1
Tolerantie:
gedoogbeleid (bijv. drugs)
Emmeline Besamusca
Universiteit Utrecht / Universität Wien
Cultuurmodel Hofstede
2
Frau Antje
Frau Antje
Erich Wiedemann
(Der Spiegel, 1994)
„über Identitätskrise
und Ende der Toleranz
in den Niederlanden“
cartoon van
Sebastian Krüger
3
Sky Europe adverteert Amsterdam…
… en Transavia adverteert Amsterdam
4
Toeristen wordt de weg gewezen: in Terneuzen…
… en in Amsterdam
5
Beelden → waarden?
“I heard about the tolerance, which was considered to
be a main feature of Dutch society and it always
intrigued me how children can be educated in school to
separate moral and immoral things from each other if
there aren't any prohibitions in the country. How can
people live in a society when every member of this
society can do whatever he wants to do and there are
no lines that cannot be overstepped?” (Ruta, Lithuania)
Een Nederlandse kijk op tolerantie
1. de wet
2. het beleid
3. de praktijk
4. een evaluatie
6
uit Pulp Fiction (John Travolta /Samuel Jackson):
Tell me again about the hasj-bars...
... what do you want to know?
Hasj is legal there, right?
Yeh, its legal... but you can't just walk into a restaurant,
roll a joint and start puffing away. They want you to
smoke at home or in certain designated places...
... known as hasj-bars...
Yes. It breaks down like this: it's legal to buy it, it's legal
to own it, and if you're the proprietor of a hasj-bar, it's
legal to sell it. It's legal to carry it. […]
Oh man, I'm going. […]
7
1. De wet
Schade beperken
voor gebruikers
voor de (directe) omgeving
Morele veroordeling
1. De wet
“Are drugs legal in the NL? No. Contrary to what is
commonly believed abroad, all drugs are forbidden in
the NL. […] It is an offence to produce, possess, sell,
import or export either hard drugs or cannabis.”
Q&A Drugs; on: www.minbuza.nl
8
theorie (wet) ↔ praktijk (beleid)
“For decades, the law in the books symbolically
reflected moral condemnation, while the practice
was permissive. This is pragmatism at its best.”
(Bruinsma 2010: 244)
“[…] law in action in the Netherlands can be
characterized as pragmatic. A basic tenet is that
rules should only be applied if they serve a goal,
and not for their own sake.” (Bruinsma 2010: 243)
2. Het beleid
Verboden vruchten worden gegeten
Beleid als een manier om met die realiteit om te gaan
Meer “bottom-up” dan alleen “top-down” strategie
Schade beperken: dus risico-analyse
a. soft ↔ hard drugs
b. user ↔ provider
9
2. Het beleid : prioriteiten
13hard drugs
24soft drugs
handelgebruik
2. Het beleid : opportuniteitsbeginsel
Het openbaar ministerie kan, in het algemeen
belang, besluiten af te zien van vervolging.
‘crime without a victim’ (vgl. Bruinsma 2010)
10
3. De praktijk
AHOJ-G richtlijnen voor coffeeshops :
geen affichering
geen hard drugs
geen overlast
geen verkoop beneden de 18
geen grote hoeveelheden (5 gram per klant)
mogelijk aanvullende criteria
Aantal coffeeshops in Nederland
1997 2007
totaal 1179 702
in Amsterdam 340 229
in Rotterdam 180 62
in Den Haag 87 40
in Utrecht 21 14
N.B. 76% van alle gemeenten hebben geen coffeeshops.
11
Debat (1) : overlast
12
Debat (2) : drugstoerisme
sluiten van coffeeshops (bv. Checkpoint, Terneuzen)
Debat (2) : drugstoerisme
Lidmaatschap?
Pasjes?
13
Debat (3) : thuisteelt
14
Soft drugs legaliseren?
15
3. De praktijk : gebruik van hard drugs
Individuele benadering:
Schone naalden
Methadon
testen van XTC pillen
gebruikersruimte
3. De praktijk
Sterke
vervolging
Individuele
benadering
hard drugs
AHOJ-G
richtlijnen
Opportuniteits-
beginsel
soft drugs
handelgebruik
16
4. Een evaluatie
“Is dit beleid succesvol?”
afhankelijk van doelstelling
gebruik?
overlast?
overlijden als
gevolg van drugs
gebruik
(per miljoen
inwoners
tussen 15-64)
352006Oostenrijk
232004Zweden
392006Finland
242006Duitsland
412004Ierland
302006Portugal
232006Griekenland
72005Frankrijk
102006Nederland
132006Italië
222005Spanje
582005Denemarken
542005Noorwegen
aantaljaarland
17
problematisch
gebruik van
hard drugs
(schattingen per
1000 inwoners
tussen 15-64)
1,62008Nederland
2,72007Griekenland
3,32006Duitsland
4,12007Oostenrijk
4,52003Zweden
4,82005Finland
5,72001Ierland
5,92005Portugal
6,82006Frankrijk
7,52005Denemarken
8,52002Spanje
8,62007Italië
9,92006/07UK
schattingjaarland
Gebruik van
cannabis
see:
www.trimbos.nl
15/6420041%2%9%Griekenland
15/6420061%2%12%Zweden
15/6420072%4%12%Portugal
15/6420043%5%13%België
15/6420062%4%14%Finland
15/6420042%5%16%Noorwegen
15/6420044%8%20%Oostenrijk
15/642006/73%6%22%Ierland
15/6420053%5%23%Nederland
18/6420062%5%23%Duitsland
15/6420056%11%29%Italië
15/642005/69%11%29%Spanje
16/592006/75%8%30%UK
15/6420055%9%31%Frankrijk
14+20075%9%34%Australië
16/6420053%5%37%Denemarken
12+20086%10%41%USA
15+2004-15%49%Canada
leeftijdjaaractueelrecentooitland
18
Relatie beleid ~ aantallen gebruikers?
“Prohibitionists forecast that decriminalization will
lead to an increase in consumption of cannabis, while
their opponents hypothesize that cannabis use will
decline after decriminalization.” (Korf 2002: 851)
“This leads to the conclusion that regulating the
cannabis market through law enforcement has only
a marginal, if any, effect on the level of cannabis
consumption.“ (Korf 2002: 851)
Relatie beleid ~ aantallen gebruikers?
“Figures of this nature have led in recent years to
the conclusion that numbers of drug users in a
country have nothing to do with policies employed.
Neither strict nor liberal drug policies influence the
extent of drug use in a country. […]
Policy, however, does influence the consequences of
drug use.” (Schoof 2005)
19
Slot
Van de buitenkant lijkt tolerantie zoiets als
progressief, liberaal, open-minded
Van Nederlandse kant eerder pragmatisch, nuchter
tolerantie en gedogen ≠≠≠≠ acceptatie
“Usable Dutchness”
“Although some of the utopian and dystopian images may
be based on travel experiences, international exchanges,
journalistic inquiries or even scholarly research, they
derive their appeal and significance from forces and needs
originating beyond Dutch borders. Essentially, foreigners
embrace or reject aspects of Dutch society to define or
reinforce their own national identity. Opposition to other
cultures and societies is an indispensable ingredient in
each national identity.” (Verheul 2010: 276)
20
Literatuur
Freek Bruinsma. “Law in Action”. In: Emmeline Besamusca &
Jaap Verheul (eds.), Discovering the Dutch. On Culture and
Society of the Netherlands. Amsterdam, 2010.
Jaap Verheul. “In Foreign Eyes”. In: Emmeline Besamusca &
Jaap Verheul (eds.), Discovering the Dutch. On Culture and
Society of the Netherlands. Amsterdam, 2010.
www.trimbos.nl
www.minbuza.nl