LEBKA (cranium) 22 kostí- 21 spojeno pevně- art.fibrosa- synarthrosis- spojení pojivem- sutura- serrata, plana, squamosa. - 1 spojeno diarthrosis- kloubně 8 kostí nepárovách 5 kostí párových Kosti typu- ploché, pneumatické, nepravidelné. CRANIUM CEREBRALE – NEUROCRANIUM Neurocranium tvoří kostěné ohraničení dutiny lební (cavum cranii) a slouží tak jako pouzdro na mozek. Skládá se ze dvou částí – báze lební a klenby lební. Báze lební (basis cranii) vytváří spodinu lebeční dutiny a její kosti vznikají chondrogenní osifikací (z chrupavky). Klenba lební (calvaria cranii) tvoří stěny a strop dutiny lební a její kosti jsou desmogenního původu (z vaziva). Neurocranium je tvořeno několika párovými i nepárovými kostmi. 4 kosti nepárové- os occipitale, os sphenoidale, os frontale, os ethmoidale 2 kosti párové- os parietale, os temporale. I. Neurocranium Os frontale squama ossis frontalis partes orbitales pars nasalis Squama (squama ossis frontalis): External surface: sutura coronalis tuber frontale glabella arcus superciliares margo supraorbitalis incisura frontalis et supraorbitalis processus zygomaticus linea temporalis inferior Internal surface: crista frontalis sulcus sinus sagittalis superioris impressiones digitatae / gyrorum juga cerebralia foramen caecum sulci arteriosi sinus frontalis septum sinuum frontalium apertura sinuum frontalium partes orbitales– fossa glandulae lacrimalis fovea trochlearis (spina trochlearis) foramen ethmoidale anterius et posterius pars nasalis incisura ethmoidalis Variety- u novorozenců šev- sutura metopica- do 2 let- 5-8% metopismus. ossa parietalia sutura coronalis sutura sagittalis sutura lambdoidea suturae squamosae External surface: tuber parietale linea temporalis superior linea temporalis inferior foramen parietale angulus frontalis angulus sphenoidalis angulus occipitalis angulus mastoideus Internal surface: sulci arteriae meningeae mediae sulcus sinus sagittalis superioris foveolae granulares sulcus sinus sigmoidei Os sphenoidale corpus alae minores Alae majores processus pterygoidei corpus ossis sphenoidalis synchondrosis sphenooccipitalis (synostosis sphenooccipitalis) sinus sphenoidales apertura sinus sphenoidalis septum sinuum sphenoidalium crista sphenoidalis rostrum sphenoidale fossa hypophysialis sella turcica dorsum sellae processus clinoidei posteriores sulcus caroticus lingula sphenoidalis sulcus praechiasmaticus canalis opticus alae minores processus clinoidei anteriores Alae majores facies cerebralis facies orbitalis facies temporalis facies infratemporalis facies maxillaris foramen rotundum foramen ovale foramen spinosum – spina ossis sphenoidalis fissura orbitalis superior processus pterygoidei lamina lateralis lamina medialis hamulus pterygoideus fossa pterygoidea fossa scaphoidea incisura pterygoidea canalis pterygoideus Variety- foramen Vesalii- mediálně od foramen ovale - canaliculus inominatus- dorsálně od foramen spinosum - canalis craniopharyngeus Os occipitale partes laterales pars basilaris squama occipitalis Pars basilaris synchondrosis (synostosis) sphenooccipitalis clivus tuberculum pharyngeum fissura petrooccipitalis Foramen magnum Squama occipitalis external surface: protuberantia occipitalis externa crista occipitalis externa linea nuchae suprema linea nuchae superior linea nuchae inferior planum nuchale planum occipitale endocranial surface: protuberantia occipitalis interna eminentia cruciformis sulcus sinus sagittalis superioris sulcus sinus transversi sulcus sinus sigmoidei crista occipitalis interna fossae cerebrales fossae cerebellares Variety- sutura mendosa- horní oddíl šupiny - kůstky vsunuté- kůstky švové- ossa suturarum - os interparietale - ossa praeparietalia - manifestace occipitálního obratle - asimilace(srůstání) atlasu. Os temporale Pars squamosa External surface: processus zygomaticus linea temporalis inferior crista supramastoidea spina suprameatum fossa mandibularis tuberculum articulare internal surface: sulci arteriosi juga cerebralia impressiones gyrorum Pars petrosa (pyramis) apex pyramidis foramen lacerum facies anterior (cerebralis) margo superior (crista pyramidis) sulcus sinus petrosi superioris eminentia arcuata tegmen tympani hiatus canalis n. petrosi majoris sulcus n. petrosi majoris hiatus canalis n. petrosi minoris sulcus n. petrosi minoris impressio trigemini apertura interna canalis carotici canalis musculotubarius facies posterior pyramidis: sulcus sinus petrosi inferioris porus acusticus internus meatus acusticus internus fundus meatus acustici interni crista transversa area n. facialis (introitus) fossa subarcuata apertura externa aquaeductus vestibuli incisura jugularis (foramen jugulare) apertura externa canaliculi cochleae sulcus sinus sigmoidei facies inferior pyramidis: apertura externa canalis carotici fossa jugularis canaliculus mastoideus apertura externa canaliculi tympanici Processus styloideus foramen stylomastoideum Pars tympanica: meatus acusticus externus porus acusticus externus fissura tympanomastoidea fissura petrotympanica sulcus tympanicus incisura tympanica crista tympanica Pars mastoidea: processus mastoideus cellulae mastoideae sulcus sinus sigmoidei foramen mastoideum incisura mastoidea sulcus a. occipitalis Kanálky os temporale: 1. Canalis caroticus 2. Canaliculi caroticotympanici 3. Canalis n. facialis 4. Canaliculus chordae tympani 5. Canaliculus mastoideus 6. Canaliculus tympanicus 7. Canalis musculotubarius 8. Canaliculus cochleae 9. Canaliculus vestibuli Os ethmoidale Lamina cribrosa crista galli Lamina perpendicularis Labyrinthi ethmoidales cellulae ethmoidales lamina orbitalis (foramen ethmoidale anterius et posterius) concha nasalis superior concha nasalis media processus uncinatus bulla ethmoidalis