02-UTI_Basisvormen_powerpoint_05.png 02-UTI_Basisvormen_powerpoint_03.png Tekstkwaliteit Gastcollege ONETS •Jan Renkema 02-UTI_Basisvormen_powerpoint_03.png Van ‘egoland’ naar ‘anderland’ •Het bezinningsbordes •Van onderwerp naar inhoud •De doelen van de schrijver −Open −Verborgen •De lezer −Verwachtingen −Weerstanden • • • • 2 02-UTI_Basisvormen_powerpoint_03.png Het bezinningsbordes • • • • 3 Lege poort.jpg 02-UTI_Basisvormen_powerpoint_03.png Het CCC-model als raamwerk • • • • 4 Correspondentie Consistentie Correctheid A. Type 1. Geschiktheid 2. Genrezuiverheid 3. Toepassing genreregels B. Inhoud 4. Voldoende informatie 5. Overeenstemming tussen feiten 6. Juistheid van gegevens C. Structuur 7. Voldoende samenhang 8. Consequente opbouw 9. Correcte verbindingswoorden D. Formulering 10. Gepaste formulering 11. Eenheid van stijl 12. Correcte zinsbouw en woordkeus E. Presentatie 13. Gepaste presentatie 14. Afstemming tekst en vormgeving 15. Correcte spelling en interpunctie 02-UTI_Basisvormen_powerpoint_03.png Tekstkwaliteit • • • • 5 poort met trap (1).jpeg 02-UTI_Basisvormen_powerpoint_03.png Kritiek op het CCC-model 1.Toepasbaarheid 2. 2.De verhouding correspondentie, consistentie en correctheid 3. 3.Het ontbreken van drie factoren: a.creativiteit b.communicatieve kracht c.concept 4. • 6 02-UTI_Basisvormen_powerpoint_03.png Betreft: Hertentamen • Geachte leden van de Examen commissie, Mijn naam is Annelies Vant en momenteel ben ik bezig met de pre master interculturele communicatie. Naar aanleiding van jullie brief heb ik de stappen gevolgd die jullie mij geadviseerd hebben. Daarom stuur ik alsnog een brief met de reden waarom ik de hertentamen niet heb kunnen maken. Ik ben in tussentijd bevallen van een dochter. Zoals jullie weten heb ik samen met de studie adviseur een plan opgesteld hoe ik mijn studie goed kan afronden, maar ik heb een probleem. In Maart had ik een tentamen die net net na mijn bevalling heeft plaats gevonden. Dit is de hertentamen van Statistiek. Door de geboorte van mijn dochter was het mij niet gelukt om deze tentamen te maken. Al ben ik in Maart moeder geworden wil ik toch mijn uiterste best doen om de pre master in een jaar te halen. Ik ben gemotiveerd en een doorzetter. Daarom vraag ik graag van de examen commissie voor toestemming om de hertentamen later te maken, dit zal mij helpen om het studiejaar goed af te ronden. Ik bedank de examencommissie voor hun tijd en hoop graag op een antwoord. Hoogachtend, Annelies Vant 7 Aantal woorden: 198 Aantal fouten: 13(/33) 02-UTI_Basisvormen_powerpoint_03.png IJkpunt spelling en interpunctie (15) • Spatiegebruik (6) •pre master = premaster • • Hoofdlettergebruik (3) •Maart = maart • • Interpunctie (4) •geworden wil = geworden, wil • • • • • • 8 02-UTI_Basisvormen_powerpoint_03.png Betreft: Hertentamen • Geachte leden van de Examen commissie, Mijn naam is Annelies Vant *en momenteel ben ik bezig met de pre master interculturele communicatie. Naar aanleiding van jullie brief heb ik de stappen gevolgd die jullie mij geadviseerd hebben. Daarom stuur ik alsnog een brief met de reden waarom ik de hertentamen niet heb kunnen maken. Ik ben in tussentijd bevallen van een dochter. Zoals jullie weten heb ik samen met de studie adviseur een plan opgesteld hoe ik mijn studie goed kan afronden, *maar ik heb een probleem. In Maart had ik een tentamen die net net na mijn bevalling heeft plaats gevonden. Dit is de hertentamen van Statistiek. Door de geboorte van mijn dochter was het mij niet gelukt om deze tentamen te maken. Al ben ik in Maart moeder geworden * wil ik toch mijn uiterste best doen om de pre master in een jaar te halen. Ik ben gemotiveerd en een doorzetter. Daarom vraag ik graag van de examen commissie voor toestemming om de hertentamen later te maken, *dit zal mij helpen om het studiejaar goed af te ronden. Ik bedank de examencommissie voor hun tijd en hoop graag op een antwoord. Hoogachtend, Annelies Vant 9 Foutief gebruik hoofdletters Ten onrecht een spatie * Onvolkomenheden in interpunctie Aantal fouten: 13(/33) 02-UTI_Basisvormen_powerpoint_03.png IJkpunten formulering (12, 11, 10) • Zinsbouw en woordkeus (4) •vragen voor toestemming = vragen om toestemming • • Eenheid van stijl (5) •Examencommissie ≠ jullie • • Gepaste formulering (5) •Zoals jullie weten • • • • • • • 10 02-UTI_Basisvormen_powerpoint_03.png Betreft: Hertentamen • Geachte leden van de Examencommissie, Mijn naam is Annelies Vant. Momenteel ben ik bezig met de premaster Interculturele Communicatie. Naar aanleiding van jullie brief heb ik de stappen gevolgd die jullie mij geadviseerd hebben. Daarom stuur ik alsnog een brief met de reden waarom ik de hertentamen niet heb kunnen maken. Ik ben in tussentijd bevallen van een dochter. Zoals jullie weten heb ik samen met de studieadviseur een plan opgesteld hoe ik mijn studie goed kan afronden. Maar ik heb een probleem. In maart had ik een tentamen die net net na mijn bevalling heeft plaatsgevonden. Dit is de hertentamen van Statistiek. Door de geboorte van mijn dochter was het mij niet gelukt om deze tentamen te maken. Al ben ik in maart moeder geworden, wil ik toch mijn uiterste best doen om de premaster in een jaar te halen. Ik ben gemotiveerd en een doorzetter. Daarom vraag ik graag van de Examencommissie voor toestemming om de hertentamen later te maken. Dit zal mij helpen om het studiejaar goed af te ronden. Ik bedank de Examencommissie voor hun tijd en hoop graag op een antwoord. Hoogachtend, Annelies Vant • • 11 zinsbouw en woordkeus woordgebruik gepaste woordkeus Aantal fouten: 14(/33) 02-UTI_Basisvormen_powerpoint_03.png IJkpunt voldoende informatie (4) • Onvoldoende informatie •Welk hertentamen? •Waarmee is student ‘bezig’? • • Omslachtige informatie •Waar het gaat om? •Om: moederschap en hertentamen in de kraamtijd • • Overbodige informatie • • • • • 12 02-UTI_Basisvormen_powerpoint_03.png Betreft: extra herkansing tentamen Statistiek • Geachte leden van de Examencommissie, Op uw verzoek (brief van datum) stuur ik u een brief met de reden waarom ik het hertentamen Statistiek niet heb kunnen maken. Ik ben enkele maanden geleden bevallen van een dochter. Daarom kon ik niet deelnemen aan het hertentamen Statistiek dat enkele weken daarna plaatsvond (datum). Inmiddels heb ik samen met de studieadviseur een plan opgesteld hoe ik mijn studie goed kan afronden. Ik wil mijn uiterste best doen om de premaster in een jaar te halen. Ik ben gemotiveerd en een doorzetter. Daarom vraag ik van de Examencommissie toestemming om het hertentamen later te maken. Graag bedank ik u voor uw tijd. In afwachting van uw antwoord, Hoogachtend, Annelies Vant Studente premaster Interculturele Communicatie • • 13 02-UTI_Basisvormen_powerpoint_03.png Een e-mail •Goede middag Juf en Mr , • •als ons spreken van middag met juf ik stuur de Bouwplan en de Historische Plan van onze groep Free Zone N.V. sorry dat wij hebben vergeten op de verslag als bijlagen sturen. • •Hoogachtend, • •Student • 14 02-UTI_Basisvormen_powerpoint_03.png Een e-mail •Goedemiddag juf en meneer, • •Zoals ik vanmiddag met u heb afgesproken, stuur ik van onze groep (Free Zone N.V.) het bouwplan van het verslag toe. Mijn excuses dat ik het bouwplan niet eerder als bijlage heb meegestuurd. • •Hoogachtend, • •Student • • 15 02-UTI_Basisvormen_powerpoint_03.png Tekstkwaliteit • • • 16 poort met trap (1).jpeg 02-UTI_Basisvormen_powerpoint_03.png Instituties twee voorbeelden • •Instituties: differentiatie, complexiteit • •Wetgeving juridisch taalgebruik •Bureaucratie ambtelijk taalgebruik • • 17 02-UTI_Basisvormen_powerpoint_03.png Juridisch taalgebruik – forensische linguïstiek •Aftrekbaarheid verhuiskosten • •Verhuiskosten zijn aftrekbaar: •- Als u binnen twee jaar na indiensttreding verhuist van een locatie buiten 10 km van uw werkplek naar een locatie binnen 10 km van uw werkplek. -Als de reisafstand tussen huis en werk wordt gehalveerd met een minimum van 10 km. - •Stel: De heer Jansen werkt drie jaar bij zijn werkgever. Hij woont op 11 •km van zijn werk, maar verhuist naar een huis op 1 km. Zijn de •verhuiskosten aftrekbaar? 18 02-UTI_Basisvormen_powerpoint_03.png Juridisch taalgebruik I – een situatie •- Meneer, u rookt, en dat mag hier niet meer. •- Sorry, ik eh wist niet eh … •- U wordt geacht de wet te kennen, meneer. •- Maar ik rook nu toch niet, ik heb alleen iets in mijn hand. •- Geen geintjes hè, ik zag u net rook uitblazen. •- Nou en! Dit is geen horeca. Ik zit hier in een besloten club. Kijk, ik ben •net lid geworden van ‘Vereniging De Gouden Leeuw’, die hier nu bijeenkomt. •- Hoezo ‘vereniging’, hoezo ‘bijeenkomst’? •- Onze vereniging heeft als doel elkaars welzijn te bevorderen rond een •tapinstallatie door middel van dagelijkse bijeenkomsten in wisselende •samenstelling tussen 17 en 24 uur. 19 02-UTI_Basisvormen_powerpoint_03.png Juridisch taalgebruik II – de formulering • • Poging tot een waterdicht wetsartikel • • Roken in horecagelegenheden, dan wel in het bezit zijn van een brandende sigaret, casu quo sigaar of enig ander genotmiddel gebaseerd op nicotine met de kennelijke bedoeling de rook ervan te doen of laten circuleren in de luchtwegen, althans ten minste een deel daarvan, is niet toegestaan. Onder horecagelegenheid wordt in dit besluit ook verstaan een besloten bijeenkomst die gelijkenis vertoont met een horeca-activiteit. 20 02-UTI_Basisvormen_powerpoint_03.png Juridisch taalgebruik – de Grondwet I •art. 2.1 •Grondwet: De wet regelt wie Nederlander is. • •Vereenvoudigde grondwet: Wie Nederlander is, staat in de wet. In de •wet kan ook staan dat iemand anders dit beslist. • •art. 3 •Grondwet: Alle Nederlanders zijn op gelijke voet in openbare dienst •benoembaar. • •Vereenvoudigde grondwet: Iedere Nederlander kan een baan krijgen •bij de overheid. 21 02-UTI_Basisvormen_powerpoint_03.png Juridisch taalgebruik – de Grondwet II •Grondwet: De wet regelt de tijdelijke vervanging van een lid van de •Staten-Generaal wegens zwangerschap en bevalling, alsmede wegens •ziekte. • •Vereenvoudigde grondwet I: In de wet staat wie een lid van de Eerste •en Tweede Kamer vervangt dat zwanger is, een kind krijgt of ziek is. •In de wet kan ook staan dat iemand anders dit kan beslissen. • •Vereenvoudigde grondwet II: Bij zwangerschap, bevalling en ziekte van •een lid van de Eerste of Tweede Kamer wordt door de wet de tijdelijke •vervanging geregeld. 22 02-UTI_Basisvormen_powerpoint_03.png Ambtelijk taalgebruik •Kenmerken ambtelijk formulier • 1Informatieplicht, zonder duidelijkheid over relevantie 2Vragen naar gegevens die de instelling al heeft 3Vragenlijsten waarin individuele situatie niet past 4Deadline, zonder datum reactietijd •5 Te weinig steun/motivatie om de vereiste informatie te geven • 23 02-UTI_Basisvormen_powerpoint_03.png Paspoortbrief 1 • •Een brief aan burgers in Den Haag: • • Mocht u binnenkort op reis gaan, dan raden wij u aan om op tijd een nieuw reisdocument aan te vragen. U kunt hiervoor op alle Haagse stadsdeelkantoren terecht. Tevens wil ik u hierbij meedelen dat ingaande 26 augustus 2006 een nieuw paspoort uitgegeven wordt. Het nieuwe paspoort, met extra beveiligingen, kost per genoemde datum € 47,46, een zakenpaspoort € 52,05. 24 02-UTI_Basisvormen_powerpoint_03.png Paspoortbrief 2 • •Een brief aan burgers in Den Haag: • • Kosten • Sinds paspoorten en identiteitskaarten een chip hebben, zijn de prijzen veranderd. Een paspoort kost € 47,46, een zakenpaspoort € 52,05, een Nederlandse identiteitskaart € 31,26. • 25 02-UTI_Basisvormen_powerpoint_03.png Paspoortbrief 3 •Tabel 16. Paspoortbrief: kans op vervolgstappen • Origineel Origineel Herschreven Herschreven • met kopjes met kopjes •Ik wil aanvullende .45 .47 .24 ok .32 ok •informatie krijgen •Ik ga contact opnemen .42 .41 .19 ok .30 •voor extra informatie •Ik denk eraan om de gemeente .15 .15 .05 ok, hk .16 •hierover te schrijven •Ik denk eraan om hiervoor .37 .33 .20 .32 •bij de gemeente langs te gaan •Ik denk eraan om de gemeente .36 .45 .16 ok .27 ok •hierover te bellen • •Besparing? Bij de herschreven variant wordt maar in 16% van de gevallen gebeld, in tegenstelling tot de •originele brief met tussenkopjes (45%). • • • • • • 26 02-UTI_Basisvormen_powerpoint_03.png Huisvuil: wijziging ledigingsdag •AFVALCONTAINERS VOORTAAN OP ANDERE DAG OPGEHAALD. • •Geachte mevrouw, meneer, • •PAPIERBAK •De weken voor het ledigen van de papierbak veranderen. •Op bijgevoegde GROENE sticker zijn de weken aangegeven waarin uw papierbak •voortaan wordt geledigd. •Met ingang van week 17 op WOENSDAG 26 APRIL en vervolgens elke vier weken. •Wij verzoeken u deze sticker op de plaats van de oude sticker op uw papierbak te plakken. •(...) • •De wijziging van het ophaalschema heeft te maken met een andere bedrijfsmatige aanpak. De •medewerkers van de Stadsreiniging werken voortaan in drie gebieden van Bedam in plaats van •voor de hele stad. De verwachting is dat deze gebiedsgerichte benadering de kwaliteit van de •serviceverlening door de Stadsreiniging nog verder zal verhogen. •(…) 27 02-UTI_Basisvormen_powerpoint_03.png Huisvuil: verandering ophaaldag papierbak •Geachte mevrouw/meneer, • •Vanaf woensdag 26 april (week 17) rijden de papierwagens van de Stadsreiniging Bedam een andere route. Uw papierbak wordt daarom vanaf die week op een andere dag geleegd dan u gewend was. • •De wijziging van het ophaalschema is het gevolg van een verandering van het beleid van de Stadsreiniging. Eerst werkten onze medewerkers in de hele stad, maar vanaf week 17 alleen nog in drie vaste wijken. Wij hopen u met deze verandering voortaan (nog) beter van dienst te kunnen zijn. • •U kunt op de groene sticker bij deze brief aflezen op welke dag voortaan de papierbakken in uw straat worden geleegd. Deze nieuwe sticker kunt u over de oude sticker op uw papierbak plakken. (…) 28 02-UTI_Basisvormen_powerpoint_03.png Tekstkwaliteit • • • • 29 poort met trap (1).jpeg