Gramatyka Rozdziały 8 – 13 Czas przeszły - niedokonany Odmiana regularna • ja robiłem/robiłam • ty robiłeś/robiłaś • on robił • ona robiła • ono robiło • my robiliśmy/robiłyśmy • wy robiliście/robiłyście • oni robili • one robiły być, myć, uczyć się, studiować, pić, czytać, odpoczywać, spacerować, chodzić, jeździć, … Czas przeszły – niedokonany II Odmiana zakończonych na –eć – np. chcieć • Ja chciałem/chciałam • Ty chciałeś/chciałaś • On chciał • Ona chciała • Ono chciało • My chcieliśmy/chciałyśmy • Wy chcieliście/chciałyście • Oni chcieli • One chciały mieć, leżeć, rozumieć, umieć, wiedzieć, musieć, widzieć Czas przeszły - nieregularne jeść iść móc Ja jadłem/jadłam szedłem/szłam mogłem/mogłam Ty jadłeś/jadłaś szedłeś/szłaś mogłeś/mogłaś On jadł szedł mógł Ona jadła szła mogła Ono jadło szło mogło My jedliśmy/jadłyśmy szliśmy/szłyśmy mogliśmy/mogłyśmy Wy jedliście/jadłyście szliście/szłyście mogliście/mogłyście Oni jedli szli mogli One jadły szły mogły Czas przyszły – bardzo prosty być w czasie przyszłym + Infinitiv być: Ja będę Ty będziesz On/ona/ono będzie My będziemy Wy będziecie Oni/one będą Jutro będę uczyć się polskiego. W przyszłości będziesz pomagać rodzicom. W przyszłym miesiącu będziemy na wakacjach na Węgrzech. Za godzinę Zosia będzie oglądać film w kinie, a jej rodzice będą siedzieć w domu. Czas przyszły – móc, chcieć, musieć Liczba pojedyncza Odmienione być + cz. w 3 os. l.p Będę, będziesz, będzie: Mógł/mogła Chciał/chciała Musiał/musiała Liczba mnoga Odmienione być + cz. w 3 os. l.m Będziemy, będziecie, będą: Mogli/mogły Chcieli/chciały Musieli/musiały Stopniowanie • Duży  większy  największy • Mały  mniejszy  najmniejszy • Drogi  droższy  najdroższy • Tani  tańszy  najtańszy Dopełniacz Przymiotnik Męski nieżywotny: - ego: smacznego, ciężkiego - iego (po g, k): miękkiego, Męski żywotny: - ego/-iego: mądrego, miłego Żeński - ej/ -iej: spokojnej, miłej Nijaki - ego/ -iego : spokojnego, ciepłego Rzeczownik Męski nieżywotny: - a: sera, chleba, mleka - u: stołu, klubu, fortepianu Męski żywotny: - a: brata, kota, psa Żeński - y: mamy, siostry, ryby - i (po g, k): koleżanki Nijaki - a: słońca, dziecka Liczba mnoga • Przymiotnik - ych: młodych, czerwonych - ich (po g, k): hiszpańskich, miękkich • Rzeczownik - Gdy w l.p kończy się na spółgłoskę ÓW Ziemniak  (bez)ziemniaków Pomidor  pomidorów - Gdy w l.p kończy się na samogłoskę (a, i, e, o)  Ø Cytryna  (bez) cytryn Jajko  jajek Jabłko  jabłek Uwaga! Dopełniacz + zaprzeczenie Nie lubię (kogo? czego?) mleka. Nie mam brata ani siostry. Nie chcę książki. Nie znam tej kobiety. Nie ma dziadka i rodziców. ALE! Nie interesuję się (kim? czym?) matematyką. Potwierdzenie  zwykle biernik Lubię (kogo? co?) mleko. Mam (kogo? co?) brata i siostrę. Chcę (kogo? co?) książkę. Znam (kogo? co?) tę kobietę. ! Jest (kto? co?) dziadek i rodzice. Interesuję się (kim czym?) matematyką, Zaimki osobowe - dopełniacz • Ja • Ty • On • Ona • Ono • My • Wy • Oni/one • mnie • ciebie, cię • jego, go • jej • jego, go • nas • was • ich Miejscownik – (o) kim? (o) czym? ! Łączy się z przyimkami: w , na, o, po, przy IE – [męski, żeński, nijaki] po b, p, m, n, w, f, s, z : w klubie, w sklepie, na oknie, o mamie, w Krakowie, w Warszawie, ! w domu, o panu, o synu E – [męski, żeński, nijaki]; alternacje: t:cie – na uniwestytecie d:dzie – na snowboardzie st:ście – w mieście zd:ździe – o gwieździe sł:śl – na krześle r:rz – w teatrze ł: le – na stole U – [męski] po k, g, ch, h : w kiosku, na rogu, na dachu E – [żeński] po k (:c), g (:dz), ch (:sz), h : w Polsce, w Pradze, o musze U – [nijaki] po k, g, ch, h : w jabłku, w uchu Miejscownik II U – [męski] po c, cz, dz, sz, rz, ż: na kocu, w Grudziądzu, w koszu, o mężu, na meczu, na dworcu, na placu U – [nijaki] – w słońcu Y – [żeński] po c, cz, dz, sz, rz, ż: w pracy, na wieży, o suszy, na plaży, na ulicy U – [męski] po l, j, i, ś, ń, ć, ź : w maju, w fotelu, o Jasiu, na koniu I – [żeński] po l, j, i, ś, ń, ć, ź : w sali, w restauracji, w kuchni, na stacji, we Francji, w Austrii, o babci, w galerii, na wsi Uwaga! stół: o stole, lód: w lodzie, kościół: przy kościele, miasto: w mieście, ciasto: na cieście Miejscownik III Liczba mnoga -ACH : w sklepach, na rogach, o sportach, o dzieciach i rodzicach ! Niemcy – w Niemczech, Węgry - na Węgrzech, Włochy – we Włoszech Przymiotniki w miejscowniku: Męski/nijaki: YM – o sympatycznym mężczyźnie; przy delikatnym dziecku IM (po k, g) – na tureckim dywanie Żeński: EJ – w dużej grupie IEJ – na miękkiej trawie Liczba mnoga: YCH – o szczupłych ludziach ICH – w drogich restauracjach Zaimki osobowe - miejscownik Ja Ty On Ona Ono My Wy Oni one mnie tobie nim niej nim nas was nich nich