Doplňková cvičení k 16. lekci

1.    Spojte do jedné věty pomocí ablativu absolutního, je-li to možné

1.       Magister aberat. Discipuli non discebant.

2.       Epitulam tuam legero. Omnia quae facta sunt nuntiabo.

3.       Caesar imperator erat. Caesar forum novum condidit.

4.       Bellum confectum erat. Dux milites praemio affecit.

5.       Te videbam. Gaudebam.

6.       Coniurati expulsi erant. Cives putabant pacem servatam esse.

7.       Pueri eramus. Parentibus saepe non parebamus.

8.       Pueri eramus. In urbe nostra paucae tabernae erant.

9.       Sol ortus erat. Ex urbe profecti sumus.

2.    Doplňte správný tvar slovesa do konstrukce nominativu s infinitivem a přeložte:

1.       Vos stulti esse (dicere, ind. préz.) _______________ .

2.       Pater meus vir optimus esse mihi (videre, ind. préz.) _______________ .

3.       Amici vestri neglegentiores nobis esse (videre, ind. impf.) ______________ .

4.       (Tu) molestus esse omnibus (videre, ind. pf.) ___________.

5.       Consilia tua utiliora quam honestiora esse (videre, ind. pf.) ___________ .

6.       Ille philosophus sapientissimus omnium esse (videre, ind. fut.) ___________.

7.       Fessus (videre) ______________ potes.

8.       Vos stulta dicere mihi (videre, ind. préz.) _______________ .

9.       Milites fortiter pugnavisse (dicere, ind. préz.) _______________ .

10.   Ille philosophus sapienter locutus esse (videre, ind. pf.) ___________ .

11.   Romanis Hannibal urbe potiturus esse (dicere, ind. impf.) _____________..

12.   Romani a nullo virtute superari posse (videre, ind. impf.) _____________.

13.   (Ego) fortasse mentitus esse tibi (videre, ind. préz.) _______________ .

14.   Otiosi esse (videre, ind. préz.) _______________ et non sumus.

3.    Nahraďte podmět věty výrazy v závorce a větu upravte:

1.       Tu diceris sapiens non esse. (amici tui, amicus tuus, nos)

2.       Romani victuri esse putabantur. (consul, hostes, copiae Romanorum)

3.       Hercules fortissimus fuisse traditur. (Lacedaemonii, illae feminae)

4.       Vos multa egregia facinora facti esse existimamini. (ego, ille, miles, tu)

5.       Ego iubeor hoc facere. (tu, frater, tuus, omnes)

6.       Nos vetabamur hoc dicere. (vos, fratres vestri, ego)

7.       Omnes prohibebuntur exire. (vos, ego, nos)

8.       Puer vetitus erat in curiam adire. (pueri, feminae, vos)

9.       Servus prohibitus est loqui. (ancilla, captivi, captivae)

10.   Milites iussi sunt pugnare. (consul, legio, nos)

4.    Uveďte, jakou podobu by měly vedlejší věty, kdyby byly nezávislé (tj. v řeči přímé):

1.       Praga pulcherrima omnium urbium nostrarum esse dicitur.

2.       Filius tuus male discere dicebatur.

3.       Bene laboravisse videmini.

4.       Cave ne quid tibi desit.

5.       Hostes urbem nostram aggressuri esse dicuntur.

6.       Arx brevi ab hostibus captum iri dicebatur.

7.       Eos ad portum celeriter currere vidimus.

8.       Cum principibus civitatis locutus esse diceris.

9.       Caesar dicebat se bello confecto in castra rediturum esse.

10.   Magistri saepe dicebant libros bonos legendos esse.

11.   Hic locus ad vivendum aptus esse mihi visus est.

12.   Mulieres negabant se umquam res inutilissimas empturas esse.

13.   In illa villa scelus gravissimum commissum esse traditur.

14.   Iudices legibus parendum esse dixerunt.

15.   Iudices dixerunt ut omnes cives legibus parerent.

16.   Interrogabamur quem librum lecturi essemus.

17.   Sole oriente hostes e castris suis profecti esse dicebatur.

18.   Eos petebant ne abessent.

19.   Poetae Graeci meliores quam Romani esse putabantur.

5.    Přeložte:

doctior fis, doctior fiat, doctissimi fiebatis, doctissimi facti estis;

Puto vos doctiores fieri.

Spero vos doctiores futuros esse.

Cicero consul fit. Cicero consul factus erat.

Fiat voluntas tua.

Factum est.

stane se moudřejším (sapiens), zmoudříme, zmoudřeli

Vidím, že jste zmoudřeli.

Augustus se stal císařem.


1.       Fortior fies, si bene viribus uteris.

2.       Cum Cicero consul factus esset, optimatium partes sustinuit. (partes sustinere „vzít na
sebe úlohu“)

3.       Si dives fierem, plurimos homines beneficio afficerem.

4.       Quidquid fit cum virtute, fit cum gloria.

5.       Multa ignoscendo fit potens potentior.

6.       Consules fiunt quotannis et novi proconsules, solus aut rex aut poeta non quotannis
nascitur.

7.       Leve fit quod bene fertur onus.

6.    Dejte výraz v závorce do správného tvaru. Kde je třeba, doplňte předložku:

1.       Marius (Arpinum) ___________ natus est.

2.       Iuvenes Romani (Athenae) __________ abibant, ut artem dicendi ibi discerent.

3.       Appollo (Delus) ___________ natus esse dicebatur.

4.        (Urbs Roma) __________ multi peregrini veniebant.

5.       Pompeius hiemare (Dyrrachium) _________________ constituit.

6.       Ille tribunus plebis (Carthago) __________ interfectus est.

7.       I (domus) ________ ! Ite (domus) ________ !

8.       Crassus, tribunus militum, (Ariminum) __________ missus est.

9.       (Athenae) ____________ multa templa fuerunt.

10.   Cives (Athenae) _________ (templum) _________ veniebant, ut sacrificarent.

11.   Castra Gallorum (opportuni loci) ___________ erant posita.

12.   Proconsul (Roma) __________ in provinciam profectus est.

13.   Legati ad ducem (Corinthus) ________ venerunt

14.    Praeco („hlasatel“) omnes cives (forum) _________ convocavit.

15.   Nobiles (rus) _______ abibant et (rus) ________ otium capiebant.

16.   Multi in publico id quod (domus) _________ dicebant, dicere non poterant.

7.    Přeložte a vysvětlete, jaký je rozdíl mezi jednotlivými vazbami.

1.       Consul exercitum ad Capuam duxit, sed urbe potiri non potuit, cum ab Hannibale
defenderetur.

2.       Caesar ad oppidum Avaricum profectus est.

3.       Caesar in oppidum Avaricum venit.

4.       Caesar Tarentum venit.

5.       Interim Syracusis legatos venisse nuntiatum est.

6.       Interim a Syracusis legatos venisse nuntiatum est.

7.       Duo legati ex urbe Roma ad ducem missi sunt.