De Caesare imperatore et scriptore




Ex Eutropii Breviarii ab urbe condita libro VI:

            Anno urbis conditae sescentesimo nonagesimo quinto C. Iulius Caesar, qui postea
imperavit, cum M. Bibulo consul est factus. Decreta est ei Gallia et Illyricum cum legionibus
decem.

            Is primus vicit Helvetios, deinde vincendo per bella gravissima usque ad Oceanum
Britannicum processit. Domuit autem annis novem fere omnem Galliam, quae inter Alpes, flumen
Rhodanum, Rhenum et Oceanum est. ... Britannis mox bellum intulit, quibus ante eum ne nomen quidem
Romanorum cognitum erat ..., Germanosque trans Rhenum aggressus immanibus proeliis vicit. Inter tot
successus ter male pugnavit, apud Arvernos semel praesens et absens in Germania bis. Nam legati
eius duo, Titurius et Aurunculeius, per insidias caesi sunt.



Ex T. Livii Ab urbe condita librorum CIII-CVI breviario:

            Caesar in provinciam Galliam profectus Helvetios, vagam gentem, domuit, quae sedem
quaerens per provinciam Caesaris Narbonensem iter facere volebat.

            C. Caesar, cum adversus Germanos, qui Ariovisto duce in Galliam transcenderant,
exercitum duceret, rogatus ab Aeduis et Sequanis, quorum ager possidebatur, ... victos proelio
Germanos Gallia expulit.

            C. Caesar Venetos, gentem Oceano iunctam, navali proelio vicit.

            Victis Germanis in Gallia, Caesar Rhenum transcendit et proximam partem Germaniae
domuit. Ac deinde Oceano in Britanniam, primo parum prospere tempestatibus adversis, traiecit,
iterum felicius, magnaque multitudine hostium caesa aliquam partem insulae in potestatem redegit.

            Gallorum aliquot populi, Ambiorige duce, Eburnorum rege, defecerunt. A quibus Cotta et
Titurius, legati Caesaris, circumventi insidiis cum exercitu cui praeerant caesi sunt. Et cum
aliarum quoque legionum castra oppugnata magno labore defensa essent, inter quae eius cui in
Treveris praeerat Q. Cicero, ab ipso Caesare hostes proelio fusi sunt.



Ex. M. Tullii Ciceronis libro cui titulus est Brutus sive De claris oratoribus:

(M.Tullius Cicero anno 46 a.C. cum M. Iunio Bruto disputat de Caesaris orationibus et commentariis
de bello Gallico):

Tum Brutus: “Orationes quidem eius mihi vehementer probantur. Complures autem legi, atque etiam
commentarios, quos idem scripsit rerum suarum.”

Cicero: “Valde quidem, inquam, probandos; nudi enim sunt, recti et venusti, omni ornatu orationis
tamquam veste detracta. Sed dum voluit alios habere parata unde sumerent qui vellent scribere
historiam, ... sanos quidem homines a scribendo deterruit; nihil est enim in historia pura et
illustri brevitate dulcius.”