Kaj ankoraü i o. logas apud levponto, aü iam vidis levponton, respondu am demandojn. Se vi neniam vidis levponton, respondu la duan demandon: 1. PrLskribu la scenon če levponto, kiun vi iam «dis aú ofte vidas. 2. En kiuj landoj trovigas multaj levpontqj? Elektu unu el tiuj land ;, kaj verku kelkajn frazojn při gi. 5 videblaj apud haveftqj cntoj okazas apud havenoj? .is aodeblaj apud havenoj"? I i i4iservisto estas eo la observejo ôe la supro de la dudek metra i li timas pro la alteco. Ču vi timus. se vi devus grimpi al la su-i i masto? Pro kio alia vi timas? Unas cn ii ciaj situacioj?... Kion vi fanis? Čapitro ses: La šipo forveturas Uemandoj při la rakonto: 1. Kiel nomigas la šipestro? Kiel nomigas la subšipestro?...Dc ponu amuzan nomon por li. : .a estro dirb: Ni iru rapide. Kal ili devis rapidi? La last a cilindro venis al la šipo. Kial tio estis prob!. - Kiel iE sotvisla problcrnon? ŕ au kredis, ke la nova observisto ne estas tre inteligenta? 6. Kion vi opinias pri la inteügenteco de la du n nias tion? Demandoj ne při la rakonto: la nomo de la baveno kiu trovigas plej proksiro-veno estas en via lando aü cn najbara lando? Cu tu no estas en via urb' .rbo? Cu tiu baveni a venas multaj šipoj al tiu haveno? El kiuj landoj ii j estas mullaj pontoj en tiu K !J apud : K '• lull-manka: is dek dufmzoj. Al čiu frazo mankas unu igas en la dckstra koiumno. sed en malgusiu a spacojn por produkti gramatike gtstajn, memstam ili malk ... proWemon. unl p ni xironen L koldon. ojn. mcti minutej Libron dan iajn Kaj ankoraů io. Krisioforo Kolumbo famigis, personoj?... Hans Christian Andersen Ludwig van Beethoven Alexander G. Bell Miguel de Cervantes Johann Wolfgang Goethe Jean Francois Champollion Martin Luther King Wilhelm C. Röntgen William Shakespeare Robert Falcon Scott Neumann Jánoš čar li tresis Ameňkotu Kial famigis la jer.a Brigitte Bardot Galileo Galilei Richard Burton Don H elder Camara Mahatma Ghandi Johannes Gutenberg Nikolao Koperniko Guglielmo Marconi David Livingstone Albert Schweit Niel Armstrong Marie Curie Henry Ford Juri Gagarin Charles Chaplin Pablo Picasso Edmund Hillary Frank Sinatra Julius Nyerere Fridtjof Nansen 0.kaj W.Wright Ludoviko Zamen Čapitro sep: Dangero če la levponto! Demandoj pri la rakonto: 1. Kionvidis laedzoenlakomencodelacapitro? 2. Kial li kriis 'Tio estas stranga!"? 3. Kial Lev serčis la iangostangon? Por kio oni uzas sangostangoa? 4 Kial li ne tuj trovis la sangostangon? 5. La edzo aüdis novan bruon. Kio gi eslis? 6. Kiuj venis al la pontu en la sama momento? Kial ili venis en la ma momento? 7. Se la geedzoj mallevos la ponton, kio okazos? 8. Se la geedzoj ne mallevos la ponton, kio okazos? 9. Kiu parous logike kaj rapide? Pri kio? 10. Kiu parolis pli logike kaj rapide? Pri kio? Kion decidis la edzo? 11. Kio nun estas sekura? Kio estas ankoraü en dangero? 38 Kial Lo Zaklap ne vidis la ponton? .....i.iiul.ij ne pri la rakonto: ■líc devas fari malfacilajn decidojn? Pri kio vi ofte devas deci-si povas facile decidi? Pri kio vi malfacile povas decidi? Cu vi i idas per logiko? Ču vi rapide aü malrapide decidas? Kiuj ifas multajn decidojn? Kiuj personoj faras malmultajn deci-personoj faras malbonajn decidojn? lomento— se trajno kaj šipo venas al levponto en precize la sama « i , kiam du personoj en la sama familio volas uzi la telefo- i .«na momento? it i m du personoj en la sama familio volas rigardi du taj n programojn en la sama momento? vi saltas en la ban-kuvon kaj la telefono sonas en la ra du katoj vidas unu muson en la sama momento? Viara rusá kaj usona kaj čina spacraketoj venas al la sade Marso en la sama momento? ^emajnfina tágo, kiam čiu automobilisto en via i familio al la plago en la sama momento? ■n ilkovra: j. Kovtu čiun frazon krom la unua. En la i instrukcio por sangi parton de la maldekstra 11 an frazon kaj tuj malkovru la suban frazon por i is la frazon. Tiel progresu malsupre gis la fino •m rapide vi kapablas senerare tralegi la tutan 39 liston. Se vi lernas en grupo, trovu kiu grupano plej rapidas. Kontro unu semajnon post via unua provo, ču vi kapablas pli aü malpli rapii tralegi la liston. La lipo estas en la baveno. ...venas al... La šipo venas al la haveno. ...la ponto. La šipo venas al la ponto. La trajno... La Irajno venas al la ponto. ...foriras de... La trajno foriras de la ponto. ...la slacidoni La trajno foriras de la stacidomo. ...la domo. La trajno foriras de la domo. —fajfas apud. La trajno fajfas apud la domo. ...la fenestra. La trajno fajfas apud la fenestra. ...estas... La trajno estas apud la fenestra. La koko... La koko estas apud la fer ...krias... La koko krias apud la fenslro. ...dormas... La koko dormas apud la 1 La profesora.. La profesora dormas apud laít . »en la lito. La profesora dormas en la Bio. ...en 1 La profesora dormas en la gard^ La hundo... La hundo dormas en la gardeno. Kaj a n kôra ú i o... Por kto oni uzas ... raketon, cilindrojn, šipojn, pontojn, observiM telefonojn, librojn, trajnojn, kuirislojn, dokumentojn. laůlan bru tojn, ankrojn, vckhorlogojn, mapojn, sonorilojn. paperon, i hundojn, katojn. holdojn, logíkon, kuirej krits la observisto dum li falis? i' km direkto venis la dangero? Kial la observisto ne vidis la >n? 1 Kto cti is en la cilindro? Kial la observisto kredis, ke estas noklo? ' «ku/os, kiam la idiot o lumigos al ume ton apud la petrolo? • • .tú dubas, ke Lo Zaklap estas idioto? i m pri la rakonto: i «h» de biciklo?...de axbo? de čevalo aú alia besto?...de teg- lul .(. rvisio observis kun tro da malhasto, I i M vidis ponton, kiun trafis la_____ Čapitro naü: La eksplodo! ".loj pri la rakonto: !a subšipestro? al li dum li diris lion? malmuliaj demandoj pri či tiu čapitro? t<»l nv při la rakonto: i igardi aeroplanojn? Cu plačas al vi flugi per aero- n« flugis per aeroplano? Cu vi ofte flugas per aeroplano? ►•-is per modernaj aů malmoderaaj aeroplanoj? Rakontu UK». Rug» per aeršipo?...per balono?...per glis-aviadi]o?...per i i loo fari? ni hirdon, kiu ne povas flugi (.„krom pasero ligita al Ivston, kiu ne estas birdo, sed kiu povas flugi? o cn .icroplano!) (taveno apud via domo? Ču plačus al vi logi apud ' lomo dc la flughaveno plej proksima al via do- ' »-ni' ( u vi ofte forflugas de gj? Ču venas al gi Kio estas videNa tie? 43 Ekzerco alternativa: m U I I DO: FRAPO ČE LA PORDO (por kvin personoj) Jen mallonga rakontc, sed en kelkaj lokoj vi devas elekli inter du pri ponoj. Nur unu el la proponoj estas gramatike gusta. Bv. elekti tiun: La najbaro alvenis kaj dins: "Vi faras (bona laboro/bonan labci "Jes," respondis la (laboranto/laboranton): "Mia tegmento nun est _ (bona stata' bonan sxaton). Mi (riparis/reparis) gin. Pluvas ořte kaj (necese/necesa) havi bonan tegmenton. En gi estis mullaj truetoj. M al la (butikoj/bulikojn) (hterau/morgau) kaj mi ačeiis (traboj'trab. i' por la skelelo kaj (tegoloj/tegolojn) por (kovri/kovras) la tuton. Mi lal > ' ris dum ok (horoj/horojn) kaj nun gi estas (perfekte/perfekta)." Su flugis tra la aero subšipestro, kiu (frapis/falis) ia novan tegmenton. I i (gl gin) nun trovigas unu tre granda truo! Kaj ankoraü io... En la diversaj lingvoj oni esprímas naturajn sonojn per malsamai liwj roj. Ekxempte ni lernis en čapitro du, ke nederlandanoj nomas kok| j krion "Kukeleku", francoj "Kokoriko", germanoj kaj italoj "Ki-hungaroj "Kukuriku", kaj britoj "Kokadudildu". 1. En čapitro naü ni esprimis la sonon de la eksplodo per 'BAM Cu estas aliaj vortoj por la sono de eksplodo en Esperanto? Trovu il Kiel vi skribas la sonon de eksplodo en via Kngvo? En kiom da aliaj lia voj vi povas trovi la skríbajn formojn por eksplodo? 2. Trovu la skríbajn formojn por la sonoj de bestoblekoj kaj [• aliaj bruoj en diversaj lingvoj. Versajne necesos korespondi kur. loj de Esperanto en aliaj landoj aü viziti internacian renkontigon. iia dua rol-ludo, jam por kvin personoj. La sceno estas domo sa- Pačjo kaj Panjo Tudem estas hejme, Panjo lavas la ves- sidas kaj legas jurnalon. 11i havas unu infanon. Nes, sed li l(ll i lias sonorado če la pordo, Panjo malfermas la pordon (•m clegantulo kun du valizoj... Poste du aliaj vizitantoj arve- alia; la gvidanto indikas, kiam ili eniru. Rolo A (la vali- lelaligila sur pago 52, rolo B (la patrino) sur pago 102, rolo l>ago 140, rolo D (posta alvenanto) sur pago 153 kaj ro- ■ .ílu nanto) sur pago 181. i « M« itncon! la diferenco vivu. Sed nun vi devas \idi la diferencon .'. ij. Estas dek difenrncoj, priskribu Hin. á