5   VOEDING, KLEDING, WINKELEN	
5 VOEDING,	KLEDING, WINKELEN
5.1   Levensmiddelen, koken, maaltijden	
het eten	de dingen die je eet
= het voedsel form	Kom maar aan tafel. Het eten is klaar.
	Soldaten brachten voedsel naar de bevolking In het
	oorlogsgebied.
de voeding	voedsel en drank
	Pardon, mevrouw, verkoopt u hier ook baby-
	voeding?
de levensmiddelen	de dingen die je kunt eten
	De meest verkochte levensmiddelen zijn brood en
	melk.
vers	voedsel is vers als het nog 'nieuw' is, pas klaar-
	gemaakt of geplukt
	Wie wil er een glas vers sinaasappelsap?
rot	voedsel is rot als het al 'oud' is, bruin en siecht
	In het gras tussen de bomen lagen rotte appels.
het blik [-ken]	een voorwerp van plat en dun metaal om voedsel
	in te bewaren
	Ik houd niet van soep uit blik.
< een blikje bier, cola, ...	Heb je zin in een koud blikje bier?
bewaren (bewaarde, h. bewaard)	houden om later te gebruiken, niet weggooien
	Eieren bewaar ik altijd in de koelkast.
	Wil je dat eten nog bewaren?
het restje [-s]	voedsel dat is overgebleven, dat niet is opgegeten
	Je moet restjes altijd in de koelkast bewaren.
• het fruit	de zachte vruchten van bijvoorbeeld bomen die
	je kunt eten
	Je moet elke dag twee stuks fruit eten. Dat is
	gezond.
de vrucht [-en]	iets dat uit een bloem groeit en dat je kunt eten,
	een stuk fruit
	Kun je de vruchten van deze exotische plant eten?
de appelmoes	een soort dikke saus van gekookte appels
	We eten kip met appelmoes.
Levensmiddeleti, koken, maaltijden
• de appel [-en/-s] 1
• de banaan [-nanen]2
• de citroen [-en]3 de aardbei [-en]4
de sinaasappel ]-en/-s]5 de ananas [-sen]6 de druif [druivenj7 de peer [peren]8 de pruim [-en]9 de perzik [-en] 10 de framboos [-bozen] 11 de kers [-enl 12
• de groente [-n/-s] de salade [-s]
planten of delen van planten die je kunt eten
Je moet elke dag voldoende groenten en fruit eten. een koud gerecht van verschillende rauwe of gekookte groenten
Ik heb liever geen komkommer in mijn salade.
de sla 1
de tomaat [-maten]2 de komkommer [s]3 de champignon [s]4 de paprika [-'s[5
de boon [bonenj / de boontjes 6 de erwt [-en] / de erwtjes 7 de wortel ]-en/-s]8 de ui [-en]9 de prei [-en] 10
de selderie/de selderij/de selder (b)11
de kool [kolen] 12
debloemkool [-kolen] 13
de broccoli14
de boerenkool [-kolen] 15
de andijvie 16
de spinazie 17
de aubergine [s] 18
de courgette [-s] 19
het witlof (nl) / het witloof (b)20
het spruitje ]-s]21
de asperge ]-s]22
de avocado ]-'s]23
de knoflook24 > de knoflookteen25 de biet [-enl26
5   VOEDING, KLEDING, WINKELEN
• de Met [frieten / frites] 1 = • de patat (nl) 1
• de rijst2
• de aardappel [-en/-s]3 de kroket [-ten]
de couscous
de puree
een snack die zacht is van binnen en hard van buiten, en waar bijvoorbeeld vlees of aardappelen in zitten
Wilt u rijst, friet of aardappelkroketten bij de kip? een soort erg kleine pastabolletjes, afkomstig uit Noord-Afrika
Heb je weleens Marokkaanse couscous gegeten? een soort pap van aardappelen of van groenten
We aten worst, aardappelpuree en boontjes.
• net brood [broden] 1
• het broodje [-s]2
• de boterham [-men]3 het stokbrood [-broden]4
het bolletje ]-s] (nl) de sandwich [es]
de pistolet [-s]
de croissant [s] de toast ]-s] het toastje [-s]
de beschult [-en] het graan [granen]
het meel = de bloem
zacht, rond broodje
twee boterhammen op elkaar met beleg ertussen ( lang, zacht broodje (b) lang, hard broodje (nl) rond, hard broodje (b) een Frans broodje in de vorm van een halvemaan geroosterd brood
kleine stukjes geroosterd brood met beleg, vaak
gegeten op een feestje
een soort rond stukje hard gebakken brood
kleine zaadjes van bepaalde planten waarvan je
bijvoorbeeld brood kunt maken
Granen zijn de belangrijkste voeding van de mens.
graan dat in heel kleine stukjes verdeeld is die je
bijna niet apart kunt zien en waarvan je brood of
koekjes kunt maken
Pannenkoeken maak je met meel, eieren, melk en boter.
• de koek [-en] / • het koekje [-s]
iets lekkers dat zoet en plat is, en dat je bakt met bloem, eieren, boter en suiker
Wil je een koekje bij de thee?
Levensmiddelen, koken, maaltijden
:koektrommel [s] (nl)
: taart [-en
hetgebakje [s] = het taartje [-s]
> wafel [-si
ipannenkoek [en]
de /het speculaas
de ontbijtkoek = de peperkoek (b) de pap
de muesli
een blik (= een doos van metaal) met een deksel
om koekjes in te doen
Neem maar een koekje uit de koektrommel.
zoet gebakken lekkers, vaak met fruit of slagroom
Deze bakker maakt de lekkerste taarten van de stad.
zoet gebakken lekkers voor een persoon, vaak
met fruit of slagroom
Als dessert wil ik graag een chocoladetaartje met slagroom.
In Brüssel hebben we een lekkere wafel met slagroom gegeten.
een grote, erg dunne koek van bloem, melk, eieren en boter
Wim heeft drie pannenkoeken met stroop gegeten.
een soort koek met speciale kruiden
Sinterklaas heeft veel speculaas gebracht.
zoete koek, met peper en speciale kruiden
Wil je in de Supermarkt een pak ontbijtkoek kopen?
een soort voedsel gemaakt van melk en granen
De baby heeft pap gegeten.
een gerecht van granen, noten en fruit dat je
meestal als ontbijt eet met melk of yoghurt
De kinderen kregen een kommetje muesli met yoghurt.
• de jam (nl)
= • de confituur (b)
de honing
• de boter
de margarine [s]
de hagelslag
gekookte vruchten met suiker om op je brood te doen
Neem je een potje aardbeienjam mee uit de winkel? een zoete stof die bijen maken en die je op brood of in thee kunt doen
Als je keelpijn hebt moet je warme thee met honing drinken.
vet dat uit melk is gemaakt, om op brood te
smeren of om mee te bakken
Ik doe nooit boter op mijn brood.
een soort boter die gemaakt is van het vet van
planten of dieren
In margarine zit minder vet dan in boter.
heel kleine stukjes chocolade om op je brood te
doen
De kinderen zijn gek op wit brood met hagelslag.
5   VOEDING, KLEDING, WINKELEN
de pindakaas
de chocoladepasta ['s]
de noot [noten]
de pinda [-'s]
de stroop het beleg
een soort boter van pinda's om op je brood te doen Pindakaas met jam, dat moet je eens proberen! een soort boter van chocolade om op je brood te doen
Wit brood met chocoladepasta: heerlijk!
een soort vrucht met een harde schil, bijvoor-
beeld: hazelnoot, walnoot, amandel, pinda
In plaats van snoep eet ik nootjes; dat is gezonder. een soort noot
De apen in de dierentuin zaten pinda's te eten.
een dikke vloeistof gemaakt van suiker die je op
brood of pannenkoeken doet
Doe je geen stroop op je pannenkoek?
iets wat je op je brood doet, bijvoorbeeld ham,
kaas of jam
Is er nog beleg in de koelkast?
• de suiker ]-s]
< het suikerklontje [-s]
de/ het snoep het snoepje [-s]
een zoete stof die je in koffie of thee doet, en die ook in koekjes en snoep zit
Suiker is siecht voor je tanden.
Hoeveel suikerklontjes wil je in je koffie? zoete, lekkere dingen met veel suiker
Hier heb je twee euro. Ga maar een lekker zakje snoep kopen.
snoepen (snoepte, h. gesnoept) de chocolade
de reep (chocolade) [repen]
Mama, mögen we nog een snoepje? snoep eten
Als je te veel snoept, dan word je dik. bruin of wit snoep gemaakt van cacao en suiker Belgische chocolade is de beste van de wereld. een lang en smal stuk chocolade dat in een papiertje zit
De kinderen kregen elk een reep chocolade.
Levensmiddelen, koken, maaltijden
i marsepejn
; drop
zacht snoep dat vooral bestaat uit amandelen (een soort noot) en suiker
Onze bakker verkoopt varkentjes van marsepein. een soort zwart snoep Olga houdt van zoute dropjes.
! kaas [kazen]
: gejtenkaas [-kazen]
Mag ik extra veel kaas op mijn pizza? kaas die gemaakt wordt van geitenmelk
Als voorgerecht neem ik een salade met geitenkaas.
De populaire 'Hollandse' kazen (bijvoorbeeld Gouda) worden meestal verdeeld in de volgende soorten:
jonge kaas       kaas die slechts vier weken oud is en nog zacht is
belegen kaas     kaas die vier maanden oud is, een beetje harder is en zouter
smaakt dan jonge kaas oude kaas        kaas die minstens tien maanden oud is, hard is en zout smaakt
• het vlees
• de ham [-men] = de hesp (b) de salami [-'s]
: paté ]-s]
■ vleeswaren
het zachte deel van het lichaam van een mens of dier
Hilde eet nooit vlees, maar soms wel vis.
het varkensvlees dat je in plakjes op brood kunt eten
Ham kun je kopen bij de slager.
een harde Italiaanse worst met veel kruiden die
je in plakjes op brood kunt eten
Mag ik 200 gram sálami?
een dikke, zachte massa die gemaakt wordt van vlees, vet en kruiden en die je op brood kunt eten
Hebt u ook paté van kalfsvlees?
de verschillende soorten vlees die je op brood
kunt eten, zoals ham, sálami en paté
Vandaag speciale actie: 150 gram vleeswaren kopen, 50 gram gratis.
mager
het vet [-ten]
iets wat weinig vet bevat is mager Voor mij 200 gram magere ham, graag. een stof die tussen het vlees van menšen en dieren zit en die je dik maakt
Er zit veel vet in deze worsten.
5   VOEDING, KLEDING, WINKELEN
vet
het spek
taai mals
iets waar veel vet in of aan zit, is vet
Als je frietjes eet met je handen moet je je vette
vingers na het eten goed wassen.
het vet onder de huid van sommige dieren; veel
menšen eten spek van een varken
Opa at vroeger elke ochtend spek met eieren.
waar je nard op moet bijten, niet zacht
Hoe ouder een koe, noe taaier hetvlees.
waar je makkelijk in kunt bijten, zacht
Ik heb een lekker mals biefstukje besteld.
het varkensvlees het rundvlees de rosbief het kalfsvlees het lamsvlees de biefstuk [-ken]
de saté í-sj
het gehakt
de worst í-enj
het vlees van een varken
Moslims eten geen varkensvlees. het vlees van een rund ^ Rundvlees is het meest verkochte vlees. geroosterd of gebraden rundvlees Ik hou niet van rosbief waar nog te veel bloed in zit. het vlees van een jong rund (= kalf ) Voor mij een kroketje met kalfsvlees, graag. het vlees van een jong schaap (= lam ) Lamsvlees is erg duur.
een zacht stuk vlees van de bovenbil van een dier
Mijn lievelingsgerecht is biefstuk met frietjes en pepersaus.
stukjes vlees aan een stokje
Michiel zat een saté met pindasaus te eten in de snackbar.
vlees dat door een machine in heel kleine stukjes gesneden is; je kan er een balletje van maken: een gehaktbal
De slager deed 250 gram gehakt in een bakje. gehakt in een lange, ronde vorm
Een broodje met worst en ketchup. Mmm, lekker!
de filet [-s]
een zacht stuk vlees of vis zonder harde delen
We eten kipfllet met champignonsaus en frietjes.
Levensmiddelen, koken, maalti
de saus [sauzen]	een meestal dikke vloeistof die je warm of koud
	op bijvoorbeeld vlees of frietjes doet
	Onze specialiteit is pasta met champignonsaus.
de jus (NL)	een saus van boter of olie waarin vlees is
	gebraden
	Wie wil er jus over zijn aardappels?
de marináde [s]	een vloeistof met kruiden waar je rauw vlees of
	rauwe vis in legt zodat die een speciale smaak
	krijgt
	Laat de kip een nachtje in de marináde liggen.
' de vis [-sen]
; tonijn [-en] 1 : kabeljauw [-en]2 : zalm [-en]3
:haring [en]4 : garnaal [-nalen]5 :Scampi ['s]6 ; kreeft [-en]7 : krab [-ben]8 : mossel [-en]9 : paling [-en] 10
Verse vis kan duur zijn.
een soort zeevis met roze vlees
een soort zeevis met wit vlees
een soort vis met roze vlees die geboren wordt in
een rivier en na ongeveer twee jaar naar zee zwemt
een zeevis die veel vet bevat
Kl
• de kip ]-pen] 1 Heb je de kippen al gevoerd vandaag?
• het ei [-erenj2 Wie wil er een eitje bij het ontbijt? < zachtgekookt ei een ei dat ongeveer drie tot vier minuten heeft
gekookt en waarvan het eigeel nog zacht is
Heb je zin in een zachtgekookt eitje?
5   VOEDING, KLEDING, WINKELEN
< hardgekookt ei
de omelet [-ten]
de kalkoen f-en]
een ei dat ongeveer acht tot tien minuten heeft gekookt en waarvan het eigeel hard is
Rond Pasen kun je hardgekookte eieren met een
leuk kleurtje kopen.
een soort platte koek van eieren
Als ontbijt namen we een grote omelet met ui en
tomaat.
Met Kerstmis eten we altijd kalkoen.
de pasta [-'s]
de spaghetti 1 de macaroni2 de pizza [-'s]3
Italiaans eten dat gemaakt wordt van bloem en eieren
Marco eet het liefst pasta.
• koken (kookte, h. gekookt)
klaarmaken (maakte klaar, h. klaargemaakt)
vullen (vulde, h. gevuld)
snijden (sneed, h. gesneden)
mengen (mengde, h. gemengd) toevoegen (voegde toe, h. toegevoegd)
roeren (roerde, h. geroerd)
eten klaarmaken
Wim kookt graag.
warmer worden dan 100 graden Celsius Als het water kookt, mag je de eieren erin doen. zorgen dat het klaar is om te gebruiken of om op te eten
Wie maakt vandaag het eten klaar? vol maken
Kun je deze pan met water vullen? met een mes in stukken verdelen
Kleine kinderen kunnen hun vlees nog niet zelf snijden.
door elkaar doen zodat het een geheel wordt
Meng het meel, de suiker en de melk, bij iets doen
Als de soep klaar is, kun je nog een beetje zout en peper toevoegen.
met bijvoorbeeld een lepel in iets draaien om het te mengen
Ze nam melk en suiker en roerde met een lepeltje in haar koffie.
Levensmiddelen, koken, tm
schillen (schilde, h. geschild)1
de schil [-len]2
pellen (pelde, h. gepeld)
smeren (smeerde, h. gesmeerd) < boterhammen smeren
Zal ik die appel even voor je schulen? Gooi die schil maar in de prullenbak.
Deze hardgekookte eieren moeten gepeld worden, met een mes een zachte massa op iets doen Zal ik boter op je brood smeren? boterhammen klaarmaken
Smeer maar gauw een boterham. We moeten weg.
rauw
gaar
bakken (bakte, h. gebakken)
braden (braadde, h. gebraden)
grillen (grilde, h. gegrild)
= roosteren (roosterde, h. geroosterd)
de/het rooster [-s]
stoven (stoofde, h. gestoofd)
? barbecue í-sl
niet gekookt of gebakken
Rauw vlees vind ik vies. Dat eet ik niet.
gekookt of gebakken zodat het klaar is om te eten
Als het vlees gaar is, kunnen we aan tafel.
iets in olie of boter heet laten worden in de pan
of in de oven, zodat je het kunt eten
Zullen we pannenkoeken bakken?
vlees in boter of olie klaarmaken, op een manier
dat de buitenkant hard wordt en het sap erin blijft
Haal na het braden het vlees meteen uit de oven en
voeg de saus toe.
voedsel boven een vuur leggen zodat het gaar wordt en de buitenkant ervan een beetje hard wordt
Gegrilde groenten zijn lekker en gezond.
Leg de worsten maar op het rooster.
heel langzaam op een vuur gaar worden of gaar
laten worden
Het vlees moet minstens twee uur stoven. Oma stooft het vlees.
een toestel om buiten vlees te roosteren
Wees voorzichtig. De barbecue is erg heet.
5   VOEDING, KLEDING, WINKELEN
het ingredient [-en] het recept [-en]
hetkookboek [en]
de kok [-s] vegetarisch
elk van de dingen die je in een gerecht doet
Welke ingrediěnten heb je nodig voor spaghettisaus? een tekst waarin Staat hoe je een bepaald gerecht moet klaarmaken
Kun je me het recept van die pastasaus eens geven? een boek met teksten waarin Staat hoe je bepaalde gerechten moet klaarmaken
Staat er in jouw kookboek eigenlijk hoe je een ei moet koken?
iemand die voor zijn beroep eten klaarmaakt, bijvoorbeeld in een restaurant
Wilt u tegen de kok zeggen dat de soep heerlijk is? zonder vlees of vis
In elke grote stad vind je wel een goed vegetarisch restaurant.
• de honger
< rammelen van de honger
• eten (at, h. gegeten) opeten (at op, h. opgegeten) proeven (proefde, h. geproefd)
smaken (smaakte, h. gesmaakt)
< heeft het gesmaakt?
smakelijk
< eet smakelijk = smakelijk eten de smaak [smaken]
< op smaak brengen
het gevoel dat je moet eten
Als je honger hebt, neem je maar een appel. erg veel honger hebben Hoe laat eten we? Ik rammel van de honger! voedsel door je mond in je lichaam laten gaan Heb je al gegeten vandaag? eten tot alles weg is Heb je die meloen helemaal opgegeten? iets in je mond stoppen om te onderzoeken hoe het smaakt
Mag ik jouw drankje eens proeven?
een bepaalde smaak hebben
Deze appels smaken lekker zoet.
dat zeg je als je wilt weten of iemand iets lekker
vond
Heeft het gesmaakt? Wil je nog een kopje koffie?
goed smakend, lekker
Dit was een smakelijk gerecht.
dat zeg je tegen de anderen voor je begint te eten
Heeft iedereen soep? Nou, eet smakelijk dan.
dat wat je 'voelt' met je mond, als je iets proeft
Witlof heeft een vieze smaak, vind ik.
Een ijsje voor jou? Welke smaak? Chocolade?
lekkerder maken
Met een beetje peper en zout brengt de kok de saus op smaak.
120
tasten (lustte, h. gelust)
lekker vinden
De meeste kinderen lusten geen spruitjes.
• drinken (dronk, h. gedronken]
• de dorst
• het water
de frisdrank [-en] = de/het fris (nl) = de limonáde [s] de cola [-'s]
de prik (nl)
het sap [-pen]
het sinaasappelsap = de jus d'orange (nl) = het frujtsap (b) het appelsap
het citroensap
het tomatensap
de drank [-en]
< de sterkedrank
het drankje [-s]
hetijsblokje [s]
een vloeistof door je mond in je lichaam laten gaan
Als het warm weer is, moet je veel drinken.
het gevoel dat je moet drinken
Na het sporten heb ik altijd zo'n dorst.
een vloeistof zonder kleur of smaak die je nodig
hebt om te kunnen leven
Er komt geen water uit de kraan. Dat is vreemd.
een frisse, zoete drank zonder alcohol
Ik vind dat scholen geen frisdrank mogen verkopen.
een bruine frisdrank
In cola zit erg veel suiker.
limonáde met een bepaald gas erin (koolzuurgas)
Wie wil er een glaasje prik? de vloeistof die uit een vrucht komt Er zit veel sap in deze appels. vruchtensap van sinaasappels
's Ochtends drink ik altijd een glas vers sinaasappelsap.
vruchtensap van appels
Ober, hebt u appelsap?
vruchtensap van citroenen
Ik doe weleens een beetje citroensap in mijn thee.
vruchtensap van tomaten
Tomatensap met blokjes kaas erbij. Lekker!
vloeistof om te drinken
De drankjes in dit café zijn echt goedkoop.
drank die meer dan 20 % alcohol bevat
Sterkedrank mag je pas kopen als je 18 bent.
een glas drank
Mag ik je een drankje aanbieden?
een stukje ijs om in je drankje te doen zodat het
koud blijft
Wil je ijsblokjes in je cola?
• de melk
de karnemelk
de witte vloeistof die bijvoorbeeld van de koe komt en die je kunt drinken
Voor mij een koffie met melk, graag. een soort zure melk
Wil je een glaasje karnemelk bij je boterham?
5   VOEDING, KLEDING, WINKELEN
de chocolademelk
• de thee [-ěn]
• de koffle
< slappe / Sterke koffle
< koffle / thee zetten
< op de koffle gaan bij iemand
de espresso [-'s] de room
een bruine drank die bestaat uit melk, chocolade en suiker
In de winter drink ik graag warme chocolademelk.
een warme drank die men maakt van de blaadjes
van bepaalde planten
Wil je een kopje thee met citroen?
een warme, zwarte drank die men maakt van de
koffleboon
Miranda drinkt veel te veel koffle. Dat kan toch niet gezond zijn?
koffle met veel/weinig water
Ik heb sterke koffle nodig om wakker te worden. koffle of thee klaarmaken Zal ik koffle zetten?
bij iemand op bezoek gaan en een kopje koffle drinken
Kom eens een keer op de koffle! een sterke, zwarte, Italiaanse koffle Geen dessert voor mij, alleen een espressootje. een melkproduct dat vet en dik is
Deze tomatensoep wordt nog lekkerder met een beetje room erin.
de alcohol
een vloeistof zonder kleur die kan branden en waar je dronken van kunt worden
Bier zonder alcohol vind ik niet lekker.
Drank met alcohol mag je volgens de wet pas kopen vanaf 16 jaar, sterkedrank vanaf 18 jaar. Maar de meeste jongeren drinken al op jongere leeftijd alcohol, bijvoorbeeld thuis of op een feestje.
• het bier [-en]
het biertje ]-s]
= het püsje ]-s] (nl)
= het pintje ]-s] (b)
• de wijn [-en]
de / het aperitief [-tieven]
een gele of bruine drank met alcohol
Elk café verkoopt bier, een glas bier
Twee biertjes en een koffle, graag.
een drank met alcohol die gemaakt wordt van druiven
Drink je liever witte of rode wijn?
een drankje dat je voor het eten drinkt, meestal
met alcohol
Mag ik je een aperitiefje aanbieden?
Levensmiddelen, koken, maaltijden
een soort sterke, zoete wijn
Ik vind een glaasje port wel lekker na de maaltijd. een soort drank met veel alcohol De beste whisky komt uit Schotland, een drank met veel alcohol, maar zonder kleur Jenever is een typische drank uit onze streken. een glaasje sterkedrank, vaak jenever Opa drinkt graag een borreltje. een klein feestje waar de mensen alcohol drinken Na het concert was er een borrel voor alle aanwezigen. geborreld) (nl) een glaasje sterkedrank drinken
Na het werk gingen we gezellig borrelen.
een soort witte Spaanse wijn
Sherry komt uit de Spaanse Streek Jerez de la Frontera.
een Franse drank met veel alcohol die gemaakt
wordt van wijn
Cognac drink je uit een groot glas.
een soort drank met veel alcohol en suiker
We hebben kofflelikeur en sinaasappellikeur.
goed van smaak of geur
Wat een lekkere soep. Heb je die zelf gemaakt? adj Het ruikt hier lekker. Ben je aan het koken? adv een snack of snoepje, een lekker hapje Ik heb zin in iets lekkers. erg lekker
Dat was een heerlijke maaltijd!
wat niet lekker smaakt of ruikt, is vies
Onze kinderen vinden dat spruitjes vies smaken.
met een läge temperatuur
'Gazpacho' is een koude Spaanse soep.
met een hoge temperatuur
Mag ik een warme chocolademelk?
erg warm
Voorzichtig. De soep is heet. niet warm en niet koud
De soep is lauw. Kan hij even in de magnetron?
de port (nl) = de porto (b) de whisky ['s]
de jenever [s]
de borrel [s]
borrelen (borrelde, h. de sherry [-'s] de cognac [-s]
de likeur [-en]
• lekker
< iets lekkers
• heerlijk vies
• koud
• warm heet lauw
zoet zuur
zoet is de aangename smaak van suiker Deze aardbeien zijn lekker zoet. zuur is een smaak die erg sterk en meestal niet prettig is; citroenen zijn zuur
Hilde houdt van zure appels.
5   VOEDING, KLEDING, WINKELEN
ZOUt
flauw
bitter
heet = pikant
zoetzuur
pittig = scherp
zout is de smaak van zeewater
Is de saus niet te zout? met weinig smaak
Mag ik het zout even? De soep is te flauw.
bitter is een sterke smaak die niet zoet, zuur of
zout is en meestal niet aangenaam is
Sara houdt niet van de bittere smaak van witlof.
heet eten geeft een gevoel van brand in je mond
doordat er veel kruiden in zitten, zoals peper
Dit is een heet gerecht. Vraag maar wat extra rijst.
zoet en tegelijkertijd een beetje zuur
Bij de Chinees neem ik altijd kip met zoetzure saus,
met veel kruiden
Dit gerecht smaakt wel erg pittig.
het zout de peper
de kerrie
= de curry (b) het kruid [-en]
kruiden (kruidde, h. gekruid)
de specerij [-en] het basilicum
de peterselie
een witte stof die meer smaak geeft aan voedsel Het water uit de zee smaakt zout. een specerij die je gebruikt om eten scherp te laten smaken
Er zit te veel peper in de saus, een geel, scherp mengsei van specerijen uit India Bij de rijst kregen we een gele saus met veel kerrie. een plant die gebruikt wordt om voedsel meer smaak te geven
We hebben verse kruiden in onze tuin staan.
kruiden bij voedsel doen om er smaak en even-
tueel geur aan te geven
Ik moet het vlees nog kruiden.
een kruid uit een warm en exotisch land
Maria heeft specerijen meegebracht uit Pakistan.
een groen kruid met een sterke geur, vooral
gebruikt in Italiaanse gerechten
In de Supermarkt kun je vers basilicum vinden.
een groen kruid met een frisse smaak dat vaak als versiering van gerechten gebruikt wordt
De aardappelpuree was versierd met peterselie.
áe sambal
: kokos
• dun
• dik
de plak [-ken]
de snee [sneeěn]/het sneetje [-s] de schijf [schijven] / het schijfje [-s]
een zeer pikaní, rood mengsel van rode peper, zout en soms ook kruiden; vaak gegeten bij rijst
Neem niet te veel sambal, want hij is erg heet! het witte vruchtvlees van de kokosnoot
Er zit kokos in de koekjes.
de kokosnoot
met een kleine afstand tussen de ene en de andere kant
Wilt u de kaas niet te dun snijden?
met een grote afstand tussen de ene en de
andere kant
Ik heb een dikke plak ontbijtkoek gepakt.
een dun stuk van iets dat je kunt eten
Koop met dit geld maar twee plakken chocolade.
Wil je nog een plakje kaas?
een plak die ergens af gesneden is
Neem maar een sneetje brood.
een plat en rond ding
Mag ik een schijfje citroen in mijn cola?
• de Uter [-s]
de kan 1
de karaf [-fen]
de ton ]-nen]2 = het vat [-en]2 de beker [-s]3 = de mok [-ken]3
• het glas [glazen] / • het glaasje [-s]4
• de kop [-pen] / het kopje [-s]5
• het schoteltje [-s]6
• de fles [-sen] 7
< een flesje bier/cola ... het blikje ]-s] 8
< een blikje bier/cola ...
een inhoudsmaat voor vloeistoffen
Een liter melk is ongeveer vier glazen.
een voorwerp waar je drank in doet om op tafel
te zetten
een soort tafelfles voor water of wijn, een mooie kan
een rondě bak van hout of ijzer om dingen in te bewaren
een soort kop, vaak van plastic
5   VOEDING, KLEDING, WINKELEN	
	
• de lepel [-s] 1 • de vork [-en]2 • het mes [-sen]3 hettheelepeltje [s] = hetkofflelepeltje [s] het bestek het servet [-ten]	een klein lepeltje om in je thee of koffie te roeren lepels, vorken en messen Ligt het bestek al op tafel? een stuk stof of papier om je mond af te vegen na het eten Iedereen heeft een servetje gekregen.
• de tafel [-s] 1 < de tafel dekken < op (de) tafel • het bord [-en]2 de schaal [schalen]3 de kom ]-men]4	borden en glazen of kopjes klaarzetten en bestek op tafel leggen Kun je snel de tafel dekken? Het eten is klaar. Er staan twee flessen wijn op tafel. i I
de pan ]-nen] 1 = de kookpot [-ten] (b) 1 de koekenpan [-nen]2 = de pan [-nen] (b)2 de ketel [-s]3 de/hetdeksel [-s]4 de / het fólie [-s]	een dun materiaal, bijvoorbeeld plastic, waar je eten in kunt bewaren Berend smeerde zijn boterhammen en deed er daarna fólie om.
de maaltijd [en] = het maal [malen] de schotel [-s] = het gerecht [-en] de dagschotel [s]	het eten dat dagelijks op een vast tijdstip plaats-vindt Vanavond krijgen jullie een warme maaltijd. een deel van een maaltijd op één schaal U kunt kiezen uit drie schotels: eentje met vlees. eentje met vis of een pasta met groenten. een gerecht dat een restaurant aanbiedt en dat elke dag verschilt, meestal met een läge prijs Wat is de dagschotel vandaag?
Levensmiddelen, koken, maaltijden
despecialiteit [en] de portie ]-s]
scheppen (schepte, h. geschept)
dat waar iemand erg goed in is
Gebakken zalm is de specialiteit van het huis. een bepaalde hoeveelheid eten voor één persoon Mag ik een dubbele portie mayonaise bij mijn Met? met bijvoorbeeld een lepel nemen Schep maar een paar aardappels op je bord.
• het ontbijt
ontbijten (ontbeet, h. ontbeten)
• de lunch ]-en/-es]
lunchen (lunchte, h. geluncht) het avondeten het diner ]-s] form
de receptie [-s]
de maaltijd die je 's ochtends eet
Het ontbijt bestond uit broodjes, koffie en vers fruit, 's ochtends eten
Je moet goed ontbijten, dan heb je 's middags
minder snel honger.
de maaltijd die je 's middags eet
Na de lunch hebben we een vergadering.
eten aan het begin van de middag
Joris gaat lunchen met zijn collega's.
de maaltijd die je 's avonds eet
Zorg dat je op tijd thuis bent voor het avondeten.
een (feestelijke) maaltijd 's avonds
Professor Smit wil al zijn medewerkers bedanken en
nodigt hen daarom uit voor een diner bij hem thuis.
een kort, formeel feestje waar de gasten een
drankje en vaak ook kleine hapjes krijgen
Nadat de burgemeester gesproken had, werd er een
receptie aangeboden.
de hap [-pen]
< een hapje eten de kroket [-ten]
de snack [-s] de snackbar [s]
e tosti [-'s] (NL)
:de croque-monsieur [s] (B)
de hoeveelheid voedsel die je in een keer in je mond neemt
Wil je proeven van mijn soep? Neen maar een hapje. iets kleins eten
Zullen we ergens een hapje gaan eten? een snack die zacht is van binnen en hard van buiten, en waar bijvoorbeeld vlees of aardappelen in zitten
Nederlanders eten graag een kroketje.
een hapje dat je tussen de maaltijden door eet
Ik heb zo'n trek in een lekkere snack.
een soort Winkel waar je snacks zoals friet kunt
kopen en opeten
Spreken we af bij de snackbar? Dan kunnen we meteen iets eten.
een geroosterde sandwich met ham en kaas
Als je een snelle snack wilt, kun je een tosti nemen.
5   VOEDING, RIEDING, WINKELE]
5 S!
de yjtsmijter ]-sl brood met gebakken eieren, ham en kaas
Na een hele nacht feesten namen ze een uitsmijter. de / het frietkraam [-kramen] een auto, tent of grote tafel op straat waar je frie
= de / het patatkraam (nl) [-kramen]  kunt kopen
Bij die frietkraam is het altijd druk. de frituur [-turenj (B) een snackbar of kraam waar je friet kunt kopen
Zelfs het kleinste dorp in Belgie heeft een eigen
frituur.
de chips dun gebakken en gezouten schijfjes aardappel
In cafes kun je meestal een zakje chips kopen. de bitterbal [-len] een rond vleeskroketje dat wordt gebakken in
olie en als snack bij de borrel wordt gegeten
Joost besteh een portie bitterballen bij zijn drankje. de frikandel [-len] snack met gehakt erin, in de vorm van een wors
= de curryworst [-en] (B) De frikandel is een populaire warme snack.
de gehaktbal [-len] een bal gehakt
Mijn moeder maakt altijd zelf gehaktballen. Die eter.
we dan met aardappelen en appelmoes.
de olie [oliěn]
de mayonajse [s]
de frietsaus [-sauzen] (nl)
de olijfolie
de azijn de ketchup de ketjap
een vette vloeistof die uit planten gehaald wordt
en die je in de keuken gebruikt
Anouk bakt de vis in een beetje olie.
een koude, witte saus van olie, eieren, citroen,...
Dit is een frisse kipsalade met mayonaise.
een soort mayonaise met minder vet dan 'gewone'
mayonaise
Wilt u frietsaus op de frietjes?
een olie die gemaakt wordt van olijven
Doe maar wat olijfolie over de tomaten.
een zure vloeistof die je bijvoorbeeld gebruikt in salades of mayonaise
Maak een sausje van azijn, olijfolie, zout en peper. een koude saus die gemaakt wordt van tomaten en kruiden
Friet met ketchup is een vreemde combinatie! een soort bruine Indonesische saus die je eten meer smaak geeft
Ketjap kan zoet of zout zijn. Welke smaak wil je?
28
Levensmiddelen, koken, maaltijden
:pjndasaus [-sauzen]
: kerriesaus de currysaus (b)
een saus van pinda's die vaak wordt gegeten met sate
Zit er knoflook in pindasaus?
een pittige, gele saus met veel kerrie
We eten rijst met kerriesaus en stukjes ananas.
het voorgerecht [-en] degarnalencocktail [s]
• de soep [-en]
detomatensoep [en]
de bouillon [s]
de erwtensoep [-en]
derookworst [en]
het (soep)balletje ]-s] de soepgroenten
hethoofdgerecht [en] de stamppot (nl) de bami
de nasi (goreng)
het dessert ]-s] = het toetje ]-s] (nl) = het nagerecht [-en]
een klein gerecht dat je eet voor het hoofdgerecht
Als voorgerecht neem ik champignonsoep.
een voorgerecht met garnalen, fruit en (whisky)-
saus
Er is voor iedereen een garnalencocktail.
een gerecht dat bestaat uit water en gekookte
groenten en/ofvlees
Ik hou van een kopje hete soep in de middagpauze. een rode soep die gemaakt is van tomaten
Ik vind tomatensoep met een beetje room erin erg lekker.
een soort soep met vlees of vis als basisingredient
Ben je verkouden? Neem een kop kippenbouillon. een dikke, groene soep die gemaakt is van erwten Een heerlijke kop erwtensoep is een typisch gerecht voor in de winter.
een soort worst die vaak in stukjes in erwtensoep gedaan wordt of bij stamppot wordt gegeten Geef de hond maar een stukje rookworst. een klein gehaktballetje dat in de soep gedaan wordt We eten tomatensoep met balletjes. Heerlijk! groenten die meestal in soep zitten: prei, selderie, wortel en ui
In de Supermarkt kun je zakjes soepgroenten kopen uit de diepvries.
het belangrijkste deel van een maaitijd
We aten soep, een hoofdgerecht en een dessert, een soort puree van aardappels en groenten Vanavond eten we stamppot boerkool met worst, een soort Chinese pasta We hebben nog bami in de diepvries. gekookte rijst die gebakken wordt met vlees, groente en ui
In Indonésie wordt nasi goreng als ontbijt gegeten. iets zoets dat je eet aan het einde van een maaitijd Als dessert is er fruit, ijs of een gebakje.
5   VOEDING, KLEDING, WINKELEN
toe (nl)
het ijs/het ijsje [-s]
de yoghurt
de pudding [en]
de via [-'s] (NL)
de kwark de vanüle
het zujvelproduct [-en] de slagroom luchtig
als dessert
Wat eten we toe?
een bevroren mengsei van melk of water, suikei en een smaakje
De kinderen krijgen een ijsje, terwijl de volwassener,
een kopje koffie drinken.
een melkproduct dat een beetje zuur smaakt
Bij het ontbijt heb ik yoghurt met vruchten gegeten.
een dikke vloeistof van melk, suiker en meel die
als dessert wordt gegeten
Er is chocoladepudding voor iedereen!
een soort pudding, maar niet zo dik (in Belgie
noemt men dit ook 'pudding')
In de Supermarkt vind je de via bij de melkproducten.
een soort zachte, witte kaas
Als dessert eten we kwark met aarbeien.
zoete specerij van de vanilleplant die wordt
gebruikt in ijs en in gebak
Een echte dame blanche bestaat uit drie bollen
vanille-ijs, warme chocoladesaus en slagroom.
melk of een melkproduct zoals yoghurt of kaas
Zuivelproducten kun je het best in de koelkast
bewaren.
een dikke, witte massa die gemaakt wordt van melk
Ik wil een wafel met slagroom. met veel lucht, niet dik en zwaar
Als toetje wil ik een luchtig gebakje.