ZÁVĚREČNÁ PRÁCE BASKICKÝ JAZYK SROVNÁNÍ SLOVESA BEHAR x NAHIR Vypracovala : Barbora Marečková dne: 30 – 4 - 2012 SLOVESA NAHIR X BEHAR LOS VERBOS NAHIR X BEHAR NAHIR ETA BEHAR NAHIR Querer CHTÍT BEHAR Necesitar, deber POTŘEBOVAT, MUSET SLOVESO BEHAR Singulare (jednotné) plurala (množné) NIK BEHAR DUT BEHAR DUT já potřebuji HIK BEHAR DUK/N BEHAR DITUK/N ty potřebuješ HARK BEHAR DU BEHAR DITU on/ona potřebuje GUK BEHAR DUGU BEHAR DITUGU my potřebujeme ZUK BEHAR DUZU BEHAR DITUZU ty pořebuješ ZUEK BEHAR DUZUE BEHAR DITUZUE vy potřebujete HAIEK BEHAR DUTE BEHAR DITUZTE oni/ony potřebují BEHAR DUZU?/ NECESITAS?/ POTŘEBUJEŠ? Pregunta Behar duzu? -( r ) ik Altzaririk behar duzu? (otázka) (Potřebuješ nábytek?) Respuesta afirmativa Behar dut/ditut -a/-ak Altzariak behar ditut. (kladná odpověď) (Potřebuji nábytek.) Respuesta negativa Ez dut… behar -( r)ik Ez dut altzarik behar. (záporná odpověď) (Nepotřebuji nábytek.) - Aditz hauekin UKAN laguntzailea erabiltzen da. Subjektua NORK da. - Con estos verbos se usa el auxiliar UKAN. Por lo tanto el subjeto es NORK. - Se slovesy NAHIR/ BEHIR se používá sloveso UKAN 1. Nik ura nahi dut. 2. Zuek janaria nahi duzue. 3. Haurrak telebista ikusi nahi du. 4. Guk dirua behar dugu. 5. Zuk lana behar duzu. 6. Ikasleek azterketa egin behar dute. Yo quiero agua. Vosotros queréis comida. El niño quiere ver la televisión. Nosotros necesitamos dinero. Tu necesitas trabajo. Los alumnos tienen que hacer el examen. 1. Chci vodu. 2. Chcete jídlo. 3. Dítě se chce dívat na televizi. 4. Potřebujeme peníze. 5. Žáci musí dělat zkoušku. EJERCICIO/CVIČENÍ OSATU ESALDIAK / ESCRIBE EL VERBO CORRESPONDIENTE / NAPIŠTĚ PŘÍŠLUŠNÉ SLOVESO Guk fruta erosi nahi __DUGU____. Lagunek Donostiara joan nahi __DUZUE____. Guk laranjak nahi _________. Haiek euskara ikasi nahi ________. Michaelek infomazioa nahi _______. Zuk zer nahi ______? Guk ez _____ gazta nahi. Nik marrubiak nahi _______. Anak ez ____ frutarik nahi. Guk ez _____ ogirik nahi. Haiek sagardoa nahi ______. Zuk ez _____ sagardorik behar. Txakolinak ez ____ asko balio. Zuek ez _____ joan nahi. Nik euskara ikasi nahi ______. Guk ez ____ hori behar. Nik bananak nahi ________. Zuek gozokiak nahi ______. Itzuli Traduce las frases. / PŘELOŽ VĚTY NAHI IZAN Los trabajadores quieren vacaciones. Vosotros no queréis agua, queréis un refresco. Yo no quiero ese libro, quiero aquél. Tú quieres unos pimientos. Pedro no quiere venir. BEHAR IZAN Los profesores necesitan gafas. Vosotros no necesitáis gafas. Nekane necesita un coche nuevo. Mis hijas no necesitan dinero. Yo necesito dinero. Turismo - bulegoan - Michael Turismo-bulegora joango da. Euskal Herria ezagutu nahi du eta informazioa nahi du: lekuak, ohiturak, gastronomia. Baina, horretarako, asteko egunak ikasi behar ditu. - Michael visitará una Oficina de Turismo. Desea conocer Euskal Herria y quiere informase sobre lugares interesantes, costumbres y gastronomía. Pero, para ello, le será de gran utilidad aprenderse el nombre de los días de la semana. - Michael navštíví cestovní kancelář. Přeje si poznat Euskal Herria (Baskickou zemi) a chce se informovat o zajímavých místech, zvycích a gastronomii. Ale pro něj by bylo velmi užitečné naučit se názvy dnů v týdnu. ASTEKO EGUNAK/ LOS DÍAS DE LA SEMANA/DNY V TÝDNU OSTIRALA – pondělí ASTEAZKENA – úterý ASTEARTEA – středa LARUNBATA – čtvrtek ASTELEHENA – pátek IGANDEA – sobota OSTEGUNA – neděle Lotu bi zutabeak / Une las dos columnas / Spojte oba sloupce dohromady ASTELEHENA ASTEARTEA ASTEAZKENA OSTEGUNA OSTIRALA LARUNBATA IGANDEA JUEVES /ČTVRTEK LUNES /PONDĚLÍ DOMINGO /NEDĚLE MIERCOLES /STŘEDA MARTES /ÚTERÝ VIERNES /PÁTEK SABADO /SOBOTA NOLA DA EUSKARAZ?/CO TO ZNAMENÁ V BASKIČTINĚ? Gaur, igandea, 28, da. Atzo, larunbata, egun ona. Bihar, astelehena, 29, egun txarra. Denok lanera! AYER (VČERA) - …. Atzo, larunbata, egun ona. HOY (DNES) - …. Gaur, igandea, 28, da. MAÑANA (ZÍTRA) - …. Bihar, astelehena, 29, egun txarra. Denok lanera! Abestia: Alferraren astea - Euskaldunek langile fama dugu, baina... Abestia entzun eta osatu hutsuneak. - Escucha la canción y verás que nuestra fama de trabajadores no es para tanto. Tu tarea será la de rellenar los huecos. Lo puedes hacer antes o después de escuchar la canción. “Ez goaz lanera”= no vamos a trabajar. - Poslechni si píseň a uvidíš, že naše fáma o pracovnících se neříká jen tak. Tvým úkolem bude doplnit chybějící slova do mezer. Můžeš to udělat před po poslechnutí písně. “Ez goaz lanera”= NEBUDEME PRACOVAT. ALFERRAREN ASTEA Astelehena , jai ondoren _________ Ezer ez egiteko ez goaz lanera. Ez goaz lanera, ez goaz lanera. Ez goaz lanera, ez goaz lanera. Asteartea, _______ goitik behera. Busti egingo gara eta ez goaz lanera. Ez goaz lanera, ez goaz lanera. Ez goaz lanera, ez goaz lanera. Asteazkena, osaba _______ da. Opor egiten dugu eta ez goaz lanera. Ez goaz lanera, ez goaz lanera. Ez goaz lanera, ez goaz lanera. Osteguna _______ eguna. Ospatu nahi dugu eta ez goaz lanera. Ez goaz lanera, ez goaz lanera. Ez goaz lanera, ez goaz lanera. Ostirala, _______ mina. Aspirina harturik bagoaz ohera. Ez goaz lanera, ez goaz lanera. Ez goaz lanera, ez goaz lanera. Larunbata egun erdiko _______, Egun erdiagatik ez goaz lanera. Ez goaz lanera, ez goaz lanera. Ez goaz lanera, ez goaz lanera. Igandea , lantegia _______, Lan egin nahi baina, ezin joan lanera. Ez goaz lanera, ez goaz lanera. Ez goaz lanera, ez goaz lanera. DOPLŇ TATO SLOVA: Alferra Amonaren Euria Ezkontzen Haginetako Itxita Lana EJERCICIO / CVIČENÍ - Michaelek informazioa nahi du Turismo Bulegoan. Entzun elkarrizketa eta informazioa eskatzen ikasiko duzu. - Michael está en la Oficina de Turismo. Escucha la grabación y fíjate como pide información. - Michal je v cestovní kanceláři. Poslechni si nahrávku a všimni si jak se ptá na informace. 1. Entzun testua eta lotu bi zutabeak. Escucha la cinta y une las dos columnas. /Poslechni si nahrávku a spoj oba sloupce dohromady Pasai Donibane jatetxe dotorea da. Ordizian lan asko daude. Mugaritz herri txiki eta polita da. Igandean Idiazabalgoa da. Gipuzkoa ordu erdia dago. Bergaratik Ordiziara barazkiak eta fruituak daude. Sagardoa sagarraren zukua da. Gazta Alemaniara joan nahi du. Chillida-lekun bisitatu nahi du. 2.Aukeratu erantzun egokia. Elije la respuesta adecuada. / Vyberte správnou odpověď Zer behar du Michaelek? a- Informazioa behar du. b- Auto berria behar du. Zer bisitatu nahi du Michaelek? a- Gipuzkoa bakarrik bisitatu nahi du. b- Euskal Herria bisitatu nahi du. Noiz egin nahi ditu bisitak? a- Igandean eta larunbatean. b- Asteartean, asteazkenean, ostegunean eta ostiralean. Zer egin nahi du igandean? a- Azokara joan nahi du. b- Alemaniara joan nahi du. Noiz da azoka Ordizian? a- Asteartean. b- Asteazkenean. Ordiziara joateko a- Bergarara joan behar du. b- Ez du autopista hartu behar. Bazkaldu eta gero, zer egin nahi du? a- Museo bat ikusi nahi du. b- Akuarioa ikusi nahi du. Jatetxe dotorean afaldu nahi du? a- Bai, jatetxe dotorean afaldu nahi du. b- Ez, ez du jatetxe dotorean afaldu nahi. Mugaritz jatetxeak a- Bi izar ditu. b- Ez du izarrik. 3.Zer egin behar du Michaelek? - Orain bi zutabeak lotu behar dituzu. Ariketak erantzun bat baino gehiago ditu. Nahi baduzu, zuk ere asmatu erantzunak. - Relaciona las frases de las dos columnas contestando a la pregunta “zer egin behar du?”. - El ejercicio puede tener más de una respuesta, e, incluso, podrías añadir alguna nueva. Eso enriquecería el ejercicio, así como tu nivel de euskara. A ver quién adivina más. - V tomto cvičení můžete nalézt více jak jednu odpověď nebo dokonce i můžete přidat jakoukoliv novou. To by mělo obohatit jak toto cvičení, tak i tvou úroveň baskičtiny.  Zer egin behar du? Michaelek informazioa nahi du. AUTOBUSA HARTU Larunbatean deskantsatu nahi du. DIRUA IZAN Igandean elizara joan nahi du. DOTORE JANTZI Ordiziako azoka ikusi nahi du. EZ DU PLANIK EGIN Gazta ona jan nahi du. GARAIZ OHERATU Sagardoa edan nahi du. INFORMAZIO BULEGORA JOAN Museora joan nahi du. LAGUNAK IKUSI Lugaritz jatetxera joan nahi du. ORDIZIARA JOAN PASEARTZERA JOAN SAGARDOTEGIRA JOAN TXARTELA EROSI 4.MICHAELEN ASTEA / LA SEMANA DE MICHAEL / MICHALŮV TÝDEN - Michaelek oporrak aprobetxatu nahi ditu. Hau da bere agenda. Irakurri eta esan: Zer egin nahi du? - Michael quiere aprovechar su estancia en Euskal Herria. Mira su agenda y contesta a la pregunta: Zer egin nahi du Michaelek? - Michal si chce užít svůj pobyt v Baskicku. Podívej se do jeho diáře a odpověz na tuto otázku : Zer egin nahi du Michaelek? Astelehena, 4 Bilbora joan Asteartea, 5 Turismo-Bulegora joan Jatetxean afaldu Asteazkena, 6 Sagardotegian bazkaldu Txillidaleku ikusi Osteguna, 7 Sanferminak ezagutu Ostirala, 8 deskantsatu eta pilota partida ikusi Larunbata, 9 Gasteiz ezagutu Igandea 10 Miarritzera joan eta hegazkina hartu - Osatu zure agenda eta kontatu taldeari. - Completa tu agenda y coméntala en tu grupo. - Doplň svůj diář a diskutujte ve skupině. Astelehena, 4 Asteartea, 5 Asteazkena, 6 Osteguna, 7 Ostirala, 8 Larunbata, 9 Igandea, 10 5.Erantzun galderei BEHAR IZAN aditza erabiliz. - Responde a las preguntas utilizando el verbo BEHAR IZAN. A ver si entre todos encontramos muchas respuestas. - Odpovídej na otázky použítím slovesa BEHAR IZAN. Schválně jestli mezi námi všemi najdeme mnoho odpovědí.  Bidaia egin nahi dut. Zer egin behar dut? ____________________________________ Bazkaldu nahi dut. Zer egin behar dut? ______________________________________ Buruko mina dut. Zer egin behar dut? _______________________________________ Zinemara joan nahi dut. Zer egin behar dut? _________________________________ Giltzak ahaztu ditut. Zer egin behar dut? _____________________________________ Pneumonia dut. Zer egin behar dut? ________________________________________ 6. ENTZUN ELKARRIZKETAK ETA ERANTZUN GALDEREI. - Escucha las conversaciones y contesta a las preguntas. - Poslechni si konverzace a odpověz na otázky. No Noiz dago Mikel autobus-geltokian? a) Gauean. b) Goizean. NorNora joan nahi du? a) Londonera. b) Parisa. NoiNoiz dago autobusa? a) Larunbatean. b) Igandean. ZenZenbat txartel nahi ditu? a) Txartel bat nahi du. b) Bi txartel nahi ditu. Non joan nahi du? a) Aurrean joan nahi du. b) Atzean joan nahi du. Zer Zer nahi du Mikelek? a) Medikuarekin hitz egin. b) Katarroa sendatu nahi du. NorNora joan nahi du? a) Amerikara joan nahi du. b) Afrikara joan nahi du. TxeTxertoa hartu nahi du? a) Ez, ez du hartu nahi. b) Bai, hartu nahi du. NoiNoiz hartu behar du txertoa? a) Joan aurretik. b) Joan ondoren. NoiNoiz hartu nahi du txertoa? a) Ostegunean hartu nahi du. b) Ostiralean hartu nahi du. 7.Irakurri elkarrizketa rolak banatuta, saiatu elkarrizketa erreproduzitzen. - Leed los siguientes textos intercambiándoos los roles. Después, tratad de reproducir la conversación. - Přečtěte si následující texty vyměňujíc si role. Poté pojednávejte o podobné konverzaci. Autobus geltokian. Gabon! - Baita zuri ere! - Zer behar duzu? - Txartela erosi nahi dut. u? - Ederki, nora joan behar duz - Londonera joan nahi dut. - Bi egun itxaron behar duzu, igande arte ez dago autobusik. - Konforme! - Zenbat txartel nahi dituzu? - Bat, mesedez. - Nola bidaiatu nahi duzu, aurrean ala atzean? - Aurrean, mesedez! - Nola ordaindu behar duzu? - Esku diruarekin. - Bidaia ona Ivan. - Esker mila! Erietxean. - Kaixo, arratsalde on! - Bai, zer nahi duzu? - Sendagilearekin hitz egin nahi dut. - Zer behar duzu, bada? - Afrikara joan nahi dut eta sendagilearek hitz egin behar dut. - Txertoa hartu duzu? - Ez, ez dut hartu, baina hartu nahi dut. - Txertoa joan aurretik hartu behar duzu - Badakit, horregatik nago hemen. - Txertoa ostegunean hartu behar da. - Ostegunean ez nago, nik ostiralean hartu nahi dut. - Sentitzen dut, baina txertoa ostegunean hartu behar da. - Beno, beno, ostegun arte orduan. - Ondo segi! 8. Elkarrizketak osatu - Completa las conversaciones. - Doplň zadaná slova do následujících konverzací - Kaixo, Senegalera joan nahi dut. Zer behar ____? - Beno, lehenengo pasaportea egin behar duzu. - ______, eta txertorik behar dut? - Bai, garrantzitsua da. Txertoak hartu behar _____. - Mila esker, _____! agur dituzu dut ondo - Arratsalde on, Hegoa bidaiak. - Bai, arratsalde on. Argentinara joan nahi____. - Oso ondo. _____ joan nahi duzu? - Bueno... orain. - Orain? Orain garai txarra da. Urtarrilean joan behar _____. - Ondo, eta _____ egin behar dut? - Beno, erreserba egin behar duzu. - Aizu, baina nik Perito Moreno _____ nahi dut. - Horretarako beste hegazkin bat erreserbatu behar duzu. - Oso _____. Agur! dut noiz duzu ondo ikusi zer - Bidaia Tours, bai esan! - Kaixo. Gure alaba Txinan _____, - eta etxera etorri nahi du. Zer egin behar __? - Badu txartelik? - Ez, ez. Txinan _____ behar du? - Ez, lasai. Hemen posible da. Noiz etorri _____ du? - Laster. - Beno, bada, orduan ordaindu behar du. - Ondo da, non ordaindu behar ____? - Hemen. - Ados, oraintxe bertan! - Mila esker, ______. adio dago du dugu erosi nahi 9.Ordenatu esaldiak eta osatu elkarrizketa. - Ordena las frases y reconstruye la conversación. -Srovnejte věty a vytvořte konverzaci. - Postrerik jan behar duzue? - Zenbat zarete? - Kaixo, gabon! - Ederki! - Lekurik badago? - Bai, gazta eta intxaurrak. - Zer jan nahi duzue? - Baita zuei ere! - Zazpi. - Bakailao tortilla eta txuleta, mesedez! - Bai, mahai honetan, mesedez. - Ez, eskerrik asko! - Piperrik nahi duzue? 10.Jarri testua biñetei Pon texto a las viñetas. Una frase por viñeta. K následujícím obrázkům doplňte zadané fráze. Ba al duzu tabakorik? Tori, baina ez agertu gehiago! Bai, baina dirurik ere ez dut. Zenbat balio du zigarro paketeak? Berriz hemen! Zer nahi duzu orain? Euro bat nahikoa izango da. Ez, baina hor badute. Joan eta erosi. Honek du aurpegia! Sua... 11. Osatu elkarrizketa Marta eta Lucia tabernan daude. Osatu elkarrizketa. Marta y Lucia están en un bar. Completa su conversación. Marta a Lucie jsou v baru. Doplň jejich konverzaci. Gabon, Lucia! - Gabon, Marta, ondo? - Bai, oso ondo. Primeran! - Nahi ______ kaferik? - Ez, kaferik ez dut nahi. Nahiago dut Gin-tonic bat. Aizu, baduzu_________? - Bai, zer nahi duzu Camel ala Marlboro? - Nahiago dut Marlboro, Camel oso gogorra _____. - Urduri zaude? - Bai, urduri nago. Dirua behar _____ eta ez dut dirurik. - Zenbat nahi duzu? - 150 € behar______. - Lasai, neska, nik badut dirua. Orain egon lasai, nik utziko dizut. Ikusi duzu mutil hori? Gurekin hitz egin nahi_____. - Polita da: ile luzea du, begi urdinak, beso indartsuak, irribarre alaia, baina ez da nire tipoa. - Bada, nik horrelako tipo bat nahi dut. Ui, hona dator! - Kaixo neskak, Tomas _____, Bilbokoa. Nor zarete zuek? - Gu Lucia eta Marta. Donostiakoak ______. Kaferik nahi duzu? - Ez, kaferik ez, nik tabakoa nahi dut. _______tabakorik? - Bai, 12. Orain, lan zailagoa duzu. Osatu elkarrizketa eta, ondoren, konparatu zure lana eta ikaskidearena. - Esto se está complicando. Tienes que completar la conversación siguiente. Después, compárala con la de tu pareja. - Toto je trošku náročnější. Je třeba dát dohromady následující konverzaci. Poté ji porovnej se svým partnerem. EUSKALTEGIAN - Arratsalde on! - ____________________ - ____________________ ? - Informazioa behar dut. - Zer maila egin nahi duzu? - ____________________. - Ondo, laugarren maila badago. Noiz hasi nahi duzu? - Ostegunean hasi nahi dut. - Konforme, ez dago arazorik. - Zenbat denbora egon nahi duzu euskaltegian? - ____________________ . - Hiru aste ez da denbora luzea, baina... - Eskerrik asko eta ostegun arte. - ____________________ 13. Informazioa eskatzen - Binaka edo taldeka jarrita, leku bat aukeratu eta elkarrizketa asmatu. Ondoren, ikasgelaren aurrean irakurri edo antzeztu. - En grupos o parejas, elegid un lugar y escribid una conversación. Luego, leedla o representadla en clase. - Ve skupinách nebo v párech – vyberte si jedno místo a dejte dohromady konverzaci. Potom ji přečtěte a prezentujte před celou třídou. Kiroldegian Zineman Museoan Eskolan Ertzain-etxean Liburutegian 14. Deklinatu hitzak. - Declina las palabras. -Vyskloňujte. Haur____ ile luzea du. Neska___ oso jatorra da. Neska____ Donostian bizi dira. Koldo___ oso langilea da. Koldo___ez du dirurik behar. Córdoba Argentina___ dago. Chirac Frantzia_____ da eta Frantzia___ bizi da. Mutil____ panpina nahi du. Mutil___ panpinak nahi dituzte. Mutil_____ jatorrak dira. Gu___ ez gara Brasil___ bizi. Gu____ janaria nahi dugu. Emakume____ oso langilea da. Emakume____ bi semealaba ditu. Emakume____ lan handia dute. Guk ez dugu lan______. Baduzue paper____ etxean? Gu___ ez dugu hori nahi? Zer behar dute ikasle___? Patxi___ bidaia egin nahi du. 15. Jarri pluralean azpimarratua dagoen sintagma. Ikusi adibidea: - Pasa al plural el sintagma en negrita. Observa los ejemplos: - Převeďte tučně napsaná slova do množného čísla. Prohlédni si příklady: Irakasleak lana du. Irakasleek lana dute. Irakasleak lana du. Irakasleak lanak ditu. EJERCICIO/CVIČENÍ: Gizonak bibote luzea du. Neskak koadernoa du. Gizonak etxe polita du. Honek autoa du. Horrek autoa du. Nik lana dut. Etxeak balkoi polita du. Etxeak balkoi polita du. Zuk ahizpa duzu. Neskak ahizpa du.