lekcja
wyražanie koniecznošci, o przyzwolenie i przyzwalanie
typy urze.dów, zatatwianie spraw, dokumenty mieč rece pefrte roboty, na wariackich papieroch, papierkowa robota
fflfflfffljrc2fflj©a'temacia ?:<íw dekíinatji, mieč + bezokoliczrtik
Rozumienie tekstów
písaných
Siownictwo
Muszf zalatwič kilka spraw
Dokad Pan / Pani pójdzie lub zadiwoni, ješli chce Pan / Pani.
• zapytač, ile kosztuje i jak dfugo idzie przesylka polecona za granice
• zameldowač sie,
• zarejestrowač sie jako bezrobotny
• zaptacič podatek
. uzyskač" karte czasowego pobytu
• zaplacic cto
Urzad Celny................... ul. Chopina 6..........
Urzad Miasta................. al. Mickiewicza 15..
Urzad Pocztowy 4......... ul. Sfcrwacldego 56..
Urzad Pracy................... ul. Kopernika 12.....
Urzad Skarbowy............ ul. Sktodowskiej 51.
.0 12 234 76 12 .012 890 76 12 .0 12 807 23 16 ,0 12 120 30 40 .0 12 345 78 90
Jeslí chc$..., pójdg /zadzwonig do...
66
Prosze. wysluchaé dialogów i zaznaczyč wtašciwe odpowiedzi.
CD
Dialog 1
a) Kobieta chce si? dowiedziec, gdzie može odebrac prawo jazdy.
b) Kobieta potrzebuje wyrobič sobie nowy paszport.
c) Kobieta pyta, czy wystarczy, gdy pokaze prawo jazdy.
Dialog 2
a) Mežczyzna musi zarejestrowač samochód.
b) Mežczyzna musi wypetnic formularz.
c) Mežczyzna musi pójšč do pokoju 402.
Dialog 3
a) Mežczyzna chce juz wyjšč.
b) Mficzyzna chce uzyskač jak^š informacje,
c) Mežczyzna chce pomoc.
Dialog 4
a) Obcokrajowiec musi sie zameldowač jak najszybciej.
b) Obcokrajowiec musi pilnie wyjechač z Polski.
c) Obcokrajowiec za trzydziešci dni wyjedzie z Polski do przyjaciólki.
	
\\ OhvwideltlMii ..............	
Stwíercbam. i WĚĚm	je wyip'
. -art1
CO
Prosze. wysluchač dialogów jesľcze raz i zaznaczyč w tabelce zwroty, które sie. w nich pojawiaja
WYRAZANiE KCNIECZNOSCi
- Czy to konieczne?
- Kiedy musze. to zrobič?
- Czy to bardzo wažne / pilne?
- Co musze. zrobič?
- Czy musze. pójsč do...?
- Czy mam tutaj czekač?
- Co jest do tego potrzebne?
- Czy wystarczy prawo jazdy?
] - Tak, to absolutnie konieczne. - Nie, to nie jest konieczne.
Q - Jak najszybciej! (Trzeba to zrobič) jeszcze dziš!
Q - Tak, to jest bardzo wažne.
I I - Nie, to nie jest takie pilne.
Q - Musí pan / pani wypetnič ten formularz.
Q - Tak, prosze. tam pójšč.
] - Nie, može pan / pani poczekač tutaj.
Q - Potrzebna jest karta kredytowa i paszport.
1 I - Prawo jazdy nie wystarczy. Potrzebny jest paszport
PROSBA O PRZYZWOLEN1E I PRZYZWALANIE
(Czy) možná? Czy moge. juž išč? Czy možná tu palič? Možná juž wejšč? Moge. t j zaparkowač?
Czy možemy przejšč na „ty"? Czy možemy mówič po polsku? Czy možná tak powiedzieč po polsku? Czy moge. st^d zadzwonič?
f~l Tak, oczywišcie. PI Tak, prosze^ I~l Prosze. bardzo.
0 Raczej nie. Q Nie, ntestety nie.
1 I Przykro mi, ale to niemožliwe
Prosze. dopasowaŕ pýtania (1 - 6) do odpowiedzi (a - f).
1. Musimy zatatwič kilka spraw: zameldowač sie, odebrač prawo jazdy i zrobič zakupy. Jak myšlisz, wjakiej kolejnošci to zafatwimy?
2. Czy to konieczne?
3. Czy to bardzo pilne?
4. Czy to jest dla Pana bardzo wažne?
5. Gdzie možná zapalič?
6. Czy možná tu zaparkowač?
a) Tak, trzeba to zrobič jak najszybciej.
b) Tak, oczywišcie, to parking dla interesantów.
c) Niestety, tu w urzedzie obowiazuje cafkowity zákaz pálenia.
d) Najpierw pojedziemy do urzedu miasta, a potem do centrum handlowego.
e) Tak, to absolutnie nie može czekač. Koniecznie musimy to zrobič jeszcze dziš.
f) Nie, ta sprawa nie jest tak wažna, ale pierwsza, o ktorej mówilem, tak.
67
Jak zapyta Pan / Pani, kiedy:
1. wolatby Pan / wolalaby Pani, žeby ktoš nie zwracai si? do Pana / Pani per Pan / Pani.
2. nie wie Pan / Pani, czy može Pan / Pani gdzieš zaparkowaé samochód.
3. ma Pan / Pani ochoty na papierosa,
a nie wie Pan / Pani, czy pálenie nie jest zabronione.
4. nie jest Pan pewien / Pani pewna, czy w jakiš sposób može Pan / Pani powiedzieč cos po polsku.
5. nie jest Pan pewien / Pani pewna, co ma Pan / Pani robič - nie wie Pan / Pani, czy ma Pan / Pani czekač, czy dokadš išc.
6. nie wie Pan / Pani, jakíe dokumenty sa potrzebne.
7. nie wie Pan / Pani dokladnie, który formularz ma Pan / Pani wypemič.
8. chce Pan / Pani wejšč do jakiegoš pokoju i o coá zapytač.
9. musi Pan / Pani pilnie zadzwonič, a Pana / Pani komôrka wlašnie si? rozíadowata.
10. nie wie Pan / Pani, czy zatatwienie jakiejš sprawy jest konieczne.
Prosze. wyobrazic sobie, že ubiega sie Pan / Pani o karte, czasowego pobytu. Jakie przyczyny swoje-go pobytu w Polsce poda Pan / Pani we wniosku o przyznanie tej karty? Prosz? napisač przynajmniej 10 zdaň na ten témat, užywajac nast^pujacych stów i zwrotów:
zamieszkač poniewaž utrzymywač sie z miesiqczne zarobki planujq otrzymywat / otrzymač do wniosku dotqczam
Idiomy
Prosz^ przeczytač przyktady ze stownika frazeologicz-nego i wyjašnic swoimi stowami, co znacza idiomy:
mieč pelne rece roboty • na wariackich papierach papierkowa robota
mieč pelne rece roboty Kiedy jest si? we wiasnym domu, to samoistnie wie sie, co nálezy robic. Kiedy jest si? u siebie, to ma si? stale peíne r?ce roboty.
Policjanci z „drogówki" mieli petne rece roboty. Wczoraj rano střuczek zgloszono okofo 20.
na wariackich papierach Nie spodziewališmy si?, že akcja przeprowadzona szybko, na wariackich papierach, uda si? w stu procentach, ale jednak odniešlišmy sukces.
Wszystko zaležy od dziennikarzy, którzy zdecyduja si? z nami wspóípracowač, ale niewielu podj?to ryzyko wspótpracy na wariackich papierach - bez przygo-towania, bez podpísaných umów.
papierkowa robota
Zanim ostateczne moja firma rozpocznie dzialai-nosč, czeka mnie jeszcze papierkowa robota, zata-twianie spraw w rôznych urz?dach i podpísanie umowy ze wspólnikiem.
Od poczatku tego mie-siaca urz?dnicy nie wy-chodza zapewne z pracy. sa zawaleni papierkowa robota w zwiazku z nowymi przepisami.
Gramatyka
ProsľQ uzupetnič odmiane. stowa „urza_d".
jrypadek / pýtania
- 3">ownik
'co?
tniacz 7 czego?
ceiownik cynu? czemu?
bíernik togo?co?
-arzednik <m? zczym?
jscownik ? o czym?
liczba pojedyncza
.Mr.&U.... Miasta jest w centrum
RZECZOWNIK urzqd ticzba mnoga
W niedziele. ..MZ&fy... sq nieczynne. ie pamie.tam adresu..................Skarbowego.     Na tej ulicy jest wiele...................
Przygta.dam sie.....................Miasta-ladnie
go odremontowali.
Iniqatywa ta udata sie dzieki nowym ..................pracy.
Taksówka podjechata pod..................Miasta.      Znam dobrze wszystkie
w miešcie.
Na parkingu przed..................Skarbowym nie      Regularnie koresponduje, ze wszystkimi
byto juž wotnego miejsca. ...................
Musze. zatatwič kilka spraw w..................
Miasta.
Styszatem o aferze korupcyjnej w kilku ..................skarbowych.
1
Prosze. užyč podaných wyrazów w odpowiedniej formie.
urzqd
a) Mój znajomy pracuje w...........................miasta.
b) W...........................(liczba mnoga) czesto sa kolejki.
c) Musze išč jutro do...........................skarbowego.
d)...........................pracy oferuje bezrobotnym róžne dodatkowe
kursy i szkolenia.
e) Byliámy juž w kilku...........................w Polsce.
mqi
a) Rozmawiateš juž z jej.....................? Jest bardzo sympatyczny.
b) Pani Wiesia miata w žyciu dwóch......................
c) Ona nigdy nie opowiada o swoim......................
d) W zesztym roku Anna wyszta za.....................za Wíeáka.
e) Marta jest w separacji ze swoim.....................juž od dwóch lat.
wqž
a) Boisz si?.....................? (liczba mnoga)
b) Nigdy nie dotkne žadnego.....................!
c) Jacek pasjonuje si?.....................- može o nich opowiadaé godzinami!
d) Mialam dzisiaj koszmarny sen - snily mi sie.....................!
e) W niedziele rano ogladalismy w telewizji program o.....................(liczba mnoga)
zqb
a) Od rana bola^ mnie.................
b) Dentysta wyrwal mi......................
c) Z tym.....................cos jest nie w porzadku, boli mnie od wczoraj.
áH| ProszQ uzupetnié diatogi pýtaniami. W pýtaniach prosz^ užyc konstrukcji mieč + bezokoticznik.
0.
- Prosze ci?, odbierz moje prawo jazdy z urzedu miasta.
- Ki^.MňmM.ué^...........................................................?
- W przysztym tygodniu.
1.
- Nie moge sobie z tym poradzič.
...........................................?
- Tak, prosz? pomôž mi.
2.
- Strasznie tu goraco!
_ ...........................?
- Tak, prosze, oťwórz, ješli možesz.
3.
- B0I4 mnie plecy od tego siedzenia przy komputerze.
_ ...................................................?
- O tak, prosze, zrób mi masáž!
4.
- Nie jestem pewien, czy dobrze przettumaczytem ten tekst. _ 7
- Tak, prosze, sprawdž go,
5.
- Nie moge otworzyč tego pliku, który ostatnio wystalas mi e-mailem.
_ ..................................................................................................?
- Tak, prosze, wyšlíj mi go jeszcze raz.
6.
- Nie wiemy, czy poradzimy sobie z przygotowaniem tej imprezy.
- ....?
- Tak, pomóžcie nam, jesli macie czas w sobôt? przed potudniem.
7.
- Nie wiem, jak si? programuje ten magnetowid.
_ ..................................................................................................?
- Tak, prosze., pokaz mi.
8.
- Nie wiem, jak dojechač do urz?du skarbowego.
- ................................................albo.........................................?
- Tak, proszf, narysuj mi.... albo nie, lepiej pokaz na planie miasta.
9.
- O! Juž tak póžno? Musze wrócič do domu, ale ostatní tramwaj pewnie juž odjechat!
_ ..................................................................................................?
- Tak, prosze, zamów. Znasz numer?
10.
- Nie wiem, czy Mačiek pójdzie z nami w sobôt? do kina. Može nie ma czasu.
- ...............................................i................................................?
- Tak, prosze, zadzwoň, ale koniecznie jeszcze dzisiaj!
X
-y ^^^tfPoEKLARACJAO W
w
.ají^1 Formulára jest preeinaczonydla podajú
jfP ze stosunKu p.mi-y_T "-arflntfiViŤ «wrr-
' -x tyttUu osoíitóte wykonywans] dzla* fziaíalnosci V$crvy\van<;| na pocteta zleconía lub uiijrtíy o'äaigto. i
Alt 4.! USt.3a USl
zpôín. zm), zwb
Do JrSťííí rniest^ca « w tftuH«<iľ ztožonia a Usratí jfcarbowy 11 m í     deklawcja cSotyczy.
A. MTEJSCE SKtADANtA D
^UoSji^karbowy, do Morego adresowaí
Crešč C. Roiumienie tekstów písaných
rrosze przeczytač uwažnie polecenie;
:-z§ rozwiazač najpierw te zadania, przy ktorých jest Pan / Pani najbardziej pewny / pewna swoich odpowiedzi; srosze nie zostawiaé nierozwiazanych zadán - nawet jeslí nie jest Pan pewny / Pani pewna, prosze; wybrač jakás od-?owiedž.
Prosze. zaznaczyc poprawnq odpowiedž.
"W'stf p wzbroniony!
i napiš oznacza, že: —o ž na wchodzič,
- e wolno wchodzič, -.rzeba wchodzič.
Rejestracja podmiotów gospodarczych
r.apis oznacza, že:
ožna tu zarejestrowač firm^, možná tu zarejestrowač samochód,
- :zna tu zaresjtrowač gospodarstwo rolne.
PKO
iskrót oznacza: ^rzad, Lok, samochód.
Twój list jest naszym prior y tet ť m.
r_ipis to reklama: _ii jgí bankowej, _;iugi telefonicznej, gi pocztowej.
I i. "* zory prawidfowego wypetniania formularzy pocztowych
^fa:ispis oznacza, že:
B|     pocsxie trzeba wypelniač wzory formularzy, t p-xSane z ostaly przy klady prawidtowego wypelnia-_ :ormularzy, :; :ei poczcie brakuje prawidtowych formularzy.
IWplaty i wyplaty napiš oznacza, že w tym okienku: aožna kupic znaczek, r.^žna zapiacič rachunek za telefon, —ožna zapiacié karta kredytowa.
1. Prxyjmowanie paczek i przesytek poleconych
Ten napiš možná spotkač:
a) w urz^dzie skarbowyrn,
b) w urzedzie pocztowym,
c) w urzedzie míasta.
3. Zameldowania i wymeldowania
Ten napiš možná spotkač:
a) w urzedzie pracy,
b) w urzedzie celným,
c) w urzedzie miasta.
5. Rejestracja pojazdów
Ten napiš možná spotkač: a) w urzedzie miasta, b} w urzedzie pocztowym,
d) w urzedzie pracy.
7. Pr.mo doobsluženia poza kolejnoscia przy-stuguje kobietom z widoczna ciaža, ínwalidom i niepetnosprawnym.
Ten napiš oznacza, že:
a) kobiety, inwalidzi i niepelnosprawni nie musza^ stač w kolejce,
b) kobiety, które spodziewaja. sie dziecka, musza^ stač w kolejce,
c) niepelnosprawni nie moga stač w kolejce.
9. US
Ten skrót oznacza:
a) partie polityczna,
b) paristwo,
c) urz^d.
71
Po przeczytaniu fragmentów tekstów prosz<? zaznaczyč poprawna odpowiedž.
0. Program przeciw korupcji*
Program realizowany we wspólpracy z Helsinsky Fundacja Praw Cztowieka. Celém Programu jest przeciwdziařanie korupcji i upowszechnianie standardów przejrzystošci žycia publicznego. Prace Programu Przeciw Korupcji zainicjowaía w 2000 roku kampania edukacyjna przeprowadzona pod haslém: Korupcja. Nie musisz dawac, nie musisz braé w tym udziaiu.
■ www.batory.org.pl
1. Biurokracja...
To prawdziwa plaga spoteczna. Potrafi utrudnič žycie každému obywatelowi, a nawet wtadzom. (...) Papierki, pieczatki, dziesiatki urz^dów, tu rejestra-cja, tam zapiš, gdzie indziej - kolejka... No, kolejki 5 w biurokracji sq wszedzie - podobnie jak np. oplaty urz^dowe i skarbowe - i to wcale níe takie mate. (...) Prawie na wszystko trzeba mieč zezwolenia, reje-stracje, wypisy, odpisy, itp. i wszystko to kosztuje...
Krzysztof „Critto" Sobolewski, www. cri tto. webpark ,pl
2. Paczka priorytetowa*
Poczta polska przygotowafa wyjqtkowy rodzaj prze-sytki o nazwie - Priorytet. Dzíeki niej, juž od lipca 2002 roku, list dotrze do adresáta w bardzo krótkim czasie:
- Polska - 1 dzieri (nastepnego dnia roboczego po dniu nadania)
- Európa - 3 dni (do 3 dnia roboczego po dniu nadania)
- áwiat - 6 dni (do 6 dnia roboczego po dniu nadania)
• na podstawie ulotki reklamowej Pocity Polslcicj
4. Integracja europejska*
Studia przeznaczone dla kandydatów przygotowu-jacych sie. do egzaminu na urzedników UE, a takže pracowników administracji publicznej, samorza-du i organizacji pozarzadowych zajmujacych sie wspólpraca regionálna i wykorzystaniem funduszy štrukturálnych i pomocowych UE. Studia trwaja dwa semestry i obejmuja 180 godzin zaj^č. Zaje-cia odbywaj^ si§ co dwa tygodnie w soboty oraz w niedziele. Oba semestry koňcza siq egzaminami. Warunkiem uzyskania dyplomu jest zaliczenie zaječ, zdanie egzaminów oraz przedloženie pracy dyplo-mowej lub udzial w projekcie dyplomowym.
• www.wse.krakow.pl
3. ADMINISTRÁCIA PUBLICZNA*
Tworza ja wszystkie instytucje i urzedy, których za-daniem jest bezpošrednie, praktyczne zarzadzaníe róžnymi dziedzinami žycia spoiecznego. W Polsce administracja publiczna ma dwa poziomy; centrál-s ny (rzad) i wojewódzki (wojewodowie).
* www.inttrklasa.pl
5. Zezwolenie na zamieszkanie na czas oznaczo-ny - karta czasowego pobytu*
Cudzoziemíec, który wykaže, že zachodza okolicz-nosci uzasadniajace jego zamieszkiwanie na tery-torium Polski przez okres dlužszy niž 12 miesi^cy, može wystapič z wnioskiem o udzielenie zezwolenia 5 na zamieszkanie na czas oznaczony i wydanie karty czasowego pobytu.
Okolicznošciami takimi moga byč w szczególnošci:
- uzyskaniezezwolenia na zatrudnienie lub wykony-wanie innej pracy zarobkowej,
to - prowadzenie dziatalnosci gospodarczej,
- podj^cie nauki,
- zawarcie zwiazku maižeňskiego z oby watelem pol-skim albo cudzoziemcem posiadajacym zezwolenie na osiedlenie sie.
* www.mswia.gov.pl
Ten tekst informuje o tym, že
a) Helsinská Fundacja Praw Cztowieka finansuje program przeciw korupcji.
b) program przeciw korupcji zaczalbyé realizowany w 2000 roku.
c) w 2000 roku program realizowany byi pod haslém „kampania edukacyjna".
Ten tekst mówi, že...
a) prawie na wszystko možná sobie pozwolic.
b) každý obywatel ma prawo do wiadzy.
c) oplaty urzedowe i skarbowe sa wysokie.
Ten tekst jest informacja o tym, že
a) paczke priorytetowa možná wysylač od lata 2002.
b) paczka dotrze do adresáta w dniu nadania.
c) wyj^tkowo možná wysylač przesyikf o nazwie Priorytet.
Z tego tekstu dowiadujemy si?, že
a) osoby pracujace w urz^dach i instytucjach sa z reguly praktyczne.
b) róžne urz^dy i ínstytucje tworza administrácie, publiczna.
c) w Polsce sa dwa wojewódzkie centra administracyjne.
Ten tekst informuje o tym, že
a) zajačia na kierunku Integracja Europejska prowadzone sa w weekendy.
b) studia trwaja dwa lata.
c) warunkiem uzyskania dyplomu jest zdanie egzaminów Lub udzial w projekcie dyplomowym. Ten tekst jest informacja o tym, že
a) obcokrajowiec može ubiegač si§ o kart? czasowego pobytu.
b) obcokrajowiec, który mieszka w Polsce, musí tu studiowac.
c) ješli obcokrajowiec jest w zwiazku matženskim z obywatelem poískim, musi pracowač w Polsce.
73