©Kancelária Sejmu s. 1/173 ÚSTA WA Opracowano na pod- , . , * nnn stawie: Dz.U. z 1997 z dnia 6 czerwca 1997 r. XT on ... r. Nr 89, poz. 555, z 1999 r. Nr 83, poz. Kodeks postgpowania karnego 931'z 2000 r-Nr 50' poz. 580, Nr 62, poz. 717, Nr 73, poz. 852, Nr 93, poz. 1027, z DZIAL I 2001 r- Nr 98' P°z- 1071, Nr 106, poz. Przepisy wstgpne ÍU% z 2002 r Nr 74? poz. 676, z 2003 r. Nr 17, poz. 155, Nr 111, poz. 1061, Nr 130, Art. 1. poz. 1188, z 2004 r. PostejDowanie kárne w sprawach naležaxych do wlašciwošci sadów toczy si? wedlug Nr 51, poz. 514, Nr przepisów niniei szego kodeksu. 69' Poz* 626'Nr 93' poz. 889, Nr 240, poz. 2405, Nr 264, poz. Art. 2. 2641, z 2005 r. Nr 10, § 1. Przepisy niniejszego kodeksu maj 3. na celu takie uksztaltowanie post?powania p°z' ' r 'p°^' karnego, aby: Nr 96? poz 821? Nr 1) sprawca przest?pstwa zostal wykryty i pociajmiejy do odpowiedzialnošci 141, poz. 1181, Nr kárnej, a osoba niewinna nie poniosla tej odpowiedzialnošci, 143' Poz-1203'Nr 163, poz. 1363, Nr 2) przez trafne zastosowanie šrodków przewidzianych w prawie kárnym oraz 169? poz \4\^ iyr ujawnienie okolicznošci sprzyjajaxych popelnieniu przest?pstwa osiajmi?te 178, poz. 1479, z 2006 zostaly zadania post?powania karnego nie tylko w zwalczaniu przest?pstw, r- Nr 15, poz. 118. lecz równiež w zapobieganiu im oraz w umacnianiu poszanowania prawa i zásad wspólžycia spolecznego, 3) uwzgl?dnione zostaly prawnie chronione interesy pokrzywdzonego, 4) rozstrzygni?cie sprawy nastúpilo w rozsaxlnym terminie. § 2. Podstaw? wszelkich rozstrzygni?č powinny stanowič prawdziwe ustálenia fak-tyczne. Art. 3. W granicach okrešlonych w ustawie post?powanie kárne odbywa si? z udzialem czynnika spolecznego. Art. 4. Organy prowadzace post?powanie kárne sa^ obowiazane badač oraz uwzgl?dniač okolicznošci przemawiaj3.ce zarówno na korzyšč, jak i na niekorzyšč oskaržonego. 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu_______________________________________________________________________________s. 2/173 Art. 5. § 1. Oskaržonego uwaža si? za niewinnego, dopóki wina j ego nie zostanie udowod-niona i stwierdzona prawomocnym wyrokiem. § 2. Nie daj axe si? usunač wa^tpliwošci rozstrzyga si? na korzyšč oskaržonego. Art. 6. Oskaržonemu przysluguje prawo do obrony, w tym prawo do korzy stania z pomocy obroňcy, o czym naležy go pouczyč. Art. 7. Organy post?powania ksztaltuja^ swe przekonanie na podstawie wszystkich przepro-wadzonych dowodów, ocenianych swobodnie z uwzgl?dnieniem zásad prawidlowe-go rozumowania oraz wskazaň wiedzy i došwiadczenia žyciowego. Art. 8. § 1. Sad karny rozstrzyga samodzielnie zagadnienia faktyczne i prawne oraz nie jest zwia^zany rozstrzygni?ciem innego sadu lub organu. § 2. Prawomocne rozstrzygni?cia sadu ksztaltujace prawo lub stosunek prawny sa^ jednak wia^žace. Art. 9. § 1. Organy procesowe prowadza^ post?powanie i dokonuja^ czynnošci z urz?du, chyba že ustawa uzaležnia je od wniosku okrešlonej osoby, instytucji lub organu albo od zezwolenia wladzy. § 2. Strony i inne osoby bezpošrednio zainteresowane moga^ skladač wnioski o dokonanie równiež tych czynnošci, które organ môže lub ma obowiazek podej-mowač z urz?du. Art. 10. § 1. Organ powolany do šcigania przest?pstw jest obowia^zany do wszcz?cia i prze-prowadzenia post?powania przygotowawczego, a oskaržyciel publiczny takže do wniesienia i popierania oskarženia - o czyn šcigany z urz?du. § 2. Z wyjajkiem wypadków okrešlonych w ustawie lub w prawie mi?dzynarodo-wym nikt nie može byč zwolniony od odpowiedzialnošci za popelnione prze-st?pstwo. Art. 11. § 1. Post?powanie w sprawie o wyst?pek, zagrožony kara^ pozbawienia wolnošci do lat 5, možná umorzyč, ježeli orzeczenie wobec oskaržonego kary byl oby oczywišcie niecelowe ze wzgl?du na rodzaj i wysokošč kary prawomocnie orzeczonej za inne przest?pstwo, a interes pokrzywdzonego ternu si? nie sprze-ciwia. § 2. Ježeli kára za inne przest?pstwo nie zostala prawomocnie orzeczona, post?po-wanie možná zawiesič. Zawieszone post?powanie naležy umorzyč albo podjač przed uplywem 3 miesi?cy od uprawomocnienia si? orzeczenia w sprawie o inne przest?pstwo, o którym mowa w § 1. 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu_______________________________________________________________________________s. 3/173 § 3. Post?powanie umorzone na podstawie § 1 možná wznowič w wypadku uchylenia lub istotnej zmiany trešci prawomocnego wyroku, z powodu którego zostalo ono umorzone. Art. 12. § 1. W sprawach o przest?pstwa šcigane na wniosek post?powanie z chwila^ zloženia wniosku toczy si? z urz?du. Organ šcigania poucza osob? uprawniona^ do zloženia wniosku o przyslugujaxym jej uprawnieniu. § 2. W razie zloženia wniosku o šciganie niektorých tylko sprawców obowiazek šcigania obejmuje równiež inne osoby, ktorých czyny pozostaja^ w šcislym zwiazku z czynem osoby wskazanej we wniosku, o czym naležy uprzedzič skladajaxego wniosek. Przepisu tego nie stosuje si? do najbližszych osoby skladajúcej wniosek. § 3. Wniosek môže byč cofni?ty w post?powaniu przygotowawczym za zgoda^ prokurátora, a w post?powaniu saxlowym za zgoda^ sa^du - do rozpocz?cia przewo-du saxlowego na pierwszej rozprawie glównej, chyba že chôdzi o przest?pstwo okrešlone w art. 197 Kodeksu karnego. Ponowne zloženie wniosku jest niedo-puszczalne. Art. 13. Uzyskanie zezwolenia wladzy, od którego ustawa uzaležnia šciganie, naležy do oskaržyciela. Art. 14. § 1. Wszcz?cie post?powania saxlowego nastupuje na zadanie uprawnionego oskaržyciela lub innego uprawnionego podmiotu. § 2. Odstajňenie oskaržyciela publicznego od wniesionego oskarženia nie wiaže sa^-du. Art. 15. § 1. Policja i inne organy w zakresie post?powania karnego wykonuja^ polecenia sa^-du i prokurátora oraz prowadza^ pod nadzorem prokurátora šledztwo lub do-chodzenie w granicach okrešlonych w ustawie. § 2. Wszystkie instytucje paňstwowe, samorzadowe i spoleczne sa^ obowiazane w zakresie swego dzialania do udzielania pomocy organom prowadzaxym post?-powanie kárne. Art. 16. § 1. Ježeli organ prowadzaxy post?powanie jest obowia^zany pouczyč uczestników post?powania o cia^žaxych obowiazkach i o przyslugujaxych im uprawnieniach, brak takiego pouczenia lub mylne pouczenie nie môže wywolywač ujemnych skutków procesowych dla uczestnika post?powania lub innej osoby, ktorej to dotyczy. § 2. Organ prowadzaxy post?powanie powinien ponadto w miar? potrzeby udzielač uczestnikom post?powania informacji o cia^žaxych obowiazkach i o przyslugu-jaxych im uprawnieniach takže w wypadkach, gdy ustawa wyražnie takiego obowiazku nie stanowi. W razie braku takiego pouczenia, gdy w šwietle oko-licznošci sprawy bylo ono nieodzowne, albo mylnego pouczenia, stosuje si? odpowiednio § 1. 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu_______________________________________________________________________________s. 4/173 Art. 17. § 1. Nie wszczyna si? post?powania, a wszcz?te umarza, gdy: 1) czynu nie popelniono albo brak jest daných dostatecznie uzasadniajaxych podejrzenie jego popelnienia, 2) czyn nie zawiera znamion czynu zabronionego albo ustawa stanowi, že sprawca nie popelnia przest?pstwa, 3) spoleczna szkodliwošč czynu jest znikoma, 4) ustawa stanowi, že sprawca nie podlega karze, 5) oskaržony zmarí, 6) nastúpilo przedawnienie karalnošci, 7) post?powanie karne co do tego samego czynu tej samej osoby zostalo pra-womocnie zakoňczone albo wczešniej wszcz?te toczy si?, 8) sprawca nie podlega orzecznictwu polskich saxlów kárnych, 9) brak skargi uprawnionego oskaržyciela, 10) brak wymaganego zezwolenia na šciganie lub wniosku o šciganie pocho-dzaxego od osoby uprawnionej, chyba že ustawa stanowi inaczej, 11) zachodzi inna okolicznošč wylaczajaca šciganie. § 2. Do chwili otrzymania wniosku lub zezwolenia wladzy, od ktorých ustawa uza-ležnia šciganie, organy procesowe dokonuja^ tylko czynnošci nie cierpiaxych zwloki w celu zabezpieczenia šladów i dowodów, a takže czynnošci zmierzaja^-cych do wyjašnienia, czy wniosek b?dzie zložony lub zezwolenie b?dzie wy-dane. § 3. Niemožnošč przypisania winy sprawcy czynu nie wyla^cza post?powania doty-czaxego zastosowania šrodków zabezpieczajaxych. Art. 18. § 1. Ježeli czyn stanowi tylko wykroczenie, prokurátor odmawiajax wszcz?cia po-st?powania lub umarzajac je przekazuje spraw? Policji w celu wystajňenia z wnioskiem o ukaranie do wlašciwego sa^du; prokurátor može sam wystajůč z takim wnioskiem. § 2. Ježeli sa^d lub prokurátor dopatruje si? w czynie przewinienia dyscyplinarnego albo naruszenia obowiazków službowych lub zásad wspólžycia spolecznego, može odmawiajac wszcz?cia post?powania albo umarzajac je, zwlaszcza z po-wodu znikomej szkodliwošci spolecznej czynu, przekazač spraw? innemu wla-šciwemu organowi. Art. 19. § 1. W razie stwierdzenia w post?powaniu kárnym powažnego uchybienia w dzia-laniu instytucji paňstwowej, samorzadowej lub spolecznej, zwlaszcza gdy sprzyja ono popelnieniu przest?pstwa, sad, a w post?powaniu przygotowaw-czym prokurátor, zawiadamia o tym uchybieniu organ powolany do nadzoru nad dana^ jednostka^ organizacyjna^ zaš w razie potrzeby takže organ kontroli. Policja powiadamia prokurátora o ujawnionych przez siebie uchybieniach. § 2. Zawiadamiajax o uchybieniu, sad lub prokurátor može zažadač nadeslania w wyznaczonym terminie wyjašnieň i podania šrodków podj?tych w celu zapo-bieženia takim uchybieniom w przyszlošci. 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu_______________________________________________________________________________s. 5/173 § 3. W razie nieudzielenia wyjašnieň w wyznaczonym terminie možná naložyč na kierownika organu zobowia^zanego do wyjašnieň kar? pieni^žna^ w wysokošci do 3 000 zlotých. § 4. Na postanowienie o ukaraniu przysluguje zažalenie. Art. 20. § 1. W razie ražaxego naruszenia przez obroňc? lub pelnomocnika strony ich obo-wiazków procesowych sad, a w post?powaniu przygotowawczym prokurátor, zawiadamia o tym rad? adwokacka^ lub inny wlašciwy organ. § 2. W razie ražaxego naruszenia obowiazków procesowych przez oskaržyciela pu-blicznego lub prowadzaxego post?powanie przygotowawcze sad zawiadamia bezpošredniego przeložonego osoby, która dopušcila si? uchybienia; w stosun-ku do Policji oraz innych organów post?powania przygotowawczego upraw-nienie takie przysluguje równiež prokurátor o wi. Art. 21. §1.0 ukoňczeniu post?powania toczaxego si? z urz?du przeciw osobom zatrudnio-nym w instytucjach paňstwowych, samorzaxlowych i spolecznych, uczniom i sluchaczom szkól oraz žolnierzom naležy bezzwlocznie zawiadomič przeložo-nych tých osôb. § 2. Prokurator zawiadamia równiež o wszcz?ciu post?powania przeciw funkcjona-riuszom publicznym, a o wszcz?ciu post?powania przeciw innym osobom, o ktorých mowa w § 1 - ježeli wymaga tego wažny interes publiczny. Art. 22. § 1. Ježeli zachodzi dlugotrwala przeszkoda uniemožliwiajaca prowadzenie post?-powania, a w szczególnošci ježeli nie možná ujač oskaržonego albo nie môže on brač udzialu w post?powaniu z powodu choroby psychicznej lub innej ci?ž-kiej choroby, post?powanie zawiesza si? na czas trwania przeszkody. § 2. Na postanowienie w przedmiocie zawieszenia post?powania przysluguje zaža-lenie. § 3. W czasie zawieszenia post?powania naležy jednak dokonač odpowiednich czynnošci w celu zabezpieczenia dowodów przed ich útraty lub znieksztalce-niem. Art. 23. W sprawie o przest?pstwo popelnione na szkod? maloletniego, we wspóldzialaniu z maloletnim lub w okolicznošciach, które moga^ šwiadczyč o demoralizacji maloletniego albo o gorszaxym wplywie na niego, sad, a w post?powaniu przygotowawczym prokurátor, zawiadamia saxl rodzinny w celu rozwaženia šrodków przewidzia-nych w przepisach o post?powaniu w sprawach nieletnich oraz w Kodeksie rodzin-nym i opiekuňczym. Art. 23a. § 1. Sad, a w post?powaniu przygotowawczym prokurátor, môže z inicjatywy lub za zgoda^ pokrzywdzonego i oskaržonego, skierowač spraw? do instytucji lub osoby godnej zaufania w celu przeprowadzenia post?powania mediacyjnego mi?dzy pokrzywdzonym i oskaržonym. 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu_______________________________________________________________________________s. 6/173 § 2. PostejDowanie mediacyjne nie powinno trwač dlužej niž miesia^c, ajego okresu nie wlicza si? do czasu trwania post^powania przygotowawczego. § 3. Post^powania mediacyjnego nie može prowadzič osoba, co do ktorej w konkrétnej sprawie zachodza^ okolicznošci okrešlone w art. 40-42, czynny zawo-dowo sedzia, prokurátor, adwokat, radca prawny, a takže aplikant do tychže zawodów albo inna osoba zatrudniona w sa^dzie, prokuraturze lub innej insty-tucji uprawnionej do šcigania przestejtstw. § 4. Instytucja lub osoba godna zaufania sporzadza, po przeprowadzeniu postejto-wania mediacyjnego, sprawozdanie z jego przebiegu i wyników. § 5. Minister Sprawiedliwošci okrešli, w drodze rozporzadzenia, warunki, jakim powinny odpowiadač instytucje i osoby uprawnione do przeprowadzenia me-diacji, sposób ich powolywania i odwolywania, zakres i warunki udost^pniania akt instytucjom i osobom uprawnionym do przeprowadzenia mediacji oraz sposób i tryb postejtowania mediacyjnego, majac na uwadze potrzeb? skutecz-nego przeprowadzenia tego postejtowania. DZIAL II Sad Rozdzial 1 Wlašciwošč i sklad sadu Art. 24. § 1. Sad rejonowy orzeka w pierwszej instancji we wszystkich sprawach, z wyjat-kiem spraw przekazanych ustawa^ do wlašciwošci innego sadu. § 2. Sad rejonowy rozpoznaje ponadto šrodki odwolawcze w wypadkach wskaza-nych w ustawie. Art. 25. § 1. Sad okr^gowy orzeka w pierwszej instancji w sprawach o nastejxijace przestej> stwa: 1) o zbrodnie okrešlone w Kodeksie kárnym oraz w ustawach szczególnych, 2) o wystejtki okrešlone w rozdzialach XVI i XVII oraz w art. 140-142, 148 § 4, art. 149, 150 § 1, art. 151-154, 156 § 3, art. 158 § 3, art. 163 § 3 i 4, art. 165 § 1, 3 i 4, art. 166 § 1, art. 173 § 3 i 4, art. 185 § 2, art. 210 § 2, art. 252 oraz 253 § 2 Kodeksu karnego, 3) o wystepki, które z mocy przepisu szczególnego nálezy do wlašciwošci sadu okregowego. § 2. Sad apelacyjny, na wniosek sa^du rejonowego, može przekazač do rozpoznania sadowi okregowemu, jako sadowi pierwszej instancji, spraw? o každé prze-stejDstwo, ze wzgl^du na szczególna^ wag? lub zawilošč sprawy. § 3. Saxl okr?gowy rozpoznaje ponadto šrodki odwolawcze od orzeczeň i zarza^dzeň wy daný ch w pierwszej instancji w sadzie rejonowym oraz inne sprawy przeka-zane mu przez ustaw?. 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu_______________________________________________________________________________s. 7/173 Art. 26. Sad apelacyjny rozpoznaje šrodki odwolawcze od orzeczeň i zarzadzeň wy daný ch w pierwszej instancji w sadzie okr^gowym oraz inne sprawy przekazane mu przez ustaw^. Art. 27. Sad Najwyžszy rozpoznaje kasacje oraz šrodki odwolawcze i inne sprawy w wypad-kach okrešlonych w ustawie. Art. 28. § 1. Na rozprawie glównej sad orzeka w skladzie jednego s^dziego i dwóch lawni-ków, ježeli ustawa nie stanowi inaczej. § 2. Ze wzgl^du na szczególna^ zawilošč sprawy sad pierwszej instancji môže posta-nowič o rozpoznaniu jej w skladzie trzech s^dziów. § 3. W sprawach o przest^pstwa, za które ustawa przewiduje kar$ dožywotniego pozbawienia wolnošci, sad orzeka w skladzie dwóch s^dziów i trzech lawni-ków. Art. 29. § 1. Na rozprawie apelacyjnej i kasacyjnej sad orzeka w skladzie trzech s^dziów, ježeli ustawa nie stanowi inaczej. § 2. Apelacje; lub kasacje od wyroku orzekajaxego kar§ dožywotniego pozbawienia wolnošci rozpoznaje sad w skladzie piexiu sedziów. Art. 30. § 1. Na posiedzeniu sa^d rejonowy orzeka j ednoosobowo, a saxl okr^gowy, sad apelacyjny i Sad Najwyžszy - w skladzie trzech s^dziów, ježeli ustawa nie stanowi inaczej. § 2. Sad odwolawczy na posiedzeniu orzeka w skladzie trzech s^dziów, ježeli ustawa nie stanowi inaczej. Art. 31. § 1. Miejscowo wlašciwy do rozpoznania sprawy jest sa^d, w którego okr^gu popel -niono przestejDStwo. § 2. Ježeli przest^pstwo popelniono na polskim statku wodnym lub powietrznym, a § 1 nie môže mieč zastosowania, wlašciwy jest sad macierzystego portu statku. § 3. Ježeli przestejDstwo popelniono w okr^gu kilku sadów, wlašciwy jest ten sad, w którego okr^gu najpierw wszczeto postejtowanie przygotowawcze. Art. 32. § 1. Ježeli nie možná ustalič miejsca popelnienia przestejtstwa, wlašciwy jest sad, w którego okr egu: 1) ujawniono przest^pstwo, 2) ujeto oskaržonego, 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu_______________________________________________________________________________s. 8/173 3) oskaržony przed popelnieniem przest?pstwa stale mieszkal lub czasowo przebywal - zaležnie od tego, gdzie najpierw wszcz?to post?powanie przygotowawcze. § 2. Przepis § 1 stosuje si? odpowiednio, ježeli przest?pstwo popelniono za granica^. § 3. Ježeli nie možná ustalič wlašciwošci miejscowej sadu wedlug przepisów po-przedzajaxych, spraw? rozpoznaje sad wlašciwy dla dzielnicy Sródmiešcie miasta stolecznego Warszawy. Art. 33. § 1. Ježeli t? sama^ osob? oskaržono o kilka przest?pstw, a sprawy nálezy do wlašciwošci rožných sadów tego samego rz?du, wlašciwy jest sad, w którego okr?gu najpierw wszcz?to post?powanie przygotowawcze. § 2. Ježeli sprawy nálezy do wlašciwošci saxlów róžnego rz?du, spraw? rozpoznaje sad wyžszego rz?du. Art. 34. § 1. Sad wlašciwy dla sprawców przest?pstw jest równiež wlašciwy dla po mocników, podžegaczy oraz innych osôb, ktorých przest?pstwo pozostaje w šcislym zwiazku z przest?pstwem sprawcy, ježeli post?powanie przeciwko nim toczy siejednoczešnie. § 2. Sprawy osôb wymienionych w § 1 powinny byč pola^czone we wspólnym po-st?powaniu; przepis art. 33 stosuje si? odpowiednio. § 3. Ježeli zachodza^ okolicznošci utrudniajaxe la^czne rozpoznanie spraw, o ktorých mowa w § 1 i 2, možná wylaxzyč i odr?bnie rozpoznač spraw? poszczególnych osôb lub o poszczególne czyny; sprawa wylaczona podlega rozpoznaniu przez sad wlašciwy wedlug zásad ogólnych. Art. 35. § 1. Sad badá z urz?du swa^ wlašciwošč, a w razie stwierdzenia swej niewlašciwošci przekazuje spraw? wlašciwemu sadowi lub innemu organowi. § 2. Ježeli sad na rozprawie glównej stwierdza, že nie jest wlašciwy miejscowo lub že wlašciwy jest sad nižszego rz?du, može przekazač spraw? innemu sadowi jedynie wtedy, gdy powstaje koniecznošč odroczenia rozprawy. § 3. Na postanowienie w kwestii wlašciwošci przysluguje zažalenie. Art. 36. Sad wyžszego rz?du nad sadem wlašciwym može przekazač spraw? innemu sadowi równorz?dnemu, ježeli wi?kszošč osôb, które naležy wezwač na rozpraw?, zamiesz-kuje blisko tego sa^du, a z dala od sadu wlašciwego. Art. 37. Sad Najwyžszy može z inicjatywy wlašciwego sadu przekazač spraw? do rozpoznania innemu sadowi równorz?dnemu, ježeli wymaga tego dobro wymiaru sprawiedli-wošci. 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu_______________________________________________________________________________s. 9/173 Art. 38. § 1. Spór o wlašciwošč mi?dzy saxlami równorz?dnymi rozstrzyga ostatecznie sad wyžszego rz?du nad saldem, który pierwszy wszczal spór. § 2. W czasie trwania sporu každý z tých sadów przedsi?bierze czynnošci nie cier-piace zwloki. Art. 39. Ježeli sad wojskowy przekaže spraw? sa^dowi powszechnemu lub nie przyjmie spra-wy przekazanej mu przez sad powszechny, spraw? rozpoznaje sad powszechny. Rozdzial 2 Wylqczenie sgdziego Art. 40. § 1. S?dzia jest z mocy prawa wylaxzony od udzialu w sprawie, ježeli: 1) sprawa dotyczy tego s?dziego bezpošrednio, 2) jest malžonkiem strony lub pokrzywdzonego albo ich obroňcy, pelnomocni-ka lub przedstawiciela ustawowego albo pozostaje we wspólnym požyciu z jedna^ztych osôb, 3) jest krewnym lub powinowatym w linii prostej, a w linii bocznej až do stop-nia pomi?dzy dziečmi rodzeňstwa osôb wymienionych w pkt 2 albo jest zwia^zany zjedná^ z tých osôb w?zlem przysposobienia, opieki lub kurateli, 4) byl šwiadkiem czynu, o który sprawa si? toczy, albo w tej samej sprawie byl przesluchany w charakterze šwiadka lub wyst?powal jako biegly, 5) bral udzial w sprawie jako prokurátor, obroňca, pelnomocnik, przedstawiciel ustawowy strony, albo prowadzil post?powanie przygotowawcze, 6) bral udzial w wydaniu zaskaržonego orzeczenia lub wydal zaskaržone za-rzadzenie, 7) bral udzial w wydaniu orzeczenia, które zostalo uchylone, 8) (uchyl ony), 9) bral udzial w wydaniu orzeczenia, co do którego wniesiono sprzeciw, 10) prowadzil mediacj?. § 2. Powody wylaczenia trwaja^ mimo ustania uzasadniajaxego je malžeňstwa, wspólnego požycia, przysposobienia, opieki lub kurateli. § 3. S?dzia, który bral udzial w wydaniu orzeczenia obj?tego wnioskiem o wzno-wienie lub zaskaržonego w trybie kasacji, nie môže orzekač co do tego wnio-sku lub tej kasacji. Art. 41. § 1. S?dzia ulega wyla^czeniu, ježeli istnieje okolicznošč tego rodzaju, že moglaby wywolač uzasadniona^ watpliwošč co do j ego bezstronnošci w danej sprawie. § 2. Wniosek o wylaczenie s?dziego, zgloszony na podstawie § 1 po rozpocz?ciu przewodu saxlowego, pozostawia si? bez rozpoznania, chyba že przyczyna wylaczenia powstala lub stala si? stronie wiadoma dopiero po rozpocz?ciu przewodu. 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu______________________________________________________________________________s. 10/173 Art. 42. § 1. Wylaczenie nastupuje na žaxlanie s?dziego, z urz?du albo na wniosek strony. § 2. Ježeli s?dzia uznaje, že zachodzi przyczyna wyla^czajaca go z mocy art. 40, wy-laxza si?, skladajúc ošwiadczenie na pišmie do akt, a na j ego mi ej see wst?puje inny s?dzia. § 3. S?dzia, co do którego zgloszono wniosek o wylaczenie na podstawie art. 41, môže zložyč do akt stosowne ošwiadczenie na pišmie i powstrzymuje si? od udzialu w sprawie; jest jednak obowia^zany przedsi?wziač czynnošci nie cier-piace zwloki. § 4. Poza wypadkiem okrešlonym w § 2 o wylaczeniu orzeka sad, przed którym to-czy si? post?powanie; w skladzie orzekajaxym w kwestii wylaczenia nie môže brač udzialu s?dzia, którego dotyczy wylaczenie. W razie niemožnošci utwo-rzenia takiego skladu sa^du, w kwestii wylaczenia orzeka sad wyžszego rz?du. Art. 43. Ježeli z powodu wylaczenia s?dziów rozpoznanie sprawy w daným sadzi e jest nie-možliwe, sad wyžszego rz?du przekazuje spraw? innemu sadowi równorz?dnemu. Art. 44. Przepisy niniejszego rozdzialu stosuje si? odpowiednio dolawników. DZIAL III Strony, obroňcy, pelnomocnicy, przedstawiciel spoleezny Rozdzial 3 Oskaržyciel publiezny Art. 45. § 1. Oskaržycielem publieznym przed wszystkimi sadami jest prokurátor. § 2. Inny organ paňstwowy môže byč oskaržycielem publieznym z mocy szczegól-nych przepisów ustawy, okrešlajaxych zakres jego dzialania. Art. 46. W sprawach o przest?pstwa šcigane z oskarženia publieznego udzial prokurátora w rozprawie jest obowia^zkowy, ježeli ustawa nie stanowi inaczej. Art. 47. § 1. Przepisy art. 40 § 1 pkt 1-4, 6 i 10, § 2 oraz art. 41 i 42 stosuje si? odpowiednio do prokurátora, innych osôb prowadzaxych post?powanie przygotowawcze oraz innych oskaržycieli publieznych. § 2. Osoby wymienione w § 1 ulegaja^ równiež wylaczeniu, ježeli braly udzial w sprawie jako obroňca, pelnomocnik, przedstawiciel spoleezny albo przedstawiciel ustawowy strony. 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu______________________________________________________________________________s. 11/173 Art. 48. §1.0 wyla^czeniu prowadzaxego lub nadzoruj axego postejtowanie przygotowawcze oraz oskaržyciela publicznego orzeka prokurátor nadzoruj a^cy post^powanie lub bezpošrednio przeložony. § 2. Czynnošci dokonané przez osob? podlegajaxa^ wyla^czeniu, zanim ono nastúpilo, nie sa^ z tej przyczyny bezskuteczne; jednakže czynnošč dowodowa^ naležy na zadanie strony, w miar? možnošci, powtórzyč. Rozdzial 4 Pokrzywdzony Art. 49. § 1. Pokrzywdzonym jest osoba fizyczna lub prawna, ktorej dobro prawne zostalo bezpošrednio naruszone lub zagrožone przez przestejtstwo. § 2. Pokrzywdzonym môže by č takže instytucja paňstwowa, samorzadowa lub spo-leczna, chočby nie miala osobowošci prawnej. § 3. Za pokrzywdzonego uwaža si? zaklad ubezpieczeň w zakresie, w jakim pokryl szkod? wyrzaxlzona^ pokrzywdzonemu przez przest?pstwo lub jest zobowia^zany do j ej pokrycia. § 4. W sprawach o przest^pstwa, ktorými wyrzadzono szkod? w mieniu instytucji paňstwowej, samorzadowej lub spolecznej, ježeli nie dziala organ pokrzyw-dzonej instytucji, prawa pokrzywdzonego moga^ wykonywač ograny kontroli paňstwowej, które w zakresie swojego dzialania ujawnily przestejtstwo lub wystajrily o wszcz?cie post?powania. Art. 49a. Ježeli nie wytoczono powództwa cywilnego, pokrzywdzony, a takže prokurátor, môže až do zakoňczenia pierwszego przesluchania pokrzywdzonego na rozprawie glównej zložyč wniosek, o którym mowa w art. 46 § 1 Kodeksu karnego. Art. 50. W post?powaniu saxlowym z uprawnieň pokrzywdzonego okrešlonych w art. 53 i 62 nie môže korzy stač osoba wy stejxij aca w tej samej sprawie w charakterze oskaržo-nego, z wyjatidem przewidzianym w art. 497 i 498 § 3. Art. 51. § 1. Za pokrzywdzonego, który nie jest osoba^ fizyczna^ czynnošci procesowych do-konuje organ uprawniony do dzialania w j ego imieniu. § 2. Ježeli pokrzywdzonym jest maloletni albo ubezwlasnowolniony calkowicie lub cz^šciowo, prawa j ego wykonuje przedstawiciel ustawowy albo osoba, pod ktorej stala^ piecza^ pokrzywdzony pozostaje. § 3. Ježeli pokrzywdzonym jest osoba nieporadna, w szczególnošci ze wzgl^du na wiek lub stan zdrowia, j ego prawa môže wykonywač osoba, pod ktorej piecza^ pokrzywdzony pozostaje. 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu______________________________________________________________________________s. 12/173 Art. 52. § 1. W razie šmierci pokrzywdzonego prawa, które by mu przyslugiwaly, moga^ wykonywač osoby najbližsze, a w wypadku ich braku lub nieujawnienia - prokurátor, dzialajac z urz?du. § 2. W wypadku gdy organ prowadzaxy post?powanie dysponuje informacjami o osobách najbližszych dla pokrzywdzonego, powinien pouczyč o przysluguja^-cych uprawnieniach co naj mni ej jedna^ z nich. Rozdzial 5 Oskaržyciel posilkowy Art. 53. W sprawach o przest?pstwa šcigane z oskarženia publicznego pokrzywdzony može dzialač jako strona w charakterze oskaržyciela posilkowego obok oskaržyciela publicznego lub zamiast niego. Art. 54. § 1. Ježeli akt oskarženia wniósl oskaržyciel publiczny, pokrzywdzony može až do czasu rozpocz?cia przewodu saxlowego na rozprawie glównej zložyč ošwiad-czenie, že b?dzie dzialal w charakterze oskaržyciela posilkowego. § 2. Odstajňenie oskaržyciela publicznego od oskarženia nie pozbawia uprawnieň oskaržyciela posilkowego. Art. 55. § 1. W razie powtórnego wydania przez prokurátora postanowienia o odmowie wszcz?cia lub o umorzeniu post?powania w wypadku, o którym mowa w art. 330 § 2, pokrzywdzony može w terminie miesiaxa od dor?czenia mu zawiado-mienia o postanowieniu wniešč akt oskarženia do sadu, dolaczajac po jedným odpisie dla každego oskaržonego oraz dla prokurátora. Przepis art. 488 § 2 sto-suje si? odpowiednio. Przepisów art. 339 § 3 pkt 4 i art. 397 nie stosuje si?. § 2. Akt oskarženia wniesiony przez pokrzywdzonego powinien byč sporzaxlzony i podpisany przez adwokata, z zachowaniem warunków okrešlonych w art. 332 i 333 § 1; ježeli pokrzywdzonym jest instytucja paňstwowa, samorzadowa lub spoleczna, akt oskarženia može sporzadzič takže radca prawny. § 3. Inny pokrzywdzony tym samým czynem može až do rozpocz?cia przewodu sa^-dowego na rozprawie glównej przylaxzyč si? do post?powania. § 4. W sprawie wszczetej na podstawie aktu oskarženia wniesionego przez oskaržyciela posilkowego može brač udzial równiež prokurátor. Art. 56. § 1. Sad može ograniczyč liczb? oskaržy cieli posilkowy ch wyst?pujaxych w sprawie, ježeli jest to konieczne dla zabezpieczenia prawidlowego toku post?po-wania. Sad orzeka, že oskaržyciel posilkowy nie može brač udzialu w post?-powaniu, gdy bierze w nim juž udzial okrešlona przez saxl liczba oskaržycieli. § 2. Sa^d orzeka takže, iž oskaržyciel posilkowy nie može brač udzialu w post?po-waniu, ježeli stwierdzi, že nie jest on osoba^ uprawnionajub j ego akt oskarženia albo ošwiadczenie o przystajňeniu do post?powania zostalo zložone po terminie. 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu______________________________________________________________________________s. 13/173 § 3. Na postanowienie sadu wydane na podstawie § 1, a takže na postanowienie sa^-du wydane na podstawie § 2 ježeli dotyczy oskaržyciela posilkowego okrešlo-nego w art. 54 lub art. 55 § 3 - zažalenie nie przysluguje. § 4. Oskaržyciel posilkowy, który nie bierze udzialu w post?powaniu z przyczyn okrešlonych w § 1, môže przedstawič sadowi na pišmie swoje stanowisko w terminie 7 dni od daty dor?czenia postanowienia. Art. 57. § 1. W razie odstajňenia oskaržyciela posilkowego od oskarženia nie môže on po-nownie przylaxzyč si? do post?powania. § 2. O odstajňeniu oskaržyciela posilkowego od oskarženia w sprawie, w ktorej oskaržyciel publiczny nie bierze udzialu, sad zawiadamia prokurátora. Nie-przystajňenie przez niego do oskarženia w terminie 14 dni od dor?czenia za-wiadomienia powoduje umorzenie post?powania. Art. 58. § 1. Smierč oskaržyciela posilkowego nie tamuje biegu post?powania; osoby naj-bližsze moga^ przystajňč do post?powania w charakterze oskaržyciela posilkowego w každým stadium post?powania. § 2. W razie šmierci oskaržyciela posilkowego, który samodzielnie popieral oskarženie, stosuje si? odpowiednio art. 61. Rozdzial 6 Oskaržyciel prywatny Art. 59. Pokrzywdzony možejako oskaržyciel prywatny wnosič i popierač oskarženie o przest?pstwa šcigane z oskarženia prywatnego. Inny pokrzywdzony tym samým czynem môže až do rozpocz?cia przewodu sa^-dowego na rozprawie glównej przylaxzyč si? do toczaxego si? post?powania. Art. 60. § 1. W sprawach o przest?pstwa šcigane z oskarženia prywatnego prokurátor wszczyna post?powanie albo wst?puje do post?powania juž wszcz?tego, ježeli wymaga tego interes spoleczny. § 2. Post?powanie toczy si? wówczas z urz?du, a pokrzywdzony, który przedtem wniósl oskarženie prywatne, korzysta z praw oskaržyciela posilkowego; do pokrzywdzonego, który przedtem nie wniósl oskarženia prywatnego, stosuje si? art. 54, 55 § 3 i art. 58. § 3. Ježeli prokurátor, który wstajňl do post?powania, odstúpil potem od oskarženia, pokrzywdzony powraca w dalszym post?powaniu do praw oskaržyciela prywatnego. § 4. Pokrzywdzony, który nie wniósl oskarženia, môže w terminie zawitym 14 dni od daty powiadomienia go o odstaveniu prokurátora od oskarženia zložyč akt oskarženia lub ošwiadczenie, že podtrzymuje oskarženie jako prywatne, a ježeli takiego ošwiadczenia nie zložy, sad umarza post?powanie. 2006-04-05 §1- §2. ©Kancelária Sejmu______________________________________________________________________________s. 14/173 Art. 61. § 1. W razie šmierci oskaržyciela prywatnego post?powanie zawiesza si?, a osoby najbližsze moga^ wstaj>ic w prawa zmarlego. § 2. Ježeli w terminie zawitym 3 miesi?cy od dnia šmierci oskaržyciela prywatnego osoba uprawniona nie wstajň w prawa zmarlego, sa^d umarza post?powanie. Rozdzial 7 Powód cywilny Art. 62. Pokrzywdzony môže až do rozpocz?cia przewodu saxlowego na rozprawie glównej wytoczyč przeciw oskaržonemu powództwo cywilne w celu dochodzenia w post?-powaniu kárnym roszczeň majajkowych wynikajaxych bezpošrednio z popelnienia przest?pstwa. Art. 63. § 1. W razie šmierci pokrzywdzonego osoby najbližsze moga^ w terminie okrešlo-nym w art. 62 wytoczyč powództwo cywilne o przyslugujace im roszczenia majatkowe wynikajace z popelnienia przest?pstwa. § 2. W razie šmierci powoda cywilnego osoby najbližsze moga^ wstajňč w prawa zmarlego i dochodzič przyslugujaxych im roszczeň. Niewstajňenie tých osôb nie tamuje biegu post?powania; sad wydajac orzeczenie koňczace post?powa-nie pozostawia wówczas powództwo cywilne bez rozpoznania. Art. 64. Prokurator, w terminie przewidzianym w art. 62, wytacza powództwo cywilne na rzecz pokrzywdzonego lub osoby, o ktorej mowa w art. 63 § 1, albo popiera wyto-czone przez pokrzywdzonego lub t? osob? powództwo, ježeli wymaga tego interes spoleczny. Art. 65. § 1. Sad przed rozpocz?ciem przewodu saxlowego odmawia przyj?cia powództwa cywilnego, ježeli: 1) powództwo cywilne jest z mocy przepisu szczególnego niedopuszczalne, 2) roszczenie nie ma bezpošredniego zwiazku z zarzutem oskarženia, 3) powództwo zostalo wniesione przez osob? nieuprawniona^ 4) to samo roszczenie jest przedmiotem innego post?powania lub o roszczeniu tym prawomocnie orzeczono, 5) po stronie pozwanych zachodzi wspóluczestnictwo konieczne z instytucja^ paňstwowa^ samorzaxlowa^ lub spoleczny albo z osoba^ która nie wyst?puje w charakterze oskaržonego, 6) zložono wniosek, o którym mowa w art. 46 § 1 Kodeksu karnego. § 2. Ježeli pozew odpowiada warunkom formálnym, a nie zachodza^ okolicznošci wymienione w § 1, sad orzeka o przyj?ciu powództwa cywilnego. 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu______________________________________________________________________________s. 15/173 § 3. Mimo przyj?cia powództwa cywilnego sad pozostawia je bez rozpoznania, je-želi po rozpocz?ciu przewodu saxlowego ujawni si? okolicznošč wymieniona w §1- § 4. Na odmow? przyj?cia powództwa cywilnego lub na pozostawienie go bez rozpoznania na podstawie § 3 zažalenie nie przysluguje. Art. 66. Powód cywilny može dowodzič istnienia tylko tych okolicznošci, na których opiera swoje roszczenie. Art. 67. § 1. Ježeli sad odmówil przyj?cia powództwa cywilnego lub pozostawil je bez rozpoznania, powód cywilny može dochodzič swego roszczenia w post?powaniu cywilnym. § 2. Ježeli w terminie zawitym 30 dni od daty odmowy przyj?cia lub pozostawienia powództwa cywilnego bez rozpoznania powód cywilny wniesie o przekazanie pozwu sadowi wlašciwemu do rozpoznawania spraw cywilnych, za dzieň zglo-szenia roszczenia uwaža si? dzieň wniesienia pozwu w post?powaniu kárnym. Art. 68. W razie zawieszenia post?powania sad na zadanie powoda cywilnego przekazuje wytoczone powództwo sadowi wlašciwemu do rozpoznawania spraw cywilnych. Art. 69. § 1. Ježeli powództwo cywilne zostalo zgloszone w toku post?powania przygoto-wawczego, organ prowadzaxy post?powanie zalacza pozew do akt sprawy, a postanowienie co do przyj?cia powództwa wydaje sad po wplyni?ciu sprawy z aktem oskarženia; za dzieň zgloszenia roszczenia uwaža si? wówczas dzieň zgloszenia powództwa. § 2. Ježeli wraz z powództwem cywilnym zostal zgloszony wniosek o zabezpiecze-nie roszczenia, w przedmiocie tego wniosku orzeka prokurátor. § 3. Na postanowienie co do zabezpieczenia roszczenia przysluguje zažal enie do sadu. § 4. W razie umorzenia lub zawieszenia post?powania przygotowawczego po-krzywdzony w terminie zawitym 30 dni od daty dor?czenia postanowienia može žadač przekazania sprawy sadowi wlašciwemu do rozpoznawania spraw cywilnych. Ježeli pokrzywdzony w terminie tym žaxlania nie zglosi, zabezpie-czenie upadá, a wniesiony poprzednio pozew nie wywoluje skutków prawnych. Art. 70. W kwestiach dotyczaxych powództwa cywilnego, a nie unormowanych przez przepi-sy niniejszego kodeksu, stosuje si? odpowiednio przepisy 0b0wiazuj3.ce w post?po-waniu cywilnym. 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu______________________________________________________________________________s. 16/173 Rozdzial 8 Oskaržony Art. 71. § 1. Za podejrzanego uwaža si? osob?, co do ktorej wydano postanowienie o przed-stawieniu zarzutów albo ktorej bez wydania takiego postanowienia postawiono zarzut w zwiazku z przysta^pieniem do przesluchania w charakterze podejrzanego. § 2. Za oskaržonego uwaža si? osob?, przeciwko ktorej wniesiono oskarženie do sadu, a takže osob?, co do ktorej prokurátor zložyl wniosek o warunkowe umo-rzenie post?powania. § 3. Ježeli kodeks niniejszy užywa w znaczeniu ogólnym okrešlenia "oskaržony", odpowiednie przepisy maja^zastosowanie takže do podejrzanego. Art. 72. § 1. Oskaržony ma prawo do korzy stania z bezplatnej pomocy tlumacza, ježeli nie wlada w wystarczajaxym stopniu j?zykiem polskim. § 2. Tlumacza naležy wezwač do czynnošci z udzialem oskaržonego, o którym mowa w § 1. § 3. Oskaržonemu, o którym mowa w § 1, postanowienie o przedstawieniu, uzupel-nieniu lub zmianie zarzutów, akt oskarženia oraz orzeczenie podlegajace za-skarženiu lub koňcza^ce post?powanie dor?cza si? wraz z tlumaczeniem; za zgoda^ oskaržonego možná poprzestač na ogloszeniu przetlumaczonego orze-czenia koňczaxego post?powanie, ježeli nie podlega ono zaskarženiu. Art. 73. § 1. Oskaržony tymczasowo aresztowany môže porozumiewač si? ze swym obroňca^ podczas nieobecnošci innych osôb oraz korespondencyjnie. § 2. W post?powaniu przygotowawczym prokurátor udzielajac zezwolenia na poro-zumiewanie si? môže w szczególnie uzasadnionym wypadku zastrzec, že b?-dzie przy tym obecný sam lub osoba przez niego upowažniona. § 3. Prokurator môže równiež zastrzec kontrol? korespondencji podejrzanego z obroňca^. § 4. Zastrzeženia, o ktorých mowa w § 2 i 3, nie moga^byč utrzymywane ani dokonané po uplywie 14 dni od dnia tymczasowego aresztowania podejrzanego. Art. 74. § 1. Oskaržony nie ma obowiazku dowodzenia swej niewinnošci ani obowiazku do-starczania dowodów na swoja^niekorzyšč. § 2. Oskaržony jest jednak obowia^zany poddač si?: 1) ogl?dzinom zewn?trznym ciala oraz innym badaniom nie polaxzonym z na-ruszeniem integralnošci ciala; wolno takže w szczególnošci od oskaržonego pobrač odciski, fotografowač go oraz okazač w celách rozpoznawczych innym osobom, 2) badaniom psychologicznym i psychiatrycznym oraz badaniom polaxzonym z dokonáni em zabiegów na j ego ciele, z wyjatkiem chirurgicznych, pod wa-runkiem že dokonywane sa^ przez uprawnionego do tego pracownika služby zdrowia z zachowaniem wskazaň wiedzy lekárski ej i nie zagražaja^ zdrowiu 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu______________________________________________________________________________s. 17/173 oskaržonego, ježeli przeprowadzenie tých badaň jest nieodzowne; w szcze-gólnošci oskaržony jest obowia^zany przy zachowaniu tých warunków pod-dač si? pobraniu krwi, wlosów lub wydzielin organizmu, z zastrzeženiem pkt3, 3) pobraniu przez funkcjonariusza Policji wymazu ze šluzówki policzków, ježeli jest to nieodzowne i nie zachodzi obawa, že zagražaloby to zdrowiu oskaržonego lub innych osôb. § 3. W stosunku do osoby podejrzanej možná dokonač badaň lub czynnošci, o ktorých mowa w § 2 pkt 1, a takže, przy zachowaniu wymagaň okrešlonych w § 2 pkt 2 lub 3, pobrač krew, wlosy, wymaz ze šluzówki policzków lub inne wy-dzieliny organizmu. § 4. Minister Sprawiedliwošci w porozumieniu z ministrem wlašciwym do spraw zdrowia okrešli, w drodze rozporzadzenia, szczególowe warunki i sposób pod-dawania oskaržonego oraz osoby podejrzanej badániom, a takže wykonywania z ich udzialem czynnošci, o ktorých mowa w § 2 pkt 1 i 3 oraz § 3, maja^c na uwadze, aby gromadzenie, utrwalanie i analiza materiálu dowodowego byly dokonywane zgodnie z aktuálny wiedza^ w zakresie kryminalistyki i medycyny sadowej. Art. 75. § 1. Oskaržony, który pozostaje na wolnošci, jest obowia^zany stawič si? na každé wezwanie w toku post?powania karnego oraz zawiadamiač organ prowadzaxy post?powanie o každej zmianie miejsca swego zamieszkania lub pobytu trwa-jaxego dlužej niž 7 dni, o czym naležy oskaržonego uprzedzič przy pierwszym przesluchaniu. § 2. W razie nie usprawiedliwionego niestawiennictwa oskaržonego možná zatrzy-mač go i sprowadzič przymusowo. § 3. Przepisy art. 246 stosuje si? odpowiednio. Zažalenie na postanowienie sadu rozpoznaje ten sam sad w skladzie trzech s?dziów. Art. 76. Ježeli oskaržony jest nieletni lub ubezwlasnowolniony, jego przedstawiciel ustawo-wy lub osoba, pod ktorej piecza^ oskaržony pozostaje, može podej mowač na jego korzyšč wszelkie czynnošci procesowe, a przede wszystkim wnosič šrodki zaskarže-nia, skladač wnioski oraz ustanowič obroňc?. Art. 77. Oskaržony može mieč jednoczešnie nie wi?cej niž trzech obroňców. Art. 78. § 1. Oskaržony, który nie ma obroňcy z wyboru, može ža^dač, aby mu wyznaczono obroňc? z urz?du, ježeli w sposób naležyty wykaže, že nie jest w stanie po-niešč kosztów obrony bez uszczerbku dla niezb?dnego utrzymania siebie i ro-dziny. § 2. Sad može cofnač wyznaczenie obroňcy, ježeli okaže si?, že nie istnieja^ oko-licznošci na podstawie ktorých go wyznaczono. 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu______________________________________________________________________________s. 18/173 Art. 79. § 1. W postejDOwaniu kárnym oskaržony musi mieč obroňce, ježeli: l)jestnieletni, 2) jest gluchy, niemy lub niewidomy, 3) zachodzi uzasadniona watpliwošč co do jego poczytalnošci. 4) (uchylony). § 2. Oskaržony musi mieč obroňce równiež wtedy, gdy sad uzná to za niezbedne ze wzgledu na okolicznošci utrudniajace obrone. § 3. W wypadkach, o ktorých mowa w § 1 i 2, udzial obroňcy jest obowia^zkowy w rozprawie oraz w tých posiedzeniach, w ktorých obowia^zkowy jest udzial oskaržonego. § 4. Ježeli w toku postepowania biegli lekarze psychiatrzy stwierdza^ že poczytal-nošč oskaržonego zarówno w chwili popelnienia zarzucanego mu czynu, jak i w czasie postepowania nie budzi watpliwošci, udzial obroňcy w dalszym po-stejDowaniu nie jest obowia^zkowy. Prezes sa^du, a na rozprawie sa^d, može wówczas cofnač wyznaczenie obroňcy. Art. 80. Oskaržony musi mieč obroňce w postepowaniu przed saxlem okregowym jako sadem pierwszej instancji, ježeli zarzucono mu zbrodnie lub jest pozbawiony wolnošci. W takim wypadku udzial obroňcy w rozprawie glównej jest obowia^zkowy, a w rozprawie apelacyjnej i kasacyjnej, ježeli prezes sadu lub sad uzná to za konieczne. Art. 81. § 1. Ježeli w warunkach okrešlonych w art. 78 § 1, art. 79 § 1 i 2 oraz w art. 80 oskaržony nie ma obroňcy z wyboru, prezes sadu wlašciwego do rozpoznania sprawy wyznacza mu obroňce z urzedu. § 2. Na uzasadniony wniosek oskaržonego lub jego obroňcy prezes sa^du wlašciwego do rozpoznania sprawy može wyznaczyč nowego obroňce w mi ej see do-tychczasowego. Rozdzial 9 Obroňcy i pelnomocnicy Art. 82. Obroňcy može byč jedynie osoba uprawniona do obrony wedlug przepisów o ústroju adwokatury. Art. 83. § 1. Obroňce ustanawia oskaržony; do czasu ustanowienia obroňcy przez oskaržonego pozbawionego wolnošci, obroňce može ustanowič inna osoba, o czym niezwlocznie zawiadamia sie oskaržonego. § 2. Upowažnienie do obrony može byč udzielone na pišmie albo przez ošwiadcze-nie do protokolu organu prowadzaxego postepowanie kárne. 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu______________________________________________________________________________s. 19/173 Art. 84. § 1. Ustanowienie obroňcy lub wyznaczenie obroňcy z urz?du uprawnia go do dzia-lania w calym post?powaniu, nie wylaczajac czynnošci po uprawomocnieniu si? orzeczenia, ježeli nie zawiera ograniczeň. § 2. Wyznaczenie obroňcy z urzedu nakladá na obroňcy obowiazek podejmowania czynnošci procesowych do prawomocnego zakoňczenia post^powania. Ježeli jednak czynnošci naležy dokonač poza siedziba^ lub miejscem zamieszkania obroňcy z urz?du, prezes sadu, przed którym ma byč dokonaná czynnošč, a w postejDOwaniu przygotowawczym prezes sadu rejonowego miejsca czynnošci, na uzasadniony wniosek dotychczasowego obroňcy wyznacza dla dokonania tej czynnošci innego obroňcy spošród miejscowych adwokatów. § 3. Obroňca wyznaczony z urz?du w postejtowaniu kasacyjnym lub w postejtowa-niu o wznowienie post^powania powinien sporzadzič i podpisač kasacj? lub wniosek o wznowienie postejtowania albo poinformowač na pišmie sad, že nie stwierdzil podstaw do wniesienia kasacji lub wniosku o wznowienie postejto-wania. Art. 85. § 1. Obroňca može bronič kilku oskaržonyeh, ježeli ich interesy nie pozostaja^ w sprzecznošci. § 2. Stwierdzajac sprzecznošč sad wydaje postanowienie, zakrešlajac oskaržonym termin do ustanowienia innych obroňców. W wypadku obrony z urzedu sad wyznacza innego obroňcy. Na postanowienie przysluguje zažalenie. § 3. W postepowaniu przygotowawczym uprawnienia sadu okrešlone w § 2 przysluguje prezesowi sadu wlašciwego do rozpoznania sprawy. Art. 86. § 1. Obroňca može przedsi^brač czynnošci procesowe jedynie na korzyšč oskaržo-nego. § 2. Udzial obroňcy w post^powaniu nie wylacza osobistego dzialania w nim oskar-žonego. Art. 87. Strona inna niž oskaržony može ustanowič pelnomocnika. Osoba nie b?daca strong može ustanowič pelnomocnika, ježeli wymagaj^ tego jej interesy w toczaxym si? postejtowaniu. Sa^d, a w post^powaniu przygotowawczym prokurátor, može odmówič dopusz-czenia do udzialu w postejtowaniu pelnomocnika, o którym mowa w § 2, ježeli uzná, že nie wymaga tego obrona interesów osoby nie be^dacej strong. Art. 88. § 1. Do pelnomocnika stosuje si? odpowiednio art. 77, 78, 82-84 i 86 § 2. § 2. Pelnomocnikiem instytucji paňstwowej, samorzadowej lub spolecznej može byč równiež radca prawny. § 3. W zakresie roszczeň majatkowych pelnomocnikiem osoby prawnej innej niž przewidziana w § 2, jednostki organizacyjnej nie majacej osobowošci prawnej, a takže osoby fizycznej prowadzacej dzialalnošč gospodareza^ može byč równiež radca prawny. 2006-04-05 §1- §2. §3. ©Kancelária Sejmu______________________________________________________________________________s. 20/173 Art. 89. W kwestiach dotyczaxych pelnomocnika, a nie unormowanych przez przepisy niniej-szego kodeksu, stosuje si? odpowiednio przepisy obowiazujace w post?powaniu cy-wilnym. Rozdzial 10 Przedstawiciel spoleczny Art. 90. § 1. W post?powaniu saxlowym do czasu rozpocz?cia przewodu saxlowego udzial w post?powaniu može zglosič przedstawiciel organizacji spolecznej, ježeli za-chodzi potrzeba ochrony interesu spolecznego lub wažnego interesu indywidu-alnego, obj?tego zadaniami statutowymi tej organizacji, w szczególnošci ochrony wolnošci i praw czlowieka. § 2. W zgloszeniu organizacja spoleczna wskazuje przedstawiciela, który ma repre-zentowač t? organizacji, a przedstawiciel przedklada sadowi pisemne upowaž-nienie. § 3. Sad dopuszcza przedstawiciela organizacji spolecznej, ježeli ležy to w interesie wymiaru sprawiedliwošci. Art. 91. Dopuszczony do udzialu w post?powaniu saxlowym przedstawiciel organizacji spolecznej može uczestniczyč w rozprawie, wypowiadač si? i skladač ošwiadczenia na pišmie. DZIAL IV Czynnošci procesowe Rozdzial 11 Orzeczenia, zarzadzenia i polecenia Art. 92. Podstaw? orzeczenia može stanowič tylko caloksztalt okolicznošci ujawnionych w post?powaniu, majaxych znaczenie dla rozstrzygni?cia. Art. 93. § 1. Ježeli ustawa nie wymaga wydania wyroku, sad wydaje postanowienie. § 2. W kwestiach nie wymagajaxych postanowienia prezes sadu, przewodniczaxy wydzialu, przewodniczaxy skladu orzekajaxego albo upowažniony s?dzia wydaje zarzadzenia. § 3. W post?powaniu przygotowawczym postanowienia i zarzadzenia wydaje prokurátor oraz inny uprawniony organ, a sad - w wypadkach przewidzianych w ustawie. § 4. W wypadkach okrešlonych w ustawie sad oraz prokurátor wydaje polecenia Policji lub innym organom. 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu______________________________________________________________________________s. 21/173 Art. 94. § 1. Postanowienie powinno zawierač: 1) oznaczenie organu oraz osoby lub osôb, wydajaxych postanowienie, 2) dat? wydania postanowienia, 3) wskazanie sprawy oraz kwestii, ktorej postanowienie dotyczy, 4) rozstrzygni?cie z podaniem podstawy prawnej, 5) uzasadnienie, chyba že ustawa zwalnia od tego wymagania. § 2. Przepis § 1 stosuje si? odpowiednio do zarzadzeň. Art. 95. Sad orzeka na rozprawie w wypadkach przewidzianych przez ustaw?, a w innych -na posiedzeniu. Orzeczenia podejmowane na posiedzeniu moga^ zapadač równiež na rozprawie. Art. 96. § 1. Strony oraz osoby nieb?dace stronami, ježeli ma to znaczenie dla ochrony ich praw lub interesów, maj 3. prawo wziač udzial w posiedzeniu wówczas, gdy ustawa tak stanowi, chyba že ich udzial jest obowia^zkowy. § 2. W pozostalých wypadkach maj3. one prawo wziač udzial w posiedzeniu, ježeli si? stawia^ chyba že ustawa stanowi inaczej. Art. 97. Ježeli zachodzi potrzeba sprawdzenia okolicznošci faktycznych przed wydaniem orzeczenia na posiedzeniu, sad dokonuje tego sam albo w tym celu wyznacza s?-dziego ze skladu orzekajaxego badž zwraca si? o wykonanie okrešlonych czynnošci do sa^du miejscowo wlašciwego. Art. 98. § 1. Uzasadnienie postanowienia sporzadza si? na pišmie wraz z samým postano-wieniem. § 2. W sprawie zawilej lub z innych wažnych przyczyn možná odroczyč sporzadze-nie uzasadnienia postanowienia na czas do 7 dni. § 3. Nie wymaga uzasadnienia dopuszczenie dowodu, jak równiež uwzgl?dnienie wniosku, ktorému inna strona nie sprzeciwila si?, chyba že orzeczenie podlega zaskarženiu. Art. 99. § 1. Tryb i form? uzasadnienia wyroku okrešlaja^ przepisy szczególne. § 2. Zarzadzenie wymaga pisemnego uzasadnienia, ježeli podlega zaskarženiu. Art. 100. § 1. Orzeczenie lub zarzadzenie wydane na rozprawie oglasza si? ustnie. § 2. Orzeczenie lub zarzadzenie wydane poza rozprawa^ naležy dor?czyč prokurato-rowi, a takže stronie i osobie nie b?da^cej strong, którym przysluguje šrodek za-skarženia, ježeli nie brali oni udzialu w posiedzeniu lub nie byli obecni przy 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu______________________________________________________________________________s. 22/173 ogloszeniu; w innych wypadkach o trešci orzeczenia lub zarzadzenia naležy powiadomič strony. § 3. Wyrok zapadly na posiedzeniu oraz postanowienie z uzasadnieniem w wypad-ku wskazanym w art. 98 § 2 dor?cza si? stronom. § 4. Ježeli ustawa nie zwalnia od równoczesnego sporza^dzenia uzasadnienia, orze-czenie dor?cza si? lub oglasza wraz z uzasadnieniem; w wypadku okrešlonym w art. 98 § 2 po ogloszeniu postanowienia podaj e si? ustnie najwažniejsze po-wody rozstrzygni?cia. § 5. Ježeli spraw? rozpoznáno z wylaczeniem jawnošci ze wzgl?du na wažny interes paňstwa, zamiast uzasadnienia dor?cza si? zawiadomienie, že uzasadnienie zostalo sporzadzone. § 6. Po ogloszeniu lub przy dor?czeniu orzeczenia naležy pouczyč uczestników po-st?powania o przyslugujaxym im prawie, terminie i sposobie wniesienia šrodka zaskarženia lub o tym, že orzeczenie nie podlega zaskarženiu. Oskaržonego, o którym mowa w art. 335 lub 387, naležy takže pouczyč o trešci art. 443 w zwiazku z art. 434 § 3. Art. 101-104. (uchylone). Art. 105. § 1. Oczywiste omylki pisarskie i rachunkowe oraz w obliczeniu terminów w orze-czeniu lub zarzadzeniu albo w ich uzasadnieniu možná sprostowač w každým czasie. § 2. Sprostowania dokonuje organ, który popelnil omylk?. Ježeli post?powanie to-czy si? przed instancja^ odwolawcza^ môže ona z urz?du sprostowač orzeczenie pierwszej instancji. § 3. Sprostowanie orzeczenia lub j ego uzasadnienia nast?puje w drodze postanowienia, a sprostowanie zarzadzenia w drodze zarzadzenia. § 4. Na postanowienie lub zarzadzenie co do sprostowania wydane w pierwszej instancji služy zažalenie. Art. 106. Przepisy art. 100 § 2, 4-6 stosuje si? odpowiednio w post?powaniu przygotowaw-czym. Art. 107. § 1. Sad, który orzekal co do roszczeň majatkowych, nadaje na žaxlanie osoby uprawnionej klauzul? wykonalnošci orzeczeniu podlegajacemu wykonaniu w drodze egzekucji. § 2. Za orzeczenia co do roszczeň majatkowych uwaža si? równiež orzeczenia nakladajúce obowiazek naprawienia szkody lub zadoščuczynienia za doznaný krzywd? oraz nawia^zk? orzeczona^ na rzecz pokrzywdzonego, ježeli nadajú si? one do egzekucji w myši przepisów Kodeksu post?powania cywilnego. § 3. Przepisy § 1 i 2 stosuje si? odpowiednio do obowiazku wynikajaxego z ugody zawartej przed sadem. 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu______________________________________________________________________________s. 23/173 Rozdzial 12 Narada i glosowanie Art. 108. § 1. Przebieg narady i glosowania nad orzeczeniem jest tajný, a zwolnienie od za-chowania w tym wzgl?dzie tajemnicy nie jest dopuszczalne. § 2. Podczas narady i glosowania oprócz czlonków skladu orzekajaxego môže byč obecný jedynie Protokolant, chyba že przewodniczaxy uzná j ego obecnošč za zb?dna^. Art. 109. § 1. Narady i glosowaniem kieruje przewodniczaxy, a ježeli co do porzadku i spôsobu narady oraz glosowania podniesione zostane wa^tpliwošci, rozstrzyga je sklad orzekajaxy. § 2. Po naradzie przewodniczaxy zbiera glosy poczynaja^c od najmlodszego, naj-pierw od lawników wedlug ich wieku, nast?pnie od s?dziów wedlug ich star-szeňstwa službowego, a sam glosuje ostatni. Sprawozdawca, ježeli nie jest przewodniczaxym, glosuje pierwszy. Art. 110. Narada i glosowanie nad wyrokiem odbywaja^ si? osobno co do winy i kwalifikacji prawnej czynu, co do kary, co do šrodków kárnych oraz co do pozostalých kwestii. Art. 111. § 1. Orzeczenia zapadaj a^wi?kszošcia^glosów. § 2. Ježeli zdania tak si? podziela^ že zadne z nich nie uzyska wi?kszošci, zdanie najmniej korzystne dla oskaržonego przylacza si? do zdania najbardziej doň zbližonego, až do uzyskania wi?kszošci. Art. 112. S?dzia, który glosowal przeciwko uznaniu oskaržonego za winnego, môže wstrzy-mač si? od glosowania nad dalszymi kwestiami; wówczas glos tego s?dziego przyla^-cza si? do zdania najprzychylniejszego dla oskaržonego. Art. 113. Orzeczenie podpisuje wszyscy czlonkowie skladu orzekajaxego, nie wyla^czajac przeglosowanego, chyba že orzeczenie zamieszczono w protokole. Art. 114. § 1. Przy skladaniu podpisu czlonek skladu orzekajaxego ma prawo zaznaczyč na orzeczeniu swoje zdanie odr?bne podaj ac, w jakiej cz?šci i w jakim kierunku kwestionuje orzeczenie. § 2. Zdanie odr?bne môže dotyczyč równiež samego uzasadnienia orzeczenia; wówczas zdanie to zaznacza si? przy podpisywaniu uzasadnienia. § 3. Ježeli ustawa nie wymaga sporzaxlzenia uzasadnienia wraz z wydaniem orzeczenia, w razie zgloszenia zdania odr?bnego, uzasadnienie naležy sporzadzič z urz?du w terminie 7 dni od wydania orzeczenia, a skladaj a^cy zdanie odr?bne 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu______________________________________________________________________________s. 24/173 dola^cza w ci^gu nástupných 7 dni j ego uzasadnienie; obowiazek ten nie doty-czy lawnika. Art. 115. § 1. Uzasadnienie orzeczenia podpisuje osoby, które orzeczenie wydaly, nie wyh\-czaja^c osoby przeglosowanej. § 2. W sprawach rozpoznawanych w skladzie s?dziego i dwóch lawników uzasadnienie podpisuje tylko przewodniczaxy, chyba že zgloszono zdanie odr?bne. W sprawach rozpoznawanych w skladzie dwóch s?dziów i trzech lawników uzasadnienie podpisuje obaj s?dziowie, chyba že zgloszono zdanie odr?bne. § 3. Ježeli nie možná uzyskač podpisu przewodniczaxego lub innego czlonka skladu orzekajaxego, jeden z podpisujaxych czyni o tym wzmiank? na uzasadnieniu z zaznaczeniem przyczyny tego faktu. Rozdzial 13 Porzqdek czynnošci procesowych Art. 116. Ježeli ustawa nie stanowi inaczej, strony moga^ skladač wnioski i inne ošwiadczenia na pi smi e alb o ústni e do protokolu. Art. 117. § 1. Uprawnionego do wzi?cia udzialu w czynnošci procesowej zawiadamia si? o jej czasie i miejscu, chyba že ustawa stanowi inaczej. § 2. Czynnošci nie przeprowadza si?, ježeli osoba uprawniona nie stawila si?, a brak dowodu, že zostala o niej powiadomiona, oraz ježeli zachodzi uzasadnio-ne przypuszczenie, že niestawiennictwo wyniklo z powodu przeszkód žywio-lowych lub innych wyjajkowych przyczyn, a takže wtedy, gdy osoba ta uspra-wiedliwila naležycie niestawiennictwo i wnosi o nieprzeprowadzanie czynnošci bez jej obecnošci, chyba že ustawa stanowi inaczej. § 2a. Usprawiedliwienie nieobecnošci z powodu choroby wymaga przedstawienia zašwiadczenia, wystawionego przez uprawnionego lekarza, potwierdzajaxego niemožnošč stawienia si? na wezwanie lub zawiadomienie organu prowadza^-cego post?powanie. § 3. W razie niestawiennictwa strony, obroňcy lub pelnomocnika, ktorých stawien-nictwo jest obowiazkowe, czynnošci procesowej nie przeprowadza si?, chyba že ustawa stanowi inaczej. § 4. Minister Sprawiedliwošci, w porozumieniu z ministrem wlašciwym do spraw zdrowia, okrešli, w drodze rozporzadzenia, warunki i tryb usprawiedliwiania niestawiennictwa oskaržonych, šwiadków i innych uczestników post?powania z powodu choroby oraz sposób wyznaczania lekarzy uprawnionych do wysta-wiania zašwiadczeň potwierdzajaxych niemožnošč stawienia si? na wezwanie lub zawiadomienie organu prowadzaxego post?powanie, majac na uwadze ko-niecznošč zapewnienia nieodplatnošci przeprowadzenia badania i wystawienia zašwiadczenia przez lekarza oraz dost?pnošci takich badaň dla osoby badanej. 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu______________________________________________________________________________s. 25/173 Art. 118. § 1. Znaczenie czynnošci procesowej ocenia si? wedlug trešci zložonego ošwiad-czenia. § 2. Niewlašciwe oznaczenie czynnošci procesowej, a zwlaszcza šrodka zaskarže-nia, nie pozbawia czynnošci znaczenia prawnego. § 3. Pismo w sprawie naležacej do wlašciwošci sadu, prokurátora, Policji lub inne-go organu dochodzenia, skierowane do niewlašciwego organu, przekazuje si? wlašciwemu organowi. Art. 119. § 1. Pismo procesowe powinno zawierač: 1) oznaczenie organu, do którego jest skierowane, oraz sprawy, ktorej dotyczy, 2) oznaczenie oraz adres wnoszaxego pismo, 3) trešč wniosku lub ošwiadczenia, w miar? potrzeby z uzasadnieniem, 4) dat? i podpis skladajaxego pismo. § 2. Za osob?, która nie môže si? podpisač, pismo podpisuje osoba przez nia^upo-wažniona, ze wskazaniem przyczyny zloženia swego podpisu. Art. 120. § 1. Ježeli pismo nie odpowiada wymaganiom formálnym, przewidzianym w art. 119 lub w przepisach szczególnych, a brak jest tego rodzaju, že pismo nie môže otrzymač biegu, albo brak polega na niezloženiu naležytych oplat lub upo-wažnienia do podj?cia czynnošci procesowej, wzywa si? osob?, od ktorej pismo pochodzi, do usuni?cia braku w terminie 7 dni. § 2. W razie uzupelnienia braku w terminie, pismo wywoluje skutki od dnia j ego wniesienia. W razie nieuzupelnienia braku w terminie, pismo uznaje si? za bezskuteczne, o czym naležy pouczyč przy dor?czeniu wezwania. Art. 121. Ježeli osoba uczestniczaca w czynnošci procesowej odmawia podpisu lub nie môže go zložyč, organ dokonujaxy czynnošci zaznacza przyczyn? braku podpisu. Rozdzial 14 Terminy Art. 122. § 1. Czynnošč procesowa dokonaná po uplywie terminu zawitego jest bezskutecz-na. § 2. Zawite sa^ terminy do wnoszenia šrodków zaskarženia oraz inne, które ustawa za zawite uznaje. Art. 123. § 1. Do biegu terminu nie wlicza si? dnia, od którego liczy si? dany termin. § 2. Ježeli termin jest oznaczony w tygodniach, miesiacach lub latách, koniec terminu przypada na ten dzieň tygodnia lub miesiaca, który odpowiada poczat- 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu______________________________________________________________________________s. 26/173 kowi terminu; ježeli w daným miesiaxu nie ma takiego dnia, koniec terminu przypada na ostatni dzieň tego miesiaca. § 3. Ježeli koniec terminu przypada na dzieň uznaný przez ustaw? za dzieň wolny od pracy, czynnošč možná wykonač nast?pnego dnia. Art. 124. Termin jest zachowany, ježeli przed jego uplywem pismo zostalo nadané w polskiej placówce pocztowej operátora publicznego, w polskim urz?dzie konsularnym lub zlozone przez žolnierza w dowództwie jednostki wojskowej albo przez osob? po-zbawiona^ wolnošci w administracji odpowiedniego zakladu, a przez czlonka zalogi polskiego statku morskiego kapitanowi statku. Art. 125. Pismo omylkowo wniesione przed uplywem terminu do niewlašciwego sadu, prokurátora, organu Policji albo innego organu post?powania przygotowawczego uwaža si? za wniesione z zachowaniem terminu. Art. 126. § 1. Ježeli niedotrzymanie terminu zawitego nastúpilo z przyczyn od strony nieza-ležnych, strona w zawitym terminie 7 dni od daty ustania przeszkody može zglosič wniosek o przywrócenie terminu, dopelniajac jednoczešnie czynnošci, która miala byč w terminie wykonana; to samo stosuje si? do osob nie b?da^-cych stronami. § 2. W kwestii przywrócenia terminu orzeka postanowieniem organ, przed którym náležalo dokonač czynnošci. § 3. Na odmow? przywrócenia terminu przysluguje zažalenie. Art. 127. Wniosek o przywrócenie terminu nie wstrzymuje wykonania orzeczenia, jednakže organ, do którego wniosek zložono, lub organ powolany do rozpoznania šrodka za-skarženia može wstrzymač wykonanie orzeczenia; odmowa wstrzymania nie wyma-ga uzasadnienia. Rozdzial 15 Dorgczenia Art. 128. § 1. Orzeczenia i zarzadzenia dor?cza si? w uwierzytelnionych odpisach, ježeli ustawa nakazuje ich dor?czenie. § 2. Wszelkie pisma przeznaczone dla uczestników post?powania dor?cza si? w taki sposób, by trešč ich nie byla udost?pniona osobom niepowolanym. Art. 129. § 1. W wezwaniu naležy oznaczyč organ wysylajaxy oraz podač, w jakiej sprawie, w jakim charakterze, miejscu i czasie ma si? stawič adresát i czy jego stawien-nictwo jest obowiazkowe, a takže uprzedzič o skutkách niestawiennictwa. § 2. Przepis § 1 stosuje si? odpowiednio do zawiadomieň. 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu______________________________________________________________________________s. 27/173 § 3. Ježeli od dnia dor?czenia pisma biegnie termin wykonania czynnošci proceso-wej, naležy pouczyč o tym adresáta. Art. 130. Pisma dor?cza si? za pokwitowaniem odbioru. Odbierajaxy potwierdza odbiór swym czytelnym podpisem zawierajaxym imi? i nazwisko na zwrotnym pokwitowaniu, na którym dor?czajaxy potwierdza swym podpisem sposób dor?czenia. Art. 131. § 1. Wezwania, zawiadomienia oraz inne pisma, od których daty dor?czenia biegna^ terminy, dor?cza si? przez poczt? lub inny uprawniony podmiot zajmujaxy si? dor?czaniem korespondencji albo pracownika organu wysylajaxego, a w razie niezb?dnej koniecznošci - przez Policj?. § 2. Ježeli w sprawie ustalono tylu pokrzywdzonych, že ich indywidualne zawia-domienie o przyslugujaxych im uprawnieniach spowodowaloby powažne utrudnienie w prowadzeniu post?powania, zawiadamia si? ich poprzez oglo-szenie w prasie, radiu lub telewizji. § 3. Ježeli istnieje obowiazek dor?czenia postanowienia, przepis § 2 stosuje si? od-powiednio. Naležy jednak zawsze dor?czyč je ternu pokrzywdzonemu, który w zawitym terminie 7 dni od dnia ogloszenia o to si? zwróci. Art. 132. § 1. Pismo dor?cza si? adresatowi osobišcie. § 2. W razie chwilowej nieobecnošci adresáta w j ego mieszkaniu, pismo dor?cza si? doroslemu domownikowi, a gdyby go nie bylo - administracji domu, dozorcy domu lub soltysowi, ježeli podejme si? oddač pismo adresatowi. § 3. Pismo môže byč takže dor?czone za pošrednictwem telefaksu lub poczty elek-tronicznej. W takim wypadku dowodem dor?czenia jest potwierdzenie transmi-sji daných. Art. 133. § 1. Ježeli dor?czenia nie možná dokonač w sposób wskazany w art. 132, pismo przeslane poczty pozostawia si? w najbližszej placówce pocztowej operátora publicznego, a przeslane w inny sposób - w najbližszej jednostce Policji albo we wlašciwym urz?dzie gminy. § 2. O pozostawieniu pisma w myši § 1 dor?czajaxy umieszcza zawiadomienie w skrzynce do dor?czania korespondencji badž na drzwiach mieszkania adresáta lub w innym widocznym miejscu ze wskazaniem, gdzie i kiedy pismo pozo-stawiono oraz že naležy je odebrač w ci^gu 7 dni; w razie bezskutecznego uplywu tego terminu, naležy czynnošč zawiadomienia powtórzyč jeden raz; tak samo naležy posta^pič w razie dor?czenia pisma administracji domu, dozorcy domu lub soltysowi. § 3. Pismo možná równiež pozostawič osobie upowažnionej do odbioru korespondencji w miejscu stalego zatrudnienia adresáta. Art. 134. § 1. Pisma adresowane do žolnierzy oraz funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpie-czeňstwa Wewn?trznego, Agencji Wywiadu, Stražy Granicznej i Služby Wi?- 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu______________________________________________________________________________s. 28/173 ziennej možná dor?czyč adresátom za pošrednictwem ich przeložonych, przy czym wezwania przeznaczone dla žolnierzy pelniaxych zasadnicza^ služby woj-skowa^ przesyla si? do dowódcy jednostki wojskowej, w ktorej žolnierz pelni služby, w celu dor?czenia i zarzadzenia stawienia síq stosownie do wezwania. § 2. Osobom pozbawionym wolnošci dor?cza si? pismo za pošrednictwem admini-stracji odpowiedniego zakladu. § 3. Pismo przeznaczone dla adresáta nie b?daxego osoba^ fizyczna^ albo dla obroňcy lub pelnomocnika dor?cza si? w biurze adresáta osobie tam zatrudnionej. Art. 135. Prokuratora zawiadamia si? o rozprawach i posiedzeniach przez dor?czenie wykazu spraw, które maj 3. by č w daným dniu rozpoznané. Art. 136. § 1. W razie odmowy przyj?cia pisma lub odmowy albo niemožnošci pokwitowania odbioru przez adresáta, dor?czajaxy sporzaxlza na zwrotnym pokwitowaniu od-powiednia^ wzmiank?; wówczas dor?czenie uwaža si? za dokonané. § 2. Pismo nie przyj?te przez adresáta zwraca si? organowi wysylajacemu. Art. 137. W wypadkach nie cierpiaxych zwloki možná wzywač lub zawiadamiač osoby telefo-nicznie albo w inny sposób stosownie do okolicznošci, pozostawiajac w aktach odpis nadanego komunikatu z podpisem osoby nadajacej. Art. 138. Strona, a takže osoba nieb?daca strong, ktorej prawa zostaly naruszone, przebywaja^-ca za granica^ ma obowiazek wskazač adresáta dla dor?czeň w kraju; w razie nie-uczynienia tego pismo wyslane na ostatnio znany adres w kraju albo, ježeli adresu tego nie ma, zalaczone do akt sprawy uwaža si? za dor?czone. Art. 139. § 1. Ježeli strona, nie podajúc nowego adresu, zmienia mi ej see zamieszkania lub nie przebywa pod wskazanym przez siebie adresem, pismo wyslane pod tym adre-sem uwaža si? za dor?czone. § 2. (uchylony). § 3. Przepis § 1 nie dotyczy pism wyslanych po raz pierwszy po prawomocnym uniewinnieniu oskaržonego. Art. 140. Ježeli ustawa nie stanowi inaczej, orzeczenia, zarzadzenia, zawiadomienia i odpisy, które ustawa nakazuje dor?czač stronom, dor?cza si? równiež obroňcom, pelnomoc-nikom i ustawowym przedstawicielom. Art. 141. Minister Sprawiedliwošci, w porozumieniu z ministrem wlašciwym do spraw I3.cz-nošci, okrešli, w drodze rozporzadzenia, szczególowe zásady i tryb dor?czania pism 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu______________________________________________________________________________s. 29/173 saxlowych, majac na uwadze koniecznošč zapewnienia sprawnego toku post?powa-nia, a takže wlašciwej realizacji gwarancji procesowych jego uczestników. Art. 142. Dor?czenie bez zachowania przepisów niniejszego rozdzialu uwaža si? za dokonané, ježeli osoba, dla ktorej pismo bylo przeznaczone, ošwiadczy, že pismo to otrzymala. Rozdzial 16 Protokoly Art. 143. § 1. Spisania protokolu wymagajaj 1) przyj?cie ustnego zawiadomienia o przest?pstwie, wniosku o šciganie i jego cofni?cie, 2) przesluchanie oskaržonego, šwiadka, bieglego i kurátora, 3) dokonanie ogl?dzin, 4) dokonanie otwarcia zwlok oraz wyj?cie zwlok z grobu, 5) przeprowadzenie eksperymentu, konfrontacji oraz okazania, 6) przeszukanie osoby, miejsca, rzeczy i systému informatycznego oraz zatrzymanie rzeczy i daných informatycznych, 7) otwarcie korespondencji i przesylki oraz odtworzenie utrwalonych zapisów, 8) zaznajomienie podejrzanego z materialami žebranými w post?powaniu przygotowawczym, 9) przyj?cie por?czenia, 10) przebieg posiedzenia sadu, ježeli stawia^ si? na nim uprawnione osoby albo ich obecnošč jest obowiazkowa, 11) przebieg rozprawy. § 2. Z innych czynnošci spisuje si? protokol, ježeli przepis szczególny tego wymaga albo przeprowadzajaxy czynnošč uzná to za potrzebne. W innych wypadkach možná ograniczyč si? do sporzadzenia notatki urz?dowej. Art. 144. § 1. Protokol rozprawy spisuje aplikant lub pracownik sekretariátu. Protokol môže tež spisač asesor saxlowy, ježeli nie naležy do skladu orzekajaxego. § 2. Inny protokol spisač môže, poza osobami wymienionými w § 1, osoba przybra-na w charakterze protokolanta przez prowadzaxego czynnošč lub sam prze-prowadzajaxy czynnošč. § 3. Od osoby przybranej, która nie jest pracownikiem organu prowadzaxego post?-powanie, odbiera si? przyrzeczenie nast?pujacej trešci: "Przyrzekam uroczy-šcie, že powierzone mi obowiazki protokolanta wykonam sumiennie". 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu______________________________________________________________________________s. 30/173 Art. 145. § 1. Ježeli czynnošč procesowa^ utrwala si? za pomoci stenogramu, protokol možná ograniczyč do zápisu najbardziej istotnych ošwiadczeň osôb bioraxych w niej udzial. Stenograf przeklada stenogram na pismo zwykle, przy czym czyni wzmiank?, jakim poslugiwal si? systémem; pierwopis stenogramu oraz j ego przeklad staja^ si? zalacznikami do protokolu. § 2. Przepis art. 144 § 3 stosuje si? odpowiednio. Art. 146. § 1. Protokolant i stenograf ulegaJ3. wylaczeniu z tých samých powodów co s?dzia. §2.0 wyla^czeniu orzeka w toku rozprawy lub posiedzenia sad, a w innych wypad-kach osoba, która przeprowadza czynnošč protokolowana^. Art. 147. § 1. Przebieg czynnošci protokol owany ch može byč utrwalony ponadto za pomoci urzadzenia rejestrujaxego obraz lub džwi?k, o czym naležy przed uruchomie-niem urzadzenia uprzedzič osoby uczestniczaxe w czynnošci. § 2. Ježeli wzgl?dy techniczne nie stojana przeszkodzie: 1) przesluchanie šwiadka lub bieglego utrwala si? za pomoci urzadzenia reje-strujaxego džwi?k, gdy: a) zachodzi niebezpieczeňstwo, že przesluchanie tej osoby nie b?dzie možliwe w dalszym post?powaniu, b) przesluchanie nast?puje w trybie okrešlonym w art. 396, 2) przesluchanie pokrzywdzonego, o którym mowa w art. 185a, oraz šwiadka, o którym mowa w art. 185b, utrwala si? za pomoci urzadzenia rejestrujace-go obraz i džwi?k. § 3. Ježeli czynnošč procesowa^ utrwala si? za pomoci urzadzenia rejestrujaxego obraz lub džwi?k, protokol možná ograniczyč do zápisu najbardziej istotnych ošwiadczeň osôb bioraxych w niej udzial. Zápis obrazu lub džwi?ku, a takže przeklad zápisu džwi?ku staja^ si? zalacznikami do protokolu. § 4. Strona ma prawo otrzymač na swój koszt jedna^ kopi? zápisu džwi?ku lub obrazu. Nie dotyczy to przesluchania na rozprawie odbywajacej si? z wyla^czeniem jawnošci albo w post?powaniu przygotowawczym. § 5. Minister Sprawiedliwošci okrešli, w drodze rozporza^dzenia, rodzaje urza^dzeň i šrodków technicznych služaxych do utrwalania obrazu lub džwi?ku dla celów procesowych oraz sposób przechowywania, odtwarzania i kopiowania zapi-sów, majac na uwadze koniecznošč wlašciwego zabezpieczenia utrwalonego obrazu lub džwi?ku przed útraty dowodu, j ego znieksztalceniem lub nieupraw-nionym ujawnieniem. Art. 148. § 1. Protokol powinien zawierač: 1) oznaczenie czynnošci, jej czasu i miejsca oraz osôb w niej uczestniczaxych, 2) przebieg czynnošci oraz ošwiadczenia i wnioski jej uczestników, 3) wydane w toku czynnošci postanowienia i zarzadzenia, a ježeli postanowie-nie lub zarza^dzenie sporza^dzono osobno, wzmiank? o j ego wydaniu, 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu______________________________________________________________________________s. 31/173 4) w miar? potrzeby stwierdzenie innych okolicznošci dotyczaxych przebiegu czynnošci. § 2. Wyjašnienia, zeznania, ošwiadczenia i wnioski oraz stwierdzenia okrešlonych okolicznošci przez organ prowadzaxy post?powanie zamieszcza si? w protokole z možliwa^ dokladnošcia,. Osoby bioraxe udzial w czynnošci maj 3. prawo ža^-dač zamieszczenia w protokole z pelna^ dôkladnosti^ wszystkiego, co dotyczy ich praw lub interesów. § 3. W protokole nie wolno zast?powač zápisu trešci zeznaň lub wyjašnieň odwo-lywaniem si? do innych protokolów. § 4. Osoby biorace udzial w czynnošci maj3. prawo žaxlač odczytania fragmentów ich wypowiedzi wciajmiejych do protokolu. Art. 149. § 1. Protokol rozprawy oraz posiedzenia podpisuje niezwlocznie przewodniczaxy i Protokolant. § 2. Stenogram oraz j ego przeklad podpisuje stenograf, a ponadto przewodniczaxy rozprawy lub przeprowadzajaxy czynnošč. § 3. Ježeli przewodniczaxy nie môže podpisač protokolu, protokol podpisuje za nie-go jeden z czlonków skladu orzekajaxego, zaznaczajac przyczyn? braku podpisu przewodniczaxego. Art. 150. § 1. Z wyjatkiem protokolu rozprawy lub posiedzenia protokol podpisuje osoby biorace udzial w czynnošci. Przed podpisaniem naležy go odczytač i uczynič o tym wzmiank?. § 2. Osoba uczestniczaca w czynnošci môže podpisujme protokol zglosič jednocze-šnie zarzuty co do j ego trešci; zarzuty te naležy wciajmač do protokolu wraz z ošwiadczeniem osoby wykonuja^cej czynnošč protokolowana^. Art. 151. § 1. Skreslenia oraz poprawki i uzupelnienia poczynione w protokole wymagaj^ omówienia podpisanego przez osoby podpisujace protokol. § 2. Ježeli protokol nie zostal naležycie podpisany bezpošrednio po zakoňczeniu czynnošci, brakuj3.ee podpisy rnogm by č zložone póžniej, ze wskazaniem daty ich zloženia i przyczyn opóžnienia. Art. 152. Strony oraz osoby majúce w tym interes prawny rnogm zložyč wniosek o sprostowa-nie protokolu rozprawy i posiedzenia, wskazujac na niešcislošci i opuszczenia. Art. 153. § 1. Przewodniczaxy po wysluchaniu protokolanta môže przychylič si? do wniosku i wydač zarzadzenie o sprostowaniu protokolu; w przeciwnym razie w przed-miocie sprostowania protokolu orzeka, po wysluchaniu protokolanta, sad w skladzie, który rozpoznawal spraw?. 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu______________________________________________________________________________s. 32/173 § 2. Ježeli nie možná utworzyč tego samego skladu, postanowienie nie zapadá, a poszczególni j ego czlonkowie oraz Protokolant skladajú do akt sprawy ošwiad-czenie co do zasadnošci wniosku. § 3. W razie uwzgl?dnienia wniosku naležy w sprostowanym protokole umiešcič odpowiednia^ wzmiank?, która^ podpisuj3. przewodniczaxy i Protokolant. § 4. Wniosek o sprostowanie protokolu rozprawy lub posiedzenia pozostawia si? bez rozpoznania, ježeli zostal zložony po wyslaniu akt sprawy do wyžszej in-stancji. Art. 154. Sprostowanie oczywistych omylek pisarskich lub rachunkowych w protokole može nastaj)ič na wniosek lub z urz?du w každým czasie; przepis art. 153 stosuje si? od-powiednio. Art. 155. §1.0 trešci sprostowania zawiadamia si? strony, a o odmowie sprostowania osob?, która zglosila wniosek o sprostowanie. § 2. Wniosek o sprostowanie, niezaležnie od spôsobu jego zalatwienia, dolacza si? do protokolu. Rozdzial 17 Przegladanie akt i sporzadzanie odpisów Art. 156. § 1. Stronom, podmiotowi okrešlonemu w art. 416, obroňcom, pelnomocnikom i przedstawicielom ustawowym udost?pnia si? akta sprawy sadowej i daj e mož-nošč sporza^dzenia z nich odpisów. Za zgoda^ prezesa saxlu akta te moga^ byč udost?pnione równiež innym osobom. § 2. Na wniosek oskaržonego lub jego obroňcy wydaje si? odplatnie kserokopie do-kumentów z akt sprawy. Kserokopie takie možná wydač odplatnie, na wniosek, równiež innym stronom, podmiotowi okrešlonemu w art. 416, pelnomocnikom i przedstawicielom ustawowym. § 3. Prezes sadu može w razie uzasadnionej potrzeby zarzadzič wydanie odplatnie uwierzytelnionych odpisów z akt sprawy. § 4. Ježeli zachodzi niebezpieczeňstwo ujawnienia tajemnicy paňstwowej, przegla^-danie akt, sporzadzanie odpisów i kserokopii odbywa si? z zachowaniem rygo-rów okrešlonych przez prezesa saxlu lub sad. Uwierzytelnionych odpisów i kserokopii nie wydaje si?, chyba že ustawa stanowi inaczej. § 5. Ježeli ustawa nie stanowi inaczej, w toku post?powania przygotowawczego stronom, obroňcom, pelnomocnikom i przedstawicielom ustawowym udost?p-nia si? akta, umožliwia sporzadzanie odpisów i kserokopii oraz wydaje odplatnie uwierzytelnione odpisy lub kserokopie tylko za zgoda^ prowadzaxego po-st?powanie przygotowawcze. Za zgoda^ prokurátora akta w toku post?powania przygotowawczego moga^byč w wyjajkowych wypadkach udost?pnione innym osobom. § 6. Minister Sprawiedliwošci okrešli, w drodze rozporzadzenia, wysokošč oplaty za wydanie kserokopii dokumentów oraz uwierzytelnionych odpisów z akt sprawy, majac na uwadze koszty wykonania takich kserokopii. 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu______________________________________________________________________________s. 33/173 Art. 157. § 1. Oskaržonemu na j ego zadanie naležy wydač bezplatnie jeden uwierzytelniony odpis každego orzeczenia. Odpis wydaje si? z uzasadnieniem, ježeli je sporza^-dzono. § 2. W sprawach, w których wyla^czono jawnošč ze wzgledu na wažny interes paň-stwa, oskaržonemu wolno wydač tylko odpis orzeczenia koňczaxego postejto-wanie w danej instancji, bez uzasadnienia. § 3. Nie možná odmówič stronie zezwolenia na sporza^dzenie odpisu protokolu czynnošci, w której strona uczestniczyla lub miala prawo uczestniczyč, jak równiež dokumentu pochodzaxego od niej lub sporzaxlzonego z jej udzialem. Art. 158. § 1. Prokurator može przegladač akta sprawy sa^dowej w každým jej stanie oraz ža^-dač przeslania mu ich w tym celu, ježeli nie tamuje to biegu postejtowania i nie ogranicza dostejxi do akt innym uczestnikom postejtowania, a zwlaszcza oskaržonemu i j ego obroňcy. § 2. W razie przeslania akt prokuratorowi jest on obowia^zany udostejmič je stronie, obroňcy lub pelnomocnikowi. Art. 159. Na odmowe udostejmienia akt w post^powaniu przygotowawczym przysluguje stro-nom zažalenie. Rozdzial 18 Odtworzenie zaginionych lub zniszczonych akt Art. 160. § 1. PostejDowanie w wypadku zagini^cia lub zniszczenia w calošci lub w cz^šci akt sprawy bexlacej w toku przeprowadza sad, w którym sprawa ostatnio si? toczy-la. § 2. Sa^d Najwyžszy przeprowadza takie postejtowanie jedynie w zakresie odtwo-rzenia akt tego sadu. § 3. Post^powanie w wypadku zagini^cia lub zniszczenia akt sprawy prawomocnie zakoňczonej przeprowadza sad, w którym sprawa si? toczyla w pierwszej instancji, lub inny sad wskazany w ustawie. § 4. Akta post^powania przygotowawczego odtwarza prokurátor, stosujac odpo-wiednio przepisy niniejszego rozdzialu. Art. 161. Ježeli zaginejy lub ulegly zniszczeniu akta sprawy prawomocnie zakoňczonej, odtworzenie nastúpi w cze/šciach niezb^dnych do wykonania orzeczenia, wznowienia postejDowania, przeprowadzenia postejtowania w trybie kasacji albo urzeczywistnie-nia innych uzasadnionych interesów stron. 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu s. 34/173 Art. 162. Prezes saxlu wzywa strony do zloženia w oznaczonym terminie wniosków co do spôsobu odtworzenia akt sprawy oraz przedstawienia dokumentów umožliwiajaxych ich odtworzenie. Art. 163. § 1. Prezes sadu wzywa osoby posiadajace potrzebne dokumenty do ich przedstawienia sadowi, a w razie potrzeby zarza^dza ich przymusowe odebranie; przepi-sy art. 217-236 stosuje si? odpowiednio. § 2. Po sporzadzeniu uwierzytelnionych odpisów naležy dokumenty zwrócič oso-bie, która je dostarczyla lub od ktorej je odebráno. Art. 164. W celu odtworzenia akt sad przeprowadza post?powanie, w tym równiež dowody, jakie uzná za konieczne. W szczególnošci sad bierze pod uwag? wpisy do rejestrów kárnych, repertoriów i innych ksi^g biurowych, utrwalenia džwi?ku lub obrazu, no-tatki protokolantów, s?dziów, lawników, prokuratorów i adwokatów, którzy uczest-niczyli w sprawie. Sa^d môže tež przesluchač w charakterze šwiadków wszelkich uczestników sprawy, ktorej akta zaginejy lub ulegly zniszczeniu, a takže inne osoby, które moga^ mieč wiadomošci co do trešci akt. Strony maj 3. prawo wziač udzial w posiedzeniu. Art. 165. § 1. Postanowienie co do odtworzenia akt sprawy ustala j ego zakres lub stwierdza, že odtworzenie akt jest niemožliwe. § 2. Na postanowienie to przysluguje zažalenie. Art. 166. Ježeli akta sprawy prawomocnie nie ukoňczonej nie moga^ byč odtworzone albo zo-staly odtworzone w cz?šci, naležy czynnošci procesowe powtórzyč w zakresie nie-zb?dnym do kontynuowania post?powania. DZIAL V Dowody Rozdzial 19 Przepisy ogólne Art. 167. Dowody przeprowadza si? na wniosek stron, podmiotu okrešlonego w art. 416 albo z urz?du. Art. 168. Fakty powszechnie znane nie wymagaja^ dowodu. To samo dotyczy faktów znaných z urz?du, naležy jednak zwrócič na nie uwag? stron. Nie wyla^cza to dowodu prze-ciwnego. 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu______________________________________________________________________________s. 35/173 Art. 169. § 1. We wniosku dowodowym naležy podač oznaczenie dowodu oraz okolicznošci, które maj 3. byč udowodnione. Možná takže okrešlič sposób przeprowadzenia dowodu. § 2. Wniosek dowodowy môže zmierzač do wykrycia lub oceny wlašciwego dowodu. Art. 170. § 1. Oddala si? wniosek dowodowy, j eželi: 1) przeprowadzenie dowodu jest niedopuszczalne, 2) okolicznošč, która ma byč udowodniona, nie ma znaczenia dla rozstrzygni?-cia sprawy albo jest juž udowodniona zgodnie z twierdzeniem wnioskodaw- cy, 3) dowód jest nieprzydatny do stwierdzenia danej okolicznošci, 4) dowodu nie da si? przeprowadzič, 5) wniosek dowodowy w sposób oczywisty zmierza do przedluženia post?po-wania. § 2. Nie možná oddalič wniosku dowodowego na tej podstawie, že dotychczasowe dowody wykazaly przeciwieňstwo tego, co wnioskodawca zamierza udowod-nič. § 3. Oddalenie wniosku dowodowego nastupuje w formie postanowienia. § 4. Oddal enie wniosku dowodowego nie stoi na przeszkodzie póžniejszemu do-puszczeniu dowodu, chociažby nie ujawnily si? nowe okolicznošci. Art. 171. § 1. Osobie przesluchiwanej naležy umožliwič swobodne wypowiedzenie si? w granicach okrešlonych celem danej czynnošci, a dopiero nast?pnie možná za-dawač pýtania zmierzajace do uzupelnienia, wyjašnienia lub kontroli wypo-wiedzi. § 2. Prawo zadawania pytaň maja^ prócz organu przesluchuj axego, strony, obroňcy, pelnomocnicy, biegli oraz podmiot okrešlony w art. 416. Pýtania zadaj e si? osobie przesluchiwanej bezpošrednio, chyba že organ przesluchuj axy zarzadzi inaczej. § 3. Ježeli osoba przesluchiwana nie ukoňczyla 15 lat, czynnošci z jej udzialem po-winny byč, w miar? možliwošci, przeprowadzone w obecnošci przedstawiciela ustawowego lub faktycznego opiekuna, chyba že dobro post?powania stoi ternu na przeszkodzie. § 4. Nie wolno zadawač pytaň sugerujaxych osobie przesluchiwanej trešč odpowie-dzi. § 5. Niedopuszczalne jest: 1) wplywanie na wypowiedzi osoby przesluchiwanej za pomoci przymusu lub grožby bezprawnej, 2) stosowanie hipnozy albo šrodków chemicznych lub technicznych wplywaja^-cych na procesy psychiczne osoby przesluchiwanej albo majaxych na celu kontrol? niešwiadomych reakcji jej organizmu w zwiazku z przesluchaniem. § 6. Organ przesluchujaxy uchyla pýtania okrešlone w § 4, jak równiež pýtania nie-istotne. 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu______________________________________________________________________________s. 36/173 § 7. Wyjašnienia, zeznania oraz ošwiadczenia zložone w warunkach wyl3.czaj3.cych swobod? wypowiedzi lub uzyskane wbrew zákazom wymienionym w § 5 nie moga^ stanowič dowodu. Art. 172. Osoby przesluchiwane moga^ byč konfrontowane w celu wyjašnienia sprzecznošci. Konfrontacja nie jest dopuszczalna w wypadku okrešlonym w art. 184. Art. 173. § 1. Osobie przesluchiwanej možná okazač inna^ osob?, jej wizerunek lub rzecz w celu jej rozpoznania. Okazanie powinno byč przeprowadzone tak, aby wyla^-czyč sugesti?. § 2. W razie potrzeby okazanie možná przeprowadzič równiež tak, aby wylaxzyč možliwošč rozpoznania osoby przesluchiwanej przez osob? rozpoznawana^. § 3. Podczas okazania osoba okazywana powinna znajdowač si? w grupie obejmu-j^cej lacznie co najmniej cztery osoby. § 4. Minister Sprawiedliwošci, w porozumieniu z ministrem wlašciwym do spraw wewn?trznych, okrešli, w drodze rozporzadzenia, warunki techniczne prze-prowadzenia okazania, majac na uwadze koniecznošč zapewnienia sprawnego toku post?powania, a takže wlašciwej realizacji gwarancji procesowych jej uczestników. Art. 174. Dowodu z wyjašnieň oskaržonego lub z zeznaň šwiadka nie wolno zast?powač tre-sciq, pism, zapisków lub notatek urz?dowych. Rozdzial 20 Wyjašnienia oskaržonego Art. 175. § 1. Oskaržony ma prawo skladač wyjašnienia; môže jednak bez podania powodów odmówič odpowiedzi na poszczególne pýtania lub odmówič skladania wyjašnieň. O prawie tym naležy go pouczyč. § 2. Obecný przy czynnošciach dowodowych oskaržony ma prawo skladač wyjašnienia co do každego dowodu. Art. 176. § 1. W post?powaniu przygotowawczym oskaržonemu naležy, na j ego zadanie lub jego obroňcy, umožliwič w toku przesluchania zloženie wyjašnieň na pišmie. Przesluchujaxy podejmie w tym wypadku šrodki zap0biegaj3.ce porozumieniu si? oskaržonego z innymi osobami w czasie spisywania wyjašnieň. § 2. Przesluchuj axy môže z wažnych powodów odmówič zgody na zloženie przez oskaržonego wyjašnieň na pišmie. § 3. (uchylony). § 4. Pisemne wyjašnienia oskaržonego, podpisane przez niego, z zaznaczeniem daty ich zloženia, stanowia^ zala^cznik do protokolu. 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu______________________________________________________________________________s. 37/173 Rozdzial 21 Swiadkowie Art. 177. § 1. Každá osoba wezwana w charakterze šwiadka ma obowiazek stawič si? i zlo-žyč zeznania. § la. Przesluchanie šwiadka može nastajňč przy užyciu urzadzeň technicznych umožliwiajaxych przeprowadzenie tej czynnošci na odleglošč. W post?powa-niu przed saxlem w czynnošci bierze udzial sad, o którym mowa w art. 396 § 2; przepis art. 396 § 3 stosuje si? odpowiednio. § 2. Swiadka, który nie može si? stawič na wezwanie z powodu choroby, kalectwa lub innej nie dajacej si? pokonač przeszkody, možná przesluchač w miejscu je-go pobytu. Art. 178. Nie wolno przesluchiwač jako šwiadków: 1) obroňcy lub adwokata dzialajaxego na podstawie art. 245 § 1 co do faktów, o ktorých dowiedzial si? udzielajac porady prawnej lub prowadzac spraw?, 2) duchownego co do faktów, o ktorých dowiedzial si? przy spowiedzi. Art. 179. § 1. Osoby obowiazane do zachowania tajemnicy paňstwowej moga^ by č przeslu-chane co do okolicznošci, na które rozci^ga si? ten obowiazek, tylko po zwol-nieniu tých osôb od obowiazku zachowania tajemnicy przez uprawniony organ przeložony. § 2. Zwolnienia wolno odmówič tylko wtedy, gdyby zloženie zeznania wyrza^dzič moglo powažna^ szkod? paňstwu. § 3. Sad lub prokurátor može zwrócič si? do wlašciwego naczelnego organu admi-nistracji rzadowej o zwolnienie šwiadka od obowiazku zachowania tajemnicy. Art. 180. § 1. Osoby obowiazane do zachowania tajemnicy službowej lub tajemnicy zwiaza-nej z wykonywaniem zawodu lub funkcji, moga^ odmówič zeznaň co do okolicznošci, na które rozdala si? ten obowiazek, chyba že sa^d lub prokurátor zwolni te osoby od obowiazku zachowania tajemnicy. § 2. Osoby obowiazane do zachowania tajemnicy notarialnej, adwokackiej, radcy prawnego, lekarskiej lub dziennikarskiej moga^ byč przesluchiwane co do faktów obj?tych ta^ tajemnic^ tylko wtedy, gdy jest to niezb?dne dla dobra wymia-ru sprawiedliwošci, a okolicznošč nie može byč ustalona na podstawie innego dowodu. W post?powaniu przygotowawczym w przedmiocie przesluchania lub zezwolenia na przesluchanie decyduje sad, na posiedzeniu bez udzialu stron, w terminie nie dlužszym niž 7 dni od daty dor?czenia wniosku prokurátora. Na postanowienie sadu przysluguje zažalenie. § 3. Zwolnienie dziennikarza od obowiazku zachowania tajemnicy nie može doty-czyč daných umožliwiajaxych identyfikacj? autora materiálu prasowego, listu do redakcji lub innego materiálu o tym charakterze, jak równiež identyfikacj? 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu______________________________________________________________________________s. 38/173 osôb udzielajaxych informacji opublikowanych lub przekazanych do opubli-kowania, ježeli osoby te zastrzegly nieujawnianie powyžszych daných. § 4. Przepisu § 3 nie stosuje si?, ježeli informacja dotyczy przest?pstwa, o którym mowa w art. 240 § 1 Kodeksu karnego. § 5. Odmowa przez dziennikarza ujawnienia daných, o których mowa w § 3, nie uchyla jego odpowiedzialnošci za przest?pstwo, którego dopušcil si? publikujme informacj?. Art. 181. § 1. W wypadkach przewidzianych w art. 179 i 180 sad przesluchuje taka^ osob? na rozprawie z wylaczeniem jawnošci. § 2. Minister Sprawiedliwošci okrešli, w drodze rozporzadzenia, sposób sporzadza-nia, przechowywania i udost?pniania protokolów przesluchaň oskaržonych, šwiadków, bieglych i kuratorów, a takže innych dokumentów lub przedmio-tów, na które rozdala si? obowiazek zachowania tajemnicy paňstwowej, služ-bowej alb o zwiazanej z wykonywaniem zawodu lub funkeji, jak równiež do-puszczalny sposób powolywania si? na takie przesluchania, dokumenty i przedmioty w orzeczeniach i pismach procesowych, majac na uwadze ko-niecznošč zapewnienia wlašciwej ochrony tajemnicy przed nieuprawnionym ujawnieniem. Art. 182. § 1. Osoba najbližsza dla oskaržonego môže odmówič zeznaň. § 2. Prawo odmowy zeznaň trwa mimo ustania malžeňstwa lub przysposobienia. § 3. Prawo odmowy zeznaň przysluguje takže šwiadkowi, który w innej toczacej si? sprawie jest oskaržony o wspóludzial w przest?pstwie obj?tym post?powa-niem. Art. 183. § 1. Swiadek môže uchylič si? od odpowiedzi na pýtanie, ježeli udzielenie odpo-wiedzi mogloby narazič jego lub osob? dla niego najbližsza^ na odpowiedzial-nošč za przest?pstwo lub przest?pstwo skarbowe. § 2. Swiadek môže žadač, aby przesluchano go na rozprawie z wylaczeniem jawnošci, ježeli trešč zeznaň moglaby narazič na haňb? jego lub osob? dla niego najbližsza^. Art. 184. § 1. Ježeli zachodzi uzasadniona obawa niebezpieczeňstwa dla žycia, zdrowia, wol-nošci albo mienia w znacznych rozmiarach šwiadka lub osoby dla niego naj-bližszej, sa^d, a w post?powaniu przygotowawczym prokurátor, môže wydač postanowienie o zachowaniu w tajemnicy okolieznošci umožliwiajaxych ujaw-nienie tožsamošci šwiadka, w tym daných osobowych, ježeli nie maj3. one zna-czenia dla rozstrzygni?cia w sprawie. Post?powanie w tym zakresie toczy si? bez udzialu stron i obj?te jest tajemnicy paňstwowa. W postanowieniu pomija si? okolieznošci, o których mowa w zdaniu pierwszym. § 2. W razie wydania postanowienia okrešlonego w § 1 okolieznošci, o których mowa w tym przepisie, pozostaj^ wyla^cznie do wiadomošci sadu i prokurátora, a gdy zachodzi koniecznošč - równiež funkcjonariusza Policji prowadzaxego 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu______________________________________________________________________________s. 39/173 post?powanie. Protokol przesluchania šwiadka wolno udost?pniač oskaržone-mu lub obroňcy tylko w sposób uniemožliwiajaxy ujawnienie okolicznošci, o ktorých mowa w § 1. § 3. Šwiadka przesluchuje prokurátor, a takže sad, który môže zlecič wykonanie tej czynnošci s?dziemu wyznaczonemu ze swojego skladu - w miejscu i w sposób uniemožliwiajaxy ujawnienia okolicznošci, o ktorých mowa w § 1. W przeslu-chaniu šwiadka przez sad lub s?dziego wyznaczonego maj 3. prawo wziač udzial prokurátor, oskaržony i jego obroňca. Przepis art. 396 § 3 zdanie drugie stosuje si? odpowiednio. § 4. W razie przesluchania šwiadka przy užyciu urzadzeň technicznych umožliwia-jaxych przeprowadzenie tej czynnošci na odleglošč, w protokole czynnošci z udzialem specjalistów naležy wskazač ich imiona, nazwiska, specjalnošci i ro-dzaj wykonywanej czynnošci. Przepisu art. 205 § 3 nie stosuje si?. § 5. Na postanowienie w sprawie zachowania w tajemnicy okolicznošci, o ktorých mowa w § 1, šwiadkowi i oskaržonemu, a w post?powaniu przed sadem takže prokurátor o wi, przysluguje w terminie 3 dni zažal enie. Zažal enie na postanowienie prokurátora rozpoznaje saxl wlašciwy do rozpoznania sprawy. Post?po-wanie dotyczaxe zažalenia toczy si? bez udzialu stron i obj?te jest tajemnic^ paňstwowa^. § 6. W razie uwzgl?dnienia zažalenia protokol przesluchania šwiadka podlega zniszczeniu; o zniszczeniu protokolu naležy uczynič wzmiank? w aktach sprawy. § 7. Swiadek môže, do czasu zamkni?cia przewodu saxlowego przed saldem pierw-szej instancji, wystajňč z wnioskiem o uchylenie postanowienia, o którym mowa w § 1. Na postanowienie w przedmiocie wniosku služy zažalenie. Przepis § 5 stosuje si? odpowiednio. W razie uwzgl?dnienia wniosku protokol przesluchania šwiadka podlega ujawnieniu w calošci. § 8. Ježeli okaže si?, že w czasie wydania postanowienia, o którym mowa w § 1, nie istniala uzasadniona obawa niebezpieczeňstwa dla žycia, zdrowia, wolnošci al-bo mienia w znacznych rozmiarach šwiadka lub osoby dla niego najbližszej al-bo že šwiadek zložyl šwiadomie falszywe zeznania lub nastúpilo jego ujawnienie, prokurátor w post?powaniu przygotowawczym, a w post?powaniu sado-wym sa^d, na wniosek prokurátora, môže uchylič to postanowienie. Przepis § 5 stosuje si? odpowiednio. Protokol przesluchania šwiadka podlega ujawnieniu w calošci. § 9. Minister Sprawiedliwošci okrešli, w drodze rozporzadzenia, sposób i warunki skladania wniosku o wy danie postanowienia, o którym mowa w § 1, przesluchania šwiadka, co do którego wydano to postanowienie, oraz sporzadzania, przechowywania i udost?pniania protokolów przesluchania tego šwiadka, a takže dopuszczalny sposób powolywania si? na jego zeznania w orzeczeniach i pismach procesowych, majac na uwadze zapewnienie wlašciwej ochrony tajemnicy okolicznošci umožliwiajaxych ujawnienie tožsamošci šwiadka przed nieuprawnionym ujawnieniem. Art. 185. Možná zwolnič od zloženia zeznania lub odpowiedzi na pýtania osob? pozostajaxa^ z oskaržonym w szczególnie bliskim stosunku osobistym, ježeli osoba taká wnosi o zwolnienie. 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu______________________________________________________________________________s. 40/173 Art. 185a. § 1. W sprawach o przest?pstwa okrešlone w rozdzialach XXV i XXVI Kodeksu karnego pokrzywdzonego, który w chwili przesluchania nie ukoňczyl 15 lat, przesluchuje si? w charakterze šwiadka tylko raz, chyba že wyjda^ na jaw istotne okolicznošci, ktorých wyjašnienie wymaga ponownego przesluchania, lub zažaxla tego oskaržony, który nie mial obroňcy w czasie pierwszego przesluchania pokrzywdzonego. § 2. Przesluchanie przeprowadza sad na posiedzeniu z udzialem bieglego psychologa. Prokurator, obroňca oraz pelnomocnik pokrzywdzonego maja^ prawo wziač udzial w przesluchaniu. Osoba wymieniona w art. 51 § 2 ma prawo równiež byč obecná przy przesluchaniu, ježeli nie ogranicza to swobody wypowiedzi przesluchiwanego. § 3. Protokol przesluchania odczytuje si? na rozprawie glównej; ježeli zostal spo-rzaxlzony zápis obrazu i džwi?ku przesluchania, naležy go odtworzyč. Art. 185b. § 1. Swiadka, który w chwili przesluchania nie ukoňczyl 15 lat, možná przesluchač w warunkach okrešlonych w art. 185a w sprawach o przest?pstwa popelnione z užyciem przemocy lub grožby bezprawnej lub o przest?pstwa okrešlone w roz-dziale XXV Kodeksu karnego, je?eli zeznania tego šwiadka moga^ mieč istotne znaczenie dla rozstrzygni?cia sprawy. § 2. Przepisu § 1 nie stosuje si? do šwiadka wspóldzialajaxego w popelnieniu czynu zabronionego, o który toczy si? post?powanie kárne. Art. 186. § 1. Osoba uprawniona do odmowy zloženia zeznaň albo zwolniona na podstawie art. 185 môže ošwiadczyč, že chce z tego prawa skorzystač, nie póžniej jednak niž przed rozpocz?ciem pierwszego zeznania w post?powaniu saxlowym; po-przednio zložone zeznanie tej osoby nie môže wówczas služyč za dowód ani byč odtworzone. § 2. Sporzadzone w post?powaniu kárnym protokoly ogl?dzin ciala podlegaja^ ujawnieniu na rozprawie, chočby osoba poddaná ogl?dzinom odmówila wyja-šnieň lub zeznaň albo zostala od nich zwolniona na podstawie art. 182 lub art. 185. Art. 187. § 1. Przyrzeczenie od šwiadka môže odebrač tylko saxl lub s?dzia wyznaczony. § 2. Swiadek skladá przyrzeczenie przed rozpocz?ciem zeznaň. § 3. Možná odstajňč od odebrania przyrzeczenia od šwiadka, ježeli obecne strony nie sprzeciwiaja^ si? ternu. Art. 188. § 1. Swiadek skladá przyrzeczenie powtarzajac za s?dzia^ slowa: „Swiadomy zna-czenia moich slów i odpowiedzialnošci przed prawem przyrzekam uroczyšcie, že b?d? mówil szczera^ prawd?, niczego nie ukrywajac z tego, co mi jest wia-dome". § 2. W czasie skladania przyrzeczenia wszyscy, nie wyla^czajax s?dziów, stoj3.. 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu______________________________________________________________________________s. 41/173 § 3. Osoby nieme i gluche skladajú przyrzeczenie przez podpísanie tekstu przyrze-czenia. § 4. Swiadkowi, który w danej sprawie skladal juž przyrzeczenie, sad przypomina je przy przesluchaniu, chyba že uzná za potrzebne ponowne odebranie przy-rzeczenia. Art. 189. Nie odbiera si? przyrzeczenia: 1) od osôb, które nie ukoňczyly 17 lat, 2) gdy zachodzi uzasadnione podejrzenie, že šwiadek z powodu zaburzeň psy-chicznych nie zdaj e sobie naležycie sprawy ze znaczenia przyrzeczenia, 3) gdy šwiadek jest osoba^ podejrzana^ o popelnienie przest?pstwa b?daxego przedmiotem post?powania lub pozostajaxego w šcislym zwiazku z czynem stanowiaxym przedmiot post?powania albo gdy za to przest?pstwo zostal skazany, 4) gdy šwiadek byl prawomocnie skazany za falszywe zeznanie lub oskarženie. Art. 190. § 1. Przed rozpocz?ciem przesluchania naležy uprzedzič šwiadka o odpowiedzial-nošci kárnej za zeznanie nieprawdy lub zatajenie prawdy. § 2. W post?powaniu przygotowawczym šwiadek podpisuje ošwiadczenie, že zostal uprzedzony o tej odpowiedzialnošci. Art. 191. § 1. Przesluchanie rozpoczyna si? od zapytania šwiadka o imi?, nazwisko, wiek, zajačie, miejsce zamieszkania, karalnošč za falszywe zeznanie lub oskarženie oraz stosunek do stron. § 2. Šwiadka naležy uprzedzič o trešci art. 182, a o trešci art. 183 oraz art. 185, je-želi ujawnia^ si? okolicznošci obj?te tými przepisami. § 3. Ježeli zachodzi uzasadniona obawa užycia przemocy lub grožby bezprawnej wobec šwiadka lub osoby najbližszej w zwiazku z j ego czynnošciami, može on zastrzec dane dotyczace miejsca zamieszkania do wyla^cznej wiadomošci prokurátora lub sadu. Pisma procesowe dor?cza si? wówczas do instytucji, w ktorej šwiadek jest zatrudniony, lub na inny wskazany przez niego adres. Art. 192. § 1. Ježeli karalnošč czynu zaležy od stanu zdrowia pokrzywdzonego, nie može on sprzeciwič si? ogl?dzinom i badaniom nie polaxzonym z zabiegiem chirurgicz-nym lub obserwacja^ w zakladzie leczniczym. § 2. Ježeli istnieje wa^tpliwošč co do stanu psychicznego šwiadka, j ego stanu rozwo-ju umyslowego, zdolnošci postrzegania lub odtwarzania przez niego postrze-žeň, sad lub prokurátor može zarza^dzič przesluchanie šwiadka z udzialem bie-glego lekarza lub bieglego psychologa, a šwiadek nie može si? ternu sprzeciwič. § 3. Przepisów § 1 i 2 nie stosuje si? do osôb, które odmówily zeznaň lub zostaly od nich zwolnione na podstawie art. 182 § 1 i 2 lub art. 185. 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu______________________________________________________________________________s. 42/173 § 4. Dla celów dowodowych možná równiež šwiadka, za jego zgoda^ poddač ogl?-dzinom ciala i badaniu lekarskiemu lub psychologicznemu. Art. 192a. § 1. W celu ograniczenia kr?gu osôb podejrzanych lub ustálenia wartošci dowodo-wej ujawnionych šladów možná pobrač odciski daktyloskopijne, wymaz ze šluzówki policzków, wlosy, sline, próby pisma, zápach, wykonač fotografia osoby lub dokonač utrwalenia glosu. Po wykorzystaniu w sprawie, w ktorej dokonáno pobrania lub utrwalenia, pobraný lub utrwalony material zb?dny dla post?powania naležy niezwlocznie usunač z akt i zniszczyč. § 2. W wypadkach, o ktorých mowa w § 1, za zgoda^ osoby badanej biegly môže równiež zastosowač šrodki techniczne majúce na celu kontrol? niešwiadomych reakcji organizmu tej osoby. § 3. Badania i czynnošci, o ktorých mowa w § 1 i art. 192 § 1, wykonuje si? odpo-wiednio w warunkach i w sposób okrešlony w przepisach wydanych na pod-stawie art. 74 § 4. Rozdzial 22 Biegli, thimacze, specjališci Art. 193. § 1. Ježeli stwierdzenie okolicznošci majaxych istotne znaczenie dla rozstrzygni?cia sprawy wymaga wiadomošci specjalnych, zasi?ga si? opinii bieglego albo bie-glych. § 2. W celu wydania opinii možná tež zwrócič si? do instytucji naukowej lub spe-cjalistycznej. § 3. W wypadku powolania biegly ch z zakresu rožných specjalnošci, o tym, czy maj 3. oni przeprowadzič badania wspólnie i wydač jedna^ wspólna^ opini?, czy opinie odr?bne, rozstrzyga organ procesowy powolujaxy biegly ch. Art. 194. O dopuszczeniu dowodu z opinii bieglego wydaje si? postanowienie, w którym naležy wskazač: 1) imi?, nazwisko i specjalnošč bieglego lub bieglych, a w wypadku opinii instytucji, w razie potrzeby, specjalnošč i kwalifikacje osôb, które powinny wziač udzial w przeprowadzeniu ekspertyzy, 2) przedmiot i zakres ekspertyzy ze sformulowaniem, w miar? potrzeby, pytaň szczególowych, 3) termin dostarczenia opinii. Art. 195. Do pelnienia czynnošci bieglegojest obowia^zany nie tylko biegly saxlowy, lecz takže každá osoba, o ktorej wiadomo, že ma odpowiednia^ wiedz? w danej dziedzinie. Art. 196. § 1. Nie moga^byč bieglymi osoby wymienione w art. 178, 182 i 185 oraz osoby, do ktorých odnosza^ si? odpowiednie przyczyny wylaxzenia wymienione w art. 40 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu______________________________________________________________________________s. 43/173 § 1 pkt 1-3 i 5, osoby powolane w sprawie w charakterze šwiadków, a takže osoby, które byly šwiadkiem czynu. § 2. Ježeli ujawnia^ si? przyczyny wylaxzenia bieglego wymienione w § 1, wydana przez niego opinia nie stanowi dowodu, a na miejsce bieglego wylaxzonego powoluje si? inn ego bieglego. § 3. Ježeli ujawnia^ si? powody oslabiajaxe zaufanie do wiedzy lub bezstronnošci bieglego albo inne wažne powody, powoluje si? innego bieglego. Art. 197. § 1. Biegly skladá przyrzeczenie nast?puja^cej trešci: "Swiadomy znaczenia moich slów i odpowiedzialnošci przed prawem, przyrzekam uroczyšcie, že powierzo-ne mi obowiazki wykonam z cala^ sumiennošciaj bezstronnošci^.". § 2. Biegly saxlowy powoluje si? na przyrzeczenie zložone przy ustanowieniu go w ty m charakterze. § 3. Do bieglego stosuje si? odpowiednio przepisy art. 177, 179-181, 187, 188 § 2 i 4, art. 190orazart. 191 § 1 i 3. Art. 198. § 1. W miar? potrzeby udost?pnia si? bieglemu akta sprawy w zakresie niezb?dnym do wydania opinii i wzywa si? go do udzialu w przeprowadzeniu dowodów. § 2. Organ procesowy môže zastrzec swoja^ obecnošč przy przeprowadzaniu przez bieglego niektorých lub wszystkich badaň, ježeli nie wplynie to ujemnie na wynik badania. § 3. W razie potrzeby organ procesowy môže wprowadzič zmiany co do zakresu ekspertyzy lub postawionych pytaň oraz stawiač pýtania dodatkowe. Art. 199. Zložone wobec bieglego albo wobec lekarza udzielajaxego pomocy medycznej ošwiadczenia oskaržonego, dotyczace zarzucanego mu czynu, nie moga^ stanowič dowodu. Art. 199a. Stosowanie w czasie badania przez bieglego šrodków technicznych majaxych na celu kontrol? niešwiadomych reakcji organizmu badanej osoby možliwe jest wyla^cznie za jej zgoda^. Przepisu art. 199 nie stosuje si?. Art. 200. § 1. W zaležnošci od polecenia organu procesowego biegly skladá opini? ustnie lub na pišmie. § 2. Opinia powinna zawierač: 1) imi?, nazwisko, stopieň i tytul naukowy, specjalnošč i stanowisko zawodo-we bieglego, 2) imiona i nazwiska oraz pozostalé dane innych osôb, które uczestniczyly w przeprowadzeniu ekspertyzy, ze wskazaniem czynnošci dokonaných przez každa^ z nich, 3) w wypadku opinii instytucji - takže pelna^ nazw? i siedzib? instytucji, 4) czas przeprowadzonych badaň oraz dat? wydania opinii, 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu______________________________________________________________________________s. 44/173 5) sprawozdanie z przeprowadzonych czynnošci i spostrzežeň oraz oparte na nich wnioski, 6) podpisy wszystkich bieglych, którzy uczestniczyli w wydaniu opinii. § 3. Osoby, które braly udzial w wydaniu opinii, moga^byč, w razie potrzeby, prze-sluchiwane w charakterze bieglych, a osoby, które uczestniczyly tylko w badaniach - w charakterze šwiadków. Art. 201. Ježeli opinia jest niepelna lub niejasna albo gdy zachodzi sprzecznošč w samej opinii lub mi?dzy rôznymi opiniami w tej samej sprawie, možná wezwač ponownie tých samých bieglych lub powolač innych. Art. 202. § 1. W celu wydania opinii o stanie zdrowia psychicznego oskaržonego sad, a w postepowaniu przygotowawczym prokurátor, powoluje co naj mni ej dwóch bieglych lekarzy psychiatrów. § 2. Na wniosek psychiatrów do udzialu w wydaniu opinii powoluje si? ponadto bieglego lub bieglych innych specjalnošci. § 3. Biegli nie moga^ pozostawač ze soba^ w zwiazku malžeňskim ani w innym sto-sunku, który móglby wywolač uzasadniona^ watpliwošč co do ich samodzielno-šci. § 4. Opinia psychiatrów powinna zawierač stwierdzenia d0tycz3.ce zarówno poczy-talnošci oskaržonego w chwili popelnienia czynu, jak i j ego aktualnego stanu zdrowia psychicznego oraz zdolnošci do udzialu w postejtowaniu, a w razie potrzeby co do okolicznošci wymienionych w art. 93 Kodeksu karnego. Art. 203. § 1. W razie zgloszenia przez bieglych takiej koniecznošci, badanie psychiatryczne oskaržonego môže byč pola^czone z obserwacji w zakladzie leczniczym. § 2. Orzeka o tym sad, okrešlajac miejsce obserwacji. W postejtowaniu przygotowawczym sad orzeka na wniosek prokurátora. § 3. Obserwacja w zakladzie leczniczym nie powinna trwač dlužej niž 6 tygodni; na wniosek zakladu sad môže przedlužyč ten termin na czas okrešlony, niezb^dny do zakoňczenia obserwacji. O zakoňczeniu obserwacji biegli niezwlocznie za-wiadamiaja^ sad. § 4. Na postanowienia, o ktorých mowa w § 2 i 3, przysluguje zažalenie. § 5. Minister wlašciwy do spraw zdrowia, w porozumieniu z Ministrem Sprawie-dliwošci, okrešli, w drodze rozporzadzenia, wykaz zakladów psychiatrycznych i zakladów leczenia odwykowego przeznaczonych do wykonywania obserwacji, w tym do wykonywania obserwacji osôb pozbawionych wolnošci, oraz sposób finansowania obserwacji, a takže warunki zabezpieczenia zakladów dla osôb pozbawionych wolnošci, majac na uwadze potrzeb? zapewnienia spraw-nego toku post^powania. Art. 204. § 1. Naležy wezwač tlumacza, ježeli zachodzi potrzeba przesluchania: 1) gluchego lub niemego, a nie wystarcza porozumieme si? z nim za pomoci pisma, 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu______________________________________________________________________________s. 45/173 2) osoby nie wladajacej j?zykiem polskim. § 2. Naležy równiež wezwač tlumacza, ježeli zachodzi potrzeba przeloženia na j?-zyk polski pisma sporzaxlzonego w jazyku obcym lub odwrotnie albo zapozna-nia oskaržonego z trešcia^ przeprowadzanego dowodu. § 3. Do tlumacza stosuje si? odpowiednio przepisy dotyczaxe bieglych. Art. 205. § 1. Ježeli dokonanie ogl?dzin, przesluchania przy užyciu urzadzeň technicznych umožliwiajaxych przeprowadzenie tej czynnošci na odleglošč, eksperymentu, ekspertyzy, zatrzymania rzeczy lub przeszukania wymaga czynnošci technicznych, w szczególnošci takich jak wykonanie pomiarów, obliczeň, zdj?č, utrwa-lenie šladów, možná do udzialu w nich wezwač specjalistów. § 2. Specjalist? nie b?daxego funkcjonariuszem organów procesowych možná wezwač, przed przystaj)ieniem do czynnošci, do zloženia nast?puj axego przyrze-czenia: „Swiadomy znaczenia powierzonej mi czynnošci i odpowiedzialnošci przed prawem przyrzekam uroczyšcie, že powierzone mi obowiazki wykonam z cala^ sumiennošciaj bezstronnošciaj'. § 3. W protokole czynnošci przeprowadzonej z udzialem specjalistów naležy wska-zač ich imiona i nazwiska, specjalnošč, miejsce zamieszkania, mi ej see pracy i stanowisko oraz podač rodzaj i zakres czynnošci wy konaný ch przez každego z nich. Art. 206. § 1. Do specjalistów stosuje si? odpowiednio przepisy dotyczace bieglych, z wyjat-kiemart. 194, 197, 200 i 202. § 2. W razie potrzeby možná przesluchiwač specjalistów w charakterze šwiadków. Rozdzial 23 Oglgdziny. Otwarcie zwlok. Eksperyment procesowy Art. 207. § 1. W razie potrzeby dokonuje si? ogl?dzin miejsca, osoby lub rzeczy. § 2. Ježeli przedmiot može ulec przy badaniu zniszczeniu lub znieksztalceniu, cz?šč tego przedmiotu naležy w miar? možnošci zachowač w stanie nie zmienionym, a gdy to nie jest možliwe - stan ten utrwalič w inny sposób. Art. 208. Ogl?dzin lub badaň ciala, które moga^ wywolač uczucie wstydu, powinna dokonač osoba tej samej plci, chyba že laxza^ si? z tym szczególne trudnošci; inne osoby od-miennej plci moga^byč obecne tylko w razie koniecznošci. Art. 209. § 1. Ježeli zachodzi podejrzenie przest?pnego spowodowania šmierci, przeprowa-dza si? ogl?dziny i otwarcie zwlok. § 2. Ogl?dzin zwlok dokonuje prokurátor, a w post?powaniu saxlowym sad, z udzialem bieglego lekarza, w miar? možnošci z zakresu medycyny sadowej. W wy- 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu______________________________________________________________________________s. 46/173 padkach nie cierpiaxych zwloki ogl?dzin dokonuje Policja z obowiazkiem nie-zwlocznego powiadomienia prokurátora. § 3. Ogl?dzin zwlok dokonuje si? na miejscu ich znalezienia. Do czasu przybycia bieglego oraz prokurátora lub sadu przemieszczač lub poruszač zwloki možná tylko w razie koniecznošci. § 4. Otwarcia zwlok dokonuje biegly w obecnošci prokurátora albo sa^du. W post?-powaniu przed sadem przepisy art. 396 § 1 i 4 stosuje si? odpowiednio. § 5. Do obecnošci przy ogl?dzinach i otwarciu zwlok možná, w razie potrzeby, oprócz bieglego, wezwač lekarza, który ostatnio udzielil pomocy zmarlemu. Z ogl?dzin i otwarcia zwlok biegly sporzadza opini? z zachowaniem wymagaň art. 200 § 2. Art. 210. W celu dokonania ogl?dzin lub otwarcia zwlok prokurátor albo sad može zarza^dzič wyj?cie zwlok z grobu. Art. 211. W celu sprawdzenia okolicznošci majaxych istotne znaczenie dla sprawy možná przeprowadzič, w drodze eksperymentu procesowego, došwiadczenie lub odtworze-nie przebiegu stanowiaxych przedmiot rozpoznania zdarzeň lub ich fragmentów. Art. 212. W toku ogl?dzin lub eksperymentu procesowego možná dokonywač równiež prze-sluchaň lub innych czynnošci dowodowych. Rozdzial 24 Wywiad šrodowiskowy i badanie osoby oskaržonego Art. 213. § 1. W post?powaniu naležy ustalič tožsamošč oskaržonego, j ego wiek, stosunki rodzinne i majatkowe, wyksztalcenie, zawód i žródla dochodu oraz dane o j ego karalnošci. § 2. Ježeli podejrzany byl juž prawomocnie skazany, dla ustálenia, czy przest?p-stwo zostalo popelnione w warunkach art. 64 Kodeksu karnego lub przest?p-stwo skarbowe - w warunkach art. 37 § 1 pkt 4 Kodeksu karnego skarbowego, dolaxza si? do akt post?powania odpis lub wyci^g wyroku oraz dane d0tycz3.ce odbycia kary; dokumenty te dolacza si? takže w sprawach o zbrodnie. § 3. (uchylony). Art. 214. § 1. W razie potrzeby, a w szczególnošci gdy niezb?dne jest ustálenie daných co do wlašciwošci i warunków osobistych oraz dotychczasowego spôsobu žycia oskaržonego, sad, a w post?powaniu przygotowawczym prokurátor, zarza^dza w stosunku do oskaržonego przeprowadzenie wywiadu šrodowiskowego przez kurátora saxlowego lub inny podmiot uprawniony na podstawie odr?bnych przepisów, a w szczególnie uzasadnionych wypadkach przez Policj?. § 2. Przeprowadzenie wywiadu šrodowiskowego jest obowiazkowe: 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu______________________________________________________________________________s. 47/173 1) w sprawach o zbrodnie, 2) w stosunku do oskaržonego, który w chwili czynu nie ukoňczyl 21 roku žy-cia, ježeli zarzucono mu popelnienie umyšlnego wystopku przeciwko žyciu. § 3. Wywiadu šrodowiskowego možná nie przeprowadzač w stosunku do oskaržonego, który nie ma w kraju stal ego mi ej sea zamieszkania. § 4. Wynik wywiadu šrodowiskowego powinien w szczególnošci zawierač: 1) imie i nazwisko osoby przeprowadzajacej wywiad, 2) imie i nazwisko oskaržonego, 3) zwi^zly opis dotychczasowego žycia oskaržonego oraz dôkladne informacje o šrodowisku oskaržonego, w tym rodzinnym, szkolnym lub zawodowym, a nadto informacje o j ego stanie majajkowym i žródlach dochodów, 4) informacje dotyczaxe stanu zdrowia oskaržonego, a takže o nadužywaniu przez niego alkoholu, šrodków odurzajaxych, šrodków zastejtezych lub sub-staneji psychotropowych, 5) wlasne spostrzeženia i konkluzje osoby przeprowadzajacej wywiad, zwlasz-cza dotyczaxe wlašciwošci i warunków osobistych oraz dotychczasowego spôsobu žycia oskaržonego. § 5. Dane o osobách, które dostarezyly informacji w ramach wywiadu šrodowiskowego, osoba przeprowadzajaca wywiad ujawnia jedynie na žaxlanie sadu, a w postepowaniu przygotowawczym - prokurátora. § 6. Osoby, które dostarezyly informacji w ramach wywiadu šrodowiskowego, mo-ga^ by č w razie potrzeby przesluchane w charakterze šwiadków. § 7. Policja jest obowiazana udzielič osobie przeprowadzajacej wywiad pomocy przy wykonywaniu zadaň zwia^zanych z wywiadem šrodowiskowym w celu zapewnieniajej bezpieczeňstwa. § 8. Do osoby powolanej do przeprowadzenia wywiadu šrodowiskowego stosuje si? odpowiednio przepisy o wylaxzeniu s^dziego. Orzeka o tym sad, a w postejto-waniu przygotowawczym - prokurátor. § 9. Minister Sprawiedliwošci, w porozumieniu z ministrem wlašciwym do spraw wewnejrznych, okrešli, w drodze rozporza^dzenia, regulamin czynnošci w za-kresie przeprowadzania wywiadu šrodowiskowego oraz wzór kwestionariusza tego wywiadu, maJ3.c na uwadze koniecznošč zapewnienia zebrania wyczerpu-jaxych daných o osobie oskaržonego. Art. 215. W razie potrzeby sad, a w post^powaniu przygotowawczym prokurátor, može zarza^-dzič badanie oskaržonego przez bieglych psychologów lub lekarzy z zachowaniem zásad okrešlonych w art. 74. Art. 216. W razie potrzeby možná przesluchiwač w charakterze šwiadków osoby, które prze-prowadzily wywiad. 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu______________________________________________________________________________s. 48/173 Rozdzial 25 Zatrzymanie rzeczy. Przeszukanie Art. 217. § 1. Rzeczy mogace stanowič dowód w sprawie lub podlegajace zajačiu w celu za-bezpieczenia kar majajkowych, šrodków kárnych o charakterze majatkowym albo roszczeň o naprawienie szkody naležy wydač na žaxlanie sa^du lub prokurátora, a w wypadkach nie cierpiaxych zwloki - takže na zadanie Policji lub in-nego uprawnionego organu. § 2. Osob? maj axa^ rzecz podlegajaxa^ wydaniu wzywa si? do wydania jej dobrowol-nie. § 3. W razie zatrzymania rzeczy stosuje si? odpowiednio przepis art. 228. Protokolu možná nie sporza^dzač, ježeli rzecz zalieza si? do akt sprawy. § 4. Ježeli wy dania ža^da Policja albo inny uprawniony organ dzialajaxy we wla-snym zakresie, osoba, która rzecz wyda, ma prawo niezwlocznie zložyč wnio-sek o sporzaxlzenie i dor?czenie jej postanowienia sadu lub prokurátora o za-twierdzeniu zatrzymania, o czym naležy j 3. pouezyč. Dor?czenie powinno na-sta^pič w terminie 14 dni od zatrzymania rzeczy. § 5. W razie odmowy dobrowolnego wy dania rzeczy možná przeprowadzič jej ode-branie. Przepisy art. 220 § 3 i art. 229 stosuje si? odpowiednio. Art. 218. § 1. Urz?dy, instytucje i podmioty prowadzace dzialalnošč w dziedzinie poczty lub dzialalnošč telekomunikacyjna^ urz?dy čelne oraz instytucje i przedsi?biorstwa transportowe obowiazane sa^ wydač sadowi lub prokurátorawi, na zadanie za-warte w postanowieniu, korespondenej ? i przesylki oraz wykaz pola^czeň tele-komunikacyjnych lub inny ch przekazów informacji, w tym korespondenej i przesylanej poczty elektroniczna^ z uwzgl?dnieniem czasu ich dokonania i in-nych daných zwia^zanych z polaczeniem lub przekazem, niestanowiaxych trešci rozmowy telefonieznej lub innego przekazu informacji, ježeli maja^ znaczenie dla toczaxego si? post?powania. Tylko sad lub prokurátor maj3. prawo je otwie-rač lub zarza^dzič ich otwarcie. § 2. Postanowienie, o którym mowa w § 1, dor?cza si? adresátom korespondenej i oraz abonentowi telefonu lub nadawcy, którego wykaz polaczeň lub innych przekazów informacji zostal wydany. Dor?czenie postanowienia môže byč od-roczone na czas oznaczony, niezb?dny ze wzgl?du na dobro sprawy, lecz nie póžniej niž do czasu prawomocnego zakoňczenia post?powania. § 3. Pozbawiona^ znaczenia dla post?powania karnego korespondenej? i przesylki naležy niezwlocznie zwrócič wlašciwym urz?dom, instytucjom lub przedsi?-biorstwom wymienionym w § 1. Art. 218a. § 1. Urz?dy, instytucje i podmioty prowadzace dzialalnošč telekomunikacyjna^ obowiazane sa^ niezwlocznie zabezpieczyč, na zadanie sadu lub prokurátora zawarte w postanowieniu, na czas okrešlony, nieprzekraczajaxy jednak 90 dni, dane informatyczne przechowywane w urzadzeniach zawierajaxych te dane na nošniku lub w systemie informatycznym. Przepis art. 218 § 2 zdanie drugie stosuje si? odpowiednio. 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu______________________________________________________________________________s. 49/173 § 2. Pozbawione znaczenia dla post?powania karnego dane informatyczne, o ktorých mowa w § 1, naležy niezwlocznie zwolnič spod zabezpieczenia. Art. 218b. Minister Sprawiedliwošci w porozumieniu z ministrem wlašciwym do spraw la^czno-šci, Ministrem Obrony Narodowej oraz ministrem wlašciwym do spraw wewnetrz-nych okrešli, w drodze rozporzadzenia, sposób technicznego przygotowania syste-mów i sieci služaxych do przekazywania informacji - do gromadzenia wykazów po-laczeň telefonicznych i innych przekazów informacji, z uwzgl?dnieniem czasu ich dokonania i innych daných zwia^zanych z polaczeniem lub przekazem, niestanowia^-cych trešci rozmowy telefonicznej lub innego przekazu informacji, a takže spôsoby zabezpieczania daných informatycznych w urza^dzeniach zawierajaxych te dane oraz w systemach i na nošnikach informatycznych, w tym daných przesylanych poczta^ elektroniczna^ maja^c na uwadze koniecznošč zabezpieczenia wykazów pota^czeň telefonicznych i innych przekazów informacji oraz daných informatycznych przed ich útraty, znieksztalceniem lub nieuprawnionym ujawnieniem. Art. 219. § 1. W celu wykrycia lub zatrzymania albo przymusowego doprowadzenia osoby podejrzanej, a takže w celu znalezienia rzeczy mogaxych stanowič dowód w sprawie lub podlegajaxych zajačiu w post?powaniu kárnym, možná dokonač przeszukania pomieszczeň i innych miejsc, ježeli istnieja^ uzasadnione podsta-wy do przypuszczenia, že osoba podejrzana lub wymienione rzeczy tam si? znajduja^. § 2. W celu znalezienia rzeczy wymienionych w § 1 i pod warunkiem okrešlonym w tym przepisie možná tež dokonač przeszukania osoby, jej odziežy i podružných przedmiotów. Art. 220. § 1. Przeszukania môže dokonač prokurátor albo na polecenie sadu lub prokurátora Policja, a w wypadkach wskazanych w ustawie - takže inny organ. § 2. Postanowienie sadu lub prokurátora naležy okazač osobie, u ktorej przeszuka-nie ma byč przeprowadzone. § 3. W wypadkach nie cierpiaxych zwloki, ježeli postanowienie sadu lub prokurátora nie moglo zostač wydane, organ dokonujaxy przeszukania okazuje nakaz kierownika swojej jednostki lub legitymacj? službowa^ a nastejmie zwraca si? niezwlocznie do sadu lub prokurátora o zatwierdzenie przeszukania. Postanowienie sa^du lub prokurátora w przedmiocie zatwierdzenia naležy dorexzyč osobie, u ktorej dokonáno przeszukania, w terminie 7 dni od daty czynnošci na zgloszone do protokolu zadanie tej osoby. O prawie zgloszenia zadania naležy ja^pouczyč. Art. 221. § 1. Przeszukania zamieszkalych pomieszczeň možná dokonač w porze nočnej tyl-ko w wypadkach nie cierpiaxych zwloki; za por? nocna^ uwaža si? czas od go-dziny 22 do godziny 6. § 2. Przeszukanie rozpoczete za dnia možná prowadzič nadal mimo nastania pory nočnej. 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu______________________________________________________________________________s. 50/173 § 3. W porze nočnej možná przeszukač lokale dostupne w tym czasie dla nieokre-šlonej liczby osôb albo sluz3.ce do przechowywania przedmiotów. Art. 222. § 1. Przy rozpocz?ciu przeszukania pomieszczenia lub miejsca zamkni?tego, nale-žaxego do instytucji paňstwowej lub samorzadowej, naležy o zamierzonym przeszukaniu zawiadomič kierownika tej instytucji lub j ego zástupe? albo organ nadrz?dny i dopušcič ich do udzialu w czynnošci. § 2. Przeszukanie pomieszczenia zaj?tego przez wojsko može nastajrič jedynie w obecnošci dowódcy lub osoby przez niego wyznaczonej. Art. 223. Przeszukania osoby i odziežy na niej naležy dokonywač w miar? možnošci za po-šrednictwem osoby tej samej plci. Art. 224. § 1. Osob?, u ktorej ma nastajňč przeszukanie, naležy przed rozpocz?ciem czynnošci zawiadomič ojej celu i wezwač do wydania poszukiwanych przedmiotów. § 2. Podczas przeszukania ma prawo byč obecná osoba wymieniona w § 1 oraz osoba przybrana przez prowadzaxego czynnošč. Ponadto može byč obecná osoba wskazana przez tego, u kogo dokonuje si? przeszukania, ježeli nie unie-možliwia to przeszukania albo nie utrudnia go w istotny sposób. § 3. Ježeli przy przeszukaniu nie ma na miejscu gospodarza lokálu, naležy do przeszukania przywolač przynajmniej jednego dorosí ego domownika lub sajsiada. Art. 225. § 1. Ježeli kierownik instytucji paňstwowej lub samorzadowej albo tež osoba, u ktorej dokonáno zatrzymania rzeczy lub u ktorej przeprowadza si? przeszukanie, ošwiadczy, že wydane lub znalezione przy przeszukaniu pismo lub inny dokument zawiera wiadomošci obj?te tajemnic^ paňstwowa^ službowa^ zawodowa^ lub inna^ chroniona^ ustawa^ albo ma charakter osobisty, organ przeprowadzajaxy czynnošč przekazuje niezwlocznie pismo lub inny dokument bez jego odezyta-nia prokuratorowi lub sa^dowi w opiecz?towanym opakowaniu. § 2. Tryb wskazany w § 1 nie obowiazuje w stosunku do pism lub innych dokumen-tów, które dotyeza^ tajemnicy službowej, zawodowej lub innej chronionej usta-wa^ ježeli ich posiadaczem jest osoba podejrzana o popelnienie przest?pstwa, i do pism lub innych dokumentów o charakterze osobistym, ktorých jest ona posiadaczem, autorem lub adresátem. § 3. Ježeli obroňca lub inna osoba, od ktorej žaxla si? wy dania rzeczy lub u ktorej dokonuje si? przeszukania, ošwiadczy, že wydane lub znalezione w toku przeszukania pisma lub inne dokumenty obejmuja^ okolieznošci zwiazane z wyko-nywaniem funkeji obroňcy, organ dokonujaxy czynnošci pozostawia te dokumenty wymienionej osobie bez zapoznawania si? z ich trešcia^ lub wygladem. Ježeli jednak ošwiadczenie osoby nie b?dacej obroňcy budzi watpliwošci, organ dokonujaxy czynnošci przekazuje te dokumenty z zachowaniem rygorów okrešlonych w § 1 sadowi, który po zapoznaniu si? z dokumentárni zwraca je w calošci lub w cz?šci, z zachowaniem rygorów okrešlonych w § 1, osobie, od ktorej je zabráno, albo wydaje postanowienie o ich zatrzymaniu dla celów po-st?powania. 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu______________________________________________________________________________s. 51/173 § 4. Wydana^ odebraný lub znaleziona^ w toku przeszukania dokumentace psychia-tryczna^ organ przeprowadzajaxy czynnošč przekazuje, z zachowaniem rygo-rów okrešlonych w § 1, sadowi lub prokuratorowi. Art. 226. W kwestii wykorzystania dokumentów zawierajaxych tajemnic? paňstwowa^ služ-bowa^ lub zawodowa^ jako dowodów w post?powaniu kárnym, stosuje si? odpowied-nio zákazy i ograniczenia okrešlone w art. 178-181. Jednakže w post?powaniu przy-gotowawczym o wykorzystaniu, jako dowodów, dokumentów zawierajaxych tajemnic? lekársky decyduje prokurátor. Art. 227. Przeszukanie lub zatrzymanie rzeczy powinno byč dokonané zgodnie z celem tej czynnošci, z zachowaniem umiaru i poszanowania godnošci osôb, ktorých ta czynnošč dotyczy, oraz bez wyrzadzania niepotrzebnych szkód i dolegliwošci. Art. 228. § 1. Przedmioty wydane lub znalezione w czasie przeszukania naležy po dokonaniu ogl?dzin, sporzadzeniu spisu i opisu zabrač albo oddač na przechowanie osobie godnej zaufania z zaznaczeniem obowiazku przedstawienia na každé zadanie organu prowadzaxego post?powanie. § 2. Tak samo naležy postajňč ze znalezionymi w czasie przeszukania przedmiota-mi mogaxymi stanowič dowód innego przest?pstwa, podlegajaxymi przepad-kowi lub ktorých posiadanie jest zabronione. § 3. Osobom zainteresowanym naležy natychmiast wr?czyč pokwitowanie stwier-dzajace, jakie przedmioty i przez kogo zostaly zatrzymane. Art. 229. Protokol zatrzymania rzeczy lub przeszukania powinien, oprócz wymagaň wymie-nionych w art. 148, zawierač oznaczenie sprawy, z która^ zatrzymanie rzeczy lub przeszukanie ma zwiazek, oraz podanie dôkladnej godziny rozpocz?cia i zakoňcze-nia czynnošci, dokladný list? zatrzymanych rzeczy i w miar? potrzeby ich opis, a nadto wskazanie polecenia sadu lub prokurátora. Ježeli polecenie nie zostalo uprzed-nio wydane, zamieszcza si? w protokole wzmiank? o poinformowaniu osoby, u ktorej czynnošč przeprowadzono, že na jej wniosek otrzyma postanowienie w przed-miocie zatwierdzenia czynnošci. Art. 230. § 1. Ježeli zatrzymanie rzeczy lub przeszukanie nastúpilo bez uprzedniego polecenia sadu lub prokurátora, a w ci^gu 7 dni od dnia czynnošci nie nastúpilo jej zatwierdzenie, naležy niezwlocznie zwrócič zatrzymane rzeczy osobie upraw-nionej, chyba že nastúpilo dobrowolne wy danie, a osoba ta nie zložyla wnio-sku, o którym mowa w art. 217 § 4. § 2. Naležy równiež zwrócič osobie uprawnionej zatrzymane rzeczy niezwlocznie po stwierdzeniu ich zb?dnošci dla post?powania karnego. Ježeli wyniknie spór co do wlasnošci rzeczy, a nie ma dostatecznych daných do niezwlocznego roz-strzygni?cia, odsyla si? osoby zainteresowane na drog? procesu cywilnego. 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu______________________________________________________________________________s. 52/173 § 3. Rzeczy, ktorých posiadanie jest zabronione, przekazuje si? wlašciwemu urz?-dowi lub instytucji. Art. 231. § 1. Ježeli powstaje watpliwošč, komu naležy wydač zatrzymana^ rzecz, sad lub prokurátor skladajú do depozytu saxlowego albo oddaj e osobie godnej zaufania až do wyjašnienia uprawnienia do odbioru. Przepisy o likwidacji depozytów i nie odebraných rzeczy stosuje si? odpowiednio. § 2. Przedmioty o wartošci artystycznej lub historycznej oddaje si? na przechowanie wlašciwej instytucji. Art. 232. § 1. Przedmioty ulegajace szybkiemu zniszczeniu lub takie, ktorých przechowywa-nie byloby polaczone z niewspólmiernymi kosztami lub nadmiernymi trudno-šciami albo powodowaloby znaczne obniženie wartošci rzeczy, možná sprze-dač bez przetargu za pošrednictwem odpowiedniej jednostki handlowej, z za-chowaniem przepisów o sprzedažy w drodze egzekucji z ruchomošci. § 2. Uzyskana^ kwot? pieni?žna^przekazuje si? do depozytu saxlowego. §3.0 czasie i warunkach sprzedažy naležy w miar? možnošci zawiadomič oskar-žonego oraz inne zainteresowane osoby. Art. 232a. § 1. Przedmioty i substancje stwarzaj3.ce niebezpieczeňstwo dla žycia lub zdrowia, a w szczególnošci broň, amunicj?, materiály wybuchowe lub latwopalne, materiály radioaktywne, substancje truj3.ce, duszace lub parzace, šrodki odurzajace, substancje psychotropowe lub prekursory, przechowuje si? w miejscu i w sposób zapewniajaxy ich naležyte zabezpieczenie. § 2. Ježeli przechowywanie przedmiotów lub substancji, o ktorých mowa w § 1, byloby polaczone z niewspólmiernymi kosztami lub stanowilo žródlo zagroženia dla bezpieczeňstwa powszechnego, saxl wlašciwy do rozpoznania sprawy na wniosek prokurátora môže zarzadzič ich zniszczenie w calošci lub w cz?šci. § 3. W razie potrzeby przed wydaniem postanowienia zasi?ga si? opinii bieglego. § 4. Minister Sprawiedliwošci, w porozumieniu z Ministrem Obrony Narodowej oraz ministrem wlašciwym do spraw wewn?trznych, okrešli, w drodze rozpo-rzadzenia, szczególowe zásady i miejsce przechowywania przedmiotów i substancji, o ktorých mowa w § 1, oraz warunki i sposób ich zniszczenia, majac na uwadze potrzeb? zapewnienia sprawnošci post?powania i jego koszty. Art. 233. Oddaj ac na przechowanie kraj owe šrodki platni cze lub wartošci dewizowe, organ, przekazujac je, okrešla charakter depozytu i sposób rozporzadzenia oddanými na przechowanie wartošciami. Art. 234. Rozporzadzenia przedmiotem dokonané po jego odebraniu lub zabezpieczeniu S3, bezskuteczne w stosunku do Skarbu Paňstwa. 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu______________________________________________________________________________s. 53/173 Art. 235. Sad dokonuje czynnošci przewidzianych w tym rozdziale w post?powaniu saxlowym, a prokurátor w post?powaniu przygotowawczym, chyba že ustawa stanowi inaczej. (art. 235 niezgodny z Konstytucja^ w zakresie, w jakim nie przewiduje s^dowej kontroli postanowienia prokurátora o przejšciu depozytu na rzecz Skarbu Paňstwa - wyrok TK (Dz.U. z 2004 r. Nr 51, poz. 514) Art. 236. Na postanowienie d0tycz3.ce przeszukania i zatrzymania rzeczy oraz na inne czynnošci przysluguje zažalenie osobom, ktorých prawa zostaly naruszone. Art. 236a. Przepisy rozdzialu niniejszego stosuje si? odpowiednio do dysponenta i užytkownika urza^dzenia zawierajaxego dane informatyczne lub systému informatycznego, w zakresie daných przechowywanych w tym urzadzeniu lub systemie albo na nošniku znajdujaxym si? w j ego dyspozycji lub užytkowaniu, w tym korespondencji przesy-lanej poczta^ elektroniczna^. Rozdzial 26 Kontrola i utrwalanie rozmów Art. 237. § 1. Po wszcz?ciu post?powania sad na wniosek prokurátora môže zarzadzič kontrol? i utrwalanie trešci rozmów telefonicznych w celu wykrycia i uzyskania dowodów dla toczaxego si? post?powania lub zapobieženia popelnieniu nowe-go przest?pstwa. § 2. W wypadkach nie cierpiaxych zwloki kontrol? i utrwalanie rozmów telefonicznych môže zarzadzič prokurátor, który obowia^zany jest zwrócič si? w terminie 3 dni do sadu z wnioskiem o zatwierdzenie postanowienia. Saxl wydaje postanowienie w przedmiocie wniosku w terminie 5 dni na posiedzeniu bez udzialu str on. § 3. Kontrola i utrwalanie trešci rozmów telefonicznych sa^ dopuszczalne tylko wte-dy, gdy toczace si? post?powanie lub uzasadniona obawa popelnienia nowego przest?pstwa dotyczy: 1) zabójstwa, 2) narazenia na niebezpieczeňstwo powszechne lub sprowadzenia katastrofy, 3) handlu ludžmi, 4) uprowadzenia osoby, 5) wymuszania okupu, 6) uprowadzenia statku powietrznego lub wodnego, 7) rozboju, kradziežy rozbójniczej lub wymuszenia rozbójniczego, 8) zamachu na niepodleglošč lub integralnošč paňstwa, 9) zamachu na konstytucyjny ustrój paňstwa lub j ego naczelne organy, albo na jednostk? Sil Zbrojných Rzeczypospolitej Polskiej, 10) szpiegostwa lub ujawnienia tajemnicy paňstwowej, 11) gromadzenia broni, materialów wybuchowych lub radioaktywnych, 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu______________________________________________________________________________s. 54/173 12) falszowania oraz obrotu falszywymi pieni^dzmi, šrodkami lub instrumenta-mi platniczymi albo zbywalnymi dokumentárni uprawniajaxymi do otrzy-mania sumy pieni?žnej, towaru, ladunku albo wygranej rzeczowej albo za-wierajaxymi obowiazek wplaty kapitálu, odsetek, udzialu w zyskach lub stwierdzenie uczestnictwa w spólce, 13) wytwarzania, przetwarzania, obrotu i przemytu šrodków odurzajaxych, pre-kursorów, šrodków zast^pczych lub substancji psychotropowych, 14) zorganizowanej grupy przestejtczej, 15) mienia znacznej wartošci, 16) užycia przemocy lub grožby bezprawnej w zwiazku z postejDOwaniem kárnym, 17) lapownictwa i platnej protékej i, 18) strexzycielstwa, kuplerstwa i sutenerstwa, 19) przestejDStw okrešlonych w rozdziale XVI ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. -Kodeks kárny (Dz.U. Nr 88, poz. 553, z póžn. zm.1') oraz w art. 5-8 Rzym-skiego Statutu Mi^dzynarodowego Trybunalu Karnego, sporzaxlzonego w Rzymie dnia 17 lipca 1998 r. (Dz.U. z 2003 r. Nr 78, poz. 708), zwanego dal ej „Statutem". § 4. Kontrola i utrwalanie trešci rozmów telefonieznych sa^ dopuszczalne w stosun-ku do osoby podej rzanej, oskaržonego oraz w stosunku do pokrzywdzonego lub innej osoby, z która^ môže si? kontaktowač oskaržony albo która môže mieč zwiazek ze sprawcajub z grožaxym przestejDstwem. § 5. Urze^dy, instytucje oraz podmioty prowadzace dzialalnošč w dziedzinie poczty lub dzialalnošč telekomunikacyjna^ obowiazane sa^ umožliwič wykonanie po-stanowienia sadu lub prokurátora w zakresie przeprowadzenia kontroli rozmów telefonieznych oraz zapewnič rejestrowanie faktu przeprowadzenia takiej kontroli. § 6. Prawo odtwarzania zapisów ma sad lub prokurátor, a w wypadkach nie cierpia^-cych zwloki, za zgoda^ sa^du lub prokurátora, takže Policja. § 7. Prawo zapoznawania si? z rejestrem przeprowadzonych kontroli rozmów telefonieznych ma sad, a w post?powaniu przygotowawczym - prokurátor. Art. 238. § 1. Kontrola i utrwalanie rozmów telefonieznych moga^ byč wprowadzone najwy-žej na okres 3 miesiexy, z možliwošcia^ przedluženia, w szczególnie uzasadnio-nym wypadku, na okres najwyžej dalszych 3 miesiexy. § 2. Kontrola powinna byč zakoňczona niezwlocznie po ustaniu przyczyn wymie-nionych w art. 237 § 1-3, najpóžniej jednak z uplywem okresu, na który zostala wprowadzona. § 3. Po zakoňczeniu kontroli saxl zarzaxlza zniszczenie utrwalonych zapisów, ježeli nie maj3. znaczenia dla postejtowania karnego; zniszczenie utrwalonych zapisów nastupuje takže wówczas, gdy sad nie zatwierdzil postanowienia prokurátora, o którym mowa w art. 237 § 2. Zmiany wymienionej ustawy zostary ogloszone w Dz.U. z 1997 r. Nr 128, poz. 840, z 1999 r. Nr 64, poz. 729 i Nr 83, poz. 931, z 2000 r. Nr 48, poz. 548, Nr 93, poz. 1027 i Nr 116, poz. 1216, z 2001 r. Nr 98, poz. 1071, z 2003 r. Nr 111, poz. 1061, Nr 121, poz. 1142, Nr 179, poz. 1750, Nr 199, poz. 1935 i Nr 228, poz. 2255 oraz z 2004 r. Nr 25, poz. 219, Nr 69, poz. 626 i Nr 93, poz. 889. 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu______________________________________________________________________________s. 55/173 Art. 239. Ogloszenie postanowienia o kontroli i utrwalaniu rozmów telefonicznych osobie, ktorej ono dotyczy, môže byč odroczone na czas niezb?dny ze wzgl?du na dobro sprawy, lecz nie póžniej niž do czasu prawomocnego zakoňczenia post?powania. Art. 240. Na postanowienie dotyczace kontroli i utrwalania rozmów telefonicznych przyslugu-je zažal enie. Osoba, ktorej dotyczy postanowienie, môže w zažal eniu domagač si? zbadania zasadnošci oraz legalnošci kontroli i utrwalania rozmów telefonicznych. Zažalenie na postanowienie prokurátora rozpoznaje sad. Art. 241. Przepisy rozdzialu niniejszego stosuje si? odpowiednio do kontroli oraz do utrwalania przy užyciu šrodków technicznych trešci innych rozmów lub przekazów infor-macji, w tym korespondencji przesylanej poczta^ elektroniczna^. Art. 242. Minister Sprawiedliwošci, w porozumieniu z ministrem wlašciwym do spraw I3.cz-nošci, Ministrem Obrony Narodowej oraz ministrem wlašciwym do spraw we-wn?trznych, okrešli, w drodze rozporzadzenia, sposób technicznego przygotowania sieci služaxych do przekazywania informacji, do kontroli rozmów telefonicznych lub innych przekazów informacji dokonywanych z wykorzystaniem tých sieci oraz sposób dokonywania, rejestracji, przechowywania, odtwarzania i niszczenia zapisów z kontrolowanych rozmów telefonicznych oraz trešci innych rozmów lub przekazów informacji, w tym korespondencji przesylanej poczta^ elektroniczna^ majac na uwa-dze koniecznošč wlašciwego zabezpieczenia dokonywanych zapisów przed ich utra-ta^ znieksztalceniem lub nieuprawnionym ujawnieniem. DZIAL VI Srodki przymusu Rozdzial 27 Zatrzymanie Art. 243. § 1. Každý ma prawo ujač osob? na goraxym uczynku przest?pstwa lub w pošcigu podj?tym bezpošrednio po popelnieniu przest?pstwa, ježeli zachodzi obawa ukrycia si? tej osoby lub nie možná ustalič jej tožsamošci. § 2. Osob? uj?ta^ naležy niezwlocznie oddač w r?ce Policji. Art. 244. § 1. Policja ma prawo zatrzymač osob? podejrzana^ ježeli istnieje uzasadnione przypuszczenie, že popelnila ona przest?pstwo, a zachodzi obawa ucieczki lub ukrycia si? tej osoby albo zatarcia šladów przest?pstwa badž tež nie možná ustalič jej tožsamošci. 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu______________________________________________________________________________s. 56/173 § 2. Zatrzymanego naležy natychmiast poinformowač o przyczynach zatrzymania i o przyslugujaxych mu prawach oraz wysluchač go. § 3. Z zatrzymania sporzadza si? protokol, w którym naležy podač imi?, nazwisko i funkcj? dokonujaxego tej czynnošci, imi? i nazwisko osoby zatrzymanej, a w razie niemožnošci ustálenia tožsamošci -jej rysopis oraz dzieň, godzin?, miej-sce i przyczyn? zatrzymania z podáni em o jakie przest?pstwo si? j 3. podej rze-wa. Naležy takže wciajmač do protokolu zložone przez zatrzymanego ošwiad-czenia oraz zaznaczyč udzielenie mu informacji o przyslugujaxych prawach. Odpis protokolu dor?cza si? zatrzymanemu. § 4. Niezwlocznie po zatrzymaniu osoby podejrzanej naležy przystajňč do zebrania niezb?dnych daných, a takže o zatrzymaniu zawiadomič prokurátora. W razie istnienia podstaw, o ktorých mowa w art. 258 § 1-3, naležy wystajňč do prokurátora w sprawie skierowania do saxlu wniosku o tymczasowe aresztowanie. Art. 245. § 1. Zatrzymanemu najego zadanie naležy niezwlocznie umožliwič nawiazanie w dostupnej formie kontaktu z adwokatem, a takže bezpošrednia^ z nim rozmow?; zatrzymuj axy môže zastrzec, že b?dzie przy niej obecný. § 2. Przepisy art. 261 § 1 i 3 stosuje si? odpowiednio, z tym že zawiadomienie nastupuje na zadanie zatrzymanego. Art. 246. § 1. Zatrzymanemu przysluguje zažalenie do sadu. W zažaleniu zatrzymany môže si? domagač zbadania zasadnošci, legalnošci oraz prawidlowošci j ego zatrzymania. § 2. Zažalenie przekazuje si? niezwlocznie sadowi rejonowemu miejsca zatrzymania lub prowadzenia post?powania, który równiež niezwlocznie je rozpoznaje. § 3. W razie uznania bezzasadnošci lub nielegalnošci zatrzymania sad zarzadza na-tychmiastowe zwolnienie zatrzymanego. § 4. W wypadku stwierdzenia bezzasadnošci, nielegalnošci lub nieprawidlowošci zatrzymania sad zawiadamia o tym prokurátora i organ przeložony nad organem, który dokonal zatrzymania. § 5. W razie zbiegu zažaleň na zatrzymanie i tymczasowe aresztowanie možná roz-poznačjela^cznie. Art. 247. § 1. Prokurator môže zarzadzič zatrzymanie i przymusowe doprowadzenie osoby podejrzanej. W tym celu wolno zarzadzič przeszukanie. Przepisy art. 220-222 i 224 stosuje si? odpowiednio. § 2. Do zatrzymania, o którym mowa w § 1, stosuje si? odpowiednio art. 246. § 3. Zarzadzenia dotyczace zatrzymania i przymusowego doprowadzenia žolnierza w czynnej službie wojskowej wykonuja^ wlašciwe organy wojskowe. Art. 248. § 1. Zatrzymanego naležy natychmiast zwolnič, gdy ustanie przyczyna zatrzymania, a takže ježeli w ci^gu 48 godzin od chwili zatrzymania przez uprawniony organ nie zostanie on przekazany do dyspozycji sadu wraz z wnioskiem o zasto- 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu______________________________________________________________________________s. 57/173 sowanie tymczasowego aresztowania; naležy go takže zwolnič na polecenie sadu lub prokurátora. § 2. Zatrzymanego naležy zwolnič, ježeli w ci^gu 24 godzin od przekazania go do dyspozycji saxlu nie dor?czono mu postanowienia o zastosowaniu wobec niego tymczasowego aresztowania. § 3. Ponowne zatrzymanie osoby podejrzanej na podstawie tých samých faktów i dowodów jest niedopuszczalne. Rozdzial 28 Srodki zapobiegawcze Art. 249. § 1. Srodki zapobiegawcze možná stosowač w celu zabezpieczenia prawidlowego toku post?powania, a wyjatkowo takže w celu zapobiegni?cia popelnieniu przez oskaržonego nowego, ci?žkiego przest?pstwa; možná je stosowač tylko wtedy, gdy zebrane dowody wskazuja^na duže prawdopodobieňstwo, že oskar-žony popelnil przest?pstwo. § 2. W post?powaniu przygotowawczym možná stosowač srodki zapobiegawcze tylko wzgl?dem osoby, wobec ktorej wydano postanowienie o przedstawieniu zarzutów. § 3. Przed zastosowaniem šrodka zapobiegawczego sad albo prokurátor stosujaxy šrodek przesluchuje oskaržonego, chyba že jest to niemožliwe z powodu j ego ukrywania si? lub j ego nieobecnošci w kraju. Naležy dopušcič do udzialu w przesluchaniu ustanowionego obroňc?, ježeli si? stawi; zawiadomienie obroňcy o terminie przesluchania nie jest obowiazkowe, chyba že oskaržony o to wnosi, a nie utrudni to przeprowadzenia czynnošci. O terminie przesluchania sad za-wiadamia prokurátora. § 4. Srodki zapobiegawcze moga^ byč stosowane až do chwili rozpocz?cia wykona-nia kary. Przepis niniejszy stosuje si? do tymczasowego aresztowania tylko w razie orzeczenia kary pozbawienia wolnošci. § 5. Prokurator i obroňca maj 3. prawo wziač udzial w posiedzeniu sadu dotyczaxym przedluženia stosowania tymczasowego aresztowania oraz rozpoznania zažale-nia na zastosowanie lub przedluženie tego šrodka zapobiegawczego. Niesta-wiennictwo obroňcy lub prokurátora naležycie zawiadomionych o terminie nie tamuje rozpoznania sprawy. Art. 250. § 1. Tymczasowe aresztowanie môže nastajňč tylko na mocy postanowienia sa^du. § 2. Tymczasowe aresztowanie stosuje w post?powaniu przygotowawczym na wniosek prokurátora sad rejonowy, w którego okr?gu prowadzi si? post?powa-nie, a w wypadkach nie cierpiaxych zwloki takže inny sad rejonowy. Po wnie-sieniu aktu oskarženia tymczasowe aresztowanie stosuje sad, przed którym sprawa si? toczy. § 3. Prokurator, przesylaja^c wraz z aktami sprawy wniosek, o którym mowa w § 2, zarzadza jednoczešnie doprowadzenie podejrzanego do sadu. § 4. Inne srodki zapobiegawcze stosuje sad, a w post?powaniu przygotowawczym takže prokurátor. 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu______________________________________________________________________________s. 58/173 Art. 251. § 1. W postanowieniu o zastosowaniu šrodka zapobiegawczego naležy wymienič osob?, zarzucany jej czyn, j ego kwalifikacj? prawna^ oraz podstaw? prawna^ za-stosowania tego šrodka. § 2. W postanowieniu o zastosowaniu tymczasowego aresztowania naležy okrešlič czas j ego trwania, a ponadto oznaczyč termin, do którego aresztowanie ma trwač. Obowiazek každorazowego oznaczenia terminu stosowania tymczasowego aresztowania trwa do uprawomocnienia si? orzeczenia koňczaxego po-st?powanie. W przedmiocie tymczasowego aresztowania po wydaniu orzeczenia koňczaxego post?powanie orzeka sa^d, który wydal to orzeczenie, a w razie przekazania sprawy do drugiej instancji - sad odwolawczy. § 3. Uzasadnienie postanowienia o zastosowaniu šrodka zapobiegawczego powinno zawierač przedstawienie dowodów šwiadczaxych o popelnieniu przez oskaržo-nego przest?pstwa oraz przytoczenie okolicznošci wskazujaxych na istnienie podstawy i koniecznošč zastosowania šrodka zapobiegawczego. W wypadku tymczasowego aresztowania naležy ponadto wyjašnič, dlaczego nie uznáno za wystarczajace zastosowanie innego šrodka zapobiegawczego. Art. 252. § 1. Na postanowienie w przedmiocie šrodka zapobiegawczego przysluguje zažale-nie na zásadách ogólnych, z wyjatidem, o którym mowa w § 2. § 2. Na postanowienie prokurátora w przedmiocie šrodka zapobiegawczego zažale-nie przysluguje do sa^du rejonowego, w którego okr?gu prowadzi si? post?po-wanie. § 3. Zažalenie na postanowienie w przedmiocie šrodka zapobiegawczego sad roz-poznaje niezwlocznie. Art. 253. § 1. Srodek zapobiegawczy naležy niezwlocznie uchylič lub zmienič, ježeli ustana^ przyczyny, wskutek ktorých zostal on zastosowany, lub powstana^ przyczyny uzasadniajace j ego uchylenie albo zmian?. § 2. Zastosowany przez sa^d šrodek zapobiegawczy môže byč w post?powaniu przygotowawczym uchylony lub zmieniony na lagodniejszy równiež przez prokurátora. § 3. Sa^d lub prokurátor niezwlocznie zawiadamia pokrzywdzonego, j ego przedsta-wiciela ustawowego lub osob?, pod ktorej stala^ piecza^ pokrzywdzony pozosta-je, o uchyleniu, nieprzedluženiu lub zmianie tymczasowego aresztowania na inny šrodek zapobiegawczy, chyba že pokrzywdzony ošwiadczy, iž z takiego uprawnienia rezygnuje. Art. 254. § 1. Oskaržony môže skladač w každým czasie wniosek o uchylenie lub zmian? šrodka zapobiegawczego; w przedmiocie wniosku rozstrzyga, najpóžniej w ci^gu 3 dni, prokurátor, a po wniesieniu aktu oskarženia do sadu - sad, przed którym sprawa si? toczy. § 2. Na postanowienie w przedmiocie wniosku oskaržonemu zažal enie przysluguje tylko wtedy, gdy wniosek zostal zložony po uplywie co naj mni ej 3 miesi?cy od dnia wydania postanowienia w przedmiocie tymczasowego aresztowania doty-czaxego tego samego oskaržonego. 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu______________________________________________________________________________s. 59/173 § 3. Zažalenie na postanowienie sadu rozpoznaje ten sam sad w skladzie trzech s?-dziów. Art. 255. Zawieszenie post?powania nie stoi na przeszkodzie orzekaniu co do šrodków zapobiegawczych. Art. 256. Nadzór nad prawidlowošcia^ zatrzymania i wykonania šrodków zapobiegawczych sprawuje sad, a w post?powaniu przygotowawczym - takže prokurátor. Art. 257. § 1. Tymczasowego aresztowania nie stosuje si?, ježeli wystarczajaxy jest inny šro-dek zapobiegawczy. § 2. Stosujac tymczasowe aresztowanie sad môže zastrzec, že šrodek ten ulegnie zmianie z chwila^ zloženia, nie póžniej niž w wyznaczonym terminie, okrešlo-nego por?czenia majajkowego. Art. 258. § 1. Tymczasowe aresztowanie môže nastajric, ježeli: 1) zachodzi uzasadniona obawa ucieczki lub ukrywania si? oskaržonego, zwlaszcza wtedy, gdy nie možná ustalič jego tožsamošci albo nie ma on w kraju stal ego mi ej sea pobytu, 2) zachodzi uzasadniona obawa, že oskaržony b?dzie naklanial do skladania falszywych zeznaň lub wyjašnieň albo w inny bezprawny sposób utrudnial post?powanie kárne. § 2. Ježeli oskaržonemu zarzuca si? popelnienie zbrodni lub wyst?pku zagrožonego kara^ pozbawienia wolnošci, ktorej górna granica wynosi co najmniej 8 lat, albo gdy sad pierwszej instaneji skazal go na kar? pozbawienia wolnošci nie nižsza^ niž 3 lata, potrzeba zastosowania tymczasowego aresztowania w celu zabez-pieczenia prawidlowego toku post?powania môže byč uzasadniona grožaxa^ oskaržonemu surowa^ kara^. § 3. Tymczasowe aresztowanie môže wyjatkowo nastajric takže wtedy, gdy zachodzi uzasadniona obawa, že oskaržony, ktorému zarzucono popelnienie zbrodni lub umyšlnego wyst?pku, popelni przest?pstwo przeciwko žyciu, zdrowiu lub bezpieczeňstwu powszechnemu, a zwlaszcza gdy popelnieniem takiego prze-st?pstwa grozil. § 4. Przepisy § 1-3 stosuje si? odpowiednio do pozostalých šrodków zapobiegawczych. Art. 259. § 1. Ježeli szczególne wzgl?dy nie stojatému na przeszkodzie, naležy odstúpi č od tymczasowego aresztowania, zwlaszcza gdy pozbawienie oskaržonego wolnošci: 1) spowodowaloby dla jego žycia lub zdrowia powažne niebezpieczeňstwo, 2) poci^galoby wyjatkowo ci?žkie skutki dla oskaržonego lub jego najbližszej rodziny. 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu______________________________________________________________________________s. 60/173 § 2. Tymczasowego aresztowania nie stosuje si?, gdy na podstawie okolicznošci sprawy možná przewidywač, že sad orzeknie w stosunku do oskaržonego kar? pozbawienia wolnošci z warunkowym zawieszeniem jej wykonania lub kar? lagodniejsza^ albo že okres tymczasowego aresztowania przekroczy przewidy-wany wymiar kary pozbawienia wolnošci bez warunkowego zawieszenia. § 3. Tymczasowe aresztowanie nie može byč stosowane, ježeli przest?pstwo zagro-žone jest kara^ pozbawienia wolnošci nie przekraczajaxa^roku. § 4. Ograniczenia przewidziane w § 2 i 3 nie maj3. zastosowania, gdy oskaržony ukrywa si?, uporczywie nie stawia si? na wezwania lub w inny bezprawny spôsob utrudnia post?powanie albo nie možná ustalič jego tožsamošci. Art. 260. Ježeli stan zdrowia oskaržonego tego wymaga, tymczasowe aresztowanie može byč wykonywane tylko w postaci umieszczenia w odpowiednim zakladzie leczniczym. Art. 261. § 1. O zastosowaniu tymczasowego aresztowania sad jest obowia^zany bezzwlocz-nie zawiadomič osob? najbližsza^ dla oskaržonego; može to byč osoba wskaza-na przez oskaržonego. § 2. Na wniosek oskaržonego možná równiež zawiadomič inna^ osob? zamiast lub obok osoby wskazanej w § 1. §3.0 zastosowaniu tymczasowego aresztowania sa^d jest obowia^zany niezwlocznie zawiadomič pracodawc?, szkol? lub uczelni?, a w stosunku do žolnierza -jego dowódc?. Art. 262. § 1. Sad stosujaxy tymczasowe aresztowanie ma obowiazek: 1) zawiadomienia o tym sadu opiekuňczego, ježeli zachodzi potrzeba zapew-nienia opieki nad dziečmi aresztowanego, 2) zawiadomienia organu opieki spolecznej, ježeli zachodzi potrzeba roztocze-nia opieki nad osoba^ niedol?žna^ lub chora^ która^ aresztowany si? opiekowal, 3) przedsi?wzi?cia czynnošci niezb?dnych do ochrony mienia i mieszkania aresztowanego. § 2. O poczynionych wystajňeniach i wydanych zarzadzeniach naležy powiadomič tymczasowo aresztowanego. Art. 263. § 1. W post?powaniu przygotowawczym sad, stosujac tymczasowe aresztowanie, oznacza jego termin na okres nie dlužszy niž 3 miesiace. § 2. Ježeli ze wzgl?du na szczególne okolicznošci sprawy nie možná bylo ukoňczyč post?powania przygotowawczego w terminie okrešlonym w § 1, na wniosek prokurátora, sa^d pierwszej instancji wlašciwy do rozpoznania sprawy, gdy zachodzi tego potrzeba, može przedlužyč tymczasowe aresztowanie na okres, który lacznie nie može przekroczyč 12 miesi?cy. § 3. Laxzny okres stosowania tymczasowego aresztowania do chwili wydania pierwszego wyroku przez sad pierwszej instancji nie može przekroczyč 2 lat. § 4. Przedluženia stosowania tymczasowego aresztowania na okres oznaczony, przekraczajaxy terminy okrešlone w § 2 i 3, može dokonač sad apelacyjny, w 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu______________________________________________________________________________s. 61/173 którego okr?gu prowadzi si? post?powanie, na wniosek sadu, przed którym sprawa si? toczy, a w post?powaniu przygotowawczym na wniosek wlašciwe-go prokurátora apelacyjnego - ježeli koniecznošč taká powstaje w zwiazku z zawieszeniem post?powania karnego, przedlužajaxa^ si? obserwacja^ psychia-tryczna^ oskaržonego, przedlužajaxym si? opracowywaniem opinii bieglego, wykonywaniem czynnošci dowodowych w sprawie o szczególnej zawilošci lub poza granicami kraju, celowym przewlekaniem post?powania przez oskaržonego, a takže z powodu innych istotnych przeszkód, ktorých usuni?cie bylo niemožliwe. § 5. Na postanowienie sadu apelacyjnego wydane na podstawie § 4 przysluguje zažal enie do sadu apelacyjnego orzekajaxego w skladzie trzech s?dziów. § 6. Z wnioskiem o przedluženie okresu tymczasowego aresztowania naležy wysta^-pič, z jednoczesnym przeslaniem wlašciwemu sadowi akt sprawy, nie póžniej niž 14 dni przed uplywem dotychczas okrešlonego terminu stosowania tego šrodka. § 7. Ježeli zachodzi potrzeba stosowania tymczasowego aresztowania po wydaniu pierwszego wyroku przez sad pierwszej instancji, každorazowe j ego przedluženie môže nast?powač na okres nie dlužszy niž 6 miesi?cy. Art. 264. § 1. W razie uniewinnienia oskaržonego, umorzenia lub warunkowego umorzenia post?powania, warunkowego zawieszenia wykonania kary, wymierzenia kary pozbawienia wolnošci odpowiadajacej co najwyžej okresowi tymczasowego aresztowania, skazania na kar? lagodniejsza^ niž pozbawienie wolnošci albo w razie odstajňenia od wymierzenia kary, zarzaxlza si? niezwloczne zwolnienie tymczasowo aresztowanego, ježeli nie jest on pozbawiony wolnošci w innej sprawie. § 2. W razie skazania oskaržonego tymczasowo aresztowanego na kar? inna^ niž wymieniona w § 1, sad, po wysluchaniu obecných stron, wydaje postanowienie co do dalszego stosowania aresztu. § 3. Ježeli umorzenie post?powania nast?puje z powodu niepoczytalnošci oskaržonego, možná utrzymač tymczasowe aresztowanie do czasu rozpocz?cia wyko-nywania šrodka zabezpieczajaxego. Art. 265. Okres tymczasowego aresztowania liczy si? od dnia zatrzymania. Art. 266. § 1. Por?czenie majaticowe w postaci pieni?dzy, papierów wartošciowych, zastawu lub hipoteki môže zložyč oskaržony albo inna osoba. § 2. Wysokošč, rodzaj i warunki por?czenia majajkowego, a w szczególnošci ter-min zloženia przedmiotu por?czenia, naležy okrešlič w postanowieniu, majac na wzgl?dzie sytuacj? materiálny oskaržonego i skladaj axego por?czenie ma-jajkowe, wysokošč wyrzadzonej szkody oraz charakter popelnionego czynu. Art. 267. Osob? skladaj axa^ por?czenie majatkowe zawiadamia si? o každorazowym wezwaniu oskaržonego do stawiennictwa; do osoby skladaj acej por?czenie majatkowe za oskaržonego stosuje si? odpowiednio art. 138 i 139 § 1. 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu______________________________________________________________________________s. 62/173 Art. 268. § 1. Stanowiace przedmiot por?czenia wartošci majatkowe lub zobowiazania ulega-ja^przepadkowi albo šciajmi?ciu w razie ucieczki lub ukrycia si? oskaržonego. W wypadku utrudniania w inny sposób post?powania karnego možná orzec przepadek lub šciajmi?cie tých wartošci. § 2. O trešci § 1 oraz art. 269 naležy uprzedzič osob? skladajaxa^ por?czenie majat-kowe. Art. 269. § 1. Ulegajace przepadkowi przedmioty por?czenia lub šciajmi?te sumy por?czenia majatkowego przekazuje si? lub przelewa na rzecz Skarbu Paňstwa; pokrzyw-dzony ma wówczas pierwszeňstwo zaspokojenia na nich swoich roszczeň wy-nikajaxych z przest?pstwa, ježeli w inny sposób nie možná uzyskač naprawie-nia szkody. § 2. Z chwila^ ustania por?czenia majajkowego przedmiot por?czenia zwraca si?, a sum? por?czenia zwalnia si?, pod tym jednak warunkiem, že w razie prawo-mocnego skazania oskaržonego na kar? pozbawienia wolnošci nast?puje to z chwila^ rozpocz?cia odbywania przez niego kary. W razie niezgloszenia si? na wezwanie do odbycia kary stosuje si? art. 268 § 1. § 3. Cofni?cie por?czenia majajkowego staje si? skuteczne dopiero z chwila^ przyj?-cia nowego por?czenia majajkowego, zastosowania innego šrodka zapobie-gawczego lub odstavenia od stosowania tego šrodka. § 4. Przepisy § 2 i 3 nie dotycza^ cofni?cia por?czenia majajkowego i zwrotu przed-miotów, ježeli juž zapadlo postanowienie o j ego przepadku lub o šci^gni?ciu sumy por?czenia. Art. 270. §1.0 przepadku przedmiotu por?czenia lub šciajmi?ciu sumy por?czenia orzeka z urz?du sa^d, przed którym post?powanie si? toczy, a w post?powaniu przygo-towawczym na wniosek prokurátora - saxl wlašciwy do rozpoznania sprawy. § 2. Oskaržony, por?czajaxy i prokurátor maja^ prawo wziač udzial w posiedzeniu saxlowym lub zložyč wyjašnienia na pišmie. Oskaržonego pozbawionego wolnošci sprowadza si? na posiedzenie, ježeli prezes sadu lub sad uzná to za po-trzebne. § 3. Na postanowienie okrešlone w § 1 przysluguje zažalenie. Art. 271. § 1. Od pracodawcy, u którego oskaržony jest zatrudniony, od kierownictwa szkoly lub uczelni, ktorých oskaržony jest uczniem lub studentem, od zespolu, w którym oskaržony pracuje lub uczy si?, albo od organizacji spolecznej, ktorej oskaržony jest czlonkiem, možná, na ich wniosek, przyjač por?czenie, že oskaržony stawi si? na každé wezwanie i nie b?dzie w sposób bezprawny utrudnial post?powania; ježeli oskaržony jest žolnierzem, možná przyjač por?-czenie od zespolu žolnierskiego, zgloszone za pošrednictwem wlašciwego do-wódcy. § 2. Do wniosku o przyj?cie por?czenia zespól lub organizacja spoleczna dolacza wyci^g z protokolu zawierajaxego uchwal? o podj?ciu si? por?czenia. 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu______________________________________________________________________________s. 63/173 § 3. We wniosku o przyj?cie por?czenia naležy wskazač osob?, która ma wykony-wač obowiazki por?czajaxego; osoba ta skladá ošwiadczenie o przyj?ciu tých obowiazków. Art. 272. Por?czenie, že oskaržony stawi si? na každé wezwanie i nie b?dzie w sposób bezprawny utrudnial post?powania, možná takže przyjač od osoby godnej zaufania. Przepis art. 275 § 2 stosuje si? odpowiednio. Art. 273. § 1. Przy odbieraniu por?czenia zawiadamia si? udzielajaxego por?czenie lub wy-konujaxego obowiazki por?czajaxego o trešci zarzutu stawianego oskaržonemu oraz o obowiazkach wynikajaxych z por?czenia i skutkách ich niedotrzymania. § 2. Por?czajaxy jest obowia^zany niezwlocznie powiadomič sa^d lub prokurátora o wiadomych mu poczynaniach oskaržonego, zmierzajaxych do uchylenia si? od obowiazku stawienia si? na wezwanie lub do utrudniania w inny bezprawny sposób post?powania. Art. 274. Ježeli mimo por?czenia oskaržony nie stawi si? na wezwanie lub w inny bezprawny sposób b?dzie utrudnial post?powanie, organ stosujaxy šrodek zapobiegawczy za-wiadomi o tym udzielajaxego por?czenia, a ponadto môže zawiadomič bezpošred-niego przeložonego osoby, która zložyla por?czenie, i organizacj? spoleczna^ do ktorej naležy, a takže statutowy organ nadrz?dny nad por?czajaxa^ organizacj a^ spo-leczna^ ježeli zostanie stwierdzone zaniedbanie obowiazków wynikajaxych z por?-czenia. Przed zawiadomieniem naležy osob?, która zložyla por?czenie, wezwač w celu zloženia wyjašnieň. Art. 275. § 1. Tytulem šrodka zapobiegawczego možná oddač oskaržonego pod dozor Policji, a oskaržonego žolnierza - pod dozor przeložonego wojskowego. § 2. Oddaný pod dozor ma obowiazek stosowania si? do wymagaň zawartych w po-stanowieniu sa^du lub prokurátora. Obowiazek ten môže polegač na zakazie opuszczania okrešlonego miejsca pobytu, zglaszaniu si? do organu dozoruj a^-cego w okrešlonych odst?pach czasu, zawiadamianiu go o zamierzonym wy-ježdzie oraz o terminie powrotu, a takže na inny ch ograniczeniach jego swobo-dy, niezb?dnych do wykonywania dozoru. Art. 276. Tytulem šrodka zapobiegawczego možná zawiesič oskaržonego w czynnošciach službowych lub w wykonywaniu zawodu albo nakazač powstrzymanie si? od okre-šlonej dzialalnošci lub od prowadzenia okrešlonego rodzaju pojazdów. Art. 277. § 1. W razie uzasadnionej obawy ucieczki možná zastosowač w charakterze šrodka zapobiegawczego zákaz opuszczania przez oskaržonego kraju, który môže byč polaxzony z zatrzymaniem mu paszportu lub innego dokumentu uprawniajace-go do przekroczenia granicy albo z zákazem wydania takiego dokumentu. 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu______________________________________________________________________________s. 64/173 § 2. Do czasu wydania postanowienia w przedmiocie, o którym mowa w § 1, organ prowadzaxy post?powanie môže zatrzymač dokument, jednakže na czas nie dlužszy niž 7 dni. Do odebrania dokumentów stosuje si? odpowiednio przepisy rozdzialu 25. Rozdzial 29 Poszukiwanie oskaržonego i list goňczy Art. 278. Ježeli miejsce pobytu oskaržonego lub osoby podejrzanej nie jest znane, zarzadza si? j ego poszukiwanie. Przepis art. 247 stosuje si? odpowiednio. Art. 279. § 1. Ježeli oskaržony, w stosunku do którego wydano postanowienie o tymczaso-wym aresztowaniu, ukrywa si?, sad lub prokurátor môže wydač postanowienie o poszukiwaniu go listem goňczym. § 2. Ježeli postanowienie o tymczasowym aresztowaniu nie bylo wydane, možná postanowienie takie wydač bez wzgl?du na to, czy nastúpilo przesluchanie podej rzanego. Art. 280. § 1. W lišcie goňczym podaj e si?: 1) sad lub prokurátora, który wydal postanowienie o poszukiwaniu listem goňczym, 2) dane o osobie, które moga^ ulatwič jej poszukiwanie, a przede wszystkim personalia, rysopis, znaki szczególne, miejsce zamieszkania i pracy, z dola^-czeniem w miar? možliwošci fotografii poszukiwanego, 3) informacj? o trešci zarzutu postawionego oskaržonemu oraz o postanowie-niu o j ego tymczasowym aresztowaniu albo o zapadlým wyroku, 4) wezwanie každego, kto zna miejsce pobytu poszukiwanego, do zawiado-mienia o tym najbližszej jednostki Policji, prokurátora lub sadu, 5) ostrzeženie o odpowiedzialnošci kárnej za ukrywanie poszukiwanego lub dopomaganie mu w ucieczce. § 2. W lišcie goňczym možná wyznaczyč nagrod? za uj?cie lub przyczynienie si? do uj?cia poszukiwanego, a takže udzielič zapewnienia o utrzymaniu tajemnicy co do osoby informuj acej. § 3. List goňczy rozpowszechnia si?, zaležnie od potrzeby, przez rozeslanie, roz-plakatowanie lub opublikowanie, w szczególnošci za pomoci prasy, radia i te-lewizji. Rozdzial 30 List želazny Art. 281. Ježeli oskaržony przebywajaxy za granica^ zložy ošwiadczenie, že stawi si? do sadu lub do prokurátora w oznaczonym terminie pod warunkiem odpowiadania z wolnej stopy, wlašciwy miejscowo saxl okr?gowy môže wydač oskaržonemu list želazny. 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu______________________________________________________________________________s. 65/173 Art. 282. § 1. List želazny zapewnia oskaržonemu pozostawanie na wolnošci až do prawo-mocnego ukoňczenia post?powania, ježeli oskaržony: 1) b?dzie si? stawial w oznaczonym terminie na wezwanie sadu, a w post?po-waniu przygotowawczym - takže na wezwanie prokurátora, 2) nie b?dzie si? wydalal bez pozwolenia sadu z obranego miejsca pobytu w kraju, 3) nie b?dzie naklanial do falszywych zeznaň lub wyjašnieň albo w inny bez-prawny sposób staral si? utrudniač post?powanie karne. § 2. W razie nie usprawiedliwionego niestawienia si? oskaržonego na wezwanie lub naruszenia innych warunków wymienionych w § 1, wlašciwy miejscowo sad okr?gowy orzeka o odwolaniu listu želaznego. Art. 283. § 1. Wydanie listu želaznego možná uzaležnič od zloženia por?czenia majatkowe-go. § 2. W razie odwolania listu želaznego z powodu naruszenia warunków wymienionych w art. 282 § 1, wartošci majatkowe udzielone z tytulu por?czenia ulegaja^ przepadkowi lub šciajmi?ciu; orzeka o tym sad wymieniony w art. 282 § 2. Art. 284. § 1. Postanowienia przewidziane w niniejszym rozdziale sad wydaje jednoosobowo. § 2. Na postanowienia saxlu wydane w trybie art. 282 § 2 i art. 283 § 2 przysluguje zažalenie. Rozdzial 31 Kary porzadkowe Art. 285. § 1. Na šwiadka, bieglego, tlumacza lub specjalist?, który bez usprawiedliwienia nie stawil si? na wezwanie organu prowadzaxego post?powanie albo bez ze-zwolenia tego organu wydalil si? z miejsca czynnošci przed jej zakoňczeniem, možná naložyč kar? pieni?žna^ w wysokošci do 3000 zlotých. § 2. W wypadkach okrešlonych w § 1 možná ponadto zarzaxlzič zatrzymanie i przymusowe doprowadzenie šwiadka. Zatrzymanie i przymusowe doprowa-dzenie bieglego, tlumacza i specjalisty stosuje si? tylko wyjaticowo. W stosun-ku do žolnierza stosuje si? art. 247 § 3. Art. 286. Kar? pieni?žna^ naležy uchylič, ježeli ukarany dostatecznie usprawiedliwi swe nie-stawiennictwo lub samowolne oddalenie si?. Usprawiedliwienie može nastajric w ci^gu tygodnia od daty dor?czenia postanowienia wymierzajaxego kar? pieni?žna^. Art. 287. § 1. Przepis art. 285 § 1 stosuje si? odpowiednio do osoby, która bezpodstawnie uchyla si? od zloženia zeznania, wykonania czynnošci bieglego, tlumacza lub 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu______________________________________________________________________________s. 66/173 specjalisty, zloženia przyrzeczenia, wydania przedmiotu, dopelnienia obo-wiazków por?czyciela albo spelnienia innego cia^žaxego na niej obowiazku w toku post?powania. § 2. W razie uporczywego uchylania si? od zloženia zeznania, wykonania czynnošci bieglego, tlumacza lub specjalisty oraz wy dania przedmiotu možná zastoso-wač, niezaležnie od kary pieni?žnej, aresztowanie na czas nie przekraczajaxy 30 dni. § 3. Aresztowanie naležy uchylič, ježeli osoba aresztowana spelni obowiazek albo post?powanie przygotowawcze lub post?powanie w danej instancji ukoňczono. § 4. Przepisów § 1 i 2 nie stosuje si? do stron, ich obroňców i pelnomocników, a w zakresie kary za niedopelnienie obowiazku wydania rzeczy - takže do osôb, które moga^ si? uchylič od zloženia zeznaň. Art. 288. § 1. W razie uchybienia przez žolnierza w czynnej službie obowiazkom okrešlonym w art. 285 § 1 i art. 287 sad lub prokurátor wyst?puje do dowódcy jednostki wojskowej, w ktorej žolnierz ten pelni služb?, o pociajmi?cie go do odpowie-dzialnošci dyscyplinarnej. § 2. Przepis § 1 stosuje si? chočby za uchybienie, którego dopušcil si? žolnierz przed wstaj)ieniem do wojska, byla mu poprzednio wymierzona kára porzad-kowa, lecz nie zostala do tego czasu wykonana. Art. 289. § 1. Osob?, która przez niewykonanie obowiazków wymienionych w art. 285 § 1 i art. 287 § 1 spowodowala dodatkowe koszty post?powania, možná obciažyč tými kosztami; dopuszczalne jest obciaženie kosztami kilku osôb solidarnie. Žolnierza odbywajaxego zasadnicza^ služb? wojskowa^ oraz pelniaxego služb? w charakterze kandydata na žolnierza zawodowego nie obciaža si? tými kosztami. § 2. W razie uchylenia kary porzadkowej ustaje równiež obowiazek pokrycia kosz-tów post?powania. Art. 290. § 1. Postanowienia przewidziane w niniejszym rozdziale wydaje sa^d, a w post?po-waniu przygotowawczym takže prokurátor. Aresztowanie, o którym mowa w art. 287 § 2, w post?powaniu przygotowawczym stosuje na wniosek prokurátora sad rejonowy, w którego okr?gu prowadzi si? post?powanie. § 2. Na postanowienia i zarzadzenia przewidziane w niniejszym rozdziale przyslu-guje zažalenie; na zarzadzenie prokurátora, o którym mowa w art. 285 § 2, zažal enie przysluguje do sadu rejonowego, w którego okr?gu prowadzi si? post?-powanie. § 3. Zloženie zažalenia wstrzymuje wykonanie postanowienia o aresztowaniu. 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu______________________________________________________________________________s. 67/173 Rozdzial 32 Zabezpieczenie majatkowe Art. 291. § 1. W razie popelnienia przest?pstwa, za które možná orzec grzywn?, przepadek, nawia^zk? lub šwiadczenie pieni?žne albo naložyč obowiazek naprawienia szkody lub zadoščuczynienia za doznaný krzywd?, môže z urz?du nasta^pič zabezpieczenie wykonania orzeczenia na mieniu oskaržonego. § 2. W razie popelnienia przest?pstwa przeciwko mieniu lub wyrza^dzenia przest?p-stwem szkody w mieniu, môže z urz?du nastajňč zabezpieczenie roszczeň o naprawienie szkody. Art. 292. § 1. Zabezpieczenie nastupuje w sposób wskazany w Kodeksie post?powania cy-wilnego. § 2. Zabezpieczenie grožaxego przepadku nastupuje przez zajačie ruchomošci, wie-rzytelnošci i innych praw majajkowych oraz przez ustanowienie zákazu zby-wania i obciažania nieruchomošci. Zákaz ten podlega ujawnieniu w ksi?dze wieczystej, a w jej braku, w zbiorze zložonych dokumentów. W miar? potrze-by môže byč ustanowiony zarzad nieruchomošci lub przedsi?biorstwa oskaržonego. Art. 293. § 1. Postanowienie o zabezpieczeniu wydaje sa^d, a w post?powaniu przygotowaw-czym prokurátor. W postanowieniu okrešla si? zakres i sposób zabezpieczenia. § 2. Na postanowienie co do zabezpieczenia przysluguje zažalenie. Zažal enie na postanowienie prokurátora o zabezpieczeniu rozpoznaje sad rejonowy, w któ-rego okr?gu prowadzi si? post?powanie. Art. 294. § 1. Zabezpieczenie upadá, gdy nie zostane prawomocnie orzeczone: grzywna, przepadek, nawiazka, šwiadczenie pieni?žne lub nie zostanie naložony obowiazek naprawienia szkody lub zadoščuczynienia za doznaný krzywd? ani nie zostane zasa^dzone roszczenia o naprawienie szkody, a powództwo o te rosz-czenia nie zostanie wytoczone przed uplywem 3 miesi?cy od daty uprawomoc-nienia si? orzeczenia. § 2. W razie wytoczenia powództwa w terminie wskazanym w § 1 zabezpieczenie pozostaje w mocy, ježeli w post?powaniu cywilnym sad nie orzeknie inaczej. Art. 295. § 1. W razie popelnienia przest?pstwa, o którym mowa w art. 291, Policja môže do-konač tymczasowego zajačia mienia ruchom ego osoby podej rzanej, ježeli za-chodzi obawa usuniexia tego mienia. § 2. Przepisy art. 217-235 stosuje si? odpowiednio. § 3. Tymczasowe zaj?cie nie môže dotyczyč przedmiotów, które nie podlegaja^ eg-zekucji. 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu______________________________________________________________________________s. 68/173 § 4. Tymczasowe zajačie upadá, ježeli w ci^gu 7 dni od daty jego dokonania nie zostanie wydane postanowienie o zabezpieczeniu majajkowym. Art. 296. (uchylony). DZIAL VII Postgpowanie przygotowawcze Rozdzial 33 Przepisy ogólne Art. 297. § 1. Cel em postejtowaniaprzygotowawczegojest: 1) ustálenie, czy zostal popelniony czyn zabroniony i czy stanowi on przestej)-stwo, 2) wykrycie i w razie potrzeby uj^cie sprawcy, 3) zebranie daných stosownie do art. 213 i 214, 4) wyjašnienie okolicznošci sprawy, w tym ustálenie osob pokrzywdzonych i rozmiarów szkody, 5) zebranie, zabezpieczenie i w niezb^dnym zakresie utrwalenie dowodów dla sadu. § 2. W postejDOwaniu przygotowawczym naležy dažyč takže do wyjašnienia okolicznošci, które sprzyjaly popelnieniu czynu. Art. 298. § 1. Postejtowanie przygotowawcze prowadzi prokurátor a w zakresie przewidzia-nym w ustawie - Policja. W wypadkach przewidzianych w ustawie uprawnie-niaPolicji przyslugujajnnym organom. § 2. Okrešlone w ustawie czynnošci w post^powaniu przygotowawczym przepro-wadza sa^d. Art. 299. § 1. W postepowaniu przygotowawczym pokrzywdzony i podejrzany sa^ stronami. § 2. W wypadkach wskazanych w ustawie okrešlone uprawnienia przysluguja^ rów-niež osobom nie bevdaxym stronami. § 3. W czynnošciach saxlowych w post^powaniu przygotowawczym prokuratorowi przysluguja^ prawa str ony. Art. 300. Przed pierwszym przesluchaniem naležy pouczyč podej rzanego o jego uprawnie-niach: do skladania wyjašnieň, do odmowy skladania wyjašnieň lub odmowy odpo-wiedzi na pýtania, do skladania wniosków o dokonanie czynnošci šledztwa lub do-chodzenia, do korzystania z pomocy obroňcy, do koňcowego zaznajomienia z mate-rialami postejtowania, jak równiež o uprawnieniu okrešlonym w art. 301 oraz o obo-wiazkach i konsekwencjach wskazanych w art. 74, 75, 138 i 139. Pouczenie to naležy wrexzyč podejrzanemu na pišmie; podejrzany otrzymanie pouczenia potwierdza podpisem. 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu s. 69/173 Art. 301. Na zadanie podejrzanego naležy przesluchač go z udzialem ustanowionego obroňcy. Niestawiennictwo obroňcy nie tamuje przesluchania. Art. 302. § 1. Osobom nie b?daxym stronami przysluguje zažalenie na postanowienia i zarza^-dzenia naruszajace ich prawa. § 2. Stronom oraz osobom nie b?daxym stronami služy zažalenie na czynnošci inne niž postanowienia i zarzadzenia naruszajace ich prawa. Rozdzial 34 Wszczgcie šledztwa Art. 303. Ježeli zachodzi uzasadnione podejrzenie popelnienia przest?pstwa, wydaje si? z urz?du lub na skutek zawiadomiema o przest?pstwie postanowienie o wszcz?ciu šledztwa, w którym okrešla si? czyn b?daxy przedmiotem post?powania oraz j ego kwalifikacj? prawna^. Art. 304. § 1. Každý dowiedziawszy si? o popelnieniu przest?pstwa šciganego z urz?du ma spoleczny obowiazek zawiadomič o tym prokurátora lub Policj?. Przepis art. 191 § 3 stosuje si? odpowiednio. § 2. Instytucje paňstwowe i samorzadowe, które w zwiazku ze swa^ dzialalnošcia^ dowiedzialy si? o popelnieniu przest?pstwa šciganego z urz?du, sa^ obowiazane niezwlocznie zawiadomič o tym prokurátora lub Policj? oraz przedsi?wziač niezb?dne czynnošci do czasu przybycia organu powolanego do šcigania prze-st?pstw lub do czasu wydania przez ten organ stosownego zarzadzenia, aby nie dopušcič do zatarcia šladów i dowodów przest?pstwa. § 3. Zawiadomienie o przest?pstwie, co do którego prowadzenie šledztwa przez prokurátora jest obowiazkowe, lub wlasne dane šwiadczace o popelnieniu ta-kiego przest?pstwa Policj a przekazuje wraz z žebranými materialami niezwlocznie prokurátora wi. Art. 304a. Sporzadza si? wspólny protokol z przyj?cia ustnego zawiadomiema o przest?pstwie i przesluchania w charakterze šwiadka osoby zawiadamiaja^cej; w protokole tym možná równiež zamiešcič wniosek o šciganie. Art. 304a. Sporzadza si? wspólny protokol z przyj?cia ustnego zawiadomiema o przest?pstwie i przesluchania w charakterze šwiadka osoby zawiadamiajacej; w protokole tym možná równiež zamiešcič wniosek o šciganie. Art. 305. § 1. Niezwlocznie po otrzymaniu zawiadomiema o przest?pstwie organ powolany do prowadzenia post?powania przygotowawczego obowia^zany jest wydač postanowienie o wszcz?ciu badž o odmowie wszcz?cia šledztwa. § 2. (uchylony). 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu______________________________________________________________________________s. 70/173 § 3. Ježeli postanowienie o wszcz?ciu šledztwa wydaje Policja, niezwlocznie prze-syla prokuratorowi j ego odpis. Postanowienie o odmowie wszcz?cia lub o umorzeniu šledztwa wydaje prokurátor albo Policja; postanowienie wydane przez Policj? zatwierdza prokurátor. § 4. O wszcz?ciu, odmowie wszcz?cia albo o umorzeniu šledztwa zawiadamia si? osob? lub instytucj? paňstwowa^ samorzaxlowa^ lub spoleczna^ która zložyla zawiadomienie o przest?pstwie, oraz ujawnionego pokrzywdzonego, a o umorzeniu takže podej rzán ego - z pouczeniem o przyslugujaxych im uprawnie-niach. Art. 306. § 1. Pokrzywdzonemu oraz instytucji wymienionej w art. 305 § 4 przysluguje zaža-lenie na postanowienie o odmowie wszcz?cia šledztwa, a stronom - na postanowienie o j ego umorzeniu. Uprawnionym do zloženia zažalenia przysluguje prawo przejrzenia akt. § 2. Zažalenie wnosi si? do prokurátora nadrz?dnego nad prokurátorem, który wy-dal lub zatwierdzil postanowienie. Ježeli prokurátor nadrz?dny nie przychyli si? do zažalenia, kieruje je do sa^du. § 3. Ježeli osoba lub instytucja, która zložyla zawiadomienie o przest?pstwie, nie zostanie w ci^gu 6 tygodni powiadomiona o wszcz?ciu albo odmowie wszcz?-cia šledztwa, môže wniešč zažalenie do prokurátora nadrz?dnego albo powola-nego do nadzoru nad organem, ktorému zložono zawiadomienie. Art. 307. § 1. Ježeli zachodzi potrzeba, možná zaža^dač uzupelnienia w wyznaczonym térmi -nie daných zawartych w zawiadomieniu o przest?pstwie lub dokonač spraw-dzenia faktów w tym zakresie. W tym wypadku postanowienie o wszcz?ciu šledztwa albo o odmowie wszcz?cia naležy wydač najpóžniej w terminie 30 dni od otrzymania zawiadomienia. § 2. W post?powaniu sprawdzajaxym nie przeprowadza si? dowodu z opinii biegle-go ani czynnošci wymagajaxych spisania protokolu, z wyjatkiem przyj?cia ust-nego zawiadomienia o przest?pstwie lub wniosku o šciganie oraz czynnošci okre ši onej w § 3. § 3. Uzupelnienie daných zawartych w zawiadomieniu o przest?pstwie môže nasta^-pič równiež przez przesluchanie w charakterze šwiadka osoby zawiadamiaja^-cej. § 4. (uchylony). § 5. Przepis § 2 stosuje si? odpowiednio w wypadku podejmowania przez organy šcigania przed wydaniem postanowienia o wszcz?ciu šledztwa sprawdzenia wlasnych informacji, nasuwajaxych przypuszczenie, že popelniono przest?p-stwo. Art. 308. § 1. W granicach koniecznych dla zabezpieczenia šladów i dowodów przest?pstwa przed ich útraty, znieksztalceniem lub zniszczeniem, prokurátor albo Policja môže w každej sprawie, w wypadkach nie cierpiaxych zwloki, jeszcze przed wydaniem postanowienia o wszcz?ciu šledztwa lub dochodzenia, przeprowa-dzič w niezb?dnym zakresie czynnošci procesowe, a zwlaszcza dokonač ogl?-dzin, w razie potrzeby z udzialem bieglego, przeszukania lub czynnošci wy- 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu______________________________________________________________________________s. 71/173 mieni ony ch w art. 74 § 2 pkt 1 w stosunku do osoby podej rzanej, a takže przedsi?wziač wobec niej inne niezb?dne czynnošci, nie wyla^czaja^c pobrania krwi, wlosów i wydzielin organizmu. Po dokonaniu tých czynnošci, w spra-wach, w których prowadzenie šledztwa przez prokurátora jest obowiazkowe, prowadzaxy post?powanie przekazuje spraw? niezwlocznie prokurátorawi. § 2. W wypadkach nie cierpiaxych zwloki, w szczególnošci wtedy, gdy mogloby to spowodowač zatarcie šladów lub dowodów przest?pstwa, možná w toku czynnošci wymienionych w § 1 przesluchač osob? podejrzana^ o popelnienie prze-st?pstwa w charakterze podejrzanego przed wydaniem postanowienia o przed-stawieniu zarzutów, ježeli zachodza^ warunki do sporzadzenia takiego postanowienia. Przesluchanie rozpoczyna si? od informacji o trešci zarzutu. § 3. W wypadku przewidzianym w § 2, w sprawach, w których prowadzenie šledztwa jest obowiazkowe, najpóžniej w ci^gu 5 dni od dnia przesluchania wydaje si? postanowienie o przedstawieniu zarzutów albo, w razie braku warunków do jego sporzadzenia, umarza si? post?powanie w stosunku do osoby przeslucha-nej. § 4. W sprawach, w których obowiazkowe jest prowadzenie šledztwa przez prokurátora, postanowienie przewidziane w § 3 wydaje prokurátor. § 5. Czynnošci, o których mowa w § 1 i 2, moga^byč dokonywane tylko w ci^gu 5 dni od dnia pierwszej czynnošci. § 6. W wypadkach okrešlonych w § 1 i 2 czas trwania šledztwa lub dochodzenia li-czy si? od dnia pierwszej czynnošci. Rozdzial 35 Przebieg šledztwa Art. 309. Sledztwo prowadzi si? w sprawach: 1) o zbrodnie, 2) o wyst?pki - gdy osoba^ podejrzanajest s?dzia, prokurátor, funkcjonariusz Po-licji, Agencji Bezpieczeňstwa Wewn?trznego lub Agencji Wywiadu, 3) o wyst?pki - gdy osoba^ podejrzana^ jest funkcjonariusz Stražy Granicznej, Žandarmerii Wojskowej, finansowego organu post?powania przygoto-wawczego lub organu nadrz?dnego nad finansowym organem post?powania przygotowawczego, w zakresie spraw naležaxych do wlašciwošci tých orga-nów lub o wyst?pki popelnione przez tých funkcjonariuszy w zwiazku z wy-konywaniem czynnošci službowych, 4) o wyst?pki, w których nie prowadzi si? dochodzenia, 5) o wyst?pki, w których prowadzi si? dochodzenie, ježeli prokurátor tak posta-nowi ze wzgl?du na wag? lub zawilošč sprawy. Art. 310. § 1. Sledztwo powinno byč ukoňczone w ci^gu 3 miesi?cy. § 2. W uzasadnionych wypadkach okres šledztwa može byč przedlužony na dalszy czas oznaczony przez prokurátora nadzorujaxego sledztwo lub prokurátora nadrz?dnego nad prokurátorem, który prowadzi sledztwo, nie dlužszy jednak niž rok. W szczególnie uzasadnionych wypadkach wlašciwy prokurátor nad- 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu______________________________________________________________________________s. 72/173 rz?dny nad prokurátorem nadzorujaxym lub prowadzaxym šledztwo môže przedlužyč jego okres na dalszy czas oznaczony. Art. 311. § 1. Šledztwo prowadzi Policja, ježeli nie prowadzi go prokurátor. § 2. Prokurator prowadzi šledztwo w wypadkach okrešlonych w art. 309 pkt 2 i 3 oraz w sprawach o przest?pstwo okrešlone w art. 148 Kodeksu karnego. § 3. Ježeli prokurátor wszczal šledztwo, môže powierzyč Policji jego przeprowa-dzenie w calošci lub w okrešlonym zakresie albo dokonanie poszczególnych czynnošci šledztwa; w wypadkach okrešlonych w art. 309 pkt 2 i 3 nie možná powierzyč Policji prowadzenia šledztwa w calošci. § 4. W sytuacji, o ktorej mowa w § 3, Policja môže dokonač innych czynnošci, ježeli wyloni si? taká potrzeba. § 5. Prokurator môže zastrzec do osobistego wykonania jakakolwiek czynnošč šledztwa, a w szczególnošci czynnošci wymagajace postanowienia, zwiazane z przedstawieniem zarzutów, zmiana^ postanowienia o przedstawieniu zarzutów lub zamkni?ciem šledztwa. Art. 312. Uprawnienia Policji przysluguja^ takže: 1) organom Stražy Granicznej oraz Agencji Bezpieczeňstwa Wewn?trznego, w zakresie ich wlašciwošci, 2) innym organom przewidzianym w przepisach szczególnych. Art. 313. § 1. Ježeli dane istniejace w chwili wszcz?cia šledztwa lub zebrane w jego toku uzasadniaja^ dostatecznie podejrzenie, že czyn popelnila okrešlona osoba, spo-rzadza si? postanowienie o przedstawieniu zarzutów, oglasza je niezwlocznie podej rzanému i przesluchuje si? go, chyba že ogloszenie postanowienia lub przesluchanie podejrzanego nie jest možliwe z powodu jego ukrywania si? lub nieobecnošci w kraju. § 2. Postanowienie o przedstawieniu zarzutów zawiera wskazanie podejrzanego, dôkladne okrešlenie zarzucanego mu czynu i jego kwalifikacji prawnej. § 3. Podejrzany môže do czasu zawiadomienia go o terminie zaznajomienia z mate-rialami post?powania przygotowawczego šledztwa žadač podania mu ustnie podstaw zarzutów, a takže sporzadzenia uzasadnienia na pišmie, o czym naležy go pouczyč. Uzasadnienie dor?cza si? podej rzanému i ustanowienemu obroňcy w terminie 14 dni. § 4. W uzasadnieniu naležy w szczególnošci wskazač, jakie fakty i dowody zostaly przyj?te za podstaw? zarzutów. Art. 314. Ježeli w toku šledztwa okáže si?, že podej rzanému naležy zarzucič czyn nie obj?ty wydanym uprzednio postanowieniem o przedstawieniu zarzutów albo czyn w zmie-nionej w istotny sposób postaci lub tež, že czyn zarzucany naležy zakwalifikowač z surowszego przepisu, wydaje si? niezwlocznie nowe postanowienie, oglasza si? je podejrzanemu oraz przesluchuje si? go. Przepis art. 313 § 3 i 4 stosuje si? odpowied-nio. 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu______________________________________________________________________________s. 73/173 Art. 315. § 1. Podej rzaný i j ego obroňca oraz pokrzywdzony i j ego pelnomocnik moga^ skla-dač wnioski o dokonanie czynnošci šledztwa. § 2. Stronie, która zložyla wniosek, oraz jej obroňcy lub pelnomocnikowi nie možná odmówič wzi?cia udzialu w czynnošci, ježeli tego zadají Przepis art. 318 zdanie drugie stosuje si?. Art. 316. § 1. Ježeli czynnošci šledztwa nie b?dzie možná powtórzyč na rozprawie, naležy podejrzanego, pokrzywdzonego i ich przedstawicieli ustawowych, a obroňc? i pelnomocnika, ježeli sa^ juž w sprawie ustanowieni, dopušcič do udzialu w czynnošci, chyba že zachodzi niebezpieczeňstwo útraty lub znieksztalcenia dowodu w razie zwloki. § 2. Podejrzanego pozbawionego wolnošci nie sprowadza si? wtedy, gdy zwloka grozi útraty lub znieksztalceniem dowodu. § 3. Ježeli zachodzi niebezpieczeňstwo, že šwiadka nie b?dzie možná przesluchač na rozprawie, strona lub prokurátor albo inny organ prowadzaxy post?powanie moga^ zwrócič si? do sadu z žadaniem przesluchania go przez sad. Art. 317. § 1. Strony, a obroňc? lub pelnomocnika, gdy sajuž w sprawie ustanowieni, naležy takže na žadanie dopušcič do udzialu w innych czynnošciach šledztwa. § 2. W szczególnie uzasadnionym wypadku prokurátor može postanowieniem odmówič dopuszczenia do udzialu w czynnošci ze wzgl?du na wažny interes šledztwa albo odmówič sprowadzenia oskaržonego pozbawionego wolnošci, gdy spowodowaloby to powažne trudnošci. Art. 318. Gdy dopuszczono dowód z opinii bieglych albo instytucji naukowej lub specjali-stycznej, podej rzanému i j ego obroňcy oraz pokrzywdzonemu i j ego pelnomocnikowi dor?cza si? postanowienie o dopuszczeniu tego dowodu i zezwala na wzi?cie udzialu w przesluchaniu bieglych oraz na zapoznanie si? z opinia^ ježeli zložona zostala na pišmie. Podejrzanego pozbawionego wolnošci nie sprowadza si?, gdy spowodowaloby to powažne trudnošci. Art. 319. (uchylony). Art. 320. (uchylony). Rozdzial 36 Zamkni§cie šledztwa Art. 321. § 1. Ježeli istnieja^ podstawy do zamkni?cia šledztwa, na wniosek podejrzanego lub j ego obroňcy o koňcowe zaznajomienie z materialami post?powania, prowa-dzaxy post?powanie powiadamia podejrzanego i obroňc? o terminie koňcowe-go zaznajomienia, pouczajac ich o prawie uprzedniego przejrzenia akt w ter- 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu______________________________________________________________________________s. 74/173 minie odpowiednim do wagi lub zawilošci sprawy, okrešlonym przez organ procesowy. § 2. Termin zaznajomienia podejrzanego z materialami post?powania powinien byč tak wyznaczony, aby od dor?czenia zawiadomienia o nim podej rzanému i j ego obroňcy uplynejo co najmniej 7 dni. § 3. W czynnošciach zaznajomienia podejrzanego z materialami post?powania ma prawo uczestniczyč obroňca. § 4. Nie usprawiedliwione niestawiennictwo podejrzanego lub jego obroňcy nie ta-muje dalszego post?powania. § 5. W terminie 3 dni od daty zaznajomienia podejrzanego z materialami post?po-wania strony moga^ skladač wnioski o uzupelnienie šledztwa. Przepis art. 315 § 2 stosuje si? odpowiednio. § 6. Ježeli nie zachodzi potrzeba uzupelnienia šledztwa, wydaje si? postanowienie o jego zamkni?ciu i oglasza si? je lub o jego trešci zawiadamia si? podejrzanego orazjego obroňc? . Art. 322. § 1. Ježeli post?powanie nie dostarczylo podstaw do wniesienia aktu oskarženia, a nie zachodza^ warunki okrešlone w art. 324, umarza si? šledztwo bez koniecz-nošci uprzedniego zaznajomienia z materialami post?powania i jego zamkni?-cia. § 2. Postanowienie o umorzeniu šledztwa powinno zawierač, oprócz daných wy-mienionych w art. 94, dôkladne okrešlenie czynu i jego kwalifikacji prawnej oraz wskazanie przyczyn umorzenia. § 3. Ježeli umorzenie nast?puje po wydaniu postanowienia o przedstawieniu zarzu-tów albo przesluchaniu osoby w charakterze podejrzanego, postanowienie o umorzeniu powinno zawierač takže imi? i nazwisko podejrzanego oraz w razie potrzeby inne dane o jego osobie. Art. 323. § 1. W razie umorzenia šledztwa prokurátor wydaje postanowienie co do dowodów rzeczowych stosownie do przepisów art. 230-233. § 2. Na postanowienie, o którym mowa w § 1, przysluguje zažalenie podejrzanemu, pokrzywdzonemu i osobie, od ktorej przedmioty te odebráno lub która zglosila do nich roszczenie. § 3. Po uprawomocnieniu si? postanowienia o umorzeniu šledztwa prokurátor, w razie istnienia podstaw okrešlonych w art. 99 § 1 i art. 100 Kodeksu karnego lub w art. 43 § 1 i 2 oraz art. 47 § 4 Kodeksu karnego skarbowego, wyst?puje do sa^du z wnioskiem o orzeczenie przepadku tytulem šrodka zabezpiecza-jaxego. Z takim wnioskiem prokurátor môže wystajňč równiež w wypadku umorzenia post?powania wobec niewykrycia sprawcy przest?pstwa, przest?p-stwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego, o ile przepis przewiduje orzeczenie przepadku. Art. 324. § 1. Ježeli zostanie ustalone, že podejrzany dopušcil si? czynu w stanie niepoczy-talnošci, a istnieja^ podstawy do zastosowania šrodków zabezpieczajaxych, prokurátor po zamkni?ciu šledztwa lub dochodzenia kieruje spraw? do sadu z 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu______________________________________________________________________________s. 75/173 wnioskiem o umorzenie post?powania i zastosowanie šrodków zabezpieczaja^-cych. Przepis art. 321 stosuje si? odpowiednio. § 2. Ježeli sad nie znajduje podstaw do uwzgl?dnienia wniosku, o którym mowa w § 1, przekazuje spraw? prokuratorowi do dalszego prowadzenia. § 3. Na postanowienie sa^du przysluguje zažalenie. Art. 325. Postanowienie o zawieszeniu šledztwa, ježeli nie zostalo wydane przez prokurátora, wymaga jego pisemnego zatwierdzenia. Rozdzial 36a Dochodzenie Art. 325a. Przepisy dotyczace šledztwa stosuje si? odpowiednio do dochodzenia, ježeli przepisy niniejszego rozdzialu nie stanowia^ inaczej. Art. 325b. § 1. Dochodzenie prowadzi si? w sprawach o przest?pstwa náležíce do wlašciwošci sadu rejonowego: 1) zagrožone kara^ nie przekraczajaxa^ 5 lat pozbawienia wolnošci, z tym že w wypadku przest?pstw przeciwko mieniu tylko wówczas, gdy wartošč przedmiotu przest?pstwa albo szkoda wyrzaxlzona lub groža^ca nie przekra-cza 50 000 zlotých, 2) przewidziane w art. 159 i 262 § 2 Kodeksu karnego, 3) przewidziane w art. 279 § 1, art. 286 § 1 i 2 oraz w art. 289 § 2 Kodeksu karnego, ježeli wartošč przedmiotu przest?pstwa albo szkoda wyrza^dzona lub grožaca nie przekracza 50 000 zlotých. § 2. Spošród spraw o przest?pstwa wymienione w § 1 pkt 1 nie prowadzi si? dochodzenia w sprawach o przest?pstwa okrešlone w Kodeksie kárnym w art. 155, 156 § 2, art. 157a § 1, art. 164 § 2, art. 165 § 2, art. 168, 174 § 2, art. 175, 181-184, 186, 187, 197 § 2, art. 201,228 § 2, art. 229 § 2, art. 230 § 2, art. 230a § 2, art. 231 § 1 i 3, art. 233 § 1 i 4, art. 234, 235, 240 § 1, art. 250a § 1-3, art. 258 § 1 i 2, art. 265 § 1 i 3, art. 266 § 2, art. 271 § 1 i 2 oraz w roz-dziale XXXVI i XXXVII. Art. 325c. Dochodzenia nie prowadzi si?: 1) w stosunku do oskaržonego pozbawionego wolnošci w tej lub innej sprawie, chyba že zastosowano zatrzymanie lub tymczasowe aresztowanie wobec sprawcy uj?tego na goraxym uczynku lub bezpošrednio potem; przepisu art. 259 § 3 nie stosuje si?, 2) ježeli zachodza^ okolicznošci wymienione w art. 79 § 1. 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu______________________________________________________________________________s. 76/173 Art. 325d. Minister Sprawiedliwošci, w porozumieniu z wlašciwymi ministrami, okrešli, w dro-dze rozporza^dzenia, organy uprawnione obok Policji do prowadzenia dochodzeň oraz organy uprawnione do wnoszenia i popierania oskarženia przed saldem pierw-szej instancji w sprawach podlegajaxych rozpoznaniu w post?powaniu uproszczo-nym, jak równiež zakres spraw zleconych tym organom, majac na uwadze okrešlony przez ustaw? zakres kompetencji tých organów. Art. 325e. § 1. Postanowienia o wszcz?ciu dochodzenia, odmowie wszcz?cia dochodzenia, umorzeniu dochodzenia i wpisaniu sprawy do rejestru przest?pstw, umorzeniu dochodzenia oraz o j ego zawieszeniu wydaje prowadzaxy post?powanie. Moga^ one zostač zamieszczone w protokole, o którym mowa w art. 304a, i nie wy-magajX uzasadnienia. § 2. Postanowienia, o ktorých mowa w § 1, z wyjatkiem postanowienia o wszcz?ciu dochodzenia, zatwierdza prokurátor. Prokurator stosuje art. 323 § 1. § 3. Nie jest wymagane powiadomienie prokurátora o wszcz?ciu dochodzenia. Art. 325f. § 1. Ježeli dane uzyskane w toku czynnošci, o ktorých mowa w art. 308 § 1, lub prowadzonego przez okres co naj mni ej 5 dni dochodzenia nie stwarzaja^ dosta-tecznych podstaw do wykrycia sprawcy w drodze dalszych czynnošci proce-sowych, možná wydač postanowienie o umorzeniu dochodzenia i wpisaniu sprawy do rejestru przest?pstw. § 2. Po wydaniu postanowienia, o którym mowa w § 1, Policja, na podstawie od-r?bnych przepisów, prowadzi czynnošci w celu wykrycia sprawcy i uzyskania dowodów. § 3. Ježeli zostane ujawnione dane pozwalajace na wy krycie sprawcy, Policja wydaje postanowienie o podj?ciu na nowo dochodzenia. Przepis art. 305 § 4 stosuje si? odpowiednio; przepisów art. 305 § 3 zdanie pierwsze oraz art. 327 § 1 nie stosuje si?. § 4. Na postanowienie, o którym mowa w § 1, przysluguje zažalenie na zásadách ogólnych. Art. 325g. § 1. Nie jest wymagane sporzadzenie postanowienia o przedstawieniu zarzutów oraz wy danie postanowienia o zamknutiu dochodzenia, chyba že podej rzany jest zatrzymany lub tymczasowo aresztowany. § 2. Przesluchanie osoby podejrzanej zaczyna si? od powiadomienia jej o trešci za-rzutu wpisanego do protokolu przesluchania. Osob? t? od chwili rozpocz?cia przesluchania uwaža si? za podejrzanego. § 3. Podejrzanemu naležy umožliwič przygotowanie si? do obrony, a zwlaszcza ustanowienie lub wyznaczenie obroňcy. 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu s. 77/173 Art. 325h. Dochodzenie možná ograniczyč do ustálenia, czy zachodza^ wystarczajace podstawy do wniesienia aktu oskarženia lub innego zakoňczenia post?powania. Naležy jednak dokonač czynnošci przewidzianych w art. 321 § 1-5 oraz w art. 325g § 2, przeslu-chač podejrzanego i pokrzywdzonego oraz przeprowadzič i utrwalič w protokolach czynnošci, ktorých nie b?dzie možná powtórzyč. Utrwalenie innych czynnošci do-wodowych nastupuje w formie protokolu ograniczonego do zápisu najbardziej istot-nych ošwiadczeň osôb bioraxych udzial w czynnošci; przepisu art. 148 § 2 zdanie pierwsze nie stosuje si?. Art. 325i. § 1. Dochodzenie powinno byč ukoňczone w ci^gu 2 miesi?cy. Prokurator môže przedlužyč ten okres do 3 miesi?cy. W razie niezakoňczenia dochodzenia we wskazanym terminie dalsze post?powanie przygotowawcze prowadzi si? w formie šledztwa. § 2. Organ prowadzaxy dochodzenie ma uprawnienia prokurátora, o ktorých mowa w art. 23 a. § 3. Uprawnienia prokurátora okrešlone w art. 335 § 1, art. 336 i 387 § 2 przyslugu-ja^ takže organom, o ktorých mowa w art. 325d. Rozdzial 37 Nadzór prokurátora nad postgpowaniem przygotowawczym Art. 326. § 1. Prokurator sprawuje nadzór nad post?powaniem przygotowawczym w zakresie, w jakim go sam nie prowadzi; prokurátor môže takže objač nadzorem post?-powanie, o którym mowa w art. 307. § 2. Prokurator jest obowia^zany czuwač nad prawidlowym i sprawnym przebiegiem calego nadzorowanego przez siebie post?powania. § 3. Z tytulu sprawowanego nadzoru prokurátor môže w szczególnošci: 1) zaznajamiač si? z zamierzeniami prowadzaxego post?powanie, wskazywač kierunki post?powania oraz wydawač co do tego zarzadzenia, 2) žadač przedstawienia sobie materialów zbieraných w toku post?powania, 3) uczestniczyč w czynnošciach dokonywanych przez prowadzaxych post?po-wanie, osobišcie je przeprowadzač albo przejač spraw? do swego prowa-dzenia, 4) wydawač postanowienia, zarzadzenia lub polecenia oraz zmieniač i uchylač postanowienia i zarzadzenia wydane przez prowadzaxego post?powanie. § 4. W razie niewykonania przez organ nie b?daxy prokurátorem postanowienia, zarzadzenia lub polecenia wydanego przez prokurátora sprawujaxego nadzór, na j ego zadanie przeložony funkcjonariusza wszczyna post?powanie službowe; o wyniku post?powania informuje si? prokurátora. Art. 327. § 1. Umorzone post?powanie przygotowawcze môže byč w každým czasie podj?te na nowo na mocy postanowienia prokurátora, ježeli nie b?dzie si? toczyč prze-ciw osobie, która w poprzednim post?powaniu wyst?powala w charakterze po- 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu______________________________________________________________________________s. 78/173 dejrzanego. Przepis ten stosuje si? odpowiednio w sprawie, w ktorej odmówio-no wszcz?cia šledztwa lub dochodzenia. § 2. Prawomocnie umorzone post?powanie przygotowawcze wznawia si? przeciw-ko osobie, która wyst?powala w charakterze podejrzanego, na mocy postano-wienia prokurátora nadrz?dnego nad tym, który wydal lub zatwierdzil posta-nowienie o umorzeniu, tylko wtedy, gdy ujawnia^ si? nowe istotne fakty lub dowody nie znane w poprzednim post?powaniu albo gdy zachodzi okolicznošč okrešlona w art. 11 § 3. Przewidziane w ustawie ograniczenia okresu tymcza-sowego aresztowania stosuje si? wówczas do laxznego czasu trwania tego šrodka. § 3. Przed wydaniem postanowienia o podj?ciu lub wznowieniu, prokurátor može przedsi?wziač osobišcie lub zlecič Policji dokonanie niezb?dnych czynnošci dowodowych w celu sprawdzenia okolicznošci uzasadniajaxych wydanie postanowienia. § 4. Po wniesieniu aktu oskarženia sad umarza post?powanie, ježeli stwierdzi, že post?powanie przygotowawcze wznowiono mimo braku podstaw. Art. 328. § 1. Prokurator Generálny može uchylič prawomocne postanowienie o umorzeniu post?powania przygotowawczego w stosunku do osoby, która wyst?powala w charakterze podej rzanego, ježeli stwierdzi, že umorzenie post?powania bylo niezasadne. Nie dotyczy to wypadku, w którym sad utrzymal w mocy postanowienie o umorzeniu. § 2. Po uplywie 6 miesi?cy od daty uprawomocnienia si? postanowienia o umorzeniu Prokurator Generálny može uchylič lub zmienič postanowienie albo j ego uzasadnienie jedynie na korzyšč podejrzanego. Rozdzial 38 Czynnošci sadowe w postgpowaniu przygotowawczym Art. 329. § 1. Przewidzianych w ustawie czynnošci w post?powaniu przygotowawczym do-konuje na posiedzeniu sa^d powolany do rozpoznania sprawy w pierwszej in-stancji, ježeli ustawa nie stanowi inaczej. § 2. Sad dokonuje czynnošci jednoosobowo takže wtedy, gdy rozpoznaje zažalenie na czynnošci post?powania przygotowawczego, chyba že ustawa stanowi inaczej. Art. 330. § 1. Uchylajac postanowienie o umorzeniu post?powania przygotowawczego lub odmowie jego wszcz?cia, sad wskazuje powody uchylenia, a w miar? potrzeby takže okolicznošci, które naležy wyjašnič, lub czynnošci, które naležy prze-prowadzič. Wskazania te sa^ dla prokurátora wia^ce. § 2. Ježeli prokurátor nadal nie znajduje podstaw do wniesienia aktu oskarženia, wydaje ponownie postanowienie o umorzeniu post?powania lub odmowie jego wszcz?cia. Postanowienie to podlega zaskarženiu tylko do prokurátora nad-rz?dnego. W razie utrzymania w mocy zaskaržonego postanowienia, pokrzyw-dzony, który wykorzystal uprawnienia przewidziane w art. 306 § 1 i 2, može wniešč akt oskarženia okrešlony w art. 55 § 1 - o czym naležy go pouczyč. 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu______________________________________________________________________________s. 79/173 § 3. W razie wniesienia przez pokrzywdzonego aktu oskarženia prezes sadu przesy-la j ego odpis prokurátor o wi, wzywajac go do nadeslania w terminie 14 dni akt post?powania przygotowawczego. Rozdzial 39 Akt oskarženia Art. 331. § 1. W ci^gu 14 dni od daty zamkni?cia šledztwa albo od otrzymania aktu oskarženia sporzaxlzonego przez Policj? w dochodzeniu, prokurátor sporzadza akt oskarženia lub zatwierdza akt oskarženia sporzaxlzony przez Policj? w dochodzeniu i wnosi go do saxlu albo sam wydaje postanowienie o umorzeniu, o za-wieszeniu albo o uzupelnieniu šledztwa lub dochodzenia. § 2. Organ, o którym mowa w art. 325d, môže wniešč akt oskarženia bezpošrednio do sa^du, chyba že prokurátor postanowi inaczej. § 3. Ježeli podejrzany jest tymczasowo aresztowany, termin wymieniony w § 1 wy-nosi 7 dni. § 4. W sprawie, w ktorej wobec podejrzanego stosowane jest tymczasowe areszto-wanie, akt oskarženia naležy wniešč nie póžniej niž 14 dni przed uplywem do-tychczas okrešlonego terminu stosowania tego šrodka. Art. 332. § 1. Akt oskarženia powinien zawierač: 1) imi? i nazwisko oskaržonego, inne dane o jego osobie oraz dane o zastoso-waniu šrodka zapobiegawczego, 2) dôkladne okrešlenie zarzucanego oskaržonemu czynu ze wskazaniem czasu, miejsca, spôsobu i okolicznošci jego popelnienia oraz skutków, a zwlaszcza wysokošci powstalej szkody, 3) wskazanie, že czyn zostal popelniony w warunkach wymienionych w art. 64 Kodeksu karnego albo w art. 37 § 1 pkt 4 Kodeksu karnego skarbowego, 4) wskazanie przepisów ustawy kárnej, pod które zarzucany czyn podpada, 5) wskazanie saxlu wlašciwego do rozpoznania sprawy i trybu post?powania, 6) uzasadnienie oskarženia. § 2. W uzasadnieniu naležy przytoczyč fakty i dowody, na których oskarženie si? opiera, a w miar? potrzeby wyjašnič podstaw? prawna^ oskarženia i omówič okolicznošci, na które powoluje si? oskaržony w swej obronie. § 3. Akt oskarženia sporzaxlzony przez Policj? lub organ, o którym mowa w art. 325d, môže nie zawierač uzasadnienia. Art. 333. § 1. Akt oskarženia powinien takže zawierač: 1) list? osôb, których wezwania oskaržyciel ža^da, 2) wykaz innych dowodów, których przeprowadzenia na rozprawie glównej domaga si? oskaržyciel. § 2. Prokurator môže wniešč o zaniechanie wezwania i odczytanie na rozprawie ze-znaň šwiadków przebywajaxych za granicajub majaxych stwierdzič okoliczno- 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu______________________________________________________________________________s. 80/173 sei, którym oskaržony w wyjašnieniach swych nie zaprzeczyl, a okolieznošci te nie S3, tak doniosle, aby konieczne bylo bezpošrednie przesluchanie šwiadków na rozprawie. Nie dotyczy to osôb wymienionych w art. 182. § 3. Do aktu oskarženia dolaxza si?, do wiadomošci sadu, list? ujawnionych osôb pokrzywdzonych z podaniem ich adresów, a takže adresy osôb, o ktorých mowa w § 1 pkt 1. § 4. Prokurator može takže dolaxzyč do aktu oskarženia wniosek o zobowiazanie podmiotu okrešlonego w art. 52 Kodeksu karnego do zwrotu na rzecz Skarbu Paňstwa uzyskanej korzy sei majaticowej oraz zawiadomienie tego podmiotu o terminie rozprawy; wniosek powinien zawierač uzasadnienie. Art. 334. § 1. Z aktem oskarženia przesyla si? sadowi akta post?powania przygotowawczego wraz z zala^cznikami, a takže po jedným odpisie aktu oskarženia dla každego oskaržonego. § 2. O przeslaniu aktu oskarženia do sadu oraz o trešci przepisów art. 335 i 387 oskaržyciel publiezny zawiadamia oskaržonego i ujawnionego pokrzywdzone-go, a takže osob? lub instytucj?, która zložyla zawiadomienie o przest?pstwie. Pokrzywdzonego naležy pouczyč o uprawnieniach zwia^zanych z dochodze-niem roszczeň majajkowych, a w razie potrzeby takže o prawie do zgloszenia ošwiadczenia o dzialaniu w charakterze oskaržyciela posilkowego. Art. 335. § 1. Prokurator može umiešcič w akcie oskarženia wniosek o wydanie wyroku ska-zujaxego i orzeczenie uzgodnionych z oskaržonym kary lub šrodka karnego za wyst?pek zagrožony kara^ nieprzekraczajaxa^ 10 lat pozbawienia wolnošci bez przeprowadzenia rozprawy, ježeli okolieznošci popelnienia przest?pstwa nie budza^ watpliwošci, a postawa oskaržonego wskazuje, že cele post?powania zostane osiajmi?te. § 2. Ježeli zachodza^ warunki do wystajňenia z wnioskiem, o którym mowa w § 1, a w šwietle žebraných dowodów wyjašnienia podejrzanego nie budza^ watpliwo-šci, dalszych czynnošci dowodowych w post?powaniu przygotowawczym možná nie przeprowadzač; przeprowadza si? jednak czynnošci, co do ktorých zachodzi niebezpieczeňstwo, že nie b?dzie možná ich przeprowadzič na rozprawie. § 3. Uzasadnienie aktu oskarženia možná ograniczyč do wskazania okolieznošci, o ktorých mowa w § 1. Art. 336. § 1. Ježeli spelnione sa^ przeslanki uzasadniaj3.ee warunkowe umorzenie post?po-wania, prokurátor može zamiast aktu oskarženia sporzadzič i skierowač do sa^-du wniosek o takie umorzenie. § 2. Do wniosku stosuje si? odpowiednio przepisy art. 332 § 1 pkt 1, 2, 4 i 5. Uzasadnienie wniosku možná ograniczyč do wskazania dowodów šwiadczaxych o tym, že wina oskaržonego nie budzi watpliwošci, a nadto okolieznošci prze-mawiajaxych za warunkowym umorzeniem. § 3. Prokurator može wskazač proponowany okres próby, obowiazki, które naležy naložyč na oskaržonego i, stosownie do okolieznošci, wnioski co do dozoru. 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu______________________________________________________________________________s. 81/173 § 4. Do wniosku dolacza si?, do wiadomošci sadu, list? ujawnionych osôb po-krzywdzonych z podaniem ich adresów. Przepis art. 334 stosuje si? odpowied-nio. § 5. Do wniosku o warunkowe umorzenie post?powania stosuje si? odpowiednio przepisy d0tycz3.ce aktu oskarženia zawarte w rozdziale 40. DZIAL VIII Postgpowanie przed sadem pierwszej instancji Rozdzial 40 Wstgpna kontrola oskarženia Art. 337. § 1. Ježeli akt oskarženia nie odpowiada warunkom formálnym wymienionym w art. 119, 332, 333 lub 335, a takže gdy nie zostaly spelnione warunki wymie-nione w art. 334, prezes sadu zwraca go oskaržycielowi w celu usuni?cia bra-ków w terminie 7 dni. § 2. Na zarzadzenie, o którym mowa w § 1, oskaržycielowi przysluguje zažalenie do saxlu wlašciwego do rozpoznania sprawy. § 3. Oskaržyciel publiczny, który nie wnosi zažal enia, jest obowia^zany wniešč w terminie wskazanym w § 1 poprawiony lub uzupelniony akt oskarženia. Art. 338. § 1. Ježeli akt oskarženia odpowiada warunkom formálnym, prezes sadu zarza^dza dor?czenie j ego odpisu oskaržonemu, wzywajac go do skladania wniosków dowodowych w terminie 7 dni od dor?czenia mu aktu oskarženia. Ježeli akt oskarženia zawiera wniosek, o którym mowa w art. 335 § 1, jego odpis dor?cza si? ujawnionému pokrzywdzonemu. § 2. Oskaržony ma prawo wniesienia, w terminie 7 dni od dor?czenia mu aktu oskarženia, pisemnej odpowiedzi na akt oskarženia, o czym naležy go pouczyč. § 3. Ježeli zachodzi niebezpieczeňstwo ujawni enia tajemnicy paňstwowej, oskaržonemu dor?cza si? odpis aktu oskarženia bez uzasadnienia. Uzasadnienie aktu oskarženia udost?pnia si? jednak z zachowaniem rygorów okrešlonych przez prezesa sadu lub sad. Art. 339. § 1. Prezes sadu kieruje spraw? na posiedzenie, ježeli: 1) prokurátor zložyl wniosek o orzeczenie šrodków zabezpieczajaxych, 2) zachodzi potrzeba rozwaženia kwestii warunkowego umorzenia post?powa-nia, 3) akt oskarženia zawiera wniosek, o którym mowa w art. 335. § 2. Ježeli akt oskarženia wniósl oskaržyciel posilkowy, prezes sa^du kieruje spraw? na posiedzenie w celu zbadania, czy nie zachodzi potrzeba wydania orzecze-nia, o którym mowa w § 3 pkt 2, a takže w art. 56 § 1. § 3. Prezes sadu kieruje spraw? na posiedzenie takže wtedy, gdy zachodzi potrzeba inn ego rozstrzygni?cia przekraczajaxego jego uprawnienia, a zwlaszcza: 1) umorzenia post?powania na podstawie art. 17 § 1 pkt 2-11, 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu______________________________________________________________________________s. 82/173 2) umorzenia post?powania z powodu oczywistego braku faktycznych podstaw oskarženia, 3) wydania postanowienia o niewlašciwošci sadu lub o zmianie wskazanego w akcie oskarženia trybu post?powania, 4) zwrotu sprawy prokuratorowi w celu usuni?cia istotnych braków post?po-wania przygotowawczego, 5) wydania postanowienia o zawieszeniu post?powania, 6) wydania postanowienia w przedmiocie tymczasowego aresztowania lub in-nego šrodka przymusu, 7) wydania wyroku nakazowego. § 4. Prezes sadu kieruje sprawy na posiedzenie ponadto, gdy zachodzi potrzeba rozwaženia možliwošci przekazania jej do post?powania mediacyjnego; prze-pis art. 23a stosuje si? odpowiednio. § 5. Strony, obroňcy i pelnomocnicy moga^ wziač udzial w posiedzeniach wymie-nionych w § 1 oraz w § 3 pkt 1, 2 i 6, z tym že udzial prokurátora i obroňcy w posiedzeniu w przedmiocie orzeczenia šrodka zabezpieczajaxego okrešlonego w art. 94 albo 95 Kodeksu karnego jest obowia^zkowy. Art. 340. § 1. W kwestii umorzenia post?powania stosuje si? odpowiednio art. 322 oraz art. 323 § li 2. § 2. W razie istnienia podstaw okrešlonych w art. 99 § 1 Kodeksu karnego lub w art. 43 § 1 pkt 1 Kodeksu karnego skarbowego sad, umarzaja^c post?powanie lub rozpoznajac wniosek prokurátora wymieniony w art. 323 § 3, orzeka przepadek. § 3. Osoba roszczaca sobie prawo do korzyšci lub przedmiotów, ktorých przepadek orzeczono tytulem šrodka zabezpieczajaxego, môže dochodzič swych roszczeň tylko w post?powaniu cywilnym. Art. 341. § 1. Prokurator, oskaržony i pokrzywdzony maj 3. prawo wziač udzial w posiedzeniu. Udzial ich jest obowia^zkowy, ježeli prezes saxlu lub sad tak zarzadzi. § 2. Ježeli oskaržony sprzeciwia si? warunkowemu umorzeniu, jak równiež wtedy, gdy sad uznaje, že warunkowe umorzenie byl oby nieuzasadnione, kieruje spraw? na rozpraw?. Wniosek prokurátora o warunkowe umorzenie post?po-wania zastupuje akt oskarženia. W terminie 7 dni prokurátor dokonuje czynno-šci okrešlonych w art. 333 § 1-2. § 3. Ježeli sad uzná za eel owe ze wzgl?du na možliwošč porozumienia si? oskaržo-nego z pokrzywdzonym w kwestii naprawienia szkody lub zadoščuczynienia, môže odroczyč posiedzenie, wyznaczajac stronom odpowiedni termin. Na wniosek oskaržonego i pokrzywdzonego, uzasadniony potrzeba^ dokonania uzgodnieň, sad zarzadza stosowna^ przerw? lub odracza posiedzenie. § 4. Sad orzekajax o warunkowym umorzeniu bierze pod uwag? wyniki porozumienia si? oskaržonego z pokrzywdzonym w kwestii wskazanej w § 3. § 5. W przedmiocie warunkowego umorzenia post?powania sad orzeka na posiedzeniu wyrokiem. 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu______________________________________________________________________________s. 83/173 Art. 342. § 1. W wyroku warunkowo umarzajaxym post?powanie naležy dokladnie okrešlič czyn oskaržonego, wskazač przepis ustawy kárnej, pod który czyn podpada, oraz oznaczyč okres próby. § 2. W wyroku saxl okrešla takže naložone na oskaržonego obowiazki oraz sposób i termín ich wykonania, a w razie uznania za celowe - równiež dozor kurátora, osoby godnej zaufania albo instytucji lub organizacji spolecznej. § 3. Wyrok powinien w razie potrzeby zawierač rozstrzygni?cie co do dowodów rzeczowych. Sad stosuje odpowiednio art. 230 § 2 i 3 oraz art. 231-233, uwzgl?dniaJ3.c potrzeby zabezpieczenia dowodów na wypadek podj?cia post?-powania. § 4. Zawarte w wyroku rozstrzygni?cie, o którym mowa w § 3, môže byč zaskaržo-ne zažaleniem przez osoby wskazane w art. 323 § 2. § 5. Wyrok dor?cza si? takže pokrzywdzonemu. Art. 343. § 1. Uwzgl?dniajac wniosek, o którym mowa w art. 335, sa^d môže zastosowač nad-zwyczajne zlagodzenie kary, warunkowo zawiesič jej wykonanie albo orzec wylaxznie šrodek kárny wymieniony w art. 39 pkt 1-3, 5-8 Kodeksu karnego. § 2. W wypadku okrešlonym w § 1: 1) nadzwyczajne zlagodzenie kary môže nasta^pič równiež w innych wypad-kach niž przewidziane w art. 60 § 1-4 Kodeksu karnego, 2) warunkowe zawieszenie wykonania kary môže nasta^pič niezaležnie od prze-slanek okrešlonych w art. 69 § 1-3 Kodeksu karnego, przy czym nie stosuje si? go do kary pozbawienia wolnošci w wymiarze powyžej lat 5, a okres próby nie môže przekroczyč 10 lat, 3) ograniczenie skazania do orzeczenia šrodka karnego môže nastajňč, ježeli przypisany oskaržonemu wyst?pek jest zagrožony kara^ nieprzekraczajaxa^ 5 lat pozbawienia wolnošci. § 3. Ježeli nie ma zastosowania art. 46 Kodeksu karnego, sad môže uzaležnič uwzgl?dnienie wniosku od naprawienia szkody w calošci albo w cz?šci lub od zadoščuczynienia za doznaný krzywd?. Przepis art. 341 § 3 stosuje si? odpowiednio. § 4. Post?powania dowodowego nie prowadzi si?. Przepis art. 394 stosuje si? jednak odpowiednio. § 5. Prokurator, oskaržony i pokrzywdzony maj 3. prawo wziač udzial w posiedze-niu. Pokrzywdzony môže najpóžniej na tym posiedzeniu zložyč ošwiadczenie, o którym mowa w art. 54 § 1. Udzial prokurátora, oskaržonego lub pokrzyw-dzonego w posiedzeniu jest obowia^zkowy, ježeli prezes sadu lub sa^d tak za-rza^dzi. § 6. Sad, uwzgl?dniajac wniosek, skazuje oskaržonego wyrokiem. § 7. Ježeli sa^d uzná, že nie zachodza^ podstawy do uwzgl?dnienia wniosku, sprawa podlega rozpoznaniu na zásadách ogólnych. 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu s. 84/173 Art. 344. Ježeli oskaržony jest tymczasowo aresztowany, sad z urze^du rozstrzyga o utrzyma-niu, zmianie lub uchyleniu tego šrodka. W razie potrzeby orzeka takže o innych šrodkach zapobiegawczych. Art. 345. § 1. Sad przekazuje spraw? prokuratorowi w celu uzupelnienia šledztwa lub docho-dzenia, ježeli akta sprawy wskazuje na istotne braki tego postejtowania, zwlaszcza na potrzeby poszukiwania dowodów, zas dokonanie niezb^dnych czynnošci przez sad powodowaloby znaczne trudnošci. § 2. Przekazuja^c spraw? prokuratorowi sa^d wskazuje kierunek uzupelnienia, a w razie potrzeby takže odpowiednie czynnošci, jakie naležy przedsi?wziač. § 3. Na postanowienie, o którym mowa w § 1, služy stronom zažalenie. Art. 346. Po uzupelnieniu šledztwa lub dochodzenia oskaržyciel publiczny skladá nowy akt oskarženia albo podtrzymuje poprzedni, albo zwraca sadowi akta sprawy z wnio-skiem o warunkowe umorzenie post^powania lub postejtowanie umarza. Art. 347. W dalszym postejtowaniu sad nie jest zwia^zany ani ocena^ faktyczna^ ani prawna^ przyjej;^ za podstaw? postanowieň i zarzaxlzeň wydaných na posiedzeniu. Rozdzial 41 Przygotowanie do rozprawy glównej Art. 348. Rozprawy naležy wyznaczyč i przeprowadzič bez nieuzasadnionej zwloki. Art. 349. Prezes sadu može wniešč sprawy na posiedzenie, ježeli ze wzgl^du na zawilošč sprawy lub z innych wažnych powodów uzná, že može to przyczynič si? do uspraw-nienia post^powania, a zwlaszcza naležytego przygotowania i organizacji rozprawy glównej. Art. 350. § 1. Prezes sadu wydaje pisemne zarzadzenie o wyznaczeniu rozprawy glównej, w którym wskazuje: 1) s^dziego albo czlonków skladu orzekajaxego, 2) dzieň, godzin? i sal? rozprawy, 3) strony i inne osoby, które naležy wezwač na rozpraw? lub zawiadomič ojej terminie, 4) inne czynnošci konieczne do przygotowania rozprawy. § 2. Co do oskaržonego pozbawionego wolnošci naležy w každým wypadku wydač zarzadzenie doprowadzenia go na rozpraw?. 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu______________________________________________________________________________s. 85/173 Art. 351. § 1. S?dziego albo s?dziów powolanych do orzekania w sprawie wyznacza si? w kolejnošci wedlug wplywu sprawy oraz jawnej dla stron listy s?dziów danego sadu lub wydzialu. Odst?pstwo od tej kolejnošci jest dopuszczalne tylko z po-wodu choroby s?dziego lub z innej wažnej przyczyny, co naležy zaznaczyč w zarzadzeniu o wyznaczeniu rozprawy. § 2. Gdy w akcie oskarženia zarzuca si? popelnienie zbrodni zagrožonej kara^ 25 lat pozbawienia wolnošci albo dožywotniego pozbawienia wolnošci, wyznaczenia skladu orzekajaxego dokonuje si? na wniosek prokurátora lub obroňcy w dro-dze losowania, przy którym maj 3. oni prawo by č obecni. Prokurator može zlo-žyč wniosek nie póžniej niž w ci^gu 7 dni po wniesieniu do sadu aktu oskarženia, a obroňca w ci^gu 7 dni od dnia dor?czenia mu odpisu aktu oskarženia. § 3. Minister Sprawiedliwošci okrešli, w drodze rozporza^dzenia, szczególowe zásady wyznaczania i losowania skladu orzekajaxego, majac na uwadze koniecz-nošč zagwarantowania równego prawdopodobieňstwa udzialu w skladzie orze-kajaxym w každej sprawie wszystkim s?dziom danego sadu lub wydzialu. Art. 352. Prezes sadu po rozwaženiu wniosków stron i podmiotu, o którym mowa w art. 416 lub z urz?du dopuszcza dowody i zarzadza ich sprowadzenie na rozpraw?. Przepis art. 368 stosuje si? odpowiednio. Art. 353. § 1. Pomi?dzy dor?czeniem zawiadomienia a terminem rozprawy glównej powinno uplynač co naj mni ej 7 dni. § 2. W razie niezachowania tego terminu w stosunku do oskaržonego lub j ego obroňcy rozprawa na ich wniosek, zgloszony przed rozpocz?ciem przewodu saxlowego, ulega odroczeniu. Art. 354. W wypadku wniosku prokurátora o umorzenie post?powania z powodu niepoczytal-nošci sprawcy i o zastosowanie šrodków zabezpieczajaxych stosuje si? odpowiednio przepisy niniejszego rozdzialu z nast?pujaxymi zmianami: 1) nie stosuje si? przepisów o oskaržycielu posilkowym, a powództwo cywilne jest niedopuszczalne, 2) wniosek kieruje si? na rozpraw?, chyba že w šwietle materialów post?powa-nia przygotowawczego popelnienie czynu zabronionego przez podejrzanego i j ego niepoczytalnošč w chwili czynu nie budza^ wa^tpliwošci, a prezes sadu uzná za celowe rozpoznanie sprawy na posiedzeniu z udzialem prokurátora, obroňcy i podej rzanego; podej rzaný nie bierze udzialu w posiedzeniu, ježeli z opinii bieglych wynika, že byl oby to niewskazane, chyba že sad uzná j ego udzial za konieczny; pokrzywdzony ma prawo wziač udzial w posiedzeniu, 3) w razie umorzenia post?powania stosuje si? art. 322 § 2 i 3. 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu______________________________________________________________________________s. 86/173 Rozdzial 42 Jawnošč rozprawy glównej Art. 355. Rozprawa odbywa si? jawnie. Ograniczenia jawnošci okrešla ustawa. Art. 356. § 1. Na rozprawie oprócz osôb bioraxych udzial w post?powaniu moga^ byč obecne tylko osoby pelnoletnie, nie uzbrojone. § 2. Przewodniczaxy môže zezwolič na obecnošč na rozprawie maloletnim oraz osobom obowia^zanym do noszenia broni. § 3. Nie moga^byč obecne na rozprawie osoby znaj dujace si? w stanie nie licujaxym z powaga^ sadu. Art. 357. § 1. Sad môže zezwolič przedstawicielom radia, telewizji, filmu i prasy na dokony-wanie za pomoci aparatury utrwaleň obrazu i džwi?ku z przebiegu rozprawy, gdy uzasadniony interes spoleczny za tym przemawia, dokonywanie tých czynnošci nie b?dzie utrudniač prowadzenia rozprawy, a wažny interes uczest-nika post?powania ternu si? nie sprzeciwia. § 2. Sad môže okrešlič warunki, od ktorých uzaležnia wydanie zezwolenia przewi-dzianego w § 1. Art. 358. Ježeli nie przemawia przeciw ternu wzglad na prawidlowošč post?powania, sad na wniosek strony wyraža zgod? na utrwalenie przez nia^ przebiegu rozprawy za pomoci urzadzenia rejestrujaxego džwi?k. Art. 359. Niejawna jest rozprawa, która dotyczy: 1) wniosku prokurátora o umorzenie post?powania z powodu niepoczytalnošci sprawcy i zastosowanie šrodka zabezpieczajaxego, 2) sprawy o pomówienie lub zniewaženie; na wniosek pokrzywdzonego rozprawa odbywa si? jednak jawnie. Art. 360. § 1. Sad wylacza jawnošč rozprawy w calošci albo w cz?šci, ježeli jawnošč mogla-by: 1) wywolač zaklócenie spokoju publicznego, 2) obražač dobre obyczaje, 3) ujawnič okolicznošci, które ze wzgl?du na wažny interes paňstwa powinny byč zachowane w tajemnicy, 4) naruszyč wažny interes prywatny. § 2. Sad wylacza jawnošč calošci lub cz?šci rozprawy takže na žaxlanie osoby, która zložyla wniosek o šciganie. 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu______________________________________________________________________________s. 87/173 § 3. Sad môže wylaxzyč jawnošč calošci albo cz?šci rozprawy, ježeli chočby jeden z oskaržonych jest nieletni lub na czas przesluchania šwiadka, który nie ukoň-czyl 15 lat. Art. 361. § 1. W razie wyla^czenia jawnošci moga^byč obecne na rozprawie, oprócz osôb bio-raxych udzial w post?powaniu, po dwie osoby wskazane przez oskaržyciela publicznego, oskaržyciela posilkowego, oskaržyciela prywatnego i oskaržone-go. Ježeli jest kilku oskaržycieli lub oskaržonych, každý z nich môže ža^dač po-zostawienia na sali rozpraw pojednej osobie. § 2. Przepisu § 1 nie stosuje si?, ježeli zachodzi obawa ujawnienia tajemnicy paň-stwowej. § 3. W razie wyla^czenia jawnošci przewodniczaxy môže zezwolič poszczególnym osobom na obecnošč na rozprawie. Art. 362. Przewodniczaxy poucza obecných o obowiazku zachowania w tajemnicy okoliczno-šci ujawnionych na rozprawie toczacej si? z wylaczeniem jawnošci i uprzedza o skutkách niedopelnienia tego obowiazku. Art. 363. Z chwila^ zgloszenia wniosku o wylaczenie jawnošci rozprawa w zakresie tego wnio-sku odbywa si? z wylaczeniem jawnošci, ježeli o to wnosi strona lub sad uzná to za potrzebne. Art. 364. § 1. Ogloszenie wyroku odbywa si? jawnie. § 2. Ježeli jawnošč rozprawy wylaczono w calošci lub w cz?šci, przytoczenie po-wodów wyroku môže nastajric równiež z wylaczeniem jawnošci w calošci lub w cz?šci. Rozdzial 43 Przepisy ogólne o rozprawie glównej Art. 365. Rozprawa odbywa si? ustnie. Art. 366. § 1. Przewodniczaxy kieruje rozprawy i czuwa nad jej prawidlowym przebiegiem, bacza^c, aby zostaly wyjašnione wszystkie istotne okolicznošci sprawy, a w miar? možnošci takže okolicznošci sprzyjajace popelnieniu przest?pstwa. § 2. Przewodniczaxy powinien dažyč do tego, aby rozstrzygni?cie sprawy nastúpilo na pierwszej rozprawie glównej. Art. 367. § 1. Przewodniczaxy umožliwia stronom wypowiedzenie si? co do každej kwestii podlegajacej rozstrzygni?ciu. 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu______________________________________________________________________________s. 88/173 § 2. Ježeli w jakiejkolwiek kwestii jedna ze stron zabiera glos, prawo glosu przy-sluguje równiež wszystkim innym stronom. Obroňcy oskaržonego i oskaržo-nemu przysluguje glos ostatní. Art. 368. O przychylnym zalatwieniu wniosku dowodowego strony, ktorému inna strona nie sprzeciwila si?, rozstrzyga ostatecznie przewodniczaxy; w innych wypadkach sad wydaje postanowienie. Art. 369. Dowody na poparcie oskarženia powinny byč w miar? možnošci przeprowadzone przed dowodami služaxymi do obrony. Art. 370. § 1. Po swobodnym wypowiedzeniu si? osoby przesluchiwanej na wezwanie prze-wodniczaxego, stosownie do art. 171 § 1, moga^zadawač jej pýtania w nast?pu-jaxym porzaxlku: oskaržyciel publiczny, oskaržyciel posilkowy, pelnomocnik oskaržyciela posilkowego, oskaržyciel prywatny, pelnomocnik oskaržyciela prywatnego, powód cywilny, pelnomocnik powoda cywilnego, biegly, pod-miot, o którym mowa w art. 416, obroňca, oskaržony, czlonkowie skladu orze-kajaxego. § 2. Strona, na ktorej wniosek šwiadek zostal dopuszczony, zadaj e pýtania przed pozostalými stronami. § 3. W razie potrzeby czlonkowie skladu orzekajaxego moga^ zadawač dodatkowe pýtania poza kolejnošcia^. § 4. Przewodniczaxy uchyla pýtania, o ktorých mowa w art. 171 § 6, lub gdy z innych powodów uznaje je za niestosowne. Art. 371. § 1. Przy przesluchaniu šwiadka nie powinni byč obecni šwiadkowie, którzy jeszcze nie zostali przesluchani. § 2. Przewodniczaxy powinien przedsi?brač šrodki zapobiegajace porozumiewaniu si? osôb przesluchanych z osobami, które jeszcze nie zostaly przesluchane. Art. 372. Przewodniczaxy wydaje wszelkie zarzadzenia niezb?dne do utrzymania na sali sa^-dowej spokoju i porzadku. Art. 373. Od zarzadzeň przewodniczaxego wy daný ch na rozprawie glównej przysluguje odwo-lanie do skladu orzekajaxego. Art. 374. § 1. Obecnošč oskaržonego na rozprawie glównej jest obowiazkowa, ježeli ustawa nie stanowi inaczej. § 2. Przewodniczaxy môže wydač zarza^dzenie w celu uniemožliwienia oskaržone-mu wydalenia si? z sa^du przed zakoňczeniem rozprawy. 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu______________________________________________________________________________s. 89/173 Art. 375. § 1. Ježeli oskaržony pomimo upomnienia go przez przewodniczaxego zachowuje si? nadal w sposób zaklócajaxy porzadek rozprawy lub godzaxy w powag? sa^-du, przewodniczaxy môže wydalič go na pewien czas z sali rozprawy. § 2. Zezwalajac oskaržonemu na powrót, przewodniczaxy niezwlocznie informuje go o przebiegu rozprawy w czasie j ego nieobecnošci oraz umožliwia mu zloženie wyjašnieň co do przeprowadzonych w czasie j ego nieobecnošci dowo-dów. Art. 376. § 1. Ježeli oskaržony, który zložyl juž wyjašnienia, opušcil sal? rozprawy bez ze-zwolenia przewodniczaxego, sad môže prowadzič rozpraw? w dalszym ci^gu pomimo nieobecnošci oskaržonego, a wyroku wydanego w tym wypadku nie uwaža si? za zaoczny. Sad zarzadza zatrzymanie i przymusowe doprowadzenie oskaržonego, ježeli uznaje j ego obecnošč za niezb?dna^. Na postanowienie przysluguje zažalenie do innego równorz?dnego skladu tego sa^du. § 2. Przepis ten stosuje si? odpowiednio, ježeli oskaržony po zloženiu wyjašnieň, zawiadomiony o terminie rozprawy odroczonej lub przerwanej, nie stawil si? na t? rozpraw? bez usprawiedliwienia. § 3. Ježeli na rozpraw? odroczona^ lub przerwana^ nie stawil si? wspóloskaržony, który usprawiedliwil swoje niestawiennictwo, sa^d môže prowadzič rozpraw? w zakresie nie dotyczaxym bezpošrednio nieobecnego oskaržonego, ježeli nie ograniczy to j ego prawa do obrony. Art. 377. § 1. Ježeli oskaržony wprawil si? ze swej winy w stan niezdolnošci do udzialu w rozprawie lub w posiedzeniu, w którym jego udzial jest obowia^zkowy, sad môže prowadzič post?powanie pomimo jego nieobecnošci, nawet ježeli nie zložyl jeszcze wyjašnieň. § 2. Przed wydaniem postanowienia, o którym mowa w § 1, sad zapoznaje si? ze šwiadectwem lekarza, który stwierdzil stan takiej niezdolnošci, lub przesluchu-je go w charakterze bieglego. Stan niezdolnošci oskaržonego do udzialu w rozprawie možná stwierdzič takže na podstawie badania niepolaxzonego z naru-szeniem integralnošci ciala, przeprowadzonego za pomoci stosownego urza^-dzenia. § 3. Ježeli oskaržony zawiadomiony o terminie rozprawy ošwiadcza, že nie wežmie udzialu w rozprawie, uniemožliwia doprowadzenie go na rozpraw? albo zawiadomiony o niej osobišcie nie stawia si? na rozpraw? bez usprawiedliwienia, sad môže prowadzič post?powanie bez jego udzialu, chyba že uzná obecnošč oskaržonego za niezb?dnaJ przepis art. 376 § 1 zdanie drugie stosuje si?. § 4. Ježeli oskaržony nie zložyl jeszcze wyjašnieň przed sadem, možná zastosowač art. 396 § 2 lub uznač za wystarczajace odczytanie jego poprzednio zložonych wyjašnieň. § 5. Ježeli rozpraw? przerwano lub odroczono wyznaczajac nowy jej termin, sad powiadamia o tym oskaržonego, a ježeli oskaržony si? stawi - przepis art. 375 § 2 stosuje si? odpowiednio. § 6. Wyroku nie uwaža si? w tym wypadku za zaoczny. 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu______________________________________________________________________________s. 90/173 Art. 378. § 1. Ježeli w sprawie, w której oskaržony musi mieč obroňc? i korzysta z obrony z wyboru, obroňca lub oskaržony wypowiada stosunek obroňczy, sa^d zakrešla oskaržonemu odpowiedni termín do powolania nowego obroňcy, a po bezsku-tecznym uplywie tego terminu prezes saxlu lub sad wyznacza obroňcy z urz?du. W razie potrzeby rozpraw? przerywa si? lub odracza. § 2. W sprawie, w której oskaržony korzysta z obroňcy z urz?du, sad na uzasadnio-ny wniosek obroňcy lub oskaržonego zwalnia obroňc? z jego obowiazków i wyznacza oskaržonemu innego obroňc? z urz?du. § 3. Wyznaczajax nowego obroňc?, sa^d jednoczešnie podejmuje decyzj?, czy do-tychczasowy obroňca môže bez uszczerbku dla prawa oskaržonego do obrony pelnič swe obowiazki do czasu podj?cia obrony przez nowego obroňc?. Art. 379. § 1. Gdy saxl wchodzi na sal? lub j 3. opuszcza, wszyscy obecni wstaja^. § 2. Wstaje równiež každá osoba, do której saxl si? zwraca lub która do sadu prze-mawia, chyba že przewodniczaxy zwolni j 3. od tego obowiazku. Art. 380. Przepisy dotyczace oskaržonego stosuje si? odpowiednio do osoby, której prokurátor zarzuca popelnienie czynu zabronionego w stanie niepoczytalnošci i wnosi o umo-rzenie post?powania oraz o zastosowanie wobec niej šrodków zabezpieczajaxych. Rozdzial 44 Rozpoczgcie rozprawy glównej Art. 381. Rozpraw? glówna^ rozpoczyna wywolanie sprawy. Nast?pnie przewodniczaxy sprawdza, czy wszyscy wezwani stawili si? oraz czy nie ma przeszkód do rozpoznania sprawy. Art. 382. W razie meusprawiedliwionego niestawiennictwa oskaržonego, którego obecnošč jest obowiazkowa, przewodniczaxy zarzadza jego natychmiastowe zatrzymanie i doprowadzenie lub przerywa w tym celu rozpraw? albo tež sa^d j3. odracza. Przepis art. 376 § 1 zdanie trzecie stosuje si?. Art. 383. W razie niestawiennictwa powoda cywilnego do chwili rozpocz?cia przewodu sado-wego, sad pozostawia powództwo cywilne bez rozpoznania, chyba že powód zložyl wniosek o rozpoznanie pomimo jego nieobecnošci. Art. 384. § 1. Po sprawdzeniu obecnošci przewodniczaxy zarzadza opuszczenie sali rozpraw przez šwiadków. Biegli pozostaja^ na sali, ježeli przewodniczaxy nie zarzadzi inaczej. 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu______________________________________________________________________________s. 91/173 § 2. Pokrzywdzony ma prawo wziač udzial w rozprawie, ježeli si? stawi, i pozostač na sali, chočby mial skladač zeznania jako šwiadek. W tym wypadku sad prze-sluchuje go w pierwszej kolejnošci. § 3. Uznajíc to za celowe sad može zobowiazač pokrzywdzonego do obecnošci na rozprawie lub jej cz?šci. § 4. Przepisy § 2 i 3 stosuje si? odpowiednio do podmiotu, o którym mowa w art. 416. Rozdzial 45 Przewód sqdowy Art. 385. § 1. Przewód saxlowy rozpoczyna si? od odczytania przez oskaržyciela aktu oskar-ženia. § 2. Za zgoda^ obecných stron, a w wypadku szczególnie obszernego uzasadnienia aktu oskarženia bez ich zgody, možná poprzestač na przedstawieniu podstaw oskarženia. § 3. Ježeli wniesiono odpowiedž na akt oskarženia, przewodniczaxy informuje ojej trešci. Art. 386. § 1. Po odczytaniu aktu oskarženia przewodniczaxy poucza oskaržonego o prawie skladania wyjašnieň, odmowy wyjašnieň lub odpowiedzi na pýtania, po czym pytá go, czy przyznaje si? do zarzucanego mu czynu oraz czy chce zložyč wy-jašnieniai jakie. § 2. Po przesluchaniu oskaržonego przewodniczaxy poucza go o prawie zadawania pytaň osobom przesluchiwanym oraz skladania wyjašnieň co do každego do-wodu. Art. 387. 1. Do chwili zakoňczenia pierwszego przesluchania wszystkich oskaržonych na rozprawie glównej oskaržony, któremu zarzucono wyst?pek može zložyč wniosek o wydanie wyroku skazujaxego i wymierzenie mu okrešlonej kary lub šrodka karnego bez przeprowadzania post?powania dowodowego; ježeli oskaržony nie ma obroňcy z wyboru, sa^d može, na j ego wniosek, wyznaczyč mu obroňc? z urz?du. § 2. Sad može uwzgl?dnič wniosek oskaržonego o wy danie wyroku skazujaxego, gdy okolicznošci popelnienia przest?pstwa nie budza^ watpliwošci i cele post?-powania zostane osiajmi?te mimo nieprzeprowadzenia rozprawy w calošci; uwzgl?dnienie takiego wniosku jest možliwe jedynie wówczas, gdy nie sprze-ciwia^ si? ternu prokurátor, a takže pokrzywdzony naležycie powiadomiony o terminie rozprawy oraz pouczony o možliwošci zgloszenia przez oskaržonego tego wniosku. § 3. Sad može uzaležnič uwzgl?dnienie wniosku oskaržonego od dokonania w nim wskazanej przez siebie zmiany. Przepis art. 341 § 3 stosuje si? odpowiednio. § 4. Przychylajac si? do wniosku sa^d može uznač za ujawnione dowody wymienio-ne w akcie oskarženia lub dokumenty przedložone przez stron?. 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu______________________________________________________________________________s. 92/173 § 5. Ježeli wniosek zložono przed rozpocz?ciem rozprawy, sad rozpoznaje go na rozprawie. Art. 388. Za zgoda^ obecných stron sad može przeprowadzič post?powanie dowodowe tylko cz?šciowo, ježeli wyjašnienia oskaržonego przyznajaxego si? do winy nie budza^ watpliwošci. Art. 389. § 1. Ježeli oskaržony odmawia wyjašnieň lub wyjašnia odmiennie niž poprzednio albo ošwiadcza, že pewnych okolicznošci nie pami?ta, wolno na rozprawie od-czytywač tylko w odpowiednim zakresie protokoly j ego wyjašnieň zložonych poprzednio w charakterze oskaržonego w tej lub innej sprawie w post?powaniu przygotowawczym lub przed sadem albo w innym post?powaniu przewidzia-nym przez ustaw?. § 2. Po odczytaniu protokolu przewodniczaxy zwraca si? do oskaržonego o wypo-wiedzenie si? co do jego trešci i o wyjašnienie zachodzaxych sprzecznošci. Art. 390. § 1. Oskaržony ma prawo byč obecný przy wszystkich czynnošciach post?powania dowodowego. § 2. W wyjajkowych wypadkach, gdy naležy si? obawiač, že obecnošč oskaržonego moglaby oddzialywač kr?pujaxo na wyjašnienia wspóloskaržonego albo na ze-znania šwiadka lub bieglego, przewodniczaxy može zarza^dzič, aby na czas przesluchania danej osoby oskaržony opušcil sal? saxlowa^. Przepis art. 375 § 2 stosuje si? odpowiednio. Art. 391. § 1. Ježeli šwiadek bezpodstawnie odmawia zeznaň, zeznaje odmiennie niž poprzednio albo ošwiadczy, že pewnych okolicznošci nie pami?ta, albo przebywa za granica^ lub nie možná mu bylo dor?czyč wezwania, albo nie stawil si? z powodu niedajaxych si? usunač przeszkód lub prezes sa^du zaniechal wezwania šwiadka na podstawie art. 333 § 2, a takže wtedy, gdy šwiadek zmarí, wolno odczytywač w odpowiednim zakresie protokoly zložonych poprzednio przez niego zeznaň w post?powaniu przygotowawczym lub przed sadem w tej lub innej sprawie albo w innym post?powaniu przewidzianym przez ustaw?. § 2. W warunkach okrešlonych w § 1, a takže w wypadku okrešlonym w art. 182 § 3, wolno równiež odczytywač na rozprawie protokoly zložonych poprzednio przez šwiadka wyjašnieň w charakterze oskaržonego. § 3. Przepis art. 389 § 2 stosuje si? odpowiednio. Art. 392. § 1. Saxl može odczytywač na rozprawie glównej protokoly przesluchania šwiad-ków i oskaržonych, sporzadzone w post?powaniu przygotowawczym lub przed sadem albo w innym post?powaniu przewidzianym przez ustaw?, gdy bezpo-šrednie przeprowadzenie dowodu nie jest niezb?dne, a žádna z obecných stron ternu si? nie sprzeciwia. 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu______________________________________________________________________________s. 93/173 § 2. Sprzeciw strony, ktorej zeznania lub wyjašnienia nie dotycza^ nie stoi na przeszkodzie odczytaniu protokolu. Art. 393. § 1. Wolno odczytywač na rozprawie protokoly ogl?dzin, przeszukania i zatrzyma-nia rzeczy, opinie bieglych, instytutów, zakladów lub instytucji, dane o káral -nošci, wyniki wywiadu šrodowiskowego oraz wszelkie dokumenty urz?dowe zložone w post?powaniu przygotowawczym lub saxlowym albo w innym po-st?powaniu przewidzianym przez ustaw?. Nie wolno jednak odczytywač nota-tek dotyczaxych czynnošci, z ktorých wymagane jest sporzadzenie protokolu. § 2. Wolno równiež odczytywač zawiadomienie o przest?pstwie, chyba že zostalo zložone do protokolu, o którym mowa w art. 304a. § 3. Moga^byč odczytywane na rozprawie wszelkie dokumenty prywatne, powstale poza post?powaniem kárnym i nie dla jego celów, w szczególnošci ošwiadcze-nia, publikacje, listy oraz notatki. § 4. Wolno odczytywač na rozprawie protokoly zeznaň šwiadka przesluchanego w warunkach okrešlonych w art. 184. Rozprawa jest wówczas niejawna; przepisu art. 361 § 1 nie stosuje si?. Art. 393a. W warunkach okrešlonych w art. 389 § 1, art. 391 § 1 i 2, art. 392 i 393 wolno równiež odczytywač lub odtwarzač zápisy, o ktorých mowa w art. 145 § 1 i art. 147 § 3. Art. 394. § 1. Dane dotyczace osoby oskaržonego oraz wyniki wywiadu šrodowiskowego uznaje si? za ujawnione bez odczytywania. Naležy je jednak odczytač na zadanie oskaržonego lub obroňcy. § 2. Protokoly i dokumenty podlegajace odczytaniu na rozprawie možná uznač bez ich odczytania za ujawnione w calošci lub w cz?šci. Naležy jednak je odczytač, ježeli którakolwiek ze stron o to wnosi. Przepis art. 392 § 2 stosuje si? odpo-wiednio. Art. 395. Ježeli nie stojatému na przeszkodzie wlašciwošci dowodów rzeczowych, sprowadza si? je na sal? rozpraw i udost?pnia stronom, a w razie potrzeby šwiadkom i bieglym. Art. 396. § 1. Ježeli zapoznanie si? z dowodem rzeczowym lub przeprowadzenie ogl?dzin przez pelny sklad sadu napotyka znaczne trudnošci albo ježeli strony wyražaja^ na to zgod?, saxl wyznacza do tej czynnošci s?dziego ze swego skladu albo sad wezwany. § 2. Sad može zlecič przesluchanie šwiadka s?dziemu wyznaczonemu ze swego skladu lub sadowi wezwanemu, w którego okr?gu šwiadek przebywa, ježeli šwiadek nie stawil si? z powodu przeszkód zbyt trudných do usuni?cia. § 3. W czynnošciach wskazanych w § 1 i 2 maj3. prawo brač udzial strony, obroňcy i pelnomocnicy. Oskaržonego pozbawionego wolnošci sprowadza si? tylko wtedy, gdy sad uzná to za konieczne. 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu______________________________________________________________________________s. 94/173 § 4. S?dzia wyznaczony lub sad wezwany môže przeprowadzič takže inny dowód, którego potrzeba wyloni si? w toku czynnošci wskazanej w § 1 lub 2. Art. 397. § 1. Ježeli dopiero w toku rozprawy ujawnia^ si? istotne braki post?powania przygo-towawczego, a ich usuni?cie przez sad uniemožliwialoby wydanie prawidlo-wego orzeczenia w rozsaxlnym terminie, zas przeszkód tých nie možná usunač stosujac przepis art. 396, sa^d môže przerwač albo odroczyč rozpraw? zakrešla-ja^c oskaržycielowi publicznemu termin do przedstawienia dowodów, ktorých przeprowadzenie pozwoliloby na usuni?cie dostrzežonych braków. § 2. Oskaržyciel publiczny w celu zebrania dowodów, o ktorých mowa w § 1, môže przedsi?wziač osobišcie, a prokurátor takže zlecič Policji dokonanie niezb?d-nych czynnošci dowodowych. § 3. Oskaržyciel publiczny w wypadku niemožnošci dotrzymania zakrešlonego terminu môže zwrócič si? do sa^du o j ego przedluženie. § 4. Ježeli oskaržyciel publiczny w wyznaczonym terminie nie przedstawi stosow-nych dowodów, saxl rozstrzyga na korzyšč oskaržonego watpliwošci wynikaja^-ce z nieprzeprowadzenia tých dowodów. Art. 398. § 1. Ježeli na podstawie okolicznošci, które wyszly na jaw w toku rozprawy, oskaržyciel zarzucil oskaržonemu inny czyn oprócz obj?tego aktem oskarženia, sad môže za zgoda^ oskaržonego rozpoznač nowe oskarženie na tej samej rozpra-wie, chyba že zachodzi koniecznošč przeprowadzenia post?powania przygoto-wawczego co do nowego czynu. § 2. W razie odroczenia rozprawy oskaržyciel wnosi nowy lub dodatkowy akt oskarženia. Art. 399. § 1. Ježeli w toku rozprawy okaže si?, že nie wychodzac poza granice oskarženia možná czyn zakwalifikowač wedlug innego przepisu prawnego, sad uprzedza o tym obecne na rozprawie strony. § 2. Na wniosek oskaržonego možná przerwač rozpraw? w celu umožliwienia mu przygotowania si? do obrony. Art. 400. Ježeli po rozpocz?ciu przewodu saxlowego ujawni si?, že czyn oskaržonego stanowi wykroczenie, sad, nie przekazujac sprawy wlašciwemu sadowi, rozpoznaje ja^ w tym samým skladzie, stosujac w dalszym jej toku, przepisy Kodeksu post?powania w sprawach o wykroczenia. Art. 401. § 1. Przewodniczaxy môže przerwač rozpraw? glówna^ dla sprowadzenia dowodu albo dla wypoczynku lub z innej wažnej przyczyny. § 2. Každorazowa przerwa w rozprawie môže trwač nie dlužej niž 35 dni. 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu______________________________________________________________________________s. 95/173 Art. 402. § 1. Ježeli przewodniczaxy, zarzadzajac przerw?, oznaczy jednoczešnie czas i miej-sce dalszego ci^gu rozprawy, osoby obecne na rozprawie przerwanej sa^ obo-wiazane stawič si? w nowym terminie bez wezwania. Przepis art. 285 stosuje si? odpowiednio. § 2. Rozpraw? przerwana^ prowadzi si? po przerwie w dalszym ci^gu, a od poczatku -ježeli sklad sadu ulegl zmianie albo sa^d uzná to za konieczne. § 3. W razie przekroczenia terminu przerwy rozpraw? uwaža si? za odroczona^. Art. 403. Orzeczenia zapadaj ace w czasie przerwy w rozprawie wydaje si? w skladzie rozpo-znajaxym spraw?, a w wypadku niemožnošci jego utworzenia - w takim samým skladzie. Art. 404. § 1. Sad môže odroczyč rozpraw? tylko wtedy, gdy zarzadzenie przerwy nie byl oby wystarczajace. § 2. Rozpraw? odroczona^ prowadzi si? w nowym terminie od poczatku. Sad môže wyjatkowo prowadzič rozpraw? odroczona^ w dalszym ci^gu, chyba že sklad sadu ulegl zmianie. § 3. W wypadku podj?cia post?powania zawieszonego przepis § 2 stosuje si? odpowiednio. Art. 405. Po przeprowadzeniu dowodów dopuszczonych w sprawie przewodniczaxy zapytuje strony, czy wnosza^ o uzupeínienie post?powania dowodowego i w razie odpowiedzi przeczacej - zamyká przewód saxlowy. Rozdzial 46 Glosy stron Art. 406. § 1. Po zamkni?ciu przewodu saxlowego przewodniczaxy udziela glosu stronom, ich przedstawicielom oraz w miar? potrzeby przedstawicielowi spolecznemu, który przemawia przed obroňca^ i oskaržonym. Glos zabieraja^ w nast?puja^cej kolejnošci: oskaržyciel publiczny, oskaržyciel posilkowy, oskaržyciel prywat-ny, powód cywilny, podmiot, o którym mowa w art. 416, obroňca oskaržonego i oskaržony. Przedstawiciele procesowi stron zabierajarglos przed stronami. § 2. Ježeli oskaržyciel lub powód cywilny ponownie zabiera glos, naležy równiež udzielič glosu obroňcy i oskaržonemu. Art. 407. (uchylony). 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu______________________________________________________________________________s. 96/173 Rozdzial 47 Wyrokowanie Art. 408. Po wysluchaniu glosów stron sa^d niezwlocznie przyst^puje do narady. Art. 409. Sad až do ogloszenia wyroku može wznowič przewód saxlowy, zwlaszcza w wypad-ku przewidzianym w art. 399, albo tež udzielič dodatkowego glosu stronom. Art. 410. Podstawe wyroku može stanowič tylko caloksztalt okolicznošci ujawnionych w toku rozprawy glównej. Art. 411. § 1. W sprawie zawilej albo z innych wažnych powodów sad može odroczyč wydanie wyroku na czas nie przekraczajaxy 7 dni. § 2. W razie przekroczenia tego terminu rozprawy prowadzi si? od poczatku. § 3. W postanowieniu o odroczeniu wydania wyroku naležy wskazač czas i miejsce j ego ogloszenia. Art. 412. Niezwlocznie po ukoňczeniu glosowania sad sporzadza wyrok na pišmie. Art. 413. § 1. Každý wyrok powinien zawierač: 1) oznaczenie sadu, który go wydal, oraz sedziów, lawników, oskaržycieli i protokol anta, 2) dat? oraz miejsce rozpoznania sprawy i wydania wyroku, 3) imi?, nazwisko oraz inne dane 0kreslaj3.ce tožsamošč oskaržonego, 4) przytoczenie opisu i kwalifikacji prawnej czynu, którego popelnienie oskar-žyciel zarzucil oskaržonemu, 5) rozstrzygniexie sadu, 6) wskazanie zastosowanych przepisów ustawy kárnej. § 2. Wyrok skazujaxy powinien ponadto zawierač: 1) dôkladne okrešlenie przypisanego oskaržonemu czynu oraz jego kwalifíka-cje; prawna^ 2) rozstrzygniexia co do kary i šrodków kárnych, a w razie potrzeby, co do za-liczenia na ich poczet tymczasowego aresztowania i zatrzymania oraz šrodków zapobiegawczych wymienionych w art. 276. Art. 414. § 1. W razie stwierdzenia po rozpocz^ciu przewodu saxlowego okolicznošci wyla^-czaja^cej šciganie lub daných przemawiajaxych za warunkowym umorzeniem postejDowania, saxl wyrokiem umarza postejtowanie albo umarza je warunko- 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu______________________________________________________________________________s. 97/173 wo. Jednakže w razie stwierdzenia okolicznošci wymienionych w art. 17 § 1 pkt 1 i 2 sad wydaje wyrok uniewinniajaxy, chyba že sprawca w chwili czynu byl niepoczytalny. § 2. Umarzajac postejtowanie sad stosuje odpowiednio art. 322 § 2 i 3, art. 323 § 1 i 2orazart. 340 § 2i 3. § 3. Sad stosuje šrodek zabezpieczajaxy wskazany w art. 99 § 1 Kodeksu karnego lub w art. 43 § 2 Kodeksu karnego skarbowego, ježeli wyniki przewodu sado-wego to uzasadniaja^ a umorzenie nastupuje z powodu niepoczytalnošci spraw-cy w chwili popelnienia czynu. § 4. Umarzajac postejtowanie warunkowo, sad stosuje odpowiednio art. 341. § 5. Przewidujac možliwošč warunkowego umorzenia postejtowania albo možli-wošč orzeczenia kary z warunkowym zawieszeniem jej wykonania, sad môže wznowič przewód saxlowy celem odpowiedniego zastosowania art. 341 § 3; wówczas sad môže zarzadzič przerw?. Art. 415. § 1. W razie skazania oskaržonego sad uwzgl^dnia albo oddala powództwo cywilne w calošci albo w cz?šci. § 2. W razie innego rozstrzygniexia sad pozostawia powództwo cywilne bez rozpoznania. § 3. Sad orzeka o pozostawieniu powództwa cywilnego bez rozpoznania, równiež ježeli material dowodowy ujawniony w toku rozprawy nie wystarcza do roz-strzygni^cia powództwa cywilnego, a uzupelnienie tego materiálu spowodowa-loby znaczna^ przewleklošč postejtowania. § 4. W razie skazania oskaržonego sad môže takže z urze^du zasadzič odszkodowa-nie na rzecz pokrzywdzonego, chyba že ustawa stanowi inaczej. Zasadzenie odszkodowania z urz?du nie jest dopuszczalne, ježeli zachodza^ okolicznošci wymienione w art. 65 § 1 pkt 2, 4 lub 5. § 5. W razie skazania oskaržonego lub warunkowego umorzenia postejtowania w wypadkach wskazanych w ustawie saxl orzeka nawia^zk? na rzecz pokrzywdzonego, obowiazek naprawienia szkody lub zadoščuczynienia za doznaný krzyw-d?. Nawiazki na rzecz pokrzywdzonego, obowiazku naprawienia szkody lub zadoščuczynienia za doznaný krzywd? nie orzeka si?, ježeli roszczenie wynikajace z popelnienia przest^pstwa jest przedmiotem innego post^powania albo o roszczeniu tym prawomocnie orzeczono. § 6. Ježeli zasa^dzone odszkodowanie, obowiazek naprawienia szkody lub zadoščuczynienia za doznaný krzywd? albo nawiazka orzeczona na rzecz pokrzywdzonego nie pokrywaja^ calej szkody lub nie stanowia^ pelnego zadoščuczynienia za doznaný krzywd?, pokrzywdzony môže dochodzič dodatkowych rosz-czeň w post^powaniu cywilnym. § 7. W razie orzeczenia przez sad obowiazku naprawienia szkody, zadoščuczynienia za doznaný krzywd? lub nawiazki na rzecz pokrzywdzonego, nie stosuje si? §li4. Art. 416. § 1. W razie skazania oskaržonego sad, uwzgledniajac wniosek prokurátora, zobo-wiazuje w wyroku podmiot, który uzyskal korzyšč majajkowa^ w warunkach okrešlonych w art. 52 Kodeksu karnego, do jej zwrotu w calošci lub w cz?šci na rzecz Skarbu Paňstwa. Uniewinniajac oskaržonego albo skazujac go za 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu______________________________________________________________________________s. 98/173 przest?pstwo, które takiej korzy sei nie przynioslo, lub umarzajac post?powanie - sa^d pozostawia wniosek prokurátora bez rozpoznania. § 2. Przed zakoňczeniem przewodu saxlowego sad przesluchuje w charakterze šwiadka podmiot okrešlony w art. 52 Kodeksu karnego. Ježeli podmiotem tym nie jest osoba fizyczna, przesluchuje si? organ uprawniony do dzialania w jego imieniu. § 3. Osoba, o której mowa w § 2, môže odmówič zeznaň. § 4. Przepisy art. 72, 75, 87 i 89 stosuje si? odpowiednio. Art. 417. Zaliczeniu na poezet orzeczonej kary podlega równiež okres tymczasowego areszto-wania odbytego przez oskaržonego w innej sprawie, w której post?powanie toczylo si? równoczešnie, a zapadl w niej prawomocny wyrok uniewinniajaxy, umorzono post?powanie albo odstajňono od wymierzenia kary. Art. 418. § 1. Po podpisaniu wyroku przewodniczaxy oglasza go publieznie; w czasie ogla-szania wyroku wszyscy obecni, z wyjatkiem sadu, stoj 3.. § 2. Zgloszenie zdania odr?bnego podaj e si? do wiadomošci, a ježeli czlonek skladu orzekajaxego, który zglosil zdanie odr?bne, wyrazil na to zgod?, takže jego na-zwisko. § 3. Po ogloszeniu przewodniczaxy lub jeden z czlonków skladu orzekajaxego podaj e ustnie najwažniejsze powody wyroku. Art. 418a. W wypadku wyrokowania poza rozprawa^ trešč wyroku udost?pnia si? publieznie przez zloženie jego odpisu na okres 7 dni w sekretariacie sa^du, o czym naležy uezy-nič wzmiank? w protokole posiedzenia. Art. 419. § 1. Niestawiennictwo stron, ich obroňców i pelnomocników nie stoi na przeszko-dzie ogloszeniu wyroku. § 2. Ježeli oskaržony pozbawiony wolnošci nie byl obecný przy ogloszeniu na roz-prawie orzeczenia koňczaxego post?powanie w sprawie, a nie mial obroňcy, orzeczenie to dor?cza si? oskaržonemu. Przepis art. 100 § 6 stosuje si? odpowiednio. Art. 420. § 1. Ježeli wyrok nie zawiera rozstrzygni?cia co do przepadku, zaliezenia tymczasowego aresztowania, zatrzymania lub šrodków zapobiegawczych wymienio-nych w art. 276 albo dowodów rzeczowych, sad orzeka o tym postanowieniem na posiedzeniu. § 2. Ježeli sad nieprawidlowo zaliezyl okres tymczasowego aresztowania na poezet orzeczonej kary, stosuje si? odpowiednio przepis § 1. § 3. Strony maj 3. prawo wziač udzial w tym posiedzeniu. Oskaržonego aresztowa-nego sprowadza si? na posiedzenie tylko wtedy, gdy prezes sadu lub sad uzná to za konieczne. 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu______________________________________________________________________________s. 99/173 § 4. Na postanowienia, o ktorých mowa w § 1 i § 2, przysluguje zažalenie. Art. 421. Osobie nie b?dacej oskaržonym, która zglasza roszczenie do mienia obj?tego prze-padkiem przedmiotów, przysluguje prawo dochodzenia swych roszczeň tylko w dro-dze post?powania cywilnego. Art. 422. § 1. W terminie zawitym 7 dni od daty ogloszenia wyroku strona, podmiot okrešlo-ny w art. 416, aw wypadku wyroku warunkowo umarzajaxego post?powanie, wydanego na posiedzeniu, takže pokrzywdzony, moga^ zložyč wniosek o sporzadzenie na pišmie i dor?czenie uzasadnienia wyroku. Sporzadzenie uzasad-nienia z urz?du nie zwalnia strony, wymienionego podmiotu oraz pokrzyw-dzonego od zloženia wniosku o dor?czenie uzasadnienia. Wniosek skladá si? na pišmie. Wniosek niepochodzaxy od oskaržonego powinien wskazywač tego z oskaržonych, którego dotyczy. § 2. Dla oskaržonego pozbawionego wolnošci, który nie ma obroňcy i nie byl obecný podczas ogloszenia wyroku, termin wymieniony w § 1 biegnie od daty do-r?czenia mu wyroku. § 3. Prezes sadu odmawia przyj?cia wniosku zložonego przez osob? nieuprawniona^ lub po terminie. Na zarzadzenie prezesa przysluguje zažal enie. Art. 423. § 1. Uzasadnienie wyroku powinno byč sporzadzone w ci^gu 14 dni od daty zloženia wniosku o sporzadzenie uzasadnienia, a w wypadku sporzadzenia uzasadnienia z urz?du - od daty ogloszenia wyroku; w sprawie zawilej, w razie nie-možnošci sporzadzenia uzasadnienia w terminie, prezes sadu môže przedlužyč ten termin na czas oznaczony. § la. W wypadku zloženia wniosku o uzasadnienie wyroku w cz?šci odnoszacej si? do niektorých oskaržonych sad môže ograniczyč zakres uzasadnienia do tých tylko cz?šci wyroku, ktorých wniosek dotyczy. § 2. Wyrok z uzasadnieniem dor?cza si? stronie i podmiotowi, o którym mowa w art. 416, które zložyly wniosek na podstawie art. 422. Przepis art. 100 § 5 sto-suje si?. Art. 424. § 1. Uzasadnienie powinno zawierač: 1) wskazanie, jakie fakty sad uznal za udowodnione lub nie udowodnione, na jakich w tej mierze oparí si? dowodach i dlaczego nie uznal dowodów prze-ciwnych, 2) wyjašnienie podstawy prawnej wyroku. § 2. W uzasadnieniu wyroku naležy ponadto przytoczyč okolicznošci, które sad mial na wzgl?dzie przy wymiarze kary, a zwlaszcza przy zastosowaniu nad-zwyczajnego zlagodzenia kary, šrodków zabezpieczajaxych, uwzgl?dnieniu powództwa cywilnego oraz przy innych rozstrzygni?ciach zawartych w wyroku. 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu_____________________________________________________________________________s. 100/173 DZIALIX Postgpowanie odwolawcze Rozdzial 48 Przepisy ogólne Art. 425. § 1. Od orzeczenia wydanego w pierwszej instancji przysluguje šrodek odwolawczy stronom, podmiotowi okrešlonemu w art. 416 oraz innym osobom wskazanym w przepisach ustawy. § 2. Orzeczenie možná zaskaržyč w calošci lub w cz?šci. Možná takže zaskaržyč samo uzasadnienie orzeczenia. § 3. Odwolujaxy si? môže skaržyč jedynie rozstrzygni?cia lub ustálenia naruszaj3.ce j ego prawa lub szkodzace j ego interesom. Ograniczenie to nie dotyczy oskar-žyciela publicznego. § 4. Oskaržyciel publiczny ma prawo wniešč šrodek odwolawczy takže na korzyšč oskaržonego. Art. 426. § 1. Od orzeczeň wydanych przez saxl odwolawczy na skutek odwolania nie przy-sluguje šrodek odwolawczy. § 2. Od innych orzeczeň sadu odwolawczego oraz od orzeczeň wydanych przez Sad Najwyžszy nie przysluguje šrodek odwolawczy, chyba že ustawa stanowi ina-czej. § 3. Od wydanych w toku post?powania odwolawczego postanowieň o przeprowa-dzeniu obserwacji w zakladzie leczniczym, o zastosowaniu šrodka zapobie-gawczego oraz naloženiu kary porzadkowej przysluguje zažalenie do innego równorz?dnego skladu sadu odwolawczego. Art. 427. § 1. Odwolujaxy si? powinien wskazač zaskaržone rozstrzygni?cie lub ustálenie, a takže podač, czego si? domaga. § 2. Ježeli šrodek odwolawczy pochodzi od oskaržyciela publicznego, obroňcy lub pelnomocnika, powinien ponadto zawierač wskazanie zarzutów stawianych rozstrzygni?ciu oraz uzasadnienie. § 3. Odwolujaxy si? môže równiež wskazač nowe fakty lub dowody. Art. 428. § 1. Šrodek odwolawczy wnosi si? na pišmie do sadu, który wydal zaskaržone orzeczenie. § 2. Strona môže zložyč písemný odpowiedž na šrodek odwolawczy. Art. 429. § 1. Prezes sa^du pierwszej instancji odmawia przyj?cia šrodka odwolawczego, ježeli wniesiony zostal po terminie lub przez osob? nieuprawniona^ albo jest niedo-puszczalny z mocy ustawy. 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu_____________________________________________________________________________s. 101/173 § 2. Na zarza^dzenie odmawiajace przyjexia šrodka odwolawczego na podstawie § 1 lub art. 120 § 2 przysluguje zažalenie. Art. 430. § 1. Sad odwolawczy pozostawia bez rozpoznania przyjejy šrodek odwolawczy, je-želi zachodza^ okolicznošci okrešlone w art. 429 § 1 albo ježeli przyjexie tego šrodka nastúpilo na skutek niezasadnego przywrócenia terminu. § 2. Na postanowienie przysluguje zažalenie do innego równorz^dnego skladu sadu odwolawczego, chyba že zostalo wydane przez Sad Najwyžszy. Art. 431. § 1. Srodek odwolawczy možná cofnač. § 2. Oskaržony môže cofnač wniesiony na j ego korzyšč šrodek odwolawczy, chyba že wniósl go oskaržyciel publiczny lub zachodzi wypadek przewidziany w art. 79. § 3. Šrodka odwolawczego wniesionego na korzyšč oskaržonego nie možná bezje-go zgody cofnač. Art. 432. Cofniejy šrodek odwolawczy sad odwolawczy pozostawia bez rozpoznania, chyba že zachodzi jedna z przyczyn wymienionych w art. 439 lub art. 440. Art. 433. § 1. Sad odwolawczy rozpoznaje spraw? w granicach šrodka odwolawczego, a w zakresie szerszym o tyle, o ile ustawa to przewiduje. § 2. Sad odwolawczy jest obowia^zany rozwažyč wszystkie wnioski i zarzuty wska-zane w šrodku odwolawczym, chyba že ustawa stanowi inaczej. Art. 434. § 1. Sad odwolawczy môže orzec na niekorzyšč oskaržonego tylko wtedy, gdy wniesiono na j ego niekorzyšč šrodek odwolawczy, a takže tylko w granicach zaskarženia, chyba že ustawa stanowi inaczej. Ježeli šrodek odwolawczy po-chodzi od oskaržyciela publicznego lub pelnomocnika, sad odwolawczy môže orzec na niekorzyšč oskaržonego ponadto tylko w razie stwierdzenia uchybieň podniesionych w šrodku odwolawczym lub podlegajaxych uwzgl^dnieniu z urz^du. § 2. Srodek odwolawczy wniesiony na niekorzyšč oskaržonego môže spowodowač orzeczenie takže na korzyšč oskaržonego. § 3. Okrešlonego w § 1 zákazu orzekania na niekorzyšč oskaržonego nie stosuje si? w wypadkach okrešlonych w art. 60 § 3 i 4 Kodeksu karnego lub w art. 36 § 3 Kodeksu karnego skarbowego oraz w wypadkach skazania z zastosowaniem art. 343 lub art. 387 Kodeksu postejtowania karnego albo art. 156 Kodeksu karnego skarbowego. Art. 435. Sad odwolawczy uchyla lub zmienia orzeczenie na korzyšč wspóloskaržonych, chočby nie wniešli šrodka odwolawczego, ježeli je uchýlil lub zmienil na rzecz 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu_____________________________________________________________________________s. 102/173 wspóíoskaržonego, którego šrodek odwolawczy dotyczyl, gdy te same wzgl^dy przemawiaja^za uchýleni em lub zmiana^na rzecz tamtých. Art. 436. Sad može ograniczyč rozpoznanie šrodka odwolawczego tylko do poszczególnych uchybieň, podniesionych przez strong lub podlegajaxych uwzglednieniu z urz?du, ježeli rozpoznanie w tym zakresie jest wystarczajace do wydania orzeczenia, a rozpoznanie pozostalých uchybieň byloby przedwczesne lub bezprzedmiotowe dla dal-szego toku postejDowania. Art. 437. § 1. Po rozpoznaniu šrodka odwolawczego sad orzeka o utrzymaniu w mocy, zmia-nie lub uchyleniu zaskaržonego orzeczenia w calošci lub w cze/šci. Dotyczy to odpowiednio rozpoznania šrodka odwolawczego od uzasadnienia orzeczenia. § 2. Ježeli pozwalaja^ na to zebrane dowody, sad odwolawczy zmienia zaskaržone orzeczenie, orzekajac odmiennie co do istoty, lub uchyla je i umarza postejto-wanie; w innych wypadkach uchyla orzeczenie i przekazuje spraw? sadowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania; przepis art. 397 stosuje si? odpowiednio. Art. 438. Orzeczenie ulega uchyleniu lub zmianie w razie stwierdzenia: 1) obrazy przepisów prawa materialnego, 2) obrazy przepisów postejtowania, ježeli mogla ona mieč wplyw na trešč orzeczenia, 3) bl?du w ustáleniach faktycznych przyjejych za podstaw? orzeczenia, ježeli mógl on mieč wplyw na trešč tego orzeczenia, 4) ražacej niewspólmiernošci kary lub nieslusznego zastosowania albo niezastosowania šrodka zabezpieczajaxego lub innego šrodka. Art. 439. § 1. Niezaležnie od granic zaskarženia i podniesionych zarzutów oraz wplywu uchybienia na trešč orzeczenia sad odwolawczy na posiedzeniu uchyla zaskaržone orzeczenie, ježeli: 1) w wydaniu orzeczenia brala udzial osoba nieuprawniona lub niezdolna do orzekania badž podlegajaca wylaczeniu na podstawie art. 40, 2) sad byl nienaležycie obsadzony lub którykolwiek z jego czlonków nie byl obecný na calej rozprawie, 3) sa^d powszechny orzekl w sprawie naležacej do wlašciwošci sadu szczególnego albo saxl szczególny orzekl w sprawie naležacej do wlašciwošci sadu powszechnego, 4) saxl nižszego rz?du orzekl w sprawie naležacej do wlašciwošci sa^du wyžszego rz?du, 5) orzeczono kar?, šrodek kárny lub šrodek zabezpieczajaxy nieznane ustawie, 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu_____________________________________________________________________________s. 103/173 6) zapadlo z naruszeniem zásady wiejcszošci glosów lub nie zostalo podpísané przez którakolwiek z osôb bioraxych udzial w j ego wy daniu, 7) zachodzi sprzecznošč w trešci orzeczenia, uniemožliwiajacajego wy konáni e, 8) zostalo wydane pomimo to, že post?powanie kárne co do tego samego czynu tej samej osoby zostalo juž prawomocnie zakoňczone, 9) zachodzi jedna z okolicznošci wylaczajaxych post?powanie, okrešlonych wart. 17 § lpkt5, 6 i 8-11, 10) oskaržony w post?powaniu saxlowym nie mial obroňcy w wypadkach okrešlonych w art. 79 § 1 i 2 oraz art. 80 lub obroňca nie bral udzialu w czynnošciach, w ktorých jego udzial byl obowia^zkowy, 11) spraw? rozpoznáno podczas nieobecnošci oskaržonego, którego obecnošč byla obowiazkowa. § 2. Uchylenie orzeczenia jedy nie z powodów okrešlonych w § 1 pkt 9-11 môže na-staj)ič tylko na korzyšč oskaržonego. § 3. W posiedzeniu maja^prawo wziač udzial strony, obroňcy i pelnomocnicy. Prze-pis art. 451 stosuje si? odpowiednio. Art. 439a. Orzeczenia w sprawie o wykroczenie nie uchyla si? z tego tylko powodu, že sad orzekl w post?powaniu kárnym zamiast w post?powaniu w sprawach o wykroczenia. Art. 440. Ježeli utrzymanie orzeczenia w mocy byloby raža^co niesprawiedliwe, podlega ono zmianie na korzyšč oskaržonego albo uchyleniu niezaležnie od granic zaskarženia i podniesionych zarzutów. Art. 441. § 1. Ježeli przy rozpoznawaniu šrodka odwolawczego wyloni si? zagadnienie praw-ne wymagajace zasadniczej wykladni ustawy, sad odwolawczy môže odroczyč rozpoznanie sprawy i przekazač zagadnienie do rozstrzygni?cia Sa^dowi Naj-wyžszemu. § 2. Sad Najwyžszy môže przekazač rozstrzygniexie zagadnienia prawnego po-wi?kszonemu skladowi tego sa^du. § 3. Uchwala Sa^du Najwyžszego jest w danej sprawie wia^ca. § 4. Prokurator, obroňcy i pelnomocnicy maja^prawo wziač udzial w posiedzeniu. § 5. Sad Najwyžszy môže przejač spraw? do swego rozpoznania. Art. 442. § 1. Sad, ktorému przekazano spraw? do ponownego rozpoznania, orzeka w grani-cach, w jakich nastúpilo przekazanie. Uchylenie wyroku tylko w zakresie roz-strzygniexia o karze albo innym šrodku nie stoi na przeszkodzie uniewinnieniu oskaržonego lub umorzeniu post?powania. § 2. W wypadku przekazania sprawy do ponownego rozpoznania sad orzekajaxy w pierwszej instancji, przeprowadzaja^c post?powanie w zakresie dowodów, które nie mialy wplywu na uchylenie wyroku, môže poprzestač na ich ujawnieniu. 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu_____________________________________________________________________________s. 104/173 § 3. Zapatrywania prawne i wskazania saxlu odwolawczego co do dalszego post?-powania sa^ wia^žace dla sadu, ktorému spraw? przekazano do ponownego rozpoznania. Art. 443. W razie przekazania sprawy do ponownego rozpoznania wolno w dalszym post?po-waniu wydač orzeczenie surowsze niž uchylone tylko wtedy, gdy orzeczenie to bylo zaskaržone na niekorzyšč oskaržonego albo gdy zachodza^ okolicznošci okrešlone w art. 434 § 3. Nie dotyczy to orzekania o šrodkach wymienionych w art. 93 i 94 Ko-deksu karnego. Rozdzial 49 Apelacja Art. 444. Od wyroku sadu pierwszej instancji stronom, podmiotowi okrešlonemu w art. 416, a pokrzywdzonemu od wyroku warunkowo umarzajaxego post?powanie, wydanego na posiedzeniu, przysluguje apelacja, chyba že ustawa stanowi inaczej. Art. 445. § 1. Termin do wniesienia apelacji wynosi 14 dni i biegnie dla každego uprawnio-nego od daty dor?czenia mu wyroku z uzasadnieniem. § 2. Apelacja wniesiona przed uplywem terminu zloženia wniosku o sporzadzenie uzasadnienia wywoluje skutki okrešlone w art. 422 i podlega rozpoznaniu; apelacj? taka^ možná uzupelnič w terminie okrešlonym w § 1. Art. 446. § 1. Apelacja od wyroku sadu okr?gowego, która nie pochodzi od prokurátora lub osoby wymienionej w art. 88 § 2 i 3, powinna byč sporza^dzona i podpisana przez adwokata. § 2. Do apelacji sporzadzonej przez prokurátora, obroňc? lub pelnomocnika dolacza si? odpowiednia^ liczb? odpisów dla stron przeciwnych; do apelacji wnoszonej do sadu apelacyjnego dolacza si? dodatkowo jeden odpis. Art. 447. § 1. Apelacj? co do winy uwaža si? za zwrócona^ przeciwko calošci wyroku. § 2. Apelacj? co do kary uwaža si? za zwrócona^ przeciwko calošci rozstrzygni?cia o karze i šrodkach kárnych. § 3. W apelacji možná podnosič zarzuty, które nie stanowily lub nie mogly stano-wič przedmiotu zažalenia. Art. 448. §1.0 przyj?ciu apelacji zawiadamia si? prokurátora oraz obroňców i pelnomocni-ków, a takže strony, po czym akta przekazuje si? niezwlocznie sadowi odwo-lawczemu. § 2. W wypadku wniesienia apelacji przez prokurátora, obroňc? lub pelnomocnika dolacza si? do zawiadomienia odpis apelacji strony przeciwnej, chyba že w 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu_____________________________________________________________________________s. 105/173 sprawie byla wylaczona jawnošč rozprawy ze wzgledu na tajemnic? paňstwo-wa^. Art. 449. Sad odwoíawczy rozpoznaje spraw? na rozprawie, a w wypadkach przewidzianych przez ustaw? - na posiedzeniu. Art. 449a. W wypadku okrešlonym w art. 423 § la przed wy dani em orzeczenia sad odwoíawczy može zwrócič spraw? sadowi pierwszej instancji w celu sporza^dzenia uzasadnie-nia zaskaržonego wyroku w niezb?dnym zakresie, ježeli ma to zapewnič prawidlowe wyrokowanie w sprawie. Art. 450. § 1. Udzial w rozprawie prokurátora, a obroňcy w wypadkach okrešlonych w art. 79 i 80 jest obowia^zkowy. § 2. Udzial w rozprawie innych stron i ich pelnomocników oraz obroňcy w wypadkach nie wymienionych w § 1 jest obowia^zkowy wtedy, gdy prezes sa^du lub sad uzná to za konieczne. § 3. Niestawiennictwo naležycie zawiadomionych o terminie rozprawy stron, obroňców lub pelnomocników nie tamuje rozpoznania sprawy, chyba že ich udzial jest obowia^zkowy. Art. 451. Sad odwoíawczy, na wniosek oskaržonego pozbawionego wolnošci, zarzadza spro-wadzenie go na rozprawy, chyba že uzná za wystarczajaxa^ obecnošč obroňcy. O prawie zloženia wniosku naležy pouczyč oskaržonego. Ježeli sad nie zarzadza spro-wadzenia oskaržonego, który nie ma obroňcy, wyznacza obroňcy z urz^du. Art. 452. § 1. Sad odwoíawczy nie može przeprowadzič postejtowania dowodowego co do istoty sprawy. § 2. Sad odwoíawczy može jednak w wyjajkowych wypadkach, uznajíc potrzeb? uzupelnienia przewodu saxlowego, przeprowadzič dowód na rozprawie, ježeli przyczyni si? to do przyspieszenia postejtowania, a nie jest konieczne prze-prowadzenie na nowo przewodu w calošci lub w znacznej cz^šci. Dowód možná dopušcič równiež przed rozprawy. Art. 453. § 1. Przewód saxlowy w sadzi e odwolawczym rozpoczyna ústne sprawozdanie, w którym s?dzia sprawozdawca przedstawia przebieg i wyniki dotychczasowego postejtowania, a w szczególnošci trešč zaskaržonego wyroku oraz zarzuty i wnioski apelacyjne, jak równiež kwestie wymagaj3.ce rozstrzygniexia z urz^du. W miar? potrzeby odczytuje si? z akt poszczególne ich cz^šci. § 2. Strony moga^ skladač wyjašnienia, ošwiadczenia i wnioski ustnie lub na pi-šmie; zložone na pišmie podlegaja^ odczytaniu, przy czym przepis art. 394 sto-suje si?. 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu_____________________________________________________________________________s. 106/173 § 3. Przewodniczaxy udziela glosu stronom w kolej nošci przez siebie ustal onej, przy czym najpierw udziela glosu skarža^cemu. Oskaržonemu i j ego obroňcy nie možná odmówič zabránia glosu po przemówieniach innych stron. Art. 454. Sad odwolawczy nie môže skazač oskaržonego, który zostal uniewinniony w pierwszej instancji lub co do którego w pierwszej instancji umorzono lub wa-runkowo umorzono post?powanie. Sad odwolawczy môže orzec surowsza^ kar? pozbawienia wolnošci tylko wte-dy, gdy nie zmienia ustálen fakty czny ch przyjejych za podstaw? zaskaržonego wyroku. Sad odwolawczy nie môže zaostrzyč kary przez wymierzenie kary dožywot-niego pozbawienia wolnošci. Art. 455. Nie zmieniajac ustálen fakty czny ch, sad odwolawczy poprawia bl?dna^ kwalifikacj? prawna^ niezaležnie od granic zaskarženia i podniesionych zarzutów. Poprawienie kwalifikacji prawnej na niekorzyšč oskaržonego môže nasta^pič tylko wtedy, gdy wniesiono šrodek odwolawczy na j ego niekorzyšč. Art. 456. O utrzymaniu w mocy, uchyleniu lub zmianie wyroku sadu pierwszej instancji sad odwolawczy orzeka wyrokiem. Art. 457. § 1. Uzasadnienie wyroku sporzaxlza si? z urz?du w terminie 14 dni. § 2. Ježeli sad utrzymuje zaskaržony wyrok w mocy, uznajac apelacj? za oczywi-šcie bezzasadna^ uzasadnienie sporzadza si? na wniosek strony, chyba že zostalo zgloszone zdanie odr?bne. Przepisy art. 422 i 423 stosuje si? odpowiednio. § 3. W uzasadnieniu naležy podač, czym kierowal si? sad wydajac wyrok oraz dla-czego zarzuty i wnioski apelacji sa^d uznal za zasadne albo niezasadne. Art. 458. Przepisy d0tycz3.ce post?powania przed sadem pierwszej instancji stosuje si? odpowiednio w post?powaniu przed sadem odwolawczym, chyba že przepisy niniejszego rozdzialu stanowi^. inaczej. Rozdzial 50 Zažalenie Art. 459. § 1. Zažalenie przysluguje na postanowienia saxlu zamykajúce drog? do wydania wyroku, chyba že ustawa stanowi inaczej. § 2. Zažalenie przysluguje takže na postanowienia co do šrodka zabezpieczajaxego oraz na inne postanowienia w wypadkach przewidzianych w ustawie. § 3. Zažalenie przysluguje stronom, a takže osobie, ktorej postanowienie bezpo-šrednio dotyczy, chyba že ustawa stanowi inaczej. 2006-04-05 §1-§2. §3. ©Kancelária Sejmu s. 107/173 Art. 460. Zažalenie wnosi si? w terminie 7 dni od daty ogloszenia postanowienia, a ježeli ustawa nakazuje dor?czenie postanowienia - od daty dor?czenia. Dotyczy to równiež zažalenia na rozstrzygni?cie w przedmiocie kosztów lub oplat zawarte w wyroku; ježeli jednak odwolujaxy si? zložy wniosek o sporzadzenie na pišmie oraz dor?cze-nie uzasadnienia wyroku, zažalenie možná wniešč w terminie przewidzianym do wniesienia apelacji. Art. 461. § 1. Do zažalenia na postanowienie koňczace post?powanie, sporzaxlzonego przez prokurátora, obroňc? lub pelnomocnika, dolaxza si? odpowiednia^ liczb? odpi-sów dla osôb, ktorých dotyczy zaskaržone postanowienie. Odpisy te dor?cza si? tym osobom niezwlocznie. § 2. Ježeli zažalenie pochodzi od osôb nie wymienionych w § 1, o jego wniesieniu zawiadamia si? osoby, ktorých dotyczy zaskaržone postanowienie. Art. 462. § 1. Ježeli ustawa nie stanowi inaczej, zažalenie nie wstrzymuje wykonania zaskar-žonego postanowienia; sad jednak, który je wydal, lub sa^d powolany do rozpoznania zažalenia môže wstrzymač wykonanie postanowienia. § 2. Odmowa wstrzymania nie wymaga uzasadnienia. Art. 463. § 1. Sad, na którego postanowienie zložono zažalenie, môže je uwzgl?dnič, ježeli orzeka w tym samým skladzie, w którym wydal zaskaržone postanowienie; w innych wypadkach prezes sadu przekazuje zažalenie niezwlocznie, wraz z ak-tami lub niezb?dnymi odpisami z akt sprawy, sadowi powolanemu do rozpoznania zažalenia. § 2. Zažalenie na postanowienie w przedmiocie tymczasowego aresztowania oraz zabezpieczenia majajkowego powinno byč przekazane do rozpoznania w ci^gu 48 godzin. Art. 464. § 1. Strony oraz obroňcy i pelnomocnicy maj 3. prawo wziač udzial w posiedzeniu sadu odwolawczego rozpoznajaxego zažalenie na postanowienie koňczace po-st?powanie oraz na zatrzymanie. Maj3. oni prawo do udzialu w posiedzeniu sa^-du odwolawczego takže wtedy, gdy przysluguje im prawo udzialu w posiedzeniu sadu pierwszej instancji. § 2. W innych wypadkach saxl odwolawczy môže zezwolič stronom lub obroňcy al-bo pelnomocnikowi na wzi?cie udzialu w posiedzeniu. § 3. Przepis art. 451 stosuje si? odpowiednio, gdy przedmiotem posiedzenia ma byč rozpoznanie zažalenia na postanowienie koňczace post?powanie oraz na zatrzymanie. 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu_____________________________________________________________________________s. 108/173 Art. 465. § 1. Przepisy dotyczace zažal en na postanowienia sadu stosuje si? odpowiednio do zažaleň na postanowienia prokurátora i prowadzaxego post?powanie przygo-towawcze. § 2. Zažalenie na postanowienie prokurátora rozpoznaje prokurátor nadrz?dny, a w wypadkach przewidzianych przez ustaw? - sad. § 2 w cz£Šci zawieraj^cej zwrot „a w wypadkach przewidzianych przez ustawe; -s^d", w zakresie, w jakim pomija s^dow^ kontroly postanowienia prokurátora o wynagrodzeniu bieglego - niezgodny z Konstytucj^ wyrok TK (Dz.U. 2005 r. Nr 48, poz. 461) § 3. Zažalenie na postanowienie prowadzaxego post?powanie przygotowawcze, je-želi nie jest nim prokurátor, rozpoznaje prokurátor sprawujaxy nadzór nad tym post?powaniem. Art. 466. § 1. Przepisy dotyczace zažaleň na postanowienia stosuje si? odpowiednio do zažaleň na zarzadzenia. § 2. Zažalenie na zarzadzenie prezesa rozpoznaje sad odwolawczy. Art. 467. § 1. Przepisy rozdzialu niniejszego stosuje si? odpowiednio do przewidzianych w ustawie zažaleň na czynnošci lub zaniechanie czynnošci. § 2. Uznajme zasadnošč zažalenia, organ odwolawczy stwierdza niezgodnošč czynnošci z prawem lub brak czynnošci i zarza^dza, co naležy, zwlaszcza w celu na-prawienia skutków uchybienia oraz zapobieženia podobným uchybieniom w przyszlošci, a takže podejmuje inne przewidziane w ustawie šrodki. DZIAL X Postgpowania szczególne Rozdzial 51 Postgpowanie uproszczone Art. 468. W post?powaniu uproszczonym stosuje si? przepisy o post?powaniu zwyczajnym, ježeli przepisy niniejszego rozdzialu nie stanowia^inaczej. Art. 469. Sad rozpoznaje w trybie uproszczonym sprawy, w ktorých bylo prowadzone docho-dzenie. Dokoňczenie post?powania przygotowawczego w formie šledztwa z przy-czyn okrešlonych w art. 325i § 1 nie stanowi przeszkody w rozpoznaniu sprawy w trybie uproszczonym. 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu_____________________________________________________________________________s. 109/173 Atr. 470-474. (uchylone). Art. 474a. § 1. Wniosek oskaržonego, o którym mowa w art. 387 § 1, zložony przed rozprawy sad môže rozpoznač na posiedzeniu. § 2. O terminie posiedzenia zawiadamia si? strony, przesylajac im odpis wniosku. § 3. Nieusprawiedliwione niestawiennictwo pokrzywdzonego lub oskaržyciela pu-blicznego nie stoi na przeszkodzie uwzgl?dnieniu wniosku, ježeli spelnione sa^ pozostalé warunki okrešlone w art. 387. § 4. W razie rozpoznania wniosku na rozprawie przepis § 3 stosuje si? odpowied-nio. Art. 475. Ježeli akt oskarženia odpowiada warunkom formálnym, a spraw? skierowano na roz-praw? glówna^ odpis aktu oskarženia možná dor?czyč oskaržonemu la^cznie z we-zwaniem na rozpraw?. Art. 476. § 1. Sad rozpoznaje spraw? jednoosobowo. Prezes sadu rejonowego môže zarza^-dzič rozpoznanie sprawy w skladzie jednego s?dziego i dwóch lawników, ježeli jest to uzasadnione jej okolicznošciami. Prezes saxlu okr?gowego môže za-rzadzič rozpoznanie sprawy jednoosobowo, ježeli byla rozpoznaná w pierwszej instancji w takim skladzie. § 2. Ježeli sa^d rozpoznaje spraw? jednoosobowo, s?dzia ma prawa i obowiazki prze wodni czaxego. Art. 477. Niestawiennictwo oskaržyciela nie tamuje toku rozprawy ani posiedzenia. Art. 478. Ježeli w sprawie z oskarženia publicznego nie bierze udzialu w rozprawie oskaržy-ciel, akt oskarženia odczytuje Protokolant. Art. 479. § 1. Ježeli oskaržony, ktorému dor?czono wezwanie, nie stawi si? na rozpraw? glówna^ sa^d môže prowadzič post?powanie bez j ego udzialu, a ježeli nie stawil si? równiež obroňca - wydač wyrok zaoczny. § 2. Ježeli oskaržony nie stawil si? na rozpraw?, odczytuje si? uprzednio zložone jego wyjašnienia. Przepis art. 396 § 2-4 stosuje si? odpowiednio. Art. 480. Rozprawy glównej nie možná przeprowadzič w czasie nieobecnošci oskaržonego, ježeli usprawiedliwiwszy swe niestawiennictwo wnosil o odroczenie rozprawy. 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu s. 110/173 Art. 481. Wyrokiem zaocznym možná orzec tytulem šrodka zabezpieczajaxego jedynie prze-padek przedmiotów. Art. 482. § 1. Wyrok zaoczny dor?cza si? oskaržonemu. W terminie 7 dni od dor?czenia odpisu wyroku zaocznego oskaržony može wniešč sprzeciw, w którym powinien usprawiedliwič swoja^ nieobecnošč na rozprawie. Može on polaxzyč ze sprze-ciwem wniosek o uzasadnienie wyroku na wypadek nieprzyj?cia lub nie-uwzgl?dnienia sprzeciwu. § 2. Saxl nie uwzgl?dni sprzeciwu, ježeli uzná nieobecnošč oskaržonego na rozprawie za nie usprawiedliwiona^. Na postanowienie to služy zažalenie. § 3. Uwzgl?dnienie sprzeciwu powoduje ponowne rozpoznanie sprawy. Wyrok zaoczny traci moc, gdy oskaržony lub j ego obroňca stawi si? na rozpraw?. Art. 483. Ježeli po rozpocz?ciu przewodu saxlowego okaže si?, že sprawa nie podlega rozpoznaniu w post?powaniu uproszczonym, saxl za zgoda^ oskaržonego rozpoznaje spraw? w dalszym ci^gu w post?powaniu zwyczajnym w tym samým skladzie. Art. 484. § 1. Každorazowa przerwa w rozprawie može trwač nie dlužej niž 21 dni. § 2. Ježeli sprawy nie možná rozpoznač w terminie wskazanym w § 1, sad rozpoznaje spraw? w dalszym ci^gu w post?powaniu zwyczajnym w tym samým skladzie. Rozdzial 52 Postgpowanie w sprawach z oskarženia prywatnego Art. 485. W sprawach z oskarženia prywatnego stosuje si? przepisy o post?powaniu uproszczonym, z zachowaniem przepisów niniejszego rozdzialu. Przepisu art. 470 nie stosuje si?. Art. 486. § 1. Sprawy z oskarženia prywatnego sa^d rejonowy rozpoznaje jednoosobowo. Pre-zes sadu može zarza^dzič rozpoznanie sprawy w skladzie jednego s?dziego i dwóch lawników, ježeli ze wzgl?du na okolicznošci uzná to za stosowne. § 2. Sprawy o przest?pstwa okrešlone w art. 212 Kodeksu karnego sad rozpoznaje w skladzie jednego s?dziego i dwóch lawników. Art. 487. Akt oskarženia može ograniczyč si? do oznaczenia osoby oskaržonego, zarzucanego mu czynu oraz wskazania dowodów, na ktorých opiera si? oskarženie. 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu s. 111/173 Art. 488. § 1. Policja na zadanie pokrzywdzonego przyjmuje ustna^ lub písemný skarg? i w razie potrzeby zabezpiecza dowody, po czym przesyla skarg? do wlašciwego sadu. § 2. Na polecenie sadu Policja dokonuje okrešlonych przez sad czynnošci dowodo-wych, po czym ich wyniki przekazuje sadowi. Przepis art. 308 stosuje si? od-powiednio. Art. 489. § 1. Rozpraw? glówna^poprzedza posiedzenie pojednawcze, które prowadzi s?dzia. § 2. Na wniosek lub za zgoda^ stron sa^d môže zamiast posiedzenia pojednawczego wyznaczyč odpowiedni termin dla przeprowadzenia post?powania mediacyj-nego. Przepis art. 23a stosuje si? odpowiednio. Art. 490. § 1. Posiedzenie pojednawcze rozpoczyna si? wezwaniem stron do pojednania. § 2. W protokole posiedzenia pojednawczego naležy w szczególnošci zaznaczyč stanowisko stron wobec wezwania do pojednania oraz wyniki przeprowadzo-nego posiedzenia pojednawczego; ježeli doszlo do pojednania, protokol podpisuje takže str ony. Art. 491. § 1. Niestawiennictwo oskaržyciela prywatnego i jego pelnomocnika na posiedzenie pojednawcze bez usprawiedliwionej przyczyny uwaža si? za odstajňenie od oskarženia; w takim wypadku prowadzaxy posiedzenie post?powanie umarza. § 2. W razie nie usprawiedliwionego niestawiennictwa oskaržonego prowadzaxy posiedzenie pojednawcze kieruje spraw? na rozpraw? glówna^ a w miar? mož-nošci wyznacza od rázu jej termin. Art. 492. § 1. W razie pojednania stron post?powanie umarza si?. § 2. Ježeli do pojednania doszlo w wyniku mediacji, przepis art. 490 § 2 stosuje si? odpowiednio. Art. 493. W toku posiedzenia pojednawczego lub w wyniku mediacji dopuszczalnejest pojednanie si? obejmujace równiež inne sprawy z oskarženia prywatnego, toczaxe si? po-mi?dzy tými samými stronami. Art. 494. § 1. Równoczešnie z pojednaniem strony rnoge zawrzeč ugod?, ktorej przedmiotem moga^byč równiež roszczenia pozostajaxe w zwiazku z oskarženiem. § 2. Ugoda zawarta na posiedzeniu pojednawczym jest tytulem egzekucji sadowej po nadaniu przez sad klauzuli wykonalnošci. 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu_____________________________________________________________________________s. 112/173 Art. 495. § 1. W razie niedojšcia do pojednania kieruje si? spraw? na rozpraw? glówna^ a w miar? možnošci wyznacza od rázu jej termin, chyba že zachodzi potrzeba skie-rowania sprawy na posiedzenie w celu innego rozstrzygni?cia. § 2. Strony obecne na posiedzeniu powinny zglosič wnioski dowodowe. § 3. Sad môže postanowič, že ze wzgl?du na okolicznošci sprawy b?dzie ona rozpoznaná z udzialem lawników. Art. 496. § 1. Post?powanie w sprawach z oskarženia prywatnego umarza si? za zgoda^ oskaržonego, ježeli oskaržyciel prywatny odstúpi od oskarženia przed prawomoc-nym zakoňczeniem post?powania. § 2. Zgoda oskaržonego nie jest wymagana, ježeli oskaržyciel prywatny odstúpi od oskarženia przed rozpocz?ciem przewodu saxlowego na pierwszej rozprawie glównej. § 3. Niestawiennictwo oskaržyciela prywatnego i jego pelnomocnika na rozprawie glównej bez usprawiedliwionych powodów uwaža si? za odstavenie od oskarženia. Art. 497. § 1. Oskaržony môže až do rozpocz?cia przewodu saxlowego na rozprawie glównej wniešč przeciwko oskaržycielowi prywatnemu b?dacemu pokrzywdzonym wzajemny akt oskarženia o šcigany z oskarženia prywatnego czyn, pozostajaxy w zwiazku z czynem mu zarzucanym. Sad rozpoznaje wówczas lacznie obie sprawy. § 2. Odstaj>ienie jednego z oskaržy cieli prywatny ch od oskarženia powoduje umo-rzenie post?powania tylko w cz?šci dotyczacej wniesionego przezeň oskarženia. § 3. Obaj oskaržy ciele prywatni korzy staja^ z uprawnieň oskaržonego. Pierwszeň-stwo zadawania pytaň i przemówieň przysluguje ternu oskaržycielowi prywatnemu, który pierwszy wniósl akt oskarženia. Sad w wyroku zaznacza, že po-st?powanie toczylo si? z powodu oskaržeň wzajemny ch. Art. 498. § 1. Oskarženie wzajemne jest niedopuszczalne, ježeli prokurátor wczešniej wszczal post?powanie albo przylaxzyl si? do post?powania. § 2. Ježeli po wniesieniu oskarženia wzajemnego prokurátor przylaxzy si? do jednego z oskaržeň wzajemny ch, sad wyla^cza oskarženie przeciwne do osobnego post?powania. Przepis art. 60 § 2 stosuje si?. § 3. W razie obj?cia przez prokurátora obu oskaržeň wzajemny ch post?powanie to-czy si? z urz?du, zas oskarženi korzystaja^ w odpowiednim zakresie równiež z uprawnieň oskaržycieli posilkowych. 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu_____________________________________________________________________________s. 113/173 Art. 499. Przepisy art. 492-494 stosuje si? odpowiednio równiež na rozprawie. Rozdzial 53 Postgpowanie nakazowe Art. 500. § 1. W sprawach o przest?pstwa podlegajace rozpoznaniu w post?powaniu uprosz-czonym, uznaj ac na podstawie zebranego w post?powaniu przygotowawczym materiálu, že przeprowadzenie rozprawy nie jest konieczne, saxl môže w wy-padkach pozwalajaxych na orzeczenie kary ograniczenia wolnošci lub grzywny wydač wyrok nakazowy. § 2. W post?powaniu nakazowym stosuje si? odpowiednio przepisy o post?powaniu uproszczonym, ježeli przepisy niniejszego rozdzialu nie stanowiajnaczej. § 3. Sad môže wydač wyrok nakazowy, ježeli na podstawie žebraných dowodów okolicznošci czynu i wina oskaržonego nie budza^ watpliwošci. § 4. Sad wydaje wyrok nakazowy jednoosobowo na posiedzeniu bez udzialu stron. Art. 501. Wy danie wyroku nakazowego jest niedopuszczalne: 1) w stosunku do osoby pozbawionej wolnošci w tej lub innej sprawie, 2) w sprawie z oskarženia prywatnego, 3) ježeli zachodza^ okolicznošci, o ktorých mowa w art. 79 § 1. Art. 502. § 1. Wyrokiem nakazowym možná orzec kar? ograniczenia wolnošci lub grzywn? w wysokošci do 100 stawek dziennych albo do 200 000 zlotých. § 2. Obok kary okrešlonej w § 1 možná, w wypadkach przewidzianych w ustawie, orzec šrodek kárny. § 3. Sad môže poprzestač na orzeczeniu šrodka karnego, ježeli zachodza^ warunki orzeczenia tylko tego šrodka. Art. 503. § 1. Wydajac wyrok nakazowy sad zasadza w calošci roszczenie zgloszone w po-wództwie cywilnym lub odszkodowanie pieni?žne na podstawie art. 415 § 5. § 2. Ježeli material dowodowy zebrany w post?powaniu przygotowawczym nie wy-starcza do rozstrzygni?cia powództwa cywilnego, sad pozostawia powództwo cywilne bez rozpoznania. Art. 504. § 1. Wyrok nakazowy powinien zawierač: 1) oznaczenie saxlu i s?dziego, który go wydal, 2) dat? wydania wyroku, 3) imi? i nazwisko oraz inne dane 0kreslaj3.ce tožsamošč oskaržonego, 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu_____________________________________________________________________________s. 114/173 4) dôkladne okrešlenie czynu przypisanego przez sa^d oskaržonemu, ze wskazaniem zastosowanych przepisów ustawy kárnej, 5) wymiar kary i inne niezb?dne rozstrzygni?cia. § 2. Wyrok nakazowy môže nie zawierač uzasadnienia. Art. 505. Odpis wyroku nakazowego dor?cza si? oskaržycielowi, a oskaržonemu i j ego obroň-cy - wraz z odpisem aktu oskarženia. W každým wypadku odpis tego wyroku dor?-cza si? prokuratorowi. Wraz z odpisem wyroku dor?czyč naležy pouczenie przyta-czajace przepisy o prawie, terminie i sposobie wniesienia sprzeciwu oraz skutkách j ego ni ewni e si eni a. Art. 506. § 1. Oskaržonemu i oskaržycielowi przysluguje prawo wniesienia sprzeciwu do sa^-du, który wydal wyrok nakazowy, w terminie zawitym 7 dni od dor?czenia tego wyroku. § 2. Prezes sa^du odmawia przyj?cia sprzeciwu, ježeli zostal wniesiony po terminie lub przez osob? nieuprawniona^. § 3. W razie wniesienia sprzeciwu wyrok nakazowy traci moc; sprawa podlega rozpoznaniu na zásadách ogólnych. § 4. Ježeli w sprzeciwie podniesiono wylaxznie zarzuty przeciwko rozstrzygni?ciu o roszczeniu cywilnym, wyrok nakazowy traci moc tylko w tej cz?šci, a sad na posiedzeniu pozostawia powództwo cywilne bez rozpoznania. § 5. Sprzeciw môže byč cofniejy do czasu rozpocz?cia przewodu saxlowego na pierwszej rozprawie glównej. § 6. Sad rozpoznajaxy spraw? po wniesieniu sprzeciwu nie jest zwia^zany trešcia^ wyroku nakazowego, który utracil moc. Art. 507. Wyrok nakazowy, od którego nie wniesiono sprzeciwu lub sprzeciw cofnieto, staje si? prawomocny. DZIAL XI Nadzwyczajne šrodki zaskarženia Rozdzial 54 (uchylony) Rozdzial 55 Kasacja Art. 518. Ježeli przepisy niniejszego rozdzialu nie stanowia^ inaczej, do post?powania w trybie kasacji stosuje si? odpowiednio przepisy dzialu IX. 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu s. 115/173 Art. 519. Od prawomocnego wyroku sadu odwolawczego konczaxego post?powanie može byč wniesiona kasacja. Przepisu art. 425 § 2 zdanie drugie nie stosuje si?. Art. 520. § 1. Do wniesienia kasacji uprawnione sa^ strony. § 2. Strona, która nie zaskaržyla orzeczenia sadu pierwszej instancji, nie može wniešč kasacji od orzeczenia sadu odwolawczego, ježeli orzeczenie sadu pierwszej instancji utrzymano w mocy lub zmieniono na jej korzyšč. § 3. Ograniczenie, o którym mowa w § 2, nie dotyczy uchybieň wymienionych w art. 439. Art. 521. Prokurator Generálny, a takže Rzecznik Praw Obywatelskich, može wniešč kasacj? od každego prawomocnego orzeczenia sadu koňczaxego post?powanie. Art. 522. Kasacj? w stosunku do tego samego oskaržonego i od tego samego orzeczenia každý uprawniony može wniešč tylko raz. Art. 523. § 1. Kasacja može byč wniesiona tylko z powodu uchybieň wymienionych w art. 439 lub innego ražaxego naruszenia prawa, ježeli moglo ono mieč istotny wplyw na trešč orzeczenia; kasacja nie može byč wniesiona wylacznie z powodu niewspólmiernošci kary. § 2. Kasacj? na korzyšč možná wniešč jedynie w razie skazania oskaržonego za przest?pstwo lub przest?pstwo skarbowe na kar? pozbawienia wolnošci bez warunkowego zawieszenia jej wykonania. § 3. Kasacj? na niekorzyšč možná wniešč jedynie w razie uniewinnienia oskaržonego albo umorzenia post?powania z przyczyn wskazanych w art. 17 § 1 pkt 3 i 4 oraz z powodu niepoczytalnošci sprawcy. § 4. Ograniczenia przewidziane w § 2 i 3 nie dotyczy kasacji: 1) wniesionej z powodu uchybieň wymienionych w art. 439, 2) w wypadku okrešlonym w art. 521. Art. 524. § 1. Termin do wniesienia kasacji dla stron wynosi 30 dni od daty dor?czenia orzeczenia z uzasadnieniem. Wniosek o dor?czenie orzeczenia z uzasadnieniem nálezy zglosič w sa^dzie, który wydal orzeczenie, w terminie zawitym 7 dni od daty ogloszenia orzeczenia. Przepis art. 445 § 2 stosuje si? odpowiednio. § 2. Terminu do wniesienia kasacji, wskazanego w § 1, nie stosuje si? do kasacji wnoszonej przez Prokuratora Generalnego i Rzecznika Praw Obywatelskich. § 3. Niedopuszczalne jest uwzgl?dnienie kasacji na niekorzyšč oskaržonego wniesionej po uplywie 6 miesi?cy od daty uprawomocnienia si? orzeczenia. 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu_____________________________________________________________________________s. 116/173 Art. 525. § 1. Strona wnosi kasacj? do Sadu Najwyžszego za pošrednictwem sa^du odwo-lawczego. § 2. W wypadku okrešlonym w art. 521 kasacj? wnosi si? bezpošrednio do Sadu Najwyžszego. Art. 526. § 1. W kasacji naležy podač, na czym polega zarzucane uchybienie. § 2. Ježeli kasacja nie pochodzi od prokurátora, Prokuratora Generalnego albo Rzecznika Praw Obywatelskich, powinna byč sporzadzona i podpisana przez obroňc? lub pelnomocnika b?daxego adwokatem albo radca^prawnym. Art. 527. § 1. Do kasacji strona dola^cza dowód uiszczenia oplaty sadowej; nie dotyczy to prokurátora. § 2. Osoba pozbawiona wolnošci nie uiszcza oplaty przy wnoszeniu kasacji; w wypadku pozostawienia bez rozpoznania albo oddalenia wniesionej przez nia^ kasacji zasadza si? od niej oplat?. § 3. Žolnierz odbywajaxy zasadnicza^ služb? wojskowa^ lub pelniaxy služb? wojsko-wa^ w charakterze kandydata na žolnierza zawodowego nie uiszcza oplaty. § 4. Oplata ulega zwrotowi stronie, która j3. uišcila, ježeli kasacja zostanie uwzgl?dniona, chociažby w cz?šci, albo zostanie cofni?ta. § 5. Minister Sprawiedliwošci okrešla, w drodze rozporzadzenia, wysokošč oplaty, maj ax na uwadze faktyczne koszty post?powania oraz zásad? dost?pu do sa^du. Art. 528. § 1. Srodek odwolawczy nie przysluguje na odmow?: 1) zwolnienia od uiszczenia oplaty, o ktorej mowa w art. 527 § 1, 2) wyznaczenia adwokata lub radcy prawnego w celu sporza^dzenia kasacji, 3) przywrócenia terminu, o którym mowa w art. 524 § 1 zdanie pierwsze. § 2. Przepis art. 447 § 3 stosuje si? odpowiednio. Art. 529. Wniesieniu i rozpoznaniu kasacji na korzy šč oskaržonego nie stoi na przeszkodzie wykonanie kary, zatarcie skazania, aktlaski ani tež okolicznošč wyla^czajaca šciganie lub uzasadniaja^ca zawieszenie post?powania. Art. 530. § 1. W wypadku okrešlonym w art. 525 § 1, przyjmujac kasacj?, prezes sadu dor?-cza jej odpis pozostalým stronom oraz, po zloženiu przez prokurátora pisemnej odpowiedzi na kasacj?, niezwlocznie przesyla akta sadowi wlašciwemu do rozpoznania kasacji, ježeli sa^d, do którego wniesiono kasacj?, nie jest upraw-niony do jej rozpoznania. § 2. Prezes sadu, do którego wniesiono kasacj?, odmawia jej przyj?cia, ježeli za-chodza^ okolicznošci, o ktorých mowa w art. 120 § 2 lub w art. 429 § 1, albo gdy kasacj? oparto na innych powodach niž wskazane w art. 523 § 1. 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu_____________________________________________________________________________s. 117/173 § 3. Na zarzadzenie, o którym mowa w § 2, zažalenie przysluguje do Sa^du Najwyž-szego. Przepis art. 526 § 2 stosuje si? odpowiednio. Sad Najwyžszy rozpoznaje zažalenie jednoosobowo. Sad kasacyjny wydaje postanowienie bez udzialu stron, chyba že Prezes Sadu Najwyžszego zarzadzi inaczej. § 4. W wypadku przyj?cia kasacji, ktorej prokurátor nie uznal za oczywišcie bezza-sadna^ odpis pisemnej odpowiedzi prokurátora na kasacj? dor?cza si? pozostalým stronom, ich obroňcom i pelnomocnikom. Dalsze pisma procesowe wnosi si? bezpošrednio do saxlu kasacyjnego. § 5. Prokurator, uznajac kasacj? za oczywišcie bezzasadna^ przesyla odpis odpowiedzi na kasacj? pozostalým stronom, ich obroňcom i pelnomocnikom, którzy w terminie 14 dni od otrzymania odpowiedzi prokurátora moga^ przedstawič sadowi na pišmie swoje stanowisko. Art. 531. § 1. Sad Najwyžszy pozostawia bez rozpoznania przyj?ta^ kasacj?, ježeli nie odpo-wiada ona przepisom wymienionym w art. 530 § 2 lub gdy przyj?cie kasacji nastúpilo na skutek niezasadnego przywrócenia terminu. Sad kasacyjny wydaje postanowienie bez udzialu stron, chyba že prezes Sadu Najwyžszego zarzadzi inaczej. § 2. Sad Najwyžszy može jednak zwrócič akta sprawy sadowi odwolawczemu, ježeli stwierdzi, že nie zostaly dopelnione czynnošci zmierzajace do usuni?cia braków formálnych wniesionej kasacji. § 3. Przepis § 1 zdanie drugie stosuje si? odpowiednio w wypadku cofni?cia kasacji- Art. 532. § 1. W razie wniesienia kasacji Sad Najwyžszy može wstrzymač wykonanie zaskar-žonego orzeczenia, jak i innego orzeczenia, którego wykonanie zaležy od roz-strzygni?cia kasacji. § 2. Wstrzymanie wykonania orzeczenia možná polaxzyč z zastosowaniem šrodków okrešlonych w art. 266, 271, 272, 275 i 277. § 3. Saxl kasacyjny wydaje postanowienie na posiedzeniu bez udzialu stron, chyba že prezes Sadu Najwyžszego zarzadzi inaczej. Art. 533. Ježeli kasacj? wniesiono na niekorzyšč oskaržonego, Sad Najwyžszy može zastoso-wač šrodek zapobiegawczy, chyba že oskaržony byl uniewinniony. Art. 534. § 1. Ježeli ustawa nie wymaga wydania wyroku, Sad Najwyžszy orzeka jednoosobowo, chyba že Prezes Sa^du Najwyžszego zarzadzi rozpoznanie sprawy w skladzie trzech s?dziów. § 2. Ježeli kasacj a dotyczy orzeczenia Sadu Najwyžszego, podlega rozpoznaniu w skladzie siedmiu s?dziów, chyba že orzeczenie zostalo wydane jednoosobowo; w takim wypadku Sad Najwyžszy orzeka w skladzie trzech s?dziów. 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu_____________________________________________________________________________s. 118/173 Art. 535. § 1. Kasacj? od wyroku Sad Najwyžszy rozpoznaje na rozprawie, a od postanowie-nia može rozpoznač na posiedzeniu, w którym strony moga^ wziač udzial. Oskaržonego pozbawionego wolnošci nie sprowadza si?, chyba že prezes sadu lub sad postanowi inaczej. [§ 2. SadNajwyžszy može oddalič na posiedzeniu bez udzialu stron kasacji w razie jej oczywistej bezzasadnošci. Nie dotyczy to kasacji wniesionej na podstawie art. 521. Oddalenie kasacji jako oczywišcie bezzasadnej nie wymaga pisemne-go uzasadnienia.J § 2 niezgodny z Konstytucj^ - wyrok TK (Dz.U. z 2006 r. nr 15, poz. 118); traci moc z dn. 1.02.2007 r. § 3. Sad Najwyžszy može uwzgl?dnič w calošci na posiedzeniu bez udzialu stron kasacj? wniesiona^na korzyšč oskaržonego w razie jej oczywistej zasadnošci. Art. 536. Sad Najwyžszy rozpoznaje kasacji w granicach zaskarženia i podniesionych zarzu-tów, a w zakresie szerszym - tylko w wypadkach okrešlonych w art. 435, 439 i 455. Art. 537. § 1. Sad Najwyžszy po rozpoznaniu sprawy oddala kasacji albo zaskaržone orze-czenie uchyla w calošci lub w cz?šci. § 2. Uchylajax zaskaržone orzeczenie Sad Najwyžszy przekazuje sprawy wlašci-wemu sadowi do ponownego rozpoznania albo umarza post?powanie, a ježeli skazanie jest oczywišcie niesluszne - uniewinnia oskaržonego. Art. 538. § 1. Z chwila^ uchylenia wyroku wykonanie kary ustaje; kar? juž wykonana^ - w wy-padku póžniejszego ponownego skazania - zalieza si? na poezet nowo orze-ezonej kary. § 2. Sad može zastosowač šrodek zapobiegawczy. Art. 539. Niedopuszczalna jest kasacja od orzeczenia Sadu Najwyžszego zapadl ego w nast?p-stwie rozpoznania kasacji. Rozdzial 56 Wznowienie postgpowania Art. 540. § 1. PostejDOwanie sadowe zakoňczone prawomocnym orzeczeniem wznawia si?, ježeli: 1) w zwiazku z postejDowaniem dopuszczono si? przest?pstwa, a istnieje uzasadniona podstawa do przyj?cia, že moglo to mieč wplyw na trešč orzeczenia, 2) po wydaniu orzeczenia ujawnia^ si? nowe fakty lub dowody nie znane przedtem sadowi, wskazuj3.ee na to, že: 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu_____________________________________________________________________________s. 119/173 a) skazany nie popelnil czynu albo czyn j ego nie stanowil przest?p-stwa lub nie podlegal karze, b) skazano go za przest?pstwo zagrožone kara^ surowsza^ albo nie uwzgl?dniono okolicznošci zobowiazujaxych do nadzwyczajnego zlagodzenia kary albo tež bl?dnie przyj?to okolicznošci wplywaja^-ce na nadzwyczajne obostrzenie kary, c) saxl umorzyl lub warunkowo umorzyl post?powanie karne bl?dnie przyjmuja^c popelnienie przez oskaržonego zarzucanego mu czynu. § 2. Post?powanie wznawia si? na korzyšč oskaržonego, ježeli w wyniku orzeczenia Trybunalu Konstytucyjnego stracil moc lub ulegl zmianie przepis prawny b?-daxy podstawa^ skazania lub warunkowego umorzenia. § 3. Post?powanie wznawia si? na korzyšč oskaržonego, gdy potrzeba taká wynika z rozstrzygni?cia organu mi?dzynarodowego dzialajaxego na mocy umowy mi?dzynarodowej ratyfikowanej przez Rzeczpospolita^ Polsky. Art. 540a. Post?powanie sa^dowe zakoňczone prawomocnym orzeczeniem možná wznowič, j eželi: 1) skazany, do którego zastosowano przepis art. 60 § 3 lub 4 Kodeksu karnego lub art. 36 § 3 Kodeksu karnego skarbowego, nie potwierdzil w post?powa-niu kárnym ujawnionych przez siebie informacji, 2) zachodzi okolicznošč okrešlona w art. 11 § 3. Art. 541. § 1. Czyn, o którym mowa w art. 540 § 1 pkt 1, musi byč ustal ony prawomocnym wyrokiem skazujaxym, chyba že orzeczenie takie nie môže zapašč z powodu przyczyn wymienionych w art. 17 § 1 pkt 3-11 lub w art. 22. § 2. W tym wypadku wniosek o wznowienie post?powania powinien wskazywač wyrok skazujaxy lub orzeczenie zapadle w post?powaniu kárnym, stwierdzaja^-ce niemožnošč wydania wyroku skazujaxego. Art. 542. § 1. Wznowienie post?powania môže nastajňč na wniosek strony lub z urz?du. § 2. Wniosek o wznowienie na korzyšč zložyč môže w razie šmierci skazanego osoba najbližsza. § 3. Post?powanie wznawia si? z urz?du tylko w razie ujawnienia si? jednego z uchybieň wymienionych w art. 439 § 1, przy czym wznowienie post?powania jedynie z powodów okrešlonych w pkt 9-11 môže nastajňč tylko na korzyšč oskaržonego. § 4. Wznowienie nie môže nastajúč z przyczyn wymienionych w § 3, ježeli byly one przedmiotem rozpoznania w trybie kasacji. § 5. Niedopuszczalne jest wznowienie post?powania z urz?du na niekorzyšč oskaržonego po uplywie 6 miesi?cy od daty uprawomocnienia si? orzeczenia. 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu_____________________________________________________________________________s. 120/173 Art. 543. § 1. Wznowienie post?powania, ograniczone wylacznie do orzeczenia o roszcze-niach majajkowych wynikajaxych z przest?pstwa, môže nasta^pič tylko przez sad wlašciwy do orzekania w sprawach cywilnych. § 2. Do wznowienia oraz dalszego post?powania po wznowieniu sad wlašciwy do orzekania w sprawach cywilnych stosuje odpowiednio przepisy Kodeksu po-st?powania cywilnego. Art. 544. § 1. W kwestii wznowienia post?powania orzeka sad okr?gowy, zas w kwestii wznowienia post?powania zakonczonego orzeczeniem sadu okr?gowego - sad apelacyjny. Sa^d orzeka w skladzie trzech s?dziów. § 2. W kwestii wznowienia post?powania zakonczonego orzeczeniem sadu apela-cyjnego lub Sa^du Najwyžszego orzeka Sa^d Najwyžszy w skladzie trzech s?-dziów. § 3. W kwestii wznowienia post?powania sa^d orzeka na posiedzeniu bez udzialu stron, chyba že prezes sadu lub sad postanowi inaczej. Art. 545. § 1. W post?powaniu o wznowienie stosuje si? odpowiednio art. 425 § 2 zdanie pierwsze, § 3 i 4, art. 429, 430 § 1, art. 431, 432, 435, 442, 456, 529, 530, 532 i 538, aw razie wznowienia post?powania na korzyšč oskaržonego stosuje si? odpowiednio art. 434 i 443. § 2. Wniosek o wznowienie post?powania, ježeli nie pochodzi od prokurátora, po-winien byč sporzaxlzony i podpisany przez adwokata albo radc? prawnego. Przepis art. 446 § 2 stosuje si? odpowiednio. Art. 546. Ježeli sad zarzadzil sprawdzenie okolicznošci w trybie art. 97, strony maj 3. prawo wziač udzial w czynnošciach sprawdzajaxych. Art. 547. § 1. Na postanowienie 0ddalaj3.ce wniosek lub pozostawiajaxe go bez rozpoznania przysluguje zažalenie, chyba že orzekl o tym sad apelacyjny lub Sad Najwyžszy. § 2. Orzekaja^c o wznowieniu post?powania, sad uchyla zaskaržone orzeczenie i przekazuje spraw? wlašciwemu sadowi do ponownego rozpoznania. Od tego orzeczenia šrodek odwolawczy nie przysluguje. § 3. UchylaJ3.c zaskaržone orzeczenie, saxl može wyrokiem uniewinnič oskaržonego, ježeli nowe fakty lub dowody wskazuja^ na to, že orzeczenie to jest oczywi-šcie niesluszne, albo tež post?powanie umorzyč. Od wyroku uniewinniajaxego lub umarzajaxego post?powanie przysluguje šrodek odwolawczy. § 4. Od orzeczeň, o których mowa w § 3, wydanych przez Sad Najwyžszy, šrodek odwolawczy nie przysluguje. Art. 548. Ježeli post?powanie wznowiono na skutek wniosku na korzyšč oskaržonego i toczy si? ono po jego šmierci lub ježeli zachodzi przyczyna zawieszenia post?powania, 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu_____________________________________________________________________________s. 121/173 prezes sadu wyznacza do obrony praw oskaržonego obroňc? z urz?du, chyba že wnioskodawca ustanowil juž obroňc?. DZIAL XII Postgpowanie po uprawomocnieniu si§ orzeczenia Rozdzial 57 Podjgcie postgpowania warunkowo umorzonego Art. 549. O podj?ciu post?powania warunkowo umorzonego sad orzeka na wniosek oskaržy-ciela, pokrzywdzonego lub kurátora saxlowego albo z urz?du. Art. 550. § 1. W kwestii podj?cia post?powania warunkowo umorzonego orzeka sad pierw-szej instancji wlašciwy do rozpoznania sprawy. § 2. W posiedzeniu ma prawo wziač udzial prokurátor, oskaržony i j ego obroňca oraz pokrzywdzony i j ego pelnomocnik. § 3. Na postanowienie o pozostawieniu wniosku bez rozpoznania oraz w kwestii podj?cia post?powania przysluguje zažalenie. § 4. O podj?ciu post?powania warunkowo umorzonego naležy powiadomič por?-czajaxego. Art. 551. W razie podj?cia post?powania warunkowo umorzonego, sprawa toczy si? od nowa na zásadách ogólnych, przed sadem wlašciwym dojej rozpoznania. Przepis art. 341 § 2 zdanie drugie stosuje si? odpowiednio. Rozdzial 58 Odszkodowanie za nieshiszne skazanie, tymczasowe aresztowanie lub zatrzymanie Art. 552. § 1. Oskaržonemu, który w wyniku wznowienia post?powania lub kasacji zostal uniewinniony lub skazany na lagodniejsza^ kar?, služy od Skarbu Paňstwa odszkodowanie za poniesiona^ szkod? oraz zadoščuczynienie za doznaný krzyw-d?, wynikle z wykonania wzgl?dem niego w calošci lub w cz?šci kary, ktorej nie powinien byl poniešč. § 2. Przepis § 1 stosuje si? takže, ježeli po uchyleniu skazujaxego orzeczenia post?-powanie umorzono wskutek okolicznošci, ktorých nie uwzgl?dniono we wcze-šniejszym post?powaniu. § 3. Prawo do odszkodowania i zadoščuczynienia powstaje równiež w zwiazku z zastosowaniem šrodka zabezpieczajaxego w warunkach okrešlonych w § 1 i 2. § 4. Odszkodowanie i zadoščuczynienie przysluguje równiež w wypadku niewat-pliwie nieslusznego tymczasowego aresztowania lub zatrzymania. 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu_____________________________________________________________________________s. 122/173 Art. 553. § 1. Roszczenie o odszkodowanie lub zadoščuczynienie nie przysluguje ternu, kto w zamiarze wprowadzenia w blad sadu lub organu šcigania zložyl falszywe za-wiadomienie o popelnieniu przest?pstwa lub falszywe wyjašnienie i spowodo-wal tym niekorzystne dla siebie orzeczenie w przedmiocie skazania, tymczasowego aresztowania, zastosowania šrodka zabezpieczajaxego albo zatrzyma-nie. § 2. Przepisu § 1 nie stosuje si? do osôb skladajaxych ošwiadczenie w warunkach okrešlonych w art. 171 § 3, 4 i 6, jak równiež gdy szkoda lub krzywda powsta-la na skutek przekroczenia uprawnieň lub niedopelnienia obowiazku przez funkcjonariusza paňstwowego. § 3. W wypadku przyczynienia si? przez oskaržonego do wydania orzeczenia, o którym mowa w § 1, art. 362 Kodeksu cywilnego stosuje si? odpowiednio. Art. 554. § 1. Zadanie odszkodowania naležy zglosič w saxlzie okr?gowym, w którego okr?gu wydano orzeczenie w pierwszej instancji, a w wypadku okrešlonym w art. 552 § 4 - w sadzi e okr?gowym wlašciwym ze wzgl?du na miejsce, w którym nastúpilo zwolnienie tymczasowo aresztowanego lub zwolnienie zatrzymanego. § 2. Sad okr?gowy orzeka wyrokiem na rozprawie w skladzie trzech s?dziów; sprawy o odszkodowanie powinny byč rozpoznawane w pierwszej kolejnošci; post?powanie wolne jest od kosztów. Art. 555. Roszczenia przewidziane w niniejszym rozdziale przedawniaja^ si? po uplywie roku od daty uprawomocnienia si? orzeczenia dajaxego podstaw? do odszkodowania i zadoščuczynienia, w wypadku tymczasowego aresztowania - od daty uprawomocnienia si? orzeczenia koňczaxego post?powanie w sprawie, w razie zas zatrzymania -od daty zwolnienia. Art. 556. § 1. W razie šmierci oskaržonego prawo do odszkodowania przysluguje ternu, kto wskutek wykonania kary lub niewa^tpliwie nieslusznego tymczasowego aresztowania utracil: 1) naležne mu od uprawnionego z mocy ustawy utrzymanie, 2) stale dostarczane mu przez zmarí ego utrzymanie, ježeli wzgl?dy slusz-nošci przemawiaja^za przyznaniem odszkodowania. § 2. Zadanie odszkodowania naležy zglosič w terminie przewidzianym w art. 555 lub w ci^gu roku od šmierci oskaržonego. § 3. Zadajaxy odszkodowania môže ustanowič pelnomocnika. Przepisy art. 78-81 stosuje si? odpowiednio. § 4. Upowažnienie do obrony udzielone obroňcy w sprawie zachowuje moc jako upowažnienie do dzialania w charakterze pelnomocnika. Art. 557. § 1. W razie naprawienia szkody oraz zadoščuczynienia za krzywd?, Skarb Paňstwa ma roszczenie zwrotne do osôb, które swoim bezprawnym dzialaniem spowo- 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu_____________________________________________________________________________s. 123/173 dowaly niesluszne skazanie, zastosowanie šrodka zabezpieczajaxego, niewat-pliwie niesluszne tymczasowe aresztowanie lub zatrzymanie. § 2. Powództwo d0tycz3.ce roszczeň, o ktorých mowa w § 1, môže wytoczyč w po-st?powaniu cywilnym prokurátor lub organ, który jest powolany do reprezen-towania Skarbu Paňstwa. Ježeli prokurátor nie dopatrzy si? podstaw do wyto-czenia powództwa, wydaje w tej kwestii postanowienie i zawiadamia o tym uprawniony organ. Art. 558. W sprawach o odszkodowanie za niesluszne skazanie, tymczasowe aresztowanie lub zatrzymanie przepisy Kodeksu post?powania cywilnego stosuje si? tylko w kwe-stiach nie uregulowanych w niniejszym kodeksie. Art. 559. Przepisy niniejszego rozdzialu maja^ zastosowanie do cudzoziemców na zasadzie wzajemnošci. Rozdzial 59 Ulaskawienie Art. 560. § 1. Prošb? o ulaskawienie skazanego môže wniešč on sam, osoba uprawniona do skladania na j ego korzy šč šrodków odwolawczych, krewni w linii prostej, przysposabiajaxy lub przysposobiony, rodzeňstwo, malžonek i osoba pozosta-jaca ze skazanym we wspólnym požyciu. § 2. Prošb? o ulaskawienie wniesiona^ przez osob? nieuprawniona^ lub niedopusz-czalna^ z mocy ustawy sad pozostawia bez rozpoznania. § 3. Osoba, która wniosla prošb? o ulaskawienie, môže j 3. cofnač. Art. 561. § 1. Prošb? o ulaskawienie przedstawia si? sa^dowi, który wydal wyrok w pierwszej instancji. § 2. Sad, o którym mowa w § 1, powinien rozpoznač prošb? o ulaskawienie w ci^gu 2 miesi?cy od daty jej otrzymania. Art. 562. § 1. Sad rozpoznaje prošb? o ulaskawienie w takim samým skladzie, w jakim orze-kal. W sklad sa^du powinni w miar? možnošci wchodzič s?dziowie i lawnicy, którzy brali udzial w wydaniu wyroku. § 2. Ježeli sa^d orzekal jednoosobowo, prošb? o ulaskawienie rozpoznaje si? w skladzie j ednego s?dziego i dwóch lawników. Art. 563. Rozpoznají prošb? o ulaskawienie sad w szczególnošci ma na wzgl?dzie zachowa-nie si? skazanego po wydaniu wyroku, rozmiary wykonanej juž kary, stan zdrowia skazanego i j ego warunki rodzinne, naprawienie szkody wyrzadzonej przest?pstwem, a przede wszystkim szczególne wydarzenia, jakie nastavily po wydaniu wyroku. 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu_____________________________________________________________________________s. 124/173 Art. 564. § 1. Ježeli w sprawie, w ktorej wniesiono prosby o ulaskawienie, orzekal tylko sad pierwszej instancji i wyda on opini^ pozytywna^ - przesyla Prokuratorowi Generálnemu akta sprawy lub niezb^dne ich cz^šci wraz ze swoja^ opinis a w razie braku podstaw do wydania opinii pozytywnej - pozostawia prosby bez dal-szego biegu. § 2. Ježeli w sprawie, w ktorej wniesiono prosby o ulaskawienie, orzekal sad odwo-lawczy, sad pierwszej instancji przesyla mu akta lub niezb^dne ich cz^šci wraz ze SW0J3. opinis § 3. Sad odwolawczy pozostawia prosby bez dalszego biegu tylko wtedy, gdy wy-daje opinis negatywna^ a opini^ taka^ wydal juž sad pierwszej instancji; w in-nych wypadkach sad odwolawczy przesyla Prokuratorowi Generálnemu akta wraz z opiniami. § 4. Opinie pozytywne nie sa^ dostupne dla osôb wymienionych w art. 560. Art. 565. § 1. Ježeli prosby o ulaskawienie chočby jeden sad zaopiniowal pozytywnie, Prokurator Generálny przedstawia Prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej prosby o ulaskawienie wraz z aktami sprawy i swoim wnioskiem. § 2. Prosby o ulaskawienie skierowana^ bezpošrednio do Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej przekazuje si$ Prokuratorowi Generálnemu w celu nadania jej biegu zgodnie z art. 561 albo art. 567. Art. 566. Ponowna prosba o ulaskawienie, wniesiona przed uplywem roku od negatywnego zalatwienia poprzedniej prosby, môže byč przez sad pozostawiona bez rozpoznania. Art. 567. § 1. Postepowanie o ulaskawienie môže wszczač z urzedu Prokurator Generálny, który môže žadač przedstawienia sobie akt sprawy z opiniami sadów albo przedstawič akta Prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej bez zwracania sie; o opini^. § 2. Prokurator Generálny przedstawia Prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej akta sprawy lub wszczyna z urz^du post^powanie o ulaskawienie w každým wy-padku, kiedy Prezydent tak zadecyduje. Art. 568. Uznaj ac, že szczególnie wažne powody przemawiaja^ za ulaskawieniem, zwlaszcza gdy uzasadnia to krótki okres pozostalej do odbycia kary, saxl wydajaxy opinis oraz Prokurator Generálny moga^wstrzymač wykonanie kary lub zarzadzič przerw? wjej wykonaniu do czasu ukoňczenia post^powania o ulaskawienie. 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu_____________________________________________________________________________s. 125/173 Rozdzial 60 Wyrok Iqczny Art. 569. § 1. Ježeli zachodza^ warunki do orzeczenia kary la^cznej w stosunku do osoby pra-womocnie skazanej wyrokami rôznych sadów, wlašciwy do wydania wyroku laxznego jest sad, który wydal ostatní wyrok skazujaxy w pierwszej instancji. § 2. Ježeli w pierwszej instancji orzekaly saxly róžnego rz?du, wyrok laxzny wydaje sad wyžszego rz?du. § 3. W razie zbiegu wyroków sadu powszechnego i szczególnego, o karze lacznej orzeka ten z sadów, który wymierzyl kar? surowsza^ podlegajaxaja^czeniu. Art. 570. Wyrok laxzny sad wydaje z urz?du lub na wniosek skazanego albo prokurátora. Art. 571. § 1. Sa^d w razie potrzeby zwraca si? do zakladów kárnych, w ktorých skazany przebywal, o nadeslanie opinii o zachowaniu si? skazanego w okresie odbywa-nia kary, jak równiež informacji o warunkach rodzinnych, majajkowych i co do stanu zdrowia skazanego oraz daných o odbyciu kary z poszczególnych wyroków. § 2. Wniosek o wydanie wyroku laxznego pochodzaxy od prokurátora powinien zawierač dane, o ktorých mowa w § 1. Art. 572. Ježeli brak warunków do wydania wyroku laxznego, sad wydaje postanowienie o umorzeniu post?powania. Art. 573. § 1. Wyrok laxzny wydaje si? po przeprowadzeniu rozprawy. § 2. Stawiennictwo osobiste skazanego nie jest obowiazkowe, chyba že sad posta-nowi inaczej. Przepis art. 451 stosuje si? odpowiednio. § 3. Przepisu art. 84 § 1 nie stosuje si?. Art. 574. W kwestiach nie uregulowanych przepisami niniejszego rozdzialu do post?powania o wydanie wyroku laxznego stosuje si? odpowiednio przepisy o post?powaniu zwy-czajnym przed saldem pierwszej instancji. Przepis art. 422 § 2 stosuje si?. Art. 575. § 1. Ježeli po wydaniu wyroku laxznego zachodzi potrzeba wydania nowego wyroku laxznego, z chwilajego wydania poprzedni wyrok laxzny traci moc. § 2. Ježeli chočby jeden z wyroków stanowiaxych podstaw? wyroku laxznego ulega uchyleniu lub zmianie, wyrok laxzny traci moc, a saxl w miar? potrzeby wydaje nowy wyrok laxzny. 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu s. 126/173 Art. 576. § 1. Z chwila^ uprawomocnienia si? wyroku laxznego, wyroki p0dlegaj3.ce polozeniu nie ulegaj 3. wy konaniu w zakresie obj?tym wyrokiem laxznym. § 2. W wypadku wymierzenia w wyroku laxznym kary nižszej od okresu odbytých i polaxzonych juž kar pozbawienia wolnošci lub równej ternu okresowi, prze-wodniczaxy niezwlocznie zarzadza zwolnienie skazanego, ježeli nie jest on po-zbawiony wolnošci w innej sprawie. Przesylajac zarzadzenie do wykonania, zalieza si? wydany wyrok la^czny. Art. 577. W wyroku laxznym naležy oznaczyč w miar? potrzeby dat?, od której naležy liezyč poezatek odbywania kary orzeczonej wyrokiem laxznym, oraz wymienič okresy zali-ezone na poezet kary lacznej. DZIAL XIII Postgpowanie w sprawach kárnych ze stosunków migdzynarodowych Rozdzial 61 Immunitety osôb naležacych do przedstawicielstw dyplomatycznych i urzgdów konsularnych paňstw obcych Art. 578. Nie podlegaja^ orzecznictwu polskich sadów kárnych: 1) uwierzytelnieni w Rzeczypospolitej Polskiej szefowie przedstawicielstw dyplomatycznych paňstw obcych, 2) osoby nalez3.ee do personelu dyplomatycznego tých przedstawicielstw, 3) osoby nalez3.ee do personelu administracyjnego i technieznego tých przedstawi ci el stw, 4) czlonkowie rodzin osôb wymienionych w pkt 1-3, ježeli pozostaja^ z nimi we wspólnocie domowej, 5) inne osoby korzystajace z immunitetów dyplomatycznych na podstawie ustaw, umów lub powszechnie uznaných zwyczajów mi?dzynarodo-wych. Art. 579. § 1. Nie podlegaja^ orzecznictwu polskich sadów kárnych w zakresie czynnošci pel-nionych podezas i w zwia^zku z wykonywaniem ich funkeji urz?dowych, a na zasadzie wzajemnošci w pozostalým zakresie: 1) kierownicy urz?dów konsularnych i inni urz?dnicy konsularni paňstw obcych, 2) osoby zrównane z nimi na podstawie umów lub powszechnie uznaných zwyczajów mi?dzynarodowych. § 2. Kierownik urz?du konsularnego oraz inni urz?dnicy konsularni paňstw obcych podlegaja^ zatrzymaniu lub tymczasowemu aresztowaniu jedynie w razie zarzu- 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu_____________________________________________________________________________s. 127/173 tu popelníenia zbrodni. O ich zatrzymaniu lub tymczasowym aresztowaniu za-wiadamia si? niezwlocznie Ministra Spraw Zagranicznych. § 3. Poza wypadkiem okrešlonym w § 2 osoby te moga^ byč pozbawione wolnošci tylko w wykonaniu prawomocnego wyroku sadu polskiego. Art. 580. § 1. Przepisów art. 578 i 579 nie stosuje si?, gdy paňstwo wysylajace zrzeknie si? w sposób wyražny immunitetu w stosunku do osoby wymienionej w tych przepi-sach. § 2. W stosunku do funkcjonariuszy organizacji mi?dzynarodowych korzy stáj axych z immunitetu o zrzeczeniu, o którym mowa w § 1, rozstrzyga wlašciwa organi-zacja mi?dzynarodowa. Art. 581. § 1. Osoby wymienione w art. 578 nie sa^ obowiazane do skladania zeznaň w cha-rakterze šwiadka lub do wyst?powania w charakterze bieglego lub tlumacza; možná jednak zwrócič si? o wyraženie przez te osoby zgody na zloženie zeznaň albo na wystajňenie w charakterze bieglego lub tlumacza. § 2. W razie wyraženia zgody, o której mowa w § 1, wezwania dor?czone tym oso-bom nie moga^ zawierač zagroženia stosowaniem šrodków przymusu, a w razie niestawiennictwa na wezwanie lub odmowy zloženia zeznaň nie možná wobec nich stosowač tych šrodków. Art. 582. § 1. Do osob wymienionych w art. 579 stosuje si? odpowiednio art. 581, ježeli oko-licznošci, których zeznania lub opinie maj 3. dotyczyč, zwiazane sa^ z wykony-waniem przez te osoby funkcji urz?dowych lub službowych, a na zasadzie wzajemnošci takže w zakresie innych okolicznošci. § 2. Osoby wymienione w art. 578 i 579 nie sa^ obowiazane do przedstawienia kore-spondencji i dokumentów odnoszaxych si? do tych funkcji. Art. 583. § 1. Przeszukania pomieszczeň przedstawicielstwa dyplomatycznego možná doko-nač tylko za zgoda^ szefa tego przedstawicielstwa lub osoby czasowo pelnia^cej j ego funkcj e. § 2. Do przeszukania pomieszczeň konsularnych konieczna jest zgoda kierownika urz?du konsularnego lub osoby czasowo pelniacej j ego funkcj e albo szefa przedstawicielstwa dyplomatycznego. Art. 584. Przepisów art. 578-583 nie stosuje si? do osob w nich wymienionych, w zakresie czynnošci nie pelnionych podczas i w zwiazku z wykonywaniem ich funkcji urz?-dowych, ježeli sa^ obywatelami polskimi lub maj3. w Rzeczypospolitej Polskiej stale miejsce zamieszkania. 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu_____________________________________________________________________________s. 128/173 Rozdzial 62 Pomoc prawna i dorgczenia w sprawach kárnych Art. 585. W drodze pomocy prawnej moga^ byč dokonywane niezb^dne czynnošci postejtowa-nia karnego, a w szczególnošci: 1) dor^czanie pism osobom przebywajaxym za granicajub instytucjom majaxym siedzib? za granica^ 2) przesluchiwanie osôb w charakterze oskaržonych, šwiadków lub bieglych, 3) dokonywanie ogledzin oraz przeszukiwanie pomieszczeň, innych mi ej sc i osôb, zajačie przedmiotów i wydawanie przedmiotów tých za granic?, 4) wzywanie osôb przebywajaxych za granica^ do osobistego dobrowolnego sta-wiennictwa przed saldem lub prokurátorem w celu przesluchania šwiadka lub konfrontacji, jak równiež doprowadzanie w tym celu osôb pozbawionych w tym czasie wolnošci, 5) udostejmianie akt i dokumentów oraz informacji o karalnošci oskaržonych, 6) udzielanie informacji o prawie. Art. 586. §1.0 dor^czenie pisma przebywaja^cej za granica^ osobie, która ma obywatelstwo polskie, lub o przesluchanie takiej osoby w charakterze oskaržonego, šwiadka lub bieglego sad lub prokurátor zwraca si? do polskiego przedstawicielstwa dyplomatycznego lub urzedu konsularnego. § 2. W razie niemožnošci dokonania czynnošci w sposób okrešlony w § 1, možná zwracač si? o dokonanie tých czynnošci do sadu, prokuratury lub innego wla-šciwego organu paňstwa obcego. W wypadku przeszukania, zajexia i wydania przedmiotu naležy do wniosku dolaxzyč odpis postanowienia sa^du lub prokurátora nakazuj axego przeprowadzenie tej czynnošci w danej sprawie. Art. 587. Sporzadzone na wniosek polskiego sadu lub prokurátora protokoly ogl?dzin, prze-sluchaň osôb w charakterze oskaržonych, šwiadków, bieglych lub protokoly innych czynnošci dowodowych, dokonaných przez saxly lub prokuratorów paňstw obcych albo organy dzialajace pod ich nadzorem, moga^ byč odczytywane na rozprawie na zásadách okrešlony ch w art. 389, 391 i 393, ježeli sposób przeprowadzenia czynnošci nie jest sprzeczny z zásadami porzadku prawnego w Rzeczypospolitej Polskiej. Art. 588. § 1. Saxly i prokuratorzy udzielaja^ pomocy prawnej na wniosek sadów i prokuratorów paňstw obcych. § 2. Sa^d i prokurátor odmawiaja^ udzielenia pomocy prawnej i przekazuja^ odmow? wlašciwym organom obcego paňstwa, ježeli žadana czynnošč bylaby sprzeczna z zásadami porzadku prawnego Rzeczypospolitej Polskiej albo naruszalaby jej suwerennošč. § 3. Sad i prokurátor moga^ odmówič udzielenia pomocy prawnej, ježeli: 1) wykonanie zadanej czynnošci nie naležy do zakresu dzialania sadu lub prokurátora wedlug prawa polskiego, 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu_____________________________________________________________________________s. 129/173 2) paňstwo, od którego wniosek o udzielenie pomocy prawnej pochodzi, nie zapewnia w tym zakresie wzajemnošci, 3) wniosek dotyczy czynu, który nie jest przest?pstwem wedlug prawa polskiego. § 4. Do czynnošci procesowych, dokonywanych na wniosek sadu lub prokurátora paňstwa obcego, stosuje si? ustawy polskie. Naležy jednak uczynič zadošč žy-czeniu tých organów, aby przy dokonaniu czynnošci zastosowano szczególny tryb post?powania lub szczególny forme;, ježeli nie jest to sprzeczne z zásadami porzadku prawnego Rzeczypospolitej Polskiej. § 5. Koszty udzielania pomocy prawnej ustala si? zgodnie z art. 616-619. Art. 589. § 1. Wezwany z zagranicy šwiadek lub biegly nie b?daxy obywatelem polskim, który stawi si? dobrowolnie przed sadem, nie môže byč ani šcigany, ani zatrzy-many, ani tež tymczasowo aresztowany z powodu przest?pstwa b?daxego przedmiotem danego post?powania karnego i jakiegokolwiek innego przest?p-stwa popelnionego przed przekroczeniem polskiej granicy paňstwowej. Nie môže byč takže w stosunku do niego wykonana kára orzeczona za takie prze-st?pstwo. § 2. Swiadek lub biegly traci ochron? przewidziana^ w § 1, ježeli nie opušci terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, chociaž mógl to uczynič, w ci^gu 7 dni od czasu, gdy sad oznajmil mu, že obecnošč jego stala si? zb?dna. § 3. Wezwanemu šwiadkowi lub bieglemu przysluguje zwrot kosztów podróžy i pobytu oraz zwrot utraconego zárobku, a bieglemu - wynagrodzenie za sporza^-dzenie opinii. § 4. W wezwaniu dor?czonym šwiadkowi lub bieglemu stale przebywajacemu za granicy naležy zamiešcič pouczenie o trešci przepisów § 1-3. Nie naležy nato-miast zamieszczač zagroženia stosowaniem šrodków przymusu z powodu nie-stawiennictwa. Art. 589a. § 1. Wobec osoby pozbawionej wolnošci na terytorium paňstwa obcego, czasowo wydanej w celu zloženia zeznaň w charakterze šwiadka lub dokonania z jej udzialem innej czynnošci procesowej przed polskim sadem lub prokurátorem, sad okr?gowy miejsca wykonania czynnošci zarzadza umieszczenie osoby wy-danej w polskim zakladzie kárnym lub areszcie šledczym na czas jej pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, nieprzekraczajaxy jednak czasu pozba-wienia wolnošci okrešlonego w paňstwie wydajaxym. § 2. Na postanowienie sa^du zažalenie nie przysluguje. Art. 589b. § 1. Pomoc prawna w post?powaniu przygotowawczym mi?dzy polskimi organami uprawnionymi do prowadzenia tego post?powania oraz wlašciwymi organami paňstwa czlonkowskiego Unii Europejskiej lub innego paňstwa, ježeli pozwala na to umowa mi?dzynarodowa, ktorej Rzeczpospolita Polska jest strong, albo na zásadách wzajemnošci, môže takže polegač na wykonywaniu czynnošci šledztwa w ramach wspólnego zespolu šledczego, zwanego dal ej „zespolem". 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu_____________________________________________________________________________s. 130/173 § 2. Zespól powoluja^ w drodze porozumíenia, Prokurator Generálny oraz wlašciwy organ paňstwa, o którym mowa w § 1, zwanego dal ej „paňstwem wspólpracu-jaxym", na potrzeby okrešlonego postejtowania przygotowawczego, na czas oznaczony. § 3. Porozumieme o powolaniu zespolu powinno okrešlač: 1) przedmiot, cel, mi ej see i okres wspólpracy, 2) sklad zespolu, ze wskazaniem osoby kierujacej, 3) zadania poszczególnych czlonków zespolu. § 4. W porozumieniu o powolaniu zespolu možná zastrzec možliwošč dopuszczenia do prac w zespole, w okrešlonych warunkach, przedstawiciela instytucji mie;-dzynarodowej powolanej do zwalczania przestejtezošci. § 5. Okres wspólpracy w ramach zespolu, wskazany w porozumieniu o powolaniu zespolu, môže byč przedlužony na dalszy czas oznaczony, niezb^dny do osia^-gni^cia celu tej wspólpracy; przedluženie wymaga zgody wszystkich stron po-rozumienia. Art. 589c. § 1. Zespól, w ramach którego wspólpraca odbywa si? na terytorium Rzeczypospo-litej Polskiej, zwany dal ej „zespól em polskim", možná powolač w szczególno-šci, gdy: 1) w toku prowadzonego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej post^powania przygotowawczego w sprawie o przest^pstwo o charakterze terrorystycznym, handlu ludžmi, obrotu šrodkami odurzajaxymi, substanejami psychotropowymi lub ich prekursorami albo oinne ci^žkie przestejtstwo ujawniono, že sprawca dzialal lub nast^pstwa j ego czynu wy stajňly na terytorium innego paňstwa i zachodzi potrzeba wykonania czynnošci šledztwa na terytorium tego paňstwa lub z udzialem jego organu, 2) prowadzone na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej post^powanie przygotowawcze pozostaje w zwiazku przedmiotowym lub podmiotowym z postejDOwaniem przygotowawczym o przest^pstwo wymienione w pkt 1, prowadzonym na terytorium innego paňstwa i zachodzi potrzeba wykonania wiejcszošci czynnošci šledztwa w obu postejDOwaniach na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. § 2. Prácami zespolu polskiego kieruje polski prokurátor. § 3. W sklad zespolu polskiego moga^ wchodzič inni polscy prokuratorzy i przed-stawiciele innych organów uprawnionych do prowadzenia šledztwa oraz flinkej onariusze wlašciwy ch organów paňstwa wspólpracujaxego, zwani dal ej „funkcjonariuszami delegowanymi". § 4. Do czynnošci w post^powaniu przygotowawczym wykonywanych w ramach zespolu polskiego stosuje si? przepisy prawa krajowego, z zastrzeženiem § 5-8 oraz art. 589e. § 5. Funkcj onariusze delegowani moga^ byč obecni przy wszystkich czynnošciach procesowych wykonywanych w ramach zespolu polskiego, chyba že w szcze-gólnym wypadku, uzasadnionym potrzeba^ ochrony wažnego interesu Rzeczypospolitej Polskiej lub praw jednostki, osoba kierujaxa tym zespól em zarzadzi inaczej. 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu_____________________________________________________________________________s. 131/173 § 6. Za zgoda^ stron porozumienia o utworzeniu zespohi polskiego osoba kieruja^ca tym zespolem môže powierzyč funkcjonariuszowi delegowanemu wykonanie okrešlonej czynnošci šledztwa, z wylaczeniem wydawania postanowieň prze-widzianych w niniejszym kodeksie. W takim wypadku w czynnošci uczestni-czy polski czlonek zespolu i sporza^dza z niej protokol. § 7. Ježeli zachodzi potrzeba wykonania czynnošci šledztwa na terytorium paňstwa wspólpracujaxego, z wnioskiem o pomoc prawns zwraca si? do wlašciwej in-stytucji lub organu funkcjonariusz delegowany przez to paňstwo. Do sporza^-dzonych w wykonaniu tego wniosku protokolów stosuje si? odpowiednio prze-pis art. 587. § 8. W granicach okrešlonych w porozumieniu o powolaniu zespolu polskiego przedstawicielowi instytucji mi?dzynarodowej, o którym mowa w art. 589b § 4, przysluguja^ uprawnienia okre ši one w § 5. Art. 589d. § 1. Prokurator lub przedstawiciel innego organu uprawnionego do prowadzenia šledztwa môže byč delegowany do zespolu na terytorium innego paňstwa wspólpracujaxego w wypadkach okrešlonych przepisami paňstwa, na którego terytorium odbywa si? wspólpraca zespolu. O delegowaniu decyduje odpowiednio Prokurator Generálny albo inny wlašciwy organ. § 2. Czlonkowi zespolu, o którym mowa w § 1, b?dacemu polskim prokurátorem przysluguja^uprawnienia prokurátora paňstwa obcego okrešlone w art. 588 § 1. Przepisu art. 613 § 1 nie stosuje si?. § 3. Instytucje i organy Rzeczypospolitej Polski ej, inne niž prokurátor, o którym mowa w § 2, udzielaja^ niezb?dnej pomocy polski emu czlonkowi zespolu, o którym mowa w § 1, w granicach i z zastosowaniem przepisów prawa krajo-wego. Art. 589e. § 1. Informacje uzyskane przez czlonka zespolu w zwiazku z udzialem w prácach zespolu, niedost?pne w innym trybie dla paňstwa, które go delegowalo, moga^ byč wykorzystane przez wlašciwy organ tego paňstwa takže w celu: 1) przeprowadzenia post?powania karnego we wlasnym zakresie - za zgoda^ paňstwa wspólpracujaxego, którego instytucja lub organ udzielily informacji, 2) zapobiegni?cia bezpošredniemu, powažnemu zagroženiu dla bezpie-czeňstwa publicznego, 3) innym niž wymienione w pkt 1 i 2, ježeli tak stanowi porozumieme o powolaniu zespolu. § 2. Zgoda, o ktorej mowa w § 1 pkt 1, môže byč cofni?ta wylaxznie wtedy, gdy wykorzystanie informacji mogloby zagražač dobru post?powania przygoto-wawczego prowadzonego w paňstwie wspólpracujaxym, którego instytucja lub organ udzielily informacji, oraz w wypadku, w którym paňstwo to mogloby odmówič wzajemnej pomocy. 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu s. 132/173 Art. 589f. § 1. Za szkod? wyrzaxlzona^ przez czlonka zespohi w zwiazku z wykonywanymi czynnošciami odpowiada paňstwo, które go delegowalo, na zásadách okrešlo-nych w przepisach paňstwa, na którego terytorium odbywala si? wspólpraca zespolu. § 2. Ježeli szkoda wyrzadzona innej osobie jest nast?pstwem dzialania lub zanie-chania czlonka zespolu delegowanego przez inne paňstwo wspólpracujace, kwot? pieni?žna^ stanowiaxa^ równowartošč odszkodowania tymczasowo wy-placa poszkodowanemu wlašciwy organ paňstwa, na którego terytorium odbywala si? wspólpraca zespolu. § 3. W wypadku okrešlonym w § 2 wyplacona kwota pieni?žna podlega zwrotowi organowi, który j a^ tymczasowo wyplacil, na j ego wniosek. Rozdzial 62a Wystqpienie do paňstwa czlonkowskiego Unii Europejskiej o wykonanie posta-nowienia o zatrzymaniu dowodów lub majacego na celu zabezpieczenie mienia. Art. 589g. § 1. W razie ustálenia, že mogace stanowič dowód w sprawie rzeczy, koresponden-cja, przesylki, wykazy polaczeň telefonicznych lub innych przekazów informa-cji lub dane przechowywane w systemie informatycznym lub na nošniku, w tym korespondencja przesylana poczta^ elektroniczna^ albo mienie p0dlegaj3.ce zajačiu w celu zabezpieczenia wykonania postanowienia o przepadku znajduja^ si? na terytorium innego paňstwa czlonkowskiego Unii Europejskiej, sad wlašciwy do rozpoznania sprawy albo prokurátor može wystajňč o wykonanie postanowienia o ich zatrzymaniu albo zabezpieczeniu bezpošrednio do wlašciwe-go organu saxlowego tego paňstwa. § 2. Przekazujac do wykonania postanowienie o zatrzymaniu dowodów, wlašciwy sad lub prokurátor wyst?puj e jednoczešnie do wlašciwego organu saxlowego paňstwa wykonania postanowienia z wnioskiem o ich wydanie. § 3. Niezwlocznie po uprawomocnieniu si? postanowienia o przepadku zabezpie-czonego mienia, o którym mowa w § 1, wlašciwy sad wyst?puje do wlašciwego organu saxlowego paňstwa wykonania postanowienia z wnioskiem o wykonanie tego przepadku. § 4. Wystajňenie o wydanie dowodów oraz wykonanie przepadku, o których mowa odpowiednio w § 2 i 3, odbywa si? na podstawie przepisów rozdzialów 62 i 66 oraz umów mi?dzynarodowych z zakresu pomocy prawnej w sprawach kárnych wia^žaxych Rzeczpospolita^ Polsky. § 5. Do postanowienia, o którym mowa w § 1, dolacza si? zašwiadczenie zawiera-jace wszystkie istotne informacje umožliwiajace j ego prawidlowe wykonanie. § 6. Przekazywane dokumenty powinny zostač przetlumaczone na j?zyk urz?dowy paňstwa wykonania postanowienia albo na inny j?zyk wskazany przez to paňstwo. § 7. Przekazanie postanowienia oraz zašwiadczenia, o którym mowa w § 5, može nastajňč równiež z wykorzystaniem urzadzeň služaxych do automatycznego przesylania daných, w sposób umožliwiajaxy stwierdzenie autentycznošci tých dokumentów. 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu_____________________________________________________________________________s. 133/173 § 8. W razie trudnošci w ustáleniu wlašciwego organu paňstwa wykonania posta-nowienia wlašciwy sad albo prokurátor môže równiež zwracač si? do wlašciwy ch j ednostek organizacyjny ch Europej ski ej Sieci Sadowej. § 9. Minister Sprawiedliwošci okrešli, w drodze rozporza^dzenia, wzór zašwiadcze-nia, o którym mowa w § 5, majac na uwadze koniecznošč udost?pnienia paňstwu wykonania postanowienia wszystkich niezb?dnych informacji, w tym in-formacji o terminie, do którego ma trwač zatrzymanie dowodów albo zabez-pieczenie mienia. Art. 589h. Wydane dowody zwraca si? paňstwu wykonania postanowienia niezwlocznie po wy korzy staniu, ježeli przy ich przekazaniu zastrzežono zwrot lub gdy podlegaja^ one zwrotowi pokrzywdzonemu lub innemu uprawnionému podmiotowi, przebywajace-mu na terytorium tego paňstwa. Art. 589i. W razie uchylenia postanowienia o zatrzymaniu dowodów lub zabezpieczeniu mienia wlašciwy sad albo prokurátor o jego trešci niezwlocznie zawiadamia wlašciwy organ paňstwa czlonkowskiego Unii Europej ski ej. Art. 589j. § 1 Na postanowienie, o którym mowa w art. 589g § 1, wydane przez prokurátora, przysluguje zažalenie do sadu rejonowego, w którego okr?gu prowadzi si? po-st?powanie. Termin do wniesienia zažalenia biegnie od daty dor?czenia postanowienia. § 2. Przepis art. 589g § 6 stosuje si? odpowiednio. Art. 589k. § 1. Ježeli wedlug prawa paňstwa wykonania postanowienia paňstwo to ponosi od-powiedzialnošč za szkod? wyrzaxlzona^ w zwiazku z wykonaniem postanowienia o zatrzymaniu dowodów lub majaxego na celu zabezpieczenie mienia, wy-danego przez polski sad albo prokurátora, na wniosek wlašciwego organu tego paňstwa Skarb Paňstwa zwraca mu kwot? pieni?žna^ stanowiaxa^ równowartošč wyplaconego odszkodowania. § 2. Przepisu § 1 nie stosuje si?, ježeli szkoda jest nast?pstwem wyla^cznie dzialania lub zaniechania organu paňstwa wykonania postanowienia. Rozdzial 62b Wystqpienie paňstwa czlonkowskiego Unii Europejskiej o wykonanie orzeczenia o zatrzymaniu dowodów lub majacego na celu zabezpieczenie mienia Art. 5891. § 1. Wlašciwy miejscowo sad rejonowy albo prokurátor wykonuje niezwlocznie wydane przez wlašciwy organ saxlowy innego paňstwa czlonkowskiego Unii Europej skiej orzeczenie o zatrzymaniu mogaxych stanowič dowód w sprawie rzeczy, korespondencji, przesylek, wykazów polaczeň telefonicznych lub in-nych przekazów informacji lub daných przechowywanych w systemie informa-tycznym lub na nošniku, w tym korespondencji przesylanej poczta^ elektro-niczna^ albo orzeczenie o zaj?ciu mienia w celu zabezpieczenia wykonania 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu_____________________________________________________________________________s. 134/173 orzeczenia o przepadku, ježeli rzeczy te, korespondencja, przesylki, wykazy, dane lub mienie znajduja^ si? lub sa^ przechowywane na terytorium Rzeczypo-spolitej Polskiej. § 2. Ježeli sad albo prokurátor, do którego zostalo skierowane orzeczenie, nie jest wlašciwy do nadania mu biegu, przekazuje je wlašciwemu organowi i powia-damia o tym wlašciwy organ saxlowy paňstwa czlonkowskiego Unii Europej-skiej, który wystopil z orzeczeniem. § 3. Ježeli przepisy niniejszego rozdzialu nie stanowi^. inaczej, przy wykonywaniu orzeczeň, o ktorých mowa w § 1, stosuje si? przepisy prawa polskiego. Art. 589m. § 1. Možná odmówič wykonania orzeczenia o zatrzymaniu dowodów, o którym mowa wart. 5891 § 1, ježeli: 1) czyn, w zwiazku z którym wydano to orzeczenie, nie stanowi przest?pstwa wedlug prawa polskiego, chyba že zgodnie z prawem paňstwa wydania orzeczenia jest to przest?pstwo wymienione w art. 607w pkt 1-33, zagro-žone kara^ pozbawienia wolnošci, ktorej górna granica wynosi co naj mni ej 3 lata, lub innym šrodkiem polegajaxym na pozbawieniu wolnošci co naj-mniej w tym samým wymiarze, 2) dowody, ktorých dotyczy orzeczenie, nie moga^ byč zaj?te z przy czyn fak-tycznych, w szczególnošci z uwagi na ich útrat?, zniszczenie lub niemož-nošč odnalezienia, 3) do orzeczenia o zatrzymaniu dowodów nie dolaczono zašwiadczenia za-wierajaxego wszystkie istotne informacje umožliwiajace j ego prawidlowe wykonanie albo zašwiadczenie to jest niekompletne lub oczywišcie nie odpowiada trešci orzeczenia, 4) z trešci zašwiadczenia, okrešlonego w pkt 3, w oczywistym stopniu wyni-ka, že przekazane do wykonania orzeczenie dotyczy tego samego czynu tej samej osoby, co do którego post?powanie kárne zostalo prawomocnie za-koňczone, 5) wykonanie orzeczenia nie jest možliwe z powodu odmowy przedstawienia korespondencji i dokumentów na podstawie art. 582 § 2. § 2. Možná odmówič wykonania orzeczenia majaxego na celu zabezpieczenie mienia, o którym mowa w art. 5891 § 1: 1) ježeli wedlug prawa polskiego w sprawie o przest?pstwo, w zwiazku z którym wydano to orzeczenie, zabezpieczenie wykonania przepadku byloby niedopuszczalne, chyba že zgodnie z prawem paňstwa wydania orzeczenia jest to przest?pstwo wymienione w art. 607w pkt 1-33, zagrožone kara^ pozbawienia wolnošci, ktorej górna granica wynosi co najmniej 3 lata, lub innym šrodkiem polegajaxym na pozbawieniu wolnošci co najmniej w tym samým wymiarze, 2) w wypadkach okrešlonych w § 1 pkt 2-4. § 3. Przepisów § 1 pkt 1 oraz § 2 pkt 1 nie stosuje si?, ježeli czyn nie stanowi prze-st?pstwa z powodu braku lub odmiennego uregulowania w prawie polskim od-powiednich oplat, podatków, cel lub zásad obrotu dewizowego. § 4. W wypadku okrešlonym w § 1 pkt 2, wlašciwy sad albo prokurátor, przed wy-daniem postanowienia w przedmiocie wykonania orzeczenia o zatrzymaniu dowodów lub majaxego na celu zabezpieczenie mienia, konsultuje si? z organem, który je wydal, dla uzyskania wszystkich istotnych informacji, umožli- 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu_____________________________________________________________________________s. 135/173 wiajaxych odňalezienie tých dowodów albo mienia. Ježeli uzyskane informacje nie przyczynily si? do odnalezienia tých dowodów albo mienia, sa^d lub prokurátor powiadamia niezwlocznie wlašciwy organ saxlowy paňstwa wydania orzeczenia o niemožnošci wykonania orzeczenia. § 5. W wypadku, o którym mowa w § 1 pkt 3, wlašciwy sa^d albo prokurátor može wyznaczyč organowi, który wydal orzeczenie, termin do przekazania zašwiad-czenia, okrešlonego w § 1 pkt 3, j ego uzupelnienia lub sprostowania. § 6. W razie niedotrzymania terminu, o którym mowa w § 5, postanowieme w przedmiocie wykonania orzeczenia wydaje si? w oparciu o informacje przeka-zane wczešniej. Art. 589n. § 1. Postanowieme w przedmiocie wykonania orzeczenia o zatrzymaniu dowodów lub majace na celu zabezpieczenie mienia, o ktorých mowa w art. 5891 § 1, wlašciwy sad albo prokurátor wydaje niezwlocznie, wmiar? možliwošci w ci^gu 24 godzin od otrzymania orzeczenia. § 2. Postanowieme, o którym mowa w § 1, dor?cza si? wraz z pouczeniem o uprawnieniach wynikajaxych z przepisów paňstwa wydania orzeczenia, o którym mowa w art. 5891 § 1. § 3. Na postanowieme, o którym mowa w § 1, przysluguje zažalenie osobom, ktorých prawa zostaly naruszone. Osobom tym przysluguje takže zažalenie na czynnošci zwiazane z zatrzymaniem dowodów lub zabezpieczeniem mienia, co nie narusza uprawnieň skaržaxego wynikajaxych z przepisów paňstwa wydania orzeczenia. W zažaleniu na czynnošč skaržaxy može domagač si? wylacznie zbadania prawidlowošci jej przeprowadzenia. § 4. O wniesieniu zažal enia, jak równiež o trešci rozstrzygni?cia zapadl ego w wy-niku j ego rozpoznania, naležy niezwlocznie powiadomič wlašciwy organ sa^-dowy paňstwa wydania orzeczenia. § 5. Przepis art. 589g § 6 stosuje si? odpowiednio. Art. 589o. Wydajac postanowieme o wykonaniu orzeczenia o zatrzymaniu dowodów lub majíce na celu zabezpieczenie mienia, wlašciwy sa^d albo prokurátor može jednoczešnie wstrzymač j ego wykonanie, ježeli: 1) wykonanie orzeczenia mogloby utrudnič inne, toczace si? post?powanie kárne - na czas niezb?dny dla zabezpieczenia prawidlowego toku tego post?po-wania, 2) dowód albo mienie, których dotyczy orzeczenie, zostaly wczešniej zatrzyma-ne albo zaj?te dla potrzeb innego toczaxego si? post?powania karnego - do czasu zwolnienia spod zatrzymania albo zaj?cia. Art. 589p. §1.0 trešci postanowienia w przedmiocie wykonania orzeczenia o zatrzymaniu dowodów lub majaxego na celu zabezpieczenie mienia powiadamia si? niezwlocznie, w miar? možliwošci w ci^gu 24 godzin od otrzymania orzeczenia, wlašciwy organ saxlowy paňstwa wydania tego orzeczenia. Powiadomienie to može byč przekazane równiež przy užyciu urzadzeň služaxych do automatycz-nego przesylania daných, w sposób umožliwiajaxy stwierdzenie autentycznošci przekazanych dokumentów. 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu_____________________________________________________________________________s. 136/173 § 2. W wypadkach, o ktorých mowa w art. 589o, naležy takže wskazač przyczyny wstrzymania wykonania postanowienia oraz, ježeli jest to možliwe, j ego prze-widywany okres. § 3. Przepis § 1 stosuje si? odpowiednio w razie ustania przyczyn wstrzymania wykonania postanowienia okrešlonego w art. 589o. W takim wypadku naležy po-informowač wlašciwy organ saxlowy paňstwa wydania orzeczenia o zatrzyma-niu lub zabezpieczeniu dowodów albo mienia dla potrzeb innego post?powa-nia, lub podjejych dzialaniach zmierzajaxych do wykonania orzeczenia. Art. 589r. § 1. Wykonujac orzeczenie o zatrzymaniu dowodów lub majúce na celu zabezpie-czenie mienia, naležy uczynič zadošč žyczeniu organu, który wydal to orzeczenie, aby przy dokonaniu czynnošci zastosowano szczególny tryb post?po-wania lub szczególny form?, ježeli nie jest to sprzeczne z zásadami porzadku prawnego Rzeczypospolitej Polskiej. § 2. Protokol zatrzymania dowodów lub zajačia mienia naležy niezwlocznie prze-kazač wlašciwemu organowi sadowemu paňstwa wydania orzeczenia. Przepis art. 589p § 1 zdanie drugie stosuje si? odpowiednio. Art. 589s. § 1. Zatrzymanie dowodów oraz zaj?cie mienia w celu zabezpieczenia wykonania orzeczenia o przepadku trwa do czasu rozstrzygni?cia w przedmiocie wysta^-pienia wlašciwego organu saxlowego paňstwa wydania orzeczenia, odpowiednio o wydanie dowodów albo o wykonanie wniosku o wykonanie prawomoc-nego orzeczenia o przepadku. § 2. Przez wzglad na okolicznošci sprawy wlašciwy sad albo prokurátor môže jednak, po konsultacji z wlašciwym organem saxlowym paňstwa wydania orzeczenia, wyznaczyč ternu organowi nieprzekraczalny termin do przekazania zadania okrešlonego w § 1, po uplywie którego môže nasta^pič zwolnienie spod zatrzymania albo zaj?cia. § 3. Przed uplywem terminu, o którym mowa w § 2, wlašciwy sad albo prokurátor informuje wlašciwy organ saxlowy paňstwa wykonania orzeczenia o zamiarze zwolnienia spod zatrzymania albo zaj?cia, umožliwiajax mu zgloszenie stano-wiska na pišmie. Ježeli organ ten nie przedstawi argumentów dostatecznie uza-sadniajaxych dalsze zatrzymanie albo zaj?cie, wlašciwy sad albo prokurátor wydaje postanowienie o zwolnieniu spod zatrzymania albo zaj?cia. Odpis postanowienia dor?cza si? osobom zainteresowanym. § 4. Postanowienie o zwolnieniu spod zatrzymania albo zaj?cia wydaje si? takže wtedy, gdy wlašciwy organ saxlowy paňstwa wydania orzeczenia zawiadomi o jego uchyleniu. Przepis § 3 zdanie trzecie stosuje si?. Art. 589t. § 1. Rozpoznanie wniosku o wydanie zatrzymanych dowodów albo o wykonanie przez sad polski wniosku o wykonanie przepadku odbywa si? na podstawie przepisów rozdzialów 62 i 66 oraz umów mi?dzynarodowych z zakresu pomo-cy prawnej w sprawach kárnych wia^žaxych Rzeczpospolita^ Polsky. § 2. Nie možná jednak odmówič wykonania wniosku, o którym mowa w § 1, powo-lujac si? na okolicznošč, že czyn, którego dotyczy wniosek, nie stanowi prze-st?pstwa wedlug prawa polski ego, ježeli zgodnie z prawem paňstwa wydania orzeczenia jest to przest?pstwo wymienione w art. 607w pkt 1-33, zagrožone 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu_____________________________________________________________________________s. 137/173 kara^ pozbawienia wolnošci, ktorej górna granica wynosi co najmniej 3 lata, lub innym šrodkiem polegajaxym na pozbawieniu wolnošci co najmniej w tym samým wymiarze. Art. 589u. § 1. Ježeli Skarb Paňstwa ponosi odpowiedzialnošč za szkod? wyrzaxlzona^ w zwiazku z wykonaniem orzeczenia o zatrzymaniu dowodów albo majaxego na celu zabezpieczenie mienia, wydanego przez organ saxlowy paňstwa czlonkow-skiego Unii Europejskiej, Skarb Paňstwa wy stopuj e do wlašciwego organu te-go paňstwa o zwrot kwoty pieni?žnej stanowia^cej równowartošč wyplaconego odszkodowania. § 2. Przepisu § 1 nie stosuje si?, ježeli szkoda jest nast?pstwem wyla^cznie dzialania lub zaniechania organu polskiego. Rozdzial 63 Przejgcie i przekazanie šcigania karnego Art. 590. § 1. W sprawie o przest?pstwo popelnione za granica^ przez: 1) obywatela polskiego, 2) osob? majaxa^ na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej stale miejsce zamieszkania, 3) osob?, która odbywa lub b?dzie odbywač w Rzeczypospolitej Polskiej kar? pozbawienia wolnošci, 4) osob?, przeciwko ktorej zostalo wszcz?te w Rzeczypospolitej Polskiej post?powanie kárne - Minister Sprawiedliwošci zwraca si?, ježeli wymaga tego interes wymiaru sprawiedliwošci, do wlašciwego organu paňstwa obcego z wnioskiem o przekazanie šcigania albo môže przyjač taki wniosek od wlašciwego organu paňstwa obcego. § 2. Przej?cie šcigania karnego uwaža si? za wszcz?cie post?powania karnego we-dlug prawa polskiego. § 3. Ježeli przej?cie šcigania laxzy si? z przekazaniem przez paňstwo obce tymcza-sowo aresztowanego, art. 598 stosuje si?. § 4. Do dowodów žebraných za granica^ przed przej?ciem šcigania stosuje si? od-powiednio art. 587, chočby czynnošci dowodowe nie byly podj?te na wniosek polskiego sa^du lub prokurátora. § 5. Minister Sprawiedliwošci zawiadamia wlašciwy organ paňstwa obcego o spo-sobie prawomocnego zakoňczenia post?powania karnego. Art. 591. § 1. W sprawie o przest?pstwo popelnione na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez cudzoziemca, Minister Sprawiedliwošci, z urz?du albo z inicjatywy sadu lub prokurátora, zwraca si?, ježeli wymaga tego interes wymiaru sprawiedliwošci, do wlašciwego organu paňstwa: 1) którego osoba šcigana jest obywatelem, 2) w którym osoba šcigana ma stale miejsce zamieszkania, 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu_____________________________________________________________________________s. 138/173 3) w którym osoba šcigana odbywa lub b?dzie odbywala kar? pozbawienia wolnošci, 4) w którym zostalo wszcz?te przeciwko osobie šciganej post?powanie kárne - z wnioskiem o przej?cie šcigania karnego albo môže przyjač taki wniosek od wlašciwego organu paňstwa obcego. § 2. Ježeli pokrzywdzonym jest obywatel polski, zloženie wniosku o przej?cie šcigania môže nastaj)ič tylko za jego zgoda^ chyba že uzyskanie tej zgody nie jest možliwe. § 3. Przed wystajůeniem z wnioskiem, o którym mowa w § 1, lub rozstrzygni?ciem takiego wniosku pochodzaxego od organu paňstwa obcego wlašciwy organ umožliwia osobie šciganej przebywaja^cej na terytorium Rzeczypospolitej Polski ej zajačie stanowiska ustnie lub na pišmie w przedmiocie przej?cia šcigania. § 4. W razie pozytywnego rozstrzygni?cia wniosku o przekazanie šcigania dotycza^-cego osoby tymczasowo aresztowanej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej Minister Sprawiedliwošci zwraca si? do wlašciwego organu o niezwloczne podj?cie czynnošci majaxych na celu wydanie i przekazanie taki ej osoby organom paňstwa obcego. Wraz z osoba^ przekazuje si? akta sprawy, o ile nie zosta-ly one uprzednio przekazane wraz z wnioskiem. § 5. Minister Sprawiedliwošci zwraca si? do wlašciwego organu paňstwa obcego o informacj? co do spôsobu prawomocnego zakoňczenia post?powania karnego. § 6. Przekazanie šcigania karnego uwaža si? za umorzenie post?powania karnego wedlug prawa polskiego; nie stoi to na przeszkodzie ponownemu post?powa-niu kárnemu w razie bezpodstawnego zaniechania šcigania za granica^. Art. 592. § 1. Ježeli co do tego samego czynu tej samej osoby wszcz?to post?powanie kárne w Rzeczypospolitej Polskiej i w paňstwie obcym, Minister Sprawiedliwošci przeprowadza konsultacje z wlašciwym organem paňstwa obcego i - ježeli wymaga tego interes wymiaru sprawiedliwošci - wyst?puje z wnioskiem o przej?cie albo przekazanie šcigania karnego. Przepisy art. 590 § 2-5 oraz art. 591 § 2-6 stosuje si? odpowiednio. § 2. Ježeli na podstawie umowy mi?dzynarodowej, ktorej Rzeczpospolita Polska jest strong wszcz?to w Rzeczypospolitej Polskiej post?powanie kárne o prze-st?pstwo popelnione za granica^ Minister Sprawiedliwošci môže wystajňč do wlašciwego organu paňstwa obcego o przej?cie šcigania przez organy tego paňstwa niezaležnie od tego, czy w paňstwie obcym wszcz?to šciganie co do tego samego czynu. Przepisy art. 591 § 2, 5 i 6 stosuje si? odpowiednio. § 3. W sprawie o przest?pstwo popelnione za granica^ przez obywatela polskiego przebywajaxego za granica^ ježeli wymaga tego interes wymiaru sprawiedliwošci, Minister Sprawiedliwošci môže wystajňč do wlašciwego organu paňstwa obcego o przej?cie šcigania przez organy tego paňstwa. Przepisy art. 591 § 2, 5 i 6 stosuje si? odpowiednio. 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu_____________________________________________________________________________s. 139/173 Rozdzial 64 Wystqpienie o wydanie lub przewóz osôb šciganych lub skazanych przebywajacych za granicq oraz o wydanie przedmiotów Art. 593. Saxly i prokuratorzy zglaszaja^za pošrednictwem Ministra Sprawiedliwošci wnioski o wydanie przez paňstwo obce osoby, przeciwko ktorej wszczeto post?powanie kárne, o wydanie osoby w celu przeprowadzenia post?powania saxlowego lub wykonania orzeczonej kary pozbawienia wolnošci, o przewóz osoby šciganej lub skazanej przez terytorium paňstwa obcego oraz o wydanie z terytorium paňstwa obcego dowodów rzeczowych lub przedmiotów uzyskanych przez sprawcy w wyniku przest?pstwa. Art. 594. § 1. Do wniosku dolacza si? odpis postanowienia o tymczasowym aresztowaniu wraz z uzasadnieniem, wyjašniajaxym okolicznošci faktyczne i podstaw? prawna^ šcigania. § 2. W wypadku prawomocnego wyroku skazujaxego na kar? pozbawienia wolnošci dolacza si? zamiast postanowienia wymienionego w § 1 odpis tego wyroku. § 3. Przepis art. 280 § 1 pkt 2 stosuje si? odpowiednio. Art. 595. W wypadkach nie cierpiaxych zwloki sad lub prokurátor môže zwrócič si? bezpo-šrednio do wlašciwego organu paňstwa obcego o tymczasowe aresztowanie lub za-trzymanie osoby, co do ktorej ma byč zložony wniosek o wydanie, po czym nie-zwlocznie skladá wniosek zgodnie z art. 593 i 594. Art. 596. Osoba wydana nie môže byč bez zgody paňstwa wydajaxego šcigana, skazana ani pozbawiona wolnošci w celu wykonania kary za inne przest?pstwo popelnione przed dniem wydania niž to, w zwiazku z którym nastúpilo wydanie. Art. 597. W razie zastrzeženia przy wydaniu, že w stosunku do osoby wydanej orzeczone juž kary b?da^ wykonane tylko za te przest?pstwa, co do których nastúpilo wydanie, sa^d, który prawomocnie orzekl w sprawie, wydaje w razie potrzeby na posiedzeniu wyrok zmieniajaxy orzeczenie w taki sposób, aby kary byly wykonywane tylko za te prze-st?pstwa, co do których nastúpilo wydanie sprawcy. Prokurator i osoba wydana maj3. prawo wziač udzial w posiedzeniu. Przepis art. 451 stosuje si? odpowiednio. Art. 598. § 1. Terminy przewidziane w art. 263 biegna^ w stosunku do osoby wydanej od chwili przej?cia tej osoby przez wlašciwe organy na terytorium Rzeczypospoli-tej Polskiej. § 2. Przepis art. 265 stosuje si? takže, gdy zatrzymanie nastúpilo za granica^. 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu s. 140/173 Art. 599. Ježeli osoba wydana przez paňstwo obce nie opušci bez usprawiedliwionej przyczy-ny terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w ci^gu 45 dni od daty prawomocnego za-koňczenia post?powania, a w razie skazania - od daty odbycia lub darowania kary, albo ježeli po opuszczeniu terytorium Rzeczypospolitej Polskiej powróci na nie, ograniczeň wynikajaxych z art. 596 i 597 nie stosuje si?. Art. 600. Po wydaniu prawomocnego orzeczenia w sprawie przeciwko osobie wydanej przez paňstwo obce sad przesyla odpis wyroku Ministrowi Sprawiedliwošci, który odpis ten przekazuje wlašciwemu organowi obcego paňstwa. Przepis art. 157 § 2 stosuje si? odpowiednio. Art. 601. Przekazane przez paňstwo obce przedmioty uzyskane w wyniku przest?pstwa zwraca si?, ježeli przy ich wydaniu zastrzežono zwrot; podobnie naležy posta^pič z dowoda-mi rzeczowymi. Rozdzial 65 Ekstradycja oraz przewóz osôb šciganych albo skazanych lub wydanie przedmiotów na wniosek paňstw obcych Art. 602. § 1. Z zastrzeženiem przepisów rozdzialu 65b i 66a, ekstradycja jest wydaniem osoby šciganej albo skazanego, na wniosek paňstwa obcego, w celách okrešlo-nych w § 2. § 2. W razie zloženia przez organ paňstwa obcego wniosku o wydanie osoby šciganej w celu przeprowadzenia przeciw niej post?powania karnego lub wykonania orzeczonej co do niej kary albo šrodka zabezpieczajaxego, prokurátor przeslu-chuje t? osob? i w miar? potrzeby zabezpiecza dowody znajdujace si? w kraju, po czym wnosi spraw? do wlašciwego miejscowo sadu okr?gowego. Art. 603. § 1. Sad okr?gowy wydaje na posiedzeniu postanowienie w przedmiocie wniosku paňstwa obcego. Przed wydaniem postanowienia naležy umožliwič osobie šciganej zloženie wyjašnieň ustnie lub na pi smie, a w razie wniosku o wydanie w celu przeprowadzenia post?powania karnego naležy na uzasadniony wniosek tej osoby przeprowadzič dowody znajdujace si? w kraju. § 2. W posiedzeniu ma prawo wziač udzial obroňca. § 3. Ježeli sad wydal postanowienie o niedopuszczalnošci wydania, wydanie nie môže nastaj)ič. § 4. Na postanowienie sa^du w przedmiocie wy dania przysluguje zažalenie. § 5. Sad przekazuje prawomocne postanowienie wraz z aktami sprawy Ministrowi Sprawiedliwošci, który po rozstrzygni?ciu wniosku zawiadamia o tym wlašci-wy organ paňstwa obcego. 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu_____________________________________________________________________________s. 141/173 Art. 603a. § 1. Ježeli umowa mi?dzynarodowa, ktorej Rzeczpospolita Polska jest strong tak stanowi, wniosek paňstwa obcego o zastosowanie tymczasowego aresztowania osoby šciganej zastupuje wniosek o wydanie. § 2. W wypadku, o którym mowa w § 1, prokurátor podczas przesluchania informuje osob? šcigana^ o možliwošci wyraženia przez nia^ zgody na wydanie lub zgo-dy na wydanie polaczonej ze zrzeczeniem si? korzystania z ograniczeň okre-šlonych w art. 596 i 597. Ježeli osoba šcigana wyrazi wol? zloženia takiego ošwiadczenia, prokurátor kieruje spraw? do sadu okr?gowego, w którego okr?-gu prowadzi si? post?powanie. § 3. Sad na posiedzeniu rozstrzyga o tymczasowym aresztowaniu osoby šciganej, odbiera ošwiadczenie o wyraženiu zgody na wydanie lub zgody na wydanie polaczonej ze zrzeczeniem si? korzystania z ograniczeň okrešlonych w art. 596 i 597, a takže wydaje postanowienie o dopuszczalnošci wydania. § 4. Zgoda osoby šciganej oraz zrzeczenie, o którym mowa w § 2, nie moga^ zostač cofni?te, o czym poucza si? osob? šcigana^. § 5. Sad niezwlocznie przekazuje prawomocne postanowienie wraz z aktami spra-wy Ministrowi Sprawiedliwošci, który rozstrzyga o wydaniu osoby. § 6. Ježeli ošwiadczenie, o którym mowa w § 3, nie zostalo zložone lub sad stwier-dzil, že zachodzi okolicznošč okrešlona w art. 604 § 1, albo ježeli posiedzenie zostalo odroczone na czas przekraczajaxy 7 dni, stosuje si? przepisy art. 602 § 2, art. 603 i 605. Art. 604. § 1. Wydanie j est niedopuszczalne, ježeli: 1) osoba, ktorej wniosek dotyczy, jest obywatelem polskim albo korzysta w Rzeczypospolitej Polskiej z prawa azylu, 2) czyn nie zawiera znamion czynu zabronionego albo gdy ustawa uznaje, že czyn nie stanowi przest?pstwa albo že sprawca nie popelnia prze-st?pstwa lub nie podlega karze, 3) nastúpilo przedawnienie, 4) post?powanie kárne co do tego samego czynu tej samej osoby zostalo prawomocnie zakoňczone, 5) byloby ono sprzeczne z polskim prawem, 6) zachodzi uzasadniona obawa, že w paňstwie zadaj axym wy dania wobec osoby wy danej môže zostač orzeczona lub wykonana kára šmierci, 7) zachodzi uzasadniona obawa, že w paňstwie zadaj axym wy dania osoba wydana môže zostač poddaná torturom. § 2. Wy dania možná odmówič w szczególnošci, ježeli: 1) osoba, ktorej wniosek dotyczy, ma w Rzeczypospolitej Polskiej stale miejsce zamieszkania, 2) przest?pstwo zostalo popelnione na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej albo na polskim statku wodnym lub powietrznym, 3) co do tego samego czynu tej samej osoby toczy si? post?powanie kárne, 4) przest?pstwo podlega šciganiu z oskarženia prywatnego, 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu_____________________________________________________________________________s. 142/173 5) wedlug prawa paňstwa, które zložylo wniosek o wydanie, przest?pstwo jest zagrožone kara^ pozbawienia wolnošci do roku lub kara^ lagodniej-sza^ albo orzeczono taka^ kar?, 6) przest?pstwo, w zwiazku z którym ža^da si? wydania, jest przest?p-stwem o charakterze politycznym, wojskowym lub skarbowym, 7) paňstwo, które zložylo wniosek o wydanie, nie zapewnia wzajemnošci. § 3. W wypadkach wskazanych w § 1 pkt 4 i § 2 pkt 3 rozpoznanie wniosku o wydanie možná odroczyč do czasu ukoňczenia w Rzeczypospolitej Polskiej po-st?powania karnego przeciwko tej samej osobie lub odbycia przez nia^ orzeczo-nej kary albo jej darowania. Art. 605. § 1. Ježeli wniosek o wydanie dotyczy przest?pstwa, którego sprawca podlega wy-daniu, sad okr?gowy z urz?du lub na wniosek prokurátora može wydač posta-nowienie o tymczasowym aresztowaniu osoby šciganej; przepis art. 263 stosu-je si? odpowiednio. § 2. Przed zloženiem wniosku o wydanie sad može wydač postanowienie o tymczasowym aresztowaniu šciganego na czas nie dlužszy niž 40 dni, ježeli organ paňstwa obcego zwraca si? o to, zapewniajac, že wobec tej osoby zapadl w tym paňstwie prawomocny wyrok skazujaxy lub wydano decyzj? o tymczasowym aresztowaniu. § 3. Na postanowienie sa^du w przedmiocie tymczasowego aresztowania przyslugu-je zažalenie. § 4. O dniu tymczasowego aresztowania naležy niezwlocznie powiadomič Ministra Sprawiedliwošci Rzeczypospolitej Polskiej oraz przedstawicielstwo dyploma-tyczne lub urzad konsularny albo organ šcigajaxy paňstwa obcego. § 5. Ježeli dane zawarte we wniosku o wydanie sa^ niewystarczajace i sa^d lub prokurátor zažádal ich uzupelnienia, a paňstwo obce nie nadešle w terminie miesia^ca od dnia dor?czenia zadania uzupelnienia wniosku o wydanie organowi, który je zglosil, potrzebnych dokumentów lub informacji, postanowienie o tymczasowym aresztowaniu uchyla si?. § 6. W razie odmowy wydania, cofni?cia przez paňstwo obce wniosku o wydanie lub tymczasowe aresztowanie albo w razie gdy organ paňstwa obcego zawia-domiony o czasie i miejscu wydania zadanej osoby nie przejmuje jej w terminie 7 dni od ustalonego dnia wydania, zarzadza si? zwolnienie tymczasowo aresztowanego, ježeli nie jest on pozbawiony wolnošci w innej sprawie. Art. 606. § 1. Zezwolenia na przewóz osoby šciganej przez terytorium Rzeczypospolitej Polskiej udziela Minister Sprawiedliwošci. Przepisy art. 594, 604 i 605 stosuje si? odpowiednio. § 2. Ježeli podróž odbywa si? droga^ powietrzna^ i nie przewiduje si? ladowania, wy-starczy powiadomienie Ministra Sprawiedliwošci o przewoženiu osoby šciganej nad terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Art. 607. § 1. Do rozstrzygania wniosków paňstwa obcego, dotyczaxych wydania przedmio-tów stanowiaxych dowody rzeczowe lub uzyskanych w wyniku przest?pstwa, 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu_____________________________________________________________________________s. 143/173 wlašciwy jest prokurátor lub saxl w zaležnošci od tego, do czyjego rozporza^-dzenia przedmioty te zostaly zdeponowane. Przepis art. 588 § 2 i 4 stosuje si? odpowiednio. § 2. Postanowienie o wydaniu przedmiotów powinno wymieniač rzeczy, które ule-gaja^wydaniu paňstwu obcemu, oraz wskazywač rzeczy podlegajace zwrotowi po ukoňczeniu post^powania karnego, prowadzonego przez organy paňstwa obcego. Rozdzial 65a Wystqpienie do paňstwa czlonkowskiego Unii Europejskiej o przekazanie osoby šciganej na podstawie europejskiego nákazu aresztowania Art. 607a. W razie podejrzenia, že osoba šcigana za przestejtstwo popelnione na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przebywa na terytorium paňstwa czlonkowskiego Unii Europejskiej, wlašciwy miejscowo sad okr^gowy, na wniosek prokurátora, môže wydač europejski nakaz aresztowania, zwany w niniejszym rozdziale „nákazem". Art. 607b. Wydanie nákazu jest niedopuszczalne: 1) w zwiazku z prowadzonym przeciwko osobie šciganej post^powaniem kárnym o przest^pstwo zagrožone kara^ pozbawienia wolnošci do roku, 2) w celu wykonania kary pozbawienia wolnošci orzeczonej w wymiarze do 4 miesiexy albo innego šrodka polegajaxego na pozbawieniu wolnošci na czas nieprzekraczajaxy 4 miesiexy. Art. 607c. § 1. Nakaz powinien zawierač: 1) oznaczenie saxlu wystejxij axego, ze wskazaniem jego adresu, numeru telefonu, telefaksu i adresu poczty elektronicznej, 2) dat? oraz miejsce wy dania nákazu, 3) dane okrešlajace tožsamošč i obywatelstwo osoby šciganej, 4) sygnatur?, rodzaj i trešč prawomocnego albo podlegajaxego wykonaniu orzeczenia sadu, w zwiazku z którym nakaz zostal wydany, 5) przytoczenie opisu i kwalifikacji prawnej czynu, 6) górna^ granice; ustawowego zagroženia kara^ pozbawienia wolnošci przest^pstwa, o które toczy si? post^powanie, lub wysokošč orzeczonej kary pozbawienia wolnošci albo innego šrodka polegajaxego na pozbawieniu wolnošci, 7) zwi^zly opis stanu faktycznego sprawy, 8) wskazanie nast^pstw czynu nieobjejych ustawowymi znamionami przest^pstwa. 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu_____________________________________________________________________________s. 144/173 § 2. Nakaz powinien zostač przetlumaczony naj?zyk urz?dowy paňstwa wykona-nia nákazu. § 3. Minister Sprawiedliwošci okrešli, w drodze rozporza^dzenia, wzór nákazu, ma-jac na uwadze koniecznošč udost?pnienia paňstwu czlonkowskiemu Unii Eu-ropejskiej, do którego jest kierowany, daných niezb?dnych do podj?cia pra-widlowej decyzji w przedmiocie przekazania osoby šciganej. Art. 607d. § 1. Ježeli miejsce pobytu osoby šciganej jest znane, sad okr?gowy, który wydal nakaz, przekazuje go bezpošrednio wlašciwemu organowi sadowemu paňstwa wykonania nákazu; odpis nákazu przekazuje si? Ministrowi Sprawiedliwošci. § 2. Przepis § 1 stosuje si? odpowiednio w wypadku, gdy paňstwo wykonania nákazu zwrócilo si? o przedstawienie dodatkowych informacji lub dokumen-tów. Art. 607e. § 1. Osoby przekazanej w wyniku wykonania nákazu nie možná šcigač za prze-st?pstwa inne niž te, które stanowily podstaw? przekazania, ani wykonač orzeczonych wobec niej za te przest?pstwa kar pozbawienia wolnošci albo innych šrodków polegajaxych na pozbawieniu wolnošci. § 2. Sad, który prawomocnie orzekl w sprawie, može zarzadzič wy konáni e kary tylko za te przest?pstwa, które stanowily podstaw? przekazania osoby šciganej. W posiedzeniu sadu maja^prawo wziač udzial prokurátor i osoba šcigana. Przepis art. 451 stosuje si? odpowiednio. § 3. Przepisu § 1 nie stosuje si?, ježeli: 1) paňstwo wykonania nákazu zložylo ošwiadczenie o dopuszczalnošci šcigania lub wykonania kar pozbawienia wolnošci albo innych šrodków polegajaxych na pozbawieniu wolnošci za wszystkie czyny popelnione przed przekazaniem, chyba že organ saxlowy tego paňstwa w orzeczeniu o przekazaniu postanowil inaczej, 2) osoba przekazana, pomimo takiej možliwošci, nie opušcila terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w ci^gu 45 dni od dnia prawomocnego zakoňczenia post?powania albo po opuszczeniu terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na nie powrócila, 3) nie zostala orzeczona kára pozbawienia wolnošci albo inny šrodek polegajaxy na pozbawieniu wolnošci, 4) post?powanie kárne nie wiaže si? ze stosowaniem wobec osoby šciganej šrodka polegajaxego na pozbawieniu wolnošci, 5) czyn osoby šciganej jest zagrožony kara^ lub šrodkiem niepolegajaxymi na pozbawieniu wolnošci, 6) osoba šcigana wyrazila zgod? na przekazanie i zrzekla si? korzystania z prawa okrešlonego w § 1, 7) osoba šcigana, po jej przekazaniu, zložyla przed sadem wlašciwym do rozpoznania sprawy ošwiadczenie o zrzeczeniu si? korzystania z prawa 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu_____________________________________________________________________________s. 145/173 okrešlonego w § 1 w odniesieniu do czynów popelnionych przed przekazaniem, 8) organ saxlowy paňstwa wykonania nákazu, który przekazal osob? šcigana^ na wniosek sadu wlašciwego do rozpoznania sprawy, wyrazil zgod? na šciganie lub wykonanie kar pozbawienia wolnošci albo innych šrodków polegajaxych na pozbawieniu wolnošci za przest?pstwa okrešlone w pkt 1. § 4. Wniosek, o którym mowa w § 3 pkt 8, powinien zawierač informacje wymie-nione w art. 607c § 1. Przepis art. 607c § 2 stosuje si? odpowiednio. Art. 607f. Na poczet orzeczonej lub wykonywanej kary pozbawienia wolnošci zalieza si? okres faktycznego pozbawienia wolnošci w paňstwie wykonania nákazu w zwiazku z przekazaniem. Art. 607g. Po prawomocnym zakoňczeniu post?powania karnego przeciwko osobie šciganej lub wykonaniu wobec niej kary pozbawienia wolnošci albo innego šrodka polegajaxego na pozbawieniu wolnošci sad wlašciwy do rozpoznania sprawy przesyla odpis orze-czenia lub zawiadomienie o wykonaniu kary albo innego šrodka do organu wymiaru sprawiedliwošci paňstwa wykonania nákazu. Art. 607h. § 1. Sad lub prokurátor môže wystajňč do organu wymiaru sprawiedliwošci paňstwa wykonania nákazu o zaj?cie i przekazanie przedmiotów pochodzaxych bezpošrednio z przest?pstwa oraz przedmiotów, które služyly lub byly prze-znaczone do popelnienia przest?pstwa, takže wtedy, gdy wykonanie nákazu nie jest možliwe ze wzgl?du na šmierč lub ucieczk? osoby šciganej. § 2. Przekazane przedmioty, o ktorých mowa w § 1, zwraca si? paňstwu wykonania nákazu, ježeli przy ich przekazaniu zastrzežono zwrot lub gdy podlegaja^ one zwrotowi pokrzywdzonemu lub innemu uprawnionemu podmiotowi, prze-bywajacemu na terytorium paňstwa wykonania nákazu. Art. 607i. § 1. Osoba šcigana, która w wyniku przekazania znalazla si? na terytorium Rze-czypospolitej Polskiej, podlega dalszemu przekazaniu bez zgody paňstwa wykonania nákazu w zwiazku z przest?pstwami popelnionymi przed przekazaniem, tylko wtedy, gdy: 1) pomimo takiej možliwošci nie opušcila terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w ci^gu 45 dni od dnia prawomocnego zakoňczenia post?powania albo po opuszczeniu terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na nie powrócila, 2) wyrazila zgod? na przekazanie do paňstwa innego niž paňstwo wykonania nákazu, 3) stosuje si? do niej przepis art. 607e § 3 pkt 2, 6, 7 albo 8. 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu_____________________________________________________________________________s. 146/173 § 2. Na dalsze przekazanie osoby šciganej, która w wyniku przekazania znalazla si? na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, wymagana jest zgoda wlašciwe-go organu saxlowego paňstwa wykonania nákazu, które przekazalo t? osob?. Wniosek wlašciwego saxlu okr?gowego o wyraženie zgody na dalsze przekazanie powinien zawierač informacje wymienione w art. 607c § 1. Przepis art. 607c § 2 stosuje si? odpowiednio. § 3. Na wydanie osoby šciganej, która w wyniku przekazania znalazla si? na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, wymagana jest zgoda wlašciwego organu paňstwa wykonania nákazu, które przekazalo t? osob?. Art. 607j. § 1. Ježeli paňstwo wykonania nákazu przekazalo osob? šcigana^ pod warunkiem, že wykonanie kary pozbawienia wolnošci albo innego šrodka polegajaxego na pozbawieniu wolnošci nastúpi w tym paňstwie, post?powania wyko-nawczego nie wszczyna si?. § 2. W wypadku, o którym mowa w § 1, sad wlašciwy do rozpoznania sprawy, nie-zwlocznie po uprawomocnieniu si? orzeczenia, wydaje postanowienie o przekazaniu skazanego do wlašciwego paňstwa czlonkowskiego Unii Euro-pejskiej w celu wykonania orzeczonej kary albo innego šrodka polegajaxego na pozbawieniu wolnošci. Odpis postanowienia wraz z odpisem orzeczenia podlegajaxego wykonaniu przekazuje si? wlašciwemu organowi sadowemu paňstwa wykonania nákazu. Rozdzial 65b Wystqpienie paňstwa czlonkowskiego Unii Europejskiej o przekazanie osoby šciganej na podstawie europejskiego nákazu aresztowania Art. 607k. § 1. Przekazanie z terytorium Rzeczypospolitej Polskiej osoby šciganej europej-skim nákazem aresztowania, zwanym w niniejszym rozdziale „nákazem eu-ropejskim", nast?puje w celu przeprowadzenia przeciwko niej, na terytorium innego paňstwa czlonkowskiego Unii Europejskiej, post?powania karnego lub wykonania orzeczonej kary pozbawienia wolnošci albo innego šrodka po-legajaxego na pozbawieniu wolnošci. § 2. W razie otrzymania nákazu europejskiego prokurátor przesluchuje osob?, ktorej nakaz dotyczy, informujúc ja^ o trešci nákazu europejskiego oraz o možli-wošci wyraženia zgody na przekazanie lub zgody na niestosowanie przepisu art. 607e § 1, po czym wnosi spraw? do wlašciwego miejscowo saxlu okr?-gowego. § 3. Nakaz europejski môže byč polaxzony z wnioskiem o zastosowanie tymcza-sowego aresztowania lub innego šrodka zapobiegawczego. § 4. Ježeli odr?bne przepisy prawa polskiego stanowia^ že šciganie osoby, wobec ktorej wydano nakaz europejski, jest uzaležnione od zezwolenia wlašciwej wladzy, przed skierowaniem sprawy do sadu stosuje si? przepis art. 13. § 5. Ježeli jednoczešnie z wydaniem nákazu europejskiego paňstwo czlonkowskie Unii Europejskiej zwrócilo si? o dokonanie przesluchania osoby šciganej, osob? taka^ naležy przesluchač przed rozpoznaniem nákazu. Przesluchanie 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu_____________________________________________________________________________s. 147/173 odbywa si? w obecnošci osoby wskazanej w nakazie europejskim. Przepis art. 588 § 4 stosuje si? odpowiednio. Art. 6071. § 1. W przedmiocie przekazania i tymczasowego aresztowania sad orzeka na po-siedzeniu, w którym maj 3. prawo wziač udzial prokurátor i obroňca. § 2. Ježeli osoba šcigana wyrazi taka^ wol?, sad przyjmuje od niej do protokolu ošwiadczenie o zgodzie na przekazanie lub o zgodzie na niestosowanie prze-pisu art. 607e § 1. Ošwiadczenie nie môže byč cofni?te, o czym naležy po-uczyč osob? šcigana^. § 3. Na postanowienie sadu w przedmiocie przekazania przysluguje zažalenie. W wypadku, o którym mowa w § 2, zažalenie wnosi si? w terminie 3 dni od dnia ogloszenia postanowienia. Przepisy art. 252 stosuje si? odpowiednio. Art. 607m. § 1. Postanowienie w przedmiocie przekazania sad wydaje w terminie 60 dni od dnia zatrzymania osoby šciganej. Ježeli osoba šcigana zložyla ošwiadczenie, o którym mowa w art. 6071 § 2, termin ten wynosi 10 dni i biegnie od dnia zloženia ošwiadczenia. § 2. W szczególnie uzasadnionych wypadkach, gdy terminy okrešlone w § 1 nie moga^ byč dotrzymane, postanowienie w przedmiocie przekazania možná wydač w terminie kolejných 30 dni od dnia uplywu tých terminów. O opóž-nieniu naležy powiadomič organ saxlowy, który wydal nakaz europejski, podaj ac przyczyn? opóžnienia. § 3. W wypadku, okrešlonym w art. 607k § 4, terminy, o ktorých mowa w § 1 i 2, biegna^ od uzyskania zezwolenia na šciganie. Ježeli bieg tých terminów juž si? rozpoczal, ulega on zawieszeniu do czasu uzyskania zezwolenia. Art. 607n. § 1. Osob? šcigana^ wobec ktorej zapadlo prawomocne postanowienie o przekaza-niu, przekazuje si? wlašciwemu organowi sa^dowemu paňstwa wydania nákazu europejskiego najpóžniej w terminie 10 dni od dnia uprawomocnienia si? postanowienia. § 2. Ježeli przekazanie osoby šciganej w terminie okrešlonym w § 1 nie jest mož-liwe na skutek sily wyžszej albo zagroženia dla žycia lub zdrowia tej osoby, osob? šcigana^ o ktorej mowa w § 1, przekazuje si? wlašciwemu organowi sa^dowemu paňstwa wy dania nákazu europejskiego w ci^gu 10 dni od dnia uplywu nowo ustalonego terminu przekazania. § 3. Ježeli paňstwo wydania nákazu europejskiego nie przejmie osoby podlegaja^cej przekazaniu w terminach, o ktorých mowa w § 1 albo 2, zarzadza si? nie-zwloczne zwolnienie tej osoby, ježeli nie jest ona pozbawiona wolnošci w innej sprawie. Art. 607o. Ježeli przeciwko osobie šciganej jest prowadzone w kraju post?powanie kárne o inny czyn niž wskazany w nakazie europejskim lub osoba ta ma odbyč w kraju za taki 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu_____________________________________________________________________________s. 148/173 czyn kar? pozbawienia wolnošci, sa^d, wydajac postanowienie o przekazaniu, odracza j ego wykonanie do czasu zakoňczenia w kraju post?powania karnego lub do czasu wykonania w kraju kary pozbawienia wolnošci. Art. 607p. Odmawia si? wykonania nákazu europejskiego, ježeli: 1) przest?pstwo, którego dotyczy nakaz europejski, w wypadku jurysdykcji pol-skich sadów kárnych, podlega darowaniu na mocy amnestii, 2) w stosunku do osoby šciganej zapadlo w innym paňstwie prawomocne orze-czenie co do tých samých czynów oraz, w wypadku skazania za te same czy-ny, osoba šcigana odbywa kar? lub j 3. odbyla albo kára nie môže byč wyko-nana wedlug prawa paňstwa, w którym zapadl wyrok skazujaxy, 3) w stosunku do osoby šciganej zapadlo prawomocne orzeczenie o przekazaniu do innego paňstwa czlonkowskiego Unii Europejski ej, 4) osoba, ktorej dotyczy nakaz europejski, z powodu wieku nie ponosi wedlug prawa polskiego odpowiedzialnošci kárnej za czyny b?da^ce podstawa^ wyda-nia nákazu europejskiego. Art. 607r. § 1. Možná odmówič wykonania nákazu europejskiego, ježeli: 1) przest?pstwo b?dace podstawa^ wydania nákazu europejskiego, inne niž wymienione w art. 607w, nie stanowi przest?pstwa wedlug prawa polskiego, 2) przeciwko osobie šciganej, ktorej dotyczy nakaz europejski, toczy si? w Rzeczypospolitej Polskiej post?powanie kárne o przest?pstwo, które stanowi podstaw? nákazu europejskiego, 3) wobec osoby šciganej, w zwiazku z czynem b?daxym podstawa^ wy dania nákazu europejskiego zapadlo prawomocne orzeczenie o odmowie wszcz?cia post?powania, o umorzeniu post?powania lub inne orzeczenie k0ncz3.ce post?powanie w sprawie, 4) wedlug prawa polskiego nastúpilo przedawnienie šcigania lub wykonania kary, a przest?pstwa, ktorých to dotyczy, podlegaly jurysdykcji sadów polskich, 5) nakaz europejski dotyczy przest?pstw, które wedlug prawa polskiego zostaly popelnione, w calošci lub w cz?šci, na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jak równiež na polskim statku wodnym lub powietrznym, 6) za czyn zabroniony, którego dotyczy nakaz europejski, w paňstwie wy dania nákazu europejskiego možná orzec kar? dožywotniego pozbawienia wolnošci albo inny šrodek polegajaxy na pozbawieniu wolnošci bez možliwošci ubiegania si? o j ego skrócenie. § 2. Przepisu § 1 pkt 1 nie stosuje si?, ježeli czyn nie stanowi przest?pstwa z powodu braku lub odmiennego uregulowania w prawie polskim odpowiednich oplat, podatków, cel lub zásad obrotu dewizowego. 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu_____________________________________________________________________________s. 149/173 Art. 607s. § 1. Nie podlega wykonaniu nakaz europejski wydany w celu wykonania kary po-zbawienia wolnošci lub šrodka polegajaxego na pozbawieniu wolnošci wo-bec osoby šciganej, b?dacej obywatelem polskim albo korzystajacej w Rze-czypospolitej Polskiej z prawa azylu, ježeli nie wyrazi ona zgody na przeka-zanie. § 2. Možná takže odmówič wykonania nákazu europejski ego, ježeli zostal on wydany w celu, o którym mowa w § 1, a osoba šcigana ma miejsce zamieszka-nia lub stale przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. § 3. Odmawiajac przekazania, z przyczyn okrešlonych w § 1 lub 2, sa^d orzeka o wykonaniu kary albo šrodka, orzeczonych przez organ saxlowy paňstwa wydania nákazu europejski ego. § 4. W postanowieniu, o którym mowa w § 3, sad okrešla kwalifikacj? prawna^ czynu wedlug prawa polskiego. Sad zwia^zany jest wymiarem orzeczonej kary. Ježeli do nákazu europejskiego nie dola^czono dokumentów lub informacji niezb?dnych do wykonania kary na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, sad odracza posiedzenie i zwraca si? do wlašciwego organu paňstwa wydania nákazu europej skiego o nadeslanie takich dokumentów lub informacji. § 5. Wykonanie kary odbywa si? wedlug przepisów prawa polskiego. Art. 607t. [§ 1. Ježeli nakaz europejski zostal wydany w celu šcigania osoby, którajest obywatelem polskim albo korzysta w Rzeczypospolitej Polskiej z prawa azylu, przekazanie môže nastqpič pod warunkiem, že osoba ta bqdzie odeslaná na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej po prawomocnym zakoňczeniu postq-powania w paňstwie wydania nákazu europej skiego.] § 1 niezgodny z Konstytucj^ w zakresie, w jakim zezwala na przekazanie oby-watela polskiego do paňstwa czlonkowskiego UE na podstawie europejskiego nákazu aresztowania - wyrok TK (Dz.U. 2005 r. Nr 77, poz. 680) - traci moc z dniem 5.11.2006 r. § 2. W razie skazania osoby, o ktorej mowa w § 1, na kar? pozbawienia wolnošci albo orzeczenia wobec niej innego šrodka polegajaxego na pozbawieniu wolnošci stosuje si? odpowiednio przepisy art. 607s § 3-5. Art. 607u. Ježeli nakaz europejski zostal wydany w celu wykonania kary albo šrodka zabezpie-czajaxego, orzeczonych zaocznie, a osoba šcigana nie byla wezwana do udzialu w post?powaniu ani w inny sposób zawiadomiona o terminie i miejscu rozprawy albo posiedzenia, przekazanie tej osoby môže si? odbyč tylko wtedy, gdy organ, który wydal nakaz europejski, zapewni j3. o možliwošci wystajňenia w paňstwie wydania nákazu europejskiego z wnioskiem o przeprowadzenie z jej udzialem nowego post?-powania saxlowego w tej samej sprawie. Art. 607w. Okolicznošč, že czyn nie jest przest?pstwem wedlug prawa polskiego, nie stanowi przeszkody do wykonania nákazu europejskiego, ježeli dotyczy on czynu zagrožone- 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu_____________________________________________________________________________s. 150/173 go w paňstwie jego wy dania kara^ co naj mni ej 3 lat pozbawienia wolnošci albo czy-nu, za który može byč orzeczony co najmniej w tym samým wymiarze inny šrodek polegajaxy na pozbawieniu wolnošci, bexlaxego przestejDstwem: 1) udzialu w zorganizowanej grupie albo zwiazku majaxych na celu popelnianie przest^pstw, 2) o charakterze terrorystycznym, 3) handlu ludžmi, 4) przeciwko wolnošci seksualnej lub obyczajnošci na szkod? maloletniego, 5) nielegalnego wytwarzania, przetwarzania, przemytu šrodków odurzajaxych, prekursorów, šrodków zastejtczych lub substancji psychotropowych lub obrotu nimi, 6) nielegalnego obrotu bronia^ amunicja^ materialami wybuchowymi lub radio-aktywnymi, 7) lapownictwai platnej protékej i, 8) oszustwa, 9) wprowadzania do obrotu fmansowego wartošci majajkowych pochodzaxych z nielegalnych lub nieujawnionych žródel, 10) falszowania oraz obrotu falszywymi pieni^dzmi lub innymi šrodkami platni -czymi, 11) przeciwko ochronie daných gromadzonych, przechowywanych, przetwarza-nych lub przekazywanych w systemie informatycznym, 12) przeciwko šrodowisku naturálnemu, w tym nielegalnego obrotu zagrožony-mi gatunkami zwierzat i rošlin, 13) udzielenia pomocy w nielegalnym przekroezeniu granicy lub pobycie, 14) zabójstwa, 15) spowodowania d^žkiego uszczerbku na zdrowiu, 16) nielegalnego obrotu organami i tkankami ludzkimi, 17) bezprawnego pozbawienia czlowieka wolnošci, 18) uprowadzenia czlowieka dla okupu, 19) wzi^cia lub przetrzymywania zakladnika, 20) popelnionym z powodów narodowošciowych, etnieznych, rasowych, wy-znaniowych albo ze wzgledu na bezwyznaniowošč, 21) rozboju z užyciem broni palnej lub grožby jej užycia, 22) wymuszenia rozbójniczego z užyciem broni palnej lub grožby jej užycia, 23) nielegalnego obrotu dobrami kultury, 24) sprzeniewierzenia cudzego mienia, 25) podrabiania oraz obrotu podrobionymi wyrobami, 26) falszowania oraz obrotu sfalszowanymi dokumentárni, 27) nielegalnego obrotu hormonami lub podobnými substanejami, 28) obrotu kradzionými pojazdami mechanieznymi, 29) zgwalcenia, 30) podpálenia, 31) naležaxym do wlašciwošci Mi^dzynarodowego Trybunalu Karnego, 32) porwania statku wodnego lub powietrznego, 33) sabotažu. 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu_____________________________________________________________________________s. 151/173 Art. 607x. § 1. Ježeli przed wydaniem w pierwszej instancji postanowienia w przedmiocie przekazania wplynie nakaz europejski dotyczaxy tej samej osoby, wydany przez organ saxlowy innego paňstwa czlonkowskiego Unii Europejski ej, sad rozpoznaje oba nákazy europejskie lacznie. Orzekajac o przekazaniu osoby šciganej do danego paňstwa, sa^d bierze pod uwag? okolicznošci každej ze spraw, wag? przest?pstwa i miejsce jego popelnienia, kolejnošč wydania na-kazów europejski ch oraz ich cele. § 2. Ježeli kolejný nakaz europejski dotyczaxy tej samej osoby wplynie po wydaniu w pierwszej instancji postanowienia w przedmiocie poprzedniego nákazu europejski ego, sad odracza rozpoznanie kolej nego nákazu europejski ego do czasu uprawomocnienia si? tego postanowienia. § 3. W wypadku uchylenia przez sad odwolawczy postanowienia, o którym mowa w § 2, i przekazania nákazu europejski ego do ponownego rozpoznania w pierwszej instancji, stosuje si? odpowiednio przepisy § 1. Art. 607y. § 1. Ježeli w stosunku do tej samej osoby šciganej wplynie nakaz europejski oraz wniosek o wy danie paňstwu obcemu, po rozpoznaniu nákazu europejski ego sad orzeka w przedmiocie dopuszczalnošci jego wykonania oraz zawiesza post?powanie i zawiadamia o trešci postanowienia Ministra Sprawiedliwošci. § 2. Ježeli Minister Sprawiedliwošci postanowi o wydaniu paňstwu obcemu osoby, ktorej dotyczy nakaz europejski, post?powanie w przedmiocie nákazu euro-pejskiego umarza si?. W wypadku odmowy wydania sa^d podejmuje zawie-szone post?powanie i wydaje postanowienie w przedmiocie przekazania. Art. 607z. § 1. Ježeli informacje przekazane przez paňstwo wydania nákazu europejski ego nie sa^ wystarczaj3.ce do podj?cia decyzji w przedmiocie przekazania osoby šciganej, saxl wzywa organ saxlowy, który wydal nakaz europejski, do ich uzu-pelnienia we wskazanym terminie. § 2. W wypadku niedotrzymania terminu, o którym mowa w § 1, nakaz europejski podlega rozpoznaniu w oparciu o informacje przekazane wczešniej. Art. 607za. § 1. Wniosek wlašciwego organu saxlowego paňstwa wydania nákazu europejskie-go o zgod? na šciganie lub wykonanie kar pozbawienia wolnošci albo šrod-ków polegajaxych na pozbawieniu wolnošci za czyny popelnione przed prze-kazaniem albo o zgod? na dalsze przekazanie osoby šciganej rozpatruje sad okr?gowy, który orzekl o przekazaniu. Przepisy art. 607b, 607p, 607r, 607s § li 2 oraz art. 607z stosuje si? odpowiednio. § 2. W przedmiocie wniosku, o którym mowa w § 1, sad orzeka w terminie 30 dni od dnia otrzymania wniosku. 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu_____________________________________________________________________________s. 152/173 Art. 607zb. § 1. Na wniosek paňstwa wykonania nákazu europejskiego Minister Sprawiedliwo-šci udziela zezwolenia na przewóz osoby šciganej na podstawie nákazu europejskiego przez terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. § 2. Wniosek o zezwolenie na przewóz, o którym mowa w § 1, powinien zawierač: 1) oznaczenie organu wnioskujaxego, 2) dat? oraz miejsce wydania nákazu europejskiego, 3) dane okrešlajace tožsamošč i obywatelstwo osoby šciganej, 4) przytoczenie opisu i kwalifikacji prawnej czynu, 5) zwi?zly opis stanu faktycznego sprawy. § 3. Ježeli osoba šcigana jest obywatelem polskim albo korzy sta w Rzeczypospolitej Polskiej z prawa azylu, zezwolenie, o którym mowa w § 1, možná wydač pod warunkiem, že osoba ta po zakoňczeniu post?powania zostanie przeka-zana do wykonania kary pozbawienia wolnošci lub šrodka polegajaxego na pozbawieniu wolnošci na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. § 4. W wypadku korzystania z drogi powietrznej bez planowanego ladowania, možná poprzestač na powiadomieniu Ministra Sprawiedliwošci o przewože-niu osoby šciganej nad terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Ježeli jednak nastúpi nieprzewidziane ladowanie, paňstwo wykonania nákazu europejskiego dostarcza niezwlocznie dane, o ktorých mowa w § 2; przepis § 3 stosuje si? odpowiednio. Art. 607zc. Ježeli sa^d, do którego zostal skierowany nakaz europejski, nie jest wlašciwy do nadania mu biegu, przekazuje go wlašciwemu organowi sadowemu i powiadamia o tym organ saxlowy, który go wydal. Rozdzial 66 Przejgcie i przekazanie orzeczeň do wykonania Art. 608. § 1. W razie prawomocnego skazania obywatela polskiego przez sa^d paňstwa obce-go na kar? pozbawienia wolnošci podlegajaxa^ wykonaniu albo prawomocnego orzeczenia wobec obywatela polskiego šrodka polegajaxego na pozbawieniu wolnošci, Minister Sprawiedliwošci môže wystajňč do wlašciwego organu tego paňstwa z wnioskiem o przej?cie skazanego albo osoby, wobec ktorej orzeczo-no šrodek, w celu wykonania kary pozbawienia wolnošci lub šrodka w Rzeczypospolitej Polskiej. § 2. W razie prawomocnego skazania przez sa^d paňstwa obcego obywatela polskiego, osoby majúcej miejsce stal ego pobytu, posiadajacej mienie lub prowadza^-cej dzialalnošč zawodowa^na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, na grzyw-n? lub w razie prawomocnego orzeczenia wobec niej zákazu zajmowania okre-šlonego stanowiska, wykonywania okrešlonego zawodu lub prowadzenia okre-šlonej dzialalnošci gospodarczej, zákazu prowadzenia pojazdów, przepadku 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu_____________________________________________________________________________s. 153/173 albo šrodka zabezpieczajaxego nie polegajaxego na pozbawieniu wolnošci, Minister Sprawiedliwošci môže wystajňč do wlašciwego organu tego paňstwa z wnioskiem o przej?cie orzeczenia do wykonania w Rzeczypospolitej Pol-skiej. § 3. Przed wystaj>ieniem z wnioskiem, o którym mowa w § 1 lub 2, Minister Sprawiedliwošci zwraca si? do wlašciwego sadu o wydanie postanowienia w przedmiocie dopuszczalnošci przej?cia orzeczenia do wykonania w Rzeczypospolitej Polskiej. Art. 609. § 1. W razie otrzymania wniosku paňstwa obcego o wykonanie wobec obywatela polskiego lub osoby majúcej miejsce stal ego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej prawomocnie orzeczonej kary pozbawienia wolnošci lub šrodka polegajaxego na pozbawieniu wolnošci, Minister Sprawiedliwošci zwraca si? do wlašciwego sadu o wydanie postanowienia w przedmiocie dopuszczalnošci przej?cia orzeczenia do wykonania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. § 2. W razie otrzymania wniosku paňstwa obcego o wykonanie wobec obywatela polskiego, osoby majacej miejsce stal ego pobytu, posiadajacej mienie lub pro-wadzacej dzialalnošč zawodowa^ w Rzeczypospolitej Polskiej prawomocnie orzeczonej grzywny, zákazu zajmowania okrešlonego stanowiska, wykonywa-nia okrešlonego zawodu lub prowadzenia okrešlonej dzialalnošci gospodarczej, zákazu prowadzenia pojazdów, przepadku albo šrodka zabezpieczajaxego nie polegajaxego na pozbawieniu wolnošci, Minister Sprawiedliwošci zwraca si? do wlašciwego sadu o wydanie postanowienia w przedmiocie dopuszczalnošci przej?cia orzeczenia do wykonania w Rzeczypospolitej Polskiej. § 3. Ježeli orzeczenie, którego wniosek dotyczy, nie jest prawomocne lub osoba objata wnioskiem okrešlonym w § 1 nie jest obywatelem polskim lub nie ma na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej miejsca stal ego pobytu, Minister Sprawiedliwošci zwraca wniosek. Art. 610. § 1. W razie prawomocnego skazania cudzoziemca przez sad polski na kar? pozbawienia wolnošci podlegajaxa^ wykonaniu albo prawomocnego orzeczenia wobec niego šrodka polegajaxego na pozbawieniu wolnošci, Minister Sprawiedliwošci môže wystajňč do wlašciwego organu paňstwa, którego skazany albo osoba, wobec ktorej orzeczono šrodek, jest obywatelem, z wnioskiem o przej?-cie go w celu odbycia kary lub wykonania šrodka. § 2. Przed wystajňeniem z wnioskiem, o którym mowa w § 1, Minister Sprawiedliwošci zwraca si? do wlašciwego saxlu o wydanie postanowienia w przedmiocie dopuszczalnošci przekazania orzeczenia do wykonania za granica^. § 3. W razie otrzymania wniosku paňstwa obcego o przej?cie cudzoziemca prawomocnie skazanego przez sad polski na kar? pozbawienia wolnošci podlegajaxa^ wykonaniu albo wobec którego prawomocnie orzeczono šrodek polegajaxy na pozbawieniu wolnošci, Minister Sprawiedliwošci zwraca si? do wlašciwego sadu o wydanie postanowienia w przedmiocie dopuszczalnošci przekazania orzeczenia do wykonania za granica^. § 4. W razie prawomocnego skazania przez sad polski osoby majacej miejsce stale-go pobytu za granica^ albo posiadajacej mienie lub prowadzacej dzialalnošč 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu_____________________________________________________________________________s. 154/173 zawodowa^ za granica^ na grzywn? lub prawomocnego orzeczenia wobec niej zákazu zajmowania okrešlonego stanowiska, wykonywania okrešlonego zawo-du lub prowadzenia okrešlonej dzialalnošci gospodarczej, zákazu prowadzenia pojazdów, przepadku albo šrodka zabezpieczajaxego nie polegajaxego na po-zbawieniu wolnošci, sad wlašciwy do wykonania kary lub šrodka môže wysta^-pič za pošrednictwem Ministra Sprawiedliwošci do wlašciwego organu paň-stwa, na terytorium którego skazany lub osoba, wobec ktorej orzeczono šrodek, stale przebywa, posiada mienie lub prowadzi dzialalnošč, z wnioskiem o wy-konanie orzeczenia. § 5. W razie otrzymania wniosku paňstwa obcego o przej?cie do wykonania prawomocnego skazania przez sad polski osoby majacej mi ej see stal ego pobytu w tym paňstwie albo posiadajacej mienie lub prowadzacej dzialalnošč zawodowa^ w tym paňstwie na grzywn? lub prawomocnego orzeczenia wobec niej zákazu zajmowania okrešlonego stanowiska, zákazu wykonywania okrešlonego zawo-du lub prowadzenia okrešlonej dzialalnošci gospodarczej, zákazu prowadzenia pojazdów, przepadku albo šrodka zabezpieczajaxego nie polegajaxego na po-zbawieniu wolnošci, Minister Sprawiedliwošci zwraca si? do wlašciwego sadu o wydanie postanowienia w przedmiocie dopuszczalnošci przekazania orzeczenia do wykonania za granica^. Art. 611. § 1. Wlašciwy do rozpoznania spraw okrešlonych w art. 608 § 3 w zwiazku z § 1 i art. 609 § 1 jest saxl okr?gowy, w którego okr?gu skazany ostatnio stale miesz-kal lub czasowo przebywal. § 2. Wlašciwy do rozpoznania spraw okrešlonych w art. 608 § 3 w zwiazku z § 2, art. 609 § 2 i art. 610 § 5 jest sad rejonowy, w którego okr?gu skazany stale mieszkal lub czasowo przebywal, a ježeli tego nie ustal ono, gdzie znajduje si? mienie nadajúce si? do egzekucji lub tež skazany prowadzi dzialalnošč obj?ta^ zákazem. § 3. Wlašciwy do rozpoznania spraw okrešlonych w art. 610 § 2 i 3 jest sad okr?-gowy, w którego okr?gu wydano orzeczenie, którego wniosek dotyczy. § 4. Ježeli nie možná ustalič wlašciwošci wedlug zásad okrešlonych w § 1, spraw? rozpoznaje Sad Okr?gowy w Warszawie. § 5. Ježeli nie možná ustalič wlašciwošci wedlug zásad okrešlonych w § 2, spraw? rozpoznaje sad wlašciwy dla dzielnicy Sródmiešcie gminy Warszawa-Centrum. Art. 611a. § 1. Sad rozpoznaje spraw? dopuszczalnošci przej?cia lub przekazania orzeczenia do wykonania na posiedzeniu, w którym ma prawo wziač udzial prokurátor i skazany, ježeli przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polski ej, oraz obranca skazanego, ježeli si? na nie stawi. Ježeli skazany, który nie przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polski ej, nie posiada obroňcy, prezes sadu wlašciwego do rozpoznania sprawy môže mu wyznaczyč obroňc? z urz?du. § 2. Ježeli dane zawarte we wniosku sa^ niewystarczajace, saxl môže zarzadzič ich uzupelnienie. W tym celu saxl môže odroczyč rozpoznanie sprawy. § 3. Ježeli sad wydal postanowienie o niedopuszczalnošci przej?cia lub przekazania orzeczenia do wykonania, przej?cie ani przekazanie nie môže nasta^pič. 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu_____________________________________________________________________________s. 155/173 § 4. W wypadku okrešlonym w art. 610 § 4 saxl wydaje postanowienie o wystajňe-niu z wnioskiem do organu obcego paňstwa o przejexie orzeczenia do wykona-nia. § 5. Na postanowienie sa^du w przedmiocie przej^cia lub przekazania orzeczenia do wykonania przysluguje zažalenie. § 6. Ježeli post^powanie dotyczy przejexia orzeczenia do wykonania, sa^d môže orzec šrodek zapobiegawczy. Art. 611b. § 1. Przejexie orzeczenia do wykonania w Rzeczypospolitej Polskiej jest niedo-puszczalne, ježeli: 1) orzeczenie nie jest prawomocne albo nie podlega wykonaniu, 2) wykonanie orzeczenia mogloby naruszač suwerennošč, bezpieczeňstwo lub porza^dek prawny Rzeczypospolitej Polskiej, 3) skazany na kar§ pozbawienia wolnošci lub osoba, wobec ktorej orzeczono šrodek polegajaxy na pozbawieniu wolnošci, nie wyraža zgody na przej^cie, 4) skazany na grzywny albo wobec którego orzeczono przepadek, niezamieszkujaxy na stale na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, nie posiada mienia na jej terytorium, 5) czyn wskazany we wniosku nie stanowi czynu zabronionego wedlug prawa polskiego, 6) zachodza^ okolicznošci, o ktorých mowa w art. 604 § 1 pkt 2, 3 i 5. § 2. Przekazanie orzeczenia do wykonania w paňstwie obcym jest niedopuszczalne, ježeli: 1) orzeczenie nie jest prawomocne albo nie podlega wykonaniu, 2) skazany na kare; pozbawienia wolnošci lub osoba, wobec ktorej orzeczono šrodek polegajaxy na pozbawieniu wolnošci, nie wyraža zgody na przekazanie, 3) skazany na kare; pozbawienia wolnošci lub osoba, wobec ktorej orzeczono šrodek polegajaxy na pozbawieniu wolnošci, jest osoba^ okrešlona^ w art. 604 § 1 pkt 1, 4) zachodza^ okolicznošci, o ktorých mowa w art. 604 § 1 pkt 3 i 5. Art. 611c. § 1. Po przejexiu orzeczenia do wykonania sad okrešla kwalifikacj? prawny czynu wedlug prawa polskiego oraz kare; i šrodek podlegajace wykonaniu. § 2. Okrešlajac kare; lub šrodek podlegajaxe wykonaniu, sad stosuje odpowiednio przepis art. 114 § 4 Kodeksu karnego. § 3. Okrešlajac wysokošč grzywny, sad dokonuje przeliczenia wysokošci grzywny orzeczonej kwotowo lub wysokošci stawki dziennej, okrešlonych w obcej wa-lucie, wedlug kursu šredniego walut okrešlonego przez Narodowy Bank Polski na dzieň wydania orzeczenia w paňstwie obcym. Ježeli grzywny wymierzono 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu_____________________________________________________________________________s. 156/173 kwotowo, kwota grzywny nie môže przekroczyč iloczynu wysokošci stawki dziennej i ilošci stawek dziennych. § 4. Sad rozpoznaje spraw? na posiedzeniu. Przepisy art. 352 oraz 611a § 1 i 5 stosuje si? odpowiednio. Art. 61 Id. § 1. Ježeli w toku post?powania zajda^ okolicznošci uzasadniajace wydanie orzecze-nia o zabezpieczeniu majajkowym z uwagi na grožaxy przepadek przedmiotów albo mienia stanowiaxego korzyšč majatkowa^ osi^gni?ta^ z popelnienia prze-st?pstwa, a przedmioty te lub skladniki tego mienia znajduje si? na terytorium paňstwa obcego, sad, a w post?powaniu przygotowawczym prokurátor, môže wystajňč za pošrednictwem Ministra Sprawiedliwošci do wlašciwego organu tego paňstwa o zabezpieczenie przedmiotów lub mienia zagrožonych przepad-kiem. § 2. Ježeli organ paňstwa obcego zwróci si? o wykonanie prawomocnego orzecze-nia o zabezpieczeniu mienia, gdy mienie podlegajace zabezpieczeniu znajduje si? na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, wlašciwy do wykonania orzecze-nia jest sad rejonowy lub prokurátor, w którego okr?gu znajduje si? to mienie. Art. 61 le. Ježeli skazany prawomocnym wyrokiem albo wobec którego prawomocnie orzeczo-no šrodek, opušci terytorium paňstwa skazania, udajúc si? na terytorium paňstwa, którego jest obywatelem, zanim odb?dzie orzeczony kar? albo zanim zostanie wyko-nany orzeczony wobec niego šrodek, przepisy niniejszego rozdzialu stosuje si? odpowiednio. Przepisów art. 61 lb § 1 pkt 3 oraz § 2 pkt 2 nie stosuje si?. Art. 61 If. Przepisy niniejszego rozdzialu stosuje si? odpowiednio do przej?cia lub przekazania do wykonania orzeczeň o kárach pieni?žnych. Rozdzial 66a Wspólpraca z Migdzynarodowym Trybunalem Kárnym Art. 61 lg. § 1. Wniosek o wspólprac? Mi?dzynarodowego Trybunalu Karnego, zwanego dalej „Trybunalem", w zaležnošci od stadium post?powania wykonuje wlašciwy sad lub prokurátor za pošrednictwem Ministra Sprawiedliwošci. § 2. Przepis § 1 stosuje si? odpowiednio do wniosku o pomoc prawna^ kierowanego do Trybunalu przez sad lub prokurátora. Art. 61 lh. § 1. W wypadku wniosku Trybunalu o dostarczenie osoby Trybunalowi, w rozu-mieniu przepisów Statutu, zwanego dalej „wnioskiem o przekazanie osoby", przed pierwszym przesluchaniem naležy pouczyč osob?, ktorej dotyczy wniosek, ojej uprawnieniach okrešlonych w Statucie oraz o možliwošci podniesie- 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu_____________________________________________________________________________s. 157/173 nia zarzutu prawomocnego zakoňczenia prowadzonego przeciwko niej post?-powania karnego o czyn, którego dotyczy wniosek o przekazanie osoby. § 2. W wypadku wystajňenia przeslanek uzasadniajaxych zarzut, o którym mowa w § 1, sad powiadamia o tym Ministra Sprawiedliwošci, który može odroczyč wykonanie wniosku o przekazanie osoby. § 3. Przy orzekaniu w przedmiocie dopuszczalnošci przekazania osoby przepisów art. 604 nie stosuje si?. § 4. Ježeli po wydaniu przez sad postanowienia o dopuszczalnošci przekazania osoby Trybunalowi, Minister Sprawiedliwošci odroczyl wykonanie wniosku o przekazanie osoby z powodu toczaxego si? w Rzeczypospolitej Polskiej post?-powania karnego albo odbywania przez t? osob? kary pozbawienia wolnošci za inne przest?pstwo, osob?, ktorej wniosek o przekazanie osoby dotyczy, možná tymczasowo przekazač Trybunalowi na zásadách ustalonych z Trybunalem. § 5. Ustálen z Trybunalem, o ktorých mowa w § 4, dokonuje Minister Sprawiedliwošci. Art. 611i. § 1. W wypadku nieprzewidzianego ladowania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej osoby przekazywanej Trybunalowi droga^ powietrzna^ Minister Sprawiedliwošci može zwrócič si? do Trybunalu o przekazanie wniosku o zezwolenie na ten przewóz. § 2. Je?eli w ci^gu 96 godzin od chwili nieprzewidzianego ladowania nie wplynie wniosek, o którym mowa w § 1, osob? przekazywana^ zwalnia si?. Art. 61 lj. § 1. Na wniosek Trybunalu o tymczasowe aresztowanie lub o aresztowanie i przekazanie osoby šciganej sa^d stosuje tymczasowe aresztowanie. § 2. Tymczasowe aresztowanie, o którym mowa w § 1, možná uchylič lub zmienič na lagodniejszy šrodek zapobiegawczy w wypadkach okrešlonych w Statucie. Przepisów art. 257-259 nie stosuje si?. § 3. W post?powaniu w przedmiocie uchylenia lub zmiany šrodka zapobiegawcze-go sad lub prokurátor uwzgl?dnia stanowisko Trybunalu. Art. 61 lk. Minister Sprawiedliwošci przed rozpatrzeniem wniosku Trybunalu o zgod? na šciga-nie, ukaranie lub pozbawienie wolnošci osoby przekazanej za przest?pstwo popel-nione przed przekazaniem, inne niž to, z powodu którego nastúpilo przekazanie, može zwrócič si? do Trybunalu o nadeslanie dodatkowych informacji, a takže protokolu zawierajaxego ošwiadczenie osoby przekazanej dotyczace przest?pstwa okrešlonego w tym wniosku. Art. 6111. Minister Sprawiedliwošci može wyrazič zgod? na przekazanie Trybunalowi osoby wydanej lub przekazanej innemu paňstwu. 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu s. 158/173 Art. 611m. Ježeli udzielenie pomocy prawnej przewidzianej w Statucie, w zakresie lub w sposób okrešlony we wniosku Trybunalu, byloby sprzeczne z zásadami porza^dku prawnego Rzeczypospolitej Polskiej, sad lub prokurátor nie rozstrzyga w przedmiocie wniosku i przekazuje akta sprawy Ministrowi Sprawiedliwošci w celu dokonania ustálen z Trybunalem. Art. 61 In. Ježeli wniosek Trybunalu o udzielenie pomocy prawnej dotyczy czynnošci innej niž przewidziana w Statucie, ktorej wykonanie, mimo ustálen dokonaných z Trybunalem jest w dalszym ci^gu niedopuszczalne na mocy ustawy i pomoc prawna nie može byč udzielona pod žadnym warunkiem, w póžniejszym terminie lub w inny sposób, sad lub prokurátor odmawia udzielenia tej pomocy. Art. 61 lo. § 1. Ježeli wniosek Trybunalu dotyczy udostejmienia dokumentu lub innego dowo-du zawierajaxego informacje, których ujawnienie mogloby zagražač bezpie-czeňstwu Rzeczypospolitej Polskiej, sad lub prokurátor nie rozstrzyga w przedmiocie wniosku i przekazuje akta sprawy Ministrowi Sprawiedliwošci, który w porozumieniu z wlašciwym organem dokonuje ustálen z Trybunalem. § 2. Ježeli mimo dokonania ustálen z Trybunalem w dalszym ci^gu udzielenie pomocy prawnej mogloby zagražač bezpieczeňstwu Rzeczypospolitej Polskiej, sad lub prokurátor odmawia jej udzielenia. Art. 61 lp. Ježeli wniosek Trybunalu dotyczy wydania dokumentu lub innego dowodu, udost?p-nionego organowi lub instytucji Rzeczypospolitej Polskiej przez inne paňstwo lub organizacj? mi^dzynarodowa^ z zastrzeženiem zachowania w tajemnicy informacji zawartej w tym dokumencie lub dowodzie, wydanie može nastajric wyla^cznie po wyraženiu zgody przez udostejmiajaxego daný dokument lub dowód. Art. 61 Ír. § 1. Przy wykonywaniu wniosku o wspólprac?, na zadanie Trybunalu, Prokurato-rowi Trybunalu oraz innym osobom upowažnionym przez Trybunal zapewnia si? obecnošč przy wykonywaniu czynnošci, których dotyczy wniosek. § 2. Osoby, o których mowa w § 1, moga^ zwracač si? o zadawanie okrešlony ch pytán oraz utrwalač przebieg czynnošci na potrzeby post?powania prowadzonego przed Trybunalem. § 3. Prokuratorowi Trybunalu umožliwia si? samodzielne dokonywanie czynnošci procesowych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na zásadách i w warun-kach okrešlonych w Statucie. Art. 61 Is. Ustálen z Trybunalem, o których mowa w przepisach Statutu, innych niž okrešlone w niniejszym rozdziale, dokonuje Minister Sprawiedliwošci. 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu_____________________________________________________________________________s. 159/173 Rozdzial 67 Przepisy koňcowe Art. 612. §1.0 každorazowym wypadku zastosowania tymczasowego aresztowania wobec obywatela paňstwa obcego zawiadamia si? niezwlocznie wlašciwy miejscowo urzad konsularny tego paňstwa - lub w braku takiego urz?du - przedstawiciel-stwo dyplomatyczne tego paňstwa. § 2. W razie zatrzymania obywatela paňstwa obcego naležy zatrzymanemu umož-liwič na j ego prosby nawiazanie w dostupnej formie kontaktu z wlašciwym urz?dem konsularnym lub przedstawicielstwem dyplomatycznym. Art. 613. § 1. Z wyjatkiem wypadków okrešlonych w art. 595 oraz w rozdzialach 62a, 62b, 65a i 65b, z majaxymi siedzib? za granica^ organami obcego paňstwa oraz z osobami wymienionymi w art. 578 oraz w art. 579, saxly i prokuratorzy kaž-dorazowo porozumíewaj3. si?, wtym przy dor?czaniu pism procesowych, za pošrednictwem Ministra Sprawiedliwošci, a ten w razie potrzeby przez ministra wlašciwego do spraw zagranicznych. § 2. Z urz?dami konsularnymi obcego paňstwa w Rzeczypospolitej Polskiej saxly i prokuratorzy, w wypadkach okrešlonych przez Ministra Sprawiedliwošci, mo-ga^ porozumiewiač si? bezpošrednio. Art. 614. Wydatki poniesione w zwiazku z czynnošciami przewidzianymi w niniejszym dziale pokry wa paňstwo obce, które zložylo wniosek o dokonanie czynnošci. Organy paňstwa polskiego moga^ odstajric od zadania zwrotu poniesionych wydatków, ježeli paňstwo obce zapewnia wzajemnošč. Art. 615. § 1. W stosunkach z mi?dzynarodowymi trybunalami kárnymi i ich organami dzia-lajaxymi na podstawie umów mi?dzynarodowych, ktorých Rzeczpospolita Polska jest strong albo powolanymi przez organizacje mi?dzynarodowe ukonsty-tuowane umowa^ ratyfikowana^ przez Rzeczpospolita^ Polska^ stosuje si? odpo-wiednio przepisy niniejszego dzialu. § 2. Przepisów niniejszego dzialu nie stosuje si?, ježeli umowa mi?dzynarodowa, ktorej Rzeczpospolita Polska jest strong, albo akt prawny reguluja^cy dzialanie mi?dzynarodowego trybunalu karnego, stanowi inaczej. § 3. Przepisów niniejszego dzialu možná nie stosowač wobec paňstwa obcego, z którym Rzeczpospolita Polska nie ma w tym przedmiocie umowy, a paňstwo to nie zapewnia wzajemnošci. § 4. Ježeli umowa mi?dzynarodowa albo akt prawny reguluja^cy dzialanie mi?dzy-narodowego trybunalu karnego tego wymaga, Minister Sprawiedliwošci zawiadamia mi?dzynarodowy trybunal kárny o wszcz?ciu post?powania prze-ciwko osobie o popelnienie przest?pstwa podlegajaxego šciganiu przez ten trybunal. § 5. Ježeli co do tego samego czynu tej samej osoby wszcz?to post?powanie kárne w Rzeczypospolitej Polskiej i przed mi?dzynarodowym trybunalem kárnym, Minister Sprawiedliwošci przekazuje šciganie ternu trybunalowi, ježeli wyma-gaja^tego akty prawne regulujúce dzialanie trybunalu. 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu_____________________________________________________________________________s. 160/173 DZIAL XIV Koszty procesu Rozdzial 68 Przepisy ogólne Art. 616. § 1. Do kosztów procesu naležaj 1) koszty sadowe, 2) uzasadnione wydatki stron, w tym z tytulu ustanowienia w sprawie jed-nego obroňcy lub pelnomocnika. § 2. Koszty sadowe obejmujaj 1) oplaty, 2) wydatki poniesione przez Skarb Paňstwa od chwili wszcz^cia postejto-wania. Art. 617. Rodzaje i wysokošč oplat oraz zásady i tryb ich wymierzania okrešla odr^bna usta-wa. Art. 618. § 1. Wydatki Skarbu Paňstwa obejmuja^ w szczególnošci wyplaty dokonané z tytulu: 1) dorexzenia wezwaň i innych pism, 2) przejazdów sedziów, prokuratorów i innych osôb z powodu czynnošci postejDowania, 3) sprowadzenia i przewozu oskaržonego, šwiadków i bieglych, 4) ogl^dzin, badaň przedsie/wziejych w toku postejtowania oraz przesylek i przechowania zajatých przedmiotów, jak równiež ich sprzedažy, 5) ogloszeň w prasie, radiu i telewizji, 6) wykonania orzeczenia, w tym równiež o zabezpieczeniu grožaxych kar majajkowych, ježeli kary te zostaly orzeczone, z wyla^czeniem kosztów utrzymania w zakladzie kárnym i kosztów pobytu w zakladach leczni-czych na obserwacji psychiatrycznej, 7) naležnošci šwiadków i tlumaczy, 8) kosztów postejDowania mediacyjnego, 9) naležnošci bieglych lub instytucji wyznaczonych do wydania opinii lub wystawienia zašwiadczenia, 9a) kosztów obserwacji psychiatrycznej oskaržonego w zespole opieki zdrowotnej, z wylaxzeniem naležnošci bieglych psychiatrów, 10) oplat przewidzianych za udzielenie informacji z rejestru skazanych, 11) nie oplaconej przez strony pomocy prawnej udzielonej z urz^du przez adwokatów, 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu_____________________________________________________________________________s. 161/173 12) ryczaltu kurátora saxlowego za przeprowadzenie wywiadu šrodowisko-wego, o którym mowa w art. 214 § 1, 13) realizacji umów mi?dzynarodowych, ktorých Rzeczpospolita Polska jest strong i post?powaň prowadzonych na podstawie dzialu XIII, takže ježeli nie zostalo wydane postanowienie, o którym mowa w art. 303. § 2. Ježeli wysokošci i zásad ustalania naležnošci okrešlonych w § 1 nie reguluje odr?bne przepisy, Minister Sprawiedliwošci, w porozumieniu z ministrem wla-šciwym do spraw finansów publicznych, okrešli, w drodze rozporzadzenia, wysokošč i sposób ich obliczania, majac na uwadze faktyczny koszt dokonania danej czynnošci. § 3. W razie braku przepisów wymienionych w § 2, o wysokošci danego wydatku decyduja^ kwoty przyznane przez sad, prokurátora lub inny organ prowadzaxy post?powanie. Art. 619. § 1. Ježeli ustawa nie stanowi inaczej, wszelkie wydatki wyklada tymczasowo Skarb Paňstwa. § 2. Koszty post?powania mediacyjnego ponosi Skarb Paňstwa. § 3. Skarb Paňstwa ponosi takže koszty zwiazane z udzialem w post?powaniu tlu-macza w zakresie koniecznym dla zapewnienia oskaržonemu j ego prawa do obrony. Art. 620. Wydatki zwiazane z ustanowieniem obroňcy lub pelnomocnika wyklada strona, ktorá go ustanowila. Art. 621. § 1. Oskaržyciel prywatny skladá przy akcie oskarženia lub wraz z ošwiadczeniem o przylaczeniu si? do toczaxego si? post?powania lub podtrzymaniu oskarženia, od którego prokurátor odstúpil, dowód wplacenia do kasy sa^dowej zryczal-towanej równowartošci wydatków. Ryczalt ten nie obejmuje kosztów wskaza-nych w art. 618 § 1 pkt 5 i 11. § 2. Minister Sprawiedliwošci, w porozumieniu z ministrem wlašciwym do spraw finansów publicznych, okrešli, w drodze rozporzadzenia, wysokošč zryczalto-wanej równowartošci wydatków, maja^c na uwadze przeci?tne koszty post?po-wania oraz zásad? dost?pu do sadu. Art. 622. W post?powaniu z oskarženia prywatnego w razie pojednania si? stron przed wszcz?ciem przewodu saxlowego, warunkowego umorzenia post?powania, umorze-nia post?powania z powodu niepoczytalnošci sprawcy lub znikomej spolecznej szkodliwošci czynu albo z powodu stwierdzenia w zarzucanym czynie znamion przest?pstwa šciganego z urz?du, zmiany trybu šcigania z powodu przylaczenia si? prokurátora do post?powania wszcz?tego przez oskaržyciela prywatnego i zakoňcze-nia tego post?powania w trybie publicznoskargowym - prezes sadu zarza^dza zwrot uiszczonych przez oskaržyciela prywatnego zryczaltowanych wydatków w calošci, a w polowie - w razie pojednania si? stron po rozpocz?ciu przewodu saxlowego. 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu_____________________________________________________________________________s. 162/173 Rozdzial 69 Zwolnienie od kosztów sadowych Art. 623. Sad zwalnia osob? w calošci lub w cz?šci od wyloženia kosztów podlegajaxych uisz-czeniu przy wnoszeniu pisma procesowego, ježeli wykazala ona, že ze wzgledu na jej sytuacj? rodzinna^ majatkowa^ i wysokošč dochodów wyloženie ich byl oby zbyt uciažliwe. Art. 624. § 1. Sad môže zwolnič oskaržonego lub oskaržyciela posilkowego w calošci lub w cz?šci od záplaty na rzecz Skarbu Paňstwa kosztów saxlowych, ježeli istnieja^ podstawy do uznania, že uiszczenie ich byloby dla nich zbyt uciažliwe ze wzgl^du na sytuacje rodzinna^ majajkowa^ i wysokošč dochodów, jak równiež wtedy, gdy przemawiaja^za tym wzgl^dy slusznošci. § 2. Przepis § 1 stosuje si? odpowiednio do oskaržyciela prywatnego w razie rozpoznania sprawy bez zachowania wymagaň okrešlonych w art. 621 §1. Art. 625. W razie skazania lub warunkowego umorzenia post^powania wobec žolnierza od-bywajaxego zasadnicza^ služby wojskowa^ albo pelniaxego služby w charakterze kan-dydata na žolnierza zawodowego, nie pobiera si? od nich nálezných Skarbowi Paňstwa kosztów saxlowych. Rozdzial 70 Zasadzenie kosztów procesu Art. 626. § 1. W orzeczeniu koňczaxym postejtowanie w sprawie sad okrešla, kto, w jakiej cz?šci i zakresie ponosi koszty procesu. § 2. Ježeli w orzeczeniu wymienionym w § 1 nie zamieszczono rozstrzygni?cia o kosztach, jak równiež gdy zachodzi koniecznošč dodatkowego ustálenia ich wysokošci lub rozstrzygni?cia o kosztach post?powania wykonawczego, orze-czenie w tym przedmiocie wydaje odpowiednio sad pierwszej instancji lub sad odwolawczy. § 3. Na orzeczenie w przedmiocie kosztów služy zažalenie, ježeli nie wniesiono apelacji. W razie wniesienia apelacji i zažalenia - zažalenie rozpoznaje sad odwolawczy lacznie z apelacji Art. 627. Od skazanego w sprawach z oskarženia publicznego sad zasadza koszty sadowe na rzecz Skarbu Paňstwa oraz wydatki na rzecz oskaržyciela posilkowego. Art. 628. Od skazanego w sprawach z oskarženia prywatnego sad zasadza na rzecz: 1) oskaržyciela prywatnego poniesione przez niego koszty procesu, 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu_____________________________________________________________________________s. 163/173 2) Skarbu Paňstwa wydatki ustal one na podstawie art. 618, od ktorých uiszczenia oskaržyciel zostal zwolniony lub w razie rozpoznania spra-wy bez ich uiszczenia. Art. 629. Przepisy art. 627 i 628 stosuje si? odpowiednio w razie warunkowego umorzenia post?powania, a w sprawach z oskarženia prywatnego - równiež w razie umorzenia postejDowania na podstawie art. 17 § 1 pkt 3. Art. 630. W sprawach z oskarženia publicznego, ježeli oskaržonego nie skazano za wszystkie zarzucane mu przest?pstwa, wydatki zwiazane z oskarženiem w cz?šci uniewinniaja^-cej lub umarzajacej post?powanie ponosi Skarb Paňstwa. Art. 631. W sprawach z oskarženia prywatnego, w razie odsta^pienia od wymierzenia kary z powodu wzajemnošci krzywd lub wyzywajaxego zachowania si? oskaržyciela prywatnego, jak równiež biora^c pod uwag? liczb? i rodzaj zarzutów, od ktorých oskar-žony zostal uniewinniony, sad môže obciažyč oskaržonego poniesionymi przez oskaržyciela kosztami procesu tylko cz?šciowo. Art. 632. Ježeli ustawa nie stanowi inaczej, w razie uniewinnienia oskaržonego lub umorzenia postejDowania koszty procesu ponosi: 1) w sprawach z oskarženia prywatnego - oskaržyciel prywatny, a w razie pojednania si? stron - oskaržyciel i oskaržony w zakresie przez siebie poniesionym, ježeli strony w zawartej ugodzie nie uregulowaly tego inaczej, pkt 1 niezgodny z Konstytucja^ w zakresie, w jakim w sprawach z oskarženia prywatnego, w razie umorzenia post^powania karnego z powodu przedawnienia karalnošci przewiduje, že koszty procesu obligatoryjnie ponosi oskaržyciel prywatny - wyrok TK (Dz.U. z 2005 r. Nr 96, poz. 821) 2) w sprawach z oskarženia publicznego - Skarb Paňstwa, z wyjatkiem na-ležnošci adwokackich z tytulu wyst?powania w sprawie obroňcy lub pelnomocnika z wyboru; w uzasadnionych wypadkach sa^d jednak môže przyznač zwrot calošci lub cz?šci wynagrodzenia jednego obroňcy. Art. 633. Koszty procesu przypadaj3.ce od kilku oskaržony ch lub oskaržy cieli prywatny ch albo posilkowych, jak równiež od oskaržony ch i oskaržy cieli, sad zasaxlza od každego z nich wedlug zásad slusznošci, majax w szczególnošci na wzgl?dzie koszty zwiazane ze sprawa^ každego z nich. Art. 634. Ježeli przepisy ustawy nie stanowia^ inaczej, do kosztów procesu za post?powanie odwolawcze od orzeczeň koňczaxych post?powanie w sprawie maj 3. odpowiednie zastosowanie przepisy o kosztach za post?powanie przed saldem pierwszej instancji. 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu_____________________________________________________________________________s. 164/173 Art. 635. Niezaležnie od tego, kto wniósl šrodek odwolawczy, ježeli dojdzie do zmiany wyro-ku skazujaxego lub orzeczenia o warunkowym umorzeniu post?powania na nieko-rzyšč oskaržonego, koszty procesu za post?powanie odwolawcze ustala si? na ogól-nych zásadách. Art. 636. § 1. W sprawach z oskarženia publicznego, w razie nieuwzgl?dnienia šrodka odwo-lawczego, wniesionego wylacznie przez oskaržonego lub oskaržyciela posil-kowego, koszty procesu za post?powanie odwolawcze ponosi na ogólnych zásadách ten, kto wniósl šrodek odwolawczy, a ježeli šrodek ten pochodzi wylacznie od oskaržyciela publicznego - koszty procesu za post?powanie odwolawcze ponosi Skarb Paňstwa. § 2. W razie nieuwzgl?dnienia šrodków odwolawczy ch wniesionych przez co naj-mniej dwa uprawnione podmioty, stosuje si? odpowiednio art. 633. § 3. Przepisy § 1 i 2 stosuje si? odpowiednio w sprawach z oskarženia prywatnego. Art. 637. § 1. Przepisy art. 635 i 636 stosuje si? odpowiednio w razie pozostawienia šrodka odwolawczego bez rozpoznania wobec jego cofni?cia lub z przyczyn wskaza-nych w art. 430. § 2. W wypadku cofni?cia wniosku o šciganie, kosztami post?powania možná ob-ciažyč osob?, która wniosek cofn?la. Art. 638. Wydatki poniesione przez sa^d, zwiazane z rozpoznáni em kasacji wniesionej przez podmioty wymienione w art. 521 lub wznowieniem post?powania z urz?du, ponosi Skarb Paňstwa. Art. 639. Przepisy o kosztach procesu maj3. odpowiednie zastosowanie w sprawach o wzno-wienie post?powania. W razie oddalenia wniosku lub pozostawienia go bez rozpoznania, obowiazek pokrycia kosztów obciaža osob?, która zložyla wniosek. Art. 640. Przepisy 0dn0sz3.ce si? do kosztów procesu w sprawach z oskarženia prywatnego maj 3. odpowiednie zastosowanie w sprawach z oskarženia publicznego, w ktorých akt oskarženia wniósl oskaržyciel posilkowy. Art. 641. Prawo do šciajmi?cia zasaxlzonych kosztów procesu przedawnia si? z uplywem 3 lat od dnia, kiedy náležalo je uišcič. 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu_____________________________________________________________________________s. 165/173 Rozdzial 71 Koszty procesu zwiazane z powództwem cywilnym i zasadzeniem odszkodowania z urzgdu Art. 642. Ježeli przepisy niniejszego dzialu nie stanowia^ inaczej, w kwestii kosztów procesu wyniklych z powództwa cywilnego stosuje si? przepisy obowiazujace w post?powa-niu cywilnym. Powód cywilny jest tymczasowo zwolniony od obowiazku uiszczenia wpisu od powództwa cywilnego i apelacji. Oskaržony uiszcza wpis tylko wtedy, gdy j ego apelacja dotyczy wylacznie powództwa cywilnego. Art. 643. W razie uwzgl?dnienia powództwa w calošci lub w cz?šci, saxl zasadza od oskaržo-nego na rzecz powoda naležne mu koszty procesu, a ježeli powód byl zwolniony od kosztów saxlowych, sad zasadza je od oskaržonego na rzecz Skarbu Paňstwa; ježeli powód korzysta z pelnomocnika wyznaczonego z urz?du, naležnošč z tego tytulu sad zasadza bezpošrednio na rzecz pelnomocnika. Art. 644. § 1. Koszty procesu wynikle z oddalonego powództwa cywilnego oraz cofni?cia apelacji ponosi powód cywilny. § 2. W razie zawieszenia post?powania lub pozostawienia powództwa cywilnego bez rozpoznania, koszty procesu poniesione przez powoda cywilnego w post?-powaniu kárnym zalieza si? do kosztów procesu cywilnego o to samo roszcze-nie. Art. 645. W razie zasadzenia odszkodowania pieni?žnego z urz?du, sad zasadza od oskaržonego na rzecz Skarbu Paňstwa stosowne koszty saxlowe wedlug przepisów obowiazuja^-cych w post?powaniu cywilnym w wypadku zasadzenia powództwa cywilnego; przepis art. 623 stosuje si? odpowiednio. DZIAL XV Postgpowanie kárne w sprawach podlegajacych orzecznictwu sadów wojskowych Rozdzial 72 Przepisy ogólne Art. 646. W sprawach podlegajacych orzecznictwu sadów wojskowych nie stosuje si? przepisów o post?powaniu uproszczonym, prywatno-skargowym i nakazowym. Poza tym stosuje si? przepisy dzialów poprzednich, chyba že przepisy dzialu niniejszego sta-nowia^ inaczej. 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu_____________________________________________________________________________s. 166/173 Art. 647. § 1. Orzecznictwu sa^dów wojskowych podlegaja^ sprawy: 1) žolnierzy w czynnej službie wojskowej o: a) przestejtstwa okrešlone w rozdzialach XXXIX - XLIV Kodeksu karnego, b) przest^pstwa popelnione przeciwko organowi wojskowemu lub in-nemu žolnierzowi, c) przest^pstwa popelnione podczas lub w zwiazku z pelnieniem obo-wiazków službowych, w obr^bie obiektu wojskowego lub wyzna-czonego miejsca przebywania, ze szkoda^ dla wojska lub z narusze-niem obowiazku wynikajaxego ze služby wojskowej - z wyjatkiem przest^pstw popelnionych na szkod? osoby nie b?dacej žolnierzem, 2) pracowników wojska o przestejtstwa okrešlone w art. 356-363 Kodeksu karnego w zwiazku z art. 317 § 2 tego kodeksu, 3) žolnierzy sil zbrojných paňstw obcych, przebywajaxych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, oraz czlonków ich personelu cywilnego, o przest^pstwa popelnione w zwiazku z pelnieniem obowiazków službowych, chyba že umowa mi?dzynarodowa, ktorej Rzeczpospolita Polska jest strong, stanowi inaczej. § 2. Sprawy o przestejtstwa wymienione w § 1 nie przestaja^ podlegač orzecznictwu sadów wojskowych mimo zwolnienia žolnierza z czynnej služby wojskowej lub ustania zatrudnienia pracownika w wojsku. Art. 648. Orzecznictwu sa^dów woj skowych podlegaja^ takže sprawy o: 1) wspóldzialanie w popelnieniu do przestejtstw okrešlonych w rozdzialach XXXIX-XLIV Kodeksu karnego, 2) przestejDStwa okrešlone w art. 239, 291-293, a takže w art. 294 w odnie-sieniu do art. 291 § 1, Kodeksu karnego - ježeli czyn pozostaje w zwiazku z przestepstwem przewidzianym w rozdzialach XXXIX-XLIV tego kodeksu, 3) inne przest^pstwa, o ile przepisy szczególne tak stanowia^. Art. 649. § 1. Ježeli sprawca przest^pstwa podlegajaxego orzecznictwu sadów wojskowych popelnil takže przestejtstwo p0dlegaj3.ce orzecznictwu sadów powszechnych, a przest^pstwa pozostaje ze soba^ w takim zwiazku, že dobro wymiaru sprawie-dliwošci wymaga ich laxznego rozpoznania, rozpoznaje je laxznie sad wojskowy. § 2. Przepis § 1 stosuje si? odpowiednio w postejtowaniu przygotowawczym. Art. 650. § 1. Ježeli w sprawie przeciwko dwóm lub wi?cej oskaržonym sad wojskowy nie bylby wlašciwy do jej rozpoznania w calošci badž ze wzgledu na rodzaj jedne-go z czynów, badž ze wzgl^du na osob? jednego z oskaržonych, a dobro wy- 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu_____________________________________________________________________________s. 167/173 miaru sprawiedliwošci tego wymaga, sad wojskowy môže rozpoznač sprawy la^cznie lub przekazač j 3. w tym celu sadowi powszechnemu. § 2. W toku postejtowania przygotowawczego odpowiednie uprawnienia przyslugu-ja^ prokurátor o wi wojskowemu. § 3. Przekazanie nie môže nastajric, ježeli sprawa dotyczy przestejtstwa wskazanego w art. 647 § 1 pkt 1 lit. a) lub pkt 2 oraz w art. 648 pkt 1. § 4. Na postanowienie w przedmiocie przekazania sprawy w myši § 1 i 2 przyslugu-je zažalenie. Zažalenie na postanowienie prokurátora rozpoznaje sad wojskowy wlašciwy do rozpoznania sprawy. Art. 651. § 1. W sprawach o przest^pstwa wymienione w art. 647 § 1 pkt 1 i 2 orzeka sad wojskowy, obejmujaxy swoja^ wlašciwošciajednostke; wojskowy w ktorej žol-nierz pelnil služby wojskowajub pracownik byl zatrudniony. § 2. Wlašciwošč sa^du wojskowego ze wzgl^du na przynaležnošč oskaržonego do jednostki wojskowej okrešla si? wedlug chwili wszcz^cia przeciwko niemu po-stejDowania karnego. § 3. (uchylony). Art. 652. W sprawach podlegajaxych orzecznictwu sadów wojskowych orzekaja^ stosownie do zakresu wlašciwošci: 1) wojskowy saxl garnizonowy, 2) woj skowy saxl okr^gowy, 3) Sad Najwyžszy - Izba Wojskowa. Art. 653. § 1. Wojskowy sad garnizonowy orzeka w pierwszej instancji we wszystkich sprawach, z wyjatkiem spraw przekazanych ustawa^ do wlašciwošci innego sadu. § 2. W wypadkach wskazanych w ustawie wojskowy sad garnizonowy rozpoznaje równiež w zakresie swej wlašciwošci šrodki odwolawcze od orzeczeň i zarza^-dzeň wy daný ch w post^powaniu przygotowawczym. § 3. Wojskowy sad garnizonowy ma poza tym uprawnienia i obowiazki procesowe, które w postejtowaniu przed sadami powszechnymi przysluguja^ sadowi rejo-nowemu. Art. 654. § 1. Wojskowy sad okr^gowy orzeka w pierwszej instancji w sprawach o przestej)-stwa: 1) popelnione przez žolnierzy posiadajaxych stopieň majora i wyžszy, 2) podlegajace w post^powaniu przed sadami powszechnymi wlašciwošci saxlu okr^gowego oraz okrešlone w art. 339 § 3 i art. 345 § 3 i 4 Kodek-su karnego, 3) popelnione przez žolnierzy i czlonków personelu cywilnego, o ktorých mowa w art. 647 § 1 pkt 3, 4) inne na podstawie przepisów szczególnych. 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu_____________________________________________________________________________s. 168/173 § 2. W postepowaniu przygotowawczym, w przedmiocie tymczasowego aresztowa-nia w stosunku do žolnierzy, o ktorých mowa w § 1 pkt 1, a takže do žolnierzy sil zbrojných paňstw obey ch i czlonków ich personelu cywilnego, o ktorých mowa w § 1 pkt 3, orzeka jednoosobowo wojskowy sad okr^gowy. § 3. Wojskowy sad okr^gowy rozpoznaje takže šrodki odwolawcze od orzeczeň i zarzadzeň wy daný ch w pierwszej instaneji w wojskowym saxlzie garnizono-wym oraz w wypadkach wskazanych w ustawie i z zachowaniem granic wska-zanych w § 1 - od orzeczeň i zarzadzeň wydanych w post^powaniu przygotowawczym. § 4. Wojskowy sad okr^gowy rozpoznaje ponadto sprawy przewidziane dla sadu wyžszego rz^du nad wojskowym saldem garnizonowym oraz inne sprawy prze-kazane mu przez ustaw?. § 5. Wojskowy sad okr^gowy ma poza tym uprawnienia i obowiazki procesowe, które w postejtowaniu przed sadami powszechnymi przysluguja^ sa^dowi okr§-gowemu. Art. 655. § 1. Sad Najwyžszy - Izba Wojskowa rozpoznaje: 1) šrodki odwolawcze od orzeczeň i zarzadzeň wydanych w pierwszej instaneji w wojskowym sadzie okr^gowym, 2) kasacje, 3) sprawy przewidziane w niniejszym kodeksie dla sadu wyžszego rz^du nad woj skowym sadem okr^gowym, 4) inne sprawy przekazane przez ustaw? Sadowi Najwyžszemu. § 2. Przepisy art. 39 i art. 439 § 1 pkt 3 stosuje si? odpowiednio do orzeczeň Izby Wojskowej i Izby Kárnej Sadu Naj wyžszego. W wypadku okrešlonym w art. 439 § 1 pkt 3 rozstrzyga Sad Najwyžszy w tej spošród Izb, ktorej orzeczenia šrodek zaskarženia dotyczy. Art. 656. § 1. W sprawie dwu lub wi^cej oskaržonych, naležacej do wlašciwošci sa^dów wojskowy ch tego samego rzedu, orzeka sad wojskowy wlašciwy dla oskaržonego o przest^pstwo zagrožone kara^ naj surowsza^. W razie niemožnošci ustálenia w ten sposób wlašciwošci, sprawy rozpoznaje sa^d wojskowy, na którego obszarze dzialania najpierw wszczeto post^powanie. § 2. Ježeli jednak sprawa naležy do wlašciwošci sa^dów wojskowy ch róžnego rz^du, rozpoznaje ja^ sad wyžszego rzejiu. Art. 657. § 1. Uprawnienia procesowe Prokuratora Generalnego i prokurátora apelacyjnego przysluguja^ równiež Naczelnemu Prokuratorowi Wojskowemu, ježeli ustawa nie stanowi inaczej, a uprawnienia prokurátora okr^gowego przysluguja^ odpowiednio wojskowemu prokuratorowi okr^gowemu. § 2. Ježeli niniejszy kodeks mówi o oskaržycielu publieznym lub prokuratorze, naležy rozumieč przez to prokurátora wojskowego. § 3. Przepisu art. 45 § 2 nie stosuje si?. 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu_____________________________________________________________________________s. 169/173 Art. 658. § 1. Prokurator wojskowy odmawia wszcz?cia post?powania o przest?pstwo šcigane na wniosek dowódcy jednostki wojskowej, ježeli wobec sprawcy zastoso-wano juž šrodki przewidziane w wojskowy ch przepisach dyscyplinarnych. § 2. Nie dotyczy to wypadku, w którym wniosek o šciganie skladá wyžszy dowódca po uchyleniu kary dyscyplinarnej albo prokurátor wojskowy korzysta z upraw-nienia przewidzianego w art. 660. § 3. Przepisu art. 12 § 3 nie stosuje si? do wniosku dowódcy jednostki wojskowej lub wniosku wyžszego dowódcy. Art. 659. W sprawach o przest?pstwa šcigane na wniosek dowódcy jednostki wojskowej uprawnienia pokrzywdzonego lub instytucji okrešlone w art. 306, aw wypadku przewidzianym w art. 330 § 2 - równiež okrešlone w art. 55 § 1, przysluguje ternu dowódcy. Art. 660. § 1. Prokurator wojskowy môže wszczač post?powanie kárne o przest?pstwo šcigane na wniosek dowódcy jednostki wojskowej, takže bez wniosku, ježeli wy-magaje tego wažne wzgl?dy dyscypliny wojskowej. § 2. Dowódcy jednostki, a w wypadku okrešlonym w art. 347 § 1 Kodeksu karnego takže pokrzywdzonemu, na postanowienie prokurátora przysluguje zažalenie do sadu wlašciwego do rozpoznania sprawy. § 3. Przepisu § 2 nie stosuje si?, ježeli dopiero w toku post?powania saxlowego okáže si?, iž czyn wyczerpuje známi ona przest?pstwa šciganego na wniosek dowódcy j ednostki woj skowej. Art. 661. § 1. Przest?pstwo šcigane z oskarženia prywatnego staje si? z chwila^ zloženia skar-gi przez pokrzywdzonego przest?pstwem šciganym z urz?du. § 2. Prokurator wojskowy môže takže wszczač z urz?du post?powanie o przest?p-stwo šcigane z oskarženia prywatnego, ježeli wymaga tego interes spoleczny. § 3. Na postanowienie prokurátora pokrzywdzonemu przysluguje zažalenie do sadu wlašciwego do rozpoznania sprawy. § 4. Na wniosek pokrzywdzonego, zložony przed prawomocnym ukoňczeniem po-st?powania wszcz?tego na podstawie § 1, post?powanie w sprawie umarza si?, chyba že interes spoleczny ternu si? sprzeciwia; w razie zloženia wniosku po rozpocz?ciu przewodu saxlowego w pierwszej instancji konieczna jest ponadto zgoda oskaržonego. Art. 662. §1.0 oskaržonym žolnierzu, oprócz daných okrešlonych w art. 213 § 1 i 2, zbiera si? tež dane dotyczace przebiegu služby wojskowej, wyróžnieň oraz ukaraň dyscyplinarnych. § 2. Uprawnienia i obowiazki zawodowego kurátora saxlowego przysluguje odpo-wiednio wojskowemu kuratorowi spolecznemu. § 3. Minister Obrony Narodowej w porozumieniu z Ministrem Sprawiedliwošci okrešli, w drodze rozporzadzenia, sposób powolywania i zakres dzialalnošci 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu_____________________________________________________________________________s. 170/173 wojskowych kuratorów spolecznych, maja^c na uwadze warunki funkcjonowa-nia Sil Zbrojných Rzeczypospolitej Polskiej i wymagania služby wojskowej. Rozdzial 73 Srodki przymusu i postgpowanie przygotowawcze Art. 663. W sprawach podlegajaxych orzecznictwu sadów wojskowych uprawnienia i obo-wiazki procesowe Policji dotycza^takže Žandarmerii Wojskowej. Art. 664. Prawo zatrzymania osoby podej rzanej podlegajacej wlašciwošci sadów woj skowych przysluguje, w warunkach okrešlonych w art. 244, takže przeložonemu wojskowemu i wojskowym organom porzaxlkowym. Art. 665. §1.0 zatrzymaniu žolnierza lub pracownika woj ska naležy niezwlocznie zawia-domič dowódce jednostki wojskowej, w ktorej žolnierz pelni služby a pracow-nik jest zatrudniony, równiež gdy zatrzymany tego nie ža^da. § 2. Ježeli zatrzymanie žolnierza w warunkach okrešlonych w art. 244 § 1 nastúpilo w zwiazku z uzasadnionym przypuszczeniem popelnienia przestejtstwa šciga-nego na wniosek dowódcy jednostki wojskowej, zatrzymanego naležy niezwlocznie zwolnič równiež na polecenie uprawnionego dowódcy, chyba že wyžszy dowódca lub prokurátor wojskowy ternu si? sprzeciwia^. Art. 666. § 1. Tymczasowe aresztowanie žolnierza oskaržonego o popelnienie przestejtstwa okrešlonego w art. 338 § 1, art. 339, 341 § 1, art. 343 § 2, art. 345, 352 i 358 § 2 Kodeksu karnego môže nastajůč wyjatkowo równiež wtedy, gdy zachodzi uzasadniona obawa, že oskaržony ponownie popelni jedno z tých przestejtstw. § 2. Przepis § 1 stosuje si? odpowiednio do pozostalých šrodków zapobiegawczych. Art. 667. Post?powanie przygotowawcze ma na celu równiež zebranie daných, ojakich mowa wart. 662 § 1. Art. 668. § 1. Sledztwo prowadzi si? w sprawach o zbrodnie, a w innych sprawach, gdy wy-maga tego waga lub zawilošč sprawy. § 2. Postejxijax w myši art. 334 § 2, prokurátor wojskowy poucza oskaržonego takže o prawie do zloženia wniosku, o którym mowa w art. 669 § 2. 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu_____________________________________________________________________________s. 171/173 Rozdzial 74 Postgpowanie przed sadem Art. 669. § 1. Lawnikiem nie može byč žolnierz majaxy nižszy stopieň wojskowy niž oskar-žony pelniaxy czynna^ služby wojskowa,. Ograniczenia tego nie stosuje si?, ježeli lawnik ma stopieň generála brygady lub kontradmirala. § 2. W sprawie o przest^pstwo inne niž okrešlone w rozdzialach XXXIX-XLIV Kodeksu karnego, na wniosek oskaržonego zložony w terminie 7 dni od dor§-czenia mu zawiadomienia prokurátora wojskowego o przeslaniu aktu oskarže-nia do sadu wojskowego z pouczeniem, o którym mowa w art. 668 § 2, prezes tego sa^du, ježeli nie zachodzi wypadek przewidziany w art. 28 § 2, wyznacza do skladu orzekajaxego zamiast lawników žolnierzy - lawników odpowiednie-go rze^du sa^du powszechnego. § 3. Minister Sprawiedliwošci w porozumieniu z Ministrem Obrony Narodowej okrešli, w drodze rozporzadzenia, sposób postejtowania w sprawach zwiaza-nych z uczestnictwem lawników sadów powszechnych w skladach orzekaja^-cych sadów wojskowych, o których mowa w § 2, majac na uwadze koniecz-nošč zapewnienia wlašciwego wspóldzialania prezesów sadów wojskowych i powszechnych przy wyznaczaniu lawników do skladu orzekajaxego. Art. 670. W rozprawie lub posiedzeniu przed wojskowym saxlem garnizonowym može na pod-stawie upowažnienia prokurátora wojskowego brač udzial asesor prokuratury woj-skowej. Art. 671. § 1. Udzial obroňcy w rozprawie glównej przeciwko žolnierzowi odbywajacemu zasadnicza^ služby wojskowy albo pelniacemu služby w charakterze kandydata na žolnierza zawodowego jest obowia^zkowy przed wszystkimi sadami wojskowy mi. § 2. Udzial obroňcy w rozprawie glównej przeciwko innemu oskaržonemu niž wy-mieniony w § 1 jest obowia^zkowy przed wojskowym saxlem okr^gowym, ježeli zachodzi wypadek przewidziany w art. 654 § 1 pkt 2. § 3. Poza wypadkami okrešlonymi w art. 79 § 1, udzial obroňcy w rozprawie apela-cyjnej przed wojskowym sadem okr^gowym jest obowia^zkowy, ježeli prezes sadu lub sad uzná to za konieczne. § 4. W wypadkach okrešlonych w § 1-3 stosuje si? odpowiednio art. 81. Art. 671a. § 1. Spraw? o przestejDstwo zagrožone kara^ pozbawienia wolnošci nieprzekraczaja^-ca^ 5 lat lub kara^ lagodniejsza^ ježeli oskaržony pozostaje na wolnošci, wojskowy saxl garnizonowy rozpoznaje jednoosobowo równiež na rozprawie glównej. § 2. Ježeli po rozpocz^ciu przewodu saxlowego okáže si?, že ustaly okolicznošci umožliwiajace stosowanie przepisu § 1, sad rozpoznaje spraw? w dalszym cia^-gu w tym samým skladzie. 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu s. 172/173 Art. 672. Sad wojskowy pierwszej instancji sporzadza uzasadnienie wyroku z urz^du; nie do-tyczy to wyroku uwzgl^dniaja^cego wniosek, o którym mowa w art. 335 lub 387. Art. 672a. Kasacje;, o ktorej mowa w art. 521, do Izby Wojskowej Sadu Najwyžszego môže wniešč równiež Naczelny Prokurator Wojskowy. Art. 673. W kwestii wznowienia postejtowania orzeka w skladzie trzech s^dziów wojskowy sad okr^gowy, a w sprawach zakoňczonych orzeczeniem tego saxlu lub Sa^du Najwyžszego - Izba Wojskowa Sadu Najwyžszego. Rozdzial 75 (uchyl ony) 2006-04-05 ©Kancelária Sejmu_____________________________________________________________________________s. 173/173 2006-04-05