Handout: Taaltypologie + genetische classificatie van talen

Taaltypologie en universalia


1. Wat is taaltypologie

2. Morfologische indeling

flecterende talen, synthetische talen x analytische talen, agglutinerende talen, polysynthetische
talen, isolerende talen (toontalen)


Taaltypologie – indeling van talen op basis van hun morfologische structuur


synthetische of flecterende talen: werken met flexie. Morfemen kunnen meer dan een betekenis
hebben. Met één morfeem drukt een synthetische taal b.v. betekenisaspecten, persoon, pluralis enz.

(Slavische talen, Baltische talen)


analytische of isolerende talen: werken met zelfstandige morfemen  die ze achter elkaar zetten. In
de analytische taal fungeert de flexie amper wel worden de relaties met een gefixeerde
woordvolgorde uitgedrukt en met hulpwerkwoorden


agglutinerende talen: om grammaticafuncties uit te drukken, gebruikt een ag. Taal affixen die
geplakt worden aan het basismorfeem. Een affix drukt één grammaticafunctie (Fins, Hongaars, Turks)


polysynthetische talen: subytype van aggl. Talen, meestal komt een persoonsvorm met het subject
overeen in deze talen



Podle Černého se jazyky dělí následovně:


typologie.jpg



Genetische (genealogische) classificatie van talen en van het Nederlands

Hebban olla vogala nestas hagunnan hinase hic enda thu. Wat unbidan we nu

Genetische taalverwantschap => taalfamilie

http://neon.niederlandistik.fu-berlin.de/static/nedling/taalgeschiedenis/indostam.gif (van Bree,
1996)



Terminologie:

Taalfamilie


a)     Vergelijking van woordenschat


Nederlands

          Duits

               Engels

                     Zweeds

                            Frans

arm

          Arm

               arm

                     arm

                            bras

hoofd

          Haupt

               head

                     huvud

                            tête

ster

          Stern

               star

                     stjärna

                            étoile

eten

          essen

               eat

                     äta

                            manger



b) vergelijk weer enkele woorden in een aantal Europese talen:


Latijn

      Frans

           Italiaans

                    Nederlands

                              Duits

pater

      père

           padre

                    vader

                              Vater

frater

      frère

           fratello

                    broer

                              Bruder

tres

      trois

           tre

                    drie

                              drei