252
WIM BAKKER
60115 orixous xoii, OL ojioioi qeoxjv Lie xoot) (puaixoxryxa xai ajtX6xr|xa 31011 lijxo-oEt xavetg va xoug aitoaxri6i,oBi eiixoXa (6X. a. 226), xt] 8£QLi6xT]xa xai xiqv aiiE-fföxrixa xt]5 Extpnaar];, jiov jxXr]aidt,ei xütioxe xöoo roXxi xx\ ÖLaximcoax] ton eX-Xrrvixoi! öt)iioxiKoti xoayou5ioiJ, cooxe ol dvÖpiojiOL va avapooxioxivxai jxoio eq-
Axixü 6111:05 6ev ot)LiaLv£l ötl o 1x0115x715 1105 Eivai Eva; areXö; avügomot; jtou Eypaipe gva eiö05 ör]Lioxixf|5 jtoir|ar]5 xai rtou Luiopsi xavdq va avxiXr|cp9£i xaL va xaxavor]a£L XT|V jxoir|XLxr| xou xöoo EiixoXa 600 xr| yXwaaa xou avti9exo)5, E'/avE xo Epyo xou eqvo t£xvrl?- 1110 oq)ixxo8e|iivT] xaxaax£ur|, jiod eivai xöoo xaXd liexext]ll£vt|, aoxe xljiote öev luioqel va aqpaig£0£i r| va LiExaxojtiöXEi x,v> 515 va iiEicooEL xo auvoXixo anoTEXEOLia. 2xo Epyo eyßi Tikeyjü eva oxöxxtiqo 8ixxuo eocoxeqlxcuv avacpopwv, xo oJtoLo axi^taxi^Ei eva oxEÖio-xXeiöi, Jtou aitoxEXEixaL airö eva ocdqö LiixpE; xejt.xollepei.e5, 6xe5 auv8EÖEii£VE5 iiexa^u X0115. OpiaLi£V£5 xejjelc, ippdöEt5 xai löeeg EJiavaXaLLÖdvovxai |avd xai |avd, ajcö &ia<rjop£XixoiJ5 oiiiXr|X£5 xai oe oiatpoQEXLXE; it£piaxdö£i5, aXXdilovxa5 exol OWEXC05 ar|LiaOLoA.OYixE5 anoxpiiwEig. 'oxe5 avxiz ol eixövec;, xa oii|i6oXa xai 01 ujtaiviyLioi aruyxpOTOTTV oxr|Liaxa, öXa xovq 6r|Luox)QYf|0r|xav yia va xd-vouv Liia OQiaLiEVTi £vximcoar| oxo xoivö x' exol va jtpoxaXEOouv xd8£ Xoyi]z voEQOtig oi)v£LQLioi)5, ixoxi axo xexo5 xdvouv xo Egyo aireö itov eivai: eva apL-axoi)QyT]Lia.sl)
K£*AAAIO F.NATO
ndvifl o' auxri ouLiqpiovouv lie 6Xr] xoug xryv xagöiä 6X01 ol li£xext|te5 rtou aaxoXii-0t|xav |i£ xo eqyo: SK xov 6l6xloyqckpixö oorryö, Ev6xr|xa J(ox). Fia Liia jxgdixri so-6agr| jtqooeyylot) xt]$ yXuwoag, xou llexooö xat tt|s OLioioxaxaXT||iag auxoü xou £@-you, 6X. <j>ialujil5ou 1986.
H eoeuva jtavoj axo 6efL« auxö Liöltg dgxLae: &X. xv(v jtgoi]youu.evT] arifieLLoari. Tlo LtegiKa TiagaÖEr/Liaxa avxrfe xr]g xe^vLurjc, 6X. Bakker 1978: k£<$. 5.3.2., Oi^Ljutihov 1986:195-8, 212-15 xai Bakker 1988.
Mu6LGTOQLa
David Holton
TO EIA05; THS MYBIJTOPIAI ANTinPOSßllEYETAI aXX|V XQT|xlxt1 XoyOXEXVLa xt]5 wgiLir|5 JtEQiööou (ypgco oxa 1580-1669) ajto Eva iiövo Efjyo, xov Egw-
lÖKQLXO XOV BlXOEVX^OXl KoOVdfJO«. QOXOOO, UJxdoXOXJV OQLOLLEVa XELLiEVa oe
exxt]vlxt| yXMoaa jxox) xQovoXoyoiivxai 0x0115 aiiEatU5 jxook)youlievoxj5 ai«VE5, xa oixoia avr|xouv axi^v xaxriyoQia xr|5 «iiu0Loxooia5» xai xa ojxoia r|xav ao(pa?,cü5 yvojaxd oxt|v Kpr|Tr| (xai oe xdnoLE5 jieqljixujoeic sixav |avaöo^Et'-x£i oe xqt]xix£5 jiagaXXayEs). ettluxeov, xo £1605 exel Liaxpd xai öwexx| ioto-Qia oxa EXXr|VLxd- (.na oiivxoiir] £jtioxÖ3tT]mi xt]5 0a na; öthoEi xo anapaLxrixo itXaioLO yia xr]v E^exaoii xov Eqojtöxqixov.
to ELäog xiig Lix)6ioxo5ia5, not' xwga avaipEQExai 0X0 xai jieqiooöxeqo lie xov mo a-uyx0ovo' EDQiixEfjo öqo «Liu6LaTÖ0r)Lia» (t| ofjoXoyia £v jtdoii xtEpi-ixxcboEL Eivai LiExayEVEoxEgl] ajxö xa iöia xa £pya), elvol ouaiaatLxd 8t|liloi)o-Yi)|i-axri5 EXXx|VLaxixr|5 ejxoxt)5.' to jtaXaiötEQo ocü^olievo nu6iaxöfjr|Lia eivai xo Ta jiegl Xaigeav xai KaXXiQQÖrjv xov XagLxcova, wi6avov xou lou aitbva jt.x.- xa yviuöxoxEQa öllcd; xai oixouöaLÖXEfja ÖELy|.iaxa xod elöous xpovoXo-yoiivxaL axr]v xioxeot] aQx«LÖxx]xa, axi)v jtEoioöo Jtou EivaL yvmaxr] a»5 «öeiixeot] flOcpLaxiBi)», öxav o EXXi]vtxÖ5 jxoxlxlollö5 öoxiiiaae LiLa OT|iiavxixT| avavEcoOT] oxa XQÖVLa xx\g güJLiaLxr]; a_uxoxQaxopi,a5. To Aäqiviq xai XXot] xov Aöyyou,
YjI&qx^ r\ idöT] va öiaxrieTiStL o 6qoc «^nOLO-togia» (romance) yia to elÖog, evoj xoXXoi Hkaoi%oi cpiJ-ö^oyoL crvatpEQOvTca tcoga axo ag^ato «^uOLaxogi]-|ia» (fiovel). Tevixi] 616X1 oypaq)La y^i "CLg ay^ateg "x.ai (teaönjjVLxeg (uiOQcpeg xou tt-Öovg oe KX>.rivLxf| yXcboaa ögi-axeTaL atov 6l6?doyQacpixö ofirfyö.
254
DAVID HOLTON
MY0I2TOP1A
255
ta Eftataxá xov Eevoepwvxa tou Ecpéaiou xat Ta xará Aevxúgo}v xoi.Kaei-jotfwvxa xov AxtXXéa Táxtou uvrpxouv óXa, óoo eívat ôuvaxóv va jrgoaótogi-axeí, otov 2o U..X, auúva. Káitwg apyóxega (íaiog tov 4o aiwva), o HXtóóaipoq éygavjje xa c»i|í(«vtlxú AiOiojilxú tou. to n.eyaXÚTEgo xai utfoXoytxá aw8exó-Teoo agxato [xuetoTÓgxKia. To égyo tod Aóyyou oiacpéget aitó icLáJJla, xafluig jtQÓxeLTai yta itoifiEVLKÓ eiôúxxio, rcou otuopaixaxi^Exat e| qxokxtiqovj ott) aé-060, he tt] cpiiori aig xEvxgixó OÉ^ia xai 6áor| xríg ôgáa-n,g. Eívat ri toxogía xr\g axaôtaxŕ|g avaxáXui[>r|s tou éqiotu xat tou Epamauoú aľtó ôuo aGwa «jcai,ôiá tt)? tpúar|5». 2e ÓXa Ta áXXa ixuOiaxogViLiaxa, r) ôgáar) xivEÍxat oe Eugeísg ne-pioxég tou aoxatou xóa^tou, svóq xóa|.iou nov exxEÍvexai aitó tt| ZixEXÍa tóg xr| Xugía xat xr\v naXaiaxtvx] xat ajtó tt| Mtxgá Aaía tóg xiyv Aíyujrxo xat xirv AtOiojcía. To xa|íôt xou r) TtEguiÉTeia eívat xugíapx" 8é|*ara auTróv tojv iaxo-
QllÓV, Ot OJT0ĹE5 éxouv (05 6aOlXT| XOUg UHÓGEOXI tov XWQ10(ió ôúo eqwteuj.iévojv
arcó ôiátpoga ou^iôávTa 6íaq xat óuoxuxíaq. itou xogwpwvovxat axo xéXog [ie to |avaoní|i(ió xoug. O 'Epwxaq EÍvaí ti jtgioxEÚouaa 6eÓTr|Ta, r\ Tuxi ó[iwc aaxsí xax' EJtaváXiTi|)r| xr\v Ejuggorí xr|g 71a va XQOtTT|aei xwgionÉvouq xoug Egaoxéq néaa ajtó ÔiácpogEC JtEpuxéxEtEg, Jtou (uiopEÍ va xoug ehjixesouv oe em-GÉOEtq xt|oto)v, aTcayioyÉg ajtó jteigaxÉg, vauáyia, ujcoxtGÉ(ievouq Oaváxoug xat óoxi|tiaoĹÉ5 jtĹoxr|q xat ayvóxryrag, lóajtou va t;EJTEoaoTOÚv TeXixá ÓXa Ta E^itóÓLa otov ÉgaiTÓ Toug. H OgrjaxEta, r) [lavEĹa xai Ta óvEiga eívat BntOT|5 OTOixeĹa jtou ejtavégxovxai, oe juxgoxegri ŕ| LteyaXuxegri ÉKiaorj, a' auxá Ta égya, ta oxtoía (\xat,í \»£ áXXa, xa\néva xróga T| o<í>t,ó\ieva \ióvo ajroairaanaTLxá) aatpujg EĹxav fiEyáXr| XatxT| ajir|xilOT| xul uvTaJtoxgĹvovTav oe \iia iôtaÍTEgr| avayxi) tou avayvtooTixoú xoivoú tou ouyxexu|.iÉvou xoa^iou tidv uaxegaiv ťk-Xr]viOTi,x(I)v xai. ixqcótojv xgioTiavixiúv aiúvatv.
2' auTÓ to ari(XEÍo jiqéjtei va avacpEQÔEÍ áKko éva égyo, Xóy<x> tt]5 ^ExayEvÉ-OTEg)iq túxtis tou ott|v Eugenjia'Ĺxŕ| XoyoTExvia. Suvavxá^iE yia jrgiúxri ((:ogá tov AjioXXóvio rov Tvgo oe |ua XaTivLxr) 6iaoxEuŕ| tou 5ou ŕj 6ou aic'jva (História Apollonii regis Tyrí), ákXá to ev6exó(.ievo va irgóxELTaL yia jtETÓcpga-aii evóc JtaXaLÓTEgou exxi]vixoú (iuOioxogŕj|j,aToq &ev (.ijtoqeí va ojtoxíieloteí. Ot ouoiÓTiTreq (ie ta awtó(.iEva EXXirvixa nuOioTogŕ||.iaTa, i6iaÍT?ga (íe xa EcpE-ataxá, EÍvaí EVTUJtwoiaxég, jragá xr|v eioôoxií XQiaxiavi%á>v oxoixeícúv xai |.to-xí6mv ajtó Xaixá jcaga(xú6La. 0a EjtavéX6ou(iE ó\uac, o' avxó to [iu0LOTÓpr|[ia. ÓTav to §avaouvavTf|ooune oto jtXaĹOLO xt|5 xq^tixtíq XoyoTexvíoq.
aev ygá(pTr|xav véa égya tou tuhou xr\c, ^uOiaTogíag, av e§ai.gÉaou(XE to BagÁaáfi xm ímáoacp ((ua xgwTi,avixŕ| ôiaoxEUTi TTjq ítor|q xou Boúôa, kov reaXaiÓTega anoÔióÓTav otov iwúvvti Aapaoxr|vó), tóq xov 12o awóva.2 MÉaa
Yjiágy.ouv oTor/EÍa ixou ôsí/vouv óti. xa nv9ioTOQŕ|(iaTa xr|; úoxeqt|; agxaioxrit«; duvéxioeCv va öta6<iuovT(it xaxá xr| 6ui;avTLVTÍ jcegíoóo. O í>omog, otov 9o airáva, 7KQik\a6z axr] BtßAiotltjxi] xov [lía JtEQLXiyifT) tujv BaovXiovia-Mov xov Iáji6XixOT
oe kíyzc, OExaETÍeq, ygácpxr|xav oto mQi6ák\ov xvf, auXx|q xiov Ko|.ivľ|vúv xéo-oega |iuöiaxog%iaxa (ie jioxú ^agó|xoia bo[vŕ\ xi]q jiXoxií; |ie exeívwv xr)q úoTe-915 agxai.ÓTľ|Taq. Kai [lóvoi 01 títxoi tou; ^agTugoúv xt) auvEi6rixr| avavétoari tt|5 ^aÄaLÓxegriq jtagáôooriq ajtó xouc auyygaqpEĹq xouq: Ta xará PoňávOtp' xai AooixÁéa xov ©eóňiupou ripoôgó^iou, Ta xa8' Yofiívqv xai Yofuvíav xov EuaxáGiou MaxgEH,6oXíxr|, Ta xať Agtatavôgov xai KaXh&éav xou Kiuvoxa-vtívou Mavaoarí (owtpujexo ^tóvo ajioaitao|j.axLxá) xai Ta xará AgoaíXXav xai XagtxXéa xou NLxf|xa Euysvtavoú. O MaxgEn6oXíxr|q axoXouOEÍ xov Tá-xio axT| XQŤ\ai] itgcuxongóotunou aqir|yrixÝ|, oveigwv xai xuj[oitoLr|(.iév(ov guxogi-xwv jTEQiygaqpojv (Excpgáas(ov), evcó ol áWioi xgsig éXxovxai. jtEgioaÓTEQO aitó Tiq TExvLxéq aúvOecriq xou HXtóôcogou. Kai xa xéaoega égya ôiaôga(.iaxí!;ov-xai axov jtgoxgiaxiavtxó xóa(.io xr|s úoTegriq agxaiÓTí]Taq, fis tov eqíuto xai XT|v Túxi TlS xupí,agxES ôuváfiEiq axiq JtEgiaéxEiEq xtov itgcoxayiDvioxwv xouq. H yXwaoa xouc emar|Q eívaí ôaoixá exelvti tiov itaXaiÓTEpcov jiuOiaxogT)-[tárcov, itoXú ajto(.iaxguo|iÉVT| ma ajió xr|v xa60|uXoiJH8Vx| £ÄXr|vixrí xcov ava-yvuoTojv xouc. 'Etoq jrgóocpaxa, ot iiEXexrixéq xaxaótxauav auvr|Gcog xa égya auxá coq oouXtxéq (.iinx|OEtq, XEXvrjxÉq xai. axoXaaxtxéq, x^QÍ? Jtgwxoxujxía ú, áXXa Sextxá xagaxxi]gtaxtxá. nagaxr|0EtTai, cootóoo, armavTtxŕ] avavéwor) tt|5 nog(pr|q: o IiQÓ&qo|.ioq, o Euyevtavóq xat o Mavaoaŕ|s ygátpouv oe é(*|íe-Tgo Xóyo, ol 6uo jtq(ótoi oxr| 6ui;avxtvr| ^tog(pT| xou La|j6ixoú xgt(tETgou x<(t ó Mavaaaf|q otov ôexaiTEvxaoúXXaôo «jtoxlxlxo» axixo (itou Oa yívei xo xu-gíagxo [4Éxgo Tr|q orijiooouq icotr)aT|5). Kat o Maxpe|i6oXi,Tr|g, evcó f^évEt jti-axóq ott|v jie^r| (.logqiT] tou (iÉvTogá tou AxtXXéa Táxtou, cpégvet xo úcpoq xou TeXeuTaiou xo ar|H£Í.o xr|g jtaiyvLobooug (xat é|un;vr|g) jragwôiaq. rigóocpa-xeg ngoojtáGEtEq aváoet^r|g xwv nuGioxogr||iáxa)v xou 12ou atwva éoeiíjav óxl, jtagá xo a3iónaxgo agxaío axr|vtxó xouq, jregiÉxouv vú^Etq yta xr| oúyy_govii jrgay(.taxixóxTixa xat óxt 01 ouyypacpsíg xoug V]xav, yta xr|v Emoxi Toug, ávGguj-jioi tpxao^Evot xat txavoí XoyoxExvtxá.3
AEt^Et va avagwTr)Ooún£ ytaTÍ, ^ietó arnó éva xevó jioxxwv attivcuv, ena-vEHtpavttovxat |a(pvtxá ott|v eXXx|vtxií yXciiooa égya xoo|.tixŕ|g ftuOojtXaotag. 'exei iragaTľ|gr|0£t ÓTt to eíóog xr]g ftuGtaxogtag éxet xr|v xáor) va ax^átei oe
(jti6ava)s xou 2ou |i.X. atúva) xat auvéy.QtvE xa ^gotEgtiijaT« xou HXtóomgou xat xou AxtXXéa Táxtou, ÓJttog éxavs xat o Mr/cníX VeXXóc otov ho attúva. H Erttot]|jri axáat] trig exxXr|ai.ag t)xav, tpuotxá, agvrp;iXTÍ, rtaQaoi5Exat ó(Mug óxt xóoo o HXtó-Scugog óoo xai o A/iXXeac Táitog aojtáaxr|xav xov xptoxtavto|ió xo:i éytvav eut-axomot — (ita laxogta jtou xotTÓ Jtáoa jti0avóxt]Ta xaTaoxEi)áoxr|XE yta va fitxato->voyT|oeí 1] &i||iOTixótT|iá xouq. qotóoo, xaxá xrrv jioojxo6ut;avxtvTÍ xat jtEoofíut,ovTi -vií ľregío&o. ti L,f)TTiari yta atjiriyruiaxixŕi Xoyoxexvia ixavojtotoiivxav oe HEyáXo 6(t0-hó aitó éva véo EÍ005, xo aytoygatfxxó Hufitoxogrma (Beck 1977: fi2). 3 BX. M. Alexiott 1977 yta Ta xafľ Yopíívijv mil Yopiviav xat, yEvixÓTEgo, Hunger 196S xat 1978, xat Beaton 1988 xat 1989.
256
DAVID HOLTON
MYOIITOPIA
257
rogidooug ygiiyogmv aXXaycbv (Beer 1970: 78). h eXXrjvioTixT| ejioxti jiou xo 6t|-(iiougyr|0£, *1 raXXia xou 12ou aubva, t| £Xioa6£xiavr) AyyXta xai o di(>i(iog 18og aubvag unr|p|av axgiScbg xexoieg itegioSoi. Kai axo bu^civtio, o 12og qi-<jbvag v'|xav £jroxf| UEydXojv xoiviovixdrv, oixovoiiixtbv xai noXixixcov avaxaxa-xd^ecov. h JvOuixogia. (is xrjv xdar| xr|g va e^ioavixEUSi (aXXd xai va diod-oxei), fie xryv xaxa(puyr| xr|c oe (iia n£Qaa\i£vr\ exox<] r\ Evav xoivcovixd ajrd(ia-xqo xoan-o xai, mdvw an' dXa, (ie xrfv xdori (puyxig xr|g, &iacx£odt,Ei xai ixavo-jxoiel xo xoivd evog a6£6aiou xoajiou. MirogoujiE axd(ir| va Xd6ou(i£ ujioi|jt| xr| 5uvax6xT]xa jioXixia(iixr]g ETracprig avd(i£aa axrrv AvaxoXr| xai xr\ Avor\ xaxd xov 12o aicbva. ol axaugocpogi.£g dg/xaav yugcii axa 1080. 2xa 1150 jiegutou, e(iipaviaxr]x£ axr| raXXia (iia o(id&a xgiiixv (luOiaxogixbv 6aaia[i£Va>v oe xXaai-xd Oeuaxa- irgdxEixai 71a xa XEydjxeva romans d'antiquite. Eivai duaxoXo va 9£(oof|aouii£ au(ijTX(jO(iaxixr) xt)v xauxdxgovr) e(Mpdviar| (r\ £jiavfi(icpdviGri) xou eiSoug axa bva dxga xr|g Eugtojnqg..
Str) Aijai), 01 (luQiaxogiEg xou xuxXou xov 6aaiXid AgOougou xai 01 unxo-xixeg [luGiaxogteg Sia&£xxr|xav xa romans d'antiquite. 2 xov exxttvixo xwgo, (X3toooij|xe va avixv£uaou(i£ (iiav d(i£or] o%£oy\ xov Xdyiou (iuOioxogr|(iaxog xou 12ou aiwva xai (nag ojidSag 6r](«o5drv (luGiaxogiwv xou 14ou xai 15ou aiwva. 'OXa auxd xa 6r|na)6r| xei(ieva Eivai ypaiijiEva axov SExaiiEvxaauXXa-60 noXixixd oxLxo, xov ojioio axe XQr\ai\umoir\on mgarcog o|Ma.Yi?oar|g/axo Xdyio E1605. Oi itegiaadxEgoi xixXoi xoug anoxeXouvxai and xa ovd|xaxa 6uo EfjuoxEDHEvcov, evoj xa iSia xa ov6(iaxa 9u(ii^ouv evxova exeiva xiov t]ga)0)v xai rigioidcnv xurv &uo ngor)you(ievu)v cpdoEiov xov exxitvixou (tuOiaxogr|(ia-xog: Ka}Mfia%oc, xai Xgvaoggoij, BsXOavdggg xai Xgvadvx^a, Ai6iaxgo<; xai Poddpvr]. Kai ixdXt T] DJtdOEaf| xoug EjriXEVxgiovexai oxov xwgia(.io xai xig ne-gijtXoxEi; JXEQLHEXEIEC 8ijo £g«t£u|.iEVWv 6ia6ga(iaxi£,ovxai o' Evav aogiaxa agxat°> agiaxoxgaxixo xai yEtoygatpixd aaa(pr| xdajio. Yndgxow ^EQLxe-xves jx£giygacpE5 jiaXaxitbv xai xrimatv. Ta xa^i6ia nai^ovv |ieydXo goXo xai 01 jxgojxayrovioxEg 6gioxovxai axo exso; xou 'Egcoxa xai xr|s Tvxtis (t| Moi-qos), Yjidgxow 6wsk xai vsa axoixsia: Xa'ixd xai jtaga|xuOiaxd |ioxL6a (iSiGog axriv iTEgijixtooiq xov KaXkifia%ov xai Xqvooqqoijz)- xai e(.icpavr) oxind-jHa 6uxixv|5 Ejiifigaoris. AfijixofiEgEiEg xtov ev6-u|jdxcov, xwv xonfiioaEcuv, xcov (p£OX)6agxixii)v oxeoeiov xai xwv xovxagoxxwtr|j.idx(ov dEixvouv xdnoio 6a0-[i6 £^oix£L(oari5 (ie xa duxixd iixnoxixd fixiQiaxogiinttxa. Tia 6110 and auxEc X15 nuOiaxogiEC uttoqoive va jioijue dxi jtgoxEixai yLa diaaxe^xi yvojaxiiiv bv-xixcbv iXQOTXimwv: xo <PXwgiog xai nXart,iacpXioga xov Fleur et Blanchefleur xai xo Ifixegioc; xai Magyagwva xov Pierre de Provence et la Bella Ma-guelonne. Eivai 6|Aa>; e^aigfixixd 5i3axoXo va Siaxmgioot'he xa EXXrrvixd ajtd xa 6uxLxd axoixeia, ejxetSri xai 01 6110 jxagaSoaEig e^agxiuvxai xaxd 6d9os and xt^v xoivti xXrigovonid xiav xXiae xr|g xXaaixr|c; agx«ioxT)xa5 (E. Jeffreys 1981: 117).
aev avatpEgOiixanE axd^iri axo jxio yvtoaxd acpriyrinaxixd noiripia xt|g jxgibi-(iT|5 vEoeXXrivixrig Xoyoxsxvtag, xov Aiytvr) Axglri]. nagdXo jiod a^xva xaga->tTie!5eT.?_LE5°£. Xdyw xr\g £^iq)aar|5 xou axa t|gcoixd xaxoQ6ü)(.iaxa, xoxj «eovi-xioxixot'» Jt£Qi£xo|x£vod xoü xai xi)5 gaxpüjöiaxr|5 Ö0(ir)5 xov, toqiexei xai auxd noXXd xaga-'TrigioTixd xr|5 (jxjOiaxogiaj. H 6iheqt]c xaxaaxEUT| xov, |i£ xqoe x|ir|na xr]5 acpr|yr|OTi5 va xogucfJiüVExai fi£ xr|v evojot] evdc; rigcoa xai |xiaq r|Qioi-bac,, SxJfxi^Ei xr| 6dxixt| |ii)6ioxogia (Beaton 1988: 141)' oxr|V £XXr|vixx| |u!6iaxo-gr|naxixT| itagdoooTi, jiagajiE(m£i acpEvdg axo |iu9ioxdgr||ja xr\z dij)i|ir)g ag%ai-öxr\xac, (löiaixega axa Kara Asvxinmjv xai KXtuzocpijwxa) xai aqpExsgou 0x15 Sr||iii)ÖEis (,ix)6ioxogiE5, LÖICÜ5 oxt|v A%iXXr)ida xov 15ou aitbva, x-ng ojtoiag o riQioag eivai, xaxd xt]v EijaxoxT| cpgdar] xou Hesseling (1919a: 9), «Evac; Aiyevr|g |ie agxa^° eXXT|vixd 6vo(ia».
Hjiixxr] yXibooa xmv (iuOiaxogicov xou 14ou xat 15ov aicova exei öt||jiiODg-yi^OEi 0x0x15 |i£X£xr|x£g cpaivojiEvixd a^EJXEgaaxa jxgo6Xri(xaxa.4 H aitouoia ou-0xr|fiaxixr|g xq7!01!? 5iaXe;xxix(ov xctgaxxr|giaxix<i>v t| dXXiov evöei^eiov yia trrv jigoEXEDOi] xoug axifiaivEi dxi xaveva and auxd xa Epya (ue sEaigEori xov Kal-Xipaxo, not* auvÖEExai jtiOavdv [iE xr|v KiDvaxavxivoiuioXri) öev |j7togEi va aitoöoGEi [iE 6£6aiöxryca ae xdjtoia auyxEXQi|iEVT| jxsgioxr] xou EXXrjvixou xd-ajiou. H TlEXoJt6vvT|005, he xr|v EXXr|vocpgayxixf) ipuXExixr| xai xoiv(ovixr| xr]g avdiiit,t|, 0a jraogouae va Eivai Evag jioXü ixiOavdg ujio^jjijcpiog. AuxEg 01 6t|-[itoöeig (.luOiaxogieg, (05 «jxgo'idvxa xt]g 6idXuar)g xou laxoii xr|g 6u^avTiVT|g xol-vuvLag» (E. Jeffreys 1981: 118), Eivai aaipaXiog reiOavdxEgo va EH<paviaxT]xav xai va dxfiaaav axig nagu^Eg xou 6u£,avxivoii xdo|xou nagd axo xsvxgo xou. exei u7Toaxr|gixx£l 11 xgrixixr) ngoeXEuari xdjtoiwv and auxtig, i6iü)g xou A161-axgot; xat Poödßvrf (Mavoüaaxag 1963a: 297-8, or\\i. 6). Mia öiaoxEufi xouzlt-yevrj Axgixrj, exeivt| jiou ow^Exai axo xeigdygaqpo xou Escorial, avxiygdcpxrixE and Kgx|xixo ygacpEa (2. AXs^tou 1985y: x6'). Kaxd xov 15o aicova f] xtg agyic, xov 16ou, ogLa|X£VEg aito auxEg xig (.luOiaxogiEC |avaygd(pxr]xav oe uogipr) oj,ioioxaxdXr)xxaiv 6(Ott%o»V, yia va avxanoxgiOouv ae (iia vsa ngoxifitiari' ujrdgxouv agxExd axoixEia jiou öeixvouv dxi r\ Kgr|xr| r|xav o xdjtog ditou auxr| r| aydjiT] yia xa o|ioioxaxdXr|xxa acpr)yr||.iaxixd Jtoi^taxa (giftdSeg) avanxu-x9t]xe jiio Evxova xai (is xr\ (i£yaXux£qt( Eicixuxia (6X. xe<p. 3). H noXuxa§iÖE(ie-vi| (iu9iaxoQiojtoiri[i£VT| 6ioyga<pia xou Bu^avxivqO axgaxT]you BEXiadgiou,
XQrioijiojtoieitai o' auxd [.ita [iayahr\ jroxiXia ygap,[iaTixiüv tujtwv, jie jrXf|Qr] kowe-itEia' apxdionoi., vEoXoyia(*oi xai oiaXcxxmeg iömiTEg6xr]te5 e(«pavi5ovxat jiXdi-jiXdi. Mia jiiOavT) Xvar\ unofttixvusxai ano xiqioXoyixs; xai 6o|iixeg auyyeveiE? (iE xy|v ngoipopixri jioix|ijT|: (loXovdxi xaveva airö xa a<i)^6|iEva xedisva äev ojioxexei xo 1610 yvfjaia jcptxpoQixfi auvÖEOi], oxo airvoXd xouc avxragoocoASUOuv xa ygaitxd xa-täXoina Evög vrfovs; jiou avaitxiJxOT|he yia .tgotpogixoiis gxojioug. H yXwoaa eivai oixjiaaxixd (tia Kunstsprache, jtou 6aoit,Exai axr|v n:QocpoQixT] o^iXia, aXXd ejriöexE-xai (iia EWQsiec xU|iaxa jragaXXaytov (6L E. Jeffreys 1981).
258
DAVID HOLTON
MY0IITOPIA
259
oxttv ojroia fr/ßi Evaoj[iaxa>9ei uXixö OpuXixoü, npocpopixod xa.Qa-nxr)Qa, bta-axeudaxr|x£ 08 o^toioxaxdXrixxr| uoptpr) anö evav Kgrtxixd xtgtv aitö xa 1490, tiMWiöjqxE axr| BevExla axa 1525 r| 1526 xat ott| ouvExeia ejxav£x&ö6r|x£ iroXXeg cpopeg (Bakker xai van Gemen 1988: 53-7). Kdu avdXoyo ouve6t| xai (iE tr] \av-Üiaxopia xou AsrolXmviov: r\ xqt)tixit| ouoioxaxdXn,xxr| ötaaxEuri eivai ton 1500 xai axioöldexai eixe oxov ra6giTiX Axovxidvo (oe bvo airö xa xetgoypa-cpa) eixe oxov Kcovaxavxivo te^evo (axtg evxujreq tpuXXdöeg, r\ jTpiüxxi ajxö xig ojiolec LidXXov xwtcöOrrxE avaLieaa axa 1524 xai 1526' 6X. K.exayi6yXoD 1986s). To Ißjiigwc, xm Maoyagaiva aco^Etai, napOLioitog, xai oe o(toioxaxdXr|XXTi 6tuoxeur| xat aE jxaXatöxegri avo(xoioxaxdXT)XTT|' r| Liexaxgojxr| xou oe o|iot.oxa-xdXr|Xxr| u,OQipr| eyive juOavcog axo itpcüxo xexapxo xou 16ou aubva- xujxiü0t|xe yta jxpcbxr| cpopd axa 1543 (Layton 1981: 133-5).
Eivai Xoyixö va ujroöeaouue öxi xuxXocpogouoav oxtjv Kpr)xr| x£tpÖYOatPn auxcbv xcov &x|licoöcov icuöiaxoptciw xouXdxiaxov ano xov 15o aicbva. Ol evxumg exöoaetg au£;r|aav jtoxu xr|v xuxXoipopia auxtbv xcov taxopicbv, oe ojiotoxaxd-Xr|xxti jtxeov |iO(j<pT|, xaxd xov 16o aicöva. aev ujxdgxEi a(ttpi6oXia öxi o kqt]xi-xög avayv(uoxi)g xou 15oti xai 16ou aitüva lijiogoüae va exet axT| öidOeaT] xou ogiOLieva EuitExga EXXrrvixd xeiitEva itot) avrjxav oxo siöog xr|q u,uOtaxogiag.
Exil Auar|, auxr) xryv Ejxoxr), %\ uuOiöxopta elxe öiaxtupioxEt as «aptaxoxga-xixö» xai oe «Xaixö» xujxo (Beer 1970: 6). H jtaXatd uijroxixri fiuöiaxogia Eixe ax6|lT] xdn:oio avayvcoaxtxö xoivd, eixe 6j.1c.05 Ttgoxuipei evag veog ximog (Wiöl-oxogri(,iaxixoij snoug, xou oapioj) xo EJiicpaveaxego xai ar|iiavxix6xEpo öeiyLia eivai o Orlando Furioso xo«; ÄrioVtb (1516). O Ariosto jxrjge xo uXtxo xou ajxö ta chansons de geste xai anö ctWlxeg uAiSiaxopteg xai xo ecpege xa itdvai xdxco, oncog Oa exavE evav aicitva apyöxEpa o .Cervantes oxo Livx|LiELw6£g ne^oypacpi-xö egyo xod, xov Aov Kiyajxij (ör|[toai£ÜXT|xe oxa 1605-15). Av xo egyo xou Ariosto axtoxeXei iiia eipcuvixr| eitavaaiivOEori xx|5 ijtitoxixiig (.luOiaxopias, o Aov Ki~/(i)Tr]g eivai pia xaOagr| mapojöta xox' e|i6avixEX!|xevou xöa|iou xr|g \w-Öioxogiag xai, xavxoxgövoc, o or|(iavxixöxEpoq jxpööponoq xoti öTjyxQ0vo,u liD0ioxopr||iaxO5. Avd|.ieoa 0x15 JtoXAeq «avaxaXuxpEiq» xrjc Avayewrior|5 T|xav xat xa jtaXaid eXXrivixd nuOiaxogrmaxa xod HAioöcopoi), xou AxiXXia Tdxt.oi) xai xou Aoyyou. 'Exou xo oiiyxgovo [.aiOiaxögiiua, axri Yeveat) xou, oqpEiXEi jioXXd axo Jiapd6ety(.ia xwv apxaiöxEpcov Epycov acpiiyr|uaxixr]q nuOoitXaaiaq.
Ta 6uo auxd |extogiaxit pEU(iaxa xrjg eWirrvixiis xai xr]g öuxixr|5 acpr|yii[ia-xixr|q (luOojxXaoiaq auvevtovovxai oxov Eqüjtoxqlzo. 'Onioq eiöa|Ae, xo Jtoir|}ia xou Kogvdpou exei jxiato xou nia jiaxpd nagdöooii eXXT)v6yXcüoOT|q acpr|yr|j.ia-xixf|q Xoyoxexviaq, öao nfydXo r) (xixpo iiigoc Wfs ML av TJxav djxeoa yvcoaxö oxov Kgnxixö noir)xri.5 Evtl) ö^trjq o EgwTÖxgiTog ujxogei va 0ecopr|6e[ ?) xogiu-
H djTotyri öxi o KoQväßog ev/e iiiroipn xov ogtoneveg (.luOioxogleq xou uatEocm Mt-aaiorva, v.axa ixäoa jtiOavöxnx« ott|v o(ioioxaTdX.t|XTn, £vxu3tr| |ioßq>r| xous, £X-
vi6a xr|5 eXXr]vixr|q |ieaauovixrig nuOiaxopiaq, r\ ayiar\ xou [ie Tf| duxixoeugco-ira'ixri Xoyoxexvta etvai 0E|xeXicb8r|5, yeyovoq jiou acpopd xooo xr|v ajtoxi|jTiaT| xou cog epyou xr|g Avayevvr|o»)g oao xai xa axav0d>6v| i;r)xi)|^axa xr)g xauxtor|q xou ;roir|xr| xou xai xr|g xpovoXoynang xt^g ouv6eaT|g xou. 0a 6ou|.ie 7xapaxdxcu xditoieg nXeugeg xr|g oxeonq xou jie xov Orlando Furioso. ITgoxou oiiurg aoxoXr|-Ooune jje xo c;rjxTina xr|g xugiag Jirr/r|g xou, aq 6ou|.ie ma ouvxouri nepiXiixJii] xr^q jtXoxr'ig, jiou 6iaipeixai oe jievxe tiepr],
A. Mexd and jtoXXd xgdvia axcxviaq, o SaaiXidg xr]5 A0r|vag HgdxXnq xai v] 6aoi-Xtaod xou Agxemi ajroxxoiiv ^ita xoov|, xt|v Agsxoc'oa. Msya^iovovxaq, exei ouxvd ouvxpocfid xov veago Pcuxoxgixo,6 yio xou 0U(c6oui.ou xou 6aoiXid, xou Fletoaxgaxou. O Piaxoxgixoq egcoxeuexai xx\v ngiyxiraaoa xai xo exiiuaxriyeuexai oxov cptXo xou Iro-AuAcogo. TgayouSdei xdxii) ca6 xa reagdGupa xt^q Apfxouoaq xog'q va a3xoxaXcn|)Ei xnv xauxoxnxd xou xai, ual;i jce xov rioXu6iugo, ovyxpoijeTai (re 6ex« avOpiii^ouq xou fiain.Xid ^ou eixav axaXei yia va xov jndoouv, oxoxcovovxrtq 6uo and auxoug. H Agt-xoiioa agxiCei va (japa^cbvei yia xdgr| xou dyviuoxou xgayou6ioxr|, evco o pcjxoxqi-xoq, |is xr|v jigoxgoji-i) xou rioXuScogou, xa^ideuei oxi]v 'Eyguto (Eu6oia) jrgoojraGo'jv-xa? va Sexaoei xo ^dOoq xou. Kaxd xnv airouoia xou, r] Agexouoa avaxaXiircxei xr|v xauxoxrjxd xou at |iia E3tiaxei|)r| xng axov dgpcaoxo Jtaxega xou. O ProxoxgLxog 6xejiel ETiiuxgeifJOvxug dxi Xetnouv and xo Stoudxid xou xa egmxixd xou xgayoufiia xai r\ ^10-ygacpici xrg Agexouaag jtou eixe cpxid^Ei. Aqjou udvo exeivri eix£ llrIEL e^ei 600 exeijie, naxaXa6aivEi 6x1 xo jiuaxixd xou na6euxr|xe. exelvu dxi udvo 6ev 9u|.iu)vei, aXXd <f ai-vexai va avxcxiroxgivExai oxtiv aydjrn xou ue xputpsq uaxieq.
B. O HpdxXug ogyavojvei eva xovxagoxxunr||ia |ce 6lxx6 oxdxo, va diaaxe&daei xr|v xdg>] xou xai va xr|q 6qei xcjxdXXi|Xo outuyo. Epxovxai uird noXXd liequ Jigiyxuteq
(ppd^exai and xov Holton 19H8a- Evftexexai EJiianq va yv<i>gitE xo nuOtaxdgr||ia tou aoyyou (6a. ixagaxdxtu, 0. 282).
Ixo xciuevo, xo 6vo|ca xou rjQtoa EiupavitExai sxeSdv Jidvto \ie xn ^ogipri Pojtoxqi-joq r\ Pwxqixoq, evoj o xixXoq xt]q Jigioxnq evxu^ng ExSoouq (d/.i 6(img xai xou yziQO-ygdcpou) 6ivei xov xiino jie agxixd (jpiuvr|ev. Aiaxt)pouuE aurrj xn, Sidzgiair. Eoaird-y.Qixoc, yia xo jroin,ua, Piuxdxgixoq yia tov 3TgojxayMvioxr'|. sto oe^ici tiuv ovo^dTOJv H.xopouiiE va aimei(boou!.i£ 6x1 exeiva xou 6aaiJ.ixou gei>/ou; noidgouv noXu (ie xa apx.aia HgaxXi)g xai AgxEiiig, lie aXXayr] onrag xXLor|g xai xovirrnou (HgdxXr|q. Agxi^ui) (jt6. 2. Mjigvov 1980: oq'). stt|v ixaXixr) xou iiogcfti, xo ovona xou 6aaiXid r)xav agKExd auvr|9ia|jEvo xaxd xr|v AvayEWT|ar|: (ijtogoujiE va 0u[jr]8oun.e xov Ereole I d'Este, 6ouxa xug Oepodgag (1471-1505), 0 onoiog uniig^E or|ciavxix6; ngo-CFtdxTis tcdv xexvcov o noir|Tr|g Boiardo rrrav au[i6ouXdg xou xai o Ariosto eixe smo»)S xr|v jtgoaxaoia xou. Mia xdgr| xou. i) Beatrice. ujtt|q'£e ajtd xig jtio xaXXi.Egyr|u£VEg yuvaixec xr|g e?toxr|g xr|g xai r\ 161a ariiiavxixii ixgooxaxida xaXXLxex.vcov, noiiix(i)v xai biavoouuEvcov. Tsxoieg ftiaauvdeaeig lie xi] ouyxpovt) .Tgaynaxixoxuxa Ou \ino-gouaav va avxariEivjiouv xnv jtEgaixegco Egeuva. ndvxaiq 0 jiiGavoxsgog ouox.exi-oudg xou ov6|.iaxog Hpdx/.r|g Eivai, xaxd xn •'.rvcbLin, uou, ue xov Butavxivo auxoxgei-xoga HgdxXEio (6X. Holton 1992).
6>
260
david holton
MY0IXTOPIA
261
xai ágxovTES yia va reagouv Liégog- jragouaiáí;ovTaL évag-éva; xai u £Li<páviar| xoug jtEpLypácpExai tayrtoirřgóg. TEteuxaíog tpxávei o Kgr|Ti,xóg Xagl5r||tog, o ágxovxag xrig rógxuvag. Eva reoiiievixó «rvxEgfi£Ói,o» EgtaxogEÍ xov xgayixó tou Égtoxa yia xttv KoxéXa Jtov reavtgEÚxtTXE xai axóxirtOE xaxá XáQog axo xuviiyi. Mókg tov 6ívÉre£i o Kagaiiavlxug 2jueókovxag, xov xatrryogEÍ óxl eyßi otívv xaxoxři tou Éva oreaOÍ reou eCxE hxčxliel o reaTÉgag tou KgrjTixoú areo xov oljíó toxi reaxéga xai tov repoxató ae Hovojtaxía- O Kguttxóg oéxexcu xai axotévEt tov KapaLiavítr) ae |iia 6iaLV| avaiie-xpnar|. 'Otav r| yxróoxga ao/Í^Ei xskxa xr|v ereoiiÉvri, o SaaiAiág ogígEi xgag «Jtguj-xa9Ar|XÉg» —xov Kurepíůrino areo x-rvv Kúrego, tov Korruxó Xagí.ÓT||.io xai xov Pcoxó-xgiro— reou 6a Liovo[iaxr]aouv Éipirereoi lie xoug áJJioug oéxa LjtreótEg. O Pujxóxgixog ayiovitExai regcóxog xcil vixá xov ÍHXápExo areo xr| me9ó>vt|, xov Hgáxk] areo xt|v Eygireo xaL xov Agaxóxapoo areo ttjv TTáxpa. 2xt] cuvéxEra, o KujtgLcuxrig vlxó rov Arinotpávr) ano xr| Mutiir|vr|, tov AvogÓLiax0 areo to Aváreřa, xov rVwágEto areo xt|v A?iá (Nágo) xai xov riiaxóqjogo xou bulovtlou. Tétog, o Kgrytixóg reoAELLLaxiíg vlxú xoug avtLitáksug reoxi tou ogícrtrixav: xov Agaxójiaxo areo xt|v Kopóvt], xov nl-xoaxgáxri areo xr) MaxEÓovia xai xov TgincW^o areo tr) SxAaßouvici, O Ilíaxócpo-gog, reagá xr|v xrxxa xou, reaipvEi to ÉnaSXo tov xoLixjJÓXEgou xai cogaióxEgou ayiovL-axr|. TtvEXöL x}a'|gu)ot| yia va areocpaaiaxEL jioloi areo xoug tpELg VLxnxég 6a avanExgr)-6oúv axo xEÍaxó xovxagoxxúrer|Lia. H LioLga xo béáel va areoxAEiaxEÍ o Kgiruxog, reou (pEÚyEL OuLicuLLÉvog. O Pojxóxgixog aycovíi^EtaL lie xov Kuregirí)xr|, xireegiaxt» xai realg-vel to atetpávi tou vi)arxY| areo xa xígia xr|g Agsxoúaag.
T. H ayárer| xoug xmga ExSr|kí>v£xaL itio xo?iLir|gá: ouvavxLoúvxaL xgucpá xig vúxteg xai LiiAoúv areo xr) Lua xl areo xr|v áXXr\ nXeugá Evóg reagaBúgou (iE aiÓEgiÉg. O Puvtó-xgixog ^eBaggetiEL xai reagaxaAEÍ xov reaxéga tov va re^r|oráaei xov 6aaiAiá kol va ÍTlxriaEl xo xégi xy)g AgEXOiJoag. O IlEÍ;oatgáxi-|5 Sžx£™L aregó9x'|,ia va 6oT|6ř|OEi xov yio tod xai retryaívEi oxov SaoiAiá. O HgáxXíig avxiógá 6íaia oe [ua xéxota au6á-Óeia: o yá|xog xt)g xógT)g xoo \i- Évav xolvó 6vr|tó EÍvai evxeiíí); areagá6exxog xai o Pcoxóxgixog xi|xcogeí.xai (iE E^ogia. MExá areo Évav 0X0 reá8og areoxaiQEXi,ci(xó, xaxá xov oreoío xo t;Exryági, avxaM.áoaEL 6axxx)Uůia xai ogxí^Exai aicóvia reíaxr), o Ptoxó-xgtxog cpEÍr/Et areo xryv A6f|va.
A. AvxiAa|j6avó|iEvog xr| owevoxt] xrig Agetoiaag axx|v tireó0Eor), o HgáxXvi; xr| plevel a' éva nreowxgoiJ(ii \iaC,í \i£ xr\ véva xrig í>goai!vri. MExá areo xgía xEJÓvia e^o-gtag, o PwxóxQixog (laBatvEi, 6ti t) AOfiva ógíOKexat oe nóXífíO [i£ xr\ Blaxíá- acpoii [iatigíoEi xo jiQÓouwtó tou yia va |xr|v avayvdigttExai, xávEL a^Aj;reúX,)iT|)i£5 Era6go|-iÉg axov ex^eó rego'|evQ)vxag tov 6agELÉg areéXeieg. 2e (itot É(poSo aá>t,Ět, xr| t,u>ř\ tov Hpá-xkr\, reou tov regoacpégEi xo \iiaó xov 6aaíkEio čig avxa|xoL6f|. AgyóxEga reo>.Ená xat vixá oe novonaxia xo rega)xorea>,Xiixago xeuv BAáx«iv, xov Apiaxo. x' éxol aetßi to SaaíAEio tr|g A6ř|vag ajtó toug sxOpoůg tou.
E. O Hgáx^tig selxvei xr]v EtiyvujiooúvTi xox' regoatpÉgovxag oxov Pmxóxgixo (reou Et-vai axónT] |.iEta|.icpi.E(j^Évo5) 0X0 tou xo 6aaíAEio, EXEÍvog ó^icog i;tixáet uováxa xo xégi Tt]g xógíig xou SaoíXiá. H AgExoúoa ósv xov avayvcogí^Ei oxrjv agxií xat areoggiíttEt
xt|v jtgótaar| tou, axo xé^og ó^wg, atpoú óoxtuáoei xr|v reíoxt] xrjg e^ioxogcóvxag TYig xov 1610 tou tov Oávaxo, xiig cpavEgrávExai xai. axr| auvéxeia areoxaí-úretEtai atov 6a-oiká. O Hgax^Tig ůev jireogEÍ reagá va OExtEÍ xov yápio- xaL o Paixóxgixog xaL rj Age-xoúoa 6aai.>.eúouv euxuxia|iévoi yia reoXXá xgóvia.
Areo xa 1935 yva)Qt^oij|j,£ \i£ axóXvz-q 6e6ai,ótt|Ta ÓTl T| nXcmr] avxr) Saotte-tai ott] yaXXixr| irereoxLxr| (iu8Lat0QÍ,a Paris et Vienne. H nu0iaxogí,a aijxf|, yga|i[j,Évii xov 15o aitúva outó xov Pierre de hiiCypcdc/ ngoegxexm \ie tt) oeigá trig ajtó éva xaxaXavLxó Épyo, uéaw evój jtQo6r|yxiavoi). To yaXXiKÓ égyo xu-reco0r|xe axa 1487 xai wg to té^og tou 16ou aicóva el^e nexacpoaoxEL, oúxs Xíyo ovzt itoXv, oe évxExa yíiáiaaeg. 'Eyrve lóiaíxsoa oripiocpiXég axr|v HaXía xai LireogoúiiE va aunireoavoune óxi, etpóoov r\ KQf|xr| i]xav 6evetlxt| areoixía, o Kogvágoi; yvtúgi^e xo ÉQyo oe \11av aitó xig ixaXixég tou óiaaxEuég, reou xuxXo-(popoiioav o"e XEtQÓypatpri xm évxurer| |xoQcpT).7 Euí;r|xoúvTai xugLtug Súo: Ltia reE^t] 6i,aoic£ut|, reou reoujToxujníierixe axa 1482, xai \aa ÉirusTQt], xíxXo In-namovamenlo di due fidelissimi amanti, reou éytve areo xov Angelo Albani xaL xu-1X0)0X1X8 yia TtQWTT| qpogá axa 1626. Av r) ttXtvxaía eívai r| á\iíor\ jtriyrí tou Eqwtókqltov, xótě to xgr|xixó jxoLi)(ia 8a JtQéreei va ygácpxT)>tE |j,exá xa 1626.
ngooeYytl^ovxag xo jxQÓ6Jir|Lia ajtó SiacpogexixT) axoreiá, ol |iEX£xr]xég reQOOJtá9T]Oav ereLor|g va xauxiaouv xov reoirrrrj xai va xov ouoxexloouv (je xqo-voXoyŤ|aiireg agx£iaxÉg rerfyÉg. To óvoLta Bixoévxí;og Kogvápog 6ev elvol aauv-tiOraxo auxT) xirv jtEgíoóo axt]v Kgi}xt). Aq)exr|gí,a Liag regéjtsi va EÍvai xa eato-xepLxá oxoixELa reou jipoa(pÉpEi, xo égyo. O reoií|xf|g reagouoiá^exai ato xéíiog xou Égyou xou, oe é^l regoasxxixá oiaxureuLiÉvoug oxíxoug:
BITEENTZOX eív' o jwirjTijg xai azí) yeviá KOPNAPOŽ, nov va ÓQíOrj aKQifiáriazog, aa 9a tov itágr/ o Xágog. Htt) Steíav EysvvrjOrjxí, arrf Zzsiav evedgácprj, exet 'xafie x' čxómaoev ezovza jiov aag yoáfpei. Tto Káazgov EJiavTQEVirjXĚ oav aQfirjvevyei tj (pvatj, xo zékoq zov éyči va yevrj ójiov o &eó$ ogíor/.
'Evas novo Bixoévx^og Kogvágog yvtoaxóg areo agxEiaxég m\y&§ xatgiál^Ei. |i' auxá xa 6Loygacpixá oxoixEÍa. 'Hxav LiÉXog xr|g euygvoug 6Evexoxgr]XLxr|g ol-
7 Ila^aiótEgeg areóiJJEK, 0xr|giyLiÉVEg oe eXXixx) jiEřixn xr)g reagáňoarig xou XEtitévou, óxl o Kogvágog egyáatuxE [íe 6áar] éva xeí(xevo reAr]aiÉatEgo ax>| yaJAixrí (íuoloxo-gía (Kgiagág 1938) ř| óxi xgx|ai(iojtotr|aE elxe súo JiT)yég eíxe, reioavóxsga, [iia (xa-LiÉVT]) ixaXixř| 6iacfxeur| nov ěgioxótav xáreou avájiEaa ato yaXXixó LLUOiatógi]|Aa xai xr|V reEgií ixaXixr| OLaoxEUT] (Morgan 1953), jigÉreEi, va reaganEpiatoúv ttúga, ne-xá xa reogía[iaxa jigóoqpatíiiv auaxriLiaxixóxEgtov EgEuvtóv.
262
DAVID HOLTON
MYSISTOPIA
26.1
KOVEVEiag. xtov Kogvdpwv (Cornaro ii Corner), yiog xod Iaxd>6oD xai a&eXjgPS toi) iotoqlxod jtai xoyotsxvti Avögea. o Avöoeac Kogvdgoc DJiri,gi;E o auy-YpacpEag utag avExöoxrß laxogiag xr|g Kgr|Tr|g Kai jigÖEÖgog xr|g XoYOX£x"vixiig Jioxriq (accademia) xwv Stravaganti oxo Kdoxpo. O Vicenzo Cornaro (n-e xr|v ixa-Xixr| iiogtpri tod ovöiiaxog xod) ymvvßr\y.z axa 1553 xai jtEÖavE axa 1613 rj 1614, yeyovö^ jiod ajtoxXsi» xdöe oxEon, iie xo eqy° xod Albani. Kai jt@«Y|«M;i-xd, iua Jtpöa<paxr| ÖLEtoöixf) e|exaar| öXcov xtav oüj^ölievcov öiaaxEDtöv tod Paris et Vienne xov uag EvöiatpEQOUV eöei|e öxi jiqöxdtuo rng jtXoxrig tod Eqw-toxßiiov rrtav t| JtEtri ixaXixr] LiuOiaxogia.8
To jipö6Xr|iia ipaivExai Tco@a va exei 6gei ixavoJTOirixixr| xdoti, iijiogoiJLiE XoiJiov va xoovoXoYn'iaoDUE td, aDv9EOT| xod Eqiozöxqitov yvQv) axa 1590-1610." To xgr|xixö Jiotrina xoM qjtexei cutö xo eivai iua ajr.Xr| (iExdcpoaoT| xr|s jTEi;r|? ixaXixiig |XD9iaxooias. Ol 6aoixEc voannec. xr|c JiXoxiig iragauivow ai-aürvtd oi i&teg xai DJtdpxoDv opiaitivEg ar|iiavxix£g smitEgoDg aDj-iiTXwaEig, jiod iiag ejutqejtodv va fMaiuiSauLie yia xx\ o%iax] £|dgxT)«r|g. Qaxöoo, o Kopvd-gog EJiEcpEQE ODOiaoxixEg aXXaveg axr) asigd xtov yeyovötoiv, ajioaitö:rtr|a£ ogi-aiiEva EJiEiaööia tod jtgoxDJioD xod xai dr|(.uoDgYrlae via xai, xo ajr,0D6aiöx£-go, aXXoitoaE xo öXo r)0og aDxr]g xr)g ii£aaitovixr|g LiDOiaxopiag «ü^w«®« Egtoxa xai xo jigoaäg|ioo6 axig avaY£vvr)aiaxEg avxiXrirpEig xod yia tttv xoiviuvta xai xt|v t|6ixT|. Ecpöoov xo noir)iia xod KogvdgoD SiaögajiaTi^Exai «oe neQa&fis-vtwg xaigovs, jiov oi 'E'/j.tfvec, ogi^a xi onoii öev ei%e tf niaxrj xa>c, Ge/xsXio pfjöe g%a» (A 19-20), o xpioxiavixög xagaxxf|gag tt)g iTaXixrß (iDBiaxogiag, xaötog xai Y] cowtohie xod (e|iöavix£Dax| TT)g YDvaLxag, ajTODOia aagxixoD jiöood, lid-oxixioiidg), aJToxXEiaxrrxav oDaTT|iiaTixd. Mia ano xig aXXoitoaEig jiod ejtecpe-gs oxr| öoiir) xr); jtXoxiig o Kogvdgoc sivai ti aDyxwvEDori xcov öiio xovxagoxxD-jiT||idxojv xod JigoxiinoD xod OE Eva, xo ojToio xojtoÖEXEi aQYOTEga axr|v loxogia xod. ngooeOEOE xr|v ngoojtoirtxii aggwaxia xoDJwxoxgiTODHExd tr|Y.EJiioxgo-cpVj xod ajtö xt)v 'EyQWto xai ttiv ajTooxoXfi xtov od|x6oxix<jjv [iiiXiov iug ötbgoD
' BX. Maugonäxris 1982. önmi i\ xXnQm aval\x>i\. Ta noeiaiiatd xou Mm)oo|.idTn a(i-9ia6r]TOiJvToi aito xov EDaYys^dxo (1985«), o onoi.oc e^axoJ.ODeei va u,tooTTigii;Ei to o EQmroxQiiog EEagmtai,, f.v ueqei xouXdxioxov, axo xo noirina xov Albani xai jiqeuei Ejionivaig V« y,Qovo/tOYi)ÖEi Heid xa 1626. (nEgiaooTEQEg \£jiT0(iEQei6; yV avxr\ xr\ Siacp(ovi« 6piöxovtai oxov StSUaygaipixd o6t)yo.)
9 O 2. A?iE§iou (19856: it') Beioqü xropa (oc ÄiBavi) ^EöioSo ötjv6e(jt|5 Ta 1600-10. Eunqxüva "E xov «EniXoyo» (6k. xaQaKä\m). xo noir|na äev lutogEi va oÄoxXtiQiu-OnxE ,xgiv aiiö tov ya^o xov KogvciigoD he xr| Mariela Zen, Jtov), onus y\WQit,QV\>£ xwqh (61. navayLtoTdxrig 1994), eyivz oxa 1590. O |iövos aaipaXiic terminus ante quem Eivai n xQovoJ.OYia tou OavaTOu xou. Yirdgxouv xdnoiEg EVÖEifeig öxi to üqt|-oxEi'xtxö öga^ia H 0vaia xov A 6gadfi eLvai eitiorig ioyo xov bltoevx^od Kagvdgov (öev EivaL yvioaxd dUa ioya xov. Extög aJiö Xiya jioirinaTa oxa ixaUxd). Zy.Exixd [iE tiiv anöboot] uvxov xov ögci^iaxog oxov Kogvdgo. 6X. XE(f. 8.
anö xr|v AgexoDöa, xr|v loxogia xod irgiYxiJta xr|g Kgr|Tr)g (nov 6aoii;ETai. otov [edoo tod KsqpdXoD xai Tr]g IIgöxQi6og) xai Tr)v irXaoTf| lOTogia xod Paixöxgi-xod Yia xo Jitog r|X0£ axa XEQia tod xo öoxxdxiöi (61. MaDgo(.idxrig 1982, öjiod exxlÜEvxai XEJtxo|iEgEiEg aDxcöv xai dXXcov armavxixcuv aXXaYuv).
se oDYxgiari iee xr|v jce^t] ixaXixr| HDÖioTOpLa, t| ExÖoxn xod KogvdgoD eivai mo Xoyixr|, jtio oijpLxxd ogyavtt>(j£vr| xai he |xeYaXDTEpr| owoyr\, yftQX] axr) |i£i-coor] xod agiOiiov xcov xDguuv ngoaiujitov xai xr|v ajxoq)DY»i EJtavaXrivpEtov. To atinavTixöxEgo sivai öxi o Kogvdgo; jtpoodg|Aoo£ xr|v DuoÖEari axr) vooxgo-jtiax:r|g AvaYEvvx|oiig, EjnxgEjcovxag axoDg rigtuEg xod va xeixodqyodv raioxixd xai 6Dvanucd (oitcog 0a öodjxe jtagaxdxai) xai öiajtoxii;ovxag xo itoir|iid xod HE oxoixeia av0gu)iTiaxixoiJ itgo6Xr|Liaxio(iOD, eitiottkiovixod EvÖLacpegovxog yia xa tpDoixd (paivd|j.Eva xai öieioödtixt) aväXDar) xr)g ipDxixrig xaxdaxaarig tojv ÄgtüTaytuviaTtüv (jt6. z. axe^iod 1980: oa'-o6').
sto Liova6ixö xt-igdygacpo xod Eqwtoxqitov, xo xeilievo Eivai aDVExeg, jie-ga aito XLyoDg «TiTXoDg» jiod jtgoxdaaovxai axi)v agyj] ogia(j£vwv ejiEiao&icov. Qaxöao, o dXXog xXdöog xx|g jragdöoarjg tod xeilievod, iiod avTiirpooioTODETai and \iia aeigd 6evetixu)v (xai agYÖxepa a8x|vatx(i)v) evtdjicjv ex6öoeü)v, xto-git;£i to 3toir)Lia oe jievte iiEgT).1" 'Exeu DiioaxTigL|Ei aXXoD oxi t| öiaigEar) avxr\ Eivai dpgrixxa odvöeöe^ievt) (iE xy\ ODXXr|i|)r| tod eoyov axo xov jrotr|Tii xovj (Holton 19886)- exei Ejrior|g or|U£ia>9£i anö dXXoDg oxoXiaoxEg (n.%. 2. axe^ou 1980: LT]') 6xL DirapxEi EvaXXayr| «TgömOD» axa öiaöoxixd ii£gr| tod jtoirttiaTog. 2to ngtjTO, TgiTO xai jtehjito ii£gog XDgiagx£L xo ODvaioür|Liaxixö xai xo 6ga-(iuxixo axoixEio, xaOtog to goLiavxixd oeu« jigoxtogEi and TT)v acpDjrviaii xod Egtuxa, nEgvd axx|v EXÖi)X(i)ar) xod (xai axov aDvaxöXoDÖo xwgioiiö xtov Egco-xEDiiEvtov) xai xaxaXriYSt oxrjv avaYvtogiaxi xai xx|v evü)ot|. To öedxepo xai xo xExagxo iiEgog acpogoiiv TCEQiaodxEgo xr| owuaxixi'i, evojixti oDYxgouor|: xo xovxagoxxDiir|(.ia axr|v A0r|va xai xov jtoxelio lie xod; BXdxoDg. eitiiixeov, xai aDXO sivai lÖLaixsga <jr|Liavxixö, r| HEVxafiEgiig öolitj avxavaxXd xi] iiog(|iT) xod vEoxXaaixoD ogdiiuxog: oi 6do jxgwxEg «jigd'£Eig» nEpiExoDV xriv exoeoti xod 0eu«iog .xai xa ngioxa 6r)iiaxa yia (iia ixavoiroir|TLXX| Ex6aoii (ajtöÖ£i^r| xr|g avögEiag xod pwtöxqitod)- T) xpixr| eujtxexei xoDg xigtoeg oe Eiijiö&ia xai JtEgi-JiXoxEg (E^ogia, cpDXdxiar|)- r| TETagTn jtagoDaid^Ei to lieoov yia xr|v sjravdg-6tt)ot| (o PiDxöxgiTog xEgditEi tt|v Eiivoia tod SaatXid)- xai to texedtoio uipog cpEgvEi xr| Kvar].xx]g oDyxgoDOT|g xai xo aiaio xexoc (it6. Z. axe|lod 1980: oa').u Q öpaLiaxixäg xagaxxfjgag oxr| aDXXiii|»T| xod :xoi%aTog D3XOYga|xiac;Exai axö-jii] anö xr|v ExxEvi) xpx|or| tou öiaXdyoD xai tou uovoXdyou, OTODg onoioDg oi irgcoTaycoviateg anoxuXDJiTODv Ta ouvaiaOriiiaTd xod? xai liixodv yia xa xaXd
ZxETixä (iE ttiv jtagdSoar] xou xEiLievou, 6X. xov 6i6XioYgacf ixö oörryd
'exei y^vei avdXDOii xx]c, itXoxr|g tod Ta jiegt Xaiomv xai KaXXiQQÖnv xou Xaoixm-
voq EJtior|5 w JTEVTajtgaxxoD ögd(iaxog (Pcrry 1967: 141 X.E.).
264
david holton
my9i2t0pia
265
xai ta xaxd jxou xoug 6grjxav.12 negijtou to 42%-tov rairijiaxoe; öiaxujxtjjvsxai ae eu6u Xdyo, evio xa ovö|Aaxa xcuv oniXr)xiov aiijiEiiövovxai axic, evxujtec; ex66-atig, noXXsg <popEg xaL axo XEigdygaqJO, 63x005 axa oga^axixd XEifiEva. o^itog o Egvjxdxgixog sivai acpriyriiiaTixö jxolr||ia, 6x1 OEaTgixd egyo, he axöXia yia xr)v e|exi|t| tt|s ögdarig xai ouvexxixr] acpir/iiari aji6 evav a<pr|Yr)xr|, o otxoloc; ovo(id^Exai gryxd «icoir|xr|c;». Eiuxgeirovxac; axoug rjgcoEc, xou va fiiXouv £u6e-(05, ^ie EXdxiaxo ELaayooyixo xai mgiygacpixö axoXiaa|iö, o noiT]xr|S öiifiioug-YEL xt|v i()£uöaiaöi]ar| OEaxgixou egyou, av xai 01 sv6x»)xe5 xou xpövou xai xou xojqou, <puaixd, 6ev xrigouvxett.
o SxuJaavög AXe^iou exel ygdtyEi eüaxoxa yia xryv «xoXLirigri avä\iit,r\ xiov Eiöwv» axo itoir||ia (1980: oa'). 2e |xia ejtoxr| Jtou tt|v auaaxoXEi svxova r\ ijffiw-öaiaÖTjari xai r| jigayLiaTixoTrixa, jigdyiia itou auvoi|)i^£xai oxo ajx6ip0£y|xa tod Shakespeare «öXoc; o xdoHOg elvol |xlö Oeaxgixr] axr|vr|», sev Eivai jxagdcJE-vo xo dxL ogajiaxixd axoixeia xdvouv xt|v Eiiqxxviar] xouc; oe dXXa elörj. ztov £pa)x(7>i£>(TO, T| jregiygacpTi xr|5 yxiöaxgac. Exei xdjtoioug 0£axgixoüc; tövouc/ yia nagdÖELYUci, t| e100805 xou atpEvxit xr|5 ZxXaöouvidc, axov xojgo xou xov-xagoxxujtxiiiaxoc; auvoösÜExai aito xexvtixt) 6govxr| xai aaxgcutt) (B 259) xai o aqpsvxr]g xt)5 Kogiovnc; 6yaivEi amö Eva axr)VLxd jtou xiagiaxdvEi [Aia ojiTrXid (B 237-44). Sxo (tqlxo [ieqo?, xo ixoaooxö xuv oiaXdycov qpxdvEi oxo wJjrjXÖTSpd
XOU fJTj{.lELO' JXEQLJTOU 62% XOU GUVÖXOU tmv OTLXCOV xou ÖiaXUJKDVEXai öe eu0u
Xdyo. £' auxö xo xgiai^o xevxqlxö or]^Ei.o rr\c, ujiooeotic;, EJtixsivExai r| Osaxgi-x6xr|xct xou jtQifiLiaxog: euou Xdyo excpsgouv liövo e^i iiQÖouma (t| AgETOuaa, r\ <J>goaüvr|, o Pmxdxgixoc;, o IlE^doxgaxog, o SaatXidc HgdxXr|5 xai o noXiiöü)-qos, oe q)8tvouaa aELgd xou agiOLiou oxix^v äou ölvovxaL axov xaOeva)- axoug xugiou; ÖLaXöyoug, avd^Eoa mr\y AgEXOuaa xai xr\ <I>goouvT| (ax. 45-360, 423-526,1079-1336, 1617-42), axov IiE^öoxgaxo Kai xov Pwxöxgtxo (731-885, 945-1002), axov rie^oaxgaxo xai xov HgdxXri (859-936), öxtvv AgExoüaa xai xov HgdxXri (1017-46) xai axov Portoxpuo xat xttv AgExouaa (1335-1552), avi-Xveuovxai xa axäöia xr|5 sjittdoemg, 6r|Xa6r| xiqg xXi(idxa)OT|5 xr|5 Evxaor|5 xr|5 7t?iOxr|5. me fiia oiaäoxii ögaLiaxixd)v xai ouvaia0r|[j,axixü)v axrivdjv, o6r|YOU-|.iaate Y0f|Y°(?a a3I° xo aui;avöp.£vo jtdOoq xr|g AgExouoag yia xov Pioxöxgixo, ölte«; xo exjiuoxxigeiiexai axt)v Tgo(*aY|iEvr| <l>Qoaüvr|, axov e^ogLajj.6 xou Pcoxo-xgixou xai axr| 9Xix^r| ixou jxgoijevel auxö axoug yovEig xou.
Av o Eqüjtöxqltoi; eivai 6aaixd Liia egcoxixf| icxogia, jtoXXd &XXa 0e|xaxa 6i.ajtAixovxai axr|v uitdÖEöT] xai au^SaXXouv axr] orijiiougyia xou nXoüaiou xai jioxujiolxlxou xa|i6d xou. Ta xugia 9Ej.iaxa ExxiOsvxai and xov jroir|xr| axoug EiaaycuytxoÜ5 xou oxixoug ((ae xov xgöjto xtov ejxixwv KOir\xa>y and xov '0|.irjgo xai xov BigyDao cog xov Ariosto xai xov Tasso):
2   rifjEJtEi 6|iO)5 va ar|LiEi.ioOEi. öxi as xdjioiEg ajiö Tic ÖQanaxixöxtgtg oxiy^ie; ajioqpeu-yExai o eoBiig Xöyog- 6X. Holton 19886:162-3.
Tov xvxXov ra yvgLO/zara jiov ave6oHate6aivov
xat rov TQoyov itov d>QEg \pr)Xa xi ojqec; oza 6d8rj iztjaivov,
xai tov xaiQov t' aXXdfiara xov avaitarfjxo 6ev e/flv,
fia oro xaXd x' uc, to xaxd ntqiTimovv xai tqIxov
xai twv agftdrai oi tagaxeg, eyOgtireg xai xa 6dgr/,
xov 'Equna rj £/njtdgeoTj xai rr/g cpiXidg r) yd.gr),
avzdvapi' exivrjaaoi xr\ orfttsgov rjfxiga
v' avaOiSdXa) xai va ma to, xdp.av xai xa cpsga
a' fiia xdgrjx' ivav dyovgo jiov fijisgdevxtfxa Ofiddi
as ilia rpihdv afidXaytj lie dixojg aoxrj/iddi.
(a 1-10)
H aaxdOEia xt|5 avSgti)jxivr|g [lotgag, o jioxelioc; xai r) aydjir] ae oXsg xig ex-(pdvaeigxri? Eivai XoiJtdv xa xugiagxa Oeiiaxa. H Tuxrj, jtou ouxvd au^6oXi£,£-xai (IE xr| ^Eoaicovixri Eixova xou xgoxou, avacp£g£xai JtoXXeg cpogEC, toe xa9o-gLoxixog Jiagdyovxag — xai Jtrryii EXuiSaj. IlgdxEixai yia xoivo xojxo axr| (xe-aaioxvixf| xai avayEvvr|aiaxT| exxt)vixt| jxoir|ar|, xaOwc; xai oxr] Srnxoxixr) jtoLr|-ar\, xai aav xExoiog exei xov xa9r|ouxaaxixo avxiXaXo xou oixeiou. H Lioiga r\ xo gi^ixd (av xai auxd xa Suo axryv ouaia EvaXXdaaovxai EXEuOsga) ^Jtogsi va EuOuvovxaL yia ajxgoa66xr|t£5 aitoxuxisg, dncog yia itagd5Eiy|xa axr|v yxid-axga. Sxo xovxagoxxuJirjLia avaLiEoa axov TXuxdgExo xai xov Kujigi6r|Lio, r\ MoLoa 6d^si xo xeqi tr)q xai xdvsi xo dXoyo xou jtgdjxou va jiagajiaxrioeL:
Ma axovOEXE, to git^ixd Jitlig t/qOe va [/.nodiorj, axo Sevteqo xovxdgEfia 6e OeXei va xo' atprjorj.
(B 1713-4)
H Moiga Exei EJtioT]5 jioxu va xdvei (xe xig 5iaxu|j,dva£ic; xr|5 axearig xr|s aqe-xouoac; xai xou Ptoxdxgixou. H fpgoouvT) EUXExai va iiitogouoE va ujxo|iEiv£i exEivi) xa 6doava xr|5 Tuxr]c avxi yia xr]v xugia xr|c; (T 119-20). O xgdvog xai r\ [io[ga auv6sovxai oxa Xoyia ixou xeel r\ Agsxouaa axov Pcoxoxgixo dxav auv-avxiouvxai axo jcagdOugo:
oe xeqi yij oe fidyovXo tiote 6e 0Eg fiov yyi^ei, <iiOTE va (pigow oi xaigoi yXvxvg xaigdg v: avol^v, va to OeArjor/ rj Moiga nov xi o xvgr/g va x' ogiorj, aXXiwg noxi 6ev xo Ocogeig, o xdo^iog xi a 6ovXtjorj.
(I 683-6)
AgyoxEga, oxav axouei aito xov |i£xaLwpiEa!,iEvo Pwxoxpixo xt]v itXaaxti taxo-gia xou Savdxou xou ayaitr]|.iEvou xr|5, t| AgExouoa xaxT]yogEi xr] Moiga xr|5
266
DAVID HOLTON
my6i2t0pia
267
yia xa av.Xr\Qá &áoava nov vjíéaxr] (E 1006 x.e.), xaTaXrryovxac óxi 6ev éxet ma tt| 6tiva|.iTi va tt|5 ngoí;evr|aEt HEyaXÚTEoa osívá:
Stíjuego ajróuetva á(po6rj- óev éym TtXio ívia 'Xjtí^sr to git,iKÓ óev to yrrjqxi)- rj Moíga de fi' oqí&l Moíga, de oe (poöovfiai nXio xi ó,n xi a QéXrjg xá/ie, xi a jie yvgevytjg va fis 6gr]g, Xíyw aov noyg ená '/.tat.
(E 1021-4)
LTagá xtg gujcyég avacpogéc; ott) [loíga xat xo pLttxó ď oxóxxt|qo xo Jtotr]-(j.a, o jtoiT)TT|5 sev texeicóvei, óto.05 öa ujioqoúoe va stxs xávet, |ie Enavacpogá tou 6é|iaTog tou tqo^oú, aXXá |ie tiia jieqlooóteoo avOgcojuoTixri éxxXr|ari via imoiiovíj xat eXitíSa:
fia xovxo OJtov 'vai qigóvifiog, jirfoé yaOij aza jíáOr]-to QÓdo xi ófxogqiog a6óg yevváTai fieg ať ayxáOt [...] Kai xáda EÍg aov sóiáčaosv eóá xi ag to xaTÉyrj: \xt] yávexai oto, xívTvva, na jzávxa oXjzíóa ag éyr/.
(e 1519-20, 1523-4)
To auvacpeq 8é|ia tou xQ0Vírl> (xaigóg) mg jipo§évou aXXayř|<; Eucpavíí^exat ejtíot)5 ovxyá. O xQÓvog nexaTQÉJiEt a£ <pXoy£gó jxáOog auxó nou rfiav ott|v UQXf] (JLfí \ilkqí\ ajxtOa ayájxr|c, ómag H£giypá<pEL lisí jiXoúaLSg eixóveg o pcotó-xgtTOg oe |ua [raxgá oj.iiXia jxgog tov cpíXo tou noXúo(ogo (A 251-346). H 6a-aixr) toéa ötaxuniovexat anXá xat xaGacjá:
Aqjj] //rove jioXXá utxgr'} xi átpavTi] díywg áXXo, fia to fiixgó fie tov xaigóv eyívrfxe ixeyáXo.
(A 297-8)
H LSéa e|iitXouTL^£TaL [18 jtoXXég 7iagon,otíóaei.g xat [*e Siátpoga gřmaxa r) ejug-0T|[iaTa itou or]X<í)vouv xo axaotaxó négaana tou xaigoú: ayáXia-ayáXia, ejiXr/Oaive, fit tov xaigó, xáQ' cí>ga ueyaXávei. Ano xrpj áXXr), o %QÓvog yta-
TQEUEt XaL tpÉQVEl Tt) Xr|0|jlOVLCr TOuXá^LOTOV auxf] tt|v X0UCpT| e^níóa é/El T] <řQOoÚVT|:
TIovqí o xaigóg ag Jigojiarij, ag jmjaívrj xi ag Jtegávt/, ftrjTtwg xai ^eXriojiovrjÚři o nóOog, oa yegáorj,
(A 1711-12)
ejjtí^el |xéaa xr|5 óti. o pcotóxqixoc LO005 6psi v' ayajrř|oeL xánoLa áXXr| xojcé-hj., óao xeltel airó tí]v A6ř)va, xai xaTaJvr)yEi:
xi óXa Ta Jigáfiaza o xaigóg yaXá xai [lETaXXáooei.
(A 1732)'3
To 0é|.ia tou xtjóvou, jiou tóoo jtoxú yoiíteue xr|v ejtoxt) tou [iiiaoóx, Siajio-xt^ei xo 3ioÍT](ia tou koqvóqou, ófuog ava^xúaaovxág to o aoupfc QéXsi. va tovloel xic aQEtéq tt|5 uno[iovf|5 xai ir]s EXitíSag,14 óxl to memento moři xr\g EguxpíXrjg tou XopTáxor|. IloóxEtTaL, áAXuaTE, yia |i.uOLaxoQLa, óxi yia ZQayta-6ia, xai o avayvwoxT)5 6i.a6E6aLQ)VETai. t|6t| airó tt|v ciq%ý\ yia xo aí.OLO xÉXog:
yiaTÍ óxoiog díywg XíSovXiá rov nóBo rov ^ergéyei, eig txjv agxh a 6aoaviorrj, xaXó to réXog éyei.
(A 15-6)
Ta áXka 6úo xÚQia 0é|.iaxa nou regoavayYÉXXEi, o jroiTixris, «twv agfj,úra> 01 Tagayég» xaL «tov 'Egu>Ta y\ s/Ájiógear/^, <n)|l6áXXow oe (iEyá^° 6a0(ió oxii ouvoXixri ÓLa|iÓQcpcooTi tou ixoiTuxaTog \t£. xr\ auYXÉvxptooi) Toug, óxtac, EÍ6a[í£, oe EvaXXaoaó|.iEva [legy). qotóoo, Ta OÉ^aTa tou Éoraxa xai tou jtoxé(íou eívol xá.0£_áXXo iiagá 6iaxa>QLa|.iÉva. O ÉQ.wxaq sívat r| xivr)tt|QLa 6úva(ir| yia zx\ GU[i\i£,xo%r] tou putóxqixou ott|v yxióoTpa xai y] aíxía xatv selvwv xóao xvyg AQETpwac; óao xai tou PtóTÓxgtTou axo xéxaQTo |íéqoc.15 o PtaTÓxgitog xa-Xeúxai vaSeí^ei ttjv av6@EÍa tou axó|iT| nai oxo jtqópto (íéqoc, ÓTav o 6aaiXiáq otéxvei aioaTKÚTeg va ^aga^tové^Jouv xov |iuoxt|dicí)6t| xQayouóiaxr|. Ta 6iá-cpooa noXenixá xaxoQ8ré|.iaxa xou Pcoxóxgixou axo óeúxeqo r.ai axo TéxapTO hé005 ouvloxoúv xiq 6oxi|.iaoLEg Jtou jxgÉJCEi va jiegáaEi, o i^gtoag yia va jiexúxei, xov aróxo xou. ELvai xa fiéaa |ie xa oitoia o PtuTÓxgixog ajtoxxá to OLxatcona va ave6eí oe SaoLXixó ejtíitEfeo xat va itavTQEuxEL \iia nQiyxímaaa.
13 2tt] q)öXaxr'| xt|c íj AgExoúaa, r.aQ<í>g avXXoyígsxai tt] noíga Trjg, 9a itiáoei to íslo 0ě|ia t>i; Súvanr|5 tov xgóvou yia a/j.ayi'| y.ai xutuuuhk| V|. [Ji: taxów; i.qw.ovöiwv nov ^agaivovtai, yvoXiov jtou gayi^el xai xajrvoú jtou xctvexai (a 605-8). Yjiáoxei axo jíOLi][ta [.na TeoáoTLa jtolxi^l« tixóvujv jioit oxtií^oviúLi. [.iť tov y^góvo, Oé^ia nov ujkiiteí iixt|0ti aLEgEÚviia^.
14 H itXr|qéot£ei| éxBEai) xou anavxá óxcrv r\ iJ)goaúvT| itaotiyopeí xt]v apetoúgci (jxou póXts éxei XW0I-qteí anó xov pciitóxoito) \m [iia exxevti o^uíáa náviů axo 0é|ia «0 xaigóg ta YLaxoe.úet óXa» (T 1623-42- ji6. Vitti 1978: 100).
15 Eivai xai nah o 'Egcoxag jiou 5ívei otov pwtóxqito ttj 6úvct[iii va jtoxe[xi)oei xat va vtxiíaEt xoü5 6éxa axoaxnÓTEs nou eí^e oteíxei o 6aoiXiáq va tov máaouv. O noi-t|tT|g Ttage[x6áXXeL e6oj éva qí]xoqixó xo^^táxt yia xa vOaßaoßaza Ta xávei* o 'EQtúxac (A 543-52).
268
DAVID HOLTON
MY0ETOPIA
269
auto, Eivai xa &£Ör|XüJH£va di\iaxa xov Jioirytf), nJioQoü|ie 0^105 va evtojxi-oou|xe xai dXX.EC EitavEQxd|j,ev£c iöeec. H ajrou&aiöxEpr]. Loiog, aipopd Tic xoi-vcüvixe? öiaxpioeig, xov Xöyo yia tov ojtoio r\ axEOV| xr|C AgExoüaag xai xou p o>xöxpixou ÖEV [ijroQEi va ytvEi &exxx| ajtö tov 6aaiXid HpdxXTi.'6 To Öi\ia xi-Qexai pryrd yia Jtgojxr) tpood öxav o pwtöxqltoc avoiyExai axov tpiXo xou rio-Xuöoopo Ki auxög £x(pgds£i tt| (pgixii tou yia xa «avrjfUiÖQEta xt äfioiaara» jrgaH-axa (A 168) Jtou ejuöiwxel o pidtöxoitoc; ouvex^el £x(pgdtovxa5 xr\ ov\».-6ctTtxT| djtoiljri öxt jtoEJtEL xavELj «va §eoei jtoia Eivai r\ Qear\ tou» (A 187-90). npoSXEitEi xaxö texoc, xai yia tov Ptuxöxgixo xai yia tov jtaxEpa tou, av o P10TOXOIT05 EJtiLieivEi 0' auTT) tt|v riooEia (A 193-4), xai uuvoi|>it,£i:
yiazi 'vai diaipogd itoXXt] otov iva ajiö tov dXXo: soEva Xeoive juxgd, to gtjya Xtv fieyäXo.
(A 217-8)
H Ogoauvr] vouoetei \le jiapöiioio tqöjto xr|v ApETOuaa, Tovi^ovTac to |a£ydXo xda|ja jiou ywQitßi xovg 6aoiXidÖE5 ajtö Toug xoivoüc avOpoOTOug:
xegd fiov, End öt ßgioxovvxai vjodv eadg fiEydXoi.
End dooi xazotxövoive sig za mgiyvga, ovXoi
oxXdßoi tivai tov ag)Evxdxrj oovx' eoe, xegd fiov, dovXoi.
(a 682-4)
H 4>Qoauvv| xai o HoXuöiügog Exjipooiojxouv tt) (piovr] xu>v xoivwvixobv av[i-ÖdoEiov jtQEJcEi xavEic va jxavxgEUExai aüvxgoipo tt)c Öixr)c tou xd|r|g. H aqe-Touaa (paivETai ott|v agxr| va öex.ETai xr\ ou[i6aTixf| ditoipri jtou eejiciuvei to ui])r|Xd ej:iTeuy(.iaTa iie tttv agiaxoxgaTixr| xaTaywyr), aXXd ujiooti)ol1;£i öti Ta Toayoüöia xou dyvrooxou xgayouöiaxr| tt)c ajtoÖEixvuouv öti Eivai «iptjXov ÖEVzgov xXmvdgi»:
yiaxi o' avdgdmovq %afj.rjXovg xdgeg öev xaToixovov jzdvza oTovg ftEyo.XvT£govg yvgevyovai va piiiovat.
(A 659-60)
AgyöxEpa, ÖTav avaxaXujixEi tt|V TauTOTijTa tou xgayouÖLOxr|, ujioxoewve-Tai v' aXXd^Ei yvä\vt\ (jt6. A 1529-30), x|,*poauvr| 6\ia>g, Jtou Evoagxcovn tt| auvEar) Tt]5 jiEigag xai xrjg EUjrgEJtEiag, eijaxoXoi)(tei va xovit,Ei ott|v AgExoüaa ötl t| ou^jtEQKjpofjd tt]5 6ev aQ(io^Ei OE xöpr| 6aaiXid.
^Jlt^öaTgaToc. o itaTEpac xou Pmxöxpixou. Exwgoow^Ei xi autöc xig xa-9iE0iun£VEg au(i6daEig, aXXd acprjvexai va jieiooei, Jtapd xr| fppovindxEQr| xpior| xou. va.jtXr]aidaEi xov öaoiXid ex (ifipouc xou yiou xou. luvxdoaEi Eva öuvaxö £jriX£ipri|xa (r 899-910): xouc jiaXaioug xaipoüc, xa jxxoutt| xai xa 6aolXaa 9e-(opouvxav aito xouc öuvaxoug aixia jtoXXmv 8uoxoxkdv eöivov iieyaXuxEpr| ar|(iaoia oxr)v ap£xr| ixagd oxov ixXoüxo. 'Exoi, «dvxgEuav xa Jiai6id xou? jxe avÖQiiOTOuc ajtö xax(üX£0£5 xoivuvixEg xa^zig, nou Eixav 6|iiog yvojar), av-ögeia xai ofiogtpid. Ta jixouxt| xai xa SaaLXEia xaxaaxpEifiovxai anö xov xpd-vo, ö|iü)c T| yvcoari xai xa aXr|0ivd x.agiafiaxa TT]g euyeveias alji^ouv jiEpioaÖTE-po and-auTa:
ovo' o Tgoydg bev e%ei e^dv, mg OeXei va yvglarj, Tt] yvcuorj xat rrjv agETij jiote va xazaXvar).
(r 909-10)
auti] t| jtpoocpuyri a' Evav Xpuaö Aicbva, auvösÖEpiEVTi he xa OEHaxa xou Xpövou xai xr|g xüxrig, öev xeei xijtoxe axov 6aaiXid, jiou xcopa ixaigvEi ygr|yo-pa tt|v aitötpaar) va 3iavxg£(|iEi xr]v Agsxouaa lie xdnoiov xr|g 01x1)5 Tri? gag. To ÖEfia EJtavEpxExai öxav r\ AgExouaa, <puXaxianEvii |XExd xr|v ciQvr\ar) xt]g va ujtoxuxiiEi xai va öexxei xov yd|,io, xaxr|yopEi xt) ^otpa xr|5 xai EÜxt'xai va Eixe yevvT)6eL ipxcuxi) xai, ejiolievo)?, exeüoept] va jxavTpEUTEi cfTtoxö. töte 6ev 6a Eixe va ujcoiiEVEi «xdoa xivrvva» xai «cdarj xgiotj» jiou UfpioTaTai 10g xögr) 6aaiXid (A 717-30).
TeXixd, to xoupdyio xai t| avögria tou PwTÖxpiTou oxr\ näyr\ xov öivouv xt)v avayvü)pior^ tou 6aoiXid HgdxXr], jiou Eivai Exot|.ios va xov öexxei, and eu-yv(onoouvr), aav yio xai xXrigovölio xou, jtagöXo jtov ayvoEi axö(.ir) xtjv jipay-Haxixri xou xauxöxr]xa (A 1201-6). 'Oxav o Pcoxöxpixoc ajtoxaXüjxxExai, o HpdxXr|5 xT|g£i xt)v ujröaxEor] xou xai, EuXoydivxac xov ydjio, iiapaÖEXExai:
Aev Eivai grjyag oav Efidg, fxa rj ydgr) tov tLvm zoorj, mov gr/ya töve xgdg'ovoi oe dvva/ir] xai yvmar).
(E 1423-4)
To 1610 6e|.ia eivai xugiaexo oxr|v Eganpih], av xai exe! o navdgexog eivai axrfv j[paynaxixöxi]xa ajtö 6aaiXixr| y£vid' 6X. xe<p. 6, i&iüig ao. 162-3 xai 164-5.
2xo xt'Xog, Xoijtöv, yivExai öexxö öxi.oi jigoaiDjxixEc apEXEg |i£xgouv jiEpiaaöxE-go ajrö xo xuxaio xr\g xaxaycoyric,
H e|ixowoa 6eot| auxou xou GEpiaxos uiag xdvet va avagioxr|0ou[iE 0a HJxogouoe va exei xdjioia löiaixEpr) at|[.iaaia auxf| xr)v Eitoxr). Ta yEyovöxa xou KujtgiaxouJLloi£iiiaLjU52Di7JS.)-Elx.av jxgoSEvr|aEi oo6apEg avr|ouxiE5 0x15 ÖEVExixEg agx£5 axi]v Kgrjxr). 01 ojioiec jtpEJiEi va sixav auvEiör|xojioir|OEi öxl [iia öuvaiiixV] £ju0£ar| xtuv Tougxcov oxo vtjoi r)xav \iovo ^rfiT||ia xgövou. H ajoüXEiu xt|5 KuJigou xaOiaxouaE xr)v Kgr|xr| xr|v xEXEUxaia airouöaia xxiior|
270
david holton
my0iitopia
271
xt)c bsvexlag axiiv avaxoxlxt] meaöyeio, axöiit| jxio avr|auxr]tlxr( öpicog x|xav r| xouoxlxr) ajxö6aam; axr) 6öq£ia axxf| xtig kgryrrig xov iouylö xou 1571. o lieya-xuxsgog cpösog rytav jxrjjtcocj, as jiegijxxtoari jtoxeilou, o exxtyvixög jtxriquoliög auvxaaaöxav u.e xoug toijgxoug evövxia axoug bevexoxjc xugioug xou. riapaxr]-goulie xoutöv yi' auxö xaxöpcoari ogiayievaiv aro xoug jiegtötjwftottg noueixav ejxiöxtisel oxoug kgryxixoug xai liia rcgooredöeia avaveioatig xou jiaqt|xiiao|ie-vou cpeouöaxixou auaxr|liaxog. av xauxlaouiie xov 6aaixia xai tt) 6aaixiaaa xi]g aörp/ag fie xt] 6evexoxqi]xlxr| agioxoxgaxia xou /*ro d'oro xai xov poixö-xgixo lie tt|v aveqxolli;vr| aoxlxri xd|r|, xo jioivilia xou kogvagou lltcooel va l5ü)8el cog exxat|at) yia pigyaxux£pr| a|iojxoir|0r| xwv ixavoxttxiflv xr)g aoxixr|g idsrig oxt) 6evexixt| öioixriori xai, yevixd, yia ltlä mo avoixiii xai avexxixr]
oxdotl ex lle0oug xcov euyevlbv,17
to xexsuxaio qellcl jiou jxpejxei va äut^ftjbei eivac auxö xr|g |evtxidg. asv elval jxagd^evo jxou a' eva jtoir)iia xo ojxoio avr|xei oxo eiöog xr|g ^uöiaxogiag ujidpxel a>s xaiglog lioxxög xr|g nxoxiyg ui« eeogia: jxgöxelxai yia syav eijxo-
xo xpöjto x<uqloll0u xwv epcoxeullsvcov, lloxovoxl öev elvai awtjglollevog .oute
axo exxtivioxixo oute axo 6ut,avxivö ltuölaxögrilia. 2xo Paris et Viemie oi öuo egwxeulievoi q)eüyouv iiau yia v' ajxocpuyouv xryv ogyr) xou iraxepa xrig xojxe-xag. o e^ogiauög cpaivexal jtcpg eivai xaivoxoliia xou kogvagou1 oe xajilo dxxr| 6iaaxeut| xou Paris ei Vienne sev öiaxd^exai o rjgwag va eyxaxaxeiijiei xt|v jiöxr| xou, lle öiogia xeoadpcov tiliegcbv (maugoliöxr|g 1982: 167-9). o pcoxoxgixog (iäxiaxa |£vix£ü£xai öuo cpopeg, *ryv jigcoxt] cpogd exouoia, ae u,ia jxgoojxdbeia va |exdasi tt|v apsxoüaa, xai xr\ ö£iix£gr| xöyco xryg jigöxaatig yditou iiou xdvei o jxaxegag xou. h jigtüin, avacpopd axo qelia yivsxai axoug ax. a 183-6, öxav o iloxuöioqog ttgoxeivet axov ptoxöxgixo sva xa§iöi ae i;eva liegr| cog xo xaxuxego iceoov ajiocpuytjg xr|g ejtlxivöuvr|g axeoi^g. aiyoug axi-xoug jxio xdxco, otioxuoujgog xeei öxl r\ e^ogia elvai xo evöexolievo ajtoxexe-ou,a xou lin, aitoöextou xoivtovixd eqwta xou pcoxöxpitou (a 193-6). eitaveg-xexai a' auxö iiexd xt|v evoiixti ax)yxgouor| lie xoug atgaxicoxeg xou ßaaixid xai o pcoxoxgixog ejilxexouc ou^cpravei.1" qaxöao, o xwgiollög tüjv egcoxeulie-vojv 6ev xaxacpsgvel va 6iöaei xo ajiotexeaiia jtou exmit,ouv xöao o rioxuäw-gog öao xai i] <6qogüvt|, 6lvel öiiiog oxiiv ageioüoa xr|v euxaigia va iwtei oxo scolidxlo xou poixöxqlxou xai va avaxaxuij)ei xtiv xauxöttixa xou xgutjpou öau-liaaxri iing. 'oxav auxög ejnaxgecpsi xai |xa8aivel dxi t| agexouoa ögi^xe xa nolr|(iatd xou, cpo6dxal va ijavagxiasi xig eitiaxeipeig xou oxo 3iaxdxi. av exel
h drcoipnn avxr\ ujxoaxt|qixtt]xe ajtö x1] rosemary bancroft-marcus as avexöoxr| öidxe-gir jtou 560v1xe ato carahiidge axa 1985.
aijigei va jiqoaextst r\ oliixta xou ilowödiqou |.le tx|v onoia jiagaxivei xov pcoxo-xgixo va cpuyei ajtö xr|v a0i)va (a 1229-78), cöiaixega cog jtgog tu qtitoqixi) xr|g ite-eiyga<pr| xug a|lag xcov x(j|l6lü)v oe %eva fiegi) (a 1233-44).
evt]llegcl)g£l o 6aaixldg, 6ev 6a exel äxxr| enlxoyi| ajxö xo va cpiiysi xai jxdxi oxa |£va:
va ^ogiazw, va noQitazöi o' rotj ^evaicig zrj moäxa.
(a 1916)
ttvexai exai evag ot|llavxix6g aua/exiaiiog: r\ jtxr|goq}öqt|0r| xou 6aoixid via xryv aydixt) xou r\owa yia xt]v agsxoüoa 9a cpegei avayxaaxixd tt)v e|ogla. auxö öeöaia auli6aiv£i axiqv ngayliaxlxöxr|xa axo xgixo liegog, axo xevxgo xou jtoit|liaxog, öxav o üegootgaxog jtxr]oidl;ei xov 6aaixla ex iisgoug xou ylou xou xai, eipiovixä, acpoü o pcoxöxgttog exei arceixiioei öxi 9a avToeioQtazei av o ne^ötttgaxog ccgviiöei va xov 6ot|8rio£i (r 837-42). to 6elia xr\g ^evixidg 6lo-jtoxi^ei xo xexagxo xai xo jielljito jiegog: o liexancpieolievog pcoxoxgixog ava-cpegexai tog «o |evog» f] «xo |evo jiaxxrjxdgi»- xat t| agexoüaa xgrloilioreoiei wg 3tgö<paor| yia xrpv dgvr|ari nqg va itavxgeuxei xov rilaxöipogo xo öxi sev 9e-xei va ajioxcogiaxei xoug yoveig xt]g xai va uiaei oxr\v ^evitid!
tiaxl 6ivel.xöoo 6dgog o kogvdpog a" auxö xo be^ia; to jtoir|lia 6aaixd aaxoxeixai ue xtjv axxr|xeai6gaar] ereibuliwöv xai owaiobriliöicov xai ixe tv^v e£exi|t| jxgog xr|v avoxx], xr|v agliovia xai xrrv xaxavör)at|. h avatiixxiati xou pwxöxgixou exei oxöxo xi)v jxgoacojtixri oxoxxf|gtoar| xai tt|v xoivojvixti 8eor) jcgu avxgjtoxglvexai axic agexeg xai xi; lxavoxrixeg xou. h irveuliaxixr) xou xa-xdaxaat] sivai evxova exelv-l] xou av8gcojxou xr|g avayevvt|ar|g, xou e^ogioxou iiou ejtiöiiöxei xryv eraoxgoiptj axrjv jxveuliaxlkt) xou itaxgisa, xr|v ejiavevcoori lie xi)v xxaaixi) lölocputa. mia aiaeiiax] e^ogiag sivai amagalxr|xr| jxqoxox) yivei öuvaxt) r\ 0üvoeot|. mövo av 6ge0£l e^ögiaxog, luiogsi o pcoxoxgixog va evaiu-liaxtosei oxr|v xoivcovia xou.
ta öiätpoga 6£p.axa jxou evxoitiaa|.ie]11 oiajixixovxal lie noxxoüg xgöixoug a' oxöxxrigo xo rcott|li.a. e|exdtovxag auxd xa 8e|iaxa, eiäafie £jtiar|g, ug eva oz\-(.leio, xov ixxoüxo trig ölaygacprig xwv xagaxxt|g<uv oxo jioi.tina.2" aev uixdgxel aiicpi6oxla öxi, ajtö xoug öuo ngojxaycovioxeg, y] agexoüaa jtagouola^exal lie |ieyaxuxegt| jtxr|göxr|xa xai-au|ijtd8eia: 29% xou auvöxou xcov öiaxöycov xou ii0lr)llaxog öivovxai o' auxr|v, evw o piijxöxgixog jraigvei liövo xo 19% (holton
o xaxdxoyog oa lcjtogouae va enexxaoei' yia jtapä&elyiia, o kogvdgog avatpegsxat xöao auxvd axr| cpiior] xai xov cpuaixö xöölio, oxesöv jxdvxa aitä |ita og6oxoyixr|, avayevvr|oiaxr] oitxixri ywvia, rtou 9a lutogouaalle va noü,u£ öxl jtgoxeixal yia dx-xo eva «öelia» xou itoiri^atog. 'eva jtagdöelyiia agxei: o rtow5ojgog öunigei axov püjxcixgixo öxi auxö jtou ölacpogorrolel xov uvögcojto aixö xov £(01x0 xöo[to sivat il, xoyixr] (o XoynQiaöjioq) (a 1161-84, löicog 1175-6). tia xr|v xdor| xou kogvdgou va «e§r|yet» ejiloxr^ovlxd xa cpuoixd cpaivölisva, 6x. 1. axe^lou 1980: 06'. to oejta exei ox0*-«'0"1^ exxevcog oe jtgöocpaxeg ltfixixeg, axxd xdöe dxxo jiagd exel e^avtxrioei. bx. töiuig xig (iexetes xou 2eq)egr| 1981 xai xou sherrard 1978.
272
DAVID HOLTON
MY0I2TOPIA
273
19886: 163- jt6. SetpepTig 1981: 502 xai Sherrard 1978). Meoa ano zovc, öiaXö-yovg öiaYpdcpETai 1 i|'i>xoA.OYixrj e|exi§ti tojv riguxöv, xaXDrrxovxag öXr) xn,v xXiiiaxa Ttov aDvaiaOtiLLdxtov. aitö xnv aiiipi6oXia ibg tt| 6Eoaiöxr|xa. aitö tov ipöoo xai tttv aYtuvia cbg xrrv jtEiaLiaxixii öuvaur|, ajiö xxiv araXitioia cbg xrt, ai-Yovgi) eXjriöa.:l
Iul;T|TUVxag lie xt| OgooDvri, t| ApsxoDoa xovü^el öxi öev Eivai ma naibi. EXEi acpr|OEL xa Jiaixviöra xai aaxoXeixai lie xo gdrjiiiio xai xa 6i6Xia, odte öiuog xl amd xrig öivoDv jticl EuxagiaxT|ati- yiaxi exei EgcuxeDxei xov dYVtoaxo xgaYouÖLOXT] (A 975-1026). Yjiooxripi^Ei XoYixd öxi xa xpaYotiöia xai t| tio-Ypatpid jtod avaxdXu^s axo öwiiduo tod Ptuxöxgixoi) ajtooEixvDODv öxi trpv ayaitä, oLioXoYEi. lle EVTiLiÖTirta dxi exel ylvel axXd6a tod egcoTa (A 1613 x.e.), exel ö|itog xt|v jiEJioi0r|cjt| öxi öXa xa Eiutööia 6a apOoiJv axo xsXog:
Ki ddgwjiog, aav tov ßovXr/drj va xdjitj to ^tTgeyei, önoiog diazdooti, önoiog iiiXei, öqyxaiQO xönov eyec. Qujgw mog/je tov xvgt] fiov a' fidyjj fisyahq tfumLvm, fxa eygoixrjou zw (fgövi/itai xai tu) ygauiiaTiofievixi
x einaoi xi agitrrvevyovoi Jtmg oav TeXeiihoy] tj fidyt], ayänr] xai yahqvmar) oro TeXog Trjg 0e va 'yv
xi a (p&Qvt) rj /idytj avdnaiprj, tj öyOgr/xa xaXoovvij, etoi x' rj ftdxv tov xvgov piegdjveTai x' exeivi].
(T 163-70)
Z' öXr) xr| öidgxEia xr\g (puXdxiarig xr|g, itagöXo itov ögiaxExai jloxd xovxd otttv ajieXjtiaia, öev aiicpiÄdXXei oute axLyLiii yia xr|v aydjr,r| xr|g yia xov pcotö-xolxo xai 6x|xiuvei ji,goxXryTixd axov jtaxEpa xr|g öxi xliioxe öev 9a xr|v xdvEi va ujioxin|)Ei axov ydiio nov exEivog bexel:
iia ovöe (fXaxij ovöe oiöega ovo' exazö Oaväxoi OeXovoi xdfiei va fie nag oa vvcprj oto naXdxi. ö,ti xgnrjQia ßgioxovvxai ööte xa oto xog^it /nov xi ag zd£,m iiatg 6s fi' Eoneigeg xai xixvo oov ötv rjßov.
(A 491-4)
Kai t| ApEToiiaa jigEjiEi jTgayLiaxixd va xmocpEgEi, noXiJ jiegiaaöxEgo an- ö,xi o Pwxöxgixog, xai öxi iiövo ajtö xov naxEga xrjg aXXd xai axa xsgia xod lsiod
H XEVxpixr) (>Eor| xr); AgExoiioug E'jioyQa[.ini!;ETai ano xo YEyovög dxi. slvexcu oxr]
<t)QOOljVTl TO 18,3% TOU OWÖXoil TH>V ttiaACTfWV, y.ugiiDg OE OUVOHlXlEg |i£ xr|v Ags-
xoiioa, Evto o <piXo; xou piotöxoitod, o TloXudcogog. JtaigvEi udvo Eva jioaoaxd 8,1%.
xou Piuxdxgixau. AoxiLid!;ovTag xr)v nioTr) xr|g, y'-VExai ajiioxEDTa oxXx|gög-dxav Ti)g xeei tt)v itXaauaTixri lOTogia tod 9avaTou tod, exelv») xaTriYogei tt| (.lotpa TT]g. 9gv)VEi öti 6ev Tr|c elieive tijiote yia to onoio atitt'i va £;ei xai xa-TaXfjYEi nagaxaXwvTag va eixe neödvei oto jtxedqö tod:
yia va oov xäfuo owigocpiä, va mjaivca/iev o/udöi, to dev exdiiav Ta xog/iiä, va xd/iov oi feg oTovAdr/.
(E 1947-8)
H ApETOwa öev sivai Eva ajtXö oi3li6oxo Egwxixf|g niaxrig, aXXd Eva 9Epiiö av6güujtivo jiXdaiia, aixLidXcuxo Evög elillovou itdOoDg. odte Eivai ita9rixLxö Oxipia: avaxaXxmxEL iiövr| xr|g xt|v xax'xöxr|xa xod xgayoDSiaxr), avxixL9Exai axr) OeXriari xod jiaxEga xr|g aj-iogginxovxag xov riiaxötpopo xai agvEixai xig jtgo-xdaEig xod UExaucpiEOLtEVOD Piüxöxgixou. H öoxiiiaaia xp,g eivai E^iaoD ngoy-Liaxixri lie xoDg ocoiiaxixoDC dOXoDg jtod xaXEixai va extexeoei o Pcoxöxgixoq. oao xi av o göXog xiig Linogsi va cpaivexai jia9r)xixöx£goc.
2£_ODYXQiai) u' aDXTjv, o Ptoxöxpixog Eivai ODLiöaxixöxEpog i'igcoag. jiod ejti-öelxvdei avöpEia xai xex.vtj oxov höxello xai xeXixd xEpöitei xo xepi xr|g aya-jnjiiEVTig xod. Oi jtgd^Eig xod diicog aaipaXtug xat;.:ÖEv Eivai ^dvxox£/a|i£jiaivEg-, ajiEXEi hoxd anö xo va eivai evag xDJToreoir|(.iEvog f|pcoag. H Epanixf) xod lie-XuYxoXia vivExai xäjtoxe-EttveDQiaxixü Liiij;gr|:
Taigi va xäf.iu) hoia xegdv sfiTCÖgear) öev exoj: to Qikovv dXXoi va fiov nov yvwgi^ü) xai xazeyw xi aming o' ngdfiara xprjXd de tprdvei rj iinogeor) fiov, oxiag ne xa xattaioovdia xot] ag Ogeifw to xogiii fiov.
(B 75-8)
npoa:xa9[bvxag va tteloei xov itatega xod, xaxa<pei>Y£i oe ODvaio0r|LLaxixö ex&aatio (aiiEiXtbvxag va (pi>/Ei uaxgid, av o nei;6oxgaxog öev iiiXVioei axov 6aaiXid yia xov yd^o) xai siöaiie öxi cpxdvEi axa dxga öoxitid^ovxag xrrv jtiaxT) xiig Apexouoag. Qaxöao, o xapaxxr|pag xod exei jToXXig 9£Tixeg nXEDpeg: 6ia-xivÖDVEDE.1 xi) i^ü))) tod xax' EJtaväXjy^Ti DJTegaöJtitovTag tt| xwga xod aitö svav '£evo Exögö- areavxd Lie eDYeveia oxig aiteiXeg xod ApaxöxapdoD axr|v yxLÖaxpa-xai öeixVEi LiEYaXri axopYi) aTODg yoveig xod. av exei XiyÖTEQO 6d0og aitö xr)v ApexoDoa, Eivai yiaxi o Kopvdpog 6ev EixXaoE (.na aDVT]eiaLievii r|gcuiÖa.22
Oi JtoXXEg oiioiöxt|tec pe xi]v EgcuipiXi] xai xov riavagexo oxnv Tgayw&ia tod Xog-xaTOr) exouv ot'Xvd oxoXiaoxei (eivai r\bi] a§ioai][iEiojXT] r| ipavegi) o(.ioiöxi]Ta Tiov Ovo|idxo)v). H EgiüCfiXii xugiagxei xi aDxrj oxo ^Oyog (nagöXa jtou o navdgtxog exei xo liEYaXiiTEQO [legiöio tiüv öiaXdywv), evco o IlavdgETog Eivai aövvauog xai
274
david holton
my0i2topia
275
Ta ÖEVXEQEUOvxa jxgöaiojxa ax£Öidi;ovxai lle jtoxü LiixpöxEpri ixXr|göxrrxa xai, yEvixd, exouv va itat|pw au,u.6axix6xsgou; pöXou;. H öpdar] xou noXi'i-öcopou ouyxEVTgwvExai xugiiu; oxo jxgcöxo iiEpog xai auviaxaxaL, oe LiBydXo 6aÖLiö, axi; jipoojtdOeiEC xou va ajxoxgEvpEi xov Pcoxöxpixo ajxö zo jtagdxoXLio jjdOo; xou- loaxöoo, tov ouvoöeuel 0x15 vuxxEpivEq xou e|ogLiT|a£ig öxav xpa-youödsi xdxw areö xo jxagdüupo xri; ApExoüaa; xai 6or|8d£l lie y£vvaiöxr|Ta axr\ auLiJiXoxr| lie xou; oxganwxEg xou 6aaiXid. 2xo ÖEÜxepo (lipo;, acpoü jxgoajxaBr|aEL Lidxaia va jieioei tov Purxöxpixo va Lirrv jidpEi LiEpo; oxo xovxa-goxTLOTiiLia, jxai,l;el xov göXo xou axoXouOou, cripovxitovxa; yia xx| <fopEaid xou Pcoxdxgixou. 'Oxav o Pcoxöxpixo; E^ogi^ETai, o noXü&mpo; lievel oxr|v AOrrva, yia va evt|Li£g(.ovEL lie ypaiiLiaxa xov (piXo xou yia xt; e|exi|ei§ oxo jtaXdxi. ('Eva; ELiJtLOXoc unT]pExr|;, o niaxEvxri;, LiExatpspEi xi; ejuoxoxe;.) ApyoxEpa. o noXü&WQo; auvoÖEUEL xov 6aaiXid HpdxXii axr| Lidxri xai 01 öuo xou; aiij^ov-xai ajxö xov LiExaLiq>i£OLiEvo Pwxöxgixo. MExd xov xgauLiaxiaLiö xou Pioxöxgi-xou ott\ LiovoLiaxia lle xov aqloxo. o FIoXuöijjpo; xov EjiiöXEirxExai ouxvd xai auvöEExaL axEvd iiai^i xou:
Mta xäjtota ayämj exivrjae lie xgöjto xovgcfEitsvo 0t0 oxtjOog tov TIoXvdwQOV jxgog tov aggwoTrjfAEVo-x' sgeyeTO va tov ygoixa »' Eovyyiai,e va mjaivtj eig TO Kakau va Bwgr) mag näei xai TtÖTsg yiaivst. K' etpaivowTÖ tov o Pdmgaog rjxov, ovte tov SfiiÄEtE, xai anXa%vixd ovyyiä avyyid oxo oxd/ia tov e<piXeiE...
(E 113-8)
H ELpwvELa el; 6dgo; xou TloXuöiogou jxapaxEivExai wojxou va aixoxaXutpöet o Pcoxöxpixo; oxriv ApExoüaa- o FloXü&wgo; lievel xaxdTxXrvxxos nov r\ AgExoü-aa 6extx|x£ va jxavxgEUXEi «xdjxoiov dXXo» xaL oxEvoxiupLExaL jxou yia jiEpLaaö-TEpo ajtö ovo lltjve; &ev ex.el LidÜEi via xou cpiXoi) xou (E 1167-78). 'Oxav o Pto-xöxgixoq £^ov&EX£piiYvEi xEXixd xo itayixö tpiXxpo lie xo ojxolo elxe LiExaiKpiEaxEi, o noXü&wpo; ÖuaxoXEÜExai ax6iir| va jxi0T£i4>£i öxl Eivai ax' aXx|6£ta 0 cpiXo; xou (E 1449-54). O öeoliö; jxou eixe avajxxuxGEi avdiiEad xou; V|xav (.na evoxl-xxü)8t|5 sX%r\ auyyEvixcov i|>uxwv, jxou öev £ix£ xljxoxe va xdvEL lie xt| ou)Liaxixr| E(.l(pdvi0T|. 2' oXöxXrigo xo noir]Lic(, t| ayear\ xou PtüxöxpLXOU xai xou IloXiiöai-pou ELvai öXEari oxopYil? Kal ELiJiLaxoauvT];- 01 avxiÖEXE; öuvdiiEi; xt|; XoYixri;, xii; auxoouYxpdxr|ot]; xaL xi|; xoi.vojvixf|; aiiLiöacri;, ajtö xt| \iia ixXEupd, xai xou exxö; exeyxou ixdöou;, ajxö xt]v dXXr|, EvcbvovxaL xEXixd. ELvai avxr\ r\ aykir\ jxdvco aix' öXa jxou avTLOioiXEi axo jxgoavaYYeXLiEvo oellu «xr/g qiXiac, ij xaQ'l"-
avajiocpäoioTt>q. fl« t»| oxeot) xidv öuo eqyiov, 6X. EavÖou6i,6iis 1915: CXXIV-CXXVI xai Koiaedq 1938: 15-6.
H axEori xv); ApExoüaa; lle xrrv xpocpö xr];, xx\ fJ>goaüvr|, Eivat apxfixd öiaiijo-p£xixr|. 'ojtw; siöaiiE, r| «tgoowri ExjtgoacDJXEi, EJilar]; xi; xolvojvlxe; ouLiödasi;, r| (.lEYaXüxEpri iiXixia xr|; olioj; xtj; EJiixgejxEi va LiiXaEi lie xt| ooqjia xr|; nsipa;:
Eym yvcDgi^u), Eyöj Bmgih x' Eyd> ygoixw (vxa £,ä\r] i%ov ovte jzgdooovv 01 fuxQoi EXEiTiov 'vai 01 fiEyakoi.
(r 111-12)
XpTiaLLiojioLEi jioxxe; itapoiLiiaxE; ExtppdaEi;, 6eixvel auLixtdvia, aeSaaiiö xai axopyu, oxt|v xupia xr\Q, aXXa öev lljxoqel va auyxgaxT]aEi xdjioia Evxova se-ojidaLiaxa aYavdxxT|ar);:
rgoixa avooxid, ygoixa aggwoxtd, ygoixa datfiövov oövvr]!
(A 968)
nag' ÖXa auxd, lievel aqpootojLievr) oe ö,xl Eivai naXuxspo Yia tt]v ApETOUoa, guÖLiü^Ei xr| iiuaxixTi auvdvxr)OT] xojv epidxeulievcüv axo jtapdBugo xai, apyöxE-ga, LxsxEÜEL xov 6aoiXid yia xdgx| xt]; ApExoüaa;. Flapd xr| ouLL6axixöxt|xa xou göXou xi);, jxapouaidil.STai pEaXioxLxd xai jXEiatixd, i&ttoq axig jtoXXiq ex-xevel; aui;T|xr|0£l; xi)q lie xi]v ApExoüaa.
O 6aoLXLdg ixaii;Ei ixagÖLioio göXo cü; Exjipöaomo; Tiq; aocpia; xai xu,; xii-^x|q, o xagaxxi^ga; xou öliiu; jiagouaid^Ei iLEydXE; 6ia-xuiidvaEi; axr\v jxopEia xou jxoif|LLaxo;: ajtö xrrv Jiaxgixr| aydjiT) xai Eyvoia, oxiqv itgoa6E6Xr|LiEvr| a|iojxpEJX£ia öaov atpopd xrrv ApExoüaa, ajtö xr|v u3iEgi]q)dv£La xai oxopyr'), axr)v-xupavvixii Ex6pöxr|xa yLa xov Pmxöxgixo xai, LiExd, (oe avxiBEor) lle xov <5lxöyovo oxt]v Egaxpilrj) jxdXi oxr|v naxgixri xputpEpöxrixa yia xo ^Euydpi. Sxo xexo;, Etvai apxsxd LiEyaXöxJiuxo; wax£ va jxapaÖExxEi öxi ioco; EocpaXfi:
fie ßov, ag nätyovoiv 6Xa xa jiegaofieva, yr) zyoj 'otpaXa yrj eov 'arpaXtg, ag eiv' ovfijiaüijueva.
(E 1391-2)
To-Jipöoiojio xou Fl£i;öoxgaxou, xou ^axipa xou PojxöxpLXOu, jxapouaidl^E-xai fj£ XLyöxEpT] ixXr|pöxr|xa, ujtdgxti öjito; xai eöoj (iia 6uvaiiiXT|. Eivai a|iooT|-lleudxo 6x1 o IlE^oöxgaxo; eivul o xEXEUxaio; nou naipvEi xov Xoyo axo rtoir|Lia. <i>aLwjigvixd, axojxö; xou Etvai va i-r]XTpEL xr\ ouyYVtoLiT) xou 6aoiXid, xdvovxa; OLiio; auxo, xov EJEiJiXr|xxEi -ÖLaxpixixd yia 6,xi eljie xaL ExavE axo jxapEXOov:
0wg£ig xa sdd xa Xdyta fiov to Jiwg Eßsöaimaa; Gaggü) va ta [xETaviuJOEg Ta ptov 'jze auteivrj rj yXcbaoa.
(e 1469-70)
27h
DAVID HOLTON
MY0IZTOPIA
277
OLitog r) auYXü)QTlor) Eivai r\ XEvxgiwfj i&Ea. O nE^oaxQaxoq xaXÜJXXEi u' sva jxe-jtXo xa itEpaoLiEva, lie Xöyia jxou 9u|xl_1;ouv xtjv agxn,xcn-' JiQitiLiaxog:
Ma Exovxa öXa ittgäaaai xi ag zd^w ttwg öev r\aa, aji£ig öcogä) xai ra xaxä a' xöaa xaXd Eyvgioa x' oi fi&VTjxeg ejtdipaoi x' n oyßgrßa exeXeiwOyi xat xo ii.avxo.xo to itgixv ii ' dXXo yXvxvv eXeiwOi].
(E 1479-82)
H yxiöaxga sivai anö xa Li£gr| xou Egojxöxgixov jtou exouv aut2,irrr|0£i-xai avaXuQEi jtEQLoaoxEDo. H avdXuorj iiag 6a ouit6dXEi eniaii; oxt] &l£Üguvar| xng ELXovag jtou ExoxiLiE yia xo GELiaxixo jieolexö(.ievo xou jxoirii-iOTog xai xo laxogi-xö, jxoXixixö rai jioXixiatuxö xou jiXaimo. Fiaxi acpLEgcuvEtai xoot| EXtaar) a' auxö xo ejtelgööio; 2xo yaXXixo npÖTUJio undoxouv 6üo xovtagoxxujxrinaxa, xaxaXaii6dvouv öiiiog oxExixd Liixgö iiEpog xou auvöXou xoa exouv ötacp&geti-xö xivnTgo (o riQcoag, yia va y.£g5i.a£i tuv xagSid xr|g ayaixriLiEvr|c xou, jxgeixei jxQuxa va jroX£|xr|a£L yi" auxrrv Mavgoiidxrjg 1982: 186). To Liovaöixo xovxa-goxxujxT|Lia xou Kogvdgou, xojxoÖetr)h£vo agyöxega axrrv e|eai,^t) trig nXoxiig, EJiEXXELVExai xai xaxaXaLiödvEi oXöxXngo xo OEÜxEgo UEgog, 8r|Xa6ri 2.454 axi-xoug, oxeööv xo Eva XEtapxo xtov 9.982 axixrov xou jtoir)Liaxog. ßoxöao, r\ yxiö-oxga öev jxgEjiEL va ö£ü)qt|0el tog Jtag£x6aar] t] lvxequesio oxov Egartdxgixo, aXXd tog avajtöojiaaxo XLir|ua, jtou ouliooxxei oxt|v xaxav6r|ar| ex iiipoug Liag xtov oyeoecov xojv jigwxayojviaxtüv xaL oorvyEi, xax' BuGeiav axa 6gai.iaTi.xd ys-yovöxa Tou xEvxgixoü 6i6Xi,ou xou Jioirinaxog.
Auo i&'iaixEQOi jxagdyovxeg [lag oöx|yoüv axr|v ava£,T|xr|aT| xdnoiag au[i6o-Xixrjg EgiinvEiag xr|g yxiöatgag, JXEga ajxö xr| ypatpixöxrixa xou (pavxaaiAayo-gixoü 0£diiaxog xai xryv jxgo<i)9r|or| xou Epamxo-u 9e|iaxog: Jtpcbxov, xo oxi opi-LjExat yia xig 25 AjtpiXiou, xt)v eovixt| yiogxr) xr|g BEVEXiag,23 (öjxtjg exei r|ör| 6r|Xci)0Ei o 6aaiXidg axrrv jigoxf|gu|f| xou: A 1337-44)- ÖEÜXEpov, xo oxi xo xr.v-TQixö .EjxELfjöÖLo xou ÖEuxEgou LiEQoug, iiExd tt|v dtpL^T| xtov aycrjvLoxdiv aXld Jtgiv and xi^v £vag|ii xou (,6lou xou xovxagoxxuTtii|xaxog, elvüi r\ LiovoLiaxia xou -Kgt)TLXoü jxoxeiiloxti XagL6r|iiou xai. xou Kaga(.tavixr| SjttSÖXiovxa- (b 987-1180). e(pöaov r\ KapaLiavia 6gLaxExai axr| Mixgd Aaia xai o sjxioö-XiovTag aatpwg jtEpLtppovELxai <ug d^Eaxoc. «6dg6agog» Toügxog, LiixaivEi xa-VEig aiov jtELgaaiiö va ava^trixioEi xdixoio aXXriyogLxö vörina a' auxr| xr] auv-dvTT|ar| xtov EXJtQoacontDV xr|g o6üJLiavLxr|g auxoxgaxogiag xai xt|c ixaxgiöag
rigöxEixai 6e6aLa yia xriyiogTri xou Ayiou Mdgxou, xou itoXiou/ou xi\g Bevettag. 'Iaioc Ey,EL oi]LiaoLa xai xo öxl r\ Evag|r| xry; Ibiag xr]g yxiöaxgac rtvaYyeXXExai |,ie odXniaLia anö eikool jisvte auXjiiyyEq (B 1303- BE Danielsen 1985: 93).
xou rcoir|xr|, xr]g Kgf|XT|g.24 AxoXouöcovxag auxfig xl; xaxEuOuvaEig, xdixoioi lie->.i-xi]xEc ETrr/figtioav va Egiir|v£Üaouv cv.dx/.i|go xo XQvxagoxiüJEqLia wz uno-gixi), «eovlxii» aXXx|yogia. Ev lieqei Xoyw xrig a6E6aiöxT)xag wg jxgog xr|v axgi6r| x0ovoX6yr|or| xou jxoL%iaTog, ev (.lEgEi Xöya) (nag «E9voxEvxgixf|g» 0e-cbgr]aT|g, auxoü tou xüjtou oi EixaaiEg sev xaxög6(üaav va auaxr|aouv. iiia evte-Xwg jTEiotLxri d^oujir| yia xr] 6a6ÜTEgr| ax||iaaia itou jiiaxEÜExaL ötl exel r) yxtö-OTga. Ag 6oü(ie öiicug jxgwTa auToüg jtou naigvouv iiEgog xai Toug xditoug jxgoEXEuaiig Toug.
rloXXoi aitö Toug jxgLyxiiXEg xai xoug dgxovxEg jiou ixaigvouv LiEgog axo Ö£-aiia iigoegxovxaL aixö xoixoug jxou as xdixoia ariyiiVi Eixav ouvöegel laxogixd [i£ xt]v ajioixLoxgaxLxr) auxoxgaTogia tt|g BEVExlag. h MEÖcövri (x| mogcovt]) xai T| Kogti)vr|, xa «SiöuLia» Xiiidvia axx\ votio8uxixt| ywvtd xr|g lTEXojiovvr|-aou, xaxEixav xaigia Gsari axa 6£v£xixd Eiijxogixd 6goLioXöyia yLa xgEig oxe-ööv aiübvEg. me tt]v xaxdXT]iJ>ii xoug LiExd xr|v xExagxT) axaugocpogia xai xt|v lOXugr] oxügcoar| xoug, r| Modon xai x| Coron, öiwog xig exevov ol bevexol, Eyivav xa «öuo iidxia xr\c ArniioxgaTLag» (Lane 1973: 43), oto oixoia elxov 6iaxayV| va axaixatoüv xai va avxaW.daaouv JxXrigocpogiEg yLa itEigaxEg xai vriojxoiiJXEg öXa xa jxXoia ixou EixEoxgEcpav and xr|v AvaToXr). H ajxou6aiÖTi-|Td xoug, mg oxaOiicbv tt|g öiaögoLiiig xai qk XLiiavitov 6nov (pogxcövovxav xa xtgoiövTa xr\<z nEpLOxiig. öiaTTiQiiOriXE cög xr^v xaxdXr|ri!r| xoug airö xoug Toügxoug öxa 1500. Ol bevexoi avajxXrigtöoav cbg Eva ar|LtEio auxx| xr|v ajtobXELa laxugojtoaüvxag XTTv xaxoxrj trig ZaxüvGou xai TT|g KE<paXXovLag (McNeill 1974: 136), öiiiug ol auLicpogEg xou BEVExoxougxixoü tioxeliou tou :1499-1503" auvtotouv ar]ii£io xaii-n-rjg ott| 6evetixt| laxogia (Lane 1973: 242). LlagöXo jxou xa Suo Xtiidvia Eixav xoivi] iaxogLxf| iioiga, o Kogvdgog tpaivExai va xa geüjqel xuoiaxd xai öiatpo-^ET*xd; o <j>iXdgExog ajxö tr| Me6wvr\ jiagouoid^ExaL EVXLfiog xai yEvvaiog (B 187-200), Eviu o Agaxö^iaxog anö xx|v Kopcbvr), Evag Evxujtwaiaxög xai tqoiie-QÖg jioXEiiioxTig (xo övojxd xou orpaivEi auxöv jxou ^idxExaL xoug ÖQdxovxeg- o Ögdxovxag r|xav Eva ouvr]GioiiEvo auiiöoXo yia xov Toügxo — 6X. Danielsen 1985: 105), anEiXEL xov Kgr|xixö XagiÖT)Lio xonjtdgovxag xaxö6ouXa jxqiv ajiö xnv avaiLExg-riari toug axrrv yxiöaxga (6X. löitog B 1839-54), Ttaxi- autr| n 6id-xgioxi; TLvExai yia xaöagd XoyoxEXVLXoüg Xöyoug ^öx|Liiougyia atpT|yr||.iaTixr|g JtoixiXiag— f| eixe ujxöi|>t| xou o Kogvdgog xditoia öiatpogd oxr] öxdor) xwv av-Ggibixtov TT|g £Jloxr|g xou jxpog xlc öuo jtgäiT|v anoixiEg: Av ioxüei xo ÖEÜXEgo, xöxe LiJtopEi va ax|[.i£LcoÖEi öxi, evco r\ meowvu aycoviaxT|X£ oe (,ua itoXuaiii.axxr| |.idxr] LiEXOi Oavdxou, r| Kogcovri jtagaööGr|XE Exouaiaig oxoug Toügxoug |xia Efjöo^d&a iisxd TT|v Jixcöari xou aäEXcpoü XL|,iavLoü (Danielsen 1985:104).
H Kagaiiavia Tjxav xougxoiiavixö jroiyxuiaxo ajxö xa 1390 tüg xa 1468, ojiöte ev-oojiLatiuerixe axo oücjLiavLxd xgdxo;, aXXd xo övoiia öuvexioe va xgiiaiLiojioLELxaL yia xnv jx£Qioxx| xai toug xaxoixouc xi^g (6X. E. AXe^tou 1980: o0' xai Zaxagi.doou 1995).
:7s
DAVID HOLTON
MYeirropiA
279
To AvdnXi (NatHtko) Eivai aXkr\ (iia nowr|v 6evExixr| xxr]ar\, nou ujrn,e|e xdnoxE ar|(iavxixdg oxa9|ids oxa E(inogixd ogo(ioXdyia xr|g Ar|(ioxgaxiag. Anoxxr|9r|x£ oxa 1388, paQ (i£ xo Agyog, xai anoxeXEOE ouxvd axö^o xou xougxixou £n£xxaxia(ioü axo Aiyaio, u>onou xexixo nagaodOrpcE oxa 1540 (ie-xd and (laxgd noXiogxia (Mallett xai Haie 1984; 228-32). H ancbXEid xoxi auve-6aXe ox|(iavxixd axr| oxaöiaxii unoxätgiioii xr(g 6evexixtjc £mggor|g axtrv ava-xoXixf| meooyeio. O acpevxrig xou AvanXiou, o Avxgdua/og, '%ex<aQi'C,£i axi]v yxidoxga yia xov xounaoiid xai xr)v an£iXr|xixrj xou oxdari ngog xov Kungio avxinaXd xou (b 1589-96). Sxriv ngcbxr| ava(isxgr|aT}, yovaxir,ouv xa dXoya xai x(dv öuo- og(iouv |avd, xi avxr] xr| tpogd nEtpxei o Avxgö(iaxog xai eno(iEva>g, aü(icpcova (iE xoug xavovia(ioüg xiqg yxidaxgag, anoxXEisxai, nagdXo nou bexei va ayiüviaxeL xai Kaki. Eivox-EvöiacpEgov xo öxi oi AOirvaioi Oee-xEg- e-uvoeuv auxev-xai dxi xov Küngte-,- o onoiog exei ör|Xibaei dxr Eivai ExOgdg xou 'Egcuxa, Exai to nXrjOog ajrstiÖEi va xov 6ot|6t|aei otäv racptei and to dXoyd tov. afv exei doOei ixavortoir|Xixir( ££t|YTlaTl Y1' a^T,1 lrl"v a(ii()iggoxn| ii£xaxeigiar| xou ljt-ndxT| and xo AvdrtXl.
H Eygmog (r| xügia ndXr| xr|c agxaiag Eu6oiag), yviDOxti oxoug BEVExoüg wg Negroponte, eivai dXXii (iia xa(ievr| xxr|ar| xt); 6ev£xiXT)g auxoxgqxogiag: anoxxr|9r]X£ xt(v enoxr| xi(g xexagxr|g axaugocpogiag xai unr|g|E axa9udg yia xig yaXiosz ™ou yupic;av and xr|v K<BvaxavxivounoXi(. 2xa 1470, o aouXxdvog m£x(iix snixEÖrixE (iE enixuxia oxttv Eu6oia, xr|v xügia 6doT) xcov bevexwv axo 6dg£io AiyaLo, ev (leget xagr] oe Xd9og xaxxiziig xou bevexou vaudgyou. O xougxixdg axdXog anoaügOT(XE axr| ouvsxEta, aXXd oxa 1479 r\ bevexio nage-öcdoe £niafj(icoc xixv Eüdoia oxouc O9co(iavoug (Lane 1973: 236 xai 358-9). O HgdxXrig, o acp£vxr|c xr|g Eypinog, exei va avxi(iexwniaei axr|v yxidoxga xov Pcoxdxgixo. Acpou xauxriOEi yia xiyv avögsia xou, aywvil;exai öuo cpogsg (iE xov avxinaXd xou xai Eivai exoi(ioi v' agxiaouv xai xgixt} ava(iExgr|ar|, dxav .01 xgEig yeQoyxeg kov iyovv ogioxEi tag öiaixirtEg oxa(taxouv xov ayiiiva, xaOibg o HgdxXi(g eixe xaXavxEuxEi axr| oexo xou r;aXia(i£vog and xr\ öuvanTi.xou öeuxe-gou xxumi(iaxog (b 1429-42). Ai^Ei va otoiekoooüv dXXa Öuo ar|[iEia: ngwxov, 0 Pwxdxgixog nriyaLvEi oxr|v Eygmo xai xig öuo qpogsg nou |£vixEÜExai- o Kogvdgog xr(v nagouotdi;Ei oe andoxaar] xlyuv TKiEgcbv and xr\v A8r|va {A 785) xai exei ÖiaxuncoOEi x\ unöÖEori dxi oev Yvu>gii;£ dxi ngdxEixai yia vr\oi (Eaveouöi&Tig 1915: 372). Eivai, tooxdao, aöiavdryto va rixav xdoo laxvsg 01 Y£WYÖacpl!t£b tou yvioaEig, evw 1;oüoe o' Eva anoudaio Xijxdvi (iiac vauxixrig auxoxgaxogiag (2. AXe^iou 1952: 367). AeuxEgov, xo dvo(ia xou atpEVXT] xr|g Eygmog au(ininxei |xe xo dvo(ia xou 6aoiXid xi^g AOtivug. ügoxEixai yia sXdx-xo)(ia xr\Q auvOsarig f| (irprojg xguöexai eöiö xdnoiog aöieuxgivioxog (lEXQi axiy-(ix|g auu6oXixdg oxondg;
'OXa xa \iEQr\ nou e|£xdaa(ie wg xtbga um'ig?av ar|uavxixd Xi(idvia oxoug E(inogixoug 6gd(ioug xx|g BEVExiag, (i£ oxugiooT) xai ipgougd, avixava önwg ev
xexei va avxioxaOoüv axi(v xougxixr] ngoEXaar|. Mia nio itgdacpaxr| xaL axd-(ir| oo6agdxEgx| anwXeia xr|g BEVExiag rjxav r\ Kungog. h bevexio eixe ngdo-6aax| axa xungiaxd Xi(tdvia and xov 12o aiwva, aXXd (idvo axa 1489 EnExxei-ve exEl.xt)v xugiaexLa xr|g, dxav 1) xx|ga xou xEXsuxaiou 6aoiXLd xcov Lusignan. t| 6evEXixiig xaxaYOjyTig Caterina Cornaro, nagaixr|erixE un£p xr|g Ar|(joxgaxiag (Lane 1973: 298). Tia oyödvxa xgdvia i( Kungog napEueivE jua noXuxi(ir| 01-xovoutxu xxi|ot| xr|g BEVExiag- r| antüXsid xt|g axa 1571, axo nXaioio Evdg xgie-xoüg noXEfiou pe xoug O9w(iavouc, T|xav 6agu itXr)y[ia yia xo T)6ixd xcuv beve-xcbv, yia xoug onoioug r\ vixr| oxr| Naünaxxo unr|g§e (iixgii (idvo ano^)i(juoaT). O Kungi(i)xr|g Kun0iör|(iog eivai evag and xoug xg£ig «ngwxa6XT)x£g» nou Eni-Xeyovxai yia va ayrovioxouv (ie xoug dXXoug ösxa xai auxdg nou xsXixd t]xxd-xai and xov xeXixö vix^xf] "cnTrv-yxidoxga, xov Puxdxgixo. AvxL(i£xconii;£i xEaaegeig avxayuviaxeg, nsgiaodxEgoug and xoug dXXoug 6üo noXEjxioxEg, d(i«ig r\ axdoT) xou ngog xov'Egtuxa, dncug xx|v anoxaXiinxEi xo £(i6Xr|(id xou (b 511-16), xai t| öiaqxovia xou [.ie xov Ar)(io(()dvT| and xv| MuxiXr|vt| (b 1533-56) xov xdvouv xuoe dXXo nagd 6r|uo(piXr|. sxt] 6iair| auyxgouar| xou (iE xov Avxgd(iaxo and xo AvdnXi, xr| auLindOsia xcov OEaxibv exei o öeuxegog (b 1645-6).
O KungiMxrig naitsi aT((iavxixd gdXo axtrv yxidoxga, dnwg 9a xaigiatE axr| anouöaidxrixa nou eixe r) Kungog avduEoa axig (lEooyEiaxeg xxt|OEig xrjg Bfivexiag, djicog r\ nepicppovr|xixv| axdori xou ngog xov Egioxa (nagd xo yEyovdg dti sivai and xo vrjoi dnou yEvvii6r|xe o Egtoxag, dniug gxjxd avayvüjgi^Ei oxoug ox. b 1549) ngoxaXEi xt) öuaageoxEia xou xoivoxi."
Yndgxei dXXog syag ayiüvioxiig oxt)v yxidoxga, nou o xdnog xaxayioyTig xou (inogei va 9eiügn9Ei dxi auvÖEexai (iE xr] bevexio- ngdxeixai yia xov atpev-Tjq xng MaxEÖoviag, xov NixoaxgdxT( (\) Nixdoxgaxo). exei unooxtigixxei dxi, eöw, T| MaxEÖovia or|(iaiv£i xr]v xugidxEgr) 7iökr\ xr|g, xr] @eoaaXovixx|, nou 6gE9r|xe yia Xiyo axa xioia xcov bevexcov, avdfisaa axa 1423 xai xa 1439 (Diinicken 1985: 106). Eivai aXr|0 Eia oxi 01 BevExoi E^axoXouOoüoav va exouv E(inogix(i au(*q)E0ovxa axr| OeaoaXovixri noXu xaigd (lExd xr| aüvxo(ir] xaxoxr| xoug (Thiriet 1975a: 4), r| xaüxiau diwag xr|g ndXrig (iE oXdxXr|g-ri xt|v nEgioxV) xv|g MaxEÖoviag öuaxoXa yivexai 6exxr|. lt10 euXoyog Eivai. o auaxExiafidg xr)g Ma-xEÖoviag (ie xo ngdawno xou MeydXou AXs^dvogou, idiaixEga yviDaxou and xig noXudgiO(ieg diaaxeuEg xr|g uuSiaxogiag xou AXe^dvögou, nou xuxXocpo-gouoE as noXXeg yXüjaaeg and xov MEoaiiava. To veoexxxivixo noix|(ia xou AXetdvögou. nou xuncij9T(XE yia ngtiixT| qjogd oxr| BEvexia axa 1529, evöexexai va ryxav (iia and xig EXXtrvixEg cpuXXd6eg nou eixe öiaddoEi o Kogvdgog (Holton 1988a: 150-2). 'Oncog xai va 'xsi xo ngdy(ia, o auaxExioiidg (iE xov AXi-
25  Tia (iia Oecbgiioii xou kujxqküxti mg XQayixou ligcoa. 6k. KougnouXr|c 1961/2.
280
DAVID HOLTON
MYeilTOPIA
28]
§avöpo r|xav xaxá jxáaa Ju8avÓTV|Ta o xupiog Xóyog yia xr]v EjitXoyr| Ma-xEÓovíag (ir6. Hav6ouóíór|g 1915: 373-4 xai 2. axeeíou 1952: 386). ügiv anó xnv avapi£Tpr|ar| tou [iE xov Kpiytixó iloXepuaTTJ Xagíór|pio, o Nizooxgáxrig ajTEüöxivExai o' auxóv [iE [tEyáXr) EuyÉVEia xat OE6ao[ió (b 1947-54). o Xapión,-ttog iie tt] oEigá tou axioxaXei xov Maxe&óva «6<xoifaov xaidí, ij<nXov óevzqov xXwvagi» (b 1961). Acpoú ócóaouv a[i.oi6aíoug ópxoug cptXíag, ayujví^ovxat 6uo tpogég x^JQÍS aitoTeXEopia, aXXá xt)v xqíxt| cpogá o KpriTixóg píxvEi xov Ni-xooxgáxri ajró xo áXoyó tou, XWQÍ-S óptcog va xov TQaUflSTÍOEi. ITpiv va cpiiyst anó xo jxEÖLo, o Ntxoaxgáxrig ittXáEi yia xov ae6aa|.ió nou Eixe o jraxépag xou yta xov jraxéga tou Kgr|xixoú: f]xav icagiúv oxo tjxeiaoöio pi£ xov jtaxépa tou Kagaiiavíxr). Ti av\utéQaa[ia puiogoúpie va 6yáXouiie ano auxf] xr)v lotaÍTegr) axEoT) xii)v Exjrpooiüjtcüv xr|g Kgrprrig xai xr|g Maxeöoviag; Av ujiápxeL Tl ^Q0-9£ar| va [tac; outiíílei o Maxeoóvag xov AXé|avf>po, ypáipei o Mavrogordato (1929: 24). «r\ loxopía xiov tpiXixtóv aia8T|piáTu)v tou Maxeóóva yia xov jraxé-pa xou Kpiruxoú yívExat [wa ajrXř| aXXr|yopia xr|c agxaíag EXXiTvixTÍg oósag xai xiov exjú&iov yia xo pteXXov». o Danielsen exei ujroaxr|pL!;£i óxi r\ Siapiáxn, yia xo oiraOi xou Jiaxéga xou EmSóXtovxa avacpépExai otv| vau[iaxia xr|g Nau-náxxou (1985: 107-8). Av eivai éxoi, aptiótei a' évav MaxEOóva, co; ajtóyovo xou AXe|áv&0ou, va avaXáČEt xov góXo xou u[ivr|xt] xcov xaxogOioptáxtov xtov Xgioxtavtxiov ouvápte urv oxx| Naímaxxo.
Auo vrjotá xou Aiyaíou, r| Ná^oc (a|iá) xat t| mdtixt|vt|, EXTipoatuitoúvTai otttv YxióaTpa anó Tic jxugouotaapiÉVEg pte aupuráSEta ptoptpÉg tou rXuxáge-tou xat tou Ariptocpávrp H Náijoc elxe OTEvég axéoEig |xf xí)v Kgrptrp ptoXovóxt aitoxEXoúae otx|v 7TpaypiaTixÓTr|Ta, óitotg xai áXXa vr|Oiá xtov vóxitov KuxXá-öcov, avE^ápxr|to oouxáxo, aioixoúpievo ano xr|v oixoyevEia tcjjv Sanuto xol, apYÓTEpa, xov Crispo. uapóXo jtou 6ev V|xav ujiOTaypiévo OTT) Axipioxgaxía, to vr|o~i eíxe evxEXtóg oevexixó xa@axxr|Qa. MáXiaxa, xájroia iiéXr) ttjc ÖEvextxiig apioToxgaúag jiayépiEivav axr| NáSo jtoXú [íexó xr)v uJioxaYTJ xiic axouc OBw-[lavoúc oxa 1564.26 Tia xt\v avíxveuar| [iuooxoyixoú ouoxetiouoú Kpř|xr)c xai Ná|ou apxei va 0u),ir|0oú[iE xt|v laxopía tou ©r|aéa xai tx]c, ApiáovT|q: r| ApiáSvr], Ó7iu»g EÍvai yvojoxó, EYxaxaX£Ícp8r|x£ anó xov 0r|aÉa oxr| Ná|o |jexá xr| ocpaYí| xou Mívwxaúpou. 2xt|v yxióaxQa, o acpévxrig xx|g a|iág avxuiaga-xáoosxai oxov Kúirpio KunpLór|jÁO. ITgiv xai [lExá xo xovxapoxximr|[iá xoug, aixeuoúvovTai o évaq oxov áXXo \i£ ipiXixá Xóyia. h f)xxa xou Na^iróxri, itou ocpeLXexai oe 3tagajcáxr|[ia xou aXóyou xou, ajto6L6Exai ött[ [loipa xai óxt os xaxtoxepóxr]xá xou axr|v xéxvť) xou xovxapoxxuxtf|[j.axog x' étoi x^gii^ouv [xe a[ioi6aío oe6aanó xai axogyr) (B 1737-48). H itgóoxpaxri tóte laTopía [iixopEÍ va éxeye otouc ouyxgóvoug tou Kogvápou óxi oi axéaEig KÚJTpou xai Ná|ou
bx. Danielsen 1985: 100-2. ó.xou 6ÍVExai [ua (óxt evtexúc jracmxií) EÍriYloi Yia 1"lv EuyEveia tou rXuxctOETOU
r|xav xó8e áXXo jtapá EyxápÓLEg. meto xt]v xaTÓXTriaci tv|c Ná^ou anó xoug O0o)|.iavoúc, avÉXaĎE ovo[iaoxixá to oouxáxo o E6paíoq x£(paXaiot)xog Joseph Nasi, Ol ej-inopixÉg EixtxEigr|aEic; xou ojtoíou auvioxoúoav ao6apr| anEi-Xř) yia to sevetixó epnópLo (Lane 1973: 301). Ym)pxE Siá/uTi) r| evxújrijiori óxi o Nasi T|xav o xúpiog ujroxivr|xiig xr)g xougxixf|g ejtígeot]; oxi)v Kújtpo oxa 1571. tóxe yiktí va ejiilieívei o Kopvápog ott| tpiXLa xou Na|L(ÓTr[ xai tou ku-jxpuóxT); EvóéxeTai TouXáxioTov va i)0exe, Toví^ovxag xr]v agioxoxpaxixóxi)-Ta, xt| (XExpLOippooúvT) xai. xt)v Euyéveia xou rXuxágexou, va anoauvňéaei tt] Ná|o ajxó xa jrpoadmixá au[iq)épovxa xai TLg avTLÓEVETixég 6gaaxr|piÓTr|TEg tou Nasi.
H MuxLXr|vr| óev 6pé8r|x£ noxe axr] ocpaípa Enipgot)g xr|5 Beve/tLag. Aioi,xf|-0t|xe yia jiEpiaaÓTEpo ajxó évav anóva anó tt| y£vou«xixt| oixoYÉVELa Tiov Gattilusi, ixgoxoú itápouv xov éxěyxo oi Toúgxoi axa 1462. moxovótl áXXa vi|-aiá xou éópeiou Aiyaíou (r| Ar)[ivog. r| 'I[i6pog, r| Sa[io9páxr|), jtou bioixoúv-xav iraXaióxEga anó xoug Gattilusi, 6pE8r|xav yia Xíyo oxr|v xugtapxta xcov Be-vexwv, xo yEyovóc auxó 6ev [tJxopEÍ va E|r)yt|aEi tt)v jiapouota otí]v Yxtóoxpa evóg atpEvxóitouXou xr|g MuTtXr)vr)g — av xa auuipégovxa xr|g BsvExíag Etvat xo jxpwxagxtxó xgLXT|pto siriXoYtíg.27 npÉJXEt va avaui[xt]8eL xáixota áXXu, s|iÍYr|aT| (n6. !Eav8ou6t6r|g 1915: 373). 2xr|v jragéXaari xtov aytovioTtóv Tr]g YxióoTpag, o Ar|[to(pávT)g anó tt| mutlxiívti Etvat o npióxog nou E[icpavtí;Exai. h jTEgiypa-tpřj xou íotou, xou aXóyou tou, xr|g cpopEatág xat xou E|i6Xf|n.axóg xou Etvai aúv-to[it|, aXXá Béxei xo axi)pta yiá xr|v jxapouataari xtov ujxoXotjrojv. Etvat «ófiog-(pog, a^at,óftevog x' Ega>roóuu)iaTáQ^g» (B 146). To Éu,6Xritiá xou 6eíxvEt éva jxXrp/uj ptévo eXátpt jiou oxéxexai axT|v xogucpr| evóg 6ouvoú xat aycovi^exai va 6yáXei xo pioipaío 6éXog.JS H eixóva Eivai xpaYixfp ójrtog ujroYpa[iiiti^Ei r| ejii-Yeacptí:
Aéts xat XimrjBr)z£ //e £ig ra 'x<t> naOuiitéva-
ídouioa x' Ejiagádeiga tzat yirjAá va awato
xt ú>g ýoLůaa, EÁaóáOr/xa, (jzéxoj va nagabójam.
(B 154-6)
'Oitcog au[t6aivEt pt£ xa ;iEpLaaóxepa £[i6XT|ptaxa jtou cpégouv oi iTtJtóxEg, ujtágxouv EjttoY[g popiavxixég auvÓT|X(í)OEtg. ojwoc etSapie, o MuxiXT]vióg auva-ycovíi;Exai pie xov Kujtgióripto, xov opxiapiévo exOgó xou Eptoxa- XoYopiaxoúv
" O Danielsen ujtooxr|QÍ'CEt, piáXXov aSirvapta, óxt o MuxtXr|vióc etvat r\ rtpoo(j)TiojTOÍr|-ot) xtov 6evetix(í)v auucpepóvTíDv <jtí|v Etao6o xtov AaoöaveXXicov. jiaoa&éxeTCU óutug Jtd)5 xo yřvovóc óti auitJiEgtXa[i8ávExai OTip yxtóoxga «TiQoxaXEi xáitoia a[itixavía» (1985:108-9).
:K   EvOEXóitEvou; ouaxExtouoi'c [tt t>]v koi)tti jtpoxeívei o Moigan 1967: 246-7.
282
david holton
my6i2topia
283
oxctv o Ar|Lio(pdvr|c £jujixt]tt£i xov Kuitgitoxri yia xr\ oxxt|qt) tod Li£xax£tgLOT| tod 'EpcoTa (oJicng EXtppdSexai axo En6Xi)Lid tod). H 6gdcr| tod Ar||xoq)dvT| ott|v yxidoxga tpatvExai va auvoeexai jxEpiaadTEpo he to Oejta Tt)g «ujroSoiiXcj-ar|g ajtd £ptoxa» jragd lie laxogixd rj JtoXixixd i;t|xr|Liaxa. KaOwg r] mdtlxt]vt| Eivai xo vr|0"i tod Adcpvri xai xr|c XX6r|g, ujiogouLis va djiojiteusodlie \xia 6ia-ouvdEaiq lie to exxttvloti,™ Ltuf)iai6gT|Lta, hod Lutogsi va rytav yvwaxd oxov Kogvdpo.29
I6taLx£pr| geox] axryv yxidoxga oivexai oxov exjxgoocoito xy|g rtriavxivfjc au-xoxpaxopiag. O yiog xod priya xod Butavxiou, o-IlLaidtpogog, jiEgiypdcpEiai lie LiEyaXojxgEJtELa. H cpopEaid xod Eivai 6aaiXixr], |XJipoaxd xod jnrymvEi ftta (w-ydXr| ouvodfiia axoXoD0tov xaL ijijieoiv xai 6Xot xod tpEpovxai lie xilit) xai oe-6aoLid. O 6aaiXidg xr|g AOrjvag avaor|xojVExai and tov Ogdvo tod xai xxivei to XEtpdXL lie oe6aoLio (oi]LiEto Tiirrfg hod 8ev seixvei oe xavsvav dXXo fiiaymvi-i;6f.iEvo) (B 421-6). ejiijixeov, dxi iiqvo 6ga6EU£xai o FEiaxocpogog lie xt|v xt,d-yLa jiod ixgoogiLExai yia xov aytoviaxT] lie it] itEyaXuiEgri Ejri5Etidxi]xa xai %a-Qr\, aXXd xai xaxd xr| didgxEia xod xoviagoxxunr|Liaxog xov exei oxov vod xod o daaiXidg ojg yaLijrga xaxdXXr|Xo yla xi]v Agsxouca (b 1826). To dvoLid xod, niaxdtpogog, djio6t|xcovei xt]v xauxior| OprjoxEiag xai xgdxoug jiou xapaxxrigL-l,e to Bugdvxio. H bevexlo £*xe, cpvorxd, aunqpEpovxa air) 6utavnvr] auxoxga-xogia xai iSiaiiEga axryv regtoiEDOuad xr)g, xt)v KatvaiavxivouJioXri, and Jta-Xid. Ta Eioixd Etuiopixd 3tgovd[j,ia xcov bevetcdv exel xQovoXoyoDVTai and to 1082- iisid xt]v AX«ar), r) jtaXaid 6u£avTivr| j-tgcoxEuouaa reagent-ve Eva i6iai-TEpa ar]LiavxLxd t^tr||La tod ELtjiogixou sixtuod trig BEvetiag. H Eiaooog tod nioTocpogoD egxETai oe svtovt| avxiOeari Lte TTjv eLicpdviari tod KaQa(.iavixr|, jiod cpTdvei aLiEawg jtgiv ajxd odtov. AvTiJtgoawjreuouv avTiOETOvg Jioloug jxoXixiaiiou xai 6ag6agoTircag, av xai jigsitei va OuLidtiaaxe oxi r\ ExSgoirrra tod KagaLiavixT| exel axdxo xov Kgrixixd.3'1
aholievodv Suo ayiovioxeg, xai oi duo nagoDOiaOLiEvoi tog exOgixoi xai d|Eoxoi: o TpijtdXEnog and xiy 2xXa6ouvid xai o Agaxdxag5og and xr|v nd-xga. H «£xXa6ouvtd» ujio6r]Xti)v£i |xia iiEgioxri xaxoixr|LiEvr| ajid SXd6oDg xai, |j,Eoa oxt) o<paiga EixiQpoT|g xi]g BEVExLag, jtpdxEixai 7ti0avdxaxa yia xig AaX-iiaxixEg axxeg. Eivai yvcooxd dxi r\ aXa6txxj xoivdxr|xa xr|g iSiag xr|g BtvExiag jxpoEpxdxav XDQitog ajtd it) AaXp.axia. O tqiji6xe|.ioc Eivai xaDxt]aidpr|g xai
A|íí;£i va jiagaxt]gi|0Ei T] onoioxrjxa xtuv ovoiiáxcov Aácpvu xai AiiHocpávrig xai xa óxi o ijtjtóxr)g anó rt\ MvnXrprr) jTt:yiyijdifí:xai cug «r' ayévsio xalitptOQt» (B 159). O natéoac xov Aátpvi] ovoitá^exai AiovDaoq)ávr|g. BX. jTEQLaaóxepa axov Holton 19886: 164, af)ii. 25.
Auxó yívexai aacpég anó irj cnyin'] xini e(icpaví^Exai o Kagaiiavíxiig («ojtoij '%i.v é~/0QVTa xoXaij pis to vvoixng Koytrig», B 320), nagoXo jtou sev éx^i avaqKgoeí axó-LiT) r| Kgf|xi] ř| Kor|xixág aycovioxrig oxt|v yxióaxga.
(ptovaxXág xai éxei xaiiEivtíiTtxri xaTdXr]^r| óxav o Kpx]Tixóg gíxvEi xótlo tov töio xai to áXoyó xod, jxgog LtsyáXri xaxáHXT|l;T| xai euxagíaxr|ot| xcov ÖEaxtbv (B 2155-8). O SxXa6oúvog jigéjxEi iiáXXov va 8Ea)gr]8eí xújxog davEiaiiévog anó tt| 6evexix»í xo)|.itooía (o AaXiiaxóg jxiaOoipópog schiavone v| esclavotr 6X. 2. axe^íod 1980: ita'), 6ev luioqeí óiicog va ajroxXEioxEÍ xai xo evůexólievo xá-noitov áXXtov D3iaiviy(xtóv oxí] oDyxpovr] ngayLiaxixóx^xa.31 h ndxpa, xéXog, 0a ÉipEpvE axov vod tod xolvod xí|g EJtoxiíg xo xodqxixó naaaXíxi xr|g iiexo-jtovvríaoD, Jtou EÍxe tt|v édga xou oxr|v ndxpa |.iExd xa 1571 (it6. 2. axe^lou 1980: o0' xai Danielsen 1985: 105).32 O ApaxóxapSog xr|g Fldxgag EÍvai XoiJtóv Tougxog. jtgáyua nou £^t|yeí ir| cpiXLa xou \i£ xov KaQa(xavíxT| xai trrv ajiaiÖT]-xixt) yEvixá eixóva nou 6ívei yi' auxóv o Kogvágog.
mexó and auxr) xryv ejtioxójtr|ar| xwv aywviaxcóv, EÍvai xaipóg va avaí~,irrř|-aou(,i£ (.na ouvoXixú EgLir|vEÍa xr|g yxióaxgag. To 6aaixó Liag eg(ýxr||xa jxgéjtei va EÍvai av HapouaLaari xrjg yxióaxgag ajioxaXúnTEi uia ouyxgoxr|LiévT| ójuo-xpYi xou xóauou xai, av vai, av jrgóxeixai yta exxx|vixt) ť) ikvtuxr] — xaOtóg au-xég sívai oi 6úo xúpiEg OéaEtg jiod éxouv uio0£xr|aEi oi lisxex^xec.33 'OXa xa xo-jtojvĎLtia jiod avacpépovxai oxo xovxagoxxujir|(ia —[is e|aipEor| tt]v Kapaiia-via— SgíoxovTai ott] vóna BaXxavixr) XEpaóvr|ao f) axr|v avaxoXixf) meoó-y£io. To yeyovóg dxi auxr) t| jieqioxi) ou^ljiíjitel as LiEydXo 6a0|xó lie to éoacpog xr|g OT|[-i£givŤ)g EXXddag EÍvai x^QÍC ar]|.iaoía. IloXXoí, óxi ó[.ia)g óXoi, ajtó touc xójioug jxod avaopegovxai ujtTjg^av oe xdjtoia fpdoT] öevetlxe? xxriaELc,3,1 xryv
31 Aiyóxego íteiaxiMr) tívai r) ánótyý óxi o SxXa6ovvoc JtyoépxETai anó xt] oXa6ótpco-vii, jiaXaióxEpa, voxioavaxoXixr] yioviá xi]g IlEXojtovvr|aou xai, auyxexgi|iéva, óxi ouvioxá jigoa(fljiojioÍT)iJT| xv)g oxuqiís jióxt]c xr\g MovELi6uoiág. xov íýxav oxa yfiQia xiov bevexóv anó xa 1464 tág xa 1540 (Danielsen 1985: 102-3).
3- Mia áXXr| án:oi|.'T| eívai óxi o atpévxr|g xi]g náxgag ouli6oxí5ei xo aX6avixó axoiyeío íť^N xr|5 IlEXojcovvT|aox' (Hutchinson 1956).
vií) JLt^pdoEiyLia, o s. axesíou (1952: 363) ftEa)g£l óxi o xóoLiog xcm Eqwtóxpitov eí-vai Évag «i6avixóc xóauiog, asioiov 9a r]airvaio va ax'XXá6í| eig 'EXXxrv xou IZ' aitó-vog, tíg i&avixócj exxt|vixó5 xóoljos»' jiio Jigóotpaxa éypat|)E óxi o jxou]xt]g «anooxo-noúoE axov ajtagxiauó evóg iSavixoú noitjxixoú xóoliou, auaxv]uaTiKá ujceqxqovi-xoú, xono8£xr|uévou axi]v eXXr|vi>tr| AvaxoXií» (19856: x6'), Kaxá xov Kgiagá (1965: 8). «tog Jigog xr|v jragcuata egvlxod aiaGr)Liaxog axov Koovágo 5e ÓLxaioúuaoTe, vouiígw, va autpi6dXXoj(i£. To ejceioóďio xou KaptřuavixT] ue tov kqtitixó XapíÓŤiuo ajroxEXEÍ xo jiQtoxo o/eiixó TExuiÍQio.» akólii] Jtlo xax^yop'n.LiaTLxa, o Embiricoy (1960: 225-6) la/ugítExai óxi o xóauog xou Eqúítóxqltov «c"est le monde grec. [...] Son poéme est dejá —on peu s'en fant— le repertoire de lxrrédentisme hellénique.» ajtó tt]v áXXr| nXEUfjá, o Danielsen (1985: 112-13) ovxtxtOexat oxxjv xa6ieptuu.évT] «€k\v(n-Kl)» ájtoi|ii] xai xaxcíXx)yEi: «il nous semble logiqne d'admettre que Tunivers tel quxl nous paraít dans "le Itvre de la joute'" de Kornaros reflěte le monde vénitien.» 34 To i,5io toxiiEi xai yia xi]v AňT|Va, T| onoia 6iotxV]0t]X£ ajtó xt] BEVEtia anó xa 1394 tne xa 1402 (Miller 1908: 354-62). o Xóyog óittog .xou ejiixexxtixe t| AOiíva tog ffttQog 5páar|g xou notquaxog EÍvai r\ aoxaía tftíuq xtig yta xt) «!Aá0nar|» (ji6. a 25-6). H
284
DAVID HOLTON
MYOIITOPIA
2S5
ejtoyji 6|itog jxou eygaips o Kogvdgog |iovo 11 iöia t] kqt|tt| r|xav anä\ir\ axnv xiiQLaQxi.fi xr]g Ar)|xoxgaxiag. Av r| yxiöaxga e^ulivei xr| 6£v£xixr) auxoxgaxo-gia, öev iijiogei jxagd va eivai evag iiiivog xou jzsgaopzvov e5aqpixoü |XEyaXeiou TT];. AXXd yiaxi va «e^uliveu oxtör]ixox£; ngdxEtxai yia Eva QOLiavxLxö Jtoir|Lia jcod jxXdOei auaxiiiiaxixd Evav löeüjöt] xda^io, axov ojcoio r| EiotuXoXaxglxT] A0r|va, xo Buidvxio xai xa cpgayxtttd 6aaiXeia xai douxdxa auvuJidgxouv %<a-glg öuaag^oma (jx6. S. AXe^iou 1980: o5'-oe'). H evöxrvxa jtgoxujixet ajxö xt|v EotoxEQixri ouvoxn, xou itoixiiiaxog xai töiaixega xx|g yxiöaxgag, t) oiioia öt|lil-ougyEi Eva eiöog (.uxgoxöajiou xr|g oXiqg JiXox-r|g. 'Exai 6äe3xodiie 6x1 oxa xovxa-goxxwtr|Liaxd xou o Pcoxöxpixog eyei va vixr|aEi avxiJxdXoug 01 ojtoioi avxtjxgo-ocojteuouv xa xgia neydXa efuxdoia jxou avxinextojiitei axr|v EJtiöia>Hr| xr|g 0X0-xXipa)or|5 (iE xvyv Agexouaa: o OiXdgexog ajrd xr) mequvvt} (jxou xo e|i6Xr||id xou xov ÖEixvEi va uixocpegei yia xa xdXXr] |xiag vegdiöag1 B 192) avxuxgoo«-jxeusi xo oejio tou avixavojioix|xou egcuxa, xt|v jxgd)xx| (paar] xn,q Trogsiag xou PcuxdxQLXou- o HgdxXrrg ajxö xrrv 'Eygirto (lie ELiSXiriia nou ÖEixveL Eva öevxqo ijegaitEvo arcö xrrv eXXeirjixi vegoir B 208-10) au|.i6oXiil£i xov-xxugtö|iöaroi.io avxixeiLiEvo xou xidöou — xai, jxpayiiaxixd, r\ EixtxgdxEid xou eivai xo (.legog axgiötög djcou o Pcoxöxoixog e;£vix£u£xai xai xig 5uo tpogfig- 0 Agaxöxapöog ajto xrxv ITdxga, ajxii>0r|xixög, jtoXE|xoxagr|c xai dygiog xai, ejiitexeov, tpiXog xou Kagauxxvixi], eivai Evag aXx^Givög EyOgög jxou, yia va xov vlxt|gei. axgi.6d>g dittug 0a JigEJxei va 0Qia(i6£ua£i o' Evav aXr|0iv6 höxelio jie xouq BXdxoug, o Pujxöxpixog Oa xQEiaoxEi va £3xiaxgax£Ü0£i 6xt| xou xt|v xi,yyr\ xai xo Odggog.35 O^iog o ixgay[.iaxixög figtoag xn,g yxtöaxgag Eivai o Kgr]xixög,3li eoxio xai av r| xüxii xov ajxoxXELEi and xo xeXtxö xovxagoxxi)jxr|Lia,37 'Ex(o ujtoaxrigi^ei aXXou dxL o Kgx|XLxdg Xagi&r)|AOg eivai xo alter ego xou Pcoxöxgixou, ex°vxag ujioipr] xa jxoXXd axijxeta ejra<pr|g (oiioiöxT)xeg r\ diteoeg avxiöeoeig) axov xqöjxo lie xov ojxoio naoouaiat,ovxai 01 öuo ayatvtaxeg (Holton 19886: 166). O Kgr]xixög Eivai £va eiöog jieguxXavooLievou ijxjtöxt) (jt.6. B 739-44), xdxi jxou ixoid^et jioxu lie xov gdXo jxou avaXaLiödvei o Pojxoxgixog oxav ajiotpaoi^Ei, Evtd 6gioxExai
cpiXoaoipLxri xai xaXXiXEXvlxr) avwxepdxiixa xr]c AÜt]vac; r]xav. (puaixd, xoivög xd-JT05 xr|g Avayevvr|atig. qotoöo, 6ev ujtdox^i xireoxe dXXo oxo jtoir|Lta jiou va sel/vel 6x1 jtgoKELxai yia xr|v a.Q%aia Aflriva' jxEoiaodxEyo Liag eßxetai oxov vou r] A9r|vii xou uaxegou Meoaiojva, diOLxouLievr) ajtö ^gdyxoug ftouxeg ae Liiav axuoo<paiga ijijioxiaLioü (jt6. Kgiagdg 1965: 6).
35 Tia xoug BXdxoug axov Eo<VT6y.Qixo, 6X. Vincenr 1994a.
36 'Exet jiEpiaaÖTEQEg oiiiXiEg xai jiEpioadxEgoug axixoug a?td ojioLov&T|jtoxE dXXo uxo ÖEÜxEoo Liegoc, Eivai o XigiKüg xou jiolllevlxou «ivxEQLiEÖiou» xai i] uovoLiaxia xou LIE xov KagaLiavixri xaxaXaLi6dvei xevxgtxri oeot) a' auxd xo Lityog (Holton 19886: 165-
37 Auxö Eivai, tpuoixd, avayxaio yia xt|v jtAoxf|, Etpdoov Jigenei va vixfjaei o iÖLog o Püjxdxgixog' oiicog u' Eva xyrjxixd jxoit]Lia öev 9a dgLio^e va nxxr|6£i ajtd ojtoiovöl]-jioxe o kqt)xlxöc,.
axr|v e|ogia, va 6or)6r|oel xov 6aoLXLd xr|g A9x|vag axov jx6xe[.iö xou \ie xoug BXdxoug (A 873 x.e.). 'Oao yLa xov KujxpLdixr], xov xgixo aitö xoug ayuviaxeq, dXot xou 01 avxijxaXoi exouv xdnoLa oxeot) (le xov Egcaxa xai xo 0£|ia xou Egiu-xa xugtagxEi aTl5 ava(.iexgr|a£Lg xoug.38 O Kungiör|Liog, jxou Eivai ajxd xo vr|ai xn,g Acpgooixrig, öivei exai Excpgaat] axo 0r|Xuxd axoixeio (itagd xig öixeg xou agvn,xixeg ajcöi|)etg). Mjtogou(te va Solide xr)v xgidöa xcuv «jigwxaOXrixujv», jxou xaGevag xoug exei va exxeXeaei Liia oetgd öüaxoXcov dGXcov aix' öiiou (.idvo öuo 0a avaöeixöouv yia xr|v xeXtxn ava|.iexgr]aTi, ojg jxagdXXiiXri \ie xt| öoitt) xr|g xugitog jxXoxxig.3' rTEgioaöxEgeg ev6ei§eig öxi exou|,ie va xdvou^ie [iE (Jia ixgio-xagxtxd xaXXixsxvtxri Xoytxr| oxt| öd(.ix]or| xr]g yxiöaxgag eläyovxai aixö xr) au|tLiExoxr| xou atpevxr] xr]g MuxiXf|vr|g (evdg vt|oioü jxou auvöeexai oxt| Xoyoxe-Xvia [iE xo ÖS(xa xou veavixod Egtoxa), ajxö xo jxoliievlxö ivxegiiedt.o jxou jxqoeq-xexai ajxö xov ^Ü0o xou KecpdXou xai xr]g ngöxQiöog xat ajxö xrrv jcoXXaitXri EJtiögaaT| xou Orlando Furioso xou Ariosto xai dXXaw Xoyoxeyvixcnv egycov xx|g lxaXixr|g AvayevvT|aTig. Auxd 6ev ar|uaiv£L dxt 6ev ujxdgxouv avatpogeg oxr| auyxgovr) r) xx|v jtgdocpaxx| iaxogixf| jcgayLiaxLxdxr)xa. Ta jtegr| jiou ejuxexxt]-xav yia va jxagouataaxoüv oxtvv yxtdoxga ouyxgoxoüv, «jg eva or]|XEio, Evav xdgxT] xcov jxoxlxlxiüv xai eiuiogixtbv auLicpegövxwv xr|q Bevexiag axr|v avaxo-XixTj Meadyeto, tie ELiipaar| oe jxöXEtg jiou eiyav ar|iiavxixd oxugd (jx6. 2. axe-|iou 1980: og'-oi;')-40 Eivai jxoxü sxiQavöv va ujxdgxei (ua uixatvLxxixf) avacpogd oxri vauLiaxia xv|g Nauixdxxou axo ejxeioö6io xou xxeii^evou anaOioti xat, avaLicpi6oXa, x] öXr| avxmagdOeari Kaga[iavixr|-Kgr]xixoü avxiJigoawjxEuei Liia auyxgovx] xaxdoxaar|. Qoxöoo, ixgeixei va ei[xaax£ EJttcpuXaxxtxoi ae ojxoLa6r|jioxe Egiir)veia xx]g yxtöaxgaq (iE 6dax] eövixi^, xaOtbg uJtdgx£l >tivöu-vog etpag|xoyr|g air/xQCfVün' avxtXfjiJietov jxegt e0vtxr]g xauxdxrjxag ae ouLicpga-L^öueva xr|g 6iJJLLir|g Avayevvr|or|g. H yxLÖoxga oxov Eqojtoxqlto eivai Liia ttor|-Qj3Ljiai-t4.xiJW|-avdjixu|r[ xtov xugiagxujv Öeixdxiov xou egtaxa xai xatv dOXtov oxa
o Ar|LLO(pdvr|g ajtü xr| mutlxuvt) xov Ejaxgd'EL yia xx\ order] xou jigog xov Egojxa" o AvxQÖuaxog airä xo AvditXi exei yia ELi6Xr|Ltd xou ina ÖLioocpn, xojieXa jiou XdLinEi .ILO noXu ajiö xov r)Xar xo ell6xt|li« xou rXuxdgexou xax' ouöiav rr.£QiXaLi6äv£i xov 'Egcuxa' 0 nioxöcpogog and xo Bugdvxio eXjxitei dxi 6a xegöiaEi lilo xoxceXa xai, 6e-6aia, agydxego 8a ^t|xrJ0£i xo xeyi xijg Agsxouaag.
£xt]v xugicog jixoxt], 01 xgeig jigcuxayiovLaxeg tivai r| Agexouoa. o Pu)XÖxgixog xai o uuaTUßLiu&rig «|tvog» (6r)Xa6f| o LiExaLKfiiEaLLEVog Pcuxdxgixog). H ditoiiin, auxr| ava-jLxüaoexaL jrXn,gE.aiEQa ajtd xov Holton 19886' 6X. idiujq oa. 163-7. Yitdpxouv, aioxdoo, xditoieg ariiiavxixEg jtapaX£L\|iei;: 5ev avaipegExai xavsva a^d xa Ejixdvriaa, itagdXo Jtoxi r| KEpxuga, 11 KEqjuXXovid, i] ZdxuvOog xai xa Kü0r|ga r|xav 6sv£XLXEg anoixicg xov xaigd jiou ygd<pxr]xe o Eqcozöxqizos, örcu)g xai t\ Tt']vog axo Aiyaio. Oa Lijiogouae va ÖTiLiiougyriBei n, ujidvoia öxi 01 auyxgoveg Ssvexixeg 7.Ti'|oi'ig. lie e|ai@8CtX| xt|v koi'iti], ajtoxXeiovxai iKaimfiu. yi« va urtoqeiyOot'v 01 öuyxgoveg avaq:ogEq r\ Eva (paivoxievixd «iiovxEgvo» jiXaiaio 6gdor)g.
286 DAVID HOLTON
ójrAcf ejxexxeívei tt|v xupiwg jxXoxŕj eruxpEJiovxag oxov Pwxóxgixo va cpaveí avxáliog xrjg jxgiyxí jxiaoág xou xai, Jtgo jravxóg, eioáyEi xonixó EvôiacpÉgov pie xo Tcpóacono xou Xapí6r||.iou xai xx| ouuJtXoxú, xou \iz xov Kaoa[iavíxr).41
Aev ujcooel va JXEgáaa a;xagaxrigr|xr| ano xavévav avayváiaxr) xou Egonó-ngttov r\ aqjOovía xtov eixávtov, nou óívouv oxr|v noLx|OTi xrrv Hextopiaxrí xpoiá xr|g. Ol exievág, ont|oi.xoú xújtou jtapoftoteocEig EÍvai tôiaíxeoa EvxujxoaiaxÉg. AxoXouôeí éva xagaxxrigioTixó rcagá&eiyuxi ajtó xt] |xovo|.iaxía xou Pwxóxgi-xou [íe xov Agiaxo:
Qaáv avQóg xat XovXovóo nó%ei optogtpiá xai xáXXi) x' sívat oxov xáfijro ÓQOOegó, /le fii>qo)ôiá HEyáXrj, x' égdrj i' aXÉTQL aXvmjxa, 6a0iá, to ^egi^óat], rjrvyij 'Qfiió xm fiagaOý x t) o/Aogq:tá rov Xsuoorj-yXumaívít av eívai xóxxivo, xi áoirgov av ev, fiavQÍ&i xai fxTxXáSo av eívai, Xeitóvexai ^ifitó xat xirgivľC,Eľ yávtt OfiOQcpiá xai fivgatôtá, xáXXrj xat ógooegóx?}, yegá tíiao xai ipvyexai xat jíXio ôev éyet víóxt]' éxoi ýxo xai axov Agwxov, óvxev rj tpi] xov eôyrfxe, /íe óíymg ai/ua, áoicgo, yXwfió, tpvfíévo xov atprjxe.
(A 1889-98)
H JtagoHOÍojori, órcioq xai jxoXXég áXXsg, Eivai nagiiÉvxi artó xov Orlando Furioso xai, [táXiaxa, auxr) r\ auyx£xgi[t£vr| JtgoÉgxexai aixó xov Onr|po (lÉota BigyiXíou (Hav6ouôí.ôr|g 1915: CX1I1 xai Trypanis 1981: 571). Auxr| r\ jtago|ioí-oiori elvai o/Exixá ó^ieari xai aacpríg: o x|xxr|nÉvoq i.jiTcóxt]q Ttago|,ioiáuExai ^ie xouxoúôi §egii;ttiiiévo anó xo aXéxgi, \ie Ejapaaxi axr|v aiaóXEia xou xgú>liaxog, xr|q (ppeaxáôag xai xou VEavixoú ocpgiyoug.42 AXXíg rr,ago[ioid:io£ig sívai JtoXú mo aúv9ex£g, xa9cúq jrepixXeiouv xa|liá (pogá áXXEg Jtapoj.ioicóo£ig ŕ) jiExaipo-gég, itgoxoú enavÉX6ouv oxo agxixó ox|(.ieío auyxgiarig:
H Rosemary Bancroťt-Marcus éyei tx(pgáoei xrrv ráoiJir| óxi Ol ayiovioxĚq oxr|v yy.ió-oxga ajtoxeXotiv auyxaXuuiréva rrogxgaíta uexwv xi^q Axaor|LÚac xtav Stravaganti. Ecróoov xauid ano xig BeiDpíeg Jtou Éyouv |iÉxgt oxiyiiijs SiaxujtcuOEÍ 6ev oívei [ritiv ajtoMxcog ixavojioirrrixřj egiir|VEÍa yia xrrv EitiXoyV) xtov ayarviaxaiv oxt)v yxióoxoa, aEígei va Xú6ou|i£ uióipi) atiWj xx\v iSéa. (116. Bancrofl-Marcus 1992.) BX., nexa^ii áXXwv, xiq £§tjc exxEVEÍg naQO{.ioiú(JEic: A 1535-44 (t| AgExoúoa .xago-[ioiát.Exai |íe xrxpXó). A 2123-32 (o Ptuxóxoixog Jtaoouoiágexai \m xa|l5ióx>) Jtou 6uSo|jETgt:í éva gé^ia). A 1810-6 (o Proxóxgixog, 6XÉJtovxag óxi XeiJtEi r\ tcuygatplá xou, nagouoiágEtai (J.E |jr|xÉga Jtou avaxaXújttEi óxi xo iiODQÓ xr|g sívat VExgó), A 1165-76 (o Ptotóxgixog og^á oxr| uáxt| aav yEgáxi nou gr/vexai axo Qúiia xou), E 1107-16 (r) Agexoúaa ^ava6gíaxei xr|v Jtgráxr| xrrg OLiogrpiá oav XouXoúói nov xo ava'Quoyovei r| gEOxaaui xou f)Xiou iiexá xt|v itayorviá).
MY0IZTOP1A 287
Qaáv zo vavxn óvxev ióýj xaxó xaigó xi agyíot)
n dáXaoaa v' agiiaTcoBi) va xóve TtoÁe/iTJaq,
x' éffl ávefiov eig t' ágfieva áygio xai ôv/xojfiévo [...]
nai mXmovv xa xvfiaxa xai ôíôovoí xov t,áX%
[ixaívovxag ax' xrj jám fxtgá, oxogjiávxag etg xyjv áXXrj,
xi ógeg oxo vécpog r' ovgavov fis xo xaxágri yyí^rj
xi o'jgsg oxa 6á9t] xov o yiaXóg va 9e va tov govcptj^t; f...j
xai xo xiftóvt fxovayag óyi áXXrj oXníóa va 'yt;,
ajiávti) xáxaj va 6ovr]Bá, oav ávxgag va ^aJ-óvr/,
xai va 'g6>i xvfia fie SgovTij, va nágrj xo tifióvi,
v' ajiogtyjŕj xi oXníóa TiXio xtafuá va [ttjôév éyjj,
va yáot] ó,tl xl av ýfia&e x' cxcíva otcov xaxéyef
éxai xt ó,ti tíice rj Agexij...
(A 651-67)
Se ogio(jéva oii|,iEÍa r) oúvxa|ri uoiá^Ei axeóóv avE^ÉXEyxxr|, avxavaxXúvxaq xr|v úoxaxri aTtEXjiioia xr|g AgExoúoag óxav xr| oiyyEi oxt| cpuXaxŕ| o Jtaxégag xr|g- oi jiuxvég EixóvEg oujxôáXXouv ajtoxeXea^iaxixá oxr)v Jtíotygafpŕi xríg aúy-XUOíjg xou (luaXoú xtig.45
rioXXég anó xig eixóvsg xou jioirí|xaxog oxExígovxai (xe xov égcoxa, jiou ixa-go|ioiá^Exai xax' sjxaváXr|i|ľri (ie cpuxó itou ufiyaXtbvei, ŕ\ [ie cpiuxiá. O jxoírixríg XEigí^Exai auxéq xiq |xáXXov xoivóxoiteg Eixóveg jíe ixEyáXi jtoixiXía xai ejxi-vor|xixóxr]xa. Yjxágxfii xánou éva Jtexgagxixó axoixeío, ôiaioOávExai óncog xavEÍg xai xr|v jtagouaía evóc xgójtou axét|)r|g ójxiog axo ôt||íoxixó xgayoúói, av óxl xr]v áueox) ejtíógaor| xtov exxtivixiúv ôr||ioxixo')v Tgayouôuíiv. Oi eixó-v£g xou égcoxa eivaí xauxóxpova aitXÉg xai Évxexva ejx£|EgyaanÉv£g, |xe xóbe jiXsugá xr|g jiago(.ioítoar|g avajxxuy|.iÉvr| ^e Jiaiyvióôri xgójto. ÄXXfg EVÓEÍÍEig yia x»iv jxoxuoúvoext] xijyx\ xou jxoir|xr| oívei i\ xgx)Oľ| £|.i6Xr)j.iaxixu)v eixóvojv, xa>v embkmata amatoria, jxou r)xav xóoo ôrijiocfiXií oxt| Aúar) ajtó xov 16o ai-wva-. O Egwxag jiagouoiá^Exai ó/i |xóvo oav jtaixvióiágixo ayógi (eixóva oixEÍa i')óx| ajxó xr|v agxaióxrixa), apuaxojjrévo ue xóso xai 6ÉXr) r| [.te óeixéva xa (jáxia, aXXá xai u' Éva jiXríBog áXXurv jxgoaťťjjieíajv: Egujxag o MáyEtgoq, Egwxag o BaoiXiág. 'Egcaxag t\ Apáxvr), 'Egcoxaq o Siôtigougyóg. OgiopiÉVEg ouió auxég xig EixóvEq fígíoxovxai oxa eix6X.rj|iaTO xov aycovioxcúv oxirv yxió-oxga (yia jxagáôeiy|.ia, o 'Egcoxag o 2i6i]gougyóg eívaí xo é|x6Xr||.ia tou acpévxT| xt|g fvÍEGtŕjvr]g)- ajxavxoúv ó[ímg xugíwg oxo jtqcjxo xai axo xgíxo \ié-gog, onou yĹVEXai r| jxXx|gÉaxEgr| óiEgEÚvr|Oi] xtuv auvaia6rij.iáxcov xrav Jtgioxa-
'Eva áXXo cúvfiExo oxt'lfia cívaí i] (texacpogá jtou EjtExxEÍvExai \x£ jiagonoicroEig, x/. A 175-80. (Tia |>ia rtXiígr) EĚÉxaaii toív OaXaaaivo'jv fixóviov axov Eqojtúxqixo, 6X. Bakker xai Philippides 1988- jt6. Za66Loric 1994.)
288
DAVID HOLTON
MYeilTOPIA
2S'J
ytoviaxtov. Ajiö xryv äXXr\ nXEupd. t| napopoitoan, anox£)i£i xov xugiagx0 xu-jio Etxdvag axo texoqxo xai axo jielijtxo tiEpog. H uvayvo'tptari xt]c EjtöMitia-xixr|g tpvoT]c noXAwv eixöviov jigoaOexet tua smn"Aiov ötdaxaoii axryv xaxa-vorior] ex uEQODg u.ag xou noXuauvOexou n/Vouxou xou Egwxdxgixov. Exei na-gaxr]gt)8ei oxi o Kopvdooc «axtcf xexai eu,6Xr|u.aTixd xcu ypdtpEi yia Eva xot-vö nou eivat oe Q£ar\ va EXJi|*fjaei xig Eit6Xr|iiaxix£q xot' eixövec» (Morgan 1967: 262).44
Mia dWo) n^Eupd xov Egwxöxgixoti jiou öev exei npoaexTEi aoxexa fivat r| XGfla,l tr|q Eigtovsiaq and xov Kopvdpo. KanoiEg negiTcxtbaetg öpa[taTixr|g ei-gioveiag sxouv r\br\ £mar|Ltav9£i.45 O Vitti (1978: 100 x.e.) exei EniaxriaEi xr|v Jtpoooxfj axo «xExvaoiia» tou Kopvdpou va owövd^Ei xov e^töavixEutiEvo. napatiuOevio xöotio xtjg ptuBiOTopiag tou lie tua uxculxtj oxdar] ngog xov xqövo xai xt|v ajcaxr|Äöxr]xa xcüv npaypidTtov. o avayv(uoxr|q tmopei va odliliexexel o' auxo xov cp avxaoxixö xöatio xai xauxöxgova va exei nXr|gr| auvEt6r)0t| xou TEXvdoiiaxoc nou xQT]oi[jiojioieixai. «H A.Ejcx6xaxri avxy] FtgcovEia», xaxaXfjyEi. o Vitti, «anoxE^ei tiEgog xr|g docta ignorantia nou 6gtaxexat oxr| giila xou &r|iii-ougytxoü EgEBiottaxoc [xou Kogvdgou] xat xdvet Euxdgtaxa anoöexxig xtq r|0ixEg ajxXouoxEUOEtc xrjq xsXetag xoivwviag Jiou emvoei yta xa uyöacoud tou.» O Egcoxdxgixog Eivat Egyo piuöonXaaiag' xo acpT|y£ixat Evag navxoyvtu-axr)g acpijyr|TV|g, o onoiog, and xr\ oxiytir| jiou avayytXAei xa Oeiiaxd xou xai xov napaÖEtypiaxixd xou axöxo, apxiuEi uxav avotxxr| oxeox| iie xo xoivd xou, H ij>Euöoi'axoQix>i xojio6eTT)oii xr|g öpdor|g xou noiriptaxoc (A 19-26) xai xa e|t-öavixEUtieva ouvaioOvitiaxa xarv jigtüxaycjvtoxcijv onpuoupyouv piiav axj.tö-acpaipa jtagattuBtou xtou öev auti6aöit;£i \ie tt|v eipiovixn, oxdor] xou atprp/rixri Jtgog auxr). Auxd 9a yivEi aatpEoxEpo lie Xiya nagaöeiyu.axa. Meto ano uxa OEtgd e£ü«pgevtxti)v eixövtuv jtou nEptypdipouv xr|v Eniogaor] jiou exei Jidvco xt)g o 'Egctfxag, r\ Apexouoa öuvöeei xt|v aixta xtt>v öeiviuv xr|g tie xov iöio xov Pioxdxgixo:
O Pioxgirog eiv' 'Egiarag xi av xai cpxegd öev exei, fitjÖE 8a.QQijg x' Eyaat xa, Jtov öglaxovxai xaxE%Ei-
44 O Morgan, woxooo, vxEQ&aX)£i oxav em%SiQei va xpovo/.oyt)a£i to noirpa 6d<rei xrjq jtapouaiac tTnyxexgijievojv Eti6)vT|tidxcuv. BX. Ejriq.uXaSeiq xat jTEgatxEpoj oxoXia axtc ar|HEi[i)aEis tod navayitoxaKU ottjv £XXr|Vtxr| xou UExdcpgaan, xot> dgOgou xou Morgan (Morgan 1971). xaGto; xai axov 2. A>x£iou 1980: 7s'-7tl ■
45 B?,. jragajtdvtu aa. 271 xai 274. Mia tfitaixega Evxujitoutaxf| nEgtnxioari eivai r\ «7tgotpiixEta» Tiou Xffit o PtoxoxgtToq aTtiv AgEToOou. oxt 0a [idOsi rttug itEOavE oe Sjeva uigr) (r 1365-6), oittog ngdynaxt Ba to jidOEi, ano Ta i8ia xou xa xeiXti, oxav yugit^Ei and xr\v E|ogta. acpou vtxr|OEt xov jTo?jftiioxr| xtov BXdxtov. xaL 6oxttidi;Et xi]v nioTT| xi^q. O Ptoxdxgixoq 6ev ujioqel va «yvtogti;Et» dxt Oa outi6£i auxo.
Big zip xagbia fiov xa 'm:i/.<£ x' exei 'vai xa (pxsga xov, yiaihog jxexd xai (pevyzi fiov, fia Eym '/ttai exei xovxd xov.
(r 253-6)
AuxV] i] jtagu6o§r| eto6oXi) ttiag tfatvotiEvixrig /toyixV|g oxr|v xooo (pogxiotit-vr| ouyxivrjotaxd Agexouaa otyouga jigejiei va EgiiirvEuGEi eigo>vixd. Kai jid->a, oTav o PioTOxgixog ETotiidtexat va ujxo6dA£i xt|v Agexouaa oxc|v uoxaxr] ooxiLtaota, o Jtoti]xr|g aneuBuvexai tu0etog o' exeivov:
Adixov eiv', PunoxgixE, sxovxa va xa xdvng, SXejie fi' avxdva ha' ddixa va iirjv xrjv axoOdvng. OmgEig xn xmg svgioxExai, pi' axopiy) dsv jiiaxEvyetg-ivx' dXXa fieyaXvxEga oxjptddia xarj yvgsvyeig;
(E 723-6)
Yndgxouv emarig etgtovixd axotXEta ott|v jtagaxExa(ievr] mr\vr\ xr|g ava-yvtogioTtg (jx.x- E 1063-8, 1078-80, 1103-6), Exxdg and xr|v evtovti Ev6td6EXT| ei-gttjvEta oX6x\i|gou tou EitEiao6tou.46 TE^og, o jiotr|xr|g apveitai iiatxvt6tdgixa va jiegtygdijiEi tu xaOexaoTa xt|c jtgu)xt]g vuxxaq xou ydttou xou tELiyagiou:
Eyoi df OeXvj xai deiXim va ados jtid pis ygdfipia xxj vvxxa mbg Edid^aaiv, ivxd 'jxa x' Lvxa exdpia. MnogeixE and xa jxagofixgog xov 'xexe ygoixtiptEva EGEig va xa XoyidoEXE xat pit] gojxdxE spteva. Ta 'xaot, xa paXtjaaat x' Etg 6,xi xt av tyivrj xiavEig 5ev ^Evgei va xo jxyjpwvov ot dvo xojg xeivoi.
(E 1497-1502)
O ucpT|Yr|xt|q eftit) jieigdt,Et vxgonaXd xov avayvtoaxi] (is xgdreo nou (.loidtsi noXu \i£ xov Ariosto oxov Orlando Furioso.41 AvxtOexa lie xov Ariosto, o Kogvd-gog 6&v~avacp£pExai Eu0EU)g axov sauxo xou48 tj otov dttEao xuxXo xou (6ev ypd-tpei yta xdiiotov jipoaxaTri)- dtitag o avayvtjoTiqg £yz\, nag' 6Xa auxd ouvEi6T|or| xr|g napouoiag Evdg atpr|yr|Tr|, o onoiog xov napaxivE.i va ouv(ottoTr]OEt [xat^i tou, ouxvd Eig 6dpog tojv i)p(i)tov xou. Evd> oe sva £ntnE6o tpatvexat va rtapou-
*   AX).a iragaöetyfiaxa xrjc EtgmVEtag toxi Kogvdgou otiuekovovthi ajtd tov Vitli 1978:
100-4 xat xov 2. AXe|iou 1986: 271. ax|(t. 2. 47   Alio naga&EiytiaTa Jtou Eyßm loiaixsgii oxeoi] it' auTa to autitpgatdnEva 6gtoxov-
xai oTovq ox. 7,29-30 xai 14.63 xou Orlando Furioso' to (taivotiEvo dutjc nov ua;
ajtaoxoAEt EÖti) Eivai jtoäu yevixöxepo, 4(1  Exxog 6t6aia ajcd xov «ETuXoyo».
290
DAVID HOLTON
MYBI2T0P1A
241
oid^a [iia jtEiaxiKT|, graXioxixr| laxogia aydjr,r|g xai avSgELCov xaxogGcoiidxcuv, xdÖe xöoo ajiooxaoioiroiEixai and auxrj i,ie eiuÖE^ioug xdvoug Eigioveiag,
2dyxqlvö|ievt| lie xov Xa6ügiv6o xr|g jtXoxrig xoxi Orlando Furiaso,jx-5ou,x| xou EQwrroxgixov elvcxl axExixd ajtXY]. Aev ujidgxouv ol fiaxgeg xai auvÖExec 7iag£x6daEig xou Ariosto, ue e^aigEOT] xrrv laxogia xou Kgr|xtxou axo ÖEUXEgo [iegoq (r| ojtoia dXXü>ax£ e%ei oxevx) ax£or| u£ rr\v xuguog jr.Xoxf|). Qaxdao, r| jtoXXajtXrj ocp£iXf| xou Kogvdgou axov Ariosto Eivai e\upavr]c,i9 dxi udvo 0£ auy-xExgifiEVEg Eixdveq xai löeeg aXXd xai axr| aüXXrjxpri xr|g acpx\^r\GX\c,. H cpaivoLie-vixu, aitXdxiTra xr|g jxXoxr|g xai xou ücpoug xi^g acprryiTarig öiarjiEÜöexai and xr|v uxpx|Xii ogydvu)or| xr|g £aiox£pixi)g «öou^g» xai xr|v jreginXoxri oxeori avdueoa axov acprjyr|xt| xai xo xeipiEvd xou.
1.XQ xdXog xou Tioir|uaxog, axov «EJtLXoyo», o atprrynxr|c; xauxi^exai ipavegd iie xov jtgwxaycovioxYi xou: axgi6(i)g draog o Pmxdxgixog jisgaoe piE eiaxuxia öxec; xig Öoxi|iaai£g xou sgtoxa (ag 0ulit|9oüu£ xl aiiuaivEi xo dvopid xou)-xai 6gr|XE xrrv Euxuxia xai xr|v oXoxXr|pcoaT|, £xai xai xo jixolo xou auyygaqjEa yXü-xiüOE are' dXoug xoug xiv5üvoug xou xa^iöiou xai EcpxaaE ocoo oxo XLfidvi, itgog ueyäXr] ouyxuar| xtov Emxgixcov xou:
S' ßcißtj jieXdyov agfievt^a, [ta eöä 'qOo. oxo Xifivimva,
jiXto de fpoßovjucu xu.qo.yr) ovöe fxdvrfta yßißmva.
@a>qu} jioXXoi txxXQrjxaoi x' ExoVQxpoxaixagmaa
xi oooL exXovBovoa 0.716 fiaxgd, eäd xovxd eotftwoa.
H yrjq sßydvei rrj ßarj, o asgac; xai /.wvyxgi&i
xai jiia ßgovxrj axov ovgavö xo' oyßgove, (iov (poßegi&i-
exELVOvc, xovc; xaxoyXüxjaovc. zzov ipiiyovv ö,xi dovai
xi ajtdxeig dev xaxeyovoi xr\v äXcpa oxtag va xovai.
(E 1531-8)'°
Kai axgi6ü)g dircog 0 Pioxdxgixog eivai EmxsXoug oe 0ear| va ajroxaXuipei xrrv rcgayfiaxixi] xou xauxdxr|xa xai va 6iex6Lxr|a£i xt|v xifirj jiou xou a^iitEi yia xa xaxogfkofiaxd xou. exai xai p Kogvdgog ujiogEi ev xexei va avaxoiviöoei xo dvoua xai xr| yevid xou (e 1543-8).
Ms xov Egmxöxgixo, xo EXXrrvtxd Eiöog xr|g nuOioxogiag/nuOiaTogr||iaxog cpxdvEi a' £va veo xai idiaixEga jiEgixExvo oxddLO avditxu^xjg xr|v ejioxi) xrjg Avay£wt]or|g. Aad xig agxe? T01J axTlv agxaidxtyca, itEgaoE \izöo. and jtoixiXEg [iEoaicovixEg exöoxeg yia va avaduOei, avat;woyovr|Li£vo aitö xr|v estatpri ixe xx\ Aüari, axriv avayevvr|0iaxT| Kgr|xr|. Tauxdxgova «auyxgovog» xai jtagaöoaia-xdg, o £4)01x0^01x05" e|axoXou6ei va 8ia6dL,Exai xai va Oaujid^Exai and xoug aJtXoug avayviiaxeg, aXXd xai va ojxoxexei nriyi) Efiirveuorig yia xov Xdyio noi-x\xx\. H ÖiaxgovixT| a|ia xou exei ouxvd avayva)glax£L■ aXXd [xdvo xig xeXEuxai-eg öexaExiEg r\ xgixixr| (.laxid xr|g xgixixr']g xai xr|g cpiXoXoyixiig egeuvag ovexu-oe xai avEÖEitE xr\ xeiixi^ xiyyr\ [ie xt|v oitoia |-iexa|xdg(pcoaE 0 Kogvdgog 111a piEoaLüavixti yaXXixT| [tuOiaxogia öe exxt|vixö XoyoxEyvixd |lVT]pisxo xt|g AvayEV-vr|ar|g.
4'' O EavOouÖLÖTig 1915: CV-CX1V (öaai^öjiEvog oe itXr|gotpogteg xou K. ©eoxökt]) xai 0 Kgiagdg 1938: 107-34 nagaöexonv xai a/oXidtouv orniEia xa onoia o Kogvdgoq tpöiVexai va ocpEiXei axov Ariosto. H axeöx] tujv 6ito Jioirmdxüjv axoXid^Exai arjvo-jrTLxd ajiö xov S. AXe^LOtt 1980: £0'.
50 rtgeitEi dgayE va xo 5oi4iE auxd cog Xoiöopia ward tcüv [iexiov exeiviüv xr|g 6evextxr|5 agiaxoxgaTiag nou agvoiivxav va |idBouv xr\ yXcaooa xiov Kgr|xiüv unr]xöu)v xoug; (Mia xexoia eq^rjVEia 'sev 8a lixav aou(i6i6aoxr| ue xr]v ditoi|>r| 6x1 01 axixoi auxoi ^goegxovTai ajiö xoivö XoyoxEyviy.ö tojuv 6X. 2. AÄE|ion 1986: 279, ar](i. 1.)