Kancelaria Sejmu s. 1/1 2006-01-30 USTAWA z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego Tytuł wstępny Przepisy ogólne Art. 1. Kodeks postępowania cywilnego normuje postępowanie sądowe w sprawach ze stosunków z zakresu prawa cywilnego, rodzinnego i opiekuńczego oraz prawa pra- cy, jak również w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych oraz w innych sprawach, do których przepisy tego kodeksu stosuje się z mocy ustaw szczególnych (sprawy cywilne). Uwaga: wyrok TK (Dz.U. z 2000 r. Nr 55, poz. 665) - definicja ,,sprawy cywilnej" po- szerzona o roszczenia dotyczące zobowiązań pieniężnych, których źródło stanowi de- cyzja administracyjna. Art. 2. § 1. Do rozpoznawania spraw cywilnych powołane są sądy powszechne, o ile sprawy te nie należą do właściwości sądów szczególnych, oraz Sąd Najwyż- szy. § 1a. (uchylony). § 2. (uchylony). § 3. Nie są rozpoznawane w postępowaniu sądowym sprawy cywilne, jeżeli prze- pisy szczególne przekazują je do właściwości innych organów. Art. 3. Strony i uczestnicy postępowania obowiązani są dawać wyjaśnienia co do okolicz- ności sprawy zgodnie z prawdą i bez zatajania czegokolwiek oraz przedstawiać do- wody. Opracowano na pod- stawie: Dz.U 1964 Nr 43, poz. 296, z 1965 r. Nr 15. poz. 113, z 1974 r. Nr 27, poz. 157, Nr 39, poz. 231, z 1975 r. Nr 45, poz. 234, z 1982 r. Nr 11, poz. 82, Nr 30, poz. 210, z 1983 r. Nr 5, poz. 33, z 1984 r. Nr 45, poz. 241 i 242, z 1985 r. Nr 20, poz. 86, z 1987 r. Nr 21, poz. 123, z 1988 r. Nr 41, poz. 324, z 1989 r. Nr 4, poz. 21, Nr 33, poz. 175, z 1990 r. Nr 14, poz. 88, Nr 34, poz. 198, Nr 53, poz. 306, Nr 55, poz. 318, Nr 79, poz. 464, z 1991 r. Nr 7, poz. 24, Nr 22, poz. 92, Nr 115, poz. 496, z 1993 r. Nr 12, poz. 53, z 1994 r. Nr 105, poz. 509, z 1995 r. Nr 83, poz. 417, z 1996 r. Nr 24, poz. 110, Nr 43, poz. 189, Nr 73, poz. 350, Nr 149, poz. 703, z 1997 r. Nr 43, poz. 270, Nr 54, poz. 348, Nr 75, poz. 471, Nr 102, poz. 643, Nr 117, poz. 752, Nr 121, poz. 769 i 770, Nr 133, poz. 882, Nr 139, poz. 934, Nr 140, poz. 940, Nr 141, poz. 944, z 1998 r. Nr 106, poz. 668, Nr 117, poz. 757, z 1999 r. Nr 52, poz. 532, z 2000 r. Nr 22, poz. 269 i 271, Nr 48, poz. 552 i 554, Nr 55, poz. 665, Nr 73, poz. 852, Nr 94, poz. 1037, Nr 114, poz. 1191 i poz. 1193, Nr 122, poz. 1314, 1319 i 1322, z 2001 r. Nr 4, poz. 27, Nr 49, poz. 508, Nr 63, poz. 635, Nr 98, poz. 1069, 1070 i 1071, Nr 123, poz. 1353, Nr 125, poz. 1368, Nr 138, poz. 1546, z 2002 r. Nr 25, poz. 253, Nr 26, poz. 265, cd. na str. 2 Kancelaria Sejmu s. 2/2 2006-01-30 Art. 4. (uchylony). Art. 5. W razie uzasadnionej potrzeby sąd może udzielić stronom i uczestnikom postępowa- nia występującym w sprawie bez adwokata lub radcy prawnego niezbędnych po- uczeń co do czynności procesowych. Art. 6. Sąd powinien przeciwdziałać przewlekaniu postępowania i dążyć do tego, aby roz- strzygnięcie nastąpiło na pierwszym posiedzeniu, jeżeli jest to możliwe bez szkody dla wyjaśnienia sprawy. Art. 7. Prokurator może żądać wszczęcia postępowania w każdej sprawie, jak również wziąć udział w każdym toczącym się już postępowaniu, jeżeli według jego oceny wymaga tego ochrona praworządności, praw obywateli lub interesu społecznego. W sprawach niemajątkowych z zakresu prawa rodzinnego prokurator może wytaczać powództwa tylko w wypadkach wskazanych w ustawie. Art. 8. Organizacje społeczne, których zadanie statutowe nie polega na prowadzeniu dzia- łalności gospodarczej, mogą w wypadkach przewidzianych w ustawie dla ochrony praw obywateli spowodować wszczęcie postępowania, jak również brać udział w toczącym się postępowaniu. [Art. 9. Rozpoznawanie spraw odbywa się jawnie, chyba że przepis szczególny stanowi ina- czej. Strony i uczestnicy postępowania mają prawo przeglądać akta sprawy i otrzy- mywać odpisy lub wyciągi z tych akt.] Art. 10. W sprawach, w których zawarcie ugody jest dopuszczalne, sąd powinien w każdym stanie postępowania dążyć do ich ugodowego załatwienia. W tych sprawach strony mogą także zawrzeć ugodę przed mediatorem. Nr 74, poz. 676, Nr 84, poz. 764, Nr 126, poz. 1069 i 1070, Nr 129, poz. 1102, Nr 153, poz. 1271, , Nr 219, poz. 1849, Nr 240, poz. 2058, z 2003 r. Nr 41, poz. 360, Nr 42, poz. 363, Nr 60, poz. 535, Nr 109, poz. 1035, Nr 119, poz. 1121, Nr 130, poz. 1188, Nr 139, poz. 1323, Nr 199, poz. 1939, Nr 228, poz. 2255, z 2004 r. Nr 9, poz. 75, Nr 11, poz. 101, Nr 68, poz. 623, Nr 91, poz. 871, Nr 93, poz. 891, Nr 121, poz. 1264, Nr 162, poz. 1691, Nr 169, poz. 1783, Nr 172, poz. 1804, Nr 204, poz. 2091, Nr 210, poz. 2135, Nr 236, poz. 2356, Nr 237, poz. 2384, z 2005 r. Nr 13, poz. 98, Nr 22, poz. 185, Nr 86, poz. 732, Nr 122, poz. 1024, Nr 143, poz. 1199, Nr 150, poz. 1239, Nr 167, poz. 1398, Nr 169, poz. 1413 i 1417, Nr 172, poz. 1438, Nr 178, poz. 1478, Nr 183, poz. 1538, Nr 267, poz. 2258. nowe brzmienie art. 9 wchodzi w życie z dn. 2.03.2006 r. (Dz.U. z 2005 r. Nr 167, poz. 1398). Kancelaria Sejmu s. 3/3 2006-01-30 Art. 11 Ustalenia wydanego w postępowaniu karnym prawomocnego wyroku skazującego co do popełnienia przestępstwa wiążą sąd w postępowaniu cywilnym. Jednakże oso- ba, która nie była oskarżona, może powoływać się w postępowaniu cywilnym na wszelkie okoliczności wyłączające lub ograniczające jej odpowiedzialność cywilną. Art. 12. Roszczenia majątkowe wynikające z przestępstwa mogą być dochodzone w postę- powaniu cywilnym albo w wypadkach w ustawie przewidzianych w postępowaniu karnym. Art. 13. § 1. Sąd rozpoznaje sprawy w procesie, chyba że ustawa stanowi inaczej. W wy- padkach przewidzianych w ustawie sąd rozpoznaje sprawy według przepisów o postępowaniach odrębnych. § 2. Przepisy o procesie stosuje się odpowiednio do innych rodzajów postępowań unormowanych w niniejszym kodeksie, chyba że przepisy szczególne stanowią inaczej. Art. 14. (uchylony). Część pierwsza Postępowanie rozpoznawcze Księga pierwsza Proces Tytuł I Sąd Dział I Właściwość sądu. Przepis wstępny Art. 15. § 1. Sąd właściwy w chwili wniesienia pozwu pozostaje właściwy aż do ukończenia postępowania, choćby podstawy właściwości zmieniły się w toku sprawy. § 2. Sąd nie może uznać, że jest niewłaściwy, jeżeli w toku postępowania stał się właściwy. Kancelaria Sejmu s. 4/4 2006-01-30 Rozdział 1 Właściwość rzeczowa Oddział 1 Podstawy właściwości Art. 16. Sądy rejonowe rozpoznają wszystkie sprawy z wyjątkiem spraw, dla których za- strzeżona jest właściwość sądów okręgowych. Art. 17. Do właściwości sądów okręgowych należą sprawy: 1) o prawa niemajątkowe i łącznie z nimi dochodzone roszczenia majątkowe oprócz spraw o ustalenie lub zaprzeczenie pochodzenia dziecka, o unieważ- nienie uznania dziecka oraz o rozwiązanie przysposobienia, 2) o ochronę praw autorskich i pokrewnych, jak również dotyczących wyna- lazków, wzorów użytkowych, wzorów przemysłowych, znaków towaro- wych, oznaczeń geograficznych i topografii układów scalonych oraz o ochronę innych praw na dobrach niematerialnych, 3) o roszczenia wynikające z prawa prasowego, 4) o prawa majątkowe, w których wartość przedmiotu sporu przewyższa sie- demdziesiąt pięć tysięcy złotych, oprócz spraw o alimenty, o naruszenie po- siadania i o zniesienie wspólności majątkowej między małżonkami oraz spraw o uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem praw- nym, 41 ) o wydanie orzeczenia zastępującego uchwałę o podziale spółdzielni. 5) (uchylony), 6) (uchylony). Art. 18. § 1. Jeżeli przy rozpoznawaniu sprawy w sądzie rejonowym powstanie zagadnie- nie prawne budzące poważne wątpliwości, sąd ten może przekazać sprawę do rozpoznania sądowi okręgowemu. Postanowienie o przekazaniu sprawy wy- maga uzasadnienia. § 2. Sąd okręgowy może przed pierwszą rozprawą odmówić przyjęcia sprawy do rozpoznania i zwrócić sprawę sądowi rejonowemu, jeżeli uzna, że poważne wątpliwości nie zachodzą. Postanowienie zapada na posiedzeniu niejawnym w składzie trzech sędziów i wymaga uzasadnienia. Ponowne przekazanie tej sa- mej sprawy przez sąd rejonowy nie jest dopuszczalne. Kancelaria Sejmu s. 5/5 2006-01-30 Oddział 2 Wartość przedmiotu sporu Art. 19. § 1. W sprawach o roszczenia pieniężne, zgłoszone choćby w zamian innego przedmiotu, podana kwota pieniężna stanowi wartość przedmiotu sporu. § 2. W innych sprawach majątkowych powód obowiązany jest oznaczyć w pozwie kwotą pieniężną wartość przedmiotu sporu, uwzględniając postanowienia za- warte w artykułach poniższych. Art. 20. Do wartości przedmiotu sporu nie wlicza się odsetek, pożytków i kosztów, żądanych obok roszczenia głównego. Art. 21. Jeżeli powód dochodzi pozwem kilku roszczeń, zlicza się ich wartość. Art. 22. W sprawach o prawo do świadczeń powtarzających się wartość przedmiotu sporu stanowi suma świadczeń za jeden rok, a jeżeli świadczenia trwają krócej niż rok za cały czas ich trwania. Art. 23. W sprawach o istnienie, unieważnienie albo rozwiązanie umowy najmu lub dzierża- wy, o wydanie albo odebranie przedmiotu najmu lub dzierżawy, wartość przedmiotu sporu stanowi przy umowach zawartych na czas oznaczony - suma czynszu za czas sporny, lecz nie więcej niż za rok; przy umowach zawartych na czas nie oznaczony - suma czynszu za okres trzech miesięcy. Art. 231 . W sprawach o roszczenia pracowników dotyczące nawiązania, istnienia lub rozwią- zania stosunku pracy wartość przedmiotu sporu stanowi, przy umowach na czas określony - suma wynagrodzenia za pracę za okres sporny, lecz nie więcej niż za rok, a przy umowach na czas nieokreślony - za okres jednego roku. dodany art. 232 wchodzi w życie z dn. 2.03.2006 r. (Dz.U. z 2005 r. Nr 167, poz. 1398). Kancelaria Sejmu s. 6/6 2006-01-30 Art. 24. W sprawach o zabezpieczenie, zastaw lub hipotekę wartość przedmiotu sporu stano- wi suma wierzytelności. Jeżeli jednak przedmiot zabezpieczenia lub zastawu ma mniejszą wartość niż wierzytelność, rozstrzyga wartość mniejsza. Art. 25. § 1. Sąd może na posiedzeniu niejawnym sprawdzić wartość przedmiotu sporu oznaczoną przez powoda i zarządzić w tym celu dochodzenie. § 2. Po doręczeniu pozwu sprawdzenie nastąpić może jedynie na zarzut pozwanego, zgłoszony przed wdaniem się w spór co do istoty sprawy. § 3. Jeżeli sąd w wyniku sprawdzenia wartości przedmiotu sporu uzna się za nie- właściwy, przekaże sprawę sądowi właściwemu; jeżeli jest kilka sądów wła- ściwych - przekaże temu z nich, który wskaże powód. Art. 26. Po ustaleniu w myśl artykułu poprzedzającego, wartość przedmiotu sporu nie podle- ga ponownemu badaniu w dalszym toku postępowania. Rozdział 2 Właściwość miejscowa Oddział 1 Właściwość ogólna Art. 27. § 1. Powództwo wytacza się przed sąd pierwszej instancji, w którego okręgu po- zwany ma miejsce zamieszkania. § 2. Miejsce zamieszkania określa się według przepisów kodeksu cywilnego. Art. 28. Jeżeli pozwany nie ma miejsca zamieszkania w Polsce, ogólną właściwość oznacza się według miejsca jego pobytu w Polsce, a gdy nie jest ono znane lub nie leży w Polsce - według ostatniego miejsca zamieszkania pozwanego w Polsce. Art. 29. Powództwo przeciwko Skarbowi Państwa wytacza się według siedziby państwowej jednostki organizacyjnej, z której działalnością wiąże się dochodzone roszczenie. Art. 30. Powództwo przeciwko osobie prawnej lub innemu podmiotowi nie będącemu osobą fizyczną wytacza się według miejsca ich siedziby. Kancelaria Sejmu s. 7/7 2006-01-30 Oddział 2 Właściwość przemienna Art. 31. Powództwo w sprawach objętych przepisami oddziału niniejszego wytoczyć można bądź według przepisów o właściwości ogólnej, bądź przed sąd oznaczony w przepi- sach poniższych. Art. 32. Powództwo o roszczenie alimentacyjne oraz o ustalenie ojcostwa i związane z tym roszczenia wytoczyć można według miejsca zamieszkania osoby uprawnionej. Art. 33. Powództwo o roszczenie majątkowe przeciwko przedsiębiorcy można wytoczyć przed sąd, w którego okręgu znajduje się zakład główny lub oddział, jeżeli roszcze- nie pozostaje w związku z działalnością tego zakładu lub oddziału. Art. 34. Powództwo o ustalenie istnienia umowy, o jej wykonanie, rozwiązanie lub unieważ- nienie, jako też o odszkodowanie z powodu niewykonania lub nienależytego wyko- nania umowy wytoczyć można przed sąd miejsca jej wykonania. W razie wątpliwo- ści miejsce wykonania umowy powinno być stwierdzone dokumentem. Art. 35. Powództwo o roszczenie z czynu niedozwolonego wytoczyć można przed sąd, w którego okręgu nastąpiło zdarzenie wywołujące szkodę. Art. 36. Powództwo o zapłatę należności za prowadzenie sprawy wytoczyć można przed sąd miejsca, gdzie pełnomocnik procesowy sprawę prowadził. Art. 37. Powództwo o roszczenie ze stosunku najmu lub dzierżawy nieruchomości wytoczyć można przed sąd miejsca położenia nieruchomości. Art. 371 . § 1. Powództwo przeciwko zobowiązanemu z weksla lub czeku można wytoczyć przed sąd miejsca płatności. § 2. Kilku zobowiązanych z weksla lub czeku można łącznie pozwać przed sąd miejsca płatności lub sąd właściwości ogólnej dla akceptanta albo wystawcy weksla własnego lub czeku. Kancelaria Sejmu s. 8/8 2006-01-30 Oddział 3 Właściwość wyłączna Art. 38. § 1. Powództwo o własność lub inne prawa rzeczowe na nieruchomości, jak rów- nież powództwo o posiadanie nieruchomości można wytoczyć wyłącznie przed sąd miejsca jej położenia. Jeżeli przedmiotem sporu jest służebność gruntowa, właściwość oznacza się według położenia nieruchomości obciążonej. § 2. Właściwość powyższa rozciąga się na roszczenia osobiste związane z prawami rzeczowymi i dochodzone łącznie z nimi przeciwko temu samemu pozwane- mu. Art. 39. Powództwo z tytułu dziedziczenia, zachowku, jak również z tytułu zapisu, polecenia oraz innych rozrządzeń testamentowych wytacza się wyłącznie przed sąd ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy, a jeżeli jego miejsca zamieszkania w Polsce nie da się ustalić, przed sąd miejsca, w którym znajduje się majątek spadkowy lub jego część. Art. 40. Powództwo ze stosunku członkostwa spółdzielni, spółki lub stowarzyszenia wytacza się wyłącznie według miejsca ich siedziby. Art. 41. Powództwo ze stosunku małżeństwa wytacza się wyłącznie przed sąd, w którego okręgu małżonkowie mieli ostatnie wspólne zamieszkanie, jeżeli choć jedno z nich w okręgu tym jeszcze stale przebywa. W braku takiej podstawy wyłącznie właściwy jest sąd miejsca zamieszkania strony pozwanej, a gdy i tej podstawy nie ma - sąd miejsca zamieszkania powoda. Art. 42. Powództwo ze stosunku między rodzicami a dziećmi oraz między przysposabiają- cym a przysposobionym wytacza się wyłącznie przed sąd miejsca zamieszkania po- woda, jeżeli brak jest podstaw do wytoczenia powództwa według przepisów o wła- ściwości ogólnej. Oddział 4 Przepisy szczególne Art. 43. § 1. Jeżeli uzasadniona jest właściwość kilku sądów, albo jeżeli powództwo wyta- cza się przeciwko kilku osobom, dla których według przepisów o właściwości ogólnej właściwe są różne sądy, wybór między tymi sądami należy do powoda. Kancelaria Sejmu s. 9/9 2006-01-30 § 2. To samo dotyczy wypadku, gdy nieruchomość, której położenie jest podstawą oznaczenia właściwości sądu, jest położona w kilku okręgach sądowych. Art. 44. Jeżeli sąd właściwy nie może z powodu przeszkody rozpoznać sprawy lub podjąć innej czynności, sąd nad nim przełożony wyznaczy na posiedzeniu niejawnym inny sąd. Art. 45. Jeżeli w myśl przepisów kodeksu nie można na podstawie okoliczności sprawy usta- lić właściwości miejscowej, Sąd Najwyższy na posiedzeniu niejawnym oznaczy sąd, przed który należy wytoczyć powództwo. Art. 46. § 1. Strony mogą się umówić na piśmie o poddanie sądowi pierwszej instancji, któ- ry według ustawy nie jest miejscowo właściwy, sporu już wynikłego lub spo- rów mogących w przyszłości wyniknąć z oznaczonego stosunku prawnego. Sąd ten będzie wówczas wyłącznie właściwy, jeżeli strony nie postanowiły in- aczej. Strony mogą również ograniczyć umową pisemną prawo wyboru powo- da pomiędzy kilku sądami właściwymi dla takich sporów. § 2. Strony nie mogą jednak zmieniać właściwości wyłącznej. Dział II Skład sądu Art. 47. § 1. W pierwszej instancji sąd w składzie jednego sędziego jako przewodniczącego i dwóch ławników rozpoznaje sprawy z zakresu prawa pracy oraz sprawy ze stosunków rodzinnych, z wyjątkiem spraw o alimenty. § 2. Postanowienia poza rozprawą oraz zarządzenia wydaje przewodniczący. § 3. Sprawy inne niż określone w § 1 sąd w pierwszej instancji rozpoznaje w skła- dzie jednego sędziego, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej. § 4. Prezes sądu może zarządzić rozpoznanie sprawy w składzie trzech sędziów za- wodowych, jeżeli uzna to za wskazane ze względu na szczególną zawiłość lub precedensowy charakter sprawy. Art. 471 . Referendarz sądowy może wykonywać czynności w postępowaniu cywilnym w wy- padkach wskazanych w ustawie. W zakresie powierzonych mu czynności referendarz sądowy ma kompetencje sądu, chyba że ustawa stanowi inaczej. Kancelaria Sejmu s. 10/10 2006-01-30 Dział III Wyłączenie sędziego Art. 48. § 1. Sędzia jest wyłączony z mocy samej ustawy: 1) w sprawach, w których jest stroną lub pozostaje z jedną ze stron w takim stosunku prawnym, że wynik sprawy oddziaływa na jego prawa lub obo- wiązki; 2) w sprawach swego małżonka, krewnych lub powinowatych w linii prostej, krewnych bocznych do czwartego stopnia i powinowatych bocznych do drugiego stopnia; 3) w sprawach osób związanych z nim z tytułu przysposobienia, opieki lub ku- rateli; 4) w sprawach, w których był lub jest jeszcze pełnomocnikiem albo był radcą prawnym jednej ze stron; 5) w sprawach, w których w instancji niższej brał udział w wydaniu zaskarżo- nego orzeczenia, jako też w sprawach o ważność aktu prawnego z jego udziałem sporządzonego lub przez niego rozpoznanego oraz w sprawach, w których występował jako prokurator. pkt 5 (w związku z art. 401 pkt 1 i art. 379 pkt 4) niezgodny z Konstytucją w zakresie, w jakim ogranicza wyłączenie sędziego tylko do spraw, w których rozstrzyganiu brał udział w instancji bezpośrednio niższej - wyrok TK (Dz.U. 2004 r. Nr 169, poz. 1783) § 2. Powody wyłączenia trwają także po ustaniu uzasadniającego je małżeństwa, przysposobienia, opieki lub kurateli. § 3. Sędzia, który brał udział w wydaniu orzeczenia objętego skargą o wznowienie, nie może orzekać co do tej skargi. Art. 49. Niezależnie od przyczyn wymienionych w artykule poprzedzającym, sąd wyłącza sędziego na jego żądanie lub na wniosek strony, jeżeli między nim a jedną ze stron lub jej przedstawicielem zachodzi stosunek osobisty tego rodzaju, że mógłby wywo- łać wątpliwości co do bezstronności sędziego. Art. 50. § 1. Wniosek o wyłączenie sędziego strona zgłasza na piśmie lub ustnie do protoko- łu w sądzie, w którym sprawa się toczy, uprawdopodabniając przyczyny wyłą- czenia. § 2. Strona, która przystąpiła do rozprawy, powinna uprawdopodobnić ponadto, że przyczyna wyłączenia dopiero później powstała lub stała się jej znana. § 3. Aż do rozstrzygnięcia sprawy o wyłączenie sędzia może spełniać tylko czynno- ści nie cierpiące zwłoki. Kancelaria Sejmu s. 11/11 2006-01-30 Art. 51. Sędzia powinien zawiadomić sąd o zachodzącej podstawie swego wyłączenia i wstrzymać się od udziału w sprawie. Art. 52. § 1. O wyłączeniu sędziego rozstrzyga sąd, w którym sprawa się toczy, a gdyby sąd ten nie mógł wydać postanowienia z powodu braku dostatecznej liczby sę- dziów - sąd nad nim przełożony. § 2. Postanowienie wydaje sąd w składzie trzech sędziów zawodowych po złożeniu wyjaśnienia przez sędziego, którego wniosek dotyczy. Postanowienie może być wydane na posiedzeniu niejawnym. [Art. 53. Zgłaszającego w złej wierze wniosek o wyłączenie sędziego sąd, oddalając wniosek, skaże na grzywnę do wysokości pięciuset złotych.] (Art. 53 niezgodny z Konstytucją - wyrok TK, Dz.U. z 2002 r. Nr 219, poz. 1849) Art. 531 . Ponowny wniosek o wyłączenie sędziego oparty na tych samych okolicznościach lub wniosek oczywiście bezzasadny podlega odrzuceniu bez składania wyjaśnień przez sędziego, którego dotyczy. O odrzuceniu orzeka sąd rozpoznający sprawę. Przepis art. 51 stosuje się odpowiednio. Postanowienie może być wydane na posiedzeniu niejawnym. Art. 54. Przepisy niniejszego działu stosuje się odpowiednio do wyłączenia ławników, jak również innych organów sądowych oraz prokuratora. Wniosek o wyłączenie ławnika sąd rozstrzyga zgodnie z przepisami poprzedzającymi, a wniosek o wyłączenie pozo- stałych osób przekazuje odpowiedniemu organowi nadrzędnemu. Tytuł II Prokurator Art. 55. Prokurator, wytaczając powództwo na rzecz oznaczonej osoby, powinien ją wskazać w pozwie. Nie dotyczy to spraw niemajątkowych z zakresu prawa rodzinnego, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej. Art. 56. § 1. Osobę, na rzecz której prokurator wytoczył powództwo, sąd zawiadamia o tym, doręczając jej odpis pozwu. Osoba ta może wstąpić do sprawy w każdym jej stanie w charakterze powoda; w tym wypadku do udziału prokuratora w spra- wie stosuje się odpowiednio przepisy o współuczestnictwie jednolitym. Kancelaria Sejmu s. 12/12 2006-01-30 § 2. Prokurator nie może samodzielnie rozporządzać przedmiotem sporu. Art. 57. Jeżeli prokurator, wytaczając powództwo, nie działa na rzecz oznaczonej osoby, wnosi on pozew przeciwko wszystkim osobom będącym stronami stosunku prawne- go, którego dotyczy powództwo. Art. 58. Wyrok prawomocny zapadły w sprawie wytoczonej przez prokuratora ma powagę rzeczy osądzonej pomiędzy stroną, na rzecz której prokurator wytoczył powództwo, a stroną przeciwną. Jednakże w sprawach o roszczenia majątkowe prawomocne roz- strzygnięcie sprawy nie pozbawia strony zainteresowanej, która nie brała udziału w sporze, możności dochodzenia swoich roszczeń w całości lub w tej części, w której nie zostały zasądzone. Art. 59. Sąd zawiadamia prokuratora o każdej sprawie, w której udział jego uważa za po- trzebny. Art. 60. § 1. Prokurator może wstąpić do postępowania w każdym jego stadium. Prokurator nie jest związany z żadną ze stron. Może on składać oświadczenia i zgłaszać wnioski, jakie uzna za celowe, oraz przytaczać fakty i dowody na ich potwier- dzenie. Od chwili, kiedy prokurator zgłosił udział w postępowaniu, należy mu doręczać pisma procesowe, zawiadomienia o terminach i posiedzeniach oraz orzeczenia sądowe. § 2. Prokurator może zaskarżyć każde orzeczenie sądowe, od którego służy środek odwoławczy. Terminy do zaskarżenia orzeczeń sądowych, ustanowione dla stron, wiążą również prokuratora. Tytuł III Organizacje społeczne Art. 61. § 1. W sprawach o roszczenia alimentacyjne oraz w sprawach o ochronę konsumen- tów organizacje społeczne, których zadanie statutowe nie polega na prowadze- niu działalności gospodarczej, mogą wytaczać powództwa na rzecz obywateli. § 2. W sprawach wymienionych w § 1 organizacja taka może wstąpić do postępo- wania w każdym jego stadium. § 3. Organizacje społeczne, do których zadań statutowych należy ochrona środowi- ska, ochrona konsumentów albo ochrona praw własności przemysłowej, mogą w sprawach z tego zakresu wstąpić, za zgodą powoda, do postępowania w każdym jego stadium. Kancelaria Sejmu s. 13/13 2006-01-30 § 4. Organizacje społeczne, do których zadań statutowych należy ochrona równości oraz niedyskryminacji przez bezpodstawne bezpośrednie lub pośrednie zróżni- cowanie praw i obowiązków obywateli, mogą w sprawach o roszczenia z tego zakresu wytaczać za zgodą obywateli powództwa na ich rzecz oraz, za zgodą powoda, wstępować do postępowania w każdym jego stadium. Art. 62. Do organizacji społecznych wnoszących powództwa na rzecz obywateli, jak również do uczestnictwa takich organizacji w postępowaniu dla ochrony praw obywateli, stosuje się odpowiednio przepisy o prokuratorze. Art. 63. Organizacje wymienione w artykułach poprzedzających, które nie uczestniczą w sprawie, mogą przedstawiać sądowi istotny dla sprawy pogląd wyrażony w uchwale lub oświadczeniu ich należycie umocowanych organów. Tytuł IIIa Państwowa Inspekcja Pracy Art. 631. W sprawach o ustalenie istnienia stosunku pracy inspektorzy pracy mogą wytaczać powództwa na rzecz obywateli, a także wstępować, za zgodą powoda, do postępo- wania w tych sprawach w każdym jego stadium. Art. 632. W sprawach wymienionych w artykule poprzedzającym do inspektorów pracy stosu- je się odpowiednio przepisy o prokuratorze. Tytuł IIIb Powiatowy (miejski) rzecznik konsumentów Art. 633 . W sprawach o ochronę interesów konsumentów, powiatowy (miejski) rzecznik kon- sumentów może wytaczać powództwa na rzecz obywateli, a także wstępować, za zgodą powoda, do postępowania w tych sprawach w każdym jego stadium. Art. 634 . W sprawach, o których mowa w art. 633 , do powiatowego (miejskiego) rzecznika konsumentów stosuje się odpowiednio przepisy o prokuratorze. Kancelaria Sejmu s. 14/14 2006-01-30 Tytuł IV Strony Dział I Zdolność sądowa i procesowa Art. 64. § 1. Każda osoba fizyczna i prawna ma zdolność występowania w procesie jako strona (zdolność sądowa). § 2. Zdolność sądową mają także organizacje społeczne dopuszczone do działania na podstawie obowiązujących przepisów, choćby nie posiadały osobowości prawnej. Art. 65. § 1. Zdolność do czynności procesowych (zdolność procesową) mają osoby fizycz- ne posiadające pełną zdolność do czynności prawnych, osoby prawne oraz or- ganizacje, o których mowa w artykule poprzedzającym. § 2. Osoba fizyczna ograniczona w zdolności do czynności prawnych ma zdolność procesową w sprawach wynikających z czynności prawnych, których może dokonywać samodzielnie. Art. 66. Osoba fizyczna nie mająca zdolności procesowej może podejmować czynności pro- cesowe tylko przez swego przedstawiciela ustawowego. Art. 67. § 1. Osoby prawne oraz inne organizacje mające zdolność sądową dokonują czyn- ności procesowych przez organy uprawnione do działania w ich imieniu. § 2. Za Skarb Państwa podejmuje czynności procesowe organ państwowej jednost- ki organizacyjnej, z której działalnością wiąże się dochodzone roszczenie, lub organ jednostki nadrzędnej. § 2. Za Skarb Państwa podejmuje czynności pro- cesowe organ państwowej jednostki organizacyjnej, z której działalnością wią- że się dochodzone roszczenie, lub organ jednostki nadrzędnej . [§ 3. W sprawie o naprawienie szkody wyrządzonej przez wydanie ustawy lub roz- porządzenia Rady Ministrów niezgodnych z Konstytucją, ratyfikowaną umową międzynarodową lub ustawą, a także w sprawie o naprawienie szkody wyrzą- dzonej przez niewydanie takiego aktu normatywnego, którego obowiązek wy- dania przewiduje przepis prawa, czynności procesowe za Skarb Państwa po- dejmuje minister właściwy do spraw Skarbu Państwa. W sprawie o naprawie- nie szkody wyrządzonej przez wydanie lub niewydanie rozporządzenia przez inny organ konstytucyjnie do tego powołany czynności procesowe za Skarb Państwa podejmuje ten organ.] dodane zdanie drugie w § 2 i uchylony § 3 w art. 67 wchodzą w ycie z dniem 15.03.2006 r. (Dz.U. z 2005 r. Nr 169, poz. 1417, Nr 264, poz. 2205) Kancelaria Sejmu s. 15/15 2006-01-30 Art. 68. Przedstawiciel ustawowy i organ, o którym mowa w artykule poprzedzającym, mają obowiązek wykazać swoje umocowanie dokumentem przy pierwszej czynności pro- cesowej. Art. 69. Dla strony nie mającej zdolności procesowej, która nie ma przedstawiciela ustawo- wego, jak również dla strony nie mającej organu powołanego do jej reprezentowania, sąd na wniosek strony przeciwnej ustanowi kuratora, jeżeli strona ta podejmuje prze- ciwko drugiej stronie czynność procesową nie cierpiącą zwłoki. Postanowienie sądu może zapaść na posiedzeniu niejawnym. Art. 70. § 1. Jeżeli braki w zakresie zdolności sądowej lub procesowej albo w składzie wła- ściwych organów dają się uzupełnić, sąd wyznaczy w tym celu odpowiedni termin. W wypadkach, w których ustanowienie przedstawiciela ustawowego powinno nastąpić z urzędu, sąd zwraca się o to do właściwego sądu opie- kuńczego. § 2. Sąd może dopuścić tymczasowo do czynności stronę nie mającą zdolności są- dowej lub procesowej albo osobę nie mającą należytego ustawowego umoco- wania, z zastrzeżeniem, że przed upływem wyznaczonego terminu braki będą uzupełnione, a czynności zatwierdzone przez powołaną do tego osobę. Art. 71. Jeżeli braków powyższych nie można uzupełnić albo nie zostały one w wyznaczo- nym terminie uzupełnione, sąd zniesie postępowanie w zakresie, w jakim jest ono dotknięte brakami, i w miarę potrzeby wyda odpowiednie postanowienie. Dział II Współuczestnictwo w sporze Art. 72. § 1. Kilka osób może w jednej sprawie występować w roli powodów lub pozwa- nych, jeżeli przedmiot sporu stanowią: 1) prawa lub obowiązki im wspólne lub oparte na tej samej podstawie faktycz- nej i prawnej (współuczestnictwo materialne); 2) roszczenia lub zobowiązania jednego rodzaju, oparte na jednakowej pod- stawie faktycznej i prawnej, jeżeli ponadto właściwość sądu jest uzasadnio- na dla każdego z roszczeń lub zobowiązań z osobna, jako też dla wszystkich wspólnie (współuczestnictwo formalne). § 2. Jeżeli przeciwko kilku osobom sprawa może toczyć się tylko łącznie (współ- uczestnictwo konieczne), przepis paragrafu poprzedzającego stosuje się także do osób, których udział w sprawie uzasadniałby jej rozpoznanie w postępowa- niu odrębnym. Kancelaria Sejmu s. 16/16 2006-01-30 § 3. Przepis § 2 stosuje się odpowiednio w wypadku współuczestnictwa materialne- go, innego niż współuczestnictwo konieczne. Art. 73. § 1. Każdy współuczestnik działa w imieniu własnym. § 2. W wypadku jednak, gdy z istoty spornego stosunku prawnego lub z przepisu ustawy wynika, że wyrok dotyczyć ma niepodzielnie wszystkich współuczest- ników (współuczestnictwo jednolite), czynności procesowe współuczestników działających są skuteczne wobec nie działających. Do zawarcia ugody, zrze- czenia się roszczenia albo uznania powództwa potrzeba zgody wszystkich współuczestników. Art. 74. Każdy ze współuczestników sporu ma prawo samodzielnie popierać sprawę. Na po- siedzenie sądowe wzywa się wszystkich tych współuczestników, co do których sprawa nie jest zakończona. Dział III Interwencja główna i uboczna Art. 75. Kto występuje z roszczeniem o rzecz lub prawo, o które sprawa toczy się pomiędzy innymi osobami, może aż do zamknięcia rozprawy w pierwszej instancji wytoczyć powództwo o tę rzecz lub prawo przeciwko obu stronom przed sąd, w którym toczy się sprawa (interwencja główna). Art. 76. Kto ma interes prawny w tym, aby sprawa została rozstrzygnięta na korzyść jednej ze stron, może w każdym stanie sprawy aż do zamknięcia rozprawy w drugiej in- stancji przystąpić do tej strony (interwencja uboczna). Art. 77. § l. Wstąpienie swe do sprawy interwenient uboczny powinien zgłosić w piśmie, w którym poda, jaki ma interes prawny we wstąpieniu i do której ze stron przy- stępuje. Pismo to należy doręczyć obu stronom. § 2. Interwenient uboczny może ze wstąpieniem do sprawy połączyć dokonanie in- nej czynności procesowej. Art. 78. § 1. Każda ze stron może zgłosić opozycję przeciwko wstąpieniu interwenienta ubocznego, jednakże nie później niż przy rozpoczęciu najbliższej rozprawy. § 2. Sąd oddali opozycję po przeprowadzeniu co do niej rozprawy, jeżeli interwe- nient uprawdopodobni, że ma interes prawny we wstąpieniu do sprawy. Kancelaria Sejmu s. 17/17 2006-01-30 § 3. Mimo wniesienia opozycji interwenient uboczny bierze udział w sprawie, do- póki orzeczenie uwzględniające opozycję nie stanie się prawomocne. W razie prawomocnego uwzględnienia opozycji czynności interwenienta ubocznego uważane będą za niebyłe. Art. 79. Interwenient uboczny jest uprawniony do wszelkich czynności procesowych dopusz- czalnych według stanu sprawy. Nie mogą one jednak pozostawać w sprzeczności z czynnościami i oświadczeniami strony, do której przystąpił. Art. 80. Interwenientowi ubocznemu należy od chwili jego wstąpienia do sprawy doręczać, tak jak stronie, zawiadomienia o terminach i posiedzeniach sądowych, jako też orze- czenia sądu. Art. 81. Jeżeli z istoty spornego stosunku prawnego lub z przepisu ustawy wynika, że wyrok w sprawie ma odnieść bezpośredni skutek prawny w stosunku między interwenien- tem a przeciwnikiem strony, do której interwenient przystąpił, do stanowiska inter- wenienta w procesie stosuje się odpowiednio przepisy o współuczestnictwie jednoli- tym. Art. 82. Interwenient uboczny nie może w stosunku do strony, do której przystąpił, podnieść zarzutu, że sprawa została rozstrzygnięta błędnie albo że strona ta prowadziła proces wadliwie, chyba że stan sprawy w chwili przystąpienia interwenienta uniemożliwił mu korzystanie ze środków obrony albo że strona umyślnie lub przez niedbalstwo nie skorzystała ze środków, które nie były interwenientowi znane. Art. 83. Za zgodą stron interwenient uboczny może wejść na miejsce strony, do której przy- stąpił. Dział IV Przypozwanie Art. 84 § 1. Strona, której w razie niekorzystnego dla niej rozstrzygnięcia przysługiwałoby roszczenie względem osoby trzeciej albo przeciwko której osoba trzecia mo- głaby wystąpić z roszczeniem, może zawiadomić taką osobę o toczącym się procesie i wezwać ją do wzięcia w nim udziału. § 2. W tym celu strona wnosi do sądu pismo procesowe wskazujące przyczynę we- zwania i stan sprawy. Pismo to doręcza się niezwłocznie osobie trzeciej, która może zgłosić swe przystąpienie do strony jako interwenient uboczny. Kancelaria Sejmu s. 18/18 2006-01-30 Art. 85. Skutki związane z interwencją uboczna określone w art. 82 powstają w stosunku do wezwanego, który nie zgłosił przystąpienia, z chwilą, w której przystąpienie było możliwe. Dział V Pełnomocnicy procesowi Art. 86. Strony i ich organy lub przedstawiciele ustawowi mogą działać przed sądem osobi- ście lub przez pełnomocników. Art. 87. § 1. Pełnomocnikiem może być adwokat lub radca prawny, a w sprawach własności przemysłowej także rzecznik patentowy, a ponadto osoba sprawująca zarząd majątkiem lub interesami strony oraz osoba pozostająca ze stroną w stałym stosunku zlecenia, jeżeli przedmiot sprawy wchodzi w zakres tego zlecenia, współuczestnik sporu, jak również rodzice, małżonek, rodzeństwo lub zstępni strony oraz osoby pozostające ze stroną w stosunku przysposobienia. § 2. Pełnomocnikiem osoby prawnej lub przedsiębiorcy, w tym nie posiadającego osobowości prawnej, może być również pracownik tej jednostki albo jej orga- nu nadrzędnego. Osoba prawna prowadząca, na podstawie odrębnych przepi- sów, obsługę prawną przedsiębiorcy, osoby prawnej lub innej jednostki orga- nizacyjnej może udzielić pełnomocnictwa procesowego - w imieniu podmiotu, którego obsługę prawną prowadzi - adwokatowi lub radcy prawnemu, jeżeli została do tego upoważniona przez ten podmiot. § 3. W sprawach o ustalenie ojcostwa i o roszczenia alimentacyjne pełnomocnikiem może być również przedstawiciel właściwego w sprawach z zakresu pomocy społecznej organu jednostki samorządu terytorialnego oraz organizacji spo- łecznej, mającej na celu udzielanie pomocy rodzinie. Minister Sprawiedliwości określa, w drodze rozporządzenia, wykaz tych organizacji społecznych. § 4. W sprawach związanych z prowadzeniem gospodarstwa rolnego pełnomocni- kiem rolnika może być również przedstawiciel organizacji zrzeszającej rolni- ków indywidualnych, której rolnik jest członkiem. § 5. W sprawach związanych z ochroną praw konsumentów pełnomocnikiem może być przedstawiciel organizacji, do której zadań statutowych należy ochrona konsumentów. § 6. W sprawach związanych z ochroną własności przemysłowej, pełnomocnikiem twórcy projektu wynalazczego może być również przedstawiciel organizacji, do której zadań statutowych należą sprawy popierania własności przemysłowej i udzielania pomocy twórcom projektów wynalazczych. nowe brzmienie art. 871 wchodzi w życie z dn. 15.03.2006 r. (Dz.U. z 2005 r. Nr 264, poz. 2205) Kancelaria Sejmu s. 19/19 2006-01-30 [Art. 871 . § 1. W postępowaniu przed Sądem Najwyższym obowiązuje zastępstwo stron przez adwokatów lub radców prawnych. Zastępstwo to dotyczy także czynności pro- cesowych związanych z postępowaniem przed Sądem Najwyższym, podejmo- wanych przed sądem niższej instancji. § 2. Przepisu § 1 nie stosuje się w postępowaniu o zwolnienie od kosztów sądowych oraz o ustanowienie adwokata lub radcy prawnego oraz gdy stroną, jej orga- nem, jej przedstawicielem ustawowym lub pełnomocnikiem jest sędzia, proku- rator, notariusz albo profesor lub doktor habilitowany nauk prawnych, a także gdy stroną, jej organem lub jej przedstawicielem ustawowym jest adwokat, radca lub radca prawny.] Art. 88. Pełnomocnictwo może być albo procesowe - bądź to ogólne, bądź do prowadzenia poszczególnych spraw - albo do niektórych tylko czynności procesowych. Art. 89. § 1. Pełnomocnik obowiązany jest przy pierwszej czynności procesowej dołączyć do akt sprawy pełnomocnictwo z podpisem mocodawcy lub wierzytelny podpis pełnomocnictwa. Adwokat i radca prawny, a także rzecznik patentowy mogą sami uwierzytelnić odpis udzielonego im pełnomocnictwa. Sąd może w razie wątpliwości zażądać urzędowego poświadczenia podpisu strony. § 2. W toku sprawy pełnomocnictwo może być udzielone ustnie na posiedzeniu są- du przez oświadczenie złożone przez stronę i wciągnięte do protokołu. § 3. Pełnomocnictwo udzielone przez osobę fizyczną składane przez radcę prawne- go powinno zawierać oświadczenie pełnomocnika, że nie pozostaje on w sto- sunku pracy. W wypadku udzielenia pełnomocnictwa w sposób określony w § 2 oświadczenie radcy prawnego złożone wobec sądu zostaje wciągnięte do protokołu. Kancelaria Sejmu s. 20/20 2006-01-30 Art. 90. Za stronę, która nie może się podpisać, podpisuje pełnomocnictwo osoba przez nią upoważniona, z wymienieniem przyczyny, dla której strona sama się nie podpisała. Art. 91. Pełnomocnictwo procesowe obejmuje z samego prawa umocowanie do: 1) wszystkich łączących się ze sprawą czynności procesowych, nie wyłączając powództwa wzajemnego, skargi o wznowienie postępowania i postępowa- nia wywołanego ich wniesieniem, jako też wniesieniem interwencji głównej przeciwko mocodawcy; 2) wszelkich czynności dotyczących zabezpieczenia i egzekucji; 3) udzielenia dalszego pełnomocnictwa procesowego adwokatowi lub radcy prawnemu; 4) zawarcia ugody, zrzeczenia się roszczenia albo uznania powództwa, jeżeli czynności te nie zostały wyłączone w danym pełnomocnictwie; 5) odbioru kosztów procesu od strony przeciwnej. Art. 92. Zakres, czas trwania i skutki umocowania szerszego niż pełnomocnictwo procesowe, jak również umocowanie do poszczególnych czynności procesowych, ocenia się we- dług treści pełnomocnictwa oraz przepisów prawa cywilnego. Art. 93. Mocodawca stawający jednocześnie z pełnomocnikiem może niezwłocznie prosto- wać lub odwoływać oświadczenia pełnomocnika. Art. 94. § 1. Wypowiedzenie pełnomocnictwa procesowego przez mocodawcę odnosi sku- tek prawny w stosunku do sądu z chwilą zawiadomienia go o tym, w stosunku zaś do przeciwnika i innych uczestników - z chwilą doręczenia im tego zawia- domienia przez sąd. § 2. Adwokat lub radca prawny, który wypowiedział pełnomocnictwo, obowiązany jest działać za stronę jeszcze przez dwa tygodnie, chyba że mocodawca zwolni go od tego obowiązku. Każdy inny pełnomocnik powinien, mimo wypowie- dzenia, działać za mocodawcę przez ten sam czas, jeżeli jest to konieczne do uchronienia mocodawcy od niekorzystnych skutków prawnych. Art. 95. Przepis artykułu poprzedzającego stosuje się odpowiednio do adwokata lub radcy prawnego ustanowionego dla strony zwolnionej od kosztów sądowych w wypadku zwolnienia go od obowiązku zastępowania strony w procesie. Kancelaria Sejmu s. 21/21 2006-01-30 Art. 96. W razie śmierci strony albo utraty przez nią zdolności sądowej pełnomocnictwo wy- gasa. Jednakże pełnomocnik procesowy działa aż do czasu zawieszenia postępowa- nia. Art. 97. § 1. Po wniesieniu pozwu sąd może dopuścić tymczasowo do podjęcia naglącej czynności procesowej osobę nie mogącą na razie przedstawić pełnomocnic- twa. Zarządzenie to sąd może uzależnić od zabezpieczenia kosztów. § 2. Sąd wyznaczy równocześnie termin, w ciągu którego osoba działająca bez peł- nomocnictwa powinna je złożyć albo przedstawić zatwierdzenie swej czynno- ści przez stronę. Jeżeli termin upłynął bezskutecznie, sąd pominie czynności procesowe tej osoby. W tym wypadku przeciwnik może żądać od działającego bez umocowania zwrotu kosztów spowodowanych jego tymczasowym dopusz- czeniem. Tytuł V Koszty procesu Dział I Zwrot kosztów procesu Art. 98. § 1. Strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). § 2. Do niezbędnych kosztów procesu prowadzonego przez stronę osobiście lub przez pełnomocnika, który nie jest adwokatem lub radcą prawnym, zalicza się poniesione przez nią koszty sądowe, koszty przejazdów do sądu strony lub jej pomocnika oraz równowartość zarobku utraconego wskutek stawiennictwa w sądzie. Suma kosztów przejazdów i równowartość utraconego zarobku nie mo- że przekraczać wynagrodzenia jednego adwokata wykonującego zawód w sie- dzibie sądu procesowego. § 3. Do niezbędnych kosztów procesu strony reprezentowanej przez adwokata zali- cza się wynagrodzenie, jednak nie wyższe niż stawki opłat określone w odręb- nych przepisach i wydatki jednego adwokata, koszty sądowe oraz koszty naka- zanego przez sąd osobistego stawiennictwa strony. <§ 4. Wysokość kosztów sądowych, zasady zwrotu utraconego zarobku lub dochodu oraz kosztów stawiennictwa strony w sądzie, a także wynagro- dzenie adwokata regulują odrębne przepisy.> Art. 981 . § 1. Do niezbędnych kosztów procesu zalicza się koszty mediacji prowadzonej na skutek skierowania przez sąd. dodany § 4 w art. 98 wchodzi w życie z dn. 2.03.2006 r. (Dz.U. z 2005 r. Nr 167, poz. 1398). Kancelaria Sejmu s. 22/22 2006-01-30 § 2. Jeżeli postępowanie cywilne zostało wszczęte w ciągu trzech miesięcy od dnia zakończenia mediacji, która nie została zakończona ugodą albo zawarta ugoda nie została zatwierdzona przez sąd, do niezbędnych kosztów procesu zalicza się także koszty mediacji w wysokości nieprzekraczającej czwartej części wpi- su. § 3. Do określenia kosztów mediacji stosuje się odpowiednio art. 98 § 2 i 3. § 4. Minister Sprawiedliwości określi, w drodze rozporządzenia, wysokość wyna- grodzenia mediatora za prowadzenie postępowania mediacyjnego wszczętego na podstawie skierowania sądu i wydatki mediatora podlegające zwrotowi, bio- rąc pod uwagę rodzaj sprawy i wartość przedmiotu sporu oraz niezbędne wy- datki związane z prowadzeniem mediacji. [Art. 99. Stronom reprezentowanym przez radcę prawnego lub rzecznika patentowego zwraca się koszty w wysokości należnej według przepisów o wynagrodzeniu adwokata.] Art. 100. W razie częściowego tylko uwzględnienia żądań koszty będą wzajemnie zniesione lub stosunkowo rozdzielone. Sąd może jednak włożyć na jedną ze stron obowiązek zwrotu wszystkich kosztów, jeżeli jej przeciwnik uległ tylko co do nieznacznej czę- ści swego żądania albo gdy określenie należnej mu sumy zależało od wzajemnego obrachunku lub oceny sądu. Art. 101. Zwrot kosztów należy się pozwanemu pomimo uwzględnienia powództwa, jeżeli nie dał powodu do wytoczenia sprawy i uznał przy pierwszej czynności procesowej żą- danie pozwu. Art. 102. W wypadkach szczególnie uzasadnionych sąd może zasądzić od strony przegrywają- cej tylko część kosztów albo nie obciążać jej w ogóle kosztami. Art. 103. § 1. Niezależnie od wyniku sprawy sąd może włożyć na stronę lub interwenienta obowiązek zwrotu kosztów, wywołanych ich niesumiennym lub oczywiście niewłaściwym postępowaniem. § 2. Przepis § 1 dotyczy zwłaszcza kosztów powstałych wskutek uchylenia się od wyjaśnień lub złożenia wyjaśnień niezgodnych z prawdą, zatajenia lub nowe brzmienie art. 99 wchodzi w ycie z dniem 15.03.2006 r. (Dz.U. z 2005 r. Nr 169, poz. 1417, Nr 264, poz. 2205) Kancelaria Sejmu s. 23/23 2006-01-30 opóźnionego powołania dowodów, a także nieusprawiedliwionej odmowy poddania się mediacji, na którą strona uprzednio wyraziła zgodę. Art. 104. Koszty procesu, w którym zawarto ugodę, znosi się wzajemnie, jeżeli strony nie po- stanowiły inaczej. Art. 1041 . Koszty mediacji prowadzonej na skutek skierowania przez sąd i zakończonej ugodą znosi się wzajemnie, jeżeli strony nie postanowiły inaczej. Art. 105. § 1. Współuczestnicy sporu zwracają koszty procesu w częściach równych. Sąd może jednak nakazać zwrot kosztów odpowiednio do udziału każdego ze współuczestników w sprawie, jeżeli pod tym względem zachodzą, znaczne różnice. § 2. Na współuczestników sporu odpowiadających solidarnie co do istoty sprawy sąd włoży solidarny obowiązek zwrotu kosztów. Za koszty wynikłe z czynno- ści procesowych, podjętych przez poszczególnych współuczestników wyłącz- nie we własnym interesie, inni współuczestnicy nie odpowiadają. Art. 106. Udział prokuratora w sprawie nie uzasadnia zasądzenia zwrotu kosztów na rzecz Skarbu Państwa ani od Skarbu Państwa. Art. 107. Interwenient uboczny, do którego nie mają zastosowania przepisy o współuczestnic- twie jednolitym, nie zwraca kosztów przeciwnikowi strony, do której przystąpił. Sąd może jednak przyznać od interwenienta na rzecz wygrywającego sprawę przeciwni- ka strony, do której interwenient przystąpił, zwrot kosztów wywołanych samoistny- mi czynnościami procesowymi interwenienta. Sąd może także przyznać interwenien- towi koszty interwencji od przeciwnika obowiązanego do zwrotu kosztów. Art. 108. [§ 1. Sąd rozstrzyga o kosztach w każdym orzeczeniu kończącym sprawę w in- stancji.] <§ 1. Sąd rozstrzyga o kosztach w każdym orzeczeniu kończącym sprawę w instancji. Sąd może jednak rozstrzygnąć jedynie o zasadach poniesienia przez strony kosztów procesu, pozostawiając szczegółowe wyliczenie refe- rendarzowi sądowemu; w tej sytuacji, po uprawomocnieniu się orzeczenia kończącego postępowanie w sprawie, referendarz sądowy w sądzie pierw- szej instancji wydaje postanowienie, w którym dokonuje szczegółowego wyliczenia kosztów obciążających strony.> nowe brzmienie § 1 w art. 108 i dodany art. 1081 wchodzi w życie z dn. 2.03.2006 r. (Dz.U. z 2005 r. Nr 167, poz. 1398). Kancelaria Sejmu s. 24/24 2006-01-30 § 2. Sąd drugiej instancji, uchylając zaskarżone orzeczenie i przekazując sprawę sądowi pierwszej instancji do rozpoznania, pozostawia temu sądowi rozstrzy- gnięcie o kosztach instancji odwoławczej. Art. 109. <§ 1. > Roszczenie o zwrot kosztów wygasa, jeśli strona najpóźniej przed za- mknięciem rozprawy bezpośrednio poprzedzającej wydanie orzeczenia nie złoży sądowi spisu kosztów albo nie zgłosi wniosku o przyznanie kosztów według norm przepisanych. Jednakże o kosztach należnych stronie działającej bez adwokata, radcy prawnego lub rzecznika patentowego sąd orzeka z urzędu. <§ 2. Orzekając o wysokości przyznanych stronie kosztów procesu, sąd bie- rze pod uwagę celowość poniesionych kosztów oraz niezbędność ich ponie- sienia z uwagi na charakter sprawy. Przy ustalaniu wysokości kosztów po- niesionych przez stronę reprezentowaną przez pełnomocnika będącego adwokatem, radcą prawnym lub rzecznikiem patentowym, sąd bierze pod uwagę niezbędny nakład pracy pełnomocnika oraz czynności podjęte przez niego w sprawie, a także charakter sprawy i wkład pełnomocnika w przyczynienie się do jej wyjaśnienia i rozstrzygnięcia.> Art. 110. Sąd może zasądzić od świadka, biegłego, pełnomocnika lub przedstawiciela usta- wowego - po ich wysłuchaniu - zwrot kosztów wywołanych ich rażącą winą. Posta- nowienie sądu może zapaść na posiedzeniu niejawnym. Dział II [Zwolnienie od kosztów sądowych] < Pomoc prawna z urzędu > [Art. 111. § 1. Nie mają obowiązku uiszczenia kosztów sądowych: 1) strona dochodząca ustalenia ojcostwa i roszczeń z tym związanych; 2) strona dochodząca roszczeń alimentacyjnych; 3) (uchylony); 4) prokurator; 5) kurator, wyznaczony przez sąd orzekający lub przez sąd opiekuńczy dla da- nej sprawy; 6) strona, która została zwolniona od kosztów sądowych przez sąd , 7) strona wnosząca o uznanie postanowień umownych za niedozwolone. dodany § 2 w art. 109 wchodzi w życie z dn. 2.03.2006 r. (Dz.U. z 2005 r. Nr 167, poz. 1398). nowe brzmienie tytu- łu działu II tytułu V księg.pierwszej części pierwsz. oraz uchyle- nie art. 111-116 wchodzi w życie z dn. 2.03.2006 r. (Dz.U. z 2005 r. Nr 167, poz. 1398). Kancelaria Sejmu s. 25/25 2006-01-30 § 2. Za kuratora, jeżeli przepisy szczególne nie stanowią inaczej, wydatki ponosi tymczasowo strona, dla której kurator został ustanowiony, a gdyby to nie było możliwe - strona, która swym wnioskiem lub swą czynnością spowodowała ustanowienie kuratora. W pozostałych wypadkach wskazanych w paragrafie poprzedzającym za strony zwolnione od kosztów sądowych wydatki ponosi tymczasowo Skarb Państwa. Art. 112. § 1. Strona, która została w całości zwolniona od kosztów sądowych, nie wnosi opłat sądowych i nie ponosi wydatków, które wykłada za nią Skarb Państwa. § 2. Sąd może przyznać zwolnienie od kosztów sądowych częściowo. Zasady czę- ściowego zwalniania od kosztów sądowych określa rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości. Art. 113. § 1. Zwolnienia od kosztów sądowych domagać się może osoba fizyczna, która złoży oświadczenie, że nie jest w stanie ich ponieść bez uszczerbku utrzymania ko- niecznego dla siebie i rodziny. Oświadczenie powinno obejmować dokładne dane o stanie rodzinnym, majątku i dochodach. Od sądu zależy uznanie tego oświadczenia za dostateczne do zwolnienia od kosztów sądowych. § 2. Osobie prawnej, jak również organizacji nie mającej osobowości prawnej może być przyznane zwolnienie od kosztów sądowych, jeżeli wykaże, że nie ma do- statecznych środków na te koszty. Art. 114. § 1. Wniosek o przyznanie zwolnienia od kosztów sądowych należy zgłosić na pi- śmie lub ustnie do protokołu w sądzie, w którym sprawa ma być wytoczona lub już się toczy. § 2. Strona, która nie ma miejsca zamieszkania w siedzibie tego sądu, może złożyć wniosek o przyznanie zwolnienia od kosztów sądowych, jako też wniosek o ustanowienie dla niej adwokata lub radcy prawnego w sądzie rejonowym miejsca swego zamieszkania. Sąd rejonowy prześle niezwłocznie te wnioski właściwemu sądowi. Art. 115. Wniosek o przyznanie zwolnienia od kosztów sądowych, zgłoszony po raz pierwszy w postępowaniu apelacyjnym lub kasacyjnym, sąd może przekazać do rozpoznania są- dowi pierwszej instancji. Art. 116. § 1. Sąd może zarządzić stosowne dochodzenie, jeżeli na podstawie okoliczności sprawy lub oświadczeń strony przeciwnej poweźmie wątpliwości co do istotne- go stanu majątkowego strony domagającej się zwolnienia od kosztów sądo- wych lub z niego korzystającej. § 2. Sąd odmówi zwolnienia od kosztów sądowych stronie w razie oczywistej bezza- sadności jej powództwa lub obrony.] Kancelaria Sejmu s. 26/26 2006-01-30 [Art. 117. § 1. Strona zwolniona przez sąd od kosztów sądowych w całości lub części ma pra- wo zgłosić wniosek o ustanowienie dla niej adwokata lub radcy prawnego. Przepisy art. 114 i 115 stosuje się odpowiednio. Sąd uwzględni wniosek, jeżeli udział adwokata lub radcy prawnego w sprawie uzna za potrzebny. O wyzna- czenie adwokata lub radcy prawnego sąd zwraca się do właściwej rady adwo- kackiej lub okręgowej izby radców prawnych. Jeżeli adwokat lub radca praw- ny ustanowiony w ten sposób ma podjąć czynności poza siedzibą sądu orzeka- jącego, właściwa rada adwokacka lub okręgowa izba radców prawnych na wniosek ustanowionego adwokata lub radcy prawnego wyznaczy w razie po- trzeby adwokata lub radcę prawnego z innej miejscowości. § 2. Przepis paragrafu poprzedzającego stosuje się również do strony korzystającej z ustawowego zwolnienia od kosztów sądowych, która oświadczeniem przewi- dzianym w art. 113 § 1 wykaże, że nie może bez uszczerbku dla utrzymania swojego i rodziny ponieść kosztów wynagrodzenia adwokata lub radcy praw- nego. Sąd odmówi stronie ustanowienia adwokata lub radcy prawnego w razie oczywistej bezzasadności jej powództwa lub obrony.] Art. 118. Ustanowienie adwokata lub radcy prawnego dla strony zwolnionej od kosztów są- dowych jest równoznaczne z udzieleniem pełnomocnictwa procesowego. [Art. 119. § 1. Zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata lub radcy praw- nego wygasa ze śmiercią strony, która je uzyskała. Jednakże na zasadzie tego ustanowienia adwokat lub radca prawny strony podejmuje czynności proceso- we nie cierpiące zwłoki. § 2. Adwokat lub radca prawny może z ważnych przyczyn wnosić o zwolnienie go od obowiązku zastępowania strony w procesie. Rada adwokacka lub okręgowa izba radców prawnych, zwalniając adwokata lub radcę prawnego, wyznaczy jednocześnie innego adwokata lub radcę prawnego.] [Art. 120. § 1. Sąd cofnie zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie adwokata lub radcy prawnego, jeżeli okaże się, że okoliczności, na których podstawie je przyznano, nie istniały lub przestały istnieć. W obu wypadkach strona obowiązana jest uiścić wszystkie przepisane opłaty oraz wynagrodzenie adwokata lub radcy prawnego dla niej ustanowionego, jednakże w drugim wypadku sąd może ob- ciążyć stronę tym obowiązkiem tylko częściowo, stosownie do zmiany, jaka na- stąpiła w jej stosunkach. § 2. Przepisu powyższego w części dotyczącej obowiązku uiszczenia opłat i wyna- grodzenia adwokata lub radcy prawnego nie stosuje się, gdy przyczyną cofnię- cia zwolnienia i ustanowienia adwokata lub radcy prawnego jest oczywista bezzasadność powództwa lub obrony, chyba że strona podlega ukaraniu w myśl przepisu poniższego. § 3. Stronę, która uzyskała zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie adwo- kata lub radcy prawnego na podstawie podania świadomie nieprawdziwych okoliczności, sąd skaże na grzywnę, niezależnie od jej obowiązku uiszczenia wszystkich przepisanych opłat i wynagrodzenia adwokata lub radcy prawne- go.] nowe brzmienia art. 119-124 wchodzi w życie z dn. 2.03.2006 r. (Dz.U. z 2005 r. Nr 167, poz. 1398). Kancelaria Sejmu s. 28/28 2006-01-30 [Art. 121. Zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie adwokata lub radcy prawnego nie zwalnia strony od obowiązku zwrotu kosztów przeciwnikowi.] [Art. 122. § 1. Adwokat lub radca prawny ustanowiony według przepisów poprzedzających ma prawo - z wyłączeniem strony - ściągnąć sumę należną mu tytułem wyna- grodzenia i zwrotu wydatków z kosztów zasądzonych na rzecz tej strony od przeciwnika. Przeciwnik nie może czynić żadnych potrąceń, z wyjątkiem kosz- tów nawzajem mu przyznanych od strony zwolnionej od kosztów sądowych. § 2. Na kosztach, przypadających od przeciwnika strony zwolnionej od kosztów są- dowych, należności adwokata lub radcy prawnego ustanowionego według przepisów poprzedzających przysługuje pierwszeństwo przed roszczeniami osób trzecich.] Kancelaria Sejmu s. 29/29 2006-01-30 [Art. 123. Postanowienie o przyznaniu i cofnięciu zwolnienia od kosztów sądowych i ustano- wieniu adwokata lub radcy prawnego, jak również o włożeniu na stronę obowiązku zapłaty kosztów sąd może wydać na posiedzeniu niejawnym.] [Art. 124. Zgłoszenie wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych lub ustanowienie adwokata lub radcy prawnego, jak również wniesienie środka odwoławczego od odmowy zwol- nienia od kosztów sądowych nie wstrzymuje biegu toczącego się postępowania, chy- ba że chodzi o zwolnienie powoda od kosztów sądowych na skutek wniosku zgłoszo- nego w pozwie lub przed wytoczeniem powództwa. Sąd może jednak wstrzymać roz- poznanie sprawy aż do prawomocnego rozstrzygnięcia wniosku i w związku z tym nie wyznaczać rozprawy, a wyznaczoną rozprawę odwołać lub odroczyć.] Tytuł VI Postępowanie Dział I Przepisy ogólne o czynnościach procesowych Rozdział 1 Pisma procesowe Art. 125. § 1. Pisma procesowe obejmują wnioski i oświadczenia stron składane poza roz- prawą. § 2. Jeżeli przepis szczególny tak stanowi, pisma procesowe wnosi się na urzędo- wych formularzach lub na elektronicznych nośnikach informatycznych. Kancelaria Sejmu s. 30/30 2006-01-30 § 3. Minister Sprawiedliwości określi, w drodze rozporządzenia, wzory i sposób udostępniania stronom urzędowych formularzy, o których mowa w § 2, odpo- wiadających wymaganiom przewidzianym dla pism procesowych, szczegól- nym wymaganiom postępowania, w którym mają być stosowane, oraz zawiera- jących niezbędne pouczenia dla stron co do sposobu ich wypełniania, wnosze- nia i skutków niedostosowania pisma do tych wymagań. Urzędowe formularze powinny być udostępnianie w siedzibach sądów oraz poza sądami, w dogodny dla stron sposób, za niewygórowaną odpłatnością. § 4. Minister Sprawiedliwości określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe za- sady i termin wprowadzenia techniki informatycznej, warunki, jakim powinny odpowiadać elektroniczne nośniki informatyczne, na których pisma procesowe mają być wnoszone, tryb odtwarzania danych na nich zawartych oraz sposób ich przechowywania i zabezpieczania, uwzględniając stan wyposażenia sądów w odpowiednie środki techniczne i poziom rozwoju technik informatycznych. Art. 126. § 1. Każde pismo procesowe powinno zawierać: 1) oznaczenie sądu, do którego jest skierowane, imię i nazwisko lub nazwę stron, ich przedstawicieli ustawowych i pełnomocników; 2) oznaczenie rodzaju pisma; 3) osnowę wniosku lub oświadczenia oraz dowody na poparcie przytoczonych okoliczności; 4) podpis strony albo jej przedstawiciela ustawowego lub pełnomocnika; 5) wymienienie załączników. § 2. Gdy pismo procesowe jest pierwszym pismem w sprawie, powinno ponadto zawierać oznaczenie miejsca zamieszkania lub siedziby stron, ich przedstawi- cieli ustawowych i pełnomocników oraz przedmiotu sporu, pisma zaś dalsze - sygnaturę akt. § 3. Do pisma należy dołączyć pełnomocnictwo, jeżeli pismo wnosi pełnomocnik, który przedtem nie złożył pełnomocnictwa. § 4. Za stronę, która nie może się podpisać, podpisuje pismo osoba przez nią upo- ważniona, z wymienieniem przyczyny, dla której strona sama się nie podpisała. Art. 127. W pismach procesowych mających na celu przygotowanie rozprawy (pisma przygo- towawcze) należy podać zwięźle stan sprawy, wypowiedzieć się co do twierdzeń strony przeciwnej i dowodów przez nią powołanych, wreszcie wskazać dowody, które mają być przedstawione na rozprawie, lub je załączyć. Art. 128. Do pisma procesowego należy dołączyć jego odpisy i odpisy załączników dla dorę- czenia ich uczestniczącym w sprawie osobom, a ponadto, jeżeli w sądzie nie złożono załączników w oryginale, po jednym odpisie każdego załącznika do akt sądowych. Art. 129. Strona powołująca się w piśmie na dokument obowiązana jest na żądanie przeciwni- ka złożyć oryginał dokumentu w sądzie jeszcze przed rozprawą. Art. 130. [§ 1. Jeżeli pismo procesowe nie może otrzymać prawidłowego biegu wskutek nie- zachowania warunków formalnych, przewodniczący wzywa stronę pod rygo- rem zwrócenia pisma, do poprawienia lub uzupełnienia go w terminie tygo- dniowym. Mylne oznaczenie pisma procesowego lub inne oczywiste niedokład- ności nie stanowią przeszkody do nadania pismu biegu i rozpoznania go w try- bie właściwym.] <§ 1. Jeżeli pismo procesowe nie może otrzymać prawidłowego biegu wskutek niezachowania warunków formalnych lub jeżeli od pisma nie uiszczono należnej opłaty, przewodniczący wzywa stronę, pod rygorem zwrócenia pisma, do poprawienia, uzupełnienia lub opłacenia go w terminie tygo- dniowym. Mylne oznaczenie pisma procesowego lub inne oczywiste niedo- kładności nie stanowią przeszkody do nadania pismu biegu i rozpoznania go w trybie właściwym.> <§ 11 . Jeżeli pismo wniosła osoba zamieszkała lub mająca siedzibę za granicą, która nie ma w kraju przedstawiciela, przewodniczący wyznacza termin do poprawienia lub uzupełnienia pisma albo uiszczenia opłaty nie krótszy niż miesiąc.> § 2. Po bezskutecznym upływie terminu przewodniczący zwraca pismo stronie. Pi- smo zwrócone nie wywołuje żadnych skutków, jakie ustawa wiąże z wniesie- niem pisma procesowego do sądu. § 3. Pismo poprawione lub uzupełnione w terminie wywołuje skutki od chwili jego wniesienia. nowe brzmienie § 1 i dodany § 11 w art. 130 wchodzi w życie z dn. 2.03.2006 r. (Dz.U. z 2005 r. Nr 167, poz. 1398). Kancelaria Sejmu s. 32/32 2006-01-30 § 4. Zarządzenie przewodniczącego o zwrocie pozwu doręcza się tylko powodowi. § 5. Pisma procesowe sporządzone z naruszeniem art. 871 podlegają zwrotowi bez wzywania do usunięcia braków, chyba że ustawa stanowi inaczej. Art. 1301 . [§ 1. Jeżeli pismo procesowe, które powinno być wniesione na urzędowym formula- rzu, nie zostało wniesione na takim formularzu, formularz został nieprawidło- wo wypełniony albo nie może otrzymać prawidłowego biegu wskutek nieza- chowania innych warunków formalnych, przewodniczący zwraca stronie pismo bez wzywania do jego poprawienia lub uzupełnienia. Sprzeciw od wyroku za- ocznego, zarzuty od nakazu zapłaty lub sprzeciw od nakazu zapłaty sąd odrzu- ca.] (§ 1 niezgodny z Konstytucją oraz Konwencją o ochronie praw człowieka i pod- stawowych wolności - wyrok TK, Dz.U. 2002 r. Nr 26, poz. 265) § 11 . Jeżeli pismo procesowe, które powinno być wniesione na urzędowym formu- larzu, nie zostało wniesione na takim formularzu lub nie może otrzymać pra- widłowego biegu na skutek niezachowania innych warunków formalnych, przewodniczący wzywa stronę do jego poprawienia lub uzupełnienia w termi- nie tygodniowym, przesyłając złożone pismo. Wezwanie powinno wskazywać wszystkie braki pisma oraz zawierać pouczenie o treści § 2. § 2. W razie bezskutecznego upływu terminu lub ponownego złożenia pisma do- tkniętego brakami przewodniczący zarządza zwrot pisma. Sprzeciw od wyroku zaocznego, zarzuty od nakazu zapłaty oraz sprzeciw od nakazu zapłaty sąd od- rzuca. § 3. Przepisy § 1 i § 2 stosuje się odpowiednio do pism, które powinny być wnie- sione na elektronicznych nośnikach informatycznych. § 3. (uchylony). Kancelaria Sejmu s. 34/34 2006-01-30 Rozdział 2 Doręczenia Art. 131. § 1. Sąd dokonywa doręczeń przez pocztę, komornika, woźnych, a także przez są- dową służbę doręczeniową. § 2. Szczegółowy tryb doręczania pism sądowych przez pocztę określa rozporzą- dzenie Ministra Sprawiedliwości wydane w porozumieniu z Ministrem Łącz- ności. Art. 132. § 1. W toku sprawy adwokaci i radcy prawni mogą doręczać sobie nawzajem pisma bezpośrednio za potwierdzeniem odbioru i oznaczeniem daty. § 2. Doręczenie adresatowi może nastąpić także przez wręczenie mu pisma bezpo- średnio w sekretariacie sądu. §3. Minister Sprawiedliwości może, w drodze rozporządzenia, utworzyć sądową służbę doręczeniową, powołaną do dokonywania doręczeń, o których mowa w § 1, i określić organizację służby doręczeniowej oraz szczegółowy tryb dorę- czania przez tę służbę pism sądowych, mając na względzie zapewnienie sku- teczności doręczeń, zachowania wymogów postępowania sądowego, ochronę praw osób, którym pisma są doręczane, oraz zasady ochrony ich danych oso- bowych. Art. 133. § 1. Jeżeli stroną jest osoba fizyczna, doręczenia dokonuje się jej osobiście, a gdy nie ma ona zdolności procesowej - jej przedstawicielowi ustawowemu. § 2. Pisma procesowe lub orzeczenia dla osoby prawnej, jak również dla organiza- cji, która nie ma osobowości prawnej, doręcza się organowi uprawnionemu do reprezentowania ich przed sądem lub do rąk pracownika upoważnionego do odbioru pism. § 2a. Pisma procesowe dla przedsiębiorców i wspólników spółek handlowych, wpi- sanych do rejestru sądowego na podstawie odrębnych przepisów, doręcza się na adres podany w rejestrze, chyba że strona wskazała inny adres dla dorę- czeń. Jeżeli ostatni wpisany adres został wykreślony jako niezgodny z rzeczy- wistym stanem rzeczy i nie zgłoszono wniosku o wpis nowego adresu, adres wykreślony jest uważany za adres podany w rejestrze. § 2b. (uchylony). § 3. Jeżeli ustanowiono pełnomocnika procesowego lub osobę upoważnioną do od- bioru pism sądowych, doręczenia należy dokonać tym osobom. Jednakże Skar- bowi Państwa doręczenia dokonywa się zawsze w sposób określony w § 2. Kancelaria Sejmu s. 35/35 2006-01-30 Art. 134. § 1. W dni ustawowo uznane za wolne od pracy, jako też w porze nocnej doręczać można tylko w wyjątkowych wypadkach za uprzednim zarządzeniem prezesa sądu. § 2. Za porę nocną uważa się czas od godziny dwudziestej pierwszej do godziny siódmej. Art. 135. Doręczenia dokonywa się w mieszkaniu, w miejscu pracy lub tam, gdzie się adresata zastanie. Art. 136. § 1. Strony i ich przedstawiciele mają obowiązek zawiadamiać sąd o każdej zmianie swego zamieszkania. § 2. W razie zaniedbania tego obowiązku pismo sądowe pozostawia się w aktach sprawy ze skutkiem doręczenia, chyba że nowy adres jest sądowi znany. O powyższym obowiązku i skutkach jego niedopełnienia sąd powinien pouczyć stronę przy pierwszym doręczeniu. § 3. Przepisu paragrafu poprzedzającego nie stosuje się do doręczenia skargi o wznowienie postępowania. Art. 137. § 1. Doręczenia żołnierzom zasadniczej służby wojskowej, funkcjonariuszom Poli- cji i Służby Więziennej dokonywa się przez ich organy bezpośrednio przeło- żone. § 2. Doręczenia osobom pozbawionym wolności dokonywa się przez zarząd odpo- wiedniego zakładu. Art. 138. § 1. Jeżeli doręczający nie zastanie adresata w mieszkaniu, może doręczyć pismo sądowe dorosłemu domownikowi, a gdyby go nie było - administracji domu, dozorcy domu lub sołtysowi, jeżeli osoby te nie są przeciwnikami adresata w sprawie i podjęły się oddania mu pisma. § 2. Dla adresata, którego doręczający nie zastanie w miejscu pracy, można dorę- czyć pismo osobie upoważnionej do odbioru pism. Art. 139. § 1. W razie niemożności doręczenia w sposób przewidziany w artykułach poprze- dzających, pismo przesłane pocztą należy złożyć w placówce pocztowej opera- tora publicznego, a doręczane w inny sposób w urzędzie właściwej gminy, umieszczając zawiadomienie o tym w drzwiach mieszkania adresata lub w od- dawczej skrzynce pocztowej. § 2. Jeżeli adresat lub jego domownik odmawia przyjęcia pisma, pozostawia się je w miejscu doręczenia, a gdyby to było niemożliwe, pismo przesłane pocztą Kancelaria Sejmu s. 36/36 2006-01-30 składa się - uprzedzając o tym - w placówce pocztowej operatora publicznego lub, w przypadku pism doręczanych w inny sposób, w urzędzie właściwej gminy. § 3. Pisma dla osób prawnych, organizacji, osób fizycznych podlegających wpisowi do rejestru albo ewidencji na podstawie odrębnych przepisów - w razie nie- możności doręczenia w sposób przewidziany w artykułach poprzedzających z uwagi na nieujawnienie w rejestrze zmiany adresu - pozostawia się w aktach sprawy ze skutkiem doręczenia, chyba że nowy adres jest sądowi znany. § 4. Sąd rejestrowy przy ogłoszeniu lub doręczeniu postanowienia o pierwszym wpisie poucza wnioskodawcę o skutkach zaniedbania ujawnienia w rejestrze zmian określonych w § 3. Art. 140. Pisma procesowe i orzeczenia doręcza się w odpisach. Art. 141. § 1. Pełnomocnikowi procesowemu kilku osób doręcza się jeden egzemplarz pisma i załączników. § 2. Uprawnionemu przez kilku współuczestników sporu do odbioru pism sądo- wych doręcza się po jednym egzemplarzu dla każdego współuczestnika. § 3. Jeżeli jest kilku pełnomocników jednej strony, sąd doręcza pismo tylko jedne- mu z nich. Art. 142. § 1. Odbierający pismo potwierdza odbiór i jego datę własnoręcznym podpisem. Jeżeli tego nie może lub nie chce uczynić, doręczający sam oznacza datę dorę- czenia oraz przyczyny braku podpisu. § 2. Doręczający stwierdza na potwierdzeniu odbioru sposób doręczenia, a na dorę- czonym piśmie zaznacza dzień doręczenia i opatruje to stwierdzenie swoim podpisem. Art. 143. Jeżeli stronie, której miejsce pobytu nie jest znane, ma być doręczony pozew lub inne pismo procesowe wywołujące potrzebę podjęcia obrony jej praw, doręczenie może do chwili zgłoszenia się strony albo jej przedstawiciela lub pełnomocnika na- stąpić tylko do rąk kuratora ustanowionego na wniosek osoby zainteresowanej przez sąd orzekający. Art. 144. § 1. Przewodniczący ustanowi kuratora, jeżeli wnioskodawca uprawdopodobni, że miejsce pobytu strony nie jest znane. W sprawach o roszczenia alimentacyjne, jak również w sprawach o ustalenie ojcostwa i o związane z tym roszczenia, przewodniczący przed ustanowieniem kuratora przeprowadzi stosowne docho- dzenie w celu ustalenia miejsca zamieszkania lub pobytu pozwanego. Kancelaria Sejmu s. 37/37 2006-01-30 § 2. O ustanowieniu kuratora przewodniczący ogłosi publicznie w budynku sądo- wym i lokalu wójta, (burmistrza, prezydenta miasta, w sprawach zaś większej wagi, gdy uzna to za potrzebne, także w prasie. § 3. Z chwilą doręczenia pisma kuratorowi doręczenie staje się skuteczne. Sąd mo- że jednak uzależnić skuteczność doręczenia od upływu oznaczonego terminu od chwili wywieszenia obwieszczenia w budynku sądowym. Art. 145. W wypadkach, w których ustanowienie kuratora według przepisów poprzedzających nie jest wymagane, pismo doręcza się stronie, której miejsce pobytu nie jest znane, przez wywieszenie w budynku sądowym. Doręczenie takie staje się skuteczne z upływem miesiąca od dnia wywieszenia. Art. 146. Przepisy o doręczeniu stronie, której miejsce pobytu nie jest znane, i ustanowieniu dla niej kuratora stosuje się również do organizacji, które nie mają organów albo których organy są nie znane z miejsca pobytu. Art. 147. Gdy okaże się, że żądanie ustanowienia kuratora lub wywieszenia pisma nie było uzasadnione, sąd zarządzi doręczenie pisma w sposób właściwy, a w miarę potrzeby zniesie na wniosek strony zainteresowanej postępowanie przeprowadzone z udzia- łem kuratora lub po wywieszeniu pisma w budynku sądowym. Rozdział 3 Posiedzenia sądowe Art. 148. § 1. Jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, posiedzenia sądowe są jawne, a sąd orzekający rozpoznaje sprawy na rozprawie. § 2. Sąd może skierować sprawę na posiedzenie jawne i wyznaczyć rozprawę także wówczas, gdy sprawa podlega rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym. Art. 149. § 1. Posiedzenia sądowe wyznacza przewodniczący z urzędu, ilekroć wymaga tego stan sprawy. § 2. O posiedzeniach jawnych zawiadamia się strony i osoby zainteresowane przez wezwanie lub ogłoszenie podczas posiedzenia. Stronie nieobecnej na posie- dzeniu jawnym należy zawsze doręczyć wezwanie na następne posiedzenie. Wezwanie powinno być doręczone co najmniej na tydzień przed posiedzeniem. W wypadkach pilnych termin ten może być skrócony do trzech dni. Art. 150. W wezwaniu na posiedzenie oznacza się: Kancelaria Sejmu s. 38/38 2006-01-30 1) imię, nazwisko i miejsce zamieszkania wezwanego; 2) sąd oraz miejsce i czas posiedzenia; 3) strony i przedmiot sprawy; 4) cel posiedzenia; 5) skutki niestawiennictwa. Art. 151. Posiedzenia sądowe odbywają się w budynku sądowym, a poza tym budynkiem tyl- ko wówczas, gdy czynności sądowe muszą być wykonane w innym miejscu albo gdy odbycie posiedzenia poza budynkiem sądowym ułatwia przeprowadzenie sprawy lub przyczynia się znacznie do zaoszczędzenia kosztów. Art. 152. Na posiedzenia jawne wstęp na salę sądową mają - poza stronami i osobami wezwa- nymi - tylko osoby pełnoletnie. Na posiedzenie niejawne mają wstęp tylko osoby wezwane. Art. 153. § 1. Sąd z urzędu zarządza odbycie całego posiedzenia lub jego części przy drzwiach zamkniętych, jeżeli publiczne rozpoznanie sprawy zagraża porząd- kowi publicznemu lub moralności albo gdy mogą być ujawnione okoliczności objęte tajemnicą państwową lub służbową. § 2. Sąd może zarządzić odbycie posiedzenia przy drzwiach zamkniętych również na wniosek strony, jeżeli podane przez nią przyczyny uzna za uzasadnione lub jeżeli roztrząsane być mają szczegóły życia rodzinnego. Postępowanie doty- czące tego wniosku odbywa się przy drzwiach zamkniętych. Postanowienie w tym przedmiocie sąd ogłasza publicznie. Art. 154. § 1. Podczas posiedzenia odbywającego się przy drzwiach zamkniętych mogą być obecni na sali: strony, interwenienci uboczni, ich przedstawiciele ustawowi i pełnomocnicy, prokurator oraz osoby zaufania po dwie z każdej strony. § 2. Ogłoszenie orzeczenia kończącego postępowanie w sprawie odbywa się pu- blicznie. Art. 155. § 1. Przewodniczący otwiera, prowadzi i zamyka posiedzenia, udziela głosu, zadaje pytania, upoważnia do zadawania pytań i ogłasza orzeczenia. § 2. Przewodniczący może odebrać głos, gdy przemawiający go nadużywa, jak również uchylić pytanie, jeżeli uzna je za niewłaściwe lub zbyteczne. Art. 156. Sąd nawet na zgodny wniosek stron może odroczyć posiedzenie tylko z ważnej przy- czyny. Kancelaria Sejmu s. 39/39 2006-01-30 Art. 157. § 1. Z przebiegu posiedzenia jawnego protokolant pod kierunkiem przewodniczą- cego spisuje protokół. § 2. Przy wydawaniu wyroków zaocznych wystarcza zaznaczenie w aktach, że po- zwany nie stawił się na posiedzenie, nie żądał przeprowadzenia rozprawy w swej nieobecności i nie złożył żadnych wyjaśnień, oraz wzmianka co do ogło- szenia wyroku. § 3. Z posiedzenia niejawnego sporządza się notatkę urzędową, jeżeli nie wydano orzeczenia. Art. 158. § 1. Protokół powinien zawierać: 1) oznaczenie sądu, miejsca i daty posiedzenia, nazwiska sędziów, protokolan- ta, prokuratora, stron, interwenientów, jak również obecnych na posiedzeniu przedstawicieli ustawowych i pełnomocników oraz oznaczenie sprawy tu- dzież wzmiankę co do jawności; 2) przebieg posiedzenia, w szczególności wnioski i twierdzenia stron, wyniki postępowania dowodowego, wymienienie zarządzeń i orzeczeń wydanych na posiedzeniu oraz stwierdzenie, czy zostały ogłoszone; jeżeli sporządze- nie odrębnej sentencji orzeczenia nie jest wymagane, wystarcza zamiesz- czenie w protokole treści samego rozstrzygnięcia; zamiast podania wnio- sków i twierdzeń można w protokole powołać się na pisma przygotowaw- cze; 3) czynności stron wpływające na rozstrzygnięcie sądu (ugoda, zrzeczenie się roszczenia, uznanie powództwa, cofnięcie, zmiana, rozszerzenie lub ograni- czenie żądania pozwu). § 2. Protokół podpisują przewodniczący i protokolant. Art. 159. § 1. Przebieg czynności protokołowanych może być utrwalony za pomocą aparatury dźwiękowej, o czym należy przed uruchomieniem aparatury uprzedzić wszyst- kie osoby uczestniczące w czynności. § 2. (uchylony). § 3. Protokół może również być spisany pismem stenograficznym. W tym wypadku protokolant niezwłocznie po zakończeniu posiedzenia przełoży stenogram na zwykłe pismo, czyniąc adnotację, jakim posługiwał się systemem stenogra- ficznym. Art. 160. Strony mogą żądać sprostowania lub uzupełnienia protokołu, nie później jednak jak na następnym posiedzeniu, a jeśli idzie o protokół rozprawy, po Kancelaria Sejmu s. 40/40 2006-01-30 której zamknięciu nastąpiło wydanie wyroku - dopóki akta sprawy znajdują się w sądzie. Od zarządzenia przewodniczącego strony mogą odwołać się do sądu w ter- minie tygodniowym od doręczenia im zarządzenia. [Art. 161. W toku posiedzenia wnioski, oświadczenia, uzupełnienia i sprostowania wniosków i oświadczeń można zamieścić w załączniku do protokołu. Gdy stronę zastępuje adwo- kat, radca prawny lub rzecznik patentowy, przewodniczący może zażądać złożenia takiego załącznika w wyznaczonym terminie.] Art. 162. Strony mogą w toku posiedzenia, a jeżeli nie były obecne, na najbliższym posiedze- niu zwrócić uwagę sądu na uchybienia przepisom postępowania, wnosząc o wpisanie zastrzeżenia do protokołu. Stronie, która zastrzeżenia nie zgłosiła, nie przysługuje prawo powoływania się na takie uchybienia w dalszym toku postępowania, chyba że chodzi o przepisy postępowania, których naruszenie sąd powinien wziąć pod rozwa- gę z urzędu, albo że strona uprawdopodobni, iż nie zgłosiła zastrzeżeń bez swojej winy. Art. 163. § 1. Jeżeli kodeks przewiduje grzywnę bez określenia jej wysokości, grzywnę wy- mierza się w kwocie do jednego tysiąca złotych. Grzywny ściąga się w drodze egzekucji sądowej na rzecz Skarbu Państwa. § 2. Ilekroć kodeks dopuszcza zarządzenie przymusowego sprowadzenia lub aresz- towania, stosuje się odpowiednio przepisy kodeksu postępowania karnego. § 3. O przymusowe sprowadzenie żołnierza w czynnej służbie wojskowej sąd zwra- ca się do dowódcy jednostki wojskowej, w której pełni on służbę, lub do Żan- darmerii Wojskowej, a o przymusowe sprowadzenie funkcjonariusza Policji, Biura Ochrony Rządu, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wy- wiadu lub Straży Granicznej - do jego przełożonego. § 4. O ukaranie żołnierza w czynnej służbie wojskowej sąd występuje do dowódcy jednostki wojskowej, w której pełni on służbę, a o ukaranie funkcjonariusza Policji, Biura Ochrony Rządu, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agen- cji Wywiadu lub Straży Granicznej - do jego przełożonego. nowe brzmienie art. 161 wchodzi w ycie z dniem 15.03.2006 r. (Dz.U. z 2005 r. Nr 169, poz. 1417, Nr 264, poz. 2205) Kancelaria Sejmu s. 41/41 2006-01-30 Rozdział 4 Terminy Art. 164. Bieg terminu wyznaczonego przez sąd lub przewodniczącego (termin sądowy) roz- poczyna się od ogłoszenia w tym przedmiocie postanowienia lub zarządzenia, a gdy kodeks przewiduje doręczenie z urzędu-od jego doręczenia. Art. 165. § 1. Terminy oblicza się według przepisów prawa cywilnego. § 2. Oddanie pisma procesowego w polskiej placówce pocztowej operatora pu- blicznego jest równoznaczne z wniesieniem go do sądu. § 3. To samo dotyczy złożenia pisma przez żołnierza w dowództwie jednostki woj- skowej albo przez osobę pozbawioną wolności w administracji zakładu karne- go oraz przez członka załogi polskiego statku morskiego u kapitana statku. Art. 166. Przewodniczący może z ważnej przyczyny przedłużyć lub skrócić termin sądowy na wniosek zgłoszony przed upływem terminu, nawet bez wysłuchania strony przeciw- nej. Rozdział 5 Uchybienie i przywrócenie terminu Art. 167. Czynność procesowa podjęta przez stronę po upływie terminu jest bezskuteczna. Art. 168. § 1. Jeżeli strona nie dokonała w terminie czynności procesowej bez swojej winy, sąd na jej wniosek postanowi przywrócenie terminu. Postanowienie może być wydane na posiedzeniu niejawnym. § 2. Przywrócenie nie jest dopuszczalne, jeżeli uchybienie terminu nie pociąga za sobą ujemnych dla strony skutków procesowych. Art. 169. § 1. Pismo z wnioskiem o przywrócenie terminu wnosi się do sądu, w którym czyn- ność miała być dokonana, w ciągu tygodnia od czasu ustania przyczyny uchy- bienia terminu. § 2. W piśmie tym należy uprawdopodobnić okoliczności uzasadniające wniosek. § 3. Równocześnie z wnioskiem strona powinna dokonać czynności procesowej. Kancelaria Sejmu s. 42/42 2006-01-30 § 4. Po upływie roku od uchybionego terminu, jego przywrócenie jest dopuszczalne tylko w wypadkach wyjątkowych. Art. 170. Niedopuszczalne jest przywrócenie terminu do złożenia środka odwoławczego od wyroku orzekającego unieważnienie małżeństwa lub rozwód albo ustalającego nie- istnienie małżeństwa, jeżeli choćby jedna ze stron zawarła po uprawomocnieniu się wyroku nowy związek małżeński. Art. 171. Spóźniony lub z mocy ustawy niedopuszczalny wniosek o przywrócenie terminu sąd odrzuci na posiedzeniu niejawnym. Art. 172. Zgłoszenie wniosku o przywrócenie terminu nie wstrzymuje postępowania w spra- wie ani wykonania orzeczenia. Sąd może jednak, stosownie do okoliczności, wstrzymać postępowanie lub wykonanie orzeczenia. Postanowienie może być wyda- ne na posiedzeniu niejawnym. W razie uwzględnienia wniosku sąd może natych- miast przystąpić do rozpoznania sprawy. Rozdział 6 Zawieszenie postępowania Art. 173. Postępowanie ulega zawieszeniu z mocy prawa w razie zaprzestania czynności przez sąd wskutek siły wyższej. Art. 174. § 1. Sąd zawiesza postępowanie z urzędu: 1) w razie śmierci strony lub jej przedstawiciela ustawowego, utraty przez nich zdolności procesowej, utraty przez stronę zdolności sądowej lub utraty przez przedstawiciela ustawowego charakteru takiego przedstawiciela; 2) jeżeli w składzie organów jednostki organizacyjnej będącej stroną zachodzą braki uniemożliwiające jej działanie; 3) jeżeli strona lub jej przedstawiciel ustawowy znajduje się w miejscowości pozbawionej wskutek nadzwyczajnych wydarzeń komunikacji z siedzibą sądu; 4) jeżeli ogłoszono upadłość strony, a spór dotyczy przedmiotu wchodzącego w skład masy upadłości. § 2. W wypadkach wymienionych w § 1 pkt 1 i 4 zawieszenie ma skutek od chwili zdarzeń, które je spowodowały. Zawieszając postępowanie, sąd z urzędu uchy- la orzeczenia wydane po nastąpieniu tych zdarzeń, chyba że nastąpiły one po zamknięciu rozprawy. Kancelaria Sejmu s. 43/43 2006-01-30 Art. 175. W razie śmierci pełnomocnika procesowego postępowanie może toczyć się dalej dopiero po wezwaniu strony nie stawającej. Wezwanie doręcza się stronie w miejscu jej rzeczywistego zamieszkania, zawiadamiając ją równocześnie o śmierci pełno- mocnika procesowego. W wypadku tym nie stosuje się art. 136 § 2. Art. 1751 . Jeżeli zastępstwo stron przez adwokatów lub radców prawnych jest obowiązkowe, w razie śmierci adwokata lub radcy prawnego, skreślenia z listy adwokatów lub radców prawnych, utraty możliwości wykonywania zawodu albo utraty zdolności proceso- wej, sąd zawiesza postępowanie z urzędu, wyznaczając odpowiedni termin do wska- zania innego adwokata lub radcy prawnego, i po upływie tego terminu podejmuje postępowanie. Przepis art. 175 stosuje się odpowiednio. Art. 176. Sąd zawiesi postępowanie na wniosek spadkobiercy, jeżeli powód dochodzi prze- ciwko niemu wykonania obowiązku należącego do długów spadkowych, a spadko- bierca nie złożył jeszcze oświadczenia o przyjęciu spadku i termin do złożenia takie- go oświadczenia jeszcze nie upłynął. Art. 177. § 1. Sąd może zawiesić postępowanie z urzędu: 1) jeżeli rozstrzygnięcie sprawy zależy od wyniku innego toczącego się postę- powania cywilnego; 2) jeżeli osoba trzecia wystąpiła przeciwko obu stronom z interwencją główną; 3) jeżeli rozstrzygnięcie sprawy zależy od uprzedniej decyzji organu admini- stracji publicznej, 4) jeżeli ujawni się czyn, którego ustalenie w drodze karnej lub dyscyplinarnej mogłoby wywrzeć wpływ na rozstrzygnięcie sprawy cywilnej; 5) w razie niestawiennictwa obu stron na rozprawie, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, oraz w razie niestawiennictwa powoda, gdy powód nie żądał rozpo- znania sprawy w jego nieobecności, a pozwany nie zgłosił wniosku o roz- poznanie sprawy; 6) jeżeli na skutek braku lub wskazania złego adresu powoda albo niewskaza- nia przez powoda w wyznaczonym terminie adresu pozwanego lub niewy- konania przez powoda innych zarządzeń nie można nadać sprawie dalszego biegu. § 2. Jeżeli postępowanie karne, dyscyplinarne lub administracyjne nie jest jeszcze rozpoczęte, a jego rozpoczęcie zależy od wniosku strony, sąd wyznaczy termin do wszczęcia postępowania, w innych wypadkach może zwrócić się do wła- ściwego organu. Kancelaria Sejmu s. 44/44 2006-01-30 Art. 178. Sąd może również zawiesić postępowanie na zgodny wniosek stron. Art. 179. § 1. W wypadku zawieszenia postępowania na zgodny wniosek stron albo wskutek ich niestawiennictwa lub niemożności nadania sprawie dalszego biegu, zawie- szenie wstrzymuje tylko bieg terminów sądowych, które biegną dalej dopiero z chwilą podjęcia postępowania. § 2. We wszystkich innych wypadkach zawieszenia żadne terminy nie biegną i za- czynają biec dopiero od początku z chwilą podjęcia postępowania. Terminy sądowe należy w miarę potrzeby wyznaczać na nowo. § 3. Podczas zawieszenia sąd nie podejmuje żadnych czynności z wyjątkiem tych, które mają na celu podjęcie postępowania albo zabezpieczenie powództwa lub dowodu. Czynności podejmowane przez strony, a nie dotyczące tych przed- miotów, wywołują skutki dopiero z chwilą podjęcia postępowania. Art. 180. § 1. Sąd postanowi podjąć postępowanie z urzędu, gdy ustanie przyczyna zawiesze- nia, w szczególności: 1) w razie śmierci strony - z chwilą zgłoszenia się lub wskazania następców prawnych zmarłego albo z chwilą ustanowienia we właściwej drodze kura- tora spadku; 2) w razie utraty zdolności sądowej z chwilą ustalenia ogólnego następcy prawnego; 3) w razie braku przedstawiciela ustawowego - z chwilą jego ustanowienia; 4) gdy rozstrzygnięcie sprawy zależy od wyniku innego postępowania - z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia kończącego to postępowanie; sąd może jednak i przedtem, stosownie do okoliczności, podjąć dalsze postępo- wanie. § 2. Jeżeli w ciągu roku od dnia postanowienia o zawieszeniu postępowania nie zgłoszą się lub nie zostaną wskazani następcy prawni zmarłej strony, sąd może z urzędu zwrócić się do sądu spadku o ustanowienie kuratora spadku, chyba że kurator taki już wcześniej został ustanowiony. Art. 181. Sąd postanowi podjąć postępowanie na wniosek którejkolwiek ze stron: 1) gdy postępowanie zostało zawieszone na wniosek spadkobiercy - po złoże- niu oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku albo po upływie termi- nu do złożenia takiego oświadczenia; 2) w wypadku zawieszenia na wniosek obu stron albo wskutek niestawiennic- twa - nie wcześniej niż po upływie trzech miesięcy od zawieszenia, jeżeli strony we wniosku o zawieszenie nie oznaczyły dłuższego terminu. Kancelaria Sejmu s. 45/45 2006-01-30 Art. 182. § 1. Sąd umarza postępowanie zawieszone na zgodny wniosek stron lub na wniosek spadkobiercy, jak również z przyczyn wskazanych w art. 177 § 1 pkt 5 i pkt 6, jeżeli wniosek o podjęcie postępowania nie został zgłoszony w ciągu lat trzech od daty postanowienia o zawieszeniu. Ponadto sąd umorzy postępowanie w ra- zie stwierdzenia braku następcy prawnego strony, która utraciła zdolność są- dową, a w każdym razie po upływie lat trzech od daty postanowienia o zawie- szeniu z tej przyczyny. Sąd także umorzy postępowanie w razie śmierci strony po upływie lat dziesięciu od daty postanowienia o zawieszeniu postępowania z tej przyczyny. § 2. Umorzenie postępowania zawieszonego w pierwszej instancji nie pozbawia powoda prawa ponownego wytoczenia powództwa, jednakże poprzedni pozew nie wywołuje żadnych skutków, jakie ustawa wiąże z wytoczeniem powódz- twa. § 3. Umorzenie zawieszonego postępowania przez sąd wyższej instancji powoduje uprawomocnienie się zaskarżonego orzeczenia, z wyjątkiem spraw o unieważ- nienie małżeństwa lub o rozwód oraz o ustalenie nieistnienia małżeństwa, w których postępowanie umarza się wówczas w całości. § 4. Z umorzeniem postępowania umarzają się nawzajem także koszty stron w da- nej instancji. Art. 183. Postanowienie w przedmiocie zawieszenia, podjęcia i umorzenia postępowania może zapaść na posiedzeniu niejawnym. Dział II Postępowanie przed sądem pierwszej instancji Rozdział 1. Mediacja i postępowanie pojednawcze Oddział 1. Mediacja Art. 1831 . § 1. Mediacja jest dobrowolna. § 2. Mediację prowadzi się na podstawie umowy o mediację albo postanowienia sądu kierującego strony do mediacji. Umowa może być zawarta także przez wyraże- nie przez stronę zgody na mediację, gdy druga strona złożyła wniosek, o któ- rym mowa w art. 1836 § 1. § 3. W umowie o mediację strony określają w szczególności przedmiot mediacji, osobę mediatora albo sposób wyboru mediatora. Kancelaria Sejmu s. 46/46 2006-01-30 § 4. Mediację prowadzi się przed wszczęciem postępowania, a za zgodą stron także w toku sprawy. Art. 1832 . § 1. Mediatorem może być osoba fizyczna mająca pełną zdolność do czynności prawnych, korzystająca w pełni z praw publicznych. § 2. Mediatorem nie może być sędzia. Nie dotyczy to sędziów w stanie spoczynku. § 3. Organizacje społeczne i zawodowe mogą prowadzić listy stałych mediatorów oraz tworzyć ośrodki mediacyjne. Wpis na listę wymaga wyrażonej na piśmie zgody mediatora. Informację o listach stałych mediatorów oraz o ośrodkach mediacyjnych przekazuje się prezesowi sądu okręgowego. § 4. Stały mediator może odmówić prowadzenia mediacji tylko z ważnych powo- dów, o których jest obowiązany niezwłocznie powiadomić strony, a jeżeli stro- ny do mediacji skierował sąd - również sąd. Art. 1833 . Mediator powinien zachować bezstronność przy prowadzeniu mediacji. Art. 1834 . § 1. Postępowanie mediacyjne nie jest jawne. § 2. Mediator jest obowiązany zachować w tajemnicy fakty, o których dowiedział się w związku z prowadzeniem mediacji, chyba że strony zwolnią go z tego obowiązku. § 3. Bezskuteczne jest powoływanie się w toku postępowania przed sądem lub są- dem polubownym na propozycje ugodowe, propozycje wzajemnych ustępstw lub inne oświadczenia składane w postępowaniu mediacyjnym. Art. 1835 . Mediator ma prawo do wynagrodzenia i zwrotu wydatków związanych z przeprowa- dzeniem mediacji, chyba że wyraził zgodę na prowadzenie mediacji bez wynagro- dzenia. Wynagrodzenie i zwrot wydatków obciążają strony. Art. 1836 . § 1. Wszczęcie mediacji przez stronę następuje z chwilą doręczenia mediatorowi wniosku o przeprowadzenie mediacji, z dołączonym dowodem doręczenia jego odpisu drugiej stronie. § 2. Mimo doręczenia wniosku, o którym mowa w § 1, mediacja nie zostaje wszczęta, jeżeli: 1) stały mediator, w terminie tygodnia od dnia doręczenia mu wniosku o prze- prowadzenie mediacji, odmówił przeprowadzenia mediacji, 2) strony zawarły umowę o mediację, w której wskazano jako mediatora osobę niebędącą stałym mediatorem, a osoba ta, w terminie tygodnia od dnia dorę- Kancelaria Sejmu s. 47/47 2006-01-30 czenia jej wniosku o przeprowadzenie mediacji, odmówiła przeprowadzenia mediacji, 3) strony zawarły umowę o mediację bez wskazania mediatora i osoba, do któ- rej strona zwróciła się o przeprowadzenie mediacji, w terminie tygodnia od dnia doręczenia jej wniosku o przeprowadzenie mediacji, nie wyraziła zgo- dy na przeprowadzenie mediacji albo druga strona w terminie tygodnia nie wyraziła zgody na osobę mediatora, 4) strony nie zawarły umowy o mediację, a druga strona nie wyraziła zgody na mediację. Art. 1837 . Wniosek o przeprowadzenie mediacji zawiera oznaczenie stron, dokładnie określone żądanie, przytoczenie okoliczności uzasadniających żądanie, podpis strony oraz wymienienie załączników. Jeżeli strony zawarły umowę o mediację na piśmie, do wniosku dołącza się odpis tej umowy. Art. 1838 . § 1. Sąd aż do zamknięcia pierwszego posiedzenia wyznaczonego na rozprawę mo- że skierować strony do mediacji. Po zamknięciu tego posiedzenia sąd może skierować strony do mediacji tylko na zgodny wniosek stron. § 2. Sąd może skierować strony do mediacji tylko raz w toku postępowania. § 3. Postanowienie może być wydane na posiedzeniu niejawnym. Mediacji nie prowadzi się, jeżeli strona w terminie tygodnia od dnia ogłoszenia lub dorę- czenia jej postanowienia o skierowaniu do mediacji nie wyraziła zgody na me- diację. § 4. Przepisu § 1 nie stosuje się w sprawach rozpoznawanych w postępowaniu na- kazowym, upominawczym i uproszczonym. Art. 1839 . Kierując strony do mediacji, sąd wyznacza mediatora; jednakże strony mogą wybrać innego mediatora. Na zgodny wniosek stron sąd może upoważnić mediatora do za- poznania się z aktami sprawy. Art. 18310 . § 1. Kierując strony do mediacji, sąd wyznacza czas jej trwania na okres do miesią- ca, chyba że strony zgodnie wniosły o wyznaczenie dłuższego terminu na przeprowadzenie mediacji. W trakcie mediacji termin na jej przeprowadzenie może być przedłużony na zgodny wniosek stron. § 2. Przewodniczący wyznacza rozprawę po upływie terminu, o którym mowa w § 1, a przed jego upływem, jeżeli choć jedna ze stron oświadczy, że nie wyraża zgody na mediację. Kancelaria Sejmu s. 48/48 2006-01-30 Art. 18311 . Mediator niezwłocznie ustala termin i miejsce posiedzenia mediacyjnego. Wyzna- czenie posiedzenia mediacyjnego nie jest wymagane, jeżeli strony zgodzą się na przeprowadzenie mediacji bez posiedzenia mediacyjnego. Art. 18312 . § 1. Z przebiegu mediacji sporządza się protokół, w którym oznacza się miejsce i czas przeprowadzenia mediacji, a także imię, nazwisko (nazwę) i adresy stron, imię i nazwisko oraz adres mediatora, a ponadto wynik mediacji. Proto- kół podpisuje mediator. § 2. Jeżeli strony zawarły ugodę przed mediatorem, ugodę zamieszcza się w protokole albo załącza się do niego. Strony podpisują ugodę. Niemożność podpisania ugody mediator stwierdza w protokole. § 3. Mediator doręcza stronom odpis protokołu. Art. 18313 . § 1. Po zawarciu ugody mediator niezwłocznie składa protokół w sądzie, który był- by właściwy do rozpoznania sprawy według właściwości ogólnej lub wyłącz- nej. § 2. W razie skierowania przez sąd sprawy do mediacji mediator składa protokół w sądzie rozpoznającym sprawę. Art. 18314 . § 1. Jeżeli zawarto ugodę przed mediatorem, sąd, o którym mowa w art. 18313 , na wniosek strony niezwłocznie przeprowadza postępowanie co do zatwierdzenia ugody zawartej przed mediatorem. § 2. Jeżeli ugoda podlega wykonaniu w drodze egzekucji, sąd zatwierdza ją przez nadanie jej klauzuli wykonalności; w przeciwnym przypadku sąd zatwierdza ugodę postanowieniem na posiedzeniu niejawnym. § 3. Sąd odmawia nadania klauzuli wykonalności albo zatwierdzenia ugody zawar- tej przed mediatorem, w całości lub części, jeżeli ugoda jest sprzeczna z prawem lub zasadami współżycia społecznego albo zmierza do obejścia pra- wa, a także gdy jest niezrozumiała lub zawiera sprzeczności. Art. 18315 . § 1. Ugoda zawarta przed mediatorem ma po jej zatwierdzeniu przez sąd moc prawną ugody zawartej przed sądem. § 2. Przepis § 1 nie uchybia przepisom o szczególnej formie czynności prawnej. Kancelaria Sejmu s. 49/49 2006-01-30 Oddział 2. Postępowanie pojednawcze Art. 184. Sprawy cywilne, których charakter na to zezwala, mogą być uregulowane drogą ugody zawartej przed wniesieniem pozwu. Sąd uzna ugodę za niedopuszczalną, jeże- li jej treść jest niezgodna z prawem lub zasadami współżycia społecznego albo zmie- rza do obejścia prawa. Art. 185. § 1. O zawezwanie do próby ugodowej - bez względu na właściwość rzeczową - można zwrócić się do sądu rejonowego ogólnie właściwego dla przeciwnika. W wezwaniu należy oznaczyć zwięźle sprawę. § 2. Postępowanie pojednawcze przeprowadza sąd w składzie jednoosobowym. § 3. Z posiedzenia spisuje się protokół, a jeżeli doszło do ugody, osnowę jej wciąga się do protokołu. Strony podpisują ugodę; niemożność podpisania ugody sąd stwierdza w protokole. Art. 186. § 1. Jeżeli wzywający nie stawi się na posiedzenie, sąd na żądanie przeciwnika włoży na niego obowiązek zwrotu kosztów wywołanych próbą ugodową. § 2. Jeżeli przeciwnik bez usprawiedliwienia nie stawi się na posiedzenie, sąd na żądanie wzywającego, który wniósł następnie w tej sprawie pozew, uwzględni koszty wywołane próbą ugodową w orzeczeniu kończącym postępowanie w sprawie. Rozdział 2 Pozew Art. 187. § 1. Pozew powinien czynić zadość warunkom pisma procesowego, a nadto zawie- rać: 1) dokładnie określone żądanie, a w sprawach o prawa majątkowe także ozna- czenie wartości przedmiotu sporu, chyba że przedmiotem sprawy jest ozna- czona kwota pieniężna; 2) przytoczenie okoliczności faktycznych uzasadniających żądanie, a w miarę potrzeby uzasadniających również właściwość sądu. § 2. Pozew może zawierać wnioski o zabezpieczenie powództwa, nadanie wyrokowi rygoru natychmiastowej wykonalności i przeprowadzenie rozprawy w nie- obecności powoda oraz wnioski służące do przygotowania rozprawy, a w szczególności wnioski o: 1) wezwanie na rozprawę wskazanych przez powoda świadków i biegłych; Kancelaria Sejmu s. 50/50 2006-01-30 2) dokonanie oględzin; 3) polecenie pozwanemu dostarczenia na rozprawę dokumentu będącego w je- go posiadaniu, a potrzebnego do przeprowadzenia dowodu, lub przedmiotu oględzin; 4) zażądanie na rozprawę dowodów znajdujących się w sądach, urzędach lub u osób trzecich. Art. 1871 . Jeżeli powód będący usługodawcą lub sprzedawcą dochodzi roszczeń wynikających z umów o: 1) świadczenie usług pocztowych i telekomunikacyjnych, 2) przewóz osób i bagażu w komunikacji masowej, 3) dostarczanie energii elektrycznej, gazu i oleju opałowego, 4) dostarczanie wody i odprowadzanie ścieków, 5) wywóz nieczystości, 6) dostarczanie energii cieplnej - jest obowiązany wnieść pozew na urzędowym formularzu. Art. 1872 . W sprawach, o których mowa w artykule poprzedzającym, pozew wnosi się na elek- tronicznych nośnikach informatycznych, jeżeli przepis szczególny tak stanowi. Art. 188. (uchylony). Art. 189. Powód może żądać ustalenia przez sąd istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa, gdy ma w tym interes prawny. Art. 1891 . Uprawnienie, o którym mowa w art. 189, przysługuje również, w toku prowadzone- go postępowania, organowi podatkowemu lub organowi kontroli skarbowej, jeżeli ustalenie istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa jest niezbędne dla oceny skutków podatkowych. Art. 190. Można dochodzić przyszłych powtarzających się świadczeń, jeżeli nie sprzeciwia się temu treść łączącego strony stosunku prawnego. Art. 191. Powód może dochodzić jednym pozwem kilku roszczeń przeciwko temu samemu pozwanemu, jeżeli nadają się one do tego samego trybu postępowania oraz jeżeli sąd jest właściwy ze względu na ogólną wartość roszczeń, a ponadto - gdy roszczenia są Kancelaria Sejmu s. 51/51 2006-01-30 różnego rodzaju - o tyle tylko, o ile dla któregokolwiek z tych roszczeń nie jest przewidziane postępowanie odrębne ani też nie zachodzi niewłaściwość sądu według przepisów o właściwości bez względu na wartość przedmiotu sporu. Art. 192. Z chwilą doręczenia pozwu: 1) nie można w toku sprawy wszcząć pomiędzy tymi samymi stronami nowego postępowania o to samo roszczenie; 2) pozwany może wytoczyć przeciw powodowi powództwo wzajemne; 3) zbycie w toku sprawy rzeczy lub prawa, objętych sporem, nie ma wpływu na dalszy bieg sprawy; nabywca może jednak wejść na miejsce zbywcy za zezwoleniem strony przeciwnej. Art. 193. § 1. Zmiana powództwa jest dopuszczalna, jeżeli nie wpływa na właściwość sądu. § 2. Jeżeli w myśl przepisu poprzedzającego zmiana nie jest dopuszczalna, a powód zmienia powództwo w ten sposób, że występuje z nowym roszczeniem obok pierwotnego, sąd rozpoznaje nowe roszczenie jako sprawę oddzielną, jeżeli jest dla niej rzeczowo i miejscowo właściwy, w przeciwnym zaś razie przeka- zuje sprawę sądowi właściwemu. Gdy jednak zmiana taka następuje w sądzie rejonowym, należy przekazać całe zmienione powództwo sądowi okręgowe- mu, który dla zmienionego powództwa jest rzeczowo i miejscowo właściwy. § 3. Jeżeli powód występuje z nowym roszczeniem zamiast lub obok roszczenia pierwotnego, skutki przewidziane w artykule poprzedzającym rozpoczynają się z chwilą, w której roszczenie to powód zgłosił na rozprawie w obecności po- zwanego, w innych zaś wypadkach - z chwilą doręczenia pozwanemu pisma zawierającego zmianę i odpowiadającego wymaganiom pozwu. <§ 4. W razie zmiany powództwa art. 1261 i art. 1302 stosuje się odpowied- nio.> Art. 194. § 1. Jeżeli okaże się, że powództwo nie zostało wniesione przeciwko osobie, która powinna być w sprawie stroną pozwaną, sąd na wniosek powoda lub pozwane- go wezwie tę osobę do wzięcia udziału w sprawie. Osoba wezwana do udziału w sprawie na wniosek pozwanego może domagać się zwrotu kosztów wyłącz- nie od pozwanego, jeżeli okaże się, że wniosek był bezzasadny. § 2. Osoba wezwana do wzięcia udziału w sprawie w charakterze pozwanego może za zgodą obu stron wstąpić w miejsce pozwanego, który wówczas będzie zwolniony od udziału w sprawie. W razie wyrażenia zgody na zmianę strony pozwanej, pozwany może w terminie dwutygodniowym złożyć sądowi wnio- sek o przyznanie kosztów od strony powodowej, niezależnie od późniejszego wyniku sprawy. § 3. Jeżeli okaże się, że powództwo o to samo roszczenie może być wytoczone przeciwko innym jeszcze osobom, które nie występują w sprawie w charakte- rze pozwanych, sąd na wniosek powoda może wezwać te osoby do wzięcia udziału w sprawie. dodany § 4 w art. 193 wchodzi w życie z dn. 2.03.2006 r. (Dz.U. z 2005 r. Nr 167, poz. 1398). Kancelaria Sejmu s. 52/52 2006-01-30 § 4. (uchylony). Art. 195. § 1. Jeżeli okaże się, że nie występują w charakterze powodów lub pozwanych wszystkie osoby, których łączny udział w sprawie jest konieczny, sąd wezwie stronę powodową, aby oznaczyła w wyznaczonym terminie osoby nie biorące udziału w taki sposób, by ich wezwanie lub zawiadomienie było możliwe, a w razie potrzeby, aby wystąpiła z wnioskiem o ustanowienie kuratora. § 2. Sąd wezwie osoby nie zapozwane do wzięcia udziału w sprawie w charakterze pozwanych. Osoby, których udział w sprawie w charakterze powodów jest ko- nieczny, sąd zawiadomi o toczącym się procesie. Osoby te mogą w ciągu dwóch tygodni od doręczenia zawiadomienia przystąpić do sprawy w charakte- rze powodów. Art. 196. § 1. Jeżeli okaże się, że powództwo zostało wniesione nie przez osobę, która po- winna występować w sprawie w charakterze powoda, sąd na wniosek powoda zawiadomi o toczącym się procesie osobę przez niego wskazaną. Osoba ta mo- że w ciągu dwóch tygodni od doręczenia zawiadomienia wstąpić do sprawy w charakterze powoda. § 2. Osoba zawiadomiona, która zgłosiła przystąpienie do sprawy w charakterze powoda, może za zgodą obu stron wstąpić na miejsce strony powodowej, która wówczas będzie od udziału w sprawie zwolniona. W razie wyrażenia zgody na zmianę strony powodowej, pozwany może w terminie dwutygodniowym zło- żyć sądowi wniosek o przyznanie dotychczasowych kosztów od osoby, która poprzednio występowała jako powód. Art. 197. (uchylony). Art. 198. § 1. Wezwanie do wzięcia udziału w sprawie w charakterze pozwanego, dokonane przez sąd zgodnie z artykułami poprzedzającymi, zastępuje pozwanie. Osobom wezwanym sąd doręczy odpisy pism procesowych i załączników. § 2. Skutki prawne, jakie ustawa wiąże z wytoczeniem powództwa, w stosunku do osób zawiadomionych w myśl artykułów poprzedzających następują z chwilą przystąpienia tych osób do sprawy w charakterze powodów. § 3. Osoby wezwane do wzięcia udziału w sprawie, a także osoby zawiadomione w myśl artykułów poprzedzających o toczącym się procesie, które w terminie zgłosiły swe przystąpienie do sprawy w charakterze powodów, mogą przy pierwszej czynności procesowej żądać powtórzenia dotychczasowego postę- powania w całości lub w części, stosownie do okoliczności sprawy. § 4. W stosunku do osób wezwanych do wzięcia udziału w sprawie i osób zawia- domionych, które zgłosiły przystąpienie do sprawy, stosuje się odpowiednio przepisy o współuczestnictwie. Kancelaria Sejmu s. 53/53 2006-01-30 Art. 199. § 1. Sąd odrzuci pozew: 1) jeżeli droga sądowa jest niedopuszczalna; 2) jeżeli o to samo roszczenie pomiędzy tymi samymi stronami sprawa jest w toku albo została już prawomocnie osądzona; 3) jeżeli jedna ze stron nie ma zdolności sądowej albo jeżeli powód nie ma zdolności procesowej, a nie działa za niego przedstawiciel ustawowy albo jeżeli w składzie organów jednostki organizacyjnej będącej powodem za- chodzą braki uniemożliwiające jej działanie; 4) (uchylony). § 2. Z powodu braku zdolności sądowej jednej ze stron albo zdolności procesowej powoda i niedziałania przedstawiciela ustawowego lub braku w składzie orga- nów jednostki organizacyjnej będącej powodem, uniemożliwiającego jej dzia- łanie, sąd odrzuci pozew dopiero wówczas, gdy brak nie będzie uzupełniony zgodnie z przepisami kodeksu. § 3. Odrzucenie pozwu może nastąpić na posiedzeniu niejawnym. Art. 1991 . Sąd nie może odrzucić pozwu z tego powodu, że do rozpoznania sprawy właściwy jest organ administracji publicznej lub sąd administracyjny, jeżeli organ administra- cji publicznej lub sąd administracyjny uznały się w tej sprawie za niewłaściwe. Art. 200. § 1. Sąd, który stwierdzi swą niewłaściwość przekaże sprawę sądowi właściwemu. Postanowienie sądu może zapaść na posiedzeniu niejawnym. § 2. Sąd, któremu sprawa została przekazana, jest związany postanowieniem o przekazaniu sprawy. Nie dotyczy to wypadku przekazania sprawy sądowi wyż- szego rzędu. Sąd ten w razie stwierdzenia swej niewłaściwości przekaże spra- wę innemu sądowi, który uzna za właściwy, nie wyłączając sądu przekazują- cego. § 3. Czynności dokonane w sądzie niewłaściwym pozostają w mocy. Art. 201. §1. Przewodniczący bada, w jakim trybie sprawa powinna być rozpoznana oraz czy podlega rozpoznaniu według przepisów o postępowaniu odrębnym, i wydaje odpowiednie zarządzenia. W wypadkach przewidzianych w ustawie przewod- niczący wyznacza posiedzenie niejawne w celu wydania nakazu zapłaty w po- stępowaniu upominawczym. §2. Jeżeli sprawę wszczęto lub prowadzono w trybie niewłaściwym, sąd rozpozna ją w trybie właściwym lub przekaże właściwemu sądowi do rozpoznania w ta- kim trybie. W wypadku przekazania stosuje się odpowiednio przepisy § 2 i 3 artykułu poprzedzającego. Każda jednak strona może żądać powtórzenia czyn- ności sądu dokonanych bez jej udziału. Kancelaria Sejmu s. 54/54 2006-01-30 Art. 202. Niewłaściwość sądu dającą się usunąć za pomocą umowy stron sąd bierze pod roz- wagę tylko na zarzut pozwanego, zgłoszony i należycie uzasadniony przed wdaniem się w spór co do istoty sprawy. Jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, oko- liczności, które uzasadniają odrzucenie pozwu, jak również niewłaściwy tryb postę- powania, brak należytego umocowania pełnomocnika, brak zdolności procesowej pozwanego, brak w składzie jego organów lub niedziałanie jego przedstawiciela ustawowego sąd bierze pod rozwagę z urzędu w każdym stanie sprawy. Art. 2021 . Jeżeli strony przed wszczęciem postępowania sądowego zawarły umowę o mediację, sąd kieruje strony do mediacji na zarzut pozwanego zgłoszony przed wdaniem się w spór co do istoty sprawy. Art. 203. § 1. Pozew może być cofnięty bez zezwolenia pozwanego aż do rozpoczęcia roz- prawy, a jeżeli z cofnięciem połączone jest zrzeczeniem się roszczenia - aż do wydania wyroku. § 2. Pozew cofnięty nie wywołuje żadnych skutków jakie ustawa wiąże z wytocze- niem powództwa. Na żądanie pozwanego powód zwraca mu koszty, jeżeli sąd już przedtem nie orzekł prawomocnie o obowiązku ich uiszczenia przez po- zwanego. § 3. W razie cofnięcia pozwu poza rozprawą przewodniczący odwołuje wyznaczoną rozprawę i o cofnięciu zawiadamia pozwanego, który może w terminie dwuty- godniowym złożyć sądowi wniosek o przyznanie kosztów. Gdy skuteczność cofnięcia pozwu zależy od zgody pozwanego, niezłożenie przez niego oświad- czenia w tym przedmiocie w powyższym terminie uważa się za wyrażenie zgody. § 4. Sąd może uznać za niedopuszczalne cofnięcie pozwu, zrzeczenie się lub ogra- niczenie roszczenia tylko wtedy, gdy okoliczności sprawy wskazują, że wy- mienione czynności są sprzeczne z prawem lub zasadami współżycia społecz- nego albo zmierzają do obejścia prawa. Art. 204. § 1. Powództwo wzajemne jest dopuszczalne, jeżeli roszczenie wzajemne jest w związku z roszczeniem powoda lub nadaje się do potrącenia. Powództwo wza- jemne można wytoczyć bądź w odpowiedzi na pozew, bądź oddzielnie, nie później jednak niż na pierwszej rozprawie, albo w sprzeciwie od wyroku za- ocznego. § 2. Pozew wzajemny wnosi się do sądu pozwu głównego. Jeżeli jednak pozew wzajemny podlega rozpoznaniu przez sąd okręgowy, a sprawa wszczęta była w sądzie rejonowym, sąd ten przekazuje całą sprawę sądowi właściwemu do roz- poznania powództwa wzajemnego. § 3. Przepisy dotyczące pozwu stosuje się odpowiednio do pozwu wzajemnego. Kancelaria Sejmu s. 55/55 2006-01-30 Art. 205. Sąd rejonowy może na wniosek pozwanego, złożony aż do zamknięcia rozprawy, przekazać sprawę sądowi okręgowemu, jeżeli pozwany wytoczył przeciwko powo- dowi przed tym sądem powództwo wpływające na roszczenie powoda bądź dlatego, że ma z nim związek, bądź dlatego, że roszczenia stron nadają się do potrącenia. Rozdział 3 Rozprawa Art. 206. Termin rozprawy wyznacza przewodniczący. Jednocześnie z wyznaczeniem pierw- szej rozprawy zarządza doręczenie pozwu i stosownie do potrzeby wyznacza sędzie- go sprawozdawcę. Art. 207. § 1. Pozwany może przed pierwszą rozprawą wnieść odpowiedź na pozew. § 2. W sprawach zawiłych lub rozrachunkowych przewodniczący może zarządzić przed pierwszą rozprawą wniesienie odpowiedzi na pozew lub także w miarę potrzeby wymianę przez strony dalszych pism przygotowawczych, przy czym oznaczy porządek składania pism, termin, w którym pisma należy złożyć, i okoliczności, które mają być wyjaśnione. W toku sprawy wymianę pism może zarządzić sąd. [§ 3. Stronę reprezentowaną przez adwokata, radcę prawnego lub rzecznika pa- tentowego przewodniczący może zobowiązać do złożenia w wyznaczonym ter- minie pisma przygotowawczego, w którym strona jest obowiązana do powoła- nia wszystkich twierdzeń, zarzutów i dowodów pod rygorem utraty prawa po- woływania ich w toku dalszego postępowania.] <§ 3. Stronę reprezentowaną przez adwokata, radcę prawnego, rzecznika pa- tentowego lub Prokuratorię Generalną Skarbu Państwa przewodniczący może zobowiązać do złożenia w wyznaczonym terminie pisma przygoto- wawczego, w którym strona jest obowiązana do powołania wszystkich twierdzeń, zarzutów i dowodów pod rygorem utraty prawa powoływania ich w toku dalszego postępowania.> Art. 208. § 1. Przewodniczący, stosownie do okoliczności, wyda przed rozprawą na podsta- wie pozwu i innych pism procesowych zarządzenia mające na celu przygoto- wanie rozprawy. Przewodniczący może w szczególności: 1) wezwać strony do stawienia się na rozprawę osobiście lub przez pełnomoc- nika; 2) zażądać na rozprawę od państwowej jednostki organizacyjnej lub jednostki organizacyjnej samorządu terytorialnego znajdujących się u nich dowodów, jeżeli strona sama dowodów tych otrzymać nie może; 3) wezwać na rozprawę wskazanych przez stronę świadków; nowe brzmienie § 3 w art. 207 wchodzi w ycie z dniem 15.03.2006 r. (Dz.U. z 2005 r. Nr 169, poz. 1417, Nr 264, poz. 2205) Kancelaria Sejmu s. 56/56 2006-01-30 4) wezwać na rozprawę osoby powołane zgodnie przez strony na biegłych; 5) zarządzić przedstawienie dokumentów, przedmiotów oględzin, ksiąg, pla- nów itd. § 2. Przewodniczący może ponadto, w razie koniecznej potrzeby, zarządzić oglę- dziny jeszcze przed rozprawą. Art. 209. Każda ze stron może w piśmie procesowym żądać przeprowadzenia rozprawy w jej nieobecności. Art. 210. § 1. Rozprawa odbywa się w ten sposób, że po wywołaniu sprawy strony - najpierw powód, a potem pozwany - zgłaszają ustnie swe żądania i wnioski oraz przed- stawiają twierdzenia i dowody na ich poparcie. Strony mogą ponadto wskazy- wać podstawy prawne swych żądań i wniosków. Na żądanie prokuratora sąd udziela mu głosu w każdym stanie rozprawy; art. 62 nie stosuje się. § 2. Każda ze stron obowiązana jest do złożenia oświadczenia co do twierdzeń stro- ny przeciwnej, dotyczących okoliczności faktycznych. § 3. Ponadto rozprawa obejmuje, stosownie do okoliczności, postępowanie dowo- dowe i roztrząsanie jego wyników. Art. 211. W razie nieobecności strony na rozprawie przewodniczący lub wyznaczony przez niego sędzia sprawozdawca przedstawia jej wnioski, twierdzenia i dowody znajdują- ce się w aktach sprawy. Art. 212. Przewodniczący, jeżeli to możliwe, jeszcze przed wszczęciem postępowania dowo- dowego powinien przez zadawanie pytań stronom ustalić, jakie z istotnych okolicz- ności sprawy są między nimi sporne, i dążyć do ich wyjaśnienia. W razie uzasadnio- nej potrzeby może udzielić stronom niezbędnych pouczeń, a stosownie do okolicz- ności zwraca im uwagę na celowość ustanowienia pełnomocnika procesowego. W sprawach o alimenty i o naprawienie szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym przewodniczący poucza powoda występującego w sprawie bez adwokata lub radcy prawnego o roszczeniach wynikających z przytoczonych przez niego faktów. Art. 213. § 1. Fakty powszechnie znane sąd bierze pod uwagę nawet bez powołania się na nie przez strony. § 2. Sąd jest związany uznaniem powództwa, chyba że uznanie jest sprzeczne z prawem lub zasadami współżycia społecznego albo zmierza do obejścia prawa. Kancelaria Sejmu s. 57/57 2006-01-30 Art. 214. Rozprawa ulega odroczeniu, jeżeli sąd stwierdzi nieprawidłowość w doręczeniu we- zwania albo jeżeli nieobecność strony jest wywołana nadzwyczajnym wydarzeniem lub inną znaną sądowi przeszkodą, której nie można przezwyciężyć. Art. 215. Rozprawa ulega odroczeniu, jeżeli sąd postanowi wezwać do wzięcia udziału w sprawie lub zawiadomić o toczącym się procesie osoby, które dotychczas w postę- powaniu nie występowały w charakterze powodów lub pozwanych. Art. 216. Sąd może w celu dokładniejszego wyjaśnienia stanu sprawy zarządzić stawienie się stron lub jednej z nich osobiście albo przez pełnomocnika. Art. 217. § 1. Strona może aż do zamknięcia rozprawy przytaczać okoliczności faktyczne i dowody na uzasadnienie swych wniosków lub dla odparcia wniosków i twier- dzeń strony przeciwnej, z zastrzeżeniem niekorzystnych skutków, jakie według przepisów niniejszego kodeksu mogą dla niej wyniknąć z działania na zwłokę lub niezastosowania się do zarządzeń przewodniczącego i postanowień sądu. § 2. Sąd pominie środki dowodowe, jeżeli okoliczności sporne zostały już dosta- tecznie wyjaśnione lub jeżeli strona powołuje dowody jedynie dla zwłoki. Art. 218. Sąd może zarządzić oddzielną rozprawę co do pozwu głównego i wzajemnego, jako też co do jednego z kilku roszczeń połączonych w jednym pozwie, bądź to głównym, bądź wzajemnym, albo w stosunku do poszczególnych współuczestników. Art. 219. Sąd może zarządzić połączenie kilku oddzielnych spraw toczących się przed nim w celu ich łącznego rozpoznania lub także rozstrzygnięcia, jeżeli są one ze sobą w związku lub mogły być objęte jednym pozwem. Art. 220. Sąd może ograniczyć rozprawę do poszczególnych zarzutów lub zagadnień wstęp- nych. Art. 221. Pozwany nie może odmówić wdania się w spór co do istoty sprawy, chociaż wniósł zarzuty formalne. Kancelaria Sejmu s. 58/58 2006-01-30 Art. 222. Oddalając zarzuty, których uwzględnienie uzasadniałoby odrzucenie pozwu, sąd wyda oddzielne postanowienie i może wstrzymać dalsze rozpoznanie sprawy, aż do uprawomocnienia się tego postanowienia. Oddalenie innych zarzutów formalnych sąd stwierdza w uzasadnieniu orzeczenia kończącego postępowanie, przytaczając powody rozstrzygnięcia. Art. 223. § 1. Przewodniczący powinien we właściwej chwili skłaniać strony do pojednania, zwłaszcza na pierwszym posiedzeniu, po wstępnym wyjaśnieniu stanowiska stron. Osnowa ugody zawartej przed sądem powinna być wciągnięta do proto- kołu rozprawy i stwierdzona podpisami stron. Niemożność podpisania sąd stwierdzi w protokole. § 2. Przepis art. 203 § 4 stosuje się odpowiednio. Art. 224. § 1. Przewodniczący zamyka rozprawę po przeprowadzeniu dowodów i udzieleniu głosu stronom. § 2. Można zamknąć rozprawę również w wypadku, gdy ma być przeprowadzony jeszcze dowód przez sędziego wyznaczonego lub przez sąd wezwany albo gdy ma być przeprowadzony dowód z akt lub wyjaśnień organów administracji pu- blicznej, a rozprawę co do tych dowodów sąd uzna za zbyteczną. Art. 225. Sąd może zamkniętą rozprawę otworzyć na nowo. Art. 226. Od zarządzeń przewodniczącego wydanych w toku rozprawy strony mogą odwołać się do sądu. Dział III Dowody Rozdział 1 Przedmiot i ocena dowodów Art. 227. Przedmiotem dowodu są fakty mające dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie. Art. 228. § 1. Fakty powszechnie znane nie wymagają dowodu. Kancelaria Sejmu s. 59/59 2006-01-30 § 2. To samo dotyczy faktów znanych sądowi urzędowo, jednakże sąd powinien na rozprawie zwrócić na nie uwagę stron. Art. 229. Nie wymagają również dowodu fakty przyznane w toku postępowania przez stronę przeciwną, jeżeli przyznanie nie budzi wątpliwości. Art. 230. Gdy strona nie wypowie się co do twierdzeń strony przeciwnej o faktach, sąd, mając na uwadze wyniki całej rozprawy, może fakty te uznać za przyznane. Art. 231. Sąd może uznać za ustalone fakty mające istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia spra- wy, jeżeli wniosek taki można wyprowadzić z innych ustalonych faktów (domnie- manie faktyczne). Art. 232. Strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wy- wodzą skutki prawne. Sąd może dopuścić dowód nie wskazany przez stronę. Art. 233. § 1. Sąd ocenia wiarogodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału. § 2. Sąd oceni na tej samej podstawie, jakie znaczenie nadać odmowie przedstawie- nia przez stronę dowodu lub przeszkodom stawianym przez nią w jego prze- prowadzeniu wbrew postanowieniu sądu. Art. 234. Domniemania ustanowione przez prawo (domniemania prawne) wiążą sąd; mogą być jednak obalone, ilekroć ustawa tego nie wyłącza. Rozdział 2 Postępowanie dowodowe Oddział 1 Przepisy ogólne Art. 235. Postępowanie dowodowe odbywa się przed sądem orzekającym, chyba że sprzeciwia się temu charakter dowodu albo wzgląd na poważne niedogodności lub niewspół- mierność kosztów w stosunku do przedmiotu sporu. W takich wypadkach sąd orze- kający zleci przeprowadzenie dowodu jednemu ze swych członków (sędzia wyzna- czony) albo innemu sądowi (sąd wezwany). Kancelaria Sejmu s. 60/60 2006-01-30 Art. 236. W postanowieniu o przeprowadzeniu dowodu sąd oznaczy fakty podlegające stwier- dzeniu, środek dowodowy i - stosownie do okoliczności - sędziego lub sąd, który ma dowód przeprowadzić, a ponadto, jeżeli to jest możliwe, termin i miejsce przeprowa- dzenia dowodu. Wyznaczając sędziego, sąd może pozostawić mu oznaczenie terminu przeprowadzenia dowodu. Art. 237. Niestawiennictwo stron na termin nie wstrzymuje przeprowadzenia dowodu, chyba że obecność stron lub jednej z nich okaże się konieczna. Art. 238. § 1. Protokół zawierający przebieg postępowania dowodowego przed sędzią wy- znaczonym lub przed sądem wezwanym podpisują, oprócz sędziego i protoko- lanta, także osoby przesłuchane oraz strony, jeżeli są obecne. § 2. Odmowę lub niemożność podpisania stwierdza się w protokole. Art. 239. Sędzia wyznaczony i sąd wezwany mają w zakresie zleconego im postępowania do- wodowego prawa przewodniczącego i prawa sądu orzekającego. Na ich uchybienia strony mogą zwrócić uwagę sądu nie później niż na najbliższej rozprawie. Art. 240. § 1. Sąd nie jest związany swym postanowieniem dowodowym i może je stosownie do okoliczności uchylić lub zmienić nawet na posiedzeniu niejawnym. § 2. Sędzia wyznaczony i sąd wezwany mogą uzupełnić na wniosek strony posta- nowienie sądu orzekającego przez przesłuchanie nowych świadków na fakty wskazane w tym postanowieniu. Art. 241. Sąd orzekający może zarządzić powtórzenie lub uzupełnienie postępowania dowo- dowego. Art. 242. Jeżeli postępowanie dowodowe napotyka przeszkody o nie określonym czasie trwa- nia, sąd może oznaczyć termin, po którego upływie dowód może być przeprowadzo- ny tylko wówczas, gdy nie spowoduje to zwłoki w postępowaniu. Art. 243. Zachowanie szczegółowych przepisów o postępowaniu dowodowym nie jest ko- nieczne, ilekroć ustawa przewiduje uprawdopodobnienie zamiast dowodu. Kancelaria Sejmu s. 61/61 2006-01-30 Oddział 2 Dokumenty Art. 244. § 1. Dokumenty urzędowe, sporządzone w przepisanej formie przez powołane do tego organy władzy publicznej i inne organy państwowe w zakresie ich działa- nia, stanowią dowód tego, co zostało w nich urzędowo zaświadczone. § 2. Przepis § 1 stosuje się odpowiednio do dokumentów urzędowych spo- rządzonych przez organizacje zawodowe, samorządowe, spółdzielcze i inne organizacje społeczne w zakresie zleconych im przez ustawę spraw z dziedziny administracji publicznej. Art. 245. Dokument prywatny stanowi dowód tego, że osoba, która go podpisała, złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie. Art. 246. Jeżeli ustawa lub umowa stron wymaga dla czynności prawnej zachowania formy pisemnej, dowód ze świadków lub z przesłuchania stron w sprawie między uczestni- kami tej czynności na fakt jej dokonania jest dopuszczalny w wypadku, gdy doku- ment obejmujący czynność został zagubiony, zniszczony lub zabrany przez osobę trzecią, a jeżeli forma pisemna była zastrzeżona tylko dla celów dowodowych, także w wypadkach określonych w kodeksie cywilnym. Art. 247. Dowód ze świadków lub z przesłuchania stron przeciwko osnowie lub ponad osnowę dokumentu obejmującego czynność prawną może być dopuszczony między uczest- nikami tej czynności tylko w wypadkach, gdy nie doprowadzi to do obejścia przepi- sów o formie zastrzeżonej pod rygorem nieważności i gdy ze względu na szczególne okoliczności sprawy sąd uzna to za konieczne. Art. 248. § 1. Każdy obowiązany jest przedstawić na zarządzenie sądu w oznaczonym termi- nie i miejscu dokument znajdujący się w jego posiadaniu i stanowiący dowód faktu istotnego dla rozstrzygnięcia sprawy, chyba że dokument zawiera tajem- nicę państwową. § 2. Od powyższego obowiązku może uchylić się ten, kto co do okoliczności obję- tych treścią dokumentu mógłby jako świadek odmówić zeznania albo kto po- siada dokument w imieniu osoby trzeciej, która mogłaby z takich samych przy- czyn sprzeciwić się przedstawieniu dokumentu. Jednakże i wówczas nie można odmówić przedstawienia dokumentu, gdy jego posiadacz lub osoba trzecia obowiązani są do tego względem chociażby jednej ze stron albo gdy dokument wystawiony jest w interesie strony, która żąda przeprowadzenia dowodu. Stro- Kancelaria Sejmu s. 62/62 2006-01-30 na nie może ponadto odmówić przedstawienia dokumentu, jeżeli szkoda, na którą byłaby przez to narażona, polega na przegraniu procesu. Art. 249. § 1. W sprawach dotyczących przedsiębiorstwa handlowego lub przemysłowego, w razie powołania się jednej ze stron na księgi i dokumenty przedsiębiorstwa, na- leży je przedstawić sądowi, jeżeli sąd uzna wyciąg za niewystarczający. § 2. Gdy zachodzi istotna trudność w dostarczeniu ksiąg do sądu, sąd może przej- rzeć je na miejscu lub zlecić sędziemu wyznaczonemu ich przejrzenie i sporzą- dzenie niezbędnych wyciągów. Art. 250. § 1. Jeżeli dokument znajduje się w aktach organu, o którym mowa w art. 244 § 1, wystarczy przedstawić urzędowo poświadczony przez ten organ odpis lub wy- ciąg z dokumentu. Sąd zażąda udzielenia odpisu lub wyciągu, jeżeli strona sa- ma uzyskać go nie może. § 2. Gdy sąd uzna za konieczne przejrzenie oryginału dokumentu, może zarządzić, by go dostarczono na rozprawę, albo przejrzeć go na miejscu przez sędziego wyznaczonego lub przez cały skład sądu. Art. 251. Za nieuzasadnioną odmowę przedstawienia dokumentu przez osobę trzecią sąd, po wysłuchaniu jej oraz stron co do zasadności odmowy, skaże osobę trzecią na grzyw- nę. Osoba trzecia ma prawo żądać zwrotu wydatków połączonych z przedstawieniem dokumentu. Art. 252. Strona, która zaprzecza prawdziwości dokumentu urzędowego albo twierdzi, że za- warte w nim oświadczenia organu, od którego dokument ten pochodzi, są niezgodne z prawdą, powinna okoliczności te udowodnić. Art. 253. Jeżeli strona zaprzecza prawdziwości dokumentu prywatnego albo twierdzi, że za- warte w nim oświadczenie osoby, która je podpisała, od niej nie pochodzi, obowią- zana jest okoliczności te udowodnić. Jeżeli jednak spór dotyczy dokumentu prywat- nego pochodzącego od innej osoby niż strona zaprzeczająca, prawdziwość dokumen- tu powinna udowodnić strona, która chce z niego skorzystać. Art. 254. § 1. Badania prawdziwości pisma dokonuje się z udziałem lub bez udziału biegłych, zwłaszcza przez porównanie pisma na zakwestionowanym dokumencie z pi- smem tej samej osoby na innych dokumentach niewątpliwie prawdziwych. Sąd w razie potrzeby może wezwać osobę, od której pismo pochodzi, na termin wyznaczony, w celu napisania podyktowanych jej wyrazów. Kancelaria Sejmu s. 63/63 2006-01-30 § 2. Od obowiązku złożenia próby pisma zwolniony jest ten, kto na zapytanie, czy pismo na dokumencie jest prawdziwe, mógłby jako świadek odmówić zezna- nia. § 3. Sąd może zastosować do osoby trzeciej, która nie wykonała zarządzeń sądu wydanych w myśl paragrafów poprzedzających, takie same środki przymuso- we, jak wobec świadków. § 4. Osoba trzecia może na równi ze świadkiem żądać zwrotu wydatków koniecz- nych związanych ze stawiennictwem do sądu, a ponadto wynagrodzenia za utratę zarobku. Art. 255. Strona, która w złej wierze lub lekkomyślnie zgłosiła zarzuty przewidziane w art. 252 i 253, podlega karze grzywny. Art. 256. Sąd może zażądać, aby dokument w języku obcym był przełożony przez tłumacza przysięgłego. Art. 257. Sąd oceni na podstawie okoliczności poszczególnego wypadku, czy i o ile dokument zachowuje moc dowodową pomimo przekreśleń, podskrobań lub innych uszkodzeń. Oddział 3 Zeznania świadków Art. 258. Strona powołująca się na dowód ze świadków obowiązana jest dokładnie oznaczyć fakty, które mają być zeznaniami poszczególnych świadków stwierdzone, i wskazać świadków, tak by wezwanie ich do sądu było możliwe. Art. 259. Świadkami nie mogą być: 1) osoby niezdolne do spostrzegania lub komunikowania swych spostrzeżeń; 2) wojskowi i urzędnicy nie zwolnieni od zachowania tajemnicy służbowej, je- żeli ich zeznanie miałoby być połączone z jej naruszeniem; 3) przedstawiciele ustawowi stron oraz osoby, które mogą być przesłuchane w charakterze strony jako organy osoby prawnej lub innej organizacji mającej zdolność sądową; 4) współuczestnicy jednolici. Kancelaria Sejmu s. 64/64 2006-01-30 Art. 2591 . Mediator nie może być świadkiem co do faktów, o których dowiedział się w związku z prowadzeniem mediacji, chyba że strony zwolnią go z obowiązku zachowania ta- jemnicy mediacji. Art. 260. Współuczestnik sporu, nie będący współuczestnikiem jednolitym, może być świad- kiem co do faktów dotyczących wyłącznie innego współuczestnika. Art. 261. § 1. Nikt nie ma prawa odmówić zeznań w charakterze świadka, z wyjątkiem mał- żonków stron, ich wstępnych, zstępnych i rodzeństwa oraz powinowatych w tej samej linii lub stopniu, jak również osób pozostających ze stronami w stosunku przysposobienia. Prawo odmowy zeznań trwa po ustaniu małżeństwa lub roz- wiązaniu stosunku przysposobienia. Jednakże odmowa zeznań nie jest dopusz- czalna w sprawach o prawa stanu, z wyjątkiem spraw o rozwód. § 2. Świadek może odmówić odpowiedzi na zadane mu pytanie, jeżeli zeznanie mogłoby narazić jego lub jego bliskich, wymienionych w paragrafie poprze- dzającym, na odpowiedzialność karną, hańbę lub dotkliwą i bezpośrednią szkodę majątkową albo jeżeli zeznanie miałoby być połączone z pogwałceniem istotnej tajemnicy zawodowej. Duchowny może odmówić zeznań co do faktów powierzonych mu na spowiedzi. Art. 262. Sąd, wzywając świadka, wymieni w wezwaniu imię, nazwisko i zamieszkanie we- zwanego, miejsce i czas przesłuchania, nazwiska stron i przedmiot sprawy oraz zwięzłą osnowę przepisów o karach za pogwałcenie obowiązków świadka, a ponadto o zwrocie wydatków koniecznych, związanych ze stawiennictwem do sądu, oraz o wynagrodzeniu za utratę zarobku. Art. 263. Przesłuchanie osób dotkniętych chorobą lub kalectwem odbywa się w miejscu, gdzie przebywają, jeżeli nie mogą go opuścić. Art. 264. Kolejność przesłuchania świadków oznacza przewodniczący. Świadkowie, którzy nie złożyli jeszcze zeznań, nie mogą być obecni przy przesłuchaniu innych świad- ków. Art. 265. § 1. Do przesłuchania świadka nie władającego dostatecznie językiem polskim sąd może przybrać tłumacza. Kancelaria Sejmu s. 65/65 2006-01-30 § 2. Do tłumaczy stosuje się odpowiednio przepisy o biegłych. Pracownik organów wymiaru sprawiedliwości może pełnić obowiązki tłumacza bez składania przy- rzeczenia, lecz z powołaniem się na ślubowanie służbowe. Art. 266. § 1. Przed przesłuchaniem świadka uprzedza się go o prawie odmowy zeznań i od- powiedzialności karnej za złożenie fałszywych zeznań. § 2. Przesłuchanie rozpoczyna się od zadania świadkowi pytań dotyczących jego osoby oraz stosunku do stron. § 3. Jeżeli świadek ma składać zeznania, przewodniczący odbiera od niego przyrze- czenie, po pouczeniu go o znaczeniu tego aktu. Art. 267. Nie składają przyrzeczenia świadkowie małoletni, którzy nie ukończyli lat siedem- nastu, oraz osoby skazane wyrokiem prawomocnym za fałszywe zeznanie. Inni świadkowie mogą być za zgodą stron zwolnieni przez sąd od złożenia przyrzeczenia. Art. 268. Brzmienie przyrzeczenia jest następujące: "świadomy znaczenia mych słów i odpo- wiedzialności przed prawem przyrzekam uroczyście, że będę mówił szczerą prawdę, niczego nie ukrywając z tego, co mi jest wiadome". Art. 269. § 1. Świadek składa przyrzeczenie, powtarzając za sędzią lub odczytując na głos tekst przyrzeczenia, przy czym wszyscy - nie wyłączając sędziów - stoją. § 2. Niemi i głusi składają przyrzeczenie przez podpisanie jego tekstu lub przy po- mocy biegłego. Art. 270. W razie powtórnego przesłuchania świadka przypomina mu się poprzednio złożone przyrzeczenie. Art. 271. § 1. Świadek składa zeznanie ustnie, zaczynając od odpowiedzi na pytania prze- wodniczącego, co i z jakiego źródła wiadomo mu w sprawie, po czym sędzio- wie i strony mogą w tymże przedmiocie zadawać mu pytania. § 2. Niemi i głusi składają zeznania na piśmie lub przy pomocy biegłego. Art. 272. Świadkowie, których zeznania przeczą sobie wzajemnie, mogą być konfrontowani. Kancelaria Sejmu s. 66/66 2006-01-30 Art. 273. § 1. Zeznanie świadka, po zapisaniu do protokołu, będzie mu odczytane i stosownie do okoliczności na podstawie jego uwag uzupełnione lub sprostowane. § 2. Świadek może oddalić się z sądu nie wcześniej niż po uzyskaniu na to zezwo- lenia przewodniczącego. Art. 274. § 1. Za nieusprawiedliwione niestawiennictwo sąd skaże świadka na grzywne, po czym wezwie go powtórnie, a w razie ponownego niestawiennictwa skaże go na ponowną grzywnę i może zarządzić jego przymusowe sprowadzenie. § 2. Przepis paragrafu poprzedzającego stosuje się odpowiednio do świadka, który oddalił się bez zezwolenia przewodniczącego. Art. 275. Świadek w ciągu tygodnia od daty doręczenia mu postanowienia skazującego go na grzywnę lub na pierwszym posiedzeniu, na które zostanie wezwany, może usprawie- dliwić swe niestawiennictwo. W razie usprawiedliwienia niestawiennictwa sąd zwolni świadka od grzywny i od przymusowego sprowadzenia. Postanowienia sądu mogą zapaść na posiedzeniu niejawnym. Art. 276. § 1. Za nieuzasadnioną odmowę zeznań lub przyrzeczenia sąd, po wysłuchaniu obecnych stron co do zasadności odmowy, skaże świadka na grzywnę. § 2. Niezależnie od powyższej grzywny sąd może nakazać aresztowanie świadka na czas nie przekraczający tygodnia. Sąd uchyli areszt, jeżeli świadek złoży ze- znanie lub przyrzeczenie, albo jeżeli sprawę ukończono w instancji, w której dowód z tego świadka został dopuszczony. Art. 2761. W razie uchybienia przez żołnierza w czynnej służbie wojskowej obowiązkom, o których mowa w art. 274 i 276, sąd, zamiast skazać żołnierza na grzywnę, występuje do dowódcy jednostki wojskowej, w której żołnierz ten pełni służbę, z wnioskiem o pociągnięcie go do odpowiedzialności dyscyplinarnej. Art. 277. Świadek ma prawo żądać zwrotu wydatków koniecznych, związanych ze stawiennic- twem do sądu, a ponadto wynagrodzenia za utratę zarobku. Przewodniczący może przyznać świadkowi zaliczkę na koszty podróży i na utrzymanie w miejscu przesłu- chania. Kancelaria Sejmu s. 67/67 2006-01-30 Oddział 4 Opinia biegłych Art. 278. § 1. W wypadkach wymagających wiadomości specjalnych sąd po wysłuchaniu wniosków stron co do liczby biegłych i ich wyboru może wezwać jednego lub kilku biegłych w celu zasięgnięcia ich opinii. § 2. Sąd orzekający może pozostawić prawo wyboru biegłego sędziemu wyznaczo- nemu lub sądowi wezwanemu. § 3. Sąd oznaczy, czy opinia ma być przedstawiona ustnie, czy na piśmie. Art. 279. Dopuszczenie dowodu z biegłych może nastąpić na posiedzeniu niejawnym po wy- słuchaniu wniosków stron co do liczby biegłych i ich wyboru. Art. 280. Osoba wyznaczona na biegłego może nie przyjąć włożonego na nią obowiązku z przyczyn, jakie uprawniają świadka do odmowy zeznań, a ponadto z powodu prze- szkody, która uniemożliwia jej wydanie opinii. Art. 281. Aż do ukończenia czynności biegłego strona może żądać jego wyłączenia z przy- czyn, z jakich można żądać wyłączenia sędziego. Gdy strona zgłasza wniosek o wy- łączenie biegłego po rozpoczęciu przez niego czynności, obowiązana jest uprawdo- podobnić, że przyczyna wyłączenia powstała później lub że przedtem nie była jej znana. Art. 282. § 1. Biegły składa przed rozpoczęciem czynności przyrzeczenie w następującym brzmieniu: "Świadomy znaczenia mych słów i odpowiedzialności przed pra- wem przyrzekam uroczyście, że powierzone mi obowiązki biegłego wykonam z całą sumiennością i bezstronnością". § 2. Poza tym do przyrzeczenia biegłych stosuje się odpowiednio przepisy dotyczą- ce przyrzeczenia świadków. Art. 283. § 1. Biegły nie składa przyrzeczenia, gdy obie strony wyrażą na to zgodę. § 2. Biegły sądowy stały składa przyrzeczenie tylko przy objęciu stanowiska, w po- szczególnych zaś sprawach powołuje się na nie. Kancelaria Sejmu s. 68/68 2006-01-30 Art. 284. Sąd może zarządzić okazanie biegłemu akt sprawy i przedmiotu oględzin oraz zarzą- dzić, aby brał udział w postępowaniu dowodowym. Art. 285. § 1. Opinia biegłego powinna zawierać uzasadnienie. § 2. Biegli mogą złożyć opinię łączną. § 3. Jeżeli biegły nie może na razie udzielić wyczerpującej opinii, sąd wyznaczy termin dodatkowy do jej przedstawienia. Art. 286. Sąd może zażądać ustnego wyjaśnienia opinii złożonej na piśmie, może też w razie potrzeby zażądać dodatkowej opinii od tych samych lub innych biegłych. Art. 287. Za nieusprawiedliwione niestawiennictwo, za nieuzasadnioną odmowę złożenia przyrzeczenia lub opinii albo za nieusprawiedliwione opóźnienie złożenia opinii sąd skaże biegłego na grzywnę. Art. 288. Biegły ma prawo żądać wynagrodzenia za stawiennictwo do sądu i wykonaną pracę. Przewodniczący może przyznać biegłemu zaliczkę na poczet wydatków. Art. 289. Do wezwania i przesłuchania biegłych stosuje się ponadto odpowiednio przepisy o świadkach, z wyjątkiem przepisów o przymusowym sprowadzeniu. Art. 290. § 1. Sąd może zażądać opinii odpowiedniego instytutu naukowego lub naukowo- badawczego. Sąd może zażądać od instytutu dodatkowych wyjaśnień bądź pi- semnych, bądź ustnych przez wyznaczoną do tego osobę, może też zarządzić złożenie dodatkowej opinii przez ten sam lub inny instytut. § 2. W opinii instytutu należy wskazać osoby, które przeprowadziły badanie i wy- dały opinię. Art. 291. Instytut naukowy lub naukowo-badawczy może żądać wynagrodzenia za wykonaną pracę i za stawiennictwo swoich przedstawicieli. Kancelaria Sejmu s. 69/69 2006-01-30 Oddział 5 Oględziny Art. 292. Sąd może zarządzić oględziny bez udziału lub z udziałem biegłych, a stosownie do okoliczności - również w połączeniu z przesłuchaniem świadków. Art. 293. Przepisy o obowiązku przedstawienia dokumentu stosuje się odpowiednio do przed- stawienia przedmiotu oględzin. Jeżeli rodzaj przedmiotu na to pozwala i nie jest to połączone ze znacznymi kosztami, należy przedmiot oględzin dostarczyć do sądu. Art. 294. Jeżeli przedmiot oględzin jest w posiadaniu osoby trzeciej, a oględziny mają być dokonane w miejscu, gdzie przedmiot znajduje się, osoba ta powinna być wezwana na termin oględzin i obowiązana jest ułatwić dostęp do przedmiotu. Art. 295. § 1. Osoba trzecia w ciągu dni trzech od doręczenia jej wezwania może z ważnych przyczyn żądać od sądu wzywającego zaniechania oględzin. § 2. Przed rozpoznaniem żądania osoby trzeciej sąd nie przystąpi do oględzin. Art. 296. Osobę trzecią, która bez uzasadnionych przyczyn nie zastosowała się do zarządzeń w przedmiocie oględzin, sąd skaże na grzywnę. Art. 297. Osoba trzecia wezwana na termin oględzin ma prawo żądać zwrotu wydatków ko- niecznych, związanych ze stawiennictwem do sądu, oraz wynagrodzenia za utratę zarobku na równi ze świadkiem, a ponadto zwrotu wydatków połączonych z dostar- czeniem przedmiotu oględzin. Art. 298. Oględziny osoby mogą odbyć się tylko za jej zgodą. Kancelaria Sejmu s. 70/70 2006-01-30 Oddział 6 Przesłuchanie stron Art. 299. Jeżeli po wyczerpaniu środków dowodowych lub w ich braku pozostały niewyja- śnione fakty istotne dla rozstrzygnięcia sprawy, sąd dla wyjaśnienia tych faktów za- rządzi dowód z przesłuchania stron. Art. 300. § 1. Za osobę prawna sąd przesłuchuje osoby wchodzące w skład organu uprawnio- nego do jej reprezentowania, przy czym sąd decyduje, czy przesłuchać wszyst- kie te osoby, czy też tylko niektóre z nich. [§ 2. Za Skarb Państwa sąd może przesłuchać w charakterze strony osoby powoła- ne do reprezentowania państwowej jednostki organizacyjnej, z której działal- nością wiąże się dochodzone roszczenie, lub osoby przez nie wskazane.] <§ 2. Za Skarb Państwa sąd może przesłuchać w charakterze strony osoby po- wołane do reprezentowania państwowej jednostki organizacyjnej, z której działalnością wiąże się dochodzone roszczenie, lub inne wskazane osoby.> Art. 301. Jeżeli powództwo jest wytoczone przez prokuratora lub organizację społeczną na rzecz oznaczonej osoby, przesłuchuje się w charakterze strony powodowej tę osobę, chociażby nie przystąpiła ona do sprawy. Art. 302. § 1. Gdy z przyczyn natury faktycznej lub prawnej przesłuchać można co do oko- liczności spornych jedną tylko stronę, sąd oceni, czy mimo to należy przesłu- chać tę stronę, czy też dowód ten pominąć w zupełności. Sąd postąpi tak samo, gdy druga strona lub niektórzy ze współuczestników nie stawili się na przesłu- chanie stron lub odmówili zeznań. § 2. W sprawach osób znajdujących się pod władzą rodzicielską, opieką lub kurate- lą, od uznania sądu zależy przesłuchanie bądź samej strony, bądź jej przedsta- wiciela ustawowego, bądź też obojga. Art. 303. Sąd przesłucha najpierw strony bez odbierania przyrzeczenia. Jeżeli przesłuchanie to nie wyświetli dostatecznie faktów, sąd może przesłuchać według swego wyboru jed- ną ze stron ponownie, po uprzednim odebraniu od niej przyrzeczenia. Przesłuchanie jednej ze stron co do pewnego faktu z odebraniem od niej przyrzeczenia nie wyłącza takiego przesłuchania drugiej strony co do innego faktu. nowe brzmienie § 2 w art. 300 wchodzi w ycie z dniem 15.03.2006 r. (Dz.u. z 2005 r. Nr 169, poz. 1417, Nr 264, poz. 2205) Kancelaria Sejmu s. 71/71 2006-01-30 Art. 304. Przed przystąpieniem do przesłuchania sąd uprzedza strony, że obowiązane są ze- znawać prawdę i że stosownie do okoliczności mogą być przesłuchane ponownie po odebraniu od nich przyrzeczenia. Przed odebraniem przyrzeczenia sąd uprzedza stronę o odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywych zeznań. Poza tym do prze- słuchania stron i składania przyrzeczenia stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące świadków, z wyjątkiem przepisów o środkach przymusowych. Oddział 7 Inne środki dowodowe Art. 305. Sąd może dopuścić dowód z grupowego badania krwi. Art. 306. Pobranie krwi w celu jej badania może nastąpić tylko za zgodą osoby, której krew ma być pobrana, a jeżeli osoba ta nie ukończyła trzynastu lat lub jest ubezwłasno- wolniona całkowicie - za zgodą jej przedstawiciela ustawowego. Art. 307. § 1. W celu przeprowadzenia dowodu z grupowego badania krwi sąd zwraca się do biegłego o pobranie krwi, zbadanie jej i złożenie sprawozdania o wynikach ba- dania łącznie z końcową opinią. § 2. Sprawozdanie z grupowego badania krwi powinno zawierać stwierdzenie, czy sprawdzono należycie tożsamość osób, których krew pobrano, oraz wskazanie sposobu przeprowadzenia badania. Sprawozdanie powinno być podpisane przez osobę, która przeprowadziła badanie, a jeżeli krew została pobrana przez inną osobę, pobranie krwi powinno być stwierdzone jej podpisem. § 3. Pobranie krwi i przesłanie jej do instytutu, o jakim mowa w art. 290, można zlecić biegłemu miejsca zamieszkania stron lub siedziby sądu. Art. 308. § 1. Sąd może dopuścić dowód z filmu, telewizji, fotokopii, fotografii, planów, ry- sunków oraz płyt lub taśm dźwiękowych i innych przyrządów utrwalających albo przenoszących obrazy lub dźwięki. § 2. Dowody, o których mowa w paragrafie poprzedzającym, sąd przeprowadza, stosując odpowiednio przepisy o dowodzie z oględzin oraz o dowodzie z do- kumentów. Art. 309. Sposób przeprowadzenia dowodu innymi środkami dowodowymi niż wymienione w artykułach poprzedzających określi sąd zgodnie z ich charakterem, stosując odpo- wiednio przepisy o dowodach. Kancelaria Sejmu s. 72/72 2006-01-30 Rozdział 3 Zabezpieczenie dowodów Art. 310. Przed wszczęciem postępowania na wniosek, a w toku postępowania również z urzę- du, można zabezpieczyć dowód, gdy zachodzi obawa, że jego przeprowadzenie sta- nie się niewykonalne lub zbyt utrudnione, albo gdy z innych przyczyn zachodzi po- trzeba stwierdzenia istniejącego stanu rzeczy. Art. 311. Wniosek o zabezpieczenie dowodu składa się w sądzie właściwym do rozpoznania sprawy, a w wypadkach nie cierpiących zwłoki lub gdy postępowanie nie zostało jeszcze wszczęte, w sądzie rejonowym, w którego okręgu dowód ma być przeprowa- dzony. Art. 312. Wniosek powinien zawierać: 1) oznaczenie wnioskodawcy i przeciwnika oraz innych osób zainteresowa- nych, jeżeli są znane; 2) wskazanie faktów oraz dowodów; 3) przyczyny uzasadniające potrzebę zabezpieczenia dowodu. Art. 313. Zabezpieczenie dowodu może być dopuszczone bez wezwania przeciwnika tylko w wypadkach nie cierpiących zwłoki albo gdy przeciwnik nie może być wskazany lub gdy miejsce jego pobytu nie jest znane. Art. 314. Sąd wzywa zainteresowanych na termin wyznaczony do przeprowadzenia dowodu; jednakże w wypadkach nie cierpiących zwłoki przeprowadzenie dowodu może być rozpoczęte nawet przed doręczeniem wezwania przeciwnikowi. Art. 315. § 1. Strony mają prawo wskazywać przed sądem orzekającym uchybienia popełnio- ne przy zabezpieczeniu dowodu. § 2. (uchylony). Kancelaria Sejmu s. 73/73 2006-01-30 Dział IV Orzeczenia Rozdział 1 Wyroki Oddział 1 Wydanie wyroku Art. 316. § 1. Po zamknięciu rozprawy sąd wydaje wyrok, biorąc za podstawę stan rzeczy istniejący w chwili zamknięcia rozprawy; w szczególności zasądzeniu roszcze- nia nie stoi na przeszkodzie okoliczność, że stało się ono wymagalne w toku sprawy. § 2. Rozprawa powinna być otwarta na nowo, jeżeli istotne okoliczności ujawniły się dopiero po jej zamknięciu. Art. 317. § 1. Sąd może wydać wyrok częściowy, jeżeli nadaje się do rozstrzygnięcia tylko część żądania lub niektóre z żądań pozwu; to samo dotyczy powództwa wza- jemnego. § 2. Na tej samej podstawie sąd może wydać wyrok częściowy, rozstrzygający o całości żądania powództwa głównego lub wzajemnego. Art. 318. § 1. Sąd, uznając roszczenie za usprawiedliwione w zasadzie, może wydać wyrok wstępny tylko co do samej zasady, co do spornej zaś wysokości żądania - za- rządzić bądź dalszą rozprawę, bądź jej odroczenie. § 2. W razie zarządzenia dalszej rozprawy, wyrok co do wysokości żądania, jak również rozstrzygnięcie co do kosztów może zapaść dopiero po uprawomoc- nieniu się wyroku wstępnego. Art. 319. Jeżeli pozwany ponosi odpowiedzialność z określonych przedmiotów majątkowych albo do wysokości ich wartości, sąd może, nie wymieniając tych przedmiotów ani ich wartości, uwzględnić powództwo zastrzegając pozwanemu prawo do powołania się w toku postępowania egzekucyjnego na ograniczenie odpowiedzialności. Art. 320. W szczególnie uzasadnionych wypadkach sąd może w wyroku rozłożyć na raty za- sądzone świadczenie, a w sprawach o wydanie nieruchomości lub o opróżnienie po- mieszczenia - wyznaczyć odpowiedni termin do spełnienia tego świadczenia. Kancelaria Sejmu s. 74/74 2006-01-30 Art. 321. § 1. Sąd nie może wyrokować co do przedmiotu, który nie był objęty żądaniem, ani zasądzać ponad żądanie. § 2. (uchylony). Art. 322. Jeżeli w sprawie o naprawienie szkody, o dochody, zwrot bezpodstawnego wzboga- cenia lub o świadczenie z umowy o dożywocie sąd uzna, że ścisłe udowodnienie wysokości żądania jest niemożliwe lub nader utrudnione, może w wyroku zasądzić odpowiednią sumę według swej oceny, opartej na rozważeniu wszystkich okoliczno- ści sprawy. Art. 323. Wyrok może być wydany jedynie przez sędziów, przed którymi odbyła się rozprawa poprzedzająca bezpośrednio wydanie wyroku. Art. 324. § 1. Sąd wydaje wyrok po niejawnej naradzie sędziów. Narada obejmuje dyskusję, głosowanie nad mającym zapaść orzeczeniem i zasadniczymi powodami roz- strzygnięcia oraz spisanie sentencji wyroku. § 2. Przewodniczący zbiera głosy sędziów według ich starszeństwa służbowego, a ławników według ich wieku, poczynając od najmłodszego, sam zaś głosuje ostatni. Sprawozdawca, jeżeli jest wyznaczony, głosuje pierwszy. Wyrok za- pada większością głosów. Sędzia, który przy głosowaniu nie zgodził się z większością, może przy podpisywaniu sentencji zgłosić zdanie odrębne i obo- wiązany jest uzasadnić je na piśmie przed podpisaniem uzasadnienia. § 3. Sentencję wyroku podpisuje cały skład sądu. Art. 325. Sentencja wyroku powinna zawierać wymienienie sądu, sędziów, protokolanta oraz prokuratora, jeżeli brał udział w sprawie, datę i miejsce rozpoznania sprawy i wyda- nia wyroku, wymienienie stron i oznaczenie przedmiotu sprawy oraz rozstrzygnięcie sądu o żądaniach stron. Art. 326. § 1. Ogłoszenie wyroku powinno nastąpić na posiedzeniu, na którym zamknięto rozprawę. Jednakże w sprawie zawiłej sąd może odroczyć ogłoszenie wyroku na czas do dwóch tygodni. W postanowieniu o odroczeniu sąd powinien wy- znaczyć termin ogłoszenia wyroku i ogłosić go niezwłocznie po zamknięciu rozprawy. § 2. Ogłoszenie wyroku następuje na posiedzeniu jawnym. Nieobecność stron nie wstrzymuje ogłoszenia. Jeżeli ogłoszenie było odroczone, może go dokonać sam przewodniczący. Kancelaria Sejmu s. 75/75 2006-01-30 § 3. Ogłoszenia wyroku dokonuje się przez odczytanie sentencji. Po ogłoszeniu sentencji przewodniczący lub sędzia sprawozdawca podaje ustnie zasadnicze powody rozstrzygnięcia, może jednak tego zaniechać, jeżeli sprawa była rozp- oznawana przy drzwiach zamkniętych. Art. 327. § 1. Stronie działającej bez adwokata, radcy prawnego lub rzecznika patentowego, obecnej przy ogłoszeniu wyroku, przewodniczący udzieli wskazówek co do sposobu i terminów wniesienia środka zaskarżenia. Jeżeli zastępstwo stron przez adwokatów lub radców prawnych jest obowiązkowe, należy pouczyć stronę o treści przepisów o obowiązkowym zastępstwie oraz o skutkach nieza- stosowania się do tych przepisów. § 2. Stronie działającej bez adwokata, radcy prawnego lub rzecznika patentowego, która na skutek pozbawienia wolności była nieobecna przy ogłoszeniu wyroku, sąd z urzędu w ciągu tygodnia od dnia ogłoszenia wyroku doręcza odpis jego sentencji z pouczeniem o terminie i sposobie wniesienia środka zaskarżenia. Art. 328. § 1. Uzasadnienie wyroku sporządza się na żądanie strony, zgłoszone w terminie tygodniowym od dnia ogłoszenia sentencji wyroku, a w wypadku, o którym mowa w art. 327 § 2 - od dnia doręczenia sentencji wyroku. Żądanie spóźnione sąd odrzuci na posiedzeniu niejawnym. Sąd sporządza uzasadnienie wyroku również wówczas, gdy wyrok został zaskarżony w ustawowym terminie oraz gdy wniesiono skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia. § 2. Uzasadnienie wyroku powinno zawierać wskazanie podstawy faktycznej roz- strzygnięcia, a mianowicie: ustalenie faktów, które sąd uznał za udowodnione, dowodów, na których się oparł, i przyczyn, dla których innym dowodom od- mówił wiarygodności i mocy dowodowej, oraz wyjaśnienie podstawy prawnej wyroku z przytoczeniem przepisów prawa. Art. 329. Uzasadnienie wyroku sporządza się w terminie dwutygodniowym od dnia złożenia wniosku o sporządzenie uzasadnienia, a gdy wniosek taki nie był zgłoszony - od dnia zaskarżenia wyroku lub wniesienia skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia. W sprawie zawiłej, w razie niemożności sporządzenia uzasadnienia w terminie, prezes sądu może przedłużyć ten termin na czas oznaczony, nie dłuższy niż trzydzieści dni. Art. 330. § 1. W sprawach rozstrzyganych w składzie trzech sędziów zawodowych uzasad- nienie wyroku podpisują sędziowie, którzy brali udział w jego wydaniu. Jeżeli którykolwiek z sędziów nie może podpisać uzasadnienia, przewodniczący lub najstarszy służbą sędzia zaznacza na wyroku przyczynę braku podpisu. § 2. Uzasadnienie wyroku w sprawie rozpoznawanej z udziałem ławników podpisu- je tylko przewodniczący. W razie złożenia zdania odrębnego uzasadnienie wy- roku podpisuje przewodniczący wraz z ławnikami. Kancelaria Sejmu s. 76/76 2006-01-30 Art. 331. Wyrok z uzasadnieniem doręcza się tylko tej stronie, która zażądała sporządzenia uzasadnienia. Art. 332. § 1. Sąd jest związany wydanym wyrokiem od chwili jego ogłoszenia. § 2. Jednakże w razie cofnięcia pozwu przed uprawomocnieniem się wyroku i przed jego zaskarżeniem z jednoczesnym zrzeczeniem się dochodzonego roszczenia, a za zgodą pozwanego również bez takiego zrzeczenia się, sąd pierwszej in- stancji uchyli swój wyrok i postępowanie w sprawie umorzy, jeżeli uzna cof- nięcie takie za dopuszczalne. Postanowienie sądu w tym przedmiocie może być wydane na posiedzeniu niejawnym. Oddział 2 Natychmiastowa wykonalność wyroków Art. 333. § 1. Sąd z urzędu nada wyrokowi przy jego wydaniu rygor natychmiastowej wyko- nalności, jeżeli: 1) zasądza alimenty - co do rat płatnych po dniu wniesienia powództwa, a co do rat płatnych przed wniesieniem powództwa za okres nie dłuższy niż za trzy miesiące; 2) zasądza roszczenie uznane przez pozwanego; 3) wyrok uwzględniający powództwo jest zaoczny. § 2. Sąd może nadać wyrokowi przy jego wydaniu rygor natychmiastowej wyko- nalności, jeżeli zasądza należność z weksla, czeku, warrantu, rewersu, doku- mentu urzędowego lub dokumentu prywatnego, którego prawdziwość nie zo- stała zaprzeczona, oraz jeżeli uwzględnia powództwo o naruszenie posiadania. § 3. Sąd może również na wniosek nadać wyrokowi nadającemu się do wykonania w drodze egzekucji rygor natychmiastowej wykonalności, gdyby opóźnienie uniemożliwiało lub znacznie utrudniało wykonanie wyroku albo narażało po- woda na szkodę. Art. 334. § 1. Sąd może uzależnić natychmiastową wykonalność wyroku od złożenia przez powoda stosownego zabezpieczenia. § 2. Zabezpieczenie może polegać również na wstrzymaniu wydania powodowi rzeczy odebranych pozwanemu lub sum pieniężnych po ich wyegzekwowaniu albo na wstrzymaniu sprzedaży zajętego majątku ruchomego. § 3. Sprzedaż lub przejęcie na własność zajętej nieruchomości wstrzymuje się z urzędu do czasu uprawomocnienia się wyroku. Kancelaria Sejmu s. 77/77 2006-01-30 § 4. Zabezpieczenie nie może być zarządzone co do należności alimentacyjnych w granicach, w jakich sąd nadaje wyrokowi zasądzającemu te należności rygor natychmiastowej wykonalności z urzędu. Art. 335. § 1. Natychmiastowa wykonalność nie będzie orzeczona nawet za zabezpieczeniem, jeżeli wskutek wykonania wyroku mogłaby wyniknąć dla pozwanego niepowe- towana szkoda. Przepisu tego nie stosuje się do wyroków zasądzających ali- menty w granicach, w jakich sąd nadaje wyrokowi rygor natychmiastowej wy- konalności z urzędu. § 2. Natychmiastowa wykonalność nie będzie również orzeczona nawet za zabez- pieczeniem w sprawach przeciwko Skarbowi Państwa. Art. 336. Rygor natychmiastowej wykonalności obowiązuje od chwili ogłoszenia wyroku lub postanowienia, którym go nadano, a gdy ogłoszenia nie było - od chwili podpisania sentencji orzeczenia. Art. 337. Natychmiastowa wykonalność wyroku wygasa z chwilą ogłoszenia, a jeżeli nie było ogłoszenia, z chwilą podpisania sentencji orzeczenia zmieniającego albo uchylające- go wyrok lub postanowienie o natychmiastowej wykonalności wyroku - w takim zakresie, w jakim nastąpiła zmiana lub uchylenie. Art. 338. § 1. Uchylając lub zmieniając wyrok, któremu nadany został rygor natychmiastowej wykonalności, sąd na wniosek pozwanego orzeka w orzeczeniu kończącym postępowanie o zwrocie spełnionego lub wyegzekwowanego świadczenia lub o przywróceniu poprzedniego stanu. § 2. Przepis paragrafu poprzedzającego nie wyłącza możliwości dochodzenia w osobnym procesie naprawienia szkody poniesionej wskutek wykonania wyro- ku. Oddział 3 Wyroki zaoczne Art. 339. § 1. Jeżeli pozwany nie stawił się na posiedzenie wyznaczone na rozprawę albo mimo stawienia się nie bierze udziału w rozprawie, sąd wyda wyrok zaoczny. § 2. W tym wypadku przyjmuje się za prawdziwe twierdzenie powoda o okoliczno- ściach faktycznych przytoczonych w pozwie lub w pismach procesowych do- ręczonych pozwanemu przed rozprawą, chyba że budzą one uzasadnione wąt- pliwości albo zostały przytoczone w celu obejścia prawa. § 3. (uchylony). Kancelaria Sejmu s. 78/78 2006-01-30 Art. 340. Wyrok wydany w nieobecności pozwanego nie będzie zaoczny, jeżeli pozwany żądał przeprowadzenia rozprawy w swej nieobecności albo składał już w sprawie wyja- śnienia ustnie lub na piśmie. Art. 341. W razie nie nadejścia dowodu doręczenia na dzień rozprawy sąd może w ciągu na- stępnych dwóch tygodni wydać na posiedzeniu niejawnym wyrok zaoczny, jeżeli w tym czasie otrzyma dowód doręczenia. Wyrok taki wiąże sąd od chwili podpisania sentencji. Art. 342. Wyrok zaoczny sąd uzasadnia, gdy powództwo zostało oddalone w całości lub w części, a powód zażądał uzasadnienia w ciągu tygodnia od doręczenia mu wyroku, albo gdy powód, który żądania takiego nie zgłosił, wniósł apelację w przepisanym terminie. Art. 343. Wyroki zaoczne doręcza się z urzędu obu stronom z pouczeniem o przysługujących im środkach zaskarżenia. Art. 3431 . Jeżeli po wydaniu wyroku zaocznego okaże się, że pozwany w chwili wniesienia pozwu nie miał zdolności sądowej, zdolności procesowej albo organu powołanego do jego reprezentowania, a braki te nie zostały usunięte w wyznaczonym terminie zgodnie z przepisami kodeksu, sąd z urzędu uchyla wyrok zaoczny i wydaje odpo- wiednie postanowienie. Art. 344. § 1. Pozwany, przeciwko któremu zapadł wyrok zaoczny, może złożyć sprzeciw w ciągu tygodnia od doręczenia mu wyroku. § 2. W piśmie zawierającym sprzeciw pozwany powinien przytoczyć zarzuty prze- ciwko żądaniu pozwu oraz fakty i dowody na ich uzasadnienie. [§ 3. Sprzeciw złożony po terminie oraz sprzeciw, którego braków strona w wy- znaczonym terminie nie uzupełniła, sąd odrzuca na posiedzeniu niejawnym.] <§ 3. Sprzeciw złożony po terminie oraz sprzeciw, którego braków strona w wyznaczonym terminie nie uzupełniła, a także sprzeciw nieopłacony, sąd odrzuca na posiedzeniu niejawnym.> Art. 345. Jeżeli sprzeciw został złożony prawidłowo, przewodniczący wyznacza termin roz- prawy i zarządza doręczenie sprzeciwu powodowi. nowe brzmienie § 3 w art. 344 wchodzi w życie z dn. 2.03.2006 r. (Dz.U. z 2005 r. Nr 167, poz. 1398). Kancelaria Sejmu s. 79/79 2006-01-30 Art. 346. § 1. Na wniosek pozwanego sąd zawiesi rygor natychmiastowej wykonalności na- dany wyrokowi zaocznemu, jeżeli wyrok ten został wydany z naruszeniem przepisów o dopuszczalności jego wydania albo jeżeli pozwany uprawdopo- dobni, że jego niestawiennictwo było niezawinione, a przedstawione w sprze- ciwie okoliczności wywołują wątpliwości co do zasadności wyroku zaocznego. Zawieszając wykonalność wyroku, sąd może zarządzić środki zabezpieczenia w myśl oddziału poprzedzającego. § 2. Wniosek o zawieszenie natychmiastowej wykonalności sąd może rozstrzygnąć na posiedzeniu niejawnym. Art. 347. Po ponownym rozpoznaniu sprawy sąd wydaje wyrok, którym wyrok zaoczny w całości lub w części utrzymuje w mocy albo uchyla go i orzeka o żądaniu pozwu, bądź też pozew odrzuca lub postępowanie umarza. Przepis art. 332 § 2 stosuje się odpowiednio. Art. 348. Koszty rozprawy zaocznej i sprzeciwu ponosi pozwany, choćby następnie wyrok zaoczny został uchylony, chyba że niestawiennictwo pozwanego było niezawinione lub że nie dołączono do akt nadesłanych do sądu przed rozprawą wyjaśnień pozwa- nego. Art. 349. § 1. W razie cofnięcia sprzeciwu sąd, jeżeli uzna, że cofnięcie jest dopuszczalne, umarza postępowanie wywołane wniesieniem sprzeciwu i orzeka o kosztach jak przy cofnięciu pozwu. Wyrok zaoczny staje się wówczas prawomocny. § 2. Przepis art. 203 § 4 stosuje się odpowiednio. Oddział 4 Sprostowanie, uzupełnienie i wykładnia wyroków Art. 350. § 1. Sąd może z urzędu sprostować w wyroku niedokładności, błędy pisarskie albo rachunkowe lub inne oczywiste omyłki. § 2. Sprostowanie sąd może postanowić na posiedzeniu niejawnym; o sprostowaniu umieszcza się wzmiankę na oryginale wyroku, a na żądanie stron także na udzielonych im wypisach. Dalsze odpisy i wypisy powinny być zredagowane w brzmieniu uwzględniającym postanowienie o sprostowaniu. § 3. Jeżeli sprawa toczy się przed sądem drugiej instancji, sąd ten może z urzędu sprostować wyrok pierwszej instancji. Kancelaria Sejmu s. 80/80 2006-01-30 Art. 351. § 1. Strona może w ciągu dwóch tygodni od ogłoszenia wyroku, a gdy doręczenie wyroku następuje z urzędu - od jego doręczenia, zgłosić wniosek o uzupełnie- nie wyroku, jeżeli sąd nie orzekł o całości żądania, o natychmiastowej wyko- nalności albo nie zamieścił w wyroku dodatkowego orzeczenia, które według przepisów ustawy powinien był zamieścić z urzędu. § 2. Wniosek o uzupełnienie wyroku co do zwrotu kosztów lub natychmiastowej wykonalności sąd może rozpoznać na posiedzeniu niejawnym. § 3. Orzeczenie uzupełniające wyrok zapada w postaci wyroku, chyba że uzupeł- nienie dotyczy wyłącznie kosztów lub natychmiastowej wykonalności. Art. 352. Sąd, który wydał wyrok, rozstrzyga postanowieniem wątpliwości co do jego treści. Postanowienie w tym przedmiocie sąd może wydać na posiedzeniu niejawnym. Art. 353. Wniosek o sprostowanie, uzupełnienie lub wykładnię wyroku nie ma wpływu na bieg terminu do wniesienia środka zaskarżenia. Rozdział 1a Nakazy zapłaty Art. 3531 . § 1. Jeżeli przepis szczególny tak stanowi, sąd rozstrzyga sprawę, wydając nakaz zapłaty. § 2. W postępowaniu upominawczym nakaz zapłaty może wydać także referendarz sądowy. Art. 3532 . Do nakazów zapłaty stosuje się odpowiednio przepisy o wyrokach, jeżeli kodeks nie stanowi inaczej. Rozdział 2 Postanowienia sądu Art. 354. Jeżeli kodeks nie przewiduje wydania wyroku lub nakazu zapłaty, sąd wydaje posta- nowienie. Kancelaria Sejmu s. 81/81 2006-01-30 Art. 355. § 1. Sąd wydaje postanowienie o umorzeniu postępowania, jeżeli powód cofnął ze skutkiem prawnym pozew lub jeżeli wydanie wyroku stało się z innych przy- czyn zbędne lub niedopuszczalne. § 2. Postanowienie o umorzeniu postępowania może zapaść na posiedzeniu niejaw- nym, jeżeli powód cofnął ze skutkiem prawnym pozew w piśmie procesowym albo gdy strony zawarły ugodę przed mediatorem, którą zatwierdził sąd. Art. 356. Rozstrzygnięcia zawarte w postanowieniach nie kończących postępowania w spra- wie, wydanych na posiedzeniach jawnych, wpisuje się do protokołu bez spisywania odrębnej sentencji, jeżeli nie przysługuje na nie zażalenie. Art. 357. § 1. Postanowienia ogłoszone na posiedzeniu jawnym sąd uzasadnia tylko wtedy, gdy podlegają one zaskarżeniu, i tylko na żądanie strony zgłoszone w terminie tygodniowym od dnia ogłoszenia postanowienia. Postanowienia te doręcza się tylko tej stronie, która zażądała sporządzenia uzasadnienia i doręczenia posta- nowienia z uzasadnieniem. § 2. Postanowienia wydane na posiedzeniu niejawnym sąd doręcza z urzędu obu stronom, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej. Gdy stronie przysługuje środek zaskarżenia, postanowienie, należy doręczyć z uzasadnieniem; doręcza- jąc postanowienie należy pouczyć stronę występującą w sprawie bez adwokata, radcy prawnego lub rzecznika patentowego o dopuszczalności, terminie i spo- sobie wniesienia środka zaskarżenia. § 3. Uzasadnienie, o którym mowa w paragrafach poprzedzających, należy sporzą- dzić w ciągu tygodnia od dnia wydania postanowienia na posiedzeniu niejaw- nym. Jeżeli postanowienie wydano na posiedzeniu jawnym, termin tygodniowy liczy się od dnia, w którym zażądano jego doręczenia, a gdy żądania takiego nie było - od dnia wniesienia zażalenia. § 4. Postanowień, które odnoszą się wyłącznie do innych osób (świadka, biegłego, osoby trzeciej), nie doręcza się stronom; osobom, których te postanowienia do- tyczą, doręcza się je tylko wówczas, gdy nie były one obecne na posiedzeniu, na którym postanowienia te zostały wydane. Art. 358. Postanowienie wydane na posiedzeniu niejawnym wiąże sąd od chwili, w której zo- stało podpisane wraz z uzasadnieniem, jeżeli zaś sąd postanowienia nie uzasadnia, od chwili podpisania sentencji. Art. 359. § 1. Postanowienia nie kończące postępowania w sprawie mogą być uchylane i zmieniane wskutek zmiany okoliczności sprawy, chociażby były zaskarżone, a nawet prawomocne. § 2. Postanowienia, o których mowa w § 1, mogą być zmieniane lub uchylane take wówczas, gdy zostały wydane na podstawie aktu normatywnego uznanego Kancelaria Sejmu s. 82/82 2006-01-30 przez Trybunał Konstytucyjny za niezgodny z Konstytucją, ratyfikowaną umową międzynarodową lub z ustawą. Art. 360. Postanowienia stają się skuteczne w takim zakresie i w taki sposób, jaki wynika z ich treści, z chwilą ogłoszenia, a jeżeli ogłoszenia nie było - z chwilą podpisania senten- cji. Art. 361. Do postanowień stosuje się odpowiednio przepisy o wyrokach, jeżeli kodeks nie sta- nowi inaczej. Art. 362. Przepisy niniejszego rozdziału stosuje się odpowiednio do zarządzeń przewodniczą- cego. Rozdział 3 Prawomocność orzeczeń Art. 363. § 1. Orzeczenie sądu staje się prawomocne, jeżeli nie przysługuje co do niego śro- dek odwoławczy lub inny środek zaskarżenia. § 2. Mimo niedopuszczalności odrębnego zaskarżenia nie stają się prawomocne po- stanowienia podlegające rozpoznaniu przez sąd drugiej instancji, gdy sąd ten rozpoznaje sprawę, w której je wydano. § 3. Jeżeli zaskarżono tylko cześć orzeczenia, staje się ono prawomocne w części pozostałej z upływem terminu do zaskarżenia, chyba że sąd drugiej instancji może z urzędu rozpoznać sprawę także w tej części. Art. 364. Prawomocność orzeczenia stwierdza na wniosek strony sąd pierwszej instancji na posiedzeniu niejawnym, a dopóki akta sprawy znajdują się w sądzie drugiej instancji - ten sąd. Stwierdzenia dokonuje sąd jednoosobowo. Art. 365. § 1. Orzeczenie prawomocne wiąże nie tylko strony i sąd, który je wydał, lecz rów- nież inne sądy oraz inne organy państwowe i organy administracji publicznej, a w wypadkach w ustawie przewidzianych także inne osoby. dodany art. 3621 wchodzi w życie z dn. 2.03.2006 r. (Dz.U. z 2005 r. NR 167, poz. 1398). Kancelaria Sejmu s. 83/83 2006-01-30 § 2. Kodeks postępowania karnego określa, w jakim zakresie orzeczenia sądu cy- wilnego nie wiążą sądu w postępowaniu karnym. Art. 366. Wyrok prawomocny ma powagę rzeczy osądzonej tylko co do tego, co w związku z podstawą sporu stanowiło przedmiot rozstrzygnięcia, a ponadto tylko miedzy tymi samymi stronami. Dział V Środki odwoławcze Rozdział 1 Apelacja Art. 367. § 1. Od wyroku sądu pierwszej instancji przysługuje apelacja do sądu drugiej in- stancji. § 2. Apelację od wyroku sądu rejonowego rozpoznaje sąd okręgowy, a od wyroku sądu wojewódzkiego jako pierwszej instancji - sąd apelacyjny. § 3. Rozpoznanie sprawy następuje w składzie trzech sędziów zawodowych. Posta- nowienia dotyczące postępowania dowodowego na posiedzeniu niejawnym wydaje sąd w składzie jednego sędziego. <§ 4. Postanowienie o przyznaniu i cofnięciu zwolnienia od kosztów sądo- wych, o odmowie zwolnienia, o odrzuceniu wniosku o zwolnienie oraz o nałożeniu na stronę obowiązku uiszczenia kosztów i skazaniu na grzywnę sąd może wydać na posiedzeniu niejawnym w składzie jednego sędziego.> Art. 368. § 1. Apelacja powinna czynić zadość wymaganiom przewidzianym dla pisma pro- cesowego, a ponadto zawierać: 1) oznaczenie wyroku, od którego jest wniesiona, ze wskazaniem, czy jest on zaskarżony w całości czy w części, 2) zwięzłe przedstawienie zarzutów, 3) uzasadnienie zarzutów, 4) powołanie, w razie potrzeby, nowych faktów i dowodów oraz wykazanie, że ich powołanie w postępowaniu przed sądem pierwszej instancji nie było możliwe albo że potrzeba powołania się na nie wynikła później, 5) wniosek o zmianę lub o uchylenie wyroku z zaznaczeniem zakresu żądanej zmiany lub uchylenia. § 2. W sprawach o prawa majątkowe należy oznaczyć wartość przedmiotu zaskar- żenia. Wartość ta może być oznaczona na kwotę wyższą od wartości przedmio- tu sporu wskazanej w pozwie jedynie wtedy, gdy powód rozszerzył powódz- two lub sąd orzekł ponad żądanie. Przepisy art. 19-24 i 25 § 1 stosuje się od- powiednio. dodany § 4 w art. 367 wchodzi w życie z dn. 2.03.2006 r. (Dz.U. z 2005 r. Nr 167, poz. 1398). Kancelaria Sejmu s. 84/84 2006-01-30 Art. 369. § 1. Apelację wnosi się do sądu, który wydał zaskarżony wyrok, w terminie dwuty- godniowym od doręczenia stronie skarżącej wyroku z uzasadnieniem. § 2. Jeżeli strona nie zażądała uzasadnienia wyroku w terminie tygodniowym od ogłoszenia sentencji, termin do wniesienia apelacji biegnie od dnia, w którym upłynął termin do żądania uzasadnienia. [Art. 370. Sąd pierwszej instancji odrzuci na posiedzeniu niejawnym apelację wniesioną po upływie przepisanego terminu lub z innych przyczyn niedopuszczalną, jak również apelację, której braków strona nie uzupełniła w wyznaczonym terminie.] Art. 3701 . Apelację sporządzoną przez adwokata, radcę prawnego lub rzecznika patentowego, niespełniającą wymagań określonych w art. 368 § 1 pkt 1-3 i pkt 5, sąd pierwszej instancji odrzuca bez wzywania do usunięcia tych braków, zawiadamiając o tym właściwy organ samorządu zawodowego, do którego należy pełnomocnik. Art. 371. Po doręczeniu apelacji stronie przeciwnej sąd pierwszej instancji przedstawia nie- zwłocznie akta sprawy sądowi drugiej instancji. Art. 372. Strona przeciwna może w ciągu dwóch tygodni od dnia doręczenia apelacji wnieść odpowiedź na apelację wprost do sądu drugiej instancji. Art. 373. Sąd drugiej instancji odrzuca na posiedzeniu niejawnym apelację, jeżeli ulegała ona odrzuceniu przez sąd pierwszej instancji. Jeżeli dostrzeże braki, do których usunięcia strona nie była wezwana, zażąda ich usunięcia. W razie nieusunięcia braków w wy- znaczonym terminie, apelacja ulega odrzuceniu. Art. 374. Sąd drugiej instancji może rozpoznać sprawę na posiedzeniu niejawnym, jeżeli za- chodzi nieważność postępowania. nowe brzmienie art. 370 wchodzi w życie z dn. 2.03.2006 r. (Dz.U. z 2005 r. Nr 167, poz. 1398). Kancelaria Sejmu s. 85/85 2006-01-30 Art. 375. Poza wypadkami wymienionymi w dwóch artykułach poprzedzających sąd drugiej instancji wyznacza rozprawę. Art. 376. Rozprawa przed sądem drugiej instancji odbywa się bez względu na niestawiennic- two jednej lub obu stron. Wydany wyrok nie jest zaoczny. Art. 377. Po wywołaniu sprawy rozprawa rozpoczyna się od sprawozdania sędziego, który zwięźle przedstawia stan sprawy ze szczególnym uwzględnieniem zarzutów i wnio- sków apelacyjnych. Art. 378. §1. Sąd drugiej instancji rozpoznaje sprawę w granicach apelacji; w granicach za- skarżenia bierze jednak z urzędu pod uwagę nieważność postępowania. §2. W granicach zaskarżenia sąd drugiej instancji może z urzędu rozpoznać sprawę także na rzecz współuczestników, którzy wyroku nie zaskarżyli, gdy będące przedmiotem zaskarżenia prawa lub obowiązki są dla nich wspólne. Współ- uczestników tych należy zawiadomić o rozprawie; mogą oni składać pisma przygotowawcze. Art. 379. Nieważność postępowania zachodzi: 1) jeżeli droga sądowa była niedopuszczalna, 2) jeżeli strona nie miała zdolności sądowej lub procesowej, organu powołane- go do jej reprezentowania lub przedstawiciela ustawowego, albo gdy peł- nomocnik strony nie był należycie umocowany, 3) jeżeli o to samo roszczenie między tymi samymi stronami toczy się sprawa wcześniej wszczęta albo jeżeli sprawa taka została już prawomocnie osą- dzona, 4) jeżeli skład sądu orzekającego był sprzeczny z przepisami prawa albo jeżeli w rozpoznaniu sprawy brał udział sędzia wyłączony z mocy ustawy, 5) jeżeli strona została pozbawiona możności obrony swych praw, 6) jeżeli sąd rejonowy orzekł w sprawie, w której sąd okręgowy jest właściwy bez względu na wartość przedmiotu sporu. Art. 380. Sąd drugiej instancji, na wniosek strony, rozpoznaje również te postanowienia sądu pierwszej instancji, które nie podlegały zaskarżeniu w drodze zażalenia, a miały wpływ na rozstrzygnięcie sprawy. Kancelaria Sejmu s. 86/86 2006-01-30 Art. 381. Sąd drugiej instancji może pominąć nowe fakty i dowody, jeżeli strona mogła je po- wołać w postępowaniu przed sądem pierwszej instancji, chyba że potrzeba powoła- nia się na nie wynikła później. Art. 382. Sąd drugiej instancji orzeka na podstawie materiału zebranego w postępowaniu w pierwszej instancji oraz w postępowaniu apelacyjnym. Art. 383. W postępowaniu apelacyjnym nie można rozszerzyć żądania pozwu ani występować z nowymi roszczeniami. Jednakże w razie zmiany okoliczności można żądać zamiast pierwotnego przedmiotu sporu jego wartości lub innego przedmiotu, a w sprawach o świadczenie powtarzające się można nadto rozszerzyć żądanie pozwu o świadczenia za dalsze okresy. Art. 384. Sąd nie może uchylić lub zmienić wyroku na niekorzyść strony wnoszącej apelację, chyba że strona przeciwna również wniosła apelację. Art. 385. Sąd drugiej instancji oddala apelację, jeżeli jest ona bezzasadna. Art. 386. § 1. W razie uwzględnienia apelacji sąd drugiej instancji zmienia zaskarżony wyrok i orzeka co do istoty sprawy. § 2. W razie stwierdzenia nieważności postępowania sąd drugiej instancji uchyla zaskarżony wyrok, znosi postępowanie w zakresie dotkniętym nieważnością i przekazuje sprawę sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania. § 3. Jeżeli pozew ulega odrzuceniu albo zachodzi podstawa do umorzenia postępo- wania, sąd drugiej instancji uchyla wyrok oraz odrzuca pozew lub umarza po- stępowanie. § 4. Poza wypadkami określonymi w § 2 i 3 sąd drugiej instancji może uchylić za- skarżony wyrok i przekazać sprawę do ponownego rozpoznania tylko w razie nierozpoznania przez sąd pierwszej instancji istoty sprawy albo gdy wydanie wyroku wymaga przeprowadzenia postępowania dowodowego w całości. § 5. W wypadku uchylenia wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpozna- nia, sąd rozpoznaje ją w innym składzie. § 6. Ocena prawna i wskazania co do dalszego postępowania wyrażone w uzasad- nieniu wyroku sądu drugiej instancji wiążą zarówno sąd, któremu sprawa zo- stała przekazana, jak i sąd drugiej instancji, przy ponownym rozpoznaniu sprawy. Nie dotyczy to jednak wypadku, gdy nastąpiła zmiana stanu prawnego. Kancelaria Sejmu s. 87/87 2006-01-30 Art. 387. § 1. Sąd drugiej instancji uzasadnia z urzędu wyrok oraz postanowienie kończące postępowanie w sprawie. W sprawach, w których apelację oddalono, uzasad- nienie sporządza się tylko wówczas, gdy strona zażądała doręczenia jej wyroku z uzasadnieniem. § 2. Sporządzenie uzasadnienia powinno nastąpić w terminie dwóch tygodni od dnia ogłoszenia sentencji orzeczenia. Jeżeli ogłoszenia nie było, termin ten li- czy się od dnia wydania orzeczenia. W sprawach, w których apelację oddalo- no, uzasadnienie sporządza się w terminie dwóch tygodni od dnia zgłoszenia wniosku. § 3. Orzeczenie z uzasadnieniem doręcza się tej stronie, która w terminie tygodnio- wym od ogłoszenia sentencji zażądała doręczenia. Przepis art. 327 § 2 stosuje się odpowiednio. Jeżeli ogłoszenia nie było, orzeczenie z uzasadnieniem dorę- cza się stronom z urzędu w terminie tygodniowym od sporządzenia uzasadnie- nia. § 4. Jeżeli uzasadnienie nie zostało sporządzone, a w sprawie została wniesiona skarga kasacyjna lub skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawo- mocnego orzeczenia, sąd drugiej instancji sporządza uzasadnienie zaskarżone- go orzeczenia w terminie dwóch tygodni od dnia wniesienia skargi. Art. 3871 . W razie wydania przez sąd drugiej instancji orzeczenia, od którego przysługuje skar- ga kasacyjna, strony i ich przedstawiciele mają obowiązek, do czasu upływu terminu do wniesienia skargi kasacyjnej, zawiadamiać sąd drugiej instancji o każdej zmianie miejsca zamieszkania. Art. 388. § 1. W razie wniesienia skargi kasacyjnej, gdyby na skutek wykonania orzeczenia stronie mogła być wyrządzona niepowetowana szkoda, sąd drugiej instancji może wstrzymać wykonanie zaskarżonego orzeczenia do czasu ukończenia po- stępowania kasacyjnego lub uzależnić wykonanie tego orzeczenia - a w razie oddalenia apelacji także orzeczenia sądu pierwszej instancji - od złożenia przez powoda stosownego zabezpieczenia. Postanowienie może być wydane na po- siedzeniu niejawnym. § 2. Zabezpieczenie może również polegać na wstrzymaniu wydania powodowi sum pieniężnych po ich wyegzekwowaniu od pozwanego lub na wstrzymaniu sprzedaży zajętego majątku. § 3. Do czasu upływu terminu do wniesienia skargi kasacyjnej wstrzymuje się z urzędu sprzedaż nieruchomości. § 4. Przepis § 1 stosuje się odpowiednio do wstrzymania skuteczności zaskarżonego orzeczenia niepodlegającego wykonaniu. Kancelaria Sejmu s. 88/88 2006-01-30 Art. 389. Po bezskutecznym upływie terminu do zaskarżenia wydanego wyroku sąd drugiej instancji zwraca akta sądowi pierwszej instancji. Art. 390. § 1. Jeżeli przy rozpoznawaniu apelacji powstanie zagadnienie prawne budzące poważne wątpliwości, sąd może przedstawić to zagadnienie do rozstrzygnięcia Sądowi Najwyższemu, odraczając rozpoznanie sprawy. Sąd Najwyższy władny jest przejąć sprawę do rozpoznania albo przekazać zagadnienie do rozstrzy- gnięcia powiększonemu składowi tego Sądu. § 2. Uchwała Sądu Najwyższego rozstrzygająca zagadnienie prawne wiąże w danej sprawie. Art. 391. § 1. Jeżeli nie ma szczególnych przepisów o postępowaniu przed sądem drugiej in- stancji, do postępowania tego stosuje się odpowiednio przepisy o postępowa- niu przed sądem pierwszej instancji. Przepisy art. 194-196 i 198 nie mają za- stosowania. § 2. W razie cofnięcia apelacji sąd drugiej instancji umarza postępowanie apelacyj- ne i orzeka o kosztach jak przy cofnięciu pozwu. Gdy cofnięcie apelacji nastą- piło przed sądem pierwszej instancji, postępowanie umarza sąd pierwszej in- stancji. Rozdział 11 (uchylony) Rozdział 2 Zażalenie Art. 394. § 1. Zażalenie do sądu drugiej instancji przysługuje na postanowienia sądu pierw- szej instancji kończące postępowanie w sprawie, a ponadto na postanowienia sądu pierwszej instancji i zarządzenia przewodniczącego, których przedmiotem jest: 1) zwrot pozwu, odmowa odrzucenia pozwu, przekazanie sprawy sądowi rów- norzędnemu lub niższemu albo podjęcie postępowania w innym trybie; 2) odmowa zwolnienia od kosztów sądowych lub cofnięcie takiego zwolnienia oraz odmowa ustanowienia adwokata lub radcy prawnego lub ich odwoła- nie; 3) oddalenie opozycji przeciwko wstąpieniu interwenienta ubocznego oraz niedopuszczenie interwenienta do udziału w sprawie wskutek uwzględnie- nia opozycji; 4) rygor natychmiastowej wykonalności; Kancelaria Sejmu s. 89/89 2006-01-30 41) wstrzymanie wykonania prawomocnego orzeczenia do czasu rozstrzygnięcia skargi o wznowienie postępowania; 5) skazanie świadka, biegłego, strony i osoby trzeciej na grzywnę, zarządzenie przymusowego sprowadzenia i aresztowania świadka oraz odmowa zwol- nienia świadka i biegłego od grzywny i świadka od przymusowego sprowa- dzenia; 6) zawieszenie postępowania i odmowa podjęcia zawieszonego postępowania; 7) odmowa uzasadnienia orzeczenia oraz jego doręczenia; 8) sprostowanie lub wykładnia orzeczenia albo ich odmowa; [9) zwrot kosztów, jeżeli strona nie składa środka zaskarżenia co do istoty sprawy, koszty przyznane w nakazie zapłaty oraz wynagrodzenie biegłego;] <9) określenie zasad ponoszenia przez strony kosztów procesu, wymiar opłaty, zwrot opłaty lub zaliczki, obciążenie kosztami sądowymi, jeżeli strona nie składa środka zaskarżenia co do istoty sprawy, koszty przy- znane w nakazie zapłaty oraz wynagrodzenie biegłego;> 10) oddalenie wniosku o wyłączenie sędziego; 101 ) zatwierdzenie ugody zawartej przed mediatorem. 11) odrzucenie zażalenia. <12) odrzucenie skargi na orzeczenie referendarza sądowego.> § 2. Termin do wniesienia zażalenia jest tygodniowy i liczy się od doręczenia po- stanowienia, a gdy strona nie zażądała w terminie przepisanym doręczenia po- stanowienia zapadłego na rozprawie - od ogłoszenia postanowienia. § 3. Zażalenie powinno czynić zadość wymaganiom przepisanym dla pisma proce- sowego oraz zawierać wskazanie zaskarżonego postanowienia i wniosek o jego zmianę lub uchylenie, jak również zwięzłe uzasadnienie zażalenia ze wskaza- niem w miarę potrzeby nowych faktów i dowodów. Art. 3941 . § 1. Zażalenie do Sądu Najwyższego przysługuje na postanowienie sądu drugiej in- stancji odrzucające skargę kasacyjną oraz skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia. § 2. W sprawach, w których przysługuje skarga kasacyjna, zażalenie przysługuje także na postanowienie sądu drugiej instancji kończące postępowanie w sprawie, z wyjątkiem postanowień, o których mowa w art. 3981 , a także po- stanowień wydanych w wyniku rozpoznania zażalenia na postanowienie sądu pierwszej instancji. § 3. Do postępowania przed Sądem Najwyższym toczącego się na skutek zażalenia stosuje się odpowiednio art. 394 § 2 i 3, art. 395 i art. 397 § 1, art. 39810 , art. 39814 , art. 39815 § 1 zdanie pierwsze, art. 39816 , art. 39817 , art. 39821 . Art. 395. § 1. Akta sprawy wraz z zażaleniem sąd pierwszej instancji przedstawia sądowi drugiej instancji po doręczeniu zażalenia stronie przeciwnej, a w wypadkach wskazanych w pkt 2 i 5 § 1 artykułu poprzedzającego - niezwłocznie po złoże- niu zażalenia bez doręczenia go stronie przeciwnej. Odpowiedź na zażalenie nowe brzmienie pkt 9 i dodany pkt 12 w § 1 w art. 394 wchodzi w życie z dn. 2.03.2006 r. (Dz.U. z 2005 r. Nr 167, poz. 1398). Kancelaria Sejmu s. 90/90 2006-01-30 może być wniesiona wprost do sądu drugiej instancji w terminie tygodniowym od doręczenia zażalenia. § 2. Jeżeli zażalenie zarzuca nieważność postępowania lub jest oczywiście uzasad- nione, sąd który wydał zaskarżone postanowienie, może na posiedzeniu nie- jawnym, nie przesyłając akt sądowi rewizyjnemu, uchylić zaskarżone posta- nowienie i w miarę potrzeby sprawę rozpoznać na nowo. Od ponownie wyda- nego postanowienia przysługują środki odwoławcze na zasadach ogólnych. Art. 396. Sąd pierwszej instancji może wstrzymać wykonanie zaskarżonego postanowienia do czasu rozstrzygnięcia zażalenia. Postanowienie takie może zapaść na posiedzeniu niejawnym. Art. 397. § 1. Sąd drugiej instancji rozpoznaje zażalenie na posiedzeniu niejawnym. §11 . W postępowaniu toczącym się na skutek zażalenia sąd drugiej instancji uza- sadnia z urzędu postanowienie kończące to postępowanie. § 2. Do postępowania toczącego się na skutek zażalenia stosuje się odpowiednio przepisy o postępowaniu apelacyjnym. Art. 398. Przepisy niniejszego działu stosuje się odpowiednio do zażaleń na zarządzenia prze- wodniczącego. Dział Va Skarga kasacyjna Art. 3981 . § 1. Od wydanego przez sąd drugiej instancji prawomocnego wyroku lub postano- wienia w przedmiocie odrzucenia pozwu albo umorzenia postępowania koń- czących postępowanie w sprawie strona, Prokurator Generalny lub Rzecznik Praw Obywatelskich może wnieść skargę kasacyjną do Sądu Najwyższego, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej. § 2. Wniesienie skargi kasacyjnej przez stronę wyłącza - w zaskarżonym zakresie - wniesienie skargi kasacyjnej przez Prokuratora Generalnego lub Rzecznika Praw Obywatelskich. Art. 3982 . § 1. Skarga kasacyjna jest niedopuszczalna w sprawach o prawa majątkowe, w których wartość przedmiotu zaskarenia jest nisza ni pięćdziesiąt tysięcy zło- dodane zd.drugie w § 2 w art. 397 wchodzi w życie z dn. 2.03.2006 r. (Dz.U. z 2005 r. Nr 167, poz. 1398). Kancelaria Sejmu s. 91/91 2006-01-30 tych, w sprawach gospodarczych - niższa ni siedemdziesiąt pięć tysięcy zło- tych, a w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych - niższa niż dziesięć tysięcy złotych. Jednake w sprawach z zakresu ubezpieczeń spo- łecznych skarga kasacyjna przysługuje niezalenie od wartości przedmiotu za- skarenia w sprawach o przyznanie i o wstrzymanie emerytury lub renty oraz o objęcie obowiązkiem ubezpieczenia społecznego."; § 2. Skarga kasacyjna jest niedopuszczalna także w sprawach: 1) o rozwód, o separację, o alimenty, o czynsz najmu lub dzierżawy oraz o naruszenie posiadania, 2) dotyczących kar porządkowych, świadectwa pracy i roszczeń z tym związa- nych oraz o deputaty lub ich ekwiwalent, 3) rozpoznanych w postępowaniu uproszczonym. § 3. Niedopuszczalna jest skarga kasacyjna od wyroku ustalającego nieistnienie małżeństwa lub orzekającego unieważnienie małżeństwa, jeżeli choćby jedna ze stron po uprawomocnieniu się wyroku zawarła związek małżeński. Art. 3983 . § 1. Skargę kasacyjną strona może oprzeć na następujących podstawach: 1) naruszeniu prawa materialnego przez błędną jego wykładnię lub niewłaści- we zastosowanie, 2) naruszeniu przepisów postępowania, jeżeli uchybienie to mogło mieć istot- ny wpływ na wynik sprawy. § 2. Prokurator Generalny może oprzeć skargę kasacyjną na podstawach określo- nych w § 1, jeżeli przez wydanie orzeczenia doszło do naruszenia podstawo- wych zasad porządku prawnego, a Rzecznik Praw Obywatelskich - jeżeli przez wydanie orzeczenia doszło do naruszenia konstytucyjnych wolności albo praw człowieka i obywatela. § 3. Podstawą skargi kasacyjnej nie mogą być zarzuty dotyczące ustalenia faktów lub oceny dowodów. Art. 3984 . § 1. Skarga kasacyjna powinna zawierać: 1) oznaczenie orzeczenia, od którego jest wniesiona, ze wskazaniem, czy jest ono zaskarżone w całości czy w części, 2) przytoczenie podstaw kasacyjnych i ich uzasadnienie, 3) wniosek o przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania i jego uzasadnienie oraz 4) wniosek o uchylenie lub uchylenie i zmianę orzeczenia z oznaczeniem za- kresu żądanego uchylenia i zmiany. § 2. Ponadto skarga kasacyjna powinna czynić zadość wymaganiom przewidzianym dla pisma procesowego, a w sprawach o prawa majątkowe powinna zawierać również oznaczenie wartości przedmiotu zaskarżenia. Do skargi kasacyjnej do- łącza się także dwa jej odpisy przeznaczone do akt Sądu Najwyższego oraz dla Prokuratora Generalnego, chyba że sam wniósł skargę. Kancelaria Sejmu s. 92/92 2006-01-30 Art. 3985 . § 1. Skargę kasacyjną wnosi się do sądu, który wydał zaskarżone orzeczenie, w terminie dwóch miesięcy od dnia doręczenia orzeczenia z uzasadnieniem stronie skarżącej. § 2. Termin do wniesienia skargi kasacyjnej przez Prokuratora Generalnego i Rzecznika Praw Obywatelskich wynosi sześć miesięcy od dnia uprawomoc- nienia się orzeczenia, a jeżeli strona zażądała doręczenia orzeczenia z uzasadnieniem - od chwili doręczenia orzeczenia stronie. Art. 3986 . § 1. Jeżeli skarga kasacyjna nie spełnia wymagań przewidzianych w art. 3984 § 2, przewodniczący w sądzie drugiej instancji wzywa skarżącego do usunięcia braków w terminie tygodniowym pod rygorem odrzucenia skargi. [§ 2. Sąd drugiej instancji odrzuca na posiedzeniu niejawnym skargę kasacyjną wniesioną po upływie terminu, skargę niespełniającą wymagań określonych w art. 3984 § 1 oraz skargę, której braków nie usunięto w terminie lub z innych przyczyn niedopuszczalną.] <§ 2. Sąd drugiej instancji odrzuca na posiedzeniu niejawnym skargę kasa- cyjną wniesioną po upływie terminu, skargę niespełniającą wymagań określonych w art. 3984 § 1, nieopłaconą oraz skargę, której braków nie usunięto w terminie lub z innych przyczyn niedopuszczalną.> § 3. Sąd Najwyższy odrzuca skargę kasacyjną, która podlegała odrzuceniu przez sąd drugiej instancji, albo zwraca ją temu sądowi w celu usunięcia dostrzeżo- nych braków. § 4. O odrzuceniu skargi kasacyjnej niespełniającej wymagań określonych w art. 3984 § 1 Sąd Najwyższy zawiadamia właściwy organ samorządu zawodo- wego, do którego należy pełnomocnik. Art. 3987 . § 1. Strona przeciwna może wnieść do sądu drugiej instancji odpowiedź na skargę kasacyjną w terminie dwutygodniowym od doręczenia jej skargi. W razie wniesienia skargi kasacyjnej przez Prokuratora Generalnego lub Rzecznika Praw Obywatelskich odpowiedź na skargę mogą wnieść obydwie strony. § 2. Po upływie terminu do wniesienia odpowiedzi lub po zarządzeniu doręczenia odpowiedzi skarżącemu, sąd drugiej instancji niezwłocznie przedstawia skargę kasacyjną i odpowiedź wraz z aktami sprawy Sądowi Najwyższemu. Do akt sprawy dołącza się dwa odpisy zaskarżonego orzeczenia z uzasadnieniem. Art. 3988 . § 1. W każdej sprawie Sąd Najwyższy może zwrócić się do Prokuratora Generalne- go o zajęcie na piśmie stanowiska co do skargi kasacyjnej wniesionej przez stronę i odpowiedzi na skargę. Prokurator Generalny lub wyznaczony przez niego prokurator przedstawia stanowisko w terminie trzydziestu dni, a jeżeli nowe brzmienie § 2 w art. 3986 wchodzi w życie z dn. 2.03.2006 r. (Dz.U. z 2005 r. Nr 167, poz. 1398). Kancelaria Sejmu s. 93/93 2006-01-30 uzna, że wymaga tego ochrona praworządności, praw obywatelskich lub inte- resu publicznego, bierze udział w postępowaniu kasacyjnym. § 2. Odpis pisma, o którym mowa w § 1, doręcza się stronom, które mogą się do niego ustosunkować w terminie czternastu dni, nie później jednak niż na roz- prawie kasacyjnej. Art. 3989 . § 1. Sąd Najwyższy przyjmuje skargę kasacyjną do rozpoznania, jeżeli: 1) w sprawie występuje istotne zagadnienie prawne, 2) istnieje potrzeba wykładni przepisów prawnych budzących poważne wąt- pliwości lub wywołujących rozbieżności w orzecznictwie sądów, 3) zachodzi nieważność postępowania lub 4) skarga kasacyjna jest oczywiście uzasadniona. § 2. O przyjęciu lub odmowie przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania Sąd Naj- wyższy orzeka na posiedzeniu niejawnym. Postanowienie nie wymaga pisem- nego uzasadnienia. Art. 39810 . Sąd Najwyższy rozpoznaje skargę kasacyjną w składzie trzech sędziów. W pozostałych wypadkach Sąd Najwyższy orzeka w składzie jednego sędziego. Art. 39811 . § 1. Sąd Najwyższy rozpoznaje skargę kasacyjną na posiedzeniu niejawnym, chyba że w sprawie występuje istotne zagadnienie prawne, a skarżący złożył w skardze kasacyjnej wniosek o jej rozpoznanie na rozprawie. Sąd Najwyższy może także rozpoznać skargę kasacyjną na rozprawie, jeżeli przemawiają za tym inne względy. § 2. Sędzia sprawozdawca przedstawia na rozprawie zwięźle stan sprawy, ze szcze- gólnym uwzględnieniem podstaw i wniosków kasacyjnych. § 3. Udzielając głosu stronom, przewodniczący może ograniczyć czas wystąpienia, stosownie do wagi i zawiłości sprawy. § 4. Jeżeli w rozprawie bierze udział Prokurator Generalny lub upoważniony przez niego prokurator, przewodniczący udziela mu głosu po wysłuchaniu stron. Art. 39812 . Z wyjątkiem wypadków określonych w art. 173-1751 , postępowanie przed Sądem Najwyższym ulega zawieszeniu jedynie na zgodny wniosek stron. Art. 39813 . § 1. Sąd Najwyższy rozpoznaje skargę kasacyjną w granicach zaskarżenia oraz w granicach podstaw; w granicach zaskarżenia bierze jednak z urzędu pod roz- wagę nieważność postępowania. Kancelaria Sejmu s. 94/94 2006-01-30 § 2. W postępowaniu kasacyjnym nie jest dopuszczalne powołanie nowych faktów i dowodów, a Sąd Najwyższy jest związany ustaleniami faktycznymi stano- wiącymi podstawę zaskarżonego orzeczenia. § 3. Skarżący może przytoczyć nowe uzasadnienie podstaw kasacyjnych. Art. 39814 . Sąd Najwyższy oddala skargę kasacyjną, jeżeli nie ma uzasadnionych podstaw albo jeżeli zaskarżone orzeczenie mimo błędnego uzasadnienia odpowiada prawu. Art. 39815 . § 1. Sąd Najwyższy w razie uwzględnienia skargi kasacyjnej uchyla zaskarżone orzeczenie w całości lub w części i przekazuje sprawę do ponownego rozpo- znania sądowi, który wydał orzeczenie, lub innemu sądowi równorzędnemu; Sąd Najwyższy może uchylić także w całości lub w części orzeczenie sądu pierwszej instancji i przekazać sprawę do ponownego rozpoznania sądowi te- mu samemu lub równorzędnemu. Przy ponownym rozpoznaniu sprawy przepis art. 415 stosuje się odpowiednio. § 2. W razie przekazania sprawy do ponownego rozpoznania, sąd rozpoznaje ją w innym składzie. Art. 39816 . Jeżeli podstawa naruszenia prawa materialnego jest oczywiście uzasadniona, a skargi kasacyjnej nie oparto także na podstawie naruszenia przepisów postępowania lub podstawa ta okazała się nieuzasadniona, Sąd Najwyższy może na wniosek skarżące- go uchylić zaskarżony wyrok i orzec co do istoty sprawy. Przepis art. 415 stosuje się odpowiednio. Art. 39817 . § 1. Jeżeli przy rozpoznawaniu skargi kasacyjnej wyłoni się zagadnienie prawne budzące poważne wątpliwości, Sąd Najwyższy może odroczyć wydanie orze- czenia i przekazać to zagadnienie do rozstrzygnięcia powiększonemu składowi tego Sądu. § 2. Uchwała powiększonego składu Sądu Najwyższego jest w danej sprawie wią- żąca. § 3. Sąd Najwyższy w powiększonym składzie może przejąć sprawę do swego roz- poznania. Art. 39818 . W razie wniesienia skargi kasacyjnej przez Prokuratora Generalnego lub Rzecznika Praw Obywatelskich koszty procesu w postępowaniu kasacyjnym podlegają wza- jemnemu zniesieniu. Kancelaria Sejmu s. 95/95 2006-01-30 Art. 39819 . Jeżeli pozew ulegał odrzuceniu albo istniała podstawa do umorzenia postępowania, Sąd Najwyższy uchyla wydane w sprawie wyroki oraz odrzuca pozew lub umarza postępowanie. Przepis art. 415 stosuje się odpowiednio. Art. 39820 . Sąd, któremu sprawa została przekazana, związany jest wykładnią prawa dokonaną w tej sprawie przez Sąd Najwyższy. Nie można oprzeć skargi kasacyjnej od orzecze- nia wydanego po ponownym rozpoznaniu sprawy na podstawach sprzecznych z wy- kładnią prawa dokonaną w tej sprawie przez Sąd Najwyższy. Art. 39821 . Jeżeli nie ma szczególnych przepisów o postępowaniu przed Sądem Najwyższym, do postępowania tego stosuje się odpowiednio przepisy o apelacji, z tym że skargę ka- sacyjną cofnąć może również sama strona, a termin na sporządzenie uzasadnienia orzeczenia przez Sąd Najwyższy wynosi miesiąc. < Dział Vb Skarga na orzeczenie referendarza sądowego Art. 39822 . § 1. Na orzeczenie referendarza sądowego, co do istoty sprawy, orzeczenie koń- czące postępowanie a także orzeczenia o których mowa w art. 394 § 1 pkt 1, 2, 5, 6, 7, 8 i 9 przysługuje skarga, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej. Skargę rozpoznaje sąd, w którym wydano zaskarżone orzeczenie. § 2. W razie wniesienia skargi orzeczenie referendarza sądowego traci moc. § 3. Sąd rozpoznaje sprawę jako sąd pierwszej instancji, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej. § 4. Skargę wnosi się do sądu w terminie tygodniowym od dnia doręczenia stronie postanowienia referendarza sądowego, chyba że przepis szczegól- ny stanowi inaczej. § 5. Skargę wniesioną po upływie terminu lub nieopłaconą sąd odrzuca. Art. 39823 . § 1. Wniesienie skargi na postanowienie referendarza w przedmiocie kosztów sądowych lub kosztów procesu wstrzymuje jego wykonalność. Rozpozna- jąc skargę sąd wydaje postanowienie, w którym zaskarżone postanowienie referendarza sądowego utrzymuje w mocy albo je zmienia. § 2. W sprawach, o których mowa w § 1, sąd orzeka jako sąd drugiej instancji, stosując odpowiednio przepisy o zażaleniu.> dodany Dział Vb (art. 39822 - 39823 ) wchodzi w życie z dn. 2.03.2006 r. (Dz.U. z 2005 r. Nr 167, poz. 1398). Kancelaria Sejmu s. 96/96 2006-01-30 Dział VI Wznowienie postępowania Art. 399. § 1. W przypadkach przewidzianych w dziale niniejszym można żądać wznowienia postępowania, które zostało zakończone prawomocnym wyrokiem. § 2. Na podstawie określonej w art. 4011 postępowanie moe być wznowione równie w razie zakończenia go postanowieniem. Art. 400. Niedopuszczalna jest skarga o wznowienie od wyroku orzekającego unieważnienie małżeństwa lub rozwód albo ustalającego nieistnienie małżeństwa, jeżeli choćby jedna ze stron zawarła po jego uprawomocnieniu się nowy związek małżeński. Art. 401. Można żądać wznowienia postępowania z powodu nieważności: 1) jeżeli w składzie sądu uczestniczyła osoba nieuprawniona albo jeżeli orzekał sędzia wyłączony z mocy ustawy, a strona przed uprawomocnieniem się wyroku nie mogła domagać się wyłączenia; 2) jeżeli strona nie miała zdolności sądowej lub procesowej albo nie była nale- życie reprezentowana bądź jeżeli wskutek naruszenia przepisów prawa była pozbawiona możności działania; nie można jednak żądać wznowienia, jeżeli przed uprawomocnieniem się wyroku niemożność działania ustała lub brak reprezentacji był podniesiony w drodze zarzutu albo strona potwierdziła dokonane czynności procesowe. Art. 4011 . Mona ądać wznowienia postępowania równie w wypadku, gdy Trybunał Konsty- tucyjny orzekł o niezgodności aktu normatywnego z Konstytucją, ratyfikowaną umową międzynarodową lub z ustawą, na podstawie którego zostało wydane orze- czenie. Art. 402. (uchylony). Art. 403. § 1. Można żądać wznowienia na tej podstawie, że: 1) wyrok został oparty na dokumencie podrobionym lub przerobionym albo na skazującym wyroku karnym, następnie uchylonym; 2) wyrok został uzyskany za pomocą przestępstwa. § 2. Można żądać wznowienia w razie późniejszego wykrycia takich okoliczności faktycznych lub środków dowodowych, które mogłyby mieć wpływ na wynik sprawy, a z których strona nie mogła skorzystać w poprzednim postępowaniu. Kancelaria Sejmu s. 97/97 2006-01-30 § 3. Można żądać wznowienia w razie późniejszego wykrycia prawomocnego wy- roku dotyczącego tego samego stosunku prawnego; w tym wypadku przedmio- tem rozpoznania przez sąd jest nie tylko zaskarżony wyrok, lecz są również z urzędu inne prawomocne wyroki dotyczące tego samego stosunku prawnego. § 4. Mona ądać wznowienia, jeeli na treść wyroku miało wpływ postanowienie niekończące postępowania w sprawie, wydane na podstawie aktu normatywne- go uznanego przez Trybunał Konstytucyjny za niezgodny z Konstytucją, raty- fikowaną umową międzynarodową lub z ustawą, uchylone lub zmienione zgodnie z art. 4161 . Art. 404. Z powodu przestępstwa można żądać wznowienia jedynie wówczas, gdy czyn został ustalony prawomocnym wyrokiem skazującym, chyba że postępowanie karne nie może być wszczęte lub że zostało umorzone z innych przyczyn niż brak dowodów. Art. 405. Do wznowienia postępowania z przyczyn niewaności oraz na podstawie przewi- dzianej w art. 4011 właściwy jest sąd, który wydał zaskarone orzeczenie, a jeeli zaskarono orzeczenia sądów rónych instancji, właściwy jest sąd instancji wyszej. Do wznowienia postępowania na innej podstawie właściwy jest sąd, który ostatnio orzekał co do istoty sprawy. Art. 406. Do postępowania ze skargi o wznowienie stosuje się odpowiednio przepisy o postę- powaniu przed sądem pierwszej instancji, jeżeli przepisy poniższe nie stanowią ina- czej. Art. 407. § 1. Skargę o wznowienie wnosi się w terminie trzymiesięcznym; termin ten liczy się od dnia, w którym strona dowiedziała się o podstawie wznowienia, a gdy podstawą jest pozbawienie możności działania lub brak należytej reprezentacji - od dnia, w którym o wyroku dowiedziała się strona, jej organ lub jej przed- stawiciel ustawowy. § 2. W sytuacji określonej w art. 4011 skargę o wznowienie wnosi się w terminie trzech miesięcy od dnia wejścia w ycie orzeczenia Trybunału Konstytucyjne- go. Jeeli w chwili wydania orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego orzecze- nie, o którym mowa w art. 4011 , nie było jeszcze prawomocne na skutek wnie- sienia środka odwoławczego, który został następnie odrzucony, termin biegnie od dnia doręczenia postanowienia o odrzuceniu, a w wypadku wydania go na posiedzeniu jawnym - od dnia ogłoszenia tego postanowienia. Art. 408. Po upływie lat pięciu od uprawomocnienia się wyroku nie można żądać wznowienia, z wyjątkiem wypadku, gdy strona była pozbawiona możności działania lub nie była należycie reprezentowana. Kancelaria Sejmu s. 98/98 2006-01-30 Art. 409. Skarga o wznowienie powinna czynić zadość warunkom pozwu oraz zawierać ozna- czenie zaskaronego orzeczenia, podstawę wznowienia i jej uzasadnienie, okoliczno- ści stwierdzające zachowanie terminu do wniesienia skargi oraz wniosek o uchylenie lub zmianę zaskaronego orzeczenia. Art. 410. § 1. Sąd odrzuca skargę wniesioną po upływie przepisanego terminu, niedopusz- czalną lub nieopartą na ustawowej podstawie. Postanowienie moe być wyda- ne na posiedzeniu niejawnym. § 2. Na żądanie sądu skarżący uprawdopodobni okoliczności stwierdzające zacho- wanie terminu lub dopuszczalność wznowienia. Art. 411. (uchylony). Art. 412. § 1. Sąd rozpoznaje sprawę na nowo w granicach, jakie zakreśla podstawa wzno- wienia. § 2. Po ponownym rozpoznaniu sprawy sąd stosownie do okoliczności bądź oddala skargę o wznowienie, bądź uwzględniając ją zmienia zaskarone orzeczenie albo je uchyla i w razie potrzeby pozew odrzuca lub postępowanie umarza. § 3. W wypadku, o którym mowa w art. 403 § 3, sąd bądź uchyla jeden z wyroków dotyczących tego samego stosunku prawnego, utrzymując w mocy inny pra- womocny wyrok, bądź uchyla wszystkie prawomocne wyroki dotyczące tego samego stosunku prawnego i orzeka co do istoty sprawy albo przekazuje spra- wę właściwemu sądowi pierwszej instancji do rozpoznania i rozstrzygnięcia o tym stosunku prawnym. § 4. Jeeli do rozstrzygnięcia o wznowieniu postępowania zakończonego wyrokiem właściwy jest Sąd Najwyszy, sąd ten orzeka tylko o dopuszczalności wzno- wienia, a rozpoznanie sprawy przekazuje sądowi drugiej instancji. Art. 413. Sędzia, którego udziału lub zachowania się w procesie poprzednim dotyczy skarga, wyłączony jest od orzekania w postępowaniu ze skargi o wznowienie. Art. 414. Wniesienie skargi o wznowienie nie tamuje wykonania zaskarżonego wyroku. W razie uprawdopodobnienia, że skarżącemu grozi niepowetowana szkoda, sąd może na wniosek strony wstrzymać wykonanie wyroku, chyba że strona przeciwna złoży odpowiednie zabezpieczenie. Postanowienie może być wydane na posiedzeniu nie- jawnym. Kancelaria Sejmu s. 99/99 2006-01-30 Art. 415. Uchylając lub zmieniając wyrok, sąd na wniosek skarżącego w orzeczeniu kończą- cym postępowanie w sprawie orzeka o zwrocie spełnionego lub wyegzekwowanego świadczenia lub o przywróceniu stanu poprzedniego. Nie wyłącza to możliwości dochodzenia w osobnym procesie, także od Skarbu Państwa, naprawienia szkody poniesionej wskutek wydania lub wykonania wyroku. Art. 416. Niedopuszczalne jest dalsze wznowienie postępowania zakończonego prawomoc- nym orzeczeniem wydanym na skutek skargi o wznowienie. Kancelaria Sejmu s. 100/100 2006-01-30 Art. 4161 . W sprawie zakończonej prawomocnym wyrokiem mogą być uchylone postanowienia niekończące postępowania w sprawie, jeeli zostały wydane na podstawie aktu nor- matywnego uznanego przez Trybunał Konstytucyjny za niezgodny z Konstytucją, ratyfikowaną umową międzynarodową lub z ustawą. Przepisy o wznowieniu postę- powania stosuje się odpowiednio. Dział VII (uchylony) Dział VIII Skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia Art. 4241 . § 1. Skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia przy- sługuje od prawomocnego orzeczenia sądu drugiej instancji kończącego postę- powanie w sprawie, gdy przez jego wydanie stronie została wyrządzona szko- da, a zmiana lub uchylenie tego orzeczenia w drodze przysługujących stronie środków prawnych nie było i nie jest możliwe. § 2. W wyjątkowych wypadkach, gdy niezgodność z prawem wynika z naruszenia podstawowych zasad porządku prawnego lub konstytucyjnych wolności albo praw człowieka i obywatela, skarga przysługuje także od prawomocnego orze- czenia kończącego postępowanie w sprawie wydanego przez sąd pierwszej lub drugiej instancji, jeżeli strony nie skorzystały z przysługujących im środków prawnych, chyba że jest możliwa zmiana lub uchylenie orzeczenia w drodze innych przysługujących stronie środków prawnych. § 3. Od orzeczeń sądu drugiej instancji, od których wniesiono skargę kasacyjną, oraz od orzeczeń Sądu Najwyższego skarga nie przysługuje. W takich wypad- kach orzeczenie Sądu Najwyższego traktuje się jak orzeczenie wydane w po- stępowaniu wywołanym wniesieniem skargi. Art. 4242 . W wypadkach określonych w art. 4241 § 1 i 2 skargę może wnieść także Prokurator Generalny, jeżeli niezgodność orzeczenia z prawem wynika z naruszenia podstawo- wych zasad porządku prawnego, albo Rzecznik Praw Obywatelskich, jeżeli niezgod- ność orzeczenia z prawem wynika z naruszenia konstytucyjnych wolności albo praw człowieka i obywatela. Art. 4243 . Od tego samego orzeczenia strona może wnieść tylko jedną skargę. Kancelaria Sejmu s. 101/101 2006-01-30 Art. 4244 . Skargę można oprzeć na podstawie naruszeń prawa materialnego lub przepisów po- stępowania, które spowodowały niezgodność orzeczenia z prawem, gdy przez jego wydanie stronie została wyrządzona szkoda. Podstawą skargi nie mogą być jednak zarzuty dotyczące ustalenia faktów lub oceny dowodów. Art. 4245 . § 1. Skarga powinna zawierać: 1) oznaczenie orzeczenia, od którego jest wniesiona, ze wskazaniem, czy jest ono zaskarżone w całości lub w części, 2) przytoczenie jej podstaw oraz ich uzasadnienie, 3) wskazanie przepisu prawa, z którym zaskarżone orzeczenie jest niezgodne, 4) uprawdopodobnienie wyrządzenia szkody, spowodowanej przez wydanie orzeczenia, którego skarga dotyczy, 5) wykazanie, że wzruszenie zaskarżonego orzeczenia w drodze innych środ- ków prawnych nie było i nie jest możliwe, a ponadto - gdy skargę wniesio- no stosując art. 4241 § 2 - że występuje wyjątkowy wypadek uzasadniający wniesienie skargi, 6) wniosek o stwierdzenie niezgodności orzeczenia z prawem. § 2. Ponadto skarga powinna czynić zadość wymaganiom przewidzianym dla pisma procesowego. Do skargi - oprócz jej odpisów dla doręczenia ich uczestniczą- cym w sprawie osobom - dołącza się dwa odpisy przeznaczone do akt Sądu Najwyższego. Art. 4246 . § 1. Skargę wnosi się do sądu, który wydał zaskarżone orzeczenie, w terminie dwóch lat od dnia jego uprawomocnienia się. § 2. W razie stwierdzenia niezachowania warunków formalnych określonych w art. 4245 § 2, przewodniczący wzywa o poprawienie lub uzupełnienie skargi. [§ 3. Skargę, której braków strona nie uzupełniła w terminie, sąd odrzuca na po- siedzeniu niejawnym.] <§ 3. Skargę nieopłaconą oraz skargę, której braków strona nie uzupełniła w terminie, sąd odrzuca na posiedzeniu niejawnym.> Art. 4247 . Po doręczeniu skargi stronie przeciwnej, a gdy skargę wniósł Prokurator Generalny lub Rzecznik Praw Obywatelskich - obydwu stronom, sąd przedstawia niezwłocznie akta sprawy Sądowi Najwyższemu. Art. 4248 . § 1. Sąd Najwyższy odrzuca na posiedzeniu niejawnym skargę, jeżeli ulegała ona odrzuceniu przez sąd niższej instancji, skargę wniesioną po upływie terminu, nowe brzmienie § 3 w art. 4246 wchodzi w życie z dn. 2.03.2006 r. (Dz.U. z 2005 r. Nr 167, poz. 1398). Kancelaria Sejmu s. 102/102 2006-01-30 skargę niespełniającą wymagań określonych w art. 4245 § 1, jak również skar- gę z innych przyczyn niedopuszczalną. § 2. Skarga podlega także odrzuceniu, jeżeli zmiana zaskarżonego orzeczenia w drodze innych środków prawnych była lub jest możliwa albo jeżeli nie za- chodzi wyjątek, o którym mowa w art. 4241 § 2. Art. 4249 . Sąd Najwyższy odmawia przyjęcia skargi do rozpoznania, jeżeli jest oczywiście bez- zasadna. Art. 42410 . Sąd Najwyższy rozpoznaje skargę w granicach zaskarżenia oraz w granicach pod- staw. Skarga podlega rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym, chyba że ważne względy przemawiają za wyznaczeniem rozprawy. Art. 42411 . § 1. Sąd Najwyższy oddala skargę w razie braku podstawy do stwierdzenia, że za- skarżone orzeczenie jest niezgodne z prawem. § 2. Uwzględniając skargę Sąd Najwyższy stwierdza, że orzeczenie jest w zaskar- żonym zakresie niezgodne z prawem. § 3. Jeżeli sprawa ze względu na osobę lub przedmiot nie podlegała orzecznictwu sądów w chwili orzekania, Sąd Najwyższy - stwierdzając niezgodność orze- czenia z prawem - uchyla zaskarżone orzeczenie oraz orzeczenie sądu pierw- szej instancji i odrzuca pozew albo umarza postępowanie. Art. 42412 . W wypadkach nieuregulowanych przepisami niniejszego działu do postępowania wywołanego wniesieniem skargi stosuje się odpowiednio przepisy o skardze kasa- cyjnej. Tytuł VII Postępowanie odrębne Dział I Postępowanie w sprawach małżeńskich Rozdział 1 Przepisy ogólne Art. 425. Przepisy niniejszego rozdziału stosuje się w sprawach o unieważnienie małżeństwa, o ustalenie istnienia lub nieistnienia małżeństwa i o rozwód oraz o separację na żą- danie jednego z małżonków . Kancelaria Sejmu s. 103/103 2006-01-30 Art. 426. Do reprezentowania strony konieczne jest pełnomocnictwo udzielone do prowadze- nia danej sprawy. Art. 427. Posiedzenia odbywają się przy drzwiach zamkniętych, chyba że obie strony żądają publicznego rozpoznania sprawy, a sąd uzna, że jawność nie zagraża moralności. Art. 428. § 1. Rozprawa odbywa się bez względu na niestawiennictwo jednej ze stron. Jed- nakże w razie nieusprawiedliwionego niestawiennictwa powoda na pierwsze posiedzenie sądowe wyznaczone w celu przeprowadzenia rozprawy, postępo- wanie ulega zawieszeniu, chyba że prokurator popiera żądanie unieważnienia albo ustalenia istnienia lub nieistnienia małżeństwa. § 2. Podjęcie postępowania następuje na wniosek powoda, nie wcześniej jednak niż po upływie trzech miesięcy od dnia zawieszenia postępowania. W razie nie- zgłoszenia takiego wniosku w ciągu roku po zawieszeniu, sąd umorzy postę- powanie. Umorzenie wywołuje takie same skutki, jak umorzenie postępowania zawieszonego na zgodny wniosek stron lub z powodu ich niestawiennictwa. Art. 429. Jeżeli strona wezwana do osobistego stawiennictwa nie stawi się bez usprawiedli- wionych powodów na posiedzenie, sąd może skazać ją na grzywnę według przepi- sów o karach za niestawiennictwo świadka, nie może jednak nakazać przymusowego sprowadzenia jej do sądu. Art. 430. Małoletni, którzy nie ukończyli lat trzynastu, a zstępni stron, którzy nie ukończyli lat siedemnastu, nie mogą być przesłuchiwani w charakterze świadków. Liczba stron : 1 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc2 1 Art. 431. W sprawach przewidzianych w rozdziale niniejszym nie można oprzeć rozstrzygnię- cia wyłącznie na uznaniu powództwa lub przyznaniu okoliczności faktycznych. W sprawach tych nie stosuje się art. 339 § 2. Art. 432. W każdej sprawie o rozwód lub o separację sąd zarządza przeprowadzenie dowodu z przesłuchania stron. W innych sprawach sąd nie może odmówić dopuszczenia takie- go dowodu, jeżeli strona go powołała. Art. 302 § 1 stosuje się odpowiednio. Art. 433. Protokół rozprawy powinien zawierać oświadczenie małżonków co do liczby, wieku i płci dzieci żyjących, stosunków majątkowych i zarobkowych obu małżonków, szczególnych obowiązków utrzymania osób nie będących ich wspólnymi dziećmi oraz co do treści umowy majątkowej, jeżeli małżonkowie umowę taką zawarli. Art. 434. Sąd może zarządzić przeprowadzenie przez wyznaczoną osobę wywiadu środowi- skowego w celu ustalenia warunków, w których żyją i wychowują się dzieci stron. [Art. 4341. Wyrok sądu drugiej instancji nie jest natychmiast wykonalny.] Art. 435. § 1. Wyrok prawomocny ma skutek wobec osób trzecich. § 2. Nie dotyczy to części orzekającej o prawach i roszczeniach majątkowych poszu- kiwanych łącznie z prawami niemajątkowymi. Rozdział 2 Sprawy o rozwód i o separację Art. 436. § 1. Jeżeli istnieją widoki na utrzymanie małżeństwa, sąd może skierować strony do mediacji. Skierowanie to jest możliwe także wtedy, gdy postępowanie zostało zawieszone. § 2. Przepisy o mediacji stosuje się odpowiednio, z tym że przedmiotem mediacji może być także pojednanie małżonków. § 3. Mediatorami mogą być także kuratorzy sądowi oraz osoby wskazane przez ro- dzinne ośrodki diagnostyczno-konsultacyjne. § 4. Jeżeli strony nie uzgodniły osoby mediatora, sąd kieruje je do mediacji prowa- dzonej przez mediatora, o którym mowa w § 3, albo do stałego mediatora po- art. 4341 uchyla się z dn. 2.03.2006 r. (Dz.U. z 2005 r. Nr 167, poz. 1398). Liczba stron : 2 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc2 2 siadającego wiedzę teoretyczną i umiejętności praktyczne w zakresie prowa- dzenia mediacji w sprawach rodzinnych. Art. 437. (uchylony). Art. 438. (uchylony). Art. 439. § 1. Powództwo wzajemne o rozwód lub o separację jest niedopuszczalne. § 2. W czasie trwania procesu o rozwód lub o separację nie może być wszczęta od- rębna sprawa o rozwód albo o separację. § 3. Strona pozwana w sprawie o rozwód może jednak również żądać rozwodu albo separacji. Strona pozwana w sprawie o separację może również żądać separacji albo rozwodu. Art. 440. § 1. Jeżeli sąd nabierze przekonania, że istnieją widoki na utrzymanie pożycia mał- żeńskiego, zawiesza postępowanie. Zawieszenie takie może nastąpić tylko raz w toku postępowania. § 2. Podjęcie postępowania następuje na wniosek jednej ze stron; poza tym stosuje się odpowiednio art. 428 § 2. Art. 441. Postępowanie dowodowe ma przede wszystkim na celu ustalenie okoliczności doty- czących rozkładu pożycia, jak również okoliczności dotyczących dzieci stron i ich sytuacji, a w razie uznania powództwa - także przyczyn, które skłoniły do tego stro- nę pozwaną. Art. 442. Jeżeli pozwany uznaje żądanie pozwu, a małżonkowie nie mają wspólnych małolet- nich dzieci, sąd może ograniczyć postępowanie dowodowe do przesłuchania stron. Art. 443. (uchylony). Art. 444. Małżonek może dochodzić roszczeń alimentacyjnych od drugiego małżonka na wy- padek orzeczenia rozwodu, jak również na wypadek orzeczenia separacji. Docho- dzenie następuje przez zgłoszenie wniosku na rozprawie w obecności drugiego mał- żonka albo w piśmie, które należy doręczyć drugiemu małżonkowi. Art. 445. § 1. W czasie trwania procesu o rozwód lub o separację nie może być wszczęta od- rębna sprawa o zaspokojenie potrzeb rodziny i o alimenty pomiędzy małżon- kami albo pomiędzy nimi a ich wspólnymi małoletnimi dziećmi co do świad- Liczba stron : 3 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc2 3 czeń za okres od wytoczenia powództwa o rozwód lub o separację. Pozew lub wniosek o zabezpieczenie w takiej sprawie sąd przekaże sądowi, w którym toczy się sprawa o rozwód lub o separację, w celu rozstrzygnięcia według przepisów o postępowaniu zabezpieczającym. § 2. Postępowanie w sprawie o zaspokojenie potrzeb rodziny lub o alimenty, wszczęte przed wytoczeniem powództwa o rozwód lub o separację, ulega z urzędu zawieszeniu z chwilą wytoczenia powództwa o rozwód lub o separację co do świadczeń za okres od jego wytoczenia. Z chwilą wydania w sprawie o rozwód lub o separację postanowienia o udzieleniu zabezpieczenia wykonania obowiązku zaspokajania potrzeb rodziny lub o alimenty wstrzymuje się także z mocy prawa wykonanie nieprawomocnych orzeczeń o obowiązku tych świad- czeń, wydanych w poprzednio wszczętej sprawie, za okres od wytoczenia po- wództwa o rozwód lub o separację. § 3. Po prawomocnym zakończeniu sprawy o rozwód lub o separację zawieszone postępowanie podejmuje się z mocy prawa, orzeczenia zaś, których wykonanie było wstrzymane, podlegają wykonaniu, jednak tylko co do okresu, za który w sprawie o rozwód lub o separację nie orzeczono o roszczeniach objętych za- wieszonym postępowaniem. W pozostałym zakresie postępowanie ulega z mo- cy prawa umorzeniu. Art. 4451 . § 1. Jeżeli sprawa o rozwód lub o separację jest w toku, nie może być wszczęte od- rębne postępowanie dotyczące władzy rodzicielskiej nad wspólnymi małolet- nimi dziećmi stron. W razie potrzeby orzeczenia o władzy rodzicielskiej, stosu- je się przepisy o postępowaniu zabezpieczającym. § 2. Postępowanie w sprawie dotyczącej władzy rodzicielskiej wszczęte przed wy- toczeniem powództwa o rozwód lub o separację ulega z urzędu zawieszeniu, a o władzy rodzicielskiej przez cały czas trwania sprawy o rozwód lub o separa- cję sąd orzeka w postępowaniu zabezpieczającym. Sąd postanowi podjąć po- stępowanie dotyczące władzy rodzicielskiej, jeżeli w prawomocnym orzecze- niu kończącym postępowanie w sprawie o rozwód lub o separację nie orzeczo- no o władzy rodzicielskiej. W przeciwnym wypadku postępowanie ulega umo- rzeniu. Art. 4452 . W każdym stanie sprawy o rozwód lub separację sąd może skierować strony do me- diacji w celu ugodowego załatwienia spornych kwestii dotyczących zaspokojenia potrzeb rodziny, alimentów, sposobu sprawowania władzy rodzicielskiej, kontaktów z dziećmi oraz spraw majątkowych podlegających rozstrzygnięciu w wyroku orzeka- jącym rozwód lub separację. Przepisy art. 436 § 3 i 4 stosuje się odpowiednio. Art. 446. W razie śmierci jednego z małżonków postępowanie umarza się. Liczba stron : 4 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc2 4 Rozdział 3 Inne sprawy Art. 447. § 1. Na wniosek osoby, która po śmierci jednego z małżonków zamierza wytoczyć powództwo o unieważnienie małżeństwa, sąd rejonowy miejsca zamieszkania zmarłego ustanawia kuratora. Jeżeli zmarli obydwoje małżonkowie, ustanawia się dwóch kuratorów. § 2. Przepis paragrafu poprzedzającego stosuje się odpowiednio do powództwa o ustalenie istnienia lub nieistnienia małżeństwa. Art. 448. § 1. Jeżeli powództwo o unieważnienie małżeństwa wytacza prokurator, pozywa on oboje małżonków, a w wypadku śmierci jednego z nich - kuratora ustanowio- nego na miejsce zmarłego małżonka. § 2. Przepis paragrafu poprzedzającego stosuje się odpowiednio do powództwa pro- kuratora o ustalenie istnienia lub nieistnienia małżeństwa. Art. 449. § 1. W sprawach o unieważnienie albo o ustalenie istnienia lub nieistnienia małżeń- stwa odpis pozwu doręcza się prokuratorowi i zawiadamia się go o terminach rozprawy. § 2. Jeżeli sprawa taka została wytoczona lub jest popierana przez prokuratora, nie stosuje się przepisów o zawieszeniu postępowania na zgodny wniosek stron lub z powodu niestawiennictwa obu stron. Art. 450. § 1. Postępowanie o unieważnienie małżeństwa w razie śmierci jednego z małżon- ków zawiesza się. § 2. Postępowanie umarza się, jeżeli zstępni małżonka, który wytoczył powództwo, nie zgłoszą w ciągu sześciu miesięcy po wydaniu postanowienia o zawieszeniu wniosku o podjęcie postępowania. § 3. W razie śmierci pozwanego małżonka, a jeżeli pozwanymi byli oboje małżon- kowie, w razie śmierci jednego z nich, postępowanie podejmuje się po ustano- wieniu przez sąd orzekający na posiedzeniu niejawnym kuratora, który wstępu- je na miejsce zmarłego małżonka. Art. 451. Przepisy art. 443, 444 i 445 stosuje się odpowiednio w sprawach o unieważnienie małżeństwa. Liczba stron : 5 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc2 5 Art. 452. W sprawach o zniesienie wspólności majątkowej między małżonkami stosuje się odpowiednio przepisy art. 426, 431, 432, 435 § 1, 441 i 446. Dział II Postępowanie w sprawach ze stosunków między rodzicami a dziećmi Art. 453. Przepisy niniejszego działu stosuje się w sprawach o ustalenie lub zaprzeczenie po- chodzenia dziecka, o unieważnienie uznania dziecka oraz o rozwiązanie przysposo- bienia. Art. 454. § 1. W sprawach o ustalenie ojcostwa prokurator wytaczając powództwo wskazuje w pozwie dziecko, na którego rzecz wytacza powództwo, oraz pozywa domnie- manego ojca dziecka, a jeżeli ten nie żyje - kuratora ustanowionego na jego miejsce. § 2. W sprawach o zaprzeczenie ojcostwa prokurator wytaczając powództwo pozywa męża matki dziecka, a jeżeli ten nie żyje - kuratora ustanowionego na jego miejsce oraz dziecko, jak również matkę dziecka, jeżeli ta żyje. § 3. W sprawach o unieważnienie uznania dziecka prokurator wytaczając powódz- two pozywa dziecko oraz mężczyznę, który dziecko uznał, a jeżeli ten nie żyje - kuratora ustanowionego na jego miejsce, a także matkę dziecka, jeżeli ta żyje. § 4. W sprawach o rozwiązanie przysposobienia prokurator wytaczając powództwo pozywa przysposabiającego oraz przysposobionego. Art. 4541 . § 1. Powództwo wzajemne o ustalenie ojcostwa jest niedopuszczalne. § 2. W czasie trwania procesu o ustalenie ojcostwa nie może być wszczęta odrębna sprawa o ustalenie ojcostwa. § 3. Strona pozwana w sprawie o ustalenie ojcostwa może jednak również żądać ustalenia ojcostwa. Art. 455. Rozprawa odbywa się bez względu na niestawiennictwo jednej ze stron. Art. 456. § 1. Postępowanie umarza się w razie śmierci jednej ze stron, a jeżeli w charakterze tej samej strony występuje kilka osób, w razie śmierci wszystkich tych osób, z zastrzeżeniem wyjątków przewidzianych w paragrafach następujących. § 2. W sprawie o ustalenie ojcostwa mężczyzny, który nie jest mężem matki, wyto- czonej przez dziecko albo matkę, jak również w sprawie wytoczonej przez Liczba stron : 6 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc2 6 dziecko bądź przeciwko mężowi jego matki o zaprzeczenie ojcostwa, bądź przeciwko mężczyźnie, który je uznał, o unieważnienie uznania, postępowanie zawiesza się w razie śmierci tych pozwanych do czasu ustanowienia przez sąd orzekający kuratora, który wstępuje do sprawy na miejsce zmarłego. To samo stosuje się w sprawie o rozwiązanie przysposobienia w razie śmierci przyspo- sabiającego. § 3. W sprawie o zaprzeczenie ojcostwa lub o unieważnienie uznania dziecka postę- powanie umarza się w razie śmierci dziecka. W sprawie o ustalenie ojcostwa postępowanie umarza się, jeżeli dziecko było pozwanym albo powodem i nie pozostawiło zstępnych. § 4. Postępowanie o ustalenie ojcostwa zawiesza się w razie śmierci dziecka będące- go powodem, jeżeli dziecko pozostawiło zstępnych. Sąd umorzy postępowanie, jeżeli zstępni powoda nie zgłoszą w ciągu sześciu miesięcy po wydaniu posta- nowienia o zawieszeniu wniosku o podjęcie postępowania. Art. 457. W sprawach o zaprzeczenie ojcostwa lub o unieważnienie uznania dziecka odpis pozwu doręcza się prokuratorowi i zawiadamia się go o terminach rozprawy. Art. 458. § 1. W sprawach objętych przepisami działu niniejszego stosuje się odpowiednio przepisy art. 426, 429, 431, 434 i 435. § 2. Jeżeli jednocześnie z ustaleniem ojcostwa dochodzi się związanych z tym rosz- czeń majątkowych, do części postępowania dotyczących tych roszczeń nie sto- suje się przepisów art. 429 i 456. W razie śmierci pozwanego postępowanie w części dotyczącej roszczeń majątkowych zawiesza się do czasu prawomocnego rozstrzygnięcia sprawy o ustalenie ojcostwa, po czym może ono być podjęte z udziałem następców prawnych zmarłego lub kuratora spadku. Dział III Postępowanie w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych Rozdział 1 Przepisy ogólne Art. 459. Przepisy niniejszego rozdziału stosuje się w sprawach z zakresu prawa pracy, a także w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych. Art. 460. § 1. Zdolność sądową i procesową ma także pracodawca, chociażby nie posiadał osobowości prawnej, a w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych zdol- ność tę ma organ rentowy. § 2. W razie potrzeby ustanowienia dla strony kuratora, postanowienie, o którym mowa w art. 69, może zapaść również z urzędu. Liczba stron : 7 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc2 7 Art. 461. § 1. Powództwo w sprawach z zakresu prawa pracy może być wytoczone bądź przed sąd właściwości ogólnej pozwanego, bądź przed sąd, w którego okręgu praca jest, była lub miała być wykonywana, bądź też przed sąd, w którego okręgu znajduje się zakład pracy. § 11 . Do właściwości sądów rejonowych, bez względu na wartość przedmiotu sporu, należą sprawy z zakresu prawa pracy o ustalenie istnienia stosunku pracy, o uznanie bezskuteczności wypowiedzenia stosunku pracy, o przywrócenie do pracy i przywrócenie poprzednich warunków pracy lub płacy oraz łącznie z nimi dochodzone roszczenia i o odszkodowanie w przypadku nieuzasadnione- go lub naruszającego przepisy wypowiedzenia oraz rozwiązania stosunku pra- cy, a także sprawy dotyczące kar porządkowych i świadectwa pracy oraz rosz- czenia z tym związane. § 2. W sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych właściwy do rozpoznania spra- wy jest sąd, w którego okręgu ma miejsce zamieszkania strona odwołująca się od decyzji wydanej przez organ rentowy, chyba że przepis odrębny stanowi in- aczej. § 21 . W sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych, w których wniesiono odwoła- nie od decyzji Zakładu Emerytalno-Rentowego Ministerstwa Spraw We- wnętrznych i Administracji, wojskowego organu emerytalnego albo organu emerytalnego właściwego w stosunku do funkcjonariuszy Służby Więziennej, właściwy jest sąd, w którego okręgu ma siedzibę ten organ. § 22 . W sprawach, w których nie można określić właściwości sądu według przepi- sów paragrafów poprzedzających, jak również w sprawach, w których ubezpie- czony zamieszkały na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej otrzymuje świad- czenie wypłacane przez wyznaczoną przez Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Spo- łecznych jednostkę organizacyjną tego Zakładu, właściwy jest sąd, w którego okręgu ma siedzibę organ rentowy. § 3. Sąd właściwy może na zgodny wniosek stron przekazać sprawę do rozpoznania innemu sądowi równorzędnemu, rozpoznającemu sprawę z zakresu prawa pra- cy lub ubezpieczeń społecznych, jeżeli przemawiają za tym względy celowości. Postanowienie w tym przedmiocie może zapaść na posiedzeniu niejawnym. Sąd, któremu sprawa została przekazana, jest związany postanowieniem sądu przekazującego. Art. 462. W sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych organizacje społecz- ne, o których mowa w art. 61, a także inspektorzy pracy w zakresie określonym w art. 631, mogą powodować wszczęcie postępowania na rzecz pracowników oraz ubezpieczonych. Przepisy art. 61-63 stosuje się odpowiednio. [Art. 463. § 1. Pracownik dochodzący roszczeń z zakresu prawa pracy oraz ubezpieczony nie mają obowiązku uiszczania opłat sądowych. § 11. Przepis § 1 stosuje się także w sprawie o ustalenie istnienia stosunku pracy wy- toczonej z powództwa inspektora pracy. art. 463 uchyla się z dn. 2.03.2006 r. (Dz.U. z 2005 r. Nr 167, poz. 1398). Liczba stron : 8 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc2 8 § 2. Wydatki związane z czynnościami podejmowanymi w toku postępowania w sprawach z zakresu prawa pracy - o roszczenia pracownika-- ponosi tymcza- sowo Skarb Państwa. Sąd w orzeczeniu kończącym postępowanie w instancji rozstrzyga o tych wydatkach, stosując odpowiednio przepisy o kosztach sądo- wych w sprawach cywilnych, z tym że obciążenie pracownika tymi wydatkami może nastąpić w wypadkach szczególnie uzasadnionych. § 3. Wydatki związane z czynnościami podejmowanymi w toku postępowania w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych ponosi Skarb Państwa.] Art. 464. § 1. Odrzucenie pozwu nie może nastąpić z powodu niedopuszczalności drogi sądo- wej, gdy do rozpoznania sprawy właściwy jest inny organ. W tym wypadku sąd przekaże mu sprawę. Postanowienie sądu o przekazaniu sprawy może zapaść na posiedzeniu niejawnym. Jeżeli jednak organ ten uprzednio uznał się za nie- właściwy, sąd rozpozna sprawę. § 2. Wniesienie do sądu pozwu, przekazanego następnie stosownie do paragrafu po- przedzającego, wywołuje skutki, jakie ustawa wiąże z wytoczeniem powódz- twa. Art. 465. § 1. Pełnomocnikiem pracownika lub ubezpieczonego może być również przedsta- wiciel związku zawodowego lub inspektor pracy albo pracownik zakładu pra- cy, w którym mocodawca jest lub był zatrudniony, a ubezpieczonego - także przedstawiciel organizacji zrzeszającej emerytów i rencistów. § 2. Do odbioru należności zasądzonych na rzecz pracownika lub ubezpieczonego jest wymagane pełnomocnictwo szczególne, udzielone po powstaniu tytułu eg- zekucyjnego. Art. 466. Pracownik lub ubezpieczony działający bez adwokata lub radcy prawnego może zgłosić w sądzie właściwym ustnie do protokołu powództwo oraz treść środków od- woławczych i innych pism procesowych. Art. 467. § 1. Niezwłocznie po wniesieniu sprawy przewodniczący lub wyznaczony przez nie- go sędzia dokonuje jej wstępnego badania. § 2. Wstępne badanie sprawy polega na ustaleniu, czy pismo wszczynające postępo- wanie sądowe spełnia niezbędne wymagania, pozwalające nadać mu dalszy bieg, oraz na podjęciu czynności umożliwiających rozstrzygnięcie sprawy na pierwszym posiedzeniu. § 3. Po wstępnym badaniu sprawy przewodniczący wzywa do usunięcia braków formalnych pisma tylko wówczas, gdy braki te nie dadzą się usunąć w toku czynności wyjaśniających. § 4. Jeżeli w toku wstępnego badania sprawy z zakresu ubezpieczeń społecznych okaże się, że występują istotne braki w materiale, a przeprowadzenie jego uzu- pełnienia w postępowaniu sądowym byłoby połączone ze znacznymi trudno- Liczba stron : 9 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc2 9 ściami, przewodniczący lub wyznaczony przez niego sędzia może zwrócić or- ganowi rentowemu akta sprawy w celu uzupełnienia materiału sprawy. To sa- mo dotyczy wypadku, w którym decyzja organu rentowego nie zawiera: 1) podstawy prawnej i faktycznej, 2) wskazania sposobu wyliczenia świadczenia, 3) stosownego pouczenia o skutkach prawnych decyzji i trybie jej zaskarżenia. Art. 468. § 1. Sąd podejmie czynności wyjaśniające, jeżeli przemawiają za tym wyniki wstęp- nego badania sprawy, a także gdy sprawa nie była przedmiotem postępowania przed komisją pojednawczą, chyba że czynności te nie przyspieszą postępowa- nia lub są oczywiście niecelowe z innych przyczyn. § 2. Czynności wyjaśniające mają na celu: 1) usunięcie braków formalnych pism procesowych, w tym w szczególności dokładniejsze określenie zgłoszonych żądań, 2) w sprawach z zakresu prawa pracy - wyjaśnienie stanowisk stron oraz skło- nienie ich do pojednania i zawarcia ugody, 3) ustalenie, jakie z istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy okoliczności są spor- ne między stronami oraz czy i jakie dowody należy przeprowadzić w celu ich wyjaśnienia, 4) wyjaśnienie innych okoliczności, mających znaczenie dla prawidłowego i szybkiego rozstrzygnięcia sprawy. § 3. Czynności wyjaśniające przeprowadza się bez udziału ławników. § 4. Postanowienie określające środki dowodowe i fakty podlegające stwierdzeniu może zapaść na posiedzeniu niejawnym. Art. 469. Sąd uzna zawarcie ugody, cofnięcie pozwu, sprzeciwu lub środka odwoławczego oraz zrzeczenie się lub ograniczenie roszczenia za niedopuszczalne także wówczas, gdyby czynność ta naruszała słuszny interes pracownika lub ubezpieczonego. Art. 470. W razie podjęcia czynności wyjaśniających lub zarządzenia osobistego stawiennic- twa na rozprawę, strona pozwana powinna być reprezentowana przez osobę obezna- ną ze stanem faktycznym sprawy i uprawnioną do zawarcia ugody. Art. 471. Termin rozprawy powinien być wyznaczony tak, aby od daty zakończenia czynności wyjaśniających, a jeżeli nie podjęto tych czynności - od daty wniesienia pozwu lub odwołania, do rozprawy nie upłynęło więcej niż dwa tygodnie, chyba że zachodzą nie dające się usunąć przeszkody. Liczba stron : 10 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc2 10 Art. 472. § 1. Sąd może wzywać strony, świadków, biegłych lub inne osoby w sposób, który uzna za najbardziej celowy, nawet z pominięciem sposobów przewidzianych przez przepisy ogólne, jeżeli uzna to za niezbędne do przyśpieszenia rozpozna- nia sprawy. Dotyczy to również doręczeń oraz zarządzeń mających na celu przygotowanie rozprawy, zwłaszcza zaś żądania przedstawienia niezbędnych do rozstrzygnięcia sprawy akt osobowych i innych dokumentów. § 2. Wezwanie i doręczenie dokonane w powyższy sposób wywołuje skutki przewi- dziane w kodeksie, jeżeli jest niewątpliwe, że doszło ono do wiadomości adre- sata. Art. 473. § 1. W sprawach przewidzianych w niniejszym dziale nie stosuje się przepisów ogra- niczających dopuszczalność dowodu ze świadków i z przesłuchania stron. § 2. Opinie dotyczące oceny niezdolności do pracy lub niezdolności do samodzielnej egzystencji wydaje biegły - lekarz legitymujący się świadectwem potwierdza- jącym umiejętności w zakresie orzecznictwa lekarskiego, uzyskanym w trybie określonym w przepisach o zawodzie lekarza dla świadectw potwierdzających posiadanie umiejętności z zakresu węszych dziedzin medycyny. Art. 474. W razie stwierdzenia w toku rozpoznawania sprawy poważnego uchybienia przepi- som prawa przez zakład pracy lub organ rentowy, sąd zwraca na nie uwagę właści- wemu organowi, a w razie potrzeby zawiadamia o tym prokuratora. Art. 475. Jeżeli strona bez usprawiedliwionych powodów nie wykona w toku postępowania postanowień lub zarządzeń, sąd może skazać ją na grzywnę według przepisów o ka- rach za niestawiennictwo świadka i odmówić przyznania kosztów lub zastosować jeden z tych środków; nie może jednak nakazać przymusowego sprowadzenia jej do sądu. Gdy stroną tą jest jednostka organizacyjna, grzywnie podlega pracownik od- powiedzialny za wykonanie postanowień lub zarządzeń, a w razie nie wyznaczenia takiego pracownika lub niemożności jego ustalenia - kierownik tej jednostki. Art. 4751. Przepisów art. 466, 467, 468, 470 i 471 nie stosuje się do skargi kasacyjnej i do postępowania przed Sądem Najwyższym, wywołanego jej wniesieniem. Art. 476. § 1. Przez sprawy z zakresu prawa pracy rozumie się sprawy: 1) o roszczenia ze stosunku pracy lub z nim związane, 11) o ustalenie istnienia stosunku pracy, jeżeli łączący strony stosunek prawny, wbrew zawartej między nimi umowie, ma cechy stosunku pracy, Liczba stron : 11 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc2 11 2) o roszczenia z innych stosunków prawnych, do których z mocy odrębnych przepisów stosuje się przepisy prawa pracy, 3) o odszkodowania dochodzone od zakładu pracy na podstawie przepisów o świadczeniach z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych. § 2. Przez sprawy z zakresu ubezpieczeń społecznych rozumie się sprawy, w których wniesiono odwołanie od decyzji organów rentowych, dotyczących: 1) ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia rodzinnego, 2) emerytur i rent, 3) (uchylony), 4) innych świadczeń w sprawach należących do właściwości Zakładu Ubezpie- czeń Społecznych, 5) odszkodowań przysługujących w razie wypadków i chorób pozostających w związku ze służbą wojskowa, albo służbą w Policji lub Służbie Więziennej. § 3. Przez sprawy z zakresu ubezpieczeń społecznych rozumie się także sprawy wszczęte na skutek niewydania przez organ rentowy decyzji we właściwym terminie, a także sprawy, w których wniesiono odwołanie od orzeczenia Wo- jewódzkiego Zespołu do Spraw Orzekania o Stopniu Niepełnosprawności oraz sprawy o roszczenia ze stosunków prawnych między członkami otwartych fun- duszy emerytalnych a tymi funduszami lub ich organami. § 4. Przez organy rentowe rozumie się: 1) jednostki organizacyjne Zakładu Ubezpieczeń Społecznych określone w przepisach o systemie ubezpieczeń społecznych, właściwe do wydawania decyzji w sprawach świadczeń, 2) kolejowe jednostki organizacyjne, 3) wojskowe organy emerytalne oraz organy emerytalne resortów spraw we- wnętrznych i sprawiedliwości, a także inne organy wojskowe i organy re- sortów spraw wewnętrznych i sprawiedliwości, - właściwe do wydania decyzji w sprawach o których w § 2, a także Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego. § 5. Przez użyte w niniejszym dziale określenie 1) pracownik - rozumie się również: a) członka rolniczej spółdzielni produkcyjnej, osobę świadczącą pracę na podstawie umowy o pracę nakładczą oraz członków rodziny i spadko- bierców pracownika, członka rolniczej spółdzielni produkcyjnej i osoby świadczącej pracę na podstawie umowy o pracę nakładczą, a także inne osoby, którym z mocy odrębnych przepisów przysługują roszczenia z zakresu prawa pracy, b) osobę dochodzącą od zakładu pracy odszkodowania lub ustalenia uprawnień do świadczeń na podstawie przepisów o świadczeniach z ty- tułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, 2) ubezpieczony - rozumie się osobę ubiegającą się o: a) świadczenie z ubezpieczeń społecznych lub z ubezpieczenia rodzinnego albo o emeryturę lub rentę, Liczba stron : 12 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc2 12 b) ustalenie istnienia bądź nieistnienia obowiązku ubezpieczenia, jego za- kresu lub wymiaru składki z tego tytułu, c) świadczenia w sprawach należących do właściwości Zakładu Ubezpie- czeń Społecznych, d) odszkodowanie przysługujące w razie wypadku i choroby pozostającej w związku ze służbą wojskową albo służbą w Policji lub w Służbie Więziennej. Rozdział 2 Postępowanie w sprawach z zakresu prawa pracy Art. 477. W postępowaniu wszczętym z powództwa pracownika wezwania do udziału w spra- wie, o którym mowa w art. 194 § 1 i § 3, sąd może dokonać również z urzędu. Prze- wodniczący poucza pracownika o roszczeniach wynikających z przytoczonych przez niego faktów. Art. 4771 . Jeżeli pracownik dokonał wyboru jednego z przysługujących mu alternatywnie rosz- czeń, a zgłoszone roszczenie okaże się nieuzasadnione, sąd może z urzędu uwzględ- nić inne roszczenie alternatywne. Art. 4772. § 1. Zasądzając należność pracownika w sprawach z zakresu prawa pracy, sąd z urzędu nada wyrokowi przy jego wydaniu rygor natychmiastowej wykonalno- ści w części nie przekraczającej pełnego jednomiesięcznego wynagrodzenia pracownika. Przepis art. 334 § 4 i art. 335 § 1 zdanie drugie stosuje się odpo- wiednio; nie stosuje się przepisu art. 335 § 2. § 2. Uznając wypowiedzenie umowy o pracę za bezskuteczne, sąd na wniosek pra- cownika może w wyroku nałożyć na zakład pracy obowiązek dalszego zatrud- nienia pracownika do czasu prawomocnego rozpoznania sprawy. Art. 4773 -4775 . (uchylone). Art. 4776. § 1. Wyrok sądu pierwszej instancji zasądzający świadczenia na rzecz pracownika lub członków jego rodziny, w stosunku do którego sąd drugiej instancji oddalił apelację zakładu pracy, podlega natychmiastowemu wykonaniu także w części, w której sąd nie nadał mu rygoru natychmiastowej wykonalności na podstawie art. 4772. § 2. Przepis § 1 stosuje się również do wyroków sądu drugiej instancji zasądzają- cych świadczenia na rzecz pracownika lub członków jego rodziny. Liczba stron : 13 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc2 13 § 3. Sąd drugiej instancji nadaje z urzędu wyrokowi, o którym mowa w § 1 i 2, klauzulę wykonalności w dniu ogłoszenia wyroku i wyrok zaopatrzony klauzu- lą wydaje uprawnionemu. Art. 4777. Przepisów art. 464, 467, 468, 470-473 nie stosuje się w sprawach, w których pra- cownik jest stroną pozwaną. Rozdział 3 Postępowanie w sprawach z zakresuubezpieczeń społecznych Art. 4778. § 1. Do właściwości sądów okręgowych należą sprawy z zakresu ubezpieczeń spo- łecznych z wyjątkiem spraw, dla których zastrzeżona jest właściwość sądów re- jonowych. § 2. Do właściwości sądów rejonowych należą sprawy: 1) o zasiłek chorobowy, wyrównawczy, opiekuńczy, macierzyński, porodowy, pogrzebowy, rodzinny oraz o dodatki do zasiłku rodzinnego, 2) o świadczenie rehabilitacyjne, 3) o odszkodowanie z tytułu wypadku przy pracy w gospodarstwie rolnym, wypadku w drodze do pracy lub z pracy, wypadku przy pracy lub choroby zawodowej, wypadku lub choroby zawodowej pozostającej w związku z czynną służbą wojskową albo służbą w Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Straży Granicznej, Biurze Ochrony Rządu, Służbie Więziennej, Państwowej Straży Pożarnej i Służbie Celnej, 4) o ustalenie niepełnosprawności lub stopnia niepełnosprawności, 5) (uchylony), 6) o świadczenie z tytułu funduszu alimentacyjnego. Art. 4779. § 1. Odwołanie od decyzji organów rentowych wnosi się na piśmie do organu, który wydał decyzję, lub do protokołu sporządzonego przez ten organ, w terminie miesiąca od doręczenia odpisu decyzji. § 2. Organ rentowy, o którym mowa w § 1, przekazuje niezwłocznie odwołanie wraz z aktami sprawy do sądu z zachowaniem przepisów odrębnych. Organ ten, je- żeli uzna odwołanie w całości za słuszne, może zmienić lub uchylić zaskarżoną decyzję. W tym wypadku odwołaniu nie nadaje się dalszego biegu. § 21 . Jeżeli w odwołaniu od decyzji organu rentowego wskazano nowe okoliczności dotyczące niezdolności do pracy lub niezdolności do samodzielnej egzystencji, które powstały po dniu wydania orzeczenia przez lekarza orzecznika Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, od którego nie wniesiono sprzeciwu lub orzeczenia komisji lekarskiej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, organ rentowy nie prze- kazuje odwołania do sądu, lecz kieruje do lekarza orzecznika do ponownego rozpatrzenia. Organ rentowy uchyla poprzednią decyzję, rozpatruje nowe oko- liczności i wydaje nową decyzję, od której przysługuje odwołanie do sądu. Liczba stron : 14 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc2 14 Przepis ten stosuje się także wówczas, gdy nie można ustalić daty powstania wskazanych w odwołaniu nowych okoliczności. § 3. Sąd odrzuci odwołanie wniesione po upływie terminu, chyba że przekroczenie terminu nie jest nadmierne i nastąpiło z przyczyn niezależnych od odwołujące- go się. § 31 . Sąd odrzuci odwołanie w sprawie o świadczenie z ubezpieczeń społecznych, do którego prawo jest uzależnione od stwierdzenia niezdolności do pracy lub nie- zdolności do samodzielnej egzystencji, a podstawę do wydania decyzji stanowi orzeczenie lekarza orzecznika Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, jeżeli osoba zainteresowana nie wniosła sprzeciwu od tego orzeczenia do komisji lekarskiej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych i odwołanie jest oparte wyłącznie na zarzu- tach dotyczących tego orzeczenia. Jeeli odwołanie opiera się take na zarzucie nie rozpatrzenia wniesionego po terminie sprzeciwu od tego orzeczenia, a wniesienie sprzeciwu po terminie nastąpiło z przyczyn niezalenych od osoby zainteresowanej, sąd uchyla decyzję, przekazuje sprawę do ponownego rozpo- znania organowi rentowemu i umarza postępowanie. W takim przypadku organ rentowy kieruje sprzeciw do rozpatrzenia do komisji lekarskiej Zakładu Ubez- pieczeń Społecznych. § 32 . W przypadkach, o których mowa w § 31 , postanowienie sądu moe zapaść na posiedzeniu niejawnym. § 4. Jeżeli organ rentowy nie wydał decyzji w terminie dwóch miesięcy, licząc od dnia zgłoszenia roszczenia w sposób przepisany, odwołanie można wnieść w każdym czasie po upływie tego terminu. § 5. Ubezpieczony może również wnieść odwołanie - z wyłączeniem odwołania, o którym mowa w § 4 - do protokołu w sądzie właściwym do rozpoznania spra- wy albo w sądzie właściwym dla jego miejsca zamieszkania. § 6. Sąd, do którego wniesiono odwołanie, niezwłocznie przekazuje protokół orga- nowi, od którego pochodzi zaskarżona decyzja, chyba że sąd ten jest właściwy do jego rozpoznania. W takim wypadku przewodniczący niezwłocznie zażąda akt sprawy i nada bieg odwołaniu, przesyłając odpis protokołu organowi, od którego pochodzi zaskarżona decyzja. Art. 47710. § 1. Odwołanie powinno zawierać oznaczenie zaskarżonej decyzji, określenie i zwięzłe uzasadnienie zarzutów i wniosków oraz podpis ubezpieczonego albo jego przedstawiciela ustawowego lub pełnomocnika. § 2. Jeżeli ubezpieczony zgłosił nowe żądanie, dotychczas nie rozpoznane przez or- gan rentowy, sąd przyjmuje to żądanie do protokołu i przekazuje go do rozpo- znania organowi rentowemu. Art. 47711. § 1. Stronami są ubezpieczony, inna osoba, której praw i obowiązków dotyczy za- skarżona decyzja, organ rentowy i zainteresowany. § 2. Zainteresowanym jest ten, czyje prawa lub obowiązki zależą od rozstrzygnięcia sprawy. Jeżeli osoba taka nie została wezwana do udziału w sprawie przed or- ganem rentowym, sąd wezwie ją do udziału w postępowaniu bądź z urzędu, bądź na jej wniosek lub na wniosek jednej ze stron. Liczba stron : 15 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc2 15 Art. 47712. Nie jest dopuszczalne zawarcie ugody. Art. 47713. Zmiana przez organ rentowy zaskarżonej decyzji przed rozstrzygnięciem sprawy przez sąd - przez wydanie decyzji uwzględniającej w całości lub w części żądanie strony - powoduje umorzenie postępowania w całości lub w części. Poza tym zmiana lub wykonanie decyzji nie ma wpływu na bieg sprawy. Art. 47714. § 1. Sąd oddala odwołanie, jeżeli nie ma podstaw do jego uwzględnienia. § 2. W razie uwzględnienia odwołania sąd zmienia zaskarżoną decyzję w całości lub w części i orzeka co do istoty sprawy. § 3. Jeżeli odwołanie wniesiono w związku z niewydaniem decyzji przez organ ren- towy, sąd w razie uwzględnienia odwołania zobowiązuje organ rentowy do wydania decyzji w określonym terminie, zawiadamiając o tym organ nadrzęd- ny, lub orzeka co do istoty sprawy. § 4. W sprawie o świadczenie z ubezpieczeń społecznych, do którego prawo jest uzależnione od stwierdzenia niezdolności do pracy lub niezdolności do samo- dzielnej egzystencji, a podstawę do wydania decyzji stanowi orzeczenie lekarza orzecznika Zakładu Ubezpieczeń Społecznych lub orzeczenie komisji lekar- skiej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych i odwołanie od decyzji opiera się wy- łącznie na zarzutach dotyczących tego orzeczenia, sąd nie orzeka co do istoty sprawy na podstawie nowych okoliczności dotyczących stwierdzenia niezdol- ności do pracy lub niezdolności do samodzielnej egzystencji, które powstały po dniu złożenia odwołania od tej decyzji. W tym przypadku sąd uchyla decyzję, przekazuje sprawę do rozpoznania organowi rentowemu i umarza postępowa- nie. Art. 47714a. Sąd drugiej instancji uchylając wyrok i poprzedzającą go decyzję organu rentowego może sprawę przekazać do ponownego rozpoznania bezpośrednio organowi rento- wemu. Art. 47715 . (uchylony). Art. 47716 . Przepisy art. 4779 § 21 i § 3, art. 47712 oraz art. 47714 § 4 stosuje się odpowiednio w sprawach o świadczenia z ubezpieczenia społecznego rolników. Liczba stron : 16 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc2 16 DZIAŁ IV Postępowanie w sprawach o naruszenie posiadania Art. 478. W sprawach o naruszenie posiadania sąd bada jedynie ostatni stan posiadania i fakt jego naruszenia, nie rozpoznając samego prawa ani dobrej wiary pozwanego. Art. 479. W sprawach o naruszenie posiadania powództwo wzajemne nie jest dopuszczalne. Dział IVa Postępowanie w sprawach gospodarczych Rozdział 1 Przepisy ogólne Art. 4791. § 1. Przepisy niniejszego działu stosuje się w sprawach ze stosunków cywilnych między przedsiębiorcami, w zakresie prowadzonej przez nie działalności go- spodarczej (sprawy gospodarcze). § 2. Sprawami gospodarczymi, w rozumieniu niniejszego działu, są także sprawy: 1) ze stosunku spółki, 2) przeciwko przedsiębiorcom o zaniechanie naruszania środowiska i przywró- cenie do stanu poprzedniego lub naprawienie szkody z tym związanej oraz zakazanie lub ograniczenie działalności zagrażającej środowisku, 3) należące do właściwości sądów na podstawie przepisów o ochronie konku- rencji, Prawa energetycznego, Prawa telekomunikacyjnego, Prawa poczto- wego oraz przepisów o transporcie kolejowym, 4) przeciwko przedsiębiorcom o uznanie postanowień umownych za niedozwo- lone. Art. 4792. § 1. Przedsiębiorcami są w szczególności podmioty określone w przepisach o dzia- łalności gospodarczej, w przepisach o działalności gospodarczej z udziałem podmiotów zagranicznych oraz o zasadach prowadzenia na terytorium Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej działalności gospodarczej w zakresie drobnej wy- twórczości przez zagraniczne osoby prawne i fizyczne, a także banki. § 2. Przepisów niniejszego działu nie stosuje się w sprawach, w których przynajm- niej jedną ze stron jest: 1) osoba fizyczna prowadząca osobiście, nie wymagającą zgłoszenia do Kra- jowego Rejestru Sądowego, działalność gospodarczą, z której zarobek sta- nowi dodatkowe źródło dochodu, Liczba stron : 17 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc2 17 2) indywidualny rolnik w zakresie prowadzonej przez niego działalności wy- twórczej, dotyczącej produkcji roślinnej, zwierzęcej, ogrodnictwa i sadow- nictwa. Art. 4793. § 1. Sprawy gospodarcze, w tym rozpoznawane w postępowaniu nakazowym i upo- minawczym, należą do właściwości sądów okręgowych, z wyjątkiem spraw, dla których zastrzeżona jest właściwość sądów rejonowych lub sądu antymo- nopolowego. § 2. Do właściwości sądów rejonowych należą sprawy: 1) w których wartość przedmiotu sporu nie przekracza stu tysięcy złotych, w tym sprawy rozpoznawane w postępowaniu nakazowym i upominaw- czym, 2) (uchylony), 3) inne, przekazane tym sądom przez odrębne przepisy. Art. 4794. Przepis art. 34 ma zastosowanie również w sprawach o zawarcie umowy, ustalenie jej treści oraz o zmianę umowy. Art. 4795 . (uchylony). Art. 4796. Organizacje przedsiębiorców, za zgodą zrzeszonego w nich przedsiębiorcy, mogą wziąć udział w toczącym się postępowaniu, w którym przedsiębiorca ten występuje w charakterze strony. Art. 62 i 63 stosuje się odpowiednio. Art. 4796a . § 1. Jeżeli przepisy odrębne przyznają określonym podmiotom, które nie uczestniczą w sprawie, uprawnienie do przedstawiania sądowi istotnego dla sprawy poglą- du, do podmiotów tych stosuje się odpowiednio art. 63. Jednak na wniosek podmiotu uprawnionego sąd może zezwolić, aby pogląd został przedstawiony także ustnie na rozprawie. § 2. Na wniosek podmiotu uprawnionego sąd udostępnia akta sprawy w zakresie niezbędnym do przedstawienia poglądu. Art. 4797. W postępowaniu przed sądem gospodarczym zdolność sądową mają także przedsię- biorcy będący jednostkami organizacyjnymi, nie mającymi osobowości prawnej, utworzonymi zgodnie z przepisami prawa, jeżeli ich przedmiot działania obejmuje prowadzenie działalności gospodarczej. Liczba stron : 18 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc2 18 Art. 4798 . Pełnomocnikiem zagranicznego przedsiębiorcy może być również pełnomocnik ustanowiony do reprezentowania tego przedsiębiorcy wobec polskich organów ad- ministracji publicznej, na podstawie przepisów o zasadach prowadzenia na teryto- rium Rzeczypospolitej Polskiej działalności gospodarczej w zakresie drobnej wy- twórczości przez zagraniczne osoby prawne i fizyczne, a także banki. Art. 4799. § 1. W toku sprawy strona reprezentowana przez adwokata, radcę prawnego lub rzecznika patentowego jest obowiązana doręczyć odpisy pism procesowych z załącznikami bezpośrednio stronie przeciwnej. Do pisma procesowego wnie- sionego do sądu strona dołącza dowód doręczenia drugiej stronie odpisu pisma albo dowód wysłania go listem poleconym. Pisma, do których nie dołączono dowodu doręczenia albo dowodu wysłania listem poleconym, podlegają zwro- towi bez wzywania do usunięcia tego braku. § 2. Przepis § 1 nie dotyczy wniesienia pozwu wzajemnego, apelacji, skargi kasa- cyjnej, zażalenia, sprzeciwu od wyroku zaocznego, sprzeciwu od nakazu zapła- ty, zarzutów od nakazu zapłaty, wniosku o zabezpieczenie powództwa i skargi o wznowienie postępowania, które strona jest obowiązana złożyć w sądzie z odpisami dla strony przeciwnej. Art. 47910. Sąd, z urzędu lub na wniosek, zarządza odbycie posiedzenia lub jego części przy drzwiach zamkniętych także wtedy, gdy mogą być ujawnione okoliczności stanowią- ce tajemnicę produkcyjną lub handlową strony. Art. 47911. Sąd umarza postępowanie zawieszone na zgodny wniosek stron oraz z przyczyn wskazanych w art. 177 § 1 pkt 5 i 6, jeżeli wniosek o podjęcie postępowania nie zo- stał zgłoszony w ciągu roku od daty postanowienia o zawieszeniu. Art. 47912. § 1. W pozwie powód jest obowiązany podać wszystkie twierdzenia oraz dowody na ich poparcie pod rygorem utraty prawa powoływania ich w toku postępowania, chyba że wykaże, iż ich powołanie w pozwie nie było możliwe albo że potrze- ba powołania wynikła później. § 2. Powód powinien dołączyć do pozwu odpis reklamacji lub wezwania do dobro- wolnego spełnienia żądania i oświadczenia co do stanowiska pozwanego w tym przedmiocie oraz informację lub odpisy pism świadczących o próbie wyjaśnie- nia spornych kwestii w drodze rokowań. § 3. Niezłożenie odpisu wezwania do dobrowolnego spełnienia żądania lub reklama- cji może być usunięte w trybie art. 130. § 4. Niezależnie od wyniku sprawy sąd może obciążyć kosztami procesu w całości lub w części tę stronę, która przez zaniechanie czynności wymienionych w § 1 Liczba stron : 19 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc2 19 przyczyniła się do zbędnego wytoczenia sprawy lub wadliwego określenia jej zakresu. Art. 47913. § 1. Sąd może uznać za niedopuszczalne cofnięcie pozwu, zrzeczenie się lub ograni- czenie roszczenia tylko wtedy, gdy okoliczności sprawy wskazują, że wymie- nione czynności są wynikiem niedozwolonych praktyk monopolistycznych lub ograniczających samodzielność przedsiębiorców, albo gdy wymaga tego ochrona produkcji należytej jakości. § 2. Sąd uzna ugodę zawartą przez strony za niedopuszczalną tylko wtedy, gdy jej treść jest niezgodna z prawem lub sprzeczna z zasadami współżycia społeczne- go albo zmierza do obejścia prawa, a także wtedy, gdy wymaga tego ochrona środowiska lub ochrona produkcji należytej jakości. Art. 47914. § 1. W sprawach, w których sąd nie wydał nakazu zapłaty w postępowaniu naka- zowym lub upominawczym, pozwany jest obowiązany do wniesienia odpowie- dzi na pozew w terminie dwutygodniowym od otrzymania pozwu. § 2. W odpowiedzi na pozew pozwany jest obowiązany podać wszystkie twierdze- nia, zarzuty oraz dowody na ich poparcie pod rygorem utraty prawa powoły- wania ich w toku postępowania, chyba że wykaże, iż ich powołanie w odpo- wiedzi na pozew nie było możliwe, albo że potrzeba powołania wynikła póź- niej. Art. 47912 § 4 stosuje się odpowiednio. Art. 47915 . (uchylony). Art. 47916. Sąd powinien dążyć do wydania wyroku w sprawie w terminie trzech miesięcy od daty złożenia pozwu. Sprawy o zawarcie, zmianę i rozwiązanie umowy oraz o usta- lenie jej treści powinny być rozpoznawane w pierwszej kolejności. Art. 47917 . Sąd może wydać wyrok na posiedzeniu niejawnym, gdy pozwany uznał powództwo. Art. 47918. § 1. (uchylony). § 2. Sąd może wydać wyrok zaoczny na posiedzeniu niejawnym, gdy pozwany nie złożył odpowiedzi na pozew. § 3. Do sprzeciwu od wyroku zaocznego przepis art. 47914 § 2 stosuje się odpowied- nio. Art. 47919. § 1. Wyroki o których mowa w art. 47917 i art. 47918, wiążą sąd od chwili podpisania sentencji. Liczba stron : 20 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc2 20 § 2. Wyroki wymienione w § 1 sąd z urzędu doręcza obu stronom z pouczeniem o przysługujących im środkach zaskarżenia. Art. 47920 . (uchylony). Art. 47921 . (uchylony). Art. 47922. Po upływie dwóch lat od uprawomocnienia się wyroku nie można żądać wznowienia postępowania, chyba że strona była pozbawiona możliwości działania lub nie była należycie reprezentowana. Art. 47923 -47927 . (uchylone). Rozdział 2 Postępowanie w sprawach z zakresu ochrony konkurencji Art. 47928 . § 1. Sąd Okręgowy w Warszawie - sąd ochrony konkurencji i konsumentów jest wła- ściwy w sprawach: 1) odwołań od decyzji Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumen- tów, zwanego w przepisach niniejszego rozdziału ,,Prezesem Urzędu", 2) zażaleń na postanowienia wydawane przez Prezesa Urzędu w postępo- waniach prowadzonych na podstawie przepisów ustawy z dnia 15 grud- nia 2000 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz.U. Nr 122, poz.1319) lub przepisów odrębnych, 3) zażaleń na postanowienia wydawane przez Prezesa Urzędu w postępo- waniu zabezpieczającym prowadzonym na podstawie przepisów ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, 4) zażaleń na postanowienia wydawane w postępowaniu egzekucyjnym prowadzonym w celu wykonania obowiązków wynikających z decyzji i postanowień wydawanych przez Prezesa Urzędu. § 2. Odwołanie od decyzji Prezesa Urzędu wnosi się za jego pośrednictwem do sądu ochrony konkurencji i konsumentów w terminie dwutygodniowym od dnia do- ręczenia decyzji. § 3. Odwołanie od decyzji Prezesa Urzędu powinno czynić zadość wymaganiom przepisanym dla pisma procesowego oraz zawierać oznaczenie zaskarżonej de- cyzji, przytoczenie zarzutów, zwięzłe ich uzasadnienie, wskazanie dowodów, a także zawierać wniosek o uchylenie lub zmianę decyzji w całości lub w części. § 3 niezgodny z Konstytucją w zakresie, w jakim uniemożliwia zamieszczenie w odwołaniu od decyzji Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów do Sądu Okręgowego w Warszawie - sądu ochrony konkurencji i konsumentów wniosku o uchylenie zaskarżonej decyzji w całości - wyrok TK (Dz.U. z 2005 r. Nr 22, poz. 185) Liczba stron : 21 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc2 21 Art. 47929 . § 1. Stroną postępowania przed sądem ochrony konkurencji i konsumentów jest Prezes Urzędu oraz podmiot będący stroną w postępowaniu przed Prezesem Urzędu, a także wnoszący zażalenie. § 2. W postępowaniu przed sądem ochrony konkurencji i konsumentów mogą brać udział jako uczestnicy podmioty dopuszczone do udziału w postępowaniu przed Prezesem Urzędu jako podmioty zainteresowane. § 3. Pełnomocnikiem Prezesa Urzędu może być pracownik Urzędu Ochrony Konku- rencji i Konsumentów. Art. 47930 . W razie wniesienia odwołania od decyzji Prezesa Urzędu, sąd ochrony konkurencji i konsumentów może, na wniosek strony, która wniosła odwołanie, wstrzymać wyko- nanie decyzji do czasu rozstrzygnięcia sprawy. Postanowienie może być wydane na posiedzeniu niejawnym. [Art. 47931 . § 1. Sąd ochrony konkurencji i konsumentów oddala odwołanie od decyzji Prezesa Urzędu, jeżeli nie ma podstaw do jego uwzględnienia. § 2. Sąd ochrony konkurencji i konsumentów odrzuca odwołanie wniesione po upły- wie terminu do jego wniesienia, niedopuszczalne z innych przyczyn, a także wtedy gdy nie uzupełniono w wyznaczonym terminie braków odwołania. § 3. Sąd ochrony konkurencji i konsumentów, uwzględniając odwołanie od decyzji, zmienia decyzję w całości lub w części i orzeka co do istoty sprawy.] art. 47931 niezgodny z Konstytucją przez to, że ustalając katalog rozstrzygnięć zawierających zarówno cechy postępowania pierwszoinstancyjnego, jak i odwo- ławczego uniemożliwia właściwą kontrolę instancyjną, pozbawiając stronę apela- cyjnego środka odwoławczego od orzeczenia Sądu Antymonopolowego wydanego w pierwszej instancji - wyrok TK, Dz.U z 2002 r. Nr 84, poz. 764. Art. 47931a . § 1. Sąd ochrony konkurencji i konsumentów oddala odwołanie od decyzji Prezesa Urzędu, jeżeli nie ma podstaw do jego uwzględnienia. § 2. Sąd ochrony konkurencji i konsumentów odrzuca odwołanie wniesione po upływie terminu do jego wniesienia, niedopuszczalne z innych przyczyn, a tak- że wtedy, gdy nie uzupełniono w wyznaczonym terminie braków odwołania. § 3. W razie uwzględnienia odwołania, sąd ochrony konkurencji i konsumentów zaskarżoną decyzję albo uchyla, albo zmienia w całości lub w części i orzeka co do istoty sprawy. Art. 47932 . § 1. Zażalenie na postanowienie Prezesa Urzędu wnosi się do sądu ochrony konku- rencji i konsumentów w terminie tygodnia od dnia doręczenia tego postano- wienia. Liczba stron : 22 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc2 22 § 2. Przepisy art. 47928 § 2 i § 3 oraz art. 47930 i art. 47931a stosuje się odpowiednio do zażaleń na postanowienia Prezesa Urzędu. Art. 47933 . § 1. W postępowaniu przed sądem ochrony konkurencji i konsumentów chroni się tajemnicę przedsiębiorstwa oraz inne tajemnice podlegające ochronie na pod- stawie odrębnych przepisów. § 2. Sąd ochrony konkurencji i konsumentów może, w drodze postanowienia, ujaw- nić stronie postępowania sądowego informacje chronione w postępowaniu przed Prezesem Urzędu jako tajemnica przedsiębiorstwa drugiej strony tylko wtedy, gdy: 1) zmieniły się istotnie okoliczności będące podstawą wydania przez Pre- zesa Urzędu postanowienia ograniczającego prawo wglądu do materiału dowodowego załączonego przez strony do akt sprawy, 2) strona, której tajemnica przedsiębiorstwa jest chroniona, wyraziła zgo- dę. § 3. Sąd na wniosek strony lub z urzędu może, w drodze postanowienia, w niezbęd- nym zakresie ograniczyć pozostałym stronom prawo wglądu do materiału do- wodowego załączonego przez strony do akt sprawy w toku postępowania są- dowego, jeżeli udostępnienie tego materiału groziłoby ujawnieniem tajemnicy przedsiębiorstwa lub innych tajemnic podlegających ochronie na podstawie od- rębnych przepisów. § 4. Ograniczenie prawa wglądu do materiału dowodowego, o którym mowa w § 3, nie dotyczy Prezesa Urzędu. § 5. Na postanowienie, o którym mowa w § 2 i 3, nie przysługuje zażalenie. [Art. 47934 . W postępowaniu przed sądem ochrony konkurencji i konsumentów Prezes Urzędu nie ma obowiązku wnoszenia opłaty sądowej i zwrotu kosztów postępowania.] art. 47934 niezgodny z Konstytucją w zakresie, w jakim wyłącza możliwość żądania zwrotu kosztów postępowania przez stronę wygrywającą postępowanie przed Sądem Antymonopolowym oraz jest niezgodny w całości z art. 2 Konstytucji - wyrok TK, Dz.U. z 2002 r. Nr 84, poz. 764. Art. 47935 . § 1. (uchylony). § 2. Skarga kasacyjna od orzeczenia sądu drugiej instancji przysługuje niezależnie od wartości przedmiotu zaskarżenia. Liczba stron : 23 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc2 23 Rozdział 3 Postępowanie w sprawach o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone Art. 47936 . Sprawy o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone należą do właści- wości Sądu Okręgowego w Warszawie - sądu ochrony konkurencji i konsumentów. Art. 47937 . W sprawach rozpoznawanych według przepisów niniejszego rozdziału art. 47912 i art. 47913 nie stosuje się. Art. 47938 . § 1. Powództwo w sprawach rozpoznawanych według przepisów niniejszego roz- działu może wytoczyć każdy, kto według oferty pozwanego mógłby zawrzeć z nim umowę zawierającą postanowienie, którego uznania za niedozwolone żąda się pozwem. Powództwo może wytoczyć także organizacja społeczna, do której zadań statutowych należy ochrona interesów konsumentów, powiatowy (miej- ski) rzecznik konsumentów oraz Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Kon- sumentów. § 2. Powództwo może ponadto wytoczyć zagraniczna organizacja wpisana na listę organizacji uprawnionych w państwach Unii Europejskiej do wszczęcia postę- powania o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone, opublikowa- ną w Dzienniku Urzędowym Wspólnot Europejskich, jeżeli cel jej działania uzasadnia wystąpienie przez nią z takim żądaniem dotyczącym wzorców umów stosowanych w Polsce, zagrażających interesom konsumentów w państwie członkowskim, w którym organizacja ta ma swoją siedzibę. Art. 47939 . Z żądaniem uznania postanowienia wzorca umowy za niedozwolone można wystąpić również wtedy, gdy pozwany zaniechał jego stosowania, jeżeli od tego zaniechania nie minęło sześć miesięcy. Art. 47940 . Zaniechanie przez pozwanego, po wytoczeniu powództwa, stosowania zaskarżonego postanowienia wzorca umownego nie ma wpływu na bieg postępowania. Art. 47941 . W sprawach o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone sąd nie może wydać wyroku tylko na podstawie uznania powództwa. Niedopuszczalne jest też zawarcie ugody. Liczba stron : 24 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc2 24 Art. 47942 . § 1. W razie uwzględnienia powództwa sąd w sentencji wyroku przytacza treść postanowień wzorca umowy uznanych za niedozwolone i zakazuje ich wyko- rzystywania. § 2. Od wyroku sądu drugiej instancji przysługuje skarga kasacyjna do Sądu Naj- wyższego. Art. 47943 . Wyrok prawomocny ma skutek wobec osób trzecich od chwili wpisania uznanego za niedozwolone postanowienia wzorca umowy do rejestru, o którym mowa w art. 47945 § 2. Art. 47944 . § 1. Sąd zarządza publikację prawomocnego wyroku w Monitorze Sądowym i Go- spodarczym. § 2. Koszty opublikowania wyroku, o którym mowa w § 1, są zaliczane do kosztów procesu. Art. 47945 . § 1. Odpis prawomocnego wyroku uwzględniającego powództwo sąd przesyła Pre- zesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. § 2. Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów prowadzi, na podstawie wyroków, o których mowa w § 1, rejestr postanowień wzorców umowy uzna- nych za niedozwolone. § 3. Rejestr, o którym mowa w § 2, jest jawny. § 4. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, wzór rejestru postanowień wzorców umowy uznanych za niedozwolone. Rozdział 4 Postępowanie w sprawach z zakresu regulacji energetyki Art. 47946 . Sąd Okręgowy w Warszawie - sąd ochrony konkurencji i konsumentów jest właści- wy w sprawach: 1) odwołań od decyzji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki, zwanego w prze- pisach niniejszego rozdziału ,,Prezesem Urzędu", 2) zażaleń na postanowienia wydawane przez Prezesa Urzędu w postępowa- niach prowadzonych na podstawie przepisów ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne (Dz.U. Nr 54, poz. 348 i Nr 158, poz. 1042, z 1998 r. Nr 94, poz. 594, Nr 106, poz. 668 i Nr 162, poz. 1126, z 1999 r. Nr 88, poz. 980, Nr 91, poz. 1042 i Nr 110, poz. 1255 oraz z 2000 r. Nr 43, poz. 489 i Nr 48, poz. 555) lub przepisów odrębnych. Liczba stron : 25 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc2 25 Art. 47947 . § 1. Odwołanie od decyzji Prezesa Urzędu wnosi się za jego pośrednictwem do sądu ochrony konkurencji i konsumentów w terminie dwutygodniowym od dnia do- ręczenia decyzji. § 2. Sąd ochrony konkurencji i konsumentów odrzuca odwołanie wniesione po upływie terminu do jego wniesienia, niedopuszczalne z innych przyczyn, a tak- że wtedy, gdy nie uzupełniono w wyznaczonym terminie braków odwołania. Art. 47948 . § 1. Prezes Urzędu przekazuje niezwłocznie odwołanie wraz z aktami sprawy do sądu. § 2. Jeżeli Prezes Urzędu uzna odwołanie za słuszne, może - nie przekazując akt są- dowi - uchylić albo zmienić swoją decyzję w całości lub w części, o czym bez- zwłocznie powiadamia stronę, przesyłając jej nową decyzję, od której stronie służy odwołanie. Art. 47949 . Odwołanie od decyzji Prezesa Urzędu powinno czynić zadość wymaganiom przepi- sanym dla pisma procesowego oraz zawierać oznaczenie zaskarżonej decyzji i war- tości przedmiotu sporu, przytoczenie zarzutów, zwięzłe ich uzasadnienie, wskazanie dowodów, a także zawierać wniosek o uchylenie albo zmianę decyzji w całości lub w części. Art. 47950 . § 1. W sprawach z zakresu regulacji energetyki stronami są także Prezes Urzędu i zainteresowany. § 2. Zainteresowanym jest ten, czyje prawa lub obowiązki zależą od rozstrzygnięcia procesu. Jeżeli zainteresowany nie został wezwany do udziału w sprawie, sąd ochrony konkurencji i konsumentów wezwie go na wniosek strony albo z urzę- du. Art. 47951 . Pełnomocnikiem Prezesa Urzędu może być pracownik Urzędu Regulacji Energetyki. Art. 47952 . W razie wniesienia odwołania od decyzji Prezesa Urzędu, sąd ochrony konkurencji i konsumentów może, na wniosek strony, która wniosła odwołanie, wstrzymać wyko- nanie decyzji do czasu rozstrzygnięcia sprawy. Postanowienie może być wydane na posiedzeniu niejawnym. Liczba stron : 26 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc2 26 Art. 47953 . § 1. Sąd ochrony konkurencji i konsumentów oddala odwołanie od decyzji Prezesa Urzędu, jeżeli nie ma podstaw do jego uwzględnienia. § 2. W razie uwzględnienia odwołania, sąd ochrony konkurencji i konsumentów za- skarżoną decyzję albo uchyla, albo zmienia w całości lub w części i orzeka co do istoty sprawy. Art. 47954 . (uchylony). Art. 47955 . Przepisy art. 47932 § 1 i art. 47947 -47954 stosuje się odpowiednio do zażaleń na po- stanowienia Prezesa Urzędu. Art. 47956 . §1. (uchylony). § 2. Skarga kasacyjna od orzeczenia sądu drugiej instancji przysługuje niezależnie od wartości przedmiotu zaskarżenia. Rozdział 5 Postępowanie w sprawach z zakresu regulacji telekomunikacji i poczty Art. 47957 . Sąd Okręgowy w Warszawie - sąd ochrony konkurencji i konsumentów jest właści- wy w sprawach: 1) odwołań od decyzji Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej, zwanego w przepisach niniejszego rozdziału ,,Prezesem Urzędu", 2) zażaleń na postanowienia wydawane przez Prezesa Urzędu w postę- powaniach prowadzonych na podstawie przepisów ustawy z dnia 21 lipca 2000 r. - Prawo telekomunikacyjne (Dz.U. Nr 73, poz. 852, z 2001 r. Nr 122, poz. 1321 i Nr 154, poz. 1800 i 1802, z 2002 r. Nr 25, poz. 253, Nr 74, poz. 676 i Nr 166, poz. 1360 oraz z 2003 r. Nr 50, poz. 424 i Nr 113, poz. 1070), ustawy z dnia 12 czerwca 2003 r. - Prawo pocztowe (Dz.U. Nr 130, poz. 1188) lub przepisów odrębnych. Art. 47958 . § 1. Odwołanie od decyzji Prezesa Urzędu wnosi się za jego pośrednictwem do sądu ochrony konkurencji i konsumentów w terminie dwutygodniowym od dnia doręczenia decyzji. § 2. Sąd ochrony konkurencji i konsumentów odrzuca odwołanie wniesione po upływie terminu do jego wniesienia, niedopuszczalne z innych przyczyn, a tak- że wtedy, gdy nie uzupełniono w wyznaczonym terminie braków odwołania. Liczba stron : 27 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc2 27 Art. 47959 . § 1. Prezes Urzędu przekazuje niezwłocznie odwołanie wraz z aktami sprawy do sądu. § 2. Jeżeli Prezes Urzędu uzna odwołanie za słuszne, może - nie przekazując akt są- dowi - uchylić albo zmienić swoją decyzję w całości lub w części, o czym bez- zwłocznie powiadamia stronę, przesyłając jej nową decyzję, od której stronie służy odwołanie. Art. 47960 . Odwołanie od decyzji Prezesa Urzędu powinno czynić zadość wymaganiom przepi- sanym dla pisma procesowego oraz zawierać oznaczenie zaskarżonej decyzji i war- tości przedmiotu sporu, przytoczenie zarzutów, zwięzłe ich uzasadnienie, wskazanie dowodów, a także zawierać wniosek o uchylenie albo zmianę decyzji w całości lub w części. Art. 47961 . § 1. W sprawach z zakresu regulacji telekomunikacji i poczty stronami są także Pre- zes Urzędu i zanteresowany. § 2. Zainteresowanym jest ten, czyje prawa lub obowiązki zależą od rozstrzygnięcia procesu. Jeżeli zainteresowany nie został wezwany do udziału w sprawie, sąd ochrony konkurencji i konsumentów wezwie go na wniosek strony albo z urzę- du. Art. 47962 . Pełnomocnikiem Prezesa Urzędu może być pracownik Urzędu Komunikacji Elektro- nicznej. Art. 47963 . W razie wniesienia odwołania od decyzji Prezesa Urzędu, sąd ochrony konkurencji i konsumentów może, na wniosek strony, która wniosła odwołanie, wstrzymać wyko- nanie decyzji do czasu rozstrzygnięcia sprawy. Postanowienie może być wydane na posiedzeniu niejawnym. Art. 47964 . § 1. Sąd ochrony konkurencji i konsumentów oddala odwołanie od decyzji Prezesa Urzędu, jeżeli nie ma podstaw do jego uwzględnienia. § 2. W razie uwzględnienia odwołania, sąd ochrony konkurencji i konsumentów za- skarżoną decyzję albo uchyla, albo zmienia w całości lub w części i orzeka co do istoty sprawy. Liczba stron : 28 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc2 28 Art. 47965 . (uchylony). Art. 47966 . Przepisy art. 47932 § 1 i art. 47958 -47965 stosuje się odpowiednio do zażaleń na po- stanowienia Prezesa Urzędu. Art. 47966a . W postępowaniu w sprawach z zakresu regulacji telekomunikacji i poczty przepisy art. 47933 stosuje się odpowiednio. Art. 47967 . § 1. (uchylony). § 2. Skarga kasacyjna od orzeczenia sądu drugiej instancji przysługuje niezależnie od wartości przedmiotu zaskarżenia. Rozdział 6 Postępowanie w sprawach z zakresu regulacji transportu kolejowego Art. 47968 . Sąd Okręgowy w Warszawie - sąd ochrony konkurencji i konsumentów jest właści- wy w sprawach: 1) odwołań od decyzji Prezesa Urzędu Transportu Kolejowego, zwanego w przepisach niniejszego rozdziału ,,Prezesem Urzędu", 2) zażaleń na postanowienia wydawane przez Prezesa Urzędu w postępowa- niach prowadzonych na podstawie przepisów ustawy z dnia 27 czerwca 1997 r. o transporcie kolejowym (Dz.U. Nr 96, poz. 591, z 1998 r. Nr 106, poz. 668, z 1999 r. Nr 84, poz. 934 oraz z 2000 r. Nr 84, poz. 948 i Nr 122, poz. 1314) lub przepisów odrębnych. Art. 47969 . § 1. Odwołanie od decyzji Prezesa Urzędu wnosi się za jego pośrednictwem do sądu ochrony konkurencji i konsumentów w terminie dwutygodniowym od dnia do- ręczenia decyzji. § 2. Sąd ochrony konkurencji i konsumentów odrzuca odwołanie wniesione po upływie terminu do jego wniesienia, niedopuszczalne z innych przyczyn, a tak- że wtedy, gdy nie uzupełniono w wyznaczonym terminie braków odwołania. Art. 47970 . § 1. Prezes Urzędu przekazuje niezwłocznie odwołanie wraz z aktami sprawy do sądu. Liczba stron : 29 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc2 29 § 2. Jeżeli Prezes Urzędu uzna odwołanie za słuszne, może - nie przekazując akt są- dowi - uchylić albo zmienić swoją decyzję w całości lub w części, o czym bez- zwłocznie powiadamia stronę, przesyłając jej nową decyzję, od której stronie służy odwołanie. Art. 47971 . Odwołanie od decyzji Prezesa Urzędu powinno czynić zadość wymaganiom przepi- sanym dla pisma procesowego oraz zawierać oznaczenie zaskarżonej decyzji i war- tości przedmiotu sporu, przytoczenie zarzutów, zwięzłe ich uzasadnienie, wskazanie dowodów, a także zawierać wniosek o uchylenie albo zmianę decyzji w całości lub w części. Art. 47972 . § 1. W sprawach z zakresu regulacji transportu kolejowego stronami są także Prezes Urzędu i zainteresowany. § 2. Zainteresowanym jest ten, czyje prawa lub obowiązki zależą od rozstrzygnięcia procesu. Jeżeli zainteresowany nie został wezwany do udziału w sprawie, sąd ochrony konkurencji i konsumentów wezwie go na wniosek strony albo z urzę- du. Art. 47973 . Pełnomocnikiem Prezesa Urzędu może być pracownik Urzędu Transportu Kolejo- wego. Art. 47974 . W razie wniesienia odwołania od decyzji Prezesa Urzędu, sąd ochrony konkurencji i konsumentów może, na wniosek strony, która wniosła odwołanie, wstrzymać wyko- nanie decyzji do czasu rozstrzygnięcia sprawy. Postanowienie może być wydane na posiedzeniu niejawnym. Art. 47975 . § 1. Sąd ochrony konkurencji i konsumentów oddala odwołanie od decyzji Prezesa Urzędu, jeżeli nie ma podstaw do jego uwzględnienia. § 2. W razie uwzględnienia odwołania, sąd ochrony konkurencji i konsumentów za- skarżoną decyzję albo uchyla, albo zmienia w całości lub w części i orzeka co do istoty sprawy. Art. 47976 . (uchylony). Art. 47977 . Przepisy art. 47932 § 1 i art. 47969 -47975 stosuje się odpowiednio do zażaleń na po- stanowienia Prezesa Urzędu. Liczba stron : 30 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc2 30 Art. 47978 . § 1. (uchylony). § 2. Skarga kasacyjna od orzeczenia sądu drugiej instancji przysługuje niezależnie od wartości przedmiotu zaskarżenia. Art. 480-484. (uchylone). Dział V Postępowanie nakazowe i upominawcze Rozdział 1 Przepisy ogólne Rozdział 2 Postępowanie nakazowe Art. 4841 . § 1. Postępowanie nakazowe należy do właściwości sądów rejonowych i okręgo- wych. § 2. Sąd rozpoznaje sprawę w postępowaniu nakazowym na pisemny wniosek powo- da zgłoszony w pozwie. § 3. Rozpoznanie sprawy następuje na posiedzeniu niejawnym. Art. 485. §1. Sąd wydaje nakaz zapłaty, jeżeli powód dochodzi roszczenia pieniężnego albo świadczenia innych rzeczy zamiennych, a okoliczności uzasadniające docho- dzone żądanie są udowodnione dołączonym do pozwu: 1) dokumentem urzędowym, 2) zaakceptowanym przez dłużnika rachunkiem, 3) wezwaniem dłużnika do zapłaty i pisemnym oświadczeniem dłużnika o uznaniu długu, 4) zaakceptowanym przez dłużnika żądaniem zapłaty, zwróconym przez bank i nie zapłaconym z powodu braku środków na rachunku banko- wym. §2. Sąd wydaje również nakaz zapłaty przeciwko zobowiązanemu z weksla, czeku, warrantu lub rewersu należycie wypełnionego, których prawdziwość i treść nie nasuwają wątpliwości. W razie przejścia na powoda praw z weksla, z czeku, z warrantu lub z rewersu do wydania nakazu niezbędne jest przedstawienie do- kumentów do uzasadnienia roszczenia, o ile przejście tych praw na powoda nie wynika bezpośrednio z weksla, z czeku, z warrantu lub z rewersu. Liczba stron : 31 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc2 31 §2a. Sąd wydaje nakaz zapłaty na podstawie dołączonej do pozwu umowy, dowodu spełnienia wzajemnego świadczenia niepieniężnego oraz dowodu doręczenia dłużnikowi faktury lub rachunku, jeżeli powód dochodzi należności zapłaty świadczenia pieniężnego lub odsetek w transakcjach handlowych określonych w ustawie z dnia 12 czerwca 2003 r. o terminach zapłaty w transakcjach han- dlowych (Dz.U. Nr 139, poz. 1323). §3. Sąd może wydać nakaz zapłaty, jeżeli bank dochodzi roszczenia na podstawie wyciągu z ksiąg bankowych podpisanego przez osoby upoważnione do składa- nia oświadczeń w zakresie praw i obowiązków majątkowych banku i opatrzo- nego pieczęcią banku oraz dowodu doręczenia dłużnikowi pisemnego wezwa- nia do zapłaty. §4. [Dopuszczalne jest dołączenie odpisów dokumentów, o których mowa w § 1 i § 2a, jeżeli ich zgodność z oryginałem jest poświadczona przez notariusza albo występujących w tej sprawie adwokata, radcę prawnego lub rzecznika paten- towego.] Jeżeli nie dołączono oryginału weksla lub czeku albo dokumentów określonych w § 3, przewodniczący wzywa powoda do ich złożenia pod rygo- rem zwrotu pozwu na podstawie art. 130. Art. 486. §1. W razie braku podstaw do wydania nakazu zapłaty, przewodniczący wyznacza rozprawę, chyba że sprawa może być rozpoznana na posiedzeniu niejawnym. §2. W sprawach, o których mowa w art. 485 § 2a, sąd wydaje nakaz zapłaty, a w razie braku podstaw do jego wydania przewodniczący wyznacza rozprawę albo posiedzenie niejawne nie później niż przed upływem 2 miesięcy od dnia wniesienia pozwu albo od dnia uzupełnienia braków pozwu. Art. 487- 490. (uchylone). Art. 491. §1. Wydając nakaz zapłaty sąd orzeka, że pozwany ma w ciągu dwóch tygodni od dnia doręczenia nakazu zaspokoić roszczenie w całości wraz z kosztami albo wnieść w tym terminie zarzuty. §2. Nakaz zapłaty wydany na podstawie weksla, warrantu, rewersu lub czeku może być w formie skróconej umieszczony na ich odpisie. §3. Nakaz zapłaty doręcza się stronom; pozwanemu wraz z pozwem i załącznikami. Art. 492. §1. Nakaz zapłaty z chwilą wydania stanowi tytuł zabezpieczenia, wykonalny bez nadawania mu klauzuli wykonalności. Kwota zasądzona nakazem wraz z wy- magalnymi odsetkami stanowi sumę, której złożenie przez dłużnika do depozy- tu sądowego wystarczy do zabezpieczenia. Jeżeli nakaz zobowiązuje do wyda- nowe brzmienie zda- nia pierwszego w § 4 w art. 485 wchodzi w ycie z dniem 15.03.2006 r. (Dz.U. z 2005 r. Nr 169, poz. 1417, Nr 264, poz. 2205). Liczba stron : 32 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc2 32 nia rzeczy zamiennych, do zabezpieczenia wystarczy złożenie sumy równej wartości przedmiotu sporu. §2. Powód wnosząc o dokonanie zabezpieczenia jest obowiązany wskazać sposób zabezpieczenia. Sąd na wniosek pozwanego może ograniczyć zabezpieczenie według swego uznania. Przepis art. 742 oraz przepisy o ograniczeniu zabezpie- czenia przeciwko Skarbowi Państwa stosuje się odpowiednio. §3. Nakaz zapłaty wydany na podstawie weksla, warrantu, rewersu lub czeku staje się natychmiast wykonalny po upływie terminu do zaspokojenia roszczenia. W razie wniesienia zarzutów sąd może na wniosek pozwanego wstrzymać wyko- nanie nakazu. Przepisy o ograniczeniu wykonalności w sprawach przeciwko Skarbowi Państwa stosuje się odpowiednio. Art. 4921 . § 1. Jeżeli doręczenie nakazu zapłaty nie może nastąpić dlatego, że miejsce pobytu pozwanego nie jest znane albo gdyby doręczenie mu nakazu nie mogło nastąpić w kraju, sąd z urzędu uchyla nakaz zapłaty, a przewodniczący podejmuje od- powiednie czynności. § 2. Jeżeli po wydaniu nakazu zapłaty okaże się, że pozwany w chwili wniesienia pozwu nie miał zdolności sądowej, zdolności procesowej albo organu powoła- nego do jego reprezentowania, a braki te nie zostały usunięte w wyznaczonym terminie zgodnie z przepisami kodeksu, sąd z urzędu uchyla nakaz zapłaty i wydaje odpowiednie postanowienie. Art. 493. §1. Pismo zawierające zarzuty wnosi się do sądu, który wydał nakaz zapłaty. W pi- śmie pozwany powinien wskazać, czy zaskarża nakaz w całości czy w części, przedstawić zarzuty, które pod rygorem ich utraty należy zgłosić przed wda- niem się w spór, oraz pozostałe zarzuty przeciwko żądaniu pozwu, a także wszystkie okoliczności faktyczne i dowody na ich potwierdzenie. §2. Jeżeli pozew wniesiono na urzędowym formularzu, wniesienie zarzutów wyma- ga również zachowania tej formy. §3. Do potrącenia mogą być przedstawione tylko wierzytelności udowodnione do- kumentami, o których mowa w art. 485. §4. Powództwo wzajemne jest niedopuszczalne. Art. 494. [§1. Sąd odrzuca zarzuty wniesione po upływie terminu lub z innych przyczyn nie- dopuszczalne, jak również zarzuty, których braków pozwany nie usunął w ter- minie.] <§ 1. Sąd odrzuca zarzuty wniesione po upływie terminu, nieopłacone lub z in- nych przyczyn niedopuszczalne, jak również zarzuty, których braków po- zwany nie usunął w terminie.> §2. Nakaz zapłaty, przeciwko któremu w całości lub w części nie wniesiono skutecz- nie zarzutów, ma skutki prawomocnego wyroku. nowe brzmienie § 1 w art. 494 wchodzi w życie z dn. 2.03.2006 r. (Dz.U. z 2005 r. Nr 167, poz. 1398). Liczba stron : 33 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc2 33 Art. 495. §1. W razie prawidłowego wniesienia zarzutów przewodniczący wyznacza rozprawę i zarządza doręczenie ich powodowi. §2. W toku postępowania nie można występować z nowymi roszczeniami zamiast lub obok dotychczasowych. Jednakże w razie zmiany okoliczności powód mo- że żądać zamiast pierwotnego przedmiotu sporu jego wartości lub innego przedmiotu, a w sprawach o świadczenie powtarzające się może nadto rozsze- rzyć żądanie pozwu o świadczenia za dalsze okresy. §3. Okoliczności faktyczne, zarzuty i wnioski dowodowe niezgłoszone w pozwie albo w piśmie zawierającym zarzuty od nakazu zapłaty mogą być rozpoznawa- ne jedynie wtedy, gdy strona wykaże, że nie mogła z nich skorzystać wcześniej lub gdy potrzeba ich powołania wynikła później. Powód może powołać nowe fakty i dowody w terminie tygodnia od dnia doręczenia mu pisma pozwanego zawierającego zarzuty. §4. Przepisów art. 194-196 i art. 198 nie stosuje się. Art. 496. Po przeprowadzeniu rozprawy sąd wydaje wyrok, w którym nakaz zapłaty w całości lub w części utrzymuje w mocy albo go uchyla i orzeka o żądaniu pozwu, bądź też postanowieniem uchyla nakaz zapłaty i pozew odrzuca lub postępowanie umarza. Art. 497. § 1. W razie cofnięcia zarzutów sąd, jeżeli nie uznaje cofnięcia za niedopuszczalne, orzeka postanowieniem, że nakaz pozostaje w mocy. § 2. Przepisy o kosztach w razie cofnięcia pozwu oraz art. 203 § 3 stosuje się odpo- wiednio. Rozdział 3 Postępowanie upominawcze Art. 4971 . § 1. Postępowanie upominawcze należy do właściwości sądów rejonowych i okrę- gowych. § 2. Sąd rozpoznaje sprawy na posiedzeniu niejawnym. Art. 498. § 1. Nakaz zapłaty wydaje się, jeżeli powód dochodzi roszczenia pieniężnego, a w innych sprawach, jeżeli przepis szczególny tak stanowi. §2. W razie braku podstaw do wydania nakazu zapłaty przewodniczący wyznacza rozprawę, chyba że sprawa może być rozpoznana na posiedzeniu niejawnym. Liczba stron : 34 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc2 34 Art. 499. § 1. Nakaz zapłaty nie może być wydany, jeżeli według treści pozwu: 1) roszczenie jest oczywiście bezzasadne; 2) przytoczone okoliczności budzą wątpliwość; 3) zaspokojenie roszczenia zależy od świadczenia wzajemnego; 4) miejsce pobytu pozwanego nie jest znane albo gdyby doręczenie mu nakazu nie mogło nastąpić w kraju. § 2. (uchylony). Art. 500. (uchylony). Art. 501.(uchylony). Art. 502. § 1. W nakazie zapłaty nakazuje się pozwanemu, żeby w ciągu dwóch tygodni od doręczenia tego nakazu zaspokoił roszczenie w całości wraz z kosztami albo w tym terminie wniósł sprzeciw do sądu. § 2. Pozwanemu doręcza się nakaz zapłaty wraz z pozwem i pouczeniem o sposobie wniesienia sprzeciwu oraz o skutkach niezaskarżenia nakazu. § 3. (uchylony). Art. 5021 . § 1. Jeżeli doręczenie nakazu zapłaty nie może nastąpić z przyczyn wskazanych w art. 499 pkt 4, sąd z urzędu uchyla nakaz zapłaty, a przewodniczący podejmuje odpowiednie czynności. § 2. Jeżeli po wydaniu nakazu zapłaty okaże się, że pozwany w chwili wniesienia pozwu nie miał zdolności sądowej, zdolności procesowej albo organu powoła- nego do jego reprezentowania, a braki te nie zostały usunięte w wyznaczonym terminie zgodnie z przepisami kodeksu, sąd z urzędu uchyla nakaz zapłaty i wydaje odpowiednie postanowienie. Art. 503. § 1. Pismo zawierające sprzeciw wnosi się do sądu, który wydał nakaz zapłaty, a w przypadku nakazu wydanego przez referendarza sądowego - do sądu, przed którym wytoczono powództwo. W piśmie pozwany powinien wskazać, czy za- skarża nakaz w całości czy w części, przedstawić zarzuty, które pod rygorem ich utraty należy zgłosić przed wdaniem się w spór, a także pozostałe zarzuty przeciwko żądaniu pozwu oraz wszystkie okoliczności faktyczne i dowody na ich potwierdzenie. § 2. Jeżeli pozew wniesiono na urzędowym formularzu, wniesienie sprzeciwu wy- maga również zachowania tej formy. Liczba stron : 35 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc2 35 Art. 504. § 1. Sąd odrzuca sprzeciw wniesiony po upływie terminu lub z innych przyczyn nie- dopuszczalny albo którego braków pozwany nie usunął w terminie. § 2. Nakaz zapłaty, przeciwko któremu w całości lub w części nie wniesiono sku- tecznie sprzeciwu, ma skutki prawomocnego wyroku. Art. 505. § 1. W razie prawidłowego wniesienia sprzeciwu nakaz zapłaty traci moc, a prze- wodniczący wyznacza rozprawę i zarządza doręczenie powodowi sprzeciwu razem z wezwaniem na rozprawę. § 2. Nakaz zapłaty traci moc w części zaskarżonej sprzeciwem. Sprzeciw jednego tylko ze współpozwanych o to samo roszczenie oraz co do jednego lub niektó- rych uwzględnionych roszczeń powoduje utratę mocy nakazu jedynie co do nich. Dział VI Postępowanie uproszczone Art. 5051 . Przepisy niniejszego działu stosuje się w następujących sprawach należących do właściwości sądów rejonowych: 1) o roszczenia wynikające z umów, jeżeli wartość przedmiotu sporu nie prze- kracza dziesięciu tysięcy złotych, a w sprawach o roszczenia wynikające z rękojmi, gwarancji jakości lub z niezgodności towaru konsumpcyjnego z umową sprzedaży konsumenckiej, jeżeli wartość przedmiotu umowy nie przekracza tej kwoty, 2) o zapłatę czynszu najmu lokali mieszkalnych i opłat obciążających najemcę oraz opłat z tytułu korzystania z lokalu mieszkalnego w spółdzielni miesz- kaniowej bez względu na wartość przedmiotu sporu. Art. 5052 . Pozew, odpowiedź na pozew, sprzeciw od wyroku zaocznego i pismo zawierające wnioski dowodowe wnoszone w postępowaniu uproszczonym powinny być sporzą- dzone na urzędowych formularzach. Art. 5053 . § 1. Jednym pozwem można dochodzić tylko jednego roszczenia. § 2. Połączenie kilku roszczeń w jednym pozwie jest dopuszczalne tylko wtedy, gdy wynikają z tej samej umowy lub umów tego samego rodzaju. W wypadku nie- dopuszczalnego połączenia w jednym pozwie kilku roszczeń przewodniczący zarządza zwrot pozwu, stosując art. 1301 . § 3. Jeżeli powód dochodzi części roszczenia, sprawa podlega rozpoznaniu w postę- powaniu przewidzianym w niniejszym rozdziale tylko wtedy, gdy postępowa- nie to byłoby właściwe dla całego roszczenia wynikającego z faktów przyto- Liczba stron : 36 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc2 36 czonych przez powoda. W przeciwnym wypadku sprawa rozpoznawana jest z pominięciem przepisów niniejszego rozdziału. Art. 5054 . § 1. Zmiana powództwa jest niedopuszczalna. Przepisów art. 75-85 oraz art. 194-196 i art. 198 nie stosuje się. § 2. Powództwo wzajemne oraz zarzut potrącenia są dopuszczalne, jeżeli roszczenia nadają się do rozpoznania w postępowaniu uproszczonym. Art. 5055 . § 1. Okoliczności faktyczne, zarzuty i wnioski dowodowe nie zgłoszone w pozwie, odpowiedzi na pozew, na pierwszym posiedzeniu przeznaczonym na rozprawę lub w sprzeciwie od wyroku zaocznego mogą być rozpoznawane tylko wtedy, gdy strona wykaże, że nie mogła ich powołać wcześniej lub gdy potrzeba ich powołania wynikła później. § 2. Powód może przytoczyć nowe okoliczności faktyczne i wnioski dowodowe nie później niż w terminie tygodnia od dnia doręczenia mu pism pozwanego wy- mienionych w paragrafie poprzedzającym. Art. 5056 . § 1. Sąd może dokonywać wezwań stosując odpowiednio przepis art. 472. § 2. Przepisów art. 278-291 nie stosuje się. § 3. Jeżeli sąd uzna, że ścisłe udowodnienie wysokości żądania jest niemożliwe lub nader utrudnione, może w wyroku zasądzić odpowiednią sumę według swej oceny, opartej na rozważeniu wszystkich okoliczności sprawy. Art. 5057 . Jeżeli sąd uzna, że sprawa jest szczególnie zawiła lub jej rozstrzygnięcie wymaga wiadomości specjalnych, w dalszym ciągu rozpoznaje ją z pominięciem przepisów niniejszego działu. < W takim wypadku nie pobiera się uzupełniającej opłaty od pozwu. Przepisu art. 1303 § 2 nie stosuje się.> Art. 5058 . § 1. Wniosek o sporządzenie uzasadnienia wyroku strona może zgłosić również do protokołu bezpośrednio po ogłoszeniu wyroku. § 2. Dla strony, która zrzekła się doręczenia uzasadnienia wyroku, termin do wnie- sienia apelacji biegnie od dnia ogłoszenia wyroku. § 3. Strona obecna na posiedzeniu, na którym ogłoszono wyrok, może po jego ogło- szeniu w oświadczeniu złożonym do protokołu, zrzec się prawa do wniesienia apelacji. W razie zrzeczenia się prawa do wniesienia apelacji przez wszystkich uprawnionych wyrok staje się prawomocny. dodane zdanie drugie i trzecie w art. 5057 wchodzi w życie z dn. 2.03.2006 r. (Dz.U. z 2005 r. Nr 167, poz. 1398). Liczba stron : 37 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc2 37 Art. 5059 . § 1. (uchylony). § 11 . Apelację mona oprzeć na zarzutach: 1) naruszenia prawa materialnego przez błędną jego wykładnię lub niewłaści- we zastosowanie, 2) naruszenia przepisów postępowania, jeeli mogło ono mieć wpływ na wynik sprawy. § 2. Po upływie terminu do wniesienia apelacji przytaczanie dalszych zarzutów jest niedopuszczalne. Art. 50510 . § 1. Sąd rozpoznaje apelację w składzie jednego sędziego. § 2. Sąd może rozpoznać apelację na posiedzeniu niejawnym, chyba że strona w ape- lacji lub w odpowiedzi na apelację zażądała przeprowadzenia rozprawy. § 3. Sąd może rozpoznać apelację na posiedzeniu niejawnym także wtedy, gdy pod- niesione w apelacji zarzuty są oczywiście bezzasadne. Art. 50511 . § 1. Sąd drugiej instancji nie przeprowadza postępowania dowodowego z wyjątkiem dowodu z dokumentu. § 2. Przepisu paragrafu poprzedzającego nie stosuje się, jeżeli apelację oparto na późniejszym wykryciu okoliczności faktycznych lub środkach dowodowych, z których strona nie mogła skorzystać przed sądem pierwszej instancji. Art. 50512 . § 1. Jeeli sąd drugiej instancji stwierdzi, e zachodzi naruszenie prawa materialne- go, a zgromadzone dowody nie dają wystarczających podstaw do zmiany wy- roku, uchyla zaskarony wyrok i przekazuje sprawę do ponownego rozpozna- nia. § 2. Uchylając zaskarżony wyrok sąd drugiej instancji może przekazać sprawę do rozpoznania z wyłączeniem przepisów o postępowaniu uproszczonym także wówczas, gdy sprawa stosownie do art. 5051 podlega rozpoznaniu w tym po- stępowaniu. § 3. Sąd drugiej instancji oddala apelację równie wtedy, gdy mimo naruszenia pra- wa materialnego lub przepisów postępowania albo błędnego uzasadnienia za- skarony wyrok odpowiada prawu. Art. 50513 . § 1. Sąd drugiej instancji uzasadnia z urzędu jedynie wyrok uchylający zaskarżony wyrok i przekazujący sprawę sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpo- znania. Uzasadnienie wyroku sporządza się także na wniosek strony zgłoszony w terminie tygodniowym od dnia jego ogłoszenia lub doręczenia wyroku stro- nie, jeżeli nie był ogłoszony. Liczba stron : 38 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc2 38 § 2. Jeżeli sąd drugiej instancji nie przeprowadził postępowania dowodowego, uza- sadnienie wyroku powinno zawierać jedynie wyjaśnienie podstawy prawnej wyroku z przytoczeniem przepisów prawa. § 3. Przepis § 1 ma odpowiednie zastosowanie w postępowaniu toczącym się na skutek zażalenia. Art. 50514 . § 1. W postępowaniu uproszczonym w sprawach z zakresu prawa pracy przepisów art. 466, art. 467, art. 468, art. 470, art. 471, art. 477 i art. 4771 nie stosuje się. § 2. W postępowaniu uproszczonym w sprawach gospodarczych przepisów art. 47912 § 1, art. 47914 § 2 i art. 47918 § 3 nie stosuje się. Księga druga Postępowanie nieprocesowe Tytuł I Przepisy ogólne Art. 506. Sąd wszczyna postępowanie nieprocesowe na wniosek; w wypadkach wskazanych w ustawie sąd może wszcząć postępowanie także z urzędu. Art. 507. Sprawy należące do postępowania nieprocesowego rozpoznają sądy rejonowe, z wy- jątkiem spraw, dla których zastrzeżona jest właściwość sądów okręgowych. Art. 508. § 1. Jeżeli właściwość miejscowa nie jest oznaczona w przepisie szczególnym, wy- łącznie właściwy jest sąd miejsca zamieszkania wnioskodawcy, a w braku miejsca zamieszkania - sąd miejsca jego pobytu. Do postępowania z urzędu właściwy jest sąd miejsca, w którego okręgu nastąpiło zdarzenie będące pod- stawą wszczęcia postępowania. W braku wskazanych wyżej podstaw właściwy będzie sąd dla m. st. Warszawy. § 2. W wypadku gdy sąd właściwy nie może z powodu przeszkody rozpoznać spra- wy lub podjąć innej czynności albo gdy wymagają tego względy celowości, sąd nad nim przełożony wyznaczy na posiedzeniu niejawnym inny sąd do rozpo- znania sprawy w całości lub w części. § 3. Wyznaczenie następuje z urzędu albo na przedstawienie sądu właściwego, albo też na wniosek właściwego organu lub osoby zainteresowanej, po wysłuchaniu w razie potrzeby innych osób zainteresowanych. Liczba stron : 39 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc2 39 Art. 509. W sprawach podlegających rozpoznaniu według przepisów o postępowaniu niepro- cesowym orzeka jeden sędzia bez udziału ławników, z wyjątkiem spraw o przyspo- sobienie i spraw o pozbawienie lub ograniczenie władzy rodzicielskiej. Art. 5091. § 1. Czynności w sprawach o wpis w księdze wieczystej może wykonywać referen- darz sądowy. § 2.Czynności w postępowaniu rejestrowym może wykonywać referendarz sądowy, z wyłączeniem prowadzenia rozprawy. Referendarz sądowy nie może jednak wydać postanowienia zarządzającego pierwszy wpis spółek akcyjnych ani do- konać wpisu zmian w statutach tych spółek. Art. 510. § 1. Zainteresowanym w sprawie jest każdy, czyich praw dotyczy wynik postępo- wania, może on wziąć udział w każdym stanie sprawy aż do zakończenia po- stępowania w drugiej instancji. Jeżeli weźmie udział, staje się uczestnikiem. Na odmowę dopuszczenia do wzięcia udziału w sprawie przysługuje zażalenie. § 2. Jeżeli okaże się, że zainteresowany nie jest uczestnikiem, sąd wezwie go do udziału w sprawie. Przez wezwanie do wzięcia udziału w sprawie wezwany staje się uczestnikiem. W razie potrzeby wyznaczenia kuratora do zastępowa- nia zainteresowanego, którego miejsce pobytu jest nieznane, jego wyznaczenie następuje z urzędu. Art. 511. § 1. Wniosek o wszczęcie postępowania powinien czynić zadość przepisom o po- zwie, z tą zmianą, że zamiast pozwanego należy wymienić zainteresowanych w sprawie. § 2. Do wniosków prokuratora o wszczęcie postępowania nie stosuje się przepisów art. 55 i 56. Art. 512. § 1. Po rozpoczęciu posiedzenia albo po złożeniu przez któregokolwiek z uczestni- ków oświadczenia na piśmie cofnięcie wniosku jest skuteczne tylko wtedy, gdy inni uczestnicy nie sprzeciwili się temu w terminie wyznaczonym. dodany art. 5111 wchodzi w życie z dn. 2.03.2006 r. (Dz.U. z 2005 r. Nr 167, poz. 1398). Liczba stron : 40 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc2 40 § 2. Cofnięcie wniosku o wszczęcie postępowania jest bezskuteczne w sprawie, któ- rej wszczęcie mogło nastąpić z urzędu. Art. 513. Niestawiennictwo uczestników nie tamuje rozpoznania sprawy. Przepisów o wyroku zaocznym nie stosuje się. Art. 514. § 1. Rozprawa odbywa się w wypadkach wskazanych w ustawie. W innych wypad- kach wyznaczenie rozprawy zależy od uznania sądu. Mimo niewyznaczenia rozprawy sąd przed rozstrzygnięciem sprawy może wysłuchać uczestników na posiedzeniu sądowym lub zażądać od nich oświadczeń na piśmie. § 2. Jednakże nawet w wypadkach, gdy ustawa wymaga przeprowadzenia rozprawy, sąd może, bez wzywania zainteresowanych do udziału w sprawie, oddalić wniosek na posiedzeniu niejawnym, jeżeli z treści wniosku wynika oczywisty brak uprawnienia wnioskodawcy. Art. 515. Sąd może, stosownie do okoliczności, przesłuchać świadków i biegłych bez przyrze- czenia oraz w nieobecności uczestników, może również zażądać od osób, które nie są uczestnikami, złożenia wyjaśnień na piśmie. Art. 516. Orzeczenia sądu w postępowaniu nieprocesowym zapadają w formie postanowień, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej. Art. 517. Sąd uzasadnia i doręcza postanowienia stosownie do art. 357, jednakże nie doręcza się postanowienia uczestnikowi, który będąc obecny na posiedzeniu, po ogłoszeniu postanowienia zrzekł się jego doręczenia. Art. 518. Od postanowień sądu pierwszej instancji orzekających co do istoty sprawy przysłu- guje apelacja. Na inne postanowienia sądu pierwszej instancji, w wypadkach wska- zanych w ustawie, przysługuje zażalenie. Art. 5181. [§ 1.Na orzeczenie referendarza sądowego co do istoty sprawy, orzeczenia kończą- ce postępowanie, a także orzeczenia, o których mowa w art. 394 § 1 pkt 1-11, przysługuje skarga do sądu rejonowego. § 2. W razie wniesienia skargi orzeczenie referendarza sądowego traci moc.] § 3. W razie wniesienia skargi na wpis w księdze wieczystej wpis nie traci mocy. Rozpoznając sprawę, sąd zmienia zaskarżony wpis przez jego wykreślenie i dokonanie nowego wpisu lub wydaje postanowienie, którym zaskarżony wpis w art. 5181 uchyla się § 1, 2, 5 i 6 - wchodzi w życie z dn. 2.03.2006 r. (Dz.U. z 2005 r. Nr 167, poz. 1398). Liczba stron : 41 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc2 41 utrzymuje w mocy albo uchyla go w całości lub w części i w tym zakresie wniosek oddala bądź odrzuca, względnie postępowanie umarza. § 3a. W postępowaniu rejestrowym o wpis do Krajowego Rejestru Sądowego oraz rejestru zastawów w razie wniesienia skargi na orzeczenie referendarza zarzą- dzające wpis, pozostaje ono w mocy do chwili rozpatrzenia skargi przez sąd re- jonowy rozpoznający sprawę jako sąd pierwszej instancji. Rozpoznając sprawę, sąd wydaje postanowienie, w którym zaskarżone orzeczenie i dokonany na jego podstawie wpis utrzymuje w mocy albo uchyla w całości lub w części i w tym zakresie wniosek oddala bądź odrzuca, względnie postępowanie umarza. § 4. Skargę wnosi się do sądu w terminie tygodniowym: 1) od dnia czynności, gdy uczestnik był przy niej obecny lub był o jej terminie zawiadomiony, 2) w innych wypadkach niż wymienione w pkt 1 - od dnia doręczenia zawia- domienia uczestnika o dokonaniu czynności, 3) w przypadku braku zawiadomienia ­ od dnia dowiedzenia się o dokonaniu czynności, z tym że w postępowaniu o wpis do Krajowego Rejestru Sądo- wego dla uczestników postępowania, którym postanowienia co do istoty sprawy nie doręcza się, termin do wniesienia skargi biegnie od daty wpisu w Rejestrze. [§ 5. Skargę wniesioną po upływie terminu sąd odrzuca. § 6. Sąd rejonowy rozpoznaje sprawę jako sąd pierwszej instancji.] Art. 519. Dla uczestnika, który zrzekł się doręczenia, termin do wniesienia środka odwo- ławczego biegnie od ogłoszenia postanowienia. Art. 5191 . § 1. Od wydanego przez sąd drugiej instancji postanowienia co do istoty sprawy oraz od postanowienia w przedmiocie odrzucenia wniosku i umorzenia postę- powania kończących postępowanie w sprawie - w sprawach z zakresu prawa osobowego, rzeczowego i spadkowego - przysługuje skarga kasacyjna do Sądu Najwyższego, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej. § 2. W sprawach z zakresu prawa rodzinnego, opiekuńczego i kurateli skarga kasa- cyjna przysługuje tylko w sprawach o przysposobienie oraz o podział majątku wspólnego po ustaniu wspólności majątkowej między małonkami, chyba e wartość przedmiotu zaskarenia jest nisza ni sto pięćdziesiąt tysięcy złotych. § 3. W postępowaniu rejestrowym skarga kasacyjna przysługuje jedynie od posta- nowień sądu drugiej instancji w przedmiocie wpisu lub wykreślenia z rejestru podmiotu podlegającego rejestracji. § 4. Skarga kasacyjna nie przysługuje w sprawach dotyczących: 1) przepadku rzeczy, 2) zarządu związanego ze współwłasnością lub uytkowaniem, 3) zabezpieczenia spadku i spisu inwentarza, wyjawienia przedmiotów spad- kowych, zarządu spadku nieobjętego oraz zwolnienia wykonawcy testamen- tu, Liczba stron : 42 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc2 42 4) zniesienia współwłasności i działu spadku, jeeli wartość przedmiotu za- skarenia jest nisza ni sto pięćdziesiąt tysięcy złotych. Art. 520. § 1. Każdy uczestnik ponosi koszty postępowania związane ze swym udziałem w sprawie. § 2. Jeżeli jednak uczestnicy są w różnym stopniu zainteresowani w wyniku postę- powania lub interesy ich są sprzeczne, sąd może stosunkowo rozdzielić obo- wiązek zwrotu kosztów lub włożyć go na jednego z uczestników w całości. To samo dotyczy zwrotu kosztów postępowania wyłożonych przez uczestników. § 3. Jeżeli interesy uczestników są sprzeczne, sąd może włożyć na uczestnika, które- go wnioski zostały oddalone lub odrzucone, obowiązek zwrotu kosztów postę- powania poniesionych przez innego uczestnika. Przepis powyższy stosuje się odpowiednio, jeżeli uczestnik postępował niesumiennie lub oczywiście niewła- ściwie. Art. 521. § 1. Jeżeli przepis szczególny inaczej nie stanowi, postanowienie orzekające co do istoty sprawy staje się skuteczne, a jeżeli wymaga wykonania - także wykonal- ne, po uprawomocnieniu się. § 2. Jeżeli postanowienie takie ulega z mocy ustawy wykonaniu przed uprawomoc- nieniem się, sąd, który wydał postanowienie, może stosownie do okoliczności wstrzymać jego wykonanie. Art. 522. Postanowienia wydane w sprawie, która może być wszczęta z urzędu, podlegają wy- konaniu z urzędu. Art. 523. Prawomocne postanowienie orzekające co do istoty sprawy nie może być zmienione ani uchylone, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej. Jednakże prawomocne postanowienie oddalające wniosek sąd może zmienić w razie zmiany okoliczności sprawy. Art. 524. § 1. Uczestnik postępowania może żądać wznowienia postępowania zakończonego prawomocnym postanowieniem orzekającym co do istoty sprawy, jednakże wznowienie postępowania nie jest dopuszczalne, jeżeli postanowienie kończą- ce postępowanie może być zmienione lub uchylone. § 2. Zainteresowany, który nie był uczestnikiem postępowania zakończonego pra- womocnym postanowieniem orzekającym co do istoty sprawy, może żądać wznowienia postępowania, jeżeli postanowienie to narusza jego prawa. W ta- kim wypadku stosuje się przepisy o wznowieniu postępowania z powodu po- zbawiania możności działania. Liczba stron : 43 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc2 43 Art. 525. Akta sprawy dostępne są dla uczestników postępowania oraz za zezwoleniem prze- wodniczącego dla każdego, kto potrzebę przejrzenia dostatecznie usprawiedliwi. Na tych samych zasadach dopuszczalne jest sporządzanie i otrzymywanie odpisów i wyciągów z akt. Tytuł II Przepisy dla poszczególnych rodzajów spraw Dział I Sprawy z zakresu prawa osobowego Rozdział 1 Uznanie za zmarłego i stwierdzenie zgonu Oddział 1 Postępowanie o uznanie za zmarłego Art. 526. § 1. W sprawach o uznanie za zmarłego właściwy jest sąd ostatniego miejsca za- mieszkaniazaginionego, a w braku tej podstawy - sąd wskazany w art. 508 § 1. § 2. Jeżeli wskutek tego samego zdarzenia zaginęła większa liczba osób, Sąd Naj- wyższy na wniosek Ministra Sprawiedliwości może wyznaczyć jeden sąd jako wyłącznie właściwy do rozpoznania spraw będących w związku z tym zdarze- niem. Postanowienie Sądu Najwyższego podlega ogłoszeniu w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej ,,Monitor Polski". Art. 527. Do zgłoszenia wniosku o uznanie za zmarłego uprawniony jest każdy zainteresowa- ny. Art. 528. Wniosek o uznanie za zmarłego można zgłosić nie wcześniej niż na rok przed koń- cem terminu, po upływie którego zaginiony może być uznany za zmarłego. Gdy jed- nak uznanie za zmarłego może nastąpić po upływie roku lub krótszego niż rok ter- minu od zdarzenia, które uzasadnia prawdopodobieństwo śmierci zaginionego, wnio- sek o uznanie za zmarłego zgłosić można dopiero po upływie tego terminu. Art. 529. § 1. Wniosek o uznanie za zmarłego, oprócz danych koniecznych dla wniosku o wszczęcie postępowania, powinien zawierać: Liczba stron : 44 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc2 44 1) imię, nazwisko i wiek zaginionego, imiona jego rodziców oraz nazwisko ro- dowe matki; 2) ostatnie znane miejsce zamieszkania i pobytu zaginionego. § 2. Okoliczności uzasadniające wniosek należy uprawdopodobnić. Art. 530. § 1. Jeżeli według treści wniosku istnieją przesłanki do uznania zaginionego za zmarłego, sąd zarządzi ogłoszenie o wszczęciu postępowania. § 2. Ogłoszenie o wszczęciu postępowania powinno zawierać: 1) imię i nazwisko oraz adres wnioskodawcy; 2) dane dotyczące osoby zaginionego oraz istotne okoliczności znane z akt sprawy, które mogą przyczynić się do wykrycia zaginionego; 3) wezwanie skierowane do zaginionego, aby w oznaczonym terminie, nie krótszym niż trzy, a nie dłuższym niż sześć miesięcy, zgłosił się, gdyż w przeciwnym razie może być uznany za zmarłego; 4) wezwanie skierowane do wszystkich osób, które mogą udzielić wiadomości o zaginionym, aby w powyższym terminie przekazały je sądowi. Art. 531. § 1. Ogłoszenie o wszczęciu postępowania umieszcza się w piśmie poczytnym na całym obszarze Państwa i podaje publicznie do wiadomości w miejscu ostat- niego zamieszkania zaginionego w sposób na tym obszarze przyjęty. § 2. Sąd może zarządzić zamieszczenie ogłoszenia w innych jeszcze pismach oraz podać je do publicznej wiadomości również w inny sposób, jaki uzna za odpo- wiedni. Art. 532. Dalsze postępowanie może toczyć się przed upływem terminu podanego w ogłosze- niu, nie może jednak być zakończone wcześniej niż po upływie: 1) terminów przewidzianych w kodeksie cywilnym; 2) trzech miesięcy od ukazania się ogłoszenia; 3) miesiąca od końca terminu wyznaczonego w ogłoszeniu. Art. 533. Przed wydaniem postanowienia uznającego zaginionego za zmarłego sąd powinien wysłuchać w miarę możności osoby bliskie zaginionego. Art. 534. Jeżeli w toku postępowania o uznanie za zmarłego okaże się, że śmierć zaginionego jest niewątpliwa, sąd przeprowadzi dalsze postępowanie z urzędu według przepisów oddziału następnego. Liczba stron : 45 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc2 45 Oddział 2 Postępowanie o stwierdzenie zgonu Art. 535. Do postępowania o stwierdzenie zgonu osoby, której śmierć mimo niesporządzenia aktu zgonu jest niewątpliwa, stosuje się odpowiednio przepisy oddziału poprzedzają- cego ze zmianami przewidzianymi w oddziale niniejszym. Art. 536. Wniosek o stwierdzenie zgonu może być zgłoszony w każdym czasie. Art. 537. § 1. Zarządzenie ogłoszenia o wszczęciu postępowania nie jest obowiązkowe. § 2. Sąd może jednak, jeżeli uzna to za celowe, zarządzić dokonanie ogłoszenia w określony przez siebie sposób. Do ogłoszenia stosuje się wówczas odpowied- nio przepis art. 530 § 2; termin wyznaczony w ogłoszeniu nie może być krótszy niż miesiąc ani dłuższy niż trzy miesiące. § 3. W wypadku przewidzianym w paragrafie poprzedzającym postępowanie nie może być zakończone wcześniej niż po upływie miesiąca od ukazania się ogło- szenia i dwóch tygodni od końca terminu wyznaczonego w ogłoszeniu. Art. 538. § 1. W postanowieniu stwierdzającym zgon należy chwilę śmierci ściśle oznaczyć, stosownie do wyników postępowania. § 2. Jeżeli dokładne ustalenie chwili śmierci nie jest możliwe, przyjmuje się chwilę najbardziej prawdopodobną. Oddział 3 Uchylenie postanowień orzekających uznanie za zmarłego lub stwierdzenie zgonu Art. 539. Dowód, że osoba uznana za zmarłą albo której zgon został stwierdzony pozostaje przy życiu lub że śmierć jej nastąpiła w innej chwili niż chwila oznaczona w orze- czeniu, może być przeprowadzony tylko w postępowaniu unormowanym w niniej- szym oddziale. Art. 540. Właściwy jest sąd, który w pierwszej instancji orzekł uznanie za zmarłego lub stwierdzenie zgonu. Liczba stron : 46 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc2 46 Art. 541. § 1. Wniosek o uchylenie postanowienia orzekającego uznanie za zmarłego albo stwierdzającego zgon może zgłosić każdy zainteresowany. Sąd może także uchylić je z urzędu. § 2. Sąd wzywa do udziału w sprawie uczestników postępowania, w którym zapadło postanowienie o uznaniu za zmarłego lub o stwierdzeniu zgonu. Art. 542. W razie przeprowadzenia dowodu, że osoba uznana za zmarłą albo której zgon został stwierdzony pozostaje przy życiu, sąd postanowienie uchyli. W wypadku udowod- nienia innej chwili śmierci niż oznaczona w postanowieniu o uznaniu za zmarłego, sąd uchyla postanowienie o uznaniu za zmarłego tylko wówczas, gdy równocześnie stwierdza zgon. Art. 543. Jeżeli osoba, którą uznano za zmarłą lub której zgon stwierdzono, zjawi się osobiście w sądzie i wykaże swoją tożsamość, sąd niezwłocznie i bez dalszego postępowania uchyli postanowienie orzekające uznanie za zmarłego lub stwierdzenie zgonu. Rozdział 2 Ubezwłasnowolnienie Oddział 1 Przepisy ogólne Art. 544. § 1. Sprawy o ubezwłasnowolnienie należą do właściwości sądów okręgowych, które rozpoznają je w składzie trzech sędziów zawodowych. § 2. W sprawach tych właściwy jest sąd miejsca zamieszkania osoby, która ma być ubezwłasnowolniona, a w braku miejsca zamieszkania - sąd miejsca jej pobytu. Art. 545. § 1. Wniosek o wszczęcie postępowania o ubezwłasnowolnienie może zgłosić: 1) małżonek osoby, która ma być ubezwłasnowolniona; 2) jej krewni w linii prostej oraz rodzeństwo; 3) jej przedstawiciel ustawowy. § 2. Krewni osoby, która ma być ubezwłasnowolniona, nie mogą zgłaszać wniosku o wszczęcie postępowania, jeżeli osoba ta ma przedstawiciela ustawowego. § 3. Wniosek o ubezwłasnowolnienie częściowe można zgłosić już na rok przed doj- ściem do pełnoletności osoby, która ma być ubezwłasnowolniona. § 4. Kto zgłosił wniosek o ubezwłasnowolnienie w złej wierze lub lekkomyślnie, podlega karze grzywny do jednego tysiąca złotych. Liczba stron : 47 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc2 47 Art. 546. § 1. Uczestnikami postępowania o ubezwłasnowolnienie są z mocy samego prawa prócz wnioskodawcy: 1) osoba, która ma być ubezwłasnowolniona; 2) jej przedstawiciel ustawowy; 3) małżonek osoby, która ma być ubezwłasnowolniona. § 2. Postępowanie toczy się z udziałem prokuratora. Art. 547. § 1. Ilekroć według przepisów niniejszego rozdziału należy wezwać lub wysłuchać osobę, która ma być ubezwłasnowolniona, albo doręczyć jej pismo sądowe, sąd może czynności tych zaniechać, jeżeli ze względu na stan zdrowia tej osoby, stwierdzony orzeczeniem biegłego, uzna je za niecelowe. § 2. W tym wypadku sąd orzekający, w celu ochrony w toku postępowania praw osoby, która ma być ubezwłasnowolniona, ustanowi kuratora, chyba że ma ona przedstawiciela ustawowego, który nie jest wnioskodawcą. Oddział 2 Doradca tymczasowy Art. 548. § 1. Jeżeli ubezwłasnowolniona ma być osoba pełnoletnia, sąd może na wniosek uczestnika postępowania lub z urzędu, przy wszczęciu lub w toku postępowa- nia, ustanowić dla niej doradcę tymczasowego, gdy uzna to za konieczne dla ochrony jej osoby lub mienia. § 2. Przed ustanowieniem doradcy tymczasowego należy wysłuchać osobę, która ma być ubezwłasnowolniona. § 3. Postanowienie o ustanowieniu doradcy tymczasowego staje się skuteczne z chwilą doręczenia go osobie, która ma być ubezwłasnowolniona. Art. 549. § 1. Osoba, dla której ustanowiono doradcę tymczasowego, ma ograniczoną zdol- ność do czynności prawnych, na równi z osobą ubezwłasnowolnioną częścio- wo. § 2. Do doradcy tymczasowego stosuje się przepisy o kuratorze osoby częściowo ubezwłasnowolnionej. Art. 550. § 1. Postanowienie o ustanowieniu doradcy tymczasowego traci moc z chwilą, gdy: 1) wniosek o ubezwłasnowolnienie został prawomocnie oddalony lub odrzuco- ny albo postępowanie umorzono; Liczba stron : 48 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc2 48 2) na skutek orzeczenia o ubezwłasnowolnieniu ustanowiony został opiekun lub kurator. § 2. Postanowienie to należy uchylić, jeżeli ustała potrzeba dalszej ochrony osoby, która ma być ubezwłasnowolniona, lub jej mienia. Art. 551. § 1. O ustanowieniu lub odwołaniu doradcy tymczasowego należy z urzędu zawia- domić sąd opiekuńczy. § 2. Na postanowienie w przedmiocie ustanowienia lub odwołania doradcy tymcza- sowego przysługuje zażalenie. Oddział 3 Postępowanie Art. 552. § 1. Jeżeli według wniosku ubezwłasnowolnienie ma być orzeczone z powodu cho- roby psychicznej lub niedorozwoju umysłowego, sąd może przed wszczęciem postępowania o ubezwłasnowolnienie zażądać przedstawienia świadectwa le- karskiego o stanie psychicznym osoby, która ma być ubezwłasnowolniona, a jeżeli ubezwłasnowolnienie ma nastąpić z powodu pijaństwa - zaświadczenia poradni przeciwalkoholowej. § 2. W razie niezłożenia żądanego świadectwa lub złożenia świadectwa, którego treść nie uprawdopodabnia istnienia choroby psychicznej lub niedorozwoju umysłowego, sąd wniosek odrzuci. Art. 553. Osoba, która ma być ubezwłasnowolniona, musi być zbadana przez jednego lub wię- cej biegłych lekarzy psychiatrów. Art. 554. § 1. Sąd może, jeżeli na podstawie opinii dwóch biegłych lekarzy uzna to za nie- zbędne, zarządzić oddanie osoby, która ma być ubezwłasnowolniona, pod ob- serwację w zakładzie leczniczym na czas nie dłuższy niż sześć tygodni. W wy- jątkowych wypadkach sąd może termin ten przedłużyć do trzech miesięcy. § 2. Przed wydaniem postanowienia sąd wysłucha uczestników postępowania. § 3. Na postanowienie zarządzające oddanie do zakładu przysługuje zażalenie. Art. 555. Orzeczenie w przedmiocie ubezwłasnowolnienia może zapaść tylko po przeprowa- dzeniu rozprawy. Art. 556. § 1. Osobę, która ma być ubezwłasnowolniona, należy wysłuchać; wysłuchanie po- winno się odbywać w miarę potrzeby w obecności lekarza. Liczba stron : 49 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc2 49 § 2. W tym celu sąd może zarządzić przymusowe sprowadzenie tej osoby na rozpra- wę albo, gdyby to było niewskazane, wysłuchać ją przez sędziego wyznaczo- nego lub przez sąd wezwany. Art. 557. W postanowieniu o ubezwłasnowolnieniu sąd orzeka, czy ubezwłasnowolnienie jest całkowite, czy też częściowe i z jakiego powodu zostaje orzeczone. Art. 558. Sąd, który orzekł ubezwłasnowolnienie, zarządza z urzędu przesłanie sądowi opie- kuńczemu odpisu prawomocnego postanowienia, którym orzekł ubezwłasnowolnie- nie. Art. 559. § 1. Sąd uchyli ubezwłasnowolnienie, gdy ustaną przyczyny, dla których je orzeczo- no; uchylenie może nastąpić także z urzędu. § 2. Sąd może w razie poprawy stanu psychicznego ubezwłasnowolnionego zmienić ubezwłasnowolnienie całkowite na częściowe, a w razie pogorszenia się tego stanu - zmienić ubezwłasnowolnienie częściowe na całkowite. Art. 560. Do zaskarżania postanowień uprawniony jest sam ubezwłasnowolniony nawet wów- czas, gdy ustanowiony został doradca tymczasowy. Dział II Sprawy z zakresu prawa rodzinnego, opiekuńczego i kurateli Rozdział 1 Sprawy małżeńskie Art. 561. § 1. Zezwolenia na zawarcie małżeństwa kobiecie nie mającej ukończonych lat osiemnastu udziela sąd opiekuńczy na jej wniosek. Postanowienie o udzieleniu zezwolenia staje się skuteczne z chwilą uprawomocnienia się i nie może być zmienione ani uchylone. § 2. Zezwolenia na zawarcie małżeństwa osobie dotkniętej chorobą psychiczną albo niedorozwojem umysłowym oraz osobom powinowatym w linii prostej udziela sąd na wniosek tych osób. § 3. W postanowieniu o udzieleniu zezwolenia wymienia się osobę, z którą małżeń- stwo ma być zawarte. Przed wydaniem postanowienia rozstrzygającego taki wniosek sąd wysłucha wnioskodawcę, osobę, z którą małżeństwo ma być za- warte, oraz w razie potrzeby osoby bliskie przyszłych małżonków. Gdy chodzi o udzielenie zezwolenia osobie dotkniętej chorobą psychiczną lub niedorozwo- Liczba stron : 50 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc2 50 jem umysłowym, sąd zasięgnie opinii biegłego lekarza, w miarę możności psy- chiatry. Art. 5611 . W sprawach, o których mowa w art. 561, sąd może zarządzić przeprowadzenie przez kuratora sądowego wywiadu środowiskowego w celu ustalenia warunków, w jakich żyją osoby ubiegające się o udzielenie zezwolenia. Art. 562. Zwolnienia od obowiązku złożenia urzędowi stanu cywilnego dokumentu potrzebne- go do zawarcia małżeństwa udziela sąd na wniosek osoby obowiązanej do złożenia dokumentu. Art. 563. Do zgłoszenia wniosku o zezwolenie na złożenie przez pełnomocnika oświadczenia o wstąpieniu w związek małżeński uprawniona jest osoba, która zamierza udzielić pełnomocnictwa. Art. 564. Postanowienie rozstrzygające o tym, czy okoliczność przedstawiona przez kierowni- ka urzędu stanu cywilnego wyłącza zawarcie małżeństwa, a także o tym, czy oko- liczności przedstawione przez kierownika urzędu stanu cywilnego uzasadniają od- mowę: 1) przyjęcia oświadczeń o wstąpieniu w związek małżeński, 2) wydania zaświadczenia o braku okoliczności wyłączających zawarcie mał- żeństwa, o których mowa w art. 41 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, 3) wydania zezwolenia na zawarcie małżeństwa przed upływem terminu, o któ- rym mowa w art. 4 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, 4) sporządzenia aktu małżeństwa zawartego zgodnie z art. 1 § 2 Kodeksu ro- dzinnego i opiekuńczego, 5) wydania zaświadczenia, że obywatel polski lub zamieszkały w Polsce cu- dzoziemiec nie mający żadnego obywatelstwa zgodnie z prawem polskim może zawrzeć małżeństwo za granicą, sąd wydaje po przeprowadzeniu rozprawy. Art. 565. § 1. Rozstrzygnięcie o istotnych sprawach rodziny w braku porozumienia małżon- ków, jak również udzielenie zezwolenia na dokonanie czynności, do której jest potrzebna zgoda drugiego małżonka lub której drugi małżonek sprzeciwił się, może nastąpić dopiero po umożliwieniu złożenia wyjaśnień małżonkowi wnio- skodawcy, chyba że jego wysłuchanie nie jest możliwe lub celowe. § 2. To samo dotyczy nakazu sądu, aby wynagrodzenie za pracę albo inne należności przypadające jednemu małżonkowi były w całości lub w części wypłacane do rąk drugiego małżonka. Liczba stron : 51 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc2 51 § 3. Przepis § 1 stosuje się także do rozstrzygnięcia o wyłączeniu odpowiedzialności małżonka za zobowiązania zaciągnięte przez drugiego z małżonków w spra- wach wynikających z zaspokajania zwykłych potrzeb rodziny, jak również do uchylenia postanowienia w tym przedmiocie. Art. 5651 . W sprawach, o których mowa w art. 565, sąd może zarządzić przeprowadzenie przez kuratora sądowego wywiadu środowiskowego w celu ustalenia warunków, w jakich żyją małżonkowie. Art. 566. W sprawie o podział majątku wspólnego po ustaniu wspólności majątkowej między małżonkami właściwy jest sąd miejsca położenia majątku, a jeżeli wspólność ustała przez śmierć jednego z małżonków - sąd spadku. Art. 567. § 1. W postępowaniu o podział majątku wspólnego po ustaniu wspólności mająt- kowej między małżonkami sąd rozstrzyga także o żądaniu ustalenia nierów- nych udziałów małżonków w majątku wspólnym oraz o tym, jakie wydatki, nakłady i inne świadczenia z majątku wspólnego na rzecz majątku osobistego lub odwrotnie podlegają zwrotowi. § 2. W razie sporu co do ustalenia nierównych udziałów w majątku wspólnym sąd może w tym przedmiocie orzec postanowieniem wstępnym. § 3. Do postępowania o podział majątku wspólnego po ustaniu wspólności majątko- wej między małżonkami, a zwłaszcza do odrębnego postępowania w sprawach wymienionych w paragrafie pierwszym stosuje się odpowiednio przepisy o dziale spadku. Art. 5671 . W sprawach o separację na zgodny wniosek małżonków, a także w sprawach o znie- sienie separacji właściwe rzeczowo są sądy okręgowe. W sprawach tych miejscowo właściwym jest sąd, w którego okręgu małżonkowie mają wspólne zamieszkanie, a w braku takiej podstawy - sąd miejsca ich wspólnego pobytu. Jeżeli małżonkowie nie mają wspólnego miejsca zamieszkania ani pobytu, wniosek należy zgłosić w są- dzie właściwym dla jednego z małżonków, zgodnie z art. 508. Art. 5672 . § 1. W sprawie o separację na zgodny wniosek małżonków oraz w sprawie o znie- sienie separacji w razie cofnięcia wniosku albo wyrażenia w inny sposób braku zgody na orzeczenie separacji lub na zniesienie separacji przez któregokolwiek z małżonków postępowanie umarza się. Przepisu art. 512 § 1 nie stosuje się. §2. W razie śmierci jednego z małżonków postępowanie umarza się. Liczba stron : 52 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc2 52 Art. 5673 . § 1. Postanowienie o separacji sąd wydaje po przeprowadzeniu rozprawy. § 2. W toku postępowania sąd nakłania małżonków do pojednania. Jeżeli pojednanie nie nastąpi, a odroczenie rozprawy nie byłoby celowe, sąd przystępuje do roz- poznania sprawy. Art. 5674 . Postanowienie o zniesieniu separacji sąd wydaje po przeprowadzeniu rozprawy. Art. 5675 . Z chwilą wszczęcia postępowania o zniesienie separacji zawiesza się z urzędu postę- powanie w sprawie o eksmisję jednego z małżonków pozostających w separacji ze wspólnego mieszkania, jak również postępowanie w sprawie o korzystanie przez małżonków pozostających w separacji ze wspólnego mieszkania. Z chwilą uprawo- mocnienia się orzeczenia o zniesieniu separacji postępowanie umarza się z urzędu. Rozdział 2 Inne sprawy rodzinne orazsprawy opiekuńcze Oddział 1 Przepisy ogólne Art. 568. § 1. Sądem opiekuńczym jest sąd rejonowy. § 2. W sprawach małoletnich sądem opiekuńczym jest sąd dla nieletnich. Sąd ten rozpoznaje sprawy opiekuńcze małoletnich z ustalonego dla niego obszaru wła- ściwości. Art. 569. § 1. Właściwy wyłącznie jest sąd opiekuńczy miejsca zamieszkania osoby, której postępowanie ma dotyczyć, a w braku miejsca zamieszkania - sąd opiekuńczy miejsca jej pobytu. Jeżeli brak i tej podstawy - właściwy jest sąd rejonowy dla m. st. Warszawy. § 2. W wypadkach nagłych sąd opiekuńczy wydaje z urzędu wszelkie potrzebne za- rządzenia nawet w stosunku do osób, które nie podlegają jego właściwości miejscowej, zawiadamiając o tym sąd opiekuńczy miejscowo właściwy. Art. 570. Sąd opiekuńczy może wszcząć postępowanie z urzędu. Liczba stron : 53 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc2 53 Art. 5701 . Sąd opiekuńczy może zarządzić przeprowadzenie przez kuratora sądowego wywiadu środowiskowego w celu ustalenia danych dotyczących małoletniego i jego środowi- ska, a w szczególności dotyczących zachowania się i warunków wychowawczych małoletniego, sytuacji bytowej rodziny, przebiegu nauki małoletniego i sposobu spę- dzania czasu wolnego, jego kontaktów środowiskowych, stosunku do niego rodzi- ców lub opiekunów, podejmowanych oddziaływań wychowawczych, stanu zdrowia i znanych w środowisku uzależnień małoletniego. Art. 5702 . W sprawie, w której zawarcie ugody jest dopuszczalne, sąd może skierować uczest- ników do mediacji. Przedmiotem mediacji może być także określenie sposobu wy- konywania władzy rodzicielskiej. Jeżeli uczestnicy postępowania nie uzgodnili oso- by mediatora, sąd kieruje ich do mediacji prowadzonej przez mediatora, o którym mowa w art. 436 § 3, albo do stałego mediatora posiadającego wiedzę teoretyczną i umiejętności praktyczne w zakresie prowadzenia mediacji w sprawach rodzinnych. Art. 571. (uchylony). Art. 572. § 1. Każdy, komu znane jest zdarzenie uzasadniające wszczęcie postępowania z urzędu obowiązany jest zawiadomić o nim sąd opiekuńczy. § 2. Obowiązek wymieniony w § 1 ciąży przede wszystkim na urzędach stanu cy- wilnego, sądach, prokuratorach, notariuszach, komornikach, organach samorzą- du i administracji rządowej, organach Policji, placówkach oświatowych, opie- kunach społecznych oraz organizacjach i zakładach zajmujących się opieką nad dziećmi lub osobami psychicznie chorymi. Art. 573. § 1. Osoba pozostająca pod władzą rodzicielską, opieką albo kuratelą ma zdolność do podejmowania czynności w postępowaniu dotyczącym jej osoby, chyba że nie ma zdolności do czynności prawnych. § 2. Sąd może ograniczyć lub wyłączyć osobisty udział małoletniego w postępowa- niu, jeżeli przemawiają za tym względy wychowawcze. Art. 574. § 1. Sąd opiekuńczy może nakazać osobiste stawiennictwo osoby pozostającej pod władzą rodzicielską lub opieką, jak również zarządzić przymusowe sprowadze- nie takiej osoby. § 2. Jeżeli osoba pozostająca pod władzą rodzicielską lub opieką nie ma zdolności do podejmowania czynności w postępowaniu, sąd opiekuńczy może nakazać jej sprowadzenie do sądu pod rygorem grzywny każdemu, u kogo osoba taka przebywa. Liczba stron : 54 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc2 54 Art. 575. Do osobistego stawiennictwa innych uczestników postępowania stosuje się w spra- wach, które mogą być wszczęte z urzędu, przepisy o skutkach niestawiennictwa świadków, a w innych sprawach - przepis art. 429. Art. 5751. W sprawach opiekuńczych osób małoletnich sąd z urzędu zarządza odbycie całego posiedzenia lub jego części przy drzwiach zamkniętych, jeżeli przeciwko publicz- nemu rozpoznaniu sprawy przemawia dobro małoletniego. Art. 576. § 1. Przed wydaniem orzeczenia co do istoty sprawy sąd opiekuńczy wysłucha przedstawiciela ustawowego osoby, której postępowanie dotyczy. W wypad- kach ważniejszych powinien ponadto w miarę możności wysłuchać osoby bli- skie tej osoby. § 2. Wysłuchanie małoletniego w toku postępowania następuje poza salą posiedzeń sądowych, jeżeli przemawiają za tym względy wychowawcze. Art. 577. Sąd opiekuńczy może zmienić swe postanowienie nawet prawomocne, jeżeli wyma- ga tego dobro osoby, której postępowanie dotyczy. Art. 578. Postanowienia sądu opiekuńczego są skuteczne i wykonalne z chwilą ich ogłoszenia, a gdy ogłoszenia nie było, z chwilą ich wydania. Art. 5781 . Podstawą wszczęcia postępowania wykonawczego jest postanowienie sądu ze stwierdzeniem z urzędu jego wykonalności. Do stwierdzenia wykonalności stosuje się odpowiednio art. 364. Oddział 2 Sprawy z zakresu stosunków międzyrodzicami a dziećmi Art. 579. Postanowienia w sprawach o przyznanie, powierzenie wykonywania, ograniczenie, zawieszenie, pozbawienie i przywrócenie władzy rodzicielskiej, zakazanie osobistej styczności z dzieckiem mogą być wydane tylko po przeprowadzeniu rozprawy. Do- tyczy to także zmiany rozstrzygnięć w tym przedmiocie, zawartych w wyroku orze- kającym rozwód lub unieważnienie małżeństwa. Postanowienia takie stają się sku- teczne i wykonalne po uprawomocnieniu się. Liczba stron : 55 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc2 55 Art. 5791 . Sąd opiekuńczy okresowo, nie rzadziej niż raz na sześć miesięcy, dokonuje oceny sytuacji dziecka umieszczonego w placówce opiekuńczo-wychowawczej; jeżeli wy- maga tego dobro dziecka sąd wszczyna postępowanie o pozbawienie władzy rodzi- cielskiej jego rodziców. Art. 580. (uchylony). Art. 581. Uznanie dziecka może nastąpić także przed sądem opiekuńczym niewłaściwym we- dług przepisów ogólnych. W takim wypadku o uznaniu zawiadamia się właściwy sąd opiekuńczy. Art. 582. Rozstrzygnięcie o istotnych sprawach dziecka, co do których brak porozumienia pomiędzy rodzicami, może nastąpić dopiero po umożliwieniu rodzicom złożenia oświadczeń, chyba że wysłuchanie ich byłoby połączone z nadmiernymi trudnościa- mi. Art. 583. Zezwolenia na dokonanie przez rodziców czynności przekraczającej zakres zwykłe- go zarządu majątkiem dziecka lub na wyrażenie przez rodziców zgody na dokonanie takiej czynności przez dziecko sąd opiekuńczy udziela na wniosek jednego z rodzi- ców po wysłuchaniu drugiego. Postanowienie sądu opiekuńczego w tym przedmiocie staje się skuteczne dopiero z chwilą uprawomocnienia się i nie może być zmienione ani uchylone, jeżeli na podstawie zezwolenia powstały skutki prawne względem osób trzecich. Art. 584. Postanowienie o nadaniu dziecku nazwiska staje się skuteczne dopiero po uprawo- mocnieniu się. Postanowienia takiego sąd opiekuńczy nie może zmienić ani uchylić. Oddział 3 Sprawy o przysposobienie Art. 585. § 1. Sąd opiekuńczy wszczyna postępowanie na wniosek przysposabiającego. § 2. Wniosek ten należy zgłosić w sądzie opiekuńczym właściwym dla osoby przy- sposabiającego lub osoby mającej być przysposobioną. § 3. Art. 87 § 3 stosuje się odpowiednio. Liczba stron : 56 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc2 56 Art. 586. § 1. Sąd opiekuńczy orzeka o przysposobieniu po przeprowadzeniu rozprawy. § 2. Na rozprawę wzywa się przysposabiającego oraz osoby, których zgoda na przy- sposobienie jest potrzebna. § 3. Nie wzywa się na rozprawę rodziców, którzy wyrazili zgodę na przysposobienie ich dziecka w przyszłości bez wskazania osoby przysposabiającego. W wypad- ku takim rodzice nie mogą brać udziału w postępowaniu. § 4. Przed wydaniem orzeczenia sąd opiekuńczy zasięga opinii ośrodka adopcyjno- opiekuńczego lub innej specjalistycznej placówki. Art. 5861. Na postanowienie w przedmiocie określenia sposobu i okresu osobistej styczności przysposabiającego z przysposabianym przysługuje zażalenie. Art. 587. § 1. W razie śmierci przysposabiającego lub osoby mającej być przysposobioną, sąd opiekuńczy postępowanie umarza. § 2. Jednakże postępowanie zawiesza się w razie śmierci przysposabiającego, który złożył wniosek o przysposobienie wspólnie z małżonkiem, do czasu ustano- wienia przez sąd opiekuńczy kuratora. Art. 588. Postanowienie orzekające przysposobienie staje się skuteczne po uprawomocnieniu się. Postanowienia takiego sąd opiekuńczy nie może zmienić ani uchylić. Art. 589. § 1. Zgodę na przysposobienie dziecka w przyszłości bez wskazania osoby przyspo- sabiającego rodzice mogą wyrazić także w sądzie opiekuńczym swego miejsca zamieszkania lub pobytu. Dotyczy to również oświadczenia o odwołaniu takiej zgody. § 2. Oświadczenia, o których mowa w paragrafie poprzedzającym, powinny zawie- rać: 1) imię i nazwisko dziecka oraz miejsce jego zamieszkania lub pobytu; 2) treść wyrażonej zgody lub jej odwołanie. § 3. Z przyjęcia oświadczenia o wyrażeniu zgody na przysposobienie dziecka w przyszłości lub o odwołaniu takiej zgody sąd opiekuńczy sporządza protokół. O odwołaniu zgody należy nadto uczynić wzmiankę w protokole, w którym wyrażono zgodę na przysposobienie. Liczba stron : 57 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc2 57 Oddział 4 Sprawy z zakresu opieki Art. 590. Obejmując opiekę opiekun składa następujące przyrzeczenie: "Przyrzekam, że po- wierzone mi obowiązki opiekuna wykonam z całą sumiennością i zgodnie z intere- sem społecznym, mając zawsze na względzie dobro osoby podlegającej mojej pie- czy". Art. 591. § 1. Po złożeniu przyrzeczenia przez opiekuna sąd opiekuńczy wydaje mu zaświad- czenie. § 2. Po zwolnieniu opiekuna lub ustaniu opieki opiekun obowiązany jest zwrócić sądowi opiekuńczemu otrzymane zaświadczenie. Art. 592. O zwolnieniu od obowiązku objęcia opieki sąd opiekuńczy rozstrzyga na wniosek osoby ustanowionej opiekunem, zgłoszony w ciągu tygodnia od doręczenia jej po- stanowienia w tym przedmiocie. Art. 593. Zezwolenia we wszelkich ważniejszych sprawach, które dotyczą osoby lub majątku osoby pozostającej pod opieką, udziela sąd opiekuńczy na wniosek opiekuna. Posta- nowienie staje się skuteczne z chwilą uprawomocnienia się i nie może być zmienione ani uchylone, jeżeli na podstawie zezwolenia powstały skutki prawne względem osób trzecich. Art. 594. Minister właściwy do spraw finansów publicznych w porozumieniu z Ministrem Sprawiedliwości określi, w drodze rozporządzenia, zasady i tryb składania przez opiekunów gotówki w instytucji bankowej, uwzględniając zabezpieczenie interesów osób pozostających pod opieką oraz kompetencje sądu opiekuńczego określone w art. 593. Art. 595. Opiekun składa sądowi opiekuńczemu ustnie lub na piśmie sprawozdanie dotyczące osoby pozostającej pod opieką. Sprawozdanie z zarządu majątkiem tej osoby składa na piśmie, chyba że sąd zezwoli mu na złożenie sprawozdania do protokołu. Art. 596. Do wzięcia udziału w badaniu rachunku końcowego z opieki sąd opiekuńczy wezwie osobę, która pozostawała pod opieką, jeżeli ma ona pełną zdolność do czynności Liczba stron : 58 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc2 58 prawnych, w innych zaś wypadkach - przedstawiciela ustawowego tej osoby lub jej spadkobierców, jeżeli są sądowi opiekuńczemu znani. Art. 597. Postanowienie o przyznaniu opiekunowi wynagrodzenia staje się wykonalne dopiero po jego uprawomocnieniu się. Art. 598. § 1. Sąd opiekuńczy może wymierzyć grzywnę osobie, która uchyla się od objęcia opieki. § 2. Sąd opiekuńczy może wymierzyć grzywnę opiekunowi, który nie wykonuje za- rządzeń sądu opiekuńczego. Jeżeli zarządzenie zostanie wykonane, grzywna jeszcze nie uiszczona może być umorzona. Oddział 5 Sprawy o odebranie osoby podlegającej władzy rodzicielskiej lub pozostającej pod opieką Art. 5981 . §1. W sprawach o odebranie osoby podlegającej władzy rodzicielskiej lub pozostają- cej pod opieką prokuratorowi doręcza się odpis wniosku i zawiadamia się go o terminach rozprawy. §2. W sprawach, o których mowa w § 1, art. 472 stosuje się odpowiednio. §3. W sprawach, o których mowa w § 1, art. 570 nie stosuje się. Art. 5982 . §1. W czasie trwania postępowania o odebranie osoby podlegającej władzy rodzi- cielskiej lub pozostającej pod opieką, toczącego się w trybie Konwencji doty- czącej cywilnych aspektów uprowadzenia dziecka za granicę (Dz.U. z 1995 r. Nr 108, poz. 528 oraz z 1999 r., Nr 93, poz. 1085), nie można rozstrzygać w przedmiocie władzy rodzicielskiej lub opieki nad tą osobą. Postępowanie w tych sprawach sąd zawiesza z urzędu z chwilą wszczęcia postępowania o ode- branie osoby podlegającej władzy rodzicielskiej lub pozostającej pod opieką. §2. Po zakończeniu postępowania o odebranie osoby podlegającej władzy rodziciel- skiej lub pozostającej pod opieką sąd podejmie zawieszone postępowanie. §3. W przypadku innym niż określony w § 1, jeżeli do rozstrzygnięcia wniosku o odebranie osoby podlegającej władzy rodzicielskiej lub pozostającej pod opie- ką niezbędne jest jego łączne rozpoznanie ze sprawą dotyczącą władzy rodzi- cielskiej, postępowanie toczy się z zachowaniem przepisu art. 579. Liczba stron : 59 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc2 59 Art. 5983 . Jeżeli miejsce pobytu osoby podlegającej władzy rodzicielskiej lub pozostającej pod opieką nie jest znane, sąd przeprowadzi stosowne dochodzenie w celu ustalenia jej miejsca pobytu. W szczególności sąd może zażądać ustalenia miejsca jej pobytu przez Policję. Art. 5984 . Orzeczenie co do istoty sprawy może być wydane tylko po przeprowadzeniu roz- prawy. Art. 5985 . W postanowieniu o odebranie osoby podlegającej władzy rodzicielskiej lub pozosta- jącej pod opieką sąd określa termin, w jakim zobowiązany powinien oddać upraw- nionemu osobę podlegającą władzy rodzicielskiej lub pozostającą pod opieką. Art. 5986 . Jeżeli zobowiązany do oddania osoby podlegającej władzy rodzicielskiej lub pozo- stającej pod opieką nie zastosuje się do postanowienia, o którym mowa w art. 5985 , sąd, na wniosek uprawnionego, zleci kuratorowi sądowemu przymusowe odebranie tej osoby. Art. 5987 . W razie potrzeby sąd zwraca się o przymusowe odebranie osoby podlegającej wła- dzy rodzicielskiej lub pozostającej pod opieką przez kuratora sądowego działającego w sądzie, w którego okręgu osoba ta faktycznie przebywa. Art. 5988 . Kurator sądowy jest uprawniony do odebrania osoby podlegającej władzy rodziciel- skiej lub pozostającej pod opieką od każdej osoby, u której ona się znajduje. Art. 5989 . Przymusowe odebranie osoby podlegającej władzy rodzicielskiej lub pozostającej pod opieką i oddanie jej uprawnionemu może nastąpić tylko w obecności uprawnio- nego albo osoby lub przedstawiciela instytucji przez niego upoważnionej. Jeżeli żad- na z tych osób nie stawi się w terminie wyznaczonym przez kuratora sądowego, czynność nie będzie dokonana. Art. 59810 . Na żądanie kuratora sądowego Policja jest zobowiązana do udzielenia mu pomocy przy czynnościach związanych z przymusowym odebraniem osoby podlegającej władzy rodzicielskiej lub pozostającej pod opieką. Liczba stron : 60 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc2 60 Art. 59811 . §1. Jeżeli przymusowe odebranie osoby podlegającej władzy rodzicielskiej lub pozo- stającej pod opieką napotyka przeszkody na skutek ukrycia tej osoby lub na skutek innej czynności przedsięwziętej w celu udaremnienia wykonania orze- czenia, kurator sądowy zawiadomi prokuratora. §2. Jeżeli zobowiązany nie ujawnia miejsca pobytu osoby podlegającej władzy ro- dzicielskiej lub pozostającej pod opieką, która ma być odebrana, sąd na wnio- sek kuratora sądowego zarządzi jego przymusowe sprowadzenie celem złoże- nia oświadczenia o miejscu pobytu tej osoby. Pod względem skutków karnych oświadczenie jest równoznaczne ze złożeniem zeznań pod przyrzeczeniem, o czym sędzia powinien uprzedzić składającego oświadczenie. §3. Jeżeli zobowiązany lub inne osoby przeszkadzają w wykonaniu orzeczenia w miejscu pobytu osoby podlegającej władzy rodzicielskiej lub pozostającej pod opieką,, na żądanie kuratora sądowego Policja usunie te osoby z miejsca wyko- nywania orzeczenia. Art. 59812 . §1. Przy odbieraniu osoby podlegającej władzy rodzicielskiej lub pozostającej pod opieką kurator sądowy powinien zachować szczególną ostrożność i uczynić wszystko, aby dobro tej osoby nie zostało naruszone, a zwłaszcza aby nie do- znała ona krzywdy fizycznej lub moralnej. W razie potrzeby kurator sądowy może zażądać pomocy organu opieki społecznej lub innej powołanej do tego instytucji. §2. Jeżeli wskutek wykonania orzeczenia miałoby doznać poważnego uszczerbku dobro osoby podlegającej władzy rodzicielskiej lub pozostającej pod opieką, kurator sądowy wstrzyma się z wykonaniem orzeczenia do czasu ustania za- grożenia, chyba że wstrzymanie wykonania orzeczenia stwarza poważniejsze zagrożenie dla tej osoby. Art. 59813 . Przepisy art. 5986 -59812 stosuje się odpowiednio do wykonania orzeczeń wydanych na zasadzie art. 569 § 2, dotyczących odebrania osoby podlegającej władzy rodzi- cielskiej lub pozostającej pod opieką, a także orzeczeń o umieszczeniu małoletniego w placówce opiekuńczo-wychowawczej lub w rodzinie zastępczej. Rozdział 3 Sprawy z zakresu kurateli Art. 599. Sądem opiekuńczym właściwym do ustanowienia kuratora dla dziecka poczętego, lecz jeszcze nie urodzonego, jest sąd właściwy według miejsca zamieszkania lub pobytu matki. Liczba stron : 61 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc2 61 Art. 600. Kuratora dla osoby ułomnej sąd opiekuńczy ustanawia na wniosek tej osoby. Art. 601. Dla osoby, która z powodu nieobecności nie może prowadzić swoich spraw, a nie ma pełnomocnika, ustanawia kuratora na wniosek osoby zainteresowanej sąd opiekuń- czy miejsca ostatniego zamieszkania lub pobytu osoby nieobecnej. Art. 602. Właściwość miejscową sądu opiekuńczego do ustanowienia kuratora dla dochodze- nia ojcostwa w razie śmierci domniemanego ojca określa się według miejsca za- mieszkania lub pobytu dziecka, chociażby dziecko nie podlegało już ani władzy ro- dzicielskiej, ani opiece. Art. 603. Kuratora dla osoby prawnej ustanawia sąd opiekuńczy, w którego okręgu osoba ta ma lub miała ostatnią siedzibę. Art. 604. W zaświadczeniu dla kuratora sąd określa zakres jego uprawnień. Art. 605. W przedmiotach nie unormowanych w rozdziale niniejszym stosuje się odpowiednio przepisy o postępowaniu w sprawach z zakresu opieki. Dział III Sprawy z zakresu prawa rzeczowego Rozdział 1 Przepisy ogólne Art. 606. W sprawach z zakresu prawa rzeczowego właściwy jest sąd położenia rzeczy. Art. 607. Do wniosków, dotyczących nieruchomości ujawnionych w księdze wieczystej lub dla których prowadzony jest zbiór dokumentów, należy dołączyć odpis z księgi wie- czystej albo zaświadczenie o stanie prawnym, jaki wynika ze zbioru dokumentów. Liczba stron : 62 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc2 62 Art. 608. Sprawy z zakresu prawa rzeczowego rozpoznawane są na rozprawie, chyba że prze- pis szczególny stanowi inaczej. Rozdział 2 Stwierdzenie zasiedzenia Art. 609. § 1. Do zgłoszenia wniosku o stwierdzenie zasiedzenia własności uprawniony jest każdy zainteresowany. § 2. Jeżeli wnioskodawca nie wskazuje innych zainteresowanych, orzeczenie może zapaść dopiero po wezwaniu innych zainteresowanych przez ogłoszenie. Sąd może zarządzić ogłoszenie również w innych wypadkach, jeżeli uzna to za wskazane. § 3. Ogłoszenie powinno zawierać dokładne określenie rzeczy, imię i nazwisko po- siadacza rzeczy, a jeżeli chodzi o rzeczy ruchome - również jego miejsce za- mieszkania. Art. 610. § 1. Poza tym do ogłoszenia i orzeczenia stosuje się odpowiednio przepisy o stwier- dzeniu nabycia spadku. Termin wskazany w ogłoszeniu wynosi jednak trzy miesiące. § 2. Jeżeli w terminie tym nikt się nie zgłosi albo zgłosiwszy się własności nie wy- każe, sąd stwierdzi zasiedzenie, jeżeli zostało ono udowodnione. Rozdział 2a Przepadek rzeczy Art. 6101 . § 1. Przepisy niniejszego rozdziału stosuje się w sprawach o przepadek rzeczy będą- cych towarami, które na podstawie przepisów prawa celnego podlegają prze- padkowi. § 2. W sprawach, o których mowa w § 1, właściwy jest sąd miejsca zajęcia lub za- trzymania rzeczy będących towarami przez organ celny. Art. 6102 . § 1. Postępowanie wszczyna się na wniosek organu celnego. Do wniosku dołącza się protokół z pouczenia o obowiązku wskazania w Polsce pełnomocnika do dorę- czeń oraz o skutkach niedopełnienia tego obowiązku, jeżeli protokół taki został sporządzony. Liczba stron : 63 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc2 63 § 2. Organ celny może domagać się w jednym wniosku orzeczenia przepadku rzeczy będących towarami zajętymi lub zatrzymanymi w tych samych okolicznościach faktycznych, jeżeli ponadto sąd jest właściwy dla każdej sprawy. Art. 6103 . Uczestnikowi zamieszkałemu za granicą, który w postępowaniu w sprawach celnych nie ustanowił pełnomocnika do prowadzenia sprawy zamieszkałego w Polsce, ani nie wskazał w Polsce pełnomocnika do doręczeń, przeznaczone dla niego pisma sądowe pozostawia się w aktach sprawy ze skutkiem doręczenia. W razie ustanowienia peł- nomocnika do prowadzenia sprawy zamieszkałego w Polsce, który nie może być pełnomocnikiem procesowym, jego ustanowienie uważa się za wskazanie pełnomoc- nika do doręczeń. Art. 6104 . Wyznaczenie rozprawy zależy od uznania sądu. Art. 6105 . Do wykonania orzeczenia o przepadku towaru jest obowiązany właściwy organ cel- ny. Wykonanie orzeczenia następuje w trybie i na zasadach określonych w przepi- sach o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, z uwzględnieniem przepisów prawa celnego. Rozdział 3 Zarząd związany ze współwłasnościąi użytkowaniem Art. 611. Zarządca nieruchomości ustanowiony na podstawie art. 203 i 269 § 1 kodeksu cy- wilnego obowiązany jest niezwłocznie zgłosić wniosek o ujawnienie zarządu w księdze wieczystej lub w zbiorze dokumentów. Art. 612. § 1. Od chwili ustanowienia zarządcy współwłaściciele lub użytkownik mogą uży- wać rzeczy tylko o tyle, o ile nie przeszkadza to wykonywaniu zarządu. Na wniosek innego współwłaściciela lub zarządcy współwłaściciel lub użytkownik może być pozbawiony używania rzeczy, jeżeli przeszkadza zarządcy w wyko- nywaniu czynności. § 2. Na postanowienie sądu przysługuje zażalenie. Art. 613. § 1. Nadwyżkę dochodów po pokryciu wydatków wypłaca się współwłaścicielom lub użytkownikom w terminach przez sąd określonych. § 2. Sąd może postanowić, aby zarządca wydawał współwłaścicielom nadwyżkę dochodów w naturze. Liczba stron : 64 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc2 64 Art. 614. Sąd uchyli zarząd, gdy odpadnie podstawa dalszego jego trwania. Art. 615. Jeżeli powyższe przepisy nie stanowią inaczej, do wyznaczenia zarządcy i sprawo- wania zarządu stosuje się odpowiednio przepisy o zarządzie w toku egzekucji z nie- ruchomości. Art. 616. Z wyjątkiem spraw przewidzianych w art. 199, 201 i 202 kodeksu cywilnego, jak również spraw dotyczących powołania i odwołania zarządcy, wyznaczenie rozprawy zależy od uznania sądu. Rozdział 4 Zniesienie współwłasności Art. 617. We wniosku o zniesienie współwłasności należy dokładnie określić rzecz mającą ulec podziałowi oraz przedstawić dowody prawa własności. Art. 618. § 1. W postępowaniu o zniesienie współwłasności sąd rozstrzyga także spory o pra- wo żądania zniesienia współwłasności i o prawo własności, jak również wza- jemne roszczenia współwłaścicieli z tytułu posiadania rzeczy. Rozstrzygając spór o prawo żądania zniesienia współwłasności lub o prawo własności, sąd może wydać w tym przedmiocie postanowienie wstępne. § 2. Z chwilą wszczęcia postępowania o zniesienie współwłasności odrębne postę- powanie w sprawach wymienionych w paragrafie poprzedzającym jest niedo- puszczalne. Sprawy będące w toku przekazuje się do dalszego rozpoznania są- dowi prowadzącemu postępowanie o zniesienie współwłasności. Jeżeli jednak postępowanie o zniesienie współwłasności zostało wszczęte po wydaniu wyro- ku, przekazanie następuje tylko wówczas, gdy sąd drugiej instancji uchyli wy- rok i sprawę przekaże do ponownego rozpoznania. Postępowanie w sprawach, które nie zostały przekazane, sąd umarza z chwilą zakończenia postępowania o zniesienie współwłasności. § 3. Po zapadnięciu prawomocnego postanowienia o zniesieniu współwłasności uczestnik nie może dochodzić roszczeń przewidzianych w paragrafie pierw- szym, chociażby nie były one zgłoszone w postępowaniu o zniesienie współ- własności. Art. 619. § 1. W postępowaniu o zniesienie współwłasności gospodarstwa rolnego sąd ustala jego skład i wartość, w szczególności obszar i rodzaj nieruchomości wchodzą- cych w skład tego gospodarstwa oraz obszar i rodzaj nieruchomości stanowią- Liczba stron : 65 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc2 65 cych już własność współwłaścicieli i ich małżonków, a w miarę potrzeby także okoliczności przewidziane w art. 216 Kodeksu cywilnego. § 2. Podział w naturze nastąpi po zasięgnięciu opinii biegłych co do sposobu podzia- łu. Art. 620. (uchylony). Art. 621. Projektowany sposób podziału nieruchomości na części powinien być zaznaczony na planie sporządzonym według zasad obowiązujących przy oznaczaniu nieruchomości w księgach wieczystych. Art. 622. § 1. W toku postępowania o zniesienie współwłasności sąd powinien nakłaniać współwłaścicieli do zgodnego przeprowadzenia podziału, wskazując im sposo- by mogące do tego doprowadzić. § 2. Gdy wszyscy współwłaściciele złożą zgodny wniosek co do sposobu zniesienia współwłasności, sąd wyda postanowienie odpowiadające treści wniosku, jeżeli spełnione zostaną wymagania, o których mowa w dwóch artykułach poprze- dzających, a projekt podziału nie sprzeciwia się prawu ani zasadom współżycia społecznego, ani też nie narusza w sposób rażący interesu osób uprawnionych. Art. 623. Jeżeli brak podstaw do wydania postanowienia w myśl artykułu poprzedzającego, a zachodzą warunki do dokonania podziału w naturze, sąd dokonuje tego podziału na części odpowiadające wartością udziałom współwłaścicieli z uwzględnieniem wszelkich okoliczności zgodnie z interesem społeczno-gospodarczym. Różnice war- tości wyrównuje się przez dopłaty pieniężne. Art. 624. Z chwilą uprawomocnienia się postanowienia przyznającego dotychczasowym współwłaścicielom części lub jednemu z nich całość rzeczy, własność przechodzi na uczestników wskazanych w postanowieniu. Jeżeli w wyniku podziału całość rzeczy albo jej część przypadnie współwłaścicielowi, który nie włada tą rzeczą lub jej czę- ścią, sąd w postanowieniu o zniesieniu współwłasności orzeknie również co do wy- dania jej przez pozostałych współwłaścicieli, określając stosownie do okoliczności termin wydania. Określenie terminu wydania nieruchomości wchodzącej w skład gospodarstwa rolnego lub jej części powinno nastąpić z uwzględnieniem interesu społeczno-gospodarczego. Art. 625. W postanowieniu zarządzającym sprzedaż rzeczy należących do współwłaścicieli sąd bądź rozstrzygnie o wzajemnych roszczeniach współwłaścicieli, bądź też tylko zarządzi sprzedaż, odkładając rozstrzygnięcie o wzajemnych roszczeniach współ- Liczba stron : 66 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc2 66 właścicieli oraz o podziale sumy uzyskanej ze sprzedaży do czasu jej przeprowadze- nia. Rozdział 5 Ustanowienie drogi koniecznej Art. 626. § 1. We wniosku o ustanowienie drogi koniecznej należy wskazać właścicieli wszystkich nieruchomości, przez które mogłaby prowadzić droga, aby nieru- chomość wnioskodawcy miała odpowiedni dostęp do drogi publicznej. § 2. Przed wydaniem postanowienia o ustanowieniu drogi koniecznej sąd powinien przeprowadzić dowód z oględzin nieruchomości, chyba że okoliczności istotne dla wytyczenia drogi koniecznej są niesporne i niewątpliwe albo że przeprowa- dzenie dowodu z innych przyczyn nie jest potrzebne. Rozdział 6 Postępowanie wieczystoksięgowe Art. 6261 . § 1. Sprawy w postępowaniu wieczystoksięgowym rozpoznawane są na posiedze- niu niejawnym. § 2. Uczestnikami postępowania oprócz wnioskodawcy są tylko te osoby, których prawa zostały wykreślone lub obciążone bądź na rzecz których wpis ma nastą- pić. § 3. Nie stanowi przeszkody do wpisu okoliczność, że po złożeniu wniosku wnio- skodawca bądź inny uczestnik postępowania zmarł lub został pozbawiony albo ograniczony w możliwości rozporządzania prawem albo w zdolności do czyn- ności prawnych. [§ 4. Przepisów art. 113 nie stosuje się w postępowaniu wieczystoksięgowym, z wy- jątkiem zwolnienia z opłat sądowych od wnoszonych środków zaskarżenia. Jednak wnioskodawca nie ma obowiązku uiszczania opłat sądowych od wnio- sku o wpis do księgi wieczystej zamieszczonego w akcie notarialnym, jeżeli zo- stał w całości zwolniony od ponoszenia wynagrodzenia notariusza.] § 4 niezgodny z Konstytucją - wyrok TK (Dz.U. z 2004 r. Nr 204, poz. 2091) § 5. Jeżeli wpis do księgi wieczystej ma nastąpić na wniosek zawarty w akcie nota- rialnym, za wartość prawa podlegającego ujawnieniu przyjmuje się, zawartą w akcie notarialnym, wartość przedmiotu podaną przez strony. W takim przypad- ku przepisu art. 25 nie stosuje się. Art. 6262 . § 1. Wniosek o dokonanie wpisu składa się na urzędowym formularzu. § 2. Przepis § 1 nie dotyczy wniosku zawartego w akcie notarialnym, o którym mo- wa w art. 6264 . § 1 w art. 6262 wchodzi w życie z dniem wej- ścia w życie systemu informatycznego zakła- dania i prowadzenia ksiąg wieczystych (Dz.U. 2001 r. Nr 63, poz. 635) Liczba stron : 67 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc2 67 § 3. Do wniosku o dokonanie wpisu należy dołączyć dokumenty, stanowiące pod- stawę wpisu w księdze wieczystej. § 4. Jeżeli z dokumentów załączonych do wniosku wynika, że nastąpiła zmiana w prawie własności, sąd, zwracając wniosek, stosuje art. 62613 § 1. § 5. Wniosek o dokonanie wpisu może złożyć właściciel nieruchomości, użytkow- nik wieczysty, osoba, na rzecz której wpis ma nastąpić, albo wierzyciel, jeżeli przysługuje mu prawo, które może być wpisane w księdze wieczystej. W spra- wach dotyczących obciążeń powstałych z mocy ustawy wniosek może złożyć uprawniony organ. Art. 6263 . W postępowaniu wieczystoksięgowym nie stosuje się przepisów o wznowieniu po- stępowania. Art. 6264 . Przekazanie przez notariusza sądowi wypisu aktu notarialnego zawierającego wnio- sek o dokonanie wpisu do księgi wieczystej, na podstawie odrębnych przepisów, uważa się za złożenie wniosku przez uprawnionego. Art. 6265 . Jeżeli z treści wniosku i dołączonych dokumentów wynika, że nastąpiła zmiana pra- wa własności, cofnięcie wniosku o wpis tego prawa jest niedopuszczalne. Art. 6266 . § 1. O kolejności wniosku o wpis rozstrzyga chwila wpływu wniosku do właściwego sądu. Za chwilę wpływu wniosku uważa się godzinę i minutę, w której w da- nym dniu wniosek wpłynął do sądu. § 2. Wnioski, które wpłynęły w tej samej chwili, będą uważane za złożone równo- cześnie. Art. 6267 . § 1. Wniosek o wpis powinien być w dniu wpływu do sądu zarejestrowany nie- zwłocznie w dzienniku ksiąg wieczystych i opatrzony kolejnym numerem. § 2. Niezwłocznie po zarejestrowaniu wniosku w dzienniku ksiąg wieczystych za- znacza się w odpowiednim dziale księgi wieczystej numer wniosku (wzmianka o wniosku). § 3. Wzmiankę o wniosku wykreśla się z urzędu, niezwłocznie po dokonaniu wpisu, po uprawomocnieniu się postanowienia o odmowie dokonania wpisu lub o od- rzuceniu wniosku albo o umorzeniu postępowania albo po uprawomocnieniu się zarządzenia o zwrocie wniosku. § 4. W razie wniesienia skargi na wpis w księdze wieczystej dokonany przez refe- rendarza stosuje się odpowiednio przepisy § 1 i § 2. Wzmiankę o skardze wy- kreśla się z urzędu po rozpoznaniu skargi. Liczba stron : 68 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc2 68 Art. 6268 . § 1. Wpis dokonywany jest jedynie na wniosek i w jego granicach, chyba że przepis szczególny przewiduje dokonanie wpisu z urzędu. § 2. Rozpoznając wniosek o wpis, sąd bada jedynie treść i formę wniosku, dołączo- nych do wniosku dokumentów oraz treść księgi wieczystej § 3. Rozpoznając wniosek o wpis w księdze wieczystej prowadzonej w systemie informatycznym, sąd z urzędu bada zgodność danych wskazanych we wniosku z danymi wynikającymi z systemów prowadzących ewidencje powszechnych numerów identyfikacyjnych, chyba że istnieją przeszkody faktyczne uniemoż- liwiające dokonanie takiego sprawdzenia. § 4. Rozpoznając wniosek o zmianę oznaczenia nieruchomości w księdze wieczy- stej prowadzonej w systemie informatycznym, sąd ponadto dokonuje z urzędu sprawdzenia danych wskazanych we wniosku i ujawnionego w księdze wieczy- stej oznaczenia nieruchomości z danymi katastru nieruchomości, chyba że istnieją przeszkody faktyczne uniemożliwiające dokonanie takiego spraw- dzenia. § 5. Niezgodność danych, o których mowa w § 3 i § 4, stanowi przeszkodę do dokonania wpisu. § 6. W postępowaniu wieczystoksięgowym wpis w księdze wieczystej jest orzecze- niem. Uzasadnienia wpisu nie sporządza się. § 7. Wpisem w księdze wieczystej jest również wykreślenie. § 8. W księdze wieczystej prowadzonej w systemie informatycznym podpisany przez sędziego lub referendarza sądowego wpis uważa się za dokonany dopiero z chwilą jego zapisania w centralnej bazie danych ksiąg wieczystych. § 9. Przez podpis, o którym mowa w § 8, rozumie się dane w postaci elektronicznej, które wraz z innymi danymi, do których zostały dołączone, służą do identyfi- kacji sędziego lub referendarza sądowego dokonującego czynności w systemie informatycznym. § 10. Założenie księgi wieczystej następuje z chwilą dokonania pierwszego wpisu. Uwaga! do czasu przeksztacenia ewidencji gruntów i budynków w kataster nieruchomooeci uyte w art. 6268 § 4 pojcie ,,kataster nieruchomooeci" oznacza t ewidencj. Art. 6269 . Sąd oddala wniosek o wpis, jeżeli brak jest podstaw albo istnieją przeszkody do jego dokonania. Art. 62610 . § 1. O dokonanym wpisie sąd zawiadamia uczestników postępowania. Nie zawiada- mia się uczestnika, który na piśmie zrzekł się zawiadomienia. § 2. Zawiadomienie zawiera istotną treść wpisu. Liczba stron : 69 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc2 69 § 3. Apelację od wpisu wnosi się w terminie dwóch tygodni od doręczenia zawiado- mienia o wpisie. Dla uczestnika, który zrzekł się zawiadomienia, termin ten biegnie od dnia dokonania wpisu. Art. 62611 . § 1. Niezwłocznie po wniesieniu apelacji sąd z urzędu wpisuje wzmiankę o apela- cji. § 2. W razie wniesienia skargi kasacyjnej, wpisu wzmianki o skardze kasacyjnej dokonuje się z urzędu niezwłocznie po przedstawieniu przez zainteresowanego zawiadomienia o wniesieniu skargi kasacyjnej. § 3. Do wzmianki o apelacji i o skardze kasacyjnej odpowiednio stosuje się art. 6267 . Art. 62612 . § 1. Osoba, na rzecz której wpisane jest prawo lub roszczenie w księdze wieczystej, jej przedstawiciel albo pełnomocnik do doręczeń mają obowiązek niezwłocz- nego zawiadomienia sądu prowadzącego księgę wieczystą o każdej zmianie ad- resu względnie wskazania adresu do doręczeń. Osoba zamieszkała lub mająca siedzibę za granicą jest obowiązana wskazać pełnomocnika do doręczeń w Rzeczypospolitej Polskiej. § 2. Przepis § 1 stosuje się odpowiednio do spadkobierców lub innych następców prawnych osoby, na rzecz której jest wpisane prawo w księdze wieczystej. § 3. W razie zaniedbania obowiązku, o którym mowa w § 1 i 2, pismo sądowe pozo- stawia się w aktach sprawy ze skutkiem doręczenia, chyba że nowy adres jest sądowi znany. Art. 62613 . § 1. Sąd z urzędu dokona wpisu ostrzeżenia, jeżeli dostrzeże niezgodność stanu prawnego ujawnionego w księdze wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym. W razie stwierdzenia, że dla tej samej nieruchomości albo dla tego samego ograniczonego prawa rzeczowego prowadzi się dwie lub więcej ksiąg wieczys- tych, ujawniających odmienny stan prawny, wpisu ostrzeżenia dokonuje się we wszystkich księgach wieczystych założonych dla tej nieruchomości. § 2. Sprostowania usterek wpisu, które nie mogą wywołać niezgodności treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym, dokonuje się z urzędu. Dział IV Sprawy z zakresu prawa spadkowego. Przepisy wstępne Art. 627. Postępowanie spadkowe należy do zakresu działalności sądów, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej. Liczba stron : 70 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc2 70 Art. 628. Do czynności w postępowaniu spadkowym, które należą do zakresu działania sądów, wyłącznie właściwy jest sąd ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy, a jeżeli jego miejsca zamieszkania w Polsce nie da się ustalić, sąd miejsca, w którym znajdu- je się majątek spadkowy lub jego część (sąd spadku). W braku powyższych podstaw sądem spadku jest sąd rejonowy dla m.st. Warszawy. Art. 629-632. (uchylone). Rozdział 1 Zabezpieczenie spadku i spis inwentarza Art. 633. Do zabezpieczenia spadku właściwy jest sąd, w którego okręgu znajdują się rzeczy będące w chwili otwarcia spadku we władaniu spadkodawcy. Sąd, który nie jest są- dem spadku, zawiadomi o dokonanym zabezpieczeniu sąd spadku. Art. 634. Spadek zabezpiecza się, gdy z jakiejkolwiek przyczyny grozi naruszenie rzeczy lub praw pozostałych po spadkodawcy, zwłaszcza przez usunięcie, uszkodzenie, znisz- czenie albo nie usprawiedliwione rozporządzenie. Art. 635. § 1. Sąd dokonuje zabezpieczenia spadku na wniosek lub z urzędu. § 2. Wniosek może zgłosić każdy, kto uprawdopodobni, że jest spadkobiercą, uprawnionym do zachowku lub zapisobiercą, a ponadto wykonawca testamen- tu, współwłaściciel rzeczy, współuprawniony co do praw pozostałych po spad- kodawcy, wierzyciel mający pisemny dowód należności przeciwko spadko- dawcy oraz właściwy urząd skarbowy. § 3. Zabezpieczenia spadku dokonuje się z urzędu, jeżeli sąd poweźmie wiadomość, że spadkobierca jest nie znany, nieobecny lub nie ma pełnej zdolności do czyn- ności prawnych i nie ma ustawowego przedstawiciela. § 4. Wykonanie postanowienia o zabezpieczeniu spadku i o spisie inwentarza sąd zleca komornikowi lub innemu organowi. § 5. Postanowienie ulega wykonaniu z chwilą jego wydania. Sąd może wstrzymać wykonalność zaskarżonego postanowienia. § 6. Na postanowienie sądu w sprawie zabezpieczenia spadku przysługuje zażalenie. Art. 636. Środkami zabezpieczenia są: spisanie majątku ruchomego i oddanie go pod dozór, złożenie do depozytu, ustanowienie zarządu tymczasowego, ustanowienie dozoru Liczba stron : 71 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc2 71 nad nieruchomością. Zastosowanie jednego z tych środków nie wyłącza zastosowa- nia innych, równocześnie lub kolejno. Art. 637. § 1. Na wniosek tego, kto uprawdopodobni, że jest spadkobiercą, uprawnionym do zachowku lub zapisobiercą, albo wykonawcy testamentu, wierzyciela mającego pisemny dowód należności przeciwko spadkodawcy lub właściwego urzędu skarbowego sąd postanowi sporządzenie spisu inwentarza. § 2. W wypadkach przewidzianych w ustawie postanowienie o spisaniu inwentarza wydaje się z urzędu. Art. 638. Wierzyciel, który zażądał sporządzenia spisu inwentarza, nie może odmówić przyję- cia należnego mu świadczenia, chociażby dług nie był jeszcze wymagalny. Art. 639. Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości określi szczegółowy tryb postępowania w sprawach unormowanych w niniejszym rozdziale. Rozdział 2 Przyjęcie lub odrzucenie spadku Art. 640. § 1. Oświadczenie o prostym przyjęciu spadku lub z dobrodziejstwem inwentarza albo o odrzuceniu spadku może być złożone przed notariuszem lub w sądzie re- jonowym, w którego okręgu znajduje się miejsce zamieszkania lub pobytu składającego oświadczenie. Notariusz lub sąd prześle niezwłocznie oświadcze- nie wraz z załącznikami do sądu spadku. § 2. Oświadczenia, o których mowa w paragrafie pierwszym, mogą być również składane w sądzie spadku w toku postępowania o stwierdzenie praw do spadku. Art. 641. § 1. Oświadczenie o przyjęciu lub odrzuceniu spadku powinno zawierać: 1) imię i nazwisko spadkodawcy, datę i miejsce jego śmierci oraz miejsce jego ostatniego zamieszkania; 2) tytuł powołania do spadku; 3) treść złożonego oświadczenia. § 2. Oświadczenie powinno również zawierać wymienienie wszelkich wiadomych składającemu oświadczenie osób należących do kręgu spadkobierców ustawo- wych, jak również wszelkich testamentów, chociażby składający oświadczenie uważał je za nieważne, oraz danych dotyczących treści i miejsca przechowania testamentów. Liczba stron : 72 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc2 72 § 3. Przy oświadczeniu należy złożyć wypis aktu zgonu spadkodawcy albo prawo- mocne orzeczenie sądowe o uznaniu za zmarłego lub o stwierdzeniu zgonu, je- żeli dowody te nie zostały już poprzednio złożone. § 4. Jeżeli oświadczenie złożono ustnie, z oświadczenia sporządza się protokół. Art. 642. (uchylony). Art. 643. O przyjęciu lub odrzuceniu spadku zawiadamia się wszystkie osoby, które według oświadczenia i przedstawionych dokumentów są powołane do dziedziczenia, choćby w dalszej kolejności. Art. 644. Jeżeli złożono oświadczenie o przyjęciu spadku z dobrodziejstwem inwentarza, a inwentarz nie był przedtem sporządzony, sąd wyda postanowienie o sporządzeniu spisu inwentarza. Art. 645. (uchylony). Rozdział 3 Ogłoszenie testamentu Art. 646. § 1. Osoba, u której znajduje się testament, obowiązana jest złożyć go w sądzie spadku, gdy dowie się o śmierci spadkodawcy. § 2. Kto bezzasadnie uchyla się od wykonania powyższego obowiązku, ponosi od- powiedzialność za wynikłą stąd szkodę. Ponadto sąd spadku może nałożyć na uchylającego się grzywnę. Art. 647. W celu stwierdzenia, czy istnieje testament i gdzie się znajduje, sąd spadku może nakazać złożenie oświadczenia w tym przedmiocie, stosując odpowiednio tryb prze- widziany do wyjawienia przedmiotów spadkowych. Art. 648. § 1. Sąd po wysłuchaniu osoby, u której według uzyskanych wiadomości testament się znajduje, wyda z urzędu postanowienie nakazujące jej złożenie testamentu w wyznaczonym terminie. § 2. Na postanowienie sądu w przedmiocie złożenia testamentu przysługuje zażale- nie. Art. 649. § 1. Sąd otwiera i ogłasza testament, gdy ma dowód śmierci spadkodawcy. Liczba stron : 73 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc2 73 § 2. O terminie otwarcia i ogłoszenia nie zawiadamia się osób zainteresowanych, jednakże mogą one być obecne przy tej czynności. Art. 650. Gdy złożono kilka testamentów jednego spadkodawcy, otwiera się i ogłasza wszyst- kie, a na każdym z nich czyni się wzmiankę o innych. Art. 651. W protokole otwarcia i ogłoszenia testamentu opisuje się jego stan zewnętrzny oraz wymienia się jego datę, datę założenia i osobę, która testament złożyła. Na testamen- cie zamieszcza się datę otwarcia i ogłoszenia. Art. 652. O dokonanym otwarciu i ogłoszeniu testamentu sąd spadku zawiadamia w miarę możności osoby, których rozporządzenia testamentowe dotyczą, oraz wykonawcę testamentu i kuratora spadku. Art. 653. Testament wraz z protokołem otwarcia i ogłoszenia przechowuje się w sądzie spad- ku. Art. 654. Przepisy niniejszego rozdziału stosuje się odpowiednio do pisma stwierdzającego treść testamentu ustnego. Rozdział 4 Wyjawienie przedmiotów spadkowych Art. 655. § 1. Jeżeli po sporządzeniu spisu inwentarza zachodzi wątpliwość, czy zostały w nim zamieszczone wszystkie przedmioty należące do spadku lub czy zamieszczone w spisie inwentarza długi istnieją, sąd spadku z urzędu lub na wniosek spadko- biercy, wykonawcy testamentu, wierzyciela spadku albo właściwego urzędu skarbowego może nakazać spadkobiercy złożenie: 1) oświadczenia, że żadnego przedmiotu spadkowego nie zataił ani nie usunął oraz że nie podał do spisu inwentarza nie istniejących długów; 2) wykazu przedmiotów spadkowych nie ujawnionych w spisie inwentarza, je- żeli mu są wiadome, z podaniem miejsca przechowania ruchomości i do- kumentów dotyczących praw majątkowych, jak również z wyjaśnieniem podstawy prawnej tych praw; 3) zapewnienia, że złożone oświadczenie lub wykaz są prawidłowe i zupełne. Liczba stron : 74 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc2 74 § 2. Wierzyciel spadku może zgłosić powyższe wnioski tylko wówczas, gdy upraw- dopodobni, że ujawniony w spisie inwentarza stan czynny spadku nie wystar- cza na zaspokojenie długów spadkowych. Art. 656. Sprawy o wyjawienie przedmiotów spadkowych sąd rozpoznaje na rozprawie, wzy- wając oprócz wnioskodawcy tych, którzy są uprawnieni do wystąpienia z wnioskiem o wyjawienie przedmiotów spadkowych, jeżeli są mu znani. Art. 657. Jeżeli wniosek o wyjawienie skierowany jest przeciwko innemu współspadkobiercy, ten ostatni może nie później niż na rozprawie żądać włożenia na wnioskodawcę obowiązków wymienionych w art. 655. Art. 658. Po uprawomocnieniu się postanowienia uwzględniającego w całości lub części wniosek o wyjawienie przedmiotów spadkowych, sąd na wniosek każdego, kto był uprawniony do wystąpienia z tym wnioskiem, wezwie spadkobiercę do wykonania w wyznaczonym terminie włożonego na niego obowiązku, z pouczeniem, że oświad- czenie swe może spadkobierca złożyć do protokołu sądowego. Równocześnie sąd wyznaczy na dzień przypadający co najmniej na dwa tygodnie po upływie wyzna- czonego terminu posiedzenie, na które wezwie wszystkich uczestników sprawy. Je- żeli przed tym posiedzeniem spadkobierca złoży oświadczenie lub wykaz, sąd za- wiadomi o tym uczestników. Art. 659. Spadkobierca, który swym obowiązkom nie uczynił zadość, może spełnić je jeszcze na posiedzeniu. W związku z materiałem przedstawionym przez spadkobiercę sąd oraz uczestnicy mogą zadawać spadkobiercy pytania. Art. 660. § 1. W razie niedopełnienia przez spadkobiercę jego obowiązków lub odmowy od- powiedzi na stawiane mu pytania, sąd stosuje środki przymusu według przepi- sów o egzekucji świadczeń niepieniężnych. § 2. O skutkach tych należy spadkobiercę uprzedzić w wezwaniu do spełnienia obo- wiązków objętych postanowieniem o wyjawieniu przedmiotów spadkowych. Rozdział 5 Przesłuchanie świadków testamentuustnego Art. 661. § 1. Kto dowie się o śmierci spadkodawcy oraz o tym, że treść testamentu ustnego nie została spisana, obowiązany jest niezwłocznie zawiadomić o tym sąd spad- Liczba stron : 75 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc2 75 ku oraz podać imiona, nazwiska i adresy świadków testamentu, jeżeli okolicz- ności te są mu znane. § 2. Kto nie dopełnia obowiązku przewidzianego w paragrafie poprzedzającym, od- powiada za wynikłą stąd szkodę, nadto sąd spadku może wymierzyć mu grzywnę. Art. 662. Świadków, którzy treści testamentu ustnego nie stwierdzili na piśmie, sąd wzywa do złożenia na wyznaczonym posiedzeniu sądowym zeznań stwierdzających treść te- stamentu. Do postępowania w sprawie przesłuchania świadków testamentu ustnego stosuje się odpowiednio przepisy o dowodzie ze świadków w procesie, z tą zmianą, że świadkowie testamentu nie mogą odmówić zeznań ani odpowiedzi na pytanie, ani też nie mogą być zwolnieni od złożenia przyrzeczenia. Art. 663. (uchylony). Rozdział 6 Sprawy dotyczące wykonawcy testamentu Art. 664. Osoba powołana na wykonawcę testamentu, która odmawia przyjęcia tego obowiąz- ku, powinna oświadczyć o tym w sądzie spadku ustnie do protokołu albo w piśmie z podpisem urzędowo poświadczonym. Pełnomocnictwo do złożenia takiego oświad- czenia powinno być udzielone w piśmie z podpisem urzędowo poświadczonym. Art. 665. Sąd spadku wyda osobie powołanej na wykonawcę testamentu na jej wniosek za- świadczenie, w którym wymieni imię, nazwisko, zawód, miejsce ostatniego za- mieszkania oraz datę i miejsce śmierci spadkodawcy, imię, nazwisko, zawód i miej- sce zamieszkania wykonawcy testamentu, jak również zamieści stwierdzenie, że dana osoba została powołana na wykonawcę testamentu. Rozdział 7 Zarząd spadku nie objętego Art. 666. § 1. Do czasu objęcia spadku przez spadkobiercę sąd czuwa nad całością spadku, a w razie potrzeby ustanawia kuratora spadku. § 2. Jeżeli inwentarz nie był przedtem spisany, sąd wyda postanowienie o sporzą- dzeniu spisu inwentarza. Liczba stron : 76 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc2 76 Art. 667. § 1. Kurator spadku powinien starać się o wyjaśnienie, kto jest spadkobiercą i zawia- domić spadkobierców o otwarciu spadku. § 2. Kurator spadku zarządza majątkiem spadkowym pod nadzorem sądu spadku. Do sprawowania zarządu stosuje się odpowiednio przepisy o zarządzie w toku eg- zekucji z nieruchomości. Art. 668. Sąd spadku może nakazać sprzedaż należących do spadku rzeczy ruchomych, które są narażone na zepsucie albo których przechowanie pociąga za sobą nadmierne kosz- ty. Sprzedaż nastąpi w sposób przewidziany dla sprzedaży nieruchomości w toku egzekucji, chyba że sąd określi inny sposób sprzedaży. Rozdział 8 Stwierdzenie nabycia spadku Art. 669. Sąd spadku wydaje postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku po przeprowadze- niu rozprawy, na którą wzywa wnioskodawcę oraz osoby mogące wchodzić w ra- chubę jako spadkobiercy ustawowi i testamentowi. Art. 670. § 1. Sąd spadku bada z urzędu, kto jest spadkobiercą. W szczególności bada, czy spadkobierca pozostawił testament, oraz wzywa do złożenia testamentu osobę, co do której będzie uprawdopodobnione, że testament u niej się znajduje. Jeżeli testament zostanie złożony, sąd dokona jego otwarcia i ogłoszenia. § 2. Sąd bada także z urzędu, czy w skład spadku wchodzi gospodarstwo rolne oraz którzy spośród spadkobierców powołanych z ustawy do spadku odpowiadają warunkom przewidzianym do dziedziczenia gospodarstwa rolnego. Art. 671. § 1. Za dowód, że nie ma innych spadkobierców, może być przyjęte zapewnienie złożone przez zgłaszającego się spadkobiercę. § 2. W zapewnieniu zgłaszający się powinien złożyć oświadczenie co do wszystkie- go, co mu jest wiadome: 1) o istnieniu lub nieistnieniu osób, które wyłączałyby znanych spadkobierców od dziedziczenia lub dziedziczyłyby wraz z nimi; 2) o testamentach spadkodawcy. § 3. Pod względem skutków karnych zapewnienie jest równoznaczne ze złożeniem zeznań pod przyrzeczeniem, o czym sędzia powinien uprzedzić składającego zapewnienie. Liczba stron : 77 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc2 77 Art. 672. Jeżeli zapewnienie nie było złożone albo jeżeli zapewnienie lub inne dowody nie będą uznane przez sąd za wystarczające, postanowienie w sprawie o stwierdzenie nabycia spadku może zapaść dopiero po wezwaniu spadkobierców przez ogłoszenie. Art. 673. Ogłoszenie powinno zawierać: 1) imię, nazwisko, zawód oraz ostatnie miejsce zamieszkania spadkodawcy; 2) datę śmierci spadkodawcy; 3) wskazanie majątku pozostałego po spadkodawcy; 4) wezwanie, aby spadkobiercy w ciągu sześciu miesięcy od dnia wskazanego w ogłoszeniu zgłosili i udowodnili nabycie spadku, gdyż w przeciwnym ra- zie mogą być pominięci w postanowieniu o stwierdzeniu nabycia spadku. Art. 674. § 1. Ogłoszenie powinno być umieszczone w piśmie poczytnym na całym obszarze Państwa i podane publicznie do wiadomości w miejscu ostatniego zamieszka- nia spadkodawcy na tym obszarze, w sposób w miejscu tym przyjęty. § 2. Jeżeli wartość spadku jest nieznaczna, sąd może zaniechać umieszczenia ogło- szenia w piśmie. Art. 675. Po upływie sześciu miesięcy od daty ogłoszenia sąd wyznaczy w celu rozpoznania zgłoszonych żądań rozprawę, na którą wezwie także osoby, które zgłosiły żądanie i podały miejsce zamieszkania. Art. 676. Jeżeli w ciągu sześciu miesięcy od dnia ogłoszenia o wezwaniu spadkobierców nikt nie zgłosił nabycia spadku albo, zgłosiwszy je, nie udowodnił go na rozprawie, sąd wyda postanowienie stwierdzające nabycie spadku przez spadkobierców, których prawa zostały wykazane, a w ich braku - przez Skarb Państwa jako spadkobiercę ustawowego. Art. 677. § 1. Sąd stwierdzi nabycie spadku przez spadkobierców, choćby były nimi inne oso- by niż te, które wskazali uczestnicy. W postanowieniu o stwierdzeniu nabycia spadku sąd wymienia spadkodawcę oraz wszystkich spadkobierców, którym spadek przypadł, jak również wysokość ich udziałów. § 2. W wypadku, gdy w skład spadku wchodzi gospodarstwo rolne podlegające dzie- dziczeniu z ustawy, sąd wymieni w treści tego postanowienia ponadto spadko- bierców dziedziczących to gospodarstwo oraz ich udziały w nim. Liczba stron : 78 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc2 78 § 3. Jeżeli w postanowieniu o stwierdzeniu nabycia spadku nie orzeczono o dziedzi- czeniu gospodarstwa rolnego, sąd wyda w tym przedmiocie postanowienie uzupełniające, stosując odpowiednio przepisy niniejszego rozdziału. Art. 678. Jeżeli stwierdzone zostało nabycie spadku po osobie uznanej za zmarłą lub której zgon został stwierdzony postanowieniem sądu, a postanowienie o uznaniu tej osoby za zmarłą lub o stwierdzeniu jej zgonu zostało uchylone, sąd spadku z urzędu uchyli postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku. Art. 679. § 1. Dowód, że osoba, która uzyskała stwierdzenie nabycia spadku nie jest spadko- biercą lub że jej udział w spadku jest inny niż stwierdzony, może być przepro- wadzony tylko w postępowaniu o uchylenie lub zmianę stwierdzenia nabycia spadku, z zastosowaniem przepisów niniejszego rozdziału. Jednakże ten, kto był uczestnikiem postępowania o stwierdzenie nabycia spadku, może tylko wówczas żądać zmiany postanowienia stwierdzającego nabycie spadku, gdy żądanie opiera na podstawie, której nie mógł powołać w tym postępowaniu, a wniosek o zmianę składa przed upływem roku od dnia, w którym uzyskał tę możność. § 2. Wniosek o wszczęcie takiego postępowania może zgłosić każdy zainteresowany. § 3. W razie przeprowadzenia dowodu, że spadek w całości lub w części nabyła inna osoba niż wskazana w prawomocnym postanowieniu o stwierdzeniu nabycia spadku, sąd spadku, zmieniając to postanowienie, stwierdzi nabycie spadku zgodnie z rzeczywistym stanem prawnym. Rozdział 9 Dział spadku Art. 680. § 1. We wniosku o dział spadku należy powołać postanowienie o stwierdzeniu naby- cia spadku oraz spis inwentarza, jak również podać, jakie spadkodawca sporzą- dził testamenty, gdzie zostały złożone i gdzie się znajdują. Jeżeli spis inwenta- rza nie został sporządzony, należy we wniosku wskazać majątek, który ma być przedmiotem działu. § 2. W wypadku gdy w skład spadku wchodzi nieruchomość, należy przedstawić dowody stwierdzające, że nieruchomość stanowiła własność spadkodawcy. Art. 681. Jeżeli stwierdzenie nabycia spadku jeszcze nie nastąpiło, dokonuje go sąd w toku postępowania działowego, stosując przepisy rozdziału poprzedzającego. Art. 682. Współspadkobiercy powinni podać sądowi swój wiek, zawód, stan rodzinny oraz dane co do swych zarobków i majątku, a także zarobków i majątku małżonka, wyja- Liczba stron : 79 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc2 79 śnić, w jaki sposób korzystali ze spadku dotychczas, jak również podać inne oko- liczności, które mogą mieć wpływ na rozstrzygnięcie, co każdy ze współspadkobier- ców ma otrzymać ze spadku. Jeżeli przedmiotem działu jest gospodarstwo rolne, współspadkobiercy powinni w szczególności podać dane dotyczące okoliczności przewidzianych w art. 214 kodeksu cywilnego. Art. 683. Na żądanie uczestnika działu, zgłoszone nie później niż na pierwszej rozprawie, sąd spadku może przekazać sprawę sądowi rejonowemu, w którego okręgu znajduje się spadek lub jego znaczna część, albo sądowi rejonowemu, w którego okręgu miesz- kają wszyscy współspadkobiercy. Art. 684. Skład i wartość spadku ulegającego podziałowi ustala sąd. Art. 685. W razie sporu o istnienie uprawnienia do żądania działu spadku, jak również w razie sporu między współspadkobiercami o to, czy pewien przedmiot należy do spadku, sąd spadku może wydać postanowienie wstępne. Art. 686. W postępowaniu działowym sąd rozstrzyga także o istnieniu zapisów, których przedmiotem są rzeczy lub prawa należące do spadku, jak również o wzajemnych roszczeniach pomiędzy współspadkobiercami z tytułu posiadania poszczególnych przedmiotów spadkowych, pobranych pożytków i innych przychodów, poczynio- nych na spadek nakładów i spłaconych długów spadkowych. Art. 687. W braku podstaw do wydania postanowienia działowego na podstawie zgodnego wniosku uczestników, dział spadku będzie rozpoznany według przepisów poniż- szych. Art. 688. Do działu spadku stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące zniesienia współwła- sności, a w szczególności art. 618 § 2 i 3. Art. 689. Jeżeli cały majątek spadkowy lub poszczególne rzeczy wchodzące w jego skład sta- nowią współwłasność z innego tytułu niż dziedziczenie, dział spadku i zniesienie współwłasności mogą być połączone w jednym postępowaniu. Liczba stron : 80 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc2 80 Rozdział 10 Inne sprawy spadkowe Art. 690. § 1. W razie uchylenia się od skutków prawnych oświadczenia o przyjęciu lub od- rzuceniu spadku sąd przeprowadza rozprawę. § 2. Jeżeli wskutek prawomocnego zatwierdzenia przez sąd uchylenia się, o którym mowa w paragrafie poprzedzającym, ulega zmianie krąg osób, co do których nabycie spadku zostało już stwierdzone, sąd po przeprowadzeniu rozprawy zmienia z urzędu postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku i orzeka w tym przedmiocie. Art. 691. § 1. Do wniosku o zwolnienie wykonawcy testamentu uprawniona jest osoba zainte- resowana. Rozstrzygnięcie wniosku nastąpi po wysłuchaniu wykonawcy testa- mentu. § 2. Wykonawca testamentu zwolniony z obowiązków powinien zwrócić zaświad- czenie o swych uprawnieniach. Dział IVa Sprawy z zakresu przepisów o przedsiębiorstwach państwowych i o samorządzie załogi przedsiębiorstwa państwowego Art. 6911. § 1. Przepisy niniejszego działu stosuje się w sprawach o rozstrzygnięcie sporu mię- dzy: 1) radą pracowniczą przedsiębiorstwa a dyrektorem przedsiębiorstwa, 2) organami przedsiębiorstwa a organem założycielskim przedsiębiorstwa, 3) organami przedsiębiorstwa a organem sprawującym nadzór nad przedsię- biorstwem. § 2. Sprawy wymienione w § 1 rozpoznają sądy okręgowe. Art. 6912. Właściwy jest sąd miejsca siedziby przedsiębiorstwa (zrzeszenia), z którego działal- nością wiąże się przedmiot sporu. Art. 6913. W sprawach, o których mowa w art. 6911, zdolność sądową mają ponadto dyrektor przedsiębiorstwa i dyrektor zrzeszenia przedsiębiorstw, działający w tym charakte- rze, oraz rada pracownicza przedsiębiorstwa i rada zrzeszenia przedsiębiorstw. Liczba stron : 81 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc2 81 Art. 6914. W imieniu rady pracowniczej przedsiębiorstwa może występować każdy wyznaczo- ny przez radę jej członek. Art. 6915. § 1. Pełnomocnikiem rady pracowniczej może być również każdy pracownik przed- siębiorstwa, któremu przysługuje bierne prawo wyborcze do organów samo- rządu załogi przedsiębiorstwa, lub radca prawny nie zatrudniony w tym przed- siębiorstwie. § 2. Pełnomocnikiem dyrektora przedsiębiorstwa może być również radca prawny lub inny pracownik przedsiębiorstwa. § 3. Pełnomocnikiem dyrektora przedsiębiorstwa i rady pracowniczej w sprawach między nimi a organem założycielskim lub organem sprawującym nadzór nad przedsiębiorstwem może być również radca prawny przedsiębiorstwa, chyba że między dyrektorem a radcą zachodzi sprzeczność interesów. Art. 6916. Przepisy art. 6914 i 6915 stosuje się odpowiednio do rady zrzeszenia przedsiębiorstw, a przepis art. 6915 - także do dyrektora zrzeszenia. Art. 6917. Orzeczenie rozstrzygające spór może zapaść tylko po przeprowadzeniu rozprawy. Art. 6918. Koszty postępowania obciążające zarówno radę pracowniczą, jak i dyrektora przed- siębiorstwa ponosi przedsiębiorstwo, a obciążające radę zrzeszenia przedsiębiorstw lub dyrektora tego zrzeszenia ponosi zrzeszenie. Art. 6919. Przepisów niniejszego działu nie stosuje się w sprawach o odszkodowanie. Dział V Złożenie przedmiotu świadczenia do depozytu sądowego Art. 692. W sprawach o złożenie przedmiotu świadczenia do depozytu sądowego właściwy jest sąd miejsca wykonania zobowiązania. Jeżeli miejsca tego nie da się ustalić, wła- ściwy jest sąd miejsca zamieszkania wierzyciela, a gdy wierzyciel jest nie znany lub gdy nie jest znane miejsce jego zamieszkania - sąd miejsca zamieszkania dłużnika. Jeżeli zobowiązanie jest zabezpieczone wpisem w księdze wieczystej, właściwy jest sąd miejsca położenia nieruchomości. Liczba stron : 82 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc2 82 Art. 693. We wniosku o złożenie przedmiotu świadczenia do depozytu sądowego należy: 1) określić zobowiązanie, w którego wykonaniu składa się przedmiot; 2) przytoczyć okoliczności uzasadniające złożenie; 3) dokładnie oznaczyć przedmiot, który ma być złożony; 4) wskazać osobę, której przedmiot ma być wydany, oraz warunki, pod który- mi wydanie ma nastąpić. Art. 694. Minister Sprawiedliwości w drodze rozporządzenia określi zasady i tryb postępowa- nia w sprawach unormowanych w dziale niniejszym. Dział VI Postępowanie rejestrowe Art. 6941 . § 1. Przepisy zawarte w dziale niniejszym stosuje się do postępowania w sprawach o wpis w Krajowym Rejestrze Sądowym (sprawach rejestrowych). § 2. Przepisy niniejszego działu stosuje się odpowiednio do innych postępowań rejestrowych prowadzonych przez sądy, jeżeli przepisy szczególne nie stano- wią inaczej. Art. 6942 . W sprawach rejestrowych wyłącznie właściwy jest sąd rejonowy (sąd gospodarczy) właściwy ze względu na miejsce zamieszkania lub siedzibę podmiotu, którego wpis dotyczy (sąd rejestrowy). Art. 6943 . § 1. Wniosek o wpis do Krajowego Rejestru Sądowego składa podmiot podlegający wpisowi do tego rejestru, jeżeli przepisy szczególne nie stanowią inaczej. § 2. Podmiot podlegający wpisowi do Krajowego Rejestru Sądowego jest uczestni- kiem postępowania, chociażby nie był wnioskodawcą. Przepisu art. 510 § 2 nie stosuje się. Art. 6944 . Dokumenty, na których podstawie dokonuje się wpisu do Krajowego Rejestru Są- dowego, składa się w oryginałach albo poświadczonych urzędowo odpisach lub wy- ciągach. Liczba stron : 83 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc2 83 Art. 6945 . § 1. Wpis do Krajowego Rejestru Sądowego następuje na podstawie postanowienia. § 2. Postanowienia co do istoty sprawy są skuteczne i wykonalne z chwilą ich wyda- nia, z wyjątkiem postanowień dotyczących wykreślenia podmiotu z Krajowego Rejestru Sądowego. § 3. Postanowieniom dotyczącym stosowania środków przymusu sąd rejestrowy może nadać rygor natychmiastowej wykonalności, jeżeli wymaga tego interes wierzyciela lub innych osób. Art. 6946 . § 1. Postanowienie co do istoty sprawy wydane zgodnie z wnioskiem nie wymaga uzasadnienia. § 2. Sąd rejestrowy z urzędu sporządza uzasadnienie postanowienia co do istoty sprawy, które zostało wydane z urzędu. Art. 6947 . W razie uwzględnienia środka odwoławczego od orzeczenia wydanego w postępo- waniu rejestrowym, dotyczącego wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego, sąd dru- giej instancji uchyla zaskarżone orzeczenie i przekazuje sprawę do ponownego roz- poznania sądowi rejestrowemu. Rozpoznając ponownie sprawę sąd rejestrowy uwzględnia wskazania sądu drugiej instancji oraz aktualny stan rejestru. Art. 6948. § 1. Koszty postępowania rejestrowego ponosi podmiot podlegający obowiązkowi wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego. § 2. Koszty postępowania wszczętego przez osobę, która nie jest upoważniona do działania w imieniu podmiotu podlegającego obowiązkowi wpisu do Krajowe- go Rejestru Sądowego, ponosi wnioskodawca, chyba że wniosek jego został uwzględniony w całości lub w istotnej części. § 3. Wpisy z urzędu dokonywane przez sąd na podstawie art. 12 ust. 2, art. 20 ust. 3, art. 41 pkt 4 i 5, art. 44 ust. 1 pkt 5, art. 46 ust. 2, art. 55 i art. 60 ust. 1 oraz wpisy dokonywane przez sąd na podstawie art. 41 pkt 1 i 2 ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym są wolne od opłat sądowych. Księga trzecia (uchylona) Księga czwarta Postępowanie w razie zaginięcia lub zniszczenia akt Art. 716. Odtworzeniu ulegają akta zaginione lub zniszczone w całości lub części. W sprawie prawomocnie zakończonej odtworzeniu podlega orzeczenie kończące postępowanie w sprawie oraz ta część akt, która jest niezbędna do ustalenia jego treści i do wzno- wienia postępowania. Liczba stron : 84 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc2 84 Art. 717. § 1. Sąd wszczyna postępowanie z urzędu lub na wniosek. § 2. Sąd wszczyna postępowanie tylko na wniosek, jeżeli zaginięcie lub zniszczenie akt nastąpiło wskutek siły wyższej. Również w tym wypadku sąd może jednak wszcząć postępowanie z urzędu, jeżeli sprawa, której akta zaginęły lub uległy zniszczeniu, była lub mogła być wszczęta z urzędu. Art. 718. § 1. Do zgłoszenia wniosku o odtworzenie akt uprawniona jest strona, uczestnik po- stępowania lub interwenient. § 2. Wniosek o odtworzenie akt sprawy będącej w toku zgłosić można w ciągu lat trzech od zaginięcia lub zniszczenia akt, a wniosek o odtworzenie akt sprawy prawomocnie zakończonej - w ciągu lat dziesięciu od tej chwili. § 3. Ograniczenia powyższe nie dotyczą wniosku o odtworzenie akt sprawy o prawa stanu. Art. 719. § 1. Do odtworzenia akt sprawy będącej w toku właściwy jest sąd, w którym sprawa ostatnio się toczyła. § 2. Jeżeli właściwy byłby sąd drugiej instancji lub Sąd Najwyższy, sąd ten przeka- że sprawę sądowi pierwszej instancji, chyba że chodzi o odtworzenie tylko akt sądu drugiej instancji lub akt Sądu Najwyższego. § 3. Postępowanie w razie zaginięcia lub zniszczenia akt w sprawie prawomocnie zakończonej przeprowadza sąd, w którym sprawa toczyła się w pierwszej in- stancji. Art. 720. Do odtworzenia akt sprawy zakończonej w państwowym biurze notarialnym właści- wy jest sąd rejonowy, w którego okręgu znajdowało się to biuro. Art. 721. We wniosku o odtworzenie akt należy określić dokładnie sprawę, dołączyć wszelkie urzędowo poświadczone odpisy znajdujące się w posiadaniu zgłaszającego wniosek oraz wskazać znane mu miejsca, w których dokumenty lub ich odpisy się znajdują. Art. 722. § 1. Przewodniczący wzywa osoby, organy administracji publicznej lub instytucje wskazane we wniosku oraz znane sądowi urzędowo do złożenia w określonym terminie poświadczonych urzędowo odpisów dokumentów będących w ich po- siadaniu albo do oświadczenia, że ich nie posiadają. § 2. Jeżeli osoba wezwana nie posiada dokumentu lub odpisu, a przed wezwaniem była w jego posiadaniu, powinna wyjaśnić, gdzie dokument lub odpis się znaj- duje. Liczba stron : 85 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc2 85 Art. 723. § 1. Sąd może skazać na grzywnę każdego, kto nie uczyni zadość wezwaniu doku- mentu w myśl artykułu poprzedzającego. § 2. Jeżeli wezwana była osoba prawna lub inna organizacja, ukaraniu podlega jej kierownik lub pracownik, którego obowiązkiem było uczynić zadość wezwa- niu. Art. 724. Jeżeli poświadczone urzędowo odpisy zostaną złożone, przewodniczący zarządza dołączenie ich do akt. Odpis zarządzenia doręcza się stronom. Art. 725. Jeżeli odtworzenia akt nie można przeprowadzić w trybie przewidzianym w artyku- łach poprzedzających, przewodniczący wzywa strony do złożenia dokładnych oświadczeń co do treści zaginionych lub zniszczonych pism oraz dowodów na za- warte w nich twierdzenia, nie wyłączając prywatnych odpisów oraz innych pism i notatek, które mogą być pomocne przy odtworzeniu akt. Art. 726. Niezależnie od oświadczeń i wniosków stron sąd przeprowadza z urzędu dochodze- nia, nie pomijając żadnej okoliczności, która może mieć znaczenie dla ustalenia tre- ści zaginionych lub zniszczonych akt. Sąd bierze zwłaszcza pod uwagę wpisy do repertoriów i innych ksiąg biurowych. Sąd może też przesłuchać w charakterze świadków sędziów, prokuratorów, protokolantów, pełnomocników stron i inne oso- by, które uczestniczyły w postępowaniu lub które mogą wypowiedzieć się co do tre- ści akt, jak również może zarządzić przesłuchanie stron. Art. 727. Po przeprowadzeniu postępowania w myśl dwóch artykułów poprzedzających sąd orzeka postanowieniem, w jaki sposób i w jakim zakresie zaginione akta mają być odtworzone lub że odtworzenie akt jest niemożliwe. Na postanowienie przysługuje zażalenie. Art. 728. Jeżeli akta nie mogą być odtworzone lub odtworzone zostały w części niewystarcza- jącej do podjęcia dalszego postępowania, sprawa może być wszczęta ponownie. We wszystkich innych wypadkach sąd podejmuje postępowanie w takim stanie, w jakim okaże się to możliwe przy uwzględnieniu akt pozostałych i odtworzonych. Na posta- nowienie co do podjęcia dalszego postępowania przysługuje zażalenie. Liczba stron : 86 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc2 86 Art. 729. Bieg przedawnienia przerwany przez pierwotne wszczęcie sprawy rozpoczyna się na nowo od daty uprawomocnienia się postanowienia stwierdzającego niemożliwość odtworzenia akt lub odmawiającego podjęcia dalszego postępowania. Część druga Postępowanie zabezpieczające Tytuł I Przepisy ogólne Art. 730. § 1. W każdej sprawie cywilnej podlegającej rozpoznaniu przez sąd lub sąd polu- bowny można żądać udzielenia zabezpieczenia. § 2. Sąd może udzielić zabezpieczenia przed wszczęciem postępowania lub w jego toku. Po uzyskaniu przez uprawnionego tytułu wykonawczego dopuszczalne jest udzielenie zabezpieczenia tylko wtedy, jeżeli ma ono na celu zabezpiecze- nie roszczenia o świadczenie, którego termin spełnienia jeszcze nie nastąpił. Art. 7301 . § 1. Udzielenia zabezpieczenia może żądać każda strona lub uczestnik postępowania, jeżeli uprawdopodobni roszczenie oraz interes prawny w udzieleniu zabezpie- czenia. § 2. Interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia istnieje wtedy, gdy brak zabezpiecze- nia uniemożliwi lub poważnie utrudni wykonanie zapadłego w sprawie orzeczenia lub w inny sposób uniemożliwi lub poważnie utrudni osiągnięcie celu postępowa- nia w sprawie. § 3. Przy wyborze sposobu zabezpieczenia sąd uwzględni interesy stron lub uczest- ników postępowania w takiej mierze, aby uprawnionemu zapewnić naleytą ochronę prawną, a obowiązanego nie obciąać ponad potrzebę. Art. 731. Zabezpieczenie nie może zmierzać do zaspokojenia roszczenia, chyba że ustawa stanowi inaczej. Art. 732. Zabezpieczenie udzielane jest na wniosek, a w wypadkach, w których postępowanie może być wszczęte z urzędu - także z urzędu. Liczba stron : 87 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc2 87 Art. 733. Udzielając zabezpieczenia przed wszczęciem postępowania w sprawie, sąd wyzna- cza termin, w którym pismo wszczynające postępowanie powinno być wniesione pod rygorem upadku zabezpieczenia. Termin ten nie może przekraczać dwóch tygo- dni. Art. 734. Do udzielenia zabezpieczenia właściwy jest sąd, do którego właściwości należy roz- poznanie sprawy w pierwszej instancji. Wnioski o udzielenie zabezpieczenia zgło- szone w toku postępowania rozpoznaje sąd tej instancji, w której postępowanie się toczy, z wyjątkiem wypadku, gdy sądem tym jest Sąd Najwyższy. Wtedy o zabez- pieczeniu orzeka sąd pierwszej instancji. Art. 735. Wniosek o udzielenie zabezpieczenia podlega rozpoznaniu na posiedzeniu niejaw- nym, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej. Art. 736. § 1. Wniosek o udzielenie zabezpieczenia powinien odpowiadać wymaganiom przepisanym dla pisma procesowego, a nadto zawierać: 1) wskazanie sposobu zabezpieczenia, a w sprawach o roszczenie pieniężne także wskazanie sumy zabezpieczenia; 2) uprawdopodobnienie okoliczności uzasadniających wniosek. § 2. Jeżeli wniosek o udzielenie zabezpieczenia złożono przed wszczęciem postępo- wania, należy nadto zwięźle przedstawić przedmiot sprawy. § 3. Wskazana w § 1 suma zabezpieczenia nie może być wyższa od dochodzonego roszczenia liczonego wraz z odsetkami do dnia wydania postanowienia o udziele- niu zabezpieczenia oraz z kosztami wykonania zabezpieczenia. Suma ta może obejmować także przewidywane koszty postępowania. § 4. Jeżeli w ramach zabezpieczenia obowiązany składa sumę zabezpieczenia, sumę tę umieszcza się na rachunku depozytowym sądu, chyba że przepis szczególny sta- nowi inaczej. Przepis art. 752 stosuje się odpowiednio. Art. 737. Wniosek o udzielenie zabezpieczenia podlega rozpoznaniu bezzwłocznie, nie później jednak niż w terminie tygodnia od dnia jego wpływu do sądu, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej. Jeżeli ustawa przewiduje rozpoznanie wniosku na roz- prawie, należy ją wyznaczyć tak, aby rozprawa mogła odbyć się w terminie mie- sięcznym od dnia wpływu wniosku. Liczba stron : 88 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc2 88 Art. 738. Sąd rozpoznaje wniosek o udzielenie zabezpieczenia w jego granicach, biorąc za podstawę orzeczenia materiał zebrany w sprawie. W razie stwierdzenia, że wniosek nie odpowiada wymogom formalnym przewidzianym w art. 736, przewodniczący zwraca wniosek bez wzywania wnioskodawcy do jego uzupełnienia. Art. 739. § 1. Wykonanie postanowienia o udzieleniu zabezpieczenia sąd może uzależnić od złożenia przez uprawnionego kaucji na zabezpieczenie roszczeń obowiązanego powstałych w wyniku wykonania postanowienia o zabezpieczeniu. Z kaucji tej będzie przysługiwało obowiązanemu pierwszeństwo zaspokojenia przed inny- mi należnościami zaraz po kosztach egzekucyjnych. § 2. Przepisu § 1 nie stosuje się, gdy uprawnionym jest Skarb Państwa oraz w wy- padku zabezpieczenia roszczeń alimentacyjnych, o rentę, a także należności pracownika w sprawach z zakresu prawa pracy, w części nieprzekraczającej pełnego jednomiesięcznego wynagrodzenia pracownika. Art. 740. § 1. Postanowienie, w przedmiocie zabezpieczenia, wydane na posiedzeniu niejaw- nym, a podlegające wykonaniu przez organ egzekucyjny, sąd doręcza tylko uprawnionemu, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej. Doręczenia obo- wiązanemu dokonuje organ egzekucyjny równocześnie z przystąpieniem do wykonania postanowienia. § 2. W wypadkach objętych § 1 obowiązanemu nie doręcza się również zażalenia uprawnionego, ani postanowienia sądu drugiej instancji rozstrzygającego o tym zażaleniu. § 3. Jeżeli ustanowiono jako zabezpieczenie zarząd nad przedsiębiorstwem lub gospo- darstwem rolnym obowiązanego albo zakładem wchodzącym w skład przedsię- biorstwa lub jego częścią albo częścią gospodarstwa rolnego obowiązanego, dorę- czenia obowiązanemu postanowienia o udzieleniu zabezpieczenia dokonuje za- rządca ustanowiony przez sąd. Jeżeli obowiązany odmawia przyjęcia postanowie- nia albo gdy zarządca jest wprowadzony w zarząd przez komornika, doręczenia postanowienia o zabezpieczeniu dokonuje komornik. Art. 741. Na postanowienie sądu pierwszej instancji w przedmiocie zabezpieczenia przysługu- je zażalenie. Art. 742. § 1. Obowiązany może w każdym czasie żądać uchylenia lub zmiany prawomocnego postanowienia, którym udzielono zabezpieczenia, gdy odpadnie lub zmieni się przyczyna zabezpieczenia. Jeżeli obowiązany złoży na rachunek depozytowy sądu sumę zabezpieczenia żądaną przez uprawnionego we wniosku o udziele- Liczba stron : 89 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc2 89 nie zabezpieczenia, zabezpieczenie upada. Przepis art. 7541 § 3 stosuje się od- powiednio. § 2. Postanowienie w przedmiocie uchylenia lub ograniczenia zabezpieczenia może zapaść tylko po przeprowadzeniu rozprawy. § 3. Wniesienie zażalenia na postanowienie uchylające lub zmieniające postanowienie o udzieleniu zabezpieczenia wstrzymuje wykonanie postanowienia. § 4. Przepisów § 2 i § 3 nie stosuje się, gdy uchylenie postanowienia o udzieleniu za- bezpieczenia nastąpiło na skutek złożenia przez obowiązanego na rachunek depo- zytowy sądu sumy wystarczającej do zabezpieczenia. § 5. Do sumy złożonej przez obowiązanego na rachunek depozytowy sądu przepis art. 752 stosuje się odpowiednio. Art. 743. § 1. Jeżeli postanowienie o udzieleniu zabezpieczenia podlega wykonaniu w drodze egzekucji, do wykonania tego postanowienia stosuje się odpowiednio przepisy o postępowaniu egzekucyjnym, z tym jednak, że sąd nadaje postanowieniu o udzieleniu zabezpieczenia klauzulę wykonalności z urzędu. W razie zbiegu zabezpieczenia udzielonego przez sąd i organ administracyjny przepisy art. 773 i art. 774 nie mają zastosowania, z wyjątkiem wypadków przewidzianych w art. 751. § 2. Jeżeli z uwagi na swą treść postanowienie podlega wykonaniu w inny sposób, sto- suje się odpowiednio przepisy dotyczące tego sposobu. Podstawą przeprowadze- nia postępowania jest wtedy postanowienie zaopatrzone z urzędu przez przewod- niczącego we wzmiankę o wykonalności. Art. 7431 . § 1. Postanowienie o udzieleniu zabezpieczenia wydane przeciwko osobie pozostają- cej w związku małżeńskim stanowi podstawę do podjęcia czynności związa- nych z wykonaniem zabezpieczenia na mieniu wchodzącym w skład majątku wspólnego. § 2. W terminie tygodnia od dnia dokonania pierwszej czynności związanej z wyko- naniem zabezpieczenia małżonek obowiązanego może sprzeciwić się wykona- niu postanowienia o udzieleniu zabezpieczenia, o czym organ wykonujący za- bezpieczenie niezwłocznie zawiadamia uprawnionego. § 3. Sprzeciw małżonka obowiązanego, o którym mowa w § 2, nie wstrzymuje wyko- nania zabezpieczenia. Jeżeli jednak zabezpieczenie prowadzi do zaspokojenia uprawnionego, wstrzymuje się wypłatę pieniędzy uzyskanych w postępowaniu zabezpieczającym. § 4. W razie sprzeciwu, o którym mowa w § 2, uprawniony może w terminie dwóch tygodni od dnia zawiadomienia go, pod rygorem upadku zabezpieczenia w zakre- sie wykonania na mieniu wchodzącym w skład majątku wspólnego, wystąpić do sądu o nadanie temu postanowieniu klauzuli wykonalności przeciwko małżonko- wi obowiązanego. Przepisy art. 787 stosuje się odpowiednio. Upadek, o którym mowa w zdaniu pierwszym, następuje również w razie oddalenia wniosku o nada- nie klauzuli wykonalności. Liczba stron : 90 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc2 90 Art. 744. § 1. W razie prawomocnego zwrotu albo odrzucenia pozwu lub wniosku, oddalenia powództwa lub wniosku albo umorzenia postępowania, zabezpieczenie upada. § 2. Zabezpieczenie upada również, gdy zostało udzielone przed wszczęciem postępo- wania, jeżeli uprawniony nie wystąpił we wszczętym postępowaniu w sprawie o całość roszczenia lub też wystąpił o roszczenia inne niż to, które zostało zabezpie- czone. § 3. W sprawach wymienionych w § 1 i § 2 przepis art. 7541 § 3 stosuje się odpowied- nio. Art. 745. § 1. O kosztach postępowania zabezpieczającego sąd rozstrzyga w orzeczeniu koń- czącym postępowanie w sprawie, a o kosztach postępowania zabezpieczające- go później powstałych rozstrzyga na wniosek strony sąd, który udzielił zabez- pieczenia. § 2. Jeżeli postanowienie, w którym udzielono zabezpieczenia, zostało wydane przed wszczęciem postępowania w sprawie, a uprawniony nie zachował wyznaczonego mu terminu do jej wszczęcia, obowiązany może w terminie dwóch tygodni od upływu tego terminu złożyć wniosek o przyznanie mu kosztów. W tym terminie wniosek taki może zgłosić uprawniony, jeżeli nie wytoczył sprawy dlatego, że obowiązany zaspokoił jego roszczenie. Art. 746. § 1. Jeżeli uprawniony nie wniósł pisma wszczynającego postępowanie w wyzna- czonym terminie albo cofnął pozew lub wniosek, jak również gdy pozew zwró- cono lub odrzucono albo powództwo bądź wniosek oddalono lub postępowanie umorzono, a także w przypadkach wskazanych w art. 744 § 2, obowiązanemu przysługuje przeciwko uprawnionemu roszczenie o naprawienie szkody wy- rządzonej wykonaniem zabezpieczenia. Roszczenie wygasa, jeżeli nie będzie dochodzone w ciągu roku od dnia powstania szkody. § 2. Uprawnieni, którzy łącznie uzyskali zabezpieczenie, ponoszą solidarną odpowie- dzialność za wyrządzoną szkodę. § 3. Jeżeli w terminie miesiąca od dnia powstania roszczenia, o którym mowa w § 1, obowiązany nie wytoczył powództwa, sąd zwraca uprawnionemu, na jego wnio- sek, kaucję złożoną na zabezpieczenie tego roszczenia. Tytuł II Zabezpieczenie roszczeń pieniężnych Art. 747. Zabezpieczenie roszczeń pieniężnych następuje przez: 1) zajęcie ruchomości, wynagrodzenia za pracę, wierzytelności z rachunku bankowego albo innej wierzytelności lub innego prawa majątkowego; Liczba stron : 91 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc2 91 2) obciążenie nieruchomości obowiązanego hipoteką przymusową; 3) ustanowienie zakazu zbywania lub obciążania nieruchomości, która nie ma urządzonej księgi wieczystej lub której księga wieczysta zaginęła lub uległa zniszczeniu; 4) obciążenie statku albo statku w budowie hipoteką morską; 5) ustanowienie zakazu zbywania spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu; 6) ustanowienie zarządu przymusowego nad przedsiębiorstwem lub gospodar- stwem rolnym obowiązanego albo zakładem wchodzącym w skład przed- siębiorstwa lub jego częścią albo częścią gospodarstwa rolnego obowiąza- nego. Art. 748. Postanowienie o udzieleniu zabezpieczenia wydane na posiedzeniu niejawnym, w wypadkach, o których mowa w art. 747 pkt 2-6, doręcza się również obowiązanemu. Art. 749. Zabezpieczenie roszczeń pieniężnych przeciwko Skarbowi Państwa jest niedopusz- czalne. Art. 750. Zabezpieczenie nie może obejmować rzeczy, wierzytelności i praw, z których egzeku- cja jest wyłączona. Art. 751. § 1. Rzeczy ulegające szybkiemu zepsuciu mogą stanowić przedmiot zabezpiecze- nia, gdy obowiązany nie ma innego mienia, które mogłoby zabezpieczyć rosz- czenia uprawnionego, istnieje zaś możliwość sprzedaży tych rzeczy niezwłocz- nie. § 2. Sprzedaż rzeczy wymienionych w § 1 powinna nastąpić niezwłocznie, według przepisów o sprzedaży w trybie egzekucji z ruchomości. § 3. Na wniosek obowiązanego sąd rejonowy może po wysłuchaniu uprawnionego po- lecić komornikowi sprzedaż każdej zajętej ruchomości, wierzytelności lub prawa. § 4. Cenę uzyskaną ze sprzedaży składa się na rachunek depozytowy sądu na zabezpie- czenie roszczeń uprawnionego. Art. 752. § 1. Zajęte ruchomości nie mogą być oddane pod dozór uprawnionemu. Zajęte pie- niądze składa się na rachunek depozytowy sądu, a zajęte papiery wartościowe sąd składa w banku. § 2. Sumę złożoną na rachunek depozytowy sąd umieszcza na wydzielonym, opro- centowanym rachunku bankowym w wysokości oprocentowania udzielonego przez bank dla wkładów wypłacanych na każde żądanie. Jeżeli z okoliczności Liczba stron : 92 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc2 92 sprawy wynika, że zabezpieczenie może trwać dłużej niż trzy miesiące, na wniosek obowiązanego, należy umieścić złożone do depozytu sumy w banku wskazanym przez obowiązanego na rachunku bankowym oprocentowanym jak dla lokat terminowych. § 3. W sprawach, w których zabezpieczenie może być udzielone z urzędu, orzecze- nia, o których mowa w § 2, sąd wydaje z urzędu. Art. 7521 . W razie udzielenia zabezpieczenia przez zajęcie praw z instrumentów finansowych zapisanych na rachunku papierów wartościowych lub innym rachunku w rozumieniu przepisów o obrocie instrumentami finansowymi, obowiązany w terminie trzech miesięcy od dnia zajęcia może zlecić ich sprzedaż. Sumę uzyskaną ze sprzedaży umieszcza się na rachunku depozytowym sądu. Obowiązany może także zlecić, by znajdujące się na rachunku sumy pieniężne zostały wpłacone na rachunek depozyto- wy sądu. Przepis art. 752 stosuje się odpowiednio. Art. 7522 . § 1. W razie zajęcia na zabezpieczenie rachunku bankowego przedsiębiorcy lub wła- ściciela gospodarstwa rolnego sąd na wniosek obowiązanego złożony w termi- nie tygodniowym od dnia doręczenia mu postanowienia o zabezpieczeniu okre- śla, jakie kwoty można pobierać na bieżące wypłaty wynagrodzeń za pracę wraz z podatkiem od wynagrodzenia i innymi ustawowymi ciężarami, a także na bieżące koszty prowadzonej działalności gospodarczej. § 2. Udzielając zabezpieczenia, sąd może określić korzystanie z zajętego rachunku bankowego w inny sposób. § 3. Zajęcie rachunku bankowego nie pozbawia obowiązanego prawa do polecenia przekazania zajętych kwot na rachunek depozytowy sądu w celu wpłacenia sumy zabezpieczenia. Przepis art. 752 stosuje się odpowiednio. § 4. Przepis § 3 stosuje się odpowiednio, gdy w ramach zabezpieczenia zajęto inne wie- rzytelności i prawa majątkowe. Art. 7523 . § 1. Postanowienie o udzieleniu zabezpieczenia ustanawiające zakaz zbywania spół- dzielczego własnościowego prawa do lokalu stanowi podstawę wpisu w księ- dze wieczystej ostrzeżenia o zakazie zbywania tych praw. Wpisu dokonuje się na wniosek uprawnionego. Postanowienie to doręcza się także spółdzielni mieszkaniowej. § 2. Spółdzielnia mieszkaniowa ponosi odpowiedzialność za szkodę spowodowaną czynnościami umożliwiającymi zbycie prawa, o którym mowa w § 1. Art. 7524 . § 1. Zarząd przymusowy ustanowiony nad przedsiębiorstwem lub gospodarstwem rolnym obowiązanego lub nad zakładem wchodzącym w skład przedsiębior- stwa lub jego częścią albo nad częścią gospodarstwa rolnego wykonuje się we- dług przepisów o zarządzie w toku egzekucji z nieruchomości, z zastrzeżeniem, Liczba stron : 93 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc2 93 że zarządcę ustanawia sąd wydający postanowienie o udzieleniu zabezpiecze- nia oraz że postanowienie o ustanowieniu zarządcy jest jednocześnie podstawą do wprowadzenia zarządcy w zarząd, w razie gdyby istniały przeszkody unie- możliwiające zarządcy objęcie zarządu. Zarządcą nie może być obowiązany. § 2. W toku sprawowania zarządu sąd może, za zgodą uprawnionego i obowiązanego, zezwolić na wykonywanie zarządu w inny sposób. § 3. Za zgodą obowiązanego sąd postanowi, że dochód uzyskiwany z zarządu prze- znaczony będzie na zaspokojenie uprawnionego. Zgoda taka nie jest potrzebna w sprawach wymienionych w art. 753, art. 7531 i art. 754. Wydając postanowienie o przekazywaniu dochodu na zaspokojenie uprawnionego, sąd określi wysokość kwoty, do której wierzyciel winien być zaspokojony, jeżeli kwota ta nie została określona w postanowieniu o zabezpieczeniu. § 4. W razie wyrażenia zgody na zaspokojenie uprawnionego z dochodu uzyskanego przez zarząd, przepisy art. 7532 stosuje się odpowiednio. § 5. W sprawach, o których mowa w § 2-4, orzeka sąd wydający postanowienie o za- bezpieczeniu. Art. 7525 . Czynności prawne obowiązanego dotyczące majątku objętego zarządem przymuso- wym podjęte po ustanowieniu zarządu są nieważne. Dla określenia czasu powstania skutków ustanowienia zarządu przepisy art. 910 stosuje się odpowiednio. Art. 7526 . § 1. W razie skierowania egzekucji do składników mienia objętego zarządem przy- musowym dalsze postępowanie prowadzone będzie według przepisów o egze- kucji przez zarząd przymusowy. Przepisy art. 10644 i art. 106410 stosuje się od- powiednio. § 2. Jeżeli do przedsiębiorstwa lub gospodarstwa rolnego objętego zarządem ustano- wionym w postępowaniu zabezpieczającym skierowano egzekucję przez sprzedaż przedsiębiorstwa lub gospodarstwa rolnego, przepis art. 106414 stosuje się odpo- wiednio. Art. 753. § 1. W sprawach o alimenty zabezpieczenie może polegać na zobowiązaniu obowią- zanego do zapłaty uprawnionemu jednorazowo albo okresowo określonej sumy pieniężnej. W sprawach tych podstawą zabezpieczenia jest jedynie uprawdopo- dobnienie istnienia roszczenia. § 2. W wypadkach wymienionych w § 1, sąd z urzędu doręcza stronom odpis posta- nowienia o zabezpieczeniu. Art. 7531 . § 1. Przepis art. 753 stosuje się odpowiednio do zabezpieczenia roszczeń o: 1) rentę z tytułu odpowiedzialności za uszkodzenie ciała lub utratę życia żywi- ciela albo rozstrój zdrowia oraz o zmianę uprawnień objętych treścią doży- wocia na dożywotnią rentę; Liczba stron : 94 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc2 94 2) wynagrodzenie za pracę; 3) należności z tytułu rękojmi lub gwarancji jakości albo kary umownej, jak również należności z tytułu niezgodności towaru konsumpcyjnego z umową sprzedaży konsumenckiej, przeciwko przedsiębiorcy do wysokości dwu- dziestu tysięcy złotych; 4) należności z tytułu najmu lub dzierżawy, a także należności z tytułu opłat obciążających najemcę lub dzierżawcę oraz opłat z tytułu korzystania z lo- kalu mieszkalnego lub użytkowego - do wysokości, o której mowa w pkt 3; 5) naprawienie szkody wynikającej z naruszenia przepisów o ochronie środo- wiska; 6) należności wynikające z naruszenia autorskich praw majątkowych, praw majątkowych do artystycznych wykonań, praw do fonogramów i wide- ogramów oraz należności wynikających z naruszenia autorskich praw oso- bistych; 7) należności wynikające z naruszenia praw z rejestracji znaku towarowego, patentu, wzoru użytkowego, wzoru zdobniczego, topografii układu scalone- go i oznaczeń geograficznych; 8) wynagrodzenie przysługujące twórcy projektu wynalazczego. § 2. W sprawach wymienionych w § 1 sąd udziela zabezpieczenia po przeprowa- dzeniu rozprawy. Oddalenie wniosku o udzielenie zabezpieczenia może nastą- pić na posiedzeniu niejawnym. Przepisu art. 749 nie stosuje się. Art. 7532 . W sprawach, o których mowa w art. 753 i art. 7531 , jeżeli osoba obowiązana do świadczeń uzna roszczenie, wyrok zasądzający świadczenie w zakresie niezaspoko- jonym może być wydany na posiedzeniu niejawnym. Art. 754. Sąd może jeszcze przed urodzeniem się dziecka zabezpieczyć przyszłe roszczenia alimentacyjne związane z ustaleniem ojcostwa, o których mowa w art. 141 i art. 142 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, przez zobowiązanie obowiązanego do wyłoże- nia odpowiedniej sumy na koszty utrzymania matki przez trzy miesiące w okresie porodu oraz na utrzymanie dziecka przez pierwsze trzy miesiące po urodzeniu. W sprawach tych termin do wytoczenia powództwa wynosi trzy miesiące od dnia uro- dzenia się dziecka. Postanowienie sąd wydaje po przeprowadzeniu rozprawy. Przepi- sy art. 733 i art. 7532 stosuje się odpowiednio. Art. 7541 . § 1. Jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej albo jeżeli sąd inaczej nie posta- nowi, zabezpieczenie udzielone według przepisów niniejszego tytułu upada po upływie miesiąca od uprawomocnienia się orzeczenia uwzględniającego rosz- czenie, które podlegało zabezpieczeniu. § 2. W sprawach, w których udzielono zabezpieczenia przy zastosowaniu art. 747 pkt 1 lub pkt 6, zabezpieczenie upada, jeżeli uprawniony w terminie dwóch ty- Liczba stron : 95 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc2 95 godni od uprawomocnienia się orzeczenia uwzględniającego roszczenie nie wniósł o dokonanie dalszych czynności egzekucyjnych. § 3. Na wniosek obowiązanego sąd wyda postanowienie stwierdzające upadek zabez- pieczenia. Tytuł III Inne wypadki zabezpieczenia Art. 755. § 1. Jeżeli przedmiotem zabezpieczenia nie jest roszczenie pieniężne, sąd udziela zabezpieczenia w taki sposób, jaki stosownie do okoliczności uzna za odpo- wiedni, nie wyłączając sposobów przewidzianych do zabezpieczenia roszczeń pieniężnych. W szczególności sąd może: 1) unormować prawa i obowiązki stron lub uczestników postępowania na czas trwania postępowania; 2) ustanowić zakaz zbywania przedmiotów lub praw objętych postępowaniem; 3) zawiesić egzekucję lub postępowanie wykonawcze; 4) uregulować sposób roztoczenia pieczy nad małoletnimi dziećmi; 5) nakazać wpisanie stosownego ostrzeżenia w księdze wieczystej lub we wła- ściwym rejestrze. § 2. W sprawach przeciwko środkom społecznego przekazu o ochronę dóbr osobi- stych, sąd odmówi udzielenia zabezpieczenia polegającego na zakazie publika- cji, jeżeli zabezpieczeniu sprzeciwia się ważny interes publiczny. § 3. Sąd doręcza obowiązanemu postanowienie wydane na posiedzeniu niejawnym, w którym zobowiązuje go do wykonania lub zaniechania czynności albo do nieprzeszkadzania czynnościom uprawnionego. Nie dotyczy to czynności pole- gających na świadczeniu rzeczy będących we władaniu obowiązanego. Art. 756. W sprawach o rozwód, o separację oraz o unieważnienie małżeństwa, sąd może rów- nież orzec o wydaniu małżonkowi, opuszczającemu mieszkanie zajmowane wspólnie przez małżonków, potrzebnych mu przedmiotów. Art. 757. Jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej albo sąd inaczej nie postanowi, zabez- pieczenie udzielone według przepisów niniejszego tytułu upada po upływie miesiąca od uprawomocnienia się orzeczenia uwzględniającego roszczenie, które podlegało zabezpieczeniu. Na wniosek obowiązanego sąd wydaje postanowienie stwierdzające upadek zabezpieczenia. Liczba stron : 96 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc2 96 Część trzecia Postępowanie egzekucyjne Tytuł I Przepisy ogólne Dział I Organy egzekucyjne, ich właściwość i postępowanie w ogólności Art. 758. Sprawy egzekucyjne należą do właściwości sądów rejonowych i działających przy tych sądach komorników. Art. 759. § 1. Czynności egzekucyjne są wykonywane przez komorników z wyjątkiem czyn- ności zastrzeżonych dla sądów. § 2. Sąd może z urzędu wydawać komornikowi zarządzenia zmierzające do zapew- nienia należytego wykonania egzekucji oraz usuwać spostrzeżone uchybienia. Art. 7591. Przepisy niniejszego Kodeksu dotyczące właściwości miejscowej komorników nie uchybiają prawu wyboru komornika określonemu w odrębnych przepisach. Art. 760. § 1. Wnioski i oświadczenia w postępowaniu egzekucyjnym składa się na piśmie, bądź ustnie do protokołu. § 2. W wypadku gdy według przepisów kodeksu niniejszego zachodzi potrzeba wy- słuchania strony, wysłuchanie odbywa się, stosownie do okoliczności, bądź przez spisanie protokołu w obecności lub nieobecności drugiej osoby, bądź przez oświadczenie strony na piśmie. Art. 7601 . Na żądanie wierzyciela, którego roszczenie stwierdzone jest tytułem wykonawczym lub tytułem egzekucyjnym, organ egzekucyjny, który prowadzi egzekucję lub który jest właściwy do jej prowadzenia według przepisów kodeksu, udzieli mu informacji, czy przeciwko dłużnikowi prowadzone jest przez ten organ egzekucyjny postępowa- nie egzekucyjne, a jeżeli tak, powiadomi go o stosowanych sposobach egzekucji oraz o wysokości egzekwowanych roszczeń, a także o aktualnym stanie sprawy. Art. 761. § 1. Organ egzekucyjny moe ądać od uczestników postępowania złoenia wyja- śnień oraz zasięgać od organów administracji publicznej, organów wykonują- Liczba stron : 97 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc2 97 cych zadania z zakresu administracji publicznej, organów podatkowych, or- ganów rentowych, banków, spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych, przedsiębiorstw maklerskich, organów spółdzielni mieszkaniowych, zarządów wspólnot mieszkaniowych oraz innych podmiotów zarządzających mieszka- niami i lokalami uytkowymi, jak równie innych instytucji i osób nieuczestni- czących w postępowaniu informacji niezbędnych do prowadzenia egzekucji. § 2. Od wykonania takiego żądania można uchylić się w takim zakresie, w jakim według przepisów części pierwszej kodeksu można odmówić przedstawienia dokumentu lub złożenia zeznań w charakterze świadka albo odpowiedzi na za- dane pytanie. § 3. Dłużnik, który został zawiadomiony o wszczęciu egzekucji obowiązany jest do powiadomienia w terminie 7 dni organu egzekucyjnego o każdej zmianie miej- sca swego pobytu, trwającej dłużej niż jeden miesiąc. O obowiązku tym oraz o skutkach jego zaniedbania poucza się dłużnika przy zawiadomieniu go o wszczęciu egzekucji. Art. 762. § 1. Za nieuzasadnioną odmowę udzielenia komornikowi wyjaśnień lub informacji przewidzianych w artykule poprzedzającym albo za udzielanie informacji lub wyjaśnień świadomie fałszywych osoba odpowiedzialna może być na wniosek wierzyciela lub z urzędu ukarana przez komornika grzywną do pięciuset zło- tych. Grzywną taką może być także ukarany dłużnik, który zaniedba obowiąz- ku powiadomienia o zmianie miejsca swego pobytu. § 2. Jeżeli żądanie udzielenia wyjaśnień lub informacji skierowane było do osoby prawnej lub innej organizacji, ukaraniu grzywną podlega jej pracownik odpo- wiedzialny za udzielenie wyjaśnień lub informacji, a gdy ustalenie takiego pra- cownika było utrudnione, ukaraniu podlega jej kierownik. Przed wydaniem po- stanowienia komornik wysłucha kierownika. § 3. Wypis postanowienia o ukaraniu grzywną doręcza komornik osobie ukaranej, stronom oraz prokuratorowi. § 4. Prawomocne postanowienie komornika o ukaraniu grzywną podlega wykonaniu w drodze egzekucji sądowej bez zaopatrywania go klauzulą wykonalności. § 5. Ukaranie przez komornika grzywną nie zwalnia osób ukaranych od odpowie- dzialności karnej za niedopełnienie lub przekroczenie obowiązków służbo- wych. Art. 7621. W razie uchybienia przez żołnierza w czynnej służbie wojskowej obowiązkom, o których mowa w art. 762 § 1 i § 2, komornik, zamiast ukarać żołnierza grzywną, występuje do dowódcy jednostki wojskowej, w której żołnierz ten pełni służbę, z wnioskiem o pociągnięcie go do odpowiedzialności dyscyplinarnej. Art. 763. Komornik zawiadamia stronę o każdej dokonanej czynności, o której terminie nie była zawiadomiona i przy której nie była obecna, i na jej żądanie udziela wyjaśnień o stanie sprawy. Liczba stron : 98 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc2 98 Art. 764. Komornik może upomnieć, a po bezskutecznym upomnieniu wydalić osobę, która zachowuje się niewłaściwie lub przeszkadza jego czynnościom. W wypadku nieza- stosowania się do tego drugiego wezwania, komornik może ukarać taką osobę grzywną w wysokości do dwustu złotych. Art. 765. § 1. W razie oporu komornik może wezwać pomocy organów Policji. Jeżeli opór stawia osoba wojskowa, należy wezwać pomocy właściwego organu wojsko- wego, chyba że zwłoka grozi udaremnieniem egzekucji, a na miejscu nie ma organu wojskowego. § 2. Sposób udzielania pomocy komornikowi przy wykonywaniu czynności egzeku- cyjnych, przypadki, w których należy udzielić komornikowi pomocy, sposób postępowania, tryb występowania o udzielenie pomocy, sposób jej realizacji, a także sposób dokumentowania wykonywanych czynności i rozliczania ich kosztów, określa, w drodze rozporządzenia: 1) minister właściwy do spraw wewnętrznych w porozumieniu z Mini- strem Sprawiedliwości - w przypadku udzielania pomocy przez Policję lub Straż Graniczną, 2) Minister Obrony Narodowej w porozumieniu z Ministrem Sprawiedli- wości - w przypadku udzielania pomocy przez Żandarmerię Wojskową lub wojskowe organy porządkowe, 3) Prezes Rady Ministrów w przypadku udzielania pomocy przez Agencję Bezpieczeństwa Wewnętrznego lub Agencję Wywiadu. § 3. W rozporządzeniu, o którym mowa w § 2 należy uwzględnić gwarancję bezpie- czeństwa komornika i uczestników postępowania, poszanowania godności osób biorących udział w czynnościach egzekucyjnych, odpowiednie terminy wyzna- czania czynności i występowania o udzielenie pomocy, objęcie dokumentacją przebiegu czynności i udziału w nich funkcjonariuszy udzielających pomocy oraz wskazanie organów, na których rachunek przekazywane są należności za- liczane do kosztów egzekucji. Art. 766. Sąd rozpoznaje sprawy egzekucyjne na posiedzeniu niejawnym, chyba że zachodzi potrzeba wyznaczenia rozprawy albo wysłuchania na posiedzeniu stron lub innych osób. W sprawach tych sąd wydaje orzeczenia w formie postanowień. Art. 767. § 1. Na czynności komornika przysługuje skarga do sądu rejonowego, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej. Dotyczy to także zaniechania przez komornika dokonania czynności. Do rozpoznania skargi na czynności komornika właściwy jest sąd, przy którym działa komornik. Jeżeli do prowadzenia egzekucji został wybrany komornik poza właściwością ogólną, skargę rozpoznaje sąd, który byłby wła- ściwy według ogólnych zasad. Liczba stron : 99 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc2 99 § 2. Skargę może złożyć strona lub inna osoba, której prawa zostały przez czynności lub zaniechanie komornika naruszone bądź zagrożone. § 3. Skarga na czynność komornika powinna czynić zadość wymaganiom pisma pro- cesowego oraz określać zaskarżoną czynność lub czynność, której zaniechano, jak również wniosek o zmianę, uchylenie lub dokonanie czynności wraz z uza- sadnieniem. § 4. Skargę wnosi się do sądu w terminie tygodniowym od dnia czynności, gdy strona lub osoba, której prawo zostało przez czynność komornika naruszone bądź zagro- żone, była przy czynności obecna lub była o jej terminie zawiadomiona, w innych wypadkach - od dnia zawiadomienia o dokonaniu czynności strony lub osoby, której prawo zostało przez czynności komornika naruszone bądź zagrożone, a w braku zawiadomienia - od dnia, w którym czynność powinna być dokonana. Odpis skargi sąd przesyła komornikowi, który w terminie trzech dni na piśmie sporządza uzasadnienie dokonania zaskarżonej czynności lub przyczyn jej zaniechania oraz przekazuje je wraz z aktami sprawy do sądu, do którego skargę wniesiono, chyba że skargę w całości uwzględnia, o czym zawiadamia sąd i skarżącego oraz zainte- resowanych, których uwzględnienie skargi dotyczy. Art. 7671 . (uchylony). Art. 7672 . § 1. Sąd rozpoznaje skargę w terminie tygodniowym od dnia jej wpływu do sądu, a gdy skarga zawiera braki formalne, które podlegają uzupełnieniu, w terminie tygodniowym od jej uzupełnienia. § 2. Wniesienie skargi nie wstrzymuje postępowania egzekucyjnego ani wykonania zaskarżonej czynności, chyba że sąd zawiesi postępowanie lub wstrzyma do- konanie czynności. Art. 7673 . Jeżeli skargę wniesiono po terminie albo nie uzupełniono w terminie jej braków, sąd odrzuca skargę, chyba że uzna, iż zachodzi podstawa do podjęcia czynności na pod- stawie art. 759 § 2. Na postanowienie sądu o odrzuceniu skargi służy zażalenie. Art. 7674 . § 1. Zażalenie na postanowienie sądu przysługuje w wypadkach wskazanych w ustawie. § 2. Na postanowienie sądu drugiej instancji wydane po rozpoznaniu zażalenia skar- ga kasacyjna nie przysługuje. Art. 768. Skargę na postanowienie komornika o ukaraniu grzywną rozstrzyga sąd po przepro- wadzeniu rozprawy, na którą wezwie strony oraz osobę ukaraną. Sąd o rozprawie zawiadamia prokuratora. Na postanowienie sądu przysługuje zażalenie. Liczba stron : 100 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc2 100 [Art. 769. § 1. Komornik obowiązany jest do naprawienia szkód, wyrządzonych umyślnie lub przez niedbalstwo, jeżeli poszkodowany nie mógł w toku postępowania zapo- biec szkodzie za pomocą środków przewidzianych w kodeksie niniejszym. § 2. Skarb Państwa jest odpowiedzialny za szkodę solidarnie z komornikiem. § 3. Roszczenie o naprawienie szkody przedawnia się z upływem lat dwóch od dnia, kiedy poszkodowany dowiedział się o czynności lub zaniedbaniu komornika, z których szkoda wynikła.] (Art. 769 niezgodny z Konstytucją - wyrok TK Dz.U. 2004 r. Nr 11, poz. 101) Art. 770. Dłużnik powinien zwrócić wierzycielowi koszty niezbędne do celowego przeprowa- dzenia egzekucji. Koszty ściąga się wraz z egzekwowanym roszczeniem. Koszt eg- zekucji ustala postanowieniem komornik, jeżeli przeprowadzenie egzekucji należy do niego. Na postanowienie sądu przysługuje zażalenie stronom oraz komornikowi. Art. 7701 . Prawomocne postanowienie komornika w przedmiocie kosztów podlega wykonaniu po uprawomocnieniu się bez potrzeby zaopatrywania go w klauzulę wykonalności. Art. 771. Zwolnienie od kosztów sądowych, przyznane stronie przez sąd w postępowaniu roz- poznawczym lub z którego strona korzysta z mocy ustawy, rozciąga się także na po- stępowanie egzekucyjne. Art. 772. Minister Sprawiedliwości w drodze rozporządzenia wyda szczegółowe przepisy o czynnościach komorników. Art. 773. § 1. W przypadku zbiegu egzekucji administracyjnej i sądowej co do tej samej rze- czy lub prawa majątkowego, administracyjny organ egzekucyjny i komornik wstrzymują czynności egzekucyjne na wniosek wierzyciela, dłużnika lub z urzędu i przekazują akta egzekucji administracyjnej i egzekucji sądowej sądo- wi rejonowemu, w którego okręgu wszczęto egzekucję, w celu rozstrzygnięcia, który organ egzekucyjny - sądowy czy administracyjny - ma dalej prowadzić łącznie egzekucje w trybie właściwym dla danego organu. Sąd wydaje posta- nowienie w terminie 14 dni, biorąc pod uwagę stan każdego z postępowań eg- zekucyjnych, a jeżeli są one w równym stopniu zaawansowane, wysokość eg- zekwowanych należności i kolejność ich zaspokojenia, z zastrzeżeniem § 2. Równocześnie sąd postanawia, jakie już dokonane czynności egzekucyjne po- zostają w mocy. Liczba stron : 101 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc2 101 § 2. Jeżeli egzekucje są prowadzone w celu zrealizowania zastawu rejestrowego lub skarbowego, łączne prowadzenie egzekucji przejmuje organ egzekwujący na- leżność korzystającą z pierwszeństwa zaspokojenia. § 3. W przypadku wystąpienia dalszych zbiegów egzekucji do tej samej rzeczy lub prawa majątkowego, łączne prowadzenie egzekucji przejmuje organ egzeku- cyjny wyznaczony przy pierwszym zbiegu egzekucji. § 4. Na postanowienie sądu przysługuje zażalenie stronom oraz administracyjnemu organowi egzekucyjnemu. Art. 7731 . § 1. W wypadku zbiegu egzekucji do tych samych rzeczy, wierzytelności lub praw, dalszą egzekucję prowadzi komornik właściwy według przepisów niniejszego kodeksu. § 2. Jeżeli żaden z komorników nie jest właściwy według przepisów niniejszego ko- deksu, komornik, który później wszczął egzekucję, niezwłocznie przekazuje sprawę komornikowi, który pierwszy wszczął egzekucję, o czym zawiadamia wierzyciela. § 3. Przekazując sprawę komornik obowiązany jest rozliczyć koszty egzekucji. Art. 774. Organ, który przejął dalsze łączne prowadzenie egzekucji administracyjnej i sądo- wej, postanowi, w trybie dla niego właściwym, również o kosztach czynności egze- kucyjnych dokonanych przez drugi organ egzekucyjny przed postanowieniem sądu, chociażby te czynności nie zostały utrzymane w mocy. Art. 775. Przepisów art. 773 i art. 774 nie stosuje się w razie zbiegu egzekucji administracyj- nej i sądowego zabezpieczenia, jak również zbiegu zabezpieczenia administracyjne- go z egzekucją sądową, z wyjątkiem wypadków przewidzianych w art. 751. Art. 7751 . Komornik, który przyjął wniosek o wszczęcie egzekucji, do prowadzenia której nie jest właściwy według przepisów niniejszego kodeksu, nie może odmówić przyjęcia innych wniosków o wszczęcie egzekucji przeciwko temu samemu dłużnikowi, jeżeli następni wierzyciele wnoszą o przeprowadzenie egzekucji według tych samych spo- sobów co wcześniejsi wierzyciele. Dział II Tytuły egzekucyjne i klauzula wykonalności Art. 776. Podstawą egzekucji jest tytuł wykonawczy, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej. Tytułem wykonawczym jest tytuł egzekucyjny zaopatrzony w klauzulę wykonalności. Liczba stron : 102 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc2 102 Art. 7761 . § 1. Tytuł wykonawczy wystawiony przeciwko dłużnikowi pozostającemu w związ- ku małżeńskim jest podstawą do prowadzenia egzekucji nie tylko z majątku osobistego dłużnika, lecz także z pobranego przez niego wynagrodzenia za pracę lub dochodów uzyskanych z prowadzenia przez niego innej działalności zarobkowej oraz z korzyści uzyskanych z jego praw autorskich i praw pokrew- nych, praw własności przemysłowej oraz innych praw twórcy. § 2. Zawarcie umowy majątkowej małżeńskiej, mocą której rozszerzono wspólność majątkową, nie wyłącza prowadzenia egzekucji z tych składników majątku, które należałyby do majątku osobistego dłużnika, gdyby umowy takiej nie za- warto. § 3. Przepis § 2 nie wyłącza obrony dłużnika i jego małżonka w drodze powództw przeciwegzekucyjnych, jeżeli umowa majątkowa małżeńska była skuteczna wobec wierzyciela. § 4. Przepisy § 1-3 stosuje się odpowiednio, gdy egzekucja jest prowadzona na pod- stawie samego tytułu egzekucyjnego. Art. 777. § 1. Tytułami egzekucyjnymi są: 1) orzeczenie sądu prawomocne lub podlegające natychmiastowemu wykona- niu, jak również ugoda zawarta przed sądem; <11 ) orzeczenie referendarza sądowego prawomocne lub podlegające na- tychmiastowemu wykonaniu;> 2) wyrok sądu polubownego lub ugoda zawarta przed takim sądem; 21 ) ugoda przed mediatorem; 3) inne orzeczenia, ugody i akty, które z mocy ustawy podlegają wykonaniu w drodze egzekucji sądowej; 4) akt notarialny, w którym dłużnik poddał się egzekucji i który obejmuje obowiązek zapłaty sumy pieniężnej lub uiszczenia rzeczy oznaczonych co do gatunku, ilościowo w akcie oznaczonych, albo też obowiązek wydania rze- czy indywidualnie oznaczonej, lokalu, nieruchomości lub statku wpisanego do rejestru gdy termin zapłaty, uiszczenia lub wydania jest w akcie wskaza- ny; 5) akt notarialny, w którym dłużnik poddał się egzekucji i który obejmuje obowiązek zapłaty sumy pieniężnej do wysokości w akcie wprost określo- nej albo oznaczonej za pomocą klauzuli waloryzacyjnej, gdy akt określa warunki, które upoważniają wierzyciela do prowadzenia przeciwko dłużni- kowi egzekucji na podstawie tego aktu o całość lub część roszczenia, jak również termin, do którego wierzyciel może wystąpić o nadanie temu ak- towi klauzuli wykonalności; 6) akt notarialny, w którym właściciel nieruchomości albo wierzyciel wierzy- telności obciążonych hipoteką, niebędący dłużnikiem osobistym, poddał się egzekucji z obciążonej nieruchomości albo wierzytelności, w celu zaspoko- jenia wierzyciela hipotecznego, jeżeli wysokość wierzytelności podlegającej zaspokojeniu jest w akcie określona wprost albo oznaczona za pomocą dodany pkt 11 w § 1 w art. 777 wchodzi w życie z dn. 2.03.2006 r. (Dz.U. z 2005 r. Nr 167, poz. 1398). Liczba stron : 103 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc2 103 klauzuli waloryzacyjnej, i gdy akt określa warunki, które upoważniają wie- rzyciela do prowadzenia egzekucji o część lub całość roszczenia, jak rów- nież wskazany jest termin, do którego wierzyciel może wystąpić o nadanie temu aktowi klauzuli wykonalności. § 2. Oświadczenie dłużnika, o którym mowa w § 1 pkt 4 lub 5, może być złożone także w odrębnym akcie notarialnym. § 3. Tytułem egzekucyjnym jest również akt notarialny, w którym niebędący dłużni- kiem osobistym właściciel ruchomości lub prawa obciążonych zastawem reje- strowym albo zastawem, poddaje się egzekucji z obciążonych składników w celu zaspokojenia zastawnika. Przepis § 1 pkt 6 stosuje się odpowiednio. Art. 778. Do egzekucji ze wspólnego majątku wspólników spółki prawa cywilnego konieczny jest tytuł egzekucyjny wydany przeciwko wszystkim wspólnikom. Art. 7781 . Tytułowi egzekucyjnemu wydanemu przeciwko spółce jawnej, spółce partnerskiej, spółce komandytowej lub spółce komandytowo-akcyjnej sąd nadaje klauzulę wyko- nalności przeciwko wspólnikowi ponoszącemu odpowiedzialność bez ograniczenia całym swoim majątkiem za zobowiązania spółki, jeżeli egzekucja przeciwko spółce okaże się bezskuteczna, jak również wtedy, gdy jest oczywiste, że egzekucja ta bę- dzie bezskuteczna. Art. 779. § 1. Do egzekucji ze spadku konieczny jest - aż do działu spadku - tytuł egzekucyjny przeciwko wszystkim spadkobiercom. § 2. Jeżeli tytuł był wydany przeciwko spadkodawcy, przejście obowiązków na spadkobierców następuje stosownie do art. 788. Art. 780. Jeżeli ustanowiono zarządcę masy majątkowej lub kuratora spadku albo gdy powo- łano wykonawcę testamentu, do egzekucji z mienia poddanego ich pieczy koniecz- ny jest tytuł egzekucyjny wydany przeciwko tym osobom. Przepis § 2 artykułu po- przedzającego stosuje się odpowiednio. Art. 781. § 1. Tytułowi egzekucyjnemu pochodzącemu od sądu nadaje klauzulę wykonalności sąd pierwszej instancji, w którym sprawa się toczy. Sąd drugiej instancji nadaje klauzulę, dopóki akta sprawy w sądzie tym się znajdują; nie dotyczy to jednak Sądu Najwyższego. § 2. Tytułom egzekucyjnym pochodzącym od sądu administracyjnego oraz innym tytułom klauzulę wykonalności nadaje sąd rejonowy właściwości ogólnej dłużnika. Jeżeli tej właściwości nie można ustalić, klauzulę nadaje sąd rejo- nowy, w którego okręgu ma być wszczęta egzekucja, a gdy wierzyciel zamie- dodany § 31 w art. 781 wchodzi w życie z dn. 2.03.2006 r. (Dz.U. z 2005 r. Nr 167, poz. 1398). Liczba stron : 104 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc2 104 rza wszcząć egzekucję za granicą - sąd rejonowy, w którego okręgu tytuł zo- stał sporządzony. § 3. Nakazowi zapłaty nadaje klauzulę wykonalności sąd, który go wydał. Nakazo- wi zapłaty wydanemu przez referendarza sądowego klauzulę wykonalności na- daje sąd, przed którym wytoczono powództwo. <§ 31 . Innemu niż wymieniony w § 3 tytułowi egzekucyjnemu pochodzącemu od referendarza sądowego klauzule wykonalności nadaje referendarz sądo- wy.> § 4. (uchylony). Art. 7811. Wniosek o nadanie klauzuli wykonalności sąd rozpoznaje niezwłocznie, nie później jednak niż w terminie 3 dni od dnia jego złożenia. Art. 782. § 1. Klauzulę wykonalności nadaje sąd jednoosobowo na wniosek wierzyciela. Ty- tułowi wydanemu w postępowaniu, które zostało lub mogło być wszczęte z urzędu, sąd nadaje klauzulę wykonalności z urzędu. § 2. Nakazowi zapłaty sąd nadaje klauzulę wykonalności z urzędu niezwłocznie po jego uprawomocnieniu się. Art. 783. § 1. Klauzula wykonalności powinna zawierać stwierdzenie, że tytuł uprawnia do egzekucji, a w razie potrzeby oznaczać jej zakres. Jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, tytułom egzekucyjnym zasądzającym świadczenie w walutach obcych sąd nada klauzulę wykonalności ze zobowiązaniem komornika do prze- liczenia zasądzonej kwoty na walutę polską według średniego kursu złotego w stosunku do walut obcych ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski w dniu poprzedzającym przekazanie należności wierzycielowi. § 2. Minister Sprawiedliwości określi, w drodze rozporządzenia, brzmienie klauzuli wykonalności. § 3. Jeżeli tytułem egzekucyjnym jest orzeczenie sądu, klauzulę umieszcza się na wypi- sie orzeczenia, czyniąc wzmiankę o jej wydaniu na oryginale orzeczenia. W in- nych wypadkach klauzulę umieszcza się na tytule egzekucyjnym przedstawionym przez strony. Art. 784. Celem uzyskania klauzuli wykonalności tytułu pochodzącego od organu administra- cji państwowej lub sądu szczególnego, który sam nie nadaje klauzuli, wierzyciel złoży sądowi w razie potrzeby oprócz tytułu także ich zaświadczenie, że tytuł podle- ga wykonaniu. Liczba stron : 105 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc2 105 Art. 785. Jeżeli do uzyskania klauzuli wykonalności potrzebne jest zaświadczenie lub doku- ment, które według ustawy organy państwowe obowiązane są wydać dłużnikowi, wierzyciel może również żądać ich wydania. Gdy wierzyciel nie może uzyskać za- świadczenia lub dokumentu albo gdy chodzi o nadanie klauzuli z urzędu, wydanie ich zarządza sąd. Art. 786. § 1. Jeżeli wykonanie tytułu egzekucyjnego jest uzależnione od zdarzenia, które udowodnić powinien wierzyciel, sąd nada klauzulę wykonalności po dostar- czeniu dowodu tego zdarzenia w formie dokumentu urzędowego lub prywatne- go z podpisem urzędowo poświadczonym. Nie dotyczy to wypadku, gdy wy- konanie jest uzależnione od równoczesnego świadczenia wzajemnego, chyba że świadczenie dłużnika polega na oświadczeniu woli. § 2. Jeżeli obowiązek wypłaty wynagrodzenia zasądzonego w orzeczeniu przywraca- jącym do pracy lub ustalonego w ugodzie jest uzależniony od podjęcia przez pracownika pracy, klauzulę wykonalności w części dotyczącej tego wynagro- dzenia nadaje się po stwierdzeniu, że pracownik podjął pracę. Art. 7861 . W postępowaniu o nadanie klauzuli wykonalności aktowi notarialnemu, który okre- śla warunki do prowadzenia egzekucji na podstawie takiego aktu, przepis art. 786 § 1 stosuje się odpowiednio. Nie dotyczy to wypadku, gdy warunkiem tym jest spełnie- nie przez dłużnika świadczenia w określonym terminie. Sąd nada wtedy klauzulę wykonalności po upływie tego terminu. Art. 7862 . § 1. W postępowaniu o nadanie klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzeku- cyjnemu, sąd bada czy dłużnik poddał się egzekucji oraz czy roszczenie objęte tytułem wynika z czynności bankowej dokonanej bezpośrednio z bankiem lub z zabezpieczenia wierzytelności banku wynikającej z tej czynności. § 2. Jeżeli wykonanie tytułu egzekucyjnego jest uzależnione od zdarzenia, które udowodnić powinien wierzyciel, sąd nada klauzulę wykonalności, po dostar- czeniu dowodu tego zdarzenia w formie dokumentu. Art. 787. Tytułowi egzekucyjnemu wydanemu przeciwko osobie pozostającej w związku mał- żeńskim sąd nada klauzulę wykonalności także przeciwko jej małżonkowi z ograni- czeniem jego odpowiedzialności do majątku objętego wspólnością majątkową, jeżeli wierzyciel wykaże dokumentem urzędowym lub prywatnym, że stwierdzona tytułem egzekucyjnym wierzytelność powstała z czynności prawnej dokonanej za zgodą małżonka dłużnika. Liczba stron : 106 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc2 106 Art. 7871 . Tytułowi egzekucyjnemu wydanemu przeciwko osobie pozostającej w związku mał- żeńskim sąd nada klauzulę wykonalności przeciwko małżonkowi dłużnika z ograni- czeniem jego odpowiedzialności do przedsiębiorstwa wchodzącego w skład majątku wspólnego małżonków, jeżeli wierzyciel wykaże dokumentem urzędowym lub pry- watnym, że stwierdzona tytułem egzekucyjnym wierzytelność powstała w związku z prowadzeniem przedsiębiorstwa. Art. 7872 . Zawarcie umowy majątkowej małżeńskiej nie stanowi przeszkody do nadania klau- zuli wykonalności według przepisów art. 787 i art. 7871 oraz prowadzenia na pod- stawie tak powstałego tytułu wykonawczego egzekucji do tych składników, które należałyby do majątku wspólnego, gdyby umowy majątkowej nie zawarto. Przepis niniejszy nie wyłącza obrony małżonków w drodze powództw przeciwegzekucyj- nych, jeżeli umowa majątkowa małżeńska była skuteczna wobec wierzyciela. Art. 788. § 1. Jeżeli uprawnienie lub obowiązek po powstaniu tytułu egzekucyjnego lub w toku sprawy przed wydaniem tytułu przeszły na inną osobę, sąd nada klauzulę wykonalności na rzecz lub przeciwko tej osobie, gdy przejście to będzie wyka- zane dokumentem urzędowym lub prywatnym z podpisem urzędowo poświad- czonym. § 2. Za przejście uprawnień lub obowiązków, o których mowa w paragrafie poprze- dzającym, uważa się również zmiany w prawie rozporządzania mieniem wywo- łane ustanowieniem zarządcy masy majątkowej, kuratora spadku lub wyko- nawcy testamentu, jak również wygaśnięciem funkcji tych osób. Art. 789. Przepis § 1 artykułu poprzedzającego stosuje się odpowiednio do nabywcy przedsię- biorstwa lub gospodarstwa rolnego, jeżeli tytuł stał się prawomocny przed nabyciem. Art. 7891 . Jeżeli wierzyciel nie może uzyskać dokumentu stwierdzającego zbycie przedsiębior- stwa lub gospodarstwa rolnego albo gdyby uzyskanie takiego dokumentu było nad- miernie utrudnione, sąd przed nadaniem klauzuli wykonalności wysłucha nabywcę stosownie do art. 760 § 2. Jeżeli nabywca zaprzecza istnieniu podstaw do nadania przeciwko niemu klauzuli wykonalności, sąd na wniosek wierzyciela, a w sprawach o alimenty lub o roszczenia z zakresu prawa pracy, także z urzędu, wzywa nabywcę do okazania dokumentów stwierdzających nabycie. Przepisy o wyjawieniu majątku stosuje się odpowiednio. W razie przyznania okoliczności nabycia przedsiębiorstwa lub gospodarstwa rolnego sąd nada klauzulę wykonalności bez okazywania doku- mentu stwierdzającego nabycie." Liczba stron : 107 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc2 107 Art. 7892 . § 1. Tytuł wykonawczy wystawiony przeciwko zbywcy przedsiębiorstwa lub gospo- darstwa rolnego jest także podstawą egzekucji przeciwko nabywcy przedsię- biorstwa lub gospodarstwa rolnego, jeżeli wierzyciel złożył wniosek o wszczę- cie egzekucji w ciągu miesiąca od dnia nabycia przedsiębiorstwa lub gospodar- stwa rolnego. § 2. Przepis § 1 stosuje się odpowiednio, gdy przejęcie obowiązków nastąpiło w wy- niku podziału, połączenia lub innego przekształcenia przedsiębiorstwa lub go- spodarstwa rolnego albo w wyniku wniesienia do spółki przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części dokonanego w trybie komercjalizacji i prywatyza- cji przedsiębiorstw państwowych. § 3. Przepisy § 1 i § 2 nie uchybiają przepisom o ograniczeniu odpowiedzialności na- bywcy przedsiębiorstwa lub gospodarstwa rolnego za zobowiązania zbywcy. Art. 790. (uchylony). Art. 791. § 1. Tytuł wykonawczy zobowiązujący do wydania ruchomości indywidualnie ozna- czonych, nieruchomości lub statku albo do opróżnienia pomieszczenia upo- ważnia do prowadzenia egzekucji nie tylko przeciwko dłużnikowi, lecz prze- ciwko każdemu, kto tymi rzeczami włada. Niniejszy przepis nie narusza uprawnień nabywcy w dobrej wierze. § 2. Jeżeli władający uprawdopodobni dokumentem, że władanie ruchomością indy- widualnie oznaczoną, nieruchomością, pomieszczeniem lub statkiem uzyskał na podstawie tytułu prawnego niepochodzącego od dłużnika, komornik wstrzyma się z czynnościami egzekucyjnymi, pouczając władającego, że może w terminie tygodnia wystąpić do sądu o ustalenie, że tytuł wykonawczy nie może być w stosunku do niego wykonywany i o zabezpieczenie tego powódz- twa przez zawieszenie postępowania egzekucyjnego. Przepisy art. 843 stosuje się odpowiednio. § 3. Wstrzymując się z czynnościami egzekucyjnymi, komornik dokona zajęcia rucho- mości lub statku pozostawiając te przedmioty pod dozorem władającego. § 4. W razie braku zabezpieczenia powództwa komornik podejmie po terminie miesiąca dalsze czynności egzekucyjne w stosunku do osoby władającej. Dalsza zmiana osoby władającej ruchomością, nieruchomością, statkiem lub pomieszczeniem nie będzie stanowiła przeszkody w realizacji tytułu wykonawczego. Art. 792. Jeżeli następca ponosi odpowiedzialność tylko z określonych przedmiotów albo do wysokości ich wartości, należy w klauzuli wykonalności zastrzec mu prawo powo- ływania się w toku postępowania egzekucyjnego na ograniczoną odpowiedzialność, o ile prawo to nie jest zastrzeżone już w tytule egzekucyjnym. Liczba stron : 108 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc2 108 Art. 793. W razie potrzeby prowadzenia egzekucji na rzecz kilku osób przeciwko kilku oso- bom albo z kilku składowych części majątku tego samego dłużnika, sąd oprócz pierwszego tytułu wykonawczego może wydać dalsze tytuły, oznaczając cel, do któ- rego mają służyć, i ich liczbę porządkową. Art. 794. Ponowne wydanie tytułu wykonawczego zamiast utraconego może nastąpić jedynie na mocy postanowienia sądu wydanego po przeprowadzeniu rozprawy. Na ponownie wydanym tytule wykonawczym czyni się wzmiankę o wydaniu go zamiast tytułu pierwotnego. W postępowaniu tym sąd ogranicza badanie do faktu utraty tytułu wy- konawczego. Art. 795. § 1. Na postanowienie sądu co do nadania klauzuli wykonalności przysługuje zaża- lenie. § 2. Termin do wniesienia zażalenia biegnie dla wierzyciela od daty wydania mu tytułu wykonawczego lub postanowienia odmownego, dla dłużnika - od daty doręczenia mu zawiadomienia o wszczęciu egzekucji. Dział III Wszczęcie egzekucji i dalsze czynności egzekucyjne Art. 796. § 1. Wniosek o wszczęcie egzekucji składa się stosownie do właściwości sądowi lub komornikowi. § 2. W sprawach, które mogą być wszczęte z urzędu, egzekucja może być wszczęta z urzędu na żądanie sądu pierwszej instancji, który sprawę rozpoznawał, skiero- wane do właściwego sądu lub komornika. § 3. Egzekucja może być również wszczęta na żądanie uprawnionego organu. Art. 797. We wniosku lub żądaniu przeprowadzenia egzekucji z urzędu należy wskazać świadczenie, które ma być spełnione, oraz sposób egzekucji. Do wniosku lub żądania należy dołączyć tytuł wykonawczy. Art. 7971 . Wierzyciel może zlecić komornikowi poszukiwanie za wynagrodzeniem majątku dłużnika. Liczba stron : 109 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc2 109 Art. 798. Jeżeli dłużnikowi przysługuje wybór między świadczeniami, które ma spełnić, a wy- boru jeszcze nie dokonał, komornik, wszczynając egzekucję celem spełnienia tych świadczeń, na wniosek wierzyciela wyznaczy dłużnikowi odpowiedni termin do wy- konania wyboru. Po bezskutecznym upływie tego terminu wierzyciel wybierze świadczenie, które ma być spełnione. Art. 799. § 1. Wierzyciel może w jednym wniosku wskazać kilka sposobów egzekucji temu samemu dłużnikowi. Spośród kilku sposobów egzekucji wierzyciel powinien zastosować najmniej uciążliwy dla dłużnika. § 2. Jeżeli egzekucja z jednej części majątku dłużnika oczywiście wystarcza na za- spokojenie wierzyciela, dłużnik może żądać zawieszenia egzekucji z pozostałej części majątku. Art. 800. § 1. Wniosków skierowanych do sądu nie można łączyć z wnioskami skierowanymi do komornika. Nie można również łączyć wniosków, które skierowane są do różnych sądów. § 2. W razie niedopuszczalnego połączenia wniosków sąd lub komornik rozpoznaje wniosek w zakresie swej właściwości, w pozostałej zaś części wniosek przeka- że właściwemu organowi egzekucyjnemu, jeżeli wierzyciel w wyznaczonym terminie przedstawi odpis wniosku. Art. 801. Jeżeli wierzyciel lub sąd zarządzający z urzędu przeprowadzenie egzekucji albo uprawniony organ żądający przeprowadzenia egzekucji nie może wskazać przedmio- tów służących do zaspokojenia wierzyciela, komornik wezwie dłużnika do złożenia wyjaśnień. Art. 802. Jeżeli miejsce pobytu dłużnika nie jest znane, sąd ustanowi dla niego kuratora z urzędu, gdy egzekucja ma być wszczęta z urzędu, w innych zaś sprawach - na wnio- sek wierzyciela. Liczba stron : 1 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc3 1 Art. 803. Tytuł wykonawczy stanowi podstawę do prowadzenia egzekucji o całe objęte nim roszczenie i ze wszystkich części majątku dłużnika, chyba że z treści tytułu wynika co innego. Art. 804. Organ egzekucyjny nie jest uprawniony do badania zasadności i wymagalności obo- wiązku objętego tytułem wykonawczym. Art. 805. § 1. Przy pierwszej czynności egzekucyjnej doręcza się dłużnikowi zawiadomienie o wszczęciu egzekucji, z podaniem treści tytułu wykonawczego i wymienieniem sposobu egzekucji. § 2. Na żądanie dłużnika komornik powinien okazać mu tytuł wykonawczy w ory- ginale. Art. 8051 . § 1. Jeżeli w toku egzekucji zostanie ujawnione, że na zajętym przedmiocie, wie- rzytelności lub prawie ustanowiony został zastaw rejestrowy, komornik zawia- domi niezwłocznie o zajęciu zastawnika zastawu rejestrowego. § 2. Prowadząc egzekucję o świadczenie przekraczające dwadzieścia tysięcy zło- tych, komornik obowiązany jest uzyskać z centralnej informacji o zastawach rejestrowych dane o tym, czy dłużnik jest zastawcą zastawu rejestrowego oraz kto jest zastawnikiem. O wszczęciu egzekucji komornik niezwłocznie zawia- damia zastawnika zastawu rejestrowego. § 3. Jeżeli skierowano egzekucję do pojazdu mechanicznego, a dłużnik nie wydał do- wodu rejestracyjnego zajętego pojazdu, komornik jest obowiązany uzyskać infor- mację w centralnej informacji o zastawach rejestrowych, czy zajęty pojazd nie jest obciążony zastawem rejestrowym. W razie stwierdzenia, że zajęty pojazd mecha- niczny jest obciążony zastawem rejestrowym, komornik niezwłocznie zawiadomi zastawnika zastawu rejestrowego o wszczęciu egzekucji. § 4. Sprzedaż ruchomości, wierzytelności i praw obciążonych zastawem rejestrowym może nastąpić nie wcześniej niż po upływie tygodnia od dnia zawiadomienia za- stawnika. Art. 806. Komornik powinien na żądanie wierzyciela przyjąć od niego pieniądze lub inne rze- czy przypadające dłużnikowi w związku z egzekucją. Art. 807. Zabezpieczenie w wypadkach w księdze niniejszej przewidzianych powinno być złożone w gotówce lub w książeczkach oszczędnościowych. O wydaniu zabezpie- czenia sąd rozstrzyga po wysłuchaniu osób zainteresowanych. Na postanowienie sądu przysługuje zażalenie. Liczba stron : 2 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc3 2 Art. 808. Jeżeli złożona w postępowaniu egzekucyjnym kwota pieniężna nie podlega natych- miastowemu wydaniu, powinna być złożona na rachunek depozytowy sądu. Przepisy art. 752 stosuje się odpowiednio. Art. 809. Komornik stwierdza każdą czynność egzekucyjną protokołem, który powinien za- wierać: 1) oznaczenie miejsca i czasu czynności; 2) imiona i nazwiska stron oraz innych osób uczestniczących w czynności; 3) sprawozdanie z przebiegu czynności; 4) wnioski i oświadczenia obecnych; 5) wzmiankę o odczytaniu protokołu; 6) podpisy obecnych lub wzmiankę o przyczynie braku podpisu; 7) podpis komornika. Art. 810. W dni ustawowo uznane za wolne od pracy, jako też w porze nocnej, czynności eg- zekucyjnych można dokonywać tylko w wypadkach szczególnie uzasadnionych za pisemnym zezwoleniem prezesa sądu rejonowego, które komornik na żądanie dłuż- nika okaże mu przy wykonywaniu czynności. Art. 811. §1. W obrębie budynków wojskowych i zajmowanych przez Policję, Straż Gra- niczną, Agencję Bezpieczeństwa Wewnętrznego lub Agencję Wywiadu oraz na okrętach wojennych można dokonywać czynności egzekucyjnych tylko po uprzednim zawiadomieniu właściwego komendanta i w asyście wyznaczonego organu wojskowego, organu Policji lub przedstawiciela Agencji Bezpieczeń- stwa Wewnętrznego albo Agencji Wywiadu. §2. Sposób asystowania przy wykonywaniu czynności egzekucyjnych, uwzględnia- jąc w szczególności przypadki i miejsca, w których wymagana jest asysta or- ganów, sposób postępowania przy wykonywaniu asysty, tryb powiadamiania właściwych organów, wymagane dokumenty, sposób dokumentowania wyko- nywanych czynności i rozliczania ich kosztów określa, w drodze rozporządze- nia: 1) Minister Obrony Narodowej w porozumieniu z Ministrem Sprawiedliwości - w przypadku wykonywania asysty przez Żandarmerię Wojskową lub wojskowe organy porządkowe, 2) minister właściwy do spraw wewnętrznych w porozumieniu z Ministrem Sprawiedliwości - w przypadku wykonywania asysty przez Policję lub Straż Graniczną, 3) Prezes Rady Ministrów w przypadku wykonywania asysty przez Agencję Bezpieczeństwa Wewnętrznego lub Agencję Wywiadu. Liczba stron : 3 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc3 3 §3. Do wydania rozporządzenia, o którym mowa w § 2 stosuje się art. 765 § 3. Art. 812. § 1. Wierzyciel i dłużnik mogą być obecni przy czynnościach egzekucyjnych. Na żądanie stron albo według uznania komornika mogą być obecni także świad- kowie, w liczbie nie większej niż po dwóch z każdej strony. § 2. Komornik powinien przywołać jednego lub dwóch świadków, jeżeli dłużnik nie jest obecny lub komornik go wydalił, chyba że zachodzi obawa, iż wskutek straty czasu na przywołanie świadków egzekucja będzie udaremniona. § 3. Świadkami mogą być także członkowie rodziny i domownicy dłużnika. § 4. Świadkowie nie otrzymują wynagrodzenia. Art. 813. § 1. W wypadkach wymagających zasięgnięcia opinii biegłego, komornik zwróci się o wydanie opinii do jednego lub kilku stałych biegłych sądowych. Jeżeli wśród stałych biegłych sądowych nie ma biegłego wymaganej specjalności, komornik zwróci się do sądu o wyznaczenie biegłego i odebranie od niego przyrzeczenia. § 2. Przepis § 1 stosuje się odpowiednio, gdy wezwany przez komornika stały biegły sądowy został wyłączony lub nie przyjął nałożonego na niego obowiązku z przy- czyn wskazanych w art. 280, a nie ma innego biegłego tej specjalności wśród sta- łych biegłych sądowych. Art. 814. § 1. Jeżeli cel egzekucji tego wymaga, komornik zarządzi otworzenie mieszkania oraz innych pomieszczeń i schowków dłużnika, jak również przeszuka jego rzeczy, mieszkanie i schowki. Gdyby to nie wystarczyło, komornik może po- nadto przeszukać odzież, którą dłużnik ma na sobie. Komornik może to uczy- nić także wówczas, gdy dłużnik chce się wydalić lub gdy zachodzi podejrzenie, że chce usunąć od egzekucji przedmioty, które ma przy sobie. § 2. Jeżeli w czasie dokonywania czynności egzekucyjnych w mieszkaniu dłużnika komornik zauważy, że dłużnik oddał poszukiwane przedmioty swemu domow- nikowi lub innej osobie do ukrycia, komornik może przeszukać odzież tej oso- by oraz przedmioty, jakie ma ona przy sobie. § 3. Przeszukanie odzieży na osobie dłużnika oraz przedmiotów, które dłużnik ma przy sobie, poza miejscem zamieszkania, przedsiębiorstwem, zakładem oraz gospodarstwem dłużnika, może nastąpić na podstawie pisemnego zezwolenia właściwego prezesa sądu rejonowego. W przypadkach nie cierpiących zwłoki przeszukanie może być dokonane bez zezwolenia, jednakże czynność taka mu- si być niezwłocznie po dokonaniu przedstawiona do zatwierdzenia prezesowi sądu rejonowego. § 4. Przeszukanie odzieży może być dokonane tylko przez osobę tej samej płci, co dłużnik. Przeszukania odzieży na żołnierzu w czynnej służbie wojskowej albo funkcjonariuszu Policji, Biura Ochrony Rządu, Agencji Bezpieczeństwa We- wnętrznego, Agencji Wywiadu lub Straży Granicznej przeprowadza w obecno- ści komornika odpowiednio żołnierz Żandarmerii Wojskowej lub wojskowego Liczba stron : 4 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc3 4 organu porządkowego albo osoba wyznaczona przez przełożonego funkcjona- riusza. Art. 815. § 1. Jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, wszelkich wpłat komornikowi można doko- nać gotówką lub poleceniem przelewu na rachunek komornika, a za zgodą ko- mornika także w inny sposób. § 2. Pokwitowanie komornika ma taki sam skutek jak pokwitowanie wierzyciela sporządzone w formie dokumentu urzędowego. Art. 816. Po ukończeniu postępowania egzekucyjnego należy na tytule wykonawczym zazna- czyć wynik egzekucji i tytuł zatrzymać w aktach, a jeśli świadczenie objęte tytułem nie zostało zaspokojone całkowicie, tytuł zwrócić wierzycielowi. Art. 817. W sprawach o naruszenie posiadania ukończona egzekucja może być podjęta na no- wo na podstawie tego samego tytułu wykonawczego, jeżeli dłużnik ponownie doko- nał zmiany sprzecznej z treścią tego tytułu, a żądanie w tym przedmiocie zostanie zgłoszone przed upływem sześciu miesięcy od ukończenia egzekucji. Dział IV Zawieszenie i umorzenie postępowania Art. 818. § 1. Organ egzekucyjny zawiesza postępowanie z urzędu, jeżeli się okaże, że wie- rzyciel lub dłużnik nie ma zdolności procesowej ani przedstawiciela ustawo- wego. Na wniosek wierzyciela, a w wypadku gdy egzekucja została wszczęta z urzędu bez takiego wniosku, sąd ustanowi dla dłużnika nie mającego zdolności procesowej kuratora na czas do ustanowienia przedstawiciela ustawowego. § 2. Przedstawiciel ustawowy wierzyciela lub dłużnika, jako też kurator dłużnika, mogą zaskarżyć postanowienia sądu oraz czynności komornika dokonane w czasie, kiedy strona nie miała należytej reprezentacji. Termin zaskarżenia bie- gnie od daty, w której przedstawiciel ustawowy lub kurator otrzymał zawia- domienie o toczącym się postępowaniu, a jeżeli wcześniej zgłosił swoje uczestnictwo w postępowaniu - od daty tego zgłoszenia. Powtórzenia czynno- ści już dokonanych można żądać tylko wtedy, gdy przy wykonywaniu czynno- ści nastąpiło naruszenie praw strony, która nie posiadając zdolności proceso- wej nie miała przedstawiciela ustawowego. Art. 819. § 1. Organ egzekucyjny zawiesza postępowanie z urzędu również w razie śmierci wierzyciela lub dłużnika. Postępowanie podejmuje się z udziałem spadkobier- ców zmarłego. Liczba stron : 5 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc3 5 § 2. Jeżeli spadkobiercy dłużnika nie objęli spadku albo nie są znani, a nie ma kura- tora spadku, sąd na wniosek wierzyciela ustanowi dla nich kuratora. Art. 8191 . § 1. Zbycie przedsiębiorstwa lub gospodarstwa rolnego po wszczęciu postępowania egzekucyjnego nie ma wpływu na bieg tego postępowania. § 2. Przepis § 1 stosuje się odpowiednio w razie przekształcenia organizacyjnego dłużnika będącego osobą prawną, a także spółką handlową niemającą osobowości prawnej, jak również przekształcenia spółki cywilnej w spółkę handlową. Art. 820. Organ egzekucyjny zawiesza postępowanie na wniosek wierzyciela. Na wniosek dłużnika postępowanie ulega zawieszeniu, jeżeli sąd uchylił natychmiastową wyko- nalność tytułu lub wstrzymał jego wykonanie albo dłużnik złożył zabezpieczenie konieczne według orzeczenia sądowego do zwolnienia go od egzekucji. Art. 821. § 1. Sąd może na wniosek zawiesić w całości lub części postępowanie egzekucyjne, jeżeli złożono skargę na czynności komornika lub zażalenie na postanowienie sądu. Zawieszenie postępowania sąd może uzależnić od złożenia przez dłużni- ka zabezpieczenia. § 2. Jeżeli dłużnik zabezpieczy spełnienie swego obowiązku, sąd może uchylić do- konane czynności egzekucyjne, z wyjątkiem zajęcia. § 3. Sąd może odmówić zawieszenia postępowania albo już zawieszone postępowa- nie podjąć na nowo, jeżeli wierzyciel zabezpieczy naprawienie szkody, jaka wskutek dalszego postępowania może wyniknąć dla dłużnika. Art. 822. Komornik wstrzyma się z dokonaniem czynności, jeżeli przed jej rozpoczęciem dłużnik złoży niebudzący wątpliwości dowód na piśmie, że obowiązku swojego do- pełnił albo, że wierzyciel udzielił mu zwłoki. Komornik wstrzyma się również z do- konaniem czynności, jeżeli przed jej rozpoczęciem dłużnik albo jego małżonek pod- niesie zarzut wynikający z umowy małżeńskiej przeciwko dokonaniu czynności i okaże umowę majątkową małżeńską oraz przedłoży niebudzący wątpliwości dowód na piśmie, że zawarcie umowy majątkowej małżeńskiej oraz jej rodzaj były wierzy- cielowi wiadome. Wstrzymując się z dokonaniem czynności, komornik stosownie do okoliczności podejmie działania, które umożliwiają dokonanie czynności w przyszłości. O wstrzymaniu czynności i jego przyczynach komornik niezwłocznie zawiadomi wierzyciela. Na polecenie wierzyciela komornik niezwłocznie dokona czynności, która uległa wstrzymaniu. Art. 823. Postępowanie egzekucyjne umarza się z mocy samego prawa, jeżeli wierzyciel w ciągu roku nie dokonał czynności potrzebnej do dalszego prowadzenia postępowania lub nie zażądał podjęcia zawieszonego postępowania. Termin powyższy biegnie od Liczba stron : 6 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc3 6 dnia dokonania ostatniej czynności egzekucyjnej, a w razie zawieszenia postępowa- nia - od ustania przyczyny zawieszenia. Art. 824. § 1. Postępowanie umarza się w całości lub części z urzędu: 1) jeżeli okaże się, że egzekucja nie należy do organów sądowych; 2) jeżeli wierzyciel lub dłużnik nie ma zdolności sądowej albo gdy egzekucja ze względu na jej przedmiot lub na osobę dłużnika jest niedopuszczalna; 3) jeżeli jest oczywiste, że z egzekucji nie uzyska się sumy wyższej od kosztów egzekucyjnych. § 2. Umorzenie wskutek braku zdolności sądowej nastąpić może dopiero wówczas, gdy w terminie wyznaczonym przez organ egzekucyjny brak ten nie zostanie usunięty. W razie usunięcia braku stosuje się odpowiednio przepis art. 818 § 2. § 3. Z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia o zniesieniu separacji nie jest do- puszczalne wszczęcie postępowania egzekucyjnego na podstawie tytułu egze- kucyjnego wydanego w sprawach, o których mowa w art. 5675 , oraz rozstrzy- gającego o zaspokojeniu potrzeb rodziny, o świadczeniach alimentacyjnych małżonka pozostającego w separacji względem drugiego małżonka lub wzglę- dem wspólnego małoletniego dziecka małżonków co do świadczeń za okres po zniesieniu separacji. Wszczęte w tych sprawach postępowanie egzekucyjne umarza się z urzędu. Art. 825. Organ egzekucyjny umorzy postępowanie w całości lub części na wniosek: 1) jeżeli tego zażąda wierzyciel; jednakże w sprawach, w których egzekucję wszczęto z urzędu lub na żądanie uprawnionego organu, wniosek wierzyciela o umorzenie postępowania wymaga zgody sądu lub uprawnionego organu, który zażądał wszczęcia egzekucji; 2) jeżeli prawomocnym orzeczeniem tytuł wykonawczy został pozbawiony wy- konalności; 3) jeżeli egzekucję skierowano przeciwko osobie, która według klauzuli wyko- nalności nie jest dłużnikiem i która sprzeciwiła się prowadzeniu egzekucji, albo jeżeli prowadzenie egzekucji pozostaje z innych powodów w oczywistej sprzeczności z treścią tytułu wykonawczego; 4) jeżeli wierzyciel jest w posiadaniu zastawu zabezpieczającego pełne zaspoko- jenie egzekwowanego roszczenia, chyba że egzekucja skierowana jest do przedmiotu zastawu. Art. 826. Umorzenie postępowania egzekucyjnego powoduje uchylenie dokonanych czynności egzekucyjnych, lecz nie pozbawia wierzyciela możności wszczęcia ponownej egze- kucji, chyba że z innych przyczyn egzekucja jest niedopuszczalna. Umorzenie postę- powania egzekucyjnego nie może naruszać praw osób trzecich. Liczba stron : 7 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc3 7 Art. 827. § 1. Przed zawieszeniem lub umorzeniem postępowania należy wysłuchać wierzy- ciela i dłużnika. Nie dotyczy to wypadku, gdy istnieje wykonalne orzeczenie uzasadniające zawieszenie postępowania lub prawomocne orzeczenie uzasad- niające umorzenie postępowania albo gdy zawieszenie lub umorzenie ma na- stąpić z mocy samego prawa lub z woli wierzyciela. § 2. Na wniosek wierzyciela lub dłużnika organ egzekucyjny wyda zaświadczenie o umorzeniu postępowania. Art. 828. Na postanowienie sądu co do zawieszenia lub umorzenia postępowania przysługuje zażalenie. Dział V Ograniczenia egzekucji Art. 829. Nie podlegają egzekucji: 1) przedmioty urządzenia domowego, pościel, bielizna i ubranie codzienne, nie- zbędne dla dłużnika i będących na jego utrzymaniu członków jego rodziny, a także ubranie niezbędne do pełnienia służby lub wykonywania zawodu; 2) zapasy żywności i opału niezbędne dla dłużnika i będących na jego utrzyma- niu członków jego rodziny na okres jednego miesiąca; 3) jedna krowa lub dwie kozy albo trzy owce potrzebne do wyżywienia dłużnika i będących na jego utrzymaniu członków jego rodziny wraz z zapasem paszy i ściółki do najbliższych zbiorów; 4) narzędzia i inne przedmioty niezbędne do osobistej pracy zarobkowej dłużni- ka oraz surowce niezbędne dla niego do produkcji na okres jednego tygodnia, z wyłączeniem jednak pojazdów mechanicznych; 5) u dłużnika pobierającego periodyczną stałą płacę - pieniądze w kwocie, która odpowiada nie podlegającej egzekucji części płacy za czas do najbliższego terminu wypłaty, a u dłużnika nie otrzymującego stałej płacy - pieniądze nie- zbędne dla niego i jego rodziny na utrzymanie przez dwa tygodnie; 6) przedmioty niezbędne do nauki, papiery osobiste, odznaczenia i przedmioty służące do wykonywania praktyk religijnych oraz przedmioty codziennego użytku, które mogą być sprzedane tylko znacznie poniżej ich wartości, a dla dłużnika mają znaczną wartość użytkową. Art. 830. Minister Sprawiedliwości w porozumieniu z Ministrem Rolnictwa oraz Ministrem Finansów określi rozporządzeniem, jakie przedmioty należące do rolnika prowadzą- cego gospodarstwo nie podlegają egzekucji. Liczba stron : 8 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc3 8 Art. 831. § 1. Nie podlegają egzekucji: 1) sumy i świadczenia w naturze wyasygnowane na pokrycie wydatków lub wy- jazdów w sprawach służbowych; 2) sumy przyznane przez Skarb Państwa na specjalne cele (w szczególności sty- pendia, wsparcia), chyba że wierzytelność egzekwowana powstała w związ- ku z urzeczywistnieniem tych celów albo z tytułu obowiązku alimentacyjne- go; 3) prawa niezbywalne, chyba że możność ich zbycia wyłączono umową, a przedmiot świadczenia nadaje się do egzekucji albo wykonanie prawa może być powierzone komu innemu; 4) wierzytelności przypadające dłużnikowi od państwowych jednostek organiza- cyjnych z tytułu dostaw, robót lub usług przed ukończeniem dostawy, roboty lub usługi w wysokości nie przekraczającej 75 % każdorazowej wypłaty, chyba że chodzi o wierzytelność pracowników dłużnika z tytułu pracy wyko- nywanej przy tychże dostawach, robotach lub usługach; 5) świadczenia z ubezpieczeń osobowych oraz odszkodowania z ubezpieczeń majątkowych, w granicach określonych w drodze rozporządzenia przez Mini- strów Finansów i Sprawiedliwości; nie dotyczy to egzekucji mającej na celu zaspokojenie roszczeń z tytułu alimentów. § 2. W wypadkach wymienionych w pkt 1 i 2 paragrafu poprzedzającego nie podle- gają egzekucji również sumy i świadczenia w naturze już wypłacone lub wy- dane. § 3. W wypadku wymienionym w pkt 4 paragrafu pierwszego dopuszczalne jest jed- nak zajęcie kwoty, która dłużnikowi przypadnie po wykonaniu dostawy, roboty lub usługi. Art. 832. Należności wypłacone w związku ze śmiercią tytułem zapomogi lub jednorazowego zaopatrzenia pod jakąkolwiek nazwą albo z tytułu ubezpieczenia na pokrycie kosz- tów pogrzebu podlegają egzekucji tylko na zaspokojenie tych kosztów. Art. 833. § 1. Wynagrodzenie ze stosunku pracy podlega egzekucji w zakresie określonym w przepisach kodeksu pracy. § 2. Przepis § 1 stosuje się odpowiednio do uposażeń posłów i senatorów, należno- ści członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych i ich domowników z tytułu pracy w spółdzielni, wynagrodzeń członków spółdzielni pracy oraz wszystkich świadczeń powtarzających się, których celem jest zapewnienie utrzymania. § 3. Ograniczeń przewidzianych w § 2 nie stosuje się do wierzytelności członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych z tytułu udziału w dochodach spółdzielni przypadających im od wniesionych do spółdzielni wkładów. § 4. Świadczenia pieniężne przewidziane w przepisach o zaopatrzeniu emerytalnym podlegają egzekucji w zakresie określonym w tych przepisach. Liczba stron : 9 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc3 9 § 5. Do egzekucji z rent przysługujących z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej i z rent zasądzonych przez sąd lub ustalonych umową za utratę zdolności do pracy albo za śmierć żywiciela lub wypłacanych z dobrowolnego ubezpieczenia rentowego oraz do egzekucji ze świadczeń pieniężnych przysłu- gujących z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa stosuje się przepisy o egzekucji ze świadczeń przewidzianych w przepisach o zaopa- trzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin. § 6. Nie podlegają egzekucji świadczenia alimentacyjne, zaliczki alimentacyjne, świadczenia rodzinne, dodatki rodzinne, pielęgnacyjne, porodowe i dla sierot zupełnych. Art. 834. Dochody wymienione w artykule poprzedzającym oblicza się wraz ze wszystkimi dodatkami i wartością świadczeń w naturze, lecz po potrąceniu podatków i opłat należnych z mocy ustawy. Art. 835. Jeżeli dłużnik otrzymuje dochody z kilku źródeł, podstawę obliczenia stanowi suma wszystkich dochodów. Art. 836. Do czasu przyjęcia spadku egzekucja na zaspokojenie długu spadkodawcy dopusz- czalna jest tylko ze spadku. Przed przyjęciem spadku nie może być z niego prowa- dzona egzekucja na zaspokojenie osobistego długu spadkobiercy. Art. 837. Dłużnik może powoływać się na ograniczenie odpowiedzialności tylko wówczas, gdy ograniczenie to zostało zastrzeżone w tytule wykonawczym. Zastrzeżenie nie jest konieczne, jeżeli świadczenie zostało zasądzone od nabywcy majątku, od za- rządcy ustanowionego przez sąd, kuratora spadku lub wykonawcy testamentu z po- wierzonego im majątku albo od Skarbu Państwa jako spadkobiercy. Art. 838. Gdy w wypadku zbiegu egzekucji sądowej i egzekucji administracyjnej organ egze- kucyjny sądowy prowadzi obie egzekucje, przepisy kodeksu w przedmiocie ograni- czenia egzekucji stosuje się również do należności podlegających egzekucji admini- stracyjnej, chyba że określone w przepisach ustawy o egzekucji administracyjnej ograniczenia egzekucyjne są mniejsze. Art. 839. § 1. Postanowienie sądu w przedmiocie ograniczenia egzekucji powinno zapaść po wysłuchaniu stron. § 2. Na postanowienie sądu przysługuje zażalenie. Liczba stron : 10 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc3 10 Dział VI Powództwa przeciwegzekucyjne Art. 840. § 1. Dłużnik może w drodze powództwa żądać pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności w całości lub części albo ograniczenia, jeżeli: 1) przeczy zdarzeniom, na których oparto wydanie klauzuli wykonalności, a w szczególności gdy kwestionuje istnienie obowiązku stwierdzonego tytułem egzekucyjnym niebędącym orzeczeniem sądu albo gdy kwestionuje przejście obowiązku mimo istnienia formalnego dokumentu stwierdzającego to przej- ście; 2) po powstaniu tytułu egzekucyjnego nastąpiło zdarzenie, wskutek którego zo- bowiązanie wygasło albo nie może być egzekwowane; gdy tytułem jest orze- czenie sądowe, dłużnik może powództwo oprzeć także na zdarzeniach, które nastąpiły po zamknięciu rozprawy, a także zarzucie spełnienia świadczenia, je- żeli zarzut ten nie był przedmiotem rozpoznania w sprawie; 3) małżonek, przeciwko któremu sąd nadał klauzulę wykonalności na podstawie art. 787, wykaże, że egzekwowane świadczenie wierzycielowi nie należy się, przy czym małżonkowi temu przysługują zarzuty nie tylko z własnego pra- wa, lecz także zarzuty, których jego małżonek wcześniej nie mógł podnieść. § 2. Jeżeli podstawą egzekucji jest tytuł pochodzący od organu administracyjnego, do stwierdzenia, że zobowiązanie wygasło lub nie może być egzekwowane, powołany jest organ, od którego tytuł pochodzi. Art. 8401 . Jeżeli dłużnik albo jego małżonek, przeciwko któremu sąd nadał klauzulę wykonal- ności na podstawie art. 787 lub art. 7871 , podnosi wynikający z umowy majątkowej małżeńskiej zarzut wyłączenia lub ograniczenia jego odpowiedzialności całością lub częścią majątku, przepis art. 840 § 1 i § 2 stosuje się odpowiednio. Art. 8402 . Jeżeli egzekucja prowadzona jest na podstawie tytułu egzekucyjnego lub innego do- kumentu, któremu nie nadaje się klauzuli wykonalności, do ochrony praw dłużnika stosuje się odpowiednio przepisy art. 840 i art. 843. Art. 841. § 1. Osoba trzecia może w drodze powództwa żądać zwolnienia zajętego przedmio- tu od egzekucji, jeżeli skierowanie do niego egzekucji narusza jej prawa. § 2. Jeżeli dłużnik zaprzecza prawu powoda, należy oprócz wierzyciela pozwać również dłużnika. § 3. Powództwo można wnieść w terminie miesiąca od dnia dowiedzenia się o naru- szeniu prawa, chyba że inny termin jest przewidziany w przepisach odrębnych. Liczba stron : 11 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc3 11 Art. 842. § 1. Dopuszczalne jest również powództwo o zwolnienie zajętego przedmiotu od egzekucji administracyjnej. Do pozwu należy dołączyć postanowienie admini- stracyjnego organu egzekucyjnego odmawiające żądaniu wyłączenia przedmio- tu spod egzekucji. Niezależnie od wyniku sprawy sąd nałoży koszty procesu na osobę trzecią, powołującą w powództwie o zwolnienie przedmiotu od egzeku- cji administracyjnej nowe dowody istotne dla rozstrzygnięcia sprawy, których nie przedstawiła w postępowaniu administracyjnym, mimo że mogła je powo- łać w tym postępowaniu. § 2. Powództwo można wnieść w ciągu dni czternastu od doręczenia postanowienia administracyjnego organu egzekucyjnego, a jeżeli zainteresowany wniósł zaża- lenie na to postanowienie - w ciągu dni czternastu od doręczenia postanowienia wydanego na skutek zażalenia. Art. 843. § 1. Powództwa przewidziane w dziale niniejszym wytacza się przed sąd rzeczowo właściwy, w którego okręgu prowadzi się egzekucję. § 2. Jeżeli egzekucji jeszcze nie wszczęto, powództwo o pozbawienie tytułu wyko- nawczego wytacza się według przepisów o właściwości ogólnej. § 3. W pozwie powód powinien przytoczyć wszystkie zarzuty, jakie w tym czasie mógł zgłosić, pod rygorem utraty prawa korzystania z nich w dalszym postę- powaniu. § 4. (uchylony). Tytuł II Egzekucja świadczeń pieniężnych Dział I Egzekucja z ruchomości Rozdział 1 Zajęcie Art. 844. § 1. Egzekucja z ruchomości należy do komornika tego sądu, w którego okręgu znajdują się ruchomości, chyba że wierzyciel wybierze innego komornika. § 2. Komornik, który wszczął egzekucję z niektórych ruchomości dłużnika, jest właściwy do przeprowadzenia egzekucji z pozostałych ruchomości dłużnika, chociażby znajdowały się w okręgu innego sądu. § 3. Komornik wybrany przez wierzyciela oraz komornik, o którym mowa w § 2, po dokonaniu zajęcia ruchomości zawiadamia o zajęciu komornika działającego przy sądzie rejonowym, w którego okręgu znajdują się ruchomości, w chwili zajęcia, przesyłając odpis protokołu zajęcia ruchomości. Liczba stron : 12 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc3 12 Art. 8441 . Przepisy dotyczące egzekucji z ruchomości stosuje się odpowiednio do egzekucji ze zwierząt, jeżeli nie jest to sprzeczne z przepisami dotyczącymi ochrony zwierząt. Art. 845. § 1. Do egzekucji z ruchomości komornik przystępuje przez ich zajęcie. § 2. Zająć można ruchomości dłużnika będące bądź w jego władaniu, bądź we wła- daniu samego wierzyciela, który do nich skierował egzekucję. Ruchomości dłużnika będące we władaniu osoby trzeciej można zająć tylko wówczas, gdy osoba ta zgadza się na ich zajęcie albo przyznaje, że stanowią one własność dłużnika, oraz w wypadkach wskazanych w ustawie. Jednakże w razie zbiegu egzekucji sądowej i administracyjnej dopuszczalne jest zajęcie ruchomości na zasadach przewidzianych w przepisach o egzekucji administracyjnej. § 3. Nie należy zajmować więcej ruchomości ponad te, które są potrzebne do zaspo- kojenia należności i kosztów egzekucyjnych. Art. 846. § 1. Egzekucja z ułamkowej części rzeczy ruchomej będącej wspólną własnością kilku osób odbywa się w sposób przewidziany dla egzekucji z ruchomości, z zastrzeżeniem, że sprzedaży podlega tylko udział dłużnika. § 2. Innym współwłaścicielom przysługuje łącznie prawo żądania, aby cała rzecz została sprzedana. Art. 847. § 1. Komornik dokonuje zajęcia przez wpisanie ruchomości do protokołu zajęcia. Odpis protokołu zajęcia należy doręczyć dłużnikowi i współwłaścicielom zaję- tej ruchomości, którzy nie są dłużnikami. § 2. Dłużnik powinien przy zajęciu, a jeżeli jest nieobecny - niezwłocznie po otrzy- maniu odpisu protokołu zajęcia, wymienić komornikowi znajdujące się w jego władaniu ruchomości, do których osobom trzecim przysługuje prawo żądania zwolnienia ich od egzekucji, ze wskazaniem adresów tych osób. Komornik zawiadomi o zajęciu osoby wskazane przez dłużnika. Art. 848. Zajęcie ma ten skutek, że rozporządzenie ruchomością dokonane po zajęciu nie ma wpływu na dalszy bieg postępowania, a postępowanie egzekucyjne z zajętej rucho- mości może być prowadzone również przeciwko nabywcy. Przepis ten nie narusza przepisów o ochronie nabywcy w dobrej wierze. Art. 849. Jeżeli komornik przerywa zajęcie, powinien stosownie do okoliczności poczynić kroki zapobiegające usunięciu ruchomości jeszcze nie zajętych. Liczba stron : 13 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc3 13 Art. 850. Wierzyciel może żądać, aby zajęcie nastąpiło w jego obecności. W tym wypadku komornik zawiadomi go o terminie, w którym zajęcie ma być dokonane. Jeżeli wie- rzyciel nie stawi się w wyznaczonym terminie, komornik dokona zajęcia w jego nie- obecności. Jeżeli komornik bez zawiadomienia wierzyciela dokonał zajęcia w jego nieobecności, wierzyciel może żądać sprawdzenia zajęcia z jego udziałem. Art. 851. Jeżeli zajęte już ruchomości mają być zajęte na zaspokojenie innej jeszcze wierzy- telności, komornik dokona nowego zajęcia przez zaznaczenie go w protokole pierw- szego zajęcia. Wierzyciel może żądać, aby komornik sprawdził ruchomości zajęte na podstawie protokołu; sprawdzenie to komornik stwierdzi w tym protokole. Art. 852. § 1. Z zajętych pieniędzy komornik zaspokoi wierzycieli, a jeżeli nie wystarczają na zaspokojenie wszystkich wierzycieli, złoży je na rachunek depozytowy sądu w celu podziału. § 2. Złożenie na rachunek depozytowy sądu nastąpi również wówczas, gdy zgłoszo- no zarzut, że osobie trzeciej przysługuje do zajętych pieniędzy prawo stano- wiące przeszkodę do wydania ich wierzycielowi. Sąd postanowi wydać pienią- dze wierzycielowi, jeżeli w ciągu miesiąca od złożenia ich na rachunek depo- zytowy sądu nie będzie złożone orzeczenie właściwego sądu zwalniające od zajęcia lub wstrzymujące wydanie pieniędzy. § 3. Na postanowienie sądu co do wydania pieniędzy przysługuje zażalenie. Posta- nowienie staje się wykonalne dopiero z chwilą uprawomocnienia się. Art. 853. § 1. Jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, komornik oznacza wartość zaję- tych ruchomości i umieszcza ją w protokole zajęcia. § 2. Jeżeli komornik uzna, że w celu oszacowania należy wezwać biegłego, albo je- żeli wierzyciel lub dłużnik podnoszą w skardze zarzuty na oszacowanie, osza- cowania dokonuje biegły przy samym zajęciu, a gdyby to nie było możliwe, w terminie późniejszym, aż do dnia licytacji. Skargę na oszacowanie komornika wnosi się do komornika przy zajęciu ruchomości, a gdyby to nie było możliwe - do dnia licytacji. Art. 854. Na każdej zajętej ruchomości komornik umieści znak ujawniający na zewnątrz jej zajęcie, a jeżeli to nie jest możliwe, ujawni je w inny sposób. Art. 855. § 1. Zajęte ruchomości komornik pozostawi we władaniu osoby, u której je zajął. Jednakże z ważnych przyczyn komornik może w każdym stanie postępowania oddać zajęte ruchomości pod dozór innej osobie, nie wyłączając wierzyciela, Liczba stron : 14 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc3 14 choćby to było połączone z koniecznością ich przeniesienia. Osoby te pełnią obowiązki dozorcy. Komornik doręcza im protokół zajęcia. § 2. Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości określi, kiedy zajęte przedmioty nale- ży złożyć do depozytu sądowego lub na przechowanie określonym instytu- cjom. Art. 856. § 1. Dozorca lub dłużnik, któremu powierzono dozór, obowiązani są przechowywać oddane im pod dozór ruchomości z taką starannością, aby nie straciły na war- tości, i oddać je na wezwanie komornika lub stosownie do orzeczenia sądu al- bo na zgodne wezwanie obu stron. Jeżeli dozorca lub dłużnik zobowiązany do wydania ruchomości ich nie oddaje, komornik mu je odbiera. § 2. Dozorca obowiązany jest zawiadomić komornika o zamierzonej zmianie miejsca przechowania ruchomości. Art. 857. § 1. Dozorca nie odpowiada za pogorszenie, uszkodzenie, zniszczenie lub zaginięcie zajętych ruchomości, jeżeli zachował staranność, do jakiej był obowiązany w myśl przepisu artykułu poprzedzającego. § 2. Dłużnikowi nie przysługuje roszczenie do wierzyciela z powodu uszkodzenia lub zaginięcia zajętych ruchomości podczas ich przewożenia, przesyłki lub przechowywania u dozorcy. Art. 858. § 1. Dozorca może żądać zwrotu wydatków związanych z przechowywaniem oraz wynagrodzenia za dozór odpowiednio do poniesionych trudów. Nie dotyczy to dłużnika, członków jego rodziny wspólnie z nim mieszkających oraz osoby trzeciej, u której rzecz zajęto. § 2. Sumę wydatków i wysokość wynagrodzenia ustala komornik, o czym zawiada- mia strony i dozorcę. Art. 859. Na postanowienie sądu co do zwrotu wydatków i wynagrodzenia dozorcy przysługu- je zażalenie. Art. 860. Komornik może z ważnych przyczyn zwolnić dozorcę i ustanowić innego. Zmianę dozorcy komornik zarządzi po wysłuchaniu stron, chyba że natychmiastowa zmiana jest konieczna. Art. 861. Jeżeli zajęte ruchomości pozostawiono w pomieszczeniu należącym do dłużnika i dozór powierzono jemu samemu lub członkowi jego rodziny razem z nim mieszkają- Liczba stron : 15 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc3 15 cemu, mają oni prawo zwykłego używania rzeczy, byleby przez to rzecz nie straciła na wartości. Również osoba trzecia, pod której dozorem komornik pozostawił zajęte u niej ruchomości dłużnika, może ich używać, jeżeli jest do tego uprawniona. Art. 862. § 1. Jeżeli rzecz oddana pod dozór osobie nieuprawnionej do korzystania z niej przynosi dochód, dozorca obowiązany jest po ustaniu dozoru złożyć komorni- kowi rachunek z dochodów. Czysty dochód po potrąceniu wydatków zostanie złożony na rachunek depozytowy sądu. § 2. Z uzyskanego w ten sposób dochodu pokrywa się przede wszystkim wynagro- dzenie dozorcy, resztę zaś dołącza się do sumy uzyskanej z egzekucji, a w ra- zie umorzenia egzekucji, wypłaca się dłużnikowi. Art. 863. Minister Sprawiedliwości może w drodze rozporządzenia zarządzić utrzymywanie osobnych pomieszczeń do przechowywania i dozorowania zajętych ruchomości. Rozdział 2 Sprzedaż Art. 864. § 1. Sprzedaż zajętych ruchomości nie może nastąpić wcześniej niż siódmego dnia od daty zajęcia. § 2. Sprzedaż zajętych ruchomości może nastąpić bezpośrednio po zajęciu, jeżeli: 1) ruchomości ulegają łatwo zepsuciu albo sprawowanie nad nimi dozoru lub ich przechowywanie powodowałoby nadmierne koszty; 2) zajęto inwentarz żywy, a dłużnik odmówił zgody na przyjęcie go pod dozór. Art. 8641 . Komornik może sprzedać z wolnej ręki ruchomości niewymienione w art. 864 § 2, jeżeli dłużnik wyraził na to zgodę i określił minimalną cenę zbycia. Sprzedaż nie może nastąpić wcześniej, niż po czternastu dniach od dnia oszacowania. Sprzedaż może nastąpić tylko wtedy, gdy wierzyciele wyrazili na to zgodę. Art. 865. § 1. Zajęte ruchomości nie używane, stanowiące przedmiot obrotu handlowego, ko- mornik na wniosek strony może sprzedać przedsiębiorcy prowadzącemu obrót takimi ruchomościami po cenach hurtowych, a gdy takie ceny nie zostaną udo- kumentowane, po cenach o 25% niższych od wartości szacunkowej ruchomo- ści. § 2. (uchylony). § 3. (uchylony). Liczba stron : 16 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc3 16 Art. 8661 . Zajęte ruchomości, których sprzedaż wymaga zezwolenia, komornik sprzeda za po- średnictwem przedsiębiorstwa posiadającego takie zezwolenie albo sprzeda je temu przedsiębiorstwu. Do wyceny ruchomości przepis art. 865 stosuje się odpowiednio. Art. 8662 . § 1. Do oszacowania zajętych przedmiotów o wartości historycznej lub artystycznej komornik wzywa biegłego. Przedmioty te mogą być sprzedane za pośrednic- twem przedsiębiorstwa zajmującego się ich obrotem albo państwowemu mu- zeum, bibliotece, archiwum lub ośrodkowi badań i dokumentacji. Przepis art. 8641 stosuje się odpowiednio. § 2. Do oszacowania wyrobów ze złota i platyny komornik powołuje biegłego. Wy- roby ze złota i platyny, z wyjątkiem przedmiotów użytkowych, oraz przedmio- ty ze złota lub platyny niezdatne do użytku komornik sprzedaje przedsiębior- stwu jubilerskiemu lub innemu zajmującemu się obrotem lub przerobem metali szlachetnych. Przepis art. 865 stosuje się odpowiednio. § 3. Zajęte dewizy komornik sprzedaje bankowi lub innemu przedsiębiorcy zajmują- cemu się ich kupnem. Cena zbycia nie może być niższa od kursu kupna waluty obcej w złotych przez Narodowy Bank Polski w dniu poprzedzającym datę sprze- daży. Art. 866. (uchylony). Art. 867. § 1. Zajęte ruchomości, niesprzedane według przepisów poprzedzających, komornik sprzedaje w drodze licytacji publicznej. § 2. Cena wywołania w pierwszym terminie licytacji publicznej wynosi trzy czwar- te wartości szacunkowej. Jeżeli licytacja w pierwszym terminie nie dojdzie do skutku, zajęte ruchomości mogą być sprzedane w drugim terminie licytacyj- nym. Cena wywołania w drugim terminie licytacyjnym wynosi połowę warto- ści szacunkowej. Sprzedaż licytacyjna nie może nastąpić za cenę niższą od ce- ny wywołania. § 3. O terminie i miejscu licytacji komornik zawiadamia dłużnika najpóźniej na trzy dni przed dniem licytacji. W wypadkach określonych w art. 864 § 2 zawiado- mienie to doręcza się dłużnikowi przed rozpoczęciem licytacji. § 4. Zajęte ruchomości nie wymienione w art. 865 lub nie sprzedane w trybie prze- widzianym w tym przepisie komornik, na wniosek wierzyciela, przekazuje do sprzedaży komisowej przed sprzedażą w drodze licytacji publicznej. § 5. Dla sprzedaży komisowej zajętej ruchomości cenę sprzedażną ustala się w wy- sokości wartości szacunkowej. Jeżeli ruchomość nie zostanie po tej cenie sprzedana w ciągu miesiąca, komisant może obniżyć cenę sprzedażną o 25%. Z uzyskanej ceny sprzedażnej potrąca się prowizję komisową. Liczba stron : 17 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc3 17 Art. 868. Minister Sprawiedliwości ustali w drodze rozporządzenia przepisy określające zasa- dy i tryb przeprowadzenia publicznej licytacji, w szczególności podstawy do wyłą- czenia z przetargu. Art. 869. § 1. Komornik udzieli przybicia osobie ofiarującej najwyższą cenę, jeżeli po trzy- krotnym wezwaniu do dalszych postąpień nikt więcej nie zaofiarował. § 2. Z chwilą przybicia dochodzi do skutku sprzedaż ruchomości na rzecz nabywcy. Od tego czasu należą do niego pożytki ruchomości. Art. 870. § 1. Wierzyciel lub dłużnik mogą zaskarżyć udzielenie przybicia w razie naruszenia przepisów o publicznym charakterze licytacji, o najniższej cenie nabycia i o wyłączeniu od udziału w przetargu. Skarga powinna być zgłoszona do protoko- łu licytacji. Nie ma skargi na udzielenie przybicia ruchomości ulegających szybkiemu zepsuciu. § 2. Na postanowienie sądu przysługuje zażalenie. § 3. Jeżeli w ciągu dwóch tygodni skarga nie zostanie rozstrzygnięta, nabywca może w ciągu dalszego tygodnia zrzec się nabycia ruchomości i odebrać zapłaconą sumę. § 4. Gdy nabywca skorzysta z uprawnienia przewidzianego w paragrafie poprzedza- jącym albo gdy sąd odmówi przybicia, licytacja będzie uznana za niedoszłą do skutku. Art. 871. Nabywca obowiązany jest zapłacić cenę nabycia natychmiast po udzieleniu mu przybicia. Gdy jednak cena przewyższa pięćset złotych, obowiązek nabywcy ograni- cza się do złożenia natychmiast jednej piątej ceny, nie mniej jednak niż pięćset zło- tych, przy czym reszta powinna być uiszczona do godziny dwunastej dnia następne- go. Art. 872. § 1. Nabywca, który w przepisanym terminie nie uiści ceny w całości lub części, traci prawa wynikające z przybicia. § 2. Jeżeli nabywca nie uiści w terminie sumy przypadającej do zapłaty natychmiast przy udzieleniu przybicia, komornik wznowi niezwłocznie przetarg tych sa- mych ruchomości, rozpoczynając od ceny wywołania, przy czym opieszały na- bywca nie może nadal uczestniczyć w licytacji. W razie niezapłacenia w termi- nie reszty ceny płatnej dnia następnego po licytacji, będzie wyznaczona po- nowna licytacja na warunkach pierwszej. Liczba stron : 18 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc3 18 § 3. Od nabywcy, który nie dopełnił obowiązku zapłaty ceny lub jej części w termi- nie przepisanym, komornik ściągnie sumę odpowiadającą jednej dziesiątej czę- ści sumy nabycia, na którą będzie zaliczona kwota przez nabywcę wpłacona. § 4. Z sumy ściągniętej od nabywcy pokrywa się koszty związane z licytacją. Nad- wyżkę należy wpłacić do kasy sądowej na rzecz Skarbu Państwa. Art. 873. O ściągnięciu od nabywcy należności według artykułu poprzedzającego orzeka sąd. Na postanowienie sądu przysługuje zażalenie. Art. 874. Nabywca po uprawomocnieniu się przybicia i zapłaceniu całej ceny staje się właści- cielem nabytych ruchomości. Gdy sąd odmówi przybicia, wypłacona cena nabycia ulega zwrotowi. Art. 875. § 1. Jeżeli licytacja nie doszła do skutku, wierzyciel może w ciągu dwóch tygodni od otrzymania zawiadomienia komornika żądać wyznaczenia drugiej licytacji lub przejąć na własność ruchomości wystawione na sprzedaż albo niektóre z nich w cenie nie niższej od ceny wywołania. § 2. Jeżeli egzekucję prowadzi kilku wierzycieli, pierwszeństwo przyjęcia ruchomo- ści na własność przysługuje temu z nich, który ofiarował najwyższą cenę, przy równej zaś cenie - temu, na którego żądanie wcześniej dokonano zajęcia. § 3. Oświadczenie o przejęciu będzie uwzględnione tylko wtedy, gdy wierzyciel jed- nocześnie z wnioskiem złoży całą cenę. Własność ruchomości przechodzi na wierzyciela z chwilą zawiadomienia go o przyznaniu mu przejętej rzeczy. § 4. W razie niezgłoszenia w przepisanym terminie wniosku o wyznaczenie drugiej licytacji lub oświadczenia o przejęciu ruchomości na własność, komornik umo- rzy postępowanie co do nie sprzedanych ruchomości. Jeżeli spomiędzy kilku wierzycieli jedni żądają licytacji, a inni przejęcia ruchomości na własność, wy- znaczona będzie druga licytacja. Art. 876. Jeżeli nabywca jest jedynym wierzycielem egzekwującym albo jeżeli cena nabycia wystarcza na zaspokojenie wszystkich wierzycieli egzekwujących i kosztów egzeku- cji, nabywca może zaliczyć swoją egzekwowaną wierzytelność na cenę nabycia. Art. 877. Jeżeli druga licytacja nie doszła do skutku, wierzycielowi w ciągu dwóch tygodni od otrzymania zawiadomienia komornika przysługuje prawo przejęcia ruchomości na własność za cenę nie niższą od ceny wywołania. W tym wypadku stosuje się odpo- wiednio przepis art. 875 § 2. Jeżeli wierzyciel nie skorzystał z prawa przejęcia ru- chomości na własność, komornik umorzy postępowanie co do rzeczy nie sprzedanej lub nie przejętej na własność. Liczba stron : 19 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc3 19 Art. 878. Jeżeli dłużnik lub dozorca odmawia wydania rzeczy nabywcy, komornik na wniosek nabywcy postąpi jak przy egzekucji roszczeń niepieniężnych. Art. 879. Kto nabywa rzecz na podstawie przepisów niniejszego rozdziału, staje się jej właści- cielem bez żadnych obciążeń i powinien ją natychmiast odebrać. Nabywcy nie przy- sługują roszczenia z tytułu rękojmi za wady rzeczy; przeciwko nabywcy nie można podnosić zarzutów co do ważności nabycia. Dział II Egzekucja z wynagrodzenia za pracę Art. 880. Egzekucja z wynagrodzenia za pracę należy do komornika przy sądzie rejonowym ogólnej właściwości dłużnika. Art. 881. § 1. Do egzekucji z wynagrodzenia za pracę komornik przystępuje przez jego zaję- cie. § 2. Komornik zawiadamia dłużnika, że do wysokości egzekwowanego świadczenia i aż do pełnego pokrycia długu nie wolno mu odbierać wynagrodzenia poza częścią wolną od zajęcia ani rozporządzać nim w żaden inny sposób. Dotyczy to w szczególności periodycznego wynagrodzenia za pracę i wynagrodzenia za prace zlecone oraz nagród i premii przysługujących dłużnikowi za okres jego zatrudnienia, jak również związanego ze stosunkiem pracy zysku lub udziału w funduszu zakładowym oraz wszelkich innych funduszach, pozostających w związku ze stosunkiem pracy. § 3. Komornik wzywa pracodawcę, aby w granicach określonych w paragrafie dru- gim nie wypłacał dłużnikowi poza częścią wolną od zajęcia żadnego wynagro- dzenia, lecz: 1) przekazywał zajęte wynagrodzenie bezpośrednio wierzycielowi egzekwują- cemu, zawiadamiając komornika o pierwszej wypłacie, albo 2) przekazywał zajęte wynagrodzenie komornikowi w wypadku, gdy do wyna- grodzenia jest lub zostanie w dalszym toku postępowania egzekucyjnego skierowana jeszcze inna egzekucja, a wynagrodzenie w części wymagalnej nie wystarcza na pokrycie wszystkich egzekwowanych świadczeń wymagal- nych. Komornik poucza zarazem zakład pracy o skutkach niezastosowania się do wezwania. § 4. Stosownie do okoliczności komornik może wezwać pracodawcę do przekazy- wania mu zajętego wynagrodzenia bezpośrednio. Liczba stron : 20 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc3 20 Art. 882. § 1. Dokonując zajęcia wynagrodzenia za pracę, komornik wzywa ponadto praco- dawcę, aby w ciągu tygodnia: 1) przedstawił za okres trzech miesięcy poprzedzających zajęcie, za każdy miesiąc oddzielnie, zestawienie periodycznego wynagrodzenia dłużnika za pracę oraz oddzielnie jego dochodu z wszelkich innych tytułów; 2) podał, w jakiej kwocie i w jakich terminach zajęte wynagrodzenie będzie przekazywane wierzycielowi; 3) w razie istnienia przeszkód do wypłacenia wynagrodzenia za pracę złożył oświadczenie o rodzaju tych przeszkód, a w szczególności podał, czy inne osoby roszczą sobie prawa, czy i w jakim sądzie toczy się sprawa o zajęte wynagrodzenie i czy oraz o jakie roszczenia została skierowana do zajętego wynagrodzenia egzekucja przez innych wierzycieli. § 2. Pracodawca obowiązany jest do niezwłocznego zawiadomienia komornika oraz wierzyciela o każdej zmianie okoliczności wymienionych w § 1. Art. 883. § 1. Zajęcie jest dokonane z chwilą doręczenia wezwania dłużnikowi zajętej wierzy- telności. § 2. Jednakże dłużnik może żądać umorzenia egzekucji co do świadczeń wymagal- nych w przyszłości, jeżeli uiści wszystkie świadczenia wymagalne i złoży do depozytu sądowego sumę równającą się sumie świadczeń periodycznych za sześć miesięcy, z równoczesnym umocowaniem komornika do podejmowania tej sumy. Komornik skorzysta z tego umocowania, gdy stwierdzi, że dłużnik popadł w zwłokę z uiszczeniem świadczeń wymagalnych; równocześnie wszczyna z urzędu egzekucję. Art. 884. § 1. Zajęcie obowiązuje nadal, choćby po zajęciu nawiązano z dłużnikiem nowy sto- sunek pracy lub zlecenia albo choćby zakład pracy przeszedł na inną osobę, je- żeli osoba ta o zajęciu wiedziała. § 2. W razie rozwiązania stosunku pracy z dłużnikiem dotychczasowy pracodawca czyni wzmiankę o zajęciu należności w wydanym dłużnikowi świadectwie pra- cy, a jeżeli nowy pracodawca dłużnika jest mu znany, przesyła temu pracodaw- cy zawiadomienie komornika i dokumenty dotyczące zajęcia wynagrodzenia oraz powiadamia o tym komornika i dłużnika, przeciwko któremu toczy się po- stępowanie egzekucyjne. Wzmianka w świadectwie pracy powinna zawierać oznaczenie komornika, który zajął należność, oraz numer sprawy egzekucyjnej, jak również wskazać wysokość potrąconych już kwot. Przesłanie zawiadomie- nia komornikowi ma skutki zajęcia należności dłużnika u nowego pracodawcy od chwili dojścia zawiadomienia do tego pracodawcy. § 3. Nowy pracodawca, któremu pracownik przedstawi świadectwo pracy ze wzmianką o zajęciu należności, zawiadamia o zatrudnieniu pracownika [zakład pracy] , który wydał świadectwo, oraz wskazanego we wzmiance komornika. Jeżeli nowy [zakład pracy] , któremu Liczba stron : 21 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc3 21 pracownik nie okazał świadectwa pracy, dowie się, gdzie pracownik był przed- tem zatrudniony, obowiązany jest zawiadomić poprzedni pracodawcę o jego zatrudnieniu, chyba że pracownik przedstawi zaświadczenie tego zakładu stwierdzające, że jego należności nie były zajęte. § 4. Obowiązek powiadomienia komornika o zmianie pracodawcy obciąża również dłużnika. O obowiązku tym oraz o skutkach jego zaniedbania dłużnik powinien być pouczony przy zawiadomieniu go o zajęciu wynagrodzenia za pracę. Art. 885. Zajęcie ma ten skutek, że w stosunku do wierzyciela egzekwującego nieważne są rozporządzenia wynagrodzeniem przekraczające część wolną od zajęcia, dokonane po jego zajęciu, a także przed zajęciem, jeżeli wymagalność wynagrodzenia następu- je po zajęciu. Art. 886. § 1. [Zakładowi pracy] , który nie złożył w przepisanym terminie oświadczenia przewidzianego w art. 882 albo zaniedbał przesłania zawiado- mienia lub dokumentów zajęcia wynagrodzenia nowemu [zakładowi pracy] dłużnika stosownie do art. 884 § 2 i § 3, komornik wymierza grzywnę w wysokości do pięciuset złotych. Grzywna może być powtórzona, jeżeli [zakład pracy] nadal uchyla się od wykonania tych czynności w dodatkowo wyznaczonym terminie. § 2. Jeżeli pracodawcą nie jest osoba fizyczna, grzywnie podlega pracownik lub wspólnik odpowiedzialny za wykonanie takiej czynności, a w razie niewyzna- czenia takiego pracownika lub niemożności jego ustalenia - osoby uprawnione do reprezentowania pracodawcy. Jeżeli pracodawcą jest spółka cywilna, grzywnie podlega którykolwiek ze wspólników. § 3. Pracodawca, który nie zastosował się do wezwania z art. 881 i 882 lub w inny sposób naruszył obowiązki wynikające z zajęcia bądź złożył oświadczenie przewidziane w art. 882 niezgodne z prawdą albo dokonał wypłaty zajętej czę- ści wynagrodzenia dłużnikowi, odpowiada za wyrządzoną przez to wierzycie- lowi szkodę. § 4. Grzywnę określoną w § 1 komornik wymierzy również dłużnikowi, który nie powiadomił go o zmianie pracodawcy. Art. 887. § 1. Z mocy samego zajęcia wierzyciel może wykonywać wszelkie prawa i roszcze- nia dłużnika. Na żądanie wierzyciela komornik wydaje mu odpowiednie za- świadczenie. § 2. Wierzyciel wnoszący powództwo przeciwko pracodawcy powinien przypo- zwać dłużnika, przeciwko któremu toczy się postępowanie egzekucyjne. Po- zwany pracodawca obowiązany jest podać sądowi wszystkich innych wierzy- cieli, na rzecz których dochodzona wierzytelność również została zajęta. Sąd zawiadomi tych wierzycieli stosownie do art. 195. Wyrok wydany w sprawie jest skuteczny w stosunku do innych wierzycieli. Jednakże w stosunku do wie- Liczba stron : 22 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc3 22 rzyciela, o którym sąd nie został powiadomiony, pracodawca nie może powo- ływać się na wyrok, który zapadł na jego korzyść. Art. 888. § 1. Na wniosek wierzyciela komornik odbierze dłużnikowi dokumenty stanowiące dowód wierzytelności i złoży je do depozytu sądowego. § 2. Jeżeli wierzyciel zgłasza wniosek, aby odebranie odbyło się w jego obecności, komornik zawiadamia go o terminie czynności. W razie niestawienia się wie- rzyciela czynności nie dokonuje się. § 3. Dłużnik obowiązany jest pod rygorem odpowiedzialności za szkodę udzielić wierzycielowi wszystkich wyjaśnień potrzebnych do dochodzenia praw prze- ciwko dłużnikowi zajętej wierzytelności. Dział III Egzekucja z rachunków bankowych Art. 889. § 1. W celu dokonania egzekucji z wierzytelności z rachunku bankowego w tym ra- chunku bankowego obejmującego wkład oszczędnościowy komornik ogólnej właściwości dłużnika: 1) przesyła do oddziału lub innej jednostki organizacyjnej banku, w którym dłużnik posiada rachunek, zawiadomienie o zajęciu wierzytelności pieniężnej dłużnika, wynikającej z posiadania rachunku bankowego w tym rachunku bankowego obejmującego wkład oszczędnościowy, do wysokości należności będącej przedmiotem egzekucji wraz z kosztami egzekucyjnymi i wzywa bank, aby nie dokonywał wypłat z rachunku bez zgody komornika do wyso- kości zajętej wierzytelności, lecz przekazał bezzwłocznie zajętą kwotę na po- krycie należności albo zawiadomił komornika w terminie siedmiu dni o prze- szkodzie do przekazania zajętej kwoty; zawiadomienie jest skuteczne także w wypadku niewskazania rachunku bankowego; 2) zawiadamia dłużnika o zajęciu jego wierzytelności z rachunku bankowego obejmującego wkład oszczędnościowy, doręczając mu odpis tytułu wyko- nawczego i odpis zawiadomienia, skierowanego do banku, o zakazie wypłat z rachunku bankowego w tym rachunku bankowego obejmującego wkład oszczędnościowy. § 2. Równocześnie komornik przesyła wierzycielowi odpis zawiadomienia przesła- nego do banku. § 3. Jeżeli wierzytelność z rachunku bankowego, w tym z rachunku bankowego obejmującego wkład oszczędnościowy, zajęta została w dwu lub więcej postę- powaniach egzekucyjnych, a znajdująca się na rachunku kwota nie wystarcza na zaspokojenie wszystkich wierzycieli, bank wstrzymuje się z wypłatą zaję- tych kwot, powiadamiając o tym komorników prowadzących egzekucję. Zajęte wierzytelności bank wypłaca, po przekazaniu wszystkich spraw w trybie art. 7731 , komornikowi, który prowadzi dalszą egzekucję. Liczba stron : 23 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc3 23 Art. 890. § 1. Zajęcie wierzytelności z rachunku bankowego w tym rachunku bankowego obejmującego wkład oszczędnościowy dłużnika jest dokonane z chwilą dorę- czenia bankowi zawiadomienia o zakazie wypłat z tego rachunku i obejmuje również kwoty, które nie były na rachunku bankowym, w tym rachunku ban- kowym obejmującym wkład oszczędnościowy w chwili jego zajęcia, a zostały wpłacone na ten rachunek po dokonaniu zajęcia. § 2. Wynikający z zajęcia wierzytelności z rachunku bankowego zakaz wypłat z tego rachunku nie dotyczy bieżących wypłat na wynagrodzenie za pracę wraz z podatkami i innymi ciężarami ustawowymi oraz na zasądzone alimenty i renty o charakterze alimentacyjnym zasądzone tytułem odszkodowania - do wysoko- ści przeciętnego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w Dzienniku Urzędowym Rzeczy- pospolitej Polskiej ,,Monitor Polski" na podstawie art. 20 pkt 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecz- nych (Dz.U. z 2004 r. Nr 39, poz. 353, z późn. zm.1) ). Wypłata na wynagro- dzenie za pracę następuje po złożeniu komornikowi odpisu listy płac lub inne- go wiarygodnego dowodu, a wypłata na alimenty i renty alimentacyjne - tytułu wykonawczego stwierdzającego obowiązek dłużnika do płacenia alimentów lub renty. § 21 . Bank dokonuje wypłat, o których mowa w § 2, na podstawie zezwolenia ko- mornika. Wypłaty na alimenty i renty alimentacyjne następują do rąk upraw- nionego do tych świadczeń. § 3. (uchylony). Art. 8901 . Jeżeli zajęcie obejmuje wierzytelność wynikającą z rachunku bankowego zajętego uprzednio na podstawie postanowienia o zabezpieczeniu ustanowionym w po- stępowaniu zabezpieczającym uprawnienia obowiązanego do dokonania wypłat z rachunku bankowego ustają z dniem dokonania zajęcia w postępowaniu egze- kucyjnym. Art. 891. W razie zbiegu egzekucji sądowej i administracyjnej do tej samej wierzytelności z rachunku bankowego w tym rachunku bankowego obejmującego wkład oszczędno- ściowy dłużnika, w wypadku gdy kwoty znajdujące się na rachunku bankowym w tym rachunku bankowym obejmującym wkład oszczędnościowy nie wystarczają na pokrycie wszystkich egzekwowanych świadczeń, bank obowiązany jest wstrzymać wypłaty z tego rachunku do wysokości należności, na których rzecz zajęcie nastąpi- ło, i niezwłocznie zawiadomić o tym właściwe organy egzekucyjne, które postąpią stosownie do art. 773. Przepis art. 890 § 2 stosuje się odpowiednio. 1) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz.U. z 2004 r. Nr 64, poz. 593, Nr 99, poz. 1001, Nr 120, poz. 1252, Nr 121, poz. 1264, Nr 144, poz. 1530, Nr 191, poz. 1954, Nr 210, poz. 2135 i Nr 236, poz. 2355. Liczba stron : 24 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc3 24 Art. 8911 . § 1. Na podstawie tytułu wykonawczego wystawionego przeciwko dłużnikowi moż- na zająć wierzytelność z rachunku wspólnego prowadzonego dla dłużnika i osób trzecich. Dalsze czynności egzekucyjne prowadzone będą do przypadają- cego dłużnikowi udziału w rachunku wspólnym stosownie do treści umowy re- gulującej prowadzenie rachunku, którą dłużnik obowiązany jest przedłożyć komornikowi w terminie tygodnia od daty zajęcia. Przepisy o wyjawieniu ma- jątku stosuje się odpowiednio. Jeżeli umowa nie określa udziału w rachunku wspólnym albo gdy dłużnik nie przedłoży umowy, domniemywa się, że udziały są równe. Po ustaleniu udziału dłużnika zwalnia się pozostałe udziały od egze- kucji. § 2. W razie zajęcia rachunku wspólnego dla wspólników spółki cywilnej, komor- nik zawiadamia pozostałych wspólników. Art. 8912 . § 1. Na podstawie tytułu wykonawczego wystawionego przeciwko dłużnikowi po- zostającemu w związku małżeńskim, można prowadzić egzekucję z rachunku wspólnego dłużnika i jego małżonka. § 2. Przepis § 1 nie wyłącza możliwości obrony małżonka dłużnika w drodze po- wództwa o zwolnienie od egzekucji, jeżeli na rachunku wspólnym małżonków zgromadzono środki, które nie wchodzą do majątku osobistego dłużnika, albo też środki, które nie pochodzą z pobranego przez dłużnika wynagrodzenia za pracę, dochodów uzyskanych przez dłużnika z innej działalności zarobkowej, jak również z korzyści uzyskanych z jego praw autorskich i praw pokrewnych, praw własności przemysłowej oraz innych praw twórcy. Art. 892. § 1. Bank, który naruszył przepisy dotyczące obowiązków banku w zakresie egzeku- cji z rachunków bankowych w tym rachunków bankowych obejmujących wkłady oszczędnościowe, odpowiada za wyrządzoną przez to wierzycielowi szkodę. § 2. Przepisy art. 886 stosuje się odpowiednio do pracowników banku winnych nie- zgodnego z prawem dokonania wypłaty z zajętego rachunku bankowego w tym rachunku bankowego obejmującego wkład oszczędnościowy. Art. 893. Do skutków zajęcia stosuje się odpowiednio art. 885, 887 i 888. Art. 8931. § 1. Jeżeli egzekucja z rachunku bankowego obejmującego wkład oszczędnościowy, na który wystawiono dowód imienny lub na okaziciela, nie może być przepro- wadzona w trybie art. 901 z powodu niemożności odebrania tego dokumentu, komornik sporządza o tym protokół i dokonuje zajęcia wkładu oszczędnościo- wego przez skierowanie do właściwego oddziału banku zawiadomienia o zaję- ciu. Zajęcie jest dokonane z chwilą doręczenia tego zawiadomienia. Na skutek Liczba stron : 25 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc3 25 zajęcia dokonanego w powyższym trybie bank wstrzymuje wszelkie wypłaty z zajętego wkładu i zawiadamia o tym placówki banku, urzędy pocztowo- telekomunikacyjne i inne placówki wykonujące czynności w powyższym za- kresie. Minister właściwy do spraw finansów publicznych w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw łączności oraz Ministrem Sprawiedliwości określi, w drodze rozporządzenia, tryb zawiadamiania placówek banków, urzę- dów pocztowo-telekomunikacyjnych i innych placówek, uwzględniając dane zawarte w zawiadomieniu. § 2. Komornik doręcza niezwłocznie zawiadomienie o zajęciu wkładu oszczędno- ściowego dłużnikowi z pouczeniem o odpowiedzialności przewidzianej w § 3, w razie podjęcia kwoty z zajętego wkładu. § 3. Dłużnik, który po dokonaniu zajęcia wkładu oszczędnościowego podejmie wkład lub jego część, podlega odpowiedzialności karnej jak za usunięcie mie- nia spod egzekucji. § 4. Ponadto komornik doręcza niezwłocznie zawiadomienie o zajęciu wkładu oszczędnościowego wierzycielowi z pouczeniem, że w terminie dwóch tygodni od daty zajęcia wkładu powinien wystąpić do sądu o umorzenie książeczki oszczędnościowej i zawiadomić o tym właściwy oddział banku, przez doręcze- nie bankowi w tym samym terminie odpisu złożonego do sądu wniosku w sprawie wszczęcia postępowania o umorzenie książeczki oszczędnościowej. W razie nieotrzymania zawiadomienia o wszczęciu postępowania o umorzenie książeczki oszczędnościowej, właściwy oddział banku, po upływie trzech ty- godni od daty zajęcia wkładu oszczędnościowego, odwoła wstrzymanie wypłat z tego wkładu, o czym zawiadomi właściciela książeczki oszczędnościowej. Art. 8932. § 1. Sąd rozpatrzy wniosek o umorzenie zarówno książeczki oszczędnościowej na okaziciela, jak i książeczki imiennej, na zasadach i w trybie przewidzianych w przepisach o umarzaniu utraconych dokumentów. W postępowaniu o umorze- nie książeczki oszczędnościowej nie mogą być zgłoszone zarzuty dotyczące zasadności roszczenia wierzyciela. Koszty postępowania obciążają właściciela książeczki. Sąd przesyła właściwemu oddziałowi banku wypis prawomocnego postanowienia w sprawie umorzenia książeczki oszczędnościowej. § 2. W razie umorzenia książeczki oszczędnościowej właściwy oddział banku wy- stawia na jej miejsce nową książeczkę oszczędnościową, którą po odpisaniu części wkładu oszczędnościowego do wysokości należności wskazanej w tytule wykonawczym łącznie z kosztami egzekucyjnymi wydaje właścicielowi. W wypadku nieuwzględnienia wniosku o umorzenie książeczki oszczędnościowej właściwy oddział banku niezwłocznie odwoła wstrzymanie wypłat z wkładu oszczędnościowego i zawiadomi o tym właściciela. Art. 8933. Przepisy art. 8931 i 8932 stosuje się odpowiednio w wypadku niemożności odebrania innego dokumentu, z którego posiadaniem jest związana wierzytelność na rachunku bankowym. Liczba stron : 26 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc3 26 Art. 8934 . Przepisy niniejszego działu stosuje się odpowiednio do egzekucji z rachunków pro- wadzonych przez spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe. Art. 894. (uchylony). Dział IV Egzekucja z innych wierzytelności Art. 895. § 1. Egzekucja prowadzona według przepisów działu niniejszego należy do komorni- ka sądu właściwości ogólnej dłużnika, przeciwko któremu toczy się postępo- wanie egzekucyjne, a w braku podstaw do jej oznaczenia - do komornika sądu właściwości ogólnej osoby zobowiązanej względem dłużnika. Gdy osoby takiej nie ma, egzekucja należy do komornika tego sądu, w którego okręgu znajduje się przedmiot świadczenia lub prawa. § 2. Jeżeli wykonanie prawa związane jest z posiadaniem dokumentu, właściwy jest komornik tego sądu, w którego okręgu dokument się znajduje. § 3. Na podstawie wniosku o wszczęcie egzekucji z ruchomości komornik dokona również zajęcia wierzytelności lub innych praw majątkowych, związanych z posiadaniem dokumentu, jeżeli dokument taki znajduje się w posiadaniu dłuż- nika. Art. 896. § 1. Do egzekucji z wierzytelności komornik przystępuje przez jej zajęcie. W celu zajęcia komornik: 1) zawiadomi dłużnika, że nie wolno mu odbierać żadnego świadczenia ani roz- porządzać zajętą wierzytelnością i ustanowionym dla niej zabezpieczeniem; 2) wezwie dłużnika wierzytelności, aby należnego od niego świadczenia nie uiszczał dłużnikowi, lecz złożył je komornikowi lub do depozytu sądowego. § 2. Jednocześnie z zajęciem wierzytelności komornik wezwie jej dłużnika, aby w ciągu tygodnia złożył oświadczenie: 1) czy i w jakiej wysokości przysługuje dłużnikowi zajęta wierzytelność, czy też odmawia zapłaty i z jakiej przyczyny; 2) czy inne osoby roszczą sobie prawa do wierzytelności, czy i w jakim sądzie lub przed jakim organem toczy się lub toczyła się sprawa o zajętą wierzytel- ność oraz czy i o jakie roszczenie została skierowana do zajętej wierzytelno- ści egzekucja przez innych wierzycieli. Art. 897. § 1. W celu zajęcia wierzytelności, której zabezpieczenie jest ujawnione przez wpis w księdze wieczystej lub przez złożenie dokumentu do zbioru, komornik jed- nocześnie z zawiadomieniem i wezwaniem dłużników w myśl artykułu po- przedzającego przesyła sądowi właściwemu do prowadzenia księgi wieczystej Liczba stron : 27 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc3 27 wniosek o dokonanie w niej wpisu o zajęciu lub o złożenie tego wniosku do zbioru dokumentów. § 2. Jeżeli w księdze wieczystej znajdują się wpisy lub w zbiorze dokumentów do- kumenty stanowiące przeszkodę do uwzględnienia wniosku, sąd właściwy do prowadzenia księgi wieczystej zawiadomi o tym wierzyciela i komornika, wy- znaczając termin do usunięcia przeszkody. Usunięcie przeszkody należy do wierzyciela. W tym celu wierzyciel może wykonywać prawa przysługujące dłużnikowi. Na wniosek wierzyciela komornik odbierze dłużnikowi potrzebne do tego dokumenty. § 3. Po bezskutecznym upływie wyznaczonego terminu sąd oddali wniosek komor- nika, a komornik umorzy egzekucję. Jeżeli jednak wierzyciel w terminie wy- znaczonym przez sąd wytoczy powództwo w celu usunięcia przeszkody, odda- lenie wniosku i umorzenie egzekucji nie może nastąpić przed prawomocnym oddaleniem powództwa. § 4. (uchylony). Art. 898. Jeżeli do zabezpieczenia zajętej wierzytelności wymagany jest wpis w księdze wie- czystej, komornik odbierze dłużnikowi dokumenty potrzebne do dokonania tego wpisu i zgłosi wniosek o wpis na rzecz dłużnika oraz o jednoczesne ujawnienie zaję- cia. Art. 899. Dokonując zajęcia wierzytelności zabezpieczonej poręczeniem, zastawem lub zasta- wem rejestrowym, komornik na wniosek wierzyciela zawiadamia także poręczyciela albo właściciela przedmiotu obciążonego prawem zastawu, iż świadczenia z wierzy- telności zabezpieczonej nie wolno uiścić dłużnikowi. Przepis art. 882 § 1 pkt 2 stosu- je się odpowiednio. Art. 900. § 1. Zajęcie jest dokonane z chwilą doręczenia wezwania dłużnikowi zajętej wierzy- telności. Jeżeli konieczny jest wpis zajęcia w księdze wieczystej, wierzytelność jest zajęta z chwilą dokonania wpisu lub złożenia do zbioru dokumentów wnio- sku komornika. Jednakże i w tym wypadku zajęcie jest skuteczne już z chwilą doręczenia wezwania dłużnikowi zajętej wierzytelności, jeżeli takie doręczenie nastąpiło wcześniej. § 2. Zajęcie sum płatnych periodycznie obejmuje także wypłaty przyszłe. Art. 883 § 2 stosuje się odpowiednio. Art. 901. § 1. Zajęcia wierzytelności związanej z posiadaniem dokumentu dokonuje się przez odebranie dokumentu dłużnikowi lub osobie trzeciej. Przepis art. 845 § 2 stosu- je się odpowiednio. Następnych zajęć takiej wierzytelności dokonuje się przez zaznaczenie w protokole pierwszego zajęcia. Liczba stron : 28 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc3 28 § 2. O dokonaniu zajęcia komornik powiadomi wierzyciela dłużnika, przeciwko któ- remu toczy się postępowanie egzekucyjne, i dłużnika zajętej wierzytelności, a przy dalszych zajęciach także poprzednich wierzycieli. § 3. Od dłużnika zajętej wierzytelności związanej z posiadaniem dokumentu ko- mornik zażąda zapłaty poszukiwanej sumy, a jeżeli wierzytelność wymagalna jest po wypowiedzeniu, dokona jej wypowiedzenia. Na wniosek wierzyciela, dłużnika albo z urzędu, komornik dokona również czynności zachowawczych, jeżeli zajdzie tego potrzeba. § 4. Zajęte papiery wartościowe niezapisane na rachunku papierów wartościowych komornik może sprzedać za pośrednictwem firmy inwestycyjnej w rozumieniu przepisów, o których mowa w art. 7521 . Sprzedaż w tym trybie może nastąpić w okresie miesiąca od dnia zajęcia. Za zgodą dłużnika sprzedaż może nastąpić także po tym terminie. Do ustalenia ceny sprzedaży należy powołać biegłego. Na wniosek dłużnika sprzedaż może nastąpić po cenie przez niego wskazanej. § 5. Jeżeli zobowiązany z weksla nie zapłaci poszukiwanej sumy, komornik sprzeda weksel. Dokonany przez komornika indos wywiera skutki indosu wpisanego przez zobowiązanego. Jeżeli na wekslu zostały umieszczone wyrazy "nie na zlecenie" lub inne zastrzeżone równoważnie, komornik może przenieść weksel na nabywcę tylko w formie i ze skutkiem przewidzianym w przepisach o prze- lewie wierzytelności. § 6. Do zbycia weksli przepisy art. 9041 stosuje się odpowiednio. Art. 902. Do skutków zajęcia stosuje się odpowiednio art. 885, 887 i 888, a do skutków nieza- stosowania się do wezwań komornika oraz do obowiązków wynikających z zajęcia - art. 886. Art. 9021 . Zajęcie wierzytelności nie narusza uprawnień wynikających z zamieszczonej w umowie klauzuli kompensacyjnej, o której mowa w ustawie z dnia 2 kwietnia 2004 r. o niektórych zabezpieczeniach finansowych (Dz.U. Nr 91, poz. 871). Art. 903. Jeżeli zajęto wierzytelność, której przedmiotem jest świadczenie z zobowiązania przemiennego z prawem wyboru zastrzeżonym dla dłużnika, przeciwko któremu toczy się postępowanie egzekucyjne, prawo to przechodzi na wierzyciela, jeżeli dłużnik, wezwany przez komornika do dokonania wyboru, w ciągu tygodnia z prawa tego nie skorzysta. Art. 904. Jeżeli obowiązek dłużnika zajętej wierzytelności zależy od wzajemnego świadczenia dłużnika, przeciwko któremu toczy się postępowanie egzekucyjne, które polega na wydaniu rzeczy znajdującej się w jego władaniu, a obowiązek wydania tej rzeczy został już orzeczony prawomocnym wyrokiem lub stwierdzony innym tytułem egze- kucyjnym, komornik odbierze dłużnikowi zajętej wierzytelności tytuł egzekucyjny i Liczba stron : 29 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc3 29 po uzyskaniu na nim klauzuli wykonalności odbierze rzecz dłużnikowi, przeciwko któremu toczy się postępowanie egzekucyjne, jeżeli to jest konieczne do uzyskania świadczenia od dłużnika zajętej wierzytelności. Art. 9041 . § 1. Na wniosek wierzyciela jego zaspokojenie nastąpi przez sprzedaż wierzytelno- ści w drodze licytacji lub z wolnej ręki, o ile nie sprzeciwia się temu charakter zajętej wierzytelności. § 2. Sprzedaży wierzytelności dokonuje się w drodze licytacji prowadzonej według przepisów o egzekucji z ruchomości. Cena wywołania wynosi połowę sumy, na którą składa się wartość egzekwowanej wierzytelności oraz należne od niej od- setki liczone od dnia ich wymagalności do dnia licytacji. Nabycie nie może na- stąpić poniżej ceny wywołania. § 3. Za zgodą dłużnika zajęta wierzytelność może zostać sprzedana z wolnej ręki, po cenie przez niego wskazanej, jeżeli sprzedaż za tę cenę nie narusza interesów wie- rzycieli. Dłużnik może też wskazać osobę nabywcy oraz inne warunki sprzedaży. Zgoda dłużnika na sprzedaż z wolnej ręki nie jest potrzebna, gdy wierzytelność była wymagalna przed dniem zajęcia. W takim jednak wypadku cena zbycia nie może być niższa od 60% oszacowania wraz z odsetkami liczonymi do dnia sprze- daży. Art. 905. § 1. Jeżeli zajęta została wierzytelność, z mocy której mają być wydane dłużnikowi na własność ruchomości, będą one wydane komornikowi w miejscu, w którym miały być wydane dłużnikowi. Zajęcie ruchomości dokonane jest przez samo zajęcie wierzytelności o ich wydanie. § 2. Dalsza egzekucja z tych ruchomości będzie prowadzona według przepisów o egzekucji z ruchomości. Art. 906. § 1. Jeżeli została zajęta wierzytelność, z mocy której dłużnikowi, przeciwko które- mu toczy się postępowanie egzekucyjne, jako właścicielowi ma być wydana nieruchomość, komornik odda wydaną nieruchomość w zarząd dłużnikowi. Na wniosek wierzyciela komornik ustanowi zarządcą inną osobę. § 2. Egzekucja z tej nieruchomości i zarząd prowadzone będą według przepisów o egzekucji z nieruchomości. Art. 907. Przepis artykułu poprzedzającego stosuje się odpowiednio w wypadku, gdy przed- miotem zajętej wierzytelności jest statek morski wpisany do rejestru okrętowego. Art. 908. § 1. Jeżeli po zajęciu wierzytelności należyte wykonanie praw dłużnika lub wierzy- ciela tego wymaga, sąd na wniosek wierzyciela lub dłużnika, stosownie do okoliczności, ustanowi kuratora lub zarządcę albo nakaże sprzedaż prawa. Na postanowienie sądu przysługuje zażalenie. Liczba stron : 30 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc3 30 § 2. Do zarządu i sprzedaży stosuje się odpowiednio przepisy o zarządzie w toku egzekucji z nieruchomości i o sprzedaży ruchomości. Dział IVa Egzekucja z innych praw majątkowych Art. 909. Przepisy o egzekucji z wierzytelności stosuje się odpowiednio do egzekucji z innych praw majątkowych, jeżeli przepisy poniższe nie stanowią inaczej. Art. 910. § 1. Do egzekucji z praw majątkowych komornik przystąpi przez zajęcie prawa. W tym celu komornik: 1) zawiadomi dłużnika, że nie wolno mu rozporządzać, obciążać ani realizować zajętego prawa, jak również nie wolno mu pobierać żadnego świadczenia przysługującego z zajętego prawa; 2) zawiadomi osobę, która z zajętego prawa jest obciążona obowiązkiem wzglę- dem dłużnika, by obowiązku tego wobec dłużnika nie realizowała, a wynikające z prawa świadczenia pieniężne uiszczała komornikowi lub na rachunek depozy- towy sądu, oraz wzywa tę osobę by w terminie tygodnia złożyła oświadczenie, czy inne osoby roszczą sobie pretensje do zajęcia prawa, czy i w jakim sądzie lub przed jakim organem toczy się lub toczyła się sprawa o zajęte prawo, jak również czy oraz o jakie roszczenie skierowana jest egzekucja do zajętego pra- wa. § 2. Prawo jest zajęte z chwilą doręczenia zawiadomienia osobie, która z mocy zaję- tego prawa jest obciążona obowiązkiem wobec dłużnika. Jednakże jeżeli za- wiadomienie o zajęciu zostało doręczone dłużnikowi wcześniej, skutki zajęcia powstają wobec dłużnika z chwilą doręczenia mu zawiadomienia o zajęciu. § 3. Jeżeli prawo majątkowe, które ma być zajęte, jest tego rodzaju, że nie ma ozna- czonej osoby obciążonej obowiązkiem względem dłużnika, zajęcie jest dokonane z chwilą doręczenia zawiadomienia dłużnikowi. § 4. W stosunku do każdego, kto wiedział o wszczęciu egzekucji skutki zajęcia po- wstają z chwilą, gdy o wszczęciu egzekucji powziął wiadomość, choćby zawia- domienie, o którym mowa w § 1, nie zostało jeszcze doręczone. Art. 9101 . Dokonując zajęcia prawa z patentu, prawa ochronnego na wzór użytkowy, prawa z rejestracji wzoru zdobniczego, prawa z rejestracji znaku towarowego, prawa z reje- stracji topografii układu scalonego komornik przesyła do Urzędu Patentowego Rze- czypospolitej Polskiej wniosek o wpis informacji o zajęciu prawa do właściwego rejestru. Liczba stron : 31 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc3 31 Art. 9102 . § 1. Z mocy zajęcia wierzyciel może wykonywać wszelkie uprawnienia majątkowe dłużnika wynikające z zajętego prawa, które są niezbędne do zaspokojenia wie- rzyciela w drodze egzekucji, może również podejmować wszelkie działania, które są niezbędne do zachowania prawa. § 2. Jeżeli zachodzi potrzeba realizacji innych uprawnień wynikających z zajętego prawa niż wymienione w § 1, sąd na wniosek dłużnika lub wierzyciela albo z urzędu ustanowi zarządcę. Do zarządcy stosuje się odpowiednio przepisy o za- rządzie w egzekucji z nieruchomości. Art. 9103 . Do egzekucji z prawa majątkowego wchodzącego w skład majątku wspólnego mał- żonków stosuje się odpowiednio przepisy art. 9231 . Art. 9104 . § 1. Do oszacowania zajętego prawa komornik powołuje biegłego. § 2. Wycena biegłego nie jest potrzebna, jeżeli strony zgodnie ustaliły wartość zaję- tego prawa albo jeżeli w okresie trzech miesięcy przed dokonaniem zajęcia za- jęte prawo było oszacowane dla celów obrotu rynkowego lub w drodze umowy ustalono jego wartość dla potrzeb takiego obrotu. § 3. W przypadkach wskazanych w § 2 za wartość prawa przyjmuje się wartość prawa ustaloną zgodnie przez strony albo we wcześniejszej umowie lub oszacowaniu. Art. 911. Na żądanie wierzyciela komornik sporządzi opis zajętego prawa majątkowego. Art. 9111 . W opisie komornik zamieści w szczególności: 1) rodzaj zajętego prawa; 2) oznaczenie osób uprawnionych oraz rodzaj przysługujących im uprawnień albo stwierdzenie o braku informacji o ich istnieniu; 3) oznaczenie osób zobowiązanych, jeżeli są, i rodzaj ciążących na nich obo- wiązków; 4) w razie istnienia sporu co do treści prawa lub rodzaju przysługujących uprawnień, rodzaj sporu, osoby dochodzące tych roszczeń oraz oznaczenie sądu lub innego organu, przed którym spór się toczy. Art. 9112 . § 1. Zajęcie praw dłużnika przysługujących mu na wypadek wystąpienia ze spółki cywilnej lub jej rozwiązania dokonane jest z chwilą powiadomienia dłużnika o zajęciu. O zajęciu komornik powiadomi pozostałych wspólników, jeżeli ich ad- resy zostaną komornikowi podane przez którąkolwiek ze stron. Liczba stron : 32 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc3 32 § 2. Pozostali wspólnicy w terminie dwóch tygodni od dnia zajęcia są obowiązani przedstawić komornikowi wykaz przedmiotów, wierzytelności i praw, które przypadną dłużnikowi na wypadek wystąpienia ze spółki lub jej rozwiązania. Przepisy art. 886 stosuje się odpowiednio. Art. 9113 . Zajmując udział wspólnika w spółce handlowej albo prawa wspólnika z tytułu udzia- łu w takiej spółce, którymi wspólnikowi wolno rozporządzać, jak również prawa majątkowe akcjonariusza, komornik powiadomi o zajęciu spółkę oraz zgłosi ten fakt sądowi rejestrowemu. Art. 9114 . Zajęcie prawa obejmuje również wszelkie wierzytelności i roszczenia przysługujące dłużnikowi z tytułu zajętego prawa, nawet jeżeli powstały po zajęciu. Art. 9115 . Jeżeli z zajętego prawa wynika wymagalne roszczenie, komornik wezwie dłużnika zajętej wierzytelności, aby spełnił świadczenie wierzycielowi lub komornikowi. Przepisy art. 887 stosuje się odpowiednio. Art. 9116 . § 1. Zaspokojenie wierzyciela z zajętego prawa następuje z dochodu, jeżeli zajęte prawo przynosi dochód, albo z realizacji lub sprzedaży prawa. § 2. Zaspokojenie z dochodu lub realizacji prawa, jeżeli nie nastąpi w trybie art. 9115 , następuje w drodze egzekucji przez zarząd przymusowy. Przepisy art. 10641 -106411 stosuje się odpowiednio. § 3. Sprzedaży prawa dokonuje się w drodze licytacji prowadzonej według przepisów o egzekucji z ruchomości z zachowaniem przepisów poniższych. Art. 9117 . § 1. Jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, komornik może sprzedać zajęte prawo z wolnej ręki po cenie nie niższej niż 75% ceny oszacowania. Sprzedaż ta nie może nastąpić wcześniej niż czternastego dnia od oszacowania. § 2. Na wniosek dłużnika, za zgodą wierzyciela, sprzedaż może nastąpić bez osza- cowania prawa. Sprzedaż za wskazaną przez dłużnika cenę może nastąpić, gdy nie naruszyło to interesów wierzycieli. Dłużnik winien wówczas wskazać cenę minimalną, poniżej której sprzedaż nie może być dokonana. Dłużnik może wskazać osobę nabywcy albo też wskazać kilka osób uprawnionych do nabycia oraz kolejność, w jakiej prawo nabycia będzie im przysługiwało. § 3. Jeżeli sprzedaż nie dojdzie do skutku w terminie tygodnia od dnia, w którym wie- rzyciel wyraził zgodę na sprzedaż, komornik sprzedaje zajęte prawo w drodze li- cytacji, chyba że wierzyciel wyrazi zgodę na ponowną sprzedaż z wolnej ręki. Art. 9118 . Liczba stron : 33 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc3 33 § 1. Do egzekucji z instrumentów finansowych zapisanych na rachunku papierów wartościowych lub innym rachunku, komornik przystąpi przez ich zajęcie. W tym celu komornik: 1) zawiadamia dłużnika, że nie wolno mu odbierać żadnego świadczenia, jak również rozporządzać, z wyjątkiem zleceń, o których mowa w § 2, zajętymi instrumentami finansowymi czy wartościami zebranymi na rachunku; 2) wezwie podmiot prowadzący działalność maklerską, w którym dłużnik ma rachunek, by nie wykonywał dyspozycji dłużnika, z wyjątkiem zleceń, o któ- rych mowa w § 2, ani też nie wypłacał dłużnikowi pieniędzy ulokowanych na jego rachunku, lecz zajęte sumy pieniężne do wysokości egzekwowanej na- leżności wydał komornikowi lub złożył na rachunek depozytowy sądu. § 2. Jeżeli znajdujące się na rachunku dłużnika sumy pieniężne nie wystarczają na pokrycie egzekwowanego roszczenia, podmiot prowadzący działalność makler- ską, w którym dłużnik ma rachunek, niezwłocznie wzywa dłużnika, aby w ter- minie trzech dni złożył zlecenie sprzedaży celem zaspokojenia wierzyciela przez okres miesiąca, wskazując, które ze zdeponowanych instrumentów finan- sowych mają być przedmiotem zlecenia sprzedaży. Jeżeli zajęto instrumenty finansowe, które wcześniej były zajęte na podstawie postanowienia o zabezpie- czeniu, dyspozycja dłużnika dotycząca zlecenia ich sprzedaży będzie wykona- na po zajęciu dokonanym w egzekucji, jeżeli samo zlecenie sprzedaży dłużnik złożył w terminie określonym w art. 7521 . § 3. Jeżeli dłużnik nie dokona czynności, o której mowa w § 2, albo pomimo wyko- nania czynności nie dojdzie do sprzedaży instrumentów finansowych, prowa- dzący rachunek w terminie trzech dni powiadamia wierzyciela, za pośrednic- twem komornika, jakie instrumenty finansowe umieszczone są na rachunku. Wie- rzyciel składa zlecenie dokonania sprzedaży wybranych instrumentów finanso- wych. § 4. W razie niezłożenia przez wierzyciela w terminie dwóch tygodni zlecenia, o którym mowa w § 3, albo gdy sprzedaż na zlecenie wierzyciela nie doszła do skutku przez okres roku, egzekucję umarza się. § 5. Jeżeli zajęcia dokonano na rzecz dwu lub więcej wierzycieli, zlecenie, o któ- rym mowa w § 3, składa kurator ustanowiony w trybie art. 908, chyba że wie- rzyciele złożą zgodny wniosek o sprzedaży instrumentów finansowych. W ra- zie ustanowienia kuratora termin dwutygodniowy liczy się od dnia powołania kuratora. Art. 912. § 1. Jeżeli zajęte zostało prawo, z mocy którego dłużnik może żądać działu majątku, zajęcie obejmuje wszystko to, co dłużnikowi z działu przypadnie. Gdy dłużnik otrzyma z działu nieruchomość lub ułamkową jej część, sąd przeprowadziwszy dział zawiadomi o zajęciu sąd właściwy do prowadzenia księgi wieczystej w celu ujawnienia zajęcia przez wpis w księdze wieczystej lub złożenie zawia- domienia do zbioru dokumentów. Jeżeli wierzyciel w ciągu miesiąca po ukoń- czeniu działu nie zażądał przeprowadzenia egzekucji z mienia przypadłego dłużnikowi, przedmioty majątkowe, z których egzekucji nie żądał, będą wolne od zajęcia. Liczba stron : 34 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc3 34 § 2. O zajęciu prawa, z mocy którego dłużnik może żądać działu, komornik zawia- domi wskazane przez wierzyciela osoby, przeciwko którym dłużnikowi przy- sługuje prawo żądania działu. Dział V Wyjawienie majątku Art. 913. § 1. Jeżeli zajęty w egzekucji majątek dłużnika nie rokuje zaspokojenia egzekwo- wanych należności lub jeżeli wierzyciel wykaże, że na skutek prowadzonej eg- zekucji nie uzyskał w pełni zaspokojenia swej należności, może on żądać zo- bowiązania dłużnika do złożenia wykazu majątku z wymienieniem rzeczy i miejsca, gdzie się znajdują, przypadających mu wierzytelności i innych praw majątkowych oraz do złożenia przyrzeczenia według roty: ,,Świadomy znacze- nia mych słów i odpowiedzialności przed prawem zapewniam, że złożony przeze mnie wykaz majątku jest prawdziwy i zupełny". § 2. Wierzyciel może żądać wyjawienia majątku także przed wszczęciem egzekucji, jeżeli uprawdopodobni, że nie uzyska zaspokojenia w pełni swej należności ze znanego mu majątku albo z przypadających dłużnikowi bieżących świadczeń periodycznych za okres sześciu miesięcy. Art. 914. § 1. Wniosek o nakazanie dłużnikowi wyjawienia majątku składa się w sądzie wła- ściwości ogólnej dłużnika. § 2. Do wniosku należy dołączyć odpis protokołu zajęcia lub inne dokumenty uza- sadniające obowiązek wyjawienia majątku, a jeżeli wniosek złożono przed wszczęciem egzekucji, także tytuł wykonawczy. Art. 915. § 1. Sąd rozpoznaje wniosek po wezwaniu i wysłuchaniu stron, jeżeli się stawią. § 2. Wykaz i przyrzeczenie sąd odbierze niezwłocznie. W uzasadnionych wypadkach sąd może wyznaczyć dłużnikowi termin nie dłuższy niż tydzień. § 3. Na postanowienie sądu w przedmiocie wyjawienia majątku przysługuje zażale- nie. Wniesienie zażalenia nie tamuje wykonania postanowienia o wyjawieniu majątku. Sąd może postąpić stosownie do art. 396. Art. 916. Jeżeli dłużnik bez usprawiedliwionej przyczyny nie stawi się do sądu w celu złoże- nia wykazu lub przyrzeczenia albo stawiwszy się wykazu nie złoży lub odmówi od- powiedzi na zadane mu pytanie albo odmówi złożenia przyrzeczenia, sąd może ska- zać go na grzywnę lub nakazać przymusowe doprowadzenie oraz może zastosować areszt nieprzekraczający miesiąca, z uwzględnieniem art. 276 § 2. O skutkach tych dłużnik powinien być pouczony w wezwaniu na posiedzenie. Liczba stron : 35 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc3 35 Art. 917. § 1. W razie zastosowania środków przymusu dłużnik może w każdej chwili złożyć wykaz i przyrzeczenie. W wypadku gdy zastosowano wobec niego areszt, dłużnik może domagać się stawienia go przed sąd w celu złożenia wykazu i przyrzeczenia. W wypadku tym sąd nie wzywając wierzyciela niezwłocznie przyjmie wykaz i odbierze przyrzeczenie, po czym zwolni dłużnika. § 2. Wierzyciel, który nie był obecny przy tych czynnościach, może żądać ponow- nego wezwania dłużnika w celu zadania mu pytań zmierzających do wykrycia przedmiotów, do których mogłaby być skierowana egzekucja. Niestawiennic- two dłużnika lub odmowa odpowiedzi albo dodatkowego złożenia przyrzecze- nia pociąga za sobą skutki wymienione w artykule poprzedzającym. O skut- kach tych dłużnik powinien być pouczony w wezwaniu na posiedzenie. Art. 918. (uchylony). Art. 9181 . Dłużnik, który złożył przyrzeczenie lub do którego zastosowano środki przymusu, obowiązany jest do złożenia nowego wykazu i przyrzeczenia na żądanie tego samego lub innego wierzyciela, gdy od złożenia przyrzeczenia lub wyczerpania środków przymusu upłynął okres jednego roku. Art. 919. Za osobę, która nie ma zdolności procesowej, wykaz i przyrzeczenie obowiązany jest złożyć jej przedstawiciel ustawowy. Art. 920. § 1. Przepisy niniejszego działu stosuje się odpowiednio do egzekucji prowadzonej z urzędu, a także egzekucji alimentów. § 2. W razie egzekucji alimentów sąd prowadzi postępowanie o wyjawienie majątku także na wniosek komornika. Art. 9201. § 1. Przepisy art. 913-917, 919 i 920 stosuje się odpowiednio do wyjawienia przez dłużnika stanu oszczędności na rachunkach bankowych w związku z żądaniem wydania książeczki oszczędnościowej lub innego dowodu posiadania wkładu. W wykazie majątku dłużnik jest obowiązany podać, czy i jakie oszczędności ma na rachunku bankowym, w jakim banku zostały zgromadzone, jeżeli zaś nie posiada dowodu bankowego, jest obowiązany wskazać osobę, u której znajduje się ten dowód. § 2. Uchylenie się dłużnika od wydania książeczki oszczędnościowej lub innego od- powiedniego dowodu albo wskazania osoby, u której się one znajdują, powo- duje takie skutki, jak odmowa złożenia wykazu albo udzielenia odpowiedzi na pytanie (art. 916). Liczba stron : 36 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc3 36 Dział VI Egzekucja z nieruchomości Rozdział 1 Przepisy wstępne Art. 921. § 1. Egzekucja z nieruchomości należy do komornika działającego przy sądzie, w którego okręgu nieruchomość jest położona. Wierzyciel może dokonać wyboru komornika działającego przy sądzie, w którego okręgu nieruchomość jest poło- żona, nawet jeżeli nieruchomość nie jest położona w jego rewirze. § 2. Jeżeli nieruchomość jest położona w okręgu kilku sądów, wybór należy do wie- rzyciela. Jednakże z postępowaniem wszczętym na wniosek jednego wierzycie- la połączone będą postępowania wszczęte na wniosek innych wierzycieli. W tym celu komornik, który rozpoczął egzekucję, o wszczęciu, a następnie o ukończeniu egzekucji zawiadomi komornika, do którego, stosownie do para- grafu poprzedzającego, mogłaby należeć egzekucja. Art. 922. Uczestnikami postępowania oprócz wierzyciela i dłużnika są również osoby, którym przysługują prawa rzeczowe ograniczone lub roszczenia albo prawa osobiste zabez- pieczone na nieruchomości, a gdy przedmiotem egzekucji jest użytkowanie wieczy- ste, także organ, który zawarł umowę o użytkowanie wieczyste. Rozdział 2 Zajęcie Art. 923. Wskutek wniosku wierzyciela o wszczęcie egzekucji z nieruchomości wymienionej we wniosku komornik wzywa dłużnika, aby zapłacił dług w ciągu dwóch tygodni pod rygorem przystąpienia do opisu i oszacowania. Art. 9231 . § 1. Tytuł wykonawczy wystawiony przeciwko osobie pozostającej w związku małżeńskim stanowi podstawę do zajęcia nieruchomości wchodzącej w skład majątku wspólnego. Dalsze czynności egzekucyjne dopuszczalne są na pod- stawie tytułu wykonawczego wystawionego przeciwko obojgu małżonkom. § 2. Jeżeli małżonek dłużnika sprzeciwi się zajęciu, o sprzeciwie komornik nie- zwłocznie zawiadamia wierzyciela, który w terminie tygodniowym powinien wystąpić o nadanie przeciwko małżonkowi dłużnika klauzuli wykonalności pod rygorem umorzenia egzekucji z zajętej nieruchomości. Liczba stron : 37 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc3 37 Art. 924. Jednocześnie z wysłaniem dłużnikowi wezwania komornik przesyła do sądu właści- wego do prowadzenia księgi wieczystej wniosek o dokonanie w księdze wieczystej wpisu o wszczęciu egzekucji lub o złożenie wniosku do zbioru dokumentów. Art. 925. § 1. W stosunku do dłużnika nieruchomość jest zajęta z chwilą doręczenia mu we- zwania. W stosunku do dłużnika, któremu nie doręczono wezwania, jako też w stosunku do osób trzecich, nieruchomość jest zajęta z chwilą dokonania wpisu w księdze wieczystej lub złożenia wniosku komornika do zbioru dokumentów. § 2. Jednakże w stosunku do każdego, kto wiedział o wszczęciu egzekucji, skutki zajęcia powstają z chwilą, gdy o wszczęciu egzekucji powziął wiadomość, chociażby wezwanie nie zostało jeszcze dłużnikowi wysłane ani wpis w księ- dze wieczystej nie był jeszcze dokonany. § 3. O dokonanym zajęciu komornik zawiadamia wierzyciela. Art. 926. § 1. Postępowania egzekucyjne toczące się co do kilku nieruchomości tego samego dłużnika lub co do kilku części tej samej nieruchomości, jak również postępo- wania egzekucyjne dotyczące części nieruchomości i jej całości, mogą być po- łączone w jedno postępowanie, jeżeli odpowiada to celowi egzekucji, a nie ma przeszkód natury prawnej lub gospodarczej. Połączenie zarządza na wniosek jednej ze stron komornik, a gdy nieruchomości są położone w okręgach róż- nych sądów rejonowych, sąd okręgowy przełożony nad sądem rejonowym, w którego okręgu wszczęto pierwszą egzekucję. § 2. Postępowanie można rozdzielić, jeżeli w dalszym jego toku odpadną przyczyny, które spowodowały połączenie. Art. 927. Wierzyciel, który skierował egzekucję do nieruchomości po jej zajęciu przez innego wierzyciela, przyłącza się do postępowania wszczętego wcześniej i nie może żądać powtórzenia czynności już dokonanych; poza tym ma te same prawa co pierwszy wierzyciel. Art. 928. W celu dopilnowania praw osoby, której miejsce pobytu nie jest znane i której z po- wodu nieobecności nie można dokonywać doręczeń, sąd na wniosek komornika ustanowi kuratora do zastępowania osoby nieobecnej. Kurator będzie wykonywał swe czynności także w interesie innych osób, którym w dalszym toku postępowania doręczenia nie będą mogły być dokonane. Kurator może jednak reprezentować rów- nocześnie tylko osoby, których interesy nie są sprzeczne. Liczba stron : 38 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc3 38 Art. 929. § 1. Zajęcie obejmuje nieruchomość i to wszystko, co według przepisów prawa rze- czowego stanowi przedmiot obciążenia hipoteką. § 2. Jeżeli egzekucję prowadzi się w poszukiwaniu należności z umów ubezpiecze- nia lub wierzytelności zabezpieczonych hipoteką, zajęcie obejmuje także prawa wynikające z umów ubezpieczenia przedmiotów wymienionych w paragrafie poprzedzającym. § 3. Komornik z urzędu zbada, czy ruchomości, wierzytelności lub prawa zajęte we- dług przepisów § 1 i § 2 nie są obciążone zastawem rejestrowym. Przepisy art. 8051 § 1 i § 4 stosuje się odpowiednio. Art. 930. § 1. Rozporządzenie nieruchomością po jej zajęciu nie ma wpływu na dalsze postę- powanie. Nabywca może uczestniczyć w postępowaniu w charakterze dłużni- ka. W każdym razie czynności egzekucyjne są ważne tak w stosunku do dłuż- nika, jak i w stosunku do nabywcy. § 2. Rozporządzenia przedmiotami podlegającymi zajęciu razem z nieruchomością po ich zajęciu są nieważne. Nie dotyczy to rozporządzeń zarządcy nieruchomo- ści w zakresie jego ustawowych uprawnień. § 3. Obciążenie przez dłużnika nieruchomości po jej zajęciu jest nieważne. Art. 931. § 1. Zajętą nieruchomość pozostawia się w zarządzie dłużnika, do którego stosuje się wówczas przepisy o zarządcy. § 2. Jeżeli prawidłowe sprawowanie zarządu tego wymaga, sąd odejmie dłużnikowi zarząd i ustanowi innego zarządcę; to samo dotyczy ustanowionego zarządcy. § 3. Sąd oddali wniosek o ustanowienie innego zarządcy, jeżeli sprawowanie zarzą- du wymaga kosztów, na których pokrycie nie wystarczają na razie dochody bieżące, a wnioskodawca nie złoży w ciągu tygodnia kwoty wyznaczonej przez sąd. § 4. Jeżeli dłużnik, któremu odjęto zarząd, w chwili zajęcia korzystał z pomieszczeń w zajętej nieruchomości, należy mu je pozostawić. Sąd może jednak na wnio- sek wierzyciela zarządzić odebranie pomieszczeń, jeżeli dłużnik lub jego do- mownik przeszkadza zarządcy w wykonywaniu zarządu. Zarządca może za- trudnić dłużnika i jego rodzinę za wynagrodzeniem, które ustali sąd. Art. 932. (uchylony). Art. 933. Jeżeli zarządca przy obejmowaniu zarządu napotyka przeszkody, komornik na pole- cenie sądu wprowadza go w zarząd nieruchomości. Liczba stron : 39 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc3 39 Art. 934. Po ustanowieniu zarządcy komornik wzywa wskazane przez wierzyciela osoby, aby przypadające od nich tak zaległe, jak i przyszłe świadczenia, które stanowią dochód z nieruchomości, uiszczały do rąk zarządcy. W wezwaniu należy uprzedzić, że uisz- czenie do rąk dłużnika będzie bezskuteczne w stosunku do wierzyciela. Art. 935. § 1. Zarządca zajętej nieruchomości obowiązany jest wykonywać czynności po- trzebne do prowadzenia prawidłowej gospodarki. Ma on prawo pobierać za- miast dłużnika wszelkie pożytki z nieruchomości, spieniężać je w granicach zwykłego zarządu oraz prowadzić sprawy, które przy wykonywaniu takiego za- rządu okażą się potrzebne. W sprawach wynikających z zarządu nieruchomo- ścią zarządca może pozywać i być pozywany. § 2. Zarządcy wolno zaciągać tylko takie zobowiązania, które mogą być zaspokojo- ne z dochodów z nieruchomości i są gospodarczo uzasadnione. § 3. Czynności przekraczające zakres zwykłego zarządu zarządca może wykonywać tylko za zgodą stron, a w jej braku - za zezwoleniem sądu, który przed wyda- niem postanowienia wysłucha wierzyciela, dłużnika i zarządcę, chyba że zwło- ka groziłaby szkodą. Art. 936. Zarząd nie ma wpływu na umowy najmu lub dzierżawy obowiązujące w chwili jego ustanowienia. Zarządcy wolno jednak wypowiadać tego rodzaju umowy z zachowa- niem obowiązujących przepisów oraz zawierać umowy na czas przyjęty przez zwy- czaj miejscowy. Do wydzierżawiania nieruchomości wymagana jest zgoda stron, a w jej braku - zezwolenie sądu. Art. 937. § 1. Zarządca składa sądowi w wyznaczonych terminach co najmniej raz w roku oraz po ukończeniu zarządu sprawozdania ze swych czynności, jak również udokumentowane sprawozdania rachunkowe. § 2. Sąd po wysłuchaniu wierzycieli, dłużnika i zarządcy oraz po rozpatrzeniu spra- wozdań, a zwłaszcza przedstawionych w nich pozycji rachunkowych, zatwier- dza sprawozdania zarządcy albo odmawia ich zatwierdzenia w całości lub w części. Art. 938. § 1. Zarządca odpowiada za szkodę wyrządzoną na skutek nienależytego wykony- wania obowiązków. § 2. Zarządca, który bez usprawiedliwionej przyczyny nie złożył w oznaczonym terminie przepisanego sprawozdania lub nie wykonał innych przez sąd wyda- nych poleceń, może być skazany na grzywnę. Liczba stron : 40 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc3 40 Art. 939. § 1. Zarządca może żądać wynagrodzenia oraz zwrotu wydatków, które w związku z zarządem poniósł z własnych funduszów. Wysokość wynagrodzenia sąd określi odpowiednio do nakładu pracy i dochodowości nieruchomości. § 2. Jednakże zarządcy, który jest dłużnikiem, nie należy się wynagrodzenie; może on tylko pokrywać z pożytków z nieruchomości najkonieczniejsze potrzeby własne i rodziny w rozmiarze, jaki oznaczy sąd, oraz swoje wydatki związane z zarządem. § 3. (uchylony). § 4. Roszczeń o wynagrodzenie za sprawowanie zarządu i o zwrot poniesionych w związku z zarządem wydatków nie można dochodzić powództwem. Zarządca traci roszczenia, jeżeli ich nie zgłosił w ciągu miesiąca po ustąpieniu z zarządu lub po jego ustaniu. Art. 940. Z dochodów z nieruchomości zarządca pokrywa w następującej kolejności: 1) koszty egzekucji wraz ze swoim wynagrodzeniem oraz zwrot własnych wy- datków; 2) bieżące należności pracowników zatrudnionych w nieruchomości lub w przedsiębiorstwach znajdujących się na niej i należących do dłużnika; 3) bieżąco przypadające w toku zarządu alimenty przyznane wykonalnym wyro- kiem sądowym od dłużnika. Uprawnienie to nie przysługuje członkom rodzi- ny dłużnika pozostającym z nim we wspólnym gospodarstwie domowym w chwili wszczęcia egzekucji; 4) bieżące należności podatkowe z nieruchomości oraz bieżące należności z ty- tułu ubezpieczenia społecznego pracowników wymienionych w pkt 2; 5) zobowiązania związane z wykonywaniem zarządu; 6) należności z tytułu ubezpieczenia nieruchomości, jej przynależności i pożyt- ków. Art. 941. Nadwyżkę dochodów po pokryciu wydatków wymienionych w art. 940 za czas do dnia przejścia własności nieruchomości na nabywcę zarządca składa na rachunek depozytowy sądu. Nadwyżkę dołącza się do ceny, która będzie uzyskana za nieru- chomości. Jeżeli egzekucja ulega umorzeniu, nadwyżkę tę otrzymuje dłużnik. Rozdział 3 Opis i oszacowanie Art. 942. Po upływie terminu określonego w wezwaniu dłużnika do zapłaty długu komornik na wniosek wierzyciela dokonuje opisu i oszacowania zajętej nieruchomości. Liczba stron : 41 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc3 41 Art. 943. § 1. Przy wniosku o dokonanie opisu i oszacowania wierzyciel powinien: 1) złożyć wyciąg - a w razie potrzeby odpis księgi wieczystej albo zaświad- czenie sądu wystawione na podstawie zbioru dokumentów prowadzone- go dla nieruchomości, zawierające wskazanie jej właściciela i wykaz ujawnionych w tym zbiorze obciążeń, jeżeli zaś nieruchomość jest objęta katastrem nieruchomości - także odpowiedni wyciąg; 2) wskazać miejsce zamieszkania uczestników postępowania. § 2. Jeżeli nieruchomość nie ma księgi wieczystej, wierzyciel powinien złożyć inny dokument stwierdzający własność dłużnika. § 3. Dokumentów wskazanych w paragrafie poprzedzającym może żądać od wła- ściwych organów także komornik. Uwaga! do czasu przekształcenia ewidencji gruntów i budynków w kataster nieru- chomości użyte w art. 943 § 1 pkt 1 pojęcie ,,kataster nieruchomości" oznacza tę ewidencję. Art. 944. (uchylony). Art. 945. § 1. O terminie opisu i oszacowania komornik zawiadamia znanych mu uczestni- ków. § 2. Komornik wzywa ponadto przez obwieszczenie publiczne w budynku sądo- wym i w lokalu wójta, (burmistrza, prezydenta miasta) uczestników, o których nie ma wiadomości, oraz inne osoby, które roszczą sobie prawa do nierucho- mości i przedmiotów razem z nią zajętych, aby przed ukończeniem opisu zgło- siły swoje prawa. § 3. Zawiadomienia i obwieszczenia powinny być dokonane nie później niż na dwa tygodnie przed rozpoczęciem opisu. Art. 946. § 1. Na wniosek wierzyciela lub dłużnika, zgłoszony nie później niż podczas opisu i oszacowania, jak również z urzędu może być wystawiona na licytację wydzie- lona część zajętej nieruchomości, której cena wywołania wystarcza na zaspo- kojenie wierzyciela egzekwującego. O wydzieleniu rozstrzyga komornik po oszacowaniu nieruchomości. § 2. Na postanowienie sądu przysługuje zażalenie. § 3. W razie wydzielenia części, dalsze postępowanie co do reszty nieruchomości będzie zawieszone do czasu ukończenia licytacji wydzielonej części. Art. 947. § 1. W protokole opisu i oszacowania komornik wymieni: 1) oznaczenie nieruchomości, jej granice, a w miarę możności jej obszar oraz oznaczenie księgi wieczystej lub zbioru dokumentów; Liczba stron : 42 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc3 42 2) budowle i inne urządzenia ze wskazaniem ich przeznaczenia gospodarczego oraz przynależności nieruchomości, jak również zapasy objęte zajęciem; 3) stwierdzone prawa i obciążenia; 4) umowy ubezpieczenia; 5) osoby, w których posiadaniu znajduje się nieruchomość, jej przynależności i pożytki; 6) sposób korzystania z nieruchomości przez dłużnika; 7) oszacowanie z podaniem jego podstaw; 8) zgłoszone prawa do nieruchomości; 9) inne szczegóły istotne dla oznaczenia lub oszacowania nieruchomości. § 11 . Jeżeli na ruchomościach, wierzytelnościach lub prawach zajętych wspólnie z nieruchomością ustanowiony został zastaw rejestrowy, w opisie należy wymie- nić przedmiot obciążony zastawem rejestrowym oraz wierzytelność, którą za- staw ten zabezpiecza. § 2. Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości określi szczegółowy sposób prze- prowadzenia opisu i oszacowania nieruchomości. Art. 948. § 1. Oszacowania nieruchomości dokonuje powołany przez komornika biegły uprawniony do szacowania nieruchomości na podstawie odrębnych przepisów. Jeżeli jednak nieruchomość była w okresie sześciu miesięcy przed zajęciem oszacowana dla potrzeb obrotu rynkowego i oszacowanie to odpowiada wymo- gom oszacowania nieruchomości w egzekucji z nieruchomości, nowego osza- cowania nie dokonuje się. § 2. W oszacowaniu należy podać osobno wartość nieruchomości, budowli i innych urządzeń, przynależności i pożytków oraz osobno wartość całości, jak również wartość części nieruchomości, która w myśl art. 946 została wydzielona celem wystawienia oddzielnie na licytację. Wartości powyższe należy podać tak z uwzględnieniem, jak i bez uwzględnienia praw, które pozostają w mocy bez za- liczenia na cenę nabycia, oraz wartości praw nie określonych sumą pieniężną obciążających nieruchomość, w szczególności świadczeń z tytułu takich praw. Art. 949. Jeżeli zostały zgłoszone prawa osób trzecich do nieruchomości, budowli lub innych urządzeń, przynależności lub pożytków albo gdy rzeczy takie znajdują się we włada- niu osób trzecich, oznacza się osobno wartość rzeczy spornej, osobno wartość cało- ści po wyłączeniu tej rzeczy, wreszcie osobno wartość całości tak z uwzględnieniem, jak i bez uwzględnienia praw, które pozostają w mocy bez zaliczenia na cenę naby- cia, oraz wartości praw nie określonych sumą pieniężną, obciążających nierucho- mość, w szczególności świadczeń z tytułu takich praw. Art. 950. Termin do zaskarżenia opisu i oszacowania liczy się od dnia jego ukończenia. Na postanowienie sądu przysługuje zażalenie. Liczba stron : 43 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc3 43 Art. 951. Jeżeli w stanie nieruchomości pomiędzy sporządzeniem opisu i oszacowania a ter- minem licytacyjnym zajdą istotne zmiany, na wniosek wierzyciela lub dłużnika może nastąpić dodatkowy opis i oszacowanie. Rozdział 4 Obwieszczenie o licytacji Art. 952. Zajęta nieruchomość ulega sprzedaży przez licytację publiczną. Termin licytacji nie może być wyznaczony wcześniej niż po upływie dwóch tygodni po uprawomocnie- niu się opisu i oszacowania, ani też przed uprawomocnieniem się wyroku, na pod- stawie którego wszczęto egzekucję. Art. 953. § 1. Komornik ogłosi o licytacji przez publiczne obwieszczenie, w którym wymie- nia: 1) nieruchomość, która ma być sprzedana, ze wskazaniem miejsca jej położenia i przeznaczenia gospodarczego, imienia i nazwiska dłużnika wraz z podaniem księgi wieczystej i miejsca jej przechowania lub z oznaczeniem zbioru doku- mentów i sądu, w którym zbiór ten jest prowadzony; 2) czas i miejsce licytacji; 3) sumę oszacowania i cenę wywołania; 4) wysokość rękojmi, którą licytant przystępujący do przetargu powinien zło- żyć, z zaznaczeniem, że rękojmia może być również złożona w książeczce oszczędnościowej zaopatrzonej w upoważnienie właściciela książeczki do wypłaty całego wkładu stosownie do prawomocnego postanowienia sądu o utracie rękojmi albo w inny wskazany przez komornika sposób; 5) czas, w którym w ciągu dwóch tygodni przed licytacją wolno będzie oglądać nieruchomość oraz przeglądać w sądzie akta postępowania egzekucyjnego; ponadto w obwieszczeniu należy podać: 6) wzmiankę, że prawa osób trzecich nie będą przeszkodą do licytacji i przysą- dzenia własności na rzecz nabywcy bez zastrzeżeń, jeżeli osoby te przed roz- poczęciem przetargu nie złożą dowodu, iż wniosły powództwo o zwolnienie nieruchomości lub przedmiotów razem z nią zajętych od egzekucji i uzyskały w tym zakresie orzeczenie wstrzymujące egzekucję; 7) wyjaśnienie, że użytkowanie, służebności i prawa dożywotnika, jeżeli nie są ujawnione w księdze wieczystej lub przez złożenie dokumentu do zbioru do- kumentów i nie zostaną zgłoszone najpóźniej na trzy dni przed rozpoczęciem licytacji, nie będą uwzględnione w dalszym toku egzekucji i wygasną z chwi- lą uprawomocnienia się postanowienia o przysądzeniu własności. § 2. (uchylony). § 3. (uchylony). Liczba stron : 44 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc3 44 Art. 954. Obwieszczenie o licytacji doręcza się: 1) uczestnikom postępowania; 2) organowi gminy, urzędowi skarbowemu miejsca położenia nieruchomości oraz organom ubezpieczeń społecznych z wezwaniem, aby najpóźniej w ter- minie licytacji zgłosiły zestawienie podatków i innych danin publicznych, należnych do dnia licytacji. Art. 955. § 1. Obwieszczenie o licytacji należy co najmniej dwa tygodnie przed jej terminem ogłosić publicznie w budynku sądowym i w lokalu organu gminy oraz w dzienniku poczytnym w danej miejscowości. § 2. Na wniosek i koszt strony komornik może zarządzić ogłoszenie również w inny wskazany przez nią sposób. § 3. W ogłoszeniu w dzienniku wystarczy oznaczenie nieruchomości, czasu i miej- sca licytacji, sumy oszacowania i ceny wywołania oraz wysokości rękojmi, ja- ką licytant powinien złożyć. Art. 956. Jeżeli egzekucja dotyczy jednej lub kilku nieruchomości położonych w różnych okręgach sądowych, obwieszczenie wywiesza się ponadto we wszystkich właści- wych sądach, a jeżeli obwieszczenie ma być także ogłoszone w prasie, ogłasza się je w dziennikach poczytnych w okręgach tych sądów. Art. 957. (uchylony). Art. 958. § 1. Z chwilą obwieszczenia o licytacji nieruchomości wchodzącej w skład gospo- darstwa rolnego współwłaścicielowi tej nieruchomości, który nie jest dłużni- kiem osobistym, przysługuje aż do trzeciego dnia przed licytacją prawo przeję- cia nieruchomości na własność w cenie nie niższej od sumy oszacowania. Przy wniosku o przejęcie wnioskodawca powinien złożyć rękojmię, chyba że ustawa go od niej zwalnia. § 2. Jeżeli kilku współwłaścicieli zgłosi wniosek o przejęcie, pierwszeństwo przy- sługuje temu z nich, który prowadzi gospodarstwo rolne lub pracuje w nim. Je- żeli warunek ten spełnia kilku współwłaścicieli albo nie spełnia go żaden z nich, sąd przyzna pierwszeństwo temu współwłaścicielowi, który daje najlep- szą gwarancję należytego prowadzenia gospodarstwa rolnego. Art. 959. O pierwszeństwie przejęcia nieruchomości w myśl dwóch artykułów poprzedzają- cych rozstrzyga sąd, wydając postanowienie o przybiciu. Liczba stron : 45 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc3 45 Art. 960. Jeżeli nikt z prawa przejęcia nieruchomości na podstawie trzech artykułów poprze- dzających wcześniej nie skorzysta albo jeżeli przedmiotem egzekucji nie jest nieru- chomość rolna, komornik po dokonaniu obwieszczeń przedstawia akta sądowi. W razie spostrzeżenia niedokładności lub wadliwości postępowania sąd poleci komor- nikowi ich usunięcie. Art. 961. (uchylony). Rozdział 5 Warunki licytacyjne Art. 962. § 1. Przystępujący do przetargu obowiązany jest złożyć rękojmię w wysokości jed- nej dziesiątej części sumy oszacowania. § 2. (uchylony). Art. 963. Rękojmię złożoną przez licytanta, któremu udzielono przybicia, zatrzymuje się; po- zostałym licytantom zwraca się ją niezwłocznie. Art. 964. § 1. Nie składa rękojmi osoba, której przysługuje ujawnione w opisie i oszacowaniu prawo, jeżeli jego wartość nie jest niższa od wysokości rękojmi i jeżeli do tej wysokości znajduje ono pokrycie w cenie wywołania wraz z prawami stwier- dzonymi w opisie i oszacowaniu, korzystającymi z pierwszeństwa przed jej prawem. § 2. Jeżeli w warunkach przewidzianych w paragrafie poprzedzającym wartość pra- wa jest niższa od wysokości rękojmi albo też prawo znajduje tylko częściowe pokrycie w cenie wywołania, wysokość rękojmi obniża się w pierwszym wy- padku do różnicy między pełną rękojmią a wartością prawa, w drugim zaś wy- padku do części wartości prawa nie pokrytej w cenie wywołania. Art. 965. Najniższa suma, za którą nieruchomość można nabyć na pierwszej licytacji (cena wywołania), wynosi trzy czwarte sumy oszacowania. Art. 966. Suma przypadająca w chwili zajęcia na podstawie umowy ubezpieczenia dłużnikowi, przeciwko któremu toczy się postępowanie egzekucyjne, przechodzi na nabywcę, i to również w części nie podlegającej zajęciu. O sumę tę podwyższa się cenę nabycia. Liczba stron : 46 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc3 46 Art. 967. Po uprawomocnieniu się postanowienia o przybiciu sąd wzywa licytanta, który uzy- skał przybicie (nabywcę), aby w ciągu dwóch tygodni od otrzymania wezwania zło- żył na rachunek depozytowy sądu cenę nabycia z potrąceniem rękojmi złożonej w gotówce. Na wniosek nabywcy sąd może oznaczyć dłuższy termin uiszczenia ceny nabycia, nieprzekraczający jednak miesiąca. Art. 968. § 1. Nabywca może zaliczyć na poczet ceny własną wierzytelność lub jej część, je- żeli znajduje ona pokrycie w cenie nabycia. § 2. Za zgodą wierzyciela, którego wierzytelność znajduje pokrycie w cenie naby- cia, nabywca może tę wierzytelność zaliczyć na poczet ceny. Zgoda wierzycie- la powinna być stwierdzona dokumentem z podpisem urzędowo poświadczo- nym lub wyrażona do protokołu sądowego nie później niż w terminie, w któ- rym nabywca ma obowiązek uiścić cenę nabycia. Art. 969. § 1. Jeżeli nabywca nie wykonał w terminie warunków licytacyjnych co do zapłaty ceny, traci rękojmię, a skutki przybicia wygasają. Uiszczoną część ceny zwraca się. Następstwa te sąd stwierdza postanowieniem, na które przysługuje zażale- nie. § 2. Od nabywcy nie składającego rękojmi, który nie wykonał warunków licytacyj- nych, ściąga się rękojmię w trybie egzekucji należności sądowych. § 3. Z rękojmi utraconej przez nabywcę lub od niego ściągniętej pokrywa się koszty egzekucji związane ze sprzedażą, a resztę przelewa się na dochód Skarbu Pań- stwa. Art. 970. Po uprawomocnieniu się postanowienia stwierdzającego wygaśnięcie przybicia wie- rzyciel może żądać wyznaczenia ponownej licytacji. Art. 971. Nabywca nie może żądać unieważnienia nabycia ani zmniejszenia ceny z powodu wad nieruchomości lub przedmiotów razem z nią nabytych. Rozdział 6 Licytacja Art. 972. Licytacja odbywa się publicznie w obecności i pod nadzorem sędziego. Art. 973. Po wywołaniu licytacji komornik podaje do wiadomości obecnych: Liczba stron : 47 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc3 47 1) przedmiot przetargu; 2) cenę wywołania; 3) sumę rękojmi; 4) termin uiszczenia ceny nabycia; 5) ciążące na nieruchomości zaległości w podatkach państwowych oraz innych daninach publicznych, jeżeli wysokość tych sum jest zgłoszona, z wyjaśnie- niem, które z nich obciążają nabywcę bez zaliczenia na cenę nabycia; 6) prawa obciążające nieruchomość, które będą utrzymane w mocy z zalicze- niem i bez zaliczenia na cenę nabycia; 7) wynikające z akt zmiany w stanie faktycznym i prawnym nieruchomości, je- żeli zaszły po jej opisie i oszacowaniu. Art. 974. Przedmiotem przetargu jest nieruchomość według stanu objętego opisem i oszaco- waniem z uwzględnieniem zmian podanych do wiadomości przez komornika na ter- minie licytacyjnym. Art. 975. Jeżeli ma być sprzedanych kilka nieruchomości lub kilka części jednej nieruchomo- ści, dłużnik ma prawo wskazać kolejność, w jakiej ma być przeprowadzony przetarg poszczególnych nieruchomości lub części. Art. 976. § 1. W przetargu nie mogą uczestniczyć: dłużnik, komornik, ich małżonkowie, dzie- ci, rodzice i rodzeństwo oraz osoby obecne na licytacji w charakterze urzędo- wym, licytant, który nie wykonał warunków poprzedniej licytacji, osoby, które mogą nabyć nieruchomość tylko za zezwoleniem organu państwowego, a ze- zwolenia tego nie przedstawiły. § 2. Stawienie się jednego licytanta wystarcza do odbycia przetargu. Art. 977. Pełnomocnictwo do udziału w przetargu powinno być stwierdzone dokumentem z podpisem urzędowo poświadczonym. Podpisy na pełnomocnictwach udzielonych przez państwowe jednostki organizacyjne lub jednostki organizacyjne samorządu terytorialnego oraz na pełnomocnictwach udzielonych adwokatom lub radcom praw- nym, nie wymagają poświadczenia. Art. 978. § 1. Przetarg odbywa się ustnie. § 2. Postąpienie nie może wynosić mniej niż jeden procent ceny wywołania, z za- okrągleniem wzwyż do pełnych złotych. § 3. Zaofiarowana cena przestaje wiązać, gdy inny licytant zaofiarował cenę wyż- szą. Liczba stron : 48 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc3 48 Art. 979. § 1. Jeżeli w tym samym postępowaniu ma być sprzedanych kilka nieruchomości lub kilka części jednej nieruchomości i jeżeli za te, które już zostały sprzedane, osiągnięto cenę wystarczającą na zaspokojenie należności wierzyciela egze- kwującego i kosztów egzekucyjnych, komornik wstrzyma przetarg pozostałych nieruchomości lub ich części. § 2. Jeżeli przy podziale sumy uzyskanej za sprzedane niektóre tylko nieruchomości lub niektóre części nieruchomości okaże się, że należność wierzyciela i koszty egzekucji istotnie znajdują w tej sumie pełne pokrycie, egzekucję co do pozo- stałych nieruchomości lub części nieruchomości należy umorzyć. Art. 980. Po ustaniu postąpień komornik, uprzedzając obecnych, że po trzecim obwieszczeniu dalsze postąpienia nie będą przyjęte, obwieści trzykrotnie ostatnio zaofiarowaną ce- nę, zamknie przetarg i wymieni licytanta, który zaofiarował najwyższą cenę. Art. 981. Jeżeli należność wierzyciela będzie uiszczona wraz z kosztami przed zamknięciem przetargu, komornik umorzy egzekucję. Art. 982. § 1. Jeżeli na licytacji nikt nie przystąpił do przetargu, a przedmiotem egzekucji jest nieruchomość rolna, współwłaściciel nieruchomości wystawionej na licytację, nie będący dłużnikiem osobistym, ma prawo przejęcia nieruchomości na wła- sność w cenie nie niższej od trzech czwartych sumy oszacowania. Art. 958 § 2 stosuje się odpowiednio. § 2. Wniosek o przejęcie nieruchomości należy zgłosić w ciągu tygodnia od licyta- cji, składając równocześnie rękojmię, chyba że ustawa wnioskodawcę od niej zwalnia. § 3. Jeżeli na licytacji nikt nie przystąpił do przetargu, a przedmiotem egzekucji jest własnościowe spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego, spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego lub prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej, wierzyciel hipoteczny może przejąć to prawo za cenę nie niż- szą od trzech czwartych sumy oszacowania; wniosek o przejęcie należy zgłosić w ciągu tygodnia od licytacji. Wierzyciel hipoteczny nie składa rękojmi. Art. 983. Jeżeli nikt nie zgłosił wniosku o przejęcie nieruchomości w myśl artykułu poprze- dzającego albo przedmiot egzekucji nie jest nieruchomością rolną, komornik na wniosek wierzyciela wyznacza drugą licytację, na której cena wywołania stanowi dwie trzecie sumy oszacowania. Cena ta jest najniższa, za którą można nabyć nieru- chomość. Liczba stron : 49 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc3 49 Art. 984. § 1. Jeżeli również na drugiej licytacji nikt nie przystąpi do przetargu, przejęcie nie- ruchomości na własność może nastąpić w cenie nie niższej od dwóch trzecich części sumy oszacowania, przy czym prawo przejęcia przysługuje wierzycie- lowi egzekwującemu i hipotecznemu oraz współwłaścicielowi. Jeżeli przed- miotem egzekucji jest nieruchomość rolna, stosuje się art. 982 z wynikającą z niniejszego przepisu zmianą co do ceny przejęcia. W wypadku gdy osoby okre- ślone w art. 982 nie skorzystają z prawa przejęcia nieruchomości rolnej, prawo to przysługuje także wierzycielowi egzekwującemu i hipotecznemu. § 2. Wniosek o przejęcie nieruchomości wierzyciel powinien złożyć sądowi w ciągu tygodnia po licytacji, składając jednocześnie rękojmię, chyba że ustawa go od niej zwalnia. § 3. Jeżeli kilku wierzycieli składa wniosek o przejęcie, pierwszeństwo przysługuje temu, kto zaofiarował cenę wyższą, a przy równych cenach - temu, czyja na- leżność jest większa. Art. 985. § 1. Jeżeli po drugiej licytacji żaden z wierzycieli nie przejął nieruchomości na wła- sność, postępowanie egzekucyjne umarza się i nowa egzekucja z tej nierucho- mości może być wszczęta dopiero po upływie roku. § 2. Jeżeli wniosek o wszczęcie nowej egzekucji złożono przed upływem trzech lat od daty drugiej licytacji, komornik dokona nowego opisu i oszacowania tylko na wniosek wierzyciela lub dłużnika. Dłużnik może złożyć taki wniosek przed upływem dwóch tygodni od daty ponownego doręczenia mu wezwania do za- płaty, o czym należy go uprzedzić przy doręczeniu wezwania. Art. 986. Skargę na czynności komornika w toku licytacji aż do zamknięcia przetargu zgłasza się ustnie sędziemu nadzorującemu, który natychmiast ją rozstrzyga. Rozdział 7 Przybicie Art. 987. Po zamknięciu przetargu sąd w osobie sędziego, pod którego nadzorem odbywa się licytacja, wydaje na posiedzeniu jawnym postanowienie co do przybicia na rzecz licytanta, który zaofiarował najwyższą cenę, po wysłuchaniu tak jego, jak i obecnych uczestników. Art. 988. § 1. Postanowienie o przybiciu ogłasza się niezwłocznie po ukończeniu przetargu; ogłoszenie można jednak odroczyć najdalej na tydzień, jeżeli zgłoszono skargę, której natychmiastowe rozstrzygnięcie nie jest możliwe, jak również z innych ważnych przyczyn. Liczba stron : 50 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc3 50 § 2. Jeżeli skargi lub zażalenia wniesione w toku postępowania egzekucyjnego nie są jeszcze prawomocnie rozstrzygnięte, sąd może wstrzymać wydanie posta- nowienia co do udzielenia przybicia. Art. 989. Gdy przejęcie nieruchomości na własność ma nastąpić po niedojściu do skutku dru- giej licytacji, sąd udzieli przybicia na rzecz przejmującego nieruchomość po wysłu- chaniu wnioskodawcy oraz uczestników, jeżeli stawią się na posiedzenie. Art. 990. W postanowieniu o przybiciu wymienia się imię i nazwisko nabywcy, oznaczenie nieruchomości, datę przetargu i cenę nabycia. Art. 991. § 1. Sąd odmówi przybicia z powodu naruszenia przepisów postępowania w toku licytacji, jeżeli uchybienia te mogły mieć istotny wpływ na wynik przetargu. § 2. Sąd odmówi również przybicia, jeżeli postępowanie podlegało umorzeniu lub zawieszeniu albo jeżeli uczestnik nie otrzymał zawiadomienia o licytacji, chy- ba że z tego powodu nie nastąpiło naruszenie jego praw albo że będąc na licy- tacji nie wystąpił ze skargą na to uchybienie. Art. 992. Jeżeli sąd odmówi przybicia, komornik na wniosek wierzyciela wyznaczy ponowną licytację. Art. 993. § 1. Jeżeli przybicie nie następuje niezwłocznie po ukończeniu przetargu, sąd na wniosek licytanta, który zaofiarował najwyższą cenę, może, w wypadku gdy zarządcą jest dłużnik, odjąć mu zarząd i ustanowić innego zarządcę. § 2. Po przybiciu sąd wyda zarządzenie, o którym mowa w paragrafie poprzedzają- cym, na wniosek nabywcy lub uczestnika postępowania. Nabywca może być na własne żądanie ustanowiony zarządcą, jeżeli oprócz rękojmi złożył w gotówce nie mniej niż piątą część ceny nabycia albo jeżeli do tej wysokości przysługuje mu prawo zaliczenia swej wierzytelności na poczet ceny nabycia. § 3. W razie wygaśnięcia skutków przybicia bez równoczesnego umorzenia egzeku- cji sąd wyda postanowienie co do osoby zarządcy, jeżeli dotychczasowym za- rządcą był nabywca. Art. 994. Jeżeli nabywca nie uzyska przysądzenia własności, należność przypadająca na niego z tytułu zarządu będzie pokryta z pierwszeństwem przed innymi jego zobowiązania- mi z kwot pieniężnych złożonych na poczet ceny poza rękojmią. Liczba stron : 51 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc3 51 Art. 995. Osoba, na rzecz której udzielono przybicia, uzyskuje, jeżeli wykona warunki licyta- cyjne, prawo do przysądzenia jej własności nieruchomości. Art. 996. Postanowienie o przybiciu, które zapadło na posiedzeniu niejawnym, doręcza się wierzycielowi, dłużnikowi, nabywcy i osobom, które w toku licytacji zaskarżyły czynności związane z udzielaniem przybicia, jako też zarządcy, który nie jest dłużni- kiem, postanowienie zaś o odmowie przybicia - wierzycielowi, dłużnikowi i licytan- towi, który zaofiarował najwyższą cenę. Art. 997. Na postanowienie sądu co do przybicia przysługuje zażalenie. Podstawą zażalenia nie mogą być takie uchybienia przepisów postępowania, które nie naruszają praw skarżącego. Rozdział 8 Przysądzenie własności Art. 998. § 1. Po uprawomocnieniu się przybicia i wykonaniu przez nabywcę warunków licy- tacyjnych lub postanowienia o ustaleniu ceny nabycia i wpłaceniu całej ceny przez Skarb Państwa sąd wydaje postanowienie o przysądzeniu własności. § 2. Na postanowienie co do przysądzenia własności przysługuje zażalenie. Podsta- wą zażalenia nie mogą być uchybienia sprzed uprawomocnienia się przybicia. Art. 999. § 1. Prawomocne postanowienie o przysądzeniu własności przenosi własność na nabywcę i jest tytułem do ujawnienia na rzecz nabywcy prawa własności w ka- tastrze nieruchomości oraz przez wpis w księdze wieczystej lub przez złożenie dokumentu do zbioru dokumentów. Prawomocne postanowienie o przysądze- niu własności jest także tytułem egzekucyjnym do wprowadzenia nabywcy w posiadanie nieruchomości. § 2. Od chwili uprawomocnienia się postanowienia o przysądzeniu własności na rzecz nabywcy należą do niego pożytki z nieruchomości. Powtarzające się da- niny publiczne przypadające z nieruchomości od dnia prawomocności posta- nowienia o przysądzeniu własności ponosi nabywca. Świadczenia publiczno- prawne nie powtarzające się nabywca ponosi tylko wtedy, gdy ich płatność przypada w dniu uprawomocnienia się postanowienia o przysądzeniu własności lub po tym dniu. § 3. (uchylony). Liczba stron : 52 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc3 52 Art. 1000. § 1. Z chwilą uprawomocnienia się postanowienia o przysądzeniu własności wygasa- ją wszelkie prawa i skutki ujawnienia praw i roszczeń osobistych ciążące na nieruchomości. Na miejsce tych praw powstaje prawo do zaspokojenia z ceny nabycia z pierwszeństwem przewidzianym w przepisach o podziale ceny uzy- skanej z egzekucji. § 2. Pozostają w mocy bez potrącenia ich wartości z ceny nabycia: 1) prawa ciążące na nieruchomości z mocy ustawy; 2) (uchylony); 3) służebność drogi koniecznej oraz służebność ustanowiona w związku z przekroczeniem granicy przy wznoszeniu budowli lub innego urządze- nia. § 3. Pozostają również w mocy ujawnione przez wpis w księdze wieczystej lub zło- żenie dokumentu do zbioru albo nie ujawnione w ten sposób, lecz zgłoszone najpóźniej na trzy dni przed terminem licytacji, użytkowanie, służebności i prawa dożywotnika, jeżeli przysługuje im pierwszeństwo przed wszystkimi hi- potekami lub jeżeli nieruchomość nie jest hipotekami obciążona albo jeżeli wartość użytkowania, służebności i praw dożywotnika znajduje pełne pokrycie w cenie nabycia. Jednakże w wypadku ostatnim wartość tych praw będzie zali- czona na cenę nabycia. § 4. Przepisu § 1 nie stosuje się w odniesieniu do ciążących na nieruchomości spółdzielczych lokatorskich i własnościowych praw do lokalu. Prawa te, z chwilą uprawomocnienia się postanowienia o przysądzeniu własności, przekształcają się odpowiednio w prawo najmu, w prawo odrębnej własności do lokalu albo we własność domu jednorodzinnego. Art. 1001. Na wniosek właściciela nieruchomości władnącej, zgłoszony najpóźniej na trzy dni przed terminem licytacji, sąd może zarządzić, że służebność gruntowa, która nie znajduje pełnego pokrycia w cenie nabycia, będzie utrzymana w mocy, jeżeli jest dla nieruchomości władnącej konieczna, a nie obciąża w sposób istotny wartości nieru- chomości obciążonej. Art. 1002. Z chwilą uprawomocnienia się postanowienia o przysądzeniu własności nabywca wstępuje w prawa i obowiązki dłużnika wynikające ze stosunku najmu i dzierżawy stosownie do przepisów prawa normujących te stosunki w wypadku zbycia rzeczy wynajętej lub wydzierżawionej. Art. 1003. § 1. Prawomocne postanowienie o przysądzeniu własności wraz z planem podziału sumy uzyskanej z egzekucji jest tytułem do wykreślenia w księdze wieczystej lub w zbiorze dokumentów wszelkich praw, które według planu podziału wy- gasły. Liczba stron : 53 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc3 53 § 2. Na podstawie samego postanowienia o przysądzeniu własności wykreśla się wszystkie hipoteki obciążające nieruchomość, jeżeli w postanowieniu stwier- dzono zapłacenie przez nabywcę całej ceny nabycia gotówką. Rozdział 9 Egzekucja z ułamkowej części nieruchomości oraz użytkowania wieczystego Art. 1004. Do egzekucji z ułamkowej części nieruchomości, jak również do egzekucji z użyt- kowania wieczystego, stosuje się odpowiednio przepisy o egzekucji z nieruchomości z zachowaniem przepisów poniższych. Art. 1005. O zajęciu ułamkowej części nieruchomości komornik zawiadamia także pozostałych współwłaścicieli, a o zajęciu użytkowania wieczystego także właściciela nierucho- mości oraz właściwy organ gospodarki komunalnej. Art. 1006. § 1. Jeżeli przedmiotem egzekucji jest użytkowanie wieczyste, zajęcie obejmuje użytkowanie wieczyste terenu oraz znajdujący się na nim budynek stanowiący własność wieczystego użytkownika wraz z przynależnościami, a mianowicie: 1) ruchomościami, będącymi własnością wieczystego użytkownika, a po- trzebnymi do korzystania z przedmiotu wieczystego użytkowania zgodnie z jego przeznaczeniem, jeżeli pozostają z tym przedmiotem w faktycznym związku, odpowiadającym temu celowi, oraz przynależno- ściami budynku stanowiącego własność wieczystego użytkownika; 2) prawami wynikającymi z umów ubezpieczenia przedmiotów podlegają- cych zajęciu, tudzież należnościami z tych umów już przypadającymi. § 2. Zajęcie obejmuje także przedmioty wymienione w pkt 1 paragrafu poprzedzają- cego wprowadzone później oraz później wzniesione budowle i posadzone ro- śliny, jak również prawa z umów ubezpieczenia później zawartych. Art. 1007. Gdy przedmiotem zarządu jest ułamkowa część nieruchomości, zarządca działa tylko w granicach uprawnień dłużnika jako współwłaściciela. Art. 1008. Jeżeli egzekucja jest prowadzona z użytkowania wieczystego, postępowanie ulega zawieszeniu, jeżeli właściwy organ wystąpił z żądaniem rozwiązania umowy użyt- kowania wieczystego. Egzekucja może być podjęta na wniosek wierzyciela, jeżeli sąd orzeknie, ze brak jest podstaw do rozwiązania umowy użytkowania wieczystego. W przypadku rozwiązania umowy użytkowania wieczystego, komornik umarza po- stępowanie egzekucyjne. Liczba stron : 54 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc3 54 Art. 1009. W razie skierowania egzekucji do ułamkowej części nieruchomości opisowi i osza- cowaniu podlega cała nieruchomość. Sumą oszacowania takiej części jest odpowied- nia część sumy oszacowania całej nieruchomości. Art. 1010. Jeżeli przedmiotem egzekucji jest użytkowanie wieczyste, w protokole wymienia się końcową datę użytkowania wieczystego oraz ujawniony w księdze wieczystej spo- sób korzystania z terenu przez wieczystego użytkownika. Art. 1011. Jeżeli przedmiotem egzekucji jest użytkowanie wieczyste, postanowienie o przysą- dzeniu tego prawa nie narusza ograniczonych praw rzeczowych na nieruchomości powstałych przed jej oddaniem w użytkowanie wieczyste. Art. 1012. Jeżeli przedmiotem sprzedaży jest ułamkowa część nieruchomości, pozostają w mo- cy bez potrącenia ich wartości z ceny nabycia obciążenia tej części ułamkowej nie- ruchomości ujawnione przez wpis w księdze wieczystej lub złożenie dokumentu do zbioru oraz nie ujawnione w ten sposób, lecz zgłoszone najpóźniej na trzy dni przed terminem licytacji, jeżeli zostały ustanowione przed powstaniem współwłasności. Art. 1013. Postanowienie o przysądzeniu własności ułamkowej części nieruchomości nie naru- sza obciążających ją hipotek wpisanych przed powstaniem współwłasności. Dział VIa Uproszczona egzekucja z nieruchomości Art. 10131 . § 1. Przepisy niniejszego działu stosuje się do egzekucji z niezabudowanej nieru- chomości gruntowej oraz nieruchomości zabudowanej budynkiem miesz- kalnym lub użytkowym, jeżeli w chwili złożenia wniosku o wszczęcie egzeku- cji nie dokonano zawiadomienia o zakończeniu budowy. § 2. Przepisy działu niniejszego stosuje się także do części nieruchomości wydzie- lonych do sprzedaży w trybie art. 946, jeżeli część wydzielona jest nierucho- mością wymienioną w § 1. § 3. W sprawach nieuregulowanych w niniejszym dziale stosuje się odpowiednio prze- pisy działu poprzedzającego. Liczba stron : 55 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc3 55 Art. 10132 . § 1. Komornik na wniosek wierzyciela niezwłocznie po zajęciu dokona opisu i osza- cowania nieruchomości na podstawie wartości określonej przez biegłego. Prze- pis art. 948 § 1 stosuje się odpowiednio. § 2. Dokonując zajęcia, komornik, w miarę możności, zabezpieczy budynek lub lokal przed możliwością objęcia go we władanie przez dłużnika lub osoby trzecie. W razie potrzeby komornik ustanowi dozór nad budynkiem lub lokalem. Dozorcą może być także wierzyciel. Do dozoru stosuje się odpowiednio przepisy o dozorze ruchomości. § 3. Jeżeli w toku opisu okaże się, że nieruchomość nie odpowiada wymogom określo- nym w art. 10131 , dalsze postępowanie egzekucyjne toczy się w trybie przepisów działu poprzedzającego. Art. 10133 . § 1. Jeżeli zajęto niezabudowaną nieruchomość gruntową, która nie jest obciążona na rzecz osób trzecich, komornik zaoferuje ją do sprzedaży z wolnej ręki po cenie nie niższej niż wartość oszacowania. Jeżeli strony nie określiły trybu wy- szukania nabywcy, tryb ten ustala sąd. § 2. Sprzedaż nastąpi po upływie dwóch tygodni od dnia opisu i oszacowania. O sprze- daży komornik zawiadamia uczestników stosownie do art. 954. § 3. Jeżeli sprzedaż z wolnej ręki nie nastąpi w terminie miesiąca od dnia zakończenia opisu i oszacowania, sprzedaż nieruchomości następuje w trybie art. 10136 . Art. 10134 . Przepis art. 10133 stosuje się odpowiednio do zbycia innych nieruchomości, do któ- rych stosuje się przepisy niniejszego działu, jeżeli oszacowanie nieruchomości nie zostało zaskarżone przez dłużnika. Za zgodą dłużnika sprzedaż z wolnej ręki może nastąpić także w pozostałych przypadkach; wtedy jednak dłużnik może określić cenę minimalną i wyznaczyć nabywcę. Art. 10135 . § 1. Podejmując czynności związane ze sprzedażą, określone w przepisach poprze- dzających, komornik sporządzi protokół, w którym wymieni nazwisko osoby przyjmującej ofertę nabycia nieruchomości, a także wpłaconą przez nią całą cenę nabycia; po czym niezwłocznie przedłoży protokół wraz z aktami sądowi. § 2. Na podstawie protokołu komornika, o którym mowa w § 1, a także na podsta- wie akt sprawy sąd wydaje postanowienie o przysądzeniu własności, które przenosi własność na nabywcę. Na postanowienie o przysądzeniu służy zażale- nie jedynie dłużnikowi i tylko wtedy, gdy naruszone zostały przepisy o cenie minimalnej. § 3. W razie stwierdzenia naruszenia przepisów o oszacowaniu i cenie minimalnej sprzedaży, sąd odmawia przysądzenia własności i zwraca akta komornikowi, który ponownie przeprowadza postępowanie według przepisów niniejszego działu. Liczba stron : 56 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc3 56 § 4. W razie stwierdzenia, że nieruchomość nie podlega sprzedaży według przepi- sów niniejszego działu, sąd poleca komornikowi prowadzenie dalszej egzekucji według przepisów o egzekucji z nieruchomości. § 5. W razie wydania przez sąd postanowienia nakazującego ponowne przeprowa- dzenie sprzedaży lub podjęcie dalszych czynności według przepisów o egzeku- cji z nieruchomości, komornik niezwłocznie zwraca oferentowi kwotę wpłaco- ną przez niego na cenę nabycia. Art. 10136 . § 1. Jeżeli sprzedaż nieruchomości nie nastąpi w trybie sprzedaży z wolnej ręki, nie- ruchomość podlega sprzedaży w drodze licytacji, do której stosuje się przepisy o licytacji w egzekucji z ruchomości. O terminie licytacji komornik zawiada- mia uczestników postępowania stosownie do art. 954. § 2. Po zapłaceniu przez nabywcę sumy sąd niezwłocznie wydaje postanowienie o przysądzeniu własności. Po uprawomocnieniu się tego postanowienia komornik sporządza plan podziału sumy uzyskanej z egzekucji. Dział VII Egzekucja ze statków morskich Art. 1014. Do egzekucji ze statków morskich wpisanych do rejestru okrętowego stosuje się od- powiednio przepisy o egzekucji z nieruchomości ze zmianami wskazanymi w artyku- łach poniższych. Art. 1015. Egzekucja należy do komornika sądu, w którego okręgu statek znajduje się w chwili wszczęcia egzekucji. Art. 1016. Do wniosku o wszczęcie egzekucji wierzyciel powinien dołączyć dowód, że statek jest wpisany do rejestru. Art. 1017. § 1. Jednocześnie z wysłaniem dłużnikowi wezwania do zapłaty komornik zarządzi przytrzymanie statku i ustanowi dozór. § 2. Statek jest zajęty z chwilą przytrzymania. O zajęciu należy zawiadomić także dłużnika oraz właściciela, który nie jest dłużnikiem. § 3. Do dozorcy stosuje się odpowiednio przepisy o egzekucji z ruchomości dotyczą- ce dozorcy. Art. 1018. Ogłoszenie o wszczęciu egzekucji komornik wywiesi w budynku sądowym i umieści je w dzienniku poczytnym w danej miejscowości. Liczba stron : 57 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc3 57 Art. 1019. Obwieszczenie o licytacji należy przynajmniej na dwa tygodnie przed licytacją wy- wiesić w budynku sądowym oraz ogłosić w dzienniku poczytnym w danej miejsco- wości, jak również przesłać terenowym organom administracji morskiej właściwym dla portu, w którym statek się znajduje, oraz dla portu macierzystego statku w celu wywieszenia w tych portach. Art. 1020. Egzekucja z udziału w statku należy do komornika sądu, w którego okręgu znajduje się port macierzysty statku. Art. 1021. Egzekucja ze statków nie wpisanych do rejestru okrętowego odbywa się według przepisów o egzekucji z ruchomości. Art. 1022. § 1. Egzekucja ze statku zagranicznego znajdującego się na terytorium Rzeczypo- spolitej Polskiej odbywa się według przepisów działu niniejszego, jeśli przepi- sy poniższe nie stanowią inaczej. § 2. We wniosku o wszczęcie egzekucji wierzyciel wskazuje rejestr, do którego sta- tek jest wpisany, chyba że jest to niemożliwe lub nadmiernie utrudnione. Art. 10221 . O dokonanym zajęciu statku komornik zawiadamia także zagraniczną władzę reje- strową. Art. 10222 . Jeżeli wezwanie do zapłaty nie może być doręczone dłużnikowi, gdyż nie zamiesz- kuje on lub nie posiada siedziby pod adresem wskazanym w dokumentach statku zagranicznego, przepis art. 802 stosuje się odpowiednio. Art. 10223 . W razie śmierci albo likwidacji dłużnika po wszczęciu postępowania egzekucyjnego sąd na wniosek wierzyciela ustanawia dla niego kuratora. Przepisu art. 819 nie stosu- je się. Art. 10224 . Opisu i oszacowania zajętego statku zagranicznego komornik bez wniosku wierzy- ciela dokonuje niezwłocznie po upływie terminu wyznaczonego dłużnikowi do za- płaty długu. Liczba stron : 58 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc3 58 Dział VIII Podział sumy uzyskanej z egzekucji Rozdział 1 Przepisy ogólne Art. 1023. § 1. Organ egzekucyjny sporządza plan podziału pomiędzy wierzycieli sumy uzy- skanej z egzekucji z nieruchomości. § 2. Plan podziału powinien być sporządzony także wtedy, gdy suma uzyskana przez egzekucję z ruchomości, wynagrodzenia za pracę lub wierzytelności i innych praw majątkowych nie wystarcza na zaspokojenie wszystkich wierzycieli. Art. 1024. § 1. W planie podziału należy wymienić: 1) sumę ulegającą podziałowi; 2) wierzytelności i prawa osób uczestniczących w podziale; 3) sumę, jaka przypada każdemu z uczestników podziału; 4) sumy, które mają być wypłacone, jak również sumy, które pozostawia się na rachunku depozytowym sądu, ze wskazaniem przyczyn uzasadniających wstrzymanie ich wypłaty; 5) prawa ujawnione przez wpis w księdze wieczystej lub złożenie dokumentów do zbioru, które wygasły wskutek przysądzenia własności. § 2. Przy świadczeniach powtarzających się bieżące raty wierzytelności uwzględnia się w planie podziału, jeżeli stały się wymagalne przed datą sporządzenia pla- nu. Odsetki i inne świadczenia bieżące uwzględnia się w wysokości, do jakiej narosły do powyższego terminu. Nie dotyczy to danin publicznych przypadają- cych z nieruchomości. Art. 1025. § 1. Z kwoty uzyskanej z egzekucji zaspokaja się w następującej kolejności: 1) koszty egzekucyjne, 2) należności alimentacyjne, 3) należności za pracę za okres 3 miesięcy do wysokości najniższego wynagro- dzenia za pracę określonego w odrębnych przepisach oraz renty z tytułu od- szkodowania za wywołanie choroby, niezdolności do pracy, kalectwa lub śmierci i koszty zwykłego pogrzebu dłużnika, 4) należności wynikające z wierzytelności zabezpieczonych hipoteką morską, 5) należności zabezpieczone hipotecznie lub zastawem rejestrowym albo zabez- pieczone przez wpisanie do innego rejestru, 6) należności za pracę nie zaspokojone w kolejności trzeciej, Liczba stron : 59 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc3 59 7) należności do których stosuje się przepisy działu III ustawy z dnia 29 sierp- nia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz.U. Nr 137, poz. 926 i Nr 160, poz. 1083, z 1998 r. Nr 106, poz. 668, z 1999 r. Nr 11, poz. 95, z 2000 r. Nr 94, poz. 1037, Nr 116, poz. 1216, Nr 120, poz. 1268, Nr 120, poz. 1268 i Nr 122, poz. 1315 oraz z 2001 r. Nr 16, poz. 166, Nr 39, poz. 459, Nr 42, poz. 475 i Nr 110, poz. 1189) o ile nie zostały zaspokojone w kolejności piątej, 8) należności zabezpieczone prawem zastawu lub które korzystały z ustawowe- go pierwszeństwa niewymienionego w kolejnościach wcześniejszych, 9) należności wierzycieli, którzy prowadzili egzekucję, 10) inne należności. § 2. Po zaspokojeniu wszystkich należności ulegają zaspokojeniu kary pieniężne oraz grzywny sądowe i administracyjne. § 3. W równym stopniu z należnością ulegają zaspokojeniu odsetki i koszty postę- powania. Jednakże z pierwszeństwa równego z należnościami czwartej, piątej i ósmej kategorii korzystają odsetki tylko za ostatnie dwa lata przed przysądze- niem własności, a koszty postępowania w wysokości nie przekraczającej dzie- siątej części kapitału. Pozostałe odsetki i koszty zaspokaja się w kategorii dzie- siątej. To samo dotyczy świadczeń należnych dożywotnikowi. § 4. Jeżeli przedmiotem egzekucji jest własnościowe spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego, spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego lub prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej, wierzytelność spółdzielni mieszkaniowej z tytułu nie wniesionego wkładu budowlanego związana z tym prawem ulega zaspokojeniu przed należnością zabezpieczoną na tym prawie hipotecznie. Art. 1026. § 1. Jeżeli suma objęta podziałem nie wystarcza na zaspokojenie w całości wszyst- kich należności i praw tej samej kategorii, należności zaliczone w artykule po- przedzającym do kategorii czwartej, piątej i ósmej będą zaspokojone w kolej- ności odpowiadającej przysługującemu im pierwszeństwu, inne zaś należności - stosunkowo do wysokości każdej z nich. § 2. Wydzieloną wierzycielowi sumę zalicza się przede wszystkim na koszty postę- powania, następnie na odsetki, a w końcu na sumę dłużną. Art. 1027. § 1. O sporządzeniu planu podziału zawiadamia się dłużnika i osoby uczestniczące w podziale. § 2. Zarzuty przeciwko planowi podziału można wnosić w ciągu dwóch tygodni od daty zawiadomienia do organu egzekucyjnego, który go sporządził. § 3. O zarzutach wniesionych do komornika rozstrzyga sąd. Liczba stron : 60 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc3 60 Art. 1028. § 1. Jeżeli zarzutów nie wniesiono w terminie przepisanym, organ egzekucyjny przy- stąpi do wykonania planu. Wniesienie zarzutów wstrzymuje wykonanie planu tylko w części, której zarzuty dotyczą. § 2. Na skutek wniesienia zarzutów sąd po wysłuchaniu osób zainteresowanych za- twierdzi albo odpowiednio zmieni plan. W postępowaniu tym sąd nie rozpo- znaje sporu co do istnienia prawa objętego planem podziału. § 3. Na postanowienie sądu przysługuje zażalenie. § 4. Wykonanie planu w części dotkniętej zarzutami nastąpi po uprawomocnieniu się postanowienia sądu, chyba że zostało wstrzymane przez zabezpieczenie po- wództwa w sporze o ustalenie nieistnienia prawa. Rozdział 2 Podział sumy uzyskanej przez egzekucję z wynagrodzenia za pracę Art. 1029. § 1. Na podstawie oświadczenia pracodawcy o wynagrodzeniu dłużnika oraz spisu wierzytelności i praw osób uczestniczących w podziale komornik sporządza plan podziału, ustalając, w jakim procencie przypada na każdego wierzyciela udział w sumach potrąconych każdorazowo przez pracodawcę z wynagrodze- nia dłużnika i wpłaconych komornikowi. Jeżeli zaś komornik nie może sporzą- dzić planu podziału na podstawie samego oświadczenia pracodawcy, sporządzi go niezwłocznie po złożeniu na rachunek depozytowy sądu sumy podlegającej podziałowi. § 2. Razem z planem podziału należy doręczyć odpis oświadczenia pracodawcy o wynagrodzeniu dłużnika. Art. 1030. W podziale sum uzyskanych w sposób przewidziany w art. 1029 oprócz wierzyciela egzekwującego uczestniczą: wierzyciele składający tytuł wykonawczy z dowodem doręczenia dłużnikowi wezwania do zapłaty, wierzyciele, którzy uzyskali zabezpie- czenie powództwa, oraz wierzyciele, którym przysługuje umowne prawo zastawu i którzy udowodnili je dokumentem urzędowym lub prywatnym z podpisem urzędowo poświadczonym, jak również wierzyciele, którym przysługuje ustawowe prawo za- stawu i którzy udowodnili je dokumentem, jeżeli zgłosili swe wierzytelności najpóź- niej w dniu złożenia na rachunek depozytowy sądu sumy ulegającej podziałowi. Art. 1031. Kwoty wyegzekwowane i złożone na rachunek depozytowy sądu komornik dzieli niezwłocznie w ustalonym poprzednio stosunku procentowym pomiędzy wierzycieli uczestniczących w podziale, chyba że wskutek zmiany podstaw podziału należy ustalić nowy procent. Sumy przypadające do wypłaty komornik wypłaca, jeżeli nie są niższe niż dwadzieścia złotych, chyba że wierzytelność nie przekracza tej kwoty. Liczba stron : 61 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc3 61 Art. 1032. § 1. Należność przypadającą wierzycielowi nie mającemu jeszcze tytułu wyko- nawczego pozostawia się na rachunku depozytowym sądu. § 2. Jeżeli w ciągu miesiąca po uprawomocnieniu się planu podziału wierzyciel nie mający tytułu wykonawczego nie przedstawi dowodu wytoczenia powództwa o zasądzenie mu roszczenia, traci prawo do sumy pozostającej w depozycie. Rozdział 3 Podział sumy uzyskanej przez egzekucję z ruchomości, wierzytelności i innych praw majątkowych Art. 1033. § 1. Plan podziału sporządza komornik niezwłocznie po złożeniu na rachunek depo- zytowy sądu sumy ulegającej podziałowi. § 2. Jeżeli egzekucja prowadzona jest z wierzytelności mających za przedmiot świadczenia bieżące, stosuje się odpowiednio art. 1029 § 1 i art. 1031. Art. 1034. Przepisy art. 1030 i art. 1032 stosuje się także w postępowaniu unormowanym w rozdziale niniejszym. W podziale sumy uzyskanej z egzekucji umieszcza się także wierzytelności zabezpieczone zastawem rejestrowym, jeżeli zastawnikowi przysłu- guje prawo zaspokojenia się z przedmiotu egzekucji oraz jeżeli prawa swe udowod- nił dokumentem urzędowym najpóźniej w dniu złożenia na rachunek depozytowy sądu sumy ulegającej podziałowi. Rozdział 4 Podział sumy uzyskanej przez egzekucję z nieruchomości Art. 1035. Niezwłocznie po złożeniu na rachunek depozytowy sądu sumy ulegającej podziałowi komornik sporządza projekt planu podziału sumy uzyskanej z egzekucji i przedkłada go sądowi. W razie potrzeby sąd wprowadza do planu zmiany i uzupełnienia; w przeciwnym wypadku plan zatwierdza. Art. 1036. W podziale oprócz wierzyciela egzekwującego uczestniczą: wierzyciele składający tytuł wykonawczy z dowodem doręczenia dłużnikowi wezwania do zapłaty oraz wie- rzyciele, którzy uzyskali zabezpieczenie powództwa, jeżeli zgłosili się najpóźniej w dniu uprawomocnienia się postanowienia o przysądzeniu własności nieruchomości, osoby, które przed zajęciem nieruchomości nabyły na niej prawa stwierdzone w opi- sie i oszacowaniu lub zgłoszone i udowodnione najpóźniej w dniu uprawomocnienia Liczba stron : 62 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc3 62 się postanowienia o przybiciu, pracownicy co do stwierdzonych dokumentem należ- ności za pracę, jeżeli zgłosili swe roszczenia przed sporządzeniem planu podziału. Art. 10361 . Jeżeli egzekucja objęła również należności z umów ubezpieczenia lub przedmiotów, wierzytelności i praw, które według przepisów prawa stanowią przedmiot obciążenia hipoteką, w podziale uczestniczy również wierzyciel, którego wierzytelność została na tych ruchomościach, wierzytelnościach lub prawach zabezpieczona zastawem rejestrowym. Art. 1037. § 1. Jeżeli przy sporządzaniu planu podziału okaże się, że nabywca uiszczając cenę potrącił wierzytelność, która się w niej nie mieści, sąd postanowieniem zobo- wiąże nabywcę do uzupełnienia ceny w ciągu tygodnia. Na postanowienie sądu przysługuje zażalenie. § 2. W planie podziału sąd wymieni osoby, dla których przypadająca od nabywcy suma jest przeznaczona. W tej części plan podziału stanowić będzie dla nich tytuł egzekucyjny przeciwko nabywcy. § 3. Wierzyciel, któremu przydzielono roszczenie przeciwko nabywcy, nabywa z mocy samego prawa hipotekę na sprzedanej nieruchomości. Ujawnienie hipo- teki w księdze wieczystej lub zbiorze dokumentów następuje na wniosek wie- rzyciela. Art. 1038. Jeżeli hipoteka kaucyjna nie jest wyczerpana i może jeszcze służyć zabezpieczeniu wierzyciela, reszta sumy pozostanie na rachunku depozytowym sądu aż do ustania stosunku prawnego, uzasadniającego korzystanie z hipoteki kaucyjnej. Art. 1039. Jeżeli wierzytelność jest zabezpieczona na kilku nieruchomościach łącznie, wierzy- ciel powinien przed uprawomocnieniem się postanowienia o przysądzeniu własności złożyć oświadczenie, czy i w jakiej wysokości żąda zaspokojenia z każdej ze sprze- danych nieruchomości. Jeżeli w powyższym terminie tego nie uczyni, a podzielona ma być suma uzyskana tylko z jednej nieruchomości, jego wierzytelność będzie przyjęta do rozrachunku w całości; jeżeli natomiast podziałowi podlegają sumy uzy- skane ze sprzedaży kilku łącznie obciążonych nieruchomości, na wierzytelność łącz- nie zabezpieczoną przypadnie z każdej z sum podlegających podziałowi taka część, jaka odpowiada stosunkowi kwoty pozostałej po zaspokojeniu należności z wyższym pierwszeństwem do ogólnej sumy tych kwot. Art. 1040. § 1. Sumę wydzieloną na zaspokojenie wierzytelności, której uiszczenie zależne jest od warunku zawieszającego albo od wyniku sporu, w którym wierzyciel uzy- Liczba stron : 63 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc3 63 skał zabezpieczenie powództwa, pozostawia się na rachunku depozytowym są- du. § 2. Suma wydzielona na zaspokojenie wierzytelności zależnych od warunku roz- wiązującego będzie wydana wierzycielowi bez zabezpieczenia. Jeżeli jednak obowiązek zabezpieczenia zwrotu ciąży na wierzycielu z mocy istniejącego między nim a dłużnikiem stosunku prawnego, sąd zarządzi złożenie wydzielo- nej sumy na rachunek depozytowy sądu. Tytuł III Przepisy szczególne o egzekucji Dział I Egzekucja świadczeń niepieniężnych Art. 1041. § 1. Jeżeli dłużnik ma wydać wierzycielowi rzecz ruchomą, komornik sądu, w które- go okręgu rzecz się znajduje, odbierze ją dłużnikowi i wyda wierzycielowi. § 2. Jeżeli ze względu na rodzaj rzeczy niezwłoczne fizycznie jej przejęcie nie jest możliwe, komornik wprowadzi wierzyciela w posiadanie rzeczy zgodnie z przepisami prawa cywilnego. Art. 1042. Jeżeli rzeczy odebranej dłużnikowi nie można niezwłocznie wydać wierzycielowi, komornik złoży ją do depozytu sądowego albo odda na przechowanie na koszt i nie- bezpieczeństwo wierzyciela. Art. 1043. Jeżeli rzecz należąca do dłużnika znajduje się we władaniu osoby trzeciej, która nie zgadza się na jej wydanie, komornik zajmie roszczenie dłużnika o wydanie rzeczy. Art. 1044. Jeżeli wierzyciel żąda, aby odebranie rzeczy odbyło się w jego obecności, komornik zawiadomi go o terminie odebrania, a w razie niestawiennictwa wierzyciela nie przystąpi do wykonania. Art. 1045. Jeżeli komornik nie znalazł u dłużnika rzeczy lub dokumentu, które mają być ode- brane, sąd na wniosek wierzyciela nakaże dłużnikowi, aby wyjawił, gdzie one się znajdują, i aby złożył przyrzeczenie, że jego oświadczenia są zgodne z prawdą. Przepisy dotyczące przyrzeczenia przy wyjawieniu majątku stosuje się odpowiednio. Liczba stron : 64 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc3 64 Art. 1046. § 1. Jeżeli dłużnik ma wydać nieruchomość lub statek albo opróżnić pomieszczenie, komornik sądu, w którego okręgu rzeczy te się znajdują, wezwie dłużnika do dobrowolnego wykonania tego obowiązku w wyznaczonym stosownie do oko- liczności terminie, po którego bezskutecznym upływie dokona czynności po- trzebnych do wprowadzenia wierzyciela w posiadanie. § 2. Prowadząc egzekucję na podstawie tytułu nakazującego dłużnikowi opróżnienie lokalu lub pomieszczenia, komornik usunie z niego także osoby zajmujące lo- kal wraz z dłużnikiem, chyba że osoby te wykażą dokumentem, iż zajmowanie wynika z tytułu prawnego niepochodzącego od dłużnika. § 3. Przepisów § 2 oraz art. 791 § 1 nie stosuje się do opróżnienia lokalu służącego zaspokojeniu potrzeb mieszkaniowych dłużnika. § 4. Wykonując obowiązek opróżnienia lokalu służącego zaspokojeniu potrzeb mieszkaniowych dłużnika na podstawie tytułu wykonawczego, z którego nie wynika prawo dłużnika do lokalu socjalnego lub zamiennego, komornik wstrzyma się z dokonaniem czynności do czasu, gdy gmina wskaże tymczaso- we pomieszczenie lub gdy dłużnik znajdzie takie pomieszczenie. § 5. Komornik nie może wstrzymać się z dokonaniem czynności, jeżeli wierzyciel wskaże tymczasowe pomieszczenie, o którym mowa w § 4. § 6. Tymczasowe pomieszczenie powinno: 1) nadawać się do zamieszkania; 2) zapewniać co najmniej 5 m2 powierzchni mieszkalnej na jedną osobę; 3) znajdować się w tej samej miejscowości lub pobliskiej, jeżeli zamieszkanie w tej miejscowości nie pogorszy nadmiernie warunków życia osób przekwate- rowywanych. § 7. Od wymagań, o których mowa w § 6 pkt 2 i pkt 3, można odstąpić za zgodą osoby przekwaterowywanej. § 8. Jeżeli egzekucja obowiązku opróżnienia lokalu służącego zaspokojeniu potrzeb mieszkaniowych dłużnika dotyczy osób małoletnich lub ubezwłasnowolnio- nych, komornik wstrzyma się z dokonaniem czynności i zawiadomi sąd opie- kuńczy. Dalsze czynności komornik podejmie stosownie do orzeczenia sądu opiekuńczego, określającego miejsce pobytu osób małoletnich lub ubezwła- snowolnionych. § 9. Przeprowadzając egzekucję, komornik usunie ruchomości niebędące przedmio- tem egzekucji i odda je dłużnikowi, a w razie jego nieobecności pozostawi osobie dorosłej spośród jego domowników, gdyby zaś i to nie było możliwe, ustanowi dozorcę, pouczając go o obowiązkach i prawach dozorcy ustanowio- nego przy zajęciu ruchomości, i odda mu usunięte ruchomości na przechowanie na koszt dłużnika. § 10. Jeżeli na wezwanie dozorcy dłużnik w wyznaczonym terminie, niekrótszym niż 30 dni, nie odbierze ruchomości, sąd na wniosek dozorcy i po wysłuchaniu dłużnika nakaże ich sprzedaż, a jeżeli ruchomości nie przedstawiają wartości handlowej lub sprzedaż okaże się bezskuteczna, sąd wskaże inny sposób rozpo- rządzenia rzeczą, nie wyłączając ich zniszczenia. § 11. Minister Sprawiedliwości w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw budownictwa, gospodarki przestrzennej i mieszkaniowej określi, w drodze roz- Liczba stron : 65 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc3 65 porządzenia, szczegółowy tryb postępowania w sprawach o opróżnienie lokalu lub pomieszczenia albo o wydanie nieruchomości oraz szczegółowe warunki, w tym sanitarne, jakim powinno odpowiadać tymczasowe pomieszczenie, ma- jąc na względzie ochronę przed bezdomnością osób eksmitowanych, sprawne prowadzenie egzekucji oraz uwzględniając, że tymczasowe pomieszczenie mu- si nadawać się do zamieszkania, chociażby nie spełniało warunków technicz- nych wymaganych dla pomieszczeń przeznaczonych na stały pobyt ludzi. Art. 1047. § 1. Jeżeli dłużnik jest obowiązany do złożenia oznaczonego oświadczenia woli, prawomocne orzeczenie sądu zobowiązujące do złożenia oświadczenia zastę- puje oświadczenie dłużnika. § 2. Jeżeli złożenie oświadczenia woli jest uzależnione od świadczenia wzajemnego wierzyciela, skutek wymieniony w paragrafie poprzedzającym powstaje dopie- ro z chwilą prawomocnego nadania orzeczeniu klauzuli wykonalności. Art. 1048. Jeżeli ujawnienie na podstawie orzeczenia sądowego prawa wierzyciela przez wpis w księdze wieczystej lub w rejestrze albo przez złożenie dokumentu do zbioru wy- maga poprzedniego ujawnienia prawa dłużnika, komornik na żądanie wierzyciela odbierze dłużnikowi dokumenty potrzebne do dokonania wpisu na rzecz dłużnika lub do złożenia do zbioru i złoży je w sądzie właściwym do prowadzenia księgi wieczy- stej, rejestru lub zbioru dokumentów. Art. 1049. § 1. Jeżeli w samym tytule egzekucyjnym nie postanowiono, że w razie niewykona- nia przez dłużnika w wyznaczonym terminie czynności, którą może wykonać także inna osoba, wierzyciel będzie umocowany do wykonania tej czynności na koszt dłużnika - sąd, w którego okręgu czynność ma być wykonana, na wniosek wierzyciela wezwie dłużnika do jej wykonania w wyznaczonym ter- minie, a po bezskutecznym upływie terminu udzieli wierzycielowi umocowa- nia do wykonania czynności na koszt dłużnika. Na żądanie wierzyciela sąd przyzna mu sumę potrzebną do wykonania czynności. Na postanowienie sądu przysługuje zażalenie. § 2. Przepisów niniejszego artykułu nie stosuje się do czynności polegających na świadczeniu rzeczy oznaczonych co do tożsamości. Art. 1050. § 1. Jeżeli dłużnik ma wykonać czynność, której inna osoba wykonać za niego nie może, a której wykonanie zależy wyłącznie od jego woli, sąd, w którego okrę- gu czynność ma być wykonana, na wniosek wierzyciela po wysłuchaniu stron wyznaczy dłużnikowi termin do wykonania i zagrozi mu grzywną na wypadek, gdyby w wyznaczonym terminie czynności nie wykonał. § 2. Jeżeli wykonanie czynności wymaga wydatków pieniężnych lub dostarczenia materiałów, a obowiązek dostarczenia ich ciąży na wierzycielu, sąd przystąpi Liczba stron : 66 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc3 66 do egzekucji w myśl paragrafu poprzedzającego dopiero po wykazaniu przez wierzyciela, że dokonał czynności, od których zależy obowiązek dłużnika, chyba że tytuł egzekucyjny zawiera w tym względzie inne zarządzenie. § 3. Po bezskutecznym upływie terminu wyznaczonego dłużnikowi do wykonania czynności, sąd na wniosek wierzyciela nałoży na dłużnika grzywnę i jednocze- śnie wyznaczy nowy termin do wykonania czynności, z zagrożeniem surowszą grzywną. Art. 1051. § 1. Jeżeli dłużnik ma obowiązek zaniechać pewnej czynności lub nie przeszkadzać czynności wierzyciela, sąd, w którego okręgu dłużnik działał wbrew swemu obowiązkowi, na wniosek wierzyciela po wysłuchaniu stron i stwierdzeniu, że dłużnik działał wbrew obowiązkowi, nałoży na niego grzywnę. Tak samo sąd postąpi w razie dalszego wniosku wierzyciela. § 2. Ponadto sąd może na wniosek wierzyciela zobowiązać dłużnika do zabezpiecze- nia szkody, grożącej wierzycielowi wskutek dalszego działania dłużnika wbrew obowiązkowi. W postanowieniu sąd może wskazać wysokość i czas trwania zabezpieczenia. § 3. Jeżeli w samym tytule egzekucyjnym nie postanowiono, że w razie dokonania zmiany sprzecznej z obowiązkiem dłużnika wierzyciel będzie uprawniony do usunięcia tej zmiany na koszt dłużnika, sąd na wniosek wierzyciela po wysłu- chaniu stron upoważni wierzyciela do usunięcia tej zmiany na koszt dłużnika. Na żądanie wierzyciela sąd przyzna mu sumę na ten cel potrzebną. W razie oporu dłużnika sąd na wniosek wierzyciela poleci komornikowi usunięcie opo- ru. Art. 1052. W jednym postanowieniu sąd może wymierzyć grzywnę nie wyższą niż jeden tysiąc złotych, chyba że trzykrotne wymierzenie grzywny okazało się nieskuteczne. Ogólna suma grzywien w tej samej sprawie nie może przewyższać stu tysięcy złotych. W razie wykonania czynności przez dłużnika lub umorzenia postępowania grzywny nie zapłacone do tego czasu ulegają umorzeniu. Art. 1053. § 1. Wymierzając grzywnę, sąd orzeknie jednocześnie - na wypadek niezapłacenia - zamianę grzywny na areszt, licząc jeden dzień aresztu od pięciu złotych do stu pięćdziesięciu złotych grzywny. Ogólny czas trwania aresztu nie może w tej samej sprawie przekroczyć sześciu miesięcy. Przepis art. 762 § 4 stosuje się odpowiednio. § 2. Jeżeli dłużnikiem, do którego skierowane było wezwanie sądu, jest osoba praw- na lub inna organizacja, środkom przymusu podlega jej pracownik odpowie- dzialny za niezastosowanie się do wezwania, a gdyby ustalenie takiego pra- cownika było utrudnione, środkom przymusu podlegają osoby uprawnione do jej reprezentowania. Liczba stron : 67 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc3 67 Art. 1054. § 1. Jeżeli postępowanie egzekucyjne zostanie umorzone albo dłużnik na skutek aresztu zgłosi gotowość wykonania czynności, sąd postanowi zwolnić go nie- zwłocznie i zawiadomi o tym wierzyciela. Dłużnikowi, który zgłosił gotowość wykonania czynności, sąd stosownie do okoliczności wyznaczy termin do jej wykonania. § 2. Gdyby dłużnik po zwolnieniu zwlekał z wykonaniem czynności, sąd na wniosek wierzyciela po wysłuchaniu stron zarządzi wykonanie aresztu do końca wy- znaczonego poprzednio terminu. § 3. Jeżeli dłużnik zgłosił się ponownie do wykonania czynności, sąd może odmówić zwolnienia go z aresztu przed upływem oznaczonego czasu. Art. 1055. Na postanowienie sądu co do wezwania dłużnika do wykonania czynności, zagroże- nia grzywną i jej zamiany na areszt oraz co do zabezpieczenia szkody wierzyciela przysługuje zażalenie. Art. 1056. § 1. Areszt wykonywa się przez osadzenie dłużnika w pomieszczeniu na ten cel przeznaczonym, oddzielnie od osób pozbawionych wolności w trybie postę- powania karnego i administracyjnego. Dłużnik powinien jednak podczas prze- bywania w areszcie być według możności zatrudniony zarobkowo w granicach jego zdolności. Z zarobku jego pokrywa się przede wszystkim koszty wykona- nia aresztu. § 2. Polecenie osadzenia dłużnika w areszcie sąd kieruje do komornika miejsca po- bytu dłużnika. Jeżeli dłużnik nie przebywa w okręgu sądu, który wymierzył grzywnę z zamianą na areszt, sąd może zwrócić się o wykonanie aresztu do są- du rejonowego, w którego okręgu dłużnik przebywa. § 3. Koszty wykonania aresztu powinny być pokryte z zarobków dłużnika. Wierzy- ciel obowiązany jest złożyć z góry komornikowi sumę potrzebną na sprowa- dzenie dłużnika do miejsca osadzenia i na wyżywienie go przez czas trwania przymusu; nie dotyczy to wypadku, gdy wierzyciel korzysta ze zwolnienia od kosztów sądowych. Art. 1057. § 1. Zarządzając wykonanie aresztu, sąd wydaje komornikowi nakaz na piśmie z odpowiednim uzasadnieniem. Wraz z przystąpieniem do wykonania nakazu komornik doręcza go dłużnikowi. § 2. O wykonanie aresztu w stosunku do dłużnika będącego żołnierzem w czynnej służbie wojskowej albo funkcjonariuszem Policji, Biura Ochrony Rządu, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu lub Straży Gra- nicznej sąd zwraca się do dowódcy jednostki wojskowej albo komendanta jed- nostki organizacyjnej Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Liczba stron : 68 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc3 68 Wywiadu lub Straży Granicznej, w której pełni on służbę, przesyłając w tym celu nakaz. Art. 1058. § 1. W stosunku do osób, których zdrowie może być narażone na niebezpieczeństwo, aresztu nie wykonuje się aż do ich wyzdrowienia. § 2. Na wniosek jednej ze stron i na jej koszt zarządza się zbadanie stanu zdrowia dłużnika przez lekarza sądowego. Art. 1059. Z ważnej przyczyny sąd może zwolnić dłużnika z aresztu na czas nie dłuższy niż tydzień. Dział II Przepisy szczególne o egzekucji z udziałem Skarbu Państwa oraz przedsiębiorców Rozdział 1 Przepisy ogólne Art. 1060. § 1. Jeżeli dłużnikiem jest Skarb Państwa, wierzyciel - wskazując na tytuł egzeku- cyjny - wzywa do spełnienia świadczenia bezpośrednio państwową jednostkę organizacyjną, z której działalnością wiąże się to świadczenie; jednostka ta jest obowiązana spełnić niezwłocznie świadczenie stwierdzone tytułem egzekucyj- nym. § 11 . W sprawach o naprawienie szkody wyrządzonej przez wydanie ustawy, rozpo- rządzenia Rady Ministrów lub rozporządzenia innego organu konstytucyjnie do tego powołanego, niezgodnych z Konstytucją, ratyfikowaną umową międzyna- rodową lub ustawą, a także w sprawie o naprawienie szkody wyrządzonej przez niewydanie takiego aktu normatywnego, którego obowiązek wydania przewi- duje przepis prawa, wierzyciel - wskazując na tytuł egzekucyjny - wzywa do spełnienia świadczenia bezpośrednio ministra właściwego do spraw Skarbu Państwa, który jest obowiązany spełnić niezwłocznie świadczenie stwierdzone tytułem egzekucyjnym ze środków utworzonej w ramach budżetu państwa re- zerwy celowej. § 2. W wypadku gdy tytuł egzekucyjny, obejmujący należność pieniężną, nie zosta- nie wykonany w ciągu dwóch tygodni od dnia doręczenia wezwania, o którym mowa w § 1, wierzyciel może wystąpić do sądu o nadanie tytułowi egzekucyj- nemu klauzuli wykonalności w celu przeprowadzenia egzekucji z rachunku bankowego właściwej państwowej jednostki organizacyjnej dłużnika. W przy- padku, o którym mowa w § 11 egzekucję prowadzi się z rachunków bankowych służących do obsługi centralnego rachunku bieżącego budżetu państwa. § 3. W wypadku gdy w terminie, o którym mowa w paragrafie poprzedzającym, nie zostanie wykonany tytuł egzekucyjny obejmujący świadczenie niepieniężne, sąd, na wniosek wierzyciela, wyznacza termin do spełnienia świadczenia kie- Liczba stron : 69 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc3 69 rownikowi właściwej państwowej jednostki organizacyjnej i temu kierowniko- wi wymierza grzywnę w razie niespełnienia świadczenia w wyznaczonym ter- minie. Art. 1061. § 1. Dłużnik prowadzący działalność gospodarczą w formie przedsiębiorstwa lub gospodarstwa rolnego w razie, gdy egzekucja zostanie skierowana do rzeczy niezbędnej do prowadzenia tej działalności, może wystąpić do sądu o wyłącze- nie tej rzeczy spod zajęcia, wskazując we wniosku składniki swego mienia, z których jest możliwe zaspokojenie roszczenia wierzyciela w zamian za rzecz zwolnioną. O wyłączeniu spod zajęcia sąd orzeka po wysłuchaniu stron, biorąc pod uwagę obok interesów wierzyciela i dłużnika również społeczno- gospodarcze znaczenie działalności gospodarczej dłużnika. Z chwilą wydania postanowienia zwalniającego spod zajęcia, w stosunku do mienia zastępczego określonego w postanowieniu, następują skutki zajęcia. Komornik dokona nie- zwłocznie czynności związanych z zajęciem. Wniosek o zwolnienie spod zaję- cia może być zgłoszony również w skardze na czynności komornika. § 2. Na postanowienie sądu w sprawie wyłączenia służy zażalenie. Art. 1062. (uchylony). Art. 1063. W toku egzekucji świadczeń pieniężnych z nieruchomości Skarb Państwa nie składa rękojmi. [Art. 1064. Minister Sprawiedliwości ustali w drodze rozporządzenia sposób prowadzenia egze- kucji grzywien, kar pieniężnych, opłat sądowych i kosztów postępowania.] Rozdział 2 Egzekucja przez zarząd przymusowy Art. 10641 . § 1. Przeciwko dłużnikowi prowadzącemu działalność gospodarczą w formie przed- siębiorstwa lub gospodarstwa rolnego jest dopuszczalna egzekucja z dochodów nowe brzmienie art. 1064 wchodzi w życie z dn. 2.03.2006 r. (Dz.U. z 2005 r. Nr 167, poz. 1398). Liczba stron : 70 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc3 70 uzyskiwanych z tej działalności przez ustanowienie zarządu przymusowego nad przedsiębiorstwem lub gospodarstwem rolnym. § 2. Do zarządu ustanowionego na podstawie § 1 stosuje się odpowiednio przepisy o zarządzie w toku egzekucji z nieruchomości, z uwzględnieniem artykułów po- niższych. Art. 10642 . § 1. We wniosku o wszczęcie egzekucji przez zarząd przymusowy należy dokładnie określić przedsiębiorstwo lub gospodarstwo rolne albo ich część. § 2. Do wniosku dołącza się informację komornika o wszystkich postępowaniach egzekucyjnych prowadzonych przeciwko dłużnikowi z mienia wchodzącego w skład przedsiębiorstwa lub gospodarstwa rolnego. Art. 10643 . § 1. Wniosek o wszczęcie egzekucji przez zarząd przymusowy sąd rozpoznaje na posiedzeniu niejawnym. § 2. Postanowienie w przedmiocie wniosku doręcza się również wskazanym we wniosku wierzycielom prowadzącym egzekucję z mienia wchodzącego w skład przedsiębiorstwa lub gospodarstwa rolnego. § 3. Na postanowienie sądu przysługuje zażalenie stronom oraz wierzycielom, któ- rzy prowadzą egzekucję z mienia wchodzącego w skład przedsiębiorstwa lub gospodarstwa rolnego. § 4. Termin do wniesienia zażalenia przez wierzycieli, o których mowa w § 3, nie- wskazanych we wniosku, liczy się od dnia powzięcia przez nich wiadomości o wszczęciu egzekucji. Art. 10644 . Do prowadzenia egzekucji przez zarząd przymusowy właściwy jest sąd, w którego okręgu znajduje się siedziba przedsiębiorstwa lub w którego okręgu jest położone gospodarstwo rolne. Jeżeli gospodarstwo rolne położone jest w okręgu kilku sądów, wybór należy do wierzyciela. Jeżeli egzekucja ograniczona jest do części przedsię- biorstwa lub gospodarstwa rolnego, właściwy jest sąd, w którego okręgu część ta się znajduje. Art. 10645 . Egzekucję przez zarząd przymusowy można ograniczyć do części przedsiębiorstwa lub gospodarstwa rolnego, jeżeli część ta jest gospodarczo wyodrębniona, a dochód uzyskany z przymusowego zarządu tej części majątku dłużnika wystarczy na zaspo- kojenie egzekwowanych roszczeń. Art. 10646 . § 1. Prowadzenie egzekucji świadczeń pieniężnych, w tym również egzekucji ad- ministracyjnych ze składników mienia wchodzącego w skład przedsiębiorstwa lub gospodarstwa rolnego dłużnika, nie stanowi przeszkody do wszczęcia eg- Liczba stron : 71 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc3 71 zekucji przez zarząd przymusowy, jeżeli o to wnosi wierzyciel dotychczas prowadzący egzekucję albo, gdy w chwili wszczęcia egzekucji przez zarząd przymusowy jest oczywiste, że wierzyciel prowadzący egzekucję zostanie w toku egzekucji przez zarząd przymusowy zaspokojony w okresie sześciu mie- sięcy od daty jej wszczęcia. § 2. W razie wszczęcia egzekucji przez zarząd przymusowy w sprawach określo- nych w § 1, wcześniej wszczęte egzekucje umarza się z dniem uprawomocnie- nia się postanowienia sądu o wszczęciu egzekucji przez zarząd przymusowy, a dotychczasowi wierzyciele z mocy prawa wstępują do egzekucji prowadzonej według przepisów niniejszego działu. Art. 10647 . Jeżeli przed wszczęciem egzekucji ustanowiono zarząd nad przedsiębiorstwem lub gospodarstwem rolnym dłużnika w ramach postępowania zabezpieczającego, po wszczęciu egzekucji zarząd będzie prowadzony według niniejszych przepisów. Art. 10648 . Wydając postanowienie o wszczęciu egzekucji przez zarząd przymusowy, sąd prze- syła do sądu właściwego do prowadzenia księgi wieczystej dla nieruchomości wcho- dzącej w skład przedsiębiorstwa lub gospodarstwa rolnego wniosek o dokonanie wpisu o ustanowienie zarządu przymusowego we właściwej księdze wieczystej lub o złożenie wniosku do zbioru dokumentów. Art. 10649 . Czynności prawne dłużnika dotyczące mienia objętego zarządem dokonane po wszczęciu egzekucji są nieważne. Dla określenia daty powstania skutków prawnych wszczęcia egzekucji prowadzonej według niniejszego rozdziału przepisy art. 910 stosuje się odpowiednio. Art. 106410 . § 1. Sąd powołuje na zarządcę osobę fizyczną lub prawną wskazaną przez strony spośród osób posiadających licencję do wykonywania obowiązków syndyka, nadzorcy lub zarządcy w postępowaniu upadłościowym i naprawczym. § 2. W wypadku braku porozumienia stron zarządcę wyznacza sąd spośród osób wskazanych w § 1. § 3. Przepisy § 1 i § 2 stosuje się odpowiednio do odwołania lub zmiany zarządcy. Art. 106411 . § 1. W szczególnie uzasadnionych wypadkach zarządca może sprzedać nierucho- mości, ruchomości lub prawa wchodzące w skład zarządzanego przedsiębior- stwa lub gospodarstwa rolnego w części przekraczającej zakres zwykłego za- rządu oraz oddać je w najem lub dzierżawę wyłącznie za zgodą sądu. W razie zarządzenia sprzedaży sąd określa warunki sprzedaży. Do wyceny sprzedawa- nych składników majątkowych sąd może powołać biegłego. Przepis ten stosuje się również do rozwiązania umowy najmu lub dzierżawy oraz do obciążenia Liczba stron : 72 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc3 72 zarządzanego majątku hipoteką, zastawem, zastawem rejestrowym oraz prze- właszczeniem. § 2. Na postanowienie sądu w przedmiocie czynności, o których mowa w § 1, stro- nom, zarządcy oraz osobom, których praw czynność dotyczy lub miała doty- czyć, przysługuje zażalenie. § 3. Nadwyżkę dochodów, po pokryciu wydatków wskazanych w art. 940, zarządca wypłaca wierzycielowi. W razie wielości wierzycieli wypłata następuje z za- chowaniem stosowanych odpowiednio przepisów ogólnych o podziale sumy uzyskanej z egzekucji oraz przepisów o podziale sumy uzyskanej z egzekucji z nieruchomości. Kwoty niewypłacone zarządca umieszcza na rachunku depozy- towym sądu, do którego przepisy art. 752 stosuje się odpowiednio. Art. 106412 . § 1. Po wszczęciu egzekucji przez zarząd przymusowy prowadzenie egzekucji świadczeń pieniężnych innymi sposobami z majątku dłużnika wchodzącego w skład przedsiębiorstwa lub gospodarstwa rolnego jest niedopuszczalne. Inni wierzyciele mogą przyłączyć się do egzekucji przez zarząd przymusowy. Prze- pis niniejszy stosuje się odpowiednio w razie późniejszego skierowania prze- ciwko dłużnikowi egzekucji administracyjnej. W takim wypadku art. 773 nie ma zastosowania. § 2. Jeżeli dochody uzyskane z egzekucji przez zarząd przymusowy wskazują, że niemożliwe jest zaspokojenie wszystkich wierzycieli w okresie sześciu miesię- cy, licząc od dnia przyłączenia się do egzekucji ostatniego wierzyciela, wierzy- ciel, który w tym okresie nie będzie zaspokojony, może żądać wszczęcia egze- kucji ze składników mienia wchodzącego w skład przedsiębiorstwa lub gospo- darstwa rolnego objętego zarządem przymusowym. W żądaniu należy ozna- czyć mienie, z którego egzekucja ma być prowadzona. Na postanowienie sądu o dopuszczeniu egzekucji przysługuje zażalenie. § 3. Prowadzenie egzekucji przez zarząd przymusowy nie stanowi przeszkody do prowadzenia przeciwko dłużnikowi egzekucji świadczeń niepieniężnych oraz egzekucji w celu zniesienia współwłasności nieruchomości w drodze sprzedaży publicznej. Jeżeli w toku tych egzekucji dłużnik obowiązany jest do wydania ruchomości, statku lub nieruchomości albo do opróżnienia pomieszczeń, które znajdują się we władaniu zarządcy, obowiązki te ciążą na zarządcy. § 4. Wyłączenie mienia do osobnych egzekucji według przepisów § 1-3 nie tamuje dalszego prowadzenia egzekucji przez zarząd przymusowy, chyba że z uwagi na zakres wyłączeń dalsze jej prowadzenie jest bezcelowe. W takim wypadku sąd umarza egzekucję przez zarząd przymusowy. Wierzyciele, którzy prowa- dzili egzekucję przez zarząd przymusowy, mogą w terminie dwóch tygodni od dnia uprawomocnienia się postanowienia o umorzeniu tej egzekucji żądać skie- rowania egzekucji do mienia, które objęte było tą egzekucją, a które nie zostało wcześniej z niej wyłączone. Do tego czasu mienie to podlega z mocy prawa za- jęciu. Art. 106413 . § 1. Zarządca sporządza plan podziału sumy uzyskanej z egzekucji. § 2. Na plan podziału sumy uzyskanej z egzekucji przysługuje skarga, do której sto- suje się odpowiednio przepisy o skardze na czynności komornika. Liczba stron : 73 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc3 73 § 3. Przepisy ogólne o podziale sumy uzyskanej z egzekucji oraz przepisy o podzia- le sumy uzyskanej z egzekucji z nieruchomości stosuje się odpowiednio. Rozdział 3 Egzekucja przez sprzedaż przedsiębiorstwa lub gospodarstwa rolnego Art. 106414 . § 1. Egzekucja przez sprzedaż przedsiębiorstwa lub gospodarstwa rolnego należy do sądu, w którego okręgu znajduje się siedziba przedsiębiorstwa dłużnika lub w którym dłużnik ma gospodarstwo rolne. § 2. Do egzekucji przez sprzedaż przedsiębiorstwa lub gospodarstwa rolnego dłużnika stosuje się odpowiednio przepisy o egzekucji z nieruchomości, jeżeli przepisy ni- niejszego rozdziału nie stanowią inaczej. Art. 106415 . § 1. Wydając postanowienie o wszczęciu egzekucji sąd ustanawia zarząd przymu- sowy nad przedsiębiorstwem lub gospodarstwem rolnym podlegającym sprze- daży. Do zarządu tego stosuje się odpowiednio przepisy art. 10641 -106411 . § 2. Postanowienie o wszczęciu egzekucji sąd przesyła do sądu właściwego do prowadzenia księgi wieczystej dla nieruchomości wchodzącej w skład przed- siębiorstwa lub gospodarstwa rolnego. Sąd właściwy do prowadzenia księgi wieczystej z urzędu dokonuje wpisu o wszczęciu egzekucji albo składa posta- nowienie do zbioru dokumentów. W razie wszczęcia egzekucji przeciwko przedsiębiorcy podlegającemu wpisowi do właściwego rejestru, sąd przesyła postanowienie o wszczęciu egzekucji celem złożenia do akt rejestrowych. Po- nadto sąd zarządzi ogłoszenie postanowienia o wszczęciu egzekucji w dzienni- ku ogólnopolskim oraz dzienniku poczytnym w siedzibie przedsiębiorstwa lub gospodarstwa rolnego; może je również ogłosić w Monitorze Sądowym i Go- spodarczym. Art. 106416 . § 1. Prowadzenie egzekucji ze składników przedsiębiorstwa lub gospodarstwa rol- nego, w tym egzekucji administracyjnej, nie stanowi przeszkody do wszczęcia egzekucji przez sprzedaż przedsiębiorstwa lub gospodarstwa rolnego, jeżeli o to wnosi dłużnik lub wierzyciel prowadzący egzekucję, a także gdy jest oczy- wiste, że egzekucja przez sprzedaż doprowadzi do zaspokojenia wierzycieli, którzy wcześniej wszczęli egzekucję. Na postanowienie sądu służy zażalenie. § 2. Z chwilą uprawomocnienia się postanowienia sądu wszczynającego egzekucję w trybie wskazanym w § 1, egzekucje wszczęte wcześniej umarza się, a dotychcza- sowi wierzyciele z mocy prawa przystępują do egzekucji prowadzonej według przepisów niniejszego rozdziału. Art. 106417 . § 1. Zarządca niezwłocznie sporządzi bilans przedsiębiorstwa lub gospodarstwa rolnego dłużnika. Liczba stron : 74 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc3 74 § 2. Jeżeli dłużnik i wszyscy wierzyciele nie ustalili ceny sprzedaży przed- siębiorstwa lub gospodarstwa rolnego, wyceny przedsiębiorstwa lub gospodar- stwa rolnego dokonuje co najmniej dwóch biegłych. W razie rozbieżności w wycenie dokonanej przez biegłych, wartość przedsiębiorstwa lub gospodarstwa rolnego ustala sąd. Art. 106418 . § 1. Na wniosek wierzyciela lub dłużnika sąd może postanowić, że sprzedaż przed- siębiorstwa lub gospodarstwa rolnego nastąpi z wolnej ręki przez zarządcę. Sprzedaż nie może nastąpić poniżej wartości szacunkowej, chyba że dłużnik i wszyscy wierzyciele wyrażą na to zgodę. § 2. Wydając postanowienie o sprzedaży z wolnej ręki, sąd wyznaczy termin, w któ- rym sprzedaż ma być dokonana, oraz określi tryb wyszukania nabywcy, jeżeli strony tego nie uzgodniły. Termin dokonania sprzedaży nie może być krótszy niż miesiąc i dłuższy niż dwa miesiące. Bieg terminu rozpoczyna się od dnia zamieszczenia ogłoszenia w dzienniku o zasięgu ogólnopolskim lub w Moni- torze Sądowym i Gospodarczym. Art. 106419 . § 1. Sąd zarządzi ogłoszenie postanowienia, o którym mowa w art. 106416 , w dzien- niku o zasięgu ogólnopolskim oraz w dzienniku poczytnym w siedzibie przed- siębiorstwa lub gospodarstwa rolnego, a także, jeżeli uzna to za celowe, w Mo- nitorze Sądowym i Gospodarczym. § 2. O wydaniu postanowienia nakazującego sprzedaż zarządca zawiadomi uczest- ników stosownie do art. 954. Art. 106420 . § 1. Jeżeli pierwsza sprzedaż z wolnej ręki nie dojdzie do skutku, sąd wyda posta- nowienie nakazujące sprzedaż w drodze licytacji, chyba że wierzyciele zgodzą się na ponowną sprzedaż z wolnej ręki. § 2. Licytację prowadzi zarządca pod nadzorem sędziego. Sędzia niezwłocznie udziela przybicia osobie, która zaoferowała najwyższą cenę. § 3. Po zapłacie ceny zarządca w terminie nie dłuższym niż miesiąc zawiera z na- bywcą umowę sprzedaży przedsiębiorstwa lub gospodarstwa rolnego. W wy- padku niezawarcia umowy z winy zarządcy, nabywca może żądać zwrotu wpłaconej ceny i uważa się, że licytacja nie doszła do skutku. § 4. Do licytacji stosuje się odpowiednio przepisy o licytacji z nieruchomości. Art. 106421 . § 1. Sprzedaż dokonana w myśl przepisów niniejszego rozdziału nie narusza praw wynikających z hipotek, zastawów rejestrowych, zastawów i innych obciążeń rzeczowych ciążących na nieruchomościach, wierzytelnościach lub prawach wchodzących w skład przedsiębiorstwa lub gospodarstwa rolnego dłużnika. Ich wartość podlega zaliczeniu na poczet ceny nabycia. Liczba stron : 75 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc3 75 § 2. Sprzedaż dokonana według przepisów niniejszego rozdziału nie narusza również uprawnień zastawnika zastawu rejestrowego, jeżeli umowa zastawnicza przewidu- je zakaz zbycia przedmiotu zastawu. Art. 106422 . § 1. Nabywca przedsiębiorstwa lub gospodarstwa rolnego w egzekucji prowadzonej według przepisów niniejszego rozdziału jest odpowiedzialny solidarnie z dłuż- nikiem za ujawnione w toku egzekucji zobowiązania związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa lub gospodarstwa rolnego według zasad określonych w art. 554 Kodeksu cywilnego. § 2. Jeżeli przed zawarciem umowy sprzedaży przedsiębiorstwa lub gospodarstwa rolnego nabywca spłacił lub przejął zobowiązania, o których mowa w § 1, war- tość przejętych należności zalicza się na poczet ceny kupna. Jeżeli nabywca wcześniej wpłacił cenę niepomniejszoną o tę wartość, zarządca zwraca mu nadwyżkę w terminie tygodniowym od daty zawarcia umowy sprzedaży. Zali- czenie lub zwrot nadwyżki nastąpi na podstawie dokumentów urzędowych lub prywatnych z podpisem urzędowo poświadczonym, stwierdzających spłatę lub przejęcie zobowiązań wymienionych w § 1. Art. 106423 . Do podziału sumy uzyskanej ze sprzedaży przedsiębiorstwa lub gospodarstwa rolne- go stosuje się odpowiednio przepisy ogólne o podziale sumy uzyskanej z egzekucji oraz przepisy o podziale sumy uzyskanej z egzekucji z nieruchomości. Art. 1065. (uchylony). Dział III Egzekucja w celu zniesienia współwłasności nieruchomości w drodze sprzedaży publicznej Art. 1066. W postępowaniu egzekucyjnym wszczętym na podstawie tytułu wykonawczego, a mającym na celu zniesienie współwłasności nieruchomości w drodze sprzedaży pu- blicznej, stosuje się odpowiednio przepisy o egzekucji z nieruchomości ze zmianami wskazanymi w artykułach poniższych. Art. 1067. Postępowanie może być wszczęte z urzędu lub na wniosek każdego ze współwłaści- cieli na podstawie tytułu wykonawczego, który postanawia, że zniesienie współwła- sności ma być przeprowadzone w drodze sprzedaży nieruchomości. Liczba stron : 76 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc3 76 Art. 1068. § 1. Na podstawie wniosku o wszczęcie egzekucji komornik przesyła do właściwego sądu wniosek o ujawnienie wszczęcia egzekucji w księdze wieczystej lub o złożenie wniosku do zbioru dokumentów. § 2. We wpisie w księdze wieczystej lub zarządzeniu złożenia wniosku do zbioru dokumentów oraz w obwieszczeniu o licytacji należy podać, że egzekucja ma na celu zniesienie współwłasności. Art. 1069. § 1. W wypadku gdy według przepisów szczególnych przysługuje współwłaścicie- lowi lub osobie trzeciej prawo pierwokupu nieruchomości rolnej wchodzącej w skład gospodarstwa rolnego, postanowienie o przybiciu po jego uprawomoc- nieniu się sąd doręcza uprawnionemu do wykonania prawa pierwokupu. W tym wypadku bieg terminu do wykonania przez nabywcę warunków licytacyjnych rozpoczyna się z chwilą bezskutecznego upływu terminu do wykonania prawa pierwokupu. § 2. Jeżeli uprawniony wykona prawo pierwokupu, sąd uchyli postanowienie o przybiciu i udzieli przybicia na rzecz uprawnionego do wykonania prawa pier- wokupu. Art. 1070. Egzekucja w celu zniesienia współwłasności i egzekucja z nieruchomości mogą to- czyć się jednocześnie. W razie sprzedaży nieruchomości w toku jednej z tych egze- kucji - drugą zawiesza się, a po uprawomocnieniu się postanowienia o przysądzeniu własności - umarza się. Art. 1071. Przepisy niniejszego działu stosuje się odpowiednio do zarządzonej przez sąd w toku postępowania o dział spadku sprzedaży gospodarstwa rolnego albo wkładu grunto- wego w rolniczej spółdzielni produkcyjnej wraz z działką przyzagrodową i siedli- skową. Dział IV (uchylony) Dział V Egzekucja świadczeń alimentacyjnych Art. 1081. § 1. Jeżeli egzekucja dotyczy alimentów lub renty mającej charakter alimentów, wierzyciel, kierując wniosek o wszczęcie egzekucji, nie ma obowiązku wska- zywać sposobu egzekucji, ani majątku dłużnika, z którego ma być prowadzona. W takim wypadku uważa się, że wniosek dotyczy wszystkich dopuszczalnych Liczba stron : 77 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc3 77 sposobów egzekucji, z wyjątkiem egzekucji z nieruchomości. Wniosek o wszczęcie egzekucji można zgłosić również do komornika sądu właściwego ze względu na miejsce zamieszkania wierzyciela. § 2. Komornik ten jest obowiązany zawiadomić o wszczęciu egzekucji komornika sądu ogólnej właściwości dłużnika. Komornik zawiadomiony zażąda przeka- zania mu sprawy wraz ze ściągniętymi kwotami, jeżeli wskutek dalszych zajęć suma uzyskana ze wszystkich egzekucji nie wystarcza na zaspokojenie wszyst- kich wierzycieli. Jeżeli dokonane zostało zajęcie wynagrodzenia za pracę lub wierzytelności, równocześnie z przekazaniem sprawy komornik zawiadamia pracodawcę, dłużnika, względnie wierzyciela zajętej wierzytelności, że dal- szych wpłat należy dokonywać komornikowi, któremu sprawę przekazano. § 3. Jeżeli dłużnik odbywa karę pozbawienia wolności, wierzyciel może złożyć ty- tuł wykonawczy bezpośrednio dyrektorowi zakładu karnego, który obowiązany jest wypłacać wierzycielowi należności za pracę dłużnika lub jego pieniądze znajdujące się w depozycie zakładu karnego, w granicach określonych w art. 125 Kodeksu karnego wykonawczego. § 4. Przewidziana w § 3 wypłata nie może być dokonywana, jeżeli wnioski złożyło kilku wierzycieli, a należności za pracę dłużnika lub jego pieniądze znajdujące się w depozycie zakładu karnego nie wystarczają na zaspokojenie wszystkich należności tych wierzycieli lub jeżeli są zajęte przez organ egzekucyjny. W ta- kim wypadku dyrektor zakładu karnego przekazuje wnioski do właściwego komornika. Art. 1082. Tytułowi egzekucyjnemu, zasądzającemu alimenty, sąd nadaje klauzulę wykonalno- ści z urzędu. Tytuł wykonawczy doręcza się wówczas wierzycielowi z urzędu. Art. 1083. § 1. Dochody wymienione w art. 831 § 1 pkt 2 podlegają egzekucji na zaspokojenie do trzech piątych części. § 2. § 2. Wierzytelności z rachunku bankowego podlegają egzekucji na zaspokojenie alimentów w pełnej wysokości. § 3. (uchylony). Art. 1084. (uchylony). Art. 1085. W sprawach, w których zasądzono alimenty, egzekucja może być wszczęta z urzędu na żądanie sądu pierwszej instancji, który sprawę rozpoznawał. Żądanie takie kieruje się do właściwego organu egzekucyjnego. Art. 1086. § 1. Komornik obowiązany jest z urzędu przeprowadzić dochodzenie w celu ustale- nia zarobków i stanu majątkowego dłużnika oraz jego miejsca zamieszkania. Jeżeli środki te okażą się bezskuteczne, organy Policji przeprowadzą na wnio- Liczba stron : 78 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc3 78 sek komornika czynności w celu ustalenia miejsca zamieszkania i miejsca pra- cy dłużnika. § 2. Dochodzenie, o którym mowa w § 1, powinno być przeprowadzone okresowo w odstępach nie dłuższych niż 6 miesięcy. § 3. Jeżeli w wyniku dochodzenia, o którym mowa w § 1, nie zostaną ustalone do- chody dłużnika ani jego majątek, komornik składa wniosek do sądu o nakaza- nie dłużnikowi wyjawienia majątku. § 4. W razie powstania zaległości za okres dłuższy niż 12 miesięcy komornik z urzędu składa wniosek do Krajowego Rejestru Sądowego o wpis dłużnika do rejestru dłużników niewypłacalnych. Wniosek komornika nie podlega opłacie sądowej. § 5. Bezskuteczność egzekucji nie stanowi podstawy umorzenia postępowania. Przepisu art. 823 nie stosuje się. Art. 1087. Jeżeli dłużnik zatrudniony jest u osoby bliskiej, osoba ta w razie zajęcia wynagro- dzenia za pracę w poszukiwaniu świadczeń alimentacyjnych nie może zasłaniać się zarzutem, że wypłaciła dłużnikowi wynagrodzenie z góry, ani zarzutami, że dłużnik pracuje bez wynagrodzenia lub za wynagrodzeniem niższym od poprzedniego, albo że przysługuje jej wierzytelność do dłużnika nadająca się do potrącenia z jego rosz- czenia o wynagrodzenie. Art. 1088. Do egzekucji świadczeń alimentacyjnych stosuje się również przepisy tytułu drugie- go. Dział VI (uchylony) Część czwarta Przepisy z zakresu międzynarodowego postępowania cywilnego. Przepis wstępny Art. 1096. Przepisów części niniejszej nie stosuje się, jeżeli umowa międzynarodowa, w której Polska Rzeczpospolita Ludowa jest stroną, stanowi inaczej. Liczba stron : 79 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc3 79 Księga pierwsza Jurysdykcja krajowa Tytuł I Przepisy ogólne Art. 1097. Jurysdykcja krajowa istniejąca w chwili wszczęcia postępowania trwa nadal, choćby jej podstawy odpadły w toku sprawy. Art. 1098. Sądom polskim przysługuje jurysdykcja przewidziana w tym kodeksie, chociażby w tej samej sprawie pomiędzy tymi samymi stronami toczyło się postępowanie przed sądem państwa obcego. Art. 1099. Brak jurysdykcji krajowej stanowi przyczynę nieważności, którą sąd bierze pod roz- wagę z urzędu w każdym stanie sprawy. W razie stwierdzenia braku jurysdykcji kra- jowej sąd odrzuca pozew lub wniosek. Tytuł II Przepisy łączne dla jurysdykcji krajowej (w postępowaniu procesowym i nieprocesowym) Art. 1100. § 1. Do jurysdykcji krajowej należą sprawy małżeńskie, jeżeli choćby jedno z mał- żonków ma obywatelstwo polskie lub, nie posiadając żadnego obywatelstwa, ma miejsce zamieszkania w Polsce. § 2. Jeżeli oboje małżonkowie mają miejsce zamieszkania w Polsce, jurysdykcja przewidziana w paragrafie poprzedzającym jest wyłączna. § 3. Do jurysdykcji krajowej należą nadto sprawy małżeńskie pomiędzy cudzoziem- cami mieszkającymi w Polsce. Art. 1101. § 1. Do jurysdykcji krajowej należą sprawy ze stosunków rodziców i dzieci oraz do- tyczące przysposobienia, jeżeli choćby jedna ze stron ma obywatelstwo polskie lub, nie posiadając żadnego obywatelstwa, ma miejsce zamieszkania w Polsce. § 2. Jeżeli obie strony mają miejsce zamieszkania w Polsce, jurysdykcja przewidzia- na w paragrafie poprzedzającym jest wyłączna. § 3. Do jurysdykcji krajowej należą nadto sprawy ze stosunków rodziców i dzieci oraz dotyczące przysposobienia pomiędzy cudzoziemcami mieszkającymi w Polsce. Liczba stron : 80 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc3 80 Art. 1102. § 1. Do wyłącznej jurysdykcji krajowej należą sprawy o prawa rzeczowe i posiada- nie nieruchomości położonej w Polsce, jak również ze stosunku najmu lub dzierżawy takiej nieruchomości, z wyjątkiem spraw o czynsz. Wyłączność ta obejmuje także inne sprawy w takim zakresie, w jakim rozstrzygnięcie dotyczy nieruchomości położonej w Polsce. § 2. Rozpoznaniu przez sądy polskie nie podlegają sprawy o prawa rzeczowe na nie- ruchomości i posiadanie nieruchomości położonej za granicą. Tytuł III Jurysdykcja krajowa w procesie Art. 1103. Sprawy nie wymienione w tytule poprzedzającym, a rozpoznawane w procesie, nale- żą do jurysdykcji krajowej: 1) jeżeli strona pozwana przebywa, zamieszkuje lub ma siedzibę w Polsce w chwili doręczenia pozwu; 2) jeżeli w Polsce strona pozwana ma majątek lub przysługują jej prawa mająt- kowe; 3) jeżeli sprawa dotyczy przedmiotu sporu znajdującego się w Polsce, spadku otwartego w Polsce lub zobowiązania, które powstało albo ma być wykonane w Polsce. Art. 1104. Strony oznaczonego stosunku prawnego mogą umawiać się na piśmie o poddanie wynikłych lub mogących wyniknąć z niego spraw majątkowych jurysdykcji sądów polskich. Art. 1105. § 1. W zakresie zobowiązań z umów podmioty prowadzące działalność gospodarczą mogą umówić się na piśmie o wyłączenie jurysdykcji sądów polskich na rzecz sądów państwa obcego, jeżeli zmiana taka jest skuteczna według prawa tego państwa. Nie dotyczy to spraw należących do wyłącznej jurysdykcji sądów polskich. § 2. (uchylony). § 3. Umowę o jurysdykcji sądów państwa obcego oraz umowę o zagraniczny sąd polubowny, sąd polski bierze pod rozwagę tylko na zarzut strony zgłoszony i należycie uzasadniony przed wdaniem się w spór co do istoty sprawy. Liczba stron : 81 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc3 81 Tytuł IV Jurysdykcja krajowa w postępowaniu nieprocesowym Art. 1106. § 1. Do wyłącznej jurysdykcji krajowej należą sprawy o ubezwłasnowolnienie i o uznanie za zmarłego osoby będącej obywatelem polskim lub osoby mającej zamieszkanie w Polsce, a nie posiadającej żadnego obywatelstwa. § 2. Sąd polski może również uznać za zmarłego cudzoziemca, jeżeli: 1) osoba uprawniona do zgłoszenia wniosku ma miejsce zamieszkania w Polsce lub 2) cudzoziemiec miał w Polsce miejsce zamieszkania albo tutaj znajduje się jego mienie. § 3. Do wyłącznej jurysdykcji krajowej należą sprawy o stwierdzenie zgonu, jeżeli nastąpił on w Polsce. Art. 1107. § 1. Do wyłącznej jurysdykcji krajowej należą sprawy z zakresu opieki i kurateli nad osobą, która ma obywatelstwo polskie lub, nie posiadając żadnego obywatel- stwa, ma w Polsce miejsce zamieszkania. § 2. Sąd polski może odstąpić od ustanowienia opieki lub kurateli nad obywatelem polskim zamieszkującym lub posiadającym majątek za granicą, jeżeli ma on tam zapewnioną dostateczną pieczę. § 3. Sądy polskie mogą w razie potrzeby wydawać w zakresie opieki i kurateli co do cudzoziemca zamieszkałego lub posiadającego majątek w Polsce zarządzenia, jeżeli okaże się to konieczne w jego interesie. Art. 1108. § 1. Do jurysdykcji krajowej należą sprawy spadkowe, jeżeli spadkodawca w chwili śmierci miał obywatelstwo polskie lub, nie posiadając żadnego obywatelstwa, zamieszkiwał w Polsce. § 2. Jurysdykcja krajowa jest wyłączna, jeżeli śmierć obywatela polskiego nastąpiła w Polsce. Art. 1109. W stosunku do spadku otwartego za granicą, podlegającego jurysdykcji sądu pol- skiego, sąd może wydać postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku na wniosek polskiego przedstawicielstwa dyplomatycznego lub urzędu konsularnego. Art. 1110. Do jurysdykcji krajowej należą również inne sprawy rozpoznawane w postępowaniu nieprocesowym, jeżeli choćby jeden uczestnik postępowania jest obywatelem pol- skim lub w Polsce ma miejsce zamieszkania albo siedzibę. Liczba stron : 82 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc3 82 Tytuł V Zwolnienie spod jurysdykcji krajowej Art. 1111. § 1. Nie mogą być pozywani przed sądy polskie następujący cudzoziemcy: 1) uwierzytelnieni w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej szefowie przedstawi- cielstw dyplomatycznych państw obcych; 2) osoby należące do personelu dyplomatycznego przedstawicielstw państw ob- cych w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej; 3) inne osoby korzystające z immunitetów dyplomatycznych na mocy ustaw, umów lub powszechnie ustalonych zwyczajów międzynarodowych; 4) członkowie rodzin osób wymienionych w pkt 1, 2 i 3, jeżeli pozostają z nimi we wspólnocie domowej. § 2. Przepisy paragrafu poprzedzającego nie mają zastosowania do osób w nim wy- mienionych w odniesieniu do: 1) spraw z zakresu prawa rzeczowego, dotyczących prywatnego mienia nieru- chomego położonego w Polsce, chyba że mienie to jest w posiadaniu tych osób w imieniu państwa wysyłającego lub odpowiedniej organizacji między- narodowej; 2) spraw, dotyczących spadków, w których osoby te występują jako spadkobier- cy, zapisobiercy, wykonawcy testamentów, zarządcy lub kuratorzy spadku w charakterze osób prywatnych, nie zaś w imieniu państwa wysyłającego lub odpowiedniej organizacji międzynarodowej; 3) spraw, dotyczących wszelkiego rodzaju zawodowej lub handlowej działalno- ści tych osób, wykonywanej przez nie w Polsce poza funkcjami urzędowymi. Art. 1112. § 1. Nie mogą być pozywane przed sądy polskie w sprawach wchodzących w zakres czynności dokonanych w toku pełnienia ich funkcji urzędowych następujące osoby: 1) urzędnicy pełniący funkcje konsularne w imieniu państw obcych niezależnie od posiadanego obywatelstwa; 2) cudzoziemcy będący pracownikami administracyjnymi i technicznymi przed- stawicielstw dyplomatycznych i urzędów konsularnych państw obcych w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej lub członkami personelu służby przed- stawicielstw dyplomatycznych oraz inne osoby zrównane z nimi na mocy ustaw, umów lub powszechnie ustalonych zwyczajów międzynarodowych. § 2. Przepisy paragrafu poprzedzającego nie mają zastosowania w stosunku do urzędników pełniących funkcje konsularne oraz pracowników administracyj- nych i technicznych urzędów konsularnych w wypadku wytoczenia przeciwko tym osobom powództw o wynagrodzenie szkody spowodowanej w Polsce przez pojazd, statek morski, rzeczny lub powietrzny. Liczba stron : 83 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc3 83 Art. 1113. Jeżeli osoba, przeciwko której wszczęto sprawę, przestanie podlegać sądom polskim w toku sprawy, postępowanie ulega umorzeniu z urzędu. Art. 1114. § 1. Przepisy art. 1111 § 1 i art. 1112 § 1 nie mają zastosowania w wypadku, jeżeli państwo wysyłające w sposób wyraźny zrzeknie się immunitetu jurysdykcyj- nego w stosunku do osób wymienionych w tych przepisach. § 2. W stosunku do urzędników międzynarodowych, korzystających z immunitetu jurysdykcyjnego, zrzeczenie się tego immunitetu przewidziane w § 1 musi być dokonane przez odpowiednią organizację międzynarodową. § 3. Jeżeli osoby wymienione w art. 1111 § 1 i art. 1112 § 1 wszczynają postępowa- nie przed sądem polskim, będą one podlegać jego jurysdykcji również w sto- sunku do wszelkich powództw wzajemnych bezpośrednio związanych w po- wództwem głównym. Art. 1115. § 1. Przeciwko osobom, które w myśl art. 1111 § 1 i art. 1112 § 1 nie mogą być w przewidzianym przez te przepisy zakresie pozywane przed sądy polskie, nie może być także prowadzona egzekucja, chyba że chodzi o sprawę, w której osoby te podlegają jurysdykcji sądów polskich. § 2. Przeciwko osobom określonym w § 1, które podlegają jurysdykcji sądów pol- skich w rezultacie zrzeczenia się ich immunitetu sądowego przez państwo wy- syłające lub odpowiednią organizację międzynarodową, może być prowadzona egzekucja jedynie w wypadku wyraźnego zrzeczenia się immunitetu przez państwo wysyłające lub odpowiednią organizację międzynarodową także w odniesieniu do postępowania egzekucyjnego. § 3. Jednakże w wypadku, gdy prowadzenie egzekucji jest dozwolone, niedopusz- czalna jest egzekucja z mienia służącego do użytku urzędowego oraz przez sto- sowanie przymusu wobec osoby dłużnika. § 4. Niedopuszczalna jest również egzekucja w pomieszczeniach zajmowanych przez przedstawicielstwa dyplomatyczne, misje zagraniczne lub urzędy konsularne państw obcych w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz w mieszkaniach osób wymienionych w art. 1111 § 1, o ile szef przedstawicielstwa dyploma- tycznego, misji zagranicznej lub urzędu konsularnego nie wyrazi na to zgody. Art. 1116. W razie wątpliwości co do stosowania przepisów art. 1111-1115 sąd powinien zwró- cić się do Ministra Sprawiedliwości o opinię. Liczba stron : 84 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc3 84 Księga druga Postępowanie Tytuł I Zdolność sądowa i procesowa Art. 1117. § 1. Zdolność sądową i procesową obywateli państw obcych, zagranicznych osób prawnych oraz zagranicznych jednostek nie posiadających osobowości prawnej ocenia się według przepisów niniejszego kodeksu. § 2. To samo dotyczy osób nie mających żadnego obywatelstwa. Art. 1118. (uchylony). Tytuł II Zabezpieczenie kosztów procesu Art. 1119. Powód cudzoziemiec jest obowiązany na żądanie pozwanego złożyć kaucję na za- bezpieczenie kosztów procesu. Art. 1120. Obowiązku takiego nie ma powód cudzoziemiec w następujących wypadkach: 1) jeżeli w państwie, do którego należy, obywatele polscy nie mają takiego obowiązku; 2) jeżeli ma w Polsce miejsce zamieszkania lub majątek wystarczający na za- bezpieczenie kosztów; 3) jeżeli przysługuje lub uzyskał zwolnienie od kosztów sądowych; 4) w sprawach małżeńskich niemajątkowych, w sprawach z powództwa wza- jemnego i w postępowaniu nakazowym; 5) w sprawach, które strony zgodnie poddały jurysdykcji sądów polskich. Art. 1121. § 1. Pozwany może zgłosić żądanie zabezpieczenia kosztów najpóźniej przy pierw- szej czynności procesowej. § 2. Późniejsze zgłoszenie żądania jest dopuszczalne, jeżeli dopiero w toku sprawy: 1) pozwany dowiedział się, że powód jest cudzoziemcem; 2) ustała podstawa prawna do zwolnienia powoda od obowiązku złożenia kaucji. Liczba stron : 85 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc3 85 Art. 1122. Pozwany nie ma prawa domagać się złożenia kaucji, jeżeli uznana przez niego część roszczenia powoda wystarcza na zabezpieczenie kosztów. Art. 1123. § 1. Sąd oznaczy wysokość kaucji, mając na względzie prawdopodobną sumę kosz- tów, które poniesie pozwany, jednak bez włączenia kosztów powództwa wza- jemnego. § 2. Jeżeli w toku sprawy okaże się, że kaucja nie wystarcza, pozwany może żądać dodatkowego zabezpieczenia. § 3. Kaucję składa się w gotówce. Art. 1124. § 1. Zgłaszając w przepisanym czasie wniosek o zabezpieczenie kosztów, pozwany nie ma obowiązku składać wyjaśnień co do istoty sprawy przed rozstrzygnię- ciem tego wniosku. § 2. Sąd wyznaczy powodowi termin do złożenia kaucji. § 3. Po bezkutecznym upływie terminu sąd na wniosek pozwanego odrzuci pozew lub środek odwoławczy, orzekając o kosztach jak w wypadku cofnięcia pozwu. Art. 1125. Jeżeli w toku postępowania ustanie przyczyna zabezpieczenia, sąd na wniosek po- woda, po wysłuchaniu pozwanego, zwolni powoda od obowiązku zabezpieczenia kosztów i zarządzi zwrot złożonej kaucji. Art. 1126. § 1. Sąd na wniosek pozwanego zarządzi zaspokojenie z kaucji przyznanych mu kosztów. § 2. Wniosek taki powinien być zgłoszony w ciągu miesiąca od uprawomocnienia się orzeczenia. Jeżeli wniosku nie zgłoszono, sąd po upływie tego terminu zarzą- dzi wydanie kaucji powodowi na jego żądanie. § 3. Sąd zarządzi wydanie powodowi kaucji natychmiast po uprawomocnieniu się orzeczenia, jeżeli pozwanemu kosztów nie przyznano. Art. 1127. Na kaucji złożonej przez powoda cudzoziemca przysługuje pozwanemu pierwszeń- stwo przed wszystkimi innymi wierzycielami powoda. Art. 1128. Przepisy tytułu niniejszego stosuje się odpowiednio w postępowaniu nieproceso- wym, gdy jego wszczęcie nastąpiło na wniosek cudzoziemca. Liczba stron : 86 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc3 86 Tytuł III Zwolnienie cudzoziemców od kosztów sądowych Art. 1129. § 1. Cudzoziemcy korzystają ze zwolnienia od kosztów sądowych na zasadach prze- widzianych w niniejszym kodeksie pod warunkiem wzajemności. § 2. Osoby nie posiadające żadnego obywatelstwa, mające miejsce zamieszkania w Polsce, traktowane są jak obywatele polscy. Tytuł IV Pomoc prawna i doręczenia Art. 1130. W sprawach pomocy prawnej sądy porozumiewają się z sądami i innymi organami państw obcych oraz z polskimi przedstawicielstwami dyplomatycznymi i urzędami konsularnymi za pośrednictwem Ministerstwa Sprawiedliwości. Art. 1131. § 1. Sądy polskie udzielają pomocy prawnej na wniosek sądów i innych organów państw obcych. § 2. Sąd polski odmówi udzielenia pomocy prawnej, jeżeli: 1) żądana czynność byłaby sprzeczna z podstawowymi zasadami porządku prawnego Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej albo naruszałaby jej suweren- ność; 2) wykonanie żądanej czynności nie należy do zakresu działania sądów pol- skich; 3) państwo, od którego wniosek o udzielenie pomocy prawnej pochodzi, odma- wia pomocy prawnej sądom polskim. Art. 1132. § 1. Wykonanie wniosku sądu lub innego organu państwa obcego o udzielenie po- mocy prawnej przez sąd polski odbywa się według prawa polskiego. Sąd we- zwany może jednak na prośbę sądu lub innego organu państwa obcego zasto- sować przy wykonaniu wniosku inną formę od przewidzianej przez prawo pol- skie, jeżeli ta forma czynności nie jest zakazana przez prawo polskie ani sprzeczna z podstawowymi zasadami porządku prawnego Polskiej Rzeczypo- spolitej Ludowej. § 2. Jeżeli sąd lub inny organ państwa obcego zwróci się do sądu o doręczenie pisma osobie przebywającej w Polsce, nie dołączając przekładu tego pisma na język polski, doręcza się je odbiorcy, o ile zechce je przyjąć. Odbiorcę, który odma- wia przyjęcia pisma, należy pouczyć o skutkach prawnych, jakie mogą w związku z tym powstać za granicą. Liczba stron : 87 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc3 87 Art. 1133. § 1. Z wnioskiem o udzielenie pomocy prawnej za granicą sąd może zwrócić się do polskiego przedstawicielstwa dyplomatycznego lub urzędu konsularnego albo do sądu lub innego organu państwa obcego. § 2. Do polskiego przedstawicielstwa dyplomatycznego lub urzędu konsularnego sąd zwraca się o przeprowadzenie dowodu bądź o doręczenie pisma, jeżeli osoba mająca być przesłuchana lub odbiorca pisma jest obywatelem polskim za- mieszkałym za granicą albo pracownikiem polskiego przedstawicielstwa dy- plomatycznego, misji zagranicznej lub urzędu konsularnego. § 3. Do sądu lub innego organu państwa obcego sąd zwraca się o udzielenie pomocy prawnej, jeżeli osoba mająca być przesłuchana lub odbiorca pisma nie jest obywatelem polskim albo jeżeli chodzi o przeprowadzenie innej czynności po- stępowania. § 4. W razie niemożności przeprowadzenia dowodu lub doręczenia pisma obywate- lowi polskiemu zamieszkałemu za granicą za pośrednictwem polskiego przed- stawicielstwa dyplomatycznego lub urzędu konsularnego, stosuje się przepis § 3. Art. 1134. Doręczenie pism sądowych osobom przebywającym w Polsce, które nie podlegają sądom polskim, oraz innym osobom zamieszkałym w budynkach lub pomieszcze- niach, korzystających z nietykalności na podstawie ustaw, umów lub powszechnie ustalonych zwyczajów międzynarodowych, dokonuje się za pośrednictwem Mini- sterstwa Spraw Zagranicznych. Art. 1135. § 1. Strona zamieszkała za granicą, jeżeli nie ustanowiła pełnomocnika do prowa- dzenia sprawy zamieszkałego w Polsce, obowiązana jest wskazać w Polsce pełnomocnika do doręczeń. § 2. W razie niewskazania pełnomocnika do doręczeń, przeznaczone dla tej strony pisma sądowe pozostawia się w aktach sprawy ze skutkiem doręczenia. Stronę należy o tym pouczyć przy pierwszym doręczeniu. Strona powinna być rów- nież pouczona o możliwości złożenia odpowiedzi na pismo wszczynające po- stępowanie i wyjaśnień na piśmie oraz o tym, kto może być ustanowiony peł- nomocnikiem. Art. 1136. (uchylony). Tytuł V Zabezpieczenie dowodów Art. 1137. Sąd polski może zabezpieczyć znajdujący się w Polsce dowód, jeżeli jest to potrzeb- ne dla dochodzenia roszczenia za granicą. Wniosek o zabezpieczenie dowodu składa Liczba stron : 88 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc3 88 się w sądzie rejonowym, w którego okręgu dowód ma być przeprowadzony. O ter- minie wyznaczonym do przeprowadzenia dowodu zawiadamia się wnioskodawcę, chyba że zachodzi wypadek nie cierpiący zwłoki. Poza tym stosuje się odpowiednio art. 312. Tytuł VI Zagraniczne dokumenty urzędowe Art. 1138. Zagraniczne dokumenty urzędowe posiadają moc dowodową na równi z polskimi dokumentami urzędowymi. Jednakże jeżeli dokument dotyczy przeniesienia własno- ści nieruchomości położonej w Polsce, powinien on być uwierzytelniony przez pol- skie przedstawicielstwo dyplomatyczne lub urząd konsularny. To samo dotyczy do- kumentu, który wywołuje wątpliwości co do jego autentyczności. Tytuł VII Zabezpieczenie spadku po cudzoziemcach Art. 1139. § 1. W sprawach spadkowych po cudzoziemcach rozpoznawanych w trybie niepro- cesowym, w których polskim sądom nie przysługuje jurysdykcja, sądy te do- konują zabezpieczenia spadku oraz otwarcia i ogłoszenia testamentu, o czym otrzymuje wiadomość właściwy konsul. Konsul może uczestniczyć w postę- powaniu. § 2. Organom państwa, którego obywatelem był spadkodawca, wydaje się na żądanie wypis testamentu oraz protokołu otwarcia i ogłoszenia. Pod warunkiem wza- jemności może być wydany oryginał testamentu, jeżeli nie przewiduje się dal- szych czynności urzędowych w Polsce. Art. 1140. § 1. Sąd z urzędu zarządzi trybem przewidzianym dla ogłoszeń o wezwaniu spadko- bierców ogłoszenie, w którym wezwie osoby roszczące sobie prawa do spadku, spadkobierców i wierzycieli spadkodawcy, aby w ciągu trzech miesięcy prawa swoje zgłosili z podaniem dowodów. W ogłoszeniu należy wskazać obywatel- stwo spadkodawcy. § 2. Ogłoszenie doręcza się właściwemu organowi administracji finansowej i wła- ściwemu konsulowi. Art. 1141. § 1. Jeżeli nikt nie zgłosił się w powyższym terminie, sąd spadku postanowi wydać majątek ruchomy właściwemu konsulowi. § 2. W przeciwnym razie będzie wyznaczona rozprawa, na którą wzywa się osoby zainteresowane. Po wysłuchaniu stawających sąd wyda postanowienie o za- bezpieczeniu zgłoszonych i wykazanych praw osób zamieszkałych w Polsce Liczba stron : 89 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc3 89 oraz obywateli polskich, zamieszkałych za granicą, jak również o zabezpiecze- niu podatku od nabycia praw majątkowych. Na postanowienie sądu przysługu- je zażalenie. § 3. Nie wydany majątek ruchomy będzie służył na zaspokojenie zabezpieczonych praw. Resztę majątku ruchomego sąd postanowi wydać właściwemu konsulo- wi. § 4. Wydanie może nastąpić tylko pod warunkiem wzajemności. Art. 1142. § 1. Jeżeli cudzoziemiec zmarł w Polsce w czasie podróży, a nie miał w Polsce za- mieszkania lub miejsca stałego pobytu ani majątku oprócz rzeczy przy nim znalezionych, rzeczy te będą zabezpieczone przez państwowe biuro notarialne, z zawiadomieniem o tym właściwego konsula. § 2. Część ich sprzedaje się według przepisów o sprzedaży zabezpieczonych rucho- mości, a z osiągniętej ceny zaspokaja się koszty pobytu w Polsce i pogrzebu spadkodawcy. Reszta ceny oraz rzeczy nie sprzedanych będzie wydana wła- ściwemu konsulowi. Tytuł VIII Stwierdzenie obcego prawa i wzajemności Art. 1143. § 1. Gdy zachodzi potrzeba zastosowania przez sąd polski prawa obcego, sąd może zwrócić się do Ministra Sprawiedliwości o udzielenie tekstu tego prawa oraz o wyjaśnienie obcej praktyki sądowej. § 2. Sąd może zwrócić się do Ministra Sprawiedliwości również wtedy, gdy chodzi o stwierdzenie stosowania wzajemności przez państwo obce. § 3. Celem stwierdzenia treści obcego prawa i obcej praktyki sądowej sąd może tak- że zasięgnąć opinii biegłych. Tytuł IX Uzasadnienie prawomocnych orzeczeń Art. 1144. Jeżeli do uznania albo wykonania prawomocnego orzeczenia sądu polskiego za gra- nicą konieczne jest przedstawienie orzeczenia wraz z uzasadnieniem, a orzeczenie nie zawiera uzasadnienia, sąd, który wydał orzeczenie, sporządzi uzasadnienie na wniosek strony, uczestnika postępowania lub osoby ubiegającej się o uznanie lub wykonanie orzeczenia. Liczba stron : 90 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc3 90 Księga trzecia Orzeczenia sądów zagranicznych i ugody zawarte przed takimi sądami Tytuł I Uznanie orzeczeń sądów zagranicznych Art. 1145. § 1. Skuteczność na obszarze Polski nie nadających się do wykonania w drodze eg- zekucji orzeczeń sądów zagranicznych w sprawach cywilnych, które należą w Polsce do drogi sądowej, zależy od uznania ich przez sąd polski. § 2. Nie wymagają uznania prawomocne orzeczenia sądu zagranicznego w sprawach niemajątkowych obywateli obcych, wydane przez sąd właściwy według ich prawa ojczystego, chyba że orzeczenie takie ma być podstawą zawarcia związ- ku małżeńskiego albo stanowić podstawę wpisu w księdze stanu cywilnego, w księdze wieczystej lub innym rejestrze w Polsce. Art. 1146. § 1. Orzeczenie podlega uznaniu pod warunkiem wzajemności, jeżeli: 1) orzeczenie jest prawomocne w państwie, w którym zostało wydane; 2) sprawa nie należy, według polskiego prawa lub umowy międzynarodowej, do wyłącznej jurysdykcji sądów polskich lub sądów państwa trzeciego; 3) strona nie była pozbawiona możności obrony, a w razie nieposiadania zdolno- ści procesowej - należytego przedstawicielstwa; 4) sprawa nie została już prawomocnie osądzona przed sądem polskim albo nie wszczęto jej przed sądem polskim powołanym do jej rozstrzygnięcia, zanim orzeczenie sądu zagranicznego stało się prawomocne; 5) orzeczenie nie jest sprzeczne z podstawowymi zasadami porządku prawnego Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej; 6) przy wydaniu orzeczenia w sprawie, w której należało zastosować prawo pol- skie, prawo to zostało zastosowane, chyba że zastosowane w sprawie obce prawo nie różni się w sposób istotny od prawa polskiego. § 2. Przestrzeganie warunków wskazanych w pkt 4 i 6 paragrafu poprzedzającego oraz warunku wzajemności nie jest wymagane, gdy orzeczenie sądu państwa obcego stwierdza - zgodnie z przepisami tego państwa o właściwości jego są- dów i zgodnie z prawem tego państwa - nabycie przez osobę mieszkającą w Polsce mienia spadkowego, które w chwili śmierci spadkodawcy znajdowało się na obszarze tego państwa obcego. § 3. Przestrzeganie warunku wzajemności nie jest wymagane w sprawach należących według prawa polskiego do wyłącznej jurysdykcji państwa, skąd pochodzi orzeczenie. § 4. Przepisu § 1 nie stosuje się do uznania orzeczeń określonych w art. 1145 § 2. Odmowa uznania takiego orzeczenia może nastąpić tylko z przyczyny sprzecz- ności orzeczenia z podstawowymi zasadami porządku prawnego Polskiej Rze- czypospolitej Ludowej. Liczba stron : 91 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc3 91 Art. 1147. § 1. Z wnioskiem o uznanie orzeczenia sądu zagranicznego może wystąpić każdy, kto ma w tym interes prawny. § 2. Do wniosku o uznanie orzeczenia sądu zagranicznego wnioskodawca powinien dołączyć oprócz urzędowego odpisu wyroku uwierzytelniony przekład tegoż na język polski oraz stwierdzenie, że orzeczenie jest prawomocne; gdy zaś wy- rok jest zaoczny, nadto zaświadczenie, że wezwanie zostało pozwanemu nale- życie doręczone. Art. 1148. § 1. O uznaniu orzeka w składzie trzech sędziów zawodowych sąd okręgowy, który byłby miejscowo właściwy do rozpoznania sprawy lub w którego okręgu znaj- duje się miejscowo właściwy sąd rejonowy, a w braku tej podstawy - sąd wła- ściwy dla miasta st. Warszawy. § 2. Sąd orzeka po przeprowadzeniu rozprawy z udziałem prokuratora. § 3. Od postanowienia sądu okręgowego przysługuje apelacja, a od postanowienia sądu apelacyjnego - skarga kasacyjna; można także żądać wznowienia postę- powania, które zostało zakończone prawomocnym postanowieniem. Art. 1149. Przepisy art. 170, 400 i 417 § 4 stosuje się odpowiednio do prawomocnych postano- wień sądu polskiego, uznających zagraniczne wyroki orzekające rozwód lub unie- ważnienie małżeństwa albo ustalające nieistnienie małżeństwa. Tytuł II Wykonalność orzeczeń sądów zagranicznych i ugód zawartych przed takimi sądami Art. 1150. § 1. Orzeczenia sądów zagranicznych w sprawach cywilnych należących w Polsce do drogi sądowej, nadające się do wykonania w drodze egzekucji, są tytułami egzekucyjnymi i będą w Polsce wykonalne, pod warunkiem wzajemności, jeże- li: 1) orzeczenie podlega wykonaniu w państwie, z którego pochodzi, 2) zachodzą warunki określone w art. 1146 § 1 pkt 1-6. § 2. (uchylony). Art. 1151. § 1. O wykonalności orzeczenia sądu zagranicznego orzeka w składzie trzech sę- dziów zawodowych sąd okręgowy miejsca zamieszkania lub siedziby dłużni- ka, a w braku takiego sądu, sąd okręgowy, w którego okręgu ma być prowa- dzona egzekucja. Sąd ten jest właściwy również do równoczesnego orzeczenia Liczba stron : 92 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc3 92 o uznaniu orzeczenia w części nie podlegającej egzekucji, jeżeli nie nastąpiło ono już poprzednio. § 2. Sąd orzeka po przeprowadzeniu rozprawy. Na postanowienie sądu okręgowego w przedmiocie wykonalności przysługuje zażalenie, a od postanowienia sądu apelacyjnego - skarga kasacyjna; można także żądać wznowienia postępowa- nia, które zostało zakończone prawomocnym postanowieniem. § 3. Po uprawomocnieniu się postanowienia o wykonalności tenże sąd okręgowy nada orzeczeniu sądu zagranicznego klauzulę wykonalności. Art. 1152. Ugoda zawarta przed sądem zagranicznym stanowi - pod warunkiem wzajemności - tytuł egzekucyjny, jeżeli jest wykonalna w państwie jej zawarcia i nie jest sprzeczna z podstawowymi zasadami porządku prawnego w Rzeczypospolitej Polskiej. Przepi- sy artykułu poprzedzającego stosuje się odpowiednio. Art. 1153. Do wniosku o nadanie klauzuli wykonalności zagranicznemu tytułowi egzekucyjne- mu wierzyciel powinien dołączyć dokumenty wymienione w art. 1147 § 2, a nadto zaświadczenie, że tytuł ten podlega egzekucji w państwie, z którego pochodzi. Część piąta Sąd polubowny (arbitrażowy) Tytuł I Przepisy ogólne Art. 1154. Przepisy części niniejszej stosuje się, jeżeli miejsce postępowania przed sądem polu- bownym znajduje się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a w wypadkach w części tej określonych - także wtedy, gdy miejsce postępowania przed sądem polu- bownym znajduje się poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej lub nie jest oznaczo- ne. Art. 1155. § 1. Miejsce postępowania przed sądem polubownym wskazują strony, a w razie braku takiego wskazania określa je sąd polubowny, biorąc pod uwagę przed- miot postępowania, okoliczności sprawy i dogodność dla stron. § 2. Jeżeli miejsce postępowania przed sądem polubownym nie zostało określone przez strony ani przez sąd polubowny, uważa się, że miejsce tego postępowania znajdowało się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, gdy na tym terytorium wydane zostało orzeczenie kończące postępowanie w sprawie. Liczba stron : 93 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc3 93 Art. 1156. Sądom polskim przysługuje jurysdykcja krajowa w sprawach uregulowanych przepi- sami niniejszej części, jeżeli miejsce postępowania przed sądem polubownym znaj- duje się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Sądom polskim przysługuje jurys- dykcja krajowa także wtedy, gdy przepisy niniejszej części przewidują czynności sądu w związku z postępowaniem przed sądem polubownym, którego miejsce znaj- duje się poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej albo nie jest oznaczone. Art. 1157. Jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, strony mogą poddać pod rozstrzygnię- cie sądu polubownego spory o prawa majątkowe lub spory o prawa niemajątkowe - mogące być przedmiotem ugody sądowej, z wyjątkiem spraw o alimenty. Art. 1158. § 1. Ilekroć w części niniejszej mowa jest o sądzie, rozumie się przez to sąd, który byłby właściwy do rozpoznania sprawy, gdyby strony nie dokonały zapisu na sąd polubowny. § 2. Przepisy części niniejszej stosuje się zarówno do sądu polubownego powoła- nego do rozstrzygnięcia poszczególnego sporu, jak i składu orzekającego po- wołanego w ramach stałego sądu polubownego. Art. 1159. § 1. W zakresie uregulowanym przepisami niniejszej części sąd może podejmować czynności jedynie wtedy, gdy ustawa tak stanowi. § 2. Na postanowienie sądu przysługuje zażalenie w wypadkach wskazanych w ustawie. § 3. W wypadkach, o których mowa w art. 1171, 1172, 1177, 1178 i 1179, sąd mo- że orzec na posiedzeniu niejawnym. Przed rozstrzygnięciem sąd może wysłu- chać strony, wysłuchanie może odbyć się także przez odebranie oświadczenia na piśmie. W miarę potrzeby sąd może zażądać, aby oświadczenie na piśmie zawierało podpis notarialnie poświadczony. Art. 1160. § 1. Jeżeli strony nie postanowiły inaczej, zawiadomienie pisemne uważa się za do- ręczone, gdy zostało wręczone osobiście adresatowi albo dostarczono je do je- go siedziby albo miejsca jego zwykłego pobytu lub na wskazany przez niego adres pocztowy. § 2. Jeżeli adresat jest przedsiębiorcą wpisanym do właściwego rejestru sądowego albo innego publicznego rejestru, zawiadomienie uważa się za doręczone, gdy doszło na adres wskazany w rejestrze, chyba że strona podała inny adres do do- ręczeń. § 3. Jeżeli żadnego z miejsc wymienionych w paragrafach poprzedzających nie można ustalić pomimo dołożenia należytej staranności, zawiadomienie pisem- ne uważa się za doręczone, gdy zostało wysłane do ostatniego znanego miejsca Liczba stron : 94 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc3 94 siedziby albo ostatniego znanego miejsca zwykłego pobytu adresata. W takim wypadku zawiadomienie uważa się za doręczone w ostatnim dniu okresu, w którym przesyłka mogła zostać odebrana przez adresata. § 4. Przepisów paragrafów poprzedzających nie stosuje się do doręczeń sądowych. Tytuł II Zapis na sąd polubowny Art. 1161. § 1. Poddanie sporu pod rozstrzygnięcie sądu polubownego wymaga umowy stron, w której należy wskazać przedmiot sporu lub stosunek prawny, z którego spór wyniknął lub może wyniknąć (zapis na sąd polubowny). § 2. Bezskuteczne są postanowienia zapisu na sąd polubowny naruszające zasadę równości stron, w szczególności uprawniające tylko jedną stronę do wytocze- nia powództwa przed sądem polubownym przewidzianym w zapisie albo przed sądem. § 3. Zapis na sąd polubowny moe wskazywać stały sąd polubowny jako właściwy do rozstrzygnięcia sporu. Jeeli strony nie postanowiły inaczej wiąe je regu- lamin stałego sądu polubownego obowiązujący w dacie zawarcia zapisu na sąd polubowny. Art. 1162. § 1. Zapis na sąd polubowny powinien być sporządzony na piśmie. § 2. Wymaganie dotyczące formy zapisu na sąd polubowny jest spełnione także wtedy, gdy zapis zamieszczony został w wymienionych między stronami pi- smach lub oświadczeniach złożonych za pomocą środków porozumienia się na odległość, które pozwalają utrwalić ich treść. Powołanie się w umowie na do- kument zawierający postanowienie o poddaniu sporu pod rozstrzygnięcie sądu polubownego spełnia wymagania dotyczące formy zapisu na sąd polubowny, jeżeli umowa ta jest sporządzona na piśmie, a to powołanie się jest tego rodza- ju, że czyni zapis częścią składową umowy. Art. 1163. § 1. Zamieszczony w umowie (statucie) spółki handlowej zapis na sąd polubowny dotyczący sporów ze stosunku spółki wiąże spółkę oraz jej wspólników. § 2. Przepis § 1 stosuje się odpowiednio do zapisów na sąd polubowny zawartych w statucie spółdzielni lub stowarzyszenia. Art. 1164. Zapis na sąd polubowny obejmujący spory z zakresu prawa pracy może być sporzą- dzony tylko po powstaniu sporu i wymaga zachowania formy pisemnej. Przepisu art. 1162 § 2 nie stosuje się. Liczba stron : 95 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc3 95 Art. 1165. § 1. W razie wniesienia do sądu sprawy dotyczącej sporu objętego zapisem na sąd polubowny, sąd odrzuca pozew lub wniosek o wszczęcie postępowania niepro- cesowego, jeżeli pozwany albo uczestnik postępowania nieprocesowego pod- niósł zarzut zapisu na sąd polubowny przed wdaniem się w spór co do istoty sprawy. § 2. Przepisu § 1 nie stosuje się, gdy zapis na sąd polubowny jest nieważny, bez- skuteczny, niewykonalny albo utracił moc, jak również wtedy, gdy sąd polu- bowny orzekł o swej niewłaściwości. § 3. Wniesienie sprawy do sądu nie stanowi przeszkody do rozpoznania sprawy przez sąd polubowny. § 4. Przepisy paragrafów poprzedzających stosuje się także, gdy miejsce postępo- wania przed sądem polubownym znajduje się poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej lub nie jest oznaczone. Art. 1166. § 1. Poddanie sporu pod rozstrzygnięcie sądu polubownego nie wyłącza możliwości zabezpieczenia przez sąd roszczeń dochodzonych przed sądem polubownym. § 2. Przepis § 1 stosuje się także, gdy miejsce postępowania przed sądem polubow- nym znajduje się poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej lub nie jest ozna- czone. Art. 1167. Pełnomocnictwo do dokonania czynności prawnej udzielone przez przedsiębiorcę obejmuje również umocowanie do sporządzenia zapisu na sąd polubowny w zakresie sporów wynikających z tej czynności prawnej, chyba że z pełnomocnictwa wynika co innego. Art. 1168. § 1. Jeżeli osoba wyznaczona w zapisie na sąd polubowny jako arbiter lub arbiter przewodniczący odmawia pełnienia tej funkcji lub gdy pełnienie przez nią tej funkcji okaże się z innych przyczyn niemożliwe, zapis na sąd polubowny traci moc, chyba że strony postanowiły inaczej. § 2. W braku odmiennej umowy stron, zapis na sąd polubowny traci moc, w przy- padku gdy sąd polubowny wskazany w tym zapisie nie przyjął sprawy do roz- poznania lub gdy rozpoznanie sprawy w ramach tego sądu okazało się z innych przyczyn niemożliwe. Tytuł III Skład sądu polubownego Art. 1169. § 1. Strony mogą w umowie określić liczbę sędziów sądu polubownego (arbitrów). Liczba stron : 96 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc3 96 § 2. W braku takiego określenia powołuje się sąd polubowny w składzie trzech ar- bitrów. § 3. Postanowienia umowy przyznające jednej ze stron więcej uprawnień przy po- wołaniu sądu polubownego są bezskuteczne. Art. 1170. § 1. Arbitrem może być osoba fizyczna bez względu na obywatelstwo, mająca peł- ną zdolność do czynności prawnych. § 2. Arbitrem nie może być sędzia państwowy. Nie dotyczy to sędziów w stanie spoczynku. Art. 1171. § 1. Strony mogą uzgodnić sposób powołania arbitrów. § 2. W braku takiego uzgodnienia arbitrów powołuje się w sposób następujący: 1) jeżeli sprawa ma być rozpoznawana przez sąd polubowny składający się z nieparzystej liczby arbitrów, każda ze stron powołuje równą liczbę arbi- trów, a następnie arbitrzy powołują arbitra przewodniczącego; jeżeli strona nie powoła arbitra lub arbitrów w terminie miesiąca od dnia otrzymania żą- dania drugiej strony aby to uczyniła lub jeżeli arbitrzy powołani przez strony nie powołali arbitra przewodniczącego w terminie miesiąca od dnia ich po- wołania, arbitra lub arbitrów lub arbitra przewodniczącego powołuje sąd na wniosek którejkolwiek ze stron, 2) jeżeli sprawa ma być rozpoznawana przez jedynego arbitra, a w terminie miesiąca od dnia, w którym jedna ze stron zwróciła się o wspólne powołanie arbitra, strony tego nie uczyniły, arbitra powołuje sąd na wniosek którejkol- wiek ze stron, 3) jeżeli sprawa ma być rozpoznawana przez sąd polubowny składający się z parzystej liczby arbitrów, każda ze stron powołuje równą liczbę arbitrów, a arbitrzy wybierają ze swego grona przewodniczącego; jeżeli strona nie po- woła arbitra lub arbitrów w terminie miesiąca od dnia otrzymania żądania drugiej strony aby to uczyniła lub jeżeli arbitrzy powołani przez strony nie wybrali arbitra przewodniczącego w terminie miesiąca od dnia ich powoła- nia, arbitra lub arbitrów lub arbitra przewodniczącego powołuje sąd na wnio- sek którejkolwiek ze stron. § 3. Strona lub strony mogą powołać także arbitra zastępczego na wypadek śmierci, ustąpienia, odwołania (wygaśnięcia powołania) arbitra przez nie wyznaczone- go. Art. 1172. Jeżeli według umowy stron arbitra lub arbitra przewodniczącego ma powołać osoba trzecia, która nie dokonała tego w terminie przez strony określonym, a gdy strony tego terminu nie określiły, w terminie miesiąca od dnia wezwania jej aby to uczyniła, każda ze stron może wystąpić do sądu z wnioskiem o powołanie arbitra lub arbitra przewodniczącego, chyba że strony postanowiły inaczej. Liczba stron : 97 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc3 97 Art. 1173. § 1. Powołując arbitra, sąd bierze pod uwagę kwalifikacje, jakie arbiter powinien mieć stosownie do porozumienia stron oraz inne okoliczności, które zapewnia- ją powołanie na arbitra osoby niezależnej i bezstronnej. § 2. Powołując jedynego arbitra albo arbitra przewodniczącego w sporze między stronami mającymi miejsce zamieszkania lub siedzibę w różnych państwach sąd powinien rozważyć potrzebę powołania osoby niezwiązanej z żadnym z tych państw. Art. 1174. § 1. Osoba powołana na arbitra powinna niezwłocznie ujawnić stronom wszystkie okoliczności, które mogłyby wzbudzić wątpliwości co do jej bezstronności lub niezależności. § 2. Arbiter może być wyłączony tylko wtedy, gdy zachodzą okoliczności, które budzą uzasadnione wątpliwości co do jego bezstronności lub niezależności, a także wtedy, gdy nie ma kwalifikacji określonych w umowie stron. Wyłączenia arbitra, którego strona sama powołała lub w powołaniu którego uczestniczyła może ona żądać tylko z przyczyn, o których się dowiedziała po jego powoła- niu. Art. 1175. Arbiter może ustąpić w każdym czasie. Jeeli ustąpienie nastąpiło bez wanych po- wodów arbiter ponosi odpowiedzialność za wynikłą stąd szkodę. Art. 1176. § 1. Strony mogą określić tryb postępowania o wyłączenie arbitra. § 2. Jeżeli w terminie miesiąca od dnia, w którym strona zgłosiła do sądu polubow- nego żądanie wyłączenia arbitra w trybie określonym przez strony arbiter nie zostanie wyłączony, strona żądająca wyłączenia może w terminie następnych dwóch tygodni wystąpić do sądu z wnioskiem o wyłączenie arbitra. Odmienne postanowienia umowy stron są bezskuteczne. § 3. Jeżeli strony nie postanowiły inaczej, strona żądająca wyłączenia arbitra po- winna w terminie dwóch tygodni od dnia, w którym dowiedziała się o jego po- wołaniu lub od dnia, w którym dowiedziała się o okolicznościach wymienio- nych w art. 1174 § 2, zawiadomić o tym na piśmie wszystkich arbitrów po- wołanych do rozstrzygnięcia sprawy oraz stronę przeciwną. W zawiadomieniu, które powinno być jednocześnie wysłane do wszystkich tych osób, należy wskazać okoliczności uzasadniające żądanie wyłączenia. § 4. Jeżeli w terminie dwóch tygodni od dnia, w którym zgodnie z przepisem § 3 doręczono arbitrowi zawiadomienie o żądaniu jego wyłączenia arbiter ten sam nie ustąpi lub nie zostanie odwołany na mocy zgodnych oświadczeń stron zło- żonych na piśmie, strona żądająca wyłączenia może w terminie następnych dwóch tygodni wystąpić do sądu z wnioskiem o wyłączenie arbitra. Liczba stron : 98 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc3 98 § 5. Jeżeli arbiter ustępuje lub zostaje odwołany przez strony w związku z żąda- niem jego wyłączenia, nie oznacza to samo przez się, że żądanie to było uza- sadnione. § 6. Wniesienie do sądu wniosku, o którym mowa w § 2 i 4 nie ma wpływu na bieg postępowania przed sądem polubownym, chyba że sąd polubowny postanowi zawiesić to postępowanie do czasu rozstrzygnięcia takiego wniosku przez sąd. Art. 1177. § 1. Strony mogą w każdym czasie złożyć zgodne oświadczenie na piśmie o od- wołaniu każdego z arbitrów. § 2. Na wniosek którejkolwiek ze stron sąd może odwołać arbitra, jeżeli jest oczy- wiste, że arbiter nie wykona swych czynności w odpowiednim terminie lub je- żeli opóźnia się z ich wykonywaniem bez uzasadnionej przyczyny. Art. 1178. § 1. W razie wygaśnięcia powołania arbitra nowy (zastępczy) arbiter jest powoły- wany w sposób, który jest przewidziany dla powołania arbitra. § 2. Jeżeli ustąpienie lub odwołanie przez strony lub sąd arbitra powołanego przez jedną ze stron miało miejsce dwukrotnie, druga strona może zażądać, aby sąd wyznaczył nowego (zastępczego) arbitra za stronę przeciwną. Z wnioskiem ta- kim strona może wystąpić w terminie tygodnia od dnia, w którym dowiedziała się, że nowy (zastępczy) arbiter powołany przez stronę przeciwną ustąpił lub został odwołany. Art. 1179. § 1. Arbiter ma prawo do wynagrodzenia za swoje czynności oraz do zwrotu wy- datków poniesionych w związku z wykonywaniem tych czynności. Odpowie- dzialność stron z tego tytułu jest solidarna. § 2. Jeżeli co do wysokości wynagrodzenia i zwracanych wydatków nie nastąpiło porozumienie arbitra ze stronami, arbiter może żądać, aby sąd ustalił jego wy- nagrodzenie stosownie do nakładu pracy oraz wartości przedmiotu sporu, a także wydatki podlegające zwrotowi. § 3. Na postanowienie sądu przysługuje zażalenie. Tytuł IV Właściwość sądu polubownego Art. 1180. § 1. Sąd polubowny może orzekać o swej właściwości, w tym o istnieniu, ważności albo skuteczności zapisu na sąd polubowny. Nieważność albo wygaśnięcie umowy podstawowej, w której zamieszczono zapis na sąd polubowny samo przez się nie oznacza nieważności lub wygaśnięcia zapisu. § 2. Zarzut braku właściwości sądu polubownego może być podniesiony nie później niż w odpowiedzi na pozew lub w innym terminie określonym przez strony, Liczba stron : 99 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc3 99 chyba że przed upływem terminu strona nie znała i przy dołożeniu należytej staranności nie mogła poznać podstawy takiego zarzutu, albo jego podstawa powstała dopiero po upływie tego terminu. W obu wypadkach sąd polubowny może rozpoznać zarzut podniesiony po terminie, jeżeli uzna opóźnienie za usprawiedliwione. Wyznaczenie arbitra przez stronę lub uczestniczenie strony w jego wyznaczeniu nie pozbawia jej prawa do podniesienia tego zarzu- tu. Zarzut, że zgłoszone w toku postępowania żądanie strony przeciwnej wy- kracza poza zakres zapisu na sąd polubowny, powinien być podniesiony nie- zwłocznie po zgłoszeniu takiego żądania. Sąd polubowny może rozpoznać za- rzut podniesiony po tym terminie, jeżeli uzna opóźnienie za usprawiedliwione. § 3. O zarzucie, o którym mowa w § 2, sąd polubowny może orzec w odrębnym postanowieniu. Jeżeli sąd polubowny takim postanowieniem oddali zarzut, każda ze stron może w terminie dwóch tygodni od dnia doręczenia jej tego po- stanowienia wystąpić do sądu o rozstrzygnięcie. Wszczęcie postępowania przed sądem nie wstrzymuje rozpoznania sprawy przez sąd polubowny. Do po- stępowania przed sądem przepisy art. 1207 stosuje się odpowiednio. Na posta- nowienie sądu przysługuje zażalenie. Art. 1181. § 1. Jeżeli strony nie uzgodniły inaczej, sąd polubowny na wniosek strony, która uprawdopodobniła dochodzone roszczenie, może postanowić o zastosowaniu takiego sposobu zabezpieczenia, który uzna za właściwy ze względu na przed- miot sporu. Wydając takie postanowienie sąd polubowny może uzależnić jego wykonanie od złożenia stosownego zabezpieczenia. § 2. Na wniosek strony sąd polubowny może zmienić lub uchylić postanowienie wydane na podstawie § 1. § 3. Postanowienie sądu polubownego o zastosowaniu tymczasowego środka zabez- pieczającego podlega wykonaniu po nadaniu mu klauzuli wykonalności przez sąd. Przepisy art. 1214 § 2 i 3 oraz art. 1215 stosuje się odpowiednio. Art. 1182. Jeżeli zastosowanie zarządzonego przez sąd polubowny tymczasowego środka za- bezpieczającego było oczywiście nieuzasadnione, strona na rzecz której środek ten został zastosowany, odpowiada za wynikłą stąd szkodę. Roszczenie o naprawienie szkody może być dochodzone także w toczącym się postępowaniu przed sądem po- lubownym. Tytuł V Postępowanie przed sądem polubownym Art. 1183. W postępowaniu przed sądem polubownym strony powinny być traktowane równo- prawnie. Każda ze stron ma prawo do wysłuchania i przedstawienia swoich twier- dzeń oraz dowodów na ich poparcie. Liczba stron : 100 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc3 100 Art. 1184. § 1. Jeżeli przepis ustawy nie stanowi inaczej, strony mogą uzgodnić zasady i spo- sób postępowania przed sądem polubownym. § 2. W braku odmiennego uzgodnienia stron, sąd polubowny może, z zastrzeżeniem przepisów ustawy, prowadzić postępowanie w taki sposób, jaki uzna za wła- ściwy. Sąd polubowny nie jest związany przepisami o postępowaniu przed są- dem. Art. 1185. Jeżeli strony nie uzgodniły inaczej, sąd polubowny niezależnie od ustalonego miej- sca postępowania może wyznaczyć posiedzenie w każdym miejscu, jakie uzna za stosowne dla odbycia narady arbitrów albo dla przeprowadzenia dowodów. Art. 1186. W braku odmiennego uzgodnienia stron, postępowanie przed sądem polubownym rozpoczyna się w dniu, w którym pozwanemu doręczono pismo zawierające żądanie rozpoznania sprawy w postępowaniu przed sądem polubownym (wezwanie na arbi- traż). Wezwanie na arbitraż powinno dokładnie określić strony i przedmiot sporu oraz wskazywać zapis na sąd polubowny, na podstawie którego postępowanie ma być prowadzone, a także zawierać wyznaczenie arbitra, jeżeli należy to do strony, która dokonuje wezwania na arbitraż. Art. 1187. § 1. Strony mogą uzgodnić język lub języki, w których będzie prowadzone postę- powanie. W braku takiego uzgodnienia, o języku lub językach postępowania decyduje sąd polubowny. Uzgodnienie stron lub decyzja sądu polubownego, jeżeli nie postanowiono w nich inaczej, mają zastosowanie do wszystkich oświadczeń pisemnych stron, rozprawy oraz orzeczeń i zawiadomień sądu po- lubownego. § 2. Sąd polubowny może zarządzić, aby do każdego dokumentu było dołączone jego tłumaczenie na język lub języki uzgodnione przez strony lub określone przez ten sąd. Art. 1188. § 1. W terminie uzgodnionym przez strony lub, jeżeli strony nie postanowiły ina- czej, w terminie wyznaczonym przez sąd polubowny, powód powinien wnieść pozew, a pozwany może złożyć odpowiedź na pozew. Do pozwu i odpowiedzi na pozew strony mogą dołączyć dokumenty, jakie uznają za stosowne. § 2. W braku odmiennego uzgodnienia stron pozew lub odpowiedź na pozew mogą być uzupełnione lub zmienione w toku postępowania przed sądem polubow- nym, chyba że sąd polubowny nie dopuści do takiego uzupełnienia lub takiej zmiany ze względu na zbyt późne ich dokonanie. § 3. Przepisy § 1 i 2 stosuje się także do powództwa wzajemnego. Liczba stron : 101 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc3 101 Art. 1189. § 1. W braku odmiennego uzgodnienia stron, sąd polubowny decyduje o tym, czy przeprowadzić rozprawę w celu przedstawienia przez strony twierdzeń lub do- wodów na ich poparcie, czy też postępowanie będzie prowadzone na podstawie dokumentów i innych pism, bez wyznaczania rozprawy. Jeżeli strony nie uzgodniły, że postępowanie będzie prowadzone bez wyznaczania rozprawy, sąd polubowny jest obowiązany rozpoznać sprawę na rozprawie, gdy jedna ze stron tego zażąda. § 2. Strony powinny być odpowiednio wcześnie zawiadomione o rozprawie oraz posiedzeniach sądu polubownego odbywanych w celu przeprowadzenia dowo- dów. § 3. Wszelkie pisma składane przez stronę sądowi polubownemu powinny być do- ręczone drugiej stronie. Obu stronom powinny być doręczone opinie biegłych oraz inne dowody na piśmie, które sąd polubowny może wziąć pod uwagę przy rozstrzyganiu sporu. Art. 1190. § 1. Sąd polubowny umarza postępowanie, jeżeli powód nie wniesie pozwu zgodnie z art. 1188. § 2. Jeżeli pozwany nie wniesie odpowiedzi na pozew zgodnie z art. 1188, sąd po- lubowny prowadzi postępowanie. Brak odpowiedzi na pozew nie może być uznany za przyznanie faktów przytoczonych w pozwie. § 3. Jeżeli strona nie stawi się na rozprawę lub nie przedstawi dokumentów, które strona obowiązana była przedłożyć, sąd polubowny może prowadzić postępo- wanie i wydać wyrok na podstawie zebranego materiału dowodowego. § 4. Przepisów § 1-3 nie stosuje się, jeżeli strona usprawiedliwi swą bezczynność lub niestawiennictwo, chyba że strony postanowiły inaczej. Art. 1191. § 1. Sąd polubowny może przeprowadzić dowód z przesłuchania świadków, z do- kumentów, oględzin, a także inne konieczne dowody, nie może jednak stoso- wać środków przymusu. § 2. W braku odmiennego uzgodnienia stron, sąd polubowny może także: 1) wyznaczyć biegłego lub biegłych w celu zasięgnięcia ich opinii, 2) zażądać od strony dostarczenia biegłemu odpowiednich informacji lub przed- stawienia mu albo udostępnienia do zbadania dokumentów lub innych przedmiotów. § 3. W braku odmiennego uzgodnienia stron, na żądanie strony lub jeżeli sąd polu- bowny uzna to za konieczne, biegły po przedstawieniu swojej pisemnej lub ustnej opinii uczestniczy w rozprawie, w toku której strony mogą zadawać mu pytania oraz żądać wyjaśnień. Liczba stron : 102 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc3 102 Art. 1192. § 1. Sąd polubowny może zwrócić się o przeprowadzenie dowodu lub wykonanie innej czynności, której sąd polubowny nie może wykonać, do sądu rejonowego, w którego okręgu dowód lub czynność powinna być przeprowadzona. W postę- powaniu dowodowym przed sądem rejonowym mogą wziąć udział strony i ar- bitrzy z prawem zadawania pytań. § 2. Przepis § 1 stosuje się także, gdy miejsce postępowania przed sądem polubow- nym znajduje się poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej lub nie jest ozna- czone. Art. 1193. Jeżeli uchybiono przepisom niniejszej części, od których strony mogą odstąpić albo uchybiono określonym przez strony zasadom postępowania przed sądem polubow- nym, strona, która o powyższym uchybieniu wiedziała, nie może podnieść zarzutu takiego uchybienia przed sądem polubownym, ani też powołać się na takie uchybie- nie w skardze o uchylenie wyroku sądu polubownego, jeżeli nie podniosła zarzutu niezwłocznie lub w terminie określonym przez strony bądź przepisy niniejszej czę- ści. Tytuł VI Wyrok sądu polubownego i zakończenie postępowania Art. 1194. § 1. Sąd polubowny rozstrzyga spór według prawa właściwego dla danego stosun- ku, a gdy strony go do tego wyraźnie upoważniły - według ogólnych zasad prawa lub zasad słuszności. § 2. W każdym jednak przypadku sąd polubowny bierze pod uwagę postanowienia umowy oraz ustalone zwyczaje mające zastosowanie do danego stosunku prawnego. Art. 1195. § 1. Jeżeli sąd polubowny rozpoznaje sprawę w składzie więcej niż jednego arbitra, jego orzeczenia zapadają większością głosów, chyba że strony uzgodniły ina- czej. Orzeczenia w kwestiach proceduralnych może wydawać samodzielnie ar- biter przewodniczący, jeżeli zostanie upoważniony do tego przez strony lub przez pozostałych arbitrów. § 2. Arbiter, który głosował przeciwko stanowisku większości może na wyroku przy swoim podpisie zaznaczyć, że zgłosił zdanie odrębne. § 3. Uzasadnienie zdania odrębnego należy sporządzić w terminie dwóch tygodni od dnia sporządzenia motywów rozstrzygnięcia i dołączyć do akt sprawy. § 4. Jeżeli przy wydawaniu wyroku nie można osiągnąć wymaganej jednomyślności lub większości głosów co do rozstrzygnięcia o całości lub o części przedmiotu sporu, zapis na sąd polubowny w tym zakresie traci moc. Liczba stron : 103 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc3 103 Art. 1196. § 1. Jeżeli strony zawarły ugodę przed sądem polubownym, sąd polubowny umarza postępowanie. Osnowa ugody powinna być wciągnięta do protokołu i stwier- dzona podpisami stron. § 2. Na wniosek stron sąd polubowny może nadać ugodzie formę wyroku. Wyrok sądu polubownego wydany na podstawie ugody stron powinien odpowiadać wymaganiom art. 1197 i zawierać stwierdzenie, że jest wyrokiem sądu polu- bownego. Wyrok taki ma takie same skutki jak każdy inny wyrok sądu polu- bownego. Art. 1197. § 1. Wyrok sądu polubownego powinien być sporządzony na piśmie i podpisany przez arbitrów, którzy go wydali. Jeżeli wyrok jest wydany przez sąd polubow- ny rozpoznający sprawę w składzie trzech lub więcej arbitrów, wystarczą pod- pisy większości arbitrów z podaniem przyczyny braku pozostałych podpisów. § 2. Wyrok sądu polubownego powinien zawierać motywy rozstrzygnięcia. § 3. Wyrok sądu polubownego powinien wskazywać zapis na sąd polubowny, na podstawie którego wydano wyrok, zawierać oznaczenie stron i arbitrów, a tak- że określać datę i miejsce jego wydania. Gdy każdy z arbitrów podpisuje wyrok w innym państwie, a strony nie określiły miejsca wydania wyroku, miejsce to określa sąd polubowny. § 4. Wyrok sądu polubownego doręcza się stronom. Art. 1198. Poza wypadkami, o których mowa w art. 1190 § 1 i art. 1196 § 1, sąd polubowny wydaje postanowienie o umorzeniu postępowania, gdy: 1) powód cofnął pozew, chyba że pozwany się temu sprzeciwił, a sąd polubow- ny uznał, że ma on uzasadniony interes w ostatecznym rozstrzygnięciu sporu, 2) stwierdził, że dalsze prowadzenie postępowania stało się z innej przyczyny zbędne lub niemożliwe. Art. 1199. Po wydaniu wyroku albo postanowienia o umorzeniu postępowania lub innego po- stanowienia kończącego postępowanie w sprawie, kończą się obowiązki arbitrów z wyjątkiem obowiązków określonych w art. 1200-1203 i art. 1204 § 1. Art. 1200. § 1. W terminie 2 tygodni od dnia otrzymania wyroku, jeżeli strony nie uzgodniły innego terminu: 1) każda ze stron może, po zawiadomieniu drugiej strony, zwrócić się do sądu polubownego o sprostowanie w tekście wyroku niedokładności, błędów pi- sarskich albo rachunkowych lub innych oczywistych omyłek, Liczba stron : 104 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc3 104 2) każda ze stron może, po zawiadomieniu drugiej strony, zwrócić się do sądu polubownego o rozstrzygnięcie wątpliwości co do treści wyroku. § 2. Jeżeli sąd polubowny uzna wniosek za uzasadniony, dokonuje sprostowania lub wykładni wyroku w terminie 2 tygodni od dnia otrzymania wniosku. Wy- kładnia stanowi integralną część wyroku. Art. 1201. W terminie miesiąca od dnia wydania wyroku sąd polubowny może z urzędu spro- stować błędy pisarskie albo rachunkowe lub inne oczywiste omyłki. O dokonanym sprostowaniu sąd polubowny zawiadamia strony. Art. 1202. Jeżeli strony nie postanowiły inaczej, każda z nich może, po zawiadomieniu drugiej strony, zwrócić się do sądu polubownego w terminie miesiąca od dnia otrzymania wyroku z wnioskiem o jego uzupełnienie co do żądań zgłoszonych w postępowaniu, o których sąd polubowny nie orzekł w wyroku. Po rozpoznaniu wniosku sąd po- lubowny wydaje wyrok uzupełniający w terminie do dwóch miesięcy od dnia złoże- nia wniosku. Art. 1203. § 1. Sąd polubowny może przedłużyć termin do złożenia wniosku o sprostowanie, wykładnię lub wydanie wyroku uzupełniającego, jeżeli uzna to za niezbędne. § 2. Do sprostowania lub wykładni wyroku oraz do wyroku uzupełniającego stosuje się art. 1195 i 1197. Art. 1204. § 1. Akta sprawy wraz z oryginałem wyroku sąd polubowny składa w sądzie. § 2. Stałe sądy polubowne mogą przechowywać akta we własnych archiwach i wówczas powinny udostępniać je sądowi oraz innym uprawnionym organom na ich żądanie. § 3. W razie ponownego rozpoznania sprawy przez sąd polubowny sąd ten jest uprawniony do wglądu w złożone akta. Tytuł VII Skarga o uchylenie wyroku sądu polubownego Art. 1205. § 1. Wyrok sądu polubownego wydany w Rzeczypospolitej Polskiej może zostać uchylony przez sąd wyłącznie w postępowaniu wszczętym na skutek wniesie- nia skargi o jego uchylenie, zgodnie z poniższymi przepisami. § 2. Jeżeli strony ustaliły, że postępowanie przed sądem polubownym będzie obej- mowało więcej niż jedną instancję, przepis § 1 dotyczy ostatecznego wyroku sądu polubownego rozstrzygającego o żądaniach stron. Liczba stron : 105 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc3 105 Art. 1206. § 1. Strona może w drodze skargi żądać uchylenia wyroku sądu polubownego, jeże- li: 1) brak było zapisu na sąd polubowny, zapis na sąd polubowny jest nieważny, bezskuteczny albo utracił moc według prawa dla niego właściwego, 2) strona nie była należycie zawiadomiona o wyznaczeniu arbitra, o postępowa- niu przed sądem polubownym lub w inny sposób była pozbawiona możności obrony swoich praw przed sądem polubownym, 3) wyrok sądu polubownego dotyczy sporu nieobjętego zapisem na sąd polu- bowny lub wykracza poza zakres takiego zapisu, jeżeli jednak rozstrzygnię- cie w sprawach objętych zapisem na sąd polubowny daje się oddzielić od rozstrzygnięcia w sprawach nieobjętych tym zapisem lub wykraczających poza jego zakres, wyrok może być uchylony jedynie w zakresie spraw nieob- jętych zapisem lub wykraczających poza jego zakres; przekroczenie zakresu zapisu na sąd polubowny nie może stanowić podstawy uchylenia wyroku, je- żeli strona, która brała udział w postępowaniu, nie zgłaszała zarzutów co do rozpoznania roszczeń wykraczających poza zakres zapisu, 4) nie zachowano wymagań co do składu sądu polubownego lub podstawowych zasad postępowania przed tym sądem, wynikających z ustawy lub określo- nych przez strony, 5) wyrok uzyskano za pomocą przestępstwa albo podstawą wydania wyroku był dokument podrobiony lub przerobiony, 6) w tej samej sprawie między tymi samymi stronami zapadł prawomocny wy- rok sądu. § 2. Uchylenie wyroku sądu polubownego następuje także wtedy, gdy sąd stwier- dził, że: 1) według ustawy spór nie może być rozstrzygnięty przez sąd polubowny, 2) wyrok sądu polubownego jest sprzeczny z podstawowymi zasadami porząd- ku prawnego Rzeczypospolitej Polskiej (klauzula porządku publicznego). Art. 1207. § 1. Do skargi o uchylenie wyroku sądu polubownego przepisy art. 187 stosuje się odpowiednio. § 2. Postępowanie ze skargi o uchylenie wyroku sądu polubownego odbywa się według przepisów księgi pierwszej części pierwszej, jeśli przepisy poniższe nie stanowią inaczej. Art. 1208. § 1. Skargę o uchylenie wyroku sądu polubownego wnosi się w terminie trzech miesięcy od dnia doręczenia wyroku lub jeżeli strona wniosła o uzupełnienie, sprostowanie bądź wykładnię wyroku - w ciągu trzech miesięcy od dnia dorę- czenia przez sąd polubowny orzeczenia rozstrzygającego o tym wniosku. Liczba stron : 106 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc3 106 § 2. Jeżeli skargę o uchylenie wyroku sądu polubownego oparto na podstawie okre- ślonej w art. 1206 § 1 pkt 5 lub 6, termin do wniesienia skargi liczy się od dnia, w którym strona dowiedziała się o tej podstawie. Strona nie może jednak żądać uchylenia wyroku sądu polubownego po upływie pięciu lat od dnia doręczenia jej wyroku sądu polubownego. Art. 1209. § 1. Sąd, do którego wniesiono skargę o uchylenie wyroku sądu polubownego, mo- że - na wniosek jednej ze stron - zawiesić postępowanie na czas określony, aby umożliwić sądowi polubownemu ponowne podjęcie postępowania w celu usu- nięcia podstaw do uchylenia wyroku sądu polubownego. § 2. W podjętym postępowaniu sąd polubowny wykonuje czynności wskazane przez sąd. Przepis art. 1202 stosuje się odpowiednio. Stronom nie przysługuje jednak odrębna skarga o uchylenie wydanego w tym trybie wyroku sądu polu- bownego. Zarzuty do czynności sądu polubownego oraz przeciwko wydanemu wyrokowi sądu polubownego rozpoznaje sąd po podjęciu postępowania. Art. 1210. Sąd na posiedzeniu niejawnym może wstrzymać wykonanie wyroku sądu polubow- nego, może jednak uzależnić wstrzymanie od złożenia zabezpieczenia. Na postano- wienie sądu przysługuje zażalenie. Art. 1211. Uchylenie wyroku sądu polubownego nie powoduje wygaśnięcia zapisu na sąd polu- bowny, chyba że strony postanowiły inaczej. Tytuł VIII Uznanie i stwierdzenie wykonalności wyroku sądu polubownego lub ugody przed nim zawartej Art. 1212. § 1. Wyrok sądu polubownego lub ugoda przed nim zawarta mają moc prawną na równi z wyrokiem sądu lub ugodą zawartą przed sądem po ich uznaniu przez sąd albo po stwierdzeniu przez sąd ich wykonalności. § 2. Wyrok sądu polubownego lub ugoda przed nim zawarta niezależnie od tego, w jakim państwie zostały wydane, podlegają uznaniu albo stwierdzeniu wykonal- ności na zasadach określonych w niniejszym tytule. Art. 1213. O uznaniu albo stwierdzeniu wykonalności wyroku sądu polubownego lub ugody przed tym sądem zawartej sąd orzeka na wniosek strony. Do wniosku strona jest obowiązana załączyć oryginał lub poświadczony przez sąd polubowny odpis jego wyroku lub ugody przed nim zawartej, jak również oryginał zapisu na sąd polubow- ny lub urzędowo poświadczony jego odpis. Jeżeli wyrok sądu polubownego lub ugo- Liczba stron : 107 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc3 107 da przed nim zawarta albo zapis na sąd polubowny nie są sporządzone w języku pol- skim, strona jest obowiązana dołączyć uwierzytelniony ich przekład na język polski. Art. 1214. § 1. O uznaniu wyroku sądu polubownego lub ugody przed nim zawartej, nienada- jących się do wykonania w drodze egzekucji, sąd orzeka postanowieniem wy- danym na posiedzeniu niejawnym. Na postanowienie sądu służy zażalenie. § 2. Sąd stwierdza wykonalność wyroku sądu polubownego lub ugody przed nim zawartej, nadających się do wykonania w drodze egzekucji, nadając im klauzu- lę wykonalności. § 3. Sąd odmawia uznania albo stwierdzenia wykonalności wyroku sądu polubow- nego lub ugody przed nim zawartej, jeżeli: 1) według przepisów ustawy spór nie może być poddany pod rozstrzygnięcie sądu polubownego, 2) uznanie lub wykonanie wyroku sądu polubownego lub ugody przed nim za- wartej byłoby sprzeczne z podstawowymi zasadami porządku prawnego Rze- czypospolitej Polskiej (klauzula porządku publicznego). Art. 1215. § 1. O uznaniu albo stwierdzeniu wykonalności wyroku sądu polubownego wyda- nego za granicą lub ugody zawartej przed sądem polubownym za granicą, sąd orzeka po przeprowadzeniu rozprawy. § 2. Niezależnie od przyczyn wymienionych w art. 1214, sąd na wniosek strony odmawia uznania albo stwierdzenia wykonalności wyroku sądu polubownego wydanego za granicą lub ugody zawartej przed sądem polubownym za granicą, jeżeli strona wykaże, że: 1) nie było zapisu na sąd polubowny, zapis na sąd polubowny jest nieważny, bezskuteczny albo utracił moc według prawa dla niego właściwego, 2) nie była należycie zawiadomiona o wyznaczeniu arbitra, o postępowaniu przed sądem polubownym lub w inny sposób była pozbawiona możliwości obrony swoich praw przed sądem polubownym, 3) wyrok sądu polubownego dotyczy sporu nieobjętego zapisem na sąd polu- bowny lub wykracza poza zakres takiego zapisu, jeżeli jednak rozstrzygnię- cie w sprawach objętych zapisem na sąd polubowny daje się oddzielić od rozstrzygnięcia w sprawach nieobjętych tym zapisem lub wykraczających poza jego zakres, odmowa uznania albo stwierdzenia wykonalności wyroku sądu polubownego może dotyczyć jedynie spraw nieobjętych zapisem lub wykraczających poza jego zakres, 4) skład sądu polubownego lub postępowanie przed tym sądem nie były zgodne z umową stron lub - w braku w tym przedmiocie umowy - nie były zgodne z prawem państwa, w którym przeprowadzono postępowanie przed sądem polubownym, 5) wyrok sądu polubownego nie stał się jeszcze dla stron wiążący lub został uchylony albo jego wykonanie zostało wstrzymane przez sąd państwa, w któ- rym lub według prawa którego wyrok ten został wydany. Liczba stron : 108 Data : 2006-01-30 Nazwa pliku : Kpc3 108 Art. 1216. § 1. Jeżeli wniesiono skargę o uchylenie wyroku sądu polubownego zgodnie z przepisami tytułu VII, sąd, do którego skierowano wniosek o uznanie albo stwierdzenie wykonalności tego wyroku, może odroczyć rozpoznanie sprawy. Sąd ten może również, na wniosek strony żądającej uznania albo stwierdzenia wykonalności wyroku sądu polubownego, nakazać drugiej stronie złożenie sto- sownego zabezpieczenia. § 2. Przepis § 1 stosuje się odpowiednio, jeżeli skargę o uchylenie wyroku sądu po- lubownego wydanego za granicą wniesiono w państwie, w którym lub według prawa którego wyrok został wydany. § 3. Przepisy § 1 i 2 stosuje się odpowiednio do ugody zawartej przed sądem polu- bownym. Art. 1217. W postępowaniu o uznanie albo stwierdzenie wykonalności wyroku sądu polubow- nego wydanego w Rzeczypospolitej Polskiej lub ugody zawartej przed sądem polu- bownym w Rzeczypospolitej Polskiej, sąd nie bada okoliczności, o których mowa w art. 1214 § 3, jeżeli skarga o uchylenie wyroku sądu polubownego została prawo- mocnie oddalona.