CORPVS CHRISTIANORVM Continuatio Med'umialis 274 CCCM_274_000-ftstpages I / IV CULTURA * WETTEREN 23/02/2017 09:48:59 CORPVS CHRISTIANORVM Continuatio Mediaeualis 274 MAGISTŘI IOHANNIS HUS OPERA OMNIA SUB AUSPICIIS ACADEMIAE SCIENTIARUM REI PUBLICAE BOHEMORUM VULGÁTA TOMUS XXIV :out BKEPOLS fl PUBLISHERS 2016 © BKEPOLS PUBLISHERS THIS HOOU.WENT MAT BE PPJNTEIJ K>R PRIVATE USE ONLY. IT MAY NOT BE DttTRIBUTliD WITHOUT PERMISSION Op 1"HB PUBLISHER. CCCM_274_000-ftstpages II / IV CULTURA * WETTEREN 23/02/2017 09:48:59 DE MATRIMONIO CCCM_274_13 169MS2 CULTURA * WETTEREN 28/02/2017 03:07:43 Conspectus siglorum A B C D E F G H I J K L M N O P Q. R S T V V w x m Bibliotricca Nationalis Pragcnsis IV F 25, f. 171r-173v Bibliotricca Nationalis Pragcnsis IX E 1, f. 195r-19ťív Bibliotricca Terrae Moraviac, Brno, Mk 110, f. 277r-2Slr Bibliotricca Civitatis Budissincnsis 4° 24, f. 75r-7Sv Bibliotricca Terrae Moraviac, Brno, Mk 103, f. 201t-204t Bibliotricca Nationalis Vindoboncnsis 4524, f. 104v-10čv Bibliotricca Universitäres Basilicnsis A X 66, f. 27Év-277v Bibliotricca Nationalis Pragcnsis 111 G 16, f. 9r-10r Bibliotricca Nationalis Pragcnsis IV G 15, f. 96^-99^ Bibliotricca Civitatis Budissincnsis S° % í. 209r-212r Bibliotricca Nationalis Vindoboncnsis 4^16, f. 5Sr-59v Bibliotricca Capituli metropolitám Pragcnsis O 71, f. 4Év-49r Bibliotricca Capituli metropolitám Pragcnsis D 50, f- 235v'238r Bibliotricca Civitatis Dcssavicnsis 50> f- 22v-24v Bibliotricca Capituli mctropolitani Pragcnsis B 43/2, f. 255v-257v Bibliotricca Nationalis Pragcnsis V G 15* f- 24r-25v Bibliotricca Nationalis Pragcnsis VI E 12, f. 175r-177v Bibliotricca Civitatis Budissincnsis SD 7, f. 42v-45r Bibliotricca Nationalis Vindoboncnsis 4550» f. 307v-311r Bibliotricca Capituli mctropolitani Pragcnsis O 27, f. 2S2v, 2S4r-2Sčr Bibliotricca Capituli mctropolitani Pragcnsis D 57, f. 117r-120r Bibliotricca Capituli mctropolitani Pragcnsis D 50, f. 55r-56v Bibliotricca Nationalis Pragcnsis X D 1, f. 86rb-87rb Bibliotricca Nationalis Vindoboncnsis 4550» f- ť»9v-71r (Jragm.) íoannis Hus et Hieronymi Pragensis História et monumente, 1553, 1, £. 33r-34v © BREPOLS PUBLISHERS THIS DOCUMENT MAY BE PRINTE» FOR PRIVATE USE ONLY. IT MAY N( >T hi DISTRIBUTED WITHOUT PERMISSION OH THE PUBLISHER. CCCM_274_13 170/182 CULTURA * WETTEREN 2S/02/2017 03:07:43 Petis, carissime, ut reputo, ad tui comodum aliquid tibi A I7ir scribi de matrimonio, quod, ut asseris, in | brevi vis tempore, N 23r si Deo placuerit, subintrare. Certe bonum petis, honestum, sanctum et utile, sed michi difficile: turn quia matrimonii 5 circumstancias longiim foret exprimere, turn quia ingenii me impedit parvitas, que clausa in carcere nullius libri copia adiu-vantur. Ne tarnen in peticione utili paciaris repulsam omnimodam, salvo meliori iudicio hec perpende: quid est matrimonium, 10 quare est a Domino institutům; que sunt | precipua in matri- E 202r monio et quid te ad matrimonium magis trahit. Quantum ad primům scito, quod matrimonium | est in- X70r solubile vinculum, sic videlicet, quod dum te existens | per- D 75v sona legitima | per consensum et per verba de present i cum 197c* 15 muliere legitima ligaveris, solucionem usque mortem ipsius vel 1 Peris] Dc marrimonio. Peris A, E I95r, E 201v, F 104V, T 282v, m 33r, Magistři Iofiannis Hus De matrimonio manu alia add. j 209r, Sequi tur dc marrimonio. Pctis H 9rt Incipit tracratulus dc marrimonio conpendiosus magisrri Johannis Hussinec. Peris G 276vt Istum tractatum compos uit magister Hus pic mcmoric dc matrimonio. Pctis X 69t\ Et primus scquirur Dc matrimonio tirulatus. Pctis D 75rt F 104v, P 24r, Sequitur dc marrimonio, ct primo sic. Pctis N 221\ Tracrarus sancti Johannis Hus Dc matrimonio manu alia add. S 307vt Hus cdidit in carcere in marg. add. K 5Sr, Dc marrimonio infsrius post textus primům membrum legitur U II7rt inc. C 277r, I 96v>, L 4óv, M 23Sv, O 255v, ß I75r, R 42vt V 55r, W Sér* carissimc] hie carissimc X, a mc carissimc EKPXt a mc amice S rc-puro] puro NOS 2 scribi — matrimonio] dc marrimonio scribi H brevi] om. J vis tempore] tempore vis Ut tempore velis L 2/3 vis — placuerir] tempore si Deo placuerit vis H tempore - subinrrarc] subinrrarc rempore si Deo placuerir PX 3 Deo placuerir] placuerir Deo R subinrrarc] subintra-hcrc S Ccrtc] Cert um P honestum] er honcstum HR 4 et] am. V tam — marrimonii] ruumquc marrimonium N rum] om. GIVyV marri-monii] matrimonium PT 5 foret] csscr P tum] cum NV ingenii mc] mci ingenii NO me] mei DENQRTUt om. O (\ impedit] om. R adiu-vantur] adiuvans J, adunarur O S paciaris repulsam] repulsam paciaris W repulsam omnimodam] repulsum omnimodum U 9 salvo] om. V perpende] pcrpendo GIV 10 Domino] Deo Q precipua] precipuc J, principia E precipua — marrimonio] principalia marrimonii Q 11 ad — trahir] magis ad matrimonium trahit K, magis trafiir ad matrimonium R, magis trafiir X trafiir] trahit etc. V 12 Quantum] Capitolum primům. Quantum X, Capur primům. Quantum mt Dc matrimonio suprascr. U {cfr app. ad lin. Í) quod] quia MIL insolubile] indissoluble DE 13 sic] om. NO quod] om. I dum] si W 14 per consensum] post sensum IV PCfi] om. UIV 14/lč cum — pos-sis] om. S 15 legirima ligaveris] ligaveris legittima L, ligaveris, legitimam HT mortem] ad mortem BIQIV 15/16 ipsius — tuam] ruam cr ipsius H CCCM_274_13 171 / 132 CULTURA * WETTEREN 2S/02/2017 03:07:43 172 DE MATRIMONIO tuam sic, lit possis iungi alteri licite, non habebis. Patet istud per dictum Cristi Mathei XIX°, qui scribis et phariseis que-rentibus, si licet uxorem dimittere ob quamcumque causam, I tespondit, quod non licet nisi propter | fornicacionem adul- s 308r 20 terinam. Licet per ecclesie iudicium uxorem dimittere, puta 'u 117v quoad thori cohabitacionem, sed non ex eo licet aliam ducere vel comisceri alteri, | quam|diu ilia vivit. Patet istud eciam per c 277v Apoštolům I1 Corinthiorum VIF. 1M 23t,r I Et nota, quod dixi persona legitima', | que videlicet est al- w 86V 25 teri persone nullo impedimento previo ad matrimonium apta 'T 284c sic, ut nec votum continencie nec consaguineitatis nec affini-tatis vel alterius | condicionis impediment um obsistat, | quin j 209v 1 ■ ■ II 4^r possit earn in matrimonium Jicite acceptare. I Quantum ad 2m scito, | quod matrimonium in paradiso K 5Bv 30 est institutům a Domino ad prolificandum, dum desponsando ' ^175v Ewam Ade dixit Genesis 3°: Crescite et \ multiplicamini. Sed x 70v extra paradisum datum est et ad prolificandum et in reme-dium. Ad prolificandum, ubi ad Noe cum ux|ore | sua et proge- 197rb nie dixit post diluvium Dominus: Crescite et multiplicamini et 35 replete \ ten~am. Ad remedium, scilicet evitandi fornicacionem A i7iv I F 105r 17/19 qui — fornicacionem] efr Matth. 19, 3.9 21/22 sed — vivit] cfr I Cor. 7, 10-11 31 Gen. 1, 28 34/35 Gen. % 1 16 ut — iungi] nt posset iungi C iungi alteri] alteri iungi HKLMTU, con-iungi alteri W, alteri coniugi R 17 Cristi] Salvatoris Matrici X1X°] XIX" Matrici P IS licet uxorem] uxorem licet W quamcumquc] ali- quant R 19 rcspond.it] et tespondit C, rcspondit dicens R quod] om. J adultcrinam] om. U 20 puta] puto GIVW 21 quoad] quod ad Sr ad W aliam dnccrc] dnccrc aliam OV 22 Patet — eciam] Patet cciam istud MP, Istud eciam patet W, Patet istud / istud] illud K cciam] om. J 24 dixi] om. W persona legitima] personam legittimam OT, persona G videlicet] cnim K est] om. S 25 impedimento] impedicnte NO previo] primo IP 26 sic] om. L nec2] om. V consaguineitatis] consaguinitatis Ijm nec3] vcl NQ 27 vcl] nec DGHJLPT impedimcntum] impedimento M obsistat] obstat Q}V, assistat E quin] quando NTVX 2S possit] possint NO cam] ipsam Q in — licite] licite in matrimonium G, ad prolificandum in matrimonio licite L acceptare] acceptare etc. R, accipcrc JLV 29 Quantum] Capitolum secundum. Quantum X, Caput secundum. Quantum m 29/30 in - est] est in paradiso GKLMNOQRUm 30 a] om. T ad] am. H prolificandum] non prolificandum H 31 Adc dixit] cduxit T 3°] 2° UV multiplicamini] om. Jl*>^tR2 datum] institutum R est et] est FIPW, et EK, om. GHV et1 4«**e*um] om. P 32/33 et2 - prolificandum] ct ad remedium. Ad prolific^c!um^/# marg. manu posteriors add. D, om. Q 32 in] ad DRUm, om. KX 33 ad2] cum T cum - sua] cum sua uxorc /, sua cum uxorc X 34 Dominus] dicens Q_, om. L 34/35 ct replete] om. S 35 Ad] Et ad T scilicet] videlicet Q, sivc A, sivc ad 0 © BUTPOLS PUBLISHERS THIS DOCUMENT MAT BE PRINTED K>R PRIVATE USE ONLY. IT MAY NOT BE DISTRIBUTED WITHOUT PBJLWI^ILIN Op 1"HB PUBUSHEH CCCM_274_13 172M82 CULTURA * WETTEREN 28/02/2017 03:07:43 DEMATRJMONIO 173 et compe|scendi libidinem, quod datum est matrimonium, | do- D 76r cet Apostolus I* Corinthiorum VII°, cuin dicit: Unusquisque IR43r habeat uxorem propriam propter fornicacionem (subaudi evi-tandam) et unaqiteque babeat virum proprium, quia melius est 40 | nubcre quam tiri illicite sine matrimonio libidine. s 30Sv Ecce, duas causas audis matrimonii principaliores, quas adverte, ut in matrimonio et proliricacionem et fornicacionis evitacionem | salubriter comprebendas. c 278r | Quantum | ad tercium considera, quod secundum beatum p 24*^ 45 Augustinum tria sunt in matrimonio, | scilicet proles, tides et v 55v sa|cramentum. Proles, que ad bonorem Dei debet per coniuges E 202v educari. Fides, id est fidelitas, que debet | firmiter observari. u H8r Et sacramentum, quod debet devote et humi| liter venerari. m33v Hec pensa, carissime, ut prolem suscitans educes, fide- 50 litatem | coniugi inviolabiliter conserves et Cristi cum sua X7ir sponsa ecclesia | coniugium per tuum | matrimonium de- N|?3v vote et humi| liter venereris. Sacramentum enim est ipsum m33v ma|trimonium ex eo, | quia est sacre rei signum. Significat J2i0r I ] 97v 37/39 I Cor. 7, 2 39/40 I Cor. 7, 9 45/48 tria - venerari] cfr Aug., Gen. ad litt. % 7 (p. 275-276) 36 quod - matrimonium] quod matrimonium datum est T, datum est matrimonium quod H quod] om. W est] sit BCDFGIJKMNOQRUVWXm matrimonium] matrimonium ad hoc / 37/36 docct] dicit KRU 37 VII°] 6° E cum dicit] cum NO, om. S 3S propriam] suam propriam NOX, suam U subaudi] om. W cvitandam] cvitandi Q 39 et] id est / una-qucquc] unaquequc mulier FUt unaquccunquc mulicr S, unaqucquc uxor HQ virum proprium] proprium virum QV 40 uri illicite] uri licitc L, uti licitc Q matrimonio] matrimonii CM libidine] om. W 41 principaliores] principalcs j 42 adverte] avcrtc S ut in] et S in matrimonio] in matrimonium U, ad matrimonium K, om. R ct]] om. S prolificacioncm] prolificandum M 42/43 et- — evitacionem] cvitacionis V 44 Quantum] Capitolum 2m. Quantum (j, Capitolum tercium. Quantum X, Caput tercium. Quantum m considera] scito V, om. S beatum] om. HQ 45 sci- licet] om. H proles fides] fides proles KQ et] om. tV 46 que] quod R Dei] om. V debet — coniuges] per coniunges debet P, debet proles R, debent coniuges Q 47 Fides] Et fides JT id est] est id S firmiter] fi-dclitcr U 48 debet] om. S et2] om. JK venerari] om. V 49 Hcc] Hoc Q_ ut] et ut PVj et GV suscitans] suscitcs et IV educes] cducas KR fidclitatcm] et fidclitatcm T 50 coniugi] coniugii CEIJKLNOPQRSTUW sua] om. KX 52 venereris] venerari U enim est] est enim N 52/53 ipsum — trimonium] matrimonium ipsum H 53 quia] quod JM sacre - signum] signum sacrc rei M Significat] Signat L, om. S CCCM 274 13 173M82 CULTURA * WETTEREN 26/02/2017 03:07:43 174 DE M ATRIM ONI O enim coniunccionem Cristi cum ecclesia. Sacrament um hoc, 55 inquit Apostolus ad Ephesios V° capitulo, dico magnum in Cristo et ecclesia. Unde ibidem dicit: Viri, diíigite uxores vestras, sicut Cristas dilexit ecclesiam et tradidit semetipsum pro ea, ut ipsam \ sa.nctiftca.ret. Debent igitur viri diligere uxores T284v suas ad beatificacionem, sicut Cristus dilexit ecclesiam, non 60 ad immundiHcacionem et libidinem. Debent eciam viri diligere uxores | suas | ad | prolificacionem, sicur Cristus dilexit Q^r fi ecclesiam | ad spirituálem Hliorum procreacionem. Er debent IG 277r eas di|ligere | ad virrutes, quibus mediantibus possent | cum L47v . . . . . . c ... , IC 278v ipsis sancte in matnmonio vivere, raminam procurare | debite ^\ s^09r 65 et post mortem vitam perpetuam in gloria possidere. Hec pensa, carissime, et da operam, ur matrimonium tuum, quod est signum, correspondear signaro sancro sive sacre rei, que est coniunccio Crisri sponsi cum ecclesia sua sponsa, | que A I72r quidem est per apercionem lateris Cristi in cruce dormientis 70 facram formata, sicut de latere Ade soporari facta est coniunx sua Eva. | Quoad quartum, scilicet istud, quid te ad matrimonium H 9v, R 43v magis rrahir, diligenter re|volve in animo, ne ascendas aliunde 197^ 54/56 Sacramcntum — ecclesia] cfr Epb. 5, 32 56/58 Eph. 5, 25- 26 69 per - Cristi] cfr Ioh. 19, 34 70/71 sicut - Eva] cfr Gen. 2, 21-22 73/74 nc - Iatro] cfr Ioh. 10, 7-9 54 coniunccionem] matrimonium congnicioncm V Cristi] om. F 55/56 Apostolus — ecclesia] om. W 55 ad Ephesios] Ephcsiorum MI, ad Hcb-rcos U V° capitulo] capitulo V° M capitulo] om. IJRSU dico] dico cnim V, diccrc R 56 ecclesia] ccclcsiam U ibidem] idem JNOT dicit] dicitur ff^ 57 Cristus] Dcus D scmctipsum] scipsum KTW 58 ipsam] cam KMPRU igitur] cnim igitur A, cnim L 5S/59 diligcrc — suas] uxorcs suas diligcrc / 59/61 ad — suas] om. D 59 bcatificacioncm] sanctificacio-ncm K, bcatificandum W, prolifjcacioncm R sicut] si S 59/60 sicut — ct] et non ad Q_ 59/62 non — ccclcsiam] om. S 60 immundificacioncm] in-mundiciam UW cciam] om. H viri diligcrc] diligcrc viri R 6l suas] om. MT prolificacioncm] prolificacioncs D, prolifjcandum OW dilcxit] om. D 62 ccclcsiam] om. F ad] ct Tt om. IV procrc acioncm] concrca-cioncm Q 63 posscnt] possint X 64 in — vivcrc] vivcrc in matrimonio / familiam] ct familiam T procurare] curare V 65 perpetuam] ctcrnam KR in gloria] om. KMRU 66 pensa carissime] karissimc pensa K, karissimc scrva R ut] ct ut S, in NO 67 est] c^^ dcs. X signato sancto] sancto signato M sancto] om. P sive] scm^^rj 6S sponsi] om. VW sponsa] sancta sponsa O 69 apercionem] oravjpram W in] ct in V 70 factam] facta MU, sancta N, om. BO norma ta] ct rormata T soporati] soporanti U 71 Eva] Ewa etc. //, Ewa ct sequitur c'rcTT^ om. T 72 Quoad] Capirolum 3™ dc 4ta. Quoad G, Quantum ad tV 73 trabit] trariat GW revolve — animo] in anima considcra R animo] animo tuo T, anima K ascendas] ascendens R © BKEPOLS PUBLISHERS THIS DOCUMENT MAT BE PPJNTEU K>R PRIVATE USE ONLY. IT MAY NOT BE DISTRIBUTE} WITHOUT PtltMI^ION OPlTItPUliUSHEX. CCCM_274_13 174M82 CULTURA * WETTEREN 28/02/2017 08:07:43 DE MATRJMONIO 175 quam per lesům Cristum, | humile hostium, ne sis fur et latro F I05v 75 ascendens in matrimonium | principaliter ex causis aliis quam u liSv a Cristo Domino institutis. Dictum quidem est, quod cause matrimonii ostense a Domino sunt prolis procreacio et fornicacionis evitacio. Has prin-cipalissime repone in tuo animo cum veneracione | humili | sa- j 2i0v 80 cramenti. Non te ergo pulcritudo mulieris primům ad matri- IE2° monium moveat, que concitat ad libidinem vel luxuriam, | non K 59r nobilitas, | que inflammat ad superbiam, non divicie vel pos- c 279r sessio, que impellit ad avariciam, sed hone] sta probit as locum D 77r primům | occupet tui animi, que mattimonii foveat continen- s 309v 35 ciam et conversacionem laudabilem Deo et hominibus recom-mendet. Sed forte dices: Ubi recipiam mulierem probam, cum rara est avis ilia | et difficile cognoscitur ? Carissime, in promptu o 256v est responsio. Nam ait Iacobus, frater Domini, in Canonica: 90 Omne datum optimum \ et omne donum perfection desursum T 285r est I descendens a Patre luminum, id est causatur a Deo, qui Q I7fiv dat lumina mundo. Cum igitur mulier bona sit donum perrec-tum, I profecto patet, quod ipsa | est donum Dei. Ergo si vis 198r* habere coniugem bonam, Deum time, mandata eius custodi et 'v 5i 95 roga euni humiliter, et ipse dabit tibi coniugem bonam. Nam 90/91 lac. 1, 17 94 Ecclc. 12, 13 74 humile hostium] humilcm hones tam IV 76 a] om. j Domino] lesu U 77 qaidem est] est quidem T matrimonii] matrimonium S 7S sunt] sicut U procreacio] procreate V 79 repone] imponc E, revolve H1 revolve in textu, repone in marg. add. O tno animo] animo tuo GIJMNOQVW, tuc animc E humili] humilis NOQ 80/79 sactamcnti] sa-cramcnti causas U, Sacramento M SO tc ergo] ergo tc V, tc M, tc ergo dclcctct Q primům] om. MRUm SI moveat] moveat tc 4UC] que inflam- mat que T libidinem — luxuriam] luxuriam vcl libidinem U S2 inflammat — superbiam] ad superbiam inflamat U inflammat] inflat S vcl] scu O, non GIVW S3 impellit] pcllit U, inpcllunt L honcsta] honcs-tas KŘIV S4 primům] primo KR, om. U matrimonii] matrimonium V fovcat] fovet Q S5 Deo] adco H rccommcndct] rcconmcdat JTV S7 dices] diccrcs JOW recipiam] accipiam P rara] tota V SS est avis] avis est /. est omnia O SS/S9 in - est] in promto est EGHKLRTU, est in prompto M, inpromta est J S9 responsio] ostensto W frater Domini] om. O, super donum NS frater] om. W Canonica] Canonica sua HU 90 desursum] dcorsum G 91 Patře] Deo Pattc O Deo] Patře P 92 mundo] nobis O 92/93 igitur — quod] om. W 92 mulier bona] bona mulier P bona] bonum P, om. GIj sit donum] donum sit V, est donum NO 92/93 pctfectum - donum] om. U 93 profecto] ccrtc suprascr. L ipsa] ipse fV est] sit P 94 Deum time] time Deum P mandata] et mandata KLMR 95 cum] om. P et] ut / Nam] om. S CCCM_274_13 175M82 CULTURA * WETTEREN 28/02/2017 03:07:43 176 DE M ATRIM ONI O ipse est, qui coniungit, ut homo non separet eos, quos ipse con-iunxit. | Ipse dedit Ade Evam, Abrahe Saram, Helcane An- L48r nam, Thobie Saram et Zacharie | Elizabet, que sanctos filios M237r genuerunt. Iacta ergo et tu cogitatum tuum in Domino, qui 100 sperantes in se non deserit, | qui sancto Thobie Saram pul- c 279v cram et sane tarn | per angelum desponsavit, | propter cuius N 24r pulcritudinis | amorem perversum | demon Asmodeus septem A I72v 1 viros eius secundum ordinem in accessu prime noctis ad mor- 'w 87r-tern | iugulavit, sed sancto Thobie non nocuit, quia non prop- j 2iir 105 ter libidinem, sed propter prolis generacionem iuxta informa-cionem angeli ipsam sibi matrimonial iter copulavit. | Ceterum scito, carissime, quod ex quatuor causis con- B i%r, iuges | carnaliter commiscentur: primo propter prolem, ut p ^J' Deus instituit; secundo propter fornicacionis vel temptacionis 110 repressionem; tercio propter debiti reddicionem. Et hec duo Apostolus I* Corinthiorum | 7° tradidit. | Unde ista quatuor, m34r licet non secundum ordinem iam positum, sunt posita in hiis metr is: Quatuor ex causis tibi sit coniunccio carnis: I E 203v II 98rb 96/97 ut - coniunxit] cfr Matth. 19, 6; Mace. 10, 9 97 Ipse - Evam] cfr Gen. 2, 22-23 Abrahe Saram] cfr Gen. 11, 29 97/9S Helcane Annam] cfr I Reg. 1, 1-2 98 Thobie Saram] cfr Tob. 10, 10 Zacharie Elizabet] cfr Lac. 1, 5 99/100 qui - deserit] cfr Iudith 13, 17 100/106 qui - copulavit] cfr Tob. 3, 7-17; 6, 11-20; 8, 1-15 108/109 propter - institait] cfr Gen. 1, 28 109/110 propter — reddicionem] cfr I Cor. 7, 2-3 114/117 Qaatuor - pena] cfr Initio, carm. 15290, 15300, 15318 96 est] om. V non] om. V qnos] quod coniunxit] semper coniunxit tV 97 Saram] sacram S 97/98 Helcane — Saram] om. L 97 Helcane] Elcanc BKQ, Elchanc R 98 Thobie Saram] om. H Saram] sacram S R PRIVATE USE ONLY. IT MAY NOT BE DISTRIBUTE} WITHOUT PBILWI^SION Op 1"HB PUBLISHED CCCM_274_13 176M82 CULTURA * WETTEREN 28/02/2017 03:07:43 DE MATRJMONIO 177 115 ut saciet, vitet, ut gignat, debitum solvat. Primum mortale, sed reliqiium est veniale, I sed duo postrema sunt prorsus et sine pena. F I06r (saciet) libidinem (vitet) fornicacionem 120 (gignat) Hlios (debitum) legis (solvat) coniugi (prorsus) a mortali (pena) dampnacionis 125 Prima et licita commixtio tangitur ibi: Crescite et mid-tiplicamini, scilicet commiscentes vos licite propter prolem. Secunda, scilicet mali evitacio, tangitur per Apoštolům, cum dicit: Unusquisque vestrum habeat uxorem propriam propter fornicacionem, scilicet evitandam. | Tercia tangitur | ibidem c 280r 130 per Apoštolům Prima Corintliiorum VII°, cum dicit: Uxor IT2Í debitum reddat viro et vir uxori. Et quatta comixtio prohi-betur in mandato Dei, Exodi 20: Non mechaberis. - ibi enim ptohibetur | omnis commixtio illegitima vel illicita, que privat Q I77r hominem catitate. 125/126 Gen. 1, ZS 128/129 Unusquisque — fornicacionem] efr I Cor. 7, 2 130/131 Uxor - uxori] efr I Cor. 7, 3 132 Ex. 20, 14 115 sacict] sciat W gignat] gingnct TW debit um] debita HLT lie Primum] scilicet saciarc suprascr. KR mortalc] libidinis suprascr. F scd] sit G est] om. G1VIV 117 sunt - ct] prorsus sunt ct LT, prorsus sunt H, prorsus ct P, sunt tibi prorsus M, tibi prorsus sunt KRm ct] om. S 11S/124 libidincm — dampnacionis] om. jLQTWm 118 libidincm] suprascr. ACDEFGHMNOPV, in marg. B, in textu S, scilicet libidincm suprascr. KR, in textu IU 119 fornicacioncm] suprascr. ABCDEFGHKMNOPRV, in textu ISU 120 filios] suprascr. ABCDEFGHKMNPRV, in textu ISU, om. O 111 Icgis] suprascr. ABCDEFGHKMNPR, in textu ISU, am. OV 122 coniugi] suprascr. ABCDFGPV, in textu I, coniugii suprascr. EHKNR, in textu S, semper coniugii suprascr. M, mulicri suprascr. U, om. O 123 a mortali] suprascr. ABCDEGHMV, in textu I, a mortali pceeato suprascr. U, om. FKNOPRS 124 dampnacio- nis] suprascr. ABCDEGHKMV, in textu IU, om. FNOPRS 125 ct1] om. V commixtio] coniunccio LQRT tangitur ibi] ibi tangitur /, tangatur ibi W 127 tangitur] tangitur ibi O 127/12S cum dicit] la Corintriio- rum VII U 128 dicit] dicitur W, om. F 128/130 Unusquisque - Apoštolům] om. Q 128 vestrum] om. KMPRTU vestrum — propriam] vir uxorcm suam babcat W 129 fornicacioncm scilicet] fragilitatcm fornieacionis T scilicet] om. BOW Tcrcia tangitur] Tria tanguntur V ibidem] ibi KR 130 Prima - VII°] om. U 131 debitum reddat] reddat debitum Q, debita reddat L, debitum U, debita V viro] viro suo GKQR quarta] quarto M probibctur] dicitur Q 132 in — Dei] in mandato T, om. QR 20] 22 ALST, sceundo V ibi cnim] unde Q cnim] autem GI 133 omnis] bis Q_ vcl illicita] om. R 134 caritatc] a caritatc O CCCM_274_13 177M82 CULTURA * WETTEREN 28/02/2017 03:07:43 J 78 DE MATRIMONIO 135 Hec sepe mis antepone oculis, carissime, ut scias, | quomo- u H9v do debeas Deo placenter et tibi salubriter in matrimonio con- versari. Dum autem tibi Deus | uxorem dedexit, post consue- j 2iiv tarn ecclesie | copulam sive post nupcias iuxta informacionem, s 3i0v quam dědit Tíiobie | an|gelus, scilicet quod prima, secunda et i ^ßy^ 140 tercia nocte orabis cum tua coniuge et quarta | causa prolis in D7Sr rimore Domini convenietis in lectum. I Ceterum menstruatam numquam accedas coniugem, quia G 277v, Dominus prohibuit, Ezechielis 18°. Preg|natam cavebis, quan- m 237v to I plus et diucius poteris. In puerperio sive in tempore sex o 257r 145 ebdomadarum post partum ab actu continebis. Dies solemp- nitatum | et ieiuniorum per continenciam honorabis. Sic enim V56v docent sancti, et presertim beatus Augustinus in sermone de coniugio. Cavebis eciam, carissime, omnem abusům | uxoris tue, om- R44v 150 nem tactum illicitum, | et tractabis honorifice, ut et ipsa tui c 2S0v 13S/141 iuxta — lectum] cfr Tob. C, 18-22 142 menstruatam - con- iugem] efr Ez. 13T G 145/146 Dies - bonorabis] cfr Aug., Serm. 216, 3 (col. 1042) 135 Hec] Hic .íV tuis] om. IS tuis antcponc] pone ante tuis V 13ťí debeas] om. M placenter] conplacenter V, placere Jffl* pacicntcr X salubritcr] salus et iter V 137 Dum] Cum KNR tibi Deus] Dcus tibi BCj Dcus uxorcm] uxorem Dcus V uxorem dedcrit] dedcrit uxorem IP consuetam] conpletam P 139 dedit] dedcrit T secunda] et secunda S*FV 140 orabis — coniuge] orabitis i/,cum tua coniuge orabitis W 141 Domini convenietis] conveniatis U lectum] lectum etc. GHMt lectis V, Tfiobie 3°: Postquam vero cenaveruntT introduxerunt iuvenem ad earn. Et infra: Tunc ortatus est virgincm Thobias dixitque ci: Sara, exurge et depreccmur Deum bodic et eras et secundum eras, quia in istis noctibus Deo iungimur; tercia autcm transacta noctc in nostro crimus coniugio. Filii quippe sanctorum sumus ct non possumus ita con-iungi sicut ct gentes, qui [sicj ignorant Deum. Surgcntes pariter, instanter orabant ambo simul. Sara: Miserere noois Dominc, miserere, et consenescamus ambo pa-riter sani in margf. 237v add. M 142 Ceterum] Etenim PV> Jterum Lt Capi-tolum qui nturn dc rclativis conversacionibus coniugum G menstruatam numquam] numquam menstruatam P coniugem] uxorem P, om. U quia] quod F 143 proKibuit] probibetX 18°] XXIII GI, 74 R Pregnatam] Pre- gnantem HJLTU cavebis] teneLisjJř quanto] quam V 144 sex] septem GIVW 145 ebdomadarum] epo^nwqarum S post] et post DFNP, om. M post partům] quia conpertum Q S^tQfcw] ^ ^ics 146 per] et per T, prop- ter S per continenciam] pertini^nc^^A/K Sic] Sicut L 147 et] om. V et prcsertim] om. W bcatus] saTricTuT^ om. G 149 omnem1] et omnem N 150 tactum] om. S tractabis Konorifice] honorifice tractabis Qy tractabis earn honorifice U ct2] om. D tui] om. I © SKtPOLS PUBLISHED 1HBDOCUMNTMA1 b£ printeh k>r private use only. IT may not B£]jls"["RIBU]"lLlJWrrHt>U]" PIlKMCKSCON Ůť THfc pub lis ke k. CCCM_274_13 173M82 CULTURA * WETTEREN 2S/02/2017 03:07:43 DEMATRJMONIO 179 exinde pudorem habeat et sciat iuxta dictum Apostoli suum vas possidere in sanctificacione et honore. Ait enim Apostolus : Unusquisque vestrum, fratres, sciat vas suum \ possidere in w 87^ sanctificacione et honore. 155 Cavebis eciam alienarum convetsacionem mulierum, ne propria | habeat te suspectum et minuat dileccionem, consur- E 204r gat in odium et fiat toti familie et tibi inquieta. Cavebis zelotipiam, id est vehementem vel nimium uxoris amorem, quia omnis zelotipus est inordinatus amator uxoris et 160 secundum beatuni Ieronimum est adulter. Quod dictum forte intelligipotest, | quod taliterpeccatquodammodoqualiter| adul- 1 f^t^7lili: ter, vel forte | conveniencius sic, quod adulteratur spiritualiter n 24v plus amans uxorem quam Iesum Cristum Dominum, anime sue sponsum, qui dicit: Qiii amat pah em ant matrem aut 165 uxorem plus quam me, non est me dignus. | Cavebis eciam suspi|cionem | malam de uxore propria, u I20r I D 7Sv IS 311r nisi forent signa notabilia Si excesserit | uxor, corripias earn mite sine scandalo. Si F io& re|bellis ruerit, quod absit, virga ipsam, non bacculo castiga- T2S6r 153/154 I Thcss. 4, 4 164/165 Matth. 10, 37 159/160 quia - adulter] cfr W\^.,Adv. lovin. 1,4? (col. 281 A) 151 cxindc — habeat] pudorem cxindc habeat GK, cxindc babcat pudorem V, pudorem habeat /, honorcm cxindc habeat R, cxcmplum pudoris babcat Q, exem-plum pudorem babcat Tt cxcmplum Kabcat pudorem W ct] om. V sciat] sicut Q 151/152 suum vas] vas suum H, suum G 152 in] ct N 152/154 Ait — bonorc] om. DRV 153 fratrcs sciat] sciat ftatres T, sciat BCF 153/154 fratrcs — bonorc] etc. S 153 vas suum] suum vas W 154 sanctificacione — bonorc] sanctificacioncm ct honorcm G 155/159 Cavebis — quia] om. T 155 alienarum] aliarum W 156 habeat tc] tc babcat Ut habeat M consurgat] ct consurgat QU 157 inquieta] inquictc W 158 Cavebis] Cavebis eciam IK.RVW, Cavcas U zelotipiam] zclotipium M, zclotipam INP, zclotipcm PV vel] om. MO 158/159 vel - amorem] uxoris amorem vel nimium tV uxoris amorem] amorem uxoris tuc O 159 amorem] om. V quia — uxotis] om. W amator] amor GJQU 160 dictum] dictum est J l6l quod] quia U talitcr] alitcr LS peccat] peccant N01 peccat cum L peccat quodammodo] quoddamodo peccat EQ qualitct] sit R, om. IV 163 Dominum] Dominum Dcum HLT, Dominum nostrum P, Dcum GIW, om. V 164 qui1] quia U 164/165 aut uxorem] etc. T, om. S 165 uxorem] fratrcm aut sororem V 166 suspicioncm malam] malam suspicioncm Z), suspicionc mala T, suspicacioncm malam W, suspicioncm MR dc] nc dc W 167 forent] fucrunt i\f 168 Si1] Scd si S excesserit] execssit TV, excesserit signa O uxor] uxor tua S corripias] corripics HQRTW cam] om. P, ipsam F 169 fucrit] om. M quod absit] om. LS ipsam] cam KR CCCM_274_13 179/182 CULTURA * WETTEREN 28/02/2017 03:07:43 ISO DE MATRIMONIO 170 bis. Et vide sollicite, ne te infrenet | et ducat ut Sampsonem B 19év, Dalida et tradat te Philisteis inimicis tuis, id est dyabolis, spo- c 281r lians te septem crinibus, in quibus | fortitudo victorie viguit, L 49r id est privans te septem donis Spiritus sancti, quibus debes vincere inimicos. Nec confidas de te, quin te possit mulier fal- 175 lere, quia nec Adam nec Salomone tu sapiencior, nec Sampso-ne forcior et nec David sanccior, mulier quos decepit. Unde quidam dicit: I Adam, Sampsonem, David regem et Salomonem m 34v mulier decepit, quis modo tutus erit ? ISO I Cave ergo, ne umquam mulierem in aliquo contra man- A I73v datum Dei audias. Ecce, Adam, Salomon et alii audierunt | et m 238r 170/172 nc - viguit] cfr lud. 16, 4-22 178/179 Adam - crit] cfr Prav. sent. 513, 520; Initia carm. 502 170 vide] inde V te] om. KM at] sicut R, tc in J 170/171 Sampsonem Dalida] Dalida Samsonem U 170 Sampsonem] Samsonem DFJMNV, Samplomorcm S 171 tradat] tradet W te] om. P Philisteis] Phi- Listinis vel Philisteis NO inimicis — dyabolis] id est inimicis tuis diabolis R 172 crinibus] crinibus tuis E 173 id est] om. W septem] om. N quibus] qui V 174 inimicos] inimicos tuos N Nec confidas] Ne fides TV Nec] Nc M tc2 - mulier] possit te mulier K, tc mulier possit S, non possit te mulier V te1] non JVt om. M fallere] decipere It vincere GVW 175 nec1] om. ÍV nec2] om. J Salomone — Sampsone] Samsone tu sapiencior cs et forcior nec Salomone O Salomone] Solomonc S, Samsone V, Sampsone Iffl, Samson N 175/176 Salomone — forcior] Sampsone tu forcior nec Salomone sapiencior IV Salomone — decepit] Sampsone forcior nec Salomone sapiencior Q 175 tu sapiencior] sapiencior tu F, tu sapiencior cs NOU, nec sapiencior tu / tu] om. P 175/176 nec3 — et] ct forcior nec Salamonc Sampsone O 175 Sampsone] Samsone DLUm, Salomone NV 176 ct] om. JO sanccior] sanctior es T mulier quos] quos mulier m, quos femina IV, mulier quod T decepit] decipit HN 177 quidam] om. W dicit] dixit Rt dicit. Wersus: LP\ wersus in ffltiXg- DTt om. W 17S Sampsonem] Samsonem DOUm, Sampsone St Saháme NV regem] Loth W et] om. GILT Salomonem] Salomortcft^Jťcrae Aristotilcm, Allexandrum Virgilium-que U 179 mulier] femina j decepit] decipit N modo] non S ISO ergo] om. Q ne] om. U~ " umquam mulierem] mulierem umquam G mandátům] mandata T 1S1 Dei] om. V Adam] Adam Sampson H Salomon] Sampsonem Tt et Sampson P alii] aliquando V © BKüPOLS RJŮUSHEKS 1HBDOCUMNTMA1 be hunted k>rprivate use only. rr.way NOT BEDLSTEUBUrtJJWrmOUT PtXW[SS[t>no|:iT-lliPUliUSHEK. CCCM 274 13 160M82 CULTURA * WETTEREN 26/02/2017 03:07:43 DE MATRJMONIO 131 quanta passi | ex eo sunt, et quidam pacientur eternaliter, quis 199f nostrum potest plenarie cogitareř | Amen. H lOr I Accipe, Roberte, hec dicta, accipe grate, p Z5v, R 45r 185 retinens iam per te, que celi, Domino da te, qui tibi uxorem pulcram seit ŕacere bonam, reprimens | ŕervorem luxus, quit tradere zonam. 0 257v (retinens) in animo et opere (que) dicta 190 (reprimens) scilicet a te et a midiere (ŕervorem) libidinem (luxus) luxurie (quit) potest (tradere) dare 195 (zonam) conrinenciam coniugalem 1S2 quanta passi] passi quanta KR ex - sunt] sunt ex ca W quidam pacicntur] pacicntur quidam I, quidam pacietur Pt pacicntur £ 1S3 nostrum] vestrum P potest plenarie] plenarie potest Ty possit plenarie Qy plenarie potcrit Ä, possunt plenarie S, potcrit finaliter KM Amen] etc. Amen £, etc. HQ, etc. Versus: Tt etc. Anno Domini 1417. Amen /, Amen. Manželstvo jest svazek takový, jehož nemôž rozvázati nižádný. Amen dicamus V, Amen. Hcc magister Iohanncs de Hussinccz vinetus in carcere veritatis ob amorcm G, etc. Amen. Ezechielís 1S: Et vir si fuerit iustus et fecerit indicium et iusticiam, in montibus non comederit ct oculos suos non levaverit et ad mulierem menstruatam non accesserit. Et infra: Hic iustus est; vita vivet et non morietur E, Amen. Finitum in die Damiani ct anno Domini MCCCCXVI N, om. BORS, des. GILQVW 184 grate] grata N 1S5 celi] om. T da te] per te in marg. add. C, largiente supraser. O, super ipsum in textu add. U, scilicet ipsum supraser. ]MVt ipsum supraser. KR lSé scit] om. T 1S7 fcrvorcm] furorcm HR luxus] om. T quit tradere] quo trade T zonam] zonam. Et sunt metra: Da... perseveranti (hexa-metri adtractatulum De sacramento corporis et saguinis Domini pertinentesy efr huius vol. p. 209) Hj zonam. Hec tibi Roberte sede n s in carcere seripsi, ne ceterum iam te crimini suppedites ipsi (hexametri ad traetatulum De peecato mortali pertinentesy cfr huius vol p. 140) J, zonam. Finitum in die Damiani ct anno Domini MCCCCXVI Nt zonam. De bis duobus suprascriptis tractatibus ipse facit mencionem in una epištola ad dominům Ioannem Chlum etc. sic inquiens: Hodic conplevi unum tractatulum dc corporc Cristi et beri unum de matrimonio manu rec. R, zonam. Alleluia Deo alleluia gracias ago Tt Explicit tractatus magistři Ioannis Hus dc matrimonio ad Robertům, carceris custodem m 188/195 in — coniugalem] om. T 18S in — opere] supraser. AEJKMOPRV^ in textu U, in animo ct in opere supraser. EC, in anima ct opere supraser. F, scilicet animo ct opere supraser. Dt in animo in opere supraser. S, in animo in corporc supraser. H, om. Nm 189 dicta] supraser. ABCEFHKMRV, scilicet dicta supraser. DNOm^ in textu U, que dicta supraser. Pt que scilicet dicta in marg. mt om. JS 190 scilicet - muliere] supraser. BCDEFHJKMNPRV, in textu U, scilicet a tc et muliere supraser. NOSt supple a tc ct a muliere supraser. A, om. m 191 libidincm] supraser. CDHJKMNORV, id est libidinem supraser. AEFPS, sub linea Bt in textu Ut om. m 192 luxu-rie] supraser. ABCDEFJKM1V0RP\ id est luxurie supraser. HPS, in textu U, om. m 193 potest] supraser. ACDEFKMNORV, id est potest supraser. BHJPSi in textu U, om. m 194 dare] supraser. ABCDEFJKMNORVi id est dare supraser. HPSi in textu f/, om. m 195 continenciam coniugalem] supraser. BCDEFKMNORV, id est continenciam coniugalem supraser. AHJPSt in textu f/, in marg. m CCCM_274_13 lei /132 CULTURA * WETTEREN 2S/02/2017 03:07:43