CAESARIUS DE HEISTERBACH- DIALOGUS MIRACULORUM


Dictinstio tertia-Capitolum II.

De clerico, qui stupraverat uxorem militis, quem post confessionem diabolus in stabulo dixit esse
iustificatum.

            Miles quidam in villa quadam habitavit, cuius uxorem eiusdem villae sacerdos per
adulterium maculavit. Dictum est militi, quia sacerdos rem haberet cum uxore sua. Ille, cum vir
prudens esset, nec verbis facile crederet, nullam de hoc mentionem facere voluit uxori sive
sacerdoti, veritatem verius volens experiri. Non tamen sine suspicione fuit. Contigit ut in quadam
villa, non multum a militis villa remota, quidam obsessus esset, in quo daemonium tam nequam erat,
ut coram astantibus improperaret peccata, quae per confessionem veram non fuissent tecta. Quod cum
miles ex multorum didicisset relatione, rogavit suspectum sibi sacerdotem, ut ad colloquium quoddam
secum ire non recusaret. Et acquievit sacerdos. Cum venissent simul in villam, ubi obsessus erat,
conscius ipse sibi sacerdos, suspectum coepit habere militem, quia non eum latebat, quod obsessus a
tam nequam daemone in eadem villa habitaret. Timensque vitae suae, si a daemone proderetur,
necessitatem naturae simulans, intravit stabulum ad servum militis, pedibusque eius prostratus,
ait: „Rogo te propter Dominum, ut audias confessionem meam.“ Quem servus expavescens levavit,
audiens quae ab illo dicebantur. Facta vero confessione, cum sibi sacerdos iniungi peteret
poenitentiam, servus satis prudenter respondit illi dicens: „Quantum alteri sacerdoti pro tali
crimine iniungeretis, hoc sit satisfactio vestra.“ Sicque exiens iam securior, cum milite ad
ecclesiam venit. In qua daemoniosum offendentes, requisitus est a milite in haec verba: „Nosti
aliquid de me?“ Hoc enim ex industria factum est, ut iam dicto sacerdoti tolleret suspicionem. Cui
cum daemon nescio quid responderet, adiecit: „Quid tibi videtur de domino isto?“ Respondit ille:
„Nihil de eo scio.“ Et cum hoc dixisset lingua Teutonica, Latine mox subiunxit: „In stabulo
iustificatus est.“ Nullus tunc aderat clericorum. NOVICIUS: Satis puto, quod non sponte sua illa
hora latinista factus sit diabolus. MONACHUS: Non est permissum loqui Teutonice, ne miles verbum,
et ex verbo factum intelligeret, nec tamen tacere licuit, ut virtutem confessionis sacerdoti
ostenderet. NOVICIUS: Magna est virtus confessionis, quae et crimen adulterii a memoria diaboli
delevit, et hominem ab imminenti periculo liberavit. MONACHUS: Audi et fructum huius confessionis.
Sacerdos non immemor collati sibi beneficii, saeculum deseruit, et in quodam coenobio ordinis
nostri monachum se fecit. Adhuc vivere putatur, sicut didici a quodam Abbate ordinis Cisterciensis.
NOVICIUS: Prophetia huius protervi daemonis, causa ei exstitit magnae salutis. MONACHUS: Narravit
mihi et aliud pene simili huic.