30.11.2019 1 Dissection I Meninges Organs Back Ventral side of trunk, limbs Sympaticus Plexuses Dorsal branches of spinal nerves • Segmental organization • Medial and lateral branch • Sensory and motor Dorsal branches of spinal nerves N. suboccipitalis – C1 N. occipitalis major – C2 N. occipitalis tertius – C3 Nervi clunium superiores Nervi clunium medii PLEXUS BRACHIALIS rami ventrales nervorum spinalium C5 – Th 1 innervation of upper extremity, heterochtonic muscles of thorax and back Fissura scalenorum supraclavicular part infraclavicular part 1 2 3 4 5 6 30.11.2019 2 I. PARS SUPRACLAVICULARIS n. dorsalis scapulae –m. levator scapulae, mm. rhomboidei n. thoracicus longus –m. serratus ant. n. subclavius –m. subclavius (n. phrenicus accesorius) n. suprascapularis → m. supraspinatus, m. infraspinatus, sensory innervation of the shoulder joint (capsule) n. subscapularis –m. subscapularis, m. teres major n. pectoralis lat. –pectoralis major et minor n. pectoralis med. –m. pectoralis major et minor n.thoracodorsalis (- m.latissimus dorsi Medial cord: Nervus ulnaris Nervus cutaneus brachii medialis Nervus cutaneus antebrachii medialis Radix medialis nervi mediani Lateral cord: Nervus musculocutaneus Radix lateralis nervi mediani Posterior cord: Nervus radialis Nervus axillaris n. musculocutaneus - rr.musculares - n. cutaneus antebrachii lat. Radix lateralis nervi mediani Fasciculus lateralis radix medialis n. mediani n. cutaneus brachii med. –nn. intercostales II., (III.) – nn. intercostobrachiales n. cutaneus antebrachii med. r. anterior et r. ulnaris Fasciculus medialis Nervus ulnaris - rr.articulares - rr.musculares - r.dorsalis n.ulnari - nn. digitales dorsales - r.palmaris n.ulnaris - r.superficialis - r.muscularis - 2 nn.digitales palmares communes et proprii - r.profundus- rr.musculares 7 8 9 10 11 12 30.11.2019 3 Nervus medianus - rr. musculares - rr. articulares - n. interosseus antebrachii ant. - r. palmaris - r.thenaris - nn. digitales palmares comm.- nn. digitales palmares proprii - r .communicans cum n. ulnari Nervus medianus: Muscles of thenar (exceptions) Nervus ulnaris: Muscles of hypothenar Musculi interossei Musculi lumbricales 3-4 Musculus adductor pollicis Caput profundum musculi flexoris pollicis brevis Innervation of the palmar side of hand Sensory innervation Fasciculus posterior n. axillaris - rr. musculares - rr.articulares - n. cutaneus brachii lat. sup. n. radialis - rr.musculares - n. cutaneus brachii lat. inf. - n. cutaneus brachii post. - n. cutaneus antebrachii post. - r. profundus –n. interosseus antebrachii post. - r. superficialis –n. digitales dorsales Innervation of the dorsal side of hand Nervus iliohypogastricus Nervus ilioinguinalis Nervus genitofemoralis Nervus obturatorius Nervus femoralis PLEXUS LUMBALIS rami ventrales nervorum spinalium L1 – L 4 innervation of abdominal wall, and partially lower extremity 13 14 15 16 17 18 30.11.2019 4 – n. iliohypogastricus) r.muscularis r. cutaneus lat. et anter. – n. ilioinguinalis r.muscularis rr. scrotales (labiales) ant. – n. cutaneus femoris lat. – n. femoralis rr. musculares rr. cutanei ant. n. saphenus - r. infrapatellaris, rr. cutanei cruris med. – n. genitofemoralis – r. genitalis r. femoralis – n. obturatorius r.muscularis r. anterior- r.cutaneus r. posterior- rr.articulares n. obturatorius accessorius PLEXUS SACRALIS Nervus glutaeus superior Nervus glutaeus inferior Nervus pudendus Nervus cutaneus femoris posterior Nervus ischiadicus rami ventrales nervorum spinalium L4 – S 5 rr. musculares: n. piriformis, n. obturatorius int., n. quadratus femoris,mm.gemelli, n. glutaeus sup. - m. glutaeus medius et minimus, m. tensor fasciae latae n. glutaeus inf. - m. glutaeus maximus, joint capsule – hip joint n. cutaneus femoris post.– • rr. perineales • nn. clunium inf. • rr.cutanei rr. musculares rr. articulares n. peroneus communis n. tibialis Nervus ischiadicus n. peronaeus comm. rr. articulares n. cutaneus surae lat.r. communicans peronaeus → n. suralis n. peronaeus spfc. - rr. musculares- n. cutaneus dorsalis medialis – nn. digitales dorsales pedis. - n. cutaneus dorsi pedis intermedius – nn. digitales dors. ped. n. peronaeus prof. - n.digitalis dorsalis hallucis lat. - n. digitalis dorsalis digiti secundi medialis - rr. musculares 19 20 21 22 23 24 30.11.2019 5 n. tibialis rr. musculares n. interosseus cruris n. cutaneus surae med. → r. communicans peronaeus - n. suralis - rr. calcanei lat. - n. cutaneus dorsalis -rr. calcanei med. n. plantaris med. - rr.musculares- m.abductor hall.,m.flexor dig.brevis - nn. digitales plantares comm. et proprii - n. digitalis plantaris proprius hallucis n. plantaris lat. - rr. musculares- m.guadratus plantae, m.flexor dig.V. - r. superficialis – nn. digitales plantares proprii - r. profundus - mm. interossei,3., 4. m. lumbricalis, m. adductor hallucis, m.opponens dig.V. n. pudendus nn. rectales inf. nn. perineales nn. scrotales (labiales) post. – rr. musculares – m.levator ani, m.coccygeus n. dorsalis penis (clitoridis) Pars intrascalenica: a. vertebralis a. thoracica interna tr. thyreocervicalis Pars interscalenica: tr. costocervicalis Pars extrascalenica: a. transversa colli ARTERIA SUBCLAVIA a. thyroidea inf. a. cervicalis ascendens a. cervicalis spf. a. suprascapularis TRUNCUS THYREOCERVICALIS ARTERIA TRANSVERSA COLLI r. ascendens (superficialis) r. descendens (profundus) = a. dorsalis scapulae a. axillaris a. brachialis a. radialis a. ulnaris ARTERIES OF THE UPPER EXTREMITY 25 26 27 28 29 30 30.11.2019 6 rr. subscapulares a. thoracica suprema a. thoracoacromialis a. thoracica lateralis a. subscapularis a. thoracodorsalis a. circumflexa scapulae a. circumflexa humeri ant. a. circumflexa humeri post. ARTERIA AXILLARIS A. CIRCUMFLEXA SCAPULAE foramen omotricipitale m. teres minor m. teres major caput longum m. tricipitis brachii A. CIRCUMFLEXA HUMERI POST. foramen humerotricipitale m. teres minor m. teres major caput longum m. tricipitis brachii humerus ARTERIA AXILLARIS a. profunda brachii a. collateralis radialis a. collateralis media a. collateralis ulnaris sup. a. collateralis ulnaris inf. a. radialis a. ulnaris ARTERIA BRACHIALIS A. RADIALIS a. recurrens radialis (rete articulare cubiti) rr. musculares r. carpeus palmaris r. palmaris superficialis (arcus palmaris spf.) a. metacarpea dorsalis I r. carpeus dorsalis rete carpi dorsale (3 aa. metacarpeae dorsales, aa. digitales dorsales) A. RADIALIS A. RADIALIS a. princeps policis r. palmaris profundus (arcus palmaris prof.) 31 32 33 34 35 36 30.11.2019 7 A. ULNARIS a. recurrens ulnaris (rete articulare cubiti) rr. musculares a. interossea communis a. interossea ant. a. interossea post. (a. reccurens interossea) A. ULNARIS r. carpeus palmaris (rete carpi palmare) r. carpeus dorsalis (rete carpi dorsale) r. palmaris prof. (arcus palmaris prof.) r. palmaris spf. (arcus palmaris spf.) 3 aa. digitales palmares communes 2 aa. dig. palmares propriae a. palmaris digiti quinti ulnaris ARCUS PALMARIS SUPERFICIALIS: ARCUS PALMARIS PROFUNDUS: aa. metacarpeae palmares rr. perforantes ARTERIA ILIACA COMMUNIS (bifurcatio aortae L4) A. iliaca externa A. iliaca interna Parietal branches a. Iliolumbalis a. sacralis lat. a. obturatoria (r. pubicus - corona mortis) a. glutaea sup. a. glutaea inf. a. pudenda interna ARTERIA ILIACA INTERNA a. rectalis inf. a. perinealis – rr. scrotales post. (rr.labiales post.) a. penis (a. clitoridis) a. profunda penis (clitoridis) a. dorsalis penis (clitoridis) ARTERIA PUDENDA INTERNA 37 38 39 40 41 42 30.11.2019 8 a. epigastrica inf. r. pubicus (corona mortis) a. cremasterica (a. ligamenti teretis) a. circumflexa ilium profunda ARTERIA ILIACA EXTERNA ARTERIES OF THE LOWER EXTREMITY a. femoralis (lacuna vasorum, trigonum femorale, canalis adductorius, hiatus tendineus) a. poplitea (fossa poplitea) a. tibialis anterior (a. dorsalis pedis) a. tibialis posterior (malleolus medialis, a. plantaris medialis, a. plantaris lateralis) ARTERIA FEMORALIS A. epigastrica spf. A. circumflexa ilium spf. Aa. pudendae ext. A. profunda femoris Rr. musculares A. genus descendens A. circumflexa femoris medialis (r. superficialis et profundus) A. circumflexa femoris lat. (r. ascendens et descendens) A. perforans prima (a. nutritia femoris sup.) A. perforans secunda A. perforans tertia (a. nutritia femoris inf.) ARTERIA PROFUNDA FEMORIS A. suralis medialis et lateralis A. genus superior medialis et lateralis A. genus media A. genus inferior medialis et lateralis A. tibialis ant. A. tibialis post. ARTERIA POPLITEA A. recurrens tibialis post. A. recurrens tibialis ant. Rr. musculares A. malleolaris ant. med. et lat. A. dorsalis pedis ARTERIA TIBIALIS ANTERIOR 43 44 45 46 47 48 30.11.2019 9 Aa. tarseae med. A. tarsea lat. (a. digitalis dorsalis V.) A. arcuata (3 aa. metatarseae dorsales, aa. digitales dorsales) R. plantaris prof. A. metatarsea dorsalis prima - aa. digitales dorsales ARTERIA DORSALIS PEDIS R. circumflexus fibulae A. peronea (fibularis) Rr. musculares A. nutritia tibiae Rr. malleolares med. Rr. calcanei med. A. plantaris lat. A. plantaris med. ARTERIA TIBIALIS POSTERIOR arcus plantaris (4 aa. metatarseae plantares, aa. digitales plantares) A. PLANTARIS LATERALIS ARTERIA PLANTARIS MEDIALIS ramus superficialis et profundus Veins of the upper extremity Deep Superficial VENAE MEMBRI SUPERIORIS 49 50 51 52 53 54 30.11.2019 10 Veins of the lower extremity Deep Superficial Topography Fasciae of the back Fascia dorsalis superficialis Fascia nuchae Fascia thoracolumbalis Aponeurosis lumbalis Trigonum lumbale (Petiti)Tetragon Krausei Foramen humerotricipitale boarders: m. teres major et minor, caput longum m. tricipitis brachii, humerus content: n. axillaris, a. circumlexa humeri posterior Foramen omotricipitale boarders: m. teres major et minor, caput longum m. tricipitis brachii content: a. circumlexa scapulae 55 56 57 58 59 60 30.11.2019 11 Ventral wall: Tendon of the m. pectoralis major Dorsalwall: m. latissimus dorsi and m. teres major Medial wall: Chest and m. serratus anterior Lateralwall: humerus, caput breve m. bicipitis brachii, m. coracobrachialis Base - fascia axillaris apex- 1. rib, lateralpart of the clavicle and scapula Content: plexus brachialis, a. axillaris Fossa axillaris Fascia antebrachii Connected with dorsal side of ulna septum intermusculare ant. septum intermusculare post. retinaculum flexorum et extensorum Eminentia carpi radialis et ulnaris Retinaculum flexorum (lig. carpi transversum) Canalis carpi: Radial part: m. flexor carpi radialis Ulnar part: m. flexor digitorum superficialis m. flexor digitorum profundus m. flexor pollicis longus nervus medianus Vaginae synoviales of flexors Vagina synovialis tendinis m. flexoris carpi radialis Vagina synovialis tendinis m. flexoris pollicis longi Vagina synovialis communis musculorum flexorum Vaginae synoviales digitorum manus Vaginae fibrosae digitorum manus (pars anularis, pars cruciformis) Vaginae synoviales of the extensors Retinaculum extensorum (radius - os triquetrum a os hamatum) 1. m. abductor pollicis longus m. extensorpollicis brevis 2. m. extensorcarpi radialis longus et brevis 3. m. extensorpollicis longus 4. m. extensorindicis m. extensordigitorum communis 5. m. extensordigiti minimi 6. m. extensorcarpi ulnaris Fasciae manus Fascia dorsalis manus superificialis Fascia dorsalis manus intertendinea Fascia dorsalis manus interossea Facia palmaris superficialis – aponeurosis palmaris Fascia palmaris interossea Septum palmare radiale (3rd metacarpal bone) Septum palmare ulnare (5th metacarpal bone) Spatium palmare radiale, ulnare, medium 61 64 65 66 67 68 30.11.2019 12 Foramen suprapiriforme: Content: vasa glutea superiora, nervus gluteus superior Foramen infrapiriforme: nervus ischiadicus, nervus cutaneus femoris posterior, vasa glutea inferiora, nervus gluteus inferior, vasa pudenda interna, nervus pudendus Inguinal ligament, arcus iliopectineus, os coxae Lacuna vasorum: Arteria et vena femoralis, ramus femoralis nervi genitofemoralis Lacuna musculurom: Iliopsoas, nervus femoralis, nervus cutaneus femoris lateralis Trigonum femorale, fossa iliopectinea: Boarders: Inguinal ligament, musculus sartorius, musculus adductor longus Content: nodus lymphaticus inguinalis profundus, vena femoralis, arteria femoralis, nervus femoralis, ramus femoralis nervi genitofemoralis Canalis adductorius: Musculus vastus medialis, musculus adductor magnus, Lamina vastodductoria Vasa femoralia, nervus femoralis Fossa poplitea: Boarders: musculus biceps femoris, musculus semitendinosus, musculus semimembranosus, caput mediale et laterale musculi gastrocnemii Content: nervus tibialis, nervus fibularis communis, vena poplitea, arteria poplitea Vaginae synoviales – ventral group Retinaculum musculorum extensorum superius (between malleolus medialis et lateralis) three osteofibrous spaces: m. tibialis ant. m. extensor hallucis longus m. extensor digitorum longus Retinaculum musculorum extensorum inferius (X or Y shape) Synovial vaginae – lateral group Retinaculum musculorum peroneorum superius (between malleolus lat. and tuber calcanei) Common synovial vagina Retinaculum musculorum peroneorum inferius (between tuber calcanei, trochlea peronealis calcanei and distal part of retinaculum extensorum inf.) 2 osteofibrous canals: m. fibularis longus (below trochlea peronealis) m. fibularis brevis (above trochlea peronealis) 69 70 71 72 73 74 30.11.2019 13 Synovial vagianae – medial group Retinaculum musculorum flexorum (between malleolus lateralis and tuber calcanei) Three osteofibrous spaces m. tibialis post. m. flexor digitorum longus (a. and v. tibialis post., n. tibialis) m. flexor hallucis longus Synovial vagina for each muscle Fascia cruris Doesn´t cover facies medialis tibiae septum intermusculare anterius et posterius (anteriot, lateral and posterior group) Dorsal group – deep fascial sheath Firmed in retinaculum musculorum extensorum, flexorum, peroneorum Fasciae pedis Fascia dorsalis pedis Fascia dorsalis pedis interossea Fascia plantaris superficialis – aponeurosis plantaris Fascia plantaris pedis interossea Septum intermusculare mediale (1st metatarsalbone) Septum intermusculare laterale (5th metatarsal bone) Spatium plantare mediale, laterale,medium References: Putz, R. (2008): Atlas of Human Anatomy Sobotta. Elsevier Books. Keith L. Moore, Arthur F. Dalley (2005): Clinically Oriented Anatomy. Williams and Wilkins. Platzer, W., Kahle, W., Leonhardt H. (1992): Locomotor system. Georg Thieme Verlag, Stuttgart, New York, 4th edition. Čihák, R. (1987): Anatomie 1. Avicenum, Zdravotnické nakladatelství. 75 76 77 78