Prosze. wstawič rzeczownik košciói w odpowiedniej formie. 0. Wszyscy turyšci zwiedzaja ...k/KCJM......Mariacki. 1. Kosciót Šwietego Wojciecha jest najstarszym.....................w Krakowie. 2. Chodze do tego.....................w každá, nicdziele. 3. Znam ten...................... 4. Sanktuarium w Lagiewnikach? Tak, tnój kolega opowiadal mi o tym 5. Przyglgdaiem sie dlugo tetnu.....................i musze powiedzieč, že jest piekny. 6. W tych.....................jest zawsze dužo ludzi na mszy. 7. Kolega mówit mi, že w Krakowie jest dužo...................... 8. Košciói Mariacki i kosciót na Skalce sg najpiekniejszymi.....................w Krakowie. 9. Lubie gotyekie...................... Prosze. przeksztatcič zdania wedlug wzoru: 0. Kraków jest tadny. 1. spokojný 2. bogaty 3. čichy 4. drogi 5. mify W Krakowie jest ladnie. Prosze opisač swoje miasto w podobny sposób. Nowy Jork jest... / W Nowym jorku jest... Prosze. wystuchač nagrania i zaznaczyč, w której wypowiedzi mówi sie. o podobieňstwie, a w której o róžnicy: c d podobieňstwo róžnica □ b □ □ □ □ d □ D □ □ Prosze^ przeczytač tekst i powiedzieč, czy ponižsze zdania 53 prawdziwe (P) czy nieprawdziwe (N) cieczka z Bil liiÉÉlii áÉJBlii aa yilÉIPBĽA. jdBfe llllCtS Jeszcze nigdy ceny mieszkan nie byty tak wysokie, a ceny dziatek za miastem tak niskie. Czas na przeprowadzke. Socjolog Robert E. Park pisaf niegdyš, že „wspótczesna metropolia jest produktem nátury ludzkiej". Problém w lym, že ta nátura nie jest doskonata, wiec žycie we wspóiczesnej metropolii staje sie čoraz bar-dziej uci^žliwe. Z badaň agencji badawczej ASM z Kutna wynika, že ponad 60 procent z nas marzy o wtasnym domu z ogrodem poza miastem. Mamy dobra^ wiadomošc: oto nadszedi dogodny moment, by zrealizowač marzenia. Ceny mieszkan w miastach w ci^gu ostat-niego roku wystrzelity, jaktwierdzi Michat Kosyrzz internetowego ser-wisu nieruchomošci www.tabelaofert.pl, w Warszawie zwiekszyty sie nawet o kilkanaécie procent. Jednoczešnie ceny ziemi praktycznie stoja w miejscu. Dziš trzypokojowe mieszkanie w przecietnej lokalizacji w stolicy czy Krakowie to wydatek rzedu 200-300 tys. z\. Za te sama. cene možná zbudowač na obrzežach miasta stumetrowy, drewniany dom. Ale dobry czas na przeprowadzki nie bedzie trwal wiecznie. Wraz z rosna.-cym popytem wkrótce zaczna, rosna.c takže ceny ziemi na obrzežach wielkich aglomeracji. - W atrakcyjnych miejscach juž zaczyna byč ciasno- uwaža Mirostaw Wiech, wtašciciel warszawskiego biura handlu nieruchomošciami Wigro Wi^ch. Przemystaw Puch 0. Ceny mieszkan w miastach sa wyžsze niž zwykle. 1. Ceny dziatek za miastem tež wyžsze. 2. 60% mieszkariców miast marzy o wíasnym domu. 3. Trzypokojowe mieszkanie w dužym miešcie kosztuje 200-300 tysie cy ztotych. 4. Ceny ziemi niedaleko wielkich miast nie beda rosnaé. Powyžszy tekst pochodzi z „Newsweeka" 2004, nr 23. A jak jest dzisiaj? Prosze. wystuchač opisów czterech miast i dopasowač do nich cd ponižsze nazwy. Ô'N P / N P/N P /N P/N 1. Poznaň 2. Cze.stochowa 3. Ustrzyki Dolné 4. tódž I i i -.. - • .{^] CZ]-r Q k% Wieš i przyroda Prosze. wstawic przymiotnik albo przystówek: C duiy / duio maty / mafo c/ŕug/ / dtugo trudny / trudno a) 1. Kot nie jest takí.....fmfy.... jak kori. 2. Mrówka nie žyje tak..................jak slori. 3. Wszysty myála, že pies ápi...................ale tak naprawd? jego sen jest, 4. Czy kot može byč twoim przyjacielem?..................powiedziec. J b) trudny / trudno tatwy/tatwo ciekawy / äekawie nudný / nudno 1. Žycie na wsi jest.................. 2. Ten las jest bardzo dužy i..................tu znaležč grzyby. 3. W moim miasteczku jest bardzo.......................Nie ma kina ani dyskoteki. Tylko domy, jezioro i las. 4. Na wsi možná žyč.........................., ježeli lubimy zwierz^ta i przyrody. c) C ciepiy / ciepio zimný / zimno brzydki / brzydko tadny/tadnie 1. Dzisiaj jest....................Šwied sloŕce i nie ma wiatru. 2. Ta zima jest naprawde...................Wczoraj byto -25° C. 3. Na prowincji jest naprawd^....................Lasy, jeziora, pola... Jak možesz mówič, že miasto nie jest, IÍSl Prosz^ dokoňczyč zdania: 1. Trzeba segregowaŕ ámieci, bo..... 2. Wol? mieszkac na wsi, poniewaž 3. Poniewaž mam dužo przestrzeni. 28 4. Zwierzyta mycza sig w zoo dlatego, že 13 Prosze, uzupetnič tabely z odmiana rzeczowników wieš i zwierze. Prosze^ wstawič rzeczowniki w odpowiedniej formie. wsiach wieš wsie wsiom wsi wsiq wsiami zwierzetami zwierzqt zwierzeáem zwierze zwierzetach mianownik zwierze zwierzete dopetniacz wsi zwierzexia wsi celownik wsi zwierzeciu zwierzetom biernik wieš wsie zwierzeta narzednik miejscownik ■ zwierzeciu Prosze, wstawič rzeczownik wieš w odpowiedniej formie. 0. Mieszkam na pieknej.......Ws*...... 1. Moi rodzice wyjechali na.................... 2. Jedrek wrócit ze...................dwa tygodnie temu. 3. Wodacz to mata..................., która Iežy 60 kilometrów od Krakowa. 4. Kochám..................., chciatabym sic tam przeprowadzič. 5. Tej...................brakuje dobrej infrastruktury. 6. Za tq...................zaczyna sie dužy las. 7. Polskie...................sq naipiekniejsze na šwiecie! 8. Sfyszatam dužo cickawych rzeczy o bieszczadzkich.................... 9. Za tymi...................zaczynajq sie pola i taki. 10. Nie lubie dužych.................... ^£j> Prosze wstawič rzeczownik zwierzq w odpowiedniej formie. 0. Ston to duze ....mitxm...... 1. Nie mam w domu žadnego......................... 2. Zubr? Styszatam o tym.........................Chyba žyjc w Polsce? 3. Mam mate......................... 4. Anakonda jest niebezpiecznym......................... 5. Wielbtad i tygrys to........................, które žyjq w Azji. 6. Dzieci lubiq......................... 7. Krowa i koti sq........................domowymi. 8. Przyglqdam sie tym........................w zoo i mysle, že nie sq szczeáliwe. 9. Nie lubie........................wodnych. 47 |$j lň> Prosze. wystuchač nagrania i zaznaczyč, która wypowiedž zawiera argumenty za, a która przeciw mieszka-CD niu na wsi: a b c d argument za \x\ argument przeciw rmĚurxm*-.tmiJi\ |—i— —ij : i, D ■ 1 - | | 7 íjj^| Prosze, uzupetnič ponižsze zdania slowami podanými w í rámce. ŕŕ?/ca ins srospocforerwo rotoe Vrolnky pole sad 0......5.'rfF^;.....to ludzie, którzy mieszkaja i pracuja na wsi. Ich praca jest bardzo wažna, to oni produkuja žywno.šc, która kupujemy w sklepach. 1.....................................................to miejsce, w którym mieszka rolnik, ale nie tylko. Znajduja si? tu równiež pomieszcze- nia gospodarcze dla zwierzat i produkowanej žywnosci. 2.........................to miejsce pracy každego rolníka. Kosna tutaj warzywa, a takže zbože, z którego produkuje si? kasze, mak?, makaróny i inne artykuiy žywno.šciowe. 3.........................to miejsce, gdzie rosná drzewa owocowe: jablonie, grusze, sliwy, wiánie i inne. 4.........................to miejsce, gdzie rošnie trawa i kwiaty. Wiosna i latem, przez cary dzieň pasa si? tu krowy, kozy i inne zwierz?ta gospodarskie. 5.........................to miejsce, gdzie rosná drzewa i mieszka dužo zwierzat. Možná tam zbierač grzyby. CTI |^ Prosze, przeczytač fragment artykulu SOS dta Polskiej Amazonit i powiedzieč, czy ponižsze zdania dotyeza-ce tekstu sa prawdziwe czy nieprawdziwe. Aby chronič ostatní naturálny fragment Narwi, w 1996 r. utworzo-no Narwiaňski Park Narodowy. Piynaca po prawie ptaskim terenie rzeka (spadek nie przekracza 22 cm/km) (...) jest miejscem, w którym žyje wiele rzadkich gatunków zwierzat. Ze wzgledu na walory geologiczne i hydrologiczne (wielokorytowošč jest unikátem w skali Polskiej Amazonii swiatowej) rzeka porównywana jest do Amazonki lub Okawango. Niestety, w ostatních latách poziom wody w Narwi drastyeznie sie obnižyt. (...) Czy wi^c polskiej Amazonii grozi katastrofa? Byč može szansa. okáže sie nowy pian ochrony parku. Z inicjatywy Pótnocnopodlaskiego Towarzystwa Ochrony Ptaków rozpoezeto juž wykup gruntów leža_cych ponižej parku. Mi^dzy Rz^dzianami a Choroszcza ma nastapič proces rewitalízacji doliny Narwi, finansowany ze šrodków miedzynarodowej organizaeji „Euronatur". Odkopuje sie i udražnia stare koryta rzeki, zasypané podezas melioraeji w celu zahamowania odptywu wody z terénu parku. Ten fragment doliny zdaniem ekologów ma strategiezne znaezenie dla potožonego powyžej parku - jest jego strefa, buforowa. i byč može w przyszfošci stanie si§ ezešcia. parku. „National Geographic" 2003, nr 10 0. Narwiaňski Park Narodowy powstal, žeby uchronic ostatni naturálny fragment Narwi. ^P)/ N 1. W Narwi žyje bardzo malo gatunków zwierzat. P / N 2. Rzeka jest porównywana do Amazonki. P / N 3. Poziom wody w Narwi ostatnio bardzo si? podnióst. P / N 3p_ 4. Plánuje si? proces rewitalízacji doliny Narwii. P / N Prosze. uzupetnič tabely. Prosze, wstawič rzeczownik ziošč w odpowiedniej formie: .iczba po mm liczba .noga mianownik mitošč ztošč mitošci ztošci ....... dopetniacz mitošci mitošci celownik m Hošci mitošciom biernik mitošč mitošci narz^dnik mitošcia. mitošciami miejscownik mitošci 1 .____ milošciach Prosze. wstawič rzeczownik mitošč w odpowiedniej formie: 0. Matka daje dzieciom dužo ....tfki^ítí... . 1. Nie možná žyé bez.................... 2. Anna jest najwieksza...................jego žycia. 3. Nie zapomniatam o swojej pierwszej.................... 4. „Stará...................nie rdzcwieje" - czy wiesz, co to znaczy? Proszq wstawič rzeczowniki: radošč, niezgodnošč, ztošč, nienawišč, niewiernošč w odpowiedniej formie: 0. Moja praca daje mi dužo.......TfiÁffi.V-...... 1................................charakterów jest czesta przyczyna, rozwodów. 2. Ptáka tam ze..............................., kiedy dowiedziatam sie, co powicdziat o mnie Marek. 3. Od miloáci do...............................jest czasami tylko jeden krok. 4. Hwa rozstata sie z Tomaszem, kiedy dowiedziata sie o jego.............................. 0^ Prosze, utworzyč rzeczowniki od naste.pujacych przymiotników: niewierny -wicrny -samotný -starý -mtody -gleboki - .Mčwmwsc.., ciekawy — pewny siebie -wražliwy -spontaniczny -niezaležny -wesoty - Prosz^ napisač historie milosna^ (10 - 15 zdaň). Prosze užyč stów: C miiošč radošč niezgodnošč ztošč nienawišč niewiernosč szczqšcie zdrada klótnia ................ [ ............... f£j flyh Prosze^ wystuchač nagrania i zaznaczyč, które wypowiedzi poruszaja, ponižsze problémy: CD nagranie 1 nagranie 2 nagranie 3 rozwód ktotnie o pieni^dze problémy z dzieckiem \x] Wymowa cd Prosze powtórzyč za lektorem. ' Že czy žeby? 0. Uwažam, powinnišmy wyjechač. 1. On chcialby,.........................(my) znowu byli rázem. 2. Prosze go..............poszedl ze mna do kina, ale on mówi,.............jest zajety. 3. Chce..............mój partner byl bardziej odpowiedzialny. 4. Oczekuj? od mojego meža,.............b^dzie tolerancyjny. 5. Mówie jej,.............powinna mniej pracowac:. 6. Mówie im,.............byli punktualni. Niepunktualnošc mnie denerwuje. Prosze, dokonezyč zdania: L Chcemy, žeby ..... 2. Prosimy ich, žeby 3. Mówia, že ............. 4. Mówie mu, žeby .. 5. Oczekujemy, že .... 6. Plánuje, že ............ 7. Uwaža, že ............. 8. Oni chea, žeby ..... 9. Pragniemy, žeby ... 10. Wolisz, žeby......... Prosz? zdecydowač, które z podaných ponižej zdaň wyraža: žyczenie powinnošc Chciatbym, žebyšmy znowu byli rázem. Mówiiem mu, že nie powinien palič. V^Musze z niq pomzmawiat Chce, žebyš przyszedt Czy nie powinieneš išč spač? Nie chce, žeby rodzice sie kiácili. Tata mówi mamte, žeby nie pracowata tak dužo. ITOI Proszq przeczytač ogíoszenia matrymonialne i dopasowač do siebie poszczególne osoby: MTODA MIr 01NICZKA PODRCT Y POZNÁ MI lEGO PANA. WIEK NILWAINY. WDOWJEC, KOCHA] JCY "YCIE POZNÁ MT~in pan1l W RED NIM WIEKU. LUBI ZABAWj, Nit SZU-KAM PARTNERKI NA CAl i£ uYCIE. JESTEM OIWARTY NA nowe ZNAIOMOnCI. JI.NI EM ROZWÓDKn. MAM DWÓCH SYNÓW, KTÓRZY NIED IIJCO ZACZNlJ DOROSLí UYCIE. CH TNIE 1 JA ZACZN. NA NOWO MOJE I YCIE. CZY CHCESZ BYl MOJ i DRUGC POLiOVV ? LU RH ZABAW..J I WFEKENDY ZA m1a-STEM. iubi7. ZMIANY. JESTEM M "ODA I ATRAKCYJNA. JE 1,1 CHCESZ nY c1e-KAWIE, POWINNIUMY SI S POTKALI. g JESTEM MHODYM, ATRAKCYJNYM BRUNETEM. NIE I.URI KONFLIKTÓW. SZUKAM SPOKOJU I STABILIZACJI. ALE NIE NUDY. UWIELBIAM PODRÓrE. TAK NAPRAWD SZUKAM TEGO JEDYNE GO. MAM 33 LAT I WCI j CZEKAM NA MTnOOZ MOJEGO HYCIA. JESTEM AKTYWNA I AMBITNA. NIE CHC . I EBY MOJE YCI1-UPLYN^uo WSAMOTNO Cl. mam 40 LAT i wci >r jestem kawai.i.REM. czy na tej pianec1e nie ma kobiety, KTÓRA chc.ta aby of1aro-WAn mi swojn Ml ocd? 33 59 ILJ-J] Ijjl Oto fragmenty czatu z Tomaszem Wytrwatem, przeorem klasztoru Dominikanów, który mówi o možliwos-ciach otrzymania rozwodu w Košciele katolickim. Prosze; dopasowač pýtania ínternautów do jego odpo-wiedzi. Tomasz Wytrwaf przeor klasztoru Dominikanów w Warszawie poniedziatek 15.03.04 godz. 12:00 Tomasz Wytrwaf: Witam serdecznie wszystkich internautów. B^dziemy dzisia] rozmawiač o tzw. rozwodach 1— w Košciele. To b^dzie nasz gtówny témat, na inne pýtania nie bede^ odpowiadat. J pýtania internautów 1. rozwodniony: Jaki jest stosunek Košciota do sytuacji, kiedy žona opuszcza meža po kilku latách matžeňstwa bez dzieci (nie chciata mieč) i odchodzi do innego faceta? 2. RAFAELU)?: CZY ROZWODY PANA ZDANIEM TO GRZECH? 3. KFIATUSZKIUKU: CZY ROZWODY KATOLICKIE SA.W OGÓLE MOŽLIWE?? 4. 2stoneczka: Czy gdy np. žona zdradzi, možná sie^ z nia. rozstac z czystym sumieniem? 5. kleryk_A A: Jak ksiqdz sadzi, dlaczego w Polsce jest tak dužo nieudanych zwiazków7 Czy jest to zwiazane z niedojrzatosci^emocjonalna^osób, które pragng. zwiazač si? weztem matžeňskim? 6. mój_nr_606594692: czy jak miato sie. žone. i byt šlub košcielny i wzieji rozwód to možná jeszcze jeden šlub košcielny??? 7. Gróbelek: Mam powažne podejrzenia, že mój ma.ž ma problémy z psychika.. Jestešmy matžeňstwem od 5 lat i jest coraz gorzej. Czy gdyby jego stan pogorszyt sie. na tyle, že batabym sie. o swoje i dziecka bezpieczeňstwo, mam szanse. na uniewažnienie matžeňstwa? odpowiedzi gošcia czatu a) Tomasz Wytrwaf: Sam rozwód nie musi byc grzechem, choč može byč czymš ztym. Matžonkowie za wszelka, cene^ powinni walczyč o matžeňstwo. b) Tomasz Wytrwaf: Aby matžeňstwo byto wažnie zawarte, nálezy spetnič pewne wymagania. Jednym z nich jest przyjecie i po katoličku wychowanie potomstwa. Ježeli ktoš w matžeňstwie nie chce mieč potomstwa, to jego matžeňstwo može byc niewažnie zawarte. Wtedy možná stwierdzic niewažnošč takiego matžeňstwa. c) Tomasz Wytrwaf: Kiedy pracowatem w sa_dzie košcielnym, najczestszym tytutem, z którego byto orzekane niewažnie zawarte matžeňstwo, byla: niezdolnošč do podjecia istotnych obowia_zków matžeňskich z przyczyn nátury psychicznej. To na przyktad niedojrzatošč emocjonalna, uzaležnienie od rodziców, alkoholizm itd. d) Tomasz Wytrwaf: Zdrada nie jest powodem do stwierdzenia niewažnošci matžeňstwa (...) Natomiast zdrada jest powodem, z którego može byc przeprowadzona separacja w Košciele. e) Tomasz Wytrwal: W Košciele nie ma rozwodów. Možná jedynie stwierdzic, že matžeňstwo zostato od samego poczatku niewažnie zawarte. f) Tomasz Wytrwal: Problémy ze zdrowiem psychicznym sa. podstawa. do stwierdzenia niewažnošci matžeňstwa, ale to, czy byty one wystarczajace w konkrétnym przypadku, bada sad košcielny, dlatego naležy zwrócič sie. do sadu. g) Tomasz Wytrwaf: Nie možná zawrzeč kolejnego zwiazku sakramentalnego. Wažnie zawarte matžeňstwo stanowi bowiem przeszkode do zawarcia kolejnego sakramentalnego zwiazku matžeňskiego. -3 /-a: http://czíitcria.Í!iteria.pl/gosc?ĽÍti-1105 .... , , Przyjažň mrk Prosze, uzupetnič tabely z odmiana. rzeczowników przyjaciel i przyjacióika. Prosze^ wstawič rzeczowniki w odpo-wiedniej formie. przyjaciele przyjaciel przyjaciolom przyjacielem przyjacioiach przyjaciela przyjaciói przyjaäôtke przyjaciótkami przyjacióiki przyjaciótka przyjaciólkq przyjaáóikach liczba pojedyncza (iczba mnoga mianownik [............................ dopetniacz przyjaciela przyjaciótki przyjaciótek celownik przyjacielowi przyjaciótce przyjaciótkom biernik przyjaciói przyjaciótki narz^dnik przyjaciótmi miejscownik przyjacielu przyjacióke •01 Prosze^ wstawič rzeczownik przyjaciel w prawidto-wej formie: 0. Lukasz rozmawia ze swoim najlepszym '^^/jACf^ÍĚW'. 1. Lukasz szanuje swojego.................................................... 2. Lukasz troszczy si? o swojego......................................... 3. Lukasz nie rozczarowal nigdy swojego.......................... 4. Dárek Lo .............................................................. Lukasza. 5. Lukasz kupit swojemu ....................................... prezent. 6. Lukasz zawsze mysli o swoim ......................................... 7. Lukasz i Grzegorz to.............................................Darka. 8. Dárek poszedt ze swoimi ................................ do klubu. 9. Dárek liczy na swoich....................................................... 10. Dárek nie rozczarowal nigdy swoich.............................. 11. Dárek ufa swoim ............................................................... 12. Dárek opowiadal mi o swoich......................................... fijy Proszq wstawič rzeczownik przyjaciótka w prawid towej formie: 0. Ania rozmawia ze swoja najlepsza ...fír.tyg.bfÁMkfy.... 1. Ania szanuje swoja......................................................... 2. Ania troszczy si? o swoja .............................................. 3. Ania nie rozczarowata nigdy swojej ............................ 4. Ewa to ........................................................................Ani 5. Ania kupila swojej............................................. prezent 6. Ania zawsze mysli o swojej ........................................... 7. Ania i Magda to ....................................................... Ewy, 8. Ewa poszta ze swoimi .....................................do klubu 9. Ewa liczy na swoje.......................................................... 10. Ewa nie rozczarowata nigdy swoich ............................ 11. Ewa uta swoim ................................................................ 12. Ewa opowiadata mi o swoich ....................................... 35 9 Prosze dokoňczyc zdania: 0. Gdybym miaJ przyjaciela.....ky.Wym.í.^^Mmy... 1. Gdybym nie mieszkal z rodzicami, ....................... 2. Gdyby wychodzil czešciej z domu,........................ .3. Gdyby wyprowadzili sie z domu, ........................... 4. Gdybys nie rozczarowat swojej przyjaciótki........ 5. Gdybyscie mieli problémy finansowe,................... 6. Gdyby mniej któcili sie ze soba,............................. 1^1 Prosze^ wybrač wtašciwa odpowiedž: 0. On czesto któci si? a) z przyjaciclcm 1. Troszczysz sie. a) ze swojg rodzina 2. Ufamy a) nauczyciela 3. Licze a) o tobie 4. Odwzajemniamy a) przyjazň 5. Przyjažrú? si(? a) z Piotra 6. Myšlicie czesto a) na przyjaciotach b) z przyjaciela b) o swojq rodzine; b) nauczycielowi b) na tobie b) przyjažnia b) Piotrem b) przyjaciótmi c) o przyjacíelu c) swojej rodziny c) nauczycielem c) na ciebie cj przyjažni c) z Piotrem c) o przyjaciotach Prosze wstawič czasownik w odpowiedniej formie. |Q) Prosz^ uzupelnič zdania, wpisuja.c zaimek síf w odpowiedniej formie. 0. Przyjaciele ufaja.....$<ák...... 1. Przyjaciele pomagaja..................nawzaiem. 2. Przyjaciele mówia..................o wszystkim. 3. Przyjaciele zrobiq dla..................wszystko. 4. Przyjaciele czesto ze..................rozmawiaj%. Prosze. uzupelnič zdania za pomoca wtas-ciwego przyimka: 0. jad? ..7Mr... koncert ...4i>... Poznania. 1. Idf..........kolacje..........babci. 1. Jestešmy..........obicdzie..........kolegi. 3. Jedziemy..........gúry. 4. Czy oni juž..........górach? 5. Nie chc? jechač..........jezioro. Jest zimno! 6. Jan mieszka..........rzekq Wisloka. 7. Czy mama juž wrócita..........pracy? 8. Kiedy wróciliácie..........morza? 9. Lubi^..........ciebie przychodzic. 10. Nie možemy teraz wyjšč..........niego. Vrozmawiač z szanowač troszczyč siq o ufač Ikzyč na opowiadač o rozczarowat myšieč o mówič o L ÄQ^JíM^MÍA^M... swoimi przyjaciótmí przez čata noc. (oni)....................................swoich wakacjach w Chorwacji. 2. Mog§....................................moich przyjaciót, kiedy mam problémy. Oni zawsze mi pomagajíi. 3. Jesli....................................swojemu przyjacielowi, možesz poprosic go o pomoc. 4. Przyjaciót trzeba..................................... 5. Czcsto....................................o moich przyjaciótkach, kiedy bytam za granicg. 6.....................................moja przyjaciótke, która ležy w szpitalu. Odwiedzam jq codziennie. 7. F.wa....................................swoich przyjaciolach, ktorých poznala w Berlinie. 3Q 8. Jeáli twój przyjaciel ci^.....................................možesz dač mu jeszcze jedna szansf. Prosze. zmieníč zdania wedtug wzoru: 0. Ewa wyprowadzič sie z domu / Ewa miec spokoj - 1. Ewa pojechač do Londýnu / Irena byc smutná 2. Ewa wyjsc za maž / Ewa miec mniej problernów 3. Ewa rozmawiač i sasiadka / sasiadka znač lepiej Ewe 4. Ewa nie micszkac z rodzicami / Ewa nie kfócič sie z rodzicami 5. Ewa byc bardziej pewna siebic / Ewa zrobič kariéry naukowq 6. Ewa chodzic do.klubu / Ewa byc mniej zestresowana 7. Ewa kupic samochód / Ewa miec wiecej ezasu 9Ř2 %M ProszS wystuchač opinii o Ewie, a nastejjnie zanotowač wypowiedzi, które wyražaja. te uezucia cd sympatia antypatia aprobata dezaprobata Bardzů íccbig ý&Kuy £«f. Jest bardzů tfvbeUg&vttiq, 914^75 65 Przyjažn przez wieki byta sprawa. meska_. Kobiece przyjažnie byty b+ahe, jak wszystko wówczas co kobiece (...). Autonomiczna przyjažn kobieca. za-czyna odkrywac przed šwiatem ruch feministyczny: chca_ mieč wszystko to, co ich ciemiežcy.(...) Zdo-bywaja. uniwersytety, prezesury i prawo do růdzenia dzieci ba.dž nierodzenia - jak im sie podoba. I co? Socjologowie na Zachodzie zauwažaja., že preze-ski, dyrektorki i inne wonderwornen rozpaczliwie chca, mieč przyjaciótke, nawet w dawnym, niewaž-nym stylu (...). Bez chtopów (...) - Przyjaciótka - twierdzi jedna z takich amerykaň-skich cudownych bab - to nietoksyczna matka, to siostra z wyboru. (...) Z przyjaciótka, wypada sie na weekend do Madrytu, Paryža, czyta sie wszystkie kretyrískie pisma kobiece, zasmiewa sie do tez, plotkuje, filozofuje, radzi sie, papla, ptacze. Lifting serca po prostu. ieé na ponižsze pýtania: Czy takie same potrzeby mája, przyjaciele - mežczyž-ni? Uwaža sie, že przyjažn meska objawia sie inaczej - one plotkuja., a oni gadaja. o samochodach, pie-niqdzach i technice nukleárnej. Tymczasem z an-kiety „Psychology Today" wynika, že przyjaciele i przyjaciótki spedzaja. ze soba, czas wzadziwiaj^co podobny sposób. Inaczej rysuje sie natomiast trwarosč przyjažni meskiej i damskiej. Ann E. Auhagen, badajíc te, kwestie, stwierdzita, že przyjažnie miedzy kobieta-mi okazuja sie najtrwalsze, lecz równiež najbardziej burzliwe. Przyjaciótki byty czesto w konflikcie, zarzu-caty sobie niedbalošč, dominacje. Mežczyžni natomiast rzadziej przežywali kryzysy. Amerykatískie badania wykazaty, že zagroženiem dla meskich przyjažni jest oddalenie, w kobiecych natomiast przyczyna, zerwanía jest inna osoba. Badania przeprowadzone w Polsce przez Pentor na zlecenie redakcji „Playboya" wykazaty natomiast, že gtówna, przyczyna, nietrwalošci meskich przyjažni jest wtašnie - ta trzecia. Kobiety i mežczyžni upodabniaja, sie zapewne do siebie i w tym wzgledzie. Oni coraz wiecej plotkuja,, one - czešciej rozwažaja. o technice nukleárnej. Co zas do przyjažni miedzy kobietami i m^žczyznami - tu sie, nic nie zmienia. W gre wchodzi seks i tym jest lub bedzie zafarbowana prawie každá przyjažn mesko-damska. 49 proc. respondentów an-kiety amerykaňskiego miesiecznika došwiadczyto przeksztatcenia sie przyjažni w romans, a niemal jedna trzecia poszfa z przyjacielem lub przyjaciótka do tóžka. 1. Jaka jest róžnica miedzy przyjažnia mežczyzn i kobiet? 2. Jakie sa podobieňstwa? 3. Co jest charakterystyczne dla potowy przyjažni dámsko-meskich? f^) mw) Prosze. wystuchac czterech wypowiedzi i zdecydowač, co wyražaja,. cd wypowiedž 1 wypowiedž 2 wypowiedž 3 wypowiedž 4 prosba m - ■ 11 [ propozycja Q | | žyczenie [x] Q Q przypuszczenie Q Powtarzamy! Prosze^ napisac. jakiego przyjacie-la chciatby Pan / chciataby Pani ■jl Prosz$ przeanalizowač, co mówia. Potacy o swoich przyja- mjec prosz^ wykorzystad ponižsze cioíach. Co jest dla nich najwažniejsze? Prosze. przeksztateic zwroty. zdania wedtug wzoru. Chciaíbym / chciaiabym, žeby... 0. Jestloialny. ... powinien byč... 20% Polaków chce, ..MyM.ptyJMtátyLlqdtyt....................... Uwažam, že... 1. Jest ciepty, serdeczny. mm Moim zdaniem... 20% Polaków uwaža.............................................................................. Po pierwsze... 2. Jest dyskretny. 70% Po drugic... 70% Polaków marzy o tym, že............................................................. z jednej strony... 3. Jestzawszegotówspedzičzemnaczas. 60% Z drugiej strony... 60% Polaków ma nadzieje, že .............................................................. 4. Ma poczucie humoru. 90% 90% Polaków mówi, že ......................................................................... 5. lest inteligentný. o5% 65% Polaków oczekuje, že ................................................................... jl 6. Jest niezaležny. 90% 90% Polaków uwaža............................................................................. 7. Ma podobne zainteresowania. 70% 70% Polaków chciatoby, ...................................................................... 8. Jest mniej wiecej w moim wieku. 60% 60% Polaków oczekuje, žeby................................................................ 9. Pomaga mi w pracy. 20% 20% Polaków ma nadzieje................................................................... 10. Ma podobne wyksztakenie. 50% 50% Polaków chce, ............................................................................... cnoi *r mm Prosze powtórzyč za lektorem. 11. Ma podobne poglady polityczne. »m m$ 50% Polaków oczekuje, že.................................................................... 12. Ma podobny zawód. 35% 35% Polaków mysli,............................................................................... 13. Jest atrakcyjny řízycznie. 20% 20% Polaków chciatoby........................................................................ 14. Zarabia tyle samo. 30% 30% Polaków uwaža,............................................................................. 14 lekcja domowe Proszi? przeksztatcič zdania wedtug wzoru. Prosze, przeksztatcič zdania wedtug wzoru. 0. Tcraz možná wyježdžaé na wakacje do Hiszpanii. .. K&dy.í Ĺ ámm^. im. :w#žm. k)th. $0sžMtá............. ..m..mkmj.td#.Mk?fHUW.>............................................. 1. Teraz možná bez problému kupic mieszkanie. 2. Teraz sa zmywarkí do naczyri. 3. Teraz trudno znaležč dobra prac?. 4. Teraz možná w sklepie platič karta. 5. Teraz tarwo kupic džinsy. Prosze. uzupetnič tabely: rzeczownik czasownik 0. Polacy cz?sto mieszkaja w blokách. .Mm^m^^k^MMéss^.................................... 1. W lecie dziewczyny nosza krótkie spódnice. 2. W szkole dzicci ucza si? angiclskiego. 3. Na uniwersytecie studenci pisza prac? magisterská. i. Kiedyá ludzie nie ježdzili samochodami. 5. Dawniej ludzie nie látali samolotami. 6. Kiedyá ludzie nie rozmawiali przez telefon. Prosze_ zamienič podané wyraženia wedtug wzoru. 0. myč z?by ../^tiš.^faw....................... 1. sprzatač mieszkanie ................................................. Wyna)?Cie........2. prasowaé blúzke kupno sprzedaž oplata 3. wysylač kartk? 4. odkurzaé pokoj Prosze, podac przeznaczenie tych sprzjjtów wedtug podanego wzoru. .......SttíáZgtkiA. .WÍfííéW,.. 40 0. Suszarka služy do 1. Lodówka služy do 2. Odkurzacz služy do 3. Zmywarka služy do 4. Czajnik služy do fí£j| Prosze^ opisac typowy dzieň: a) tradycjonalistki b) kobiety nowoczesnej W wmw. d&mu, kiedy -wsta/g runo........................................ 99 Prosze. wstawič do ponižszych zdaň brakujacy rzeczownik lub czasownik; 0. dzialanie / dzialač Warto poznač ..ffóudMiM. drukarki do komputcra. Jest bardzo požyteczna. Moja drukarka nic ...dgJAÍík.......Nie wiem, co sie stalo. 1. projektowanie / projektowač ...................................sprzetu to dzisiaj konieczno.šc. ^-j Dzisiaj..............................si? wszystko. 2. promowanie / promowac Kazdy musi..............................swój produkt. Rynek jest bardzo brutálny. .................................produktu bedzie bardzo koszlowne. 3. kszlaltowanie / ksztattowac ..............................gustu klienta jest faktem. Czesto nie wiemy nawet, že jeste.šmy ofiara manipulácii. Kazdy projektant powinien.................................gust klienta. Prosze. wstawič do ponižszych zdaň brakujacy rzeczownik lub czasownik: 0. czytanie / czytač Powinnismy ...r£>ŕ£ťV༠dzicciom, to ksztaltuje ich wražliwosc. ...Qzy.t4&t*.. to wažny element wychowania. 1. obstuga / obstugiwač Musi pani umieé....................................komputer i faks. Oto moje warunki: znajomoáč jezyków i.......................................komputera. 2. wyglad / wygladac Te meble dobrze.................................w tym pokoju. To byl dobry wybór. ................................nie jest wažny. Liczy si? cena i jako.šc. 3. manipulowač / manipulowanie Nie musisz.........................................klientem, ješli chcesz sprzedač produkt. ....................................klientem jest wažnym elementem sprzedažy produktu. Prosze, wstawič podané rzeczowniki w odpowiedniej formie: 0. ...Wygkw.... (wyglad) produktu jest bardzo wažny. 1. Dzieki...........................................(atrakcyjny wyglad) možná wszystko tatwiej sprzedač. 2. Želazko služy do.............................(prasowanie), a pralka do............................ (pranie). 3. Masz cos do..........................(czytanie)? Mam ochotě na dobra ksiažke. 4. Miedzy..........................(mówienie) a............................(rozumienie) w obcym jezyku jest duža róžníca. 5. Mój syn marzy o..............................(projektowanie) samochodów. Wymowa CO ^jj^ Prosze. powtórzyč za lektorem. Prosze, przeczytač tekst Dyktatura pieknych przedmiotów i dokoňczyč zamieszczone pod nim zdania: Coraz cz^šciej cztowiek stáje sie tylko dodatkiem do wyrafinowanego auta lub wnetrza. Kiedy dwa przedmioty maja, identyczna. cene, pet-nia. te sama. funkcje i sa. podobnej jakošci, lepiej sprzeda sie ten, który jest tadniejszy - Raymond Loewy, stynny amerykaňski projektant, to wtašnie zdanie wydrukowat na swojej wizytówce. Zadzia-tato, wkrótce Loewy otrzymat pierwsze powažne zlecenie. (...) Dewiza projektanta z lat 30. nie stracita na aktualnošci. Obecnie može-my wybierač nie spošród dwóch podobných przedmiotów, lecz dziesiatków, a rze-czy piekne bywaja, dotkliwie drožsze od przecietnych. Kazda; z tych rzeczy - i jednorazowy ta lerzyk, i luksusowy samochód - ktoš musial zaprojektowač. Jednak „design" to cos wie-cej niž tylko wzornictwo przemy-stowe. To takže stratégia, sposób podejšcia do przedmiotu. Oprócz samego projektowania, to takže sprzedawanie marzeň. Funkcjonalnošč i er-gonomia dawno przestaty byč gtównymi cecha-mi przedmiotów, równie wažny stat si^ ich charakter, wywotywane przez nie emocje, skojarzenia, nástroje. Kreujíc wizerunek produktu, designer uwzglednia nie tylko jego praktyczne przeznacze-nie, ale takže psychike klientów, by trafič w ich czuty punkt, co spowoduje spontaniczna. reakcje i decyzje;: chce to miec! Repertuarwspótczesnychdesignerówznaczniewy-kracza poza kanoniczne elementy wystroju wnetrz, takie jak meble, lampy, tkaniny czy szkto. Phili Starek projektuje makarón, a Norman Poster py wysokiego napiecia. Stowa „design" užywamy, mówia.c o rzeczact z koňca XIX wieku i nowszych. Nie przyda sie onc w rozmowie o krzešle z epoki Ludwika XV, w rozmowie o krzešle wspótczesnego projektan--ta Philippe'a Starčka: Ludwik XX - jak najbardziej. Czym róžnia. sie te dwa meble? Stolarz z eza-sów Ludwika XV sam wymyšlit wzór krzesfa Dyktatura in przBdnfio sam je wykonat, natomiast Phi-lippe Starek stworzyf tylko projekt swo-jego metalowo-pla-stikowego,, ludwika*. a realizuj^ go fa-bryki. Ludwik XX zo-stat wyprodukowany wielu identycznych kopiach, podezas gdy dawne krzesta byty niepowtarzalne, chočby dla-tego, že wykonywane r^eznie. Poza tym rzemiešlnik sprzed lat nie myšia) kategóriami komereji - jego krzesto miato sie podobač zleceniodawcy, a nie zadowalač gusta milionów anonimowych osob i wyci^gač pienia.dze z ich portfeli. Wspótczesny rynek boryka síq z dwoma powažny-mi problémami. Pierwszym jest nasycenie dobrami konsumpcyjnymi (ludzie juž prawie wszystko maja.), a drugim nadmierny wybór, przed którym staja. klienci (maja. coraz wiekszy ktopot z podj^ciem decyzji). Producenci musza, dobrze sie nagtowič. wymyšlaja.c kolejné wersje juž istniej^eych przedmiotów, by zachecič do wydawania pieniedzy na i cos, ezego tak naprawde wcale nie potrzebujemy (...). 1. Z dwóch przedmiotów o tej samej cenie i funkeji lepiej sprzeda sie ten, który.................................................. 2. „Design" to nie tylko wzornictwo, aJe takže.......................................i.............................................................. 3. Stowa „design" užywamy, kiedy mówimy o rzeczach...... .........j............................ 4. Dwa najpowažniejsze problémy wspótczesnego rynku to............................................................................. i 42 f§j (f^p Prosze^ wystuchač nagrania i zdecydowač, o jakim przedmiocie mówiq wypowiadaj^ce sie^ osoby: cd wypowiedž 1 suszarka odkurzacz kuchenka czajnik | | wypowiedž 2 wypowiedž 3 wypowiedž 4 j | Q ,, .| | |~ | j | | [ n □ □ ■■ ■ ■ □ lekcja _ . Technika iwynalazki 12 Prosz$ podac ponižsze zdania w stronie czynnej: 0. Druk zostal wynaleziony przez Gutenberga. ...ý^fíhrý..^M(^.(k.'^f,...... 1. Teoria heliocentryczna zostala opracowana przez Kopernika............................ 2. Warszawa zostala zniszczona przez hitlerowców w czasie II wojny šwiatowej. 3. Warszawa byla odbudowywana przez Polaków blisko 10 lat.............................. 4. Ameryka zostala odkryta przez Kolumba.............................................................. 5. Polska byla okupowana przez Sowietów................................................................. Prosze^ napisač ponižsze zdania w stronie biernej. 0. W roku 3500 p.n.e. w Mezopotámii užyto piktogramu. .................................... 1. W Vil wioku w Chinách zastosowano ksylograf - pierwsza metodě druku tekstów. 2. W 1929 w USA uruchomiono pierwsza telewizyjna stacje nadawcza. 3. W 1936 w Wielkiej Brytanii rozpoczcto stala, emisje programu telewízyjnego. 4. W 1935 na wystawie w Berlinie zademonstrowano pierwszc urzadzenie rejestrujace džwiek. ;>. W koricu lat 60. zaprojektowano magnetofon cyfrowy. 6. W 1953 w USA zaprezentowano prototyp magnetowidu. C$B Prosze. napisač ponižsze zdania w stronie biernej. 0. W 1885 roku Szwed I.E. Lundstrom rozpoczat masowa produkcje zápalek. 1. W 1445 Gutenberg wydrukowal pierwszy fragment tekstu z (Csifgi Sybil]i. 2. W 1883 G. Daimler wynalazl silnik benzynowy. 3. W 1885 C.F. Benz zbudowaí samochód 3-kolowy. 4. W 1903 h. Ford založyl fabryke samochodów. 5. W 1876 A.G. Bell wynalazl telefon. 6. W 1903 bracia Wright skonstruowali samolot. 7. W XIX wieku Ch. Babbage stworzyl koncepce maszyny liczacei - prototypu komputera. 8. W 1944 roku H. Aiken zrealizowat ide§ Ch. Babbage'a i zbudowaí pierwszy komputcr. 9. W 1970 roku firmu Philips wyprodukowata pierwszy magnetowid kasetowy. 10. W latách 1887-1889 H. Goodwin i G. Eastman wprowadzili film do aparatów fotograficznych. 11. 22 III 1895 bracia Lumiěrc zadcmonstrowali swój wynalazek - kinematograf. 12. W 1906 E. Lauste opatentowal kamery džwiykowa rejestrujacsj mow§ ludzka. 13. W 1922 J. Engel, J. Massole i H. Vogt zrealizowali w Niemczech pierwszy film džwi^kowy. Prosze, uzupelnič tekst za pomoca podaných ponižej wyražeň w odpowiedniej formie: 44 \/motoryzacja wplyw dostqpny turystyka wiek zmienič firma urzqdzenie SAMOCHÓD Rozwój ....mätor.yz&cji.... zmienil žycie ludzi. Na poezatku XX (dwudziestego).................samochód byl luksusem, byt produktem ekskluzywnym. Teraz samochód ma prawie každá rodzina. Rozwój motoryzaeji jest wažny takže dla ekonomii. Szybki transport ludzi i towarów jna..............................na rozwój turystyki i biznesu. SAMOLOT Ta forma transportu jest wažna dla biznesu i................ Ludzie mogq podróžowac po catym šwiecie, zwiedzič každý kontynent. Biznesmeni moga miec...................... gdzie tylko chea, i moga je kontrolowač. TELEFC Telefon..............................žycie ludzi w XX (dwudziestym) wieku. Moga ze soba rozmawiaŕ, kiedy tylko maj% na to ochote. Telefon nie jest juž...........................ekskluzywnym, jest..............................w každým domu i w každým biurze. €P Prosz^ wystuchač nagrania i uzupetnič dialogi: cd a) - Dzien dobry. Czy to biuro obsíugi klienta? - Tak, šťuchám. - Co sie stalo? - Nie wiem, nie moge.............. - Prosze .................................. b) - Dzieri dobry. Mam problém. Miesiac ternu kupilem u Paňstwa komor ke. - Ico....................................? - N"ie wiem, nie moge rozmawiač. - Prosz? do nas.................... - To niemožliwe. Najbližszy punkt obsíugi klienta jest 20 kilometrów stad. Pracuie intensywníe. Nie mam czasu w tygodniu na przyjazd. - To prosze przyjechac w.................Biuro jest otwarte do...................... Prosze. podač wtašciwa kolejnošč podaných ponižej czynnošei. Aby skorzystač z telefonu, musze: 1. odtožyc sluchawke 2. wybrač numer 3. zostawic wiadomošé na sekretářce 4. podniešc sluchawke □ □□□ Prosze. podač formy niedokonane naste.puja.cych czasowników: 0..........mMZM........- wlaczyč 1................................- odtožyc 2................................- zostawic 3................................- podnieáč 4................................- wybrač f§j WLJĚ Prosze wystuchač nagrania i zdecydowač, czy rozmówcy sa zadowoleni cd a b osoba zadowolona « -| [« osoba níezadowolona ama-mtam*.■........i| (t—ii nf~~^B»»»«—^aaw cd Prosze^ powtórzyč za lektorem. Prosz$ dokoňczyc zdania. 1. Mcteoropata to czlowiek, który..................... 2. Najlepiej czujemy sie latem, bo...................... 3. Cztowiek, który aktywnie uprawia sport...... 4. Nasz organizm potrzebuje nie tylko áwiatta, 5. Wtašciwe odžywianie ...................................... 6. Dobra dieta to.................................................... 7. Ludzie, którzy odžywiaja sie nieregularnie, . 8. Wažny wptyw na nasze samopoczucie mája Prosze. wstawič spójniki: chociaž, ale, jednak, alba, wiqc. 0. Latem pojade nad morze ..&U?fi.... w góry. 1. Pije dužo kawy,...................lekarz mówi, že to niedobre dla zdrowia. 2. Miatam zamiar pojechaé na weekend na wieš, ...................padat deszcz i zostalam w domu. 3. Byta tadna pogoda....................poszedlcm na spacer. 4. Chciatem zaprosié Magd? do teatru,...................ona wolata zostač w domu. 5. Bytem zmeezony,...................nie zrobilem pracy domowej. 6. Zrobitam prače domowa,...................bytam zm?czona. 7. Bardzo chciatbym uprawiač sport....................dužo pracuje i nie mam ezasu. 8. Wieczorem czylam...................ogladam telewizje. 9. Wieczorem czytam....................nigdy nie ogladam telewizji. Prosze przeksztakič zdania wedtug wzoru: ježeli..., to.. 0. nie možesz spad / powinienes isc wieczorem na spacer .....Jezdi. m. wik&z. i$tá>. t.Q. pmomtá. HL wmzarm. m. .spacer-.. 1. nie lubisz morza / warto pojechaé w góry 2. boli cie glowa / musisz rzucič palenie 3. masz alergi? / nie powinnaš ježdzič na wies 4. boli cie gardto / nic powinienes palic 5, boli jq žoladek / powinna jeáé mniej 6. ma zly nastroj / powinien spotkač sie z przyjaciólmi 46 Prosze, przeksztatcič zdania z čwiczenia 3, užywajac w drugiej cz^šci zdania trybu rozkazujacego: 0. nie možesz spač / powinieneš išc wieczorem na spacer ?^..tä.:mmz.ffx&MiM&&m.m.f^x:í.. 2. 3. 4. 5. 6. Prosze, wybrač wlašciwa. forme, czasownika w bezokoliczniku: Proszg brač / wziač t? pastyik? dwa razy w tygodniu. L Powinieneš pic / wypič mniej piwa. 2. Musisz ješé / zješc mniej ttuszczów. 3. Musz? cos ješé / zješc. Jestem strasznie glodny. 4. Lubi? pic / wypié wino po obiedzie. 5. Chcf jechaé / pojechac w góry. Prosze, podač forme, przeczaca nastepujacych zdaň: 0. Zadzwort do mnie. L Spotkaj si? z nim. 2. Zrób sobie badania. 3. Zjedz banana. 4. Wypij sok. 5. Zagrajmy w tenisa. 6. Pojedžmy na wieš. Prosze. uzupetnič zdania, užywajac czasowników trzeba, warto, možná: 0. Žeby byé zdrowym.....WM.tP......jesč dužo warzyw i owoców. 1....................robié badania proíilaktycznc raz w roku. 2....................czasem zješé tlustý kotlet, ale nie za czesto. 3.................... uprawiaé sport: to gwarancja pi?knej sylwetki. 4....................ješé stodycze, ale...................uwažaé z ilošcia. Prosze, udzielič rady w nast^pujacych sytuacjach: 0. Jestem zm^czony, boli mnie glowa i plecy. ......fitigfili^ ..................................... 1. Nie czuje sie dobrze w tym miejscu. 2. Lubi? chodzič na piwo z kolegami. Czasem chodzimy nawet codziennie. 3. Boli mnie bťzuch. 4. Nie mam apetytu. 5. Nie mi si? nie chce. 6. Za dužo waže. Kí mm Prosze. wystuchač nastepuj^cych wypowiedzi i zdecydowač, czy chôdzi o doradzanie czy odrádzanie. co a b c d e f doradzanie Q odrádzanie ■ < ■ (x] i | ■■ ■ ; i ~] i j. ■< .. i j y~- :.....ŕ -r:- • j Prosze^ potaczyč elementy z kolumny po prawej stronie z elementárni po stronie lewej: 1. Mama daje ci szalik. Nie chcesz go wziac, mówisz: 2. Ma rek otworzyt okno, chyba... 3. Možemy zjesc te pizze? Bardzo... 4. Nasi rodzice mieszkajq teraz na wsi i mówiq, že... 5. Czy možesz zamknqc okno?... 6. lest blada i žle wyglada, czy... 7. Možemy pójšc z tobq do kina w piatek,... 8. Magda wyjechaía i Marek mieszka teraz sam, wi?c... 9. Dam wam wody minerálnej, jesli... 10. W tej ksiažce sg informacje o historii Krakowa, ale chc? kupic innq, bo... a) chce warn si? pic. b) Jest nam zimno. c) jest mu smutno. d) jest mu goraco. e) jest jej niedobrze? f) nie o to mi chôdzi. g) pasuje ci? h) jest im tam dobrze. i) i est mi ciepl'o. j) chce nam si? ješč. Które z ponižszych wyražeň okrešlajíj dobre, a które zte samopoczucie? Prosze^ zdecydowač i wpisač wedlug wzoru: Šwietnie! Super! V'Mam aziš dobry dzieň! Boli mnie gtowa... Ciqgle jestem zmeczony / zmeczona. Fatalnie sie dziš czuje. VChyba bqde chory / chorá. Bardzo dobrze! Nie wyspatam sie. Fatalnie... dobre samopoczucie Chyba, bfdf citary! 48 Prosze^ poprawič ponižsze zdania. 0. Boli oaú" gtowa. 1. Bolq jej plccy. 2. Jest nas smutno. 3. Chce ja si? pic. 4. Jest ci? zimno. 5. Ten termin nie pasuje nimi. 6. Dlaczego jest wami tak wesoloľ 7. Potrzebny jest was ten stownik? 8. Jest ich dobrze razem. 9. Czy o to ciebie chôdzi? 1 Wymowa -r cd (fš^ Prosze. powtórzyc za lektorem. Prosz^ napisac kilka rad dla osoby, która zaczyna žyč zdrowo. To jej pierwszy dzien. Uwaga na formy trybu rozkazujacego. 0. .. Zlídz.ýMkol .wyfáf. hsrktái. wé-:wm>.. - ■ 1............................................................................ 2............................................................................ 3............................................................................ 4. ........................................................................... 5............................................................................ 6. ........................................................................... Prosze. uzupetnič fragment tekstu Nieletni w depresji za pomocq sfów podaných ponižej. Nieletni nauki przygnebiony raporcie komputerowe przyjaciôi cierpi próby samobójcze Vmiodego pokolenia šmierciq iyciowy alkoholu Čoraz stabsza jest kondycja psychiczna r^d^opria^e^U. Co pi^te dziecko (nawet czterolatki) cierpi na zaburzenia psychiczne - alarmuje w najnowszym......................Šwia- towa Organizacja Zdrowia (WHO) i United Children Found. (...) Co trzeci nastolatek przynajmniej raz odczuwat (...) powažne zaburzenia nástroju: byt...............................nie widziatsensu dalszej..........................izolowatsie od kole- 5 gów i...........................ca+y czas wolny pošwiecat na surfo- J wanie w Internecie i gry.............................Podobnie jest 1 w Polsce, na zaburzenia psychiczne..............................co 1 a. najmniej 15-20% dzieci i mtodziežy - mówi Maciej Piróg, % dyrektor Centrum Zdrowia Dziecka w Warszawie. (...) Wedtug profesora Davida Schaffera, psychiatry z Colum- í bia University w Nowym Jorku, co roku 500 tys. dzieci | i mtodziežy podejmuje (...).............................które u 2 tys. f z nich koňcza_ síq...........................(...) | Najczestszym powodern jest kryzys............................. |. spowodowany niepowodzeniami w szkole lub kolizja. | z prawem, a takže depresje, schizofrénia, nadužywanie | ...............lub narkotyków. ^ Prosze. przeczytač tekst i zdecydowač, czy ponižsze zdania sa prawdziwe czy nieprawdziwe. Pod adresem www.pierwszawizyta.pl mtode kobiety, które jeszcze nie byty u ginekologa, moga. zapoznač sie z poszczególnymi etapami wizyty, uzyskač porady, jak sie do niej przygotowač i znaležč sugestie pytaň, które moga^ zadač lekarzowi - na przyktad na témat zaburzeň miesiaczki, metod zapobiegania niechcianej ciažy, chorob przenoszonych droga^ ptciowq. Strona jest interaktywna, pomyšlana na zasadzie prowadzenia dialogu z przyjaciótka.. - Kobiety czesto nie maja. šwiadomošci, jak wažne sa. regulárne wizyty u ginekologa - ttumacza. specjališci. - A tymczasem rnogq one ratowač žycie, bo, na przyktad, pozwalaj^ wykryč nowotwory we wczesnym stadium, w którym možliwe jest jeszcze skuteczne leczenie. 1 Pod adresem www.pierwszawizyta.pl mtode kobiety moga umówíc" sie na wizyte u ginekologa. 2. Strona jest interaktywna, daje možliwošč zadawahia pytaň na zasadzie dialogu. 3. Regulárne wizyty u ginekologa, zdaníem specjalistów, 53 bardzo wažne. 4. Wizyty u ginekologa nie moga uratowač žycia, bo nie pozwalaja^ wykryč nowotyvorów we wczesnym stadium. 40 7834 lekqa 0 Pi^tnastoletnia Kasia jedzie po raz pierwszy sama na wakacyjny obóz szkolny nad morze. Matka prosi Kasie^ žeby: V'awažata dzwoniia do niej codziennie albo pisata e-maite nie wychodzita nigdzie sama stuchata opiekunów nie chodzita na dyskoteki ktadta sie wczešnie spač ciepto ste ubieraia wzieta krem z flitrem UV nie zapomniata aspiryny spakowaia porzqdnie walizki pilnowaia portfeia nie zgubiia karty wrócita čata i zdrowa Prosze, napisac prosby mamy w trybie rozkazuj^cym. Prosze uzupetnič zdania rzeczownikami i zaimkami w celowniku: 0. Kupitam Mfyý.lHAWM. piekny prezent, (moja mama) 1. Lubie robic zdjecia..........................(moje dziecko) 2. Datem..........................bursztynowa bransoletke. (moja babcia) 3. Zawsze kupuje kwiaty..........................(moja žona) 4. Úfam..........................catkowicie. (mój przyjaciel) 5. Powiedziatem...........................že wyjeidžam na wakacje. (mój profesor) 6. Kupitam..........................nowa smycz. (mój pies) 7. Podarowatem..........................stownik muitimedialny. (mój kolega) 50