Taal, taalkunde, taalkundige methodes

•           Wat is taal

•           Taal en taalkunde

•           Taal van mensen x dieren

•           Primitieve talen

•           Taal van kinderen

•           Theorieën van het onstaan van talen

•           Tendensen in talen





                                         Wat is taalkunde

•             Taalkunde – taalwetenschap - linguïstiek:



•             1) bepaalde vakken: neerlandistiek, anglistiek enz.

•             2) niveaus van de taal: fonetiek, morfologie enz.

                                   Hoe worden talen onderzocht?





                                                 ?

                                           Taalonderzoek

•           descriptieve methode oftewel synchrone

•           historische methode oftewel diachrone

•           comparatieve methode



•           algemene taalkunde - taaluniversalia

                                               Taal

•             Wat is taal:

•             Welke onderdelen van de taal onderscheiden we?



•               Wanneer wij mensentalen bestuderen, benaderen we wat men kan noemen ´de essentie
van mens zijn´, de onderscheidende eigenschappen van de geest, die, zover we het weten, uniek  zijn
in de mens (Noam Chomsky: 1972)



•               „Jazyk je univerzální dorozumívací prostředek celospolečenské povahy, nástroj
myšlení a prostředek sloužící k ukládání lidských zkušeností a k rozvíjení národních kulturních
tradic. Má systémový a znakový charakter.“



•               Jazyk je čistě lidským  a neinstinktivním způsobem komunikace myšlenek, citů a
tužeb prostřednictvím systému vědomě vytvářených symbolů. Tyto symboly jsou v prvé řadě zvukové
(vytvářené tzv. řečovými orgány). (Edward Sapir)



                       •               talen: natuurlijke talen x kunsttalen



                                        Taal-spraak-uiting

•               taal – spraak – uiting – jazyk (langue) – řeč (langage) – promluva (parole)

•               Ferdinand de Saussure en structuralisme (Genève, begin 20ste eeuw)

•               Cours de linguistique générale



•               taal –             systeem van tekens en regels

•               spraak –        menselijke eigenschap om met een taal te communiceren

•               uiting –           concrete taalhandeling in een taal



•                Ferdinand de Saussure





                                Neurologische aspecten van de taal:

                                     Taal van mensen x dieren

•           Wat zijn de verschillen daartussen?



•           dieren:    weinig flexibiliteit, vaste              referentie

•           mensen:  productiviteit, creativiteit,            oneindig aantal uitingen

          dubbele articulatie





                                        Dubbele articulatie

                               Primitieve talen, kindertaalverwering

•               primitieve talen:

•               - het onderzoek ernaar bewees het vooafgaande: deze talen zijn grammaticaal/qua
woordenschat primitief maar bevatten wel de kenmerken van de taal: creativiteit, dubbele
articulatie.

•               - dus zijn ze bruikbaar vooral voor de studie van de ontwikkeling van de taal:



•               kindertaalverwerving:

•               - hoe men de taal leert, wat speelt er rol bij het taalleren, bilinguïsme



•               Josef Jařab: „My grandpa has got a horse and she is called Šárka. When I say to her
ustup she ustups.“



                         Theorieën over het onstaan en oorsprong van talen

•              conventionele en inventionele theorieën (divine, ET (Däniken))



•              Theorie van Darwin: de evolutie van soorten

•              Theorie van Engels: het werkt maakt de evolutie van mens



•              andere theorieën:

•              interjectie (pooh-pooh theory)

•              onomatopee (bow bow theory) –

•              gebaren – Ginneken

                         Theorieën over het onstaan en oorsprong van talen







•             Monogenesis  (Trombetti) vs. Polygenesis (A. Marr)



•             Differentiatie (divergentie) vs. Integratie (convergentie)



                                  Základní tendence vývoje jazyka

•              1. Zákon nerovnoměrného vývoje - různé složky jazyka se nevyvíjejí stejně a ve
stejném okamžiku (centrum vs. periferie).



•              2. Zákon stability - jazyk odolává náhlým změnám (pružná stabilita).



•              3. Zákon pokroku - jazyk odráží vývoj společnosti (pružná stabilita).



•              4. Zákon rovnováhy výrazových prostředků - vzájemná kompenzace změn, k nimž v jazyce
dochází.



•              5. Zákon ekonomie jazyka - účelnější, hospodárnější využití jazykových prostředků.