Marci Tulli Ciceronis De divinatione


liber prior

[1] Vetus opinio est iam usque ab heroicis ducta temporibus, eaque et populi Romani et omnium
gentium firmata consensu, versari quandam inter homines divinationem, quam Graeci μαντική
appellant, id est praesensionem et scientiam rerum futurarum. Magnifica quaedam res et salutaris,
si modo est ulla, quaque proxime ad deorum vim natura mortalis possit accedere. Itaque ut alia nos
melius multa quam Graeci, sic huic praestantissimae rei nomen nostri a divis, Graeci, ut Plato
interpretatur, a furore duxerunt.


liber alter

[24] Vetus autem illud Catonis admodum scitum est, qui mirari se aiebat, quod non rideret haruspex,
haruspicem cum vidisset. Quota enim quaeque res evenit praedicta ab istis? Aut, si evenit quippiam,
quid adferri potest cur non casu id evenerit? Rex Prusias, cum Hannibali apud eum exsulanti
depugnari placeret, negabat se audere, quod exta prohiberent. „Ain tu?“ inquit,  „carunculae
vitulinae mavis quam imperatori veteri credere?“ Quid? Ipse Caesar cum a summo haruspice moneretur
ne in Africam ante brumam tramitteret, nonne tramisit? Quod ni fecisset, uno in loco omnes
adversariorum copiae convenissent. Quid ego haruspicum responsa commemorem (possum equidem
innumerabilia), quae aut nullos habuerint exitus aut contrarios? Hoc civili bello, di immortales,
quam multa luserunt! Quae nobis in Graeciam Roma responsa haruspicum missa sunt! Quae dieta
Pompeio! Etenim ille admodum extis et ostentis movebatur. Non libet commemorare, nec vero necesse
est, tibi praesertim qui interfuisti; vides tamen omnia fere contra ac dicta sint evenisse. Sed
haec hactenus; nunc ad ostenta veniamus.