Q Szacuje s\§, že poza granicami Polski mieszka okolo 20 milionów ludzi polskiego pochodzenia. wiqksze skupiska polonijne: Oto naj- liczba ludnošci Jak Panstwo s^dzq, ilu Polaków mieszka w krajach wymienionych w tabeli? kraj Stany Zjednoczone Watykan Wtochy Ukraina Niemcy Wielka Brytania Argentyna CD Tabela obok przedstawia dane oludnošci pochodzenia polskiego mieszkaja_cej za granicq. Prosze^ wystu-chač nagrania, a nast^pnie uzupetnič brakuja.ce liczby. )piacowaí: Mic : Uwaga powy POLONIA W LICZBACH Poza granicami III RP iyje okoto 20 milionów osob narodowošci polskiej. Oto statystyka*: kraj liczba ludnošci polskiego pochodzenia najwi^ksze skupiska Polonii Stany Zjednoczone Chicago, Detroit, Nowyjork Niemcy 2 000 000 Berlin, Hamburg, Zag!e_bie Ruhry Brazylia 1 500 000 Kurytyba - stan Parana Ukraina Lwöw, obwod zytomierski Francja 1 050 000 Paryz, ptn.-wsch. Francja Biatoruš 1 000 000 Grodno, zach. Biatorus Kanada Toronto, Montreal, Vancouver Federacja Rosyjska 400 000 Syberia Argentyna Buenos Aires Litwa 350 000 Wilno, Solecznik Australia 200 000 Sydney, Melbourne Wielka Brytania Londýn Szwecja 100 000 Sztokholm Belgia 70 000 Antwerpia, Liege Austria 50 000 Wieden Wtochy Rzym, Katania Grecja 50 000 Ateny Republika Potud niowej Afryki 35 000 Johannesburg, Kapsztad Holandia 20 000 Brabancja Hiszpania 20 000 Barcelona Nowa Zelandia 6 000 Christchurch, Auckland Meksyk 6 000 Acapulco, Cancun Izrael 4 000 w sumie 300 tys. polskoj^z. Japonia 600 Watykan Monako 20 Prosz^ uzupetnič tabely. mianownik / biernik dopetniacz narzQdnik jeden / jedna / jedno jednego / jednej / jednego jedným / jedna^ / jednym dwa / dwie dwóch dwoma / dwiema (dwoma) / dwoma trzy trzech trzema cztery czterech pi?č ........................ pi^ciu piQcioma (pi^ciu) szešč jedenašcie jedenastu jedenastoma (jedenastu) dwanašcie dwunastu dwunastoma (dwunastu) trzynašcie trzynastu trzynastoma (trzynastu) czternašcie pie.tnašcie szesnašcie dwadziešcia dwudziestu dwudziestoma (dwudziestu) dwadziešcia jeden dwudziestu jeden dwudziestoma (dwudziestu) jeden dwadziešcia dwa /dwie dwudziestu dwóch dwudziestoma dwoma / dwiema (dwoma) trzydziešci trzydziestu trzydziestoma (trzydziestu) czterdziešci pi^čdziesiaj: pi^čdziesi^ciu pi^čdziesi^cioma (pi^čdziesi^ciu) szeščdziesiaj: sto stu stu (stoma) dwiešcie dwustu dwustu (dwustoma) trzysta trzystu trzystu (trzystoma) czterysta pi^čset pi^ciuset pi^ciuset szeščset tysiac tysiaca tysiacem dwa tysia_ce dwóch tysi^cy dwoma tysi^cami milion milióna milionem dwa miliony dwóch milionów dwoma milionami miliard miliarda miliardem dwóch miliardów dwoma miliardami 7 r prawie + mianownik co najmniej + mianownik blisko + biernik ponad + biernik okoto + dopetniacz poniže] + dopetniacz od... do... + dopetniacz miqdzy... a... + narz^dnik przed + narz^dnik powyžej + dopetniacz prawie sto tysi^cy osob co najmniej trzysta trzydziešci kilometrów blisko milion pi^čset tysi^cy (póttora milióna) emigrantów ponad siedemset pi^čdziesiat domów okoto dwustu siedemdziesi^ciu dwóch pasažerów ponižej czterdziestu osmiu procent od tysiaca do dwóch tysie;cy osob miqdzy dwudziestoma a trzydziestoma procentami przed dwoma laty powyžej trzydziestu stopni -1 Prosz^ wstawič liczebnik w odpowiedniej formie. 0. Ucze sie polskiego od.....é&tfak.......(2) lat. 1. W Austrálii mieszka okofc>..................................................................... (200 000) Polaków. 2. W katastrofie samolotu zginelo ponad.................................................. ......................................................(350) osob. 3. Wyjechatam z Polski przed.................................(3) laty. 4. W przyszfym roku zaptacimy za mieszkanie od............................(7) do..........................................(10) procent wi§cej. 5. W Niemczech mieszka prawie...........................................(2 000 000) Polaków. 1 ^3 Prosz^ zapytač kolegy / koležank^: 1. Jak díugo chodzii / chodzila do szkofy? 2. Przed iloma laty zdawal / zdawata mature lub inny wažny egzamin? 3. Od jak dawna studiuje / pracuje? 4. Jak díugo uczy sie jezyka polskiego? 5. Czy uczy sie innego jezyka obcego? Od jak dawna? 6. Kiedy ostatnio zmienil / zmienila mieszkanie? 7. Kiedy ostatnio byl / byla za granica? (TED ^1 Prosz$ przeczytač tekst Trzy procent odmiennošci. Tekst zostat podzielony na 7 fragmentów. Po ich prze-czytaniu prosz? zaznaczyč poprawna, odpowiedž. TfiiťŕwceAŕr OPHiBNNOSoi (1) W czerwcu (2003) Gtówny Urz^d Statystyczny ogtosit wyniki Naro-dowego Spisu Powszechnego. Znalazto sie w nim po raz pierwszy od 1931 roku pýtanie o narodowošč. Rezultáty co najmniej zaskakujíce. (2) Polska pocza_tku XXI wieku jest paňstwem jednorodnym pod wzgledem narodowošciowym. Prawie 97 proc. (niecate 37 min) mieszkaňców naszego kraju zadeklarowato narodowošč polska,, natomiast 1,23 proc. (471,5 tys. osob) zadeklarowato inna. narodowošč. 2,03 proc. (774,9 tys.) osob nie zdeklarowato swojej przynaležnošci narodowošciowej. (3) Wedtug norm miedzynarodowych mniejszošcicj narodow^ lub etniczna. jest grupa obywateli o odrebnym pochodzeniu, która mieszka na terytorium danego paňstwa i da.žy do zachowania swojego jezyka, oby-czajów, tradycji, kultury, religii lub swiadomošci narodowej czy etnicznej. (4) Konstytucja RP gwarantuje obywatelom polskim nalež^cym do mniejszošci narodowych i etnicznych wol-nošč zachowania i rozwoju wíasnego jezyka, religii, obyczajów i tradycji oraz rozwoju wtasnej kultury. Z kolei ordynacja wyborcza do sejmu RP gwarantuje mniejszošciom reprezentacje polityczn^. (5) Najwiekszymi mniejszošciami narodowymi w naszym kraju sa. Niemcy, Biatorusini i Ukraiňcy. Niemcy za-mieszkuja. gtównie terény województw: opolskiego, šl^skiego, dolnošla.skiego, warmiňsko-mazurskiego i kujawsko-pomorskiego. Od 1990 roku dwóch przedstawicieli niemieckiej mniejszošci zasiada w polskim parlamencie. Wiekszošč polskich Niemców jest katolikami, nieliczni wyznaja. protestantyzm. (ó) Najwiekszym zaskoczeniem narodowego spisu jest ujawnienie najwiekszej w Polsce mniejszošci etnicznej - Šla.zaków. Aktywišci Ruchu Autonomii Šla_ska uwažaja., že Šla.zacy sa. nie tyle grupa, etniczna., co osobným národem! Uwažaja., že maja. wtasnq kultuře, jezyk i poczucie wspólnoty. (7) Polska jest krajem, w którym mniejszošci narodowe i etniczne maj'3 sie zupetnie dobrze. Zostaly zaakcep-towane przez polskie spoteczeňstwo, a konflikty narodowošciowo-etniczne naleža. do rzadkošci. „Przewodnik Katolícki" 2003, nr 28 0. b) 1. a) b) 2. a) b) 3. a) b) 4. a) b) 5. a) b) a) b) Fragment 1 informuje o tym, že: W czerwcu 2003 Gtówny Urzad Statystyczny oglo-sií wyniki Narodowego Spisu Powszechnego. Po raz pierwszy od 1931 roku znalazío sie w nim pýtanie 0 narodowosč. W czerwcu 2003 Glówny Urzad Statystyczny oglosil wyniki przeprowadzonego w zeszfym roku Narodowego Spisu Powszechnego. Po raz pierwszy od 1931 roku znalazío sie w nim pýtanie o obywatelstwo. Fragment 2 informuje o tym, že: Polska XXI wieku jest paňstwem jednorodnym pod wzgledem narodowosciowym. Polska XXI wieku nie jest paňstwem jednorodnym pod wzgledem narodowosciowym. Fragment 3 informuje o tym, že: Mniejszošcia narodowa lub etniczna jest grupa obywa-teli, która mieszka w Polsce, ale nie zna j§zyka polskiego. Mniejszoácia narodowa lub etniczna jest grupa obywa-teli o odrebnym pochodzeniu, która mieszka w Polsce, ale dažy do zachowania swojej kultury i tradycji. Fragment 4 informuje o tym, že: Konstytucja RP gwarantuje mniejszosciom narodowym 1 etnicznym prawo zachowania wlasnej kultury. Konstytucja RP gwarantuje tylko mniejszosciom narodowym prawo zachowania wlasnej kultury. Fragment 5 informuje o tym, že: Najwiekszymi mniejszosciami etnicznymi w Polsce sa Niemcy, Biatorusini i Ukraiňcy. Najwiekszymi mniejszosciami narodowymi w Polsce sa Niemcy, Bialorusini i Ukraiňcy. Fragment 6 informuje o tym, že: Narodowy Spis Powszechny ujawnií, že Slazacy sa naj-wieksza mniejszošcia etniczna w Polsce. Narodowy Spis Powszechny ujawnií, že Šlazacy sa osobným národem. Fragment 7 informuje o tym, že: Polska jest krajem, w którym mniejszošci zostafy za-akceptowane przez polskie spořeczeňstwo, a konflikty narodowošciowo-etniczne nie zdarzaja sie czesto. Polska jest krajem, w którym mniejszošci zostafy zaak-ceptowane przez polskie spoíeczeňstwo, mimo konflik-tów narodowošciowo-etnicznych. 73 Proszq porozmawiač z kolega / koležankq. 1. Prosz§ wyjašnič róžnice miedzy poj^ciami: polskie obywatelstwo - polska narodowosč. 2. Prosz§ wyjašnič róžnic§ miedzy poj^ciami: mniejszošc narodowa - mniejszosč etniczna. 3. Prosz§ wymienič prawa, jakie Konstytucja RP gwarantuje obywatelom polskim naležacym do mniejszošci narodowych i etnicznych. 4. Czy w Pana / Pani kraju mieszkaja mniejszošci narodowe i etniczne? Jakie? 5. Czy konstytucja Pana / Pani kraju gwarantuje tym mniejszosciom specjalne prawa? 6. Czy mniejszošci zamieszkujace na terenie Pana / Pani kraju daža do asymilacji? 7. Czy w Pana / Pani kraju zdarzaja si? konflikty na tie narodowošciowo-etnicznym? Gramatyka za kilka lat od kilku lat przez kilka lat kilka lat : kilka lat ternu przed kilkoma laty kilka lat wczešniej / póžniej O Prosze. zaznaczyč poprawne wyraženie. 0. Mieszkam za granica od kilku lat / przez kilka lat. 1. Marek wyjechat z Polski kilka lat temu / od kilku lat. 2. Bylam we Francji od kilku lat / przed kilkoma laty. 3. Antek mieszkal w USA za kilka lat / przez kilka lat. 4. Michael przyjechal do Polski w 1999 roku. Zamieszkal w Warszawie, a kilka lat wczešniej / kilka lat póžniej wyprowadzil si§ do Krakowa. 5. Za kilka lat / kilka lat póžniej zdam matur§ i wyjad§ na studia do Anglii. 6. Janusz przed kilkoma laty / od kilku lat nie widzial swojej rodziny w Polsce. ^3 Ponižej zamieszczono 3 fotografie. Prosze. wy-~ brac jedna, z nich, a nastejinie opowiedzieč, co mogto s\q wydarzyč w žyciu tych osob przez ostatnie 10 lat. frj)) Prosze. wystuchač wypowiedzi Erica, Beaty i Heleny, a naste,pnie odpowiedzieč na ponižsze pýtania. CD Eric Beata Helena studiowal w Krakowie? [xl pracowaljako dziennikarz? ma córk^? otworzyl wtasna^ firm^? napisat ksiažk^i o niepetnosprawnych sportowcach? ma rodziny w Anglii?