawione przez strong laxznie z žadaniem wszcz^cia postejtowania lub w oparciu o fakty i dowody powszechnie znane albo znane z urze^du organowi, przed którym toczy si? postejtowanie, ba^dž možliwe do ustálenia na podstawie daných, ktorými rozporzaxlza ten organ.
§ 3. Zalatwienie sprawy wymagajacej postejtowania wyjašniajaxego powinno na-stajtič nie póžniej niž w ci^gu miesiaca, a sprawy szczególnie skomplikowa-nej - nie póžniej niž w ci^gu dwóch miesiexy od dnia wszcz^cia postejtowa-nia, zaš w postejtowaniu odwolawczym - w ci^gu miesiaca od dnia otrzyma-nia odwolania.
§ 4. Organy wyžszego stopnia moga^ okrešlač rodzaje spraw, które zalatwiane sa^w terminach krótszych niž okrešlone w § 3.
§ 5. Do terminów okrešlonych w przepisach poprzedzajaxych nie wlicza si? térmi -nów przewidzianych w przepisach prawa dla dokonania okrešlonych czynnošci, okresów zawieszenia postejtowania oraz okresów opóžnieň spowodowa-nych z winy strony albo z przyczyn niezaležnych od organu.
2006-04-05
©Kancelária Sejmu_______________________________________________________________________________s. 11/49
Art. 36.
§1.0 každým przypadku niezalatwienia sprawy w terminie okrešlonym w art. 35 organ administracji publicznej obowia^zany jest zawiadomič strony, podajúc przyczyny zwloki i wskazujax nowy termín zalatwienia sprawy.
§ 2. Ten sam obowiazek ciažy na organie administracji publicznej równiež w przypadku zwloki w zalatwieniu sprawy z przyczyn niezaležnych od organu.
Art. 37.
§ 1. Na niezalatwienie sprawy w terminie okrešlonym w art. 35 lub ustal onym w myši art. 36 stronie služy zažalenie do organu administracji publicznej wyž-szego stopnia.
§ 2. Organ wymieniony w § 1, uznajac zažalenie za uzasadnione, wyznacza dodat-kowy termin zalatwienia sprawy oraz zarzaxlza wyjašnienie przyczyn i ustálenie osôb winnych niezalatwienia sprawy w terminie, a w razie potrzeby takže podjecie šrodków zapobiegajaxych naruszaniu terminów zalatwiania spraw w przyszlošci.
Art. 38.
Pracownik organu administracji publicznej, który z nieuzasadnionych przyczyn nie zalatwil sprawy w terminie lub nie dopelnil obowiazku wynikajaxego z art. 36 albo nie zalatwil sprawy w dodatkowym terminie ustal onym w myši art. 37 § 2, podlega odpowiedzialnošci porzadkowej lub dyscyplinarnej albo innej odpowiedzialnošci przewidzianej w przepisach prawa.
Rozdzial 8 Dorgczenia
Art. 39.
Organ administracji publicznej dor^cza pisma za pokwitowaniem przez poczte;, przez swoich pracowników lub przez inne upowažnione osoby lub organy.
Art. 391.
§ 1. Dorexzenie môže nastajňč za pomoci šrodków komunikacji elektronicznej w rozumieniu przepisów o šwiadczeniu uslug droga^ elektroniczna^ ježeli strona:
1) wystajňla do organu administracji publicznej o dor^czenie albo
2) wyrazila zgode; na dor^czenie jej pism za pomoci tých šrodków.
§ 2. Minister wlašciwy do spraw informatyzacji okrešli, w drodze rozporza^dzenia, struktury i sposób sporzadzania pism w formie dokumentów elektronicznych w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji dzia-lalnošci podmiotów realizuj axych zadania publiczne (Dz.U. Nr 64, poz. 565), a takže warunki organizacyjno-techniczne ich dor^czania, w tym forme urzedo-wego pošwiadczania odbioru tých pism przez ich adresáta oraz sposób udo-stejmiania ich kopii, uwzgledniajac potrzeby zapewnienia bezpieczeňstwa przy stosowaniu pism w formie dokumentów elektronicznych oraz sprawnošč po-stejDowania.
2006-04-05
©Kancelária Sejmu_______________________________________________________________________________s. 12/49
Art. 40.
§ 1. Pisma dor?cza si? stronie, a gdy strona dziala przez przedstawiciela - ternu przedstawicielowi.
§ 2. Ježeli strona ustanowila pelnomocnika, pisma dor?cza si? pelnomocnikowi.
§ 3. W sprawie wszcz?tej na skutek podania zložonego przez dwie lub wi?cej stron pisma dor?cza si? wszystkim stronom, chyba že w podaniu wskazaly jedna^ jako upowažniona^ do odbioru pism.
Art. 41.
§ 1. W toku post?powania strony oraz ich przedstawiciele i pelnomocnicy maj 3. obowiazek zawiadomič organ administracji publicznej o každej zmianie swe-go adresu.
§ 2. W razie zaniedbania obowiazku okrešlonego w § 1 dor?czenie pisma pod doty chczasowym adresem ma skutek prawny.
Art. 42.
§ 1. Pisma dor?cza si? osobom fizycznym w ich mieszkaniu lub miejscu pracy.
§ 2. Pisma moga^byč dor?czane równiež w lokálu organu administracji publicznej, ježeli przepisy szczególne nie stanowia^ inaczej.
§ 3. W razie niemožnošci dor?czenia pisma w sposób okrešlony w § 1 i 2, a takže w razie koniecznej potrzeby, pisma dor?cza si? w každým miejscu, gdzie si? adresáta zastanie.
Art. 43.
W przypadku nieobecnošci adresáta pismo dor?cza si?, za pokwitowaniem, dorosle-mu domownikowi, sa^siadowi lub dozorcy domu, ježeli osoby te podjejy si? oddania pisma adresatowi. O dor?czeniu pisma sa^siadowi lub dozorcy zawiadamia si? adresáta, umieszczajac zawiadomienie w oddawczej skrzynce pocztowej lub, gdy to nie jest možliwe, w drzwiach mieszkania.
Art. 44.
§ 1. W razie niemožnošci dor?czenia pisma w sposób wskazany w art. 42 i 43:
1)  poczta przechowuje pismo przez okres czternastu dni w swojej placówce pocztowej - w przypadku dor?czania pisma przez poczt?,
2)  pismo skladá si? na okres czternastu dni w urz?dzie wlašciwej gminy (miasta) - w przypadku dor?czania pisma przez pracownika urz?du gminy (miasta) lub upowažniona^ osob? lub organ.
§ 2. Zawiadomienie o pozostawieniu pisma wraz z informacja^ o možliwošci j ego odbioru w terminie siedmiu dni, liczac od dnia pozostawienia zawiadomienia w miejscu okrešlonym w § 1, umieszcza si? w oddawczej skrzynce pocztowej lub, gdy nie jest to možliwe, na drzwiach mieszkania adresáta, j ego biura lub innego pomieszczenia, w którym adresát wykonuje swoje czynnošci zawo-dowe, baxlž w widocznym miejscu przy wejšciu na posesj? adresáta.
2006-04-05
©Kancelária Sejmu_______________________________________________________________________________s. 13/49
§ 3. W przypadku niepodj?cia przesylki w terminie, o którym mowa w § 2, pozo-stawia si? powtórne zawiadomienie o možliwošci odbioru przesylki w terminie nie dlužszym niž czternašcie dni od daty pierwszego zawiadomie-nia.
§ 4. Dor?czenie uwaža si? za dokonané z uplywem ostatniego dnia okresu, o którym mowa w § 1, a pismo pozostawia si? w aktach sprawy.
Art. 45.
Jednostkom organizacyjnym i organizacjom spolecznym dor?cza si? pisma w lokálu ich siedziby do rak osôb uprawnionych do odbioru pism. Przepis art. 44 stosuje si? odpowiednio.
Art. 46.
§ 1. Odbierajaxy pismo potwierdza dor?czenie mu pisma swym podpisem ze wskazaniem daty dor?czenia.
§ 2. Ježeli odbierajaxy pismo uchyla si? od potwierdzenia dor?czenia lub nie môže tego uczynič, dor?czajaxy sam stwierdza dat? dor?czenia oraz wskazuje oso-b?, która odebrala pismo i przyczyn? braku jej podpisu.
§ 3. W przypadku dor?czenia pisma za pomoci šrodków komunikacji elektronicz-nej dor?czenie jest skuteczne, ježeli w terminie 7 dni od dnia wyslania pisma organ administracji publicznej otrzyma potwierdzenie dor?czenia pisma. W razie nieotrzymania takiego potwierdzenia organ dor?cza pismo w sposób okrešlony w przepisach niniejszego rozdzialu dla pisma w formie innej niž forma dokumentu elektronicznego.
Art. 47.
§ 1. Ježeli adresát odmawia przyj?cia pisma przeslanego mu przez poczt? lub inny organ albo w inny sposób, pismo zwraca si? nadawcy z adnotacja^ o odmowie jego przyj?cia i data^ odmowy. Pismo wraz z adnotacja^ wlacza si? do akt sprawy.
§ 2. W przypadkach, o ktorých mowa w § 1, uznaje si?, že pismo dor?czone zostalo w dniu odmowy jego przyj?cia przez adresáta.
Art. 48.
§ 1. Pisma skierowane do osôb nie znaných z miejsca pobytu, dla ktorých sa^d nie wyznaczyl przedstawiciela, dor?cza si? przedstawicielowi ustanowionemu w myši art. 34.
§ 2. Pisma kierowane do osôb korzystajaxych ze szczególnych uprawnieň wynika-jaxych z immunitetu dyplomatycznego lub konsularnego dor?cza si? w sposób przewidziany w przepisach szczególnych, w umowach i zwyczajach mi?-dzynarodowych.
Art. 49.
Strony moga^byč zawiadamiane o decyzjach i inny ch czynnošciach organów administracji publicznej przez obwieszczenie lub w inny zwyczajowo przyj?ty w danej miejscowošci sposób publicznego oglaszania, ježeli przepis szczególny tak stanowi;
2006-04-05
©Kancelária Sejmu_______________________________________________________________________________s. 14/49
w tých przypadkach zawiadomienie baxlž dor?czenie uwaža si? za dokonané po uplywie czternastu dni od dnia publicznego ogloszenia.
Rozdzial 9 Wezwania
Art. 50.
§ 1. Organ administracji publicznej môže wzywač osoby do udzialu w podejmo-wanych czynnošciach i do zloženia wyjašnieň lub zeznaň osobišcie, przez pelnomocnika lub na pišmie, ježeli jest to niezb?dne dla rozstrzygni?cia sprawy lub dla wykonywania czynnošci urz?dowych.
§ 2. Organ obowia^zany jest doložyč staraň, aby zadoščuczynienie wezwaniu nie bylo uciažliwe.
§ 3. W przypadkach, w ktorých osoba wezwana nie môže stawič si? z powodu choroby, kalectwa lub innej nie dajacej si? pokonač przeszkody, organ môže dokonač okrešlonej czynnošci lub przyjač wyjašnienie albo przesluchač oso-b? wezwana^ w miejscu jej pobytu, ježeli pozwalaja^ na to okolicznošci, w ja-kich znajduje si? ta osoba.
Art. 51.
§ 1. Do osobistego stawienia si? wezwany jest obowia^zany tylko w obr?bie gminy lub miasta, w którym zamieszkuje albo przebywa.
§ 2. Obowiazek osobistego stawiennictwa dotyczy równiež wezwanego, zamiesz-kalego lub przebywajaxego w sa^siedniej gminie albo miešcie.
Art. 52.
W toku post?powania organ administracji publicznej zwraca si? do wlašciwego tere-nowego organu administracji rzadowej lub organu samorzadu terytorialnego o we-zwanie osoby zamieszkalej lub przebywajacej w danej gminie lub miešcie do zloženia wyjašnieň lub zeznaň albo do dokonania innych czynnošci, zwia^zanych z tocza^-cym si? post?powaniem. Organ prowadzaxy post?powanie oznaczy zárazem okolicznošci b?dace przedmiotem wyjašnieň lub zeznaň albo czynnošci, jakie maj3. byč dokonané.
Art. 53.
Przepisów art. 51 i 52 nie stosuje si? w przypadkach, w ktorých charakter sprawy lub czynnošci wymaga dokonania czynnošci przed organem administracji publicznej prowadzaxym post?powanie.
Art. 54.
§ 1. W wezwaniu naležy wskazač:
1) nazw? i adres organu wzywajaxego,
2) imi? i nazwisko wzywanego,
3)  w jakiej sprawie oraz w jakim charakterze i w jakim celu zostaje wezwany,
2006-04-05
©Kancelária Sejmu_______________________________________________________________________________s. 15/49
4)  czy wezwany powinien si? stawič osobišcie lub przez pelnomocnika, czy tež môže zložyč wyjašnienie lub zeznanie na pišmie,
5) termín, do którego zadanie powinno byč spelnione, albo dzieň, godzin? i miejsce stawienia si? wezwanego lub j ego pelnomocnika,
6) skutki prawne niezastosowania si? do wezwania.
§ 2. Wezwanie powinno byč zaopatrzone podpisem pracownika organu wzywaja^-cego, z podániem imienia, nazwiska i stanowiska službowego podpisuja^cego.
Art. 55.
§ 1. W sprawach nie cierpiaxych zwloki wezwania možná dokonač równiež tele-graficznie lub telefonicznie albo przy užyciu innych šrodków lacznošci, z podaniem daných wymienionych w art. 54.
§ 2. Wezwanie dokonané w sposób okrešlony w § 1 powoduje skutki prawne tylko wtedy, gdy nie ma watpliwošci, že dotarlo do adresáta we wlašciwej trešci i w odpowiednim terminie.
Art. 56.
§ 1. Osobie, która stawila si? na wezwanie, przyznaje si? koszty podróžy i inne na-ležnošci wedlug przepisów o naležnošciach šwiadków i bieglych w post?po-waniu saxlowym. Dotyczy to równiež kosztów osobistego stawiennictwa stron, gdy post?powanie zostalo wszcz?te z urz?du albo gdy strona zostala bez swojej winy bl?dnie wezwana do stawienia si?.
§ 2. Zadanie przyznania naležnošci naležy zglosič organowi administracji publicz-nej, przed którym toczy si? post?powanie, przed wydaniem decyzji, pod ry-gorem útraty roszczenia.
Rozdzial 10 Terminy
Art. 57.
§ 1. Ježeli poczatkiem terminu okrešlonego w dniach jest pewne zdarzenie, przy obliczaniu tego terminu nie uwzgl?dnia si? dnia, w którym zdarzenie nastúpilo. Uplyw ostatniego z wyznaczonej liczby dni uwaža si? za koniec terminu.
§ 2. Terminy okrešlone w tygodniach koňcza^ si? z uplywem tego dnia w ostatnim tygodniu, który nazwa^ odpowiada poczatkowemu dniowi terminu.
§ 3. Terminy okrešlone w miesiacach koňcza^ si? z uplywem tego dnia w ostatnim miesia^cu, który odpowiada poczatkowemu dniowi terminu, a gdyby takiego dnia w ostatnim miesiaxu nie bylo - w ostatnim dniu tego miesiaca.
§ 4. Ježeli koniec terminu przypada na dzieň ustawowo wolny od pracy, za ostatni dzieň terminu uwaža si? najbližszy nast?pny dzieň powszedni.
§ 5. Termin uwaža si? za zachowany, ježeli przed j ego uplywem pismo zostalo:
1)  wyslane w formie dokumentu elektronicznego w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji dzialalnošci podmiotów realizuj axych zadania publiczne, za pošwiadczeniem przedloženia, do organu administracji publicznej,
2) nadané w polskiej placówce pocztowej operátora publicznego,
2006-04-05
©Kancelária Sejmu_______________________________________________________________________________s. 16/49
3) zložone w polskim urz^dzie konsularnym,
4) zložone przez žolnierza w dowództwie jednostki wojskowej,
5) zložone przez czlonka zalogi statku morskiego kapitanowi statku,
6) zložone przez osob? pozbawiona^ wolnošci w administracji zakladu karnego.
Art. 58.
§ 1. W razie uchybienia terminu naležy przywrócič termin na prosby zaintereso-wanego, ježeli uprawdopodobni, že uchybienie nastúpilo bez j ego winy.
§ 2. Prosby o przywrócenie terminu naležy wniešč w ci^gu siedmiu dni od dnia ustania przyczyny uchybienia terminu. Jednoczešnie z wniesieniem prosby naležy dopelnič czynnošci, dla ktorej okrešlony byl termin.
§ 3. Przywrócenie terminu do zloženia prosby przewidzianej w § 2 jest niedopusz-czalne.
Art. 59.
§1.0 przywróceniu terminu postanawia wlašciwy w sprawie organ administracji publicznej. Od postanowienia o odmowie przywrócenia terminu služy zaža-lenie.
§ 2. O przywróceniu terminu do wniesienia odwolania lub zažalenia postanawia ostatecznie organ wlašciwy do rozpatrzenia odwolania lub zažalenia.
Art. 60.
Przed rozpatrzeniem prosby o przywrócenie terminu do wniesienia odwolania lub zažalenia organ administracji publicznej na zadanie strony može wstrzymač wyko-nanie decyzji lub postanowienia.
Dzial II Postgpowanie
Rozdzial 1 Wszczgcie postgpowania
Art. 61.
§ 1. Postepowanie administracyjne wszczyna si§ na zadanie strony lub z urz^du.
§ 2. Organ administracji publicznej može ze wzgl^du na szczególnie wažny interes strony wszczač z urzedu postejtowanie takže w sprawie, w ktorej przepis prawa wymaga wniosku strony. Organ obowia^zany jest uzyskač na to zgod? strony w toku postejtowania, a w razie nieuzyskania zgody - postejtowanie umorzyč.
§ 3. Data^ wszcz^cia postejtowania na zadanie strony jest dzieň dorexzenia zadania organowi administracji publicznej.
§ 3a. Data^ wszcz^cia postejtowania na zadanie strony wniesione droga^ elektro-nicznajest dzieň wprowadzenia zadania do systému teleinformatycznego organu administracji publicznej.
2006-04-05
©Kancelária Sejmu_______________________________________________________________________________s. 17/49
§ 4. O wszcz^ciu postejDOwania z urze^du lub na zadanie jednej ze stron naležy za-wiadomič wszystkie osoby be^dace stronami w sprawie.
Art. 62.
W sprawach, w ktorých prawa lub obowiazki stron wynikaja^ z tego samego stanu fakty cznego oraz z tej samej podstawy prawnej i w ktorých wlašciwy jest ten sam organ administracji publicznej, možná wszczač i prowadzič jedno postejtowanie doty czace wi^cej niž jednej strony.
Art. 63.
§ 1. Podania (zadania, wyjašnienia, odwolania, zažalenia) moga^byč wnoszone pi-semnie, telegraficznie lub za pomoci dalekopisu, telefaksu, poczty elektro-nicznej albo za pomoci formularza umieszczonego na stronie internetowej wlašciwego organu administracji publicznej, umožliwiajaxego wprowadzenie daných do systému teleinformatycznego tego organu, a takže ustnie do protokolu.
§ 2. Podanie powinno zawierač co najmniej wskazanie osoby, od ktorej pochodzi, jej adres i zadanie oraz czynič zadošč innym wymaganiom ustal oným w przepisach szczególnych.
§ 3. Podanie wniesione pisemnie albo ustnie do protokolu powinno byč podpisane przez wnoszaxego, a protokol ponadto przez pracownika, który go sporzadzil. Gdy podanie wnosi osoba, która nie môže lub nie umie zložyč podpisu, podanie lub protokol podpisuje za nia^inna osoba przez nia^ upowažniona, czynia^c o tym wzmianke obok podpisu.
§ 3a. Podanie wniesione w formie dokumentu elektronicznego powinno:
1)  byč opatrzone bezpiecznym podpisem elektronicznym weryfikowanym za pomoci wažnego kwalifikowanego certyfikatu, przy zachowaniu zásad przewidzianych w przepisach o podpisie elektronicznym, oraz
2)  zawierač dane w ustalonym formácie, zawarte we wzorze podania okrešlo-nym w odr^bnych przepisach, ježeli te przepisy nakazuje wnoszenie podaň wedlug okrešlonego wzoru.
§ 4. Organ administracji publicznej obowia^zany jest potwierdzič wniesienie podania, ježeli wnoszaxy je tego zaža^da.
Art. 64.
§ 1. Ježeli w podaniu nie wskazano adresu wnoszaxego i nie ma možnošci ustálenia tego adresu na podstawie posiadanych daných, podanie pozostawia si? bez rozpoznania.
§ 2. Ježeli podanie nie czyni zadošč innym wymaganiom ustalonym w przepisach prawa, naležy wezwač wnoszaxego do usuni^cia braków w terminie siedmiu dni z pouczeniem, že nieusuniexie tých braków spowoduje pozostawienie podania bez rozpoznania.
Art. 65.
§ 1. Ježeli organ administracji publicznej, do którego podanie wniesiono, jest nie-wlašciwy w sprawie, niezwlocznie przekazuje je do organu wlašciwego.
2006-04-05
©Kancelária Sejmu_______________________________________________________________________________s. 18/49
Przekazanie sprawy do organu wlašciwego nastupuje w drodze postanowie-nia, na które služy zažalenie.
§ 2. Podanie wniesione do organu niewlašciwego przed uplywem przepisanego terminu uwaža si? za wniesione z zachowaniem terminu.
Art. 66.
§ 1. Ježeli podanie dotyczy kilku spraw podlegajaxych zalatwieniu przez róžne organy, organ administracji publicznej, do którego podanie wniesiono, uczyni przedmiotem rozpoznania sprawy náležíce do jego wlašciwošci. Równocze-šnie zawiadomi wnoszaxego podanie, že w sprawach innych powinien wniešč odr?bne podanie do wlašciwego organu, i poinformuje go o trešci § 2. Zawia-domienie nastupuje w drodze postanowienia, na które služy zažalenie.
§ 2. Odr?bne podanie zložone zgodnie z zawiadomieniem, o którym mowa w § 1, w terminie czternastu dni od daty dor?czenia postanowienia uwaža si? za zložone w dniu wniesienia pierwszego podania.
§ 3. Ježeli podanie wniesiono do organu niewlašciwego, a organu wlašciwego nie možná ustalič na podstawie daných podania, albo gdy z podania wynika, že wlašciwym w sprawie jest sad powszechny, organ, do którego podanie wniesiono, zwraca je wnosza^cemu. Zwrot podania nastupuje w drodze postanowienia, na które služy zažalenie.
§ 4. Organ nie môže jednak zwrócič podania z tej przyczyny, že wlašciwym w sprawie jest sad powszechny, ježeli w tej sprawie saxl uznal si? juž za niewla-šciwy.
Rozdzial 2 Protokoly i adnotacje
Art. 67.
§ 1. Organ administracji publicznej sporzadza zwi?zly protokol z každej czynnošci post?powania, majúcej istotne znaczenie dla rozstrzygni?cia sprawy, chyba že czynnošč zostala w inny sposób utrwalona na pi smie.
§ 2. W szczególnošci sporzadza si? protokol:
1) przyj?cia wniesionego ustnie podania,
2) przesluchania strony, šwiadka i bieglego,
3)  ogl?dzin i ekspertyz dokonywanych przy udziale przedstawiciela organu administracji publicznej,
4) rozprawy,
5) ustnego ogloszenia decyzji i postanowienia.
Art. 68.
§ 1. Protokol sporzadza si? tak, aby z niego wynikalo, kto, kiedy, gdzie i jakich czynnošci dokonal, kto i w jakim charakterze byl przy tym obecný, co i w ja-ki sposób w wyniku tých czynnošci ustal ono i jakie uwagi zglosily obecne osoby.
2006-04-05
©Kancelária Sejmu_______________________________________________________________________________s. 19/49
§ 2. Protokol odczytuje si? wszystkim osobom obecným, bioraxym udzial w czynnošci urz?dowej, które powinny nast?pnie protokol podpisač. Odmow? lub brak podpisu którejkolwiek osoby naležy omówič w protokole.
Art. 69.
§ 1. Protokol przesluchania powinien byč odczytany i przedstawiony do podpisu osobie zeznaja^cej niezwlocznie po zloženiu zeznania.
§ 2. W protokolach przesluchania osoby, która zložyla zeznanie w jazyku obcym, naležy podač w przekladzie na j?zyk polski trešč zložonego zeznania oraz wskazač osob? i adres tlumacza, który dokonal przekladu; tlumacz ten powinien podpisač protokol przesluchania.
Art. 70.
Organ administracji publicznej môže zezwolič na dolaczenie do protokolu zeznania na pišmie, podpisanego przez zeznajaxego, oraz innych dokumentów majaxych zna-czenie dla sprawy.
Art. 71.
Skrešleň i poprawek w protokole naležy tak dokonywač, aby wyrazy skrešlone i po-prawione byly czytelne. Skreslenia i poprawki powinny byč stwierdzone w protokole przed jego podpisaniem.
Art. 72.
Czynnošci organu administracji paňstwowej, z ktorých nie sporzadza si? protokolu, a które maj 3. znaczenie dla sprawy lub toku post?powania, utrwala si? w aktach w for-mie adnotacji podpisanej przez pracownika, który dokonal tých czynnošci.
Rozdzial 3 Udostgpnianie akt
Art. 73.
§ 1. W každým stadium post?powania organ administracji publicznej obowia^zany jest umožliwič stronie przegladanie akt sprawy oraz sporzadzanie z nich nota-tek i odpisów.
§ 2. Strona môže žadač uwierzytelnienia sporzaxlzonych przez siebie odpisów z akt sprawy lub wydania jej z akt sprawy uwierzytelnionych odpisów, o ile jest to uzasadnione wažnym interesem strony.
Art. 74.
§ 1. Przepisu art. 73 nie stosuje si? do akt sprawy, obj?tych ochrona^ tajemnicy paňstwowej, a takže do innych akt, które organ administracji publicznej wy-laxzy ze wzgl?du na wažny interes paňstwowy.
§ 2. Odmowa umožliwienia stronie przegla^dania akt sprawy, sporza^dzania z nich notatek i odpisów, uwierzytelnienia takich odpisów lub wydania uwierzytelnionych odpisów nast?puje w drodze postanowienia, na które služy zažalenie.
2006-04-05
©Kancelária Sejmu_______________________________________________________________________________s. 20/49
Rozdzial 4 Dowody
Art. 75.
§ 1. Jako dowód naležy dopušcič wszystko, co môže przyczynič si? do wyjašnie-nia sprawy, a nie jest sprzeczne z prawem. W szczególnošci dowodem moga^ byč dokumenty, zeznania šwiadków, opinie bieglych oraz ogl?dziny.
§ 2. Ježeli przepis prawa nie wymaga urz?dowego potwierdzenia okrešlonych fak-tów lub stanu prawnego w drodze zašwiadczenia wlašciwego organu admini-stracji, organ administracji publicznej odbiera od strony, na jej wniosek, ošwiadczenie zložone pod rygorem odpowiedzialnošci za falszywe zeznania. Przepis art. 83 § 3 stosuje si? odpowiednio.
Art. 76.
§ 1. Dokumenty urz?dowe sporzadzone w przepisanej formie przez powolane do tego organy paňstwowe w ich zakresie dzialania stanowia^ dowód tego, co zostalo w nich urz?dowo stwierdzone.
§ 2. Przepis § 1 stosuje si? odpowiednio do dokumentów urz?dowych sporza^dza-nych przez organy jednostek organizacyjnych lub podmioty, w zakresie po-ruczonych im z mocy prawa lub porozumienia spraw wymienionych w art. 1 pkt 1 i 4.
§ 3. Przepisy § 1 i 2 nie wylaczaja^ možliwošci przeprowadzenia dowodu przeciw-ko trešci dokumentów wymienionych w tých przepisach.
Art. 77.
§ 1. Organ administracji publicznej jest obowia^zany w sposób wyczerpujaxy ze-brač i rozpatrzyč caly material dowodowy.
§ 2. Organ môže w každým stadium post?powania zmienič, uzupelnič lub uchylič swoje postanowienie dotyczace przeprowadzenia dowodu.
§ 3. Organ przeprowadzajaxy post?powanie na wezwanie organu wlašciwego do zalatwienia sprawy (art. 52) môže z urz?du lub na wniosek strony przeslu-chač równiež nowych šwiadków i bieglych na okolicznošci b?da^ce przedmio-tem tego post?powania.
§ 4. Fakty powszechnie znane oraz fakty znane organowi z urz?du nie wymagaja^ dowodu. Fakty znane organowi z urz?du naležy zakomunikowač stronie.
Art. 78.
§ 1. Žaxlanie strony dotyczace przeprowadzenia dowodu naležy uwzgl?dnič, ježeli przedmiotem dowodu jest okolicznošč majúca znaczenie dla sprawy.
§ 2. Organ administracji publicznej môže nie uwzgl?dnič zadania (§ 1), które nie zostalo zgloszone w toku przeprowadzania dowodów lub w czasie rozprawy, ježeli žaxlanie to dotyczy okolicznošci juž stwierdzonych innymi dowodami, chyba že maja^ one znaczenie dla sprawy.
2006-04-05
©Kancelária Sejmu_______________________________________________________________________________s. 21/49
Art. 79.
§ 1. Strona powinna byč zawiadomiona o miejscu i terminie przeprowadzenia do-wodu ze šwiadków, bieglych lub ogl?dzin przynajmniej na siedem dni przed terminem.
§ 2. Strona ma prawo brač udzial w przeprowadzeniu dowodu, može zadawač pýtania šwiadkom, bieglym i stronom oraz skladač wyjašnienia.
Art. 80.
Organ administracji publicznej ocenia na podstawie caloksztaltu materiálu dowodo-wego, czy dana okolicznošč zostala udowodniona.
Art. 81.
Okolicznošč fakty czna može byč uznaná za udowodniona^ ježeli strona miala mož-nošč wypowiedzenia si? co do przeprowadzonych dowodów, chyba že zachodza^ okolicznošci, o ktorých mowa w art. 10 § 2.
Art. 82.
Swiadkami nie moga^byč:
1)  osoby niezdolne do spostrzegania lub komunikowania swych spostrze-žeň,
2) osoby obowiazane do zachowania tajemnicy paňstwowej i službowej na okolicznošci objíte tajemnic^ ježeli nie zostaly w trybie okrešlonym obowiazujaxymi przepisami zwolnione od obowiazku zachowania tej tajemnicy,
3) duchowni co do faktów objatých tajemnicy spowiedzi.
Art. 83.
§ 1. Nikt nie ma prawa odmówič zeznaň w charakterze šwiadka, z wyjatkiem mal-žonka strony, wst?pnych, zst?pnych i rodzeňstwa strony oraz jej powinowa-tych pierwszego stopnia, jak równiež osôb pozostajaxych ze strong w stosun-ku przysposobienia, opieki lub kurateli. Prawo odmowy zeznaň trwa takže po ustaniu malžeňstwa, przysposobienia, opieki lub kurateli.
§ 2. Swiadek može odmówič odpowiedzi na pýtania, gdy odpowiedž moglaby na-razič jego lub j ego bliskich wymienionych w § 1 na odpowiedzialnošč karna^ haňb? lub bezpošrednia^ szkod? majajkowa^ albo spowodowač naruszenie obowiazku zachowania prawnie chr oni onej tajemnicy zawodowej.
§ 3. Przed odebraniem zeznania organ administracji publicznej uprzedza šwiadka o prawie odmowy zeznaň i odpowiedzi na pýtania oraz o odpowiedzialnošci na falszywe zeznania.
Art. 84.
§ 1. Gdy w sprawie wymagane sa^ wiadomošci specjalne, organ administracji publicznej može zwrócič si? do bieglego lub bieglych o wydanie opinii.
§ 2. Biegly podlega wylaczeniu na zásadách i w trybie okrešlonym w art. 24. Poza tym do bieglych stosuje si? przepisy d0tycz3.ce przesluchania šwiadków.
2006-04-05
©Kancelária Sejmu_______________________________________________________________________________s. 22/49
Art. 85.
§ 1. Organ administracji publicznej može w razie potrzeby przeprowadzič ogl?-dziny.
§ 2. Ježeli przedmiot ogl?dzin znajduje si? u osôb trzecich, osoby te sa^ obowiaza-ne na wezwanie organu do okazania przedmiotu ogl?dzin.
Art. 86.
Ježeli po wyczerpaniu šrodków dowodowych lub z powodu ich braku pozostalý nie wyjašnione fakty istotne dla rozstrzygni?cia sprawy, organ administracji publicznej dla ich wyjašnienia može przesluchač strong. Do przesluchania stron stosuje si? przepisy dotyczace šwiadków, z wylaczeniem przepisów o šrodkach przymusu.
Art. 87.
Organ kolegiálny, wlašciwy do wydania decyzji w sprawie, može zlecič przeprowa-dzenie post?powania dowodowego lub j ego cz?šci jednému ze swych czlonków lub pracowników, ježeli szczególne przepisy ternu si? nie sprzeciwiaja^.
Art. 88.
§ 1. Kto, b?dac obowia^zany do osobistego stawienia si? (art. 51), mimo prawidlo-wego wezwania nie stawil si? bez uzasadnionej przyczyny jako šwiadek lub biegly albo bezzasadnie odmówil zloženia zeznania, wydania opinii, okazania przedmiotu ogl?dzin albo udzialu w innej czynnošci urz?dowej, može byč ukarany przez organ przeprowadzajaxy dowód grzywny do 50 zl, a w razie ponownego niezastosowania si? do wezwania - grzywny do 200 zl. Na posta-nowienie o ukaraniu grzywny služy zažalenie.
§ 2. Organ, który naložyl kar? grzywny, može na wniosek ukaranego, zložony w ci^gu siedmiu dni od daty otrzymania zawiadomienia o ukaraniu, uznač za usprawiedliwiona^ nieobecnošč lub odmow? zeznania, wydania opinii albo okazania przedmiotu ogl?dzin i zwolnič od kary grzywny. Na odmow? zwol-nienia od kary služy zažalenie.
§ 3. Ukaranie grzywny nie wyklucza možnošci zastosowania do opornego šwiadka šrodków przymusu, przewidzianych w przepisach szczególnych.
Art. 88a.
W razie uchybienia przez žolnierza w czynnej službie wojskowej obowiazkom, o ktorých mowa w art. 88 § 1, organ przeprowadzajaxy dowód, zamiast wymierzyč žolnierzowi kar? grzywny, wyst?puje do dowódcy jednostki wojskowej, w ktorej žolnierz ten pelni služb?, z wnioskiem o pociajmi?cie go do odpowiedzialnošci dys-cyplinarnej.
2006-04-05
©Kancelária Sejmu_______________________________________________________________________________s. 23/49
Rozdzial 5 Rozprawa
Art. 89.
§ 1. Organ administracji publicznej przeprowadzi w toku post?powania rozpraw? w každým przypadku, gdy zapewni to przyšpieszenie lub uproszczenie post?-powania badž osiajmi?cie celu wychowawczego albo gdy wymaga tego prze-pis prawa.
§ 2. Organ powinien przeprowadzič rozprawy, gdy zachodzi potrzeba uzgodnienia interesów stron oraz gdy jest to potrzebne dla wyjašnienia sprawy przy udzia-le šwiadków lub bieglych albo w drodze ogl?dzin.
Art. 90.
§ 1. Organ administracji publicznej podejmuje przed rozprawy czynnošci niezb?d-ne do jej przeprowadzenia.
§ 2. W szczególnošci organ wzywa:
1)  strony do zloženia przed rozprawy wyjašnieň, dokumentów i innych dowodów i do stawienia si? na rozpraw? osobišcie lub przez przedsta-wicieli albo pelnomocników,
2) šwiadków i bieglych do stawienia si? na rozpraw?.
§ 3. Ponadto organ zawiadamia o rozprawie paňstwowe i samorzadowe jednostki organizacyjne, organizacje spoleczne, a takže inne osoby, ježeli ich udzial w rozprawie jest uzasadniony ze wzgl?du na jej przedmiot. W tym przypadku organ wzywa je do wzi?cia udzialu w rozprawie albo do zloženia przed rozprawy ošwiadczenia i dowodów dla j ego poparcia.
Art. 91.
§ 1. W wezwaniu na rozpraw? okrešla si? termin, mi ej see i przedmiot rozprawy.
§ 2. Stronom, šwiadkom, bieglym oraz paňstwowym i samorzaxlowym jednostkom organizacyjnym, organizaejom i innym osobom, wezwanym do udzialu w rozprawie (art. 90 § 3), dor?cza si? wezwanie na pišmie.
§ 3. Ježeli zachodzi prawdopodobieňstwo, že oprócz wezwanych stron, uezestni-czaxych w post?powaniu, moga^byč jeszcze w sprawie inne strony, nie znane organowi administracji publicznej, naležy ponadto o terminie, miejscu i przedmiocie rozprawy oglosič w drodze obwieszczeň albo w sposób zwycza-jowo przyj?ty w danej miejscowošci.
Art. 92.
Termin rozprawy powinien byč tak wyznaczony, aby dor?czenie wezwaň oraz oglo-szenie o rozprawie nastavily przynajmniej na siedem dni przed rozprawy.
Art. 93.
Rozprawy kieruj e wyznaczony do przeprowadzenia rozprawy pracownik tego organu administracji publicznej, przed którym toczy si? post?powanie. Gdy post?powanie
2006-04-05
©Kancelária Sejmu_______________________________________________________________________________s. 24/49
toczy si? przed organem kolegiálnym, rozprawy kieruje przewodniczaxy albo wy-znaczony czlonek organu kolegialnego.
Art. 94.
§ 1. Nieobecnošč na rozprawie stron naležycie wezwanych na rozpraw? nie sta-nowi przeszkody do jej przeprowadzenia.
§ 2. Kierujaxy rozprawy odroczy ja^ ježeli stwierdzi powažne nieprawidlowošci w wezwaniu stron na rozpraw?, ježeli niestawienie si? strony zostalo spowodo-wane przeszkody trudný do przezwyci?ženia, a takže z innej wažnej przyczy-ny.
Art. 95.
§ 1. Na rozprawie strony moga^ skladač wyjašnienia, zglaszač zadania, propozycje i zarzuty oraz przedstawiač dowody na ich poparcie. Ponadto strony moga^ wypowiadač si? co do wyników post?powania dowodowego.
§ 2. Kierujaxy rozprawy môže uchylič zadawane šwiadkom, bieglym i stronom pýtania, ježeli nie maja^ one istotnego znaczenia dla sprawy. Jednakže na zadanie strony naležy zamiešcič w protokole osnow? trešci uchylonego pýtania.
Art. 96.
Za niewlašciwe zachowanie si? w czasie rozprawy strony, šwiadkowie, biegli i inne osoby uczestniczace w rozprawie moga^ byč, po uprzednim ostrzeženiu, wydalone z miejsca rozprawy przez kierujaxego rozprawy oraz ukarane grzywna^ do 100 zl. Na postanowienie o ukaraniu grzywna^ služy zažalenie.
Rozdzial 6 Zawieszenie postgpowania
Art. 97.
§ 1. Organ administracji publicznej zawiesza post?powanie:
1) w razie šmierci strony lub jednej ze stron, ježeli wezwanie spadkobier-ców zmarí ej strony do udzialu w post?powaniu nie jest možliwe i nie zachodza^ okolicznošci, o ktorých mowa w art. 30 § 5, a post?powanie nie podlega umorzeniu jako bezprzedmiotowe (art. 105),
2) w razie šmierci przedstawiciela ustawowego strony,
3)  w razie útraty przez stron? lub przez jej ustawowego przedstawiciela zdolnošci do czynnošci prawnych,
4) gdy rozpatrzenie sprawy i wydanie decyzji zaležy od uprzedniego roz-strzygni?cia zagadnienia wst?pnego przez inny organ lub sad.
§ 2. Gdy ustajňly przyczyny uzasadniajace zawieszenie post?powania, organ administracji publicznej podejmie post?powanie z urz?du lub na zadanie strony.
2006-04-05
©Kancelária Sejmu_______________________________________________________________________________s. 25/49
Art. 98.
§ 1. Organ administracji publicznej môže zawiesič post?powanie, ježeli wystajň o to strona, na ktorej zadanie post?powanie zostalo wszczete, a nie sprzeciwiaja^ si? ternu inne strony oraz nie zagraža to interesowi spolecznemu.
§ 2. Ježeli w okresie trzech lat od daty zawieszenia post?powania žádna ze stron nie zwróci si? o podj?cie post?powania, žaxlanie wszcz?cia post?powania uwaža si? za wycofane.
Art. 99.
Organ administracji publicznej, który z przyczyny okrešlonej w art. 97 § 1 pkt 1-3 zawiesil post?powanie wszcz?te z urz?du, poczyni równoczešnie niezb?dne kroki w celu usuni?cia przeszkody do dalszego prowadzenia post?powania. Tak samo postúpi organ w razie zawieszenia z tej samej przyczyny post?powania wszcz?tego na zadanie strony, ježeli interes spoleczny przemawia za zalatwieniem sprawy.
Art. 100.
§ 1. Organ administracji publicznej, który zawiesil post?powanie z przyczyny okrešlonej w art. 97 § 1 pkt 4, wystajň równoczešnie do wlašciwego organu lub sadu o rozstrzygni?cie zagadnienia wst?pnego albo wezwie stron? do wy-stajňenia o to w oznaczonym terminie, chyba že strona wykaže, že juž zwró-cila si? w tej sprawie do wlašciwego organu lub sadu.
§ 2. Ježeli zawieszenie post?powania z przyczyny okrešlonej w art. 97 § 1 pkt 4 mogloby spowodowač niebezpieczeňstwo dla žycia lub zdrowia ludzkiego albo powažna^ szkod? dla interesu spolecznego, organ administracji publicznej zalatwi spraw?, rozstrzygajac zagadnienie wst?pne we wlasnym zakresie.
§ 3. Przepis § 2 stosuje si? takže wówczas, gdy strona mimo wezwania (§ 1) nie wystajňla o rozstrzygni?cie zagadnienia wst?pnego albo gdy zawieszenie po-st?powania mogloby spowodowač niepowetowana^ szkod? dla strony. W tym ostatnim przypadku organ môže uzaležnič zalatwienie sprawy od zloženia przez stron? stosownego zabezpieczenia.
Art. 101.
§1.0 postanowieniu w sprawie zawieszenia post?powania organ administracji publicznej zawiadamia strony.
§ 2. W przypadku zawieszenia post?powania na žaxlanie strony lub jednej ze stron (art. 98 § 1) organ pouczy je o trešci przepisu art. 98 § 2.
§ 3. Na postanowienie w sprawie zawieszenia post?powania služy stronie zažale-nie.
Art. 102.
W czasie zawieszenia post?powania organ administracji publicznej môže podejmo-wač czynnošci niezb?dne w celu zapobieženia niebezpieczeňstwa dla žycia lub zdrowia ludzkiego albo powažnym szkodom dla interesu spolecznego.
Art. 103.
Zawieszenie post?powania wstrzymuje bieg terminów przewidzianych w kodeksie.
2006-04-05
©Kancelária Sejmu_______________________________________________________________________________s. 26/49
Rozdzial 7 Decyzje
Art. 104.
§ 1. Organ administracji publicznej zalatwia spraw? przez wydanie decyzji, chyba že przepisy kodeksu stanowia^ inaczej.
§ 2. Decyzje rozstrzygaja^ spraw? co do jej istoty w calošci lub w cz?šci albo w in-ny sposób koňcza^ spraw? w danej instancji.
Art. 105.
§ 1. Gdy post?powanie z jakiejkolwiek przyczyny stalo si? bezprzedmiotowe, organ administracji publicznej wydaje decyzje; o umorzeniu post?powania.
§ 2. Organ administracji publicznej môže umorzyč post?powanie, ježeli wystajň o to strona, na ktorej zadanie post?powanie zostalo wszczete, a nie sprzeciwiaja^ si? ternu inne strony oraz gdy nie jest to sprzeczne z interesem spolecznym.
Art. 106.
§ 1. Ježeli przepis prawa uzaležnia wydanie decyzji od zajačia stanowiska przez inny organ (wyraženia opinii lub zgody albo wyraženia stanowiska w innej formie), decyzj? wydaje si? po zaj?ciu stanowiska przez ten organ.
§ 2. Organ zalatwiajaxy spraw?, zwracajac si? do innego organu o zaj?cie stanowiska, zawiadamia o ty m str on?.
§ 3. Organ, do którego zwrócono si? o zaj?cie stanowiska, obowia^zany jest przed-stawič je niezwlocznie, jednak nie póžniej niž w terminie dwóch tygodni od dnia dor?czenia mu zadania, chyba že przepis prawa przewiduje inny termin.
§ 4. Organ obowia^zany do zaj?cia stanowiska môže w razie potrzeby przeprowa-dzič post?powanie wyjašniajace.
§ 5. Zaj?cie stanowiska przez ten organ nast?puje w drodze postanowienia, na ktoré služy stronie zažalenie.
§ 6. W przypadku niezaj?cia stanowiska w terminie okrešlonym w § 3 stosuje si? odpowiednio przepisy art. 36-38.
Art. 107.
§ 1. Decyzja powinna zawierač: oznaczenie organu administracji publicznej, dat? wydania, oznaczenie strony lub stron, powolanie podstawy prawnej, roz-strzygni?cie, uzasadnienie faktyczne i prawne, pouczenie, czy i w jakim try-bie služy od niej odwolanie, podpis z podaniem imienia i nazwiska oraz stanowiska službowego osoby upowažnionej do wydania decyzji. Decyzja, w stosunku do ktorej môže bye wniesione powództwo do sadu powszechnego lub skarga do sadu administracyjnego, powinna zawierač ponadto pouczenie o dopuszczalnošci wniesienia powództwa lub skargi.
§ 2. Przepisy szczególne moga^ okrešlač takže inne skladniki, które powinna zawierač decyzja.
§ 3. Uzasadnienie faktyczne decyzji powinno w szczególnošci zawierač wskazanie faktów, które organ uznal za udowodnione, dowodów, na ktorých si? oparí,
2006-04-05
©Kancelária Sejmu_______________________________________________________________________________s. 27/49
oraz przyczyn, z powodu ktorých innym dowodom odmówil wiarygodnošci i mocy dowodowej, zas uzasadnienie prawne - wyjašnienie podstawy prawnej decyzji, z przytoczeniem przepisów prawa.
§ 4. Možná odstajňč od uzasadnienia decyzji, gdy uwzgl^dnia ona w calošci zadanie strony; nie dotyczy to jednak decyzji rozstrzygajaxych sporne interesy stron oraz decyzji wy daný ch na skutek odwolania.
§ 5. Organ može odstajňč od uzasadnienia decyzji równiež w przypadkach, w ktorých z dotychczasowych przepisów ustawowych wynikala možliwošč zanie-chania lub ograniczenia uzasadnienia ze wzgl^du na interes bezpieczeňstwa Paňstwa lub porzadek publiczny.
Art. 108.
§ 1. Decyzji, od ktorej služy odwolanie, može byč nadaný rygor natychmiastowej wykonalnošci, gdy jest to niezb^dne ze wzgl^du na ochrone; zdrowia lub žy-cia ludzkiego albo dla zabezpieczenia gospodarstwa narodowego przed ci^ž-kimi stratami baxlž tež ze wzgl^du na inny interes spoleczny lub wyjatkowo wažny interes strony. W tym ostatnim przypadku organ administracji pu-blicznej može w drodze postanowienia zažadač od strony stosownego zabezpieczenia.
§ 2. Rygor natychmiastowej wykonalnošci može byč nadaný decyzji równiež po jej wy daniu. W tym przypadku organ wydaje postanowienie, na które služy str oni e zažalenie.
Art. 109.
§ 1. Decyzji dorexza si? stronom na pišmie.
§ 2. W przypadkach wymienionych w art. 14 § 2 decyzja može byč stronom oglo-szona ustnie.
Art. 110.
Organ administracji publicznej, który wydal decyzji, jest nia^ zwia^zany od chwili jej dorexzenia lub ogloszenia, o ile kodeks nie stanowi inaczej.
Art. 111.
§ 1. Strona može w terminie czternastu dni od dnia dorexzenia lub ogloszenia decyzji zažadač jej uzupelnienia co do rozstrzygniexia badž co do prawa odwo-lania, wniesienia w stosunku do decyzji powództwa do sadu powszechnego lub skargi do sadu administracyjnego albo sprostowania zamieszczonego w decyzji pouczenia w tých kwestiach.
§ 2. W przypadkach okrešlonych w § 1 termin dla strony do wniesienia odwolania, powództwa lub skargi biegnie od dnia dor^czenia jej odpowiedzi.
Art. 112.
Bledne pouczenie w decyzji co do prawa odwolania albo wniesienia powództwa do sadu powszechnego lub skargi do sadu administracyjnego nie može szkodzič stronie, która zastosowala si? do tego pouczenia.
2006-04-05
©Kancelária Sejmu_______________________________________________________________________________s. 28/49
Art. 113.
§ 1. Organ administracji publicznej môže z urz?du lub na žaxlanie strony prosto-wač w drodze postanowienia bl?dy pisarskie i rachunkowe oraz inne oczywi-ste omylki w wy daný ch przez ten organ decyzjach.
§ 2. Organ, który wydal decyzj?, wyjašnia w drodze postanowienia na zadanie organu egzekucyjnego lub strony watpliwošci co do trešci decyzji.
§ 3. Na postanowienie w sprawie sprostowania i wyjašnienia služy zažalenie.
Rozdzial 8 Ugoda
Art. 114.
W sprawie, w ktorej toczy si? post?powanie przed organem administracji publicznej, strony moga^ zawrzeč ugod? - ježeli przemawia za tym charakter sprawy, przyczyni si? to do uproszczenia lub przyspieszenia post?powania i nie sprzeciwia si? ternu przepis prawa.
Art. 115.
Ugoda môže byč zawarta przed organem administracji publicznej, przed którym toczy si? post?powanie w pierwszej instancji lub post?powanie odwolawcze, do czasu wy dania przez organ decyzji w sprawie.
Art. 116.
§ 1. Organ administracji publicznej odroczy wy danie decyzji i wyznaczy stronom termin do zawarcia ugody, ježeli zloža^ one zgodne ošwiadczenie o zamiarze jej zawarcia.
§ 2. W przypadku zawiadomienia przez jedna^ ze stron o odsta^pieniu od zamiaru zawarcia ugody lub niedotrzymania przez strony terminu wyznaczonego w myši § 1, organ administracji publicznej zalatwia spraw? w drodze decyzji.
Art. 117.
§ 1. Ugod? sporzaxlza si? w formie pisemnej. Powinna ona zawierač: oznaczenie organu, przed którym zostala zawarta, dat? sporzadzenia, oznaczenie stron, przedmiot i trešč ugody, wzmiank? ojej odczytaniu i przyj?ciu, podpisy stron oraz podpis pracownika organu administracji publicznej, upowažnionego do sporzadzenia ugody.
§ 2. Organ administracji publicznej utrwala fakt zawarcia ugody w aktach sprawy, w formie protokolu podpisanego przez osob? upowažniona^ do sporzadzenia ugody.
Art. 118.
§ 1. Ugoda wymaga zatwierdzenia przez organ administracji publicznej, przed którym zostala zawarta.
§ 2. Ježeli ugoda dotyczy kwestii, ktorých rozstrzygni?cie wymaga zaj?cia stano-wiska przez inny organ, stosuje si? odpowiednio przepis art. 106.
2006-04-05
©Kancelária Sejmu_______________________________________________________________________________s. 29/49
§ 3. Organ administracji publicznej odmówi zatwierdzenia ugody zawartej z naru-szeniem prawa, nie uwzgl?dniajacej stanowiska organu, o którym mowa w § 2, albo naruszajacej interes spoleczny badž sluszny interes stron.
Art. 119.
§ 1. Zatwierdzenie badž odmowa zatwierdzenia ugody nastupuje w drodze posta-nowienia, na które služy zažalenie; postanowienie w tej sprawie powinno byč wydane w ci^gu siedmiu dni od dnia zawarcia ugody.
§ 2. W przypadku gdy ugoda zawarta zostala w toku post?powania odwolawczego, z dniem, w którym stalo si? ostateczne postanowienie zatwierdzaj3.ce ugod?, traci moc decyzja organu pierwszej instancji, o czym zamieszcza si? wzmiank? w tym postanowieniu.
§ 3. La^cznie z postanowieniem zatwierdzajaxym ugod? dor?cza si? stronom odpis ugody.
Art. 120.
§ 1. Ugoda staje si? wykonalna z dniem, w którym postanowienie o jej zatwier-dzeniu stalo si? ostateczne.
§ 2. Organ administracji publicznej, przed którym zostala zawarta ugoda, potwier-dza jej wykonalnošč na egzemplarzu ugody.
Art. 121.
Zatwierdzona ugoda wywiera takie same skutki, jak decyzja wydana w toku post?-powania administracyjnego.
Art. 122.
W sprawach nie uregulowanych w niniejszym rozdziale do ugody i postanowienia w sprawiejej zatwierdzenia lub odmowy zatwierdzenia stosuje si? odpowiednio prze-pisy dotyczace decyzji.
Rozdzial 9 Postanowienia
Art. 123.
§ 1. W toku post?powania organ administracji publicznej wydaje postanowienia.
§ 2. Postanowienia dotycza^ poszczególnych kwestii wynikajaxych w toku post?-powania, lecz nie rozstrzygaja^ o istocie sprawy, chyba že przepisy kodeksu stanowiajnaczej.
Art. 124.
§ 1. Postanowienie powinno zawierač: oznaczenie organu administracji publicznej, dat? j ego wydania, oznaczenie strony lub stron albo innych osôb biora^-cych udzial w post?powaniu, powolanie podstawy prawnej, rozstrzygni?cie, pouczenie, czy i w jakim trybie služy na nie zažalenie lub skarga do sadu ad-
2006-04-05
©Kancelária Sejmu_______________________________________________________________________________s. 30/49
ministracyjnego oraz podpis z podaniem imienia i nazwiska oraz stanowiska službowego osoby upowažnionej do j ego wydania.
§ 2. Postanowienie powinno zawierač uzasadnienie faktyczne i prawne, ježeli slu-žy na nie zažalenie lub skarga do sadu administracyjnego oraz gdy wydane zostalo na skutek zažalenia na postanowienie.
Art. 125.
§ 1. Postanowienia, od ktorých služy stronom zažalenie lub skarga do sa^du administracyjnego, dor?cza si? na pišmie.
§ 2. W przypadkach wymienionych w art. 14 § 2 postanowienia moga^byč stronom oglaszane ustnie.
§ 3. Postanowienie, które môže byč zaskaržone do sadu administracyjnego, dor?-cza si? stronie wraz z pouczeniem o dopuszczalnošci wniesienia skargi oraz uzasadnieniem faktycznym i prawnym.
Art. 126.
Do postanowieň stosuje si? odpowiednio przepisy art. 107 § 2-5 oraz art. 109-113, a do postanowieň, od ktorých przysluguje zažalenie - równiež art. 145-152 oraz art. 156-159, z tym že zamiast decyzji, o ktorej mowa w art. 149 § 3, 151 § 1, 157 § 1 i 158, wydaje si? postanowienie.
Rozdzial 10 Odwolania
Art. 127.
§ 1. Od decyzji wydanej w pierwszej instancji služy stronie odwolanie tylko do jednej instancji.
§ 2. Wlašciwy do rozpatrzenia odwolania jest organ administracji publicznej wyž-szego stopnia, chyba že ustawa przewiduje inny organ odwolawczy.
§ 3. Od decyzji wydanej w pierwszej instancji przez ministra lub samorzadowe kolegium odwolawcze nie služy odwolanie, jednakže strona niezadowolona z decyzji môže zwrócič si? do tego organu z wnioskiem o ponowne rozpatrze-nie sprawy; do wniosku tego stosuje si? odpowiednio przepisy dotyczace od-wolaň od decyzji.
§ 4. (skrešlony).
Art. 128.
Odwolanie nie wymaga szczególowego uzasadnienia. Wystarczy, ježeli z odwolania wynika, že strona nie jest zadowolona z wydanej decyzji. Przepisy szczególne moga^ ustalač inne wymogi co do trešci odwolania.
Art. 129.
§ 1. Odwolanie wnosi si? do wlašciwego organu odwolawczego za pošrednictwem organu, który wydal decyzj?.
2006-04-05
©Kancelária Sejmu_______________________________________________________________________________s. 31/49
§ 2. Odwolanie wnosi si? w terminie czternastu dni od dnia dorexzenia decyzji stronie, a gdy decyzja zostala ogloszona ustnie - od dnia jej ogloszenia stro-nie.
§ 3. Przepisy szczególne moga^ przewidywač inne terminy do wniesienia odwoiania.
Art. 130.
§ 1. Przed uplywem terminu do wniesienia odwoiania decyzja nie ulega wykona-niu.
§ 2. Wniesienie odwoiania w terminie wstrzymuje wykonanie decyzji.
§ 3. Przepisów § 1 i 2 nie stosuje si? w przypadkach, gdy:
1) decyzji zostal nadaný rygor natychmiastowej wykonalnošci (art. 108),
2) decyzja podlega natychmiastowemu wykonaniu z mocy ustawy.
§ 4. Ponadto decyzja podlega wykonaniu przed uplywem terminu do wniesienia odwoiania, gdy jest zgodna z žadaniem wszystkich stron.
Art. 131.
O wniesieniu odwoiania organ administracji publicznej, który wydal decyzj?, zawia-domi strony.
Art. 132.
§ 1. Ježeli odwolanie wniosly wszystkie strony, a organ administracji publicznej, który wydal decyzj?, uzná, že to odwolanie zasluguje w calošci na uwzgl?d-nienie, môže wydač nowa^ decyzj?, w ktorej uchýli lub zmieni zaskaržona^ de-cyzje.
§ 2. Przepis § 1 stosuje si? takže w przypadku, gdy odwolanie wniosla jedna ze stron, a pozostalé strony wyrazily zgod? na uchylenie lub zmian? decyzji zgodnie z žadaniem odwoiania.
§ 3. Od nowej decyzji služy stronom odwolanie.
Art. 133.
Organ administracji publicznej, który wydal decyzj?, obowia^zany jest przeslač odwolanie wraz z aktami sprawy organowi odwolawczemu w terminie siedmiu dni od dnia, w którym otrzymal odwolanie, ježeli w tym terminie nie wydal nowej decyzji wmyšl art. 132.
Art. 134.
Organ odwolawczy stwierdza w drodze postanowienia niedopuszczalnošč odwoiania oraz uchybienie terminu do wniesienia odwoiania. Postanowienie w tej sprawie jest ostateczne.
Art. 135.
Organ odwolawczy môže w uzasadnionych przypadkach wstrzymač natychmiastowe wykonanie decyzji.
2006-04-05
©Kancelária Sejmu_______________________________________________________________________________s. 32/49
Art. 136.
Organ odwolawczy može przeprowadzič na zadanie strony lub z urz^du dodatkowe postejDowanie w celu uzupelnienia dowodów i materialów w sprawie albo zlecič przeprowadzenie tego postejtowania organowi, który wydal decyzje;.
Art. 137.
Strona može cofnač odwolanie przed wydaniem decyzji przez organ odwolawczy. Organ odwolawczy nie uwzgl^dni jednak cofni^cia odwolania, ježeli prowadziloby to do utrzymania w mocy decyzji naruszajacej prawo lub interes spoleczny.
Art. 138.
§ 1. Organ odwolawczy wydaje decyzje, w ktorej:
1) utrzymuje w mocy zaskaržona^ decyzje; albo
2)  uchyla zaskaržona^ decyzje w calošci albo w cze/šci i w tym zakresie orzeka co do istoty sprawy badž uchylajac te; decyzje - umarza post?-powanie pierwszej instancji, albo
3) umarza postejtowanie odwolawcze.
§ 2. Organ odwolawczy može uchylič zaskaržona^ decyzje; w calošci i przekazač sprawy do ponownego rozpatrzenia przez organ pierwszej instancji, gdy roz-strzygni^cie sprawy wymaga uprzedniego przeprowadzenia postejtowania wyjašniajaxego w calošci lub w znacznej cz^šci. Przekazuja^c sprawy organ ten može wskazač, jakie okolicznošci naležy wziač pod uwage; przy ponow-nym rozpatrzeniu sprawy.
§ 3. (skrešlony).
Art. 139.
Organ odwolawczy nie može wydač decyzji na niekorzyšč strony odwolujacej si?, chyba že zaskaržona decyzja ražaco narusza prawo lub ražaco narusza interes spoleczny.
Art. 140.
W sprawach nie uregulowanych w art. 136-139 w post^powaniu przed organami odwolawczymi maj3. odpowiednie zastosowanie przepisy o postejtowaniu przed organami pierwszej instancji.
Rozdzial 11 Zažalenia
Art. 141.
§ 1. Na wydane w toku postejtowania postanowienia služy stronie zažalenie, gdy kodeks tak stanowi.
2006-04-05
©Kancelária Sejmu_______________________________________________________________________________s. 33/49
§ 2. Zažalenie wnosi si? w terminie siedmiu dni od dnia dor?czenia postanowienia stronie, a gdy postanowienie zostalo ogloszone ustnie - od dnia jego oglosze-nia stronie.
Art. 142.
Postanowienie, na które nie služy zažalenie, strona može zaskaržyč tylko w odwola-niu od decyzji.
Art. 143.
Wniesienie zažalenia nie wstrzymuje wykonania postanowienia, jednakže organ ad-ministracji publicznej, który wydal postanowienie, može wstrzymač jego wykonanie, gdy uzná to za uzasadnione.
Art. 144.
W sprawach nie uregulowanych w niniejszym rozdziale do zažal en maj 3. odpowied-nie zastosowanie przepisy dotyczace odwolaň.
Rozdzial 12 Wznowienie postgpowania
Art. 145.
§ 1. W sprawie zakoňczonej decyzji ostateczna^ wznawia si? post?powanie, ježeli:
1) dowody, na ktorých podstawie ustalono istotne dla sprawy okolicznošci faktyczne, okázaly si? falszywe,
2) decyzja wydana zostala w wyniku przest?pstwa,
3)  decyzja wydana zostala przez pracownika lub organ administracji publicznej, który podlega wylaczeniu stosownie do art. 24, 25 i 27,
4) strona bez wlasnej winy nie brala udzialu w post?powaniu,
5) wyjda^na jaw istotne dla sprawy nowe okolicznošci faktyczne lub nowe dowody istniejace w dniu wydania decyzji, nie znane organowi, który wydal decyzj?,
6)  decyzja wydana zostala bez uzyskania wymaganego prawem stanowi-ska innego organu,
7)  zagadnienie wst?pne zostalo rozstrzygni?te przez wlašciwy organ lub sad odmiennie od oceny przyj?tej przy wydaniu decyzji (art. 100 § 2),
8)  decyzja zostala wydana w oparciu o inna^ decyzj? lub orzeczenie sadu, które zostalo nast?pnie uchylone lub zmienione.
§ 2. Z przyczyn okrešlonych w § 1 pkt 1 i 2 post?powanie može byč wznowione równiež przed stwierdzeniem sfalszowania dowodu lub popelnienia przest?p-stwa orzeczeniem sadu lub innego organu, ježeli sfalszowanie dowodu lub popelnienie przest?pstwa jest oczywiste, a wznowienie post?powania jest niezb?dne dla unikni?cia niebezpieczeňstwa dla žycia lub zdrowia ludzkiego albo powažnej szkody dla interesu spolecznego.
2006-04-05
©Kancelária Sejmu_______________________________________________________________________________s. 34/49
§ 3. Z przyczyn okrešlonych w § 1 pkt 1 i 2 možná wznowič post?powanie takže w przypadku, gdy post?powanie przed saxlem lub innym organem nie môže byč wszcz?te na skutek uplywu czasu lub z innych przyczyn okrešlonych w przepisach prawa.
Art. 145a.
§ 1. Možná žadač wznowienia post?powania równiež w przypadku, gdy Trybunal Konstytucyjny orzekl o niezgodnošci aktu normatywnego z Konstytucja^ umowa^ mi^dzynarodowa^ lub z ustawa^ na podstawie którego zostala wydana decyzja.
§ 2. W sytuacji okrešlonej w § 1 skarg? o wznowienie wnosi si? w terminie jedne-go miesiaca od dnia wejšcia w žycie orzeczenia Trybunalu Konstytucyjnego.
Art. 146.
§ 1. Uchylenie decyzji z przyczyn okrešlonych w art. 145 § 1 pkt 1 i 2 nie môže nastajric, ježeli od dnia dor?czenia lub ogloszenia decyzji uplyň?! o dziesi?č lat, zaš z przyczyn okrešlonych w art. 145 § 1 pkt 3-8 oraz w art. 145a, ježeli od dnia dor?czenia lub ogloszenia decyzji uplyň?! o pi?č lat.
§ 2. Nie uchyla si? decyzji takže w przypadku, ježeli w wyniku wznowienia post?-powania moglaby zapašč wylaxznie decyzja odpowiadajaca w swej istocie decyzji dotychczasowej.
Art. 147.
Wznowienie post?powania nastupuje z urz?du lub na žaxlanie strony. Wznowienie post?powania z przyczyny okrešlonej w art. 145 § 1 pkt 4 oraz w art. 145a nastupuje tylko na zadanie strony.
Art. 148.
§ 1. Podanie o wznowienie post?powania wnosi si? do organu administracji pu-blicznej, który wydal w sprawie decyzj? w pierwszej instancji, w terminie jednego miesiaca od dnia, w którym strona dowiedziala si? o okolicznošci stanowiacej podstaw? do wznowienia post?powania.
§ 2. Termin do zloženia podania o wznowienie post?powania z przyczyny okrešlonej w art. 145 § 1 pkt 4 biegnie od dnia, w którym strona dowiedziala si? o decyzji.
Art. 149.
§ 1. Wznowienie post?powania nast?puje w drodze postanowienia.
§ 2. Postanowienie stanowi podstaw? do przeprowadzenia przez wlašciwy organ post?powania co do przyczyn wznowienia oraz co do rozstrzygni?cia istoty sprawy.
§ 3. Odmowa wznowienia post?powania nast?puje w drodze decyzji.
Art. 150.
§ 1. Organem administracji publicznej wlašciwym w sprawach wymienionych w art. 149 jest organ, który wydal w sprawie decyzj? w ostatniej instancji.
2006-04-05
©Kancelária Sejmu_______________________________________________________________________________s. 35/49
§ 2. Ježeli przyczyna^ wznowienia post^powania jest dzialalnošč organu wymie-nionego w § 1, o wznowieniu postejtowania rozstrzyga organ wyžszego stop-nia, który równoczešnie wyznacza organ wlašciwy w sprawach wymienio-nych w art. 149 § 2.
§ 3. Przepis § 2 nie dotyczy przypadków, gdy decyzja w ostatniej instancji wydal minister, a w sprawach naležaxych do zadaň jednostek samorzadu terytorial-nego - samorzaxlowe kolegium odwolawcze.
Art. 151.
§ 1. Organ administracji publicznej, o którym mowa w art. 150, po przeprowadze-niu postejDowania okrešlonego w art. 149 § 2 wydaje decyzja, w której:
1)  odmawia uchylenia decyzji dotychczasowej, gdy stwierdzi brak pod-staw do jej uchylenia na podstawie art. 145 § 1 lub art. 145a, albo
2)  uchyla decyzji dotychczasowa^ gdy stwierdzi istnienie podstaw do jej uchylenia na podstawie art. 145 § 1 lub art. 145a, i wydaje nowa^ decyzji rozstrzygajaxa^ o istocie sprawy.
§ 2. W przypadku gdy w wyniku wznowienia post^powania nie možná uchylič decyzji na skutek okolicznošci, o ktorých mowa w art. 146, organ administracji publicznej ograniczy si? do stwierdzenia wydania zaskaržonej decyzji z naru-szeniem prawa oraz wskazania okolicznošci, z powodu ktorých nie uchýlil tej decyzji.
Art. 152.
§ 1. Organ administracji publicznej wlašciwy w sprawie wznowienia postejtowa-nia wstrzyma z urze^du lub na zadanie str ony wy konáni e decyzji, ježeli okolicznošci sprawy wskazuja^ na prawdopodobieňstwo uchylenia decyzji w wyniku wznowienia post^powania.
§ 2. Na postanowienie w sprawie wstrzymania wykonania decyzji služy stronie zažalenie, chyba že postanowienie wydal minister lub samorza^dowe kolegium odwolawcze.
Art. 153. (uchylony).
Rozdzial 13 Uchylenie, zmiana oraz stwierdzenie niewažnošci decyzji
Art. 154.
§ 1. Decyzja ostateczna, na mocy której žadna ze stron nie nabyla prawa, može byč w každým czasie uchylona lub zmieniona przez organ administracji publicznej, który j3. wydal, lub przez organ wyžszego stopnia, ježeli przemawia za tym interes spoleczny lub sluszny interes strony.
§ 2. W przypadkach wymienionych w § 1 wlašciwy organ wydaje decyzji w sprawie uchylenia lub zmiany dotychczasowej decyzji.
2006-04-05
©Kancelária Sejmu_______________________________________________________________________________s. 36/49
§ 3. W sprawach naležaxych do zadaň wlasnych jednostek samorzadu terytorial-nego do zmiany lub uchylenia decyzji, o ktorej mowa w § 1 oraz w art. 155, wlašciwe sa^ organy tých jednostek.
Art. 155.
Decyzja ostateczna, na mocy ktorej strona nabyla prawo, môže byč w každým czasie za zgoda^ strony uchylona lub zmieniona przez organ administracji publicznej, który ja^ wydal, lub przez organ wyžszego stopnia, ježeli przepisy szczególne nie sprzeci-wiaja^ si? uchyleniu lub zmianie takiej decyzji i przemawia za tym interes spoleczny lub sluszny interes strony; przepis art. 154 § 2 stosuje si? odpowiednio.
Art. 156.
§ 1. Organ administracji publicznej stwierdza niewažnošč decyzji, która:
1) wydana zostala z naruszeniem przepisów o wlašciwošci,
2) wydana zostala bez podstawy prawnej lub z ražaxym naruszeniem pra-wa,
3) dotyczy sprawy juž poprzednio rozstrzygni?tej inna^ decyzji ostateczna^
4) zostala skierowana do osoby nie b?dacej strong w sprawie,
5) byla niewykonalna w dniu jej wydania i jej niewykonalnošč ma charakter trwaly,
6) w razie jej wykonania wywolalaby czyn zagrožony kara^
7) zawiera wad? powodujaxajej niewažnošč z mocy prawa.
§ 2. Nie stwierdza si? niewažnošci decyzji z przyczyn wymienionych w § 1 pkt 1, 3, 4 i 7, ježeli od dnia jej dor?czenia lub ogloszenia uplyn?lo dziesi?č lat, a takže, gdy decyzja wywolala nieodwracalne skutki prawne.
Art. 157.
§ 1. Wlašciwy do stwierdzenia niewažnošci decyzji w przypadkach wymienionych w art. 156 jest organ wyžszego stopnia, a gdy decyzja wydana zostala przez ministra lub samorzaxlowe kolegium odwolawcze - ten organ.
§ 2. Post?powanie w sprawie stwierdzenia niewažnošci decyzji wszczyna si? na žaxlanie strony lub z urz?du.
§ 3. Odmowa wszcz?cia post?powania w sprawie niewažnošci decyzji nast?puje w drodze decyzji.
Art. 158.
§ 1. Rozstrzygni?cie w sprawie stwierdzenia niewažnošci decyzji nast?puje w drodze decyzji.
§ 2. Ježeli nie možná stwierdzič niewažnošci decyzji na skutek okolicznošci, o ktorých mowa w art. 156 § 2, organ administracji publicznej ograniczy si? do stwierdzenia wy dania zaskaržonej decyzji z naruszeniem prawa oraz wskaza-nia okolicznošci, z powodu ktorých nie stwierdzil niewažnošci decyzji.
2006-04-05
©Kancelária Sejmu_______________________________________________________________________________s. 37/49
Art. 159.
§ 1. Organ administracji publicznej, wlašciwy w sprawie stwierdzenia niewažnošci decyzji, wstrzyma z urz?du lub na žaxlanie strony wykonanie decyzji, ježeli zachodzi prawdopodobieňstwo, že jest ona dotkni?ta jedna^ z wad wymienio-nych w art. 156 § 1.
§ 2. Na postanowienie o wstrzymaniu wykonania decyzji služy stronie zažalenie.
Art. 160. (uchylony).
Ad. art. 160 § 5 - wyrok TK podjety po roku od uchylenia art. 160 (Dz.U. z 2004 r. Nr 162, poz. 1692 - art. 2) - stwierdzajacy niezgodnošč § 5 z Konstytucja^ (Dz.U. z 2005 r. Nr 181, poz. 1524).
Art. 161.
§ 1. Minister môže uchylič lub zmienič w niezb?dnym zakresie každa^ decyzji ostateczna^ ježeli w inny sposób nie možná usunač stanu zagražajaxego žyciu lub zdrowiu ludzkiemu albo zapobiec powažnym szkodom dla gospodarki na-rodowej lub dla wažnych interesów Paňstwa.
§ 2. Uprawnienia okrešlone w § 1 w stosunku do decyzji wydanych przez organy jednostek samorzadu terytorialnego w sprawach naležaxych do zadaň z za-kresu administracji rzadowej, przysluguja^ równiež wojewodzie.
§ 3. Stronie, która poniosla szkod? na skutek uchylenia lub zmiany decyzji, služy roszczenie o odszkodowanie za poniesiona^ rzeczywista^ szkod? od organu, który uchýlil lub zmienil t? decyzji; organ ten, w drodze decyzji, orzeka równiež o odszkodowaniu.
§ 4. Roszczenie o odszkodowanie przedawnia si? z uplywem trzech lat od dnia, w którym stala si? ostateczna decyzja uchylajaca lub zmieniajaca decyzj?.
§ 5. (uchylony).
Art. 162.
§ 1. Organ administracji publicznej, który wydal decyzj? w pierwszej instancji, stwierdzajej wygašni?cie, ježeli decyzja:
1)  stala si? bezprzedmiotowa, a stwierdzenie wygašni?cia takiej decyzji nakazuje przepis prawa albo gdy ležy to w interesie spolecznym lub w interesie strony,
2)  zostala wydana z zastrzeženiem dopelnienia przez stron? okrešlonego warunku, a strona nie dopelnila tego warunku.
§ 2. Organ administracji publicznej, o którym mowa w § 1, uchýli decyzj?, ježeli zostala ona wydana z zastrzeženiem dopelnienia okrešlonych czynnošci, a strona nie dopelnila tých czynnošci w wyznaczonym terminie.
§ 3. Organ stwierdza wygašniexie decyzji lub uchyla decyzj? na podstawie przepi-sów § 1 i 2 w drodze decyzji.
2006-04-05
©Kancelária Sejmu
s. 38/49
Art. 163.
Organ administracji publicznej môže uchylič lub zmienič decyzj?, na mocy ktorej strona nabyla prawo, takže w innych przypadkach oraz na innych zásadách niž okre-šlone w niniejszym rozdziale, o ile przewiduja^to przepisy szczególne.
Dzial III Przepisy szczególne w sprawach ubezpieczeň spolecznych
Art. 164-179. (skrešlone).
Art. 180.
§ 1. W sprawach z zakresu ubezpieczeň spolecznych stosuje si? przepisy kodeksu, chyba že przepisy dotyczace ubezpieczeň ustalaja^ odmienne zásady post?po-wania w tých sprawach.
§ 2. Przez sprawy z zakresu ubezpieczeň spolecznych rozumie si? sprawy wynika-jace z przepisów o ubezpieczeniach spolecznych, o zaopatrzeniach emerytal-nych i rentowych, o funduszu alimentacyjnym, a takže sprawy wynikajace z przepisów o innych šwiadczeniach wyplacanych z funduszów przeznaczo-nych na ubezpieczenia spoleczne.
Art. 181.
Organy odwolawcze wlašciwe w sprawach z zakresu ubezpieczeň spolecznych okre-šlaj3. przepisy odr?bne; do post?powania przed tými organami stosuje si? odpowied-nio przepis art. 180 § 1.
Dzial IV Udzial prokurátora
Art. 182.
Prokuratorowi služy prawo zwrócenia si? do wlašciwego organu administracji publicznej o wszcz?cie post?powania w celu usuni?cia stanu niezgodnego z prawem.
Art. 183.
§ 1. Prokuratorowi služy prawo udzialu w každým stadium post?powania w celu zapewnienia, aby post?powanie i rozstrzygni?cie sprawy bylo zgodne z prawem.
§ 2. Organ administracji publicznej zawiadamia prokurátora o wszcz?ciu post?po-wania oraz o toczaxym si? post?powaniu w každým przypadku, gdy uzná udzial prokurátora w post?powaniu za potrzebny.
Art. 184.
§ 1. Prokuratorowi služy prawo wniesienia sprzeciwu od decyzji ostatecznej, ježeli przepisy kodeksu lub przepisy szczególne przewiduja^ wznowienie post?po-wania, stwierdzenie niewažnošci decyzji albo jej uchylenie lub zmian?.
2006-04-05
©Kancelária Sejmu_______________________________________________________________________________s. 39/49
§ 2. Prokurator wnosi sprzeciw do organu wlašciwego do wznowienia postejtowa-nia, stwierdzenia niewažnošci decyzji albo jej uchylenia lub zmiany.
§ 3. Sprzeciw od decyzji wydanej przez ministra wnosi Prokurator Generálny.
§ 4. Ježeli podstawa^ sprzeciwu jest naruszenie przepisu art. 145 § 1 pkt 4, wnie-sienie sprzeciwu wymaga zgody strony.
Art. 185.
§ 1. Sprzeciw prokurátora powinien byč rozpatrzony i zalatwiony w terminie trzy-dziestu dni od daty j ego wniesienia.
§ 2. W razie niezalatwienia sprzeciwu w terminie okrešlonym w § 1 maj3. odpo-wiednie zastosowanie przepisy art. 36-38.
Art. 186.
W przypadku wniesienia sprzeciwu przez prokurátora wlašciwy organ administracji publicznej wszczyna w sprawie postejtowanie z urz?du, zawiadamiajac o tym strony.
Art. 187.
W przypadku wniesienia przez prokurátora sprzeciwu organ administracji publicznej, do którego sprzeciw wniesiono, obowia^zany jest niezwlocznie rozpatrzyč, czy zachodzi potrzeba wstrzymania wykonania decyzji do chwili zalatwienia sprzeciwu.
Art. 188.
Prokurator o wi, który bierze udzial w post^powaniu w przypadkach okrešlonych w art. 182-184, služa^prawa strony.
Art. 189.
Prokurator, który wniósl skarg? na decyzji organu administracji publicznej do sadu administracyjnego, nie môže z tých samých przyczyn wniešč sprzeciwu.
Dzial V (art. 190-195) (skrešlony) Dzial VI (art. 196-216b) (skrešlony)
Dzial VII Wydawanie zašwiadczeň
Art. 217.
§ 1. Organ administracji publicznej wydaje zašwiadczenie na žaxlanie osoby ubie-gaja^cej si? o zašwiadczenie.
§ 2. Zašwiadczenie wydaje si?, ježeli:
1) urz?dowego potwierdzenia okrešlonych faktów lub stanu prawnego wymaga przepis prawa,
2006-04-05
©Kancelária Sejmu_______________________________________________________________________________s. 40/49
2) osoba ubiega si? o zašwiadczenie ze wzgl?du na swój interes prawny w urz?dowym potwierdzeniu okrešlonych faktów lub stanu prawnego.
§ 3. Zašwiadczenie powinno byč wydane bez zb?dnej zwloki, nie póžniej jednak niž w terminie siedmiu dni.
Art. 218.
§ 1. W przypadkach, o ktorých mowa w art. 217 § 2 pkt 2, organ administracji pu-blicznej obowia^zany jest wydač zašwiadczenie, gdy chôdzi o potwierdzenie faktów albo stanu prawnego, wynikajaxych z prowadzonej przez ten organ ewidencji, rejestrów badž z innych daných znajdujaxych si? w jego posiada-niu.
§ 2. Organ administracji publicznej, przed wydaniem zašwiadczenia, môže prze-prowadzič w koniecznym zakresie post?powanie wyjašniajace.
Art. 219.
Odmowa wydania zašwiadczenia badž zašwiadczenia o trešci zadanej przez osob? ubiegajaxa^ si? o nie nast?puje w drodze postanowienia, na które služy zažalenie.
Art. 220.
§ 1. Organ administracji publicznej nie môže žadač zašwiadczenia na potwierdzenie faktów lub stanu prawnego, znaných organowi z urz?du badž možliwych do ustálenia przez organ na podstawie posiadanej ewidencji, rejestrów lub innych daných albo na podstawie przedstawionych przez zainteresowanego do wgladu dokumentów urz?dowych (dowodu osobistego, dowodów rejestracyj-nych i innych).
§ 2. Organ administracji publicznej žadajaxy od strony zašwiadczenia na potwierdzenie faktów lub stanu prawnego jest obowia^zany wskazač przepis prawa wymagajaxy urz?dowego potwierdzenia tých faktów lub stanu prawnego w drodze zašwiadczenia.
Dzial VIII Skargi i wnioski
Rozdzial 1 Postanowienia ogólne
Art. 221.
§ 1. Zagwarantowane každému w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej prawo skladania petycji, skarg i wniosków do organów paňstwowych, organów j ed-nostek samorzadu terytorialnego, organów samorzaxlowych jednostek organi-zacyjnych oraz do organizacji i instytucji spolecznych realizowane jest na zásadách okrešlonych przepisami niniejszego dzialu.
§ 2. Petycje, skargi i wnioski moga^ byč skladané do organizacji i instytucji spolecznych w zwiazku z wykonywanymi przez nie zadaniami zleconymi z za-kresu administracji publicznej.
2006-04-05
©Kancelária Sejmu_______________________________________________________________________________s. 41/49
§ 3. Petycje, skargi i wnioski možná skladač w interesie publicznym, wlasnym lub innej osoby za jej zgoda^.
Art. 222.
O tym, czy pismo jest skargi albo wnioski em, decyduje trešč pisma, a nie j ego forma zewnejrzna.
Art. 223.
§ 1. Organy paňstwowe, organy samorzaxlu terytorialnego i inne organy samorza^-dowe oraz organy organizacji spolecznych - rozpatruja^ oraz zalatwiaja^ skargi i wnioski w ramach swojej wlašciwošci.
§ 2. Pracownik organu paňstwowego, pracownik samorzaxlowy oraz organu organizacji spolecznej, winny niewlašciwego i nieterminowego zalatwiania skarg i wniosków, podlega odpowiedzialnošci porzadkowej lub dyscyplinarnej albo innej odpowiedzialnošci przewidzianej w przepisach prawa.
Art. 224.
Ilekroč w przepisach niniejszego dzialu jest mowa o organach paňstwowych - rozumie si? przez to takže organy przedsi?biorstw paňstwowych i innych paňstwowych jednostek organizacyjnych.
Art. 225.
§ 1. Nikt nie môže byč naražony na jakikolwiek uszczerbek lub zarzut z powodu zloženia skargi lub wniosku albo z powodu dostarczenia materiálu do publi-kacji o známionach skargi lub wniosku, ježeli dzialal w granicach prawem dozwolonych.
§ 2. Organy paňstwowe, organy jednostek samorzaxlu terytorialnego i inne organy samorzaxlowe oraz organy organizacji spolecznych sa^ obowiazane przeciw-dzialač hamowaniu krytyki i innym dzialaniom ograniczajaxym prawo do skladania skarg i wniosków lub dostarczania informacji - do publikacji - o znamionach skargi lub wniosku.
Art. 226.
Rada Ministrów wyda, w drodze rozporza^dzenia, przepisy o organizacji przyjmowa-nia i rozpatrywania skarg i wniosków.
Rozdzial 2 Skargi
Art. 227.
Przedmiotem skargi môže byč w szczególnošci zaniedbanie lub nienaležyte wyko-nywanie zadaň przez wlašciwe organy albo przez ich pracowników, naruszenie pra-worzaxlnošci lub interesów skaržaxych, a takže przewlekle lub biurokratyczne zala-twianie spraw.
2006-04-05
©Kancelária Sejmu_______________________________________________________________________________s. 42/49
Art. 228.
Skargi skladá si? do organów wlašciwych do ich rozpatrzenia.
Art. 229.
Ježeli przepisy szczególne nie okrešlaj 3. innych organów wlašciwych do rozpatrywa-nia skarg, jest organem wlašciwym do rozpatrzenia skargi dotycza^cej zadaň lub dzia-lalnošci:
1) rady gminy, rady powiatu i sejmiku województwa - wojewoda, a w zakresie spraw finansowych- regionálna izba obrachunkowa,
2)  organów wykonawczych jednostek samorzadu terytorialnego w sprawach naležaxych do zadaň zleconych z zakresu administracji rza^dowej - wojewoda,
3)  wójta (burmistrza lub prezydenta miasta) i kierowników gminnych jednostek organizacyjnych, z wyjatkiem spraw okrešlonych w pkt 2 - rada gminy,
4) zarzadu powiatu oraz starosty, a takže kierowników powiatowych služb, in-spekcji, stražy i innych jednostek organizacyjnych, z wyjatkiem spraw okrešlonych w pkt 2 - rada powiatu,
5) zarzadu i marszalka województwa, z wyjatkiem spraw okrešlonych w pkt 2 -sejmik  województwa,
6) wojewody w sprawach podlegajaxych rozpatrzeniu wedlug kodeksu - wla-šciwy minister, a w innych sprawach Prezes Rady Ministrów,
7) innego organu administracji rzadowej, organu przedsi^biorstwa paňstwowe-go lub innej paňstwowej jednostki organizacyjnej - organ wyžszego stopnia lub sprawujaxy bezpošredni nadzór,
8) ministra - Prezes Rady Ministrów,
9) organu centralnego i j ego kierownika - organ, któremu podlega.
Art. 230.
Do rozpatrzenia skargi dotyczacej zadaň i dzialalnošci organizacji spolecznej wla-šciwy jest organ bezpošrednio wyžszego stopnia tej organizacji, a w stosunku do organu naczelnego organizacji - Prezes Rady Ministrów lub wlašciwi ministrowie sprawujaxy nadzór nad dzialalnošci^. tej organizacji.
Art. 231.
Ježeli organ, który otrzymal skargi, nie jest wlašciwy do jej rozpatrzenia, obowiaza-ny jest niezwlocznie, nie póžniej jednak niž w terminie siedmiu dni przekazač j3. wlašciwemu organowi, zawiadamiajac równoczešnie o tym skaržaxego, albo wska-zač mu wlašciwy organ.
Art. 232.
§ 1. Organ wlašciwy do rozpatrzenia skargi môže j a^ przekazač do zalatwienia organowi nižszego stopnia, o ile skarga nie zawiera zarzutów dotyczaxych dzialalnošci tego organu.
2006-04-05
©Kancelária Sejmu_______________________________________________________________________________s. 43/49
§ 2. Skarg? na pracownika možná przekazač do zalatwienia równiež j ego przelo-žonemu službowemu, z obowiazkiem zawiadomienia organu wlašciwego do rozpatrzenia skargi o sposobie jej zalatwienia.
§3.0 przekazaniu skargi zawiadamia si? równoczešnie skaržaxego.
Art. 233.
Skarga w sprawie indywidualnej, która nie byla i nie jest przedmiotem post?powania administracyjnego, powoduje wszcz?cie post?powania, ježeli zostala zložona przez strong. Ježeli skarga taká pochodzi od innej osoby, môže spowodowač wszcz?cie postejDOwania administracyjnego z urz?du, chyba že przepisy wymagaja^ do wszcz?-cia postejDowania žaxlania strony.
Art. 234.
W sprawie, w ktorej toczy si? post?powanie administracyjne:
1)  skarga zložona przez stron? podlega rozpatrzeniu w toku post?powania, zgodnie z przepisami kodeksu,
2)  skarga pochodzaca od innych osôb stanowi material, który organ prowadza^-cy post?powanie powinien rozpatrzyč z urz?du.
Art. 235.
§ 1. Skarg? w sprawie, w ktorej w toku post?powania administracyjnego zostala wydana decyzja ostateczna, uwaža si? zaležnie od jej trešci za zadanie wznowienia post?powania lub za žaxlanie stwierdzenia niewažnošci decyzji albo jej uchylenia lub zmiany z urz?du.
§ 2. W przypadkach okrešlonych w § 1 žaxlanie zostanie uwzgl?dnione, gdy za-chodza^ przewidziane w kodeksie warunki do wznowienia post?powania, stwierdzenia niewažnošci decyzji albo jej uchylenia lub zmiany.
Art. 236.
W przypadkach okrešlonych w art. 233 i 234 organem wlašciwym do rozpatrzenia skargi jest organ uprawniony do wszcz?cia post?powania lub organ, przed którym toczy si? postejDOwanie, a w przypadkach okrešlonych w art. 235 - organ wlašciwy do wznowienia post?powania, stwierdzenia niewažnošci decyzji albo do jej uchylenia lub zmiany.
Art. 237.
§ 1. Organ wlašciwy do zalatwienia skargi powinien zalatwič skarg? bez zb?dnej zwloki, nie póžniej jednak niž w ci^gu miesiaca.
§ 2. Poslowie na Sejm, senatorowie i radni, którzy wniešli skarg? we wlasnym imieniu albo przekazali do zalatwienia skarg? innej osoby, powinni byč za-wiadomieni o sposobie zalatwienia skargi, a gdy jej zalatwienie wymaga ze-brania dowodów, informacji lub wyjašnieň - takže o stanie rozpatrzenia skargi, najpóžniej w terminie czternastu dni od dnia jej wniesienia albo przekaza-nia.
§3.0 sposobie zalatwienia skargi zawiadamia si? skaržaxego.
2006-04-05
©Kancelária Sejmu_______________________________________________________________________________s. 44/49
§ 4. W razie niezalatwienia skargi w terminie okrešlonym w § 1 stosuje si? przepisy art. 36-38.
Art. 238.
§ 1. Zawiadomienie o sposobie zalatwienia skargi powinno zawierač: oznaczenie organu, od którego pochodzi, wskazanie, w jaki sposób skarga zostala zala-twiona, oraz podpis z podaniem imienia, nazwiska i stanowiska službowego osoby upowažnionej do zalatwienia skargi. Zawiadomienie o odmownym za-latwianiu skargi powinno zawierač ponadto uzasadnienie faktyczne i prawne.
§ 2. W zawiadomieniu, o którym mowa w § 1, w jednostkach organizacyjnych resortu obrony narodowej možná pominúc imi? i nazwisko osoby upowažnionej do zalatwienia skargi.
Art. 239.
§ 1. W przypadku gdy skarga, w wyniku jej rozpatrzenia, uznaná zostala za bezza-sadna^ i jej bezzasadnošč wykazano w odpowiedzi na skarg?, a skaržaxy po-nowil skarg? bez wskazania nowych okolicznošci - organ wlašciwy do jej rozpatrzenia môže, w odpowiedzi na t? skarg?, podtrzymač swoje poprzednie stanowisko.
§ 2. O zalatwieniu w sposób okrešlony w § 1 skargi wniesionej ponownie organ zalatwiajaxy t? skarg? zawiadamia organ wyžszego stopnia; nie dotyczy to skarg zalatwianych przez organy naczelne.
Art. 240.
Gdy skarga dotyczy sprawy, która nie podlega rozpatrzeniu wedlug przepisów kodeksu (art. 3 § 1 i 2) albo nie naležy do wlašciwošci organów administracji publicz-nej, przepisy art. 233-239 stosuje si? odpowiednio, z zastrzeženiem, že w miejsce pozostalých przepisów kodeksu stosuje si? przepisy post?powania wlašciwego dla danej sprawy.
Rozdzial 3 Wnioski
Art. 241.
Przedmiotem wniosku moga^ byč w szczególnošci sprawy ulepszenia organizacji, wzmocnienia praworzadnošci, usprawnienia pracy i zapobiegania nadužyciom, ochrony wlasnošci, lepszego zaspokajania potrzeb ludnošci.
Art. 242.
§ 1. Wnioski skladá si? do organów wlašciwy ch ze wzgl?du na przedmiot wniosku.
§ 2. Wnioski w sprawach dotyczaxych zadaň organizacji spolecznych skladá si? do organów tých organizacji.
2006-04-05
©Kancelária Sejmu_______________________________________________________________________________s. 45/49
Art. 243.
Ježeli organ, który otrzymal wniosek, nie jest wlašciwy do j ego rozpatrzenia, obo-wia^zany jest w ci^gu siedmiu dni przekazač go wlašciwemu organowi. O przekaza-niu wniosku zawiadamia si? równoczešnie wnioskodawc?.
Art. 244.
§ 1. W sprawie terminu zalatwiania wniosków stosuje si? przepis art. 237 § 1. §2.0 sposobie zalatwienia wniosku zawiadamia si? równoczešnie wnioskodawc?.
Art. 245.
W razie niemožnošci zalatwienia wniosku w terminie okrešlonym w art. 244 wlašciwy organ obowia^zany jest w tym terminie zawiadomič wnioskodawc? o czynno-šciach podj?tych w celu rozpatrzenia wniosku oraz o przewidywanym terminie zalatwienia wniosku.
Art. 246.
§ 1. Wnioskodawcy niezadowolonému ze spôsobu zalatwienia wniosku služy pra-wo wniesienia skargi w trybie okrešlonym w rozdziale 2 niniejszego dzialu.
§ 2. Wnioskodawcy služy prawo wniesienia skargi w przypadku niezalatwienia wniosku w terminie okrešlonym w art. 244 albo wskazanym w zawiadomie-niu (art. 245).
Art. 247.
Do wniosków stosuje si? odpowiednio przepisy art. 230, 237 § 2 i art. 238.
Rozdzial 4 Udzial prasy i organizacji spolecznych
Art. 248.
§ 1. Skargi i wnioski przekazane przez redakcje prasowe, radi owe i telewizyjne do organów wlašciwy ch w myši art. 228-230 i 242 podlegaja^ rozpatrzeniu i zala-twieniu w trybie okrešlonym w przepisach rozdzialów 2 i 3 niniejszego dzialu.
§ 2. Wlašciwy organ zawiadamia w przepisanym terminie o sposobie zalatwienia skargi lub wniosku albo o ich przekazaniu innemu organowi w celu zalatwienia równiež redakcj?, ježeli zažádala takiego zawiadomienia.
Art. 249.
Przepis art. 248 stosuje si? odpowiednio do skarg i wniosków przekazanych przez organizacje spoleczne do organów wlašciwych w myši art. 228-230 oraz art. 242.
2006-04-05
©Kancelária Sejmu_______________________________________________________________________________s. 46/49
Art. 250. (skrešlony)
Art. 251.
Przepisy art. 237 § 4 oraz art. 245 i 246 stosuje si? odpowiednio do redakcji praso-wej, która opublikowala i przeslala do wlašciwego organu administracji publicznej artykul, notatk? lub inna^ wiadomošč, w trybie przewidzianym w niniejszym rozdzia-le.
Art. 252. (skrešlony)
Rozdzial 5 Przyjmowanie skarg i wniosków
Art. 253.
§ 1. Organy paňstwowe, organy samorzaxlu terytorialnego i inne organy samorza^-dowe oraz organy organizacji spolecznych obowiazane sa^ przyjmowač oby-wateli w sprawach skarg i wniosków w ustalonych przez siebie dniach i go-dzinach.
§ 2. Kierownicy organów wymienionych w § 1 lub wyznaczeni przez nich zast?p-cy obowiazani sa^ przyjmowač obywateli w sprawach skarg i wniosków co naj mni ej raz w tygodniu.
§ 3. Dni i godziny przyj?č powinny by č dostosowane do potrzeb ludnošci, przy czym przynajmniej raz w tygodniu przyj?cia powinny si? odbywač w ustalo-nym dniu po godzinach pracy.
§ 4. Informacja o dniach i godzinach przyj?č powinna byč wywieszona na wi-docznym miejscu w siedzibie danej jednostki organizacyjnej oraz w podpo-rzaxľkowanych jej jednostkach organizacyjnych.
§ 5. Prezes Rady Ministrów lub wlašciwy minister oraz naczelny organ organizacji spolecznej moga^ ustalač sposób, dni i godziny przyjmowania obywateli w sprawach skarg i wniosków przez podporzadkowane im organy i jednostki organizacyjne.
Art. 254.
Skargi i wnioski skladané i przekazywane do organów paňstwowych, organów sa-morzadu terytorialnego i innych organów samorzaxlowych i organów organizacji spolecznych oraz zwiazane z nimi pisma i inne dokumenty rejestruje si? i przecho-wuje w sposób ulatwiajaxy kontrol? przebiegu i terminów zalatwiania poszczegól-nych skarg i wniosków.
Art. 255. (skrešlony)
Art. 256.
Pracownik, który otrzymal skarg? dotyczaxa^ jego dzialalnošci, obowia^zany jest przekazač ja^niezwlocznie swojemu przeložonemu službowemu.
2006-04-05
©Kancelária Sejmu_______________________________________________________________________________s. 47/49
Rozdzial 6 Nadzór i kontrola
Art. 257.
Zwierzchni nadzór nad przyjmowaniem i zalatwianiem skarg i wniosków skladaných do sadów sprawuje Krajowa Rada Sadownictwa, a do innych organów i jednostek organizacyjnych - Prezes Rady Ministrów.
Art. 258.
§ 1. Nadzór i kontrol? nad przyjmowaniem i zalatwianiem skarg i wniosków sprawuj aj
1) ministrowie - gdy chôdzi o skargi zalatwiane przez ministerstwa i inne jednostki organizacyjne bezpošrednio podlegle ministrowi,
2) wlašciwi rzeczowo ministrowie we wspóldzialaniu z ministrem wlašci-wym do spraw administracji publicznej, gdy chôdzi o skargi zalatwiane przez organy administracji rzadowej,
3) terenowe organy administracji rzadowej - gdy chôdzi o skargi zalatwiane przez jednostki organizacyjne nadzorowane przez te organy,
4) organy wyžszego stopnia oraz wlašciwe organy naczelne - gdy chôdzi o skargi zalatwiane przez pozostalé organy paňstwowe i organy paň-stwowych j ednostek organizacyj nych,
5) Prezes Rady Ministrów i wojewodowie - gdy chôdzi o skargi zalatwiane przez organy jednostek samorzadu terytorialnego oraz samorza^dowe jednostki organizacyjne.
§ 2. Nadzór i kontrol? nad przyjmowaniem i zalatwianiem skarg i wniosków w or-ganach organizacji spolecznych sprawuje statutowe organy nadzorcze tých organizacji oraz organy wyžszego stopnia, zas w organach naczelnych tých organizacji - organ administracji rzadowej sprawuja^cy nadzór nad dzialalno-šcia^ danej organizacji.
Art. 259.
§ 1. Organy, o ktorých mowa w art. 258, dokonuj a^ okresowo ocen przyjmowania i zalatwiania skarg i wniosków przez organy i jednostki organizacyjne poddane ich nadzór o wi.
§ 2. Wojewodowie dokonuja^ okresowo ocen spôsobu przyjmowania i zalatwiania skarg i wniosków przez wszystkie organy administracji publicznej i innych jednostek organizacyjnych oraz organizacji spolecznych dzialajaxych na ich terenie.
§ 3. W wyniku przeprowadzonych kontroli oraz ocen organy wymienione w § 1 i 2 obowiazane sa^ podejmowač šrodki zmierzajaxe do usuni?cia przyczyn skarg oraz do pelnego wykorzystania wniosków dla polepszenia dzialalnošci poszczególnych organów i innych paňstwowych jednostek organizacyjnych oraz organizacji spolecznych.
2006-04-05
©Kancelária Sejmu_______________________________________________________________________________s. 48/49
Art. 260. (skrešlony)
Dzial IX Oplaty i koszty postgpowania
Art. 261.
§ 1. Ježeli strona nie wplacila naležnošci tytulem oplat i kosztów postejtowania, które zgodnie z przepisami powinny byč uiszczone z góry, organ administra-cji publicznej prowadzaxy post^powanie wyznaczy jej termin do wniesienia tých naležnošci. Termin ten nie može byč krótszy niž siedem dni, a dlužszy niž czternašcie dni.
§ 2. Ježeli w wyznaczonym terminie naležnošci nie zostane uiszczone, podanie podlega zwrotowi lub czynnošč uzaležniona od oplaty zostanie zaniechana.
§ 3. Na postanowienie w sprawie zwrotu podania služy zažalenie.
§ 4. Organ powinien jednak zalatwič podanie mimo nieuiszczenia naležnošci:
1) ježeli za niezwlocznym zalatwieniem przemawiaja^ wzgl^dy spoleczne lub wzglad na wažny interes strony,
2) ježeli wniesienie podania stanowi czynnošč, dla ktorej jest ustanowiony termin zawity,
3) ježeli podanie wniosla osoba zamieszkala za granica^.
Art. 262.
§ 1. Strong obciažajaje koszty postejtowania, które:
1) wynikly z winy strony,
2)  zostaly poniesione w interesie lub na žaxlanie strony, a nie wynikaja^ z ustawowego obowiazku organów prowadzaxych postejtowanie.
§ 2. W uzasadnionych przypadkach organ administracji publicznej može zažadač od strony zloženia zaliczki w okrešlonej wysokošci na pokrycie kosztów po-stejDowania.
Art. 263.
§ 1. Do kosztów post^powania zalieza si? koszty podróžy i inne naležnošci šwiad-ków i bieglych oraz stron w przypadkach przewidzianych w art. 56, a takže koszty spowodowane ogl^dzinami na miejscu, jak równiež koszty dor^ezenia stronom pism urz^dowych.
§ 2. Organ administracji publicznej može zaliezyč do kosztów postejtowania takže inne koszty bezpošrednio zwiazane z rozstrzygni^ciem sprawy.
Art. 264.
§ 1. Jednoczešnie z wydaniem decyzji organ administracji publicznej ustali w dro-dze postanowienia wysokošč kosztów post^powania, osoby zobowiazane do ich poniesienia oraz termin i sposób ich uiszczenia.
§ 2. Na postanowienie w sprawie kosztów postejtowania osobie zobowiazanej do ich poniesienia služy zažalenie.
2006-04-05
©Kancelária Sejmu_______________________________________________________________________________s. 49/49
Art. 265.
Wszelkie nie uiszczone w terminie oplaty i koszty postejDOwania oraz inne naležno-šci wynikle z tego postejtowania podlegaja^ šciajmiexiu w trybie przepisów o egzeku-cji administracyjnej šwiadczeň pieni?žnych.
Art. 266.
Pracownik organu administracji publicznej winny bl^dnego wezwania strony (art. 56 § 1) obowia^zany jest do zwrotu wyniklych staxl kosztów. Orzekanie i šci^ganie na-ležnošci od tego pracownika nastupuje w trybie administracyjnym.
Art. 267.
W razie niewa^tpliwej niemožnošci poniesienia przez strong oplat, kosztów i naležno-šci zwia^zanych z tokiem postejtowania organ administracji publicznej može ja^zwol-nič w calošci lub w cz^šci od ponoszenia tych oplat, kosztów i naležnošci. Zwolnie-nie od oplat skarbowych nastupuje z zachowaniem przepisów o tych oplatách.
Art. 268. (skrešlony)
Dzial X Przepisy koňcowe
Art. 268a.
Organ administracji publicznej može w formie pisemnej upowažniač pracowników kierowanej jednostki organizacyjnej do zalatwiania spraw w j ego imieniu w ustalo-nym zakresie, a w szczególnošci do wydawania decyzji administracyjnych, postano-wieň i zašwiadczeň.
Art. 269.
Decyzje okrešlone w innych przepisach prawnych jako prawomocne uwaža si? za ostateczne, chyba že z przepisów tych wynika, iž dotycza^ one takiej decyzji, która zostala utrzymana w mocy w postejtowaniu saxlowym badž tež nie zostala zaskaržo-na w tym postejDOwaniu z powodu uplywu terminu do wniesienia skargi.
2006-04-05