ceskoslovenská akademie ved ÚSTAV éESKOSLOVENSKYCH A SVETOVYCH DEJIN éSAV CODEX DIPLOMATICUS ET EPISTOLARIS REGNI BOHEMIAE V-1 CESKOSLOVENSKÁ AKADEMIE VED Vedeckj redaktor prof. dr. Zdenek Fiala DrSc., cien korespondent CSA V CODEX DIPLOMATICUS ET EPISTOLARIS REGNI BOHEMIAE CONDIDIT GUSTAVUS FRIEDRICH TOMI V FASCICULUS PRIMUS INDE AB A. MCCLIII USQUE AD A. MCCLXVI EDIDERUNT JINDRICH SEBÁNEK ET SASA DUSKOVA PRAGAE MCMLXXIV SUMPTIBUS ACADEMIAE SCIENTIARUM BOHEMOSLOVACAE ,g) Academia, nakladatelství Ceskoslovenské akademie ved, Praha PRAEFATIO codicís diplomatici Bohemiae tomi V. fasciculum 1. prelo tradentes ulteriorem partem muneris adimplemus, quod nobis ab Academia scientiarum Bohemoslovaca, cuius sumptibus opus prodit, anno 1954 commissum est, in quo rite exsequendo inde ab eo anno omne studium omnemque sudorem collocavimus. Qua occasione oblata idoneum esse videbatur, ut eorum commodo, qui hunc fasciculum adibunt eoque utentur, nonnulla communicaremus. Congruenter cum edendi propositione a nobis elaborata in Codicís tomo V. res diplomaticae huc spectantes (exclusis iis, quae tantummodo in formarum collectionibus ad nos pervenerunt1) a morte Venceslai J. regis (22. IX. 1253) ad mortem eius filii successorisque Pfemysli Otakari JI. (26. V JI!. 1278) collectae continebuntur. Propter materiae nimiam amplitudinem hic tomus in quatuor fascículos dividendus eral. Quorum in primo diplomata et epistulae primae seriei (partis)2 usque ad exeuntem annum 1266, in secundo usque ad Pfemysli obitum, in tertio regesta diplomatum et epistularum alterius seriei (partis) ex tolo intervallo annorum 1253-1278, in quarto prolegomena, indices, conspectus, concordantiae, imagines, alía continebuntur. Ex hac dispositione apparet legentes in hoc primo fasciculo neque prolegomena (quorum paragraphi, in futuro fascículo quarto quaerendae, tantum in singulorum numerorum capitibus sub voce ,,Vide" commemorantur) neque specimina scripturae, notariorum signa, sigillorum delineamenta (item in futuro fascículo quarto quaerenda, quorum in singulorum numerorum capitibus sub voce ,,Scriba", vel in calce singulorum numerorum mentio fil) invenire posse. In animo autem habuimus evitari non posse, ut ínter primum, qui nunc prodit, et futurum quarlum fasciculum aliquot annorum intervallum efflueret. Jdeoque ad hunc primum fascículum saltem nominum conspectus indicantes, cui et a quo singuli numeri dati essent, adicere decrevimus, ut legentium commoditati iam nunc aliquatenus prospiceremus.3 Quomodo in opere nostro singula ordinata sint, non necesse est multis verbis explicare, cum legentium animos ad ,,Prolegomena ad summam redacta", quae in tomi IV. fascículi 1. pag. 7-10 excusa sunt, adverlere possimus. 1) Ad quorum editionem in propositione totius operis Codicis diplomatici iustis de causis, quas saepius iam explicari curavimus, proprium tomum reservare visum nobis est. ª) Prolegomena diplomatica ad summam redacta in CDB IV. 1, pag. 9-10. ª) Vide inferius pag. 9-27. 6 PRAEFATIO Duo lamen memoranda sunt, in quibus hic fascículus V. 1 a praecedente IV. 1 differt: 1) In fascículo IV. 1 ambo editores ita procedebant, uf eorum quisque cerios círculos diplomaticos elaboraref; inde idoneum fuit, uf singulis numeris nominum ediforis, a quo elaborati essent, compendia adiungerentur (,,Sk" auf ,,sd", vel ,,Sk + sd"). Cum aufem in hoc fascículo V. 1 editorum primus omnes numeras 1-248 et alter omnes numeras 249-484 edendos praeparavisset, nominum compendia apponere supervacaneum eral. Qua in divisione lamen ulerque editor etiam partium ab altero edilore praeparatamm rafionem reddere paratus est. 2) In hoc fascículo V. 1 nisi rarissime linea ,,Apwl Fr." non occurrit, quae in fascículo IV. 1 singulos numeras comitari solebat. Quae res eo explicanda est, quod ad annos huius fasciculi in maleriis, quas v. d. Gustmms Friedrich reliquerat, vix umquam plus quam scribarum antiqua apographa collatione non revisa invenimus. Ubi autem Friedrich ipse aliqua praeparavit, semper a nobis afferuntur. Etiamsi nunc in annotationibus nostris Gusfavi Friedrich nomen rarius commemoretur, ea quae praestitit eadem ac prius veneratione et sinceritate nunc quoque amplecfimur. Cum operis magno parente et duce nos adhuc intime esse coniunctos significaturi etiam in huius fascículi prima pagina eius nomen ponendum curavimus. Librum prelo tradentes gratias debifas reddimus omnibus, quorum benevolentia et amicitia in opere elaborando et perficíendo quocumque modo adiuli sumus. Iam inferius in capifibus haud exiguorum numerorum huius operis nomina personarum grate attulimus, quae nobis numerum quemque tractantibus singillatim profuerunt. Nunc tam ex indice personarum earumdem quam e globo faulorum innumerabilium laboris nostri nomina aliquorum quidem, horum enim, qui diversis rationibus latissimo modo adiumento nobis erant, commemorare volumus. Temporibus investigationum nostrarum in archivis nec non aliis institutis scíentificis diversi generis (quae paucis quibusdam exceptis4 ad unum ipsi visitavimus) nobis auxilium preciosissimum (officia eximio modo superans) hi viri docti atque feminae doctae porrexerunt, consultationes seu voce seu per litteras nobis benignissime largientes atque imagines phototypicas in manus nostras tradentes: In patria nostra v. d. R. Marsina, Instituti SA V Bralislaviae socius (cf. ex. gr. num. 50, 77 etc.), v. d. Anl. Verbík, lnslituli CSA V Brunae socius, antea archivi publici Brunae moderator, v. d. Vl. Voldán, modo dicti archivi ad praesens moderator, f. d. M. Wurmová, eiusdem archivi socia, v. d. J. Dfimal, archivi civitatis Brunensis moderator, v. d. Ferd. Censk{¡, archivi publici Lutomericensis moderalor, v. d. J. Thomas, architJi cívitatis Lutomericensis moderator, v. d. Ant. Roubic, archivi publici Olomucensis moderalor, v. d. J. Bistfick{¡, archivi universifatis Olomucensis moderalor, v. d. Jar. Vrbata, archivi publici centralis Pragae moderalor, v. d. K. Beránek, eiusdem archivi socius, v. d. A. Chalupa, archivi Musei Nationalis Pragae moderalor, v. d. J. Burian, archilJi arcis Pragensis moderalor, "· d. J. Carek, archivi civitatis Pragensis moderator, f. d. Em. 4) Tune, sicul e nolis numeris competentibus appositis apparct, imaginibus phototypicis documenlorum usi sumas. PRAEFATIO 7 Urbánková, sectionis librorum manuscriptorum Bibliothecae universitatis Pragensis moderatrix, v. d. M. Boháéek, universitatis professor, archivi CSA V Pragae nuperrime socius, v. d. Fr. Hoffmann, olim archivi civitatis Iglaviensis moderator, nunc archivi CSA V Pragae socius, v. d. J. Praiák, modo dicti archivi socius, v. d. Vl. Bartosek, archivi publici in Tfebofz moderator. In Austria: v. d. P. Pius Tschedemnig, O. Praem., archivi mon. Geracensis moderator, v. d. Fr. Posch, consiliarius curialis, archivi publici Graeciensis moderator, v. d. G. Pferschy, eiusdem archivi socius, v. d. P. H. Watzel, S. O. C., mon. Stae Crucis moderator, v. d. P. Fl. Rohring, C. R., archivi canoniae Neuenburgensis moderator, v. d. H. Sturmberger, consiliarius aulicus, archivi publici Austriae Superioris moderator, v. d. O. Hageneder, eiusdem archivi socius, v. d. P. E. Kummer, O. S. B., archivi mon. Melicensis moderator, v. d. H. Koller, universilatis Salzeburgensis professor, v. d. P. Cl. Tüchler, O.S.B., archivi mon. Seitenstettensis moderator, v. d. P. Fr. Reischl, O. Praem., archivi mon. Plagensis moderator, v. d. H. Appelt, universitatis Viennensis professor, v. d. H. L. Mikoletzky, consiliarius curialis, archivi publici Viennensis moderator generalis, v. d. H. Blass, eiusdem archivi moderator, f. d. Ch. Thomas, eiusdem archivi socia, v. d. R. Broinger, consiliarius aulicus, archivi publici Austriae Inferioris moderator, v. d. P. B. Demel, archivi ordinis Theutonicorum Viennae moderator, f. d. G. Gerhartl, archivi Novae Civitatis Austriae moderatrix, v. d. P. H. Ozelt, S. O. C., archivi mon. Zwettlensis moderator. In re publica democratica Germanica: v. d. H. Schlechte, archivi publici Dresdensis moderator, et v. d. M. Kobuch, eiusdem archivi socius. In re publica foederativa Germanica: v. d. B. Diestelkamp, universitatis Francofordianae professor, v. d. H. Koeppen, archivi ordinis Theutonicorum Gotingae moderator, v. d. W. Heinemayer, universitatis Marburgensis professor, ephemeridis ,,Archiv für Diplomatik" moderator, v. d. P. Acht, universitatis Monacensis professor, v. d. K. Puchner, archivi publici Monacensis moderator, v. d. M. Hellmann, universitatis Monasteriensis professor. In Hungaria: v. d. G. Székely, universilatis Budapestiensis professor. In Italia: v. d. G. Battelli, universitatis Romanae professor. In Liechtensteiniensi principatu: v. d. Fr. Willzelm, archivi in Vaduz moderator. In Polonia: f. d. S. Budkowa, universitatis Cracoviensis professor, v. d. F. Kiryk, in eadem universitate docentis munere fungens, f. d. A. Skowronska, in universitate Vratislaviensi docentis munere fungens. Facultas philosophica universitalis Brunensis, cuius sub lecto condicio nobis data est, ut ad exsequendum opus apparalum necessarium exstruere possemus, de eodem opere optime merita esl eamque gratiis noslris dignissimam esse iudicamus. Grato animo praecipue Inslitulum CSA V historiae Bohemoslovacae nec non universalis historiae Pragense hoc loco commemoretur. Moderatori eiusdem instituti, academiae scientiarum sodali ordinario, v. d. O. Ríha, universitatis Pragensis professori, qui promovendo opere nostro non de/atigatus esl, vicemoderalori eiusdem inslituti v. d. J. 8 PRAEFATIO Kftíek, qui in universitate Pragensi docentis munere fungit, nec non v. d. J. SplváCek, saepius dicti instituti socio, grafías sincerissimas agimus. Vir doctus Z. Fiala, in universitate Pragensi professor, academiae scienliarum sodalis extraordinarius, qui censuram operis nostri egit, nec non vir doctus B. Ryba, universitalis professor, archivi CSA V Pragae socius, qui in quaestionibus philologicis solvendis nos indefesse adiuvabat, nec non v. d. J. Ludvíkovsk{¡, imiversitatis Brunensis professor, v. d. Zd. !vlasafík, in eadem universitate docentis munere fungens, nec non v. d. Ant. Hartmann, K. Cupr et D. Slosar, eiusdem universitatis membra, consiliarii nostri philologici, grafías nostras sincerissimas benigne accipiant. In instituto nostro M. Stvánová, coadiutrix nostra in documentís colligendis atque ordinandis, alque discipuli nec non socii laboris nostri J. Sklenáfová et T. Krejctk studiis nostris diligentissime praeslo erant. Editioni imprimendae in aedibus CSA V operam eximiam v. d. L. Uléák nec non J. Hrub{¡ navaverunt. Nominandus est etiam librorum exprimendorum curalor !vl. Duchan et Fr. Fantys, H. Chocholová, B. Stechová et M. Zemenová, quornm industria laborem noslrum modo praestantissimo expediebat. Operis huius manuscriptum die 29. mensis lulii a. 1970 finitum est. Ea, quae ex illo tempore mulata sunt, respici iam non potuerunt. Dabamus Brunae die 31 mensis JJartii a. 1973. Editores PERSONARUM NEC NON INSTITUTIONUM, AD QUAS HUIUS TOMI LITTERAE AC DIPLOMATA DATA SUNT, CONSPECTUS Compendia, quae numeris praefixa sunt, formam significant, qua litterae vel diplomata servata sunt: aut. = autographum; aut. d. f. = autographum dubiae fidei (cum una cruce apposita); aut. i. = charta autographi instar (curo crucibus appositis); c. = copia (apographum, falsitas chartae crucibus appositis significatur); v. B. = vcrsio Bohemica. Adalbertus, praepositus in Doubravník: c. 49. Admont (Austria), mon. ord. s. Benedicti: aut. 388, aut. 441. Albertus, quondam episcopus Ratisbonensis: c. 200. -, praepositus [in Tifoov], qui se gerit pro rectore ecclesiae s. Petri Brunae, rector eiusdem ecclesiae: c. 82, aut. 165, aut. 166. -, presbyter ord. Praemonstratensis: aut. 456. Alexander IV. papa, pontifex. Romanus: aut. i. 64++. - papae capellanus v. Vladislaus, praepositus Wissegradensis - scriba v. Bernardus de Furconio. Alvicus, rector ecclesiae in Hermañ: c. 27. Anasus ({lumen Austriae), super A. advocatiae claustrorum: aut. 383. abbates, praepositi et claustrales ibidem: aut. 383. ANTIQUA BRUNA (Bruna), hospitale, fratres hospitalis s. Johannis Hierosol.: c. 13, [aut. 29, aut. 122, aut. 128], aut. 300, aut. 390, aut. 396, aut. 446. magister hospitalis v. Geldolphus frater - ecclesia hospitalis v. Ptibice. Ardagger (Austria), ecclesia capitularis, praepositus v. Leopoldus. AUSTRIA, dux v. Pfomysl Otakarus II. - fratres hospitalis s. Mariae Theutonicorum: aut. 39. Bamberg (Germanía), capitulum ecclesiae: aut. 376. - decanus v. Henricus. Bartholomaeus, capellanus Premysli Otakari II., custos et canonicus ecclesiae Wissegradensis, decanus, archidiaconus, canonicus Olomucensis: c. 30,c.35,aut. 119,c. 120,c. 163,c. 164, aut. 173, c. 196, c. 39~ c. 42Q Benedictus, ord. fratrum domus Theutonicae plebanus in [Havlíckuv] Brod: c. 90. Berchtesgaden (Germanía), ecclesia ord. s. Augustini: aut. 44. Bernardus, episcopus Neapolitanus, apostolicae sedis legatus: c. 20, c. 22, c. 23, c. 24, c. 26, c. 32. - de Furconio, Alexandri IV. papae scriba: c. 244, c. 245. Bertholdus, camerarius Ptemysli Otakari 11.: aut. 280. - miles de Ernstbrunn: aut. 87. 10 DIPLO?.IATUM LITTERARUMQUE DESTINATARII - [Theutonicus locator, Martini, abbatis Brevnoviensis]: c. 72. -- (?), abbas de Postoloprty: aut. 126. BLUCINA (a Brno ad m.), rector ecclesiae: duo aut. 380. BOHEMIA, quondam rex v. Vcnceslaus I. - dominus regni, rex v. Pfemysl Otakarus Il. -- in regno Bohemiae constituti: aut. d. f. 107+, aut. 109. - magistri monetae v. Eberhardus, Theodericus dictus Freiberg. - ecclesiae: aut. quinque 3, aut. tria 307. - ecclesiarum dignitarii: c. 20, c. 180. - fratres hosp. s. Johannis HierosoJ.: aut. 126. - fratres hosp. s. Mariae Theutonicorum: aut. 39, aut. 265. - priores et fratres Eremitarum, ord. s. Augustini: c. 364. Bohmischbruck (Germania ), domus hosp. s. Mariae Theutonicorum: aut. 141, aut. 369, aut. 474. Boleslaus, dux SiJesiae: c. 102. BREVNOV (Praga), mon. ord. s. Benedicti: aut. quinque 3, aut. 18, aut. d. f. 45+, aut. 58, c. 65, [c. 72, c. 73], aut. 75, aut. d. f. 76+, c. 91, aut. d. f. 107+, duo aut. 164, aut. 220, aut. i. 245++, aut. i. 247++, aut. 293, aut. tria 307, c. 333, aut. 378, aut. 426, aut. 484. - abbas v. Martinus. BRUNA, civis v. de Gileth, Guntherus. - ecclcsiae s. Petri rector v. Albertus praepositus. - ecclesiac s. Jacobi in burgo Brunensi rector v. [Otto]. - mon. Cellae b. Mariae Virginis: aut. 122, aut. 155, aut. 161, aut. d. f. 301 +, aut. i. 349++, aut. 351, aut. d. f. 352+, aut. 370, aut. 371, aut. 377. - ecclesia fratrum Praedicatorum: e. 207. - v. Antiqua Bruaa. Bruno, episcopus Olomucensis: aut 19, aut. 61, aut. 84, c. 91, aut. 93+, aut. 101, c. 115, c. 127, c. 133, c. 146, aut. 219, c. 238, c. 253, aut. 267, duo aut. 283, c. 299, c. 331, c. 332, aut. 377, c. 394, c. 417, c. 418, c. 421. - dapifer eius v. Herbordus - miles eius v. Nicolaus - famuli eius v. Conradus dictus de Hoxter, Theodericus de Brocke, Thomas - clericus eius v. Herbertus de Hallis. KAPLICE, ecclesia: c. 124. Karolus, praepositus ecclesiae s. Hippolyti in Hradiste [apud Znojmo]: aut. 177, aut. d. f. 178+. Casimirus, dux Lancitiae et Cujaviae, capellanus eius v. Johannes de Vrati- slavia. CEJé (a Hodonin ad s. - oc.), ecclesia [ad monasterium in Tisnov pertinens]: aut. 131. CESKÉ BUDI~JOVICE, fratres ordinis Praedicatorum: c. 434. CHEB, civitas: aut. 470. - Minores fratres: aut. 180. - hospitalis beatae v. Mariae [postea hosp. s. Francisci Pragac]: aut. 95. CHOTESOV (a Plzeñ ad m. - oc.), mon. ord. Praem.: aut. 10, aut. 12, aut. 475. - praepositus v. [Godehar- dus]. Cisterciensis ordinis abbas et conventus: aut. 187. KLADRUBY (a Stfibro ad m. - oc.), mon. ord. s. Benedicti: c. 233. - abbas v. [Reinherus], Landulphus. prior: aut. 214. DIPLOMATUM LI1TERARUMQUE DESTINATARII 11 KLÁSTERNf HRAD ISKO (Olomouc ), mon. ord. Praem.: c. 50+, c. 384, c. 469. - abbas v. Robertus. Klosterneuburg (Austria), mon. ord. s. Augustini, praepositus v. Nicolaus. KNEZICE (a Tfebíc ad s. - oc.), cl:Justrum ord. Praem.: aut. 108. KOMfN (Bruna), homines: v. B. 143. Conradus, dux Silesiae: aut. 101, c. 102. - de Kravar (Craewer): aut. 423. - dictus de Hoxter, famulus Brunonis, episcopi Olomucensis: aut. 408. - de Landesperch, oppidaneus et locator civitatis Kromefíz: c. 466. - de Limberk: c. 457. - [Theutonicus locator, Martini, abbatis Brevnoviensis]: c. 52. -, episcopus Frisingensis: c. 435, 439. -, rector ecclesiae s. Martini in Hartberg, notarius Pfemysli Otakari II.: c. 417. -, praepositus in Oslavany: aut. d. f. 178.+ KOURIM (a Kolín ad oc.), villici: aut. 367. - archidiaconus v. Johannea, Venceslai, quondam regis Bohemiae, capellanus. Cracovia (Polonia), episcopus v. Prandota - scolasticus v. Nicolaus magíster, capellanu" domini papae. Kremsmünster (Austria), mon. ord. s. Benedicti: aut. 59. KROM:ER.f.Z, oppidaoeus et locator v. Conradus de Landesperch. - praepositura: c. 431. + CUJAVIA, dux v. Casimirus. Dymudis, uxor Bertholdi, camerarii Pfemysli Otakari II.: aut. 280. DOBRANY (a Plzelí ad m.), mon. Magdalenitanum: aut. 191, aut. 192, aut. 236. DOKSANY (a Lilomefice ad m. - or.), mon. ord. Praem.: duo aut. 256, aut. 347, c. 397. - praepositus v..Johannes. Dornaslava, nata Bavari [de Strakonice]: c. 104. DOUBRAVNÍK (a Tifoov ad s. - oc.), mon. ord. s. Augustini, praepositus v. Adalbertus. Drahoslaus, miles Pfemysli Otakari II.: aut. 424. Eberhardus, magister monetae [regni Bohemiae]: aut. 167, aut. 175, c. 452. Elias, capellanus Pfemysli Otakari 11., lplehanus in Glubczyce]: c. 204. Emmersdorf (Austria), civitas: aut. 202. Engelbertus, decanus Wissegradensis: aut. 176, c. 266, aut. 482. Erla (Austria), rnon. ord. s. Benedicti: aut. 184, aut. 357. Francoforclia (Germania), capella b. virginis Katherinae: c. 302. Frichelo, Theutonicus [Iocator, Martini, abbatis Brevnovicnsis]: c. 31. Fridericus, scolasticus Wisscgraclensis: aut. 234, aut. 300. Frisinga (Germania), episcopus v. Conradus - canonicus v. Ulricus. Garsten (Austria), mon. ord. s. Benedicti: aut. 440. Geldolphus frater, magister hosp. s. .Johannis [Hierosol.] in [Antiqua] Bruna: aut. 122. Geras (Austria), mon. ord. Praem.: c. 105+, aut. 456. Gerhardus, archiep. Maguntinus: aut. 154. 12 D IPLOl\IATUl\I LITTERARUMQUE DESTINATARII Gernotus dictus Níger, cognatus Theoderici dicti Freiberg: aut. 167. Gileth (?), de Gileth, civis Brunensis: v. B. 360. Glubczyce (Polonia), cives: aut. 436. - ecclesia: c. 204. - - [plebanus] v. Elias. Godefridus, notarius et capellanus Premysli Otakari II.: v. B. 313. - frater sacerdos domus hosp. s. Mariae Theut., plebanus in [Havlíckúv] Brod: aut. ,288, aut. 338. -, praepositus in Nová Ríse: aut. 147. [Godehardus ?], praepositus de Chotesov (Gutescowe): aut. 214. Gottweig (Austria), mon. ord. s. Benedicti: aut. 407. Grobniki (Polonia), fratres domus hospitalis s. Johannis Hierosolymitani: aut. 85, aut. 86, c, 392. Guntherus, civis Brunensis: aut. 385. H., magíster domus s. Mariae Pragae apud pedem pontis [s. Johannis Hierosol.]: aut. 18, aut. 58. Halberstadt (Germania), episcopus v. Volradus. Hartberg (Austria), rector ecclesiae v. Conradus. Hartvicus de Kravai" (Craewer): aut. 423. [HAVLfCKÚV] BROD, cives: aut, 288. - iudex v. Wernherus dictus Piscator. - ecclesia, plebanus, fratres clomus hosp. s. Marise Theutonicorum: aut. 318, duo aut. 455. - plebanus v. Benedictus, Godefridus. Heidolphus, archidiaconus Opaviensis: aut. 113. Heiligenkreuz (Austria), mon, ord. Cisterc.: [aut. 87], aut. 99, aut. 454. Helembertus dictus de Thurn (?) (de Turri): aut. 80. Henricus, dux Silesiae: aut. 101, c. 102. - natus Smilonis de Lichtenburk: c. 104. - de Liechtenstein: aut. 330. - de Scharfenberg: aut. d. f. 398+, aut. 449. -, advocatus de Osoblaha: c, 358. -, civis Olomucensis: aut. 361. -, civis Olomucensis dictus de Iváñ (Iwaniz): c. 399. -, decanus Bambergensis: aut. 376. -, plebanus Iglaviensis: aut. 342. -, abbas Plasensis: aut. 100 (?), c. 200, aut. 219. Herbertus de Hallis, clericus [Brunonis], episcopi Olomucensis: c. 415. Herbordus [de Fulstein], dapifer Brunonis, episcopi Olomucensis: duo aut. 56, c. 432+. -, decanus, praepositus Olomucensis: aut. 126, c. 266, aut. 396, c 420, aut. 446. HERMAÑ [a. Písek ad m. ), rector ecclesiae v. Alvicus. Hohenau ¡a. d. March] (Austria), domm hosp. s. Johannis Hierosol.: aut. 329. HRADEC KRÁLOVÉ, villici: aut. 367. - archidiaconus v. Petrus de Ponte Curvo. HRADISTE (Znojmo), praepositura s. Hippolyti: aut. 183. - praepositus v. Karolus. Ch v.C Innocentius IV. papa, pontifex Romanus: aut. l. Jacobus, praepositus Pragensis: aut. 459. DIPLOllIATUM LITTERARUMQUE DESTINATARII 13 -, plebanus in Pohled: aut. 382, aut. 447. JEVféKO (a Svitavy ad m. - or.), civitas: c. rno++. JIHLAVA, cives: aut. d. f. 130+. - ecclesia par. s. Jacobi: aut. 74, aut. d. f. 130+. - plebanus v. Henricus, Stephanus. - ecclesia fratrum Praedicatorum: c. 279. .TINDRICHÚV HRADEC, domus et fratres s. Mariae Theutonicorum: aut. 57. Johannes, filius quondam Herberti, civis Lutomericensis: aut. 347. -, episcopus Pragensis: c. 152, c. 153, aut. 154, c. 200, c. 225, c. 238, aut. 325, c. 394, aut. 459, duo aut. 467. -, rector ecclesiae in Blucina: duo aut. 380 -, archidiaconus de Koufim, Venceslai l., quondam regis Bohemiae, capellanus: c. 89. de Ponte, clericus Treverensis dioecesis: c. 418. de Vratislavia, capellanus C:asimiri, ducis Lancitiae et Cujaviac, canonicus Poznaniensis: c. 266, c. 389. -, praepositus in Doksany: aut. 3117. -, abbas Strahoviensis: c. 17, aut. 300. Johannis sancti Hierosolymitani magíster domus v. H. - hospitalia, domus, fratres v. Antiqua Bruna, Bohemia, Grobniki, Hohenau [a. d. March], Mladá Boleslav, Moravia, Praga. Judaei: c. 36+, c. 41 +, c. 316. Kv. C LANCITIA, dux v. Casimirus. Landulphus, abbas Cladrubensis: c. 106. Lateranum (Roma), ecclesia: c. 114. Lemberg (Austria), domina de L.: aut. 449. Leobendorf (Austria), hospitalis s. Mariae Theut. ecclesia: aut. 210. Leopold us, praepositus Ardacensis, capellanus P.1-emysli Otakari II.: aut. 97. Lilienfeld (Austria), mon. ord. Cisterc.: aut. 132, aut. 437. LITOMERICE (iudex) et cives: c. 5, c. 336, c. 337. - civis v. Johannes, filius quondam Herberti. LITOMYSL (a Svitavy ad s. - oc.), mon. ord. Praem.: aut. 93 +, aut. 194, aut. i. 195++, aut. d. f. 372+, LIVONIA, fratres hosp. s. Mariae Theutonicorum: c. 133, c. 253, c. 299. LOUKA (Znojmo), mon. ord. Praem.: aut. 150, aut. 211. - abbas v. Slepha- nus. Lubi~z (Polonia), episcopus v. Wilhel- mus. Ludmila, mater Marquardi de [éerveny] Hrádek, de [Stará] RíSe: c. 135. Lupinus, abbas Velehradensis: c. 384. l\laguntia (Germania), archiepiscopi: c. 304, aul. 305. - archiepiscopus v. Gerhardm:, [Wernherus]. - Maguntinensis dioecesis praelati: aut. 254. Marienthal (Germania), mon. ord. Cisterc.: aut. 148, aut. 314. Marquardus de [éerveny] Hrádek: c. 135. Marsilius, abbas de Zeliv: aut. 168, aut. 342. Martinus, abbas Brevnoviensis: duo aut. 55, aut. 58, c. 149+, aut. 477. fidelis eius v. Utech - locator v. 14 DIPLO.l\fATUl\I LITTERARUMQUE DESTINATARII Bertholdus [Theutonicus], Conradus [Theutonicus], Frichelo Theutonicus, Rudigerus mechanicus, Wikmannus Theutonicus. MILEVSKO (a Tábor ad oc.), man. ord. Praem.: e. 123, [c. 124, c. 125]. - ecclesia s. Aegidii: c. 123. Minores fratres: c. 180+, aut. 448. - v. Cheb, Olomouc - frater v. Hadich. MLADÁ BOLESLAV, hospitale s. Johannis Hierosolymitani: aut. i. 199++. MNICHOVO HRAD ISTE (a Mladá Boleslav ad s.), mon. ord. Cisterc.: aut. 138. MORAVIA, marchio v. Ptemysl Otakarus 11. - ecclesiarum dignitarii: c. 20. - fratres hospitalis [s. Johannis] Hiero.wlymitani: c. 13, aut. 71. - domus hospitalis s. Mariae Theutonicorum frntres: aut. 39. MOST, fratres hospitalis [Crucigerorum] Stellatorum: aut. 262, aut. 402. Neapolis (Italia), episcopus v. Beruardus. NEPLACHOVICE (ab Opava ad oc.), ecclesia, domus hospitalis s. Mariae Theutonicorum: aut. 61, c. 111, aut. 113, c. 114, c. 115, c. 116. - procurator specialis ecclesiae v. Albertus de Bohemia. Nicolaus, natus [Ptemysli Otakari 11.]: c. 239, [c. 244]. -, miles Brunonis, episcopi Olomucensis: aut. 373. -, episcopus Pragensis: aut. 19, aut. 75. magister, capellanus domini papae, scolasticus Cracoviemis: c. 405, c. 406. (?), decanus Vratislaviensis: aut. 126. -, praepositus in Klosterneuburg: c. 412. NOVÁ RfSE (a Tele ad m. - or. ), mon. ord. Praem.: c. 135. - praepositus v. Godefridus. NOVA VES [U ML. VOZICE] (a Tábor ad s.), ecclesia: c. 125. OLOMOUC, civitas: aut. 295. - civis v. Henricus, Henricus clietus de Ivañ (Ivanicz) - civis et magíster pontis v. Sigefridus. - dioecesis laici: aut. 113. - dioecesis praelati: aut. 462. - episcopus v. Bruno - ecclesia, capitulum: aut. d. f. 34+, c. 37, c. 62, aut. 84, c. 91, aut. 145, aut. 181, aut. 221, c. 291, aut. 315, c. 319, c. 322, aut. 350, aut. 462, c. 472+, aut. 481. - decanus, praepositus v. Herbordus archidiaconus v. Bartholornaeus. - mon. s. Petri ord. s. Augustini: aut. 375. - fratres Minores: aut. 8, c. 49. - fratres Praedicatores: aut. 8, aut. 40, c. 49, aut. 142, aut. 170, aut. 171. - prior v. Theodericus (?). OPATOVICE (a Hradec Králové ad m.), mon. ord. s. Beoedicti: c. 4, aut. 292. OPAVA, cives: c. 218. - archidiaconus v. Heidolphus. OSEK (a Teplice ad oc.), mon. ord. Cisterc.: c. 31, c. 251, c. 259. - abbas v. Wignandus. OSLAVAN""Y (a Bruna ad m. - oc.), mon. ord. Cisterc.: aut. 174, aut. 190, aut. d. f., aut. i. 227-+, ++, aut. 228, aut. d. f. 229+, aut. 237, aut. 242, aut. d. f. 243+, aut. 258, aut. 282, aut. 354, duo aut. d. f. 355+, aut. d. f. 356+, DIPLOMATUM LITTERARUMQUE DESTINATARII 15 aut. 393, aut. d. f. 395+, duo aut. 473, aut. 478. - praepositus v. Conradus. OSOBLAHA (a Krnov ad s.), advocatus v. Henricus. OSOVA BÍTYSKA (a Brno ad s. -oc.), ecclesia, hospitalis s. Marive Theutonicorum: c. 421, c. 422. OSTROV (mon. s. Johannis in Insula apud Davle, a Praga ad m.), mon. ord. s. Benedicti: c. 450. OSTROV (SVATÁ DOBROTIVÁ, pars villae ZAJECOV) (a Pfíbram ad s.oc.), mon. ord. s. Augustini: c. 381 ++. Otakarus v. Pfemysl. Ottensheim (Austria), cives: aut. 430. Otto, comes de Hardegg: aut. 208. -, episcopus Pataviensis: aut. 169, aut. 198, aut. 281. -, rector ecclesiae s. Jacobi in burgo Brunensi: aut. 276, aut. 300, aut. 390, aut. 396. Patavia (Germanía), ecclesia et civitas: aut. 458. - capitulum: aut. 311, aut. 312. - episcopus v. Otto. - fratres in domo s. Nicolai: duo aut. 42. Petrus, filius Zezema [nobilis]: c. 65. -, canonicus Pragensis, notarius [Pi;emysli Otakari 11.], regis Bohemiae: c. 411, c. 412. - de Ponte Curvo, archidiaconus Gradecensis in ecclesia Pragensi, apostoIicae sedis nuntius: c. 54, c. 206, c. 294, aut. 300, c. 331, c. 332, c. 394. -, abbas Zwifaltensis: ed. 306. Philippus, abbas Scotorum Viennae: aut. 110, aut. 269. Plaga v. Schlagl. PLASY (a Plzeií ad s.), mon. ord. Cisterc.: aut. 137, aut. 241, aut. 386, aut. 387. - abbas v. Henricus. POHLED (a Havlíckuv Brod ad or.), mon. ord. Cisterc.: c. 453+. - ecclesiae plebanus v. Jacobus. POLICKA (a Svitavy ad oc.), civitas: c. 457. POSTOLOPRTY (a Louny ad oc.), mon. ord. s. Benedicti abbas v. Bertholdus (?). Poznañ (Polonia), ecclesiae canonicus v. Johannes de Vratislavia. Praedicatores fratres v. Jihlava, Olo- mouc. Praemonstratensis ordo: c. 127. - presbyter v. Albertus. PRAGA, civitas apud s. Gallum: c. 452. - civitatis et dioecesis [homines]: aut. 18. - praelati: aut. 481. - episcopus v. Johannes, Nicolaus ecclesia, capitulum: aut. quinque 3, aut. 151, aut. 159, aut. 209, aut. tria 307, aut. 308, aut. 327, aut. 359, aut. 400. - capella s. Venceslai: aut. 117. - decanus v. Vitus - praepositus v. Jacobus - archidiaconus Gradecensis v. Petrus de Ponte Curvo. - hospitale Crucigerorum Stellatorum s. Francisci Pragae: aut. 46, aut. 78, aut. 79, aut. 81, duo aut. 103, aut. 112, aut. 121, aut. 183, aut. 215, aut. 4L12. - hospitalia v. Cheb, Most, Sti"íbro, Vratislavia. - hospitale, domus hospitalis s. Mariae Pragae apud pedem pontis s. Johannis Hierosolymitani: c. 6, aut. 109, aut. 176, aut. 234, aut. 297. magíster domus v. H. - domus Dominici sepulchri v. Zderaz. - monasterium s. Georgii ord. s. Benedicti: aut. d. f. 310+, aut. 328. - 16 DIPLOMATUl\I LITTERARUl\1QUE DESTINATARII abbatissa, consanguinea Pfemysli Otakari II.: c. 17. - monasterium s. Francisci, ord. s. Clarae: c. 223, c. 224. Prandota, episcopus Cracoviensis: aut. 48. PRELOUC (a Pardubice ad oc.), civitas: aut. 292. Ptemysl Otakarus 11., dominus regni Bohemiae, rex Bobemiae, dux Austriae et Stiriae marchioque Moraviae: c. 15, c. 20, c. 21, c. 26, c. 32, c. 47, c. 116, aut. 235, [c. 238, c. 239], c. 240, c. 244, c. 261, c. 277, aut. 305, c. 321, c.334,c.339,c.345,c.346,c.364,aut. 370, c. 413, aut. 468. - procuratores: c. 339, c. 353. - camerarius v. Bertholdus - miles v. Drahoslaus cancellarius v. Vladislaus, praepositus Wissegradensis - protonotarius v. Petrus, Ulricus magister, canonicus Frisingensis - capellanus, notarius v. Bartholomaeus, Elias, Godefridus, Leopoldus - scriba v. Witigo. PREROV, cives: c. 7o++. PRIBICE (a Bfeclav ad s. - oc.), ecclesia [hosp. s. Johannis Hierosol. in Antiqua Bruna]: c. 128. PRIBYSLAVICE (a Tfebíc ad s. - oc.), ecclesia: v. B. 313. Pfísnobor, canonicus \Vissegradensis: aut. 58. PROSTEJOV, civis v. Reinhardus. PRUSCIA, fratres hosp. s. Mariae Theutonicorum: c. 133, c. 253, c. 299. Radich, ordinis fratrum Minorum: c. 104. RAJHRAD (a Bruna ad m.), mon. ord. s. Benedicti: c. 25. - ecclesia: c. 53, duo aut. 55. Rapoto de Falkenberg et filius eius: aut. 445. Ratisbona (Germanía), civitas: aut. 479. - episcopus quondam v. Albertus. Rein (Austria), mon. ord. Cisterc.: aut. 289. Reinhardus, civis de Prostejov: aut. d. f. 172+, [Reinherus], abbas de Kladruby: aut. 214. Robertus, abbas Gradicensis: c. 49, c. 50+, aut. 113, c. 384. Roma (Italia), ecclesia Romana: aut. l. - pontifices v. Alexander IV., Innocentius IV. - Romanorum pontificum legati, nuntii v. Bernardus, electus Neapolitanus, Petrus de Ponte Curvo magíster, Valascus frater capellani v. Nicolaus, scolasticus Cracoviensis, Stephanus subdiaconus. - u. Lateranum. Rubinus nohilis: c. 65. Rudigerus, mechanicus [Martini, abbatis Brevnoviensis]: c. 73. -, frater Witigonis, scribae Ptemysli Otakari II.: aut. 7. Salzeburga (Austria), ecclesia: aut. 459. - ministeriales ecclesiae: aut. 193. - electus v. Vladislaus. - mon. s. Petri: aut. 94. Schonthal (Germanía), mon. Eremitarum s. Augustini: aut. 465. Schlagl (Plaga, Austria), mon. ord. Pracm.: aut. 157, aut. 281, aut. 428. Secovia (Austria), mon. ord. s. Augustini: aut. 438. SEDLEC (Kutná Hora), mon. ord. Cisterc.: aut. 138, aut. 367. Seitenstetten (Austria), mon. ord. s. Benedicti: aut. 43, aut. 185. lllPLOMATU:\I LITTEHAHUMQUE DESTINATAlUI 17 Sigefridus, civis et magister pontis Olomucensis: c. 77. SILESIA, dux v. Boleslaus, Conradus, Henricus. Smilheim v. Vizovice. Stephanus, subdiaconus, capellanus domini papae, archidiaconus Vratislaviensis: c. 420. -, plebanus [ecclesiae s. Jacobi m Jihlava]: aut. 168. -, abbas mon. de Louka: aut. 18. -, abbas mon. s. Mariae Vratislaviensis: c. 389. St. Polten (Austria), cives: c. 182. STIRIA, dux v. Pfemysl Otakarus 11. - capitanei et officiales: c. 439. Stiro, miles de Kvítkovice: aut. 410. STRAHOV (Praga), mon. ord. Praem.: aut. quinque 3, aut. tria 307. - abbas v. Johannes. STRfBRO (a Plzeñ ad oc.}, hospitale apud ecclesiam s. J acobi in Stfíbro [Crucigerorum cum stella rubea Pragae]: aut. 9. SVETEC (a Teplice ad m.), domus Dominici sepulchri: aut. 126. Tegernsee (Germanía), mon. ord. s. Benedicti: aut. 203. Theodericus de Brocke, famulus Brunonis, episcopi Olomucensis: c. 483++. - dictus Freiberg, [magister monetae regni Bohemiae]: aut. 167, aut. 175, aut. 252. -, abbas mon. in Zábrdovice: aut. i. 349++, aut. d. f. 352+. -, prior Praedicatorum Olom.: aut. 113. Theutonicorum ordo, domus hospitalis s. Mariae: c. 114. - fratres: [aut. 134, aut. 235.] - domus (ecclesiae) fratres v. Austria, Bohemia, Jindfichüv Hradec, Leobendorf, Livonia, Moravia, Neplachovice, [Osová] Bítyska, Pruscia - commendator provincialis et fratres v. Thuringia - plebanus in [Havlícküv] Brod v. Benedictus, Go- defridus. Thomas, famulus Brunonis, episcopi Olomucensis: aut. 409. --, episcopus Vratislaviensis: aut. 151. THURINGIA, commendator provincialis et fratres hosp. s. Mariae Theutonicorum: c. 379++. TISNOV (a Bruna ad s. - oc.), mon. ord. Cisterc.: aut. i. 38++, aut. i. 64++, c. 82, aut. 88, aut. 110, [aut. 131], aut. 165, aut. 166, aut., aut. i. 197-++, aut. 250, tria aut. 264, aut. 268, aut. 269, duo aut. 272, aut. 424. - praepositus v. Albertus. Treviris (Germanía), dioecesis clericus v. Johannes de Ponte. TRSTENICE (a Znojmo ad s. - or.), ecclesia (parochia): aut. 11, c. 28. rector v. Wolchmarus. Tulna (Austria), nautae: aut. 278. UHERSKÉ HRADISTE, civitas: c. 156. Ulricus laicus: aut. 471. - magister, canonicus Frisingensis, protonotarius regis Bohemiae: aut. 169, aut. 198, aut. 201. Útech, fidelis Martini, abbatis Brevnoviensis: c. 33. Valascus frater, sedis apostolicae nuntius: aut. 1. Waldsassen (Germanía), mon. ord. Cisterc.: aut. 212. VELEHRAD (ab Uh. Hradiste ad s.oc.}, mon. ord. Cisterc.: c. 68, aut. 18 DIPLOMATUM LITTERARUMQUE DESTINATARII 69, aut. 136, c. 156, c. 249, aut. 254. c. 255, c. 260, c. 261, aut. 263, aut. 267, c. 270, aut. 271, aut. 273, aut. 275, c. 384, c. 403, aut. 433. - abbas v. Lupinus. Venceslaus l., quondam rex Bohemiae, capellanus v. Johannes, archidiaconus de Koufim. Wernhardus de Schaumberg: c. 144. Wernherus dictus Piscator, iudex in [Havlíckuv] Brod: aut. 461. -, archiepiscopus Maguntinus: aut. 254, aut. 298, c. 303. Viktring (Austria), mon. ord. Cisterc.: aut. 248. Vienna (Austria), decanus v. Wisento abbas Scotorum v. Philippus. Wignandus, abbas de Osek: aut. 100. Wilemannus, Theutonicus [Iocator, Martini, abbatis Brevnoviensis]: c. 98. VILÉMOV (aCáslav adm.-or.),mon. ord. s. Benedicti: aut. 2. Wilhelmus, episcopus Lubucensis: aut. 101, c. 406. Wilhering (Austria), mon. ord. Cisterc.: [aut. 187]. VYSEHRAD (Praga), ccclesia: aut. quinque 3, aut. 16, [c. 54], aut. 63, [aut. 83], c. 163, c. 206, aut. 226, aut. tria 307, aut. 343, aut. 344. - decanus et capitulum: c. 35, aut. 482. praepositura: aut. 100. - custodia, custodes: c. 30, aut. 119, [c. 120], c. 164, aut. 401. - praepositus v. Vladislaus -- decanus v. Engelbertm -- custos v. Bartholomaeus -- scolasticus v. Friedricus - canonicus v. Pfísnobor. Wisento, decanus Viennensis: aut. 169, aut. 198, aut. 201. VYSSf BROD (a Cesk{J Krumlov ad m.), mon. ord. Cisterc.: aut. 186, [aut. 187], aut. 188. duo aut. d. f. 189+, aut. 230, aut. 284, aut. d. f. 285+, aut. d. f. 286+, aut. d. f. 287+, c. (?) 296, aut. 335, aut. 374, aut. i. 419++. Witigo, scriba Pfemysli Otakari 11.: aut. 7. Vitus, decanus Pragensis: c. 340. VIZOVICE (a Gottwaldov ad or. ), mon. ord. Cisterc. Smilheim dictum: aut. 263, aut. i. 290++, aut. i. 366++. Vladislaus, praepositus Wissegradensis, domini papae capellanus, Pfemysli Otakari 11. cancellarius, electus Salzeburgensis: aut. 101, c. 102, c. 118, duo aut. 467, aut. 468. Woko de Rosenberg: c. 231, aut. 232, c. 274, c. 414+++, c. 425+++. Wolchramus, rector ecclesiae in Trstenice: c. 28. Volradus, episcopus Halberstadensis: c. 415. Vormbach (Germanía), mon. ord. s. Benedicti: aut. 463. Vratislavia (Polonia}, episcopus v. Thomas - archidiaconus v. Stephanus, subdiaconus domini papae - decanus 11. Nicolaus (?). - hospitale s. Elisabeth Crucigerorum Stellatorum: aut. 19. -- monasterii s. Mariae ahbas v. Slepha- nus. Y v. I ZÁBRDOVICE (Bruna), mon. ord. Praem.: [c. 127], aut. d. f. 352+, c. 416. -- abbas v. Theodericus. ZATEC, civitas: c. 464. ZDÁR [NAD SÁZAVOUJ, mon. ord. Cisterc.: aut. 14, aut. 60, aut. 67, aut. 138, c. 257, aut. 320, aut. 365, DIPLOMATUM LITTEH.\RUMQUE DESTINATARII 19 aut. 368, duo aut. 380, duo aut. 404, aut. 427, aut. 451, aut. 460. ZDERAZ (Praga), domus Dominici sepulchri: aut. 96, aut. 158, aut. 213, c. 216+, c. 217+, [c. 222+], aut. 317, aut. 323, aut. 324, aut. 325, aut. 326, aut. 348. ZELIV (a Pelhfimov ad s.), mon. ord. Praem.: c. 92, aut. 129, aut. d. f. 130+, [c. 139], aut. 309. - abhas v. Marsilius. ZLATÁ KORUNA (a Ceskf¡ Krumlov ad s.), mon. ord. Cisterc.: aut. 391. Zwettl (Austria), mon. ord. Cisterc.: aut. 179, aut. 205, aut. 429, aut. 44~ aut. 444, aut. 445, aut. 476, aut. d. f. 480+. Zwifalten (Germanía), mon. ord. s. Benedicti, abbas v. Petru~. PERSONARUM NEC NON INSTITUTIONUM, QUAE HUIUS TOMI LITTERAS AC DIPLOMATA EDIDERUNT, CONSPECTUS Compendia, quae numeris praefixa sunt, formam significant, qua litterae vel diplomata servata sunt: aut. = autographum; aut. d. f. = autographum dubiae fidei (cum una cruce apposita); aut. i. = charta autographi instar (cum crucibus appositis); c. = copia (apographum, falsitas chartae crucibus appositis signiflcatur); v. B. = versio Bohemica. Adelheidis, uxor Marquardi dicti Longi: aut. 108. Agnes, relicta Pilgrimi de Tfeboñ: aut. d. f. 287+. Albertus, episcopus Ratisbonensis: aut. 95, c. 152. - (sic), magíster hosp. s. Francisci Pragae: aut. d. f. 178+. - de Bohemia, procurator specialis ecclesiae in Neplachovice: c. 111. [Albertus] de ordine Eremitarum, c. (?) 362. Alexander IV. papa, pontifex Romanus: c. 47, c. 49, c. 54, aut. 61, aut. 75, aut. 78,aut. 79, aut. 81, aut.88, c.89, c. 91, c. 92, aut. 100, aut. 101, c. 102, c. 104, aut. 110, aut. 113, c. 114, c. 115, c. 116, c. 118, c. 123, c. 124, c. 125, aut. 126, c. 133, c. 146, aut. 151, aut. 170, aut. 171, aut. 176, aut. 183, c. 200, c. 206, aut. 213, aut. 214, aut. 219, c. 223, c. 224, c. 225, aut. 23L1, aut. 235, c. 238, c. 239, c. 240, c. 244, c. 245, c. 249, aut. 250, c. 251, c. 253, aut 254, c. 255, aut. 258, c. 259, c. 260, c. 261, aut. 263, tria aut. 264, c. 266, aul. 267, aut. 268, aut. 269, c. 270, aut. 271, duo aut. 272, aut. 273, aut. 275, aut. 276, c. 279. nuntius v. Petrus de Ponte Curvo notarius v. Johannes de Capua capellanus v. Wilhelmus.• praepositus Forojuliensis - auctoritate apost. notarius (scriniarius) v. Benedictus de Castro Novo, Johannes quondam Manni de Castro Plebis. Andreas, camerarius [Pfemysli Otakari II.], regis Bohemiae: aut. 477. Anselmus, frater de domo Theutonica, episcopus Warmiensis, sedis apostolicae per Bohemiam, Moraviam nec non Rigensem, Gnezdensem et Salzeburgensem provincias legatus: aut. 11, c. 319, aut. 338, aut. 348, aut. 382. Arnoldus, abbas mon. in Ttebíc: aut. 129. AUSTRIA, dux v. Ptemysl Otakarus II. - ducissa v. Cunegundis, Gertrudis, Margareta. Bartholomaeus, decanus Olomucensis ecclesiae: c. 358. Bavarus [de Strakonice]: c. 6. Belae, regis Hungariae arbitratores: aut. 21. Beneda [de Dubicko]: aut. 181. Benedictus de Castro Novo, auctoritate apostolica scriniarius: c. 111. 22 DIPLO~L\TUM LITTEHARl.iMQUE AUCTORES Berchta, uxor Budivoji ele Skalice: aut. 428. Bertoldus, abhas Zwifaltensis: c. 106. -, guardianus ord. fr. Minorurn domns s. Mariae in Jíhlava: aut. 129. BfTOV (a Znojmo ad oc.), camerarius ibídem v. Egídíus de Úpa. Bocko, comes Pernecensis et castellanus Znoymensis: aut. 60. BOHEMIA, heres et domínus, rex v. Pfemysl Otakarus II. - cancellarius l egni v. Dionysíus magíster -- camerarius v. Andreas -- marscalcus "· Woko de Rosenberg, Zdeslaus baro v. Smilo -h u..-~~r•"'- 1).-Vl KRAVARE (.ab ()pava ttd ur.), cives expresse nominati: c. 397. - advocatus v. Henricus. Cunegundis, regina Bohemiae, ducissa Austriae et Stiriae marchionissaque Moraviae: aut. 344, aut. 451. Cuno, burggravíus in Vevetí: aut. 171. DIPLOMATUl\l LITTEHA HlJMQlJE AUCTOHES 23 füonysius magister, praepositus Wisscgradensis, regni Bohemiac cancellarius: c. 35. Eberhardus, prior domus Praedicatorum s. Crucis in Jihlava: aut. 129. Ekhardus de Miroslav: aut., aut. d. f., aut. i. 227-+++, aut. 354. Egidius de Úpa, dominus castrorurn úsov et Svabcnice, camcrarius de Bítov: c. 216+, duo aut. el. f. 355+. Elisabeth, relicta Kadoldi Orphani: aut. 282, c. 421, aut. 478. .Forojulium (Italia), praepositus v. Wilhelmus, domini papae cancellarius. Fridericus de Bcichlingen: aut. 305. Gaudentius, fratris Godefridi, sacenlotis domus hosp. s. Mariae Theut. in Slavkov executor: aut. 201. Gertrudis, ducissa Austriae et Stiriae: c. 274. Gniezno (Polonia), provinciae legatus v. Anselmus. Godefridus de Eppstein: aut. 305. -, vicearchidiaconus in Koufim: aut. 447. --, sacerdos [domus] hosp. s. Mariae Theut. in Slavkov, officialis Brunonis, episcopi Olom.: aut. 169, aut. 198. executor eius v. Gaudentius. de ordine Eremitarum: c. (?) 363. Guntherus de Schwarzburg: aut. 305. Henricus de Dobelice: aut. 211. de Weilnau: aut. 305. - dictus Avis, magíster monetae [regni Bohemiae]: aut. 167. -, advocatus in Krava:fo: c. 397. -, Jatwesoniensis episcopus: c. 152. frater, magíster hosp. Cruciger. Stellat. Vratislaviensium, hosp. s. Francisci Pragae: c. 140. 1lerbipolis (Germanía), episcopus v. Iringus. JIerbordus, prnepositus mon. s. Petri in Olomouc: aut. 361. Hcrburgis soror, procuratrix (priorissa) mon. de Cella b. Mariae Virginis Brun::ie: aut. 385. Hermannus, plebanus ad s. Nicolaum in Znojmo: aut. d. f. 356+. - --, abbas mon. Altahensis: c. 233. Hostilka, relicta Marquardi de Bfezno: aut. i. 199++. HRADEC KRÁLOVÉ, archidiaconus v. Petrus de Ponte Curvo. Hrz miles, burggravius in Zvíkov: c. 434. HUNGARIA, rex v. Bela. Ch v. C Innocentius IV. papa, pontifex Romanus: c. 13, aut. 14, c. 15, aut. 16, c. 17, aut. 18, aut. 19, c. 20, c. 22, c. 23,c.24,c.25,c.26,c. 27,c.28,c.32, c. sub 180. Iringus, episcopus Herbipolensis: aut. 74. Jacobus, praepositus mon. in Tisnov: v. B. 143. Jarosius, frater Smilonis de Bílkov: c. 105+, - [de Podehúsy]: c. 453+. JATWESONIA (terra in SSSR), episcopus v. Henricus. JIHLAVA, iurati: aut. 168. -, ordinis fratrum Minorum domus s. Mariae guardianus v. Bertholdus. --, domus Praedicatorum s. Crucis prior v. Eberhardus. 24 DIPLOMATUM LITTERARUMQUE AUCTOHES Johannes dictus de Dobfany, gener Wichhardi de Thern (Tyrna): aut. 191, aut. 192, aut. 236. ~, episcopus Pragensis: c. 148, aut. 157, aut. 158, duo aut. 162, c. 163, aut. 173,aut. 180,aut. 186,aut. 188, aut. 209, c. 217+, c. 222+, c. 277, aut. 281, aut. d. f. 286+, c. 302, aut. 376, c. 381 ++, aut. 401, aut. 448, aut. 465, ant. 481, aut. 484. de Capua, domini papae notarius, generalis procurator ord. domus hosp. s. Mariae Theut.: c. 111. -, qu,mdam Manni de Castro Plebis, apostolica auctoritate notarius: c. 82. - magíster, archidiaconus Preroviensis: c. 135. --, magíster domus s. Mariae Pragae apud pedem pontis s. Johannis Hierosol.: aut. 12. -, praepositus in Louií.ovice: aut. 129. -, abbas Strahoviensis: aut. 83, c. 469. Johannis sancti Hierosolymitani domus hospitalis v. Praga. Juta (?), abbatissa mon. in Oslavany, aut. 177. Kv. C Laa (Austria}, fratrum Minorum guardianus v. Wilhelmus (?). Landulphus, abbas Cladrubensis: c. 66. Lateranum (Roma) ecclesia: c. 111. LETTOVIA (SSSR), quondam episcopus v. Vitus, frater de ordine Praedi- catorum. LITOMERICE, iurati et scabini: aut. 347. LOUKA (Znojmo), mon. ord. Praem. abbas v. Stephanus, Theodericus. LOUÑOVICE (a Benesov ad m. -- or.), mon. ord. Praem. praepositus v. Jo- hannes. Ludmila de [Stará) RíSe, filia quondam antiqui Witkonis: aut. 443. - fratres et mariti sororum eius: aut. 444, aut. 445. Lupinus, abbas mon. Velehradensis: c. 384. Lupus dictus de Nasimerice: aut. d. f. 395+, Magdalena, magistra mon. s. Petri in Olomouc: aut. 361. Malichie, relicta Frovini, civis Pragensis: aut. 426. Margareta, domina regni (regina) Bohemiae, ducissa Austriae et Stiriae marchionissaque Moraviae: aut. 232, aut. i. 247++. Marquardus, frater Smilonis de Bílkov, advocatus ecclesiae in Rancífov: c. 105+. Martinus, abbas Brevnoviensis: c. 33, c. 51, [c. 52, c. 65, c. 72, c. 73, c. 98), c. 127. Minores fratres v. .Jihlava, Laa. Mysliborius, abbas mon. in Vilémov: duo aut. 455. MORAVIA, marchio v. Pfemysl Ottakarus II. -- marchionissa v. Cunegundis, Margareta. - legatus per Moraviam v. Anselmus. Nicolaus, episcopus Pragensis: aut. 83, aut. 96, aut. 119, c. 120, aut. 121, c. 127, aut. 134. -, praepositus Olomucensis. c. 135. Niederaltaich (Germania), mon. ord. s. Benedicti, abbas Altahensis v. Her- mannus. DIPLOMATUM I,ITTERARUMQUE AUCTORES 25 OLOMOUC, camerarius v. Pardus. ---- episcopus v. Bruno - episcopi miles v. Ulricus de Hohenbüchen - capitulum: duo aut. 55, aut. d. f. 172+, aut. 181, c. 358, duo aut. 380. - decanus v. Bartholomaeus - praepositus v. Nicolaus - custos v. Simon. - mon. s. Petri conventus: aut. 361. praepositus v. Herbordus - magistra v. Magdalena. OSLAVANY (a Bruna ad m. - oc.), mon. Cist. ord.: aut. 177. - abbatissa 11. Juta (?). Otakarus v. Pfemysl. Otto, episcopus Pataviensis: c. 152, c. 153, c. 277. - , plebanus s. Jacobi Brunae: c. 135. Pardus, camerarius Olomucensís: aut. 86. Patavía (Germania), episcopus v. Otto. Petrus de Ponte Curvo, [archídíaconus Gradecensís], domíní papae nuntius: aut. 226. Praedicatores fratres v. Jihlava, Vitus frater. PRAGA, cívis Frovini relicta v. Malí- chíe. epíscopus v. Johannes, Nícolaus capítulum: aut. 83. - decanus v. Vítus - archidiaconus v. Radoslaus. hospitalis s. Francisci magíster v. Albertus (sic). Crucigerorum cum stella rubea hospitale v. Vratislavía. domus s. Maríae apud pedem pontís s. Johannis Hierosol. magíster v. Johannes. Pfemysl Otakarus II., heres et domínus regní Bohemiae, rex Bohemiae, dux Austriae et Stiríae marchioque Moraviae: aut. 1, aut. 2, aut. quínque 3, c.4,c.5,aut. 7,aut.9,aut. 10,aut.29, c. 30, c. 31, aut. d. f. 34+, c. 36+, c. 37, aut. i. 38++, aut. 3~ aut. 4~ c. 41+, duoaut.42, aut.4~ aut.4~ aut. d. f. 45+, aut. 46, aut. 48, aut. 59, c. 62, aut. 63, aut. i. 64++, aut. 67, c. 68, aut. 69, c. 70++, aut. 71, aut. d. f. 76+, aut. 84, aut. 85, aut. 87, aut. 94, aut. 97, aut. 99, duo aut. 103, aut. d. f. 107+, aut. 109, aut. 112, aut. 117, aut. 119, aut. 132, aut. 136, aut. 137, c. 149+, aut. 155, c. 156, aut. 159, c. 160++, c. 164, aut. 165,aut. 166,aut. 179,c. 182,aut. 184, aut. 185, aut. 193, aut. 194, aut. i. 195++, c. 196, aut. 202, aut. 203, c. 204, aut. 205, aut. 208, aut. 210, aut. 212, aut. 215, c. 218, aut. 220, aut. 221, c. 231, aut. 241, aut. 246++, aut. 248, aut. 252, duo aut. 256, aut. 262, aut. 265, aut. 278, aut. 280, duo aut. 283, c. 291, aut. 292, aut. 295, aut. 297, aut. 298, aut. d. f. 301 +, c. 303, c. 304, tria aut. 307, aut. 308, aut. d. f. 310+, aut. 311, aut. 312, v. B. 313, aut. 314, c.316,aut.330,c.336,c.337,aut.343, aut. 357, aut. 359, aut. i. 366++, aut. 367, aut. d. f. 372+, aut. 378, c. 379++, aut. 383, aut. 386, aut. 387, aut. 391, c. 392, aut. d. f. 398+, c. 399, duo aut. 404, aut. 407, aut. 410, c. 414+++, aut. i. 419++, aut. 423, aut. 424, c. 425+++, aut. 430, c. 431 +, c. 432+, c. 435, aut. 436, c. 437, aut. 438, c. .139, aut. 440, c. 450, c. 452, aut. 454, c. 457, aut. 458, aut. 463, c. 464, aut. 470, aut. 474, aut. 475, aut. 479, aut. d. f. 480+. PREROV, archídíaconus v. Johannes magíster. PRIMDA (a Tachov ad m.), burggravius v. Ratmirus. 26 DIPLOMATUM LITTERARUMQUE AUCTORES Radoslaus, archidiaconw: Pragensis: aut. 400. Rainaldus, canonicus Theatinus, apostolicae sedis nuntius: aut. 482. RANCfROV (a Jemnice ad m.), advocatus ecclesiae v. Marquardus. Ratiborius, frater Smilonis de BílkoY: c. 105+. Ratisbona (Germanía), episcopus v. Al- bertus. Ratmirus, burggravius in Pfimda: aul. 141, aut. 369. Richardus, rex Romanorum: c. 345, c. 346. Higa (SSSR), per provinciam legatus u. Anselmus. RYZMBURK (castrum a Duchcov ad s. - oc.), castellanus v. Bores. Robertus, abbas Gradicensis: c. 50+, c. 77, c. 384. Roma (Italia), v. Lateranensis ecclesia. Romani imperatores et reges v. Richardus - imperialis aulae camerarius v. Wernherus de Bolanden. - pontifices v. Alexander IV., Clemens IV., Innocentius IV., Urbanus IV. - Rom. pont. presbyter cardinalis v. Simon [Paltinarius tituli s. Martini] legatus, nuntius v. Anselmus episcopusWarmiensis, Rainaldus, canonicus Theatinus notarius, scriniarius v. Johannes quondam l\fanni de Castro Plebis, Benedictus de Castro Novo. Rudolphus, Posoldi filius, [civis Brunensis]: aut. 237. Salzeburga (Austria), provinciae legatus v. Anselmus. Simon [Paltinarius], tit. s. Martini presbyter cardinalis: aut. 390. -, custos Olomucensis ecclesiae, Brecislaviensis archidiaconus et Brunensis notarius: c. 416. SLAVKOV (a Bruna ad or. ), domus hospitalis s. Mariae Theutonicorum sacerdos v. Godefridus. Smilo de Bílkov: c. 105+. -- de Lichtenburk, baro regis Bohemiae: aut. 138, aut. 175, aut. 288, aut. 318, aut. 320, aut. 427, aut. 460, aut. 461. - de Stfílky, castellanus de Brumov: aut. i. 290++. Starchandus, filius Peregrini, [civis Brunensis]: aut. 161. Stephanus, abbas de Louka: aut. 58. STIRIA, dux v. Pi'emysl Otakarus II. -- ducissa v. Cunegundis, Gertrudis, Margareta - gubernator terrae v. Bruno - capitaneus v. Woko de Rosenberg. STRAHOV (Praga), mon. ord. Praem. abbas v. Johannes. Theatina (Italia), canonicus v. Rainal- dus. Theodericus de Katzenelbogen: aut. 305. - de Kopisty: aut. 402. --, abbas in Louka: c. 469. -, abbas in Zábrdovice: c. 135, aut. 351. Theutonicorum domus hospitalis, s. Mariae de domo Theutonica generalis procurator v. Johannes de Capua -- frater v. Anselrnus, episcopus 'Varmiensis ---- domus hospitalis 11. Slavkov. TISNOV (a Bruna ad s. -- oc.), mon. ord. Cisterc. abbatissa v. Katherina praepositus v. Jacobus. TREBfC, mon. ord. s. Benedicti: aut. 129. ---- abbas v. Arnoldus. Ulricus de Hohenbüchen: c. 358. Urbanus IV. papa, pontifex Romanus: aut. 293, c. 294, c. 299, aut. 300, aut. DIPLOMATUM LITTERARUMQUE AUCTOHES 27 309, aot. 317, c. 321, c. 322, aut. 32~ aut. 324, aut. 325, aut. 326, aot. 327, aot. 328, c. 331, c. 332, c. 333, c. 334, c. 339, c. 34~ aut. 35~ c. 353, c. 364, aut. 365, aut. 368, aut. 370, aot. 371, aut. 377, c. 389, c. 394, aut. 396, c. 405, c. 406, c. .411, c. 412, c. 413, c. 415, c. 417, c. 418, c. iJ.20. Warmia (Polonia), episcopus u. Ansel- mos. VELEHRAD (ab Uh. HradWe ad s. -- oc.), mon. ord. Cisterc.: c. 384. abba~ v. Lupinus. Wernheros de Bolanden, imµerialis aulae carnerarios: aot. :~05. VEVERf (castrum a Brnna wl oc.), burggravius v. Cuno. Wichhardus de Thern (Tyrna): aot. 191, aut. 192, aut. 236. VILÉMOV (a Cáslav ad m. --- or.), mon. ord. s. Benedicti: duo aut. 455. - abbas v. Mysliborius. Wilhelmus de Hustopece: aut. 329. -, praepositos Forojuliensis, dom. papac capellanos: c. 82. ·- (?), goardianos fratrum Minorum in Laa: aut. 228, aut. d. f. 229+. VYSEHRAD (Praga), praepositus 11. Dionysius magister. Witko de [Cesky) Kromlov: aut. d. f. 189+. - de Klokoty: aot. 429. -- de [Jindtichüv] Hradec: aut. 57. Vitus frater, episcopus quondam Lettoviensis de ordine Praedicatorum: aut. 142, c. 207. --, decanos ecclesiac Prageusis: c. 127, c. 341. Woko de Rosenberg, marscalcus Bolwmiac, capitaneos Stiriae: c. 144, aut. 187, aut. 230, aut. 284, aut. d. f. 285+, aut. 289, aut. 335. Vratislavia (Polonia), hospitalis s. Elisabeth, Crucigcrorum Stellatorum Vratislaviensium hosp. s. Francisci in Praga fratres hosp.: c. 140. - magister v. Henricus. ZÁBRDOVICE (Bruna), mon. onl. Praem. ahbas v. Theodericus -- prior: aot. 169. Zdislaus, Bohemiae regis marscalcus: aot. 477. ZNOJMO, castellanus v. Bocko - ad s. Nicolaum plebanos v. Hermannos. ZVÍKOV (caslrum a Ptsek ad s.), hurggravius v. Hrz miles. Zwifalten (Germanía), mon. ord. s. Bcnedicti abbas v. Bcrtholdos. 1253 NOV. 8. NUM.1. 29 l. Pfemysl Olakams ll., heres el dominus regni Bohemiae, du:r Austriae et Stiriae marchioque 11.foraviae, fraire Valasco, sedis apostolicae nuntio, requirente, promittit cum affirmatione Slli iuramenti se ecclesiae Romanae ac Wilhelmo, Romanorwn regí, fideliter s assistere velle; qlla de re Innocentiwn IV. papam certiorem facit. Pragae 1253 nov. 8. Autographum in membrana scriptum in archivo secreto Vaticano Romae (sign. A. A. Arm. !-XVIII, 636) asservatur (A). - Apographum in cod. mnscro membr. saec. XIII. in Bibliotheca Vaticana Romae (Cod. Otlobonianus lat. 2546) asservafo exstat, fol. 17 (B). 10 Ed: Würdtwein, Nova subsidia IX, pag. 36 num. 17 (ex B, corroborationis formula praetermissa). - CDM III, pag. 176 num. 201 (ex A). Reg: Palack(¡, Reise, pag. 34 num. 230 (ex A). - Bohmer, Add. sec., pag. 430 num. 57. Reg ll, pag. 1 num. l. - RI V. 2, pag. 1720 num. 11670. - Krones, Forschungen 1, pag. 517 num. 36/2. 15 Lit: Novotn(J l. 4, pag. 13 (rei explicalio). - KK, pag. 165. In tergo chartae manu saec. XIIl. probabiliter cancellariae apostolicae scriptum est: ,,Homagium regis Boemie prestandum imperatori ad requisicionem ecclesie." Scriba: P JI 23 = ignotas, fortasse e circulo fratris Valasci. Exempla script. num. 1 a, l. Dictalor: Verba chartae Pfemysli Otakari ll. in Krems 1253 sept. 17 datae (CDB IV, pag. 20 484 num. 290J repetit; quae typis minoribus exprimuntur. Vide: II. 1 a, P. O. II. Apud Fr: Descriptio sigillorum. Sanctissimo patri ac domino Innotendo, divina providencia sancte Roma[n]eª ecclesie summo pontifici, P.,1 dei gracia heres et dominus regni Boel!mie, dux Austrie et Styrie et 25 Morauie marchyo, cum debita reverencia pedum oscula beatorum. Significamus sanctitati vestre, quod nos ad requisicionem venel!rabilis viri fratris Velasci, ordinis fratrum Minorum, 30 NUM. 1, 2. 1253 NOV. 8. • 14. penitenciarii et nuncii vestri, promisimus et iuravimus tactis sacrosanctis ewangeliis* in manibus eiusdem 11 nuncii in presencia venerabilium patrum, domini Nycolai Pragensis, domini Conradi Frisingensis, domini Brunonis Olomucensis episcoporum ac domini lohannis Stragouiensis et domini Martini Brevnouensis abbatum ac fratris Florencii, fratrum Minorum Pragensium custodis, presentibus etiam Zmylone, Iarosio, Bochcone, baronibus regni et 5 marchyonatus nostri, et eciam * paternitati vestre cum affirmatione nostri iuramenti tenore presencium promittimus bona fide et sine omni malo ingenio, quod nos assistemus vobis et ecclesie Romane * et Willelmo, illustri regi Romanorum, quamdiu in gratia et devocione vestra et eiusdem ecclesie Romane perstiterit, * pernos et nostros cum regno nostro, terris, castris et civitatibus nostris et cum toto posse nostro *;et iuvabimus ipsum regem Willelmum 10 fideliter et sincere. Et cum ab ipso rege requisiti fuerimus, adibimus presenciam ipsius et recipiemus ab ipso regalía et sibi homagium ligium prestabimus. Et hec omnia,b que promisimus et iuravimus in hac parte, servabimus fideliter et sincere *toto tempore vite nostre. In cuius rei testimonium et evidenciam pleniorem presentes litteras sigillis coporum, abbatum, custodis et nostro fecimus sigillari. novembris,C anno incarnacionis Domini MºCCLIIIº.0 predictorum nuncii * et episDatum Prage sexto idus 15 Sigilla: ocio in fWs sericis flavi et rubri colorís appendebant; 1) deperditum est; 2) Nicolai, episcopi Pragensis, quod v. d. G. Friedrich adhuc chartae appensum vidit, nunc avulsum est. Cf. Sigilla in CDB IV. 2, num. 8; 3) deperditum est; 4) parvulum fragmentum sigilli Pi'emysli, iuvenis regis, ducis Austriae et Stiriae, restat. Cf. Sigilla in CDB IV. 2, num. 4, 5; 5) fray- 20 mentum sigilli Johannis, abbatis Strahoviensis (? ), appendet. Vide Sigilla num. 3, 24/I; 6) Brunonis, episcopi Olomucensis, quod v. d. G. Friedrich adhuc chartae appensum vidit, nunc avulsum est. Cf. Sigilla in CDB IV. 2, num.12; 7) Florencii, fratrumMinorum Pragensium custodis, paulum laesum appendet. Vide Sigilla num. 3, 18; 8) fragmentum sigilli Martini, abbatis de Bfevnov (? ), quod v. d. G. Friedrich adhuc vidit, nunc deletum est. 25 Pfemysl Otakarw: 11., dominus regni Bohemiae, dux A~llsiriae el Stiriae marchioque Aforaviae, monasteriwn in Vilémo11 el omnes .mbditos ei11s ab omniblls e:raclionibw; libernt. Pragae 1253 11011. 14. Autographum in membrana scriptum in SúA Pragae (archivum mon. in Bfevnov, sign. RB ao Bi'evnov num. 25) asservatur (A). Ed: Piter, Thesaurus, pag. 203 (mendose ad a. 1258). - Dobner, Monumenta VI, pag. 382 num. 3 (ex A fortasse). Reg: Lorenz, Deutsche Gesch. 1, pag. 481 (mendose ad 1254 dec. 15). - Reg 11, pag. 1 num. 2. t.") Quod uncis clauditur, cum membrana destructa periit A. - b) Ultima ,a' /ere evanuit A. :is - 0·o) Verbis et praeterea litterae ,N' characteribus competenter distentis scriptum est A. 1 ) Pi'emysl Otakarus 11. 1253 NOV~ 14. NUM. 2. 31 Lit: Sames, Kláster Vilímovsk¡} 1, pag. 178 (reí explicatio). - Vanecek, Základy 111, pag. 16 (ítem). - Sebánek, Mesto ústí/Labem v listinl z r. 1249, pag. 881 (díctator chartae statuítur). - Sebánek-Dusková, Panovnická a biskupská listina, pag. 50, 52-56, 69 (scriba et dictator chartae statuuntur). - Sebánek, Urkundenwesen, pag. 331, 332. ., In chartae tergo destinatarii manus saec. XIII. amwtavit: ,,Privil[egium] W[illhalmscelle) Prezmizli, domini regis Boemie, super libertatem" (A). Scriba: P JI 17 =magíster Arnoldus. Exempla scrípt. num. 1 a, 2. Díctator: magíster Dionysíus, cancellaríus. Vide: 11. 1 a, P. O. 11., magíster Dionysius (A), magíster Arnoldus (A), 3, Vilémov (A). 10 B In nomine sancte et individue Lrinitatis amen. ~ Premizl qui et Otacharus, dei gracia dominus regni Boemie, dux Austrie et Stirie et marchio 11 Moravie, viris religiosis abbati et conventui de Wilhalmsccelle graciam suam et omne bonum. Susceptum regie dignitatis officium efficaciter nos inducit, ut 11 universis sub nostro dominio constitutis deffensionis dexteram sollicitudine debita porrigamus. [E]tª licct 1:; simus generaliter quibuslibet subditorum nostrorum protectione congrua deJlbitores, opus tamen caritatis exigit et honestas publica persuadet, ut specialiter piis locis et religiosis viris, qui vanitatibus seculi renunciantes elegerunt Domino in paupertate nimia ministrare, quorum eciam oracionibus nobis et ceteris Christianis eternus salvator, redditor placabilior et ad ignoscendum facilior invenitur, regie protectionis 20 auxilium liberaliter impendamus, ut ex hoc bonorum regni celestis efficiamur participes et eterne vite premio inveniamur auctore supremo indice digniores. Sane ad uniYersorum tam presencium quam futurorum noticiam volumus pervenire, quod nos monasterium vestrum cum omnibus suis pertinenciis et possessionibus universis ob reverenciam divine maiestatis perpetue libertati donamus, statuentes, ut nullus baro- 2s num nostrorum, seu quorumlibet aliorum hominum, quacunque dignitate vel auctorilate censeantur, in claustro vestro vel monasterii vestri bonis vobisb presumant invitis hospitari, si regiam effugere voluerint ulcionem. [Q]uiaª vero plus solet timeri, quod specialiter prohibetur, quam quod generali prohibicione concluditur, artículos infra scriptos ad dei honorem et ecclesie vestre libertatem pertinentes specialiter :10 duximus premittendos. Precipimus itaque et auctoritate regia prohibemus, ut nullus potentum seu baronum dominii nostri presumat equos ad pascendum ponere in bonis monasterii vestri, nisi forte licencia a vobis petita pariter et obtenta. Si vero fur capilur in bonis ecclesie et capitali pena condempnatur, item si interficitur aliquis horno Yel vulneratur in bonis ecclesie, sive sit ecclesie horno sive cuiuslibet alterius privati, 35 istarum et similium vendicio culparum, que in nostros et beneficiariorum nostrorum usus ex antiqua consuetudine cedebat, cedat totaliter in usus et utilitates ecclesie memorate, nec de culparum vendicione predictarum se beneficiarii nostri intromittant, si indignacionem regjam voluerint evitare. Reddimus eciam vos et omnia bona vestra libera imperpetuum et exempta ab illisc exaccionibus,c que narez vulgariter appellan- 4o tur, zvod,a narok, preseka, scheleso, woda, mffitsch, kyg.ª [E]tª ut telam prolixi narra- 32 NUM. 2, :J. 1253 NOV. 14. - 20. tus brevis sermo texeat,e ah omnibus exactionibus et gravaminibus sive molestfü, quibuslibet ob specia[lem]! devocionem, quam erga patronos ecclesie vestre, sanctos scilicet apostolos Petrum et Paulum, specialiter gerimus, vos et omnes subditos vestros cum possessio[nibus vestris] universis et bonis omnibus mobilibus et inmobilibus sen se moventibus universaliter et singulariter !iberos reddimus etu exemptos. Ne autem 5 hec p[roi]nde a nostra serenitate ad laudem divini nominis et sanctorum apostolorum eius facta donacio tractu temporis in dubium valeat revocari, presentes vobis in testimonium concedimus litteras sigillorum nostrorum munimine roboratas. Testes autem huius rei sunt hii: Bowarus, Chunradus de Chlingenberch, Boruta, Vvitego de Nova Domo, Iooroschius, Vvocho, Sdezlaus de Sternberch, Gallus de Levmberch, 10 Boscho burcravius Znoymensis, Ioonzo, Bohusch de La castellanus et alii quam piures. Datum Prage XVIIIº kalendas decembris, anno Domini MºCCºLIIIº. Sigillum: Pfemysli, iuvenis regís, ducis Austriae et Stiriae, in filis sericis flavi et rubri colorís ex aliqua parte laesum appendet. Cf. Sigilla in CDB IV. 2, mim. 4,5. 3. Pfemysl Olakarus 11., heres regni Bohemiae, dux Allsiriae el Sliriae marchioque ~"\forauiae, ecclesiam Pragensem (in A 1 == versio 1), eandem ecclesiam nec non ecclesias in Vysehrad, Slrahou, Bfeunou aliasque omnes ecclesias regni Bohemiae (in A 2-A 5 = = uersio JI) ab omnibus uexalionibus eJ:imil omniaque privilegia (in ,1 1 Pragensis 15 ecclesiae, in A 2--5 eliam aliarum suprrulictarwn ecclesiarum) confirma!. 20 Pragae 1253 nov. 20. Quinque autographa in membrana scripta (A 1, A 2, A 3, A 4, A 5), quorum duo (A 1, A 2) in archivo arcis Pragensis Pragae (archivum capituli Pragensis, sign. ll 8, II 9), cetera in SÚA Pragae, A 3 (archivum monasterii in Bfevnov, sign. RB Bfevnov num. 31), A 4, A 5 (archivum cap. Wissegradensis Pragae, sign. KVs 39, 40) asservantur. - Apographum ex 25 A 5 descriptum saec. XIV. exstat ibídem in Libro privilegiorum ecclesiae Wissegradensis membranaceo (archivum cap. Wissegradensis Pragae, sign. KVs lib. 26) asservato, fol. 22v - 2.3 num. 62 (B). Ed: Pontanus, Bohaemia pía, pag. 83-84 (textum charlae haud completum cum falsa ratione argumenti eiu.~ praebet). -Balbín, Miscellanea, dec. l, lib. VI, pag. 17 num. 15 (versio Il). - 30 Hammerschmid, Gloria Wissegr. ecclesiae, pag. 200 num. 2 (versio I I, fine chartae praeter- 2. ª)Ad litteram maiorem depingendam spatium vacuum relictum est in A. - b) Sequitur ,non' punctis suppositis necnon linea directa deletum A. - e-e) Scriba primum ,illa exaccione' scripsit, sed competenter sine rasura correxit A. - d) Voci uncus superponitur in A. - •) Ita A. - /) Quae hic et inferius uncís clauduntur, cum membrana putrefacta perierunt in A. - ª) Scriba primum denuo :J5 verbum ,reddimus' scribere coepit, sed puncto supraposito et linea supposita in ,et' conatus est corrigere A. 1253 NOV. 20. NUM. 3. 33 misso). -- Lünig, Codex Germ. dipl. I, col. 963 num. 9 (versio II). - CIB I, pag. 128 num. 44 (versio II). Reg: Dobner, 1V!onumenta VI, pag. 23 num. :J8 (versio II). - Lorenz, Deutsche Gesch. l, pag. 481 (versio II). -- Reg Il, pag. 2 num. 3 (versio II ), pag. 3 num. 4 (versio I, ex A 1). - 5 Schramm, Regesten, pag. 76 num. 3 (versio II ). -- Ersil-Prafák, Katalog, pag. 24 num. 37 (versio II, ex A 2), num. 38 (versio I, ex A 1). Lit: Novotn(¡ I. 3, pag. J.'3-14 (rei deliberatio). - Vanééek, Základy II, pag. 122-4 (idem). -- Fiala, I{anceláf, pag. 200 (dictator haud recte tractatur), pag. 292 (scriptura). - Dusková, CMM 71 (1952), pag. 196 n. 17 (dictator statuitur). - Sebánek-Dusková, Panovnická 10 a biskupská listina, pag. 50-56, 58, 59, 94, 95 (dictator statuitur, manus scribae non recte a simili manu Pfísnobori notarii (P II 48) discernitur). -- Sebánek, Urkundenwesen, pag. 308 n. 25, pag. 387 (scriba et dictator statuuntur). In tergo A 1, quod manu saec. XIII. registratoris Pragensis ecclesiae scriptum eral, /ere evanuit; solummodo vox ,,Privilegium" legi potest. In tergo A 2 de eis, quae eadem manu atque in 15 A 1 scripta erant, solummodo ,P' legi potest. In tergo A 3 legitur: ,,Premisl ducis privilegium super omnes villas in Brewnow, in Strahow et in castro", inferiusque vocem ,,quinta" eadem manus registratoris monasterii in Bfevnov saec. XIIl. scripsit (C). In tergo A 4 ,,Privilegia ista sunt Premizl, regís Boemorum, de libertatibus et imunitatibus concessis per eum ecclesie Pragensi et omnibus aliis ecclesiis tocius regni. Datum fuit antequam 2u esset coronatus" probabiliter eadem manu atque in dorso A 1 apparet, ideo manu registratoris Progensis ecclesiae, script1zm legitur. Manus saec. XIV. super vocem ,,Premizl" vocem ,,Otakari" et super vocem ,,Boemorum" vocem ,,quinti" addidit, inferius tertia manus (eadem atque in dorso privilegii Venceslai I. ecclesiae Pragensi Pragae 1249 iul. 20 dati, apparel, vide CDB IV, pag. 273 l. 23) verbum ,,Registrata" scripsit, quod afia manus saec. XIV. 25 signatura ,,K 2/3" complevit. In tergo A 5 ,,Privilegium domini Otacari qui et Premisl, filii regis Wencezlai, super libertates ecclesie Wissegradensis" manu scribae ecclesiae Wissegradensis (A) scriptum legitur, ad quod idem (?) scriba addidit ,,Pragensis, Breunouensis et Strachounensis". E recentioribus notis in tergo A 5 scriptis haec nota manu saec. XVI. /acta adducenda est: ,,Hoc privilegium dicit ecclesiam Wissegradensem in spiritualibus nullo :io medio Pragensi ecclesie esse subiectam". Scriba A 1 - A 4 : P I I 24 = V 67 = ecclesiae Pragensis proprius, proinde non Pfísnobor notarius, sicut in CDB IV, pag. 12 l. 30-31, pag. 20 l. 12, pag. 44 l. 6-7, pag. 273 l. 29 dicitur. Exempla script. num. 1 a, 3 (ex A 3). -A 5 : P I I 25 =, ecclesiae Wissegradensis proprius. Exempla script. num. 1 a, 4. 35 Dictator: magíster Dionysius, qui in chartae textu conficiendo semel charla Venceslai I. ecclesiae Pragensi Pragae 1249 iul. 20 (CDB IV, pag. 273 num. 168) data usus est (vide verba ,,de cuius eciam corpore suscepturi sumus ... nostri capitis dyadema" ).Quae in dextera columna typis minoribus dedimus, ex A 1 recepta esse videntur. Textus chartae (versionis I, II) in chartis Pfemysli Otakari Il. Pragae 1262 ian. 13 (vide .10 num. 307) nec non (versionis I I tantum) in charla Karoli IV., regis Romanorum, Pragae (1347 m. sept.] (Reg V, pag. 118 num. 226) Pragensi ecclesiae datis per quasiconfirmationis formam recepti sunt. JY/entio de communi consen.m baronum regí dato verum fundamentum habere potest (cf. CDB II, pag. 161 1111m. 172, pag. 210 num. 227 etc.), al mentio de con/irmatione chartae a sede apostolica petita stili magistri Dionysii est propria, nihil igitur valet. 45 Coniciendum est olim etiam sexlum exemplar chartae (vide inferius num. 195++) monasterio Strahoviensi destinatum in archivo eiusdem monaslerii exslitisse, exemplar A_ 4 primo in archivo ecclesiae Pragensis asservatum esse. Vide: II. 1 a, P. O. II., magister Dionysius (B), 3, Bfevnov-Rajhrad (A), Strahov (A), Praga, ecclesia capitularis (A), Vysehrad, eccle.~ia capitularis (A). ;;o Apud Fr: Descriptio exemplarium A_ 1 - A_ 5. 34 NUM.:I. 1253 NOV. 20. Premizl, dei gracia heres regni Boemie, dux Austrie, dominus Styrie, Morauie marchio,ª ad reib memoriam sempiternam.c Pro lrnmani redempcionell generise eterni regis filius ab altis celorum ad hyma/ descendens, 11 ne perpetue9 dampnacionisli sentenciam9 exciperet, incarnari de virgine voluit gloriosa et ex innata' pietatek sue compaciensZ creature, quam ceterism feceratn digniorem, crucis subire 5 tormentumn et mortis amaritudinem 11 non expavit. Post suam itaque resurrectionemº a mortuisP per mundum instituit ecclesias universum, quibus ob rcmedium scismatisq prefecitn unum, supern quem edificavit ecclesiam, etr ipsum Petrum a petras 11 nominavit, dans ei in tradicionet clavium regni celestis in signum dilectionis specialissime singularis privilegii potestatem,n ut quoscumquen ligaret vel solveret 10 super terram, ligati haberentur inu celis vel soluti.u 1 Cuius eciamh dicioni prefatas commisitV ecclesias effusione sui preciosissimi sanguinis perpetue donatasn libertati;n ad quarum conservacionemh tanto debent regnorum rectores et terrarum príncipes universi studiosius anelare, quanto dampnabilius est celestis regis graciam homini Yiolaren Christiano, talín precipue, cui a deo gladii estw potestas in terrisw collata ad 15 laudem bonorum et perversorum iuxta suorum exigenciam meritorum ultionem,x ac racioneY dominice potestatis humanamn tenenturn audaciam cohercere. Nam etsi cuiuslibet Christiani sit hominis finalis diem iudicii formidare, precipue tamen potentes terreri debent, cum plus exigatur ab eo, cui plus committitur,21 et gradus altitudinem sequi soleat casus gravitas. Inter huiusmodi sane nostrarum consideracionumh curas, 20 quibus altissimo creatori nostro, de cuius misericordia vitam et omnes dignitates nostras seu honores, quibus temporaliter fungimur, possidemus et eterna speramus, placere, quantum ipsius permittit gracia, letantesªª proponimus, supprema menteªª revolvimus et devocioneh debita cogitamus, qualiter in primis matrero fidei, magistram divine legis, sacrosanctam Romanam ecclesiam, quam cultu sacro, corde pariter et 25 corpore veneramur,bb honore debito et dignis in Domino serviciis honoremus, deinde ceteras in nostro precipue dominio constitutas congruis favoribus tamquam princeps catholicuscc attollamus.dd Sane ad honorem dei omnipotentis, cuius spiritu totum corpus ecclesie regitur, et beatorum martyrum Viti, Wencezlay,ee Adalberti, in quorum honore sancta Pragensis ecclesia, episcopali cathedrall decorata, fundata digno- ao scitur,gg de cuius eciamh corpore suscepturi sumus deo propicioh nostri capitis dyadema, et plenam regie dignitatis adepturihk potestatem necnonti honorabilem Wissegradensem ecclesiam, capellam nostram specialem, nullo medio in spiritualibus ecclesie Ro- 35 mane subiectam, ad honorem beati Petri, apostolorum principis, a nostris pia devocionek progenitoribus inslitutam et nobilibus munitam privilegiis,2 ecclesiam eciamk sacratissime virginis Marie, matris 40 domini nostri Ihesu f.hristi, per quam 1253 NOV. 20. 5 to perpetua et irreffragabili gaudere volumus libertate; ita videlicet, ut ah omnibus sordidis muneribus sit exempta, ab angariis et parangariis universis immunis, ab exaccionum vexacionibus aliena. Ce- 15 terum, ut illa, ad que est divinitus instituta, quiecius peragere valeat, et telam prolixi narratus texat sermo brevis, sic ipsam venerabilem Pragensem ecclesiam ab omnibus esse volumus vexacionibus 20 immunem, ut ipsius oracionibus, que pro nobis iugiter interpellat apud deum, et mundi cursus pacifice nostris actibus diriNUM. 3. 35 post dcum totus vivit orbis terrarum, in Monte Syon feliciter institutam et venerabili Premonstratensi ordini deputatam, pium insuperBrevnovensekkmonasterium, ordinis sancti Benedicti, in vicinis campis feliciter constructum et dotatum, ac orones alias ecclesias regni Boemie tam seculares quam religiosas, quocumque nomine censeantur," perpetua et irreffragabiliZl gaudere volumus libertate; ita videlicet, ut ab omnibus sordidis muneribus sint exempte, ab angariis et parangariis universis immunes, ab exartionum vexacionibush aliene. Ceterum. ut illa, ad que sunt divinitus institute, quieciusmm peragere valeant, et telam prolixi narratus texat sermo brevis, sic cunetas dominii nostri ecclesias ab omnibus esse volumus vexacionibush immunes, ut ipsarum oracionibus,h que pro nobis iugiternn interpellant apudºº deum, et mundi cursus pacifice nostris actibus dirigatur et gatur et eius meritis in eterni regis pala- earum meritis in eterni regis palacio" cio desiderata nobis mansio preparetur. desiderata nobis mansio preparetur. Omnia 25 Omnia eciam ei eciamh eis privilegia aPP nostrisPP antecessoribusqq piaqq consideracione" concessa, sive sint realia, sive personalia, ad res seu iura pertinencia, dummodo appareant in prima figura et autenticis sigillis sigillata, non viciata, non cancellata, non in aliqua sui parte abolita, rata habemus et firma el ea auctoritate presentís scripti confirmamus, nolentes illa 30 tractu temporis a malivolis aliquibus ausu temerario violari. In cuius rei testimonium presentes de communi88 consiliott baronum nostrorumtt eidem Pragensi ecclesie universis venerabilibus ecclesiis, seu quibuslibet aliis piis locis concedimus litteras pro memoria prefatorum omnium sempiterna sigillorum nostro- 35 rum munimine roboratas. Ad maiorem vero fidem et evidenciorem cautelam huius nostre donacionis" seu confirmacionish seriem per dominum et patrem nostrum sanctissimum Petri successorem et Ihesu Christi vicarium confirmari volumus et rogamus. Actumuu Prageuu annovv ww Domini MºCCoLJIIo,xx XIIº xx kalendas'11' decembrisuu presentibus hiis testibus: domino Conrado venerabili Frisiensi episcopo, fratre 40 ValascoYY de ordinezz Minorum domini pape penitenciarioh et nuncio, Borsone carnerario regni Boemie, Iarosio burgravioªªª Pragensi, Vitkonebbb de Nouoccc Castro, 36 NUM. 3. 1253 NOV. 20. Bauaro et Conrado castellanis de Klingenberg,dpaciens' A 3 . - 711) Finis secundae lineae in A 3, tertiae in A. 5. - n·n) Verba obducta in A 3. - 0 ) Finis tertiae lineae in A 4. - P) Finis tertiae lineae in A 2. - Q) Finis tertiae lineac in A 3. - r) Verbum scriba fi.nitae chartae addidit fortasse in A 5. - •) ,t' in loco raso scriptum est A 5. - t) Scriba primum ,ec' scripsil et statim sine rasura correxit in A 5. - u-u) In loco raso atramento obscuriore scriptum est A 4. - - v) ,:>misit' A 1-A 4. - w-w) ,potestas in terris est' A 5. -- 20 X) ,ulcionem' A 2-A 4. - Y) ,roe' A 5. - z) ,:>mittitur' A 1, A 2, A 3, A 5. - aa-aa) Litterae ,s', ,ro', ,a', ,me' cum membrana putrefacta perierunt in A 3. - bb) Litterae ,ur' cum membrana putrefacta perierunt in A 3. - muni' A. 4. - tt-tt) ,baronum :io nostrorum consilio' A 2. - uu-uu) Atramento obscuriore scriplum est A 4. - vv-vv) Atramento flavo scriptum est A 4. - ww) Titulus sine rasura corr. A 5. - .Tx-xx) ,M°CC quinquagesimo 111°, XII' A 5. - 1111) ,Welasco' A. 2, ,Velasco' A 3-A .5. - zz) ,fratrum' sequitur A 2, A 5. - ªªª) ,purchravio' A 2 - A 5. - bbb) , Vithcone' A /~. - - ccc) ,Novo' A 3. - - ªªª), Klingeberk' A 2 - A 4, ,Klingberk' A. 5. - eee) ,Netolich' A .z, A 5. - lff) ,Leunberk' A 2, ,Lewberk' A 3, ,Leuvberk' A 4, :1s ,Leumberk' A 5. - 999) ,Loket' A 5. -- hhh-hhh) Verba ,Chech pincerna aule regie' iam post verba ,Boruta castellano Luthomericensi' col/acata sunt in A 5. - "') ,et aliis' sequitur in A 2, A 5. kkk) ,Gwillelmi' A 2, A 4, A 5, ,Guvillelmi' A 3. - lll) ,pronotarii' A 2. - mmm-111111111) ,ecclesie Pragensis' A 3. 1) C/. Matth. 16, 19. -- 2) His verbis praeter cetera alluditur ad privilegium Vratislai regis ,!O (CDB 1, pag. 371 num. 387) nec non Pfemysli Otakari l. (CDB JI, pag. 210 num. 227}, cuius unum exemplar (nunc deperditum) sine u/la dubitatione etiam ecclesiae Wissegradensi obligit. 1253 NOV. 20. NUM. 4. 37 4. Pfemysl Olakarns 11., heres regni Bohemiae, dux Austriae el Stiriae marchioque 1Uoraviae, monasterio in Opatovice privilegium fundalionis eius a Vratislao, rege Bohemorum, datum innovat, tenorem eius inseri faciens . .-, Pragae 1253 nov. 20. Apographum inserlum esl confirmationi Venceslai 11., Bohemiae et Poloniae regis, Brunae 1303 nov. 4 datae (Reg IV, pag. 762 num. 1936), quae confirmationi Karoli IV., Romanorum imperatoris, Romae 1355 apr. 5 datae (Reg VI, pag. 8 num. 4) inserta est; quam confi.rmalionem transumptum Ferdinandi, episcopi Lucensis, in Hungaria nec non in Bohemia sedis 10 apostolicae nuntii, in Jihlava 1421 dec. 12 datum continet, cuius autographum in membrana scriptum in SAR Brunae (archivum monasterii in Rajhrad, sign. E g 25) asservatur (B).1 Reg: Reg IV, pag. 716 num. 1789 (ex B). Lit: Sebánek, Urkundenwesen, pag. 387 n. 428, 429. Dictator: magistcr Dionysius. 1;; Vide: 11. 1 a, P. O. 11., magister Dionysius (C), 3, Opatovice (A). Przemysl,ª dei gracia heres regni Boemie,b dux Austrie, dominus Styrie, Morauie marchio, ad rei memoriam sempiternam. Etsi cuiuslibet catholici devocio principis generaliter ad omnia pia loca pie se teneatur extendere et graciosis operibus grate debeat eterni regís graciam promereri, uberiori tamen devocionis affectu circa mac 20 precipue tenetur insistere, que per gloriosos et catholicos príncipes sunt instinctu spiritus sancti et revelacione divina divinitus instiluta.d Nec mirum, quia, cum creatura sui plenius erga se voluntatem creatoris agnoscit, facit illa liberalius et studiosius exercet,6 per que non ambigit excelsi regis graciam adipisci. Sane cum monasterium gloriosissimi martiris beati Laurencii, qui thesauros ecclesie pauperibus Christi noverat 25 erogare, a piissimo progenitore nostro Wratislao, primo Boemieb rege, in Opatowicz feliciter institutum et sanctissimo ordini sancti Benedicti deputatum ac revelacione divina diversis sitl dotatum per diversos antecessores nostros beneficiis et laudabiliter munitum privilegiis,2 quia iamu prefati regis serenissimi Wratislai antiquius ínter cetera propter longam prescripcionem dierum consumpcionem minari videtur, nos ad 30 prefatum pium Christi martirem eiusque sacrosanctum monasterium devocionem habentes specialem et ipsius volentes graciam misericordie operibus promereri, memoratum privilegium non viciatum, non cancellatum, non in aliqua sui parte abolitum, ad peticionem religiosorum virorum ..3 abbatis et monachorum supradicti monasterii exemplamus, innovamus, volentes, ut eandem vim hec nostra innovado cum originali 35 habeat perpetuo valituram, ad maiorem cautelam et evidenciorem fidem ipsius tenorem autentici de verbo ad verbum presentibus inseri facientcs. Est autem tenor talis: Anno dominice incarnacionis millesimo LXXIIIº, 11 epacta XIª, concurrente IIIo, indictione Vª in honore sancte et individue trinitatis ego \Vratislaus, rex Boemorum,1> etc.t Ut autem hec innovacionis seu exemplacionis nostre series sorciatur rohur perpetue firmitatis, 38 NUM. 4, 5. 1253 NOV. 20. - DEC. 2./7. ipsam sigillorum nostrorum munimir.e Jecimus roborari. Ad maiorem vero fidem el evidenciorem cautelarn eandem per sedem apos~olicam confirmari petimus et rogamus. Actum Prage anno Domini millesimo ducentesimo quinquagesimo tercio, XIIº kalendas decembris presentibus hiis testibus: Cunrado venerabili Frisingensi episcopo, fratre Welascho de ordine fratrum Minorum domini pape penitenciario et nuncio, 5 Borschone carnerario regni Boemie,b Jaroschio burgravio Pragensi, Witkone de Nouo Castro, Bauaro et Cunrado castellanis de Clinginberg, Borzuta castellano Luthomericensi, Pomyenci summo aule regie iudice et aliis. Datum per manus magistri Guillelmik prothonotarii, Pragensis ecclesie canonici, die et loco prefatis. 5. Pfemysl Otakarus II., dominus regni Bohemiae, dux Austriae et Stiriae marchioque M~oraviae, civibus de Litomerice necnon aliis, qui in monte sancti Stephani apud Litomefice mansiones szzas exstruxerunt, ad septem annos libertatem ab exactionibus confert et aliis hominibus eodem se recipientibus quattuor villas expresse nominatas distribuendas donat. to Apwl Jablonné fo Podjestedi] (Gablaz) 12.53 dec. {2-7].1 15 A..pographum saec. X V. exstat in Copiario civitatis Litoméfice olim in archivo iW'usei Nationalis Pragae, nunc in archivo civitatis Litoméfice (sine sign.) asservato, fol. 34 (B). -- Aliud apographum pariter saec. XV. exsial ibidem, fol. 73v - 74 (C). Ed: Hieke, Beitrii.ge zur Gesch. v. Leitmeritz, pag. 351 num. 3 (ex B, C, ad mensem dec.). CIM II, pag. 30 num. 6 (ex B, C, ad dec. 2-5). 20 Reg: Reg IV, pag. 813 num. 2097 (ex B, C, ad dec. in.). - Schmidt, UB der Vogte v. Weida 11, pag. 626 num. 22 (ad dec. 2 seu 3). - Dobenecker, Regesta III, pag. 343 num. 2174 (ad dec. 3 (?) ). - Prochno, Regesten, pag. 91 num. :!O (ad dec. in. et in ,,Kovaly" (mendose). Lit: Sebdnek, Urkundenwesen, pag. 333-3.1/i. Dictator: magister Arnoldus. 25 Per quasiconfi.rmationis formam textus chartae in charla Pfemysli Otakari 11. apud Budyne 1262 iun. 10 data repetitur (num..137). Autographum chartae ab ipso mag. Arnoldo videtur esse scriptum. Vide: II. 1 a, P. O. ll., magister Arnoldus (B}, 5, De chartae apud civitates usu (A). 4. ª) ,Przemysl' B. -- b) ,Bóem' B. - e) ,illos' B. - ª) ,institute' B. - •) ,excercet' B. - ao f) deest B. - g) ,cum' B. - h) ,tricesimo' B. - i) ,Pomyeo' B. - k) ,Gíifüñii' B. 1) Teste Pilero B olim in archivo monasterii Aulae s. Mariae in Antiqua Bruna asservabatur; 11ide CDB I, pag. 368 l. 19 ss (annus 1420 corrigendus est). - 2) Privilegia intellegenda sunt haec, quae a charla Vratislai JI. (vide notam 4) incipiunt, quorum nempe unum asservatum est, id est charla Pfemysli Otakari l. Pragae anno 1229 (CDB Il, pag. 327 num. 324) data. - 3) Nomen 35 ignoramus. - •) Sequitur ea versio illius praeclarae charlae Opatovicensis (CDB I, pag. 368 num. 386), quam Piter, Thesaurus, pag. 193 primum typis edidil, v. d. G. Friedrich autem in CDB unico loco excepto (vide pag. 371 notam k) neglexit. Notandum est omnia monumenta litterarum, quae ad hisloriam Opato11icensem attinent, illam chartam negle.risse. 1253 DEC. 2./7. - 6. NUM. 5, 6. 39 Nos Przemysl qui et Oltakarus, dei gracia dominus regni Bohemie,ª dux Austrie et Stirie et marchio Morauie, universis hanc paginam inspecturis salutem. Tune debita sub discrecionc consulitur profectibus subditorum, cum non solum ipsorum, verum eciam illius intenditur commoditatibus, qui ad subiectos respicit graciose. Hac 5 igitur consideracione inspectis provide tam nostris quam fidelium nostrorum de Lithomierzicz civium necnon aliorum quorumlibet, qui ad nostra obsequia se contulerunt undecumque, commoditatibus et honore et civibus memoratis et aliis viris fidelibus quibuscumque, qui in monte sancti Stephani aput Lithomieryczb nostrum ad honorem et suum paritcr ad profeclum decentes ad manendum ibidem sibi exstruxerunt man- 10 siones, donamus ad septem anuos omnimodam libertatem; eadem singulos manentes ibidem sic,b' gaudere volentes, ut ab omni thelonio, muta, exaccionibus, vexacionibus seu collectis et aliis quibuslibet generibus molestie sint liberi et exempti. Et ut promtitudinec ampliori singuli ad locum se transferant supradictum, villas Russwan, Brutecz, Zwarmerycz et Polep cum agris, silvis, pascuis, molendinis, vineis, ortis, pratis, 15 quesitis et non quesitis et aliis pertinenciis universis donavimus, ut recipientibus se ibídem iuxta discrecionem et ordinacionem nostrorum fidelium Liutoldid iudicis, .Johannis de Myssena,e Henrici de Vridberch/ qui Rex dicitur, inspecta tamen personarumu provide qualitate,u dentur sub distribucione congrua proprietatis nomine perpetuo possidende. Ut autem premissa omnia debita gaudeant firmitate nec calump- 20 nia locum obtineat" in eisdem, cum subscripcione testium presentes conscribi et sigillari mandavimus in evidens testimonium et munimen. Testes sunt: de Wenini et de Wida burgravii,2 Gallus de Lywmberch, Jeroslaus frater suus, Smilo de Ronow, Zastolaus, Heinricus, Zastolaus et Chwalo filii eius, Jeroscius burgravius Pragensis, Zebcherdus, Sdeslaus de Sternberch, Zawiss filius Wytgonis,k Markwardus de Wonayowicz, Andreas 25 subdapifer, Burchardus filius Ch.3 de Chlingeberch, magistri Wilhelmus et Gothschalcus notarii et alii quam plures. MoCCZLIIIº, VII0 nonasm decembris. Actum et datum aput Gablaz anno Domini 6. Bavarus [de Strakonicej domui s. Mariae Pragae apud pedem pon/is [s. Johannis so Hierosolymitani] quattzwr villas (Luková, Kobylé binamque Domasín) in Pilsnensi provincia vendit. ~-- 1253 dec. 6.1 5. ª) ,Boemie' C. - b) ,Lithomierzicz' C. ___ b') ,se' B, C. _e) ,promptitudine' C. - ª) ,Lurcoldi' C. - •) ,Missena' C. - f) ,Vndberch' C. - u-u) ,personarum qualitate provide' cum sigrtis :1& reclamantibus verbis ,personarum' nec non ,qualitate' additis legitur B. - ") ,obtineant' B, C. i) ,Wenni' fortasse legitur C. - k) ,Witgonis' C. - 1) ,CCo' C. - m) ita B, C. 1 ) Jn nota temporis (vide inferius n. m) aut ,nonas' in ,idus', aut ,VII0 ' in ,IIII0 ' corrigendum est. - 2) Henricus el Henricus. -- •) Videlicet Conradi. NUM.6. 1253 DEC. 6. Autographum in membrana scriptum in archivo magni prioratus Melitensium Pragae (sign. Jo XL VI, Pr 2 b) asservabatur, nunc autem latet• (A). - Simplex copia apud Fr (2 a 236) manu saec. XIX. ex A confecta exstat (B). Dictator: probabiliter destinalarii proprius, nonnullis enim chartis l\llelitensibus datis ante annum 1253 usus est.• 5 Vide: II. 3, Ordo hosp. s. Johannis Hierosol. (A), 4, De chartae apud nobiles usu (A). Apud Fr: Copia superius memorata (B), qua in editione nostra usi sumus. In nomine Domini nostri lhesu Christi amen. Cum humana fragilitas lapsu temporis et etatis ea, que per modernos sollcmpniter aguntur, memorie non commendet propter ambiguos rerum eventus et causarum diversitates, que ad incertum terminum 10 solent devenire, et quia universe carnis via minime perseverat, placuit et satis utilc visum est, ut ea, que aguntur sub tempore, ne labantur cum tempore, poni solent in lingua testium et scripture memoria perhennari. Noscant igitur presentes et futuri, quod nos Bawarus bona nostra hereditaria nullo cogente obstaculo, sed usi libera voluntate, Luchouo, Cobile, Domarin et aliud Domorinª in Pilsen provincia sitas, has 1::; quatuor villas domui sancte Marie virginis Prage in fine pontis et universitati Cruciferorum Iherosolimitanorum pro ducentis et quadraginta marcís argenti vendidimus et iure hereditario contulimus possidendas. Ne igitur empcioni ipsorum ac nostre vendicioni calumpnia occasionis in posterum impedimentu[m]ª aliquod inducat et composicio talis detrimentum paciatur, presentero paginam duximus sigilli nostri munimine 20 roborandam et hoc coram testibus sollempnibus subsequentibus: testis Wilhelmus et Benes filii Grosnate de Debrad, Predota de Blatna, Bawarus et Dluhomilus fratres eius, Iaros de Hrusiz, Marquardus de Donawiz, Vbislaus de Hwosd, Vitus de LucoÜ, Hermannus de Belsiz, Petrus de Nebrehouiz, Dersider de Hraniz, Boguslaus de Ietisowo, Tobías prepositus Pragensis, Marquardus prepositus de sancto Egidio. 25 Acta sunt hec anuo incarnacionis Domini nostri Ihesu Christi M°C°C0 L0 III0 , VIII idus decembris, temporc venerabilis memoric serenissimi regís Wenzeslai et episcopi Nikolaiª Pragensis. Sigilla: teste apographo B charla duobus sigillis, videlicet Nicolai episcopi illaeso et Bavari laeso munita eral. 30 6. ª) ita B. t) Dati formula chartae corrigenda, scu hoc modo explicanda esse videtur: villae superius nominatae anno 1253 rege Venceslao I. adhuc vivo venditae, charla nostra tum demum eodem anno dec. 6 data est. - 1) In antiquo catalogo archivi Melitensium (sign. num. 38) manu archivarii Ferdinandi Warter, qui ab anno 1875 munere suo fungebatur, scriptum legitur: ,Nro 2 b. Bawor v. Strakonitz 35 verkauft dem Prager Ordenshause um 240 Mark Silbers die 4 im Pilsner Kreise gelegenen D nigri colnris illrresum appendf'/. C/. Sigilla in CDB IV. 2, num. 4, 5. :10 11. Frater A.nselmus de domo Theulonica, cpiscopus '.{'armiensis, ecclesiam in Trstenice de consensu et volzmlate Bnmunis, episcopi Olomurensis, per se consecratam et dotem eiw; expresse nominafam in profe.tlionem recipif. In Trslénice 1253 dec. 29.1 Aulographum in membron(/ seriplwn in SAR Brzmae (archivum mon. in Louka, sign. F 8) asservatur (A.).2 - - -- ···------···-- 10. ª) ,BÜein' A.. - · ó) Voci une11s superponitur in A.. 1) Cf. Jac. 5, 16. - 2) Vences/ai J. regís Bohemiae. - •) Chartam Vences/ai l. regis ad hanc ;i;, donalionem exslitisse coniciendum est. Vide superius in nota introductoria. 48 NUM. 11. 1253 DEC. 29. Ed: CDM III, pag. 177 num. 202 (ex A). Reg: Reg II, pag. 4 num. 7. - Sebánek, Archivy, pag. 22 num. 126 (ex A). Lit: KK, pag. 166- 167. Scriba: ignotus, destinalarii proprius, seu destinatarius ipse (Wolchmarus) fortasse. 3 Dictator: in prooemio nec non in promulgationis formula chartae vestigia stili Wilhelmi, notarii 5 regís, manifesta occurrunt;4 praeterea dictatur chartae (qui ídem atque eius scriba fortasse eral) communi stilo utitur. Conclusiones superius factae argumentis, quae praebentur inferius in notis c ac b-b, firmatur. Jnde enim sequilur chartam in membrana pridem sigillo munita scriptam atque etiam partim rescriptam esse. Non est autem dubitandum, quin quae in charla allata sint, re vera ad ecclesiam 10 pertineant. Vide: Il. 3, Aliae ecc/esiae (A). Liceat nobis debitas gratias agere v. d. .lohanni Koeppen, procuratori archivi ord. Theut. Gotingae, qui nos optimis consiliis adiuvit in origine chartae constituenda etiamque ad nos imagines phototypicas sigilli et secreti episcopi Anselmi misil. 15 B In nomine Domini amen. ¡¡ Frater Anshrelmus de domo Devtonica, dei gratia Warmiensis ecclesie episcopus, universis Christi fidelibus has litteras visuris in vero 11 salutari salutem. Cum sit pium et honestum gesta propria sufficienti cautione munire ad fidelium Christi memoriam maxime per litteram, que est 11 baculus memorie, indicium veritatis et argumentum certitudinis, noscat igitur tam presens hominum 20 etas, quam in Christo successura 11 posteritas, quod nos Anshrelmus episcopus de consensu et voluntate venerabilis patris et domini Brvnonis, dei gratia Olumucensisª episcopi, ecclesie in Stihniz manus consecrationis inposuimus, quam etiam limitatam et dotatam invenimus infra scriptis: duobus videlicet laneis in eadem villa et vineis, que Mons dotis appellantur, cum iure, quod berchreht nuncupatur, et cum decimis 25 ipsarum vinearum plenariis, item cum dimidia vinea in Maratiz, item cum decimis plenariis in Stihniz frugum et animalium, ítem cum decimis ville in Maratiz, item cum rlecimis in Gerz et cum decimis in Strielz, item cum decimis in Spaniz. Pretaxata omnia cum aliis attinentiis, sicut eam rite ac rationabiliter sub regimine domini Volchmari, eiusdem ecclesie plebani, quem predicte ecclesie et dotis pacificum et quietum ao possessorem, necb non predictam ecclesiam, videlicet felicis recordationis domini Rudperti, Olumucensisª episcopi, et successoris sui sepe dicti domini Brunonis, episcopi Olumucensisª ecclesie, et capituli sufficienti e cautione ac privilegiorum munimine roboratam invenimus,5 presentium auctoritate dedicavimus, sepe dictam etiam ecclesiam cum dote et aliis attinentiis sub protectionem omnipotentisb dei et as heatorum apostolorum Petri et Pauli et nostram recepimus, omnes invasores seu dotis eius alienatores publice excommunicantes. Huius rei testes sunt: frater Sifridus de domo Devtonica, frater Lvdewicus de eadem domo, frater Albertus dictus de Babinberchª cum fratre suo Hermanno de ordine Predicatorum, lohannes plebanus de Holaewize et decanus Znoimensis provincie, Gotfridus de Petrowiz, Petrus de Vrbow, 40 Chunradus de Rochdiz, Berngerus de Mirzelovs, Otto de Wischnow, Boreas de Serotiz, Eneas de Gurrihev, Livtoldus de Wolframiz plebani, frater Hainricus de domo 1253 DEC. 29. - 1253 S. D. NUM. 11, 12. 49 hospitalis sancti Iohannis et alii quam plures. In cuius testimonium presentem litteram sigilli nostri munimine roboratam duximus concedendam. Acta in Stihniz anno gratie M°CC0LIII0 , in die beati Thome, Cantuariensis archiepiscopi et martyris. Sigillum: fratris Anselmi in filis sericis rubri coloris ex longo rotundum (60 x 39 mm) 3 illaesum appendet. In aversa parte sigilli figura episcopi cum baculo et libro conspicitur, 10 - circumscriptio est: +s. FRATRIS. AI1Sh€LMI . DI . GRA . WRMI€nSIS. €PISCOPI. In tergo sigilli secretum episcopi formae ex longo rotundae (29 x 18 mm) exstat. In medio secreti figura viri cuiusdam conspicitur. E circumscriptione + S€////V/// (secretum meum fortasse) legi potest. 12. Johannes, magíster domus s. Mariae Pragae apud pedem pontis [s. Johannis Hierosolymitani], villam Pfehyfov cum aliis duabus villis /Dolní et Horní] Sekyfany monasterio in Chotesov vendit. -1253-. 15 Autographum in membrana scriptum in SÚA Pragae (archivum mon. in Chotesov, sign. L IV RP Chotesov num. 9) asservatur (A). - Apographum1 exstat in codice mnscro chart. saec. XVII. ,,Anuales monasterii Cotieschouiensis" intitulato, in UK Pragae (sign. XV B 4) asservato, pag. 240-241 num. 19 (B). In quo apographo copiarium fundamentale nostris temporibus ignotum citatur, ubi charla in fol. 36 videtur esse copiata. 20 Reg: Reg IV, pag. 716 num. 1788 (ex B). 11. ª) ,Oíílln' A. - b-b) Verba ,nec non - omnipotentis' scripta esse videntur in loco, ubi prius alia quaedam verba scripta erant; pristinarum litterarum verisimillime ablutarum aliquot ductus super linea restant A. - e) A voce ,sufficienti' scriba chartae densiores superioribus lineas fecit et ita scribere usque ad finem perseveravit. !taque scriptura linearum ultimarum formam diplomati- 25 cam deponit et a voce ,de eadem domo' (l. 38) densior facta, formam notulae librariae induit A. ª) Lectio ,Babmberch' excludi non potest A. - e) Lectio ,Holacwiz' excludi non potest A. 1) Si initium anni ad dec. 25 ponatur, charla ad 1252 dec. 29 spectet. Quae notatio temporis in charla a membro ordinis Theutonicorum edita non sil inopinata. Ad chartae notationem temporis statuendam itinerarium episcopi Anselmi minime valet. Anselmum episcopum in Moravia non :30 solum anno 1253 ex., sed iam anno 1252 ex. fuisse conici potest. Notationem primam accepimus his momentis impulsi: a) manum et stilum intuentes (vide inferius) chartam suo edilori ascribere non possumus; confecta est in Moravia, ubi earum notationum neutra excludenda est. b) In litteris papae Assisii 1254 maii 28 datis (vide num. 28) nondum mentio de charla fil. c) De notatione temporis in editionibus et in litterarum operibus constituta desistere non oportet, nisi si qua cerio falsa probata 35 sit. - 2) Primo chartam in archivo ecclesiae in Trstenice asservatam esse apparet. Anno 1278 autem ius patronatus huius ecclesiae monasterium Lucense obtinuit a nobilibus idem adhuc possidentibus; vide Reg JI, pag. 471num.1114. - ª) Vide inferius. -•) Vide praecipue CDB III, pag. 183 num. 146, pag.187 num.153. - 5) Charlas episcoporum Roberti et Brunonis desideramus; in litteris superius in n. 1 commemoratis (num. 28) chartae mentio quidem fil, quam episcopus Olomucensis (cuius 40 nomen reticetur) capituli sui accedente consensu sigillo suo et capituli roboratam edidit. 50 NUM. 12, 13. 1253 S. D. - 1254 IAN. 18. In chartae tergo manu saec. XIIl. scriptum legitur: ,,Super Prehissou, Zekiran utraque" (A). Scriba: ignolui;. Dictator: ignolui;. Vide: II. .3, Ordo hoi;p. s. .Jolwnnis Hierosol. (B), 1'eplá-Chotéso11 (B). Cum bonum initium felici semper exitu desideret terminari, notum cssc volumus 5 univcrsis presentem paginam inspecturis, quod ego Iohan:nes, dictus 11 magister domus sancte Maric ad pedem pontis in Praga, voluntario concurrente assensu capituli nostri et dominoª Clemente, preceptoreª sancte domus hospitalis 11 lherosolymitani per Alemanniam, Boemiam, Morauiam et Poloniam, ad hoc ipsum consenciente,b villam, que Prehisow dicitur, in Pliznensi sita e provincia, cum 11 aliis duabus villis, que Zekiran 10 sunt dicte, in eadem provincia constitute, conventui et ecclesie sancti Wencezlai in Chotesowic pro mille ruareis cum omnibus attinentiis earumdem hereditario iure in perpetuum vendidimus feliciter possidendas; quas videlicet mille marcas nobis prepositus memorate ecclesie2 plenissime ac integraliter persolvit, preter mille lotones purgationis adhuc persolvendos. Ad huius igitur facti caliginem removendam et ne 15 aliquis super hoc tam sollepni e facto scrupulus ignorantie mentibus hominum in posterum infigatur, presens hoc scriptum sigillo ecclesie nostre duximus nichilominus roborandum. Datum auno gracie M°C°C0 LIII0 .d Sigillum: in scidula membranacea appendebat; nunc avulsum et deperditum e.~t. rn. Innocentius IV. papa fralribus hospitalis [s. Juhannis] Hiernsulymitani in .'Horavia constructionem et dotationem hospifalis in f Antiqua1Brnna /actam confirmat. Laterani {1254/ ian. 18. A.pographum r.rslal in vidimalione Jacobi, quondam Johannis de Bruna, 11otarii publici, dati formula carenlr, brevi post 1393 iul. 11 conscripta, cuius vidimationis autographum in forma '.!~> rotuli in membrana scriptum olim in archivo magni prioratus Jllelitmsium Pragac, nunc in SAR Brunae (Collecl. Anf. Boéek num. 3116) a.~servatur (B).1 Ed: CDJYI lI!, pag. 179 num. :J03 (cum nota ,,ex actis mnscris saec. XIV. eiusdem hospitalis", i. e. rx B). - Delaville, Cartulaire Il, pag. 751 num. 2664 (ex CDM). lleg: lleg II, pag. /j num. 9. ·-- Pollhast II, pag. 12ii1 num. 15200. :10 12. a·a) Scriba primum ,domini Clementis preceptoris' scripsit, ultimas litleras erasit et correxil A. - ") Scriba primum ,consencientis' scripsil, sed simililer alque in .nota a-a) correxil _,t, - e) Ita, titulus enim deest A. --- ª) Nofi.~ numerorum competc11fl'r disten/is scriptum est .A. 1) Ni i11imr. accur.atum. ---- 2) Godrhardus. 1254 IAN. 18. - MART. 15. NUM. 13, 14. 51 Lit: Sebánek, Afoderní padélky, pag. 491-492 (de modo, qua charla ad nos pervenit). - KK, pag. 167 (idem). - Vodicka, Nové objeven(¡ pramen, pag. 164-168 (idem). Innocencius episcopus,ª servus servorum dei, dilectis filiis ..ª 2 magistro et fratribus hospitalis Ierosolimitani in Morauia salutem et apostolicam benedictionem. 5 Consuevit apostolica sedes devotorum condescendere piis votis et peticiones, que 9 iuris tramite non discordant, effectu prosequente complere. Sane porrecta nobis ex parte vestra peticio continebat, quod bone memorie Ridegerus, civis Brunensis,b et quondam Hodoua, uxor eius, hospitale de Brunnen,b quod in proprio fundo eorum construxerant et de bonis dotaverant propriis, pro suorum remedio peccatorum liberalitate provida 10 donaverunt diocesani loci accedente consensu. Clare quoque recordacionis Wenczeslaus, rex Bohemie, idem hospitale nonnullis libertatibus et immunitatibus ac villis, possessionibus, vineis, silvis, molendinis et rebus aliis compescendo. Non obstante, si aliquibus a sede apostolica sit indultum, quod suspendi vel interdici aut excommunicari non possunt, nisi de indulto huiusmodi sibi concesso plena et expressa seu de verbo ad verbum in nostris litteris mentio habeatur. Quod si non ambo hiis exequenclis potueritis interesse, alter vestrum ea nichilominus exequatur. DatumcLaterani 11. kalendas aprilis, pontificatusnostri anno undecimo.c 40 1254 MART. 31. - APH. 2. NUM. 19, 20. 57 Bulla: lnnocentii IV. papar in filis cannabinis illaesa appendet. C/. Diekamp num. 6, 38. 20. Innocenlius IV. papa ecclesiarum dignitarios in terris expresse nominatis, nominalim etiam illos in Bohemia et Moravia, rogat, ut B[ernardum], electum Neapolitanum, cuí ;; legationis officium pro reintegrando sinceritatis amore ínter fBelam], regem Hungariae, et f Pfemyslum Otakarum JI.], regem (sic) Bohemiae, commiserit, recipiant, honorifice pertractent et mandatis eius oboediant. 10 15 Laterani f 1254] apr. 2. Apographum exstat in Irmocentii IV. registris in archivo secreto Vaticano asservatis (Reg. Val. 23), fol. 77V-78 ep. l570 (R). Ed: Fejér, CDH IV. 2, pag. 246 s. nwn. (ex R). - Fejér, CDH VII. lJ, pag. 563 num. 376 (ex R). - CDM III, pag. 183 num. 207 (ex R). - Theiner, Velera monumenta I, pag. 226 num. 431 (ex R). - Rodenberg III, pag. 238 num. 273 (ex R). Reg: Palack(¡, Reise, pag. 3l5 nwn. 236 (ex R). - Reg II, pag. 11 num. 23. - Potthast II, pag. 1260 num. 16313. - RI V. 2, pag. 1391 num. 8708. - Berger III, pag. 392 num. 7413 (ex R). Lit: Novotn(¡ I. 4, pag. 17. - KK, pag. 170. ..archiepiscopis et episcopis et dilectis filiis abbatibus, prioribus, decanis, archidiaconis et aliis ecclesiarum prelatis et capitulis per Vngariam, Boemiam, Austriam, 20 Styriam et Morauiam constitutis.ª Evidenti patet exemplo, quod afiectum, qucm carni dcus inseruit per naturam, impetere, immo potius evellere penitus nititur dissensionis auctor fraudibus assuetis. ldem enim malorum omnium vetemosus incentor inter Caym et Abel primos fratres odii et rancoris suggestione dampnabili fomitem subministrans, alterum in exitium alterius violato germanitatis federe provo- 25 cavit, et adhuc tam discriminosi dissidii continuo telam texens, ínter carissimos in Christo filios nostros ..1 Vngarie et ..2 Boemie reges illustres consanguinitate coniunctos 19. ª) ,Wratislauien' A. -- b) ,Zlie' A. - e-e) Verbis competenter distentis, ut ultima linea expleretur, scriptum est A. 1) In Jnnocentii IV. papae registris in archivo secreto Vaticano asservatis (Reg. Val. 23), fol. 30 81v ep. l590 verbis ,Conservatores Pragensis et Olomucensis episcopi' ad litteras nostras sub eodem dato revocatio fil. Cf. Berger III, pag. 397 in num. 7433 = Reg II, pag. 11 num. 22 (erronee ad mart. 21), pag. 1166 nwn. 2660 (cum recto dato). Cf. etiam inferius notam 8. - 1) Nicolao. - ª) Brunoni. - ') Merbotonis fortasse, petitio non exstat. - 5) Henrici. - 8) Boleslaus, Henricus, Conradus, Vladislaus. - 7) Thomae. - •) CDB IV, pag. l580 num. 459.+ Quae confirmatio sub eodem 35 dato per litteras apostolicas /acta est. Vide CDS VII. 2, pag. 38 nwn. 866 = Berger I II, pag. 397 num. 7433; c/. superius notam 1. 58 NUM.20. 1254APR. 2. infestam admodum nobis et infaustam iam pridem discordiam seminavit, ex qua deploranda rerum, animarum et corporum grandi merore discrimina assidue provenire noscuntur, quia desolantur ecclesie, opprimuntur orphani, pauperes et vidue prede patent et, quod gravius gerimus, fideles, quos Christus suo sanguine precioso !iberos reddidit, diro gentilium subduntur dominio,3 compedibus obnoxii, pro dolor, servitutis; propter 5 quod est nobis super hiis saniori summopere providendum consilio, ut ad interitum deducatur dissensionis semen huiusmodi, antequam per negligentiam amplius coalescat, quia si nostra ipsum pullulare dissimulatio ultra permiserit, difficile poterit etiam providentie falce adhibita postmodum resecari, posteaquamb ignis vorax ipsorum terras regum in solitudinemc redigat et muero deseviens eo plurium, si quod absit, 10 ipsorum perveniatur ad pugnam, stragem miserabilem ingerat et ruinam, quo congredientium de terris sue ditioni subiectis copiosior haberi dinoscitur numerus hinc et inde. Ne igitur huiusmodi pericula nostri dolorem animi, quem iam ex hiis, que contigerunt, ingentem concepimus, si eis prompto non resistatur remedio, exaggerent proventura, set ut nostra saltem infra Christianitatis víscera gratam sollicitudo pacis 15 quietem recipiat, cuius corpus in suis extremitatibus non absque mentís amaritudine cotidie a paganis conspicimus graviter impugnari: pro reintegrandoª inter eosdem reges discordiarum semota materia sinceritatis amore vel saltero ineundis treugis, que solent esse pací preambule, ut per eorum interventum de compositione postmodum tractatus comodior habeatur, dilectum filium B.,4 Neapolitanum electum, capella- 20 num nostrum, virum dono scientie preditum, vite integritatee conspicuum ac nobis et fratribus nostris merito sue probitatis acceptum, commisso ei legationis officio,5 ut edificet et plantet, evellat, disperdat et dissipet, prout secundum datam ei a deo prudentiam expedire viderit, de consilio eorundem fratrum digne providimus destinandum, spe nobis proposita, quod auctore illo, qui velut pax nostra fecit utraque 25 unum et duos in se ipso parietes copulavit, eosdem reges grato reconciliationis federe adinvicem uniet, quos inimicus humani generis per sue fraudis commenta nequiter ah invicem segregavit. Quocirca universitatem vestram ro~amus, monemus et hortamur attente, per apostolica vobis scripta precipiendo mandantes, quatinus ipsum, immo verius nos in ipso, recipientes ylariter et honorifice pertractantes, salubribus monitis 30 et mandatis ipsius intendatis fideliter et obediatis humiliter et devote, que pro reformatione pacis vel treuguarum huiusmodi seu alias facienda duxerit, inviolabiliter servaturi. Alioquin sententiam, quam rite tulerit in rebelles etc., usque observari.6 Datum Laterani IIII nonas aprilis, anno XI0 • 20. ª) Superscriptio colore rubro scripta est R. - b) ,quam' R. - e) ,sollitudinem' R. - ª) :i.-, ,reintegranda' R. - •) ,integritatis' R. 1) Belam. - 2) Pfemyslum Otakarum 1l. - 3) Scilicet Tarlarorum. - ') Bernardum. - ") Cf. num. 22; cf. etiam apud Rodenberg 111, pag. 239 num. 273 n. 1. - •) Cf. CDB IV, pag. 65 num. 5, l. 11-H. 1254 APR. 3. NUM.21. 59 21. Arbitralores expresse nominati super ordinatione pacis et concordiae ínter Belam, regem Hungariae, et Pfemyslum Otakarum JI., dominum regni Bohemiae, ex parte regís Belae constituti testantur, quibus in condicionibus cum arbitratoribus alterius partís ;, expresse nominati.s convenerint. Apud Budam 1254 apr. 3. Autographum in membrana scriptum in SAR Tfeboií (sign. Historica 1 b) asservatur (A).1 - Ibídem Bohemica versio chartae manu saec. XVl. scripta (ab archivario Rosenbergico V. Brezan fortasse) invenitur, cuius textum inferius sub * praebemus (T). 10 Ed: Kurz, Osterreich unter Ottokar JI. JI, pag. 171 num. 1 A (ex A fortasse). - Fejér, CDH VJI.1,pag. 300num. 260 (ex Kurzio). -Fejér,CDH VII. 5,pag. 310num.176 (exKurzio). - CDM JJI, pag. 181 num. 206 (ex Kurzio). - UBLOE IJI, pag. 204 num. 210 (ítem). Lampel, Die Landesgrenze, pag. 429 num. 17 (ex A). - Zahn, Urkundenbuch 111, pag. 209 num. 138 (ex A). 1:, Reg: Bohmer, Add. sec., pag. 43.1 num. 62. - Krones, MHVSt 22, pag. 114 num. 18. - Rey JI, pag. 12 num. 24. - RT V. 2, pag. 1721 num. 1.7678. - Krones, Forséhungen 1, pag..518 num. 39. Lit: Lampel, Die Landesgrenze, pag. 301 ss (rei deliberatio ). - Novotn(¡ l. 3, pag. 854 n. 1 (explicationes topographicae). - Koss-Bauer, Dejiny, pag. 49 (quaestio in nota 1 adducta 20 tractatur). - KK, pag. 169. - Sebánek, K otázce slovenik, pag. .249 ss (specimen scripturcw chartae praebetur, tab. 1, quaestio in nota 1 adducta tractatur). - Prüvodce SAR Tfeboií IT1, pag. 6 (ilerum modo dicta quaestio tractatur). Scriba: cancellariae regis Belae proprius fortasse. Dictator: ignotus. 25 Vide: 11. 1 a, P. O. ll. Nos B.,2 miseracione divina archiepiscopus Colocensis, aule illustris regis Hungarie cancellarius, Rolandus, comes palatinus et Posoniensis, Stephanus, dux tocius Sclauonie, 11 Chak, summus camerarius et comes Supruniensis, arbitratores domini B.,3 incliti regís Vngarie, significamus universis presencium per tenorem, quod cum ex 30 parte predicti domini nostri 11 constitnti fuissemus super ordinacione pacis et concordic inter prefatum dominum nostrum regem et P.,4 illustrem dominum regni Boemie,ª deputatis nobis et associatis coarllbitratoribus venerabili in Christo patre B.,5 dei gracia episcopo Olmocensi, Wythycone de Nona Domo, Otthone de Messo, Kadoldo Orphano, Wykardo de Terna ex parte prefati P., domini regni Boemie,ª ad ordinacionem eiusa5 dem pacis et concordie cum effectu, tractatu prehabito diligenti tandem convenimus in hac forma: Quod dominus noster rex Hungarie et sui heredes ducatum Stirie cum omnibus attinenciis suis et iuribus possidebunt iure perpetuo et tenebunt usque a Cum dilectum filium B.,1 electum Neapolitanum, capellanum nostrum, quem nos et fratres nostri propter sue merita probitatis carum habemus plurimum et acceptum, pro sedanda discordia, que ínter carissimos in Christo filios nostros0 ••11 Vngarie et ..3 Boemie reges illustres suborta dinoscitur, ad partes illas, commisso sibi legationis officio destinemus, universitatem vestram rogamus, monemus et horta- 25 mur attente mandantes, quatenus eundem electum, cum ad vos accesserit, pro apostoIice sedis et nostra reverentia recipientes ac honorifice pertractantes ei ac familie sue de necessariis et securo conductu liberaliter providere curetis, ita quod ipse, cum ad nos redierit, grata de vobis referre valeat nosque devotionem vestram proinde dignis in Domino laudibus commendemus. Alioquin sententiam etc. usque observari.4 30 Datum Laterani VIII idus aprilis, anno XI0 • 23. ª) Superscriptio colore rubro scripta est R. 1) Bernardo. - •) Vide mutatis mutandis num. 24. - 3) Vide num. 24, qui in registris num. :!3 antecedit. 24. ª) Punctum geminatum deest in R. -- b) Superscriptio colore rubro scripta est R. - e) Vox 3;, super linea asscripta est R. 1) Bernardum. - 9) Belam. - ª) Pfemyslum Otakarum II. -') Videlicet: ,sententiam, quam rite tulerit in rebelles, ratam habemus et faciemus auctore Domino inviolabiliter observari' (Vide Rodenberg II, pag. XIX). 64 NUl\I. 25, 26. 1254 APR. 7. - 8. 25. Jnnocentius 1 V. papa omnibus, qui monaslerium in Rajhrad in /esto beali Petri visitaverint, indulgentias concedil. Laterani [1254] apr. 7. Apographum saec. X VI.-X VJI. charlaceum in SAR Brunae (archivum mon. Raygradensís, ;, sign. A g 61/2) asservalur (B).1 Ed: CDM III, pag. 186 num. 210 (ex quadam copia nunc ignota). Reg: Reg ll, pag. 13 num. 27. - Potthast JI, pag. 1261 num. 15325. Lit: Sebánek, Moderní padelky, pag. 465 (sinceritas litterarum probatur). - KK, pag. 171. Errores B in prooemío litteris Innocentii IV. papae Anagniae {1254) sept. 28 datis fulti 10 (vide Mil. d. ost. Staatsarchivs I, pag. 44 nwn. 10) corrigere conati sumus. Innocentius episcopus, servus servorum dei, dilectis filiis ..ª 2 praeposito et conventui monasterii sancti Petri de Raygrad, ordinis sancti Benedicti, Olomucensis dioecesis, salutem et apostolicam benedictionem. Loca sanctorum omnium pia et prompta sunt devotione a Christi fidelibus veneranda, ut, dum dei honoramus amicos, 1s ipsi nos amabiles deo reddant et ipsorum nobis veridicantes" quodammodo patrocinium apud ipsos, e quod merita nostra non obtinent, eorum mereamur intercessionibus obtinere. Licet igitur, sicut intimantibus vobis accepimus, fideles Christi ad ecclesiam vestram infesto beati Petri, in cuius honore ipsa asseritur ecclesia dedicata, devote accedant suorum imploraturi venim delictoraum, ut eo tamend libentius et uberius veniant ad 20 eandem, quo dono coelestis gratiae salutaris senserint se refectos, omnibus vere poenitentibus et confessis, qui eandem ecclesiam in iam dicto festo venerabiliter visitaverint, annuatim quadraginta dies de iniuncta sibie poenitentia misericorditer relaxamus. Datum Laterani VIII idus aprilis, pontificatus nostri auno undecimo. 26. Innocentius IV. papa B[ernardo], electo Neapolilano, apostolicae sedis legato, mandat, ut in negoiio coronationis [Pfemysli Oiakari II.], regís (sic) Bohemiae, modo expresse nomina/o procedat. Laterani [1254] apr. 8. 25. ª) Punctum geminalum deest B. - b) ,vendicando' B. - e) ,ipsum' B. - ") ,tantum' ao B. -- e) ,sancta' B. -- f) ,7' B. 1) In codice membr. monasterii in Rajhrad Leclionarium de tempore etc. continenti, nunc in UK Brunae (sign. R 637, FK I a 16 asservato), fol. 1" manu scribae saec. XIII. sub titulo ,Hec est summa indulgencie Raygradensis ecclesie omnibus, qui suas elemosinas large porrexerint ad honorem beatorum apostolorum Petri et Pavli, patronorum ipsius ecclesie' litterae nostrae his 35 verbis inducuntur: ,dominus papa lnnocencius relaxat XL dies.' - 1) Nomen ignoramus. 1254 APR. 8. - MAII 23. NUM. 26,27. 65 Apographum saec. XIII. ex autographo descriptum exstat in codice membr. in serie ,,Mainzer Bücher" dicta in archivo publico Herbipoli (sign. num. 17) asservato, fol. 121 (B). - Apographum saec. XIV. exstat in codice membr. ibídem (sign. num. 18) asservato, fol. 115-115" (C). - Apographum exstat in Innocentii IV. registris in archivo secreto Vaticano asservatis 5 (Reg. Val. 23), fol. 80 ep. 584 (R). Ed: Raynaldus, Annales XIII, pag. 642 § 31 (ex R). - Gudenus I, pag. 638 num. 268 (ex autogr. nunc deperdito fortasse). - Rodenberg III, pag. 240 num. 276 (ex R). Reg: Palack(¡, Reise, pag. 35 num. 238 (ex R). - Reg JI, pag. 14 num. 28. - Potlhasl l l, pag. 1261 num. 15327 (mendose), 15328 (recte). -Bohmer, Regesta archiep. Maguntinensium to JI, pag. 323 num. 8.'J. - RI V. 2, pag. 1391 num. 8709. -Berger IJI, pag. -396 num. 7427 (ex R). Innocentiusª episcopus, servus servorum dei, dilecto filioª B.,1 electob Neapolitano,b apostolice sedis legato, e salutemª et apostolicam benedictionem.ª Cum karissimusª in Christo filius noster Otacharus, rex Boemie illustris, sicut eo insinuante 1s accepimus, regnie diademate cupiat coronad, quia ..,12 Maguntinus archiepiscopus, de cuius manibus idemu rex deberetu coronam suscipere, per dilectum filium nostrum H.,3 tituli sancte Sabine presbyterum cardinalem, tune legatum apostolice sedis, excommunicationis vinculo dicitur innodatus, volumus et presentium tibi auctoritate mandamus, quatinus eidem archiepiscopo, ut libere ad eiusdem regís coronationem possit 20 procedere, absolutionish benefitium, dummodo satisfatiat super hiis, pro quibus excommunicatus habetur, iuxta ecclesie formam exhibere procures. Quod si recusaverit satisfacere, tu dilectis filiis capitulo Maguntino auctoritate' nostra precipias, ut ipsi loco archiepiscopi et ecclesie Maguntine' nomine per aliquem de suffraganeis ipsius ecclesie regem eundem faciat coronari. Et si prefati capitulum id noluerint efficere, tu 25 hoc uni de suffraganeis ipsius vel alicui alii pontifici, quem ad id ydoneumk fore cognoveris, eadem auctoritate committas, qui eiusdem archiepiscopi vice coronationis ipsius offitium seu ministerium exequatur. Datum Lateranil VI0 idus aprilis, pontificatus nostri anno undecimo.im 27. 30 Innocentius IV. papa Alvfcum, rectorem ecclesiae de Hefman, dispensat, ut ecclesias de Hefmañ et de Mirotice, quas obtinet, licite retinere possit. Assisii / 1254] maii 23. 26. a-a) Deest in R. - 11-11) ,Neapolitano electo' R. - 0) Superscriptio colore rubro scripta esl in R. - d) ,carissimus' R. - ") ,regali' R. -1) Punctum geminatum deest B, C. - g·g) ,deberet ídem 35 rex' R. -h) Hoc loco et inferius saepe ,e' ponitur pro ,t' in C et R. __ t-i) Deest in C. - k) ,idoneum' R. - H) ,ut supra' R. - m) ,XI' B, ,XI0 ' C. 1) Bernardo. -- •) Gerhardus. - ª) Hugonem. 66 NUM. 27, 28. 1254 MAII 23. - 28. Apographum exstat in lnnocentii IV. registris in archivo secreto Vaticano asservatis (Reg. Vat. 23), fol. 93" ep. 667 (R) . Reg: Palacky, Reise, pag. 35 num. 239 (ex R). -Reg 11, pag. 15 num. 32. - Polthast 11, pag. 1265 num. 15385. - Berger 111, pag. 415 num. 7528 (ex R). Alwico, rectori ecclesie de Herman, Pragensis diocesis.ª Quos pro ecclesia 5 pati cernimus, congruo prosequi favore debemus, ut sit eis causa solaminis, apud nos invenisse gratiam pietatis. Cum igitur, prout asseris, per inimicos Romane ecclesie quatuor fratres amiseris in devotione ipsius ecclesie persistentes, nos tibi patemo <'-Ompatientes affectu ac volentes propter hoc tue probitatis merita prosequi gratiose, ut de Herman et de Mirotiz ecclesias, curam animarum habentes, Pragensis diocesis, 10 quas obtines, licite retinere possis, constitutione generalis concilii super hoc edita non obstante,1 tecum auctoritate apostolica dispensamus, proviso, quod ecclesie ipse flebitis etc., usque negligatur.2 Nulli etc., nostre dispensationis etc.8 Datum Asisii X kalendas iunii, anno XI0 • 28. Innocentius IV. papa Wolchmaro, rectori ecclesiae in Trsténice, limitationem parochiae eius ecclesiae per Olomucensem episcopum factam confi.rmat. Assisii [1254] maii 28. Apographwn exslat in lnnocenlii IV. registris in archivo secreto Vaticano asservatis (Reg. tá Val. 23), fol. 103 ep. 743 (R) . :.!O Ed: CDM 111, pag. 187 num. 212 (ex R). Reg: Palacky, Reise, pag. 35 num. 240 (ex R). - Reg 11, pag. 15 num. 33. -- Potthast 11, pag. 1267 num. 15402. - Berger 111, pag. 429 num. 7604 (ex R). Lit: KK, pag. 172. Limitatio ecclesiae in Trsténice per fratrem Anselmum, episcopum Warmiensem, 1253 dec. 2" 29 /acta est (vide num. 11). Valhcmaro, rectori ecclesie de Stihniz, Olumucensis diocesis.ª lustis petentium et cetera usque complere.1 Sane petitio tua nobis exhibita continebat, quod venerabilis frater noster..,2 Olomucensis episcopus, auctoritate propria parrochiam ecclesie tue de Stihniz ab aliis circumvicinis parrochiis certis distinguens finibus, eam ao 27. ª) Superscriptio colore rubro scripla est R. 1) C/. Decr. Gregor. IX., 3. 5. 28 (Friedberg 11, col. 477-478). - •) Cf. CDB IV, pag. 462 num. 269 n. 5. - ª) Cf. CDB 11, pag. 46 num. 53 mutatis mutandis. 1254 MAII 28. - 31. NUM. 28, 29. 67 debitis limitibus terminavit, ad id Olomucensis capituli accedente consensu, prout in litteris ipsius episcopi super hoc factis eiusque ac dicti capituli sigillis sigillatis plenius dicitur contineri.3 Nos igitur tuis supplicationibus inclinati, quod per eundem episcopum in hac parte provide factum est, ratum habentes et gratum, id auctoritate aposto;; lica confirmamus, etc. usque communimus.4 Nulli etc., nostre confirmationis etc.5 Datum Asisii V kalendas iunii, anno XI. 29. Pfemysl Otakarus 11., dominus regni Bohemiae, dux Austriae et marchio Moraviae, fratribus hospitalis s. .lohannis [Hierosolymitani] ius montium in vineis iuxta Brunam 10 donat. In Znojmo, Brunae 1254 maii 31. Autographum in membrana scriptum in SÚA Pragae (archivum magni prioratus Melitensium, sign. Jo XXXV11I, Brno 8) asservatur (A). !mago phototypica: Rocenka brnenské univ. 1964-1968, tab. 6 (facultas phil.). 15 Ed: CDM 111, pag. 187 num. 211 (ex A). - Delaville, Cartulaire 11, pag. 760 num. 2685 (ex A). Reg: Bohmer, Add. sec., pag. 431 num. 64. - Wendrinsky, Nachtrage, pag. 426 num. 467. Reg 11, pag. 15 num. 35. Lit: KK, pag. 171. - Sebánek-Dusková, Panovnická a biskupská listina, pag. 69 (charla 20 arte diplomatica tractatur). - Sebánek, Urkundenwesen, pag. 324 n. 111, pag. 327-329. In tergo chartae manu saec. XIIl. (registratoris hospitalis Brunensis) ,,De iure moncium" scriptum legitur (A). Scriba: P II 17 = magíster Arnoldus. Cf. Exempla script. num. 1 a, 2. Dictator: magister Arnoldus. 25 Cf. chartam Venceslai l. regis Pragae 1243 m. sept. datam (CDB IV, pag. 102 num. 26), cuius argumentum revera charla nostra confirmatur, mentio eius autem ibi non fil. Vide: II. 1 a, P. O. 11., magíster Arnoldus (F), 3, Ordo hosp. s. Johannis Hierosol. (C). Otacharus qui et Premizl, dei gracia dominus regni Boemie,ª dux Austrie et marchio Moravie, omnibus hanc 11 paginam inspecturis imperpetuum. Cum sit 30 cautum cogitanti perpetua de salute exitus sui diem operibus 11 misericordie prevenire et eternorum intuitu temporalia seminare, nos, qui mercari precio temporalium vo- 28. ª) Superscriptio colore rubro scripta est R. 1) Vide CDB JI, pag. 27 num. 30. - 2) Vel Bruno vel adhuc Robertus. - ª) Litterae non exstant: de quibus ne in charla quidem Anselmi, episcopi Warmiensis, in Trstenice 1253 dec. 29 data (num. 11) 35 m1mtio fil. - •) Vide num. 13. - 5) Vide CDB 11, pag. 46 num. 53. 68 NUM.29, 30. 1254 MAII 31. • IUL. 9. lumus 11 sempiterna, innotescimus tam presentibus quam victuris, quod deo devotis et nobis dilectis fratribus hospitalis sancti Iohannis Baptiste, quorum est sollicitudo precipua pauperes Christi pascere et potare, donavimus ius moncium in vineis iuxta Brunnam ad usus pauperum possidendum perpetuo et tenendum, translatum in ipsos fratres hospitalis antedicti ex nostra donacione cum omni plenitudine iuris 5 nostri, sperantes, ut ex hoc et aliis, que per nos facta fuerint provide, deo dante non solum nostra dignitas temporalibus, sed et eternis proficiat feliciter incrementis. Unde ut nostra non sine conmendabili deliberacione prehabita donacio robur optineat perpetue firmitatis, presens instrumentum in evidens testimonium et munimen et conscribi et sigillorum nostrorum munimine mandavimus roborari cum testibus sub- 10 notatis, qui sunt: venerabiles Chunradus Frisingensis et Bruno Olomucensis episcopi, Otto comes de Hardekke, Boschco comes de Bernekke et burcravius in Znoym, Chuno, Nycolaus et Zmilo fratres eius, lrenzo et Harlibus fratres, Albero de Chunringen, Heinricusb pincerna de Habspach, magíster Wilhelmus prothonotarius noster et alii quam piures. Actum in Znoym, e datum Brunne anno Domini M°CC0LIIII0, 15 pridie kalendas iunii. e Sigillum: Pfemysli, iuvenis regis, ducis Austriae et Stiriae, in fWs sericis viridis et rubr·i coloris ex parte laesum appendet. Cf. Sigilla in CDB IV. 2, num. 4, 5. 30. Pfemysl Otakarus Il., dominus regni Bohemiae, dux Austriae et Stiriae (sic) 2º marchioque Moraviae, capellano suo Bartholomaeo, Wissegradensi custodi, Olomucensi archidiacono, ad custodiam Wissegradensem tabernam medonis infra muros Pragensis civitatis positam donat. In castro Pragensi 1254 iul. 9. Apographum saec. XI V. exstat in Libro privilegiorum ecclesiae Wissegradensis membrana- 2:, ceo, in SÚA Pragae (archivum cap. Wissegradensis Pragae, sign. KVs lib. 26) asservato, fol. 33°-34 num. 87 (B). Bd: Hammerschmid, Gloria Wissegr. ecclesiae, pag. 214 § 10 (ex B fortasse) . Reg: Pontanus, Bohaemia pia, pag. 84. - Reg II, pag. 1221 num. 2791. Lit: Sebánek, Urkundenwcsen, pag. 345 n. 232, pag. 369-370. Dictator: Bartholomaeus, capellanus regís, destinatarius chartae. Mirum esse videtur in hac charla Pfemyslum ducis Stiriae titulum habere. Ita eum nulla charla, quae nullam suspicionem movet et diei nota signata est post 1254 maii 1 usque ad annum 1260, inducit. Ideo lamen de fi.de huius chartae non est dubitandum, cum ad eandem 29. ª) ,Boom' A. - I>) ,Héiii' A. - e-e) Verbis competenter distentis, ut ultimae duae lineae explerentur, ~criptum est A. 30 1254 lUL. 9. NUM. 30. 69 alia charla Pfemysli eidem destinatario Pragae 1257 /ebr. 13 data se revocet (Vide num. 119). Error in titulo Pfemysli Otakari Il. chartam ad circulum dictatorum Bartholomaei et Gregorii capellanorum spectare demonstrat. Cf. num. 37. Vide: Il. 1 a, P. O. Il., Gregorius et Bartholomaeus capellani (A), 3, Vysehrad, ecclesia 5 capitularis ( B). In nomine sancte trinitatis et individue unitatís amen. Otakarus qui et Prímizl, dei gracia dominus regni Boemie,ª dux Austrie et Styrie nec non marchio Morauie, dilecto capellano nostro Bartholomeo, Wissegradensi custodi, sibique ibidem custodibus succedcntibus in perpetuum. Cum Christus sit caput ecclesie et in Pctri 10 vocabulo suam fundaverit ecclesiam1 subiciens ei principatus, potestates et regna, nos, qui deo pure atribuimus, quod vivimus, movemur et sumus,2 cuius muneri asscribimus, quod diversarum terrarum gubernacula obtinemus, ad eius patrocinia promerenda, qui specialis prerogative auctoritate ligandi et solvendi animas a Domino primatum accepit,1 tuis, nobis dilecte Bartholomee, capellane noster, custos Wissegradensi~ et 1s Olomucensis archidiacone, devotis precibus et salubribus exhortacionibus inclinati deo et beatissimo Petro, apostolorum principi, ecclesie Wissegradensis patrono, sanctisque martyribus Gereoni et sociis eius, quorum veneranda corpora Dominus dignatus est nostris temporibus in ipsa ecclesia revelare,3 ceterisque sanctis honorifice quiesccntibus in eadem addimus, concedimus et donamus magne liberalitatis affectu pro 20 nostrorum remedio peccatorum et intuitu retribucionis eterne, tam etiam tibi, quam tuis successoribus ad Wissegradensem custodiam tabernam medonis infra muros Pragensis positam civitatis. Cuius amminiculo in exercicio tui officii relevatus, cum alia taberna medonis ibidem a retroactis temporibus per nostros progenitores ad custodis officium deputata, cuius pacifica proprietate ac possessione exnunc sicut hactenus 2s volumus te gaudere, ut in tuo sedulus existens officio ecclesiam Wissegradensem, quam clare memorie predecessores nostri, reges Boemieª incliti et duces illustres, in lege Domini iugiter meditantes et decorem domus eius amplissime dilatantes necnon sacrosancta Romana ecclesia, ad quam eadem in spiritualibus nullo medio noscitur pertinere, suis decreverunt libertatis et exempcionis privilegiis honorare," decenter 30 adornes, congregata conserves et luminum reddas fulgore coruscam, ordinans efficaciter in eadem, ut de provisione predicte taberne aliquod novum lumen ad culturo divinum ibidem indeficiens perseveret, quod nostre devocionis memoriam a communibus luminibus differendo in perpetuum representet, prout deo et sanctis eius redditurus es de credito tibi officio in districto examine racionem, quod ad tuos successores nulli <15 dubium est extendí, qui sicut in honore, sic tibi sunt in onere successuri, quos nichilominus ad hoc ipsum sub obtestacione divini iudicii obligamus. Et ut hec nostre munificencie largiflua donacio robur semper obtineat firmitatis, hanc paginam nostre sublimitatis sigillo fecimus insigniri et super altare beati Petri mandavimus eam poni. Testes huius rei sunt: Bauarus camerarius, Witko de Nouo Castro, Iarosius castellanus 40 Pragensis, Conradus castellanus de Zwecow, Boruta, Sdezlavus de Sternberch, Bozko castellanus Znoymensis cum duobus suis fratrihus Smilone et Cunone, Hartlebus de 70 NUM. 30, 31. 1254 IUL. 9. - 10. Deblin cum fratre suo Genzone castellano Gradcensi, Marquardus subcamerarius, Andreas subdapifer cum fratre suo Diuis et alii quam piures. Acta sunt hec in castro Pragensi anno Domini M°CCL0 IIII0 , VII0 idus iulii, indiccione XIIª. Datum per manus Wilhelmi, prothonotarii aule nostre. 31. Pfemysl Otakarus JI., dominus regni Bohemiae, dux Austriae et marchio Moraviae, monasterio in Osek multas possessiones nominatim expressas in damna restauranda, quae ídem monasterium tempore belli inter patrem Venceslaum l. et se sustinuit, dat, iura ei concessa renovans. Pragae 1254 iul. 10. 10 Apograph11m exslal in copiario membr. saec. XIV. medii ,,Codex Damascus" dicto, in SAR Litomlfice (archiv11m monasterii in Osek, sign. RC Osek) asservato, fol. 6-6" (B). - Alterum apograph11m exslal in copiario chart. ,,Privilegia Ossecensia 1693" intit11lato ibidem (sign. M III 12), pag. 20-21 (C). Reg: Millauer, Ritterorden, pag. 113 (sub num. 9). - Scheinpflug, Die Urkunden, pag..17 15 num. 10 (ad iul. 9). - Reg II, pag. 16 num. 36 (ex B). Lit: Sebánek, Urkundenwesen, pag..333-.3-15. Dictator: magister Arnoldus, qui charla Venceslai l. regis monasterio Ossecensi in Angerbacll 1250 febr. 25 data (CDB IV, pag. 331 num. 180) usus est, quae typis minoribus exprimuntur. Magister Arnoldus etiam aulographum chartae nunc deperditum videtur scripsisse. 20 Vide: II. 1 a, P. O. Il., magisler Arnoldus (G), 3, Osek (A). In nomine Domini amen. Nos Othakarus qui et Primuzl, dei gracia dominus regni Bohemie,a dux Austrie et marchio Moravie, universis hanc paginam inspecturis imperpetuum.b Licet regie magnificenciec et munificencie beneficia generaliter ad omnes extendí debeant, specialiter tamen extendí debent ad eos subsidiad karitatis,e* quos me- 25 ritorum gracia gratos facit et reddit acceptos* devocio specialis. Noverint igitur/ universi tam presentis temporis* quam futuri, quod nos laudabili imitacione serenissimi patris nostri W.u 1 vestigiis inherere volentes, viris venerabilibus abbati et conventui in Ossek in restaurumh dampnorum,i que passi sunt tempore gwerre generalis,2 que* ínter memora- 30. ª) ,Bóem' B. 30 1) Cf. Matth. 16, 18-19. - 2) Cf. Act. 17, 28. - ª) Cf. chariam Pfemysli Otakari Il. Pragm· 1267 dec. 11 datam, ubi aliare s. Gereonis per industriam Bartholomaei, superius dicti, in Wissegradensi ecclesia constructum, commemoratur, vide num. 531. -') Donatio tabernae medonis nominatim in nulla priore charla Wissegradensi adducitur. Quantum ad privilegia a domino papa data pertinet, tuitionis papae Lucii privilegium Laterani 1144 apr. 11 datum (CDB I, pag. 138 num. 136) :1:; intellegendum est. 1254 IUL. 10. - 13. NUM. 31,32. 71 tum patrem nostrum et nos ex swasionek orta fueratl inimica, universa iura ipsis concessa, que in privilegiis ipsorum plenius sunt expressa,3 et approbatas consuetudines favorabiliter renovando, medietatem piscatorum nostrorum in Chomeran cum parte lacus ad eosdem pertinente et* partem villarum Scirinin, Chrelin, Polurad, Hornow dudum s ipsis datam et ecclesie cum omnibus attinenciis iure proprietario et iure sub consimili memoratis viris venerabilibus et ecclesie cum universis attinenciis confirmando data, ut premisimus, et cum omni sui inris plenitudine et integritate et sine diminucione qualihet et nos damus. In cuius donacionis et confirmacionis testimonium presentem paginam et conscribi et sigillorum nostrorum munimine mandavimus roborari cum testibus 10 subnotatis, qui sunt: Boruta de Ryedhosch,m Borso filius Bohuzlai, Vitus de Radowischiz,n Gallus filius Galli de Leumherch, Ratmirus de Primda, lohanne3° de Polmna, Iarik de Witlitz, Vitu3 de Beluschitz, Thomas de Swietz, Odolen de Chysch et alii quam piures. Actum et datum Prage anuo Domini M°CC0 LIIII0 ,P VI0 P idus iulii. 32. 15 lnnocentius IV. papa [Bernardo], electo Neapolitano, apostolicae sedis legato, 20 30 mandat, ut cum [Bela], rex Hungariae, occasione discordiae ínter ipsum ac [Pfemyslum Otakarum 11.], regem (sic) Bohemiae, exortae ad sedem apostolicam citatus, responsales idoneos destinaverit, legationis officio supersedeal. Anagniae [1254] iul. 13. Apographum exstat in Jmwcentii IV. registris in archivo secreto Vaticano asservatis (Reg. Val. 23), fol. 209 ep. de curia 4 (469) (R). Ed: Sbaraleae Bullarium 1, pug. 757 num. 577 (ex R). - Farlati, Jlyricum saerum V, pay. 371 s. num. (ex R fortasse). - Fejér, CDH IV. 2, pag. 249 sine num. (ex R). - Fejér, CDH VII. 5, pag. 576 num. 376 (ex R). -CDM 111, pag. 188 num. 213 (ex R). - Theiner, Velera monumenta 1, pag. 228 num. 435 (ex R). -Rodenberg 111, pag. 266 num. 297 (ex R). Reg: Wadding 111, pag. 520 num. 117. - Raynaldus, Annales, ad a. 1254 § 32. - Palack(¡, Reise, pag. 35 num. 241 (ex R). - Potthast JI, pag. 1271num.15460. - RI V. 2, pag. 1397 num. 8766. - Berger 111, pag. 556 num. 8309. Lit: KK, pag. 172. 31. ª) Hic et inferius ,ae' pro ,e' ponitur in e, ,Boemiae' c. - b) ,in perpetuum' c. - C) Hzc et inferius ,t' ponitur pro ,e' in C. - ª) ,subsidium' C. - 6) ,charitatis' C. - 1) ,ergo' C. - g) ,Wenceslai' C. - h) ,restaurationem' C. - i) ,damnorum' C. - k) ,svasione' C. - 1) ,fuerant' G. - m) ,Ryedhosh' C. _n ) ,Beluschiz et' C. - 0 ) ,Joannes' C. - P-P) ,1254, 6' C. 1) Venceslai l. - •) Quae mentio ad bella annorum 1247 - 49 spectat. - 3) Haec mentio 35 nominatim ad privilegium Venceslai l. superius nominatum (CDB IV, pag. 331 num. 180) spectat, cuius verba (vide superius) repetuntur. 72 NUM. 32, 33. 1254 IUL. 13. - AUG. 9• • • , 1 electo Neapolitano, apostolice sedis legato.ª Venerabilis frater noster..,1 Zagabriensis episcopus, et dilectus filius frater Ecce, de ordine Minorum, postquam discessisti a nobis,3 ad sedem apostolicam accedentes ex parte carissimi in Christo filii nostri ..,4 regis Vngarie illustris, nobis exponere curaverunt, quod rex ipse occasione discordie inter eum et carissimum in Christo filium nostrum ..,5 regem Boemie illustrem, 5 exorte, auctoritate nostra citatus extiterat,6 ut in festo Nativitatis beati Iohannis Baptiste proximeb preterito7 per responmlem idoneum in nostra compareret presentia, propter quod eosdem episcopum et fratrem ad predictam sedem in ipso termino destinarat, quodque rex idem nostre super hoc ordinationi stare volebat et ad firmitatem et securitatem maiorem paratus erat castra, munitiones et alia, que tenet in terris et 10 locis, de quibus inter ipsum et prefatum regem Boemie predicta intervenit discordia, eiusdem sedis nunciis assignare, per ipsos interim retinenda, dummodo dictus rex Boemie de hiis, que ipse teaet, similem propter hoc assignationem duceret faciendam. Et hec eadem frater Velascus, de ordine Minorum, quem pro huiusmodi negotio in Vngariam olim transmisimus,8 similiter dixit nobis, super quibus iidem episcopus et 15 frater Ecce patentes ab ipso rege habebant litteras et mandatum.9 Licet igitur te ad ipsius Vngarie partes commisso in illis legationis officio pro eodem negotio duxerimus destinandum, quia tamen tune ista ignorabamus et quod ipse rex Vngarie talem in hiis gereret voluntatem, volumus et presentium tibi tenore mandamus, quatinus predicte legationis officio supersedere procures et, si eius pretextu circa premissa forsan in 20 aliquo processisti, processum tuum studeas revocare. Datum Anagnie 111 idus iulii, anno xno. Martinus, abbas Brevnoviensis, fideli suo Otecho silvam Policensem exstirpandam iure hereditario sub condicionibus expresse nominatis confert. 25 In Police [1254 aug. 9].1 Apographum saec. XIII. ex. in cod. mnscro membranaceo, Cantica canticorum dicto, valde laesum,• olim in bibliotheca monasterii Brevnoviensis, nunc in UK Pragae (sine sign.) asservato exstat, fol. 169v (B). - Apographum saec. XIX. manu archivarii monasterii Brevnoviensis in plagula chartacea scriptum• in S ú A Pragae (archivum mon. in Bfevnov, 30 sign. RB Bfevnov cap. 915) asservatur (C). 32. ª) Superscriptio colore rubro scripta est R. - 0) ,proximo' R. 1) Bernardo. - 2) Philippus. - 3) Bernardus 1254 iul. 20 Pragam venit, vide FRB JI, pag. 292. - •) Belae. - 5) Pfemyslum Otakarum I I. - 6 ) Fortasse pcr Valascum inferius nominatum. - 7 ) 1254 iun. 24. - 8 ) Mense iulio anni 125.3, vide CDB IV, pag. 469 num. 277. - •) Litterac non 35 exslant. 1254 AUG. 9. - 17. NUM. 33,34. 73 Reg: Reg I I, pag. 17 num. 39. Lit: Tomek, Pameti újezdu Polického, pag. 206 (rei deliberatio). - Tomek, Pfiblhy Police, pag. 6 ss (ídem). - Urbánek, Legenda t. zv. Kristiána I, pag. 499 ss (ídem). Dictator: monasterii Brevnoviensis proprius, ídem atque in num. 51. 5 B, C nec non Reg respicientes conati sumus textum chartae in uncís complere, quibus in supplementis errores, qui aperte corrigendi erant, correximus; B lumine silícico inspeximus, radiis, qui infrarubri appellantur, haud uti potuimus. Vide: JI..'J, Bfevnov-Rajhrad (B), 4 b, De chartae apud locatores usu (A). [Notum sit universis has literas inspecturis],ª quod nos Martinus, divina ordina- 10 tione llb [abbas Brevnovensis, silvam ad Polich perti]nentem circa [flu]men Zribcsca, quod est 11 [meta monasterii et bonorum domini Gro]n de Nachod, [fideli] nostro Vtehoni ad ex[stirpandum 11 contulimus iure heredi]tario seu Teuth[onico, hereditatem] eiusdem silve in 11 [perpetuum possidendam sub tali] condicione, quod ídem [Vteh unum mans]um cum dominio 11 [rihtarie et unum molendi]num preter culpas, quas 15 [ipse unquam incurre]rit vel sui liberi, 11 [habeat et omni tempore tert]ium denarium de iudicio [recipiat; et duo nostre] camere 11 [cedant. ... e Transactis] autem XVI annis a tempore [nostre donationis cedat ei qui]libet 11 [sextus mansus], dimidiam marcam argenti ponderis [Pragensis persolvendo cum 11 diverso]ª frumento, sicut et nobis;ª [omnes autem reliqui mansus per di]midiam marcam argenti pond[eris Pra- 20 gensis omni anno et sex 11 mensuras] sive corech Boemice dictos,6 duas vide[licet tritici, dua!i' siliginis 11 et duas] avene nobis fideliter persolvent; et ius [rihtarie predicte Vteh et sui suc]llcessores sicut et ::ilii advocati villarum nostrarum n[on vendant sine licentia domini abbatis] 11 Brevnovensi3 speciali. Et ut istud privilegium fr [mitatem obtineat, sigillum nostrum] 11 apposuimus. 25 D[omini MCCLIIII/ quinto idus augusti]. Acta sunt hec in Polich anno 30 34.+ Pfemysl Otakarus 11., dominus regni Bohemiae, dux Austriae et marchio Morauiae, ecclesiae Olomucensi duas areas in praeurbio [Olomucemi] sitas confert. -- 1254 aug. 17. 33. ª) Quae hic et inferius uncís clauduntur, cum membrana destructa evanuerunt in B; cf. superius in nota introductoria. - ll) Statum B respicientes fi.nes omnium linearum significare haud negleximus. - 0) Hoc loco quaedam verba (cea 10 litterae) in B videntur deesse, quae in C etiam desunt. - d·d) Verba in margine scripla sunt in B. -- e) ,dicto' B. -1) In C legitur ,1254 vel 6'. 1) Indicia anni et diei certa Jzabenda non sunt, vide etiam in nota /. - 2) Laesit textum, qui 35 ante cea 100 annos pallidam scripturam in B tinctura quadam clariorem reddere infeliciter conatus est. - 3) Apographum, in qua plurima de iis, quae in B nunc legi haud possunt, copiata exstant, aperte tune videtur esse confectum, cum scriptura B (vide notam 2) redintegrata est. Sed lectiones C haud omnino videntur esse rectae. 74 NUM. :l4, 35. 1254 AUG. 17. - 22. Charla dubiae fi.dei in membrana scripta in SAR Brunae (sign. Collectio Ilova, sub dalo suo) asservatur (A). - Apographum saec. X V. exstat in Libro privilegiorum ecclesiae Olomucensis chartaceo, ill SAR Olomouc (archivum cap., sign. E l 28) asservato, fol. 94v IlUm. 159 (B). Ed: CDNI JII, pag. 189 Ilum. 214 (ex R). Reg: Bohmer, Add. sec., pag. 431 Ilum. 65. - Reg IJ, pag. 17 Ilum. 40. Lit: KK, pag. 17.'3. - Sebállek, Urkulldenwesen, pag..181 11. 399, pag. 407 Il. 545. Scriba: P JI 26 = ecclesiae Olomucensis proprius. Rxempla script. num. 1 a, 5. Dictator: iglloius, f'iusdem ecclesiae proprius. Charla A primitus in archivo capiluli Olomucensis asservabatur, uf ex a1111otationibus in tergo eius scriptis (vide annotationem ,,II J", quam ídem scriba exaravil, qui copiam B scrip- 10 sil) apparet. Anno 1784 in causa inler capilulum et civitatem Olomucensem acta, capitulum charla A ad suae causac probationem usum est (vide SAR Olomouc, archivum capituli Olumucensis, sign. H I 19); quae autem pastea non in archivo reposita cst. Pluribus de causis fi.des chartae incerta est. Jnusitata est forma chartae, modus sigilli appendendi (vide inferius) et scriptura eiusdem. 15 Vide: IJ. 1 a, P. O. JI., 3, Olomouc, ecclesia capitularis (A). Premizl, dei gracia dominus regni Boemie,ª dux Austrie et marchio Moravie, universis h[anc]b litteram inspecturis in perpetuum. Quia promisit Dominus pro 11 temporalibus eterna et pro modicis plurima possidere, ipsa toto cordis affectu obtinere anhelantes ap[u]d pium dominum Ihesum Christum, ea racione duas areas 20 in preurbio 11 sytas iuxta curias dilectorum nobis Olomucensium canonicorum, quas tune advocatus Olomucensis Stephanus dilectis ac fidelibus capellanis nostris, magistro Amoldo et 11 Woyzlao, ex nostre precepto magnitudinis assignavit, karissime sancte matri nostre, que multos in deum credentes regenerat ad salutem, Olomucensi ecclesie, nunc et semper conferimus possidendas. Et ut hec nostra donacio de cetero 25 robur habeat firmitatis nec possit processu temporis per quemquam in irritum revocari, super eo litteras nostras prefate Olomucensi ecclesie dedimus sigilli nostri munimine confirmatas. Acta autem sunt hec anno dominice incamacionis millesimo ducentesimo quinquagesimo quarto, XVI0 kalendas septembris, data e per manus magistri Wilhelmi, tune prothonotarii aule nostre. e Sigillum: in scidula membranacea, quae bis per chartam, quae membrana replicata carel, traiecta est, appendcbat; sed avulsum et deperdilum est. 35. Magister Dionysius, praepositus Wissegradensis, regni Bohemiae cancellarius, 30 zn causa, quae ínter decanum et capitulum ecclesiae Wissegradensis ex una parte et :i5 Bartholomaeum, cuslodem eiusdem ecclesiae, ex altera vertebatur, arbitratur. In Vysehrad 1254 aug. 22. :W.+ ª) ,B0em' A. - b) Quae hic et inferius uncís clauduntur, cum membralla destructa perierunt A. - e-e) Verbis competenter distentis scriptum esl A . 1254 AUG. 22. NUM. 35. 75 Apographum saec. XIV. exstat in Libro privilegiorum ecclesiae Wissegradensis membranaceo in SÚA Pragae (archivum cap. Wissegradensis Pragae, sign. KVii lib..?6) asservafn, fnl. 40v - 41 num. 104 (B). Lit: Sebánek-Dusková, Panovnická a biskupská listina, pag. 48 ss (dictalor charlae siatuitur). 5 - Sebánek, Urkundenwesen, pag. 386 n. 427. Dictator: magister Dionysius, cancellarius, qui stilo conununi usus est. Vide: 11. 1 a, magister Dionysius (D), 3, Vysehrad, ecclesia capitularis (C). Universis Christi fidelibus presentes litteras inspecturis magister Dyonisius, dei gracia Wissegradensis ecclesieª prepositus, regni Boemie cancellarius, salutem in 10 vero salutari. Universitati vestre tenore presencium innotescat, quod super controversia, que vertebatur inter decanum et capitulum Wissegradense ex una parte et Bartholomeum, eiusdem ecclesie custodem, ex altera super oblacionibus tam cottidianis et ordinariis quam illis, que fiunt racione indulgenciarum papalium in ecclesia Wissegradensi, in nos est conpromissum utriusque tamquam in arbitros et ipsum fir- 15 matum est conpromissum hincinde prestito corporali iuramento tactis sacrosanctis ewangeliis sub hac forma, quod nos possimus cognoscere de causa et inquirere veritatem sine strepitu iudicii et arbitrari seu pronunciare tam diebus feriatis quam non feriatis, stando vel sedendo, in scriptis et sine scriptis, partibus presentibus et absentibus. Nos igitur dictis parcium diligenter auditis et intellecta facti recitacione per 20 principales personas ac lite coram nobis plenissime contestata ita diffinimus, pronunciamus et arbitramur, quod custos, qui nunc est, plene percipiat et integraliter oblaciones tocius anni, que offeruntur super altare vel altaria in ecclesia Wissegradensi, preter Parasceve, cuius oblaciones, sicut ex confessione B. custodis habemus, ad capitulum ab antiquo noscuntur pertinere. Volumus eciam et pronunciamus, quod B. 2s custos et successores eius habeant sibi precipuas oblaciones duarum festivitatum, sanctorum scilicet Viti1 et Wenceslay,2 ita quod in eisdem festivitatibus Wissegradense capitulum nec suos presumat questoresb ponere nec staciones racione alicuius indulgencie ordinare. Aliis vero festivitatibus, sollempnitatibus seu quibuslibet aliis capitulum suas libere staciones ponat tam in ecclesia quam extra ad indulgencias, quas habet 30 publicandas, et ad exhortacionem populi, ut ad opus et utilitatem ecclesie pias, qui voluerit, porrigat elemosinas, ordinet eciam questores suos absque contradiccione tam in ecclesia quam extra, quia nimis esset inhumanum et crudelitati proximum, ut prefato capitulo in propria prohiberetur ecclesia, quod in alia nullatenus inhibetur. Truncum eciam ponat capitulum in ecclesia ad opus et utilitatem ecclesie, ubi voluerit, :i5 dummodo loco e ad hoc conpetenti et idoneo, ita quod dominicus4 S. D. 37. Pfemysl Otakarus II., dominus regni Bohemiae, dux Austriae et Stiriae (sic)1 marchioque Moraviae, ecclesiae Olomucensi terram duorum camerariorum de fMoravská} Lodlnice et silvam proxime adiacentem ad collationem et petitionem Gregorii, capellani sui, Olomucensis ecclesiae custodis, certa condicione adiecta confi.rmat ;; In Olomouc 1254 -. Apograpbum saec. XIV. exstal i11 Libro privilegiorum membranaceo in SAR Kromlfti (archivum archiep., sign. MK 1) asservato, fol. F 5"-F 6 (B). - Secundum apographum eiusdem saec. praebet Liber privilegiorum ecclesiae Olomucensis membranaceus in SAR Olomouc (archivum cap., sign. E I 27) asservatus, fol. 21•-22 (C). - Tertium apographum to exstat in Copiario episc. Olom. saec. XV. ex. chartaceo in SAR Brunae, olim in Collect. Anl. Boéek num. 2888, nunc in Collecl. mn.~cr. num. 815 as.~ervato, fol. 18 (D). Ed: CDM III, pag. 190 num. '215 (ex C). Reg: Bohmer, Add. sec., pag. 431 num. 66. -- Rey II, pag. 20 nwn. 46. Lit: Lechner, Beitrage zur Frage der Verltisslichkeil, pag. 139 num. 26 (correcl. leclionwn 15 Ant. Boéck). - Novolny I. 4, pag. 21 (charla ad a. 1254 aug. 17 ponitur). - KK, pag. 174 num. 2H. -- Sebánek-Dusková, Listina v !'!. stáll doby Václava l., pag. 110 (dictator chartae .,tatuitur). -- .<;ebánek, Urkundenwesen, pag. 367 n. 333, pag. 368. Diclator: Gregorius capellanus, in cuius dictatu similitudines quaedam cum charla spuria Vladislai II., ducis Bohemiae, ecclesiae Olomucensi sine nota temporis data (CDB I, pag. 2o 164 num. 158) exstanl (in prooemio); in dispositionis et corroborationis formulis deniqlie cohaerentiae cum chartis item a Gregorio dictati.~, quarum in charla nostra mentio fil, apparent. Eo, quod Gregorius chartam dictaba!, explicari potest Pfemyslum titulo ducis Sliriae nominari. Titulo ducis Stiriae Pfemysl Olakarus Il. usque ad 1254 maii 1 consequenter utebatur; post hunc terminum eundem litulum charla ítem a Gregorio dictala, quae solum notam anni 1255 25 continet ac post iun. 26 illius anni ponenda est, adducit(num. 62). Titulo ducis Stiriae Pfemysl etiam in charla ecclesiae Wissegradensi data, quae notam temporis 1254 iul. 9 habet (num. .w }, nominatur. Quae a Barlholomaeo dicta/a eodem dictatorwn circulo pariler alque Gregorii charlae annumeralur. Vide: TI. 1 a, P. O. ll., Grrgorius et Barlholomaeus copellani (B }, .1, Olomouc, ecclesia :10 capitzzlaris (B). In nomine Domini amen. Premyzl,ª dei gracia dominus regni Boemie,b dux Austrie et Stiriec et marchio Morauie, dilecto capellano nostro Gregorio,ii Olomucensis ecclesie custodi,d in6 perpetuum.6 Etsi cauta et sollers/ principum circumspeccio temporum acta suorum ad successorum memoriam scripto soleat commendare,g 35 [36.+] num. 409). Af.irum lamen est simulque rursus addilamcnli auctorilalem infringil, quod inferius in hac eadem charla (vide notam 3) lextus litterarum Innocentii IV. immediate posilus est, quae quidem tantum in universum ad ludaeos protegendos pertinenl, sed ad ipsum episcopatum Herbipolitensem, in cuius ditione Fulda /uit, missae sunt. - ª) Sequitur tenor litterarum Innocentii IV. papae Assisii -to [1253] sept. 25 datarum, vide Potthast I l, pag. 1246 num. 15143 nec non .mo tempore in regestorum serie huius tomi. 1254 S. D. - 1235 I.\N. :!. NUM. 37, 38. ampliori tamen cautela ad ea, que iuste ac rite ordinata noscuntur, prompte dehet adhiberi studium voluntatis.h Cum igitur' in privilegiis donacionis Premizl,k bone memorie quondam marchionisl Morauie, patrui nostri,2 et ex scriptis autenticis confirmacionis Wencezlai,m felicis recordacionis illustris regis Boemie/1 patris nostri,3 ;, super eadem donacione invenerimusn contineri te terram duorum camerariorum de Lodenicz0 et silvam proximo adiacentem hereditario iure ex principali munificencia obtinere, nos eandem donacionem et confirmacionem ratam et firmam habentes, terram predictam et silvam Olomucensi ecclesie ad tuam collacionem pariterque peticionem principali munificencia confirmamus ea condicione adiecta, quod, si WoyzlausP et 10 Iohannes, nepotes tui, eandem terram et silvam redimere voluerint, Olomucensi capitulo datis tribus marcís argenti predicta bona obtineant iure hereditario ine perpetuume possidenda. Ne igituri in posterum super hocq aliqua dubietas oriatur, hanc paginam ad perpetuamr memoriam sigilli nostri caractere8 insignimus. Huius rei testes sunt: Sdezlaust filius Dywisii,u Pardus camerarius Olomucensis,v Sudomirus 1:. frater eius, Beneda venator, w Pardus filius Fabiani et alii quam piures clerici et milites. Datum inx OlomuczY per manum Wilhelmi, prothonotarii nostri, anno Domi11i millesimoz dncentesimo quinquagesimo quarto.z 38. ++ Pfemysl Olukarus II., rex Bohemiae (sic), dux ;luslriae et marchio Aforaviae, 20 monasterio in Ti8nov privilegium fpatrui .rni / Pfemysli, marchionis Moraviae, confirmat, tenorem eius inserí /aciens. nrnnae 1255 ian. z. <:h:irla auloyrophi instar in membrana scripltt in SAH Brunae (ttrchivum mun. in Tisnuu, sign. Y 1, ;~ b) asservatur (B ). - - Apur¡raphum insertum es/ 11idimationi Andreae, episcopi 2.-, Nicopolitani, generalis vicarii Olomucensis episcopi, et Caspari, abbatis Zabrdovicensis, datar Brunae 1497 aug. 24, cuius autographum in membrana scriplum ibidem (sign. A 10) asservulur (C}. - - Secundum apnyruphum inserlum esl vidimalioni civitalis Brunae dalae Brwwe 1497 sept..'!7, cuius 11utographum in membr. scriptum in SAR Brunae (Collect. Anl. Boéek num. 4693) assPrvalur ( {) ). -- Taliu.m apographum insertum es/ vidimationi capituli Olomll:w :J7. ª) ,Premiz1' C, ,Premisl' D . -- - b) ,Bohemic' JJ. --- ") ,Styrie' C, ,Slesie' D. -- d·d) ,Gregorio, custodi Olomucensis ecclesie' ,e, D. -- •-C) ,impertpetum' r.. - f) ,solers' e, D. - V) ,comendare' C, ,:>mendare' D. - ") ,volumptatis' D. --- í) ,sibi' D. ··-·- k) ,Premisl' D. - Z) ,marchio' D. - m) ,Wenceslai' D. --- n) ,invenimus' D. - 0) ,Lodeyniz' C, D. -P) ,Woyslaus' D. - q) ,hec' C, D. t) Verbum, rei' in B - - D videlllr dee.~se. - •) ,karacterc' C. -·· t) ,Sdcslaus' D. -- ") ,Diuis' C, D. :1;, v) ,ÓIO' D. - "') ,Nenatez' D. ··-·· X) Deest e, D. -- -11) ,Olom' e, D. -- z-•) ,M°CC0 LIIII0' e, D. 1 ) Vide inferius. - •) Vide charlam in Znojmu 1232 m. nuv. (CDB fil, pay. 23 nw11. 2-5) dal11m. - •) Vide charlam .~ . l. 12.18 dl'r. 1 (CDR ll I, pag. 259 num. 2n2) datam. 80 NUM. 38. 1255 IAN. 2. censis datae in Olomouc 1546 mart. 31, cuius vidimationis autographum in membrana scriptum in eodem archivo (archivum mon. in Ti§nov, sign. A 11) asservatur (E). - Quartum apographum insertum est confirmationi Mariae Theresiae, imperatricis Rom., datae Viennae 1750 iul. 25, cuius confirmationis autographum in membrana scriptum ibidem (sign. A 16) asservatur (F). - E pluribus simplicibus apographis illud in copiario chartaceo saec. XVIII. 5 ,,Privilegia et documenta monasterii Tischnovicensis s. ord. Cisterciensis" intitulato in SAR Brunae (Fl\1, collect. mnscr. num. 603, tomus II.) asservatum commemoretur, fol. 15"-19 (G). Ed: CDM III, pag. 264 num. 274 (ex B, ad 1259 ian. 5). Reg: Chlumecky, Die Regesten, pag. 161 num. 5 (ad 1259 ian. 7). - Bohmer, Add. sec., 10 pag. 434 num. 102 (ad 1259 ian. 5). - Lorenz, Deutsche Gesch. I, pag. 481 (ad 1255 ian. 2, ch:i.rtam spuriam esse declarat). - Kopetzky, Regesten, pag. 120 num. 83 (ad 1259 ian. 5). Reg II, pag. 21 num. 47 (ad 1255 ian. 2), pag. 82 num. 209 (ad 1259 ian. 5, charla nota falsitatis significatur). - CDS VII. 2, pag. 78 num. 1012 (ad 1259 ian. 5). - Rzehak, Zur alten Geschichte, pag. 69 (ad 1259 ian. 5). - Sebánek, Archivy, pag. 22 num. 127 (ex B, ad 15 1255 ian. 2, charla nota falsitatis significatur). Lit: Zatschek, Beitrüge, pag. 31, 68-74 (falsitas chartae arle diplomatica demonstratur). Fiala, Kanceláf, pag. 237 (de argumento chartae disseritur). - KK, pag. 238-245. In tergo chartae manu saec. XIIJ. ex. scriptum legitur: ,,Privilegium testimoniale super cambio habito ínter marchionem et monasterium; et valet multum pro ecclesia in Hein- 20 richs" (E); inferius manu saec. XVI.-XVII. scriptum est: ,,Nota bene, pro tabernis" Scriba: P I I 27 = destinatarii scriba, cuius manus ductus scripturae saec. XIJI. ex. praebet. Exempla script. num. 1 a, 6. Dictator: destinatarii proprius, qui nomina testium - non autem notam temporis, quae ab iis plane abhorrel, quae de itinere Otakari in Prusciam (cf. FRB II, pag. 308-309) 25 reperiuntur - ex quadam charla Pfemysli Otakari I I. nunc deperdita, monasterio in Ti§nov data, videtur recepisse. Omnibus momentis ad rem spectantibus examinatis charlam brevi ante a. 1298 fictam esse iudicari potest. Vide etiam num. 64++, 197 (B)++. Vide: II. 1 a, P. O. JI., 3, Ti§nov (A). :io ; In nomine sancte trinitatis et individue unitatis. : Primizel, dei gratia rex Hoemye, dux Austrie ac marchio Morauie, omnibus, ad quos presens scriptum pervenerit, salutem in omnium 11 salvatore. Privilegium pie recordationis marchionis Morauie, a quo nomen traximus,1 vidimus non cancellatum, non abolitum nec aliqua parte viciosum in hec verba: ~ In nomine sancte trinitatis et indivil\due unitatis. 35 ~ Ego Primizel, dei gratia marchio Morauie, elc.2 Nos Primizel, rex, dux ac marchio, patris nostri ciare memorie Wencezlai, regis Boemie,3 ac antecessorum nostrorum vestigiis inherentes omnia iura, orones libertates in civitatibus et villis, terris cultis et incultia, silvis, aquis, aquarum decursibus, molendinis, pratis, pascuis, cum omnibus, que premisimus, sepedicto monasterio sanctimonialium in Thussnowiz, Cysterciensium ordi- 40 nis, confirmamus. Testes sunt: dux Polonie Heimicus, Wittego de Noua Domo, Gerozlaus, Andreas, Marquardus de Donawiz, Zdezlaus de Sternberch, Vlricus Zageschech nobiles Boemie, Parduz camerarius, Egidius purchgravius, Beneda venator, Nezamizl, Iohannes Olomucenses, Irenzzo purchgravius de Grrez, Hartlibus frater eius, 1255 IAN. 2. - lí. NUM. 38, ;{9. 81 Zudomirus camerarius Breschizlauiensis, Woytech, Andreas, Gerohneus Breschzlauienses, Zmilo purchgravius Brumoensis, Chuno purchgravius de Eychorns, Karulus camerarius, Luzlaus venator, Lambertus zudarius, Bohuscha, Hartmannus fratres, Bohusche, Bznata fratres Brunnenses, Ruto camerarius, Zmilo de Byelkow, Wichardus 5 de Tyrna Znoymenses et alii quam piures. Datum in Brunna per manum Willehelmi notarii anno ah incarnationisª Domini M°CC0 L0 V0 , IIIIt0 nonas ianuarii. Sigillum: in filis sericis flavi et violacei coloris appendebat; sed avulsum et deperditum est. 39. Pfemysl Otakarus II., dominus regni Bohemiae, dux Austriae et marchio Moraviae, 10 fraires [domus} hospitalis s. Mariae Theutonicorum in Bohemia, Austria, Moravia seu etiam in provinciis attinentibus constitutos protegendos suscipit, omnes possessiones, quas ipse vel alii eis donaverunt, confirmat nec non libertates et immunitates eisdem concedit. Apud Elbln 1255 ian. 17. 1;; Autographum in membrana scriplum in Museo Czartoryskiano Cracoviae (sign. dipl. perg. num. 29) asservalur (A). Ed: Philippi, Preupisches UB I. 1, pag. 227 num. 305 (qui, quod ad argumentum chartae pertinet, lectorem in errorem inducit, alque revera solum extraclum chartae praebet). Lit: Sebánek, Urk1mdenwesen, pag. 325, 326, 330, 331. 20 In tergo chartae manu saec. XIII. scriptum est: ,,Hec sunt libertates ordinis a principibus in Bohemia et Morauia collate" (C). Scriba: P II 17 = magíster Amoldus. Cf. Exempla script. num. 1 a, 2. Dictator: magíster Amoldus, qui in chartae textu con{iciendo charla Pfemysli Otakari I. hospitali Theutonicorum in Olomouc 1222 aug. 26 data (CDB II, pag. 229 num. 239) usus 25 est, probabiliter illud exemplar nunc deperditum chartae memoratae, sigillo cereo (non bulla aurea) munitae prae manibus habens, cuius copia registris Vaticanis inserta est. Solummodo verbum ,,vel" (vide notam h) e charla Venceslai I. eidem hospitali Pragae 1236 sept. 28 data (CDB I I 1, pag. 171 mzm. 137) videtur esse receptum. Omnia e charla superius dicta hausta typis minoribus exprimuntur. E correctione in nota e adducta intellegi potest scribae chartam 30 scribenti a quodam exemplum perlectum esse. Vide: II. 1 a, P. O. II., magíster Arnoldus (I), 3, Ordo militum Theutonicorum (A). 38.++ ª) Ita A. 1) Videlicet Pfemysli marchionis 1239 oct. 10 defuncli. - •) Sequitur tenor JI versionis (adulterinae) privilegii Pfemysli, marchionis Moraviae, cuius versionem I (genuinam) in Znojmo 35 1234 oct. 31 datam in CDB III, pag. 97 num. 88 vide. Textum II versionis vide ad tempus apud Zatschek, Beitrüge, pag. 70 ss, suo tempore in CDB IIl. - 3) Qui 1253 sept. 22 defunctus est. 82 ~UM. 39. 1255 IAN. 17. ~ Inª nomine Domini amen.ª~ Nos Otacharus qui et Premizl, dei gracia dominu~ regni Boemie,b dux Austrie et marchio Moravie, 11 fratri Popponi, magistro hospitalis sancte Marie domus Thevtonicorum Ierosolimitani, e et universis fratribus eiusdcm ordinis imperpetuum. Cum regie magnificenl/cie et munificencie beneficia ad omnes generaliter debeant extendi, nostra tamen consulte decrevit serenitas eos tueri potencius et fovere clemencius, qui divinis insudantes ob!lsequiis, non solum res suas pro Terre sancte defiensioneª largiter expendunt, sed eciam corpora sua animo inperturbato et affectu pio gravissimis periculis expon unt devocius. Noverit itaque tam presens etas, quam futura posteritas, quod nos domus et possessiones et fratres hospitalis sancte Marie domus Thevtonicorum Ierosolimianic et insuper omnes in eorum possessionibus habitantes, constitutos in regno nostro tam in Boemia quam 10 in Austria et in Morauia seu eciam in aliis provinciis regno nostro att·netibus, sub nostre magnitudinis recipimus protectionem et omnes possessiones cum omnibus attinenciis suis, quas vel nos eidem domui contulimus, ve! progenitores nostri vel eciam alii nobiles viri vel ingenue matrone, sen eciam alií Christi fideles minoris facultatis et potencie prefate domui contulerunt, eidem libere et pacifice possidendas nostra regia auctoritate confirmavimus. Et ¡;, mancipavimuse etiam omnia predLl r is collata et conferenda cum eorum colonis et inquilinis et omni familia, sive sint liberi, sive servi, ab omni iure ad. usus nostros vel nobilium a nobis inbeneficiatorum ve! ceterorum officialium spectante vel utilitatc secundumf morem terre pertinente vel accrescente; hec statuentes, ne quis prenominatam domum aliquo modo super hiis iusticiis ve! consuetudinibus ve! commoditatibus,r que usui regni ve! nobilium ve! ceterorum competere vide- 20 bantur, audeantª impetere ve! gravare, ve! ea, que a nobis eis concessa sunt, in irritum revocare. Ubi autem eos ab omni iure generaliter absolvimus, non est necesse, ut de aliqua iuris specie aliquis questionem debeat movere. Addidimus eciam, quod firmiter sanctimus, eos et eorum homines per thelonea transeuntes nullum dare passagium pro se ipsis vel pro aliquibus rebus ad domum eorum spectantibus, nisi sint mercatores eorum publici, qui pro comodisª propriis amplian- 25 dis laborant, quos a theloniis non absolvimus. Si vero contigerit, quod aliquis occidatur ab hominibus eorum et; amici occisi velint occisores CC<>LV0 ,k sextodecimo kalendas februarii.k Sigillum: Pfemysli, iuvenis regis nec non ducis Austriae et Stiriae, e cera /usci coloris con/ectum, 20 in fi.lis sericis flavi et rubri colorís ex parte laesum appendet. Cf. Sigilla in CDB IV. 2, num. 4, 5. 25 40. Pfemysl Otakarus JI., dominus regni Bohemiae, dux Austriae et marchio Moraviae, fratribus Praedicatoribus in Olomouc donationem capellae sancti Michaelis cum areis ad eam perlinenlibus a paire suo rege Venceslao l. factam confirmat. Brunae 1255 febr. 18. Autographum in membrana scriptum olim (cerle usque ad annum 1925) in archivo fratrum Praedicatorum in Olomouc (sign. F JI I Ra) asservabatur, nunc in archivo parochiae in Rludou (sine sign.) asservatur (A). Ed: CDM JI/, pag. 191 num. 216 (ex A). :io Reg: Bohmer, ...ldd. sec., pag. 432 num. 68. - CD.M VI l, pag. 760 num. 109. - Rey 11, ¡)(/y. 21 num. 48. Lit: [(K, pag. 175---176. - Sebánek, Urkundenwesen, pag. 375-376, 381. 39. a-a) ,n nomine Domini amen' palidiore atramento scriptum est A. -- b) ,Bóem' A. -·-- 0) ,Ierosolimit' A. - d) Ita A. - •) Ita pro ,emancipavimus' A. - f) ,e' ex ,e' in scribendo sine rasura 35 correctum est A. - f') ,amoditatibus' A. - u) ,aprobati' A. --· h) Vide notam inlroductoriam. ') ,Luhteiib' A. - k-k) Verbis compelenter dislentis scriptum est A. 1 ) Videlicet Cadoldus et Sigefridus. 84 NUM. 40. 1255 FEBR. 18. Scriba: P I I 28 = in cancellaria regia munere fungens sive in circulo diplomatico Olomucensi per occasionem scribens. Exempla script. num. 1 a, 7. Dictator: ignotas, destinatarii sive circuli diplomatici Olomucensis proprias; in prooemio nec non in promulgationis formula chartae vestigia stili nolarii O 5 dicti (Roberti, episcopi Olomucensis, anno 1240 defuncti) fortasse occurrunt. Concedendum est dictatorem chartae A nunc 5 deperdita charla donationis Venceslai I., cuius menlio in A fil (vide n. 1), usum esse. In charla replicata scripturae quidam ductus lineae ultimae sub plicatura impressi sunt. Verisimillime itaque censendum esl atramentum, quo scriba utebatur, nondum siccum fuisse et iam chartam sigillo munilam esse. Incisionibus quoque in charla sigilli appendendi causa factis ea, quae scripta sunt in linea ultima, laesa sunt. 10 Vide: JI. 1 a, P. O. JI., Gaudencius ... P JI 28 (A), 3, Ordo fralrum Praedicatorum (B). Autographum chartae nobis v. d. V. Medek, parochus Bludoviensis, benignissime transmittendum curavit. ; Otacharus ; qui et Premisl, dei gracia dominus regni Bohemorum, dux Austrie ac marchio Morauie, universis presentes litteras 11 inspecturis in perpetuum. is Quia temporalium donacio propter deum plus conferre dantibus quam accipientibus consvevit eo, quod 11 magna pro parvis, celestia pro terrenis, pro temporalibus recipiant sempiterna, omni homini habenti divicias huius mundi nec in hiis finem 11 sue leticie deponenti, est necessarium ad salutem, ut pauperibus in presenti usum comunicentª collatorum, cum quibus in futuro fructum percipiant eternorum. Noverit igitur tam 20 presencium etas quam futurorum posteritas, quod pie memorie pater noster Wenceslaus, illustris rex Bohemorum, volens operibus hoc efficere pietatis, quatenus de regno temporali ad regnum perpetuum transferretur, pauperibus spiritu fratribus, videlicet Predicatoribus in Olomuch, capellam sancti Michaelis cum areis ad se pertinentibus contulit iure perpetuo possidendam.1 Sed et nos ad ídem tendentes ipsiusque donacio- 25 nes liberalius prosequi cupientes, non solum collata ipsis fratribus confirmavimus, immo eciam alia superaddidimus intuitu remedii anime patris nostri et nostre sanitatis, fratrum predictorum quieti et necessitatibus providentes, quatinus ibidem devocius Domino famulentur. Ut autem utraque collacio possit inviolabilis permanere nec ei per quemquam in posterum valeat derogari, ipsam scripto fecimus commendarib ao scriptumque nostri sigilli robore communiri. e Testes huius donacionis sunt hii: Dominus Witko de Noua Domo,ª Marquardus subcamerarius Bohemie, Bohus filius Cerhonis, Leo de Boleradich, Hcrmannus de Lethowich, Stephanus gener Sudomiri viri nobiles regni nostri; insuper curie nostre capellani: Gaudencius et Woyslaus et alii quam plures. Datum in Brunna anno incarnationis dominice M°CC0 LV0 , XIJ0 35 kalendas martii per manus domini Wilhelmi, nostri notarii. Sigillum: Pfemysli, iuvenis regis nec non ducis Austriae et Stiriae, in filis sericis fusci et viridis colorís ex parte laesum appendel. Cf. Sigilla in CDB IV. 2, num. 4, 5. 40. ª) ,:>ÚiCent' A. -- b) ,:>medari' A. - e) ,:>muniri' A. - d) Seu ex ,Donco' seu ex ,Domv' sine rasura corr. est A. 1) De hac donaliolll' in nolis introductoriis vide. 40 ;j 10 15 20 25 30 1255 MART. 8. NUM. 41. 85 41. -t Pfemysl Ofakaru.s I l., dominus regni Bohemiae, dux Ausfriae et marchio 1Horaviae, I11daris in dominio s110 constifufis illra expresse nominata observanda statuit. A.pwl Krems 1255 mart. 8. Apographum saec. X V. nwioris partís textus chartae (ab initio usque ad art. 27, ubi dicitur ,,et postea vendendi habeat libertatem" ( = Pars l.)) exstat in cod. mnscro membr. Privilegiorum Novae Civitatis [Austriaej in archfoo eiusdem civitatis (sign. A I, 1), fol. 15-J.)v (B). - Versionis Germanicae (totius textus chartae) apogr. saec. XVI. cod. membr. nmscrus bibliothecae Nationalis Viennensis (num. 2988) praebet, fol. 128-132 (T 1). - Alterum apographum totius textus eiusdem versionis ilidem saec. X VJ. exstat in cod. mnscro fortasse membranaceo bibliothecae ducis Augusti in Wolfenbütlel (sign. num. 603), fol. 91-94v (T 2).1 J. partem textus Germanicae versionis in/erius sub * praebPmus. Reliquam (JI. partem) eius in sinistra columna, pag. 87 ss 11ide. Ed: Scherer, Die Rechtsverhüllnisse, pag. 322-326 (versio Germanica, fortasse ex T 1). Reg: Bretholz, Quellen zur Gesch. der .luden in Mühren, pag. 7 num. 7. Dictator: magíster Arnoldus, qui in protocolli formulis, in prooemio chartae nec non in statutorum articulis 1-31 charla Friderici, ducis Austriae, Iudaeis in Starhemberg 1244 iul. 1 data (BUB II, pag. 283 num. 430) (= F) usus est. Genuinus textus chartae articulo 32 posterius addito videtur esse corruptus. Principalem textum l. partís chartae comprehendere conati sumus, B, F (exempl. A-D) nec non T1 et T2 respicientes. Latinam versionem I l. partis textus chartae a nobis reconstructam in columna dextra (vide pag. 87 l. 27 ss) praebemus. Quae ibídem typis minoribus inclinatis exprimuntur, ex F recepta esse nemo non videt. Textmn articuli addili (32) uncis acutis clausimus; eundem in chartis Pfemysli Otakari II. Pragae-Viennae 12{62] mart. 29 (num. 316) nec non apud Brunam 1268 aug. 23 (num. 566) Iudaeis datis invenimus, quas etiam in pluribus aliis articulis huius chartae respeximus. In editione nostra denique proprietates dictatus mag. Arnoldi non negleximus. Corroborationis, lestium et dati formulas chartae noslrae solummodo has proprietates nec non Tl, T2 prae oculis habentes reconstruere conati sumus, proinde eas lilleris inclinatis expressimus. Vide: II. 1 a, P. O. II., magíster Arnoldus (K), 6, De chartae apud Iudaeos usu (B). Inª nomine Domini amen.ª Nos Ottocharus qui et Premzel, dei gracia dominus regni Boemie, dux Amtrie et marchio Morauie, universis hanc paginam inspecturis in perpetuum. Quoniam uniuscuiusqueb condicionis homines in nostro dominio commorantesc volumus gracie et benivolencie nostre participes inveniri, Iudeis universis in regno 35 nostro et dominio constitutis hec iura statuimus* inviolabiliter observari: [1] Primum quidem statuimus*, ut pro pecunia mobili aut pro re inmobili aut in causa criminali, que tangit personam aut res ludei, nullus Christianus contra Iudeum nisi cum Christiano etª Iudeo in testimoniume aclmittatur. [2] Item si Christianus ludeum impetitf asserens, quocl ei pignora sua obligaverit, et 40 ludeus hoc diffitetur,u si Christianus Iudei simplici verbo fidem noluerit adhibere, Iudeus iurando super equivalenteh sibi oblato suam intencionem probabit et transiet absolutus. 86 NUM.41. 1255 MART. 8. [3] Item si Christianus obligaverit pignus Iudeo affirmans, quod Iudeo pro minori pecunia obligaverit, quam Iudeus confiteatur, iurabit Iudeus super pignore sibi obligato, et quod iurando probaverit, Christianus ei solvere non recuset. [4] Item si Iudeus Christiano testibus non assumptis dicat se pignus mutuasse, et illei negaverit, super hock Christianus sui solius iuramento se expurget. [5] Item1 Iudeus recipere poterit nomine pignoris omnia, que sibi fuerintm obligata, quocumque" nomine vocentur, nulla de hiis requisicione facta, exceptis0 vestibus sanguinolentis et madefactis, quas nullatenus acceptabit. [6] Item si Christianus impetiverifl' Iudeum, quod pignus, quod ludeus habet, ei furtim sit aut per violenciam* ablatum," Iudeus iuret super illo pingnore, quod cum recepit, furtim 10 esse ablatum aut raptum' ignoravit, hoc in suo iuramento implicito, quanto sit8 ei pignus huiusmodi obligatum, et sic probacione1 facta Christianus sortem et usuras ei persolvet medio tempore accrescentes. (7) ltem si aut" per casum incendii aut per furtum aut per vim res suas cum obligatis sibi pignoribus amiserit et hoc" constiterit,v et Christianus, qui obligavit, nichilominus eum impetit/ tá Iudeus iuramento proprio absolvatur. [8] Item si ludei de facto inter se discordiam moverint aut gwerram, iudex civitatis nostre nullam sibi iurisdiccionem vendicet in eosdem, sed rex aut dux aut summus terre vel regni camerarius w iudicium exercebit. Si autem reatus vergit in personam, solí regi Five duci hic casus reservabitur iudicandus. 20 [9] Item si Christianus Iudeo vulnus qualecumque inflixerit, reus regi sive duci solvat XII marcas auri sue camere deferendas et vulnerato XII marcas argenti et expensas, quas pro suimet curacione impenderit medicine. [10] ltem si Christianus Iudeum occiderit," *digno iudicio puniatur et omnia reí mobilia et inmobilia in regis seu ducis transeant"' potestatem. [11] Item si Christianus Iudeum ceciderit, ita tamen quod sanguinem* non e!Tundat, solvat regi sive duci quatuor marcas auri,1' percusso seu leso quatuor marcas argenti; si vero pecuniam habere non poterit, per detruncacionem manus satisfaciat pro conmisso. 25 [12] Item ubicumque ludeus dominium nostrum" transierit, nullus ei aliquod impedimentum prestabit nec molestiam inferatªª nec gravamen; set si aliquas merces aut alias res duxerit, de 30 quibus muta debeat provenire, per omnia mutarum loca non nisi debitam solvat mutam, quam solveret unus civiumbb civitatis illius, in qua Iudeus eo tempore commoratur.cc [13] Item si Iudei iuxta suam conswetudinem aliquem ex mortuis suis aut de civitate ad civitatem, autdd de provincia ad provinciam, autdd de una terra ad aliam deduxerint, nichil ah eis per mutarios nostros volumus extorqueri; si autem mutarius aliquid extorserit, ut predo,* 35 qui vulgariter rauber dicitur, puniatur. [14] Item si Christianus cimiterium Iudeorum quacumque temeritate dissipaverit autatt invaserit, in forma iudicii moriatur et omnia sua proveniantd regis camere sive ducis, quocumque nomine nuncupentur. [15] Item si aliquis temerarie iactaverit super scolas ludeorum, iudici Iudeorum duo talenta 40 volumus ut persolvat. 1255 MART. 8. NUM. 41. 87 [16] Item si Iudeus iudici suo in pena pecuniaria, que wandel dicitur,ee reus inventus fuerit, non nisi XII denarios solvat ei. [17] Item si ludeus per edictum sui iudicis vocatusff ad iudicium primo et secundo non venerit, pro utraque vice i udici quat uor den arios sol vat; si ad tercium edictum non venerit, 5 solvat XXXII denarios iudici memorato. [18] Item si ludeus Iudeum vulneraverit, suo iudici duo talenta in penam, que wandel dicitur, solvere non recuset. [19] Item statuimus, ut nullus ludeus iuret super rodaJi,UU preterquam ad nostram presenciam evocatus. 10 [20] Item si Iudeus clam fuerit interemptus, ut per testimonium constare non possit amicis suis, quis eum interemerit,hh si post inquisicioncm factam aliquem suspectum haberéi ceperint, non ludeis contra suspectumii pugilem volumus exhibere. [21] Item si Christianus alicui lndee manum iniecerit violentam, manum illius volumus detruncari. 15 [22] Item iudex ludeorum nullam causam ortam inter ludeos in iudicium deducat, nisi per querimoniam fuerit invitatus. [23] ltem si Christianus a Iudeo pignus suum absolverit ita, quod usuras non persolverit, si easdem usuras infra mensem non dederit, illis usuris accrescant usure. [24] ltem nullum in domo ludei volumus hospitari. 20 [25] Item si ludeus super possessiones aut literas roagnaturo terre pecuniam routuaverit et hoc pe1 suas literas et sigilluro probaverit, nos Iudeo possessiones assignabimus obligatas et ei eas contra violenciam defenderous. [26] Itero si aliquis vel aliqua puerum ludei abduxerit, ut fur volurous conderopnetur. [27] Itero si Iudeus recepturo a Christiano pignus per spaciuro anni tenuerit, si pignoris 25 valor routuataro* non excesserit, Iudeus iudici suo pignus deroonstrabit et postea vendendi habeat libertatero. 30 Und2 ob das phant pey dem Juden Si quod pignus per annum et diem apud ain jar und ain tag beleibt, so sol er Judeum remanserit, nulli super hoc postea darnach nyemant darumb antwurten. respondebit. [28] Item wir wellen, das nyemant [28] ltem volumus, ut nullus Iudeum ainen Juden umb losung dieª phant an super solucione pignorum in sua feriali die seinem veirtag tueb genoten. audeat cohercere. [29] Item welcher Christen aynem [29] Jtem quicumque Christianus JuJuden mit gwalt nymptc seine phantc d deo per vim abstulerit pignus suum aut violen- 35 oder frevelich in sein haus gieng, der sol ciam in domo eius exercuerit, ut dissipator als ain wuechster unser chamer swerlichª camere nostre graviter puniatur. gepessert werden. [30] Item gegen ainem J uden schol [30] Item contra Judeum nisi coram nicht,nurinseinerschuel,indemgerichtge- suis scolis nusquam in iudicio procedatur nobis 40 schlagt werden,d ausgenomen uns; wir mu- exceptis, qui eos possumus adnostram presenciam gene zu unserª gegcnwurtikait vordern.d evocare. 88 NUM. 41. [31] Item wir seczen, das sy von ainem phunt pheningt nicht merg denn acht phenning nemen zu gesuech. [32] ltem nach dem aufsatz pabst lnnocencii, unsers heiligen vaters seczen wir und verpieten strengikleich, das fürbas kain Jud in unserer herschaft geczigen werden, das sy menschlichs pluet nützen, semt nach dem gepot der gesetzeh jerlichª von allem pluet sich die' Juden enthalten. Das aber alles dazk vorgeschriben ist, krnft hab ewiger vestigung, haben wir gepoten den gegenwurtigcn brief den Judenl zi'1 geben zu ainer sichtigen gezeugnus und sicherhait mit bewarung unser insigel gesterckt. Geschehen und geben zu Krembs nach Christi gepurd tausent zway hundert jar undm darnach in dem fünfundfünfczigsten jar, an dem achten tag des merczen. Der sach sind zeugen: graf Ott von Hardegk,n Hainreich der Schenkch von Halbpach,0 AlbrechtPvon ChÚrring,qHainreich marschalhrinOsterreich, Chunratvon Hinperg,s Hainreich von Liechtenstain,t Chunrat vonª Zelking, Albrecht von Zellking,u Calhochv von Tulbing, w Haidmarx von Liechtenwerd,Y Rappot und Hadmarz von Valberberch,ªª Wittigbb vom Newnhaws, Marchartcc kamrer unsers kunigreichs, Wenesch underkamrer,ª Jaenczoªª von Deblin, Weiczlobee von Lublicz,fl Dizlabgg vonª Troppaw, Ott kamrer in Osterreichhh und manig ander. Geben durch handen maister Wilhalms und maister Gotschalhs,u unserer schreiher.kk 1255 MART. 8. [31] Item statuimlL~, ut et Iudei de talento* non nisi ocio denarios percipiant in usuris. [32] ltem iuxta constituciones pape Innocencii, sancti patris nostri, districtius ;, prohibemus, ne de cetero Iudei singuli in nostro dominio constituti culpari debeant, quod humano utuntur sanguine, cum iuxta preceptum legis ab omni prorsus sanguine se Iudei contineant universi.3 10 Et ut omnia, que premissa sunt, perpetue obtineant fi.rmitatis robur, presens instrumentum ipsis dari mandavimus in evidens testimonium et cautelam sigillorum nostrorum munimine roboratum. Ac- 15 tum et datum apud Chrems anno ab Christi incarnacione millesimo ducentesimo quinquagesimo quinto, octavo idus marcii. 20 Huius rei testes sunt: comes Olio de Hardekke, Heinricus pincerna de Habspach, Albertus de Kuenring, Heinricus marscalcus Austrie, Clwnradus de Hinlperch, Hainricus de Liechtenstein, Chunra- 2:; dus de Zaekkingen, Albero de Zaelkingen, Chalhohus de Tulbingen, Hadmarus de Liechtenwerd, Rappoto et Hadmarus de Valchenberg, Wittigo de Nova Domo, Marchardus camerarius regni nostri, Bene- 30 schius subcamerarius, Jaenczo de Deblin, Waczlaus de Lublich, Zdislaus de Oppavia, Otto camerarius Austrie et alii quam plures. Datum per manus magistri Wilhelmi :15 et magistri Godeschalci, notariorum nostro- rum. - - - - - - -~-·-- 41.+ a-a) Deest in B, corr. ex T 1, T 2. _ b) ,unusquisque' B, corr. ex F. - e) ,:>morantes' B. -- ª) Deest B, corr. ex F. - e) ,testimonio' B, corr. ex F. - f) ,impedit' B, corr. ex F. - u) ,diffidetur' B. corr. ex F. - h) ,equivalentem' B, corr. ex F. - ') ,illi' B, corr. ex F. - k) ,hec' B, corr. ex 40 1255 MAHT. 8. NUM. 41. 89 ------- ----- ------------------- In gottes namen amen. Wir Ottakcher, der man auch Prempil nennet, vonª gotz gnaden herrª des k~nigreichs zu Pehaym, herczog zu Osterreich und marggraf zu Merhern,ª tun kund allen den, die den brief ansehen ewigkleichen. Wann wir wellen, das allerlay leut, die in 5 unser herscheft wonund sind, unser genad und guetwilligkait tailheftig werden funden,ª darumb allen Juden in unserem reich und herrschaft seczen wir clise recht unverschaidenlich zu behalten. [1] So seczen wir zu dem ersten, das umb varund guet oder umb ligunds guet oder in chlaghaftigen sachen, die ainsª Juden leib oder gutª antreffen, kain Christen gegen aimª Juden czu geczeugn~s lassen werd, nur mit aimª Christen und mit aimª Juden. 10 [2] Item ob ain Christen ainen Juden anspricht, er hab im phant gesetzt, und der Jud des nicht vergicht, ob denn der Christen des Juden ainveltigen worten nicht gelauben wil, so sol der Jud auf ainem so tewrem phantª sweren und sein maynung bewerenª und sol ledig sein. [3] Item ob ain Christen ainem Juden einb phant setzt und gicht, er hab im die umb mynner gesetzt, denn der Jud gicht, der Jud sol sweren auf dem phant, das im gesaczt ist, und was er mit 15 seinem aid bestet,ª des sol im der Christen nicht wider sein zu gelten. [4] Item ob ain Jud an zeugen spricht, er hab ainem Christen an phant gelihen, und der laugent des, darumb sol sich der Christen mit seins ains aid bereden. [41.+] F. - 1) ,si' sequitur in B, corr. ex F. -- m) ,fuerunt' B, corr. ex F. - n) ,quecumque' B, corr. ex 20 F. - 0 ) Vox ,exceptis' mendose repetitur in B. - P) ,impediverit' B, corr. ex F. - q) ,oblatam' B, corr. ex F. -- r) ,reparatum' B, corr. ex F. - •) ,fit' B, corr. ex F. - t) ,iuracione' B, corr. ex F. u) ,autem' B, corr. ex F. - v-v) ,hec constitit' B, corr. ex F. - w) ,camaris' B, corr. ex F. - "') ,interemerit, morte' F. - '"') ,transeat' B.-") ,argenti' B, corr. ex F el T 1, T 2. - z) ,vestrum' B, corr. ex F et T 1, T 2. - ªª) ,infert' B, corr. ex F. - bb) ,hominum' B, corr. ex F el T 1, T 2. - 25 ce) ,:>moratur' B. - dd) ,aud' B. - ••) ,dicuntur' B, corr. ex F. - ff) ,vocatur' B, corr. ex F. uu) ,rodale B, corr. ex F. - hh) ,interemit' B, corr. ex F._ it-ii) Deest B, corr. ex F el T 1, T 2. 41.+ ª) ,dero' T 2. - b) ,tur' T 1, ,türr' T 2. - e-e) ,sein phant nimpt' T 2. - d) Cum titulo superfluo, seu cum signo super ,e' posito T 1. - •) Sequitur ,sew' in T 2. - f) Sequitur ,zu der wochen' in T 2. - u) ,nur' T 2. - ") ,ee' T 1, ,e' T 2. - i) ,all' T 2. - k) ,das das da' T 2. - 30 l) ,den prief' sequitur T 1. -- m) Deesl T 2. - n) ,Hardekch' T 2. - 0 ) ,Halbspach' T 2. -P) ,Alber' T 2. - q) ,Churring' T 2. - r) ,marschalikch' T 2. - •) ,Himtperch' T 2. - t), Lichtenstain' T 2. - u) ,Zelking' T 2. -- v) ,Chalhoch' T 2. - w) ,Tülbingen' T 2. - '") ,Hadmar' T 2. Y) ,Lichtenberd' T 2. - z) Sequitur ,geprueder' T 2. -- ªª) ,Valkchenperch' T 2. - bb) ,Witig' T 2. - CC) ,Marichart' T 2. - dd) ,Jaenzo' T 2. - ee) ,Boyzlab' T 2. - ff) Sequilur ,von' T 1. - 35 uu) ,Wudc'zlab' T 2. - "") ,Osterreich' T 2. - ii) ,Gotschalichs' T 2. - kk) Sequitur ,anno tercie decime indicionis et cetera' T .?. 1 ) Terlium apographum mzzsei Francisco-Carolini Linciae, quod v. d. Scherer (vide superius) commemoral, iam dudum (vide apud Brelholz superius citatum) deerat et ne his quidem temporibus inveniri potest, sicut nos v. d. O. Hageneder, archivi publici Linciae moderator, benignissime cerliores 4o fecit. - 1) Texlum l. parlis versionis Germanicae huius charlae el notas competentes (a-bb) vide inferius sub •, ubi textum T 1 cum varialionibus verborum maioris momenti ex T 2 dedimus. "J /Je hoc articulo, qui videtur esse additus, cf. superius et eliam in num. 36 n. 2. 90 NUM. 41. 1255 MART. 8. [5] Item ain Jud mag nemenª in phantsweis alles, das im gesetzt wirt, wie das genannt ist, an alles erfaren, ausgenomen pluetige und nasse gewant, die sol er mit nichte nemen.ª [6] Item ob ain Christen ainen Juden anspricht, das im das phant, das der Jud hab, dieplich oder mit frevelª sey genommen, so sol der Jud sweren auf demselben phant, das er da erst nam, nicht gewest hab, das es dieplich oder rauhlich genommen wer,ª und das in dem aid hegriffen s werd, wie teur das phant versetzt sey, und wenn das sweren also geschiecht, so sol im der Christen geltenc das haubtgut und den gesuech der die tzeit darauf wechst. [7] Item oh er von prunst oder von dieben oder Yon gwalt sein hah mit phandten verlur und die im verseczt weren und das ain kunschaft wer,ª und der Christen, der die phant gesetzt hat, in dennoch anspricht, die sol der Jud mit seinem aigen aid ledig weren. 10 (8) ltem oh die Juden wider ainen gewerrenª hueben oder ainenb krieg, so sol der statrichter sich hintztª in kains rechtens verfahen,ª a sunder der kunig oder der herczog oder der ohrist chamrer des lands oder des reichs sol das gericht volfueren. Oh aber die schuld an den leih get, so sol dasselh geschicht allain dem kunig oder dem herczogen behalten werden ze richten. [9] ltem ob ain Christen ainem Juden welcherlay wunden tat,ª der sol dem kunig oder dem 1:; herczogen gebenª zwelf marck golds in sein kamer und dem gewundten XII marck silher und zerung, was in zu erczney sein hailung chost. [10) lst" aber das" ain Christen ainen Juden t~tt, so soler pillichfmitf gericht gepuest werden, und allesu seinu varund undh ligund guti sol genk in den gewalt des kunigs oder des herczogen. (11] ltem ob ein Jud ainen Christen sl~1eg also,1 das er nit pl~trunsig wurd, der sol dem 20 kunig oder dem herczogen gebenb vier marck golds, dem geslagenm vier marck silber; mag" er aber" des guts nicht gehaben, so sol er mit abslahung der hend gen?ig tun, umb die schuld. (12] ltem woº ein Jud durch unser herrschaft vert, so sol im nyemant kainP layd tun noch irrung oderP beswerung,a sunder oh er chaufmanschaft oder ander ding fuert, davon maut bechomen solt, so soler an allen mautstetenª nicht mer,0 dennq rechte maut gehen, die ain purger gehª 25 von der statt, darin der Jud die weil wont. (13] ltem ob die Juden nach irerª gewonhait etlich awzq' iren toden von stat zu stat oder von gegent zu gegent oder von lant zu' lant fuerten, ob' aher in ain" mauter ichts abwolt1 n~.ten,t der sol als ain rauber p~st werden. (14) 1 [15] Item oh yemant frevelichenª auf der Juden schuel wurf, wellen wir, das der geb dem judenrichter 11 tal.u den.u (16] Item ob ain Jud seinem richter der rew," die man wandel haist, schuldig funden wurd, so soler im nit mer gebn denn XII den. 30 (17] ltem oh ein Jud mit dem gepot seins richterw gevodert wurd"' von erst zu11 dem und zu 35 dem anderen, denn nich cham, so geb dem richter zu yedemmal 1111 den.; kumbt er zumª dritten mal nicht, so geb XXXVI den.11 dem vorgenanten richter. w [18] Item ob ein Jud ainen anderenb Juden wundet, so soler geben seinem richter zu wandel zway phunt phening.b (19] Item wir seczen auchb, das kain Jud swer• auf dem rada! an allain er sey gevordert zu 4o unsera gegenwurtikait. 1255 MART. 8. - 18. NUM. 41,42. 91 (20) Item oh ain Jud haimlichen wurd verderht und sein freunt mit geczeugn~s nit gewissen mochten, wer in verderbt hat, oh sy nach erfarschung etwenn hegundenªª arkchwonnª, so wellen wir den Juden gegen den arkchwenigenª ein kemphen enpieten.bb (21) Item oh ain Christen ainer Juden mit frevelicherª hant angriff, wellen wir, das im die 5 hant werd ahgeslagen. [22] Item der judenrichter sol kain sach, die sich under den Juden erheht, in das gericht pringen, nur es sey mit chlag darzu gepeten. (23) Item oh ein Kristen seine phant von ainem Juden lÓst also, das er den gesuech nicht gilt, oh er rlenn denselhen gesuech inner ainem moneid nicht geit, so sol gesuech zuwachsenª dem to gesuech. [24] ltem wir wellen, das kainer in ains Juden haws werd heherhergt. [25] ltem oh ain Jud auf rler lantherren erb oder hrief gelt leicht und daz mit seinem hrief und insigl hewert,ª wir wellen dem .Jurlen, das versaczt erh einantwurten und im das fur gewalt schirmen. t5 [26] ltem oh ainer oder aine aines Juden kind hinfurt, wellen wir, rlas er verclampt werd 20 als ain dih. [27] ltem oh ain Jud ein phant, das er von ainem Christen genommen hat, jars frist halt, ob das phant nicht tewrer ist, dann das guet, das er darauf gelihen hat, so sol der Jud seinem richter dasselh phant zaigen,c<· darnach sol er freye wal hahen dasb zu verkaufen.2 42. Pfemysl Otakarus 11., dominus regni Bohemiae, dux A ustriae el marchio Aforaviae, fratribus in domo sancti Nicolai Pataviae libertatem per terras suas omnium rerum mobilium transitus, omni vectigalium e:wctione inhibita, concedit. Apud Krems 1255 mart. 18. 2.t; Duo autographa in membrana scripla in archivo publico Monacensi (sign. KU Passau - Sl. Nikola .'J5/J, JI) asser111mt11r (A 1, A 2). 41.+* ª) Cum titulo superfluo se11 etiam cum signo litterae ,e' superposito scriptum est T l. --b) Deest in T 2. - º) Etiam ,geliten' legi potest T 1. - d-d), kains rechten hincz in aufziehen' T 2. e-e) ,Item oh' T 2. - t-f) ,mit pilleichen' T 2. - u-u) ,das sein ist, es sey' T 2. - 1•) ,gut oder· 30 T 2. - ') ,gut das' T 2. - k) ,gehen werden' T 2. - 1) Sequitur ,doch' in T 2. - m) ,oder dem gemailigten' sequitur in T 2. -- n-n) ,oh aher er' T 2. - 0) ,wa' mendose T l. - P-P), tun chain irrung, laidigungnoch' T 2. _q-q) ,nur di' T 2. -!l') ,nach' mendose T 1.-r) Sequitur ,ainen andern' in T 2. - B-B) ,wellenwir, das unser' T 2. - M) ,abnottet' T 2. - •M•), phunt' T 2. - v) ,pen' T 2. -- w) ,richtte' T l. - x) Sequitur ,zu gericht' T 2. - 1n1) ,und zu dem andern mal nicht chom, so sol 35 er zu iedenmal dem richter geben IIII den., oh er zu dem drittenmal nicht chom, so sol er geben VI und XXX den.' T 2. - z) ,wer' T J. - ªª) Sequitur ,zu' in T 2. - bb) ,erpieten' T 2. - •0) Seq11ifur ,und' T 2. 1) Art. 14 deest in T 1 et T 2. -- 2) JJ. partem Germanicae versionis huius chartae (ex T 1 cum 1>11riationibus textus maioris momenti ex T 2) nec non notas competentes ·ra-kk) vide superius. NUM.42. 1255 MART. 18. Ed: Hund, Metropolis Salisburgensis II, pag. 395 (ex quodam apogr.). - MB IV, pag. 347 num. 33 (ex B). - Lambacher, Osterreichisches lnlerregnum, pag. 35 num. 24 (ex Hu¡¡do). Reg: Reg B III, pag. 58. - Bohmer, Add. sec., pag. 432 num. 70. - Wendrinsky, Nachtrii.ge, pag. 426 num. 471. - Reg II, pag. 21 num. 49. Lit: Sebánek, Urkundenwesen, pag. 326, 330-331. 5 Scriba A 1, A 2: P 11 17 = magister Arnoldus. Cf. Exempla script. num. 1 a, 2. Dictator: magister A_rnoldus, qui charla Friderici, ducis Austriae, fratribus in domo sancti Nicolai Pataviae in Modling 1240 sept. 24 data (BUB II, pag. 209 num. 365) usus est, quae typis minoribus exprimuntur. Vide: II. 1 a, P. O. 11., nwgister Arnoldus (L). to B In nomine sancte et individue trinitatis amen. S Otacharus qui et Premizl, dei grada dominus regni Bo//emie,ª dux Austrie et marchio Morauie, universis hanc paginam inspecturis imperpetuum. Excellencia sublimitalltis desuperb nobis collate requirit, ut ea, que ad usum et provectum ecclesiarum conducunt et expediunt, studeamus attenlJcius promovere.c Multitudinem ergo conmissorum nobis sincera mentis intencione diligenti considera- 1r. cione perpemlentes et digna revolventes percunctacione" peccatorum nostrorum vulneribus salubris medicaminis cauterium adhibere pium statuimus. Pro remedio* videlicet pie recordacionis serenissimi domini patris nostri regís Boemie Wenzezlaye 1 et• antecessorum nostrorum illustrium ducum Austrie nostreque salutis intuitu fratrlbus in domo sancti Nycolay Patavie deo inibi militantibus ob vencracionem reliquiarum ibídem reconditarum plenissimam líber- 20 tatem per terras nostras tam in aquis quam in terris omnium rerum suarum mobilium transitumt omni vectigalium exactione inhibita contulimus et remota, volentes eciam, ut victualia eiusdem ecclesie non debeant occasione alicuius querimonie ab aliquo detineri. Ut autem hec liberalitatis nostre et libertatis donacio rata perpetuo perseveret, presentero paginam sigillorum nostrorum munimine et subscriptione testium mandavimus roborari. Sunt 25 autem nomina testium hec: Otto comes de Hardecke,g Albero de Chunring,h Wochot de Hosenberch, Heinricus pincerna de Habspach, Chunradus de Hintperch, Chunradus de Zrekkingen, Albertus de Zrelkingen, Livpoldusk prepositus Ardacensis, magíster Wilhelmus notarios, Gotscalcus canonicus Pataviensisl archidyaconusm Austrie et alii quam piures. Actum et datum apud Chremsam anno Domini M°CC0LV0,n 3o quintodecimo kalendas aprilis. Sigillum: Pfemysli, ducis Austriae et Stiriae nec non iuvenis regís, in fi-lis sericis flavi et fusci colorís de cera fusci colorís illaesum (A 1), valde laesum, llovissime (1966) decenter nstauratum (A 2), appendel. Cf. Sigilla in CDB IV. 2, num. 5, 4. 42. ª) Finis lineae A 2, ubi ,Bóem' legitur. - b) Finis secundae lineae A 2. - e) ,promo11vere', 35 fi-nis tertiae lineae A 2. - ") ,percumtacione' A 2. - •) ,Wencezlay' A 2. -f) Ita A 1, A 2. - g) ,Hardekke' A 2. -11) ,Chumig' A 1, ,Chunringen' A 2. - ') Scriba primum ,Wocho' scripsit et ,h' sine rasura in ,k' correxit A 2. - ") ,Liupoldus' A 2. - Z) ,Patauiensis' A 2. - m) ,archidiaconus' A 2. - ") ,quinquagesimo quinto' A 2. 1) Sept. 22 a. 1253 defuncti. 40 5 12.55 MART. 2.'l. NUM. 43. 93 43. Pfemysl Otakarus 11., dominus regni Bohemiae, dux Austriae et marchio Moraviae, monasterio in Seitenstelten libertatem concedit, ne quis aliquam iurisdictionem in hominibus aut possessionibus ipsius sibi vindicet. Apud Seitenstelten 1255 mart. 23. Autographum in membrana scriptum in archivo monasterii in Seitenstetten (sub dato suo) asservatur (A). Ed: Hormayr, Taschenbuch 1840, pag. 447 num. 11 (ex A). - Raab, UB des Stiftes Seilenstetten, pag. 56 num. 45 (ex A). 10 Reg: Hormayr, Archiv 1827, pag. 7. -- Hormayr, Archiv 1840, pag. 606. - Bohmer, Add. sec., pag. 432 num. 72. - Wendrinsky, Nachtrüge, pag. 426 num. 470. - Reg II, pag. 21 num. 50. Lit: Sebánek, Urkundenwesen, pag. .3,'26, 330, 390. Scriba: P II 17 = magíster Arnoldus. Cf. Exempla script. num. 1 a, 2. Dictator: magíster Arnoldus, qui autographo A 2 charlae Friderici, ducis Austriae, monasterio 15 in Seitenstetten in Laab im Walde 1240 mart. 16 datae (BUB II, pag. 198 num. 354) usus est, quae typis minoribus exprimuntur. 20 Vide: II. 1 a, P. O. II. , magíster Arnoldus (M). Autographi rationem habere non potuimus; imagine phototypica adversae faciei chartae tantum usi sumus. Otaharus qui et Prernizl, dei gracia dorninus regni Boemie,ª dux Austrie et marchio Moravie, omnibus 11 hanc litteram inspecturis salutem. Cum ad preces quaslibet nostrorum fidelium ex devocionis sinceritate nobis 11 porrectas inclinari teneamur, ad eas tenemur maxime, que et servicium et cultum dei promovere et respicere 11 dinoscuntur. Hinc est, quod tam presencium quam futurorum patefacimus noticie, quod nos ob salutem anime nostre et pro- 25 genitorum nostrorum ecclesie sancte Marie in Sytansteten hanc indulsimus libertatem, ut nullus iudicum seu officialium seu prefectorum nostrorum aliquam sibi iurisdicionem in hominibus aut possessionibus ei*sdemb pretextu officii aut occasione prefecture sibi debeat vendicare vel audeat usurpare. Ex habundancia quoque gracie nostre volumus et mandamus, ut nulla unquam vexacio dicti monasterii hominibus inferatur aut exaccio advocacie nomine requiratur. Ne autem hec liber- 30 tas collata videaturc equitati aliqualiter obviare, volumus, ut reus facinoris, qui in predlls ecclesie sepedicte fuerit incusatus, eiusdem provincie iudici in habitu simplici presentetur, non in rebus mobilibus vel immobilibus, sed in persona iuxta meritum puniendus. Ut autem hec donacio hilariter facta a quolibet eventu maneat in posterum inconvulsa, venerabili abbati Hermanno et conventui sepius fate ecclesie hanc paginam dedimus in t estimonium huius rei perpetuo valiture, 35 sigillorum nostrorum karactere insignitam. Ad maiorem eciam rei certitudinem testibus, qui aderant, subnotatis, qui sunt: Otto comes de Hardekke, qui eo tempore in presencia nostra cessit liti, habite hactenus in iudicio possessionurn predicte ecclesie in Ybsitz, sicut continet littera super facto hoc ipsis data,1 Heinricus pincerna de Habspach, Chvnradus de Hintperch, Chunradus de Zrekkingen, Albero de Zrelkingen, Otto de Perhtoldesdorf, 40 Vlricus de Pilhiltdorf, Heinricus dapifer, Ditmarus de Styra, Vlricus de Lobenstein, 94 NUM. 43, 44. 1255 MART. 23. -30. Albero de Pollenheim, magister Heinricus scriba Anasi, magister Wilhelmus et magister Gotscalcus notarii nostri et alii quam piures. Actum et datum apud Sytansteten anno incarnacionis Domini M°CC0 LV0 , decimo kalendas aprilis. Sigillum: in fl.lis sericis flavi et rubri colorís appendebat; sed avulsum et deperditum est. 44. Pfemysl Otakarus II., dominus regni Bohemiae, dux Austriae et marchio Moraviae, ecclesiae in Berchlesgaden promittit se in possessionibus eius nullam advocatiam alienare velle. Apud Linciam 1255 mart. 30. 5 Autographum in membrana scriptum in archivo publico Viennae ( Allgemeine Urkundenreihe, 10 sub dato suo) asservatur (A). Ed: Lorenz, Deutsche Gesch. 1, pag. 448 num. 3 (ex A). Reg: Bohmer, Add. sec., pag. 432 num. 73. - Reg 11, pag. 22 num. 52. Lit: Sebánek, Urkundenwesen, pag. 325, 331-332. Scriba: P 11 17 = magister Arnoldus. Cf. Exempla script. num. 1 a, 2. 15 Dictator: magister Arnoldus, qui antiquiore charla quadam eidem monasterio data, nunc deperdita, videtur esse usus. Vide: 11. 1 a, P. O. 11., magister Arnoldus (N). Otacharus, dei gracia dominus regni Boemie,ª dux Austrie et marchio Moravie, unillversis hanc litteram inspecturis salutem et omne bonum. Curo advocacia 20 ecclesie 11 in Perchtoldesgadem ad nos pertineat pleno iure et prepositus1 et conventus 11 eiusdem ecclesie a nobis postulaverint una voce, ut nullam advocaciam in possessionibus ipsius ecclesie, ubicumque locate sint, demus contra voluntatem ipsorum ad manus ullo unquam tempore alienas, sic ipsorum peticionibus annuere curavimus curo favore, quod huius scripti testimonio promittimus, quod in possessionibus memorate ecclesie, 25 ubicumque site sint, nullam a nobis advocaciam alienabimus, duro vivemus, sed retentas in nostra omni tempore potestate;b pronunciamus irritum et inane, quicquid in toto vel in parte contra voluntatem memorati prepositi et conventus facturo fuerit in futurum. In cuius promissionis testimonium et munimen ipsis dedimus litteras has patentes. Datum apud Lintzam anno Domini M°CC0 LV0 , tercio kalendas aprilis. 30 43. ª),Boom' A. - 11) Ita A pro ,eiusdem'. - e) Titulus pro ,ur' in loco, ubi Ímnc membrana destructa est, videtur esse scriptus A. 1) Vide litteras in Krems 1254 nov. 18 datas, quarum aulographum in archivo eiusdem monaslerii asservatur (FRA JI. :~3, pag. 55 num. 44). 1255 MART. 30. - MAII 10. NUM. 44, 45. 95 Sigillum: Pfemysli, ducis Austriae et Stiriae, scidula membranacea ex autographo ipso scissa valde laesum dependet. Cf. Sigilla in CDB IV. 2, num. 5. Fueritne in parte reversa sigillum Pfemysli, iuvenis regís, propter sigilli laesionem discerní non potest. ,-, Pfemysl Ofakarus 11., rex Bohemorum (sic), dux Austriae et marchio Moraviae, 10 ¡¡; 20 monasterio in Bfevnov privilegium / proavi sui] Boleslai, ducis Bohemorum, confirmat, tenorem eius inserí faciens. In civitate Pragensi 1255 maii 10. Charla dubiae fi-dei in membrana scripta in SÚA Pragae (archivum mon. in Bfevnov, sign. RB Bfevnov num. 28) asservatur (A). --- Apographum praebet P. Romanus Hütter, capituli provincialis ford. s. Benedicti] secretarius, in copiario chart. privilegiorum mon. Brevnoviensis anno 1666 scripto, ibidem (lib. mzm. 2) asservato, pag. 23-27 (B). Ed: Dobner, Monumenta VI, pag. 24 num. 42 (ex A). Reg: CDM V, pag. 238 num. 26. - Bohmer, Add. sec., pag. 432 num. 75. - Reg JI, pag. 23 num. 56. - Schramm, Regesten, pag. 77 num. 2. - Prochno, Regesten, pag. 91 num. 21 (chartam A deperditam esse affi.rmans, erravit). Lit: Dobrovsk{¡, Lit. Magazin III, pag. 174 (manus scribae A). - Friedrich, O dvou nejstarsich listinách, pag. 77 (chartam spuriam esse demonstrat). - Hrub(J, Falsa bfevnovská, pag. 120 (deliberatio originis spuriae chartae). - Urbánek, Legenda tak zv. Kristiána I, pag. 484- 8 (idem). - Fiala, Kanceláf, pag. 235 ss (eiusdem rei nova deliberatio). - Sebánek, K otázce bfev. fals, pag. 266 ss (charla arte diplomatica tractatur, specimen scripturae praebetur (num. 7) ). - Sebánek- Dusko11á, Listina v c. státl doby Václava l., pag. 18 (.~criba charlae statuitur). In tergo chartae registrator Brevnoviensis morwsterii, qui munere scribae abbatis Brevnoviensis B:i.vari de Nectiny ex. saec. XIII. aut in. saec. XIV. fungebatur, annotavit: ,,Confirmacio regis Premizl super donatione Bolezlai ducis Brewnow, Bolezlawin, Horcebuz, Mraczenicz" (B). Scriba: P I I 29 = destinatarii proprius. Exempla script. num. 1 a, 8. Dictator: destinatarii proprius. Charla sine dubio eo tempor<' /ere, ad quod spectat, scripta est. Etenim manus scribae eius in 30 nonnullis quoque chartis - umnibus monasterio Brevnoviensi datis - occurrit. Praeterea aliquam suspicionem movet, qzwd eius scriba scriptura affinis est scribae, qui confi.rmatam ibi spuriam Boleslai chartam scripsit, et praetcrea, quod intitulationis formula eius non est recta. Chartae condicione praesenti impedimur, ne irwestigemus, quo sigillo charla munita sil. !taque plane negari non potes/ chartam proprie a destinatario confectam sigillo regis confi.rma:is lam esse. Certum est sigillum Johanrzis regis chartae demum XIX. saec. esse agglutinatum; nam v. d. G. Dobner chartam sigillo, quod ,,in plura frusta devulsum est", munitam adhuc vidit. Vide: JI. 1 a, P. O. JI., .3, Bfevnov - Rajhrad (C). 44. ª) ,BÜe'm' A. _b) Post ,potestate' verbum fi-nilum, velut ,conservabimus', videtur excidisse 40 in A. 1) Henricus JJI. 96 NUM. 45. 1255 MAII 10. a In nomine patris et filii et spiritus sancti amen. Otthacarus, dei gracia Boemorum rex, dux Austrie, marchio Morauie, ~ universis Christi fidelibus tam presentibus quam futuris salutem in eo, qui est 11 salus omnium et vita. Ex officio regalis dignitatis nobis divinitus collato preces humilium debemus attendere et corum iustis precibus favorem benivolum, quantum cum deo possumus, impertiri. Cum igitur ;; Brewllnouensc monasterium, quod in regno Bohemie primum fore dignoscitur, ipsum specialius diligere debeamus et velimus ac eiusdem commodum et profectum pio desideremus affectu, notum facimus omnibus hanc paginam intuentibus 11, quod nos ad instanciam venerabilis viri Martini, abbatis Brevnowensis monasterii, dilecti nostri cappellani, privilegium libertatis, quod inclitus vir Bolezlaus, dux Boemorum felicis 10 recordacionis, eidem monasterio ad preces sanctissimi patris nostri Adalberti, martyris Christi, contulerat, et iam nimia vetustate fere consumptum fuerat adeo, quod propter attricionem cartule vix littere apparebant, manibus nostris tractavimus ac in rescripto redigi fecimus de novo, approbantes, ratum habentes et confirmantes corarn rnultis baronibus regni nostri, qui tune presencialiter aderant, quidquid in eodern privilegio 1:> continetur, cuius tenor talis est: In nomine sancte ac individue trinitatis amen. Bolezlaus, dei gracia dux Boemorum, etc. 1 Ad hec idem dominus Martinus, abbas monasterii supra rnemorati, in nostra presencia eodern ternpore constitutus presentibus quarn dlurimis regni nostri baronibus presentavit nobis humiliter privilegia inclitorum regum, videlicet Othakari, qui et Premizl dictus fuit, avi nostri,2 nec non dilectissimi patris 20 nostri Wencezlai, clarissime memorie,3 postulans summa precum instancia, quatenus amore Ihesu Christi, qui nos omnes sui sanguinis precio redemit, ac pro redemptione animarum nostrorum omnium progenitorum, qui fundatores Brevnowensis monasterii exstiterunt, nostreque proprie salutis obtentu, libertates ab eisdem indultas, concessiones, donaciones nec non confirmaciones eorundem privilegiorum, secun- 25 dum quod tenor ipsorum liquido declarat, auctoritate regia confirmaremus. Nos igitur progenitorum nostrorum vestigiis pia consideracione inherentes ac salutem ipsorum summo desiderio desiderantes, ut partem in regno dci cum electis aliquam in districto examinis die percipiant, peticioncmª sepedicti abbatis M. piam et honestam, quem etiam ob sue probitatis servicia nobis sepius exhibita sincero :io diligimus affectu, duximus admittendam, approbantes, ratum habentes et auctoritate regia confirmantes, quicquid in eisdem privilegiis legaliter et bona fide confectis expressius continetur. Et ne in posterum nostra solempnis et publica confirmacio a1iquo sinistro prepediente casu aput posteros nostros amemoria excidat hominum vel dubium seu contrarium generet in populo, presentem paginam cum :~5 omnibus libertatibus, iuribus a nostris progenitoribus indultis confirmamus et ad succidendam omnis suspicionis sen cavilJacionis materiam sigillorum nostrorum munimine testibus adiunctis fecimus roborari. Datum in civitate Pragensi per manus magistri Wilhalmi, regalis aule prothonotarii, Pragensis canonici, ~ ann~o gracie millesimo CC0 LV0 , sexto ydus maii coram hiis testibus, qui orones tune temporis in collo- 4o quio nostro, quod in Stragow celebravimus, presencialiter affuerunt, quorum nomina 1255 MAII 10. - IUN. 7. NUM. 45, 46. 97 subscribuntur: domnus Bruno Olomucensis episcopus, Nicolaus prepositus eiusdem ecclesie, Priznoborius Wissegradensis canonicus, Herbordus Pragensis canonicus, domnus Bawor regalis aule summus camerarius, Pomney iudex Boemine,b !aros purgravius Pragensis castri, Andreas, Checz Pragenses, Bores filius Bohuzlai, Marquar- 5 dus subcamerarius, Witko filius Heinrici de Gradecz, Shauissee filius Witkonis, Smil filius Heinrici, Chenec frater eius, Sifridus Orphanus, Boruta de Redhostc, Bolezlaus filius eius, Brecizlaus filius Brecizlai, Bawor subiudex et alii quam plures. Acta sunt hec anno regni nostri deo propicioª secundo.ª Sigillum: in filis sericis appendebat, sed avulsum et deperditum es(; novissimr chartae (llide 10 superius in notis introductoriis) sigillum Johannis regis agglutinatum est. 15 46. Pfemysl Otakarus 11., dominus regni Bohemiae, dux Austriae el marchio Moraviae, hospitali s. Francisci Pragae donationem villae Tursko ipsius assensu a domina nobili [Bohuslauaj, relicfa Zuestonis, factam confirmat. - 1255 iun. 7. Autographum in membrana scriptum in S úA Pragae (arclzivum Crucigerorum cum stella rubea Pragae (sign. 353 (27/1/1/3)) asservatur (A). -Apographum exstat in cod. mnscro chart. saec. XVII. (1654), qui ,,Liber aureus" appellatur, ibid. (sign. V/1, 202) asservato, pag. 46-47 (B). 20 Reg: Reg II, pag. 23 num. 57 (ex Bienenbergo, 1inalekten), pag. 1167 num. 2663 (ex B). Lit: Sebánek, Urkundenwesen, pag. 326, 331. In tergo A manu registratoris Crucigerorum saec. XIIl. scriptum legitur: ,,Privilegium regís super villam in Scirnuze (? )"; idem fortasse alio atramento vocem ,,Premizel" superscripsit (A 1 = CDB IV, num. 32, 244, 245, 292++, erronee sub sign. A). Manus alterius registratoris 25 Crucigerorum eiusdem saec. annotavit: ,,Privilegium super Chernuz" (E = CDB IV, num. 288 (ex. A 1), sine signo). Scriba: P I I 17 = magíster Arnoldus. Cf. Exempla script. num. 1 a, 2. Dictator: magíster Arnoldus, qui charla quadam nunc deperdita a Venceslao l. Crucigeris ·Í5. + ª) ,ti' super linea scriptum est A. - b) Ita A. - e) Scriba ,sa' scripsit, ,a' in ,h' sine rasura :io mutavit et porro scripsit A. -- d-d) Litteris maioribus competmter distentis, ut ultima linea expleretur, scriptum est A. 1) Sequitur tenor privilegii spurii Boleslai ducis s. l. 99.3 iun. 14 dati (CDB I, pag. 347 num. 375) descriptas cum paucis variationibus lectionum maioris momenti (loco ,Bucownyce' (pag. 348 l. 21) legitur ,Budownice', loco ,Podhrodce' (pag. 348 l. 26) legitur ,Podhodche', loco ,X panes' 35 (pag. 349 l. 8) legitur ,LXX panes'). - 2) Vide praecipue charlas, quae in CDB II, pag. 248 num. 259, pag. 410 num. 375 praebentur. - 3) Vide praecipue chartam, quae in CDB 111, pag. 76 num. 73 praebetur. 98 NUM. 46. 1255 JUN. 7. data, in qua (vide promulgationis, narrationis, corroborationis formulas chartae A) vestigia stili Wilhelmi notarii nec non circuli diplomatici Crucigerorum apparebant, usus est. Vide: II. 1 a, P. O. II., magister Arnoldus (O), magister Wilhelmus (A), 3, Crucigeri cum stella rubea (B). B [I]nª nomine sancte et individue trinitatis amen. ~ [P]remizl,ª dei gracia do- 5 minus regni Boemie, dux Austrie et marchio 11 Morauie, omnibus hanc paginam inspecturis imperpetuum. [N]eª lingua mendax, que suos exacuit sic sermones, ut in contracjjtibus bone fidei virtutum hlasphemet opera, locum sibi valeat invenire, expedit et est cautum, ut sagaci memoria hominum et 11 fideli conscriptione litterarum gesta hominum, que processu temporum cum ipso labantur tempore, fideliter perhen- 10 nentur. [N]oscatª igitur tam presens etas quam successura posteritas, quod nobilis domina relicta Zwestonis1 cum favorabili et benigno nostro assensu, transitoria huius mundi despiciens et caduca vilipendens, ob spem vite eterne et felicitatis eperpetueb pauperibus Christi hospitalis sancti Francisci apud Pragam ad sustentacionem eorundem villam nomine Chirnuc cum universis attinenciis suis, agris, pratis, silvis, pascuis, t5 venacionibus, piscacionibus et aliis, quocumque nomine sint vocata, antedicto hospitali contulit possidenda perpetuo pleno iure. Quam donacionem nos gratam et ratam habentes de regia e maiestatis industria confirmamus. [I]nª cuius rei testimonium et future cognicionis evidens argumentum prensa instrumentum ad instanciam et peticionem fratrum hospitalis predicti ipsis super hec conscribi et sigillorum nostrorum 20 karctere e cum subscriptione testium iussimus insigniri. [T]estesª autem huius rei sunt hii: Bawarus regni nostri summus camerarius, Witego de Noua Domo, Borso de Rizenbeirch, Ieroscius tune burcravius Pragensis, Wocho marschalcus de Rosenberch, Zmilo de Luhtenburch, Ierozlaus frater Galli, Zawishe,e Wilhelmus de Podebrad, Vlricus Lepus dictus, Marquardus subcamerarius, Scenko filius Szastolay, Zesema de Kostom- 25 lat, Peregrinus et Hogerus fratrcs, Ratmirus de Primda burcravius, Zdezlaus de Sternberch,e Sdizlaus marschalcus, Andreas dapifer et Diwischius frater suus, Hascho canonicus sancti Egidii, Arnoldus notarius, Nycolaus prepositus Olomucensis et alii quam piures. [A]ctaª autem sunt hec anno dominice incarnacionis millesimo CCº quinquagesimo quinto. [D]atumª per manum magistri Wilhelmi, aule nostre so prothonotarii, VII0 idus iunii. Sigillum: Pfemysli, iuvenis regis nec non ducis Austriae et Stiriae, in filis SPricis flavi et rubri coloris illaesum appendet. Cf. Sigilla in CDB IV. 2, num. 4, ó. 46. ª) Ad litteram maiorem depingendam spatium vacuum relictum est A. - b) Ita A, nam scriba primum ,eterne' scripsit, in scribendo sine rasura currexit, sed primam litteram ,e' Jwud 3:> delevit .4.. -- e) Ita A. - ª) Ita A. pro ,presens'; tit11llls rnim deesf A. - e) Voci 1mcus superponitur in A.. 1) Huhuslava. 1255 IUL. 9. - 19./0CT. 4. NUl\I. 47, 48. 99 47. Alexander IV. papa f Pfemyslo Otakaro 11.], regi (sic) Bohemiae, indulget, ut nullus delegatus, subdelegatus, executor aut conservator seu ordinarius in eum e:vcommunicationis sententiam sine speciali mandato sedis apostolicae valeat promulgare. ;; Anagniae / 1255] iul. 9. Apographum exstat in Alexandri 1V. registris in archivo secreto Vaticano asservatis (Reg. Val. 24), fol. 72V ep. 494 (R). Reg: Palacky, Reise, pag. 35 num. 243 (ex R). - Reg 11, pag. 23 num. 59. - Potthast II, pag. 1310 num. 15913. - Bourel de la Ronciere, Les registres I, pag. 183 num. 599 (ex R). 10 Cf. superius num. 15. • • , 1 regí Boemie illustri.ª Apostolice sedis benignitas sincere obsequentium vota fidelium favore benivolo prosequi consuevit et illustrium sublimiumque personas, quas in sua devotione promptas invenerit et ferventes, et quibusdam titulis decentius decorare. Ut igitur ex speciali devotione, quam erga nos et Romanam ecclesiam habere 15 dinosceris, favorem apostolicum tibi sentías accrevisse, auctoritate tibi presentium indulgemus, ut nullus delegatus vel subdelegatus ab eo executor seu etiam conservator aut etiam ordinarius possit in personam tuam excommunicationis sententiam promulgare absque speciali mandato sedis eiusdem, faciente plenam et expressam de indulto huiusmodi mentionem. Nulli etc., nostre concessionis etc.2 Datum Anagnie VII 20 idus iulii, anno Jo. 48. Pfemysl Otakarus 11., dominus et heres regni Bohemiae, dux Austriae et marchio Aforaviae, ablento brachio sancti Stanislai omni offensae laesione terrarum suarum sibi /per Polonos] irrogatae ignoscit, qua de re Prandotam, episcopum Cracoviensem, nec non 25 ecclesiam eius certiores facit, captivos suos restituendos petens et invicem repromissiones quasdam expresse adductas faciens. Pragae 12.55 iul. 1Y (versio I ): oct. 41 (versio 11). Autographum versionis 1 in membrana scriptum in archivo ecclesiae Cracoviensis (sign. llUJll. 35) asservatur (A). ~~ Apographum eiusdem (1) versionis ,,Líber num. 2 privilegiorum, :lo bullarum variorumque documentorum, limitum etc.", communiter ,,Liber antiquus" appellatus, continet, quem ,,Sbigneus Johnis (sic) de Oleschnicza..., episcopus Cracoviensis, ... scribi procuravit anno Domini millesimo quadringentesimo quadragesimo quinto··, 47. ª) Superscriptio colore rubro scripta est R. 1) Pfemyslo Otakaro 11. - •) Vide CDB 11, pag. 47 num. 5.~ l. 16-19. 100 ::-!UM.48. 1255 IUL. 19./0CT. 4. membranaceo- chartaceus, in archivo superius dictae ecclesiae (sign. num. 2) asservatus, fol. 44v_45 (B). - Aliud apographum eiusdem (1) versionis praebet codex membranaceus ,,Privilegia ecclesie cathedralis Cracoviensis" appellatus, anno 1549 inchoatus, ibidem asservatus (sign. num. 1), fol. 4v_5 (D). - Apographum II versionis exstat in cod. superius dicto, ,,Líber antiquus" appellato, fol. 21v-22 (C). - Alterum apographum eiusdem ( II) versionis 5 habetur in codice ,,Privilegia ecclesie cathedralis Cracoviensis" appellato, superius iam allato, fol. 4_4v (E). Ed: Dogiel, Codex dipl. regni Poloniae 1, pag. 1 num. 1 (versio 11, ex autographo, ut dicitur, re vera e quodam apographo ). - Gladyszewicz, Zywot Prandofy, pag. 199 num. 3 (versio l, ex A). --- Dudík, Archive, pag. 186 num. 1 (versio 1, ex D (? ), ad iul. 20). - Monumenta 10 historica Poloniae 1, pag. 61 num. 44 (versiones 1, 11, ex A, E). Reg: Lorenz, Deutsche Gesch. 1, pag. 481 (versio II). - Dudlk, Archive, pag. 41 num. 35 (versio 1, ad iul. 19), num. 37 (versio 11, vix recte autographum huius versionis afferf). Kopetzky, Regesten, pag. 116 num. 66 (versio 1, recte ad iul. 19, sed cum nota temporis,,XIII ka!. aug."), pag. 117 num. 67 (versio II). - CDS VII. 2, pag. 48 num. 899 (versio 1, ad 15 iul. 20, versio II). - Reg II, pag. 23 num. 60 (versio 1), pag. 27 num. 71 (versio II ). - Perlbach, Preu{Jische Regesten, pag. 144 num. 509 (versio l, ad iul. 20). - Philippi, Preu{Jisches UB l. 1, pag. 233 num. 320 (ambae versiones). Lit: Niemcewicz, Zbiór pamii;_tników, pag. 221-222 (translatio versionis Il in linguam Polonicam, ad oct. 11). - Roeppell, Gesch. der europ. Staaten 1, pag. 521 n. 76 (reí delibera- 20 lío). - Gladyszewicz, Zywot Prandoty, pag. 34 ss (translatio versionis 1 in linguam Polonicam). - Perlbach, Erganzungen, pag. 223. - Kalousek, Die Behandlung, pag. 13. - Hoffmann, Die Beziehungen, pag. 7. (reí deliberatio). - Novotn(J l. 4, pag. 28 (etiam alii auctores afferuntur, res deliberalllr). Scriba: P 1I 30 = ignotus, vix cancellariae regiae proprius, potius per occasionem scribens 25 (Bartholomaeus de Bohemia (de Praga), O. F. 1\-1. haud excludendus est). Exempla script. num. 1 a, 9. Dictator: ignotus, fortasse ipse scriba. Duo ex_emplaria huius chartae cum diversis notis temporis quondam exstitisse videtur esse probabile. Autographum versionis I I autem B. Dudik vix re vera ad manum habuit. 30 Diffi.cultatem rei respicientes inferius eliam variationes textuum B-E exceptis aperfis erroribus nec non variationibus pure orthographicis adduci fecimus. Vide: JI. 1 a, P. O. JI. Venerabili in Christo patri domino P.ª 2 episcopo et Ph.b 8 decano et capitulo Cracowiensic P.,d 4 dei gratia dominuse et heres regni Bohemorum,I dux Austrie et 11 mar- as chio Morawie, cum sinceritate affectus paratam ad quevis honoris et honestatis beneplacita voluntatem. Q[uo]u affectu et quanta fidei nostre 11 devotione gloriosum Christih pontificemh et martirem Stanizlaum,5 qui nobis in Prusia' positis6 suo aput deum profuit interventu et aff[uit] presidio auxilii oportuni,k 11 singulariter veneremur, nec lingua dicere, nec scriptorisl possetm calamusm explicare. Hinc est, quod amore et 40 optentu br[achii eiusdem] sancti nobis desiderabilis super aurum et topazion7 preciosum omnem nostram offensam, nobis in gravi et enormi lesione nostrarum terrarum, presertim Opawiensis,n sine nostris meritis irrogatam,8 Polonie universe penitus ex animo relaxamus; ita tamen, quod amicabiliter petimus, ut nostri, qui adhuc in partibus Polonie detin·~ntur, restituantur captivi eo modo, ut si qui forte sunt servituti per 4.; 1255 IUL. 19./0CT. 4. NUM. 48. 101 filias Polonie mancipati, huiusmodi libere absolvantur, redempti0 vero ab Hungaris,P [Choman]isª etiam seu Ruthenis aut interpellatione precum libertatir votive reddantur vela nostris hominibus eorumdem8 captivorum propinquis et carist conpetenti" precio redimantur, quod vobisv ex divina lege maxime pro reintegrandisw matrimoniis 5 congruit solliciciusx exequendum. Ad hec presentibus protestamur, quod vos,v venerabilis domine episcope, nosz spetialem preeligentes0-a in patrem in Christo et loco patrisbb spetialiter colerecc statuentes, vestrisdd volumus salutaribus monitis erudiri et divinis institutionibus informari,9 quemadmodum per omnem subiectionem et obedientiam erga generalem ccclesiam, in Domino matrero nostram, nos opere pretium 10 sit conponi,ee Qui ratione adeo pretiosi sacri muneris memorati, vobis et ecclesie vestre in vestris necessitatibus magnificentie nostreff presidia repromittimus oportuna,gg cupientes interventu vestro, veluti lapide angulari10 duos e diverso parietes coniungente in unum, nobis indissoluhilishh federisl>li et amicicie vinculo cunetas Polonie principes sociari.ii Quorum nos terr'.ls et presertim dilecti consanguinei et affinis nostri illustris 15 Cracowie et Sandomiriekk ducis Bolezlai, qui pro impetrando nobis munere prefato a vobisll dedit operam efficacem, decrevimusmm ah omnibus invasoribus, presertim scismaticis et paganis, [faven]te Domino defensaren11 tanto efficatius, quanto potentie magnitudo nobis ampliar celitus aspirarit.00 Datum Prage annoPP ab incarnatione Domini nostriqq Ihesurr Christiqq M°C°CL0 V0 , 88 XIJIIo tt kalendas augusti,tt indic- 20 tioneuu xn1a.uu Sigillum: in filis sericis appendebat; sed auulsum el deperditum est. 48. ª) ,Prandothe' C, D, E. - b) ,loanni' D, nomen decani praetermiltitur C, E. - º) --,Cracowien' A. - ª) ,Premislaus' C, ,Premislivs' D, ,Primislivs' E.-•) ,dux' C. - 1) ,Bohemie' C, ,Boemorum' E. - g) Quae hic et inferius uncís clauduntur, cum membrana destructa perierunt 25 A. - 1•-h) ,pontificem Christi' E. - ') ,peregrinatione Prusie' C, ,peregrinatione Prussiae' E, ,Prussia' D. - t) ,opportuni' B, C, D. - 1) ,scripturis' C, E. - m-m) ,calamus posset' C. - n) Oppaviensis' D. - 0 ) ,redemti' C. - P) ,et' sequitur B, D, E, ,Vngaris' E. - q) ,Comanis' C. - ') ,liberati' C. - •) ,eorundem' D, E. -- t) ,charis' D, E. - - ") ,apetenti' A, B, ,iusto' C, E, ,competenti' D. -- V) ,nobis' B, e, D, E. - W) ,redimendis' D. - "') ,solitis' c. - 11) ,nos' e, D. - •) 30 deest C, ,vos' D. - ªª) ,preelegentes' C, D. - bb) ,nos et nostros successores in perpetuum' sequitur e, E. -- CC) ,coíell' D. - dd) ,nostris' D, E. - ee) ,aponi' A, B, ,componi' e, D, E. -ff) ,vestre' D. - gg) opportuna' B, C, D, E. - hh-hh) ,indissolubilibus desideriis' C. - ti) Deest C. U) ,Sandomerie' B. - !!) ,nobis' C, D. - - mm) ,decernimus' B, ,promittimus' C, E . - nn) ,detTensare' E. - ºº) ,aspirabit' c. - PP) Deest D. -- qq-qq) Deest e, E. --- ") ,Jesu' D. - SS) ,millesimo 35 ducentesñno quinquagesimo quinto' D, E. - tt-tt) Deest C, E, ,quatuordecima callendas augusti' D. -""-"") ,indictione XIII' B, ,indictione XIII, IV nonas octobris' C, ,inditione tredecima' D, ,inditione tredecima, quarto nonas octobris' E. 1) Vide inferius in nota introductoria et in annotationibus tt-tt, uu-uu. - 2) Prandotae Johanni. - 3) Phulconi; nomen decani Johannis in D probabiliter in rectum nomen ,Phulconi' est 40 corrigendum. - 4) Pfemysl Otakarus I I. - 5) Stanislaus, quondam episcopus Cracouiensis, de cuius sanctificatione 1253 sept. 17 consequenda Prandota bene meritus e,~t. - 6) Expeditio ineunte anno 1255 /acta commemoratur. - 7 ) C/. Psalm. 118, 127. - 8) Anno 1253, cf. Novotn(J l. 4, pag. 28 nota 2. - ') C/. Inuitatorium ad orationem Dominicam. - 10 ) C/. Ad EphPs. 2, 20. 102 NUM. -19. 1255 AUG. 7. 49. Alexander IV. papa f Roberto], abbati Gradicensi, et fAdalbertoj, praepusito in Doubravník, mandat, ut Henric11m, presbyterum ecclesiae sancti Jacobi Brunae, et Wernerum, vicarium ecclesiae sancti Petri ibidem, contra confessiones a fratribus de urdine Minorum et Praedicatomm audiendas praedicantes censura ecclesiastica com- s pescant. Anagniae f1255j aug. 7.1 Apograplwm 11idim11tionis charlae Wilhelmi, episcopi Nicopolilani, archidiaconi Brunensis, 1'piscopi Olomucensis vicarii, Brunae 1473 sept. 8 datae inserlum est, cuius vidimationis autographum in membrana scriptum in archivo civitatis Brunensis (sub dato suo) asservatur 10 (B ). - Apographum saec. XV111. continel codex mnscrus chartaceus ,,Liber almi conventus Olomucensis ad sanctum Jacobum ... 1716" intit11lut11s, in SAR Brunae (sine sign.) asservalus, fol. 9v_zo (C). Ed: Dfimal, Biskup Vilém z Kolína, pag. 38 num. 2 b (ex B). Lit: Dfimal, ibidem, pag. 29. Alexander episcopus, servus servorum dei, dilectis filiis ..,a 2 abbati de Gradise, ordinis sancti Augustini, et . .,a 3 prepositob ecclesie de Dubraunik,c Olomucensis dioeesis, salutem et apostolicam benedictionem. Ad audienciamª nostram noveritis 15 pervenisse, quod, cum venerabilis frater noster ..,ª 4 Olomucensis episcopus, prout pastoralis officii cura requirit, gregis sibi commissi saluti cupiens providere, fratribus de 20 ordine Minorum et Predicatorum, ute omnium sue civitatis/ et diocesisl confessiones audire ac ipsis de commissis valeant iniungere penitenciam salutarem, duxerit concedendum, prout in litterisu eiusdem episcopi dicitur plenius contineri,5 Henricus, presbyter parrochialish ecclesie sancti Iacobi, et Warnerius,i perpetuus vicarius ecclesie de monte sancti Petri de Brunna,k Olomucensis diocesis, in eadem ecclesia 25 sancti Iacobi, quod dicti fratres usque ad tempora illa deceptores fuerant animarum et quod predicta nequaquamz facerez poterant; unde omnes, qui fuerunt eisdem confessi, ad ínferos descenderunt, publice predicarunt, hec sub animarum suarum periculo firmiter asserentes, propter que contra fratres ipsos in populo magnum scandalum est exortum. Quia vero, sim predictam vera sunt, non debemus sub dissimulacione 30 transire, discrecioni vestre per apostolican scripta mandamus, quatenus, si vobis constiterit de premissis, dictos H.0 et W.P duris increpacionibus arguentes, ne de cetero similia attemptareq presumant, per censuram ecclesiasticam compescere et, quod ipsi falso et nequiter predicarunt, in dicto loco per vos vel per alios contrarium predicando retractare curetis. Datum Anagnie VII0 r idus augusti, pontificatus nostri anno primo. 49. ª) Deest B, C. - b) Hoc loco et inferius saepius ,ae' sive ,oe' pro ,e' sive ,o' ponitur in C. e) ,Dubrawnickh' C. - ") Hoc loco et inferim .rnepius ,t' ¡)(Jnilur pro ,e' in C. - •) ,et' C. -- f-f) 35 5 1255 AUG. 7. - 12. :-.iüM. -19,50. 50.+ Robertus, abbas monasterii Gradicensis, quo modo super silva infer Knínice [u Boskovic] et Stfelechy (Stryelech), quam filii Pachonis de Váiany occupafam tenerent, iustitiam obtinuerit, testatur. In castro Olom11censi, in iudicio generali 1255 aug. 12.1 Duo apographa praebel codex membr. saec. XV. ,,Liber monasterii Gradicensis privilegiorum", qui in archivo monasterii in Csorna (in Rungo.ria) asservabatur, nunc aulem latet, pag. 29-30 num. 34 (B), pag. 51-52 num. 65 (C). - Terlium apographum saec. XVII. servavit M. Siebenaicher ,,Historica relatio de conditoribus ... mon. Gradicensis", cuius cod. mnscrus 10 chart. in SAR Brunae (archiiium mon. Gradicensis, sign. num. 37) asservatur, fol. 93v_94v (D).• 15 20 25 30 S5 Ed: CDM III, pag. 193 num. 218 (ex D). Reg: Reg JI, pag. 25 num. 66. Lit: Teige, Zpráva, pag. 48 (sinceritas chartae suspicitur). - Pinkava, O nékterych podvrienych listinách, pag. 394-395 (chartam saec. XIII. ex. fictam esse affirmat). - KK, pag. 176-177 (sinceritas chartae suspicitur). - Hageneder, Die geistliche Gerichtbarkeit, pag. 167 n. 169 (elementa iuris canonici in charla statuuntur).• Dictator: Gradicensis monasterii proprius. Opinari licet utleslalionem Roberli (R) esse notitiam in fundamento suo sinceram, haud a. 1255 quidem (vide notam 1), sed lamen ante a. 1269 confectam (qua tempore Robertus videtur obiisse). lmmo vero ante a. 1261 R poni possit, si respiciamus Egidium adhuc munere castellani Olomucensis fungentem in charla unum ex eis, qui iudicio praesideant, immo vero, qui R sigillo muniant, nominari. Al etiam plura consideranda sunt: a) In R lis cum dominis in Váiany quasi uno die camposita inducitur, quod fieri vix potuit. b) Ultimi articuli R (,,Preterea intimavi ... et iudicio") suspicionem supplementorum movent. Alterum ex supplementis argumento quoque suspectum est. Privilegium enim spurium Henrici Vladislai, marchionis Moraviae, ad quod illic alluditur (vide notam 4), abbate Roberto vivo videtur adhuc non exstitisse. c) Si sigilla eorum, qui iudicio praesidebant, in corroborationis formula R annuntiantur, quaerendum est, cur hic etiam abbatis Roberti sigillum non annuntietur, et cur corroborationis formula in ipso fine R demum, post articulas suspicionem supplementorum moventes, ponatur. Primo notitia abbate Roberto vivo ad usum ipsius monasterii confecta, pastea articulis additis et sigillis annuntiatis, ut supra dicitur, aptata est, ut documento esset in iudicio Olomucensi, ubi monasterium sub regimine abbatis Budisi, qui Roberto abbati successit, multas lites egit. Praecipue ei liti animus advertendus est, ad quam episcopi Brunonis charla in Olomouc 1274 dec. 17 data (num. 760) pertinet. Vide: JI. 3, Kl. Hradisko (A). Imaginibus phototypicis apographorulll u el e (vúfi> in prooemio) usi SUTllUS. [49.] 40 ,dioecesis locis et civitatibus' C. --- g) ,literis' C. --- li) ,parochialis' C. - i) ,Wernerus' C. - k) ,Bruna' C. - 1-1) ,facere nequaquam' C. - m-m) ,predicta si' C. - ••) ,applica' B. - 0 ) ,Henricum' c. - P) ,Wernerum' c. - Q) ,attentare' c. - r) ,VI' e (mmdose). 1) Vide n. r. - !) Roberto. - 3) .4.lbertn. -- •) Bruno. - ") Vide 1111m. 8. 104 NUM. 50. 1255 AUG. 12. Notum sit Christifidelibus universis presentemª paginam inspecturis, quod ego Robertus, divina providenciab abbas ecclesie Gradicensis, super silva, e que est inter Kneniczd et Stryelech,e quam filii Pachonís Sdeslaus,I Wlastihor, Bychay,u Saludh et filius Sdani Hodyslausk et Gothardus,1 filius Cracess,m omnes de Wazan,n occupatam in preiudícium ecclesie mee tenebant, Domino misericordiarum0 concedente, iusticiam 5 ohtinui contra ipsos tali modo: anno dominice íncarnacionis M°CC0 P quinquagesimo quinto,P pridie ydusq augusti, presidentihus domino Pardusr carnerario, Egidio, castellanos Olomucensi, et Scudemíro,t carnerario Bretíslauiensisu provincie, et Smilone, castellanos Prerouiensi,v in persona domini Przemisl, illustris principis Boemieu' et Morauie,x in castro Olomucensi iudicio generali, stans ego coram ipsis pecii dominum 10 Andream de RyechcowiczY michiz dari ah ipsis in prolocutorem et advocatum, qui vice mea verbum meum coram ipsis conquerendo proposuit in hunc modum: ,,Conqueritur vobis, domine Pardus, et vestris collegis,ª1 qui in persona domini Przemisl, illustris principis Boemiew et Morauie,x hic nunc indicio presidetis, dominus Robertus, abhas Gradicensis, quod cum silvam ecclesie sue pertinentem, que est inter Knyeniczb1 15 et Stryelech, c1 cum metis villeª1 Stryelech c1 predecessores ipsius Pachoni, Sdan" et Cracesm de Wasane1 pro serviciis ipsorum concesserintf1 ad tempus, modo filii ipsorum Hodislaus et alii supra nominati eam sihi usurpandou1 vendicant et tenent violenter occupatam nec de ea curant0 cedere, quamvis moniti habeantur,h1 quare dominus RY ahhas super id sibi et ecclesie sue iusticiam fieri postulat coram vohis, sicutk1 20 antea sepezl postulavit." Ipsi vero accepto advocato Donm1 nomine de Zcherbeinn1 responderunt, quod silva01 eadem01 ipsorum sit hereditas, etP1 superstitesP1 ' sunt hereditatis patrum suorum.P1 Tandem assessoribus viris nohilihus et discretis et hiis,q1 qui indicio presidebant, interloquentibus sum ah ipsis interrogatus, si testes possemr1 producere contra predictos. Dixi, quod possem, et in instanti produxi nobiles viros: 25 Welen et Emmerammum,s1 filios Lamberti de Bozkowicz,t1 Sdislaumu1 de Bistricz,v1 Crisekw1 de Probicz, Budislaum et fratrem ipsius Wissehorumx1 de Raycz, SwathoslaumY1 de Cunicz, qui interrogati super fidem catholicam et in animam suam protestati sunt sepedictam silvam essez1 et z1 semper fuisse mee ecclesie; quorum tres ydoneores,ª2 videlicet Emmeramum,s1 Sdislaumb2 et Crisek c2 iurare fecerunt super sancta 30 sanctorum. Ita sententia dictante iusticiam a predictis haronihus in persona principis ibi0iudicio presidentihus ad possessionem perpetuamª2tocius silve nominate nomineª2 mee ecclesie sum intromissus et tota silva eadem ecclesie mee est perpetuo adiudicata. Acta sunt hec anno et loco supradictis hiisq1 nohilibus viris presentibus: Beneschioe2 subcamerario dominiP1 marchionis,P1 lohanne schudif2 et Hodislao iudice 35 provinciali Olomucensihus,u2 affuerunt eciam dominus Stephanus, qui tenet heneficium in Prostei, Smil castellanush2 de Prerow, Schudomerius"2 camerarius de Bretislaw,k2 Woytiech iudex ibídem, Benadak2 ' magíster venatorum, Przeborz2et filius suus Bun,m2 Sulislaus,n2 Bohusº2 filius CzrhonisP2 cum fratre suo Hertmanno,q2 Martinus de Prziekaz,r2 Wers,º Lamhertus iudex de Bruna, Leo de Boleradicz, Holacz de Dubraw- 40 nicz, Holacz de Pohorelicz,ª2 SchwerczP1 t2 de Nasyle,"2 Welek de Dobroticz frater 1255 AU episcopus, ecclesiam Raygradensem, e que violata erat per Ungarosª et Chomanos et penitus in omni ornatu ecclesiastico spoliata adeo, ut etiam reliquias sanctorum dee altarie asportarent,2 reconsecravimus tam cymiterium quam monasterium nec non principale altare in die dominica proxima post Nativitatem beate 10 Virginis, statuentes firmiter, ut ipsa dedicatio sit principalis et annis singulis celebretur in die dominica proxima post Nativitatem domine nostrel sancte Marie, priori dedicatione penitus abolita et suspensa.ª Quicumqueg ergoh ad ipsam sanctam dedicationern devote et cordis contritione accesserint, sexaginta dies de iniuncta sibi' penitentia auctoritate nostra efficacius consequentur/' secundum quod tenor nostrarum littera- 15 rumZ plenius declarat. Facta est autern ipsa reconciliatio sive reconsecratio anno gratie rnillesimom CCLV, pontificatus nostri anuo VIIII0 n regnante duce Boemorum et Austrie Premizl,0 abbate vero BrevnoviensemP ecclesiam procurante domino Martino, qui prius fuit prepositus Raygradensisq monasterii4 per multa temporar annorum. 54. Alexander IV. papa magistro Petro de Ponte Curvo, archidiacono Gradecensi, /acultatem concedit exigendi suo el ecclesiae Romanae nomine ea, quae cerlis causis Terrae sanctae vel sedi apostolicae debentur in Bohemia, Moravia circumadiacentibusque partibus e.-rpresse nominatis, et faciendi absolutionis litteras illis, qui debita solverinl. 20 Anagniae f 1255] oct. 11. 25 Apographum chartae Pelri de Ponle Cumo, domini papae nunlii, in Vysehrad 1260 iun. 19 datae (num. 226) inserlum esl, cuius charlae autographum in membrana scriptum in S úA Pragae (arch. cap. Wissegradensis Pragae, sign. RVs num. 46) asservatur (B). - Apographum saec. XIV. prnpbet cod. mnscrus membr. ,,Formularius Marini de Ebulo" dictus in archÍl!o secreto Vaticano Romar~ (sign. Arm. XXXI, 72. (ol. pp. 205-206) num. 2046) 30 asservatus, fol. 249v- 2,50 (C) . .---.. 53. ª) ,Olom' B. - b) l!ic el inferius ,ae' ,oe' pru ,e' ponilur C. - e) ,Reygradensem' C. d) ,Vngaros' C. - e-e) Deest C. - f) ,matris' C. - g) ,Quicunque' C. - h) ,igitur' C. - ') ,sancta' c. - k) ,consequantur' c. - Z) ,literarum' c. -- m) ,M' c. -- n) ,VIIII' c. - º) ,Przemislav' C.P) ,Brzewnow' c. - q) ,Reygradensis' c. - r) ,timpora' B. 35 1) Charla die reconsecrationis ecclesiae ab episcopo, igitur in Rajhrad, data est. - 2 ) Anno 1253. ---- 3) Vide charlam Bmnonis episcopi in Modfice 1247 dec. 30 datam (CDB IV, pag. 218 num. 124). - ') Martinus prarposilus Raygradensis 1248 -- 1253 inducilur. 1255 OCT. 11. - NOV. 6. NUM. 54, 55. 109 Ed: Mon. Pol. Vaticana I, pag. 4 num. 7 (ex C). Cf. num. 206, ubi textus chartae huius repetitur. Allexanderª episcopus, servus servorum dei, dilecto filio magistro Petro de Ponte Curuo, capelle nostre clerico, archidiacono Gradicensi, salutem et apostolicam bene:; dictionem.ª De tue discretionisb industria gerentes fiduciam specialem, discretioni tue recipiendi, e petendi e et exigendi nostro et ecclesie Romane nomine in Boemia,a Morauia) ,circumspectionis' C. - e-e) ,petendi, recipiendi' C. - d·d), . .' C. - e-e) ,provincia. .' C. - 1) ,diocesibus' C. - u) ,depositio' C. - ") ,sive' C. - ~) ,ex intestato' C. - - k) Deest C. - 1) 35 ,perSOlVerint' C. - m) ,ac' C. - n) ,Vel' C. - O·O) ,preSelltiUID aUCtOfÍtate' C. - P) ,etc' C, Ubi Omnia usque ad finem desunt. 1) Vide ex. gr. num. 226. - 1 ) Vide Decr. Grey. IX., l. 3. 28 (Friedberg II, col. 31). 110 NUM. 35. 1255 NOV. 6. Duo aulographa in membrana scripta exstant; quorum primum olim in archivo monasterii Brevnoviensis asservabatur, nunc in archivo Musei Nationalis Pragae (sign. 17) asservatur (A 1); secundum itidem in archivo monasterii Brevnoviensis asservabalur, nunc in SAR Brunae (archivum monaslerii Raygradensis, sign. A g 7 a) asservatur (A 2)1. - Ant. Bocek affirmat se etiam tertium aulographum eiusdem chartae in archivo mon. Raygradensis vidisse; 5 hoc aulographum lextus in CDM lypis editus sequi videtur (A 3)2. - Duo apographa A 2 exslanl in con{irmatione A.lexandri IV. papae dala Anagniae [1256] oct. 24, vide num. 91 (B, C). - Terlium apographum A 2 vidimalio Uncae, abbalis Trebecensis, Theoderici, abbalis Zabrdovicensis, ,.1 flenrici, archidiaconi de Bfeclav, sine loco el nota temporis cea a. 1295 data conlinet, cuius vidimationis autographum in membrana scriptum in SA R Brunae 10 (archivum mon. llaygradensis, sign. A. g 7 a) (CDM V, pag. 22 num. 21) asservalur (D 2). Ed: CDNI III, pag. 195 mzm. 220 (ex A 3). Reg: Kopetzky, Regesten, pag. 117 num. 68. - Reg II, pag. 28 num. 73. Lit: Hruby, Falsa bfevnovská, pag. 120 (origo chartae in Bfevnov staluilur). - KK, pag. 178--181. - Sebánek, K otázce bi'evn. fals, pag. 266 (manus scribae, specimen scriplurae G chartae (A 2) praebetur, num. 10). - Sebánek-Du.~ková, Listina v é. státe doby Václava l., pag. 83 (manus scribae). In scidula membrwwcea sigillo primo in A 1 appensa registralor Breunoviensis mon. saec. X Il I. ex. annolavil: ,,Episcopi Brvnonis totiusque chapituli pro decimis non dandis in Raygrad" (A}.3 In tergo A. 1 annolationes a regislratoribus Brevnoviensibus saec. XI V.-X V11. scriptae exslant. In tergo A 2 itidem annotationes a modo dictis registratoribus Brevnouiensibus legi possunl, praeterea mrmus Raygradensis saec. XIX. addidit: ,,A celsissimo príncipe archiepiscopo Olomucensi Maximiliano, libero barone Somerau-Beck, receptum anno 1838", e quibus uerbis compcrimllS, quo lempore A 2 in possessionem Raygradensem z>enerit. Scriba A 1, A 2: B 8 = destinatarii proprius, qui chartam Bavari de Slrakonice anno 1243 hospitali sancti .Johannis Hierosolymitani [in Strakonicej datam scripsit (CDB 1 V, pag. 115 num. 35 = Exempla scripl. in CDB IV. 2, num. 39). Exempla script. num. 2 b, 3 (A 2). Dictator: fortasse destinatarii proprius, qui slilo canonico utitur. 20 •>- """' Tant11mmodo in A 2 (A ,3 praetcrmisso) ecclesiarum Raygradensium nomina enumerari (vide :io notam f) videtur esse mirum; at falso A 2 idcirco nobis suspicionem inicial, cum tenor eius (vide superius) iam anno 12-56 a papa Alexandro 1V. rite confirmatus sil. Vide: II. :J b, Bruno (C}, 3, Bfeunov-Rajhrad (G), Olomouc, ecclesia capitularis (B'). S Inª nomine Domini amen. ~ Bruno, dei gracia episcopus, Nicolaus prepositus, Herbordus decanus totumquc capitulum Olomucensis ecclesie 11 omnibus hanc pagi- 35 nam inspecturis salutem in filio dei viví. Discrecio, que materb virtutum esse perhibetur, exigit et communis swadet utilitas quamlllibet actionem legitima e ipsius moderacione gubernari, ut mortalis memorie defectum suppleat vivacis littere testimonium rei seriem representans.b 11 Noscat igitur tarn presens hominum etas quam in Christo successura posteritas, quod cum ínter nos et honorabiles canonicos Olomu- 4o censes ex una parte et ínter abbates ac alios prelatos cuiuslibet ordinis ex altera super decimisd et aliis iuribus episcopalibus disceptacio esset exorta, dominus Martinus, abbas in Brevnov, ordinis sancti Benedicti, Pragensis dyocesis,e pro decimis, quas ah ipso repetebamus, et pro iure instituendi et rlestituendi plebanos in Raigradensi 1255 NOV. 6. NUM. 55. 111 ecclesia ac in aliis parrochiis,f in quibus ius patronatus habere dinoscitur manifeste, sitis in dyocesiu Olomucensi, nolens subire iudicium contenciosum nobiscum eth canonicis nostris petebat humiliter et devote, ut aliquibus viris discretis ipsam causam delegaremusi per conpositionemk amicabilem terminandam, quamquam de iure suo s non diffideret, cum et decimas et ius instituendi et destituendi in parrochiis suis possederit a tempore, a quo non extatt memoria, quiete et pacifice sine lite, prout dictus abbas et conventus ipsius certis assercionibus affirmabant. Nos vero habito consilio super hoc et diligenti tractatu cum fratribus nostris canonicis Olomucensibus peticionem iam dicti abbatis duximus admittendam et viris discretis et fide dignis, 10 videlicet magistro Marchardo,m scolastico Pragensi, et fratri Gotfrido de domo Tevlonica arbitrium commisimus, promittentes nos bona fide ratum et firmum habituros, quicquid per eosdem in hac causa fuerit rationabiliter ordinatum. Qui causam ipsam de consensu parciumn sibi commissam assumentes et eam exacta cum diligencia hinc inde ventilantes, formam0 conposicionis protulerunt in hunc modum, quod sepedictus 15 abbas omnia iura, que a prima sui fundacione Raigradense monasterium possedit tam in decimis omnium villarum ad ipsum spectancium quam in iure instituendiP et destituendi plebanos in parrochiis suis, possideat pacificeP' et quiete in perpetuum; preteren denunciaveruntq eundem abbatem et suos successores ah omni impeticioner in posterum penitus absolutos et pro salvanda sua consciencia nobis ad conparandum 20 bona ecclesie nostre XXIX talenta hac vice tantummodo persolvat. Si autem ipsum abbatem vel aliquem successorum suorum, ut meliora prospiciat, contingat aliquam villam distrahere vel vendere seu commutare, prelibatum ius tam in institucione quam destitucione ac decimis penes monasterium Rreigradense8 inviolabiliter remanebit. Quam ordinacionem nos de concordi et unanimi voluntate acceptantes et ratam 25 habentes presentes litteras ad succidendam omnem cavillacionis et disceptacionis materiam, que forte apud successores nostros proinde possit suhoriri, fecimus conscrihi et conscriptas sigilli nostri ac capituli nostri appensione decrevimus roborare.t Acta sunt hec in Olomvtz in kathedrali ecclesia anno gracie M°CC0 LV,u octavo idus novembris, pontificatus nostri anno IX, in presencia horum omnium, quorum nomina Jo subscribuntur, qui huic conpositioniv nostre omnes prescncialiterv• affuerunt: Bartholomeus archidiaconus Olomucensis, w magíster lohannes archidiaconus Prerouensis, magíster l\farquardusx archidiaconus Znoymensis, Gregorius custos, Symon, Iacobvs,Y 55. ª) ,I' deesl, nam ad litleram maiorem depingendam spatium vacuum relictum esl A 2. b) Finis lineae A 2. -- 0 ) Super ultima s¡¡llaba vocis titulus videtur esse erasus A 1. - ª) Post ,deci' 35 finis tertiae lineae A 2. - •) ,diocesis' A 2. -- f) ,videlicet in Zebranitc, in Domasav, in Ozstrovachovic, in Sdeboric' additum est A. 2, ,videlicet in Zebranitc, in Domasov, in Ozstrovachovic, in Sdeborie' A .3. ··-· Y) ,diocesi' A. 2. -- h) In A 2, A. 3 sequitur ,cum'. - i) ,delegarerh' A 2. - - k) ,conposicionem' A 2. 1) ,exstat' A 2. - - m) ,Marquardo' A 2. --··· n) ,cium' in loco raso scriptum est A. l . .._ 0 ) ,forma' A l. -- P) Scriba loco secundae litlerae ,t' scribere ,d' vol11it, sed in 40 scribendo correxit A. l.-· P") ,pacificie' A 1. ---- q) ,denunciáunt' A 1, A. 2. - r) ,inpeticione' A 2.•) ,Raigradense' A2, A3. - t),are' in loco raso scriptum est A l. --- u) ,MºCC0 LVº' A2. - v) ,conposicioni' A.2. -- ·'") ,personaliter' ~~2. - - "') ,Olvmvcensis' A.2. - x) ,Margardus' A2. --- Y) ,lacobª' 112 NUM. 55, 56. 1:!55 NOV. 6. Hreidolfusz archidiaconus Opaviensis,ªª Chvnradus scolasticus canonici Olomucenses, Arnoldus abbas Trebecensis,bb Stephanus abbas de Lvca, Robertuscc abbas de Gradisch, frater Gotfridus dedd domoªª Tevtonica, qu¡ee fuerit arbiter illius facti,ee etlf alii quam piures.// uu Sigilla: 1) Brunonis, episcopi Olomucensis, in filis sericis in A 1 rubri et fusci colorís (quae :, putrefacta sunt}, in A 2 rubri colorís aliquantum laesum (in A 1, A 2) appendet. Cf. Sigilla in CDB IV. 2, num. 12; 2) ecclesiae Olomucensis in filis sericis rubri et flavi colorís illaesum appendet (A 1, A 2). Cf. Sigilla in CDB IV. 2, num. 27. 56. Bruno, episcopus Olomucensis, cum capituli sui consensu bona expresse nominata 10 iure ministerialium Magdeburgensis ecclesiae militi Herbordo, dapifero suo, eiusque filiis et heredibus confert. In Olomouc 1255 nov. 6. Duo autographa in membrana scripla in SAR Kroméfíi (archivum archiep., sign. R JII c 1, R IV b 1) asservantur (A 1, A 2). - Apographum A 1 saec. XIV. exstat in Libro privilegio- 15 rum membranaceo in SAR Kroméfíi (archivum archiep., sign. MK 1) asservato, fol. H 6- H 7v (B 1). - Apographum A 2 saec. XIV. praebet Líber privilegiorum ecclesiae Olomucensis (pars charlacea}, in SAR Olomouc (arclzivum cap., sign. E 1 27) asservatus, pag. 20-21 num. 23 (B 2). - Aliud apographum A 2 saec. XV. servavit Líber privilegiorum ecclesiae Olomucensis chartaceus, ibídem (sign. E I 28) asservatus, fol. 105" sine num. (C 2). 20 Ed: CDM 111, pag. 198 num. 222 (ex A 1, ad nov. 7). Reg: Kopetzky, Regesten, pag. 117 num. 69 (ad nov. 7). - CDS VII. 2, pag. 50 num. 906 (dies recte laudatur). - Reg JI, pag. 29 num. 74 (ad nov. 7). Lit: Leclzner, Beitrüge zur Frage der Verlüsslichkeit des CDM, pag. 139 num. 27 (A 2 tantum adducitur). - Snopek, K opravám dipl. mor., pag. 619 num. 25 (A 1, A 2 adducuntur, ad 25 nov. 7). - Sebánek, Tfi kapitoly, pag. 55 (stilus chartae). - KK, pag. 182-184. - Dusková, Slechtické archivy, pag. 59 (quaestio, qui chartam acceperit, tractatur). - ,<;ebánek- Dusková, Panovnická a biskupská listina, pag. 63, 116 (scriba, dictator chartae). Scriba A 1, A 2: B 1 = Conradus, notarius episcopi. Exempla script. num. 2 b, 4 (A 1). (Cf. Exempla script. in CDB IV. 2, num. 27). 30 Dictator: Conradus, notarius episcopi. Vide: I I. 2 b, Bruno episcopus (D}, Conradus notarius (A), 4 a, De chartae apud milites usu (A). [55.] A2. - z) ,Haidolfus' A 2. - ªª) ,Opauiensis' A 2. - bb) Ex ,Trebicensis' in scribendo correctum A 1, 35 ,de Trebesch' A 2. - 00) ,s' ex ,i' sine rasura in scribendo correctum A 2. - dd-dd) ,horno' A l. ee-ee) Deest A 2. -11-ff) Verbis competenter distentis, ut ultima linea expleretur, scriptum est A 2. - gg) Syllabis competenter distentis, ut ultima linea expleretur, scriptum est A l. 1) Vide inferius notas in tergo A 1, A 2 scriptas. - 2) Ex exemplari A 3 tantum lectiones varias, quae maioris sunt momenti, editione Antonii Bocek nisi, in notis commemoravimus. - ª) Specimen 40 scripturae apud Sebánek, K otázce bfevn. fals, num. 30. 1255 NOV. 6. NUl\f.56. 113 Bruno, dei gratia Olomucensis episcopus, omnibus hanc paginam inspecturis eternam in Domino salutem. Quoniam 11 rerumª temporalium quamcumque rite ac provide gestarum perit memoria citoque recedit et cicius ordinationis earum series immutal/tur, si nonª testium et eciam litterarum, que in se redacta firmiter ;; retinent ac lucide representant, cautio adhibetur sufficiens, nos // utile censemus,a ut facta nostra recordatione digna et rationabiliter ordinata scriptis autenticis annotentur. Noverit itaque presentium etas et futurorum posteritas, quod nos bona nostra, videlicet villam Glesin cum quinquaginta mansis et villam Thomaz cum viginti quatuor mansis in Polonia sitas, quas in restaurum pro dampnis et iniuriis illatis ecclesie nostre 10 per nobilem virum Wladizlaum, ducem Opulie, sumus per quoddam arbitrium ínter nos et ipsum habitum et observatum a partibus consecuti, sicut in forma conpositionis super hoc conscripta plenius declaratur,1 Herbordo militi, dapifero nostro, et suis heredibus, qui se etb sua pro defensione ecclesie nostre et pro iure ipsius ecclesie recuperando contra predictum nobilem exponere non expavit, insuper alia bona, vi- 15 delicet villam Rodolueswalt cum quadraginta mansis et villam Godeuerdestorp cum triginta quinque mansis et villam Zlawecowe cum triginta quinque mansis, que ante a nobis dinoscebatur habere, de capituli nostri, sicut iuris est, plena conscientia bonaque voluntate, accedente nichilominus e ad hoc singulorum dominorum canonicorum nostrorum grato et unanimi consensu pariter et assensu, eo quod nostra ecclesia tam 20 eorum quam nostro iudicio et inspectu continuum in hoc facto servicii et honoris ac etiamd reddituum percipere poterit incrementum, iure ministerialium Magdeburgensis ecclesie tam in pascuis quam in pratis, silvis, piscationibus, aquis, molandinis,6 venationibus, agris cultis et incultis, allodiis et ceteris omnibus attinentiis necnon et medietatem castri Wlmensten, que perpetuo ad dapiferatus officium pertinebit, duximus 25 conferenda. ldem quoque Herbordus miles, dapifer noster, filios suos Iohannem, Herbordum et Theodericum motu proprii arbitrii sui et eorum dedit et obtulit ministeriales ecclesie nostre, que prius nullos habebat, ut sibi devotione, obsequio fideque debita ipsi et heredes eorum necnon et tota posteritas iure ministerialium Magdeburgensis ecclesie perpetuo sint astricti. Quos prefatus dapifer, sicut nobis et capitulo nostro 30 promiserat/ ab ecclesia Molebeke, Mindensis diocesis, cuius ante ministeriales fuerant, plene redemit et absolvit et manu mitti procuravit; ipsique per patentes litteras abbatisse etb conventus eiusdem loci nostre Olomucensi ecclesie liberi sunt transmissi.2 ltem convenimus ínter nos et condiximus, quod si nos vel aliquis successorum nostrorum non pro utilitate, sedg pro commodo tantum, medietatem ville Godeuerdestorp,k 35 que ante castrum Wlmensten sita est, cum bonis equivalentibus voluerimus commutare, Herbordus dapifer et heredes sui nostre vel successorum nostrorum non debent in hoc contraire aliquatenus voluntati. Uti autem hec nostra collatio et ordinatio rite ac rationabiliter facte firme ac stabiles semperque maneant inconvulsek etb premissa omnia tam nobis et successoribus nostris, ecclesie nostre ac capitulo nostro, quam t0 Herbordo militi, dapifero nostro, et heredibusl suisl inviolabiliter observentur nullaque possit super hiis processu temporis dubietatis seu frivole questionis calumpnia suboriri, 114 NUM. 56, 57. 1255 NOV. 6. - DEC. t. presentem paginam ad rei memoriam sempiternam et perpetuam firmitatem inde conscribi eamque nostri et capituli nostri dictique Herbordi dapiferi sigillorum munimine fecimus roborari. Actum Olomusm anno Domini millesimo ducentesimo LV, VIII idus novembris, presentibus hiis testibus: Herbordo decano, Nycolao preposito, Bartholomeo archidiacono, Marquardo archidiacono, Alexio seniore, Symone, 5 Gregorio, Dauid, lohanne archidiacono, Iacobo, Willemmo, Alexio iuniore, Heydolfo archidiacono, Amoldo, Marquardo, Woytek, Conrado canonicis Olomucensibus, Vlrico de Alta Fago, Ludewico de Medeniz, Theoderico Stangone, Helemberto de Turri, Rutgherro de Bardeleue militibus nostris et aliis quam pluribus. Datum per manum prefati Conradi canonici, curie nostre notarii, dien ac loco prefatis.n Sigilla: in A 1 tria, quae in filis serieis appendebant, avulsa et deperdita sunt; in A 2 1) in filis sericis appendebat, sed avulsum et deperditum est; 2) Brunonis, episcopi Olomucensis, in filis sericis rubri colorís paululum laesum appendet. Cf. Sigilla in CDB IV. 2, num. 12; 3) Herbordi, dapiferi episcopi, in filis sericis rubri colorís laesum appendet. Vide Sigilla num. 4 b, 1. 57. Witko de Jindfichüv Hradec, filius Henrici, domui ac /ratribus s. Mariae Theutonicorum in Jindfichüv Hradec ad usum hospitalis apud ecclesiam parochialem ibídem consfrucli dona/iones, iura, immunitates expresse nomina/as partim confirma!, partim concedit. 10 15 --- 1255 dec. 1. 20 Autographum in membrana scriptum in archivo publico Dresdensi (sign. OU num. 661) asservatur (A). Reg: Reg IV, pag. 718 num. 1793 (ex A). - Schieckel, pag. 178 num. 696 (ex A.). Lit: Sedláéek, Hrady IV, pag. 3.Z (nomina villarum). In dorso chartae manu saec. XIJI.-XIV. scriptum legitur: ,,Confirmacio Witigonis super 25 omnibus, que contulitpatersuus Henricus domui nostre in Noua Domo" (D). Alía manu eiusdem saec. scriptum est ibidem: ,,Littera de Noua Domo super quibusdam prediis" (E) et ,,Noua Domus" (E?). á6. ª) Finis lineae A 2. -- h) ,ac' A 2. - e) ,h' in loco raso videtur esse scriptum A l. - d) ,eciam' A 2. - •) ,molendinis' A 2. - f) Scriba primum ,J,• scripsit, sed titulum ,i' erasit A 2. - g) ao ,f' 3• ,.\ 2. - h) ,Godeuerstorp' A 2. - i) ,t' in loco raso scriptum A 2. - k) ,inco' in loco raso scriptum A l. - l·I) ,suis heredibus' A .'!. - in) ,Olomuz' A .z. - n·n) Verbis competenter distentis, ul ultima linea expleretur, scriptum est A. 1, A 2. 1) Forma cumpositionis, post itwasionem a Vladislau, duce Opoliae, et sociis eius amw 1253 in Opaviense lerritorium faelam con~cripta, ad nos non pervenil. --- 2 ) Litteras, quarum menlio fil, :15 desideramus. 1255 DEC. 1. Scriba: ignotus, fortasse destinatarii proprius. Dictator: ignotus, fortasse scriba ipse. NUM. 57. Vide: II. 3, Ordo militum Theutonicorum (B}, 4, De chartae apud nobiles usu (B). Apud Fr: Descriptio chartae. 115 5 Universis Christi fidelibus presentero litteram inspecturis Witego de Nouo Castro, filius Heinrici, salutem in Domino. Humanarum dispositionum crebro facta languescerent, nisi litterarum serie fulcirentur. 11 Proinde consulte provideque disposuit rationis industria iustos bonosque contractus et presertim opera pietatis studiosis privilegiorum apicibus perhennare. Cum igitur pie recordationis H., pater 11 10 meus, domui ac fratribus sancte Marie Theutonicorum Iherosolimitaniª ius patronatus in parrochia Noui Castri cum dotibus ac terris suis seu limitibus pia propter deum liberalitate donaverit aliaque 11 premunes' A. -- ª), :>missis' A. - •) Verhum ,exemi' deesse videtur A. - 1) Ita pro ,Mutyn' A. 1) Nomen ignoramus. 1255 DEC. 10. NUM.58. 117 Scriba: monasterii Brevnoviensis proprius (P II 29). C/. Exempla script. num. 1 a, 8. Dictator: ignotus, qui stilo communi utitur. Vide: II. 3, Bfevnov-Rajhrad (H}, Louka (A}, Ordo hosp. s. Johannis Hierosol. (D). In nomine Domini amen. Nobis Stephano, abbate de Luca, presidente s indicio in claustro Trebez in causa, que vertitur ínter dominum abbatem de Brevnow2 ex parte una 11 et magistrum domus hospitalis in Praga prope pontem3 ex altera, frater H.4 domus eiusdem procuratorium exhibuit in hec verba: Frater H., licet indignus, magister domus hospitalis sancte Marie 11 in Praga iuxta pontem, universis presentes litteras inspecturis salutem in eo, qui est salus fidelium vera. Noveritis, 10 quod cum ego sim gravibus negociis prepeditus, fratrem H. sacerdotem, conllfratrem meum, latorem presencium, in causis, quas adpresens habeo, contra quoscumque habiturus sum, procuratorem meum et fratrum meorum constituo, dans sibi liberam potestatem ad agen hospitalis sancte Marie Thel!utonicorum de Nepla- 25 towiz, Olomucensis diocesis, fraternitati tue presentium auctoritate mandamus, 11 quatinus ea, que de bonis ecclesie ipsius loci ad dictum hospitale spectantis alienata inveneris illicite vel distracta, ad ius et proprietatem ipsius ecclesie studeas legitime 60. ª) Ad litleram maiorem depingendam spatium vacuum relictum est in A. - 11-11) Deest in B. - e) ,Bothtscho' B. - d) Vox super linea addita est, scriba primum ,carnu' scripsil et ultimam 30 ,u' sine rasura in ,is' correxit in A. - e) Ullimam ,e' scriba addidil in A. - 1) ,Saahr' B. - ") ,et' sequitur in B. - h) Littera ,e' ex ,a' sine rasura correcta esl in A. - ') ,Kozherowe' B. - k) Deest in B. - le') ,iussi' B. -1) ,Cvnradus' B. - m) ,Premetiz' B. - n) ,Bonoviz et alii quam piures' reliquis omnibus omissis legilur in B. - 0 ) Seriba ,Psribil' scripsit, ullimam ,l' erasil el porro ~~il~A. ~ 1) Obiil 1255 dec. 20, 11ide FRR 11, pag. 550. - ') Eufrmiae. -3) Smilonis, Gerhardi el Agnelis. 5 1255 DEC. 20. - 1255 S. D. revocare; contradictores ... compescendo.3 Testes ... perhibere.4 ni XIII kalendas ianuarii, pontificatus nostri anno secundo. e NUM. 61, 62. 123 Datum e LateraBulla: Alexandri 1V. papae in filis cannabinis illaesa appendet. Cf. Diekamp num. 6, 1V, pag. 532, seu typ. l. se11 I l. 62. Pfemysl Otakanzs JI., dominus regni Bohemiae, dux Austriae et Stiriae (sic) marchioque Mora1Jiae, pratum inter Hrdibofice et pontem Cralicensem ad ecclesiam Olomucensem pertinere proteslatur. Brunae, in colloquio generali 1255 ---.1 10 Apographum saec. X V. exstal in Libro privilegiorum ecclesiae Olomucensis charlaren in SAR Olomouc (archivum cap., sig11. E I 28) asservato, fol. 71 num. 108 (B). Ed: CDM Ill, pay. 180 num. 205 (ad a. 1254, ex B). Reg: Bohmer, Add. sec., pag. XXXV s. num. (ad a. 1255). - Reg Il, pag. 15 num. .34 (ad a. 1254). 15 Lit: KK, pag. 168. ---- Sebánek, Urkundenwesen, pag. 367, 371. Dictator: Gregorius capellanus, qui inter testes chartae nominalur. Titulus ,,dux Stiriae" eo tempore, ad quod charla spectal, non recte scriptus, chartam in circulo diplomatico Olomucensi, reclius Gregario capellano dictatore, ortam esse demonstrat. Vide: JI. 1 a, P. O. Il., Gregorius et Bartholomaeus capellani (C}, 3, Olomouc, ecclesia ea- 20 pilularis (C). In nomine Domini amen. Otlakarus, qui et Przymisl, dei gracia dominus regni Boemie, dux Austrie et Styrie et marchio Morauie, universis Christi fidelibus presentem paginam inspecturis pacem a Domino et salutem. Licet omnibus simus iusticie debitores, specialiter tamen ad Olomucensem ecclesiam, matrem nostram, nostre 25 consideracionis aciem dirigimus, qualiter ipsam debitis honoribus attollamus. Hinc est, quod ad universorum noticiam volumus devenire, quod pratum inter villam Hrdieborzicz et pontem Gralicensem absque omni contradiccione ad Olomucensem ecclesiam de iure pertinere debere, presentibus protestamur, utpote quod in generali colloquio et in publico iudicio coram beneficiariis nostris Pardussio carnerario, Ydik 30 castellano, lohanne iudice, Hinczone officiali provinciali et aliis beneficiariis Olomucensibus evictum extitit et obtentum et postmodum pacifice ab ecclesia Olomucensi possessum, prout quidam ex eisdem beneficiariis nobis postmodum oretenus retu- 61. ª) Capitalem lineam litterae A scriba fusco atramento obduxit A. - ll·b) In loco raso scriptum est A. - e-e) Verbis competenter distentis, ut duae ultimae lineae explerentur, scriptum est A. 35 i) Brunoni. - 2) Nomen ignoramus. - •) Vide CDB IV, pag. 147 num. 61. - ') Vide num. 18. 124 NUM. 62, 63. 1255 S. D. lerunt. Ne igitur super hiis in posterum aliqua dubietas oriatur et ne presumpcione servili in predicto prato Olomucensem ecclesiam audeat aliquis inquietare vel in huiusmodi pacifica possessione turbare, presentem paginam sigillorum nostrorum caractere ad perpetuam rei memoriam firmamus. Huius rei testes sunt: venerabilis pater Brunoª Olomucensis episcopus, Nicolaus prepositus, Bartholomeus archidiaconus, :; magister Iohannes archidiaconus Prerowiensis, Symon, Gregorius, Iacobus, Allexius, item iunior Allexius canonici Olomucenses, item barones nostri: Hartlebus cum fratre Ianzone, Nezamisl cum fratre Ratiborio, Beneda magister venatorum, Don, Andreas Kavca, Ratibor de Byelcowiczb cum fratre Tworimiro, Wsebor cum fratre Hrabisa filii Ydik, Martinco de e Przicas, e Suliczlaus de Zabrzyeh et alii quam plures. 10 Datum in Brunna in colloquio generali anno Domini millesimo CCLV, per manus aule nostre notariorum Wilhelmi et Arnoldi. 63. Pfemysl Otakarus JI., dominus regni Bohemiae, dux Austriae et marchio Moraviae, palris sui f Venceslai l. regís] ordinationem de anniversario, quae /acta est ex capella 1:; sanctae Margaretae {in Vysehrad (?) in Machov dicta], confirmat. In Star{J Hrádek 1255 --. Autographum in membrana scriptum in SÚA Pragae (archivum cap. Wissegradensis Pragae, sign. KVs 42) asservatur (A). - Apographum saec. XIV. exstat in Libro privilegiorum ecclesiae Wissegrademis membranaceo, ibídem (sign. KVs lib. 26) asservato, fol. 18v num. 20 49 (B). Ed: Hammerschmid, Gloria Wissegr. ecclesiae, pag. 203 (ex quodam apogr.). Reg: Pontanus, Bohaemia pia, pag. 83. - Lorenz, Deutsche Gesch. I, pag. 482. - Reg JI, pag. 32 num. 81. Lit: Sebánek, Urkundenwesen, pag. 375-378. 25 82. ª),Brumo' B._ b) ,Byeliowicz' B. - e-e) ,de Priczas, de Przicas', vox ,Priczas' una lineola oblitterata legitur in B. 1 ) Charla post terminum 1255 iun. 26 ponenda est; datarius cum magistro Wilhelmo Arnoldus nominatur. Usque ad hunc terminum membrum cancellariae Pfemysli Otakari JI. Godeschalcus occurrit, ubi datarii munere fungebatur. Arnoldus enim eodem munere fungí non poterat, dum :m Godeschalcus in cancellaria eral. !taque virorum doctorum Bocek et Emler opinioni consentire non possumus, qui chartam iam amw 1254 confectam esse, quod Pfemysl Otakarus I l. ibi ,dux Stiriae' nominatur, affi.rmant. At illius tituli scribendi (vide supra) error tribuendus est circulo diplomatico, in quo charla confecta est. Charla ,in colloquio generali' Brunae scripta est. Sed ne hac quidem condicione nota temporis chartae con{i.ciendae statui potest. Quo die anni 1255 hoc colloquium factum sit, 3:> ignoramus. Colloquii quoque, quod anno 1254 Brunae factum esset, notationem temporis v. d. Novotny (l. 4, pag. 21) sine fundamento frustra temptavit. Pfemyslum Brunae ineunte anno 1256 fuisse certum est (vide num. 67). !taque charla ad exeuntem annum 1255 spectat. 1255 S. D. NUM. 63, 64. 125 In tergo chartae manu saec. Xlll. scriptum legitur: ,,Confirmatio domini Ottacari regís V. capelle sancte Margarete in Machow, quam legavit pa (sic) pater suus pro anniversario suo" (A). Quae in chartae dorso scripta sunt, suspicionem movent, eadem ne haec capella sil atque capella s. Margaretae sub Vysehrad. V. d. J. Carek, archivi civitatis Pragensis moderator, 5 nos cerliores fecit l\!lachov locum in Pragae aevi medii territorio ignotum esse. Extra Pragam autem Machov, zzbi s. A:largaretae capella sita sil, ignoramus. Scriba: P JI 32, seu cancellariae regiae, seu ecclesiae Wissegradensis (capellae regiae) proprius, fortasse Gaudentius capellanus (? ). Exempla script. num. 1 a, 11. Dictator: cancellariae regiae proprius, fortasse Gaudentius capellanus, qui vestigia stili cancel- 10 lariae (magistri Arnoldi protonotarii) praebet. Vide: JI. 1 a, P. O. JI., Gaudentius ... capellani (C}, 3, Vysehrad, ecclesia capitularis (D). Otakarus, dei gratia dominus regni Boemie,ª Austrie dux et marchio Morauic, omni!lbus in perpetuum. Ut perpeti celebrentur memoria, que in terris ah hominibus rationa!!biliter sunt concepta, presentes scire cupimus et futuros, quod nos 15 ordinationem de annivcrsal!rio serenissimi patris nostri,1 que facta est ex capella sancte Margarete, ratam et gratam habentes, ipsam ob reverentiam dei et remedium anime felicissimi patris nostri auctoritate regia digne duximus confirmandam. In cuíus reí evidentiam presentero litteram signaculo maiestatis nostre fecimus communiri. Testes autemb rei sunl: Ierossius Pragensis burgravius, W.2 de Nouo Castro, 20 Vlricus Lepus, Andreas dapifer, magíster Wilhelmus prothonotarius, Gaudentius sacerdos. Actum anno Domini M°C°C0 LV0 , datum in Castello Veteri. Sigillum: Pfemysli, iuvenis regis nec non ducis Austriae et Stiriae, in filis sericis flavi, rubri et viridis coloris in sex partes fractum appendet. Cf. Sigilla in CDB IV. 2, num. 4, 5. 64. ++ 25 Pfemysl Otakarus Il., rex Bohemiae (sic), dux Austriae et marchio Moraviae, tenorem chartae Roberti, olim episcopi Olomucensis, monasterio in Tifoov datae inseri faciens, Alexandrum IV. papam rogat, ut eidem monasterio ecclesias cum decimis per episcopum Robertum collatas confirmet et conservatores del. Brunae 1255 -. 30 Charla autographi instar in membrana scripta in SAR Brunae (archivum monasterii in Tisnov, sign. Y!, 3 a) asservatur (B). - E pluribus simplicibus apographis illud in copiario chartaceo saec. X V JIJ. ,,Privilegia et documenta monasterii Tischnovicensis s. ord. Cisterciensis" intitulato, in SAR Brunae (FJI, collect. mnscr. num. 603, tomus 11.) asservato commemoretur, fol. 14-J5v (C). 35 63. ª) ,BÜem' A. - b) Vox ,huius' videtur deesst' A. 1) Scilicet Venceslai, sept. 22 a. 1253 defuncti. - 2) Witko. 126 NUM.64. 1255 S. D. Ed: Jahrbücher der Literalur 43 (1828), pag. 257 (haud completus textus B praebetur). Fejér, CDH IV. 2, pag. 345 (ex Jahrbücher ). - CDM 1JI, pag. 202 num. 225 (ex B, quod Bocek genuinum esse putat). Reg: Bohmer, Add. sec., pag. 432 num. 69 (B dubiae fidei esse declarat). - Fejér, CDH VII. 5, pag. 578 num. 378. - Reg 11, pag. 33 num. 84 (B duabus crucibus signavit). - Sebánek, 5 Archivy, pag. 22 num. 129 (chartam B sinceram esse putat). Lit: Bretholz, Die Talaren in Mühren, pag. 19 (sinceritas chartae B accipitur). - KK, pag. 186-189 (falsitas chartae B demonslratur). - CDB 111, pag. 283 l. 33-284 l. 2 (sinceritas chartae B protegitur). In tergo chartae manu saec. XIII. ex. scriptum legitur: ,,Privilegium super Tusnowiz" (D). 10 Scriba: PII 27 = destínatarii proprius, cuius manus duclus scripturae saec. XI1I. ex. praebet. Cf. Exempla script. num. 1 a, 6. Dictalor: destinatarii proprius saec. XIII. ex., qui commzmi sfilo litterarum ad sedem apostolicam missarum usus est. Chartam saec. XIII. ex. fictam esse ex cohaerentia eius (quod ad scripturam, sigillum, fila 15 serica, intitulationem attinet) cum charla spuria num. 38++ ciare apparet. Causa chartae adulterinae conficiendae, ut ex argumento eius sequitur, sita est in controversia monasterii Tusnovicensis cum episcopis Olomucensibus de patronatus ecclesiarum iuribus, praecipue de earum decimis mota. Ut monasterium ius plenarum decimarum obtineret, textus Roberti chartae adulterinae in B insertae alia manu posteriore uno loco (vide 11otam 1) iterum 20 adulteratus est. Vide: 11. 1 a, P. O. JI., 3, Tifoov (B). Sanctissimo in Christo patri et domino Alexandro, sancte Romane sedis antistiti, Primizel, dei gratia rex Boemye, dux Austrie ac marchio Morauie, cum 11 summa reverentia pedum osculoª beatorum. Litteras venerabilis patris pie recordationis 25 domini Rudberti, tune Olomucensisb episcopi, vidimus in hec verba non abolitas, non canJlcellatas nec in aliqua parte vitiosas: B In nomine sancte et individue trinitatis. ~ R., dei gratia Olomucensis episcopus, elc.1 Et cum idem monasterium, pater reverende, enormiter sit lesum tam a Tartaris quam ab Hungaris ac Comanis et nunc etiam multipliciter super decimis per ante nominatum episcopum Rudbertum 30 collatis nunc a domino B.,2 Olomucensib episcopo, quam plurimum aggravetur, petimus humiliter et instanter, ut ecclesias a nobis et progenitoribus nostris ad usum sanctimonialium inibi degentium collatas, unam e cum decimis per episcopum dominum RB.dbertum concessasª' auctoritate apostolica dignemini confirmare, dando monasterio conservatores, qui tam in ecclesiis quam in decimis quam in aliis bonis idem 35 monasterium auctoritate apostolica valeant defensare. Datum in Brunna anno Domini M°CC0 L0 V0 • Sigillum: Pfemysli, iuvenis regis nec non ducis Austriae el Stiriae, ex cera rubri coloris confectum cum aversa parte ad 9 conversa in filis sericis flavi et violacei coloris valde laesum appendet. Cf. Sigilla in CDB IV. 2, num. 4, 5. 40 64.-++ ª) Ita B. - ") ,Olom' B. - e) Cum titulo superfluo B. 1255 S. D. - CCA 1255. NUM. 64, 6:l. 127 65. Memoria, in qua metae bonorum domus /monasterii Brevnoviensis] in Police et duorum nobilium expresse nominatorum /tempore Martini, abbatis Brevnoviensis], describuntur. ;; -- /cea 1255].1 Apographum saec. XIII. ex. in cod. mnscro membranaceo, Cantica canticorum dicto, olim in bibliotheca monasterii Brevnoviensis, nunc in UK Pragae (sine sign.) asservato exstat, fol. 169 (B). - Apographum saec. XVIII.-XIX. manu archivarii monasterii Brevnoviensis in plagula chartacea scriptum in S ú A Pragae (archivum mon. in Bfevnov, sign. RB Bfevnov 10 cap. 915) asservatur (C).• Ed: Reg Il, pag. 33 num. 85 (ex B). Lit: Tomek, Pflbéhy Police, pag. 6 (memoria ad cea a. 1254 ponitur). - Simák, Poéátky Broumova, pag. 576 num. 5 (memoria ad cea a. 1255 ponitur). Dictator: monasterii Brevnoviensis proprius. 15 Pro cerio habemus memoriam hanc esse extractum e charla quadam Martini, abbatis Brevnoviensis, ad usum proprium monasterii sui conscripta. Vide: II. 3, Bfevnov-Rajhrad (1), 4, De chartae apud nobiles usu (D). Hec sunt mete bonorum domus sancte Marie Policensis et domini Petri filii Zezeme et domini Rubini: Methuge flumen est dimidium nostrum cum litore ex parte 20 nostra et domini Petri dimidium cum litore ex parte sua a loco, ubi Ziirbsca fluvius intrat Methugem, usque ad fluvium, qui Wlazinni vocatur, quiª intrat superius Methugem; et ab illo loco habemus dimidiam Methugem cum litore ex parte nostra et dominus Rubinus dimidiam cum litore in parte sua usque ad fluvium Vnesse nomine usque ad locum, ubi influit Methugem, et ab illo loco usque ad finem moncium, qui 25 Steni vocantur; et ab illo fine moncium directe usque ad fluvium Voletin ínter nos et Rubinum est meta, ita quod noster est dimidius fluvius cum litore partís nostre et dimidius Rubini partís sue usque ad locum, ubi proxime flumen Stenava adproximat Voletino fluvio; et ab illo loco Voleti fluvius est totus noster cum silva ex utraque parte; et sub Dobrohoste fluvio Rubini prope est meta posita directissime usque ad ao montes Iauore,b metam Polonie. [64.*] 1) Sequitur tenor chartae Roberti episcopi, datae Brunae 1239 [ante oct. 14] (CDB III, pag. 283 num. 215) a posteriore falsario corruptae (vide pag. 284 notam a). - 1) Brunone. 65. ª) In loco raso, ubi ,in' (?) prius scriptum eral, legitur B. - ") Sequitur ,usque ad' una ;¡5 linea deletum in B. 1) Memoriam simul /ere cum pluribus aliis memoriis et chartis, quae ad possessiones domus in Police pertinent (cf. e. gr. num. 33, 51, 52) exstitisse coniciendum est. - 1) Lectiones varias, quas C praebet, cum omnino pravae essent, haud respeximus. 128 NUM. 66, 67. 1255 S. D. - 1256 IAN. t. 66. Landulphus, abbas Cladrubensis, Bertholdo, abbati Zwifaltensi, in negotiis fraternitatis renovandae et fratris Conradi mittendi scribit. -[1255]1-·. Textum fragmenti litterarum servavit Sulger (vide inferius), qui indicare, quo ex fonte ipsum 5 hauserit, praetermisit (E). Ed: Sulger, Annales imp. mon. Zwifaltensis I, pag. 209 (cf. superius et n. 1). - Wirtenb. Ukb. V, pag. 452 num. 70 (ex E). Lit: Mayer, Die Gebetsverbrüderung, pag. 564--565. Dictator: ignotus. 10 Litterarum textus etiam cuiusdam libri formarum pars esse possit. Hoc loco editione (E) tantum usi textum litterarum, ubi potuimus, complere conati sumus. Vide: II. 3, Kladruby (A) . Dulcium dulcissimo et amicorum praecipuo, venerabili in Christo fratri, domino Bertholdo, Zwifuldensi abbati, Landolphus,2 Claderubensis abbas, paratam in omnibus ta et ad quaecunque sibi pl[acita]ª mandata [voluntatem)b perpetua cum salute. Quanto cordis affectu quantaque mentis dulcedine [multi]tudoª [hominum]b honorem vestrae salutis pariter et honoris salutem ambiat, semper amplia ... e cordium inspector bonorum et largitor [omnium]b... .e Igitur vestram benevolentiam multi .. .e [memoria non]b oblita foederis, quibus nostra domus et vestra ab antiquo tempore insolubili- 20 ter nectebantur ... e [fraterni]tatisª et mutuae dilectionis amicabiliter innovantes reparetis. Eapropter vestrae dulcedinis .. .e sereno et hilari vultu ac animo semper in omnibus paren~ cupientes, fratrem Conradum ... e moribus honestum, conversione laudabilem, qui in odore omnium bonorum apud nos ... .e Et quandocumque fratres vestros. .. .d 67. Pfemysl Otakarus 11., dominus regni Bohemiae, dux Austriae et marchio Mol'aviae, monasterio in Zdár fnad Sázavouj testamentum a Bockone, [castellano Znoymensij felicis memoriae, factum confirmat tenorem eius inserí faciens. Brunae 1256 ian. 1. 66. ª) Quae hoc loco et inferius uncis clauduntur, complevimus in E. - b) Vox videtur deesse 30 in E. - e) De his, quae hoc loco desunl. nihil complere potuimus in E. - d) OllUlia desunt usque ad {i.nem in E. 1) Litteras ad terminum, ad quem a v. d. communiter ponuntur, posuimus. - 2) Cladrubensis abbas a. 1255 Reinherus 11omi11atur; Landulphus contraabbas suus videtur fuisse. Cf. apud Mayer loco super. cit. 35 1256 IAN. 1. NUM. 67. 129 Autographum in membrana scriptum in SAR Kromefíz (archivum archiep., sign. A 1 a 2) asservatur (A).1 Ed: Steinbach, pag. 14 num. 4 (e quodam apographo in archivo monasterii Sarensis asserzmlo, mutilo nec non mendose descripto). - CDM Ill, pag. 203 num. 226 (e Steinbachio). 5 Reg: Bohmer, Add. sec., pag. 432 num. 76. - Reg 11, pag. 34 num. 86. Lit: Lechner, Beitrage zur Frage der Verlüsslichkeit des CDM, pag. 140 (correctiones lectionum CDJl.f). - Snopek, K opravám dipl. mor., pag. 621 num. 26 (ut supra). - KK, parJ. 189. - Dusková, Ceská listina 2, pag. 177 n . .?. - Sebánek, Urkundenwesen, pag. 375-378. Scriba: P 11 33 = destinatarii proprius, idem, qui chartam num. 60 scripsit. Exempla script. 10 1a,12. Dictator: cancellariae regiae proprius, fortasse Gaudentius capellanus, qui vestigia slili cancellariae (magistri Arnoldi protonotarii) praebet. Duplices lineae in inferiore parte membranae A factae nec non consulto omissa e charla inserta quorundam testium nomina eam in scida membranacea, quae dicitur bianca, scriptam 1'ss1• 15 testantur. Vide: 11. 1 a, P. O. 11., Gaudentius ... capellani (D}, 3, Zdár (B). ~ [I]nª nomine sancte et individue trinitatis amen.~ Ottakarus, dei gratia dominus regni Boemie, Austrie dux et marchio Morauie, omnibus in perpetuum. Licet in genere 11 cunctis Christi fidelibus benefacere teneamur, eis potissime teneri volumus 20 et debemus, qui calcatis mundi deliciis deo conversatione laudabili famulantur. Hinc est, quod nos gratiam 11 factam cenobio Fontis sancte Marie virginis in Saahr a Bothschone, felicis memorie dilecto fideleb nostro,2 gratam ac ratam habentes, cuius tenor incipit et desinit in hec verba: Nos Bothscho, dei gratia castellanus Znoemensis, elc.3 Unde ne super hac testamenti constitutione cuiquam in posterum dubium 25 oriatur, fratribus dicti cenobii in nostram protectionem ac defensionem susceptis presens scriptum nostre maiestatis signaculo fecimus communiri. Testes autem huius rei sunt: Withigo de Nouo Castro, Andreas de Praga, Rathmirus de Vrienberch, Marquardus de Donawiz,c Benes et Milotha fratres, Zmil et Cono fratres, Bohusche et Hartman fratres et alii quam piures. Actum Verbi incarnati anno M°CC0 LVI0 , indictione 30 XIIIª,4 datum in Brvnna per manum Arnoldi, notarii nostri, kalendistt ianuarii. Sigillum: Pfemysli, iuvenis regis nec non ducis Austriae et Stiriae, in filis sericis viridis, flavi et fusci coloris illaesum fere appendet. Cf. Sigilla in CDB IV. 2, num. 4, 5. 67. ") Ad litteram maiorem depingendam spatium vacuum relictum est A_. - 1>) Ita A. -e) Super littera ,n' vestigia cuiusdam litterae erasae apparenl .t. --- Pragae datae, cuius confirmationis apographum saec. XV. exstat in Libro privilegiorum ecclesiae Olomucensis chart., in SAR Olomouc (archivum cap., sign. E I 28) asservato, fol. 150-151 (B). Huic apographo annotatio eadem manu scripta annexa est: ,,Munimenta libertatum opidi Prerouiensis transumta de quadam copia pargameni, scripta manu notarii incolarum dicti opidi, videlicet Michaelis Mauti monoculi Flyssca nuncupati". - Aliud 20 apographum insertum est confirmationi Alberti, Romanorum regis, Brunae 1439 mart. 21 datae, cuius confirmationis autographum in membrana scriptum in OA Pferov (archivum civitatis Preroviensis, sign. I A 3) asservatur (C). - Itidem aliud apographum aetatis ignotae teste Ant. Bocek ,,Liber confirmatorum civitatis [Preroviensis]", qui nunc latet, continebat (D ). ---- Bohemica versio confirmationis chartae Alberti superius dictae cum inserto textu 25 chartae Otakari in his tribus mnscris exstat: in mnscro chartaceo saec. XVI. ,,Privilegia super Tobitschau" intitulato, in SAR Brunae (Collect. mnscr. G. V. (G 13), num. 290) asservato, fol. J60v-161 (T 1); in mnscro chartaceo saec. XVII. (de anno 1630) ,,Liber memorialis civitatis Pi'erov" dicto, in SAR Brunae (Collect. mnscr. num. 259) asservato, fol. 83-83v 69. ª) ,Bóem' A. --- b) Ex ,donis' in scribendo corr. A. - e) Ex ,Zudemiro' in scribendo corr. 30 -A. - d) Sine titulo pro ,burchgravius'; post hanc vocem praepositio ,de' deest A. - e) ,Olom' A. 1) Sequitur: a) tenor chartae Pfemysli Otakari I. in Velehrad 1228 nov. 27 monasterio Velehradensi datae (vide CDB II, pag. 319 num. 321) descriptus ex confirmatione eiusdem chartae, datae a Venceslao I. in Velehrad 1232 ian. 18 (CDB III, pag. 14 num. 15) cum aliquibus lectionibus variis (maioris momenti tantum id est, quod pro ,in Babiz ad duo aratra' (pag. 322 l. 11) solum 35 ,Babiz' legitur), b) tenor superius citatae chartae Venceslai I. a verbis ,Hic est expressus' (pag. 14 l..35) usque ad finem, videlicet ad verba ,Alberto, abbate venerando' (pag. 15 l. 16) cum aliquibus lectionibus variis (maioris momenti tantum id est, quod pro ,XV0 kalendas februarii' (pag. 15 l. 15) ,kalendas februarii' legitur. 1256 JAN. 28. NUM. 70. 133 (T 2); in mnscro charlaceo saec. XVII. sub eodem titulo in SAR Kromlfíi (arch. archiep., sign. 1/11) asservato, fol. 38"-39 (T 3). Textum Bohemicum inferius ex Tl sub* praebemus. Ed: CDM Ill, pag. 204 num. 228 (ex D). - Kvasniéka, Albrecht JI. Potvrzení privilegií mlstu Pferovu, pag. 12 (ex C, cum translatione in Bohem. linguam). - Kvasniéka, Prameny l, 5 pag. 108 in num. 3 (ex C, B, cum translatione in Bohem. linguam). - Kvasniéka, Prameny Il, pag. 122 in num. 7 (ex C, cum translatione in Bohem. linguam). Reg: Bohmer, Add. sec., pag. 432 num. 79. - Bischoff, Osterreichische Stadtrechte, pag. 132 s. num. - Fejér, CDH VII. 5, pag. 578 num. 379. - Reg Il, pag. 34 num. 88. Lit: Bretholz, Die Talaren in Mahren, pag. 19 (sinceritas cliartae accipitur). - Teige, Kdy 10 a kym bylo zavedeno právo magdeburské, pag. 244 ss (idem). - Teige, Über die Anfange, pag. 386 (idem). -- VojtíSek in GMM 45 (1921), pag. 170 (de sinceritate clwrtae dubitatur). Kux, Geschichte von Olmütz, pag. 483 n. 55 (sinceritas charlae accipitur). - KK, pag. 192-194. - Sebánek, Urkundenwesen, pag. 3.36-337. Diclalor: deslinalarii (civitatis Preroviensis) proprius seu etiam membrum circuli Velehrado- 15 sarensis, qui in textu chartae conficiendo quodam sincero, nunc deperdilo mandato per magistrum Arnoldum dictalo (A), necnon charla Bockonis, comitis Pernecensis, (qui frater Smilonis de Brumov, burggravii Preroviensis, eral) monasterio Sarensi in Znojmo 1255 dec. 17 (vide num. 60) ( ='B) data usus est; ex B sumpta typis minoribus exprimuntur. A.rgumentum deperditi A investigare possumus chartam nostram cum mandato Pfemysli 20 Otakari JI. in Hradec Krúlové, apud Pragam 1259 iul. 27 (vide num. 194) dalo conferentes. Certe in A ea non erant, quae uncinis formae ( ) signavimus. Praecipue falsus est arliculus, in quo census civium Preroviensium statuuntur, certe etiam aliqua, quae hunc articulum praecedunt. Vide: JI. 1 a, P. O. JI., magíster Arnoldzzs (P), 5, De chartae apud civitates usu (B). 25 Przemysl qui et Ottogarus,ª dei gracia dominus regni Bohemie,l> dux Austrie et marchio Morauie, universis fidelibus suis hanc litteram inspecturis per Morauiam constitutis graciam suam et omne bonum. quod ob fidelitatem et dileccionem dilectorum civium nostrorum in Prerawek et destruccioneml Morauie terre nostre inspectis eorundem gravaminibus misericorditer et pressuris, quas ex multis persecucionibus ;35 passi sunt usque modo, nostram circa comodum et profectum eorundem volumus graciam ampliari, presertim ob peticionem et merita dilecti fidelis nostri Smilonis, de Brumowem purgravii,n hanc videlicet graciam ipsis duximus faciendam, quod in eodem iure ac libertate sedeant et morentur, quo civitatenses nostri in Olomuncz0 hactenus ex nostre concessionis gracia sunt gavisi, districtius inhibentes, ne quis 40 eos in prefata gracia presumat aliquatenus perturbare. ) Quae hic et inferius uncís clauduntur, cum membrana destructa evanuerunt in B, cf. superius in nota introductoria. Statum B respicientes, fines omnium linearum significare haud negleximus, fines linearum 4--7 tantummodo conicere potuimus. - 30 e) Hoc loco nec non inferius, ubi puncta posuimus, quaedam voces videntur deesse; quot litterae desunt, neque status mnscri B neque apographum C coniectare permittunt. - ") ,MCCLIII0 ' legitur C. 1) Indicia anni et diei certa habenda non sunt; vide inferius in nota d. - 2) Laesit textum, qui ante cea 100 annos pallidam scripturam in B tinctura quadam clariorem reddere infeliciter conatus est. - 3) Apographum, in quo plurima de his, quae in B nunc haud legi possunt, copiata exstant, 35 aperte tune videtur esse confectum, cum scriptura in B (vide notam 2) redintegrata est. Sed lectiones C haud omnino videntur esse rectae. 1256 MART. 31. - APR. 1. NUM. 74, 75. 139 licionibus devastata Christi fidelium subsidio indigeat relevari, omnibus eidem ecclesie de bonis sibi a deo e collatis elemosinas ac alia pietatis subsidia erogantibus, vere penitentibus et confessis, quadraginta dies criminalium et annum venalium peccatorum de omnipotentis dei ac Petri et Pauli appostolorum4 eius confisi clemencia miseri;; corditer relaxamus, salvo dyocesano consenso. Datum in Igla anno gracie MºCCº quinquagesimo sexto, pridie kalendas aprilis, pontificatus nostri anno tertio. Sigillum: in filis sericis violacei colorís appendebat; sed avulsum et deperditum est. 75. Alexander IV. papa/Nicolao], episcopo Pragensi, mandat, ut clericos chori ecclesiae 10 Pragensis, qui in /esto Innocentum annuatim monasterium in Bfevnov intrare mulla ludibria exercentes consueverunt, a tali praesumptione desistere compellat. Laterani / 1256] apr. l. Autographum in membrana scriptum in SÚA Pragae (archivum mon. in Bfe1mov, sign. RB Bfevnov num. 29) asservatur (A). 15 Ed: Ziegelbauer, Epitome, pag. 226-7 (fortasse ex A). Reg: Dobner, Monumenta VI, pag. 21 num. 41. - Reg 11, pag. 22 num. 54 (mendose ad a. 1255). - Potthast 11, pag. 1339 num. 16314. - Schramm, Regesten, pag. 77 num. 1 (mendose ad a. 1255). In chartae replicatae parte dextera ,,An.M" ( Antonius magíster?), in autographi tergi media -20 parte superiore ,,+Johes Johes+" legitur; quae omnia in cancellaria apostolica videntur esse scripta. Cf. ad rem CDB III, pag. 81 num. 75. Alexander episcopus, servos servorum dei, venerabili fratri ..,1 episcopo Pragensi, salutem et apostolicam benedictionem. Sua nobis dilecl!ti filii..2 abbas et con- 25 ventus monasterii Breunowensis, ordinis sancti Benedicti, petitione monstrarunt, quod clellrici chori ecclesie Pragensis ex eo, quod in festo Innocentum3 cum maximo comitatu intrare consueverunt ipsum mona¡¡sterium annuatim, festum huiusmodi reddunt infestum, dum presumunt ibidem multa ludibria et insanias exercere, alias eis existentes multipliciter importuni et quietem ipsorum plurimum perturbantes 30 74. ª) Littera initialis deest A. - b) Prima littera ,e' in loco raso scripta, ,a' sine rasura ex ,e' correcta est A. - e) Voci uncus superponitur in A. - ti) Ita A. 1) Cf. CDB III, pag. 34 num. 35. - 2) Videlicet ecclesia s. Jacobi; cf. chartam Brunonis, episcopi Olomucensis, num. 130+. 140 NUM. 75, 76. 1256 .\PR. l. - 12./19. in derogationem monastice honestatis. Quare fuit ex parte dictorum abbatis et conventus nobis humiliter supplicatmn, ut super hoc congruum adhibere remedium curaremus. Ut igitur dicti abbas et conventus, qui vanitates seculi abdicarunt,a eo devotius qua quietius Domino famulentur, fraternitati tue per apostolica scripta mandamus, quatinus, si est ita, dictas clericos, ut a tali presumptione desistant, moni- s tione premissa per censuram ecclesiasticam appellation.e remota previa ratione compellas. Datumb Laterani kalendis aprilis, pontificatus nostri anno secundo.b Bulla: AleJ;andri 1 V. papae in filis cannabinis illaesa appendet. Cf. Diekamp num. 6, 1 V, pag. 632, typ. I l. 76. + Pfemysl Otakarus Il., dominus regni Bohemiae, dux Austriae et marchio Moraviae, monasterio in Bfevnov in commutationem pro villa Podmokly (Podmoklech) agros quosdam in villa Kuromrtvy (Churomirtvi) dat. Pragae, in curia Ottonis, praepositi Melnicensis, 1256 apr. 12 seu 19.1 10 Charla dubiae fidei in membrana scripta in SÚA. Pragae (archivum mon. in Bfevnov, sign. 15 RB Bfevnov num. 30) asservatur (A). - Apographum praebet P. Romanus Hütter, capituli provincialis {ord. s. Benedictij secretarius, in copiario chart. privilegiorum mon. Brevnoviensis anno 1666 scripto, ibidem (lib. num. 2) asservato, pag. 27-28 (B). Ed: Dobner, Monumenta VI, pag. 26 num. 44 (ex A, ad apr. 19). Reg: Bohmer,Add. sec.,pag. XXXV (ad apr. 16). -Reg II, pag. 36 num. 95 (ad apr. 19). - 20 Schramm, Regesten, pag. 77 num. 1 (ad apr. 16). Lit: Urbánek, Legenda t. zv. Kristiána I, pag. 408, 410, 489-490 (chartam spuriam seu suspectam esse declarat). - Sebánek, K otázce bfevn. fals, pag. 266 ss (charla arte diplomaticu tractatur, specimen scripturae chartae praebetur, num. 8). - Scbánek-Dusková, Listina v c. státe doby Václava I., pag. 18 ss (totius rei deliberatio). - Sebánek, Urkundenwesen, pag. 392, 25 394 n. 469. - Dusková, Urkundenwesen, pag. 369 n. 347. In tergo chartae registrator Brevnoviensis monasterii, qui munere scribae abbatis Brevnoviensis Bavari de Neétiny saec. XIll. ex. aut XIV. in. fungebatur (B ), annotavit: ,,Confirmacio regís Wencezlaí super Churomrítwí". Nomen ,,Wencezlaí", quippe quod falsum, una linea deletum est. ¡1'Janus cuiusdam scribae saec. XV. nomen ,,Przyemísl" superscripsit. Eadem manus 30 saec. XVI., quae in CDB IV, pag. 262 l. 11 occurrit, verba: ,,Permutatio", ,,Premízlaí", ,,Facta anno 1256" addidit. In scidula membranacea sigillo appensa registrator Brevnoviensis mon. saec. XIII. annotavit: ,,Confirmacio super Chvromrítwí pro Podmokl Prímízli regís" (A). 75. ª) Litterae ,die' in loco raso scriptae sunt A. ·- b·b) Verbis competenter distentis, ut ultimae 35 duae lineae explerentur, scriptum est A. 1 ) Nicolao. -·- 2) Jd11rtim1s. - •) Dec. '!8. 1256 APR. 12./19. NUM. 76. 141 Scriba: P 11 29 = destinatarii proprius. Cf. Exempla script. num. 1 a, 8. Dictator: destinatarii, seu etiam summi camerarii Bavari de Slrakonice, in textu charlae memorati, proprius, qui in texlu charlae conficiendo (I) charla eiusdem Bavari s. l. anno 1243 hospitali s. Johannis Hierosolymitani (CDB IV, pag. 115 num. 35) data nec non (11) charla 5 Venceslai I. regís monasterio in Bfevnov Pragae {1249) febr. 8 (CDB IV, pag. 261 num. 159) data usus est, quod additis numeris competentibus in margine textus chartae el lypis minoribus significavimus. Charla suspicione non carel, scriba eius charlas spurias aut dubiae fidei monasterio Brevnoviensi destinatas exaravit (vide num. 45+). Sigillum, quo charla munita est, equidem authenticum est, tu sed colorís cerae respectu concludi polest sigillationem adiuvanle destinatario susceptam esse. Vide: II. 1 a, P. O. II., 3, Bfevnov-Rajhrad (M). In nomine Domini amen. Premizl, dei gracia dominus regni Boemie, dux Austrie, marchio :\-Iorauie, omnibus Christi fidelibus hanc paginam inspecturis salutem in eo, in 11 inª quo summa salutis consistit. Cum humane condicionis status motu multiplici (I) 15 varietur et facta hominum vetustas oblivionis absorbeat, necesse est et communis 11 suadet utilitas, ut ea, que nostro geruntur in tempore, scriptis et testibus roborentur ydoneis ad memoriam perpetuam posterorum. Noscat igitur tam presens homilJnum etas, quam in Christo successura posteritas, quod nos pro quadam villa monasterii Brevnowensis, Podmoklech nomine, abbati Martino, dilecto capellano nostro, ac conventui eiusdem 20 monasterii commutacionemb congruam fecimus, dantes eis libera voluntate in villa nostra (Ir) Churomirtvi nomine agros quorundam hominum, qui ad ius summi camerarii pertinebant, quos tune temporis fideli nostro militi Bawario ob sue probitatis merita in beneficium contuleramus. Damus eis nichilominus liberam facultatem eosdem homines amovendi et procul pellendi, si prefatam hereditatem* pro se suis maluerint usibus applicare. Ut autem 25 nostra spontaneac commutacio sollempniter celebrata robur perpetue firmitatis aput posteros nostros obtineat, presentem paginam sigilli nostri appensione fecimus publice communiri. Acta sunt hec anno gracie Domini rnillesimo CC0 LVI0 , ind dominicad Pasche feria quarta. Datum Prage in curia domini Ottonis, Melnicensis prepositi, per manum dominiWilhelrni, regalis aule summi notarii, in presencia horum testium, quorum ;io nomina subscribuntur: Bawor regalis aule summus camerarius, Marquardus subcamerarius, Cech iudex curie regalis Zmil filius Heinrici, Iarozlawus frater Galli, Sdezlaus filius Dyuis, Zezema de Coztomlakt, Zulizlaus de Pnotluk, Nacerad filius Pakozlay, Wilhelmus lilius Hroznate, Beznata, Cazlawal, Bohuzlaus, Desider, Demirt ete alii quamf plurese f. Sigillum: Pfemysli, iuvenis regis nec non ducis Austriae el Sliriae, e cera badii colorís confeclmn :::;, i11 filis sericis flavi et rubri colorís illaesum appendet. Cf. Sigilla in CDB IV. 2, num. 4, 5. 76.+ ª) ita A. - b) ,:>mutacionem' A. - e) Ex ,spontenea' sine rasura correclum esl A. a-d) Ita pro ,post dominicam' sive ,ante dominicam' A. - •·•) Verba addita sunt, nam signum,.,.' eis antecedit. Cf. num. 58 eadem manu scriplum, notam p-p. - t·.f) Syllabis competenter distentis scriptum est A. 1) Vide notam d-d. V. d. R. Urbánek chartam ad apr. 16 et 19 ponere co11atus esl. Hanc autem temporis notationem non recte coniectam esse veri.~imillimum est. 142 NUM. 77. 1256 MAII 3. 77. Robertus abbas conventusque monasterii Gradicensis Sigefrido, civi et magislro pontis Olomucensis, unum et dimidium laneum in Topolany sub certis condicionibus expresse nominatis possidendum concedunt. -- 1256 maii 3. Apographum praebet codex membr. saec. XV. ,,Liber monasterii Gradicensis privilegiorum", qui in archivo monasterii in Csorna (in Hungaria) asservabatur, nunc autem latet, pag. 41-42 num. 52 (B). - Aliud apographum saec. XVII. servavit M. Siebenaicher ,,Historica relatio de conditoribus ... mon. Gradicensis", cuius cod. chart. in SAR Brunae (archivum mon. Gradicensis, sign. num. 37) asservatur, fol. 94v_9¡;v (C). Ed: CD11!/ III, pag. 207 num. 231 (ex C). Reg: Reg II, pag. 37 num. 96. Lit: Teige, Zpráva, pag. 49 (correctiones lectionum CD1VI). --- KK, pag. 196-197 (quaestio sinceritatis chartae). - Sebá.nek, Ceská listina 1, pag. 165 (observationes haud omnino rectae). ]O -- Dusková, Ceská listina 2, pag. 187 11. 60 (item). - - Paclík, Diplomaticky pi'lspévek, pag. i;, 41 (chartam post annum 1288 ficlam esse affirmat). Dictator: Gradicensis monasterii proprius. Haud alienum videtur hui chartae (R) comparare chartam S, cuius editor (quod ad formam saltem attinet) est destinatarius chartae R, videlicet Sigefridus. Charla S (Reg II, pag. 506 num. 1179) in monasterio Gradicensi 1279 iul. l data, indubiae fidei, semper in archivo 20 monasterii Gradicensis asservabatur. In S pariter atque in R condiciones statuuntur, quibus Sigefrido lanei in Topolany possidendi sint. Qui S dictavit, cerio prae manibus R habuit. ~4.mbabus chartis comparatis comperimus supradictas condiciones in S constitutas Sigefrido commodum maius quam in R praebere. Quod autem iniuste vitio chartae R verteretur. R esse chartam ad usum internum monasterii Gradicensis - sui editoris - confectam apparet. 25 Autographum chartae R, quod ad nostra tempora non pervenit, certe quondam in archivo monasterii Gradicensis asservabatur. Hac occasione oblata monasterium Gradicense in charla R omnia sua beneplacita inscribere potuisset. Suspicio igitur falsitatis chartae R penitus improbanda est. Ne charla S quidem, quod ad formam attinet, videtur esse foedus bilaterale, quamvis stilo eius et modo sigillandi decipi possi- :m mus. Huius verisimillime unum solum exemplar (quocl adhuc exstat) scriptum est.•4.lterum, quod eius editor Sigefridus obtinuisset, nunquam exstare potuisse videtur. Vide: II. 3, Kl. Hradisko (B), 5, De chartae apud civitates u.rn (C). Imagine phototypica B (vide in prooemio) usi sumus. In nomine patris et fllii et spiritus sancti amen. Robertus, miseracioneª divina :1,-, abbas, totusque conventus ecclesieb Gradicensis, Premonstratensis ordinis, Olomucensis diocesis, universis presens scriptum inspecturis eternam in Domino salutem. Quia res gestas solete plerumquec oblivionis exitus abolere, consuevit eas sapientumd providencia certis indiciis scripturarum eterne memorie commendare, quatenus quanto lucidius facti veritas ad plurium defertur cognicionem, tanto districtius ipsa in per- ·ltl hennee testimonium observetur. Igitur universitati vestre tenore presencium innotescat, quod nos de bona deliberacione communique consilio et assensu fratrum nostrorum 1256 MAII 3. NUM. 77. 143 Sewrido/ civi et magistro pontis Olomucensis,9 laneum unum integrum et alium dimidium in Topolen/' ad nos et ecclesiam nostram spectantes, quos ipse a Sighardo sagittario et Widroldo, civibus dicte civitatis, de propria pecunia sua emit, iure emphitetico', quod purchrechtk dicitur in vulgari, sub annuo censu, qui videlicet :; census ad quinque fertones argenti est deputatus, sibi concessimus perpetuo possidendos. Et quia eidem Sewrido,' dicto magistro pontis, de tota abbacia nostra, sive111 ipsam inm villis etn proventibus contingeret nuncm vel in futurumm minui vel augeri, marcam argenti0 quolibet annoP racione pontis solvere tenebamur, nos pro eadem marca de censu nostro, videlicet de prenominatis quinque fertonibus, quos ipse S.q 10 nobis racione dictorum laneorum annis singulis solvere teneretur, marcam argenti relaxamus, sed fertonem argenti omni anno nobis et ecclesie nostre solvat infra festum beati martyris Wenceslai.1 Insuper idem S.q in tribus temporibus cuiuslibet anni offerat tres presentaciones, quarum unam nobis offerat infra tempus Pasche cum ovis numero quatuor et triginta, secunda presentacio debet esse infra Penthecosten, et 15 ofierat duos caseos, tercia infra Nativitatem Domini, et offerat duas gallinas. Verum si easdemr presentaciones suis temporibus forsan obmiserit8 presentare/ non ob id nostram incurret offensam, dum tamen aliquo dictorum temporum nobis simul et semel offerat ea, que tenetur. Preterea volumus, ut ipse S.q de collecta nobis et ecclesie nostre danda et ab omni servitutis onere, ut vectura, mensura, falcatura ac" aliis, 20 quoquomodo nunccupentur,v de nostre concessionis gracia sit exemptus: nec ad indicia nostra, quew ,,obcnex schud" dicuntur in111 vulgari,m venire cogatur, nisi ipsemet velitY voluntate propria interesse.Y Sed dum pro suis excessibus citatus per nos fuerit, coram nobis vel preposito nostro compareat responsurust et in eo omni, quo per iusti iudiciiz sentenciam victus succubuerit, satisfaciat, se abbatis vel prepositi :!5 gracie offerendo. Ceterum pro bubulcis suis et mercenariis, si ipsi in furto, latrocinio seu etiam int homicidio fuerint deprehensi, dictus S.q civis nullatenus respondebit; sed ipsimet bubulci et mercenarii pro se respondebunt. In aliis vero casibus exceptis tribus supranominatisªª' S.q pro bubulcis et mercenariis suis respondeat et nobis satisfaciatbb iuxta merita cuiuslibet excessus excedentis. Ad collectam vero generalem principi :IO dandam, vel ipsum ab eo liberandum, pro ipso nos nullatenus obligamus, sed nostris intercessionibus etcc precibus et aliis,cc quibus poterimus, studiis pro ipso laborabimus diligenter; ad hec adicientes,dd quod idem S.q civist prenominatos laneos suis liberis et omnibus hiis,ee quibus ipse voluerit, eo pacto, condicione et iure, quo sunt superius prelibata, possit pro sue voluntatis libituff libere vendere vel conferre. Ad firmitatem :¡5 vero huius rei et omnem ambiguitatem removendam, que posset per oblivionem seu ignoranciam vel eciam malignancium maliciam lapsu temporis exoriri, sigillorum nostrorum caracteregg presentem paginam insignimus, adhibito nichilominushh fratrum nostrorum actt aliorum proborum virorum sufficienti testimonio, quorum in sequenti nomina continentur, videlicet: frater Richerus prior, Abraham, Andreas, Matheuskk 40 custos, Radoslaus prepositus, Henricus,t Ciriacusª subprior,mm Florianus, Ambrosius, Matheus,kk Sirech,t Vrbanus,nn Blasius sacerdotes,ºº lohannes,PP Arnoldus Brabantinus 144 NUl\I. 77, 78. 1256 MAII 3. - 2./6. diaconi,qq Symon,rr Andreas, Cristinusss subdiaconi, Woyslaus, Michael, Petrus acoliti,tt dominus Alexius Caluusuu canonicusuit ecclesie Olomucensis, Yosephvv clericus et cappellanusww domini abbatis Gradicensis, Rodher filius Krelicer, Otto filius Reyheri,xx Otto filius Lodwici,YY Fridericus filius Ottonis, Cunchzz et frater ipsius Eberhardus, Henich mercator Olomucensis, Slawik,ªªª Bohdalcius et frater ipsius Sudko, Bartho- s lomeus notarius domini abbatis et alii quam plures. Acta sunt hec anno Domini MoCC0 bbb quinquagesimo sexto,bbb indiccione quartadecima,ccc V0 ccc nonas maii. 78. Alexander IV. papa hospitali sancti Francisci Pragae privilegium a Venceslao l., rege Bohemiae, datum et a Pfemyslo Otakaro IJ., rege (sic) Bohemiae, approbatum con- 10 firmat, tenorem eius inserí faciens. Laterani [1256] maii [2-6].1 Autographum in membrana scriptum valde laesum in SÚA Pragae (archivum Crucigerorum cum stella rubea Pragae, sign. 75 (3/17)) asservatur (A). - Apographum saec. XVII. chartaceum in eodem archivo (sign. Rec. reg. Priv. 6) asservatur (B). 15 Lit: KK, pag. 158. Status chartae investigare non permittit, quibus annotationibus charla seu e cancellaria apostolica seu a destinatario oriundis munita sil. ¡¡ Alexander ~ episcopus, servus servorum dei, dilectis filiis ..2 magistro et fratribus hospitalis sancti Francisci Pragensis, ordinis sancti Augustini, ad Romanam ecclesiam 20 nullo medio pertinentis, salutem et apostolicam benedictionem. Cum a nobis petitur.... effectum.3 Sane presentata nobis vestra petitio continebat, quod clare 77. ª) Hic et inferius saepe ,t' ponitur pro ,e' in C. - b) Hic et inferius ,ae' seu ,oe' saepe ponitur pro ,e' in C. - e-e) ,plerumque solet' C. - ª) ,prudentum sapientia et' loco ,sapientum' legitur in C. - e) ,perenne' C. - t) ,Sifirido' C. - u) ,Ol0m' B, ,Olomucensi' C. - h) ,Topolan' C. - 25 í) ,emphiteutico' C. -- k) ,burgrecht' C. - Z) ,Sifrido' C. - m-m) Deest in C. - n) ,ac' C. - 0) ,quam' sequitur in C. - P) ,ipsi' sequitur in C. - u) ,Sifridus' C. - r) ,dictas' sequitur in C. - •) ,omiserit' C. - t) Deest in C. - u) ,at' C. - v) ,nuncupentur' C. - w) ,in vulgari' sequitur in C. x) ,obtne' C. - Y-Y) ,voluntate propria velit interesse' C. - z) Hoc loco inferius saepius ,j' ponitur pro ,i' in C. - ªª) ,sepenominatis' B. - bb) ,satisfacit' B. - ce-ce) ,precibus ac aliis' C. - ªª) 30 ,adiicientes' C. - ee) ,his' C. - tt) ,libito' B. - uu) ,charactere' C. - hh) ,nihilominus' C. -- ") ,et' C. - kk) ,Matthaeus' C. - 11) ,Cyriacus' C. - mm) ,supprior' C. - nn) ,Urbanus' C. - ºº) ,sacer' B. -PP) ,Joannes' C. -Ua) ,dyacones' B. - rr) ,Simon' C. - ••) ,Christinus' C. _tt) ,acolithi' C. - uu-uu) ,Calvus praepositus' C. - vv) ,Joseph' C. - ww) ,capellanus' C. - "'"') ,Raiheri' C. YY) ,Lodvici' C. - zz) ,Kunch' C. - ªªª) ,Slavik' C. - bbb-bbb) ,1256' C. - ccc-ccc) ,14, quinto' C. 35 1) Sept. 28. 1256 MAII 2./6. - 10. NUM. i8, i9. 145 memorie Constantia, regina Boemie,4 et quondam Premisil filius5 ac nobilis vir Premisil, nepos eius,6 necnon et dilecta in Christo filia Agues, de ordineª 11 sancti Damiani, priusquam habitum religionis assumeret,7 ac piures alii Christi fideles nonnullas possessiones, villas et alia bona ad eos spectantia vobis divine retributionis intuitu 5 contulerunt idque ciare memorie Wencezlaus [necnon]b carissimus in Christo filius noster Ottaccarus, natus eius, reges Boemie,cll postmodum approbarunt, prout in litteris eorum patentibus inde confectis plenius continetur. Nos igitur vestris supplicationibus inclinati, quod ab eis super premissis provide facturo est et in alicuius preiudicium non [redundat],d ratum habentes et firmum, illud auctoritate apostolica 10 confirmamus et presentis scripti patrocinio communimus. Tenorem autem litterarum ipsarum de verbo ad verbum presentibus fecimus annotari, qui talis est: In nomine Domini amen. Nos Wencezlaus, dei gratia Boemorum rex, etc.8 Nulli ergo ... contraire.3 Si quis autem .. .incursurum.3 Datume Laterani [...JI nonas [maii], pontificatus nostri auno secundo.e 15 Bulla: in fi.lis sericis appendebat; sed avulsa et deperdita est. 79. Alexander IV. papa /Pfemyslum Otakarum 11.], regem (sic) Bohemiae, monet, ut bona hospitalis sancti Francisci Pragensis conservet. Laterani / 1256] maii 10. 20 Autographum in membrana scriptum valde laesum in S ú A Pragae (archivum Crucigerorum cum stella rubea Pragae, sign. 63 (3/6)) asservatur (A). Reg: Reg Il, pag. 38 num. 97. - Potthast Il, pag. 1344 num. 16380. In autographi membranae replicatae parte dextra ,,A. d' 1to.", in tergo autographi ,,Angls Pon." legitur; quae omnia in cancel/aria apostolica videntur esse scripta. 25 Editores haud effi.cere potuerunt competentibus littcris apostolicis comparatis textum extremae partís huius manci mandati refi.cere. 78. ª) Finis secundae lineae A. - b) Quae uncís clauduntur hic et inferius, cum membrana putrefacta perierunt A. - e) Finis tertiae lineae A. - rl) ,cedat' B. - e-•) Verbis competenter distentis, ut duae ultimae lineae explerentur, scriptum est A. - 1) Post vocem ,Laterani' numeras deesse videtur 30 in A, B. 1) Vide n. f superius. - 1) Conrado. - ª) Vide CDB I I, pag. 46 num. 53. - ') 1240 dec. 6 defuncta. - 5) Marchio Moraviae, 1239 oct. 16 defunctus. - 6) Pfemysl Otakarus Il. - ') Quod anno 1233 factum est. - 8 ) Sequitur tenor privilegii Venceslai I., regís Bohemiae, Pragae 1253 apr. 6 dati (CDB IV, pag. 452 num. 266). 146 NUl\1. 79, 80. 1256 .\IAII 10. - IUN. 2. Alexander episcopus, servus servorum dei, carissimo in Christo filio . .,1 illustri regi Boemie, salutem et apostolicam 11 benedictionem. In amore virtutum et operibus pietatis decet celsitudinem regiam h[abere init]iumª iustum [.. .]b 11 [quatenus] laudis humane preconium et divine gratie proveniat exinde incrementum. Sane clare memorie 11 rex Boemie, pater tuus,2 et dilecta in Christo filia Agnes, soror monasterii sancti 5 Francisci Pragensis, dum adhuc in seculo existeret,3 nonnulla bona ad eos spectantia dilectis filiis [magistro] et fratribus hospitalis sancti Francisci Pragensis, ordinis sancti Augustini, sicut accepimus, liberal[itate pia et] provida contulerunt.4 Cum itaque predictum condecens videatur, quod bona ipsa per tui favoris [fi]d[em] integra maneant et quieta, serenitatem [tuam monemus et] hortamur attente, in remissionem 10 [tibi] peccaminum fi[ducialiter iniungentes, quat]enus bo[na ...]e Datumd Laterani VI idus maii, pontificatus nostri anno secundo.d Bulla: in filis cannabinis appnzdebal; sed rwul.rn el depn·dila es/. 80. Bruno, episcopus Olomucensis, Helemberto dicto de Thurn (?) (de Turri) el 1;, heredibus eius post resignationem bonorum expresse nominatorum ab eo sibi factam, canonicorum Olomucensium consensu in generali capitulo dato, 210 mansos in districtu SlaviCín iure feudali sub certis condicionibzzs confert. In Olomouc 1256 izm. 2. Aulographum in membrana scriplmn in SAR Kromefíz (archivum archiep., sign. R VI b 1) 20 asservatur (A). - Apographum vidimatio Olomucensis ecclesiae in Olomouc 1502 dec. 6 data ibídem (sub eadem sign.) asservata continet (B).1 - Apographum saec. XIV. exstat in Libro privilegiorum membr. ibídem (sign. 111K 1) asservalo, fol. H 4v_ H 6 (C). - Alia apographa eiusdem saec. praebet Líber privilegiorum ecclesiae Olomucensis membr. in SAR Olomouc (archivum cap., sign. E J 27) asservatus, fol. ,?6--27v (D), 78-79 (E). 25 lmago plwtotypica: Cekota-Hosák, Dljiny Slaviélna, tab. 2. -- Fialová, Z dávné minulosti Slavicína, tab. 17. Ed: Sternberg, Umrisse l. 2, pag. 17 num. 10 (ex A). --CDM 111, pag. 209 num. 232 (ex A). Reg: Kopetzky, Regesten, pag. 118 num. 72. - CDS VII. 2, pag. 56 num. 925. - Reg JI, pag. 38 num. 100. :io Lit: Lechner, Beilrage zur Frage der Verlti.sslichkeil des CDM, pag. 141 num. 28 (A, B, C adduczmtur ). -- Snopek, ]{ opravám dipl. mor., pag. 621 num. 27 (A, B adducuntur). -- 79. ª) Quae hie et inferius uncís clauduntur, cum membrana destructa maxima ex parte evam1aunt et vix legi possunt A. - b) Cea 10 litterae evanuerunt A. - e) Plenae tres lineae textus desunl A. - a-d) Verbis competenter distentis, ut ultima linea expleretur, scriptum est A. :J.> 1) Pfemyslo Otakaro JI. -- 2) Venceslaus, anno 12.53 sept. 22 defunctus. --- 3) Ante annum 123.1. - 4 ) Cf. ex. gr. diplomata CDB I I 1, pag. 348 num. 2-57, IV, pag. 139 num. 55, pag. 452 num. 266. 1256 JUN. 2. NUM. 80. 147 Sebánek, Tfi kapitoly, pag. 55 (stilus chartae). - Havlícek, K v(Jrocí slaviCínského léna, pag. 18-19 (rei deliberatio, translatio chartae in Bohemicam linguam). - Cekota-Hosák, Dejin¡¡ Slavicína, pag. 23, 83 (idem). --- Fialová, Z dávné minulosti Slavicína, pa¡¡. 99-102 (idern). Scriba: B 1 = Conradus, notarius episcopi. Cf. Exempla script. 2 b, 4. 5 Dictator: Conradus, notarius episcopi. Vide: JI. 2 b, Bruno episcopus (E), Conradus nolarius (B ), 4 a, Dechartae apudrnilites usu (B ). [B]runo,ª dei gratia Olomucensis episcopus, Helemberto dicto de Turri, militi suo dilecto, et heredibus suis in perpetuum. Pium est et honeslltas publica persuadetb tueque devotionis et fidei sinceritas promeretur, ut commodis et utilitatibus 10 tuis debeamus intendere tuisque iustis 11 desideriis facilem prebere consensum. Proindc, sicut a nobis petisti, quod pro villa Sconowe in Polonia sita, quam a duce 11 de Opul2 pro dampnis et iniuriis illatis nobis in quadam compositionis forma et a partibus observata in perpetuum iurc proprii adepti sumus, quam tibi serviciorum tuorum tueque fidelitatis obtentu contra prefatum ducem constanter et viriliter assistendo 1¡; nobis, iure feudali contulimus et conferre poteramus,3 quia nondum adhuc ecclesie nostre per nos collata fuerat, et pro aliis bonis, quinquaginta videlicet mansis, e quos iure locationis villarum Leuendal et Renuerdestorp possedisti, et pro duodecim mansis, quos tibi de bonis ecclesie nostre de gratia contulimus speciali, curaremus conferre tibi ducentos et decem mansos in districtu Zlawizin iure feudali perpetuo 20 possidendos, nos peticioni tue prompto annuentes animo et benigno nostrum et ecclesie nostre profectum sentientes nichilominus in hac parte, habito eciam et requisito canonicorum nostrorum consilio, de bona ipsorum voluntate plenoque favore ac unanimi consensu post liberam resignationem predictorum bonorum, que prius possederas, damus et conferimus tibi tuisque heredibus in eodem districtu Zlawizin iure feudi 25 ducentos et decem mansos in quantitate ac mensura mansorum ville Henrikestorp iuxta Hocenpla site cum censu, decimis, indicio, molendinis et omnibus suis attinentiis et proventibus perpetuo possidendos; tali adiecta condicione, quod de predictis ducentis et decem mansis post libertatem octo annorum singulis persolvas annis marcam unam auri, nobis et successoribus nostris dimidiam et capitulo nostro dimidiam, in :m recognitionem et stabilitatem perpetuam inris tui. Et totam illam provinciam Zlawizin, que iam longo tempore totaliter deserta fuit nulloque inhabitata cultore, cum villa Braziz, que sita est iuxta Brode, exceptis duabus villis Belawiz et Biscopiz, per tuam, sicut nobis promisisti, locabis industriam et locationis iure preter illos ducentos et decem mansos tercius de indicio denarius, sicut consuetum est, et decimus mansus :i;; nichilominus te contingent; omnes vero residui mansi nobis et successoribus nostris cedent. Homines eciam, quos ibidem locaveris, octo annorum spacio libertate gaudebunt et per totum illum districtum ad quinquaginta mansos et sic per singulos cum una rotad tantum ponetur unicum molendinum. Hoc eciam condictum et promissum est, si infra predictos libertatis annos non plene locaveris circuitum memoratum, quod 40 de locatis agris usque ad numerum mansorum, quotquot per totam provinciam illam et per bona ville Braziz in partem nostram ceciderint, nos intromittere debeamus. 148 NUM. 80. 1256 IUN. 2. Condictum est eciam inter nos, ut medietas oppidi Zlawizin cum agris, foro et muta et omni alia utilitate et medietas ville, si qua plantabitur in silva sub monte, in quo rnunitionem facere intendimus, tibi cedat, set mansi, qui te contingent in hac parte, debcnt in sortem ducentorum et decem mansorum nichilominus conputari; eiusdem eciam munitionis medietas, ad cuius structuram et edificia facies et appones eque per " medium labores,e operam et expensas/ iure feudi tibi et irnredibus tuis cedet. Conccdimus eciam tibi et pro iure damus, quod homines tui in illis ducentis et decem mansis residentes ad vecturas, ad fossata et huiusmodi servicia extra illnm districtum non debeant quoquam trahi; preterea, si per tuam vel aliquorum industriam in codem districtu in nostris vel in tuis bonis metallum cniuscumque generis inventum fuerit, tu plumbum, stannum, ferrum sive cuprum vel eciam sal repertum fuerit, de omnibus hiis excepto dumtaxat auro et argento medietas te continget. Insuper post resignationem inris patronatus, quod in duabus ecclesiis de bonis obtinebas prioribus, in ecclesia ciusdem oppidi Zlawizin ius tibi conferimus patronatus. Hoc eciam tibi concedimus tum pro speciali gratia, tum pro iure, quod in silvis, que in eodem districtu fuerint, 1:. venatione fruaris; et quod silvarum illarum ligna ad edificandum, ad conburendum et ad huiusmodi necessaria preter solam vendicionem tibi et tuis hominibus sint communia et exposita tamquam nostris. Quod autem hec omnia premissa tam nobis et successoribus nostris atque capitulo nostro, quam tibi et heredibus tuis rata serventur semperque maneant inconvulsa, presentero paginam inde confectam sigilli nostri ius- 20 simus munimine roborari. Et nos Olomucense capitulum requisiti super hiis a venerabili patre nostro domino Brunone episcopo sexta feria ante diem Pentecostes in generali capitulo nostro taliter tune indicto, ut facta utilia et honesta per canonicos presentes in eodem ordinata capitulo robur debite firmitatis obtineant et canonici absentes eisdem factis plene consentire ac nullatenus contravenire debeant, faventes et 25 consentientes premissis omnibus utpote rationabiliter et utiliter ordinatis, sigillum nostrum in testimonium nostri consensus et ad perpetuam rei memoriam et firmitatem apponi fecimus huic scripto. Actum Olomucz sexta feria ante diem Pentecostes presentibus: Herbordo decano, Bartholomeo archidiacono, Gregorio custode, Alexio seniore, Symone, Dauid, Ottone de Aldenburch, Heidolfo archidiacono pro- ao vincie Opauiensis, Woytek de Dubranik preposito, Conrado canonicis Olomucensibus anno Domini millesimo ducentesimo LVI, IIIIu nonas iunii.u Sigilla: duo in fi.lis srricis rubri coloris appendebant; sed mmc4 avulsa et deperdila sunl. 80. 11) Ad lilleram maivrcm depingendam spatium vacuum reliclum esl A. --- b) Super linea cum signis reclamationis additum A. - e) Scriba primum ,mann' scripsit, sed in scribendo sine 35 rasura correxit A. - ª) ,a' in loco raso scriptum est A. -· •) Ex ,laboris' in scribendo sine rasura correctum A. -f) Scriba primum ,inpensas' scriptum sine rasura correxit A. - o·o) Verbis compefenter distentis, ut ultima linea expleretur, scriptum est A. 1) Sigilla, quae tune usque exstabant, in B describuntur. -- ") Vladislau, e/. num. 56 n. .l. ª) Charlam ignoramus. - •) Vide n. 1. 4n 1256 IUN. 20. NUM.81. 149 81. Alexander IV. papa hospitali s. Francisci Pragae [ius portandi] signum crucis et stellae, a [Nicolao], episcopo Pragensi, auctoritate Innocentii IV. papae concessum, confirmat. s Anagniae [1256] iun. 20. Autographum in membrana scriptum valde laesum in S ú A Pragae (archivum Crucigerorum cum stella rubea Pragae, sign. 64 (3/7)) asservatur (A). - Apographum insertum est vidimationi Gerardi, abbatis Strahoviensis, datae Pragae 1318 apr. 7 (Reg III, pag. 177 num. 434), cuius vidimationis autographum in membrana scriptum ibidem (sign. 68 (3/11)) 10 asservatur (B). - Simplex apographum saec. XVII.-XVIII. [manu praepositi s. Hippolyti apud Znojmo Th. Aug. Frendl scriptumj cod. mnscrus chart. ,,Privilegium Wenceslai, Bohemiae regís IV., datum Pragae anno Domini 1235 ... etc. etc." intitulatus, in SAR Brunae (archivum praepositurae s. Hippolyti apud Znojmo, sign. IV D 24) asservatus, continet, pag. 17-18 (C). 1'> Ed: Rybicka, O erbích, pag. 24 sub num. 5 (fortasse ex B ). Reg: Reg IV, pag. 7.19 num. 1791. In tergi autographi superiore parte 1>erba ,,Stella cum cruce", quae in crmcellaria apostolica videntur esse scripta, legi pus.mnt. : Alexander: [episcopus],ª servus servorum dei, dilectis filiis..1 priori [et fratribus ~o hospitalis sancti] 11 Francisci Pr[agensis, ordi]nis sancti Augustini, ad Romanam ecclesiam [nullo medio pertinentis,b] 11 salutem et apostolicam [benedictionem.] Cum a nobis petitur ... [effec]tum.2 Cum itaque, s[ic]ut exhibita nobis vestra petitio continebat, vene[rabilis frater noster.. ,3) Pragensis episcopus, auct[orit]ate litterarum felicis recordationis Innocentii pape, predecessolris nostri,4 vobis] signum crucis et 25 stelle duxerit concedendum,5 nos vestris supplicationi[bus inclinati, quod ab eodem] episcopo supere hoce provide factum est, ratum habentes et gratum, id auctoritate [apostolica confirma]mus et presentís scripti patrocinio communimus. Nulli ergo ... [contraire.2 Si quis autem ... incursurum.2 Datum Anagnie XII0 kalendas iulii, pontificatus nostri anno secundo]. 30 Bulla: in filis serieis (teslP B) appcndebat; mmc avulsa et deperdita est. 81. ª) Hic et inferius uncís clausa, in A perdita, ex B, C complevimus; variationes textus in B, C maioris momenti tantummodo in notis respeximus. - b) ,pertinentibus' C. - e-e) Deest B, C. 1) Conrado. - 2) Vide CDB JI, pag. 46 num. 53. - 3) Nicolaus. - •) Vide CDB IV, pag. 350 num. 191. - 5) Vide CDB IV, pag. 422 num. 245. 150 NUM. 82. 1256 IUN. 26. 82. Wilhelmus, praepositus Forojuliensis, domini papae capellanus, per publicum instrumentum a Johanne quondam Manni de Castro Plebis, apostolicae sedis notario, confectum sententiam in causa acta ínter monasterium in Tifoov et Albertum praepositum, qui se gerit pro rectore ecclesiae sancti Petri Brunae, super ecclesia praedicta et iure s patronatus eiusdem pronuntiat. Anagniae, in palatio domini papae 1256 iun. 26. Apographum exstat in copiario chart. saec. X VIIJ. ,,Privilegia et documenta monasterii Tischnovicensis s. ord. Cisterciensis" intilulato in SAR Brunae (FM, collecl. mnscr. num. 603, tomus J.) asservato, fol. 26-27v 1 (B). 10 Ed: CDM !JI, pag. 212 num. 233 (ex B). Reg: Reg JI, pag. 40 num. 104. Lit: Schramm, Beitrag zur Kritik, pag. 14 (chartam ab Anl. Bocek ficlam esse putat). - Sebánek, Moderní padi!lk¡¡, pag. 495 n. 6 (opinio praedicta denegatur). - KK, pag. 198-199. Vide: JI. .3, Ti§nov (C). In nomine Domini amen. Orta dudum ínter abbatissam2 et conventum 15 monasterii de Porta coeli, quod Ticlmowitz vulgariter appellatur, ordinis Cisterciensis, Olomucensis dioecesis, ex una parte et Albertum praepositum, qui se gerit pro rectore ecclesiae sancti Petri in Bruna, eiusdem dioecesis, ex altera super ecclesia sancti Petri praedicta et jure patronatus eiusdem coram venerabili patre Olomucensi epi- 20 scopo3 materia quaestionis, quia ex certis causis pars abbatissae et conventus dictum episcopum suspectum habebat et alias multipliciter aggravabatª easdem, abbatissae et conventus praedictarum ex parte ex multis gravaminibus ab eodem episcopo ad sedem apostolicam extitit appellatum, parte alía praesente ad prosequendum sibi terminum appellationis huiusmodi in Romana curia praefigendo. Cumque abbatissa 2s et conventus praedictae per procuratorem in Romana curia in statuto termino comparerent, nos Guillelmum, Foroiuliensem praepositum et domini papae capellanum, a domino papa in causa huiusmodi earum procurator sibi dari obtinuit auditorem, libellum coram nobis offerens in hunc modum: Coram vobis, domino Guillelmo, praeposito Foroiuliensi, domini papae capellano, partibus auditore concesso, duciturb et 30 praeponitur Arnoldus de Praga, clericus et procurator abbatissae et conventus monasterii Portae coeli, quod Tischnowitz vulgariter appellatur, ordinis Cisterciensis, Olomucensis dioecesis, contra Albertum praepositum, qui se gerit pro rectore ecclesiae sancti Petri in Bruna, Olomucensis dioecesis, et contra eius legitimum defensorem, dicens, quod, cum ínter praedictam abbatissam et conventum ex una parte et dictum :1s Albertum ex altera coram venerabili patre, Olomucensi episcopo, super dicta ecclesia sancti Petri verteretur materia quaestionis, dicta abbatissa et conventus dixerint dictum episcopum certis rationibus sibi in praedicta causa esse suspectum. Prima 1256 IUK 26. NUM. 82. 151 ratione, quia post controversiam motam dictus praepositus factus erat commensalis ipsius episcopi et de familia eiusdem; secunda ratione, quia dictus episcopus dedit eidem praeposito advocatum de familia sua, qui erat consiliarius et secretarius eiusdem episcopi, et quia erat inimicus earum manifestus ex multis et variis causis, videlicet ;; quia ceperat vel capi fecerat advocatum earum, eo, quod pro eis causas suspicionis allegabat, et captivum fecit carcerali custodiae mancipari; et quia abbatissam et conventum praedictas vino et grano et perceptione census duorum annorum cuiusdam villae ad dictum monasterium spectantis contra iustitiam spoliarat; insuper gravabat abbatissam et conventum praedictas, quia ad locum, ubi copiam advocatorum habere 10 non poterant, alias non tutum eisdem, citari faciebat easdem; super quibus omnibus arbitros paratae fuerant eligere; sed dictus episcopus eas super praedictis contra iustitiam audire penitus denegavit. Propter quae gravamina ex parte dictarum abbatissae et conventus extitit ad sedem apostolicam legitime appellatum, praefigendo sibi ipsis terminum prima die post octavas Pascae4 ad praedictam appellationem in 1:; curia Romana prosequendam. Unde petiit dictus procurator nomine praedictarum abbatissae et conventus, quidquid factum est per dictum episcopum post appellationem huiusmodi interiectam, cassari et irritari, cassum et irritum nunciari et nullius fuisse momenti et appellationem earumdem abbatissae et conventus iustam decerni. Petit etiam contra ipsum Albertum tanquam contra contumacem procedi, petit 20 etiam expensas factas et protestatur faciendas, quas tempore sententiae declarabit, salvo iure addendi et minuendi. Comparente itaque pro praedictis abbatissa et conventu in Romana curia procuratore legitimo earumdem in termino constituto, nos, prout morís est, praedictum Albertum vel eius procuratorem in audientiam fecimus citari pluries et etiam proclamari. Sed nec comparuit nec pro se misit aliquem respon- 2.; salero, licet fuerit diutius expectatus. Unde nos visis et auditis et diligenter inspectis, quae pro parte abbatissae et conventus praedictarum fuere proposita coram nobis et super propositis e deliberatione habita diligenti, plurium etiam habito consilio sapientum, appellationem abbatissae et conventus praedictarum legitimam pronunciamus, et quidquid post ipsam appellationem attentatum per dictum episcopum extitit, re- 30 vocantes. Et quia parum prodesset humilibus humilitas, nisi et contumaces poenis legitimis ferirentur, praedictam abbatissam et conventum et earum procuratorem causa rei servandae mittendos decrevimus in possessionem ecclesiae memoratae, expensarum quaestione praedictis abbatissae et conventui reservata. In cuius reí testimonium praesens instrumentum fecimus per Joannem, quondam Manni de Castro 3;:; Plebisª subscriptum notarium publicari et nostro sigillo muniri. Data et procurata est haec sententia in scriptis Anagniae, in palatio domini papae praesentibus vocatis et rogatis testibus infra scriptis, videlicet magistro Nicolao de Casserta et Joanne canonico Hamelensi et Petro notario de Jolliano et Crabielee notario et magistro Bernardo de Pinon clerico et pluribus aliis anno Domini 1256, die sexto ca- 40 lcndas julii, indictione decimaquarta, pontificatus domini papae Alexandri IV. anno secundo. 152 NUM. 82, 83. 1256 IUN. 26. - IUL. 11. (SN)I Et ego Joannes quondam Manni de Castro Plebis, apostolicae sedis auctoritate notarius, pronunciationi praedictae sententiae interfui et eam de mandato et auctoritate dicti domini Guillelmi, Foroiuliensis praepositi, scripsi et in publicam formam redegi et sui sigilli munimine roboravi. 83. Nicolaus, episcopus Pragensis, capitulum Pragensis ecclesiae et Johannes, abbas Slrahoviensis, litteras Gregorii IX. papae vidimant, tenorem earum inserí facientes. Pragae 1256 iul. 11. Autographum in membrana scriptum in SÚA Pragae (archivum cap. Wissegradensis Pragae, ;¡ sign. KVs 43) asservatur (A). 10 Reg: Reg IJ, pag. 40 num. 105. Lit: Nov(¡, Listiny, pag. 55 (charla haud omnino recte tractatur). In tergo chartae manu saec. XIII. scribae ecclesiae Wissegradensis scriptum legitur: ,,De solucione census papalis et de xncim marcis in quinque commutatis Nicolay, Pragensis episcopi, et Strahowiensis abbatis; que facta est anno Domini millesimo CC0 LVI0 • lsta 15 sunt missa domino Mesburgensi episcopo" (F).1 Scriba: N 4 = seu destinatarii, seu monasterii de Strahov fortasse proprius. Exempla script. num. 2 a, l. Dictator: ipse scriba, qui stilo canonico usus est. Vide: IJ. 2 a, Nicolaus episcopus (A), 3, Strahov (B}, Praga, ecclesia capitularis (B}, 20 Vysehrad, ecclesia capitularis (E). Apud Fr: Descriptio chartae. Nicolaus, dei gracia Pragensis episcopus, totumque capitulum eiusdem ecclesie et lohannes, miseracione divina Montis Syon abbas, ordinis Premonstratensis, Pragensis dyocesis, universis Christi fidelibus, ad quos presens scrip!ltum pervenerit, eternam 25 in Christo salutem. Scire [vos]ª volumus pro constanti nos vidisse et audivisse autenticum felicis recordacionis Gregorii pape IX. non viciatum, non cancellatum nec in aliqua sui parte 11 abolitum in filo et bulla integrum, sub tali tenore de verbo ad verbum conscriptum: Gregorius episcopus, servus servorum dei, etc.2 In cuius rei signum presens rescriptum insignivimus nostrorum munimine sigillorum. :m Acta sunt hec Prage anno Domini M°CC0 LVI0 , V0 idus iulii. 82. ª) Vox ,episcopus' deest B. - b) ,dicitur' B. -- e) Super ,pro' syllaba ,ex' uncis clausa cum punctis subpositis manu scribae addita est B. - ª) ,Plebisi' B. - e) Ex ,Gubbiele' man11 scribae corr. B. - f) Signum notarii deest in B. 1) In margine apographi legitur: ,Originale est inter episcopalia num. 11'. - 2) Katherinam. - 3 ) Brunone. - ') 1256 apr. 24. 1256 IUL. 11. - 16. NUM. 83, 84. 153 Sigilla: 1) in scidula membranacea appendebat; nunc avulsum et deperditum est; 2) Johannis, abbatis Strahoviensis, de cera viridis colorís confectum in scidula membranacea ex charla quadam excisa laesum appendet; de textu illius chartae ,,Magister Petrus de Ponte Curuo, capelle d[omini pape clericus, apostolic]e sedis nuncius sive legatus, archidiaconus Gra(dicen,-, sis...], Gregorio, priori fratrum Predicatorum in ..." legi potest.3 Vide Sigilla num. 3, 24/Il. 04. Pfemysl Olakarus II., dominus regni Bohemiae, dux Austriae el marchio Moraviae, Brunoni, episcopo Olomucensi, eiusque successoribus nec non ecclesiae Olomucensi privilegium avi sui Pfemysli Olakari l. confirmal, tenorem eius fprout in charla spuria per 10 Pfemyslum, marchionem Moraviae, ut dicitur, data continetur] inseri faciens. In colloquio generali in Opava 1256 iul. 16. Aulographum in membrana scriptum in SAR Kroméfíz (archivum archiep., sign. C I a 8) asservatur (A). --- Apographum insertum est confirmationi Karoli, marchionis Moraviae, datae in Olomouc 1342 apr. 1 (Reg IV, pag. 443 num. 1098), cuius confirmationis auto- 1:; graphum ibidem (sign. C I a 13) asservatur (B). - Apographum B confirmationi Venceslai IV., Romanorum et Bohemiae regis, in Loket 1398 sept. 5. datae (CDM XV, pag. 333 num. 378 = Sedláéek, Zbytky register, pag. 54 num. 275) insertum nominatim in mnscro chart. saec. X V111. ,,Copiae privilegiorum ... cath. ecclesiae Olomucensis" intitulato, in SAR Brunae (inler Cerronianos 11, 316) asservato, exstat, pag. 90 (C). - Apographum saec. XIV. cum 20 multis erroribus descriptum exstat in Libro privilegiorum membranaceo in SAR Kromefíz (archivum archiep., sign. MK 1) asservato, fol. I 5 - K 1 (D). - Aliud apographum eiusdem saec. exacte /ere ex A descripllzm praebet Liber privilegiorum ecclesiae Olomucensis membranaceus in SAROlomouc (archivumcap., sign. E 127) asservatus, fol. 6v-9 num. 5 (E). Ed: CDNI Ill, pag. 214 num. 234 (ex A, haud completus textus chartae praebetur, sinceritas :.!ii eius vana ratione adlata in dubitationem ducitur). - CIB 1, pag. 143 num. 46 (ex CDM). Lechner, Beitréi.ge zur Frage der Verltisslichkeit des CDM, pag. 141 num. 29 (quae in CDM desunt, typis exprimuntur, ex A). - CDA1 XV, pag. 5 num. 7 (idem, ex Lechnero). Reg: Dobner, Monumenta IV, pag. 266 num. 76. - Bohmer, Add. sec., pag. 433 num. 83. Kopetzky, Regesten, pag. 118 num. 73. - CDS VII. 2, pag. 57 num. 930. - Reg JI, parr. 3o 41 num. 106. - Rzehak, Zur alten Geschichte, pag. 69. Lit: Lechner, Beilréi.ge zur Frage der Verléi.sslichkeil des CDM, pag. 141 num. 29 (correctiones lectionum CDM). - Vanécek, K soudnl imunité, pag. 45 (origo chartae A explicatur). Zatschek, Beilréi.ge, pag. 19 ss (charla A arte diplomatica tractatur et confecta saec. XIV. in. spuria habetur). - Sebánek, Velké imunitní privilegium, pag. 24 ss (charla A arte diplo- 3,-, matica tractatur, sinceritas eius demonslratur). - KK, pag. 199 ss (ídem). - Sebánek, Kdo byl notáf O 5, pag. 18 (idem). 83. ª) Cum membrana putrefacta litterae paene evanuerunt A. 1) Eadem manu vidimatio earundem litterarzzm Gregorii IX. papae 1273 febr. 19 s. l. data scripta est, cuius vidimationis autographum adhuc typis ineditum in eodem archivo (sign. 23) asser- 40 vatur (vide num. 695); proinde episcopus Merseburgensis fortasse hic Fridericus de Torgau intellegitur. - 9) Sequitur tenor litterarum Gregorii IX. papae Viterbii [1237} iun. 22 datarum (CDB 111, pag. 201 num. 163). - ª) Cf. num. 54. 154 :-JUM.84. 1256 IUL. 16. In tergo chartae eadem manu, quae charlam scripsit (P JI 34), scriptum legitur: ,,Privilegium ecclesie sancti marthyris Wencezlay in Olom[uc] super libertate eidem amultis principibus confirmata; datum et confirmatum per ducem Austrie, dominum regni Bohemie et marchionem Moravie"; eadem manu scriptae litlerae Graecae ,oc' et ,Q', circulis duplicibus ,,rotae" dictis inclusae, ornamento necnon crucibus ornatae, quibus verba ,,principium et finis" ad- 5 scripta sunt, exstant (cf. Apoc. 1, 8). ltlanu saec. XV. superius scriptum legitur: ,,Privilegium Pzrimissel qui et Ottakarus super libertatibus ecclesie Olomucensis cum caracteribus". Scriba: P I I 34 = destinatarii proprius. Exempla script. num. 1 a, 13. Dictator: Quasiconfi.rmationis forma verba chartae spuriae Pfemysli, marchionis Jl;Joraviae. (P 2) nota temporis carentis (nunc vide CDM Il, pag. 282 num. 254, suo tempore etiam in 10 CDB I I I, 3) repetit, in qua argumentum chartae eiusdem editoris in autographi forma asservatae (CDB III, pag. 100 num. 89) (P 1) praecipue amplifi.catum nec non immutatum est. Ea, quae solummodo in P 2 exstant, typis minoribus, ea, quae etiam in P 1 occurrunt, minimis exprimimus, ut ciare appareat, quo modo iura ecclesiae gradatim amplifi.cata sinl. Erroribus manifestis tacite correctis textum P 2 ex Libro privilegiorum ecclesiae Olomucensis L-, membranaceo, superius citato, fol. 3" - 6 num. 3, praebemus. Variationes ordinis verborum in P 1 el P 2 significare negleximus. Asterisco solummodo ea, quae in A cum P 2 compara/o desunt, signifi.cavimus. Charla in membrana sigillo prius munita (vide notas y-y) scripta est. Quam hoc modo confectam esse verisimile est: Bruno episcopus lite Pfemysli I l. cum Venceslao l. paire mota 20 chartam spuriam (P 2) fabricandam curavit, in qua textui chartae sincerae marchionis Pfemysli (P 1) additi sunt: a) Partim articuli nonnulli hausti ex Venceslai l. charla eodem tempore confecta at nunc deperdita, cuius cohaerentiae sunt in charla Gradicensi anno 1250 data (vide CDB IV, pag. 341 num. 188++). b) Partim articuli plane novi, quos episcopus maximo momento aestimabat, quod praecipue ad artículos de Brumovice et Nasazawe vico, de 2<> causis contra sacerdotes actis et de iurisdictione canonica scriptos pertinet. Bruno, Pfemysli Otakari I l. animum propitium assecutus, ab eo chartam biancam accepit, in qua falsum P 2 mutatis mutandis quasiconfi.rmationis forma scribendum curavit. Non est igitur dubium, quin argumentum A testibus hic nominati.~ coram in colloquio Opaviensi proclamatum sil. !taque charla nostra sincera habenda est. 30 Vide: Il. 1 a, P. O. II., 2 b, Bruno episcopus (F}, 3, Olomouc, ecclesia capitularis (D). SIn nomine sancte trinitatis et individue unitatis. ~ Ego ~ Premizl ~ qui et Otacharus, dei gracia dominus regni Bohemie,ª dux Austrie et marchio Morawie, Brunoni, dei gracia Oiomucensi/J episcopo, et eius sucl!cessoribus ac ecclcsie Olomucensib in perpetuum. Cum sit honestum et iustum cuilihet iura sua conservare, tamen videtur esse convcniencius et iusticie magis consonum sacrosancte ecclesie, cuius proles sumus 35 generosa eiusque sacramentis regcnerata, ipsius iura ilabatac custodire et ut integra et inl!concussa pcrmaneant, prudenter et mature providerc. Decrevit itaque nostre prudencie provida sagacitas ad petitioncm venerabilis patris nostri Brunonis, momucensisb criscopi, qui in prescnciarum exstitit, ecc1es1e momuccnsisb privilegia ab mustris memorie rege Bohcmorum, avo noslro Othacaro 11 nomine, qui lingua Bohemica Premizl vocabatur, eldem ecclesie Olomuceneid concessa et a• predecessoribus suis, principibus ac ducihus Bohemie et Morauie, plenarie ac studiosius 4U renovare rt, qulcquid a• tantÍ regis clemencia est indultum, totaliter confirmare. Ut autem liberalitas nostra ubique clareat psofusius, eciam quedam beneficia libertatis sanctc ecclesie Olomucensid profutura superaddi*mus, quatinus <'X nostris adauctis beneflciis bcati apostoli Petrus et Paulus et gloriosus marthyr Wencczlaus, de culus sanguine traximus originem, nobis sint aput deum propicii ac pro nostra salute et remedio animarum predecessorum nostrorum, et precipue inclite memorie avi nostri, intcrcessores existant assidui. PriYilegium autem avi nostri tale est, sicut in •sequentibus 45 1256 JUL. 16. NUM. 84. 155 apparet; In quo privilegio eclam quedam libertates continentur, quas excellcntis memorie Wladizlaus, proavus nost~r, secundus rex Bohemorum, ccclesle Olomucensid concessit et confirmavit.1 eBIn nomine sancte et individue trinitatisS. Ego Premizl, del gracia rex Bohemonrm tercius, venerabili episcopo Olomucensid Roberto eiUSque successoribus et Olomucensid ecclesie in perpetuum. Curo regle dignltati cedat art 5 glorlam, quociens sanctam veneratur et sublimat ecclesiam, nostre placult serenitati eius previderec necessltati, ita ut nostre benignitatis experiatur beneficia et nobis inde proveniant divlnl muneris emolumenta. Noverit !taque taro presens etas quam futura posteritas, quodf antiqua Olomuccnsisd ecclesie renovantes privilegia, orones possessiones eius habitas vel habendas, sive sint in Bohemia, sive in Morawia, ab omni genere tributorum, vectigalium, collectarum allanrmquc omnlum cxactionum esse absolutas decrevimus. Adicientes, ut nullus pro castrorum ediflcatione vel reediflcationc, 10 sive pro aliqua ingrnenti expedltlone, secundum quod in antiquis continetur privilegiis,2 bomines episcopatus et ecclesie audeat inquietare seu ad fossata circa castra vel opida facienda, seu eciam pontes ediflcandos violenta coactione compeliere, precipue cum a gravaminibus huiusmodi privilegiorum beneficio ex antecessorum nostrorum et nostro tali liberalitatis sibi munere conato ecclesia OlomucensisD penitus sit exhonerata. Ius, quod .giam manum ubique plucre beni>ficla, prcpositure illi canccllariam nostram cum villa,• <{lle vocalur Vhcrcl/ ud quam 156 NUM. 84. 1256 JUL. 16. dccimus denarius curo decima aralrorum nostrorum spcctat et omniumk rerum ad utilitatem nostram pcrtinentium, ex integro contulimus, interdiccntes," ut nullus audeat hec inmutarc,m precipue cum hoc nostre liberalitatis donum statuerimus in ecclesia Olomucensib esse nostrum et omnium principum perpetuum memoriale. Libertatem eciam in episcoporum clectlonc, quam quidam príncipes inpedire solebant, canonicis ipsius l'cclesie secundum iura canonum celebrandam libere et absolute concedimus et, ne in posterum irritetur, prohibemus. ;, Et quia dominus papa confirmavit privilegium avi nostri et transgressores excommunieavit,7 nos illud semper volumus habcre ratum et firmum tenere. Ampliori autem nostre devotionis allectu matrem nostram Olomucensemª venerari ecclesiam omnimodis cupientes, hanc graciam eidem ex mera nostre benignitatis liberalitate conferimus, ut quascumque posscssiones cmunt episcopi ve! canonici nomine ccclesie, prescripta gaudeant libertate. Si vero episcopus vcl aliqui ex canonicis emunt in usus proprios, respondeant principi secundum ius terre. Quocl si temporis 10 processu per illorum bonan1 voluntatem, qui cns emcrant, contigerit, ut ecclesie assignentur, decrevimus eas subiacere prefate lihcrtati et volumus, ut ecclesia in ipsnrum gaudent trnnquilla possessione. Habentes preterea in anime nostre desiderio ad plenum ecclesiam dei, a• quo et per quem nobis universa prosperitatis manant commoda, ab inpeticionibus indebitis cx.l1om•rarc et paci canonicorum providcrc, hanc lihertatem ipsis11 concedendo statuimus, ut nullus camerariorum ve! quorumlibct nunciorum per beneficos trans- 15 missorum audcat villas canonicorum et ecclesie ingredi ad iudicium evocandos ipsorum homines seu pro aliqua culpa gravandos. Nos enim volumus admittere, ut domus pnuperum ipsorum previdcantur a' 0 cnmerariis vel a quibuslibet per iudicem seu beneficiarios a• castro ad hoc deputatis. Set si ex eventu contigerit coram indicio, ut accusentur, decrevimus, ut ad dominos ipsorum mittant benefici, quatenus per eos citentur, qui fuerint accusati et iuclicio assistant, tempore et loco determinato 20 per iudicem vel beneficos super sibi obiectis responsuri. In promptu autem causa est, quare violencias huiusmodi fieri* prohibemus, quia sine gravi pauperum lesione exerceri non possunt, et precipue cum onmis venclicio hominum ecclcsie ad episcopum pertineat et canonicorum transeat utilitatem et nichil nobis commodi inportet veP' beneficis augeat aliquid emolumenti. Ceterum quia beneficia assecuti per principem noviter ve! ex antiquo soliti sunt interrumpere decimam 25 episcopalem seplimanam et canonicorum detrahentes utilitati ecclesiam dampnificant in periculum animarum suarum, ius decimale inpedientes, firmiter hanc violenciam fieri inhibentes, per nobiles nostros statuimus, ut quisquis hanc fecerit violenciam ecclesie, sine nostra o!Tensa ecclesiastice subiaceat ultioni, quam meruit, nec dedecus, quod incurrit, audeat coram nobis per inanem querimoniam propulsare; sed sciat se tamquam nostri transgressor mandati privandum beneficii 30 honore, nisi festinet delictum suum corrigere digna satisfactione pro ea, quam fecit ecclesie, gravi lesione. Demum quia ius6 suum indempne libertas debet semper optinere, et nullum bonum est irremuneratum aput deum, intendentes augere profectum ecclesie Olomucensisd et nostre largitatis beneficiis ipsam sublimare, villam nomine Rathay, quam dominus cpiscopus Robertus6 de licencia avi nostri Premizl, incliti regís Bohemorum, emptam ecclesie contulit, et alteram, vulgo 35 dictam Medweze," per patruum patris nostri Wladizlaum, pie memorie marchyonem Morauie, rmptam et collatam, et illas, quas Waltherus clecanus et Stephanus prcpositus contulerunt de licencia patrui patris nostri, videlicet Lutin, Neredeyn, Gozchicll," Myzlochowich, et domine marchyonisse tres tcrras in Cladorub et unam in Semithesich et eas omnes, quas sub temporibus Wladimiri" principis seu patrui patris nostri* posseclit ecclesia in Lissek, in Nelessowiche et in Celehhowich' sub episcopatus iure antiquo liberas cssc statuimus et inquie- 40 tari prohibemus, salvum ius in omnibus ecclesie Olomucensid libertatis relinquentes; et sicut ab 1256 IUL. 16. NUM.84. 157 antecessoribus nostris privileglatam se gaudet Olomucensis" ecclesia, ita per nostre huiús donationis graciam magnificet se esse liberam et ah omni iugo vetuste inquietatis penitus exutam. lnhibemus eciam a• canonicorum plaustris in theloniis, cum vina sua vel salem, segetem vel humulum seu alia quelibet deducunt, sine quibns subsistcrc non possunt, ne ah ipsis thelonium exigatur vel aliqua 5 violencia inferatur eis indehite exactionis, statuentes hanc penam, ut quicumque mandati nostri statutum violaverint et non statim satisfecerint super illato gravamine, extunc vindictam in ipsos debitam exerceat ecclesia et carceris nostri macerentur gravi custodia. Decrevimus eciam hoc ohservari secundum iura canonum, ut clerici non trahantur in iudicium seculare nec iudicentur per seculares personas. Set ecclesia, cuius interest, discuciat clericorum iudicia et eorum, qui contra 10 ipsos procedunt, in qualicumque querimonia; adicientes hoc, ut henefici nostri nichil haheant iudicare de divorcio vel de matrimonio discutere inter virum et mulierem, cum omne tale iudicium solí sit ecclesie specialiter auctoritate apostolica concessum. Huiusmodi enim iudicia vendicione nonq indigent, set penitencia et spiritali iusticia. Ut omnia autem matri nostre, sancte Olomucensiª ecclesie, cupiamus prospera, ae deo retributionis beate graciam prestolantes, thabernas 1,; canonicorum, que primitus inpediehantur per nostros beneficos et thahernarium Olomucensem" seu per willicum nostrum, liberas esse precipimus' et, ne amplius graventur, inhibemus, in Cirtorigc et in Hathay et in montibus et que in dotem sunt ecclesiis assignate et utilitatem. Quia vero de willa dicta Brunowich• scpius inpetebatur episcopus et" ecclesia Olomucensisª et tam per principes quam* nobiles molestabatur principum, ne deinceps calumpniose molestetur vel infestetur vcl 20 aliquatenus super ea infestuose conveniatur episcopus, ipsam Olomucensiª ecclesie in perpetuum confirmamus possidendam et confirmatam restituimus, huic adicientes confirmacioni nostre regiee villam nuncupatam Nasazawe,• ut libere et in quiete easdem Olomucensis" possideat ecclesia, in recordacione oracionum suarum, nostri et antecessorum nostrorum semper habens memoriam. Ut autem hec omnia rata et inconcussa permaneant, hanc nostre serenitatis paginam nostro 25 sigillo fecimus roborari et a• venerabili patre nostro Roberto in die Pasche publice excommunicari. Si quis autem contra hanc nostram venerit constitutionem, rerum suarum gravi multetur dispendio et deum cum sanctis suis sihi adversum in extremo senciat iudicio. Huius rei testes sunt: Pardus camerarius Olomucensis,b Egidius castellanus Olomucensis,b lohannes sudarius Olomucensis,b Beneda lowchi,e Marquardus camerarius Bohemie,ª Wolkmarus :10 camerarius regine,8 Benesius camerarius Morawie, Svdomirus camerarius Brechyzlauensis, Smilo castellanus Prerowiensis, Ienchzoe castellanus Gradcensis, Kvnoe camerarius Brunensis,u Radozlaus de Heraltich, lohannes de Wisnow,e Bvdizlaus iudex Oppauiensis, Zlauiborius, Bohuzlaus filius Rathmiri, Vlricus filius Prothiue,e Chastolous cum Chualone fratre suo de Bohemia, Bohuse de Ceblowich cum Harth:15 manno fratre suo, Milota et Rupertus filii Wokkonis, Wilhelmus filius Zlawiborii,8 NezamizJv et frater eius Rathiborius de Ramur, w Gallus de Levmberk, Bohuzlaus dapifer cum fratre suo Predborio, Ruzse et Wilhelmus filii Prothiue,6 Theodericus Albus, Weseboriuse et Hrabysse filii Egidii, dominus Gregorius custos Olomucensis,b x Alexius et Dauit canonici eiusdem ecclesie et alii quam piures. Acta autem sunt 40 hec anno gracie M°CC0LVI0 et publicata in colloquio generali in Oppauia celebrato XVllY kalendas augustiY et data per manus notariorum domini Wilhelmi et domini 158 NUM. 84, 85. 1256 IUL. 16. - 18. Arnoldi, virorum illustrium et proborum. Et qui hanc nostram libertatem sancto factam et traditam Wencezlao inpugnaverit, anathema sit. Amen. Sigillum: Pfemysli, iuvenis regis nec non ducis Austriae et Stiriae, in filis sericis viridis et {lavi coloris illaesum appendet. Cf. Sigilla in CDB IV. 2, num. 4, 5. 85. Premysl Otakarus JI., dominus regni Bohemiae, dux Austriae et marchio Moraviae, profitetur fraires domus hospitalis s. Johannis Hierosolymitani in Grobniki villam Újezd (Vgezde) Pardusoni, carnerario Olomucensi, ad tempora vitae eius contulisse, collationem illam confirmans. 5 Apud Opava 1256 iul. 18. 10 Autographum in membrana scriptum in S ú A Pragae (archiuum magni prioratus Afelitensium, sign. Jo III, Grob. 2 a) asservatur (A). Ed: CDM III, pag. 220 num..?36 (ex A). - Delaville, Cartulaire II, pag. 820 num. 2822 (ex A). 84. ª) ,Bohéffi' A. - b) ,Olóñi' A. - e) Ita A. - ª) ,OloñíüCii' A. - e) Litteris ,a, e, i, o, u, v, 15 w' uncus superponitur A. - f) Scriba primum ,qo' scripsit, ,o' in ,d' sine rasura correxit A. g) Post vocem ,ubi' in A locus rasus apparet, ubi prius (nunc erasum) ,q' scriptum eral. - ") ,aprehendamus' A. - ') ,marcis' A. - k) Ultima littera ,u' in loco raso addita est A. - !) Scriba primum ,interce' scripsit et sine rasura correxit A. - m) Scriba primum ,irr' scripsit et sine rasura in ,inm' correxit A. - ") Scriba ,ipsius' primum scripsit et alterum ,i' erasit A. - 0 ) Scriba fortasse primum 20 ,ab' scripsit, inferiorem partem litterae ,b' erasit, superiori parti unci formam dedil A. - P) Scriba primum ,ael' scripsit et sine rasura in ,vel' correxit A. - q) Scriba primum ,nom' scripsit et sine rasura correxit A. - r) Post ,m' scriba primum ductum litterae sequentis ,u' scripsit et sine rasura ultimam syllabam verbi ,precipimus' titulo ,a' complevit A. - s) ,et' in loco raso, ubi prius ,nunc' fortasse scriptum erat, videtur esse scriptum A. - t) Scriba vocem littera maiori ,R' premuit A. - ") 25 ,Brun' A. - ") Scriba primum ,Nezamil' scripsit, ,l' sine rasura in ,z' correxit et ,l' addidit A. w) In A ,Ráñi' scriptum est; integram huius nominis formam investigare non possumus. Ambo enim fraires hoc loco nominati ab anno 1252 saepius quidem, semper autem sine ullo cognomento in chartis occurrunt. Identificationem a v. d. Josepho Emler (Reg I I, pag. 1360, Ramur = Rancir) propositam, laudare non possumus. - "),et' erasum sequitur A. - Y·Y) Verba ,XVII ... augusti' ita scripta esse 30 apparent, ut foramina in membrana sigilli adpendendi causa /acta evitarentur A. Que condicio pariter atque nonnulli horum verborum ductus intus in membrana replicata impressi clare demonstrant textum in membrana prius sigillo munita scriptum esse. 1) Diploma Vladislavi II., ducis Bohemiae, s. l. ante 1148 iul. 10 datum (CDB J, pag. 162 num. 157) commemoratur. - 2) Vide n. 1. - 3) Johannes II. (1104-1126). -•) Robertus, cuius 35 pontificatus anni sunt 1201-1240, Johannes II. re vera X. eius antecessor fuit. - •) Otto II. dux anno 1126 defunctus. - 6) C/. CDB J, pag. 121 l. 4. - 7) Vide CDB Il, pag. 57 num. 62. - 8 ) Margaretae. 1256 IUL. 18. NUM. 85, 86. 159 Reg: Biihmer, Add. sec., pag. 433 num. 85. -- Kopelzky, Regesten, pag. 118 num. 75. - CDS VII. 2, pag. 57 num. 933. - Reg JI, pag. 43 num. 108. Lit: KK, pag. 201 ss. - Sebánek, Urkundenwesen, pag. 322, 324, 327-331. Scriba: P JI 17 = magister Arnoldus protonotarius. Cf. Exempla script. num. 1 a, 2. z; Dictalor: magíster Arnoldus protonotarius. Vide: JI. 1 a, P. O. JI., magister Arnoldus protonotarius (R), 3, Ordo hosp. s. Johannis Hierosol. (F). Otacharus, dei gracia dominus regni Boemie,ª dux Austrie et rnarchio Moravie, 11 ornnibus imperpetuurn. Regie maiestatis benignitas, que ex sui dulcedineb 10 conllsuevit bonorum affectibus se prestabilem exhibere, arnrnonet et hortatur, ut per operis 11 evidenciam et consensum pie operari volentibus annuarnus. Hinc est, quod nos presentibus profitemur, quod venerabiles viri et dilecti nobis rnagister domus hospitalis sancti lohannis Ierosolimitani per Boemiarn, Moraviam et Poloniam1 et fratres domus in Grobnich villam quandam Vgezde norninatam fideli nostro Parduz, came- 1s rario Olomucensi, contulerunt ad ternpora vite sue, ita tamen, ut fructus ipsius ville percipiat et poste poste eius obitum sublato omni impedimento fratrum et aliorum amicorum suorum ad usus fratrurn predictorum et hospitalis villa prenotata cum suis proventibus libere revolvatur. Nos igitur, quod provide actum est in prernissis, gratum et ratum habentes, sigillis nostris cum subscriptione testiurn confirrnamus, dantes in 20 testimonium evidens litteras has patentes. Hec vero sunt testiurn nomina, que secuntur: Marquardus camerarius, Ydik et Zlauiborius fratres, Chuno cum fratre, Benescius camerarius, Diwiscius pincerna, Schamko de Sitauia cum fratre suo, Hartlibus et Irenzo fratres, Bohusch filius Cyrhonis et alii quam plures. Actum anno Domini M°CC0 LVI0 , datum apud Opauiarn per manus Wilhelrni et Arnoldi, tune 2" prothonotariorurn nostrorurn,d quintodecimo kalendas augusti.d Sigillum: Pfemysli, iuvenis regis nec non ducis Austriae et Stiriae, in filis sericis rubri coloris aliquantulum lnesum appendet. Cf. Sigilla in CDB IV. 2, num. 4, 5. H6. Pardus, camerarius Olomucensis, se partem bonorum suomm in Dzierzyslaw fratri- 30 bus hospitalis s. Johannis Hierosolymitani in Grobniki contulisse profiletur. Apud Opava 1256 iul. 18. Autographum in membrana scriptum in S ú A Pragae (archivum magni prioratus Afelitensium, sign. Jo III, Grob. 3) asservatur (A). 85. ª) ,Boom' A. - I>) Post ,dulcedine' scriba quasdam duas litteras scripsit, quas erasit a5 A. - e-e) Ita A. - d·d) Verbis competenter distentis scriptllm est A. 1) Forlasse l!enricus_ 160 NUM. 86, 87. 1256 IUL. 18. - 19./AUG. 1. Ed: CDM III, pag. 221 num. 237 (ex A). Reg: Kopetzky, Regesten, pag. 119 num. 76. - CDS VII. 2, pag. 57 num. 932. - Reg 11, pag. 44 num. 109. Lit: KK, pag. 202-203. - Dusková, Ceská listina 2, pag. 198. - Sebánek, Urkundenwesen, pag. 324-329. 5 Scriba: magíster Arnoldus, Pfemysli Otakari II. protonotarius (P II 17). Cf. Exempla script. 1 a, 2. Dictator: magíster Arnoldus, scriba chartae. Vide: II. 1 a, magíster Arnoldus protonotarius (S), 3, Ordo hosp. s. Johannis Hierosol. (G), 4, De chartae apud nobiles usu (E). 10 Ego Parduz, camerarius Olomucensis, universis hanc litteram inspecturis presencium 11 profiteor per tenorem, quod partem bonorum, quecumque me contingit in villa, que 11 Dirsizlawe vocatur, nullo amicorum meorum obstante impedimento fratribus domus 11 de Grobnich Cruciferis hospitalis sancti Iohannis Ierosolimitani pro remedio omnium meorum contuli peccatorum. In cuius rei testimonium et cau- 15 telam ipsis cum sigillo meo dedi litteras has patentes testibus subnotatis: Zudomirus et Budiwoy fratres mei, Marquardus camerarius, Benescius camerarius, Ydick et Zlauiborius fratres, Beneda, Schrenko de Sitauia, Hartlibus et Irenzo fratres, Zmilo et Chuno fratres, Diwischius pincerna, Bohusch filius Cirhonis et alii quam plures. Actum anno Domini M°CC0 LVI0 , datum apud Opauiam XV0 kalendas augusti. 20 Sigilla: duo in uno ligamine ex filis cannabinis grisei colorís confecto, per chartam replicatam duobus foraminibus traducto, appendent; 1) Pardusonis [de Vnorovy}, camerarii Olomucensis, illaesum. Vide Sigilla num. 4 a, 8; 2) Sudomiri de Veselí [nad Moravouj /ere illaesum. Vide Sigilla num. 4, 38. 87. Pfemysl Otakarus JI., dominus regni Bohemiae, dux Austriae et marchio Moraviae, quae bona ex consensu suo nec non iuxfa sententiam iudicum provincialium in Austria Bertholdus, miles de Ernstbrunn, matrimonium cum Margareta, filia Conradi, militis de Greifenstein, contrahens, eidem nomine dotis assignaverit, attestatur. Viennae 1256 iul. 19 [recte fortasse aug. 1).1 :-iu Autographum in membrana scriptum in archivo monaslerii in Heiligenkreu;:, (sign. rubr. 13, pag. 40, mmz. 10) asservatur (A). Ed: FRA (DD) XI, pag. 133 num. 133 (ad iul. 19, ex A). - Diplomatarium principum de Liechtenstein, sine pag. (ad iul. 13, ex A). Reg: Lorenz, Deutsclze Gesch. I, pag. 482 (ad iul. 19). - Reg II, pag. 44 num. 110 (ad iul. :15 20). - Hosák, Prameny, pag. 111num.1 (ad iul. 13). Lit: Topographie v. Niederosterreich II, pag. 707 (rei deliberatio). - Sebánek, Urkundenwesen, pag. 373-:174, .376-377. 1256 IUL. 19./AUG. 1. NUM. 87. 161 In tergo chartae manu registratoris monaslerii in Heiligenkreuz saec. XIII. ex. seu XIV. in. -scriptum legitur: ,,Privilegium regis Bohemie [Bohem) super tractatu de bonis in Damaizzel" (Cf. num. 99). Scriba: P I I 35 = cancellariae regiae proprius, fortasse Gaudentius capellanus. Exempla 5 script. num. 1 a, 14. Dictator: cancellariae regiae proprius, fortasse Gaudentius capellanus, qui vestigia stili cancellariae (magistri Arnoldi protonotarii) praebet. Charla archivo monasterii in Heiligenkreuz saec. XIII. ex. aut XIV. in. lradila est. Vide: II. 1 a, P. O. II., Gaudentius ... capellani (G). 10 : Nos Otacharvs : , dei gratia dominus regni Boemie,ª dux Austrie et marchio Morauie, universis presentero paginam inspecturis salutem et veritati testimonium perhibere. 11 Ne Iicitis contractibus dispendium generetur per calumpniam aut oblivionem alicuius in posterum, volumus et expedit, quod ea, que rite per nos au t coram nobis aguntur, litterarum gaudeant amminiculo et memorie tes\\tium commit- 1s tantur.0 Notum igitur fieri volumus universis, quod cum Berhtoldus, miles de Ernstprunn, cum domina Margaretha, filia C-\}nradi, militis de Grifenstayn, matrimonium contraxisset, sedecim predia in Domusselsdorf iuxta 11 Ernstprunn et centum marcas argenti puri, pro quibus villam in Werihc a comite palatino tenuit et detinet obligatam, ut premissa vendendi, obligandi vel quocumque modo alienandi predicta Margaretha 20 liberam habeat facultatem. Insuper curiam villicariam in Ernstprunn, predia duo, vinearum quinquc iugera et nemus ibídem, que omnia imminente sibi necessitate antedictus B. miles obligarat et nos eadem nostra pecunia mera liberalitate dinoscimur absolvisse, ex consensu et permissione nostre maiestatis iuxta sententiam iudicum nostrorum provincialium ac nobilium nostrorum Austrie tune presentium dictus 2;; Berhtoldus eidem domine Margarethe, uxori sue, per manum nostram dotis nomine assignavit; ita videlicet, quod supramemoratis XVJcim prediis et centum marcís in usus perpetuos deductis dicta l\Iargaretha tantum ad dies vite sue curiam villicariam, JI predia, vinearum V iugera et nemus apud Ernstprun possideat pacifice et quiete. Ut autem premissa omnia robur habere debeant firmitatis, e presentero litteram con:io scriptam nostri sigilli mandavimus et aliorum presentium munimine communiri.ª Actum Wienne presentibus Ottone comite de Hardekke, nobilibus Alberonee de Chunringen, Heinrico pincerna de Habehspahc, Ottone de Misowe, Heinrico de Lihtenstrein, Cvnrado de Himperc, Ottone de Berhtolsdorf, Cvnrado de Zechingen, Kadoldo Orphano, Wikardo de Tyerna/ Benisio, ..2 Hunueldario, ..3 filio Hermanni de Chran:~5 berhc, Wigando Ysenpivtel, militibus Lvdewico de Neteinsdorf, Dietmaro de Schonenchirchen, Pernoldo de Telensprunn/ Cvnrado de Chundorf, Greco de Als, Wolfgero Schin/ Amoldo de Toblico, dapifero4 de Grizenstrein, Rudolfo et Vlrico de Kalenperge, Cvnrado filio Grifensteinarii, Hirzone magistro coquine, Hi:·zone Helt et aliis quam pluribusu S anno ~ Domini millesimo ducentesimo quinquagesimo sexto, indictione 40 XIIII, XIIIl5 kalendas augusti.u 162 NUM. 87, 88. 1256 IUL. 19./AUG. 1. - OCT. 7. Sigillum: Pfemysli, iuvenis regís nec non ducis Austriae et Stiriae, in fi.lis sericis rubri et viridis coloris valde laesum appendet. C/. Sigilla in CDB IV. 2, num. 4, 5. 88. Alexander IV. papa monasterio in Tifaov donationem iuris patronatus ecclesiarum sancti Petri in Bruna, in /Moravské] Budéjovice et in [Velká] Bítes a Venceslao l., s rege Bohemiae, factam confirmat. Anagniae / 1256] oct. 7. Autographum in membrana scriptum in SAR Brunae (archivum man. in Tisnov, sign. B 2) asservatur (A). - Apograplmm exstat in copiaría saec. XV111. chartaceo ,,Privilegia et documenta monasterii Tischnovicensis s. ord. Cisterciensis" intitulato, in SAR Brunae 10 (FM, collect. mnscr. num. 603, tomus l.) asservato, fol. 4v_5 (B). Ed: CDM III, pag. 194 num. 219 (ex A, ad a. 1255). Reg: Chlumeck(J, Die Regesten, pag. 161 num. 4* (ad a. 1255). - Reg II, pag. 28 num. 72 (ad a. 1255). - Potthast II, pag. 1358 num. 16570 (rectus annus laudatur). - Sebánek, Archivy, pag. 23 num. 131 (ex A, ídem). 15 Lit: KK, pag. 177-178. In autographi marginis superioris medio locus rasus apparet, ibídem in angulo dextro ,,Je" duabus lineis exstinctum, in chartae replicatac medio ,,P. Margro", dextrorsus ,,Aiíñ Páñn", iterum dextrorsus (usque in angulo in/eriore dextro) ,,Jóíies Parm" (Iohanncs Parmensis), sub margine sinistro chartae replicatae , z', in tergi partís superioris angulo sinistro ,,j't", 20 in medio ,,ar.cneze", in/erius ,,Die móñt iri a ... pff" (?) legitur; quae omnia in cancellaria apostolica videntur esse scripta. ~ Alexander ~ episcopus, servus servorum dei, dilectis in Christo filiabus ..1 abbatisse et conventui monasterii ¡¡ de Porta celi, Cistertiensis ordinis, Olomucensis diocesis, salutem et apostolicam benedictionem. Cum a nobis petitur :ir. effectum.2 Vestra sane nobis exhibita peticio continebat, quod ciare memorie Wencezlaus, rex Boemie, ius patronatus, quod in sancti Petri in Brunna, in Budwizeª et in Bices, ecclesiis Olomucensis diocesis, obtinebat, bone memorie..,3 Olomucensis episcopi, loci diocesani, ad id accedente consensu, vobis ac monasterio vestro pie ac 87. ª) ,BOein' A. -- b) ,omittantur' A. - e) Scriba primum ,firmitas' scripsit, ultimam ,s' 311 tTasit, correxit et porro scripsit A. - ª) ,omuniri' A. - ') Scriba /ortasse iterum nomen ,Hardekke' scribere coepit, tres primas litteras scripsit et porro radendo emendavit A. -1) Voci uncus superpnnitur in A. - u-u) Verbis competenter distentis, ut ultima linea expleretur, scriptum est in A. 1) Nota temporis chartae (,XIIII kal. aug.') recta esse non potest, cum 1256 iul. 18 charla Pfemysli Otakari II. in Opazia (vide num. 85) data sit. Utraque charla in cancellaria regia scripta 35 est. Mendum in charla nostra /actum fortassc in errare scribae, qui bis numcrale ,XIIII' scripsit, consistit. !taque recta temporis nota haec est: ,indictione XIIII, kal. aug.'. - 2) Henrico. - ª) Remhrrto. - •) H., vide num. 99. - 5) Vide notam 1. 1256 OCT. 7. - 13. NUM. 88, 89. 163 provide contulit, prout in litteris inde confectis plenius continetur.4 Nos itaque vestris supplicationibus inclinati collationem huiusmodi ratam et gratam habentes, ipsam auctoritate apostolica confirmamus et presentis scripti patrocinio communimus. Nulli ergo ... contraire.2 Si quis autem ... incursurum.2 ¡; octobris, pontificatus nostri anno secundo.b Datum Anagnie nonisbc Bulla: Alexandri IV. papae in filis sericis {1.avi et rubri coloris illaesa appendet. Cf. Diekam¡i num. 6, IV, pqg. 5.'32, typ. I l. 89. Alexander IV. papa Johanni, archidiacono de Koufim, Venceslai l., regís Bohe- 10 miae, quondam capellano, dispensationem plura beneficia ecclesiastica recipiendi, ei ab abbate monaslerii de Ostrov auclorilate litlerarum Innocenlii IV. papae concessam, confirmal. A.nagniae / 1256] oct. 18. Apographum exstal in .4.lexandri IV. registris in archivo secreto Vaticano asservatis (Reg. 15 Val. 24), fol. 203 ep. 414 (R). Reg: Palacky, Reise, pag. 36 num. 251 (ex R). -- Reg Il, pag. 1168 num. 2664. - Potlhast II, pag. 1359 mzm. 16582. ·--- Bourel de la Ronci~rc, Les registres I, pag. 469 num. 1501 (ex R). Iohanni, archidiacono Curimensi, Pragensis diocesis.ª Cuma nobis petitur, 20 usque ad effectum.1 Sane exhibita nobis tua petitio continebat,2 quod dilectus filius ..,3 abbas monasterii sancti Iohannis Babtiste de Insula, ordinis sancti Benedicti, Pragensis diocesis, tecum auctoritate litterarum felicis recordationis l.4 pape, predecessoris nostri, sibi ad preces clare memorie W.,5 regís Bot:!mie, cuius capellanus extiteras,b directarum,6 dispensavit, quod ecclesiastica beneficia, etiam si curam animarum 25 haberent, usque ad certam summam marcarum argenti, si tibi canonice conferrentur, licite recipere et retinere posses, constitutione generalis concilii non obstante,7 prout in litteris inde confectis, dicti abbatis sigillo munitis plenius dicitur contineri.6 Nos itaque tuis supplicationibus inclinati, quod ab eodem abbate super hoc provide 88. ª) Littera ,e' in loco raso scripta est A. - b·I>) Verbis competenter distentis, ut ultima<' :io duae lineae explerentur, scriptum est A. - e) Prima ,n' in loco raso videtur esse scripta A. 1) Elisabeth (?) scu J(atherinae. - •) Vide CDB II, pag. 46 num. 53. - - ") Roberti. --- •) CDB I II, pag. 351 num. 259; de consensu Olomucensis episcopi tempore, quo charla edita est, iam mortui, nulla mentio fil. 164 NUM. 89, 90. 1256 OCT. 13. - 20. facturo est, ratum et gratum habentes id auctoritate apostolica confirmamus et presentis scripti patrocinio communimus. Nulli ergo etc., nostre confirmationis etc.1 Datum Anagnie III idus octobris, anno secundo. 90. Bruno, episcopus Olomucensis, iudex a sede apostolica delegatus, Benedictum, ;-, domus hosp. [s. Mariae] Theutonicorum, plebanum in [Havlíékuv] Brod, sententialiter in possessionem duarum ecdesiarum expresse nominatarum mittendum decernit. In Kroméfíi 1256 oct. 20. Apographum exstat in confirmalione Anselmi, episcopi Warmiensis, in [Havlíckü.vj Brod 1262 iun. 26 data (num. 338), cuius confirmationis autographum in membrana scriptum in 10 archivo publico Drt~sdensi (sign. OU num.617) asservatur (B). Reg: Reg IV, pag. 719 num. 1795 (ex B). -- Schieckel, pag. 181 num. 707 (ex B). Lit: Bohácek, Das Romische Reeht, pag. 284 (rei deliberatio ). Dictator: ignotus, cancellariae episcopi fortasse proprius, qui stilo canonico usus est. Vide: JI. 2 b, Bruno episcopus (G), 3, Ordo militum Theutonicorum (C). In nomine Domini amen. Bruno, dei gracia Olomucensisª episcopus, iudex a sede apostolica delegatus, universis Christi fidelibus presentem paginam inspecturis in Domino salutem. Noverit universitas vestra, quod cum super ecclesiis de Longa 15 Villa et Medii Montis, quas frater Benedictus, ordinis fratrum domus Theutonice, plebanus in Brod, dicebat ad se pertinere, eo, quod in limitibus parrochie de Brod 20 essent fundate, Henricum, rectorem dictarum ecclesiarum, coram nobis auctoritate apostolica traxisset in causam, dictus rector coram nobis conparens dominum suum, a quo dictas ecclesias se dicebat habere, videlicet dominum abbatem ordinis sancti Benedicti de Willamow,1 in indicio nominavit. Cui rectori terminum cum dederimus, ut domino suo innotesceret certo dierum spacio a nobis ipsi domino assignato, ut 25 dominus ipse veniens vel ydoneum dirigens responsalem fratris B. plebani in rectorem susciperet memorati; ad quem siquidem terminum, cum dictus ..1 abbas nec per se nec procuratorem curaret venire diucius exspectatus, recepto iuramento calumpnieb a predicto fratre B., plebano de Brod, quod non maliciose seu per calumpniam petat dictas ecclesias, prefatum fratrem B. sententialiter in possessionem prenominatarum 3o 89. ª) Superscriptio colore rubro scripta est R. -- b) ,extiterat' R. 1) Vide CDB JI, pag. 46 num. 53. - •) Petilio non exstat. - ª) Nomen ignoramus. - ') Jnnocentii IV. - 5) Venceslai I. - 6) Litterae non exstant. - 7 ) C/. Decr. Greg. IX., 3. 5. 28 (Friedberg JI, col. 477-478). 1256 OCT. 20. - 24. NUl\1. 90, 91. 165 ecclesiarum decernimus esse mittendum, allegacione e omni absenti super principali servata. Datum in Cremesir anno Domini M°CC0 LVI0 , XIII0 kalendas novembris. 91. Alexander IV. papa formam compositionis inter monasterium Brevnoviense ex s parte una et [Brunonem] episcopum nec non ecclesiam Olomucensem ex parte altera, quam dicti episcopus et ecclesia litteris suis ratam habuerunl, confirmat, tenorem earundem litterarum inserí faciens. Anagniae / 1256] oct. 24. Apographum exstat in vidimatione Thobiae, cpiscopi Pragensis, Pragae 1294 maii 30 data to (Reg JI, pag. 706 num. 1647), wius vidimationis autographum olim in archivo monasterii Brevnoviensis asservabatur, nunc in SAR Brunae (archivum mon. Raygradensis, sign. A g 10) asservatur ( B ). --- Aliud apographum (cum mendosa temporis nota nov. 6)1 vidimatio Arnesti, archiepiscopi Pragensis, data Pragae, in curia archiepiscopali 1345 iun. 3 (Reg IV, pag. 625 num. 1556) continet, cuius vidimationis autographum olim una cum B in 15 Bfevnou asservabatur, nunc itidem in archivo mon. Raygradensis (sign. A g 19) asservatur (C). Ed: CDM JI!, pag. 222 num. 238 (ex autographo, ut asseritur, re vera ex B).2 Reg: Reg JI, pag. 44 num. 111. - Potthast JI, pag. 1360 num. 16598. Lit: KK, pag. 203. 20 Alexander episcopus, servus servorum dei, dilectis filiis ..3 abbati et conventui monasterii inª Brewnov,ª ordinis sancti Benedicti, Pragensis diocesis,b salutem et apostolicam benediccionem. Cum a nobis petitur... effectum.4 Cum itaque, sicut exhibitab' nobis vestra peticio continebat, dudum inter vos ex parte una et venerabilem fratrem nostrum e••5 episcopum ac dilectos filios ..6 prepositum, ..7 deca- 25 num et capitulum Olomucense super instituendis ac destituendis rectoribus seu plebanis in ecclesiis parrochialibus, in quibus ius patronatus habetis, necnon decimis et rebus aliis ex altera exorta fuerit materia questionis, tandem mediantibus dilectis filiis magistro Marquardo, scolastico Pragensi, et fratre Gotfrido de domo Thewtonicaª ínter partes arnicabilis super illis composicio intervenit, prout in predictorum 30 episcopi, prepositi, decani et capituli litteris exinde confectis, quarum tenorem de verbo ad verbum presentibus inseri fecimus, plenius continetur, nos igitur vestris supplicacionibus inclinati composicionem ipsam, sicut rite et sine pravitate ac provide facta est et ab utraque parte sponte recepta et hactenus pacifice observata, ratam habentes et gratam, eam auctoritate apostolica confirmamus et presentis scripti --35 90. ª) ,Olom' B. - b) ,caluie' B. -- 0 ) ,allegacioni' B. ') Nomen ignoramus. 166 NUM. 91, !12. 1256 OCT. 24. - 25. patrocinio communimus.e Tenor autem litterarum ipsarum talis est: In nomine Domini amen. Bruno, dei gratia episcopus, ctc.8 Nulli ergo ... contraire.4 Si quis autem ... incursurum.4 Datum Anagnie VIIII0 f kalendasg novembris, pontificatus nostri anno secundo. 92. Alexander 1V. papa monasterio in Zeliv omnes libertates possessionesque ei donatas confirmat. A_nagniae / 1256] oct. 25. 5 Apographum in plagula charlacea manu saec. XVII. scriplum in SÚA Pragae (archivum mon. in Strahov, sign. RP Strahov cap. 5 (A XVI 4)) asservatur (B). -Apographum itidem 10 saec. XVII. exstat in cod. mnscro chartaceo sub titulo ,,Vetusta praeliminaria conscribendae historiae Siloensis canoniae" in SAR Tfeboií (archivum monasterii in Zeliv, sign. num. 12) asservato, ad fol. 67 (C). -- Apographum denique etiam ,,Líber monasteriorum canonici ordinis Praemonstratensis ..." chart. de armo 1691 in bibliotheca Strahoviensi (mmc PNP, sign. DU I 6) asservatus continet, fol. 153v---154 num. 4 (D). 1 15 Alexander episcopus, servus servorum dei, dilectis filiis ..ª 2 abbati et conventui monasterii Siloensis, Praemonstratensis ordinis, Pragensis dioecesis, salutem et apostolicam benedictionem. Cuma nobis petitur, ... effectum.3 Eapropter, dilecti in Domino filii, vestris iustisb postulationibus grato concurrentes assensu libertates et immunitates a praedecessoribus nostris Romanis pontificibus monasterio vestro 20 concessas4 nec non libertates et exemptiones saecularium exactionum a regibus ac aliis Christi fidelibus rationabiliter vobis indultas,5 terras quoque, possessiones et alia bona vestra, sicut ea omnia iuste e ac pacifice possidetis, vobis et per vos eidem monasterio authoritate apostolica confirmamus et praesentis scripti patrocinio communimus. Nulli ergo ... nostrae confirmationis ... contraire.3 Si quis autem ... incursu- 25 rum.3 Datum Anagniae 8 calendas novembris, pontificatus nostri anno secundo.d 91. a-a) ,Brewnouiensis' c. - b) ,dyocesis' c. - b') ,exibita' B. - C) ,vestrum' B. - ª) ,Theutonicorum' C. - e) ,::1munimus' C. - /) ,octavo' C. - g) ,idus' C. 1) Ex inserta charla Brunonis mendose recepta; vide notas f, g. - ª) Etiam ea, quae per v. d. B. Dudík, quod ad autographum attinet, relata sunt (vide KK, pag. 203), reicimus. - ") Marti- :-10 no. - •) Vide CDB ll, pag. 46 num. 53. - 6) Brunonem. - 6) Nicolaum. - 7) Herbordum. - 8 ) Sequitur tenor chartae Brunonis, episcopi Olomucensis, in Olomouc, in cathedrali ecclesia 1255 nov. 6 datae, exemplaris A 2, (vide num. 55) totidem verbis insertus. 92. ª) Deest punctum geminat11m B- D. - b) ,justis' B, D. - e) ,juste' B, D. - ª) ,2cto' C. 1) Ad litteras has earumque superius memoratas traditiones adhuc usque omnino ignotas 35 animum nostrum v. d. K. Dolista benignissime advertit. ---- •) Marsilio. - •) Vide CDB ll, pag. 46 num. 53. -•) Vide ex. gr. privilegium Honorii Ill. papae monasterio Siloensi Laterani 1226 maii 8 datum (CDB II, pag. 274 num. 281). - 5) Vide ex. gr. chartam Venceslai I. regís in Kladruby 1233 aug..25 datam (CDB III, pag. 43 num. 43). 1256 NOV. 6. NUM. 93. 167 Bruno, episcopus Olomucensis, cum monasterio in Liiomysl super melis silvae ínter dictum monasierium et oppidum suum Svitavy, tonis, decimis aliisque iuribus expresse nominatis concordal. s 1256 nov. 6. Autographum dubiae fidei in membrana scriptum in SAR Kromefiz (archivum archiep., sign. PI a 1) asservatur (A). -Apographum saec. XIV. exstat in Libro privilegiorum membranaceo, ibidem asservato (sign. 1\1K 1), fol. E 1v-E 2v (B). - Alterum apographum eiusdem saec. praebet Liber privilegiorum ecclesiae Olomucensis (pars chartacea) in SAR Olomouc (arto chivum cap., sign. E I 27) asservatus, pag..Z2--23 num. 26 (C). Ed: CDM JJI, pag. 223 mzm. 239 (ex A). Reg: Kopetzky, Regesten, pag. 119 num. 77. CDS V11. 2, pag. 69 num. 939. - Reg ll, pag. 44 nz1m. 112. Lit: Lechner, Beitrage zur Frage der Verlüsslichkeit des CDM, pag. 143 num. 30 (correctioms 15 lectionum in CDM). - Nejedly, Dejiny Litomysle, pag..59-60 (rei deliberatio). - KK, paq. 203-205. - Sebánek, Ceská listina 3, pag. 14-5. Scriba: B 9 = monaslerii in LitomySl verisimillime proprius, scribae (P I I 52) charla!' Pfemysli Otakari JI. in Hradec [Královéj 1263 marl. 25 monasterio in Litomysl datae (vidr num. 372+) propinquus. Exempla scripl. num. 2 b, 5. ~o Dictator: Conradus, notarius episcopi Brzmonis, seu aliizs notarius e circulo diplomatico Olomucensi, qui proprietatibus stili Conradi notarii usus esl. A1embrana ad chartam (A) scribendam praeparata non eral satis magna; idcirco scriba ab infima linea octava aperte loco parcere incepil. At in charla bianca (A) non est scriptum. Charla replicata enim quattuor lineae ultimae tegebanlur et in membrana minima foramina sigillo adpendendo 25 incisa sunl, ob eam causam cerle, ne lexlus chartae laedereillr. Contractus per (A) factus Pfemysli Otakari JI. charla Pragae 1269 apr. 10 data (num. 584+) confirmatus est. Hanc chartam apud suum destinatarium (Brunonem, episcopum Olomucensem) ortam dubiae fidei habendam essP pro certo affirmamus. In testes formula A Wilhelmus atque Arnoldus modo usitato notarii ,,ducis" nominantur. Gregorius ibidem titulo sacristae (Olomucensis ecclesiae) ornatus est, :10 quamquam re vera castos Olomucensis eral. His omnibus consideratis chartae A vix sinceritatem adiudicare possumus. Vide: JI. 2 b, Bruno episcopus (H), Conradus nolarius (C), 3, Lilomysl (A). ~ Brvno, dei gracia Olomucensisª episcopus, ¡¡ omnibus hanc paginam inspecturis eternam in Domino salutem. Cum rerum gestarum certissima representacio sit 35 scriptura, que de verborum serie redactorum 11 in eam nichil minuit aut inmutat, recognoscimus et tenore presencium protestamur ac earumdem exhibicione cupimus ad singulorum noticiam pervenire, quod nos cum 11 abbate1 et conventu suo de Lvtomisl, ordinis Premonstratensis, Pragensis dyocesis, super metis silve ínter claustrum eorum et oppidum nostrum Zvitauiam ¡¡ concordavimus in hunc modum, videlicet -to quod eadem silva usque ad cacumina moncium, qui sunt versus Bohemiam, a quibus aqua decurrit ad terram Morauie, nobis et nostris successoribus, ecclesie nostre perpetuo debeat pertinere; et quod abbas et conventus ecclesie Lutomislensis tam in censu quam in decimis, indicio, pascuis, pratis, piscacionibus, aquis, molendinis, 168 NUl\l. 93, 94. 1256 NOV. 6. - 14. venacionibus, allodiis et ceteris omnibus, que ex utraque parte aque tam de illa, de qua nobis questio mota fuit, quam de alia, de qua nulla movebatur questio, et per totum illum circuitum et districtum nobis provenient et solventur, decimam percipient, quam in dotem damus et assignamus ecclesie sive parrochie, que nunc est in eodem oppido nostro, in qua et in omnibus aliis, que processu temporis in eodem districtu 5 fundate ac edificate fuerint, prefatis abbati et conventui et eorum nomine claustro in T.utomisl ius patronatus et temporalia conferimus de consensu nostri capituli perpetuo possidenda nobis et nostris successoribus tantum in eis spiritualibus reservatis. Item habebunt nomine eiusdem ecclesie decimam septimanam muthe in Gewich et tres mansos, unum, ubi antiqua Zuitawia sita fuit, alium in eo loco, ubi nunc prefata villa 10 et ecclesia fundata est, tercium in Drwalowicz, quos prefata ecclesia nomine dotis ab antiquo tenuit et possedit. Item volumus, ut plebanus prenominate ecclesie sit notarius ibi ad hoc, ut ecclesie Lutomislensi nichil in iure suo depereat, et quod cum advocato nostro indicio presideat, ita quod ius eorumdem in omnibus integre conservetur. Ut autem premissa omnia tam nobis, successoribus nostris et ecclesie nostre, quam 15 abbati, conventui et claustro Lvthomislensi inviolabiliter observentur et robur obtineant perpetue firmitatis, presentem paginam ad rei memoriam sempiternam nostri et patris abbatis de Monte Syon,2 Pragensis dyocesis, qui eidem concordie personaliter interfuit et operam adhibuit, nec non et abbatis et conventus de Luthomisl sigillorum munimine fecimus roborari testium subscriptione adhibita, quorum nomina sunt hec: 20 Herbordus decanus, Nicolaus prepositus, Bartholomeus archidiaconus Olomucensis,b :Marquardus Znoymensis, Iohannes Prerouensis, Heydolfus Oppauiensis, Wilhelmus notarius ducis, Arnoldus similiter notarius ducis, magíster Stephanus, Gregorius sacrista, Symon, Dauid, Conradus capellanus episcopi et scolasticus chori; de choro autem Lutomislensi: Philippus prior, Lambertus subprior, Antonius, Nicolaus sacerdo- 25 tes, Alexander custos, Cunradus camerarius, Radzlaus, Gothardus, Fridericus, Petrus, Hermannus fratres eiusdem ecclesie et alii quam plures. Acta sunt hec anno gracie millesimo CC0 L0 VI0 , VIII idus novembris. Sigilla: quatluor in filis sericis, quorum mínima fragmenta restant, appendebant; sed auulsa et deperdita sunt. 30 94. Pfemysl Otakarus IJ., dominus regni Bohemiae, dux Austriae et marchio Moraviae, monasterio sancti Petri Salzeburgae privilegia ducum Austriae Leopoldi el Friderici confirmat, tenorem privilegii ducis Leopoldi inseri faciens. •4pud Krems 1256 nov. 14. 35 93.+ ª) ,OlomúCn' A. - b) ,Olóñi' A. 1) Nomen ignoramus. --- 2) Johannis. 1256 NOV. 14. - 16. NUM. 94, 95. 169 Autographum in membrana scriptum in archivo monasterii sancti Petri Salzeburgae (sign. cist. 93 h 2 (160)) asservatur (A). Ed: [Seeauer,J Nov. chron. s. Petri, pag. 279 (ex apogr. quodam). Reg: Lorenz, Deutsche Gesch. 1, pag. 482. - Reg Il, pag. 45 num. 113. - Martin, Regeslen, 5 pag. 36 sub num. 260. Lit: Sebánek, Urkundenwesen, pag. 330-331. Scriba: P I l 17 = magíster Arnoldus protonotarius. Cf. Exempla script. num. 1 a, 2. Dictator: magíster Arnoldus protonotarius, qui in textu chartae conficiendo (in dispositionis et testium formulis) charla Friderici, ducis Austriae, eidem monasterio in Klosterneubury 10 mense nov. 1239 data (vide notam 1) usus est; quae typis minoribus exprimuntur. Vide: I J. 1 a, P. O. I l., magíster Arnoldus protonotarius (T ). Otacharus, dei gracia dominus regni Boemie,ª dux Austrie et marchio Moravie, omnibus imperpetuum. Recognoscimus 11 et presentibus profitemur, quod nos privilegia Liupoldi et Friderici, ducum Austrie illustrium,1 data viris venerabilibus..2 15 abbati et con\lventui de sancto Petro in Saltzburgab per omnia in hec verba: In nomine sancte trinitatis amen. Uupoldus, dei gracia dux Austrie et Stirie, elc.3 Nos equidem inclite recordacionis sepedictorum principum vestigiis inherentes id ipsum privilegium sigilli nostri appensione in singulis in eo expressis articulis et auctoritate presentium duxirnus roborandurn testibus ydoneis, qui huic confirrnacioni intererant, annotatis, qui sunt: comes 20 Otto de Hardekke, Albero de Chunringen, Chunradus de Zekkengen, Otto camerarius de Berhtoldesdorf, Albertusc pincerna de Zelkingen, Vlricus marscalcus curie nostre, Hadmarus de Liehtenwerde, Heinricus Hovnveldarius, Boemi: Zmilo de Luhtenburch, Wilhelmus de Boydebrad, Iohannes de Wiscenowe, Hrono de Nachod, Liutoldus de Mimon, Chuno marscalcus Morauie et alii quam piures. Actum 25 apud Chremsam anno incarnacionis Domini M0 dCC0 LVI0 ,d datum per manus magistrorum Wilhelmi et Arnoldi prothonotariorume octavo decimo kalendas decembris. :w Sigillum: Pfemysli, iuvenis regís nec non ducis Austriae et Stiriae, e cera fusci colorís confectum in filis sericis flavi et rubri colorís illaesum appendet. Cf. Sigilla in CDB IV. 2, num. 4, 5. 95. Albertus, episcopus Ratisboncnsis, hospitali beatae virginis f.A1ariae] in Cheb decimas novellarum per campos eius confert. In Cheb, in domo fratrum Minorum 1256 nov. 16.1 --94. ª) ,Boem' A. - b) Verbum ,vidimus' deest A. ·--- e) ,Alb' A. -- d·d) Litteris distentis scriptum est A.. - e) Littera ,p' sine rasura ex ,a' correcta rst A. 35 1) Videlicet privilegium Levpoldi inferius inserlum (vide notam 3) nec non Friderici ducis in Klosterneuburg mensenov.1239 datum (B UB JJ,pag.183 num. 341).-1) Richero.-3) Sequiturtenor privilegii Leopoldi, ducis Austriae et Stiriae, apud Salzeburgam 1215 iul. 18 dati (BUB l, pag. 276 num. 197, versio B cum quibusdam praetermissionibus in invocationis, petitionis, iPstium et apprecationis formulis). 170 NUM. 95. 1256 NOV. 16. Autographum in membrana scriptum in SÚA Pragae (archivum ordinis Crucigerorum cum stella rubea Pragae, sign. 155 (10/1/1)} asservatur (A). - Apographum saec. XVII.XVIII. (manu praepositi s. Hippolyti apud Znojmo Th. Aug. Frendl scriptum} cod. mnscrus chart. ,,Privilegium Wenceslai, Bohemiae regís IV., datum Pragae anno Domini 1235 ... etc. etc." intitulatus, in SAR Brunae (archivum praepositurae s. Hippolyli apud Znojmo, 5 sign. IV D 24) asservatus continet, pag. 30-31 (B). Ed: Gradl, 1lionumenta, pag. 81 num. 228 (mendose ad autographum in archivo publico Monacensi asservatum revocat; charla ex apographo quodam cum multis erroribus edita est). -- Lampe, Urkundenbuch der Deutschordensballei Thüringen, pag. 100 num. 135 (ex Gradlio, autographum Monacense exstare negat). Reg: Reg IV, pag. 7.ZO num. 1796. --- CIM JI, pag. 32 num. 7. Scriba: fortasse Alberli episcopi proprius. Dictator: communi stilo usus est. 10 Charla non ad hospitalc Theutonicorum Egrense perlinet, ut v. d. Lampe opinabatur, sed ad hospitale, cuius possessor anno 1256 civitas Cheb, post annum 1265 Crucigeri cum stella rubea 15 fuerunt. Cf. num. 641. Vide: JI. 3, Crucigeri cum slella rubea (C). Albertus, miseratione divina Ratisponensis episcopus, universis Christi fidelibus presens scriptum intuentibus salutem in omnium salvatore. Cum 11 hospitali beate Virginis in Egra per expensarum voragines paupertas non modica inmineat et 20 ad sustentationem paullperum in infirmitatibus ibídem graviter laborancium eidem proprie non suppetant facultates, nos igitur, considerantes ipsius 11 defectum et aliquod pietatis officium ipsiª inpendere cupientes, omnes decimas novellarum per campos suos collendarum et decimas novellarum per campos predictos in posterum eradicancium ad refocillationem infirmorum predicti hospitalis conferimus iure feodali 25 perpetuo possidendas. Ne autem emulorum detractione super hoc facto calumpnia valeat exoriri, in nostre donationis testimonium presentes tradidimus litteras sigilli nostri munimine roboratas. Datum in Egra in domo fratrum Minorum anno incarnationis Domini M°CC0 LVI, XVI kalendas novembris,b in die sancti Othmari, XII 11 inditione, e pontilicatus nostri anuo nono. ªº Sigillum: Alberli, episcopi Ralisbonensis, formae ex longo rotundae (70 x 85 mm) in filis sericis flavi et rubri colorís fere illaesum appendet. In medio sigilli figura episcopi in solio sedenlis conspicitur, qui dextra manu baculum, sinistra librum patefactum cum inscriptione ,,PAX VOB"' tenet; collum episcopi rationali ornatum est, in clípeo pectorali imago sancti cuiusdam (b. Petri seu s. Wolfgangi) cum signo gladii (?) apparet. Circumscriptio haec est: a::. + ALB€R'CVS . DCI . GRA . RATI [SPOn . €Cal€] . €PS.2 95. ª) Prima littera ,i' ex ,e' sine rasura correcta est A. - b) Ita A pro ,decembris'; festum s. Olhmari enim nov. 16, non oct. 15 celebratur. - e) Ita A. 1) Vide notam b. - 2) Accuratam descriptionem sigilli nobis v. d. P. Acht, 1\fonaccnsis universitatis professor, benignissime ad usum tradidit. 40 1256 NOV. 17. ::-!lJJ\1. 96. 171 96. Nicolaus, episcopus Pragensis, omnibus, qui ecclesiam / domus] Dominici sepulchri in Zderaz visitaverint, indulgentias concedit. Pragae 1256 nov. 17. Autographum in membrana scriplum in SÚA Pragae (archivum domus Dominici sepulchri in Zderaz, sign. L IV RKfb Zderaz num. 7) asservalur (A). Reg: Reg JI, pag. 45 num. 114 (ex A.). Lit: Nov(¡, Listiny, pag. 57 (charla haud omnino recte tractatur). In tergo charlae manu saec. XIJI. scriptum legilur: ,,Literara (sic!) episcopi Nicolai de 10 indulgencia" (A). - In dextro margine inferiore adversac partís chartae, cuius membrana replicata imperfecta csl, nota ,8' manu saec. XV. scripta legilur. Scriba: N 5 = verisimillime destinatarii proprius. Exempla script. num. 2 a, 2. Dictator: verborum iuncturis, quae in indulgenliarum litteris usurpari solent, usus esf. (Cf. ex. gr. Rockinger, Briefsteller I, pag. 307). 1;; Vide: JI. 2 a, Nicolaus episcopus (B) , 3, Zderaz (A). In nomine Domini amen. Nicholaus, dei gratia Pragensis episcopus, universis Christi fidelibus tam presentibus quam futuris, ad quos presentes littere pervenerint, 11 salutem in Domino perpetuam. Notum fieri volomus,ª quod nos, quos licet inmeritos,b superni providentia conditoris ad pastoralis offitiia extulit 11 dignitatem, ex 20 eiusdem offitiiª debito cupientes populum reddere acceptabilem creatori, fideles ipsius ad salubria opera libentissime 11 invitamus, eos ad hec nonnumquam ceteris indulgentiis tamquam illectivis muneribus advocantes, firma spe fiduciaque retenta, quod is, de cuius munere venit, ut sibi a fidelibus suis digne ac laudabiliter serviatur, nostris indulgentiis non contentus pociorem gratiam se diligentibus indulgebit. Ob reveren:!5 tiam itaque et amorem Dominici sepulchri ecclesiam Cruciferorum eiusdem sepulchri in Zderaz speciali prerogativa dotare cupientes, in die dedicationis dicte ecclesie1 XLª et in quolibet festo beati : Petri : apostoli, eiusdem ecclesie patroni, quod sacrosancta mater ecclesia celebrat ter in anno, XX1 i dies omnibus, qui ad ecclesiam memoratam devote humiliterque convenerint, de iniuncta sibi penitencia eorum peccaminum, de 30 quibus vere penitentes fuerint et confessi, singulis annis misericorditer relaxamus. Datum Prage anno Domini M°CC0 L0 VI0 , XV0 kalendas decembris, pontificatus nostri anno XVI0 • Sigillum: Nicolai episcopi in fi.lis sericis rubri et viridis colorís illaesum appendet. Cf. Sigilla in CDB IV. 2, num. 8. a;; 96. ª) Ita A. - b) ,imeritos' A. 1) Dies dedicationis ,feria 111ª infra Pascha' celebrabalur. Vide mzm. 817. 172 NUM. 97. 1256 NOV. 30. 97. Pfemysl Otakarus Il., dominus regni Bohemiae, dux Ausfriae et marchio Moraviae, ad petitionem capellani :mi Leopoldi, praepositi Ardacensis, forum in Ardagger, ubi prius nundinae annuales et forum hebdomadale erant, restituit. Viennae 1256 nov. 30. ;; Autographum in membrana scriptum in archivo publico Viennae (sign. Allg. Urkundenreihe, sub dato suo) asservatur (A). - Apographum exstat in vidimatione Johannis, abbatis Mellicensis, in monasterio .iliellicensi 1468 ian. 28 data, cuius vidimationis autographum ibídem (sub dalo suo) asser11atur (B ). Ed: Lorenz, Deutsche Gesch. 1, pag. 476 num. 20 (ex B). - Friess, Gesch. des Stiftes Ardagger, 10 pag. 479 num. J.5 (ex A). Reg: Bohmer, Add. sec., pag. 433 num. 86. -- Reg 11, pag. 46 num. .115. Lit: Sebánek, Urkundenwesen, pag. .131-332. Scriba: P 11 17 = magíster Arnoldus protonotarius. Cf. Exempla script. num. 1 a, 2. Dietator: magíster Arnoldus protonotarius, qui charla antiquiore nunc deperdita in textu 15 chartae confi.ciendo videtur esse usus. Vide: JI. 1 a, P. O. JI., magíster Arnoldus protonotarius (U). Otacharus, dei gracia dominus regni Boemie,ª dux Austrie et marchio Moravie, universis per totam Austriam constitutis 11 salutem et omne bonum. In nostra constitutus presencia dilectus cappellanus noster Lupoldus, venerabilis prepositus 11 20 Ardacensis, nobis proposuit, quod olim in foro Ardacensi erant nundine annuales in festo sancte Margarete,1 11 que singulis annis per duos menses et interdum amplius duraverunt ibídem. Erat eciam ibidem forum ebdomadale, omni scilicet die sabbati, et cum nundine inde sublate fuerunt, forum eciam ebdomadale cessavit. Nos autem hiis plenius intellectis ad instanciam precum memorati L. prepositi forum ebdomadale 25 eidem loco restituimus, omni scilicet die sabbati, sicut consuetum fuit hactenus, celebrandum, auctoritate presencium statuentes, ut omnes, qui voluerint, forum ibídem visitent omni die sabbati, nisi festum impediat valde magnum, omnia iura et consuetudines antiquas testimonio presencium tribuentes, libertatem et ius, quod olim habuerunt prepositi illius loci, in nullo penitus minuentes. Super quo damus in 30 testimonium et cautelam presentes nostras litteras et sigillum testibus subnotatis:b Otto comes de Paylstayn, Otto nobilis de Slevncz, Al.2 de Chunringen, Heinricus de Habespach, Chunradus de Hintperch, Otto de Myssowe, Chunradus de Ceckingen, Zmilo de Luchtenburch, e Wocko de Rosenberch, Benesius et alii quam plures. Datum in Wienna inª die sancti Andree, anno Domini M°C°C0 L0 VI0 • Sigillum: Pfemysli, iuvenis regís nec non ducis Austriae et Stiriae, in fi-lis sericis flavi l'f rubri colorís valde lae.rnm appendet. Cf. Sigilla in CDB IV. 2, num. 4. .5. 35 1256 NOV. 30. - DEC. 18. NUM. 97, 98, 99. 173 98. Memoria donationis silvae Policensis /ad exstirpandum] Wikmanno Theutonico sub certis condicionibus /a Martina, abbate Brevnoviensi,] factae. -- / 1256 dec. 9].1 5 Apographum saec. XI 11. ex. in cod. mnscro membranaceo, Cantica canticorum dicto, valde laesum,2 olim in bibliotheca monasterii Brevnoviensis, nunc in UK Pragae (sine sign.) asservato exstat, fol. 169v (B). - Apographum saec. X 1X. manu archivarii monasterii Brevnoviensis in plagula chartacea scripium3 in SÚA Pragae (archivum mon. in Bf'evnov, sign. "ti.E Bi'evnov cap. 915) asservatur (C). 10 Reg: Reg JI, pag. 46 num. 117. - Schramm, Regesten, pag. 77 num. 2 (ex C, ad a. 1256). Lit: Tomek, Paméti újezdu Polického, pag. 209 (memoria ad a. 1253 ponitur). - Tomek, Pi'íbéhy, pag. 11 (ad a. 1256 ponitur). Dictator: monasterii Brevnoviensis proprias. Pro cerio habemus memoriam hanc extractum esse e charla a Martina, abbate Brevnoviensi, t5 data, quae inler alias charlas Martini similis argumenti (vide ex. gr. num. 33, 51, 72) locum suum habuerit. B, C nec non Reg respicienles, conati sumus textum memoriae in uncís complerc; chartam lamine silícico inspeximus, radiis, qui infrarubri appellantur, haud uti poluimus. In dati formula memoriae annum 1256, quem v. d. Tomek Regestis commendavit, anno 1253 anteponimus. :w Vide: JI. 3, Bfevnov-Rajhrad (N), 4 b, De chartae apud locatores usu (F). Sub eodem etiam tenore seu iure ad XVI anno[s silvam Policensem circa rivulum] 11 Pozdesin Wikmanno Tevthonico dedimus [anno Domini MCCLVI,ª V idus decembris]. 99. Pfemysl Otakarus 11., dominus regni Bohemiae, dux Austriae et marchio Moraviae, coenobio rn Heiligenkreuz cerios reditus in H6/lein / an der Donau] et in Hainburg confert. Viennae 1256 dec. 18. -97. ª) ,Boem' A. - b) Verba ,presentibus, qui sunt' videnlur deesse A. - e) ,Luchteburch' A. :io - ª) Littera ,i' sine rasura forlasse ex ,v' correcta esl A. 1) Jul. 13. - 1) Albero. 98. ª) ,MCCLIII' legitur in C. 1) Indicia anni et diei certa habenda non sunt; vide superius in nota a. - 1) Laesit textum, qui ante cea 100 annos pallidam scripturam in B tinctura quadam clariorem reddere infelicitet conatus 35 est. - 3) Apographum, in quo omnia, quae in B nunc haud legi possunl, copia/a exstant, aperte tune videtur esse confectum, cum scriptura in B (vide notam 2) redintegrata est. Sed lectiones C haud omnino uidentur esse rectae. 174 NUM. 99, 100. 1256 DEC. 18. - 23. Autographum in membrana scriptum in archivo monasterii in Heiligenkreuz (sign. rubr. 46, fase. 6, num..'J) asservatur (A). Ed: FRA (DD) XI, pag. 134 num. 135 (ex A). Reg: Lorenz, Deutsche Gesch. I, pag. 482. - Reg II, pag. 46 num. 119. Lit: Sebánek, Urkundenwesen, pag. 327-329. In tergo chartae manu regislratoris monasterii in Heiligenkreuz saec. XIIl. ex. seu XIV. in. (vide num. 87) scriptum legilur: ,,Otakarus, rex Boemie [Boom], super redditus in Hoflein et Hainburga". Scriba: P I I 17 =" magister Arnoldus protonotariizs. Cf. Exempla script. num. 1 a, .?. Dictator: magister Arnoldus protonotarius. Vide: JI. 1 a, P. O. JI., magíster Arnoldus protonolarius (V). 5 10 0.,1 dei gracia dominus regni Boemie,ª dux Austrie et marchio Moravie, universis, quibus 11 hec littera fuerit presentata, notum esse cupimus, quod nos cenobio sancte Crucis in il Austria ob nostrum et nostrorum antecessorum nostrorumb remedium pecaminum abbatis2 11 quoque ipsius cenobii meritum de speciali gracia et libera 15 voluntate apud Hoflin redditus, apud Haimburch triginta denarios et dimidium modiolum de nostro granario et purchwerch ad melicum e contulimus iure proprietario perpetuo possidendos, presente H.,3 dapifero de Greizenstein, et aliis probisª viris. In cuius collacionis testimonium cum nostro sigillo dedimus litteras has patentes. Datum Wienne anno Domini M°CC0 LVI0 , quintodecimo kalendas ianuarii. Sigillum: Pfemysli, ducis Auslriae el Stiriae, e cera fusci colorís confectum scidula membranacea ex autograplw ipso scissa valde laesum dependet. Cf. Sigilla in CDB IV. 2, num. 5. 100• 20 •4lexander IV. papa / Henrico], abbati de Plasy, et /Wignando }, abbati de Osek, mandat, ut quae de bonis praepositurae in Vysehrad tam per Vladislaum, praepositum 2:> Wissegradensem, capellanum suum, quam per praedecessores eius alienata invenerint, ad ius eius studeant revocare. Laterani / 1256] dec. 23. Autographmn in membrana scriplum in S ú A Pragae (archivum monasterii in Zbraslav, sign. L IV RC Zbraslau num. 1) asseruatur (A).1 3t• Reg: Reg Il, pag. 66 num. 167 (mendose ad a. 1257). --- Potthasl II, pag. .1362 num. 16628 (rectus annus laudatur). 99. ª) ,Boom' A. -- b) Ita A. - e) Post ,melicum' IJOX ,pertinentem' 1Jidetur deesse A.. -- ") Scriba primum ,probiis' scripsit et sine rasura correxit A. 1) Pfemysl Otakarus II. -- 2) Henrici. - ª) Ifrnrico. 1256 DEC. 23. )\UM. 100, 101. 175 in superiore parte autographi tergi ,,Fratres" inferiusque ,,ludicibus pro rebus ablatis prepositure Wissegradensi" legitur; quae omnia fortasse in cancellaria apostolica videntur esse scripta. Alexander episcopus, servus servorurn dei, dilectis filiis ..2 de Plaz et ..3 de Ossek 5 abbatibus, Cisterciensis ordinis, 11 Pragensis diocesis, salutern et apostolicarn benedictionern. Ad audientiarn nostrarn noveritis pervenisse, quod tarn dilectus filius ti Wlodeslaus,ª prepositus ecclesie Wisegradensis, capellanus noster, quarn predecessores ipsius et alii etiarn terras,b possessiones, 11 decirnas, iura, iurisdictiones et alia bona prepositure eiusdern ecclesie quibusdarn clericis et laicis ex eis perpetuo, quibusdam 10 vero ad eorurn vitam et quibusdam ad non rnodicurn tempus sub certo censu et sine censu etiam concesserunt, datis super hoc litteris' penis adiectis et interpositis iuramentis, quorurn aliqui super hoc confirrnationis litteras in forma comrnuni a sede apostolica irnpetrarunt4 in prepositure predicte preiudiciurn et gravamen. Quia igitur nostra interest lesis ecclesiis subvenire, discretioni vestre per apostolica scripta 1.5 mandamus, quatinus ea, que de bonis prefate prepositure predictis rnodis vel alias illicite alienata inveneritis vel distracta, ad ius et proprietatem eiusdem prepositure persistere debent, non solum testium sed etiam scripturae munimen sortiantur, inde facturo, quod sanctae Mariae et ecclesiae fecimus lerocensi, praesenti scriptura studuimus roborare. Propterea innuimus omnibus scire volentibus, quod de terra, quantum ad aratrum spectat, saepe dictam ecclesiam Ierocensem perpetue sumus locupletati. Testes huius rei sunt: Wichardus de Tyrna, Tobis, Leopoldus 25 Poeschel,* Gaitmar filius Liberi, Marquardus de Clatin et fratres sui Wolframus et Albertus, Perhtoldusc de Pridmersdorf,ª Ortlibus de Cocasch, Walterus de Chodcn,e Walterus civis, Conradus de Horn, Peregrinus/ Et ut haec rata et inconvulsa permaneant, praesens scriptum sigilli nostri munimine roboravimus. Acta sunt haec anno dominicae incarnationis MºCCºLVI,u epacta XXII,u concurrente VI, indictione XIIII, domino duce Otachroh 30 Austriam gubernantc. 106. Bertholdus, abbas Zwi/altensis, Landulpho, abbati Cladrubensi, scribit se /ratrem [Conradum] recipere non posse. - [1256]1 -. 35 105.+ ª) ,praedicta' C. - ~) ,diurnitate' C. - 0 ) ,Pertoldus' C. --- ª) ,PridmersclorfI' C. - e) ,Chodon' C. - !) ,Beregrinus' C. - in) In copia B legítur ,M°CC0 XVII, XXII', quod in primo numerali corrigendum et voce ,epacta' supplendum est; in C legitur ,MCCXVII', quod manu Ant. Car. Valentae alío atramento sine rasura in ,MCCLVII, XXII' correctum est. - ") ,Ottocaro' C. 1) Ad annum 1255 epactarum, concurrentis nec non indictionis numeri in charla indicati 40 recte pertinent, annus 1217, qui in charla legitur (vide n. g-g) absolute corrigendus est. Cf. etiam chartam Smilonis de Pravnowe (Brumov) s. l. a. 1256 datam ( Reg I l, pag. 48 num. 125, suo temporc etiam in regestorum serie huius tomi). - 1 ) Nomina ignoramus. 1256 s. D. - ce\ 1236. NUM. 106, 107. 181 Textum fragmenti litterarum servavit Sulger (vide inferius), qui indicare praetermisit, quo ex fonte ipsum hauserit (E). Ed: Sulger, Annales imp. mon. Zwifaltensis I, pag. :!09 (cf. superius et n. 1). -- Wirtenb. Urkb. V, pag. 454 num. 73 (ex E). ;, Lit: Mayer, Die Gebetsverbrüderung, pag. 564-.565. Dictator: ignotus. Litterarum textus etiam cuiusdam libri formarum pars esse possit. Vide: 11. 3, Kladruby (B). floc loco editione (E) tantum 11si te:r:tum liiterarum, 11bi potuimus, complere conati sum11s. 10 Landolpho, abbati Claderub[ensi],ª 2 Bertholdus, abbas in Zwifaltun, cum omni confratrum collegio immarcessibili fraternae dilectionis in Domino. .. .b Petitione vestra nuper pro collectione fratris3 nostris auribus instillata, laetitia nostra versa est in luctum eo, quod variis periculorum et infortuniorum ... e quoque incumbentibus, fratribus nostris partim dissolutis, partim dissolvi metuentibus ... e cogimur emitterc 15 denegativas, supplicantes attentius, quatenus in hoc non ... e sed magis dignemini preces communibus defectionibus, ita ut in die ... e omnino debeamus inclinari ....ª 107.+ Pfemysl Otakarus Il., rex Bohemiae (sic), civitatum advocatis in regno suo constitutis mandat, ne ab hominibus monasterii in Bfevnov quidquam ratione thelonei recipiant. 20 - [cea 1256]1-. Charla dubioe fi.dei in membrana scripta in archivo Mu.~ei Nationalis Pragae (sign. 5) asservatur (A). Reg: Reg I, pag. 204 num. 454 (ex A, charla ad a. 1200 ponitur, Pfemyslo Otakaro I. regí adiudicatur). 25 Lit: Sebánek, K otázce bfev. fals, pag. 266 ss (manus scribae, specimen scripturae chartac praebetur, n111n. 9). In tergo chartae legitur: ,,Libertatio regis Premizl super theloneo" manu registratoris monasterii in Bfevnov saec. XIII. scriptum (C). 106. ª) Quod uncís clauditur, complevimus in E. - b) Seu vocem ,salutem' seu ,affectum' :10 complere licet in E. - e) De his, quae hoc loco des11nt, nihil complere potuimus in E. - d) Omnia desunt usque ad fi.nem in E. 1) Litteras ad terminum, ad quem a v. d. communiter ponuntur, posuimus. - 9) Cladrubensis abbas a. 1256 Reinherus nominatur. Landulphus contraabbas suus videtur fuisse. Cf. apud Mayer loco super. cit. - ª) Conradi videlicet; vide num. 66. 182 NUM. 107, 108. CCA 1256. - 1257 IAN. 6. Scriba: P II 29 = destinatarii proprius. Cf. Exempla script. num. 1 a, 8. Dictator: destinatarii proprius, qui - sicut modus libertatis thelonei exprimendae indicat charlas spurias Brevnovienses inde a charla ducis Boleslai (CDB 1, pag. 347 num. 375) videtur novisse. Re vera autem exemplari A 2 chartae Venceslai J. Pragae 1234 iun. 18 datar (CDB III, pag. 76 num. 73) usus est, ad quam directe quoque revocat (vide notam 3). Quam 5 ob rem ea, quae ex hac charla videntur esse recepta, typis minoribus exprimunlur. ltaque charla suspicionem movel non argumento suo, sed 1) sigillo suo (vide nolam 1), 2) ilem proplerea quod eadem scripta est manu ac duae suspectae chartae Brevnovienses (num. 45,+ 76+) et manu affi.ni scribae charlae spuriae, ul dicitur, Boleslai ducis (CDB 1, pag. .347 num. 375). Charlam cerle apud destinalarium esse confectam putandum est. Tamen 10 excludendum non esl hanc chartam cea a. 1256 apud destinatarium suum ortam sigillo Pfemysli Olakari 11. recte munitam esse. Vide: II. 1 a, P. O. Il., 3, Bfevnov-Rajhrad (O). Premizl, dei gracia rex Boemorum, universis civitatum advocatis in regno suo constutitisª graciam suam 11 et omne bonum. Sub obtentu gracie nostre vobis 15 districte precipiendo mandamus, quatinus homines Brevnowensis 11 ecclesie in omnibus theloneis, in aquis et in viis vel in quibuscumque locis tocius Boemie *statutis in nullo 11 molestetis nec molestari ab aliis permitatis, nichil ab eis racione thelonei recipientes, sed quicquid ad utilitatem monasterii vel curiarum duxerint eiusdem, ducant in omnimoda libertate ab avo2 et a patre nostro3 eis ob remedium anime concessa et a nobis 20 intuitu divine retribucionis per nostrum privilegium confirmata.b Sigillum: Pfemysli, iuvenis regis, scidula membranacea ex autographo ipso scissa valde laesum dependet. Cf. Sigilla in CDB IV. 2, num. 4. 108. Adelheidis, uxor Marquardi dicti Longi, in favorem propinquorum suorum expresse 25 nominatorum el claustri in Knezice fesfamenfum facif. -1257 ian. 6. A..utographum in membrana scriptum in SÚA Pragae (archivum mon. in Strahov, sign. RP Strahov 7) asservatur (A).1 Lit: Dusková, Ceská listina 2, pag. 193 (totius rei deliberatio). 107.+ ª) Ita A; scriba primum ,constutis' scripsit, ultimam ,s' erasit et ,tis' addidit. - b) Syllabis paululum distentis scriptum est A. 30 1) lntitulatione sua charla (mandatum) ad 1276-78 annos (quo lempore Pfemysl dux Austriae non eral), sigillo suo ante Pfemysli coronationem (1261 dec. 25) spectat. Eam circa a. 1256 inseruimus, proplerea quod ex annis 1255-6 tres chartae Brevnovienses manu scribae eius (P II 29) 35 scriptae (vide num. 45,+ 58, 76+) exstant. - 2) Pfemyslo Olakaro l.; cf. chartam spuriam Pragae 1220 m. marl. dalam (CDB II, pag. 410 num. 375). - 3) Venceslao l.; cf. chartam Pragae 1234 iun. 18 dalam (CDB III, pag. 76 num. 73, A 2). 1257 JAN. 6. N UM. 108. 183 In tergo chartae manu saec. XVI. scriplum legilur: ,,Donatio ville Kanicz, quondam Kunicz"; alía manus fere coaeva addidit: ,,et Dirnpach cum agris". Scriba: ignotus, forlasse destinatarii (claustri in KneZice) proprius seu Rembertus, confessor Adelheidis, ullimus ínter testes nominatus. .; Dictator: ignotus, fortasse ipse scriba. In inferiore parte chartae, quae membrana replicata carel, scriba spatio parcens, lineas densiores fecit. Cf. chartam Bertholdi, comitis de Hardegg, aliorumque nobilium in Znojmo 1279 iun. 28 datam (Reg II, pag. 505 num. 1177), in eodem archivo (sign. A LXI 4) asservatam, in qua expressa ad chartam nostram revocatio fi.l. 10 Vide: II. 3, teliv - Knezice (A}, 4, De chartae apud nobilcs usu (G). Quoniam discrecio est mater virtutum, swadet necessitas, blanditur utilitas, quaslibet posessiones sufficienti caucione muniri, ut suppleat 11 mortalis memorie deffectum vivacis littere testimonium reí seriem representans. Noscant igitur tam presentes quam futuri, quod 11 ego Alheydis, uxor Marquardi dicti Longi, posita mortis 15 in articulo testamentum feci ad litem precidendam ac cautelam hallbundantem, tam de hereditatibusª meis, quam rebus mobilibus et inmobilibus secundum divine gracie plenitudinem: Villam dictam Kanich marito meob Marquardo dedi cum omnibus attinenciis preter ius montanum, quod ecclesie in Chiniezich medio tempore cedet, quamdiu vixerit, possidendam. Post vero mariti mei mortem contuli eandem e villam 20 Dietrico, Ruchmanno et Agneti, sorori ipsorum, quamdiu vixerint, libere possidendam. Post mortem vero ipsorum cedet claustro in Chiniezich cum omnibus ad eandem villam attinenciis, agris cultis et incultis. Item villam Rieznouich particulariter distribuí; marito meo M. quatuor laneos usque ad mortem suam dedi habendos, post mortem vero ipsius claustro antefato iure hereditario contuli possidendos. Ad hanc 2;; ecclesiam in eadem villa dedi caustroª sepedicto immediate et addidi eidem ecclesie unum molendinum, duos laneos et ad unum aratrum de terra meliori, quod ipsa colueram tempore vite mee, tres subsides ac ius patronatus, quod habueram. Item villam Bosich marito meo dedi ad finem vite sue pacifice possidendam et post mortem suam dimidiam villam antefatam dedi claustro inmediate; et aliam partem 30 dimidiam Choteborio habendam ad finem vite sue asignavi et post mortem suam claustro contuli supradicto. Item in villa Gurumpach2 militi meo Detrico et suis liberis contuli tres laneos i[u]re6 hereditario in perpetuum possidendos. Ad unum vero aratrum in eadem villa dedi uxori fratris mei Ruthonis, camerarii Wet[owie]nsis, de terra usque ad finem vite habendam, post finem sue vite vero claustro antefato 35 assignabitur ac partero reliquam ville claustro conffero sup[ra]dicto. Testes vero mei testamenti sunt hii: Detricus, Ratiborius, Wolurammus de Zlatin, Hartlebus de Mizliborich, Banso de Rachouich, Pilgrimus gener iudicis, Rembertus confessor meus et alii quam piures. Acta autem sunt anno Domini M°CC0 L0 VII0 , ultimo idus ianuarii. Sigilla: 1) Smilonis {de Bílkovj in scidula mcmbranacea in margine laesum appendet. Vide 40 Sigilla num. 4, 2/I;2) Hrutonis {fralris Adelheidis, camerarii in Bílovj, anno 1951 a membra- 184 NUM. 108, 109. 1257 IAN. 6. - 7. na avulsum (scidula membranacea dirupta) reperimus. Praesens status appensionis sigilli (in scidula membranacea) per modernam conservationem haud seriose factam ortus est. Vide Sigilla num. 4 a, 7. 109. Pfemysl Otakarus JI., dominus regni Bohemiae, dux Austriae et marchio J\!loraviae, .> domum hospitalis s. Mariae Pragae apud pedem pontis [s. Johannis] Hierosolymitani speciali libertate, ne quisquam in curiis aut villis dicti hospitalis pernoctet neve de bonis eius quicquam usurpare audeat, dotal, qua de re omnes per districtum sui dominii constitutos certiores facit. Pragae 1257 ian. 7. 10 Autographum in membrana scriptum in SÚA Pragae (arclzivum magni prioratus IVIelitensium, sign. Jo XXI, Ces. velkopfevorství DP 24) asservatur (A). - Apographum saec. XVIII. exstat in cod. mnscro chart. ,,Autenticum desumptum de originalibus privilegiorum... compillatum per religiosos fratres obedientiae Fra. Josephum Hrdliczka et Fra. Franciscum Widerkomb anno MDCCL" appellato in bibliotheca Musei Nationalis Pragae (biblia- 1;, tlzeca magni prioratus ,1felitensium, sign. .109) asservato, pag. 103-104 (B). Ed: CDM Ill,pag. 225 num. 241 (exA).-Delaville,Carlulaire II,pag. 835 num..2850 (ex A). Reg: Bohmer, Add. sec., pag. 433 num. 88. - Reg JI, pag. 49 num. 129. Lit: KK, pag. 206. In tergo clwrtae mamz saec. XIII. ex. scriptum esl: ,,Quod nullus in bonis nostris audeat :!o pernoctare" (B). Scriba: P JI 37 = destinatarii proprius. Exempla script. num. 1 a, 16. Dictator: destinatarii proprius. Charla, certe apud destinatarium scripta atque dictata, lamen sincera haberi potest. Confecta est, ut iura pernoctationum hospitali iam a Venceslao I. rege in civitate Pragensi 1245 apr. 2:. 8 (CDIJ IV, pag. 148 num. 6:!) data accurate singillalim describerentur. Tempore et re congrziens est verae origini chartae Pfemysli Otakari JI. datae in Stary Hrádek a. 1245 (CDB IV. pag. 176 num. 87 a). Sed proposita, quae destinatarius huius chartae assequi intendit, a propositis clzartae spuriae Pfemysli Otakari JI. datae item in Stary Hrádek a. 1246 (CDB IV, pag. 188 num. 97++) discrepant. ::o Vide: II. 1 a, P. O. JI., 3, Ordo Jzosp. s. Johannis Ilierosol. (H). : Premizl,: dei gratia dominus regni Bohemie, dux Austrie, marchio Morauic, universis barollnibus, militibus, iudicibus et offitialibusª aliisque fidelibus, quocumque nomine censeantur, per districtum sui dominii constitutis 11 gratiam suam. 108. ª) Ex ,herebitatibus' in scribendo sine rasura correctum est A. - I>) Super linea additum ;{;, est A. - e) Super voce locus rasus apparet A. - ª)Ita A. - e) Quae hic et inferius zzncis clauduntur, cum membrana destructa perierunt A. 1 ) Quando autographum chartae archivo Slrahoviensis monasterii traditum sil, vix statui potest. -- 2) Vide superius; in tergo clwrtae villa ,Dirnpach' nominatur. 1257 IAN. 7. - 8. NUM. 109, 110. 185 Noverint universi presentem paginam inspecturi, quod hac speciali libertate domum hollspitalis Hierosolimitani ecclesie sancte Marie iuxta pontem Pragensem honoravimus et honorando dotavimus, quod nullus baronum regni nostri sive militum aut iudicum aut offitialium,ª quantecumque fuerit dignitatis, in curiis aut villis predicti s hospitalis audeat violenter pernoctare vel etiam de bonis fratrum eiusdem hospitalis cum alba cruce sibi quicquam temerarie usurpare. Quod si per aliquem secus presumptum fuerit, vel aliquid molestie dictis fratribusb illatum fuerit, presumptori nostram gratiam contradicimus et eundem condempnantes tradimus regalis aule carnerario districtius captivandum nec dimittendum, quoadusque persolverit nobis centum 10 marcas. Datum Prage anno Domini M°CC0 LVII0 , e VII idus ianuarii. Sigillum: Pfemysli, iuvenis regís nec non ducis Austriae et Stiriae, in fi-lis sericis flavi et rubri colorís valde laesum appendet. Cf. Sigilla in CDB IV. 2, num. 4, 5. 110. Alexander IV. papa /Philippo(?)], abbati Scotorum /Viennaej, mandat, ut 15 monasterium in Ti§nov in possessionem ecclesiae sancti Petri Brunae, in qua Albertus praepositus se gerit pro rectore, inducat et sanctimoniales inducias defendat. Laterani / 1257j ian. 8. Autographum in membrana scriptum in SAR Brunae (archivum mon. in Ti5nov, sign. D 1) asservatur (A). - Apographum exstat in copiario chartaceo saec. XVIII. ,,Privilegia et 20 documenta monasterii Tischnovicensis s. ord. Cisterciensis" intitulato in SAR Brunae (FM, collect. mnscr. num. 603, tomus I.), asservato, fol. 32v-33v (B). Ed: CDM III, pag. 226 num. 242 (ex A). Reg: Reg II, pag. 49 num. 130. - Potthast II, pag. 1365 num. 16658. - Sebánek, Archivy, pag. 23 num. 133 (ex A). 25 Lit: KK, pag. 207. In membranae replicatae margine dextro ,,DJud?.p,deo" (?),in autographi tergi margine superiore ,,Bertold[us de)" legitur; qzwe omnia in cancellaria apostolica videntur esse scripta. Alexander episcopus, servus servorum dei, dilecto filio ..,1 abbati monasterii Scotorum,ª ordinis sancti Benedicti, Patauiensis diocesis, salutem et apostolicam 30 benedictionem. Sua nobis dilecte in JI Christo filie ..2 abbatissa et conventus monasterii de Porta celi, Cistertiensis ordinis, petitione monstrarunt, quod, cum inter ipsas ex parte una et Albertum prepositum, 11 qui se gerit pro rectore ecclesie sancti Petri in Brunna, Holomocensisb diocesis, ex altera super eadem ecclesia coram vene- 109. º) Ita A. - b) E ,fratris' in scribendo sine rasura correctum est A. - e) Locus vacuus 35 latitudinis circiter 11 litterarum sequitur in A. 186 NU~I. 110, l ll. 1257 L\N. 8. - 9. rabili fratre nostro ..,3 Holomocensi episcopo, auctoritate ordinaria, queJlstio verteretur, quia dictus episcopus easdem abbatissam et conventum ad locum citans non tuturn, ad quem propter guerrarum discrimina sine personarum periculo mittere non poterant, alium sibi contra iustitiam denegabat assignare securum humiliter requisitus, ipsc sentientes ex hoc indebite se gravari, ad sedero apostolicam appellarunt ad prosequen- .; durn appellationem suam apud sedem eandem sibi certum terminum prefigendo, quem terminum pars altera acceptavit. Cumque procuratori dictarum abbatisse et conventus in eodem termino ad nostram propter hoc presentiam accedenti, dilectum tilium GuiHelmum Bardini, e capellanum nostrum, prepositum Foroiuliensem, dederimus in causa huiusmodi auditorem; idem capellanus pro parte altera nemine compa- 10 rente, quamquam ipsam in audientia publica pluries citari fecerit et diutiu,s post eundem terminum expectarit, visis et auditis, que pro predictis abbatissa et conventu fuerunt proposita, coram co appellationem ipsarum pronuntiavit legitimam et revocavit, quicquid post ipsam in earum abbatisse et conventus preiudicium per eundem cpiscopum extitit attemptatum ac nichilominus ipsas in possessionem dicte ecclesie 1.; causa rei servande inducendas fore decrevit, prout in instrumento publico inde confecto, sigillato ipsius capellani sigillo, dicitur plenius contineri.4 Quocirca discretioni tue per apostolica scripta mandamus, quatinus ipsas vel procuratorem earum pro eis in ipsius ccclesie possessionem causa reí servande auctoritate nostra inducas et defendas inductas, contradictores ... compescendo;6 non obstante, si tibi vel ordini :w tuo a sede apostolica sit indultum, quod de causis, que tibi a sede committuntur eadem, cognoscere minimc tcncaris. ficatus nostri anno tertio. rf. Datnmd J.aterani VI idus ianuarii, pontiBulla: Alexandri I \l. pnpw• in fili.~ cannabinis laesa nppendet. Cf. Dirkamp nwn. 6, l \", png. 532, typ. 11. 2:; 111. Ecclesia Latemnensis cum magistro Johanne de Capua, domini papae notario, generali procuratore ordinis domus hospitalis s. l\!fariae Theutonicorum, et fraire Alberto de Bohemia, procuralore speciali ecclesiae in Neplachouice, instrumento a Benedicto de Castro Novo, auctoritale apostolica scriniario,conscripto annuum censum, in quo ecclesia de Nepla- :w chouice ecclesiae Lateranensi censualis eral, pro duabus petiis uinearum [Romae/ commutat. Romae, in palatio Laleranensi 1267 ian. 9. _!!_O. ª) Cum titulo superfluo scriptum est A. - b) Terlia ,o' ex ,e' in scribendo correcta est A. -- e) ,Bardin' A. --- d·d) VPrbis cnmprlenter disten/is, ul d11ae ullimae lineae explerentur, scriptum es/ .t. J~, 1 ) Fortusse Philippo. - 2 ) K atherina. -- ') Bm110111·. - •) Fide nwn. 82. - ') Vide CDB J V, pag. 147 1111m. 61. 125í JAN. 9. NUM. 111. 187 Apographum insertum est litteris Alexandri IV. papae Laterani [1257j ian. 30 datis (num. 114), quarum apographum exstat in Alexandri IV. registris in archivo secreto Vaticano asservatis (Reg. Vat. 25), fol. 8v ep. 74 (R). Ed: Sbaraleae Bullarium JI, pag. 189 in num. 285 (ex R). - CDM !JI, pag..?.?8 in num. 5 244 (ex R). - Loye - Cenival, Les registres, pag..507 in num. 1651 (ex R). Reg: Reg I l, pag. 50 num. 1.'31. Vide: Il. 3, Ordo militum Theutonicorum (D ). In nomine domini nostri Ihesu Christi amen. Anno nativitatis eiusdem M°CC0 L VII, XV indictione, die Martis nono intrante mensis ianuarii, pontificatus domini 10 Alexandri pape IIII anno tertio, in presentia mei Benedicti infrascripti, scriniarii, et testium subscriptorum ad hoc specialiter vocatorum, religiosi viri ..,1 prior et capitulum ecclesie Lateranensis, diligenti deliberatione ac sollempni tractatu ínter se habito, attendentes utilitatem ipsius ecclesie Lateranensis, annuum censum unius fertonis argenti, in quo ecclesia de Niplawiz,ª de Opauia, Olomucensis diocesis, erat i:, eidem ecclesie Lateranensi censualis, cum honorabili viro magistro Iohanne de Capua, domini pape notario, fratre ac generali procuratore totius ordinis hospitalis sancte Marie Teutonicorum Ierosolimitani, et fratre Alberto de Boemia, presbítero, speciali procuratore eiusdem ecclesie de Niplawiz, permutarunt hoc modo, videlicet quod dicti magíster Iohannes et frater Albertus propter evidentem utilitatem et relevationem 20 seu exhonerationem predicte ecclesie de Niplawiz duas petias vinearum, que sunt in loco, ubi dicitur ,,Ad vallem", ínter hos fines: a primo latere est mons, qui dicitur ,,Domini pape", et ab alío latere est forma aqueductus et ab aliis lateribus tenet ecclesia Lateranensis, de quibus magis quam de predicto censu ipsi Lateranensi ecclesie singulis annis preter alias utilitates poterit provenire, maxime cum utile sit 25 etiam ultra communem extimationem vicinos fundos habere, titulo permutationis, dictis priori et capitulo nomine Lateranensis ecclesie et ipsi Lateranensi ecclesie in perpetuum contulerunt. Iidem vero prior et capitulum unanimi consensu eandem permutationem acceptantes, quitaverunt, remiserunt prefatis magistro Iohanni et fratri Alberto nomine prefati hospitalis et specialiter ipsius ecclesie de Nipliwis dictum :10 annuum censuro unius fertonis argenti et ipsos procuratores nomine hospitalis eiusdem nec non ecclesiam de Niplawis liberaverunt et absolverunt omnino ac liberos et absolutos esse in perpetuum voluerunt. Promiserunt autem sibi ad invicem predicti prior et capitulum ex parte una et magíster Iohannes ac frater Albertus ex altera nomine predictorum ordinis et hospitalis sancte Marie Theutonicorum presentem permuta:{5 tionem inviolabiliter observare et contra eam nullo facti vel iuris remedio ordinario vel extraordinario contravenire; renuntiantes actioni cuilibet et exceptioni et omni alii auxilio, per quod posset presens permutatio revocari vel quomodolibet impediri. Ad maiorem etiam cautelam et eiusdem permutationis perpetuam firmitatem tam dictus frater Albertus procurator, habens ad hec mandatum, quam etiam Petrus de 40 sancto Bartholomeo, yconomus predictorum prioris et capituli Lateranensis ecclesie, 188 NUM. 111, 112. 1257 JAN. 9. - 12. de mandato ipsorum prioris et capituli presentium predicta omnia partes inviolabiliter servaturas prestito corporaliter iuramento firmarunt. In cuius reí testimonium et evidentiam pleniorem dicti magíster Iohannes et frater Albertus ac prior et capitulum presens instrumentum suorum sigillorum fecerunt appensione muniri. Actum Rome in palatio de Laterano presentibus hiis testibus, videlicet fratre Bartholomeo 5 de Boemia ordinis fratrum Minorum, fratre Lamberto Theotonico eiusdem ordinis, magistro Gentile de Monte Granerio domini pape scriptore, magistro Petro canonico Theanensi, magistro Bono Pergamensi scriniario et Calcedonio de Rocca Willelmi iudice ad hoc rogatis.2 Et ego Benedictus de Castro Nouo, auctoritate apostolica scriniarius, omnibus his interfui et hoc instrumentum scripsi et 10 complevi rogatus. 112. Pfemysl Olakarus I l., dominus regni Bohemiae, dux Auslriae et marchio Moraviae, fralribus hospilalis sancli Francisci / Pragae] villam Plchov confert. Pragae 1257 ian. 12. 15 Autographum in membrana scriptum in S ú A Pragae (archivum Crucigerorum cum stella rubea Pragae, sign. 443 (36/2{4)) asservatur (A). - Apographum exstat in cod. mnscro chart. saec. XVII. (1654), qui ,,Liber aureus" appellatur, ibidem (sign. Vfl, 202) asservato, pag. 59 (B). Reg: Reg 11, pag. 1168 num. 2666 (ex B, ad ian. 13). Lit: Sebánek, Urkundenwesen, pag. 327-329. Scriba: P I I 17 = magister Arnoldus protonotarius. Cf. Exempla script. num. 1 a, 2. Dictator: magister Arnoldus protonotarius. Vide: 11. 1 a, P. O. 11., magíster Arnoldus protonotarius (W}, Crucigeri cum stella rubea (E). 20 Otacharus, dei gracia dominus regni Boemie,ª dux Austrie et marchio Moravie, notum esse cupimus 11 universosb presencium inspectores,b quod nos deum habentes 25 pre oculis et nostre saluti utilllius consulentes, nec non in remedium anime patris nostri serenissimi W.,1 incliti quondam 11 Boemieª regís, et nostrorum remedium peccatorum, fratribus domus hospitalis sancti Francisci, ordinis Stelliferorum, villam Pillhow nominatam et eorum successoribus contulimus perpetuo possidendam cum suis attinenciis, quocumque nomine nuncupentur. Et ne super huiusmodi collacione 30 calumpnia suboriri valeat in futurum, presentes eis litteras dari mandavimus cum subnotatis testibus sigillorum nostrorum munimine roboratas. Testes autem sunt 111. ª) Verba ,domus hospitalis' probabiliter desunt R. 1) Nomen ignoramus. - 2) Signum nolarii hoc loco videtur deesse. 1257 IAN. 12. - 22. NUlll. 112, 113. 189 hii: Bowarus camerarius noster, Marquardus camerarius, Andreas dapifer, Chetz, Boruto, Budizlaus, Thobias prepositus, Albertus villicus et alii quam piures. Actum Prage anno Domini M°CC0 LVII0 , datum per manus Wilhelmi et Arnoldi, nostrorum prothonotariorum, pridie e idus ianuarii. e 5 Sigillum: Pfemysli, iuvenis regis nec non ducis Austriae et Stiriae, in fi.lis sericis flavi el rubri coloris paululum laesum appendel. Cf. Sigilla in CDB IV. 2, num. 4, 5. 113. Alexander IV. papa /Theoderico (?)], priori Praedicatorum Olomucensium, et [Heidolpho], archidiacono Opaviensi, mandat, ut querimoniam /domus] hospitalis s. 10 Mariae Theutonicorum in Neplachovice contra /Robertum], abbatem Gradicensem, nec non quosdam laicos Olomucenses expresse nominatos, qui ecclesiam in Neplachovice invaserunt, audiant et decidant. Lalerani / 1257] ian. 22. Autographum in membrana scriptum aliquantulum laesum in archivo domus Theutonicorum 15 Gotingae (sign. (154J ser. 4 num. 13J asservatur (AJ. Reg: Joachim-Hubatsch, Regesta ord. Theut. 11, pag. 466 num. 4339 (ex AJ. In autographi angulo superiore dextro ,,Ber" duabus lineis deletum, in chartae replicatae margine dextro ,,Th. S.", in tergi chartae margine superiore ,,Sancta + Maria" legitur; quae omnia in cancellaria apostolica videnlur esse scripta. In inferiore margine tergi chartae 20 manu saec. XIII. annotatzzm est ,,Alexander". Quae nota a destinatario videtur esse orta. Alexander episcopus, servus servorum dei, dilectis filiis ..,1 priori Predicatorum Olomucensium, et ..,2 archidiacono Oppauiensi, Olomucensis diocesis, 11 [et ..],ª 3 scolastico Pragensi, salutem et apostolicam benedictionem. Dilecti filii ..4 preceptor et fratres hospitalis sancte Marie Theotonicorum in Neoplall[cowiz nobis 25 conqueren]do monstrarunt, quod ..,5 abbas Gradecensis, ordinis Premonstratensis, Marata de Gameniz, Adam Rhaniz et 11 [ .. . b, laici Olom]ucensis civitatis et diocesis, ad ecclesiam ipsius hospitalis loci eiusdem de Neoplacowiz hostiliter accedentes [...]e inde bona eorum ibídem inventa secum nequiter asportarunt, iidem quoque ab eorum hominibus de [c]orpore predicti loci quandam summam pecunie ad eosdem precepto- 30 rem et fratres spectantem contra iustitiam extorserunt in dictorum preceptoris et 112. ª) ,Bóem' A. - 0) Ita A. - e-e) Verbis competenter distentis scriptum est A. 1) Venceslai l. 190 NUM. 113, 114. 1257 IAN. 22. - 30. fratrum preiudicium et gravamen. Quocirca discretioni vestre .. . decreveritis per censuram ecclesiasticam firmiter observari.6 Testes autem, ... subtraxerint, censura simili, appellatione ... perhibere.6 Non obstante indulgentia, qua tibi, fili prior Predicatorum, vel fratribus tui ordinis a sede apostolica [videtur e]sse concessum, quod de causis inviti cognoscere nullatenus teneamini, que tibi vel eis a sede committuntur :; eadem.7 [Quod si non om]nes ... exequantur.6 Datum Laterani XI kalendas februarii, [pontificatus]ª nostri anno tertio.ª Bulla: Alexandri IV. papae in filis cannabinis illaesa appendel. Cf. Diekamp num. 6, IV, pag. 532, seu typ. I. seu I I. 114. Alexander IV. papa commutationem census in ecclesia de Neplachovice pro vineis sitis prope Urbem ínter ecclesiam Lateranensem et ordinem domus hospitalis s. Mariae Theutoniconzm factam confirmat, instrumentum commutationis inserí faciens. Laterani / 1257] ian. 30. 10 Apographum exstat in Alcxandri IV. registris in archivo secreto Vaticano asservatis (Reg. Val. 15 25), fol. 8v ep. 74 (R). Ed: Sbaraleae Bullarium Il, pag. 188 num. 285 (ex R). - CDM Ill, pag. 228 num. 244 (ex R). - Loye-Cenival, Les registres, pag. 507 num. 1651 (ex R). Reg: Palacky, Reise, pag. 36 num. 258 (ex R). - Kopetzky, Regesten, pag. 119 num. 80. CDS VII. 2, pdg. 64 num. 964. - Reg. II, pag. 52 num. 135. - Potthast II, pag. 1368 num. 20 16701. Lit: KK, pag. 207-208. Magistro1 et fratribus hospitalis sancte Marie Theutonicorum Ierosolimitani.ª Petitionis vestre seriem audivimus continentem,2 quod dilecti filii ..3 prior et capitulum ecclesie Lateranensis annuum censuro unius fertonis argenti tune ad eos 25 in ecclesia de Niplawiz, Olomucensis diocesis, pertinentem pro quibusdam vineis sitis prope Vrbem, tune ad vos spectantibus, sollempni tractatu ac diligenti deliberatione hinc inde habitis et utriusque partís utilitate pensata, vobiscum perpetuo permutarunt, prout in publico instrumento confecto exinde plenius continetur.4 Nos itaque vestris ac etiam dictorum prioris et capituli supplicationibus inclinati, 30 113. ª) Quae hic et inferius uncis clauduntur, cum membrana destructa perierunt A. - b) Hoc loco cea 12 litterae desunt A. - e) Hoc loco cea 22 litterae desunt A. - d-d) Verbis competenter distentis, ut ultima linea expleretur, scriptum est A. 1) Fortasse Theoderico. - 1) Heidolpho. - ª) Marquardo. - ') Nomen ignoramus. - •) Robertus. - •) Vide CDB IV, 125 num. 41. - 7) Jndulgentiam ignoramus. 1257 JAN. 30. NUM. 114, 115. 191 quod super premissis factum est, ratum et firmum habentes, id auctoritate apostolica de certa scientia confirmamus, usque communimus,5 defectum, si quis in hiis est habitus, supplentes de nostre plenitudine potestatis. Tenorem autem instrumenti prefati de verbo ad verbum presentibus fecimus annotari, qui talis est. In no- 5 mine domini nostri Ihesu Christi Amen. Anno etc.6 Nulli nostre confirmationis et suppletionisb etc.7 Datum Laterani III kalendas februarii, anno tertio. Jlil. Alexander IV. papa /Brunonij, episcopo Olomucensi, mandat, ut fraires /domusj hospitalis s. Mariae Theutonicomm de Neplachovice in possessione ecclesiae ibídem 10 defendat. Laterani / 1257] ian. 30. Apographum exstat in Alexandri IV. registris in archivn secreto l'aticano asservatis (Reg. Vat. 25), fol. 9 ep. 75 (R). Ed: CDM IJI, pag. 230 num. 245 (ex R). 1;; Reg: Palack(J, Reise, pag. 36 num. 259 (ex R). - CDS VJI. 2, pag. 64 num. 965. - Reg JI, pag. 52 num. 137. --- Potthast 1I, pag. 1868 num. 16702. - Loye-Cenival, Les registres, pag. 508 num. 1652 (ex R). Lit: KK, pag. 208. Episcopo Olomucensi.ª 1 Exhibita nobis dilectorum filiorum ..2 magistri 20 et fratrum hospitalis sancte Marie Theutonicorum Ierosolimitani petitio continebat, quod cum tibi olim legitime constitissetb ecclesiam de Niplawiz, tue diocesis, in qua Lateranensis ecclesia censum annuum unius fertonis argenti obtinuisse dinoscitur, propter malitiam et negligentiam personarum degentium in eadem esse in spiritualibus et temporalibus graviter deformatam, illam de ordine fratrum ipsius hospitalis 25 sancte Marie Theutonicorum auctoritate ordinaria et diligenti deliberatione prehabita reformasti. Quia vero dilectus filius ..3 prior et capitulum eiusdem ecclesie Lateranensis censum ipsum cum supradictis magistro et fratribus pro quibusdam vineis sitis prope Urbem tune ad eos spectantibus perpetuo permutarunt, nos eorundem magistri et fratrum ac dilecti filii prioris et capituli eiusdem ecclesie Lateranensis supplicationibus :io inclinati etc., ut in prima usque potestatis.4 ldeoque mandamus, quatenus dictos 114. ª) Superscriptio colore rubro scripta est R. - b) ,supplectionis' R. 1) Annoni de Sangerhausen. -- 2) Petitio non exstat. - 3) Nomen ignoramus. - •) Vide inferius notam 6. - 5) Videlicet ,et presentis scripti patrocinio communimus'. -- 6) Sequitur tenor cliartae Laterani 1257 ian. 9 datae (num. 111). - ') Vide CDB II, pag. 46 num. 53. 192 NUM. 115, 116. 1257 IAN. 30. magistrum et fratres in possessionem ipsius ecclesie de Niplawiz cum iuribus et pertinentiis suis per te vel alium auctoritate nostra inducas et defendas induetos, contradictores etc.,5 non obstante aliqua indulgentia sedis apostolice, per quam mandati nostri executio in hac parte valeat impediri. Datum Laterani 111 kalendas februarii, anno tertio. 116. Alexander IV. papa /Pfemyslum Otakarum 11.], regem (sic) Bohemiae, rogat, ut fraires [domus] hospitalis s. Mariae Theutonicorum de Neplachovice in possessione ecclesiae ibídem defendat. 5 Laterani [1257] ian. 30. 10 Apographum exstat in Alexandri IV. registris in archivo secreto Vaticano asservatis (Reg. Vat. 25), fol. 9 ep. 76 (R). Ed: CDM 111, pag. 231 num. 246 (ex R). Reg: Palacky, Reise, pag. 36 num. 260 (ex R). - CDS V11. 2, pag. 64 sub num. 965. - Reg 11, pag. 52 num. 136. - Potthast 11, pag. 1368 num. 16703. - Loye-Cenival, Les registres, 15 pag. 508 num. 1653 (ex R). Lit: KK, pa,q. 208. • •, 1 regí Boemie.ª Relatu fidedigno percepimus, quodb venerabilis frater noster..,2 episcopus Olomucensis, ecclesiam de Niplawiz, sue diocesis, cum e propter malitiam personarum ibi degentium esset graviter deformata, ipse illam de dilectis 20 filiis fratribus hospitalis sancte Marie Theutonicorum lerosolimitani auctoritate ordinaria reformavit. Postmodum autem dilectus filius ..3 prior et capitulum Lateranensis ecclesie annuum censuro unius fertonis argenti, quemª in prefata ecclesia de Niplawiz habebant, cum dictis magistro4 et fratribus pro quibusdam vineise sitis prope Urbem tune ad eos spectantibus perpetuo permutarunt,5 nos etiam, quod super premissis 25 etc. usque potestatis.6 Cum autem dicti magíster et fratres pro suis laudabilibus meritis apud nos obtineant gratiam benivolentie specialis, serenitatem tuam attente rogandam duximus et monendam, quatenus fratres hospitalis eiusdem, morantes in prefata ecclesia de Niplawiz, pro divina et nostra reverentia commendatos habeas et 115. ª) Superscriplio colore rubro scripta est R. - b) ,constitisse' R. 1) Brunoni. - 2) Annonis de Sangerhausen. - 3) Nomen ignoramus. - •) Videlicel ,quod super premissis factum est, ratum et firmum habentes, id auctoritate apostolica ex certa scientia confirmamus et presentis scripti patrocinio communimus, defectus, si quis in hiis est habitus, supplentes de nostre plenitudine potestatis'. - 5) Videlicet ,contradictores per censuram eccle- 30 siasticam appellatione postposita compescendo'. 35 1257 IAN. 30. - FEBR. 5./4. NUM. 116, 117. 193 eos in possessione ipsius, quantum in te fuerit, manuteneas et defendas, ita quod eis te sibi propitium in hac parte repperisse gaudentibus, nos tue celsitudini speciales exinde gratias referamus. Datum Laterani ut supra.7 117. 5 Pfemysl Otakarus 11., dominus regni Bohemiae, dux Austriae et marchio Moraviae, capellae sancti Venceslai Pragae possessiones confirmat easque a saecularis iudicii vexatione et pecuniaria in cameram suam solutione liberal. - 1257 sezz febr. 5 seu 4.1 Autographum in membrana scriptum in archivo arcis Pragensis Pragae (archivum capituli 10 Pragensis, sign. II 11) asservatur (A). Reg: Reg II, pag. 53 num. 139 (ex A, ad febr. 5). - Ersil-PraZák, Katalog, pag. 24 num. 39 (ídem). Lit: Sebánek, Urkundenwesen, pag. 395-396. In tergo chartae ídem scriba, qui eam exaravit (P JI 38), munere registratoris ecclesiae Pra- 15 gensis fungens, annotavit: ,,Privilegium [sacriste] renovatum". Posterior quidam scriba (saec. XV.) praedictae vocis ,,sacriste" ductus obduxit ultimam ,e' in ,ae' commutans et ,,per Karolum regem super villas" addidit. Hoc additamentum ciare ad chartam Karoli IV., Romanorum regis, datam Pragae 1347 sept. 25 (Reg V, pag. 115 num. 216) alludit, ubi quidem non charla nostra, sed eius exemplum anno 1227 (vide inferius) datum, quod in 20 confi.rmatione Venceslai II., regis Bohemiae, data Pragae 1284 nov. 19 (Reg 11, pag. 675 num. 1330) ad nos pervenit, confi.rmatur. ldem seu alius scriba coaevus inferius ,,Rta I H" annotavit, quae annotationes sine dubio ad librum copiarium Pragensis ecclesiae nunc deperditum referuntur (cf. CDB IV, pag. 273 l. 23 et num. 159, 209). Scriba: P II 38 = destinatarii (vide superius) proprias. Exempla script. num. 1 a, 17. 25 Dictator: destinatarii proprias, qui per quasicon{i.rmationis formam verba chartae Pfemysli Otakari l. s. l. 1227 datae (CDB II, pag. 304 num. 306) non ad verbum, sed cum aliquibus additamentis, quae rem spectant et maioris momenti sunt, descripta repetit. Quae ex hac charla recepta sunt, typis minoribus exprimuntur. Sicut ex ipsis supradictis patet, charla A omni suspicione non carel. Quae suspicio eo augetur, ;30 quod maxima pars additamentorum chartae A ascriptorum additamentis secundae (falsae) versionis clzartae Pfemysli anno 1227 (B) (vide ErSil-Prazák, Katalog, pag. 20 num. 23) datae maní/este respondent. A ex B deductam esse certe negandum est, at contra B sequitur clzartam A. !taque A falsi quidem munimentum erat, sed falsum non putandum est, si deliberenws, qua auctoritate 35 destinatarias chartae A in curia regis usus sil. Recte quoque munitam esse chartam A sigillo regís de omnibus condicionibus optimo iure conici potest. 116. ª) Superscriplio colore rubro scripta est R. -b) Vux ,cum', quae in R sequitur, post vocem ,diocesis' (loco n. c insignito), probabiliter ponenda est. -- e) Vide notam b. - ª) In fine lineae ,quem' et in initio sequentis lineae iterum ,quem' ante ,in' ponitur in R. - •) ,vneis' R. 40 1) Pfemyslo Otakaro JI. - 2) Bruno. -- 3) Nomen ignoramus. - •) Johanne de Capua. - 5) Vide num. 111. - 8 ) Vide num. 115 n. 4. - 7 ) Videlicet ,111 kalendas februarii, anno tertio.' 194 l';UM. llí. 1257 FEHR. 5./4. Vide: II. 1 a, P. O. Il., .3, Praya, ecclesia capitularis (C). r-iotum esse volumus o[mnibus]" nostro sub tempore viventibus et post nos in evum victuris, quod nos, Premisl videlicet, dei gracia dominus JI regni Boemorum, dux Austr[ie et] marchio :Vlorawie, attendentes honestam et sanctam predecessorum nostrorum donacionem ad capellam 11 sancti \Vencezlay martyris [pertine]ntem, de qua custos eiusdem capelle in huius vite ne- 5 cessariis valeat iugiter sustentari, tam racioJlnabiliter ordinatam approbamus et auctoritate regalis excellencie, ne umquam ab aliquo diminuatur vel inmutetur, eam confirmamus et ab omni secularis iudicii vexacione seu pecuniaria in cameram nostram solucione et a tota cuinslibet potestatis exactione liberam in perpetuumb eandem esse statuimus, quatenus minister capelle iam memorate omnium bonorum ad eam pertinencium possessor et sacri ordinis presbiteratus 10 professor beato martyri, tocius regni nostri patrono, secure possit deservire ac pro nostra salute omniumque predecessorum nostrorum animarum redempcione, domino deo laudum• et oracionum hostyas sine quovis inpedimento valeat inmolare. Verum, si quis hoc deo placitum nostri statuti factum vexare, attenuare sive inmutare attemptaverit, in vita sua et post mortem predicti martyris non effugiat indignationem ac in ultima districti iudicii die tremenda lacrimosam cum 1;, omnibus incurra t reprobis maledictionem, qua dicitur: Ite maledicti in ignem eternum.•2 Ut autem laudabilis hec predecessorum nostrorum donacio ac nostra eiusdem donacionis confirmacio nullum finem inveniat, set firma et stabilis perseveret in secula seculorum, eam appensione nostri sigilli roboramus. Bona quoque ad sepulcrum beati martyris* per nostros antecessores vel per nobiles regni nostri collata, ne per oblivionem depereant aut per violentam aliquorum 20 invasionem inminuantur, presenti pagine fecimus inscribenda: In villa, que dicitur Sedlech, III animatores cum suis possessionibus; in Neradich IIII animatores cum possessionibus, qui tenentur reddere* ministro cap elle* memorate pisces feria 1111ª et feria VIª singulis per circulum annorum sep[timanis]; in villa Bychos curia cum possessione et dote ad aratrum pertinente et IIIIºr hospitibus et horto; in villa Lyzolay curia cum possessione [et dote ad aratrum 2:. per]tinente et tribus hospitibus, in villa Preboy terrad ad aratrum sufficiente, prata eciam et silve cum collibus ad villas modo nom'.inatas* per]tinencia. Testes autem, qui huic confirmationi afuerunt,e sunt hii: Borso, larosius, Andreas, Bauor, Zauise, Marquardus, [ .. .]! Vlricus, Thobyas prepositus. Acta vero sunt hec anno dominice incarnationis M°CC0L 0VIV data per manum Wilhe[lmi et Arnoldi], nostre curie protho- 30 notariorum, die'1 nonash februariU Sigillum: Pfemysli, iuvenis regís nec non ducis Austriae et Stiriae, in filis sericis rubri colorís paululum laesum appendet. Cf. Sigilla in CDB IV. 2, num. 4, 5. 117. ª) Quae hic et inferius uncís clauduntur, cum membrana destructa perierunt A. - ") ,ppetum' A. - •) Scriba primum ,laudem' scripsit, ,e' sine rasura in ,v' correxit et demum ,v' super- 35 scripsit (,laudvm') A; ad id confer correcturam respondentem in CDB II, pag. 305 l. 11 (nota a). d) Post vocem ,terra' voces ,cum dote' deesse videntur A. - •) Ita A. -1) Nomen unius testis deest A. - g-g) Atramento obscuriore additum, priusquam charla sigillo munita est in A. - h·h) Ita A, quod seu in ,nonis februarii', seu in ,pridie nonas februarii' corrigendum est. 1) C/. notam h-h. - 2) Matth. 25, 41. 40 125i FEBR. 11. - 1'1. NUM. 118, 119. 195 118. Alexander IV. papa [ Vladislao], praeposito Wissegradensi, consobrino et cancellario [Pfemysli Otakari JI.], regis (sic) Bohemiae, indulget, ut praeter praeposituram Wissegradensem unicum aliud benefici11m ecclesiasticum licite recipere et retinere valeat. 5 Laterani [1257] febr. 11. Apographum exstat in Alexandri IV. registris in archivo secreto r aticano asservatis (Reg. Val. 25),fol.14ep.112 (R). Reg: Palack(¡, Reise, pag. 37 num. 264 (ex R). - Reg II, pag. 1168 num. 2667. - Potthast II, pag. 1370 num. 16727 a. -- Loye-Cenival, Les registres, pag. 521 num. 1698 (ex R). lO Preposito1 ecclesie Wissegradensis, consobrino et cancellario carissimi in Christo filii nostri. .,a 2 illustris regis Boemie.b Apostolice sedis benignitas consueta sic merita personarum provida deliberatione discernit, ut eos, qui litterarum scientia et morum ac generis nobilitate precellunt, favoris gratia efferat amplioris et maioribus studeat beneficiis honorare, quia non indigne e tune uni, quod sufficeret pluribus, 15 speciali provisione conceditur, quod divisim in pluribus invenitur. Hinc est, quod nos probitatem et nobilitatem tuam non indigne pensantes ac volentes ex hoc tibi gratiam facere specialem, devotioni tue, ut preter preposituram Wissegradensis ecclesie curam animarum habentem, quam obtines, unicum aliud beneficium ecclesiasticum, etiam si sit personatus vel dignitas, et similis ei cura immineat, licite recipere, si tibi canonice :w offeratur, et cum predicta prepositura libere retinere valeas, constitutione generalis concilii nequaquam obstante,3 auctoritate propria indulgemus, proviso, quod prepositura, beneficium, personatus vel dignitas huiusmodi debitis non fraudetur obsequiis et animarum cura in eis nullatenus negligatur. Nulli nostre concessionis etc.4 Datum Laterani 111 idus februarii, anno tertio. 119. Pfemysl Otakarus I J., dominus regni Bohemiae, dux Austriae et marchio Moraviae, capellano suo Bartholomaeo, custodi et canonico ecclesiae Wissegradensis, capellam in monte sancti Stephani de Zlíchov cum pertinentiis Nicolai, Pragensis episcopi, accedente consensu confert, adiciens, ut custodes Wissegradenses in civitate Pragensi ad officium 30 suum duas tabernas medonis oblineant. In castro Pragensi 1257 febr. 13. 118. ª) Punctum geminatum deest in R. - b) Superscriptio colore rubro scripta est in R. - e) In fine lineae ,in' et in initio sequentis lineae iterum ,in' ante ,digne' ponitur in R. 1) Vladislao. - 2) Pfemysli Otakari II. -- ") Cf. Decr. Greg. IX., 3. 5. 28 (Friedberg II, col. :1.-, 477-478). - ') Vide CDB JI, pag. 46 num. 53. 196 NUM.119. 1257 FEBR. 13. Autographum in membr. scriptum in SÚA Pragae (archivum cap. Wissegradensis Pragae, sign. KVs 44) asservatur (A). - Apographum (consensus formula omissa) insertum est vidimationi Johannis, episcopi Pragensis, Pragae a. 1258 datae (num. 173), cuius autographum ibídem (sign. KVs 45) asservatur (B).1 - Apographum saec. XIV. exstat in Libro privilegiorum eccl. Wissegradensis membr., ibídem (lib. 26) asservato, fol. 35-35" num. 92 5 (C). Ed: Hammerschmid, Gloria Wissegr. ecclesiae, pag. 205 num. 5 (e quadam copia, haud completus textus chartae ad 1250 febr. 7 praebelur). Reg: Reg II, pag. 55 num. 143. - Prochno, Regesten, pag. 92 num. 23. Lit: Fiala, Kancelár, pag. 255 n. 21 (sincerilas charlae suspicitur). - Nov(J, Listiny, pag. 10 58 (de consensus formula episcopi opinio haud recta). - Sebánek, Urkundenwesen, pag. 369-370.• In tergo charlae eiusdem scribae manu, qui chartam Pfemysli Otakari I I. eidem Barlholomaeo Pragae 1267 dec. 11 (num. 531) datam exaravil, scriplum legilur: ,,Super donacione capelle de Zlechow et taberne medonis in civitate Pragensi " ( = P I I 65), ad quod manu posleriore 15 ,,pro custode ecclesie Wissegradensis" addilum est ( K). Scriba :1) P II 39 = J III 4 = probabiliter Barlholomaeus capellanus, chartae destinalarius, qui texlum charlae Pfemysli Olakari II. exaravil. Exempla script. num. 1 a, 18. (Cf. Ex. script. in CDB IV. 2, num. 43). 2) N 6 = Nicolai, episcopi Pragensis, notarius, qui consensus formulam episcopi addidit. Exempla scripl. num. 2 a, 3. 20 Dictator: Bartholomaeus capellanus, probabililer chartae scriba 1). Consensus formula episcopi sigillo Pfemysli Otakari II. appenso videtur esse ascripla, cf. notam k. Consensus episcopi etiam per propriam chartam (vide num. 120) promulgalus est. Habueritne charla noslra episcopi quoque sigillum in consensionis formula indicatum, cui appendendo 25 (in scidula membranacea, vide inferius) incisiones in charla replicala factae essenl, pro cerio affirmari non potest. Vide: Il. 1 a, P. O. II., Gregorius el Bartholomaeus capellani (D ), 2 a, Nicolaus episcopus (C) , 3, Vy.{ehrad, ecclesia capitularis (F). S In nomine sancte trinitatis et individue unitatis. S Ottakarus qui et Premizl, 30 dei gratia dominus regni Boemie,ª dux Austrie et marchio Morauie, dilecto capellano nostro 11 Bartholomeo, custodi et canonico ecclesie sancti Petri Wissegradensis, in perpetuum. Cum felicis recordationis predecessores nostri, incliti reges etillustres duces Boemie,ª Wissegradensem ecclesiam speciali preroJJgatione,b honorificentia et munificentia prosequentes et habunde dotaverint et adornaverint condecenter, nos, 35 qui deo favente diversarum terrarum gubernacula obtinemus, tanto ad promerenda beati Petri, principis apostolorum, 11 patrocinia sedulos et devotos exhibere debemus, quanto et predecessorum nostrorum principum provocamur exemplis et quo amplius eandem ecclesiam sacrosanctam nostram capellam recognoscimus specialem nec non exemptionis et libertatis privilegiis a sede apostolica honoratam.3 Hinc est, quod tue 40 fidelitatis serviciis ad faciendam tibi gratiam pro meritis excitati, capellam nostram in monte sancti Stephani de Zlechov sitam cum universitate iuris patronatus, e quod habemus in ipsa, et omnibus suis pertinentiis, agris, pratis, curtís, ortis, colonis, tam ibídem in Zlechov, quam Cnesuez et in Hlubocirp et alibí, presertim consensu ad hoc 1257 FEBR. 13. NUM.119. 197 et auctoritate venerabilis in Christo patris, domini Nycolai, Pragensis episcopi, accedente, tibi libere concedimus in perpetuum obtinendam, in qua nichilominus capellanus et rector concessione progenitorum nostrorum et venerabilium episcoporum institucione annis pluribus extitisti; quod utique non sine matura deliberatione facere decrevis mus, eo quodd quandam terram in villa Vuritize ultra Albeam a Praga remotam, adiacentem civitati Luthomericensi, civibus eiusdem contulimus civitatis, que, ut asseruisti, tibi annuatim marcam et dimidiam argenti solvebat. Sane, ut a nostra benificentia tamquam bene meritus copiosiorem gratie consequaris effectum, te de hac vita migrante successores tui in eadem prebenda, Wissegradenses canonici, pleno et eodem to iure capellam predictam cum iuris patronatus honore et omnibus pertinentibus ad eandem pacifice semper obtineant et quiete, ita tamen, quod quicquid ultra marcam argenti et dimidiam de proventibus eiusdem capelle perceperint annuatim, inde tuum anniversarium in vigiliis, missa, candelis, offertorio et in refectione canonicorum, vicariorum et pauperum peragant bona fide; ad quod utique faciendum est eisdem 1s sufficienter provisum eo, quod redditus eiusdem capelle ad minus ad quatuor marcas argenti de presentí annis singulis se extendunt, eo salvo, quod eadem capella debitis serviciis non fraudetur et animarum cura in ea nullatenus negligatur, quod utique in animabus ponimus possessorum: Adicientes/ ut successores tui, Wissegradenses custodes, ad officium suum in civitate Pragensi in perpetuum obtineant duas tabernas 20 medonis, unamu ex predecessorum nostrorum et aliam ex nostra donatione, prout super hoc in autentico nostro privilegio plenius est expressum.4 Ne autem noverca memorie oblivio tractu temporis nostris actis legitimis adversetur, presentem paginam nostrorum munimine sygillorum et subscriptione testium fecimus roborari. Huius rei testes sunt: Smilo filius Heinrici de Sitauia, Wilhelmus filius Hroznate, Benes 2s filius Voconis de Benesov, Andreas de Wsecrhom noster subdapifer, Gerhardus plebanus Wienensis, Prisnoborius regni nostri notarius generalis Pragensis et Wissegradensis canonicus et alii quam plures clerici et laici. Acta sunt hec in castro Pragensi anno Domini M°CC0 L0 VII0 , idush februarii, datum per manus Wilhelmi et Arnoldi,I nostre aule notariorum. 30 Nosi Nicholaus, dei gracia Pragensis episcopus, hanc donacionem ratificamus et eik subscribimus ipsamque sigilli nostri munimine ad perpetuam memoriam confirma- mus.i Sigilla: /ere in media charla replicata duo foramina sigillo appendendo in filis sericis /acta apparent. Sigillum Pfemysli, iuvenis regis nec non ducis Austriae, quod hoc loco probabiliter 35 olim appendebat, avulsum et deperditum es/, etiam e filis sericis nihil restat. Dextrorsus duo foramina sigillo appendendo in scidula membranacea facta apparent. Appensumne sil hoc loco sigillum Nicolai episcopi, videtur esse incertum (vide superius). 119. ª) ,Boem' A. - b) ,prerogate' A. - e) Scriba ,paro' scribere coepit, ultimas litteras in ,tr' sine rasura correxit A. - ª) Super linea additum est A. - •) Scriba primum ,Uuritiz' scripsit 40 et primam ,U' sine rasura in ,V' correxit A, ,Wrutiz' B. - 1) Scriba primum ,a' scripsit et sine 198 NUM. 119, t:m. 1257 FEBH. 13. 120. Nicolaus, episcopus Pragensis, Bartholomaeo, custodi et canonico Wissegradensi, ad chartam Pfemysli Otakari I l., cuius lenorem inserí facit, se revocans, possessionem capellae in monte sancti Slephani de Zlíchov confirmat. Pragae 1257 febr. 13. ;; Apographum exslat in vidimalionis charla Johannis, episcopi Pragensis, Pragae anno 1258 data (num. 173), cuius autographum in membrana scriptum in SÚA Pragae (archivum cap. Wissegradensis Pragae, sign. KVs 45) asservatur (B). - Apographum saec. XIV. exstal in Libro privilegiorum ecclesiae Wissegradensis membranaceo, ibídem (lib. 26) assemato, fol. ."JiíV--.36 in num. 93 (C). l•J Reg: Reg Il, pag. 56 num. .144. Lit: . In nomine Domini amen. Nycolaus, dei gratia Pragensis ecclesie episcopus, dilecto in Christo sibi Bartholomeo, custodi et canonico ecclesie sancti Petri Wissegradensis, salutem cum sincera in Domino caritate. Presentibus recognoscimus et fatemur nos vidisse pariter et legisse privilegium serenissimi principis Premizl, domini regni Boemie,ª illustris ducis Austrie et marchionis Moravie, sygillorum suorum 211 munimine roboratum, non cancellatum, non viciatum nec in aliqua parte sui abolitum sub hac forma: In nomine sancte trinitatis et cetera, ut supra.2 Nos igitur honorabilem Wissegradensem ecclesiam in beati Petri, principis apostolorum, vocabulo a Christo fundatam et Romanorum pontificum necnon illustrium principum Boemie libertatum et exemptionum privilegiis insignitam propensius honorantes ad instanciam 2:; magnifici principis Premizl, domini regni Boemie,ª illustris ducis Austrie et marchionis Morawie, capellam in monte sancti Stephani de Zlechov sitam cum universitate iuris patronatus et omnibus suis pertinentiis, secundum quod eandem tibi ad augmentum prebende tue Wissegradensis principali munificentia et successoribus tuis in eadem [119.] rasura in ,A' correxit A. ---- u) ,a' ex ,u' pcr rasw· sollempniter et semper agatur et ut in :; eadem capella divinum officium e cum e animarum cura nullatenus negligatur, prout in privilegio eiusdem domini principis et in rescripto eiusdem privilegii superius continetur. Actum Prage anno Domini M°CC0 L0 VII0 , idusª februarii, pontificatus nostri anno XVI0 • lO 121. Nicolaus, episcopus Pragensis, hospitali s. Francisci Pragae possessionem iuris palronatus et ecclesiarum expresse nominatarum confirmat. Pragae 1257 febr. 13. Autographum in membran({ scriptum in S ú A Pragae (archivum Crucigerorum cum slel/({ rubea Pragae, sign. 444 (36/:!/5)) asservatur (A). -- Apographum exstat in cod. mnscro 1;, chart. saec. XVII. (1654), qui ,,Liber aureus" appellalur, ibídem (sign. V/1, 202) asservato, pag. 59-61 (B). -Aliud apographum saec. XVII.--XVIII. [manu praepositi s. Hippolyli apud Znojmo Th. Aug. Frendl scriplumj cod. mnscrus charf. ,,Privilegium Wenceslai, Bohemiae regís IV., datum Pragae anno Domini 1235 ... etc. etc." intitulatus, in SAR Brunae (archivum praepositurae s. Hippolyli apud Znojmo, sign. IV D 24) asservatus conti- 20 net, pag. 29-30 (C). - Rohemicam versionem A praebet Beckovsk(¡, Poselkyne IV (1700), pag. 415, ex qua editione inferius sub * textum charlae 11ide (T ). Ed: CDl\!l V, pag. 241 num. 28 (ex C forlasse). Reg: Reg JI, pag. 53 num. 140. - CIM JI, pag. 32 num. 8. - Teige JI, pag. 267 num. 1. Lit: ]{K, pag. 158 n. 3 (manus scribae). - No11(¡, Listiny, pag. 57 (a) idem-haud omnino 25 recte-, b) acceptio texlus in librum formarum Thobiae de Bechyné jacta statuitur). -Duskouá, Formuláf Tobiáse z Bechyne, pa,q. .54 (ídem atque sub b superius statuitur). - Sebánek, Urkundenwesen, pag. 369 (JI!). Scriba: N 3 °=· V 80 = destinatarii proprius. Cf. Exempla script. in CDB J ·v. 2, num. 25. Diclator: fortasse destinatarii proprius. :io Textus chartae cum quibusdam praetermissionibus nec non mutationibus in librum formarum Thobiae de Hechyné 11idetur esse receptas. Vide Nouák, Formuláf, pag. 116 num. 146. Autographo laeso putredine nec non conseruatione mirws apte facta nisi, uix totum textum chartae legere possimus, nisi apographa chartae praesto sint. In chartae texlu Pdendo eas partes eius uncís clausimus, quorum nulla uesligia remanserzmt. :15 120. ª) ,Boem' B. - b) ,a.ppbat;i:' B. - e-e) Scriba primum ,offici cum' scripsit, sed poste({ ,cum' in ,u' correxit et inepte ,q;,' addidit B. -- d) ,idº' B; cf. num. 119 nota h. 1) Notandum est utilem tractationem chartac noslral' olim nostrum discipulum et socium laboris nostri J. Bistfick(¡ in dissertatione sua (cuius manuscriptum in bibliotheca nostra exstat) a. 1953 confecta praebuisse. -- 2) Vide chartam Pfemysli Otakari JI. sub eodem dato (num. 119}, 40 quam autographo chartae nostrae mnsensus formula episcopi omissa uerbum e 11erbo insertam e8se p11famus. Cf. ibídem n. 1. 200 NUM.121. 1257 FEBR. 13. Vide: II. 2 a, Nicolaus episcopus (E), 3, Crucigeri cum stella rubea (F). ~ Nicolaus ~. dei gracia Pragensis episcopus, magistro et fratribus hospitalis sancti Francisci Pragensis salutem imperpetuum. Dignum et congruum estimavimus equitas 11 quoque rationis exposcit, quod piis votis et honestis petentium desideriis favore benivolo concurrentes, prebeamus etiam nostre liberalitatis assen- 5 sum. Hinc est, quod ius patronatus 11 et ipsas ecclesias, quas clare memorie Wencezlaus, rex Bohemorum,1 aliique nobiles seu fideles Pragensis dyocesis vobis et vestro hospitali ad usum ac sustentationem inllfirmorum eiusdem hospitalis cum omnibus reditibus et aliis pertinenciis contulerunt, vobis tenore presentium salvo iure obedientie, quam tenentur rectores ecclesiarum ipsarum parrochialium nobis nostrisque archidiaconis 10 exhiber[e]ª in spiritualibus nec non etiam in temperalibus,b imperpetuum confirmamus. Ecclesie autem iste sunt: sancti Francisci ad pedem pontis in civitate Pragensi, ecclesia sancti Valentini infra muros, ecclesia sancti Petri in vico Tevthonicorum extra muros, ecclesia sancti Stephani in Ribenic, ecclesia in Cubito cum suis filiabus et aliis pertinenciis, ecclesia in Wirbna cum decimis et pertinentiis suis, ecclesia in 15 Revnicz cum filia et villis et decimis et aliis pertinentiis post mortem Cunradi plebani, qui nunc est, ecclesia in Lupetin, ecclesia in Tsirnvcz, ecclesia in Boroticz, ecclesia in Sliweinz, ecclesia in Tys, ecclesia in Misa cum filiabus suis, ecclesia in Ponte sancti Wencezlai extra muros, ecclesia in Lvtomeriz sancte Marie extra muros, ecclesia in D[u]ba et aliis pertinentiis. Han[c] igitur donationem, quam predictus rex aliique 20 nobiles seu fideles ad usum infirmorum vestri h[o]sp[i]talis ac fratrum inibi servientium pia devotione ordinaverunt, ratam habentes et fir[m]am predictas ec[c]les[i]as et capellas cum suis reditibus libera voluntate divine retrib(ut]ion[is intuitu] salvis deci[m]is episcopalibus, videlicet sex denariorum, qui de quolibet manso tam vestrorum quam aliorum hominum, qu[i] ad easdem parrochias pertinere noscuntur, per 25 tot[um regnum] Boh[emie conver]tuntur, tam in spiritualibus quam in temporalibus, perpet[u]is temporibus vobis vestrisque fratribus confirmamus. In cuius rei argumentum presentem paginam conscr[i]bi fecimus et sigilli nostri munimine rob[orar]i. Huius autem confirmationis testes sunt: Thobias prepositus, Uitus decanus, Radozlaus archidiaconus, frater Thomas prior hospitalis, frater Merbota vicemagister, frater 30 Fridericus, frater Zbramirus, frater Symon, frater Cunradus de Wormatia, e frater Teodericus, frater Fridericus, frater Wolframus de ordine fratrum Minorum et alii quam plures. Acta sunt hec Prage anno incarnationis dominice M°CC0 L0 VII0 , idusb dfebruarii, quintadecima indictione.d Sigillum: in filis sericis flavi et rubri colorís appendebat; nunc avulsum et deperditum est. 35 121. ª) Quae hic et inferius uncis clauduntur, cum membrana putrefacta perierunt A. - 11) Ita A. - e) ,Wor~' A. - a·a) Verbis competenter distentis scriptum est A. 1 ) Morte obiit 1253 sept. 22. 1257 FEBR. 13. - 26. NUM. 121, 122. 201 121.* My MikulM, z bozi milosti prazsky biskup, mistrovi a bratfim spitála svatého Frantiska v Praze pozdraveni. Za slusné a za spravedlivé jsme uznali, neboC i spravedlnost to sebou ptinásí, abychom chvalitebnym zádostem dle nasí mofoosti a pfivetivosti zadosti ucinili. A protoz 5 ius patronatus a kostely s vsim jejich právem, které slavné pameti Vácslav, král cesky, téz jiní urození páni a dobrodincové Vám a Vasemu spitálu k dokonalejsímu vyzivení se vsemi uzitky a ptílezitostmi darovali pfitomnym listem salvo iure obedientiae, nevynímaje vsak povinnou poslusnost, kterou fiditelové tech kostehlv farnich nám a nasím arcijáhnüm povinni jsou prokazovati, jak V duchovnich tak Í V svetskych neb fasnych vecech, na vecné easy potvrzujeme. 10 Kostelové pak jsou tito: kostel svatého Frantiska blfz mostu v meste Prazském, kostel svatého Valentina v témz meste, kostel svatého Petra v ulici Ktifovníküv Nemeckych na pfedhradí Prazském, kostel svatého Stepána na Rybnícku, kostel v meste Loktu s pfinálezejícími kostely s vsim jich pfíslusenstvím, kostel V Vrbne s desátky a s vsim pfíslusenstvim, kostel V mestecku Revnici s druhym pfinálezejícim kostelem téz s vesnicemi, s desátky a jinym pfíslusenstvim. 15 kostel v Hloupetíne, kostel v Mírnoci, kostel v Boroticich, kostel v Slivenci, kostel v Tisu, kostel v Stfibfe s jinymi pfinálezejícimi kostely, kostel svatého Vácslava na pfedmestí Mosteckém, kostel panny Marie na pfe' A. - b) Prima ,i' in ,j' sine rasura correcta est A. - e-e) Scriba primum vocem ,Marie' praetermisit, postea suum errorem hoc modo reparavit: ultimam ,e' in voce ,sancte' erasit et super linea titulo supplevit; denique vocem ,Mar' in fine lineae addidit. Haec omnia charla finita atramento obscuriore et penna acutiore fecit. - ª) ,Cuneghesueld1' A. - e) ,archi&ono' A. . d' . . t t A 35 f-f) Verbzs competenter 1stent1s scnp um es . 1) Nov. 11. 1257 APR. 15. NUM. 123, 124. 203 Apographum exstat in Alexandri IV. registris in archivo secreto Vaticano asservatis (Reg. Vat. 25), fol. 36v ep. 270 (R). Ed: Loye-Cenival, Les reuistres, pag. 579 num. 1881 (ex R). Reg: Palack¡j, Reise, pag. 37 num. 266 (ex R). - Reg JI, pag. 57 num. 149. - Potthast II, ;, pag. 1376 num. 16818. Abbati1 et conventui monasterii de Mileuzk, Premonstratensis ordinis, Pragensis diocesis.ª Exigentibus vestre devotionis meritis, votis vestris libenter annuimus et petitiones vestras, quantum cum deo possumus, favorabiliter exaudimus. Significastis siquidem nobis, quod vos quandam parrochialem habetis ecclesiam infra 10 septa vestri monasterii,2 que ad vos pleno iure noscitur pertinere, in qua etiam per idoneam personam ipsius monasterii fecistis a tempore, cuius non existit memoria, et facitis deserviri et eiusdem proventus sustentationi vestre totaliter deputatis, pro qua, sicut et pro ceteris possessionibus vestris, collectas et tallias ac procurationes, si que vobis per legatos et nuntios sedis apostolice seu per diocesanum vestrum vel per 15 quemcumque alium imponuntur aut a vobis etiam exiguntur, persolvitis et hactenus persolvistis. Nos igitur, vestris supplicationibus inclinati, ut per predictos seu quoscunque alias eidem ecclesie singulariter collecta vel tallia sive procuratio imponi nequeat aut exigí ab eadem, nec vos ad exhibitionem ipsarum pro dicta ecclesia specialiter compelli possitis, veris existentibus supradictis auctoritate vobis presentium indulge- 20 mus. Nulli nostre concessionis etc.8 tertio. Datum Laterani XVII kalendas maii, anno 25 124. Alexander IV. papa omnibus, qui ecclesiam in Kaplice visitaverint, indulgentias concedit. Laterani [1257] apr. 15. Apographum exstat in Alexandri IV. registris in archivo secreto Vaticano asservatis (Reg. Val. 25), fol. 36°-37 ep. 272 (R). Reg: Palacky, Reise, pag. 37 num. 267 (ex R). - Reg JI, pag. 57 num. 147. - Potthast JI, pag. 1376 num. 16816. - Loye-Cenival, Les registres, pag. 579 num. 1883 (ex R). 30 Litterae monasterio ord. Praemonstratensis in Milevsko datae sunt. 123. ª) Superscriptio colore rubro scripta est in R. 1) Nomen ignoramus. - 2) Scilicet ecclesiam s. Aegidii, quondam parochialem, nunc cimiterialem, iuxta monasterium in Milevsko sitam, sicut nos v. d. K. Dolista certiores fecit. - ª) Vide CDB I I, pag. 46 num. 53. 204 NUM. 124, 125. 1257 APH. 15. ----------------------- Universis Christi fidelibus presentes litteras inspecturis.ª Vite perennis gloria ... collaudetur.1 Rogamus ... iniungentes, quatenus ad ecclesiam beate Marie in Capliz,2 Pragensis diocesis, imploraturi ... accedatis.1 Nos enim, ut Christi fideles quasi per premia salubriter ad merita invitemus, de omnipotentis dei misericordia et beatorum Petri et Pauli apostolorum eius auctoritate confisi omnibus vere penitenti- .-, bus et confessis, qui cum debita reverentia illuc in Assumptionis beate Marie virginis et apostolorum Petri et Pauli festivitatibus ac in Omnium sanctorum commemorationc accesserint, annuatim quadraginta dies ... relaxamus.3 Datum Laterani XVII kalendas maii, anno tertio. 125. 1\lexandcr IV. papa omnibus, qui ecclesiam in Nová Ves fu Mladé VoZice] visitavuint, indulyrntias concedit. Laterani / 1251'/ apr. 15. Apograplzum exslal in A.lexandri fll. registris in arclzivo secreto Vaticano asservatis (Reg. to Val. 25), fol. 37 ep. 273 (R). t~. Reg: Palackú, Reise, pag. 37 num. 268 (ex R). -- Reg JI, pag. 57 num. 148. - Potthast Il. pag. 1376 m1m. .16817. - Loye-Cenival, Les regi.~tres, pag. 680 num. 1884 (ex R). Litterae monasterio ord. Praemonstralensis in .11ilevsko datae sunt. Eisdem.ª 1 Vite perennis gloria etc. ut in alia, usque iniungentes,1 quatenus ad ecclesiam sancte Caterinc in Lazice, Pragensis diocesis, imploraturi . . . acce- 20 datis.1 Nos enim, ut Christi fideles quasi per premia salubriter ad merita invitemus, de omnipotentis dci misericordia et beatorum Petri et Pauli apostolorum eius auctoritate confisi omnibus vere penitcntibus et confessis, qui cum debita reverentia illuc in festo ipsius sancte et in die Dedicationis eiusdem ecclesie acccsserint, annuatim quadraginta dies cte., usque relaxamus.1 Datum ut supra.1 2r, 124. ª) Siiperscriptin colore rubro scripta est R. 1) Vide CDB IV, pag. 374 num. 210. - 2) Fortasse lwdierna ecclesia s. Floriani (non ecclesiu ss. Petri et Pauli) hic intelligitur, sicut nos v. d. [{, Dolista benignissime certiores fecit. - ª) Vide CDB IV, pag. .159 num. 70. 125. ") Superscriplio colore rubro scripta est R. 1) Vide num. praecedentem 124 m~c non numeros ibidem citatos. :JO 1257 APR. 17. NUM. 126. 205 126. Alexander IV. papa / Bertholdo (?)], abbati de Postoloprty, / Nicolao (?)], decano Vratislaviensi, et Herbordo, decano Olomucensi, mandat, ut controvers:am ínter sanctimoniales /domus Dominici sepulchri] in Svetec et fraires hospitalis /s. Johannis] Hierosoly;; milani de Bohemia, qui illas invitas ordinem suum profiteri et oboedientiam sibi praestare compellant, disceplent. 1U 1.) Laterani / 1257] apr. 17. Aulographum in membrana scriplum in S ú A Pragae (arch. domus Dominici sepulchri in Zderaz, sign. L IV RKfb, Zderaz num. 8) asservalur (A). Ed: Dobner, Monumenla IV, pag. 266 num. 78 (ex A). - Delaville, Carlulaire JI, pag. 846 num. 2870 (e copia saec. XVIII.). Reg: CDS VII. 2, pag. 66 num..972. -- Reg ll, pag. 60 num. 152. - Polthast JI, pag. 1377 num. 16820. In autographi marginis superioris angulo dextro ,,dat" duabus lineis deletum, in charlae replicatae margine dextro ,,la. M" (Lancerius Mediolanensis (?)) legitur, in tergi parte superiore ductus scripturae exstanl; quae omnia in cancel/aria aposlolica videntur esse scripta. Alexander episcopus, servus servorum dei, dilectis filiis ..,1 abbati de Porta Apostolorum, ordinis sancti Benedicti, Pragensis diocesis, ..2 Wratislalluiensi et ..3 Olumucensi decanis, salutem et apostolicam benedictionem. Dilecte in Christo :io filie ..4 magistra et sorores ecclesie de Sowez nobis sillgnificare curarunt, quod ..5 magíster et fratres hospitalis lerosolimitani deª Boemia ea occasione dumtaxat, quod ipse aliquando eorum 11 signum de ipsorum voluntate in suis portarunt vestibus, licet, quod eorum ordinem profiteri nolebant, semper fuerint protestate et adhuc eorumdem fratrum vel alterius ordinis observantiam minime sint profosse, dictorum fratrum 2.~ profiteri ordinem et obedientiam sibi prestare, ipsas compellunt invitas, eas occasione huiusmodi laboribus et expensis multipliciter aggravando. Quocirca discretioni vestre per apostolica scripta mandamus, quatinus vocatis, qui fuerint evocandi, et auditis hinc inde propositis, quod canonicum fuerit, appellatione postposita statuatis, facientes, quod decreveritis, per censuram ecclesiasticam firmiter observari. Testes autem, :10 ••• subtraxerint, per censuram eandem, appellatione ... perhibere.6 Quod si non orones ... exequantur.6 Datum1.1 Laterani XV kalendas maii, pontificatus (nostri] e anno tertio.b Bulla: Alexandri IV. papae in filis cannabinis illaesa appendet. C/. Diekamp num. 6, l V, pag. 532, typ. ll. :1,·, 126. ª) In loco raso scriplum esl .A. - b-b) Verbis competenter distenlis, ut ultimae duae lineae rxplerentur, scriptum est A. - e) Vox ,nostri' plene evanuit A. 1) Fortasse Bertholdo. - 2) Forlasse Nicolao. - ª) Herbordo. - •) Nomen ignoramus. - 5) Fortasse Henricus. - ') Vide CDB IV, pag. 125 num. 41. 206 NUM. 127, 128. 1257 APR. 27. - MAII 7. 127. Nicolaus, episcopus Pragensis, nominatim Brunonem, episcopum Olomucensem, cerfiorem facit se f lransumptumj rescripti Lucii I I J. papae sub sigillo abbatis et capituli generalis ordinis Praemonstratensis eidem ordini datum vidisse, tenorem eius inserí faciens; 1'1ariinus, abbas Bre1moviensis, et Vitus, decanus ecclesiae Pragensis, ídem protestantur. ;; - 1257 apr. 27. Apographum succ. X VIl. in mnscro chart. ,,Copiae Zabrdovicenses" intitula/o in archivo parochiae in Brno-Zábrdovice asservato exstabat, nunc autem latet, fol. l{}v-Jlv (B).1 - Apographum manu v. d. J. B. Dlabaé, O. Praem., scriptum in mnscro chart. bibliothecae Strahoviensis (nunc PNP Pragae) sub titulo ,,Zabrdovicensia diplomata 1209-1679" (sign. DL JII 10 24) asservatur, fol. 8-Bv (C ). - Teste C apographum chartae nostrae etiam in codice diplomatico chartaceo Zabrdovicensi apographorum ínter Cerronianos Brunae eral, qui autem latet (D ). Dictator: ignotus, fortasse cancellariae episcopi proprius. Vide: II. 2 a, Nicolaus episcopus (F}, 2 b, Bruno episcopus (K), 3, Bfevnov-Rajhrad (P}, Praga, ecclesia capit. (D). 15 Venerabili in Christo fratri ac amico charissimo, domino Brunoni, dei gratia Olomucensi episcopo, ac universis, ad quos praesens scriptum pervenerit, Nicolaus, eadem gratia ecclesiae Pragensis episcopus, cum sincero affectu salutem in omnium salvatore. Noveritis, quod nos rescriptum domini Lucii papae III. sub sigillo domini abbatis Praemonstratensis2 ac eiusdem ordinis capituli generalis non viciatum,ª 20 non cancellatum, non in aliqua sui parte abolitum vidimus et legimus in haec verba: Lucius episcopus, servus servorum dei, etc.3 nostrum duximus praesentibus apponendum. In cuius rei testimonium sigillum Nos quoque Martinus, dei patientia abbas Brevnoviensis, ordinis sancti Benedicti, Pragensis dioecesis,b et Vitus, decanos ecclesiae Pragensis, sub appensione sigillorum nostrorum idem fideliter protestamur. 25 Datum anno Domini MCCLVII, quinto calendas maii. 128. Bruno, episcopus Olomucensis, ecclesiam de Pfibice consecrans, decimas villarum expresse nominatarum ad eandem ecclesiam periinere debere confirma/. In Pfibice 1257 maii 7. 30 127. ª) .vitiatum' C. - b) ,dictus' B, C. 1) Accuratam copiam chartae ex B gratitudini v. d. K. Dolista debemus. - 2) Nomen ignoramus. - 3 ) Sequitur tenor privilegii tuitionis sollemnis formae Lucii III. papae ,Anagniae... VI idus martii, indictione 11, incarnationis dominicae anno MCLXXXIII, pontificatus vero domini Lucii papae 111 anno 111' ( = 1184 mart. 10) dati, in la Paige, Bibliotheca Praem. ord., pag. 635 35 num. 21 (cf. etiam Weissthanner, Die Urkunden, pag. 259 num. 272) typis editi, cuius tenor imprimis cum illo munimenlo concordal, quod Tangl, Kanzleiordnungen, pag. 233 num. 3 edidit. 125i MAII 7. NUM. 128. 207 Aulographum in membrana scriptum in SÚA Pragae (archivum magni prioratus Melitensium, sign. .Jo XXXVIII, Brno 9) asservatur (A}.1 Ed: CD1W III, pag. 242 num. 254 (ex A). Reg: Reg II, pag. 61 num. 156. 5 Lit: KJ{, pag. 214-2lií. - Dusková, Urkundenwesen, pag. 371 n. 36 (charla dubiae fidei adinstar denotatur). In tergo chartae manu suec. XIIl. (registraloris lzospitalis Brunensis) ,,De Priwicz" script111n legitur (A). Scriba: B 10, qui munere seribae in cancel/aria episcopi, sed posterioribus annis demwn, 10 fungi videtur; eadem manu enim charla Pfemysli Otakari JI. Brunoni, episcopo Olomucensi, Pragae 1269 apr. 10 (num. 584+) data scripta est ( = P I I 70).• Exempla script. num. 2 b, 6. Dictator: Conradus, notarius episcopi Brunonis, seu alius notarius e circulo diplomatico Olomucensi, qui propril'latibus stili Conradi notarii utitur. Chartam non anno 1257, sed aliquot annos post scriptam esse verisimiliter coniciendum es/. 15 De sinceritate chartae autem non est dubitandum. Vide: JI. 2 b, Bruno episcop11s (L}, Conradus notarim (E},:~, Ordo hosp.s. .Johannis Hierosol. (K). [B]runo,ª dei gratia episcopus Olomucensis, omnibus Christi fidelibus presentem paginam inspecturis salutem in Domino. 11 Officii nostri debitum excercentes,b :w cooperante sancti spiritus gratia, in dono consecrationis ecclesie de Priwiz 11 in honore sancti Iohannis Baptiste dedicate, cuius dotem et decimas integras omnis annone, magnas et millnutas, villarum videlicet de Priwiz, de Prenwiz vero et de Topalan de octo laneis integras decimas omnis annone, de Yuuans enim de quolibet laneo per quinque capetia omnis annone, de Szetes autem et de Boronawiz boemicales decimas 2;; de quolibet Ianeo per tria capecia et omni iure alio parrochiali spectantes, invenimus ad ecclesiam supradictam, asserentibus ita esse et fuisse multis temporibus retroactis viris fide dignis eiusdem ecclesie plebesanis; nos vero iura ecclesiarum presertim parrochialium cupientes illibata permanere, decimas integras et minutas villarum predictarum, prout superius est premissum, debere in perpetuum pertinere ad preno- 3o minatam ecclesiam in Priwiz auctoritate ordinaria confirmamus. In cuius rei testimonium et memoriam sempiternam eidem ecclesie dari fecimus presens scriptum sigilli nostri munimine roboratum. Datum anno Domini millesimo ducentesimo LVII0 , nonasb maib in loco antedicto. Sigillum: Brunonis, episcopi Olomucl'nsis, in fi.lis sericis flavi et rubri colorís laesum appendet. :¡5 Cf. Sigilla in CDB IV. 2, num. 12. 128. ª) Ad litteram maiorem depingendam spatium vac1mm relictum est A. Litteram hanc manus multo posterior addidit. - b) Ita A.. 1 ) Ecclesiam in Pfibice iam a. 1257 ad hospitale s. Johannis Hierosolymilani in Antiqua Bruna pertinere verisimilis est coniectura. - 2) Notandum est similem manum etiam in subscriptio- 40 nibus electionis chartae Theoderici, episcopi Olomucensis, in Olomouc 1281 mart. 26 datae (Reg II. pag. 539 num. 1236) occurrisse. 208 NUM. 129. A. 1257 MAII 31. 129. Arnoldus abbas et conventus monasterii in Tfebíé, Johannes, praepositus in Louñovice, Bertholdus, guardianus ordinis /ratrum Minorum domus s. Mariae in Jihlava, et Eberhardus, prior domus Praedicatorum s. Crucis ibídem, ad petitionem Marsilii, abbatis in Zeliv, privilegia a Hermanno dicto Balko, magistro domus Theutonicorum, a Roberto, 5 episcopo Olomucensi, et a Venceslao l., rege Bohemiae, monasterio in Zeliv data vidimant, lenorem eorum inserí facientes. - /ante 1257 maii 31).1 Aulographum in membrana scriptum teste Antonio Bolek2 in archivo mon. Siloensis asservabatur, dudum autem latet (A). - Apographum saec. XV. exstat in copiario Siloensi membra- to naceo, in SÚA Pragae (archivum mon. in Strahov, sign. Íl.P Strahov, lib. 43) asservato, pag. 26-27 (B). - Copia manu v. d. G. Friedrich e quodam vetustiore exemplo, seu potius ex autographo nunc latente, exarata in Fr (sign. 3, num. 386) asservatur (C}.3 - De pluribus recentioribus apographis chartae illud commemoretur, quod editor CDM V11 (v. d. P. Chlumeck(J) ab archivario Siloensi (v. d. V. Bezdlka) accepit (D).'-Cf. etiam chartam Brunonis, 15 episcopi Olomucensis, in Tfebíé 1257 dec. 2 datam, inferius num. 139.5 Ed: CDM VII, pag. 760 num. 113 (ex D, ad a. 1257). Reg: Chlumeck(J, Die Regesten, pag. 13 num. 1 (chartam inter 1234-1258 ponit). - Reg Il , pag. 68 num. 171 (ad a. 1257). Lit: Mezník, Falsa ielivská, pag. 5 ss (chartam inter a. 1256 et 1257 maii 31 ponit). Dictator: ignotus, qui communi stilo utitur. Vide: 11. 3, TfebíC (A}, Lour'íovice (A}, Zeliv (B}, Ordo fratrum Minorum (B}, Ordo fratrum Praedicatorum (C). In nomine sancte et individue trinitatis amen. Quia per successiones temporum etc.6 20 Hobertus, miseracione divina Olomucensis ecclesie episcopus, etc.7 In nomine sancte et 25 individue trinitatis amen. Nos Wenceslaus, dei gracia rex Boemorum, eic.8 Nos itaque Arnoldus abbas et conventus ecclesie Trebetshensis,ª ordinis sancti Benedicti, dyocesis Olomucensis, et ego Iohannes, prepositus Lunewizensis,b dyocesis Pragensis, ordinis Premonstratensis, nec non et ego frater Bertoldus, ordinis Minorum fratrum, domus sancte Marie in e lglauia gardianus, et ego frater Eberhardus de ordine Predicatorum, :io fratrum e domus sancte Crucis eiusdem loci prior, dyocesisd Olomucensis, privilegia ecclesie Syloensis, Pragensis diocesis, quorum presens cartula continet tenores, recipientes super ecclesiis in Gyglaua et in Humpolz6 ac earum attinenciisf universis per venerabilem virum Marsilium, predicte ecclesie Syloensis abbatem, ordinis Premonstratensis, nobis exhibita et ostensa vidimus et perspeximus non abolita, non cancellata :m nec in parte sui aliqua viciata, sed in omnibus debito modo ac sollerter procurata. In testimonium eorumdem, quorum vidimus originalia, predicti abbatis Marsilii ecclesie Syloensis prenotate piis precibus ac devotis acclinati presens transscriptumg sigillorum nostrorum curavimus munimine roborari. 1257 MAII 31. NUM. 129, 130. 209 Sigilla: teste Anl. Bocek (vide superius) autographum chartae A sigillis munitum eral, quorum primum et tertium illaesum fuit. 130. + Bruno, episcopus Olomucensis, ad preces convenlus monaslerii Siloensis nec non " civium in Jihlava ecclesiam /s. Jacobi in Jihlava] dedicans, de anniversario dedicalionis et indulgenliis ordinans, dotem ecclesiae et munera plebani eius circumscribit. In Jihlava 1257 maii 31.1 Charla dubiae fidei in membrana scripta in S ú A Pragae (archiuum monasterii in Strahov, sign. RP Strahov 8) asservatur (A). - Apographum exstat in vidimatione Theoderici, abbatis 10 de Strahov, et Hoyconis, abbatis de Milevsko, sine loco et nota temporis (quam cea a. 1306 ponere licet},1 cuius autographum in membrana scriptum ibidem (sign. RP Strahov 27) asservatur (B}. - Apographum de a. 1663 exstat in mnscro chart. ,,Acta parochiae Iglaviensis" inlitulato, ibidem (sign. lib. 112) asservato, pag. 3-4 (C). - Copia simplex, quam ex ,,actis visitationum saec. XVIT." Ant. Boéek adducit (D), nunc latet. 15 Ed: CDM III, pag. 241 num. 253 (ex D, ad apr. 30). Reg: Reg II, pag. 61 num. 155 (ex CDM, ad idem dalum). Lit: Eisler, Geschichte Brunos, ZVGMSch 9 (1905), pag. 348 (rei deliberatio, charla ad maii 31 ponitur). - Dobiás, Némecké osídleni, pag. 61 ss (quaestio dotis ecclesiae deliberatur). KK, pag. 211-214 (dipl. tractatio chartae). - Memik, Falsa Miuská, pag. 5 s.~ (idem). 20 Scriba: B 11 = verisimiliter destinatarii, videlicel monasterii Siloensis, proprius. Exempla script. num. 2 b, 7. Dictator: item verisimiliter deslinatarii proprius. Ad chartam noslram (A) apud destinatariurn suum confectam charla Johannis, episcopi Olomucensis, 1304 ian. 23 in Pustiméf data (J) (Reg II, pag. 862 num. 1996) sincera, in 25 cancellaria episcopi scripta videtur alludere. Si ita est, J in eo discrepa(, quod ius parochiale in Jihlava ab ecclesia s. Johannis ultra aquam in Jihlava ad ecclesiam s. Jacobi per charlam Brunonis (A igitur) translatum esse affert. Enumeratio ecclesiarum, quae pars chartae A maxi- 129. ª) ,Trebecensis' C. - b) ,Lunewicensis' C. - •) Deesl B. - d) ,diocesis' C. - ª) ,Jumpolcz' C. -1) ,attinentiis' C. - ") ,scriptum' C. 30 1) Notationem temporis, cui charla nostra in monumentis litterarum semper ascribitur (cea a. 1257, vide ex. gr. CDB III, pag. 48 l. 15, pag. 49 l. 20, CDB IV. 1, pag. 90 l. 20 (cum correctura in CDB 1V. 2, pag. 199) }, accuratius rectiusque statuere possumus, intuentes ad eam verisimillime alludi in charla Brunonis, episcopi Olomucensis, per occasionem dedicationis ecclesiae s. Jacobi fin Jihlava] ibídem 1257 maii 31 data. Vide num. 130+ notam 4. - 1) Vide Collect. Ant. Bolek in 35 SAR Brunae, num. 8235. - 3) Varias lectiones textus C vide in notis. - 4) Quod in editione nostra haud respeximus. - 5) Vide ibídem notam l. - •) Sequitur tenor chartae Hermanni dicti Balko, magistri domus s. Mariae Theutonicorum, s. l. a. 1233 datae, vide CDB Ill, pag. 48 num. 48. - 7) Sequitur tenor charlae spuriae Roberti, episcopi Olomucensis, s. l. 1233 {aug. ex.] datae, vide CDB III, pag. 49 num. 49. - 8) Sequitur tenor chartae spuriae Venceslai I., regís Bohemiae, Pragae 1243 •o m. mart. datae (exempl. B}, vide CDB IV, pag. 89 num. 19.+ 210 NUM. 130. 1257 MAII 31. mi momenti est, respondenti enumerationi charlae J congruit. Cuius enumerationis primum fundamentum exstal iam in charla Roberti, episcopi Olomucensis, s; l. a. 1233, ul aiunt, data (CDB JI!, pag. 49 num. 49 (R)). Haec charla spuria habenda est, origo eius et charlae A inler se cohaerent. In A mim charla R non immediale adhibila esl, sed per lransumplum Arnoldi, abbatis in Trebíé, el aliorum ante 1257 maii 31 (dalum A) confectum, cuizls autographum 5 iam dudum latet (vide num. 129 et inferius notam 4). Quas condiciones omnes intuentibus chartam A fidei dubiac esse existimandum esf. Vide: JI. 2 b, Bruno episcopus (M), 3, Zeliv (C), Aliae ecclesiae (B'). ~ In nomine sancte et individue trinitatis amen. ~ Nos Bruno, dei gratia Olomunscensis ecclesie episcopus, notum facimus omnibus Christi fidelibus presentibus et 10 futuris 11 hanc paginam inspecturis, quod optentu et precibus conventus ecclesie Siloensis et civium in Igla pridie kalendas maii, feria quinta Pentecostes,3 suffragranteª spiritus sancti gratia JI ad laudem et honorem dei sanctique Iacobi appostoliª et sancte Marie Magdalene chorum parrochialem et altare summum necnon in medio ecclesie altare unum ad honorem 11 sancti Nicolay et aliorum plurimorum dedicavimus sancto- 15 rum, de aniversario siquidem die dedicationis taliter ordinantes, ut eiusdem chori et altaris summi dedicatio feria tercia Pentecostes annis singulis peragatur, sequenti vero die dedicatio altaris sancti Nicolay. Et omnibus vere confessis et contritis devotionis affectu tune inibi congregatis XU dies de iniuncta eis penitentia et sequenti die totidem dies ad altare sancti Nicolay de omnipotentis dei et beatorum appostolorum 20 Petri et Pauli confisi clementia misericorditer relaxamus. Porro, ne ex vetustate et processu temporum in dubium prolabantur dotes ipsius ecclesie cum ambitu et terminis parrochie attinentibus, hoc modo, sicut in privilegiis principum invenimus,4 fecimus circumscribi, quorumª hec sunt nomina: Pobicozel, Borisshow, Wicenow, Kozzouw, Bolemilzitz, Dobescowitz, Porez, Lehotka, Stibor et nm Stibor, Buccow, Zmirzna 2s et num Zmirzna, Sirek, molendinum, allodium cum suis agris, decimamª vero ebdomadamª de theloneo. In quo pago seu ambitu iam scripto per omnes villas adiacentes iam cultas seu in posterum colendas plene decime de omni grano parrochie iam dicte in sustentationem plebani ab eorum cultoribus in perpetuum annis singulis persolventur. Quibus e converso plebanus hec recipiens baptismum, sepulturam nec non omnia 30 ecclesiastica iura tenebitur exhibere. Cum hec ergo sane gesta sint uttiliterª et decenter, iam dictam parrochiam cum omni dote sua presentí et futura nostram recipimus in tutelam, ut, qui temere et iniuriose contra eam presumserit nec condigne satisfecerit, reus anathematis cum luda proditore recipiat portionem. Acta sunt hec anno gratie M°CC0 L0 VII0 • Et ut omnibus super huiusmodi gestis rationabiliter ob- 35 viemus, presentero paginam sigilli nostri munimine dedimus roboratam. Datum in Iglab pridie kalendas maii.b Sigillum: Brunonis, episcopi Olomucensis, in filis sericis /lavi et viridis colorís paululmn laesum appendet. Cf. Sigilla in CDB IV. 2, num. 12. 130.+ ª) Ita A. - b-b) Alramrnto valde clariore, penna acutiore scriptum est A. 40 1257 MAII 31. - IUN. 2. NUM. 130, 131. 211 131. Bruno, episcopus Olomucensis, dotem ecclesiae in Ceje /ad monasterium in Tisnov pertinentis] coram se in eius consecratione nominafom annotari facit. - 1257 iun. 2. 5 Aulographum in membrana scriptum in SAR Brunae (archivum mon. in Ti§nov, sign. Y Il, 3) asservatur (A). - Apographum saec. XVIII. exstat in copiario chart. ,,Privilegia et documenta monasterii Tischnovicensis s. ord. Cisterciensis" intitulato in eodem archivo (Flvl, collect. mnscr. num. 603, tomus l.) asservato, fol. 4611-47 (R). 1 JO 15 Ed: CDM III, pag. 243 num. 255 (ex A). Reg: Fejér, CDH VII. 5, pag. 580 num. 383. - Reg JI, pag. 62 num. 158. - Sebánek, Archivy, pag. 24 num. 135 (ex A). Lit: KK, pag. 215-216. -- Sebánek-Dusková, Panovnická a biskupská lislina, pag. 113 n. 8 (terminus consecrationis cpiscopi), pag. 116 (dictator chartae). In tergo chartae manu registratoris monasterii in Tifaov saec. XII!.-XIV. scriptum legitur: ,,Privilegium ecclesie in Schaicz" (B) (CDB IV, pag. 330 num. 179 mendose = A). Scriba: B 1 = Conradus, notarius episcopi. Cf. Exempla script. num. 2 b, 4. Dictator: Conradus, notarius episcopi. Vide: Il. 2 b, Bruno episcopus (N}, Conradus notarius (F), 3, Ti§nov (D). Bruno, dei gratia Olomucensis episcopus. Officii nostri requirit debitum, 20 ut ea, que ecclesiis pietatis intuitu JI conferuntur et in dotem assignantur ac deputantur in plebanis et sacerdotibus Ihesu Christo, scriptis autenticis rollboremus, ut intemeratumª servetur in terris, per quod acquiritur eterna merces in celis. Noverit igitur tam presens 11 hominum etas quam in Christo successura posteritas, quod nos dotem ecclesie in Cheyze, quam post fugam Cumanorum2 auctore Domino consecravimus, 25 coram nobis in ipsius consecratione nominatam, ut eius futuris temporibus sit magis lucida et certa representatio, scripto presentí fecimus annotari, videlicet mansum unum liberum et solutum ad curiam et allodium plebani et alium mansum censualem et servilem in omnibus eidem ecclesie et plebano. Item terciam partem decimarum vini et frumenti de eadem villa Cheyze et de villa Capaniz, que ad eandem iure parro:10 chiali spectat ecclesiam, et terciam partem decime agnellorum. Has decimas plebanus ipsius ecclesie, quicumque pro tempore fuerit, percipiet annuatim; et hec omnia ecclesia de Cheyze nomine dotis perpetuo possidebit eaque in dotem sibi tam mansos [130.+] 1) Notae temporis chartae ,pridie kalendas maii' et ,feria quinta Pentecostes' haud congruunt. Altera nota recta, prima in ,pridie kalendas iunii' videtur esse corrigenda. - 2) Eadem 35 manu scripta est enim vidimatio abbatis Siloensis in ecclesia Zeliv 1306 mart. 17 data (Reg Il, pag. 900 num. 2084), quam abbas uterque supradictus sigillo suo munivit. Cf. etiam vidimationem eadem manu scriptam CDB TV, pag. 90num. 19 l. 2-4 (B).- 3 ) Videnotaml.-')Hoc loco verisimiliter transumptum ab Arnoldo, abbate de Ti'eblC, aliisque ante 1257 maii 31 confectum commemoratur; vide num. 129. 212 NUM. 131, 132. 1257 IUN. 2. - IUL. 19. quam decimas auctoritate ordinaria confirmamus sub anathematis interminatione districtius inhibentes, ne quis nominata bona temere presumat invadere vel violenter auferre aut quoquo modo illicito retinere. Si quis autem hoc attemptare presumpserit, anathematis sit mucrone percussus. Et ut eadem ecclesia congruis frequentetur honoribus et frequentantes animarum suarum salutem feliciter ibídem auctore Domino 5 consequantur, omnibus vere penitentibus et confessis, qui ad eandem in anniversario dedicationis sue devote ac humiliter accesserint, divine propitiationis ibidem gratiam petituri, quadraginta dies de iniuncta sibi penitentia de omnipotentis dei misericordia relaxamus. Hanc indulgentiam eidem ecclesie de Cheyze concedimus annis singulis valituram. In testimonium autem et firmitatem perpetuam omnium premissorum hanc 10 paginam inde conscribi et sigilli nostri iussimus munimine roborari. Actum 1111 nonas iunii, anno Domini millesimo ducentesimo LVIl,b consecrationis nostre anno decimo.b 3 Sigillum: Brunonis, episcopi Olomucensis, in fi.lis sericis viridis et rubri colorís paululum laesum appendet. Cf. Sigilla in CDB IV. 2, num. 12. 15 132. Pfemysl Olakarus JI., dominus regni Bohemiae, dux Austriae et marchio Moraviae, privilegium Friderici 11., Romanorum et Siciliae regís, monasterio in Lilienfeld datum vidimat /et confirma/], lenorem eius inserí faciens. In Lilienfeld 1257 iul. 19. 20 Autographum in membrana scriptum in archivo monasterii in Lilienfeld (sign. ignoramus) asservatur (A). Ed: Lorenz, Deutsche Gesch. 1, pag. 454 num. 6 (e copia in archivo publico Viennae). Reg: Hanthaler, Recensus I, pag. 183 (ex A). - Bohmer, Add. sec., pag. 433 num. 91. Reg I l, pag. 63 num. 160. 2.r; Lit: Sebánek, Urkundenwesen, pag. 375-377 (J, L 2). Scriba: O 30 = destinatarii proprius, qui chartam eiusdem editoris in Nova Civitate primo, postea in Münchendorf 1257 maii 9 (Hanthaler, Recensus, pag. 12 num. 36 et .mo tempore in regestorum serie huius tomi) scripsit. Dictator: canccllariae regiae proprius, qui fortasse Gaudentius capellanus est, nec non vestigia 30 stili cancellariae regiae (magistri Arnoldi prolonotarii) praebet. 131. ª) Prima littera ,e' in loco raso scripta est A. - b·h) Verbis competenter distentis, ut ultima linea expleretur, scriptum est A. 1) Apographo haec nota eadem manu scripta addita est: ,Nota bene. Haec ecclesia una cum jure patronatus est alienata per commutationem pro residuis hominibus in Weimislitz et ali- 35 quibus adhuc rebus, quae exiguum fructum monasterio conferunt, anno 1557 30. aprilis, ut videre licet ínter contractus.' - 1) Anno 1253. - 3) Consecrn.tio episcopi 1247 post iun. 2 videtur cssc celebrata. 1257 IUL. 19. - AUG. 8. NUM. 132, 133. 213 Vide: II. 1 a, P. O. ll., Gaudentius ... capellani (H). Aulographum inspicere non potuimus, imagine phototypica chartae nec non informationibus a procuratoribus archivi in Lilienfeld benignissime nobis datis usi sumus. Nos Ottacharus, dei gracia dominus regni Boemie,ª dux Austrie et marchio 5 Moravie, recognoscimus et tenore presencium protestamur, quod nos privilegium sereníssímí Romanorum regís, 11 domíní Friderici semper augustí et regís Sicilie, non cancellatum, non abolitum nec in aliqua sui parte viciatum vidimus in hec verba: 8In nomine sancte et individue trinitatis. B11 Fridericus, dei gracia Romanorum rex, elc.1 Et quoníam ínterest bonitatís regíe pietatis opera non minuere sed augere, omnem 10 libertatem et graciam supramissam in privilegiis conprehensam sigillorum nostrorum munímine duximus roborandam. Huius rei testes sunt: Heínricus abbas Sancte Crucis, Livpoldus prepositus Ardacensis, Cunradus de Zekkinge, Hadmarus de Liehtenwerd, C~ nradus de Altenburch, Dietricus de Hohenberch, Hermannus et Wernhardus frater suus de \Volfgerstorf, Berhtoldus Thossel, Arnoldus magíster 15 cellarii et alii quam piures. Datum in Lilenvelt XIIII0 kalendas augusti, indiccione quintadecima, per manus magistri Arnoldi, anno Domini M°CC0 LVIJ0 • Sigillum: Pfemysli, ducis Austriue et Stiriae nec non iuvenis regís, in fi.lis sericis flavi el rubri colorís illaesum appendel. Cf. Sigilla in CDB IV. 2, num. 5, 4. 133. 20 Alexander IV. papa / Brunoni], episcopo Olomucensz, merita fratrum hospitalis 25 s. Mariae Theutonicorum in Livoniae et Prusciae partibus collaudans mandat, ut in Bohemia, Polonia, Moravia, Pomerania ac aliis lerris subsidio Livoniae el Prusciae depulatis verbum crucis contra infideles in Lellovia et Jatwesonia praedícari a nemine praeterquam a fratribus ordinis Praedicatorum patiatur. Viterbii / 1257] aug. 8. Apographum saec. XV.-XVl. in cod. mnscro clwrt. (?) ,,Ordensfolianten" num. 70 dicto, in archivo domus Theutonicorum Regiomonlano asservato exstabat, fol. 19 (B); nunc autem latet. Ed: Seraphim, Preuf3isches UB, pag. 23 num. 29 (ex B). 30 Editione Seraphimi (E) tantummodo usi, erroribus apertis correctis textum litterarum huc loco intexere conati sumus. Cf. etiam litteras apostolicas eodem tempore datas, nominatim Reg I I, pag. 63 num. 161, quas suo tempore etiam in regestorum serie huius tomi vide. 132. ª) ,BOeiñ' A. 1) Sequitur tenor privilegii Friderici 1l., Romanorum regís, monasterio Campoliliensi dali 35 Patrwiae 1217 iun. 14 (Rl V. 1, pag. 217 num. 908) cum discrepantiis minimi momenti. 214 NUM.133. 1257 AUG. 8. Alexander episcopus, servus servorum dei, venerabili fratri. .,ª 1 episcopo Olomucensi, salutem et apostolicam benedictionem. A multis preteritis annis dilecti filii fratres hospitalis sancte Marie Theutonicorum sub laboribus gravissimis et angustiis infinitis ac etiam sub expensis, que summam quinquaginta milium marcarum argenti excedere dinoscuntur, toto proptcr hoc ipsorum ordine ad egestatem nimiam s iam redacto, fidem catholicam in Liuonie ac Pruscie partibus virili animo et indefesso spiritu exaltare ad dei gloriam studuerunt, ita quod propter hoc fere quingenti ex eisdem fratribus manibus infidelium, prout accepimus, crudeliter sunt occisi. Huius siquidem negotii magnitudinem gratiosi favoris presidio iugiter indigentem circumspecta benignitas apostolice sedis diligenter attendens, Boemiam, Poloniam, Mo- 10 rauiam, Pomeraniam et quasdam alias provincias ac terras fratribus eisdem in predictarum Liuonie ac Pruscie subsidium deputavit, iniuncto dilectis filiis prioribus et fratribus ordinis Predicatorum in Boemia et provinciis ac terris iam dictis, utb cum omni diligencia sub ea forma predicent verbum crucis, quod Christi fideles de provinciis et terris eisdem, qui crucis signaculum propter hoc duxerint assumendum, illam in- 15 dulgenciam idemque privilegium consequantur, que transeuntibus in Terre sancte subsidium a sede apostolica in generali concilio2 sunt concessa. Cum autem dicti fratres hospitalis eiusdem, qui iam maiorem partem dictarum Liuonie ac Pruscie christiano dominio triumphante divina dextera subiugarunt, sine peregrinorum auxilio non possint in partibus illis subsistere vel se a mortis discrimine preservare, 20 volumus et fraternitati tue per apostolica scripta districte precipiendo mandamus, quatenus in Boemia, Polonia, Morauia, Pomerania et provinciis ac terris aliis supradictis, que sunt predictarum Liuonie ac Pruscie deputate subsidio, per quascumque litteras a sede apostolica seu legatis eiusdem impetratas vel decetero impetrandas verbum crucis contra paganos et quoslibet alios infideles in Lectouia et Gzetuesia 25 seu quibuscumque aliis partibus constitutos predicari ab aliquo preterquam a predictis prioribus ac fratribus ordinis Predicatorum et personis aliis, quibus ad instanciam fratrum ipsius hospitalis huiusmodi predicacionis officium est a predicta sede apostolica commissum, nullatenus patiaris; sed litteras ipsas, fratribus hospitalis eiusdem contrarias et dampnosas quoad predicandum in Boemia et provinciis ac 30 terris aliis memoratis, auctoritate nostra per te vel per alium decernas irritas et inanes, maxime cum intencionis nostre nunquam fuerit nec existat, quod negocium tot expensis et laboribus ac tanti sanguinis effusione promotum deberet in aliquo impediri pretextu litterarum, quas pro paganis et quibuscumque aliis infidelibus impugnandis a predicta sede seu legatis eius impetrari contingeret aut intuitu alterius 35 predicacionis, quam sit illa, que prefatis prioribus et fratribus ordinis Predicatorum a felicis recordacionis Gregorii et Innocencii, Romanis pontificibus, predecessoribus nostris, et a nobis eciam est commissa.3 Ceterum si forte aliqui pretextu predicacionis a nobis vel quocumquc alío sibi commisse negocium ipsum impedire aut perturbare et peregrinos avertere a subsidio predictarum Liuonie ac Pruscie presumant vel in 40 preceptores et fratres ipsius hospitalis aut in crucesignatos seu quoscumque alios 1257 AUG. 8. - OCT. 2. NUM. 133, 134. 215 occasione ipsorum excommunicacionis vel suspensionis aut interdicti sententiasc hactenus promulgarunt vel promulgare presumpserint in futurum, tu illos desistere ab huiusmodi presumpcione monicione premissa compellens sententiasc easdem, et quitquid ex eis vel ob ipsas secutum est, eadem auctoritate in irritum revocare pro- 5 cures nec permittas, quod huiusmodi presumptores obtentu sue predicacionis preceptores et fratres eosdem super aliqua procuracione vel subsidio prestando sibi molestare audeant vel presumant non obstantibus aliquibus litteris seu privilegiis apostolicis et legatorum predictorum, de quibus et quorum toto tenore oporteat in presentibus fieri mencionem, aut constitucione de duabus dietis edita in concilio generali;4 10 contradictores, cuiuscumque ordinis aut religionis vel condicionis seu dignitatis existant, per censuram ecclesiasticam appellacione postposita conpescendo, invocato ad hoc, si necesse fuerit, auxilio brachii secularis. Mandatum siquidem nostrum sic adimpleas in hac parte, ut exinde digna laudibus et favoris augmento apud nos tua sinceritas habeatur. 15 tercio. Datum Viterbii VI idus augusti, pontificatus nostri anno Nicolaus, episcopus Pragensis, /ad commodum fratrum ordinis Theutonicorum] litteras Alexandri IV. papae vidimat, tenorem earum inserí faciens. Pragae 1257 oct. 2. 20 Aulographum in membrana scriptum in archivo domus Theulonicorum Gotingae (sign. ser. 17 num. 10) asservatur (A). 25 30 Ed: Phillippi, PreufJisches UB I. 2, pag. 27 num. 32 (ex A). Reg: Joachim-Hubatsch, Regesta ord. Theut. 11, pag. 21 num. 159 (ex A). Lit: Novy, Listiny, pag. 56, 108 n. 116 a (charla haud omnino recte tractatur). In tergo charlae manu saec. X 11I. scriplum legitur: ,,Littera episcopi Pragensis contra fratres Predicatores Boemie, Polonie et Pomeranie" ( F ). Scriba: N 7 = cancellariae episcopi proprius, qui in cancellaria successoris episcopi Nicolai, Johannis episcopi, etiam munere suo fungebatur (vide num. 188) et signo J III 6 ibi designatur. Exempla script. num. 2 a, 4. Dictator: communi vidimalionis formulario chartarum episcoporum utitur, vide notam a. Vide: 11. 2 a, Nicolaus episcopus (G), 3, Ordo militum Theulonicorum (E). N.,1 dei [gracia]ª Pragensis episcopus, universis presentem paginam inspecturis salutem in Domino sempiternam. Noveritis nos litteras domini [pape Alexandri 133. ª) Punctum geminatum deesl E. - b) Vox ,ut' deesl in E, quam sensum litterarum respi- 35 cientes supplevimus. - e) In E mendose ,summas' legitur, quod correximus. 1) Brunoni. - 2) Scilicel in concilio Lugdunensi, a. 1245 habito, ej. Hefele, Konziliengesch. V, pag. 1118 ss. - 3) C/. exempli gratia CDB IV, pag. 511 num. 329. - •) Vide Decr. Gregor. IX., l. 3. 28 (Friedberg 11, col. 31). 216 NUM. 134, 135. 1257 OCT. 2. - 14. quarti sane 11 bu]llatas, non [vic]iatas, non c[ancellata]s nec in aliqua parte sui abolitas de verbo ad verbum vidisse et diligenter legisse in hec verba: A[lexander episcopus, servus servorum) 11 dei, etc.2 Et quia autenticum propter viarum discrimina et alía impedimenta fortuita per singula loca commode deferri non potest, ut presentí transcripto sicut autentico plena fides adhiberi valeat, ipsum sigilli nostri munimine fecimus s roborari. Datum Prage anno Domini M°C°C0 LVII0 , indiccione XV, pontificatus nostri anno XVII, VI nonas octobris. Sigillum: in scidula membranacea appendebal; sed avvlsum et deperditum es/. 135. Theodericus, abbas Zabrdovicensis, Nicolaus, praepositus Olomucensis, magíster 10 Johannes, archidiaconus Preroviensis, et Olio, plebanus sancti Jacobi in Bruna, lilem, quae vertebatur ínter monasterium in fN ová] !Use ex parte una et Ludmilam filiumque eius Marquardum de /Cerven(J] Hrádek ex parte altera super iure patronatus et aliis iuribus in Stará Ríse, decidzmt. Brunae, in ecclesia sancli Michaelis 1257 oct. 14. ts Apographum insertum est confirmationis ehartae Brunonis, episcopi Olomucensis, in Kroméfíz 1258 (?)1 febr. 23 datae, cuius confirmationis autographum inferius (num. 147) vide (B).1 Aliud apographum insertum est confirmationis chartae Johannis, episcupi Olomucensis, in castro Modfice 1378 febr. 23 datae (CDM XI, pag. 92 mzm. 105), cuius confi.rmationis autographum in SAR Brunae (archivum mon. in Nová [Use, sign. perg. num. 7) asservatur (C). - 20 Aliud apographum (in mododicta confirmatione Johannis (C)) codex mnscrus chart. ,,Anno Domini 1606. Dispositio seu registrum omnium privilegiorum ... mon. Novoreuschensi concessorum, facturo ... ah Adamo Skoto" intitulatus, in SAR Brunae (archfoum mon. in Nová [Use, adhuc sine sign.) asservatus continet, fol. 90-91v (D).3 Ed: CDM III, pag. 245 num. 257 (e copia quadam B). Reg: Reg Il, pag. 63 num. 162. Lit: KK, pag. 216-220. Dictator: ignotus, qui stilo canonico usus est. Posterioribus machinationibus (vide notas o, q-q, x) textus B nominatim necessitati monasterii 2.5 in Nová [Use cursu saec. XIV.-XV. ortae accommodatus est, ut comprobaretur ius patronatus 30 passivum ecclesiae in Stará Ríse ad illud de iure spectare. 134. ª) Quae hic et inferius uncís clauduntur, cum membrana destrzzcta perierunt; ex charla Wolimiri, Wladislaviensis episcopi, in Parchanie 1257 no11. 28 data (Phillippi, Preupisches UB. J. 2, pag. .H num. 36) supplevimus. 1) Nicolaus. - 2) Sequitur tenor litterarum Alexandri IV. papae Viterbii {1257) aug. 7 :1,-, ,prioribus et fratribus ordinis Predicatorum in Boemia, Polonia, Morauia et Pomerania constitutis' datarum (Phillippi, Preu{Jisches UB l. 2,pag.17 num. 23 nec non suo tempore in Regestorum serie huius tomi). 1257 OCT. 14. NUM.135. 217 Vide: II. 3, Nová Ríse (A), Zábrdovice (A), Olomouc, ecclesia capitularis (E), Aliae ecclesiae (C), 4, De clzartae apud nobiles usu (H). In nomine Domini amen. Nos Theodericus,ª abbas Zaburdewicensisb ecclesie, Premonstratensis ordinis, Nicolaus, Olomucensis ecclesie prepositus, magister Iohan- 5 nes, e Prerouensisd archidiaconus, et Otto, plebanus sancti Iacobi in Brunna, notum facimus universis, quod, cum causa, que vertebatur inter Gotfridum,e prepositum de Rusch/ PremonstratensisY ordinis,Y ex una parte et dominam Lutmillamk et filium eius Marquardum de Castello sito circa Ruschf ex altera super iure patronatus et decimis et duobus mansis sitis in Altenruscht ad claustrum dominarum in Rusch/ 10 pertinentibus, coram venerabili patre domino B.,4 Olomucensi episcopo, esset aliquamdiu agitata, tandem in nos tamquamk in arbitros ex utraque parte supradicta causa committebaturz de consensu venerabilis patris nostri Olomucensis episcopi terminanda, adiecta pena decem marcarum persolvendarum domino episcopo et nobis arbitris tantumdem a parte nostro arbitrio contradicente vel non servante. 1s Nos itaque arbitrio in nos suscepto taliter decrevimus esse statuendum, quod ius patronatus parrochiem de Altenruschm ad prefatam dominam Lutmillamh et eius filium Marquardum prenominatum eorumque successores debeatn in perpetuum pertinere, cl[erici]O quoque,P qui ibidem p[roq tempore]q fuerint instituendi, percipientr decimas maiores et minores a plebesanis8 suis tantum in ipsa villa Altenrusch,t quibus sicut 20 et aliis plebesanis8 suis sacramenta ecclesiastica amministrabunt.t Unum de predictis duobusu mansisu doti ecclesie in Altenruschi assignando, reliquusv vero mansus cum omnibus proventibusw dicto preposito et claustro de Ruschf cum decimis parvis et magnis de villis infra nominandis [tantu]mmodox pertinebit, quarum hec sunt nomina: MarquardizY et Woykowiz,z Schythechªª Maior et Minor, Paffendorpbb et 25 Schedelethiz, ce Olschowedd et Rymowe,ee Lupolzeff et Wescele.Yu Actakk sunt hec anno Domini M°CC0 L0 Vn,u in die Kalyxtikk pape, Brunne in ecclesia sancti Michaelis. 135. ª) ,Theodricus' C. - b) ,Zabrdowicensis' C. - 0 ) ,lo' B. - ª) ,Prerouiensis' C. - e) ,Gothefridum' C. -1) ,Reusch' C. - u·u) ,Premonstrtéñ' C. - h) ,Ludmillam' C. - ') ,Alten- 30 reusch' C. - k) ,tanquam' C. - 1) ,comittebatur' C. - m-m) ,parrochialis ecclesie in Altenreusch' C. - n) ,debeant' C. - 0 ) Erasis litteris, quas uncis clausimus (lineis super ambo ,i' positis exceptis), paulo posterioris scribae manus ,austres' scripsit in B; ,claustrales' legitur in C. - P) Deest C. - q-q) Erasis litteris, quas uncis clausimus, scribae manus saec. X Vl. ,perpetuo de Rusch' scripsit B; in C genuine etiam ,pro tempore' scriptum eral, manus posterioris scribae sine rasura 35 in ,pseper' (ita pro ,persemper') correxit. - r) ,percipiant' C. - ª) ,plebizanis' C. - t) ,ministrabunt' C. - u-u) ,mansis duobus' C. - t>) ,reliqus' B. - w) ,pertinentibus' C. - :i:) Erasis litteris, quas uncís clausimus, paulo posterioris scribae manus (vide notam o) ,iam ammodo' correxit B, in e ,ammodo' tantum legitur. -11) ,Marquarticz' c. - Z) ,Woykowicz' c. - ªª) ,Sczytech' c. bb) ,Pfaffendorff' C. - 00) ,Sedleczicze' C. - ªª) ,Olssan' C. - ••) ,Rzimowicz' C. - ff) ,Lupolcz' 10 C. - "") ,Wessele' C. - ""),Data' C. - ") ,M°CCLVII0 ' C. - kk) ,Kalixti' C. 1) Vide num.147 n.1. - •) Apographa B, quorum lectiones varias in editione nostra praetermisimus, vide sub num. citato. - 3) Varias lectiones huius apographi haud respeximus. - ') Brunone. 218 NUM.136. 1257 OCT. 15. 136. Pfemysl Otakarus JI., dominus regni Bohemiae, dux Ausfriae et marchio Moraviae, ad petitionem monasterii in Velehrad ordinationem et statuta Brunonis, Olomucensis episcopi, nec non quinque baronum expresse nominalorum, quae ipsi circa locationem civitatis / Uherské] Hradiste in hereditate Velehradensis monasterii fecerunt, exprimí ;; faciens, grata et rata habet. In Plasy 1257 oct. 15. Autographum in membrana scriptum in SAR Brunae (archivum mon. in Velehrad,sign. E 3) asservatur (A). - Apographum exstat in vidimatione apud tabulas regias Brunae 1668 iul. 18 data (cuí vidimatio in cancellaria regii tribunalis Brunae 1661 dec. 15 data inserta est), to cuius vidimationis autographum in plagula clzart. scriptum apud Fr (sign. 4, 29-31) asservatur (B). - Aliud apographum insertum est conflrmationi Mariae Theresiae, imperatricis Romanorum, cuius conflrmationis autographum mutilum (sine dati formula) in membrana scriptum in SAR Brunae (archivum monasterii in Rajhrad, sign. E g 12) asservatur (C). !mago plwtotypica: Jiizovi, Uherské Hradiste, num. 3. 15 Ed: CDM III, pag. 246 num. 258 (ex A). - Diplomatarium principum de Liechtenstein, sine pag. (ex A). - Ilosák, Vybrané texty, pag. 12 (ex CDM). Reg: Hormayr, Archiv 1828, pag. 632. - Fejér, CDH VIl. 5, pag. 581 num. 384. - Hormayr, Archiv 1840, pag. 608. -- Bohmer, Add. sec., pag. 434 num. 92. - Bischoff, Osterreichische Stadtrechte, pag. 41 s. num. (ad a. 1257). - Reg I I, pag. 64 num. 163. - Dolejsek, Kr. mesto 20 Uh. HradiSLl, pag. 7 num. 1 (A et apogr. in arch. civitatis asservatum affert). - Sebánek, A.rchivy, pag. 24 num. 163 (ex A). - Hosák, Prameny, pag. 111 num. 13. -- Magnae Moraviae fontes hist. I ll, pag. 115 num. 99. Lit: Fiser, Uh. Hradistl 1, pag. 11 (translatio charlae in Bohemicam linguam). - Sebánek, Notáf O 5, pag. 274 ss (reí explicatio). -- KK, pag. 220-222. -- Hurt, PoCátky velehr. 25 klástera, pag. 108 ss. - Hosúk, Vybrané texty, pag. 1.1 (translatio chartae in Bohemicam linguam). -- .Sebánek, Urkundmwesen, pag. 336--339. In tergo charlae ,,Super civitatem Rcdisch" (B ), ,,Super civitatem Radisch" (D), ,,Privilegium regís Othakari super civitatem Radis" (E) manibus registratorum Velehradensium scriptum legitur. Scriba: P JI 18 a = destinatarii, Cisterciensis ordinis, proprius scriba, idem, qui in tergo plurium chartarum Velehradensium annotationes scripsit (vide ex. gr. num. 69), proximus scribae P JI 18, qui chartam Pfemysli Otakari II. monasterio in 2dár Brunae a. 1252 datam (CDB IV, pag. 439 num. 259) exaravit. Exempla script. num. 1 a, 19. Dictator: monasterii Velehradensis proprius, in dictatu magíster Arnoldus protonotarius, qui as ínter testes chartae nominatur, operis socius manifestus est. Charla plane sincera habenda est, quamquam apud destinalarium, cancellaria in slilo tantum participe, confecta est. Nonnulli enim articuli chartae conflrmati sunt in litteris Alexandri IV. papae Laterani {1261} ian. 28 datis (vide num. 261), in quibus clzartae nostrae mentio expressa fil. 40 Vide: IJ. 1 a, P. O. JI., magíster Arnoldus protonotarius (X), 3, Vl'lehrad (C). Apud Fr: Copia vidimata saec. XVII. (vide superius). 1257 OCT. 15. NU.M. 136. 219 C ~ In nomine sancte et individue trinitatis amen. ~ Ego Premizel, dei gratia dominus regni Boemie, dux Austrie et marchio Morauie, omnibus hanc paginam inspecturis imperpetuum. 11 Decet regalis excellentie dignitatem cuilibet iura sua integra et illibata servare ac ea, que iuste et rationabiliter in temporalibusª ;, statuuntur, presertim que ecclesiarum commodum et profectum 11 respiciunt, regie potestatis presidio communire et sic vota fidelium suorum attendere ac efiectu prosequente complere, quod et principis gratiab exhibita et subditorum devotio manifesta presentibus sit 11 ad gaudium et posteris gratie in exemplum. Hinc est, quod ad petitionem venerabilium virorum Hartlibi abbatis et conventus monasterii Weligradensis, 10 Cysterciensis ordinis, in quorum hereditate contra terminos Vngarorum munitionem unam seu oppidum pro necessitate ac conservatione terre nostre preparari et edificari iussimus, dantes in mandatis venerabili in Christo patri domino Brvnoni, Olomucensi episcopo, Heinrico de Lihtenstein, Wilhelmo de Hvztopetz, Parduzzoni carnerario, Zvdemiro fratri suo et lohanni de Wissenowe, iudici nostro, fidelibus nostris dilectis, 15 et in animas commitentes eorum, ut taliter ordinare procurarent, quod eiusdem oppidi locatio prefatis conventui et monasterio Weligradensi non preiuditiaJisc nec in aliquo existeret onerasa, e omnia per eosdem fideles nostros circa locationem eandem ordinata et statuta, ne ipsi exinde processu temporis ullum sentiant periculum et iacturam, excellentie nostre curavimus privilegio communire, omnem ordinationem ipsorum et 20 statuta singula instructi plenius per ipsos presentibus exprimí fatientes, e videlicet quod ad insulam, in qua sita est capella sancti Georgii, que pre ceteris in illo districtu ad construendam munitionem omnium predictorum fidelium nostrorum indicio aptior videbatur, tam homines nostri de Conowiz, quam homines monasterii Welgradensis de ipsa forensi villa Weligrad, cum proª omnibusd sit latus et capax locus ille, simul debe- 25 ant se transferre; et quod census arearum, in quibus tam nostri quam monasterii residebunt homines, eidcm monasterio, cum fundus ad ipsum spectet, annis singulis persolvatur et quod omnia in aquis, molendinis, piscationibus, silvis, pratis et agris et quibuslibet aliis, de quibus conventus Weligradensis docere poterit, nomine dicti monasterii teneat et possideat iure tali eodemque libertatis titulo, sicut hactenus :10 dinoscitur possedisse et quod ratione locationis huius nichil circa talia in preiudicium monasterii debeat immutari. Forum rerum venalium in eodem oppido novo duobus diebus qualibet servabitur septimana uno eodemque die, sicut in ipsa forensi villa Weligrad hactenus est servatum; et ipso die omnia, que provenire poterint, cedent monasterio iure fori; alío die, sicut in Conowiz hactenus est servatum, et illo die fori :$5 omnia, que provenient, nobis cedent. Ceterum omnia, que hominibus nostris de Conowiz circa eadem bona nostra in pascuis et lignis sunt communia, erunt exnunc hominibus de \Veligrad simul cum ipsis communia, et e converso homines nostri de Conowiz in omnibus hiis simili cum hominibus de \Veligrad circa bona monasterii communitate gaudebunt. Item quandocumque steuram per civitates et oppida nostra 40 tantum recipere voluerimus, tune homines monasterii in eodem novo residentes oppido nichil solvent nobis, sed quando gcneralcm steuram per totam terram et singulas 220 NUM. 136, 137. 1257 OCT. 15. - 24. villas nobis placuerit recipere, tune et ipsi nobis cum aliis solvere tenebuntur, set in omnibus aliis ad monasterium et conventum plenum habebunt respectum, quemadmodum hactenus habuerunt. Et ut magis in locatione tali dicti fideles nostri eidem providerent monasterio, decreverunt et statuerunt, quod tam ex parte nostri quam monasterii et conventus in eodem oppido esse debeat unus iudex instituendus non per 5 nos, set per conventum, qui nichilominus nobis de iudicio, de foro, de culpis hominum nostrorum et omnibus aliis, que nos contingent, et conventui de hiis omnibus, sicut ipsum contingunt ab hominibus suis, fideliter respondebit. Prefatum etiam monasterium et conventus (i]ne oppido sepedicto ius patronatus ecclesie obtinebunt. Hanc itaque ordinationem, per dictos fideles nostros de mandato nostro factam, gratam et 10 ratam habemus et ad eius memoriam sempiternam et firmitatem perpetuam, ne processu temporis ullus heredum vel successorum nostrorum contra ipsam venire debeat aut presumat, presens privilegium inde conscribi et sigillo nostre celsitudinis nec non sigillo venerabilis patris predicti domini Brvnonis, Olomucensis episcopi, iussimus communiri.f Actum in Plaz idus e octobris, anno Domini millesimo CC0LVIIº, 15 indictione XVª presentibus hiis testibus: venerabili domino Brunone Olomucensi episcopo, abbate Heinrico de Plaz, Wilhelmo et Amoldo protonotariis nostris, Geros burgravio Pragensi, Andrea dapifero, Heinrico de Cekking, Heinrico de Lihtenstein,u \Vilhelmo de Hvztopetz, Pardvzone et Zvdomiro fratre suo, lohanne de Wissenowe, Hadmaro de Lihtenwerd, Cvnone et Zmilone fratre suo, Vlrico de Coste! et aliis quam 20 plurimis. Sigilla: 1) Pfemysli, iuvenis regís nec non ducis Austriae et Stiriae, in fi.lis sericis f1.avi, rubri, viridis nec non violacei colorís valde laesum fere in media charla replicata, dextrorsus paululum promotum, appendet. Cf. Sigilla in CDB IV. 2, num. 4, 5; 2) Brunonis, episcopi Olomucensis, in filis sericis viridis colorís illaesum appendet. Cf. Sigilla in CDB l V. 2, num. 12. 25 137. Pfemysl Otakarus 11., dominus regni Bohemiae, dux Austriae et marchio Moraviae, monasterio in Plasy eandem alque pater eius f Venceslaus I. ], rex Bohemiae, immunitatem ab iudiciis saecularibus indulget nec non homines monasterii a pecuniis pro vulneratione iudicibus solvendis absolvit. In Plasy 1257 oct. 24. Autographum in membrana scriptum in S ú A Pragae (archivum monasterii in Plasy, sign. L IV RC Plasy num. 42) asservatur (A). 30 136. ª) Litterae ,t-1' plane evanuerunt, earum ductus manus quaedam valde posterior rectificare conata est A. - b) Super linea additum est A. - e) Ita A. - a-a) ,pro omni' in loco raso 35 scriplum est A. - •) Quod uncis clauditur, cum membrana deslructa periit A. -1) ,:>muniri' A. - r) ,Lihten.>t' A. 1257 OCT. 24. NUM.137. 221 Ed: Hormayr, Taschenbuch 1840, pag. 450 num. 13 (ex A, ad nov. 5). Reg: Hormayr, Archiu 1827, pag. 7 (ad nov. 5). - Hormayr, Taschenbuch 1840, pag. 609 (ad ídem datum). - Bohmer, Add. sec., pag. 434 num. 93 (ad 1257 oct. 24). - Scheinpflug, Materialien zu einer Gesch. v. Pla/J, pag. 181 num. 59 a (ex A), pag. 183 num. 65 a (ex co- 5 piario nunc deperdito, ad 1262 oct. 24). - Reg JI, pag. 65 num. 164. Lit: Sebánek-Dusková, Listina v c. státe doby Václava l., pag. 39 (origo diplomatica chartae). Hurt, Pocátky Velehr. klástera, pag. 108. - Sebánek, Urkundenwesen, pag. 394 n. 469. Scriba: P 11 40 = destinatarii (ordinis Cisterciensis) proprius, qui non solum in monasterio Plasensi, sed etiam in monasterio Waldsassensi (cf. num. 212) munere suo fungebatur. 10 Exempla script. num. 1 a, 20. Dictator: destinatarii (ordinis Cisterciensis) proprius, qui verba chartarum Venceslai l. regis in Dobfís 1252 febr. 1 datarum (CDB IV, pag. 402 num. 233 (A 2) nec non pag. 404 num. 234) repetit, quae signis chartarum (1, JI) appositis in margine et typis minoribus exprimuntur (vide et notam 2). Per quasiconfirmationis formam verba chartae A in charla 15 Pfemysli JI. in Plasy 1263 iul. 2 data (vide num. 386) repetuntur. Cf. etiam chartam Pfemysli Otakari JI. in Stary Hrádek 1260 {ante mart. 10} monasterio Waldsassensi datam (num. 212), quam scriba chartae A (P JI 40), verba eiusdem repetens, exaravit. Vide: JI. 1 a, P. O. JI., .3, Plas¡¡ (.A). 20 ~ In nomine sancte trinitatis* amen. ~ Premizl, dei gracia dominus regni Boemorum, (1) dux Austrie,ª marchio Moravie, universis presentem paginam 11 inspecturis in perpetuum. Regi regum nos credimus conplacere, si eos, qui eius se specialiter obsequiis devoverunt, ah improborum et malignorum adinventionibus et JI machinationibus defensamus. Cum igitur pie recordationis patris nostri, quondam regis Boemorum,1 vestigiis inherere salu- 25 briter debeamus, notum 11 esse volumus tam presentibus quam futuris, quod sicut dictus pater noster homines improbos et malignos ad solam maliciam et mendatia sapientes suis moliminibus et iudiciis minus rectis ecclesiam Placensem et suos fratres nec non et eorum homines ad iudicia extraordinaria pertrahentes et eos rebus suis per iniusta iudicia defraudantes cohercuit, sicut eorum exegerunt merita criminosa, ita et nos, ne tale 30 aliquid a nostris iudicibus et beneficiariis in posterum presumatur, unde possit eorumdem fratrum pax et tranquillitas perturbari, ut nec in Pilzen, nec in Misa, nec in Racovnik, nec in alio ullo loco coram quoquam in seculari iudicio nisi coram abbate loci seu coram nostra serenitate aut coram eo, cui nostras vices super hoc conmiserimus speciales, valeant conveniri; et ne dicte ecclesie Placensis homines,* sive involuntarie a se ipsis, sive per violentiam ab (I l) 35 aliis vulneratos,* se iudicibus et beneficiariis predie[tis]b presentent, reddimus absolutos et pecuniam ipsis consuetudinarie iudicibus pro huiusmodi vulneratione solvendam auctoritate pres[entium in perpetuum] magnifice indulgemus.2 Ut igitur hec tam pia nostra concessio omnibus manifesta et nemini sit occulta, [cartam hanc ind]e conscriptam sigilli nostri munimine roboratam ac testium annotatione munitam per singulos annos saltem sepe[dictis i]udicibus 40 nostris et beneficiariis, qui pro tempore fuerint, volumus et iubemus exponi, ne concessa prefatis fratribus gracia et libertas per ignoranciam seu negligentiam obsolescat. Testes sunt: Bavwarus de Strakoniz maior camerarius, Jaros castellanus Pragensis, Cece, Rathmi- 222 NUM. 137, 138. 1257 OCT. 24. ·NOV. 5. ----------- rus et frater suus Bovzlaus, Andreas dapifer, Zobehird, Brezislaus, Bittroldus, lwanus, Hirzo, Wocco, Paulicus, Dobrohost, e suppani et alii quam piures milites et servientes. Acta autem sunt hec anno ab incarnatione Domini M°CC0 LVII0 ,d indictione quintadecima, datum in Plaz per manum magistri Willehelmi, tune prothonotarii nostri, nono kalendas novenbris.d e Sigillum: Pfemysli, iuvenis regís nec non ducis Austriae et Stiriae, in fi.lis sericis flavi et rubri colorís laesum, sed conservatum appendet. Cf. Sigilla in CDB IV. 2, mzm. 4, 5. 138. Smilo de Lichtenburk monasteriis in Sedlec, [Mnichovo] Hradiste et Zd'ár decimas omnium redituum et proventuum de argentifodinis in locis expresse nominatis donat. 10 In Sedlec 1257 nov. 5. Autographum in membrana scriptum in SAR Brunae (archivum mon. in Zdár, sign. A 3) asservalur (A).1 - Apographum praebet codex mnscr. chart. saec. XVII. ,,Diplomatarium monasterii Zarensis... 1252-1642" intitulatus, in SAR Brunae (archivum mon. in 2dár, sign. 60/7) asservatus, pag. 9-·11 num. 4 (B). 15 Ed: Steinbach II, pag. 15 num. 5 (ex A). - CDM III, pag. 248 num. 259 (ex A). Reg: Reg II, pag. 65 num. 165. - Sebánek, Archivy, pag. 24 num. 137 (ex A). Lit: KK, pag. 222-223. - Dusková, Ceská listina 2, pag. 182 (scriba et dictator chartae). Scriba: Cisterciensis ordinis proprius, sicut proprietates scripturae ciare demonstrant, qui munere scribae cancellariae Smilonis videtur fungí (Sm 1); vide chartam Smilonis monasterio 2o Sarensi a. 1264 s. l. datam, eadem manu scriptam (num. 427). Exempla script. num. 4, 1. Dictator: Cisterciensis ordinis seu etiam cancellariae Smilonis proprius (fortasse Theodericus notarius), cuius stili proprietates etiam in chartis Henrici Avis in Slapanov 1258 oct. 25 (num. 167) et Smilonis in Benátky 1259 ian. 1 (num. 175) Theoderico Freiberg dicto datis occurrunt; in altera harum ambarum chartarum Theodericus etiam in formula dati per manus nominatur. 25 Manu cuiusdam malevoli in margine dextro et sinistro chartae replicatae magnae partes membranae (sine iactura textus) excisae sunt. Vide: II. 3, Mnichovo HradiSté (A), Sedlec (A), 2ddr (C), 4, De chartae apud nobiles usu (1). Universis Christi fidelibus tam posteris quam presentibus Zmilo de Luchtenburch presentes 11 litteras perpetuo valituras. Dum vivit littera, vivit et actio commissa 30 littere nec auferre potest actioni vitam oblivio, cuius 11 memoriam presens littera re- 137. ª) Scriba primum ,Auct' scripsit et sine rasura correxit A. - b) Quae hic et inferius 1mcis clauduntur, manus posterior ductus antiquae scripturae totaliter putrefactae partim imitans ducere conata est A. - e) Ultima ,o' ex ,to' fortasse sine rasura correcta est A. - d-d) Notis numerorum, vocibus et singulis litteris competenter distentis scriptum est A. - e) Ita A. 35 1) Venceslai l. regís, qui 1253 sept. 22 morte obiit. - 1) Vox ,indulgemus' ex I videtur esse sumpta. 1257 NOV. 5. - DEC. 2. NUM. 138, 139. 223 ducit ad vitain. Hanc ob rem notum esse volumus universis presentís pagine seriem inllspecturis, quod nos inter gradus ordinum Cisterciensem ordinem speciali favoris intuitu prosequentes, propter puram et continuam officii divini contemplationem, tum propter veram ipsius ordinis observantiam, tum ob reverentiam operum caritatis, :; videlicet hospitalitatis, precipue et vere compassionis erga proximos, que in eodem ordine a patrum ipsius institutionibus non quiescunt; attendentes etiam consultum et cautum esse in hac vita transitoria tantum penitentie deputata curam gerere de futura, decimas omnium redituum et proventuum, quos de argentifodinis in Brode, Bela, Zlappans et Priemezlawes, immo etiam, ubicumque per omnes partes hereditatis 10 nostre cultura montium fuerit, recipimus vel heredes nostri receperint in futurum, cum assensu filii nostri Heinrici et fratris nostri Tzastezlai ordini prefato in elemosinam erogamus, assignantes terciam partem earumdem decimarum conventui et fratribus in Scedelitz, terciam partem in Gredish et residuam terciam partem in Sara, ut ipsam de manu nostra, quamdiu vixerimus, et ab heredum nostrorum manibus, 15 postquam carnis debitum impleverimus, suscipiant annuatim. Speramus enim, quod eorum approbata devotio cum orationum diligentia deo grata non solum nobis sed eciam proavis et successoribusª nostris esse debeat intercessio salutaris ad optinendam veniam delictorum. Ne autem super hac donatione nostra imposterum ambiguitatis alicuius possit scrupulus exoriri, prememoratis conventibus hanc litteram conscribi :io fecimus nostri sigilli munimine roboratam. Huius rei testes sunt: capellani nostri Heinricus, Iacobus et Valentinus, Bohuzlaus miles de Chtchel, Ivrshik de Ienikow, Petrus de Zkrechlebe, Zacharias de Konitz, Massuna de Vzthie, Laurentius de Ledeiz, Swezsth de Dediiz, Bohuzlavs de Boyman, Zulezlaus de Boyman, Beneda de Marquarditz, Petrus de Oztirhoe, Hous de Wietzemlitz, Radosta de Thurkowitz, Gallus de 25 Yporititz, Marquardus de Clessitz, Lvtherus de Zvchodol et alii quam piures. 30 Datum in Scedelitz anno ab incarnatione Domini M°CC0 LVII0 , quinto die intrante mense novembri. Sigillum: in filis sericis flavi et viridis colorís appendebat; sed avulsum el deperditum est. 139. Bruno, episcopus Olomucensis, ad petilionem Marsilii, abbatis in Zeliv, et Stephani, plebani ecclesiae [s. Jacobi] in Jihlava, quasdam litteras super ecclesiis in Jihlalla el Humpolec et earum attinentiis vidimat. In Tfebíc 1257 dec. 2. 138. ª) Super prima lillera ,e' initium cuiusdam litterae erasae resta/ A. ~5 1) Vix discemi potest, an eliam monasteria in Sedlec el Mnichovo Hradisté aulographa nunc deperdita hu;us charlae acceperinl. 224 NUM. 139, 140. 1257 DEC. 2. - 13. Apographum manu v. d. J. B. Dlabaé, O. Praem., scriplum in mnscro charl. bibliollzecae Strahoviensis (nunc PNP Pragae) sub titulo ,,Siloensia diplomata ah anno 1226-1669" (sign. DL III 22) asservalur, fol. 12 (B).1 Diclalor: Conradus, notarius episcopi. Vide: II. 2 b, Bruno episcopus (O), Conradus nolarius (G ), 3, 2eliv (D). Bruno, dei gratia Olomucensis episcopus, universis, quibus haec litera exhibita fuerit, in Domino salutem. Notum esse cupimus praesentium inspectoribus, quod nos privilegia Siloensis ecclesiae, Pragensis dioecesis, super ecclesiis in Giglava 5 et Humpolecz ac earum attinentiis universis per venerabilem virum Marsilium, abbatem ecclesiae Siloensis,ª Pragensis dioecesis, et dilectum Stephanum, plebanum de 10 Giglavia, nostrae dioecesis, nobis exhibita et ostensa vidimus et perspeximus, non abolita, non cancellata nec parte sui aliqua vitiata: (hic insertus est tenor diplomatis ).b 2 In testimonium autem horum privilegiorum, quorum originalia vidimus, ad petitionem venerabilis viri praefati Marsilii, abbatis ecclesiae Siloensis, et dilecti plebani Stephani de Giglava praesens transscriptum sigilli nostri jussimus munimine robo- 15 rari. Actum in Trebicz IV nonas decembris, anno dominicae incarnationis MCCLVII. 140. Frater Henricus, magíster hospitalis s. Elisabeth, Crucigerorum Stellatorum Vratislaviensium hospitalis s. Francisci Pragae cum fratribus suis recognoscit domum ipsorum 20 de domo hospitalis Pragensis originem accepisse seque a magistro et priore eiusdem hospitalis institutum esse. Pragae 1257 [mart., maii, iul., oct. 15, seu apr., iun., aug., sept., nov., dec. 13].1 Apographum insertum est vidimalioni fratris Jacobi, guardiani domus sancti Francisci, et 25 conventus eiusdem ordinis [Pragaej sine dato, cuius vidimationis autographum in membrana scriptum in SÚA Pragae (archivum Crucigerorum cum stella rubea Pragae, sign. 262 (15/ 1/6/2)) asservatur (B).1 - Duo apographa, primum ex autographo nunc deperdito, alterum ex vidimatione B transscriplum, vidimationis charla (adhuc inedila) magistri Ulrici, scholastici Pragensis, administraloris episcopalus Pragensis in spiritualibus deputali, et magistri Nicolai, 30 custodis Wissegradensis, offi.cialis wriae Pragensis, Pragae seu 1320 iim. 28, seu 1324 iul. 1 139. ª) ,Siloenae' B. -- b) Verba in uncis posita seu J. Marcus (vide n. 1) seu J. B. Dlabac addidit B. 1 ) J. B. Dlabaé ibídem annotavit: ,Ex archivo Siloensi et apographo D. J. Marcí apud me reservato'. - ª) Videlicet seu tenor charlae num. 129 seu earum chartarum, quae per hanc chartam s;-, vidimalae sunt (vide ibidem n. 6-8). 5 10 15 20 25 125i DEC. 13. NUM. 140. 225 data praebet, cuius autographum in membrana scriptum in eodem archivo, sign. 267 (15/2/5) asservatur (C 1, C 2).• - Apographum simplex ex autographo deperdito descriptum exstat in cod. mnscro chart. saec. XVII. (1654), qui ,,Líber aureus" appellatur, ibídem (sign. V/1, 202) asservato, pag. 57-58 (D). - Aliud simplex apographum saec. XVII.-XVIII. ex autographo descriptum exstat in mnscro chart. ,,Acta conventos Wratislaviensis 1700" intitulato, qui ibídem (sign. V/19, 220) asservatur, pag. 1-2 (E). - Apographum ex autographo descriptum vidimatio Johannis Petri Zanony, iuris utriusque doctoris, apostolica auctoritate notarii, Cyriaci Riccii, archiepiscopi Petracensis, nuncii apostolici ad caesarem, cancellarii, data Viennae 1651 febr. 6 conlinebat, cuius autographo nunc latente M. J. Fibiger in suo opere inferius citato usus est (F).' - Catalogo ,,Inhaltsverzeichnis der Urkunden des ehem. Mathias-Stiftes zu Breslau", tomus J. de anno 1818 in archivo publico Vralislaviensi asservato teste in eodem archivo sub num. 1292 apographum chartae noslrae instrumento a Venceslao Max. L. Lochowsky de Lowenfeld, notario publico, universitatis Pragcnsis vicesyndico izzrato, Pragae 1706 apr. 22 dato intextum eral. Quod autem nunc latet (G).• Variationes minimi momenti ex Cl--G haud consequenter, immo potius ex. gr. praebemus. Ed: Fibiger, Series et acta magistrorum Wratislaviensium, pag. 293 nota a (ex F, ad 1250). Pfotenhauer, Die J{reuzherren, pag. 61 (ad 1257, ex G, H, vide notam 5). Reg: Reg JI, pag. 66 num. 168 (ad 1257, mendose revocatio ad autographum chartae fi.i). CDS VII. 2, pag. 61 num. 954 (ad 1257, ex G, H, vide notam 5). Lit: Bienenberg, Analecten, pag. 24 nota 8, pag. 3-1 (rei deliberalio). - Fibiger, Series el acta magistrorum Wratislaviensium, pag. 292-293 (sinceritas chartae deliberatur). - Pfotenhauer, Die Kreuzherren, pag. 60 ss (rei deliberatio). - Bélohlávek-Hradec, Déjin!J c. Ki'ifovnikz1 II, pag. 11 ss, 24 (idem). - Kniha památni na sedmisetleU zalozenl Kfifovnikll. s cervenou hvézdou, pag. 57 ss (ídem). Dictator: fortasse ordinis Crucigerorum cum stella rubea Pragae seu lwspitalis Vratislaviensis proprius. •4.rgumenta eorum, qui saec. X VIJ..-X VIII. de sinceritatc chartae dubitw1erunl, nullius sunt momenti. Vide: Il. 3, Crucigeri cum slella rubea (G). 30 Ego frater Henricus,ª magister hospitalis sancteb Elizabeth e in Wratizlauiad ordinis Cruciferorume Stellatorum hospitalis sancti Francisci in Praga, una cum fratribus meis spontanea voluntate recognoscimus, quod de domo hospitalis sancti Francisci Pragen[sis]! domusu nostra et congregacioh fratrum fundate' sunt et originem acceperunt.' Nam frater Albertus, condamk magister hospitalis sancti Francisci Pragensis,u 35 hospitale nostrum sancte Elizabethl in Wratizlauiam a domina Anna, ducissa Zlezie,n [eius)que filiis, duce Bolezlao,0 Henrico,P Conrado, LadizlaoP q constructum et dotatum etr libere ab eisdem oblatum accedente consensu venerabilis patris domini Thome, Wratizlauiensis8 episcopi,6 recepit nomine suo et fratrum suorum ad sustentationemt pauperum et infirmorum decumbenciumu in eodem hospitali; ibique fratres instituit 40 sub sua obedientiav suique ordinis regula et sorores deow etw infirmis perpetuo servi[turos].x Ah illo quoque tempore usque nunc sine omniY contradictionez fratres atque sorores signum nostre domus et habitum portantes7 et eandem regulam observantes et a prefato magistro Alberto eiusque successoribus regebantur in instituendo et 226 NUM.140. 1257 DEC. 13. destituendo magistrum ab eisdem electum canonice confirmando, visitando, corrigendo et reformando ea, que secundum regulam beati Augusti[ni] fuerint reformanda. Ego etiamªª Henricus,ª nunc magister hospitalis Wratizlauiensis,8 a fratre Conrado, tune magistro, etbb C.,8 priorebb hospitalis sancti Francisci Pragensis, in eodem sum canonice institutus, ideoque ad debitam obedienciamcc atque reverenciamªª una curn :; fratribus meisee me confiteor obligatum sepedicto magistro eiusque successoribus hospitalis sancti Francisci Pragensis. lnff cuiusff rei argumentum presentem cartamuu sigillo nostro speci[ali] duximus roborandam. Datum Prage anno incarnacionishk dominice MºCC0 LVII,u idus, kk quinta decirna indictione.kk 140. ª) ,Heinricus' C 1, C 2. --- 1>) Hic et in/erius ,ae' saepe po11itur pro ,e' D, E, F. --- e) 10 ,Elyzabet' C 1, C 2. -- d) ,Wral' G 2, ,Vratislauia' D, ,Wratislavia' E, F. - •) ,Crncigerorum' D, E. -1) Quae hic et inferius zmcis c/aZ1dunt11r, cum membrana dcstructa perierunt B. - u-u) Desunt <:J. - ll) ,congregatio' D, E, F. - t-i) ,fundata sunt et originem acceperunt' B, C 2, D, E, ,fundata sit et originem acceperit' F. --- k) ,quondam' C 2, D, E, F. --- ') ,Elyzabet' C 1, C 2, ,Elisabeth' D, ¡~~, F. - m) ,Vratislauia' D, ,V.'ratislavia' E,, F. -- n) ,Slesie' C 1, C 2, ,matre' D, E, ,Zlesiae' F. - 1;, 0 ) ,Boleslao' D, E, F. -- P-P) Desunt C l. - q) ,Wladizlao' C 2, ,Vladislao' D, F. -- ') Cum membrana destructa periit C 2. - •) ,Vratislauiensis' D, ,Wratislaviensis' E, F. - t) ,sustentacionem' C 1, e 2. -") ,decumbentium' e 2, D, E, F. -V) ,obediencia' e 1, e 2. - W·W) ,dando et' D, ,dictis' F. X) ,servitutis' e 2, ,servituras' F. - Y) ,omnium' F. -- Z) ,contradiccione' e 2. - ªª) ,eciam' e 1, e 2. - 1>b-l>b) ,et certo tempore' D, ,11 et' F. - ce) ,obedientiam' D, E, F. - dd) ,reverentiam' D, 20 E, F. -ee) Cum membrana destructa periitC l. -ff-11) ,In cui' cum membrana destructa periitC l. gg) ,chartam' D, E, F. - llh) ,incarnationis' D, E, F. - it) ,M°C°C0 LºVII0 ' C 1, ,M°C°C0 LVII0 ' C 2, ,MCCLVII' D, E, ,MCCL' F. - kk-kk) ,idus' legitur in B- E, nomen mensis deest B - E, ,etc' F. 1) Vide inferius in notis ii, kk-kk. In chartae nota temporis ian. et febr. idus conici non c/(!bent, nam idibus febr. a. 1257 usque (vide num. 121) munere prioris hospitalis s. Francisci 25 Thomas, al in charla nostra iam C[onradusj, fungens affertur, qui aperte successor Thomae eral. Chartam iqitur Codicis usum chartarum inserendarum sequentes ad ultimum terminum possibilem posuimus, i. e. ad 1257 dec. 13. - 2) Quo tempore vidimatio data sil, coniectare ardzzum et incertum rsl. Editor eius, Jacobus, aliurule - prout cognovimus - non est notus. Modo scripturae vidimatio inter annos 1257-1277 pertinet. Sigillum deperditum est. Quae cum ita sint, alienum est eam in :m CDB suo numero edere, itaque eius formulam vidimationis textus chartae magistri Henrici coniunclam hic infra pleno tenore posuimus: ,Ego frater Iacobus, cardianus domus sancti Francisci, ac universi fratres eiusdem conventus profitemur nos vidisse litteram predictam in nulla parte viciatam sub sigillo domus memorate. In cuius testimonium nostrum sigillum duximus aponendum'. - ª)Ex C 1, C 2 docemur autographum deperditum clzartae nostrae sigillo oblongo ,magistri 35 Heinrici, Wratislaviensis ordinis Cruciferorum cum stella', vidimationem B sigillo ítem oblongo .fratris Iacobi, cardiani domus sancti Francisci, ac conventus eiusdem (videlicet Pragensis 11erisimillime) civitatis et dyocesis' munitas esse. - ') Autographum clzartae nostrae, sicut ex vidimatione modo allata comperimus, munitum eral sigillo ,ex cera semirubea particula eiusdem pergameni appensa, in quo apparet effigies beatae Mariae virginis cum puero Iesu in gremio et subter continet 40 el'figiem hominis genuflectentis habetque litteras circumcirca sec¡uentis tenoris, videlicet: mater lesu miserere'. - 5) In CDS VII. 2, pag. 61 num. 954 (vide inferius) apographum chartae nostrae r copiario monasterii sancti Mathiae Vratislaviae in archivo publico Vratislaviensi (sign. D 53, fol. 169) commemoratur, quod nunc latet (H). - 6) C/. CDB IV, pag. 580 num. 459.+ - 7) Vide C'DB IV, pag. 350 num. 191, pag. 422 num. 245 et .mperius num. 81; cf. etiam, quae CDB IV, pag. 45 56 l. ,3J-34 dicuntur. - ª) Conrado. 1257 S. D. NUM. 141. 227 141. Ratmirus, burggravius in Pfimda, ex iniunctione domini sui, [Pfemysli Otakari 11.), regís (sic) Bohemiae, praecipit, ne quis novam domum fratrum et sororum in Bohmischbruck infestet. In Lestkov 1257 -. Autographum in membrana scriptum in archivo publico Monacensi (sign. KU Regensburg St. Emmeram 96) asservatur (A). Reg: Reg B III, pag. 104. -- Reg Il, pag. 67 num. 169. - Schratz, Beitrüge, pag. 379 num. 6 (cum erroneo nomine editoris). 10 Lit: Dusková, Urkundenwesen, pag. 261 n. 19. Scriba: postea cancellariae regiae proprius ( = P 11 64); c/. num. 625. Exempla script. rmm. 4, 2. C/. Exempla scripl. num. 1 a, 47. Dictalor: ignotus, forlasse destinalarii proprius. Mentio de arduissimis negotiis prooemio chartae intexta (vide inferius) ad expeditionem illam 15 famosam Pfemysli Otakari Il. contra ducem Bavariae videtur pertinere. Otakarus mense octobri a. 1257 in Bohemia occidentali morabalur (vide num. 136, 137); eo lemporc chartam nostram a scriba eius scriptam esse coniciendum est. Vide: Il. 1 a, P. O. Il., P JI 64 (A}, 4, De charlae apud nobiles usu (K). HIn nomine sancte et individue trynitatis amen. HR.,ª 1 burcgravius de Phrim- 20 berch, omnibus salutem in Domino.ª Licet preter solitum et amplius solito simus in gul!bernacione nostri dominii ex precepto, gracia, benivolencia et favore domini nostri regis Boemorumb illustris2 diversorum generum 11 arduissimis negociis prepediti, quia tamen in nomine domini nostri lhesu e Christi, per quem vivimus et movemur, sumus,3 ad 11 omnia negocia nostra nostrosque actus progredimur, non 25 immerito ínter ceteras sollicitudinis nostre curas, ad quas iugum suscepte dignitatis per dexteram potentissimam prefati domini regís Boemorum nos obligat, alciori mente revolvimus, qualiter eciam domum sanctam, exiguam, pauperem et humillime inclinatam elevare possimus, novam scilicet plantacionem ovium et agnorum, id est fratrum ac sororum in Ponte Boemico ita dictam, et qualiter contra omnes detractores :Jo et invasores dicte domus redimere phaselum eandem valeamus. Cum igitur filii carnis precipue puniant spiritales, licet spiritus carne dignior sit et maior, cum eciam prochdolor filii seculi contra matrem ecclesiam irreverenter insurgunt et sicut genimina vipperarum' parentum latera dirumpere5 meditantur: ut ergo sepius iam tacta domus cum grege suo semper et ubique maneat illibata, litterasª eidem nostri sigilli tradimus 35 munimine roboratas, ex iniuncto regis Boemorumb precipientes, ut tam prope positi quam remote fratres huiusmodi aliquomodo non infestent.e Quisquis autem huic mandato contrarius esse presumpserit, indignacionem domini regis pariter et nostram se senciate incursurum et cum iniquis recipiat porcionem. Actum Lezchow anno gracie MºCC0 L0 VIIº. de 228 NUM. 141, 142. 1257 S. D. Sigillum: Ratmiri, burggravii in Pfimda, in scidula membranacea laesum appendet. Vide Sigilla mzm. 4 a, 9. 142. Frater Vitus, episcopus quondam Lettoviensis de ordine Praedicatorum, omnibus, qui ecclesiam fratrum Praedicatorum in Olomouc visitaverint, auctoritate papae indul- 5 gentias concedit. - 1257 -.1 Autographum in membrana scriptum, de quo ex catalogo archivi Praedicatorum in Olomouc a v. d. Beda Dudfk a. 1840 confeclo el nunc in archivo Musei Nationalis Pragae (sign. F 140) asservato sub sign. F 11 C d/20 comperimus, nunc latet (A). 10 Ed: CDM 111, pag. 250 num. 261 (vix ex A nunc latente). Reg: Reg 11, pag. 68 num. 172. Lit: KK, pag. 225-226. Diclalor: slilo communi usus est. Vide: 11. 3, Ordo fratrum Praedicatorum (D ). 15 Cum autographum lateat et nullum apographum exstet, editione CDM tantum (E) in hac charla edenda usi sumus. Frater Vitus,ª dei gratia episcopus quondam Lithouiensis de ordine fratrum Predicatorum, universis Christi fidelibus presens scriptum inspecturis salutem in Domino sempiternam. Licet is, de cuius munere venit, ... digne et laudabiliter 20 .. . habundancia sue pietatis, que .. . maiora tribuat, quam ... promereri; volentes tamen populum Domino reddere acceptabilem ad conplacendum ei quibusdam illectivis muneribus, fideles Christi indulgentiis ... aptiores.2 Cupientes igitur, ut ecclesia fratrum Predicatorum in Olomunz congruis honoribus frequentetur, omnibus Christi fidelibus vere penitentibus et confessis, qui ibídem in die Nativitatis Domini et duobus 25 sequentibus, Pasee et duobus sequentibus, Pentecostes et duobus sequentibus, omnium sollempnitatum beate virginis Marie, beati Michaelis et beati Nicolai, beati Dominici, Petri martiris, Marie Magdalene, Katherine, Margarethe, Elyzabeth, dedicationis ecclesie et aliarum festivitatum, que ibídem sollempnes habentur, ac per 141. a-a) Eodem fere atramento scriba super primam lineam addidit A. - b) ,Bóem' A. - ") 30 Lacunam, que sequitur 5 mm latitudinis et 8 mm altitudinis in A, scriba vitavit. - d-d) A verbo ,litteras' usque ad fi.nem eadem manu obscuriore atramento additum est A. - •) Scidula membranacea, in qua sigillum appendet, pars vocis (numerorum) cooperta est; charla replicata enim deest A. 1) Ratmirus. - 1) Pfemysli Otakari 11. - 8) C/. Actus apost. 17, 28. - ') Cf. Matth. 23, 33. ') Cf. Plin. nat. hist. 10, 62, 169 (de viperis nascentibus): ,ceterae tarditatis impatientes perrum- 35 punt latera occisa parente.' 1257 S. D. NUM. 142, 143. 229 octavas earundem causa devotionis convenerint et accesserint, XL dies indulgentie auctoritate domini pape Alexandri 1111 misericorditer indulgemus. Datum anno gratie MCCLVII. 143. s Katherina abbatissa et Jacobus, [praeposilus] monasterii in Tifoov, munera nec non iura hominum in monasterii villa Komín prope Brunam residentium statuunt. In TifootJ 1257 -. Versionis Bohemicae apographum saec. X Vl. in plagula chartacea scriptum in SAR Brunae (Collectio Ant. Bocek num. 4691) asservatur (T ). to Ed: Sebánek, Tfi kapitoly, pag. 66-67 (ex T ). Lit: Sebánek, Tfi kapitoly, pag. 66 ss (lotius rei deliberatio cum reconstructione genuini textus Latini). - Sebánek, Ceská lislina 1, pag. 165 (rei deliberatio). Dictator: monasterii Tusnovicensis proprius. Ad redintegrandum textum Latinum chartae, qui in columna dextra (typis inclinatis) praebetur, omnem materiam, quae exstat, adhibuimus. 15 Sed materia illa nec dispositione nec genere satis apta est ad textum genuinum integre restiluendum. Insuper in versione Bohemica (vide columnam sinistram) non ad verbum textus Latinus reddi videtur, qua re inlentio laboris impeditur. Ea, quae in versione Bohemica complenda aut corrigenda erant, in textu Latino uncis clausimus, seu (vide notam e-e) omisimus. In textu restituendo orthographia saec. XIIl. adhibita est. V. d. J. Ludvikovsk¡) pro auxilio 20 nobis in restilutione Latini textus praestilo gratias agimus. Vide: II. 3, Tifoov (E), 5, De chartae apud civitates usu (D). Castokrát zlá povest o skutcích lidskych povstává, kdyz neco hodnovernymi svedky anebo listero potvrzeno ne- 25 byvá. Protoz my, Kathetina, z buoziho milosrdenství abbatyse kláStera tisñovskyho et cetera, a knez Jakub, pfevor tyhoz klástera, timto listem vysvedcujeme, ze sme ves klástera nasiho jmenem 3o Komin bliz mesta Brna pod takovy plat z obecní a jednomyslnú vuolí a radú i sesSuboriri solet sepe de gestis hominum calumpnia, nisi quid testibus idoneis roboratum fuerit aut scriptura. Inde est, quod nos Katherina, miseratione divina abbatissa monasterii Tusnovicensis, [ordinis Cisterciensis], et Iacobus, [preposilus] eiusdem monasterii, hoc scripto protestamur, quod villam monasterii nostri Komin nomine prope civitatem Brunam sub talem censum de communi unanimique voluntate 142. ª) Nomen ,Titus', quod E aflert, corrigendum est; cf. Eubel 1, pag. 303 n. 1, Santifaller, Quellen, pag. 49; cf. etiam inferius num. 207. 1 ) Cf. charlam eiusdem ediloris a. 1259 datam (num. .Z07), quae etiam nota loci et diei editionis 35 carel. Conici polest has notas in utraque charla describenda praetermissas esse, autographa chartarum enim (vide inferius) deperdita sunt. - 9) Vide CDB IV, pag. 159 num. 70. 230 NUM. 143. ter vseho konventu projednali, totizto, aby jeden kazdy, majíc lán rolí v tej vsi, nám a nasim potomkom kazdy rok na den svatyho Michala archandela1 puol htivny platil, tyz na den Bozího narození2 osmadvacct penez a dví kufat, o velikonoci osmadvacet penez a dva syry, o svatym Duse osmadvacet penez a dva syry dával; a to takto, aby ode vsech lám1 syry a kufata napfed jmenovaná k svymu fasu do Tisñova pifoesena hyvala. Pfezto také míti mají rolí, pastvy a vsecky jiné pastvy, které za fasu pana Divise ode tficíti let k tej vsi pfinálezely, i z horú, kteráz slove Heyperk. Rychtáfe mezi sebú míti mají, ktery by tak dobfo nám jako i jim to, o cez by ciniti bylo, vyfídil, téz také mensí pfe a vystupky mezi nimi, tak jakz obycej jest, rozsúdil. Kdyby pak o nejaké veliké provinení ciniti bylo, jakozto o ránu anebo mord, k takovymu rozsouzení do tejz nasí napfedjmenované vsi posla nasiho odesleme, kteréhozto lidé tej vsi povinni nejsou na své penízc vychovati, lecby nekdo z nich pro potcivostª a z dobry vuole jeho necím ctíti chtel. Ale takovy, ktery by byl vinen nalezen, skody a outraty docela aby spravil. Nez vejsího práva, kteréz se poteidych jmenuje, míti nemají. Fury, outraty a dávky, jakymz by koli jmenem nazvány bejti mohly, ciniti a dávati povinni nejsou, krome dávek, které se dávají na pomoc vsí zeme, které ne nám nez knízeti tejto zeme dány bejti mají. Vyslaného nasihob tfikrát V roce se dvema vosobami pres noc vychovati mají. Desátku celych dávati povinni nejsou neZli od lánu sest penez, které ne nám, 1257 S. D. ac consilio sororum iotius [noslri] conventus locavimus, videlicet, ut quilibet habens laneum agrorum in villa eadem nobis atque successoribus nostris singulis annis in die beati M ichaelis archangeli mediam marcam ,-, persolvat, item in die Nativitatis Domini viginti ocio denarios el duos pullos, in Pascha viginti ocio denarios et duos caseos, in Penthecosten viginti ocio denarios et duos caseos minislret; idque eo modo, ut de omni- 10 bus laneis casei et pulli antedicti suo tempore in Tusnowicz subportentur. Insuper quoque habere debent agros, pascua nec non omnia afia, que tempore domini Divisii per lriginta annos ad eandem villam perti- 1:; nebant, etiam cum monte, qui Heyperg dicitur. Iudicem inter se habeant, qui fam bene nobis quam et ipsis ea, de quibus agere contigerit, exequatur, nec non etiam minores causas excessusque ínter eos iuxta 20 consuetudinem diiudicet. Si autem de aliqua gravi culpa agere contigerit, sicut de vulnere aut homicidio, ad talem recognitionem in eandem prenominatam nostram villam nuntium nostrum dímittemus, quem 2> pauperes eiusdem ville de suis pecuniis haud teneantur procurare, nisi quis eorum eum honestatis ac bone voluntatis causa aliquo modo honorare velit. Sed talis, qui culpabilis inventus fuerit, dampna atque 30 expensas omnino resarciat. Maius autem iudicium, quod poteidych dicitur, non habeant. Vecturns, expensas nec non collectas, quovismodo nominentur, /acere atque exhibere non debent, exceptis collectis in r, subsidium iotius ferre dandis, non nobis sed principi ferre illius exequendis. Nuncium nostrum [qua ]ter in anno cum duabus personis nocte debeant pertractare. Decimas 40 plenas dare non tenentur, sed de quovis 1257 S. D. neZli poslu biskupskymu dávati mají. Tomu na svedomí a pro lepsi jistotu pecet nasi konventskou k tomuto listu pfivesiti jsme dali. NUM. 143, 144. 231 " Téhoz listu svedci jsou: knez laneo sex denarios {decimales] non nobis sed nuntio episcopi dandos. In cuius reí testimonium et evidentiam meliorem sigillum nostri conventus appendi fecimus huic scripto. Huius reí testes sunt: Theodericus abbas Zabrdovicensis, Zdislaus prepositus sancti Benedicti, Martinus [prepositus] de Raygrad, Heinricus de W elegrad, { ... j scriba Brunensis et alii quam piures, quorum nomina brevitatis causa omisimus. Dytrych opat zábrdovsky, Zdislav probost od svatého Benedikta, knez Martin pfevor z Rejhradu, knez Henrych z Velehradu a HerkulesC Lambertusc pisar mesta 10 Brna a jinych vice osob, kterychto jmena pro krátkost sme vynechali. Stalo se v Tisñove léta Páne tisícího dvoustého padesátyho sedmého. Actum in Tusnowicz anno Domini millesimo ducentesimo quinquagesimo sep- timo. 144. i r, Woko de Rosenberg attestatur, quae ad sedandam discordiam ínter se et Henricum 20 ac Wernhardum de Schaumberg versantem fecerit. -- [1256-1257}.1 Fragmentum apographi saec. X Vl. (?) olim in archivo principum de Schwarzenberg (nunc SAR Cesk(¡ Krumlov) asservabatur, dudum autem latet ( B).• Reg: Reg JI, pag. 68 num. 173 (ad cea 1257). Lit: Pangerl, Nachtrag, pag. 290 (rei deliberatio). Dictator: ignotus. Considerandum est {ieri etiam potuisse, ut chartae textus solummodo formularii cuiusdam pars cssel. :i;, Vide: Il. 4, De chartae apud nobiles usu (L). Apud Fr: apographum B manu v. d. Fr. Palack(J 1834 aug. 16 scriptum atque signatum (C), quo in editione nostra usi sumus. Alterum apographum ibidem asservatum manu ignota scriptum, quod in editione nostra non respeximus, apographum C, sed indiligenter, repetit. Ego Wocko de Rosenberg omnibus praesentemª Iiteram inspecturis tam prac:1u sentibus quam futuris salutem. Quae geruntur in tempore, ne cum tempore labantur, aequitatis libra deposcit, ut quae aguntur per idoneos viros, tenaci memoriae studeant commendari. Notum igitur esse volumus cunctis praesentem paginam inspecturis, quod nos discordiam, quae inter dominos et nobiles viros de Schowenberg 143. ª) Ita T. - b) Ex ,nasich' correctum rsl 1'. - - c·c) Nomina aperte falsa praebentur T. :{!) 1) Sept. 29. - 1) Dec. 25. 232 NUM. 144, 145. 1257 S. D. - 1258 IAN. 3. H.3 et W.4 et nos versabatur, amicorum utriusque consilio favente postponentes, dominum Henricum de Schowenberg cum diligentia rogavimus, ut filiam suam Hedwigem nobis legitime copularet. Qui nobis super hoc amicabiliter consensit, tali ordinatione mediante, quod bona, quae Henricus de Chunring filiae praedicti Henrici pro dote deputavit et quae de iure ei dare potuit, nobis libere assignaret. Et si praemissa 5 bona iustitia mediante a nobis quis obtinuerit ...b 145. Bruno, episcopus Olomucensis, de speciali sedis apostolicae indulto nec non de capituli sui consensu quattuor praebendas canonicorum ex reditibus episcopalibus in ecclesia Olomucensi creat et dotal. In Olomouc 1258 ian. 3. Autographum in membrana scriptum in SAR Olomouc (archivum cap. Olomucensis, sign. 10 A I a 21) asservatur (A). -Apographum saec. XIV. exstat in Libro privilegiorum membranaceo in SAR Kromefíz (archivum archiep., sign. MK 1) asservato, fol. H 7v_H 8v (B).1 Alterum apographum eiusdem saec. praebet Liber privilegiorum ecclesiae Olomucensis membra- 15 naceas in SAR Olomoac (archivam cap., sign. E I 27) asservatas, fol. 23v-24v (C).2 Ed: CDM 111, pag. 251 nam. 262 (ex A). Reg: Kopetzky, Regesten, pag. 120 nam. 82. - Reg 11, pag. 69 num. 174. Lit: Lechner, Beitrüge zur Frage der Verlüsslichkeit des CDM, pag. 144 num. 34 (correctiones lectionum Ant. Boéek). - Snopek, K opravám dipl. mor., pag. 622 nam. 38 (idem). - KK, 20 pag. 226-227. - Sebánek-Dasková, Panovnická a biskupská listina, pag. 116. Scriba: B 1 = Conradus, notarius episcopi. Cf. Exempla script. nam. 2 b, 4. Dictator: Conradas, notarias episcopi. Cf. chartam Brunonis in Olomoac 1252 sept. 29 (CDB IV, pag. 427 num. 250) datam, ad eandem rem spectantem. 25 Vide: 11. 2 b, Bruno episcopas (P), Conradas notarias (H), 3, Olomoac, ecclesia capitalaris (F). Bruno, dei gratia Olomucensis episcopus, universis Christi fidelibus hanc paginam inspecturis in perpetuum. Piam et laudabilem imitamur 11 antiquorum consuetudinem, cum ea, que ad honorem dei et ecclesie nostre profectum deliberatione 30 provida statuuntur, scriptis autenticis roboramus, 11 ut intemeratum servetur in terris, 144. ª) Usam in C paene constanter servatam sequentes lwc loco nec non inferius ,e' in ,ae' correximas. - I>) Reliqaa desant C. 1) In charla matrimonii Wokonis cam Hedvigi initi, quod fortasse iam anno 1256 contractum sit, mentio fi.l. - 1) Sicat litteris a procuratoribus archivi nobis benignissime datis certiores facti 35 samas. - ª) Henricam. - 4) Wernhardum. 1258 IAN. 3. NU'.\1.145. 233 per quod acquiritur eterna merces in celis. Noverit igitur tam presens hominum etas quam in Christo sucl!cessura posteritas, quod nos de speciali sedis apostolice indulto et de consensu bonaque voluntate capituli nostri quatuor prebendas canonicorum de redditibus episcopalibus in ecclesia Olomucensi creavimus et villam Witaniz, que 5 episcopatui ab antiquo pertinuit, et LXVIª mansos de silva extirpandos in districtu iuxta Stariz, quem nos comparavimus, ecclesie nostre ad corpora prebendarum assignavimus earundem. Et ut canonici prebendarum per nos creatarum in prandiis, distributionibus cottidianis ac omnibus aliis sicut et ceteri canonici participationem habeant, nec in aliquo sint divisi ab aliis, cum et eadem in Christo debeant esse menbra, 10 statuimus de consensu capituli nostri predicti, ut prepositus, qui pro tempore fuerit, nomine prandiorum, que ministrat, quinque talenta et obedientiarius quadragesimalis nomine amministrationis prandiorum similiter quinque talenta et capitulum superpelliciorum nomine octo talenta de decimalibus denariis per archidiaconatum Olomucensem perpetuo percipiant annuatim. Insuper redditus et proventus decanie, qui 15 nimis erant tenues et exiles, sicut visum fuit nobisb et canonicis nostris, de consensu et consilio eorundem per adiectionem ville de Wiklech, que ad mensam pertinebat episcopalem, duximus augmentandos, ita quod villa eadem decanie Olomucensi perpetuo cum suis omnibus attinetiis sit annexa, in cuius possessionem dilectum in Christo Herbordum decanum induci fecimus corporalem. Preterea, ut ecclesia nostra 20 frequentiori filiorum suorum consoletur presentía ipsique presentes ab eiusdem sue matris uberibus gratiam sentiant potiorem, nos ex consulta deliberatione et cum deliberato canonicorum nostrorum consilio statuimus et ordinavimus, quod de duabus villis, videlicet Ghelziz, que pertinuit episcopatui, quam nos ad hoc cum omnibus attinentiis et proventibus suis in perpetuum contulimus, et de villa Hodena sita iuxta 25 pontem Olomuz, quam ad hoc canonici assignarunt, detur cuilibet canonico presenti per totum annum singulis diebus unus panis de simila et unus de subsimila solusque decanus hec percipiet duplicata; et hii panes tante debent esse magnitudinis, quod obedientiarius, qui predictas villas tenuerit, qualibet ebdomada debet dare ad hos panes unam muttam tritici Brunnensis mensure. Ad hec ídem obedientiarius de villis 30 predictis dabit viginti scolaribus pauperibus, qui deputati fuerint, qui chorum frequentabunt, e cuilibet panem unum siligineum eciam diebus singulis et per totum annum; et hii panes in tanta debent esse quantitate, quod dimidia mutta Brunnensis mensure sufficiat per ebdomadam ad hos panes; item eisdem scolaribus quolibet die per totum annum unicuique in conpetenti cipho cervisie providebit; item quatuor 35 vicariis per totum annum et diebus singulis ministrabit duas tantum prebendas in pane, sicut sunt canonicis constitute, et hoc de prebendis canonicorum absentium; item duobus ministris unam prebendam, magistro scolarum et organiste sen cantori prebendam unam, similiter diebus singulis et per totum annum eciam de prebendis absentium canonicorum et sicut sunt canonicis constitute. Nullus eciam canonicorum 40 et omnium predictorum, nisi fuerit in choro, vel prepeditione canonica et honesta defuerit, in civitate ve! in curia sua existendo, percipiet hanc prebendam. lnsuper 234 NUM. 145, 146. 1258 IAN. 3. - FEBR. 13. statuimus, quod in anniversario episcopi Roberti, Adolphid patris nostri, Adelheydisd matris nostre3 ac nostro, cum decesserimus, in cuiuslibet dimidiam muttam siliginis mensure Brunnensis ad panem distribuendum pauperibus obedientiarius, qui dictas villas tenuerit, annis dare singulis teneatur, reliqua omnia, que in pane canonicorum absentium et in quibuscumque aliis de villis eisdem provenientibus superaverint, 5 idem obedientiarius pro se retinebit, in hoc convertendo, quod panis pistetur et omnia, sicut expressum est superius, ministrentur. Et si canonicos omnes, quandoque presentes esse contigerit, nichilominus tamen vicariis, ministris, magistro scolarum, organiste seu cantori predictis prebendam eis asscriptam et statutam tenebitur ministrare. Ut autem hec omnia laudabiliter et utiliter ordinata perpetuum irrevocabili- 10 ter sortiantur effectum et futuris permaneant temporibus inconvulsa ac a nostris successoribus et a capitulo nostro inviolabiliter observentur, presentem paginam inde confectam nostri et capituli nostri sigillorum fecimus munimine roborari. Actum Olomuz 111 nonas ianuarii anno Domini M°C°CL0VIII presentibus: Herbordo decano, Nicolao preposito, Bartholomeo archidiacono Olomucensi, Gregorio custode, Simone, 15 Willelmo, Iacobo, magistro lohanne Prerouensi archidiacono, Alexio, Amoldo, Heydolfo Opauiensi archidiacono, Ottone, magistro Stephano Romano, Marquardo, Conrado, Woytek, Bartholomeo iuvene,e Woyzlao, Petro, lohanne/ canonicis nostris Olomucensibus.f Sigilla: in fi.lis sericis rubri et viridis colorís appendent (appendebant); 1) Brunonis, episcopi 20 Olomucensis, laesum. C/. Sigilla in CDB IV. 2, num. 12; 2) avulsum et deperditum est. 146. Alexander IV. papa [Brwwnij, episcopo Olomucensi, ad pelílionem eius concedit, ut compescat temeritales, quae fiunl tempore uacalionis ecclesiarwn ex parle earum palronorum, religiosorum ordinum e.rpresse nominalornm. Viterbii [1258] febr. 13. Apographum saec. XIV. exstat in Libro privilegiorum membranaceo in SAR Kroméfrf (archivum archiep., sign. MK 1) asservato, fol. J 1 - J 111 (B). - Alterum apographum eiusdem saec. praebet Liber privilegiorum ecclesiae Olomucensis (pars chartacea) in SAR 25 Olomouc (archivum cap., sign. E I 27) asservatus, pag. 157-158 num. 184 (C). 30 145. ª) ,quadraginta sex' B. - I>) Super linea additum est A. - e) Scriba ,fe' scripsit, ,e' erasit et in ,r' correxit A. - ª) Nomen in loco, qui vacuas relictus est, scriba atramento obscuriore addidit A. - •)Super ,v' locus rasus A. -f-1) Verbis competenter distentis, ut ultima linea expleretur, scriptum est A. Post verbum ,Olomucensibus' sequitur in B: ,et aliis quam pluribus fidedignis. Datum loco et die prefatis'. 1) Quod non ex A, polius ex alio autographo nunc deperdito (A 1) videtur esse descriptum (vide notas a,/-/). - 2) Ex A descriptum cum lectionibus variis, quas praetermisimus. - 3) Oct. 17, ian. 3, apr. 7. 1258 FEBH. 13. - 23. NUl\I. 146, 147. 235 Ed: CDil-1 III, pag. 254 num. 264 (ex C). Reg: Reg II, pag. 70 num. 178. - Potthast II, pag. 1403 num. 17182. Lit: Lechner, Beitrii.ge zur Frage der Verlii.sslichkeit des CDM, pag. 144 num. 32 (correctiones lectionum Ant. Bocek). - Snopek, K opravám dipl. mor., pag. 622 num. 29 (idem). -- KK, 5 pag. 227. Alexanderª episcopus, servus servorum dei, venerabili fratri. .,1 episcopo Olomucensi, salutem et apostolicam benedictionem. Significasti nobis, quod, cum frequenter ecclesias tue dyocesis, in quibus rectorum institucio ad te pertinet, vacare contingat, nonnulli religiosi Cysterciensis,b sanctorum Benedicti et Augustini ac 10 Premonstratensis ordinum, illarum patroni, tempore vacacionis earum proventus, redditus, decimas et alia bona ipsarum auctoritate sua propriis usibus applicare, quidam vero partem eorum distrahere, aliqui quoque maiori bonorum ipsorum parte sibi retenta clericos instituendo e in eisdem ecclesiis ad minorem partem, alii autem ab huiusmodi clericis pecunia seu iuramento receptis, quod partibus minimisª sint con- 15 tenti, eos non absque simonie6 vicio ad dictas ecclesias presentare ac nonnulli patronorum ipsorum eosdem clericos in prefatis ecclesiis instituere et destituere propria temeritate presumunt in sue salutis dispendium, tuum preiudicium et ecclesiarum ipsarum non modicum detrimentum; quare petebas a nobis, ut eosdem patronos compescif ab huiusmodi temeritatibus et presumpcionibus secundum statuta canonum 20 faceremus.2 Nos itaque de tua circumspeccione confisi presencium tibi auctoritate concedimus, ut non obstante frivole appellacionis obiectu super hiis libere officii tui debitum exequaris. Contradictores ... compescendo.g 3 februarii, pontificatus nostri anno quarto. 147. Datum Viterbiih idusi 2s Bruno, episcopus Olomucensis, Godefrido, praeposito de /Nováj !Use, arbitrium in causa super iure patronatus et aliis iuribus in Slará Ríse per arbilros latum confirmat, tenorem litterarum exinde confectarum inserí faciens. In Kromefíi 1258 (?)1 febr. 23. Autographum in membrana scriptum in SAR Brunae (archivum mon. in Nová Rise, sign. 30 perg. num. 8) asservatur (A). - Apographum inserlum est vidimationi a Regio tribunali ... Brunae 1696 apr. 13 datae, cuius vidimationis autographum charlaceum ibidem (Coll. Ant. Bocek num. 4248) asservatur (B ). - Simplicia apographa codex mnscrus charl. ,,Anno Domini 1606. Dispositio seu registrum omnium privilegiorum ... mon. Novoreuschensi concessorum, factura ... ah Adamo Skoto" inlitulatus, ibidem (archivum mon. in No11á Rise, adhuc sine 35 sign.) asservatus continet, fol. 88v-s9v (C), fol. 117 (D). 146. ª) ,Allexander' C. - b) ,Cisterciensis' C. -- e) ,instituendos' B, C. - ª) ,minime' C. - •) ,symonie' C. - /) ,:>pesci' C. - v) ,:>pescendo' C. - h) ,Wyterbii' C. - i) Ita B, C. 1 ) Brunoni. - •) Pelitio non exslal. -- 3) Vide CDB IV, pay. 147 num. 61. 236 NUM.147. Ed: CDM III, pag. 254 num. 265 (e quadam copia).• Reg: Reg II, pag. 71 num. 179. Lit: KK, pag. 227-228. 1258 FEBR. 23. Scriba: B 1 = Conradus, nolarius episcopi. Cf. Exempla script. num. 2 b, 4. Dictator: Conradus, notarius episcopi.• Vide: 1/. 2 b, Bruno episcopus (Q), Conradus notarius (1), 3, Nová tase (B). Bruno, dei gratia Olomucensis episcopus, dilecto in Christo Gotfrido, preposito de Rusch, Premonstratensis ordinis, salutem in Domino. Ea, que iudicio vel concordia 11 terminantur, firma debent et illibata persistere, et ne in recidive contentionis scrupulum relabantur, scriptis convenit autenticis communiri.ª Sane cum cau- 10 sa, 11 que inter te ex una parte et dominam Lutmillam et filium eius Marquardum super iure patronatus et decimis et duobus mansis sitis in Altenrusch ex altera 11 vertebatur, de consensu partium, ad quod eciam noster dicitur accessisse consensus, sit per arbitros terminata, sicut in litteris confectis exinde ipsorum arbitrorum sigillis munitis, quarum tenorem de verbo ad verbum presentibus inseri fecimus, plenius continetur, nos tuis i;; precibus inclinati, quod ab ipsis arbitris super hoc factum est et statutum, ratum habentes et gratum, illud auctoritate ordinaria confirmamus. Tenor autem ipsarum litterarum talis est: In nomine Domini amen. Nos Theodericus, abbas Zaburdewicensis ecclesie, Premonstratensis ordinis, elc.4 Ne quis autem hanc nostram confirmationem presumat infringere vel ei ausu temerario contraire, sub anathematis interminatione 20 districtius inhibemus. Datum in Cremeser VII0 kalendas martii, anno Domini M°CC0 LVIIl.b Sigillum: Brunonis, episcopi Olomucensis, quod primo in scidula membranacea pendere debebat, ut incisiones in membrana replicata factae demonstrant, in filis sericis flavi el rubri colorís aliquando laesum appendet. C/. Sigilla in CDB IV. 2, num. 12. 25 147. ª) Ultima ,i' in loco raso videtur esse scripta A. -- I>) ,LVIII' in loco raso manu saec. X V1.-XV1/. atramento fusciore scriptum est A.. 1) Quia notatio anni 1:?58 manu posteriore (vide nolam b) in loco raso ascripta est, eam sinceram esse pro cerio habere non possumus. Quac uno argumento tantummodo fulla est: Arbitrium, quod per chartam nostram confirmatur et ei insertum est, nota anni 1257 signatum est; verisimillimum 30 autem est arbitrium /actum iam proximo anno (id est a. 1258) confirmatum esse. Duobus autem argumentis notationem anni 1258 non esse rectam demonstralur: a) Satis apte explicare non possumus, cur scriba posterior in A notam temporis inscriptam deleverit el pastea denuo eandem inscripserit. b) Bruno episcopus in Kroméfif. primam chartam 1265 /ebr. 25 dat (vide num. 433); demum inde ab hoc anno eum iam regulariter illuc venisse scimus. lncommode accidit, quod de notatione anni a;; chartae nostrae disserere non possumus condiciones paleographicas intuentes. Manus enim Conradi scribae anno 1258 iam tam exculla eral, ut chartam anno 1258 el anno 1265 ab eo scriptam difficulter discernamus. - 2) Quamquam ad autographum revocat. - •) C/. chartam Brunonis, Olomucensis cpiscopi, in Pustimer 1268 apr. 15 datam, eadem manu scriptam (num. 555), in qua verba chartae nostrae repetuntur. - •) Sequitur tenor chartae Theoderici, abbalis de Zábrdovice, aliarumque spiri- .40 tualium personarum Brunae 1257 oct. 14 datae, vide num. 135. 5 1258 MART. 21. NUM.148. 237 148. Johannes, episcopus Pragensis, incorporationem monasterii in Marienthal Cisterciensi ordini de assensu Nicolai, praedecessoris sui, et Pragensis ecclesiae capituli factam ratam et gratam habet. Pragae {1258] mart. 21.1 Aulographum in membrana scriptum, quod in archivo mon. in Marienlhal asservabatur (sign. num. 11) secundi belli genlium calamitalibus ita deletum est, ut tantummodo sigillum chartae quondam appensum resliterit (A). - Apographum simplex saec. XIX. in archivo eiusdem mon. asservatur (B). to Ed: CDLS 1, pag. 82 num. 51 (ex quadam copia).• Reg: Reg II, pag. 71 num. 180. - Doehler, Urkk. d. Kl. St. Marienthal, pag. 20 num. 11 (ex A). - Prochno, Regesten, pag. 93 num. 25. - Kobuch, Die gegenwürtige Überlieferung, pag. 11 num. 9. Lit: SchOnfelder, Urk. Gesch., pag. 42 (charla ad 1259 mart. 21 ponitur). - Nov(¡, Listiny, 15 pag. 65 (stilus chartae tractatur). - Kobuch, Dochovánt listin, pag. 723. Dictator: cancellariae episcopi proprius. Vide: II. 2 a, Johannes episcopus (A). Apud Fr: Simplex apographum saec. XIX., 1838 aug. 24 ab A. Dittrich cum autographo collatum, nec non simplex apographum manu v. d. J. Emler de autographo descriptum. Quia 20 autographum deperditum est, apographo Emleri usi sumus. lohannes, dei gracia Pragensis episcopus, omnibus presentes litteras inspecturis salutem in Domino sempiternam. Quoniam actus humani, qui longa digni censentur memoria, litterarum debent testimonio perhennari, eapropter universitati vestre tenore presencium volumus esse notum, quod religiose et honeste domine, :is abbatissa videlicet et conventus monasterii Vallis sancte Marie dicti Ziwrsdorph, Cisterciensis ordinis, nostre diocesis, olim in nativitate sua, cum adhuc essemus in minori officio constituti,3 de assensu venerabilis patris Nicolai, predecessoris nostri bone memorie,4 et tocius Pragensis ecclesie capituli predicto sanctissimo Cisterciensi ordini et ipsius ordinis monasteriorum consorcio modo racionabili et consueto inao corporate et aggregate fuerunt cum ipso monasterio superius nominato,5 quod nos eciam nunc et hac pontificali dignitate constituti ratum et gratum habemus. In cuius rei testimonium istud scriptum fieri fecimus et sigilli nostri munimine roborare.ª Actum et datum Prage in die Cene Domini, pontificatus nostri anno primo. Sigillum: Johannis, episcopi Pragensis, cum sigillo secreto, quod in fi.lis sericis rubri coloris 35 appendebat, nunc avulsum est; vide etiam superius. Cf. Sigilla num. 2 a, 1, 2. 148. a) Ita A (? ). 1) Quod ad statuendum tempus charlae confi.cicndae attinet, haec momenta consideranda sunt: Johannes 1258 febr. 1 episcopus electus, mart. 12 in ecclesia Pragensi a Brunone, episcopoOlomucensi, 238 NlJM. 148, 149. 1258 MART. 21. - 25. 149. + Pfemysl Otakarus JI., dominus regni Bohemiae, dux Austriae et marchio Moraviae, concambium villarum Sebranice et Sobotice ínter Martinum, abbatem Brevnoviensem, et Bohus, filium Cerhonis, factum confirmat. Apud Písek 1258 mart. 25. ,-, Apographum exstat in confirmatione Antonii, archiepiscopi Pragensis, Pragae 1565 aug. 25 data, cuius autographum in membrana scriptum in SÚA Pragae (archivum man. in Bfevnov, sign. RB Bfevnov num. 275) asservatur (B}.1 Ed: Dobner, 11'1onumenta VI, pag. 27 num. 45 (ex B). - CDM lll, pag. 255 num. 266 (ex B fortasse). 10 Reg: Bohmer, Add. sec., pag. 434 num. 96. - Reg 11, pag. 71 num. 181. - Schramm, Regesten, pag. 77 num. 1. Lit: Urbánek, Legenda t. zv. Kristiána ll, pag. 496 (fides chartae suspicitur). - KK, pag. 228 (ídem). - Praiák, Bfevnovská deperdita, pag. 115 (mentiones chartae ex inventario Brevnoviensis archivi afferuntur, vide n. 1). - Sebánek, Urkundenwesen, pag. 336, 338. 15 Dictator: destinatarii proprius, qui m chartae textu conficiendo quadam charla Pfemysli Otakari JI. nunc deperdita, quam magíster Arnoldus dictavit, usus est. Charla suspicionem movet. Nam tempore, ad quod eius nota temporis spectat, monasterium de villae Sebranice, cuius concambium per chartam nostram confirmatur, possessione litem egit, ut non solum e charla Olomucensis episcopi Brunonis in Olomouc 1255 nov. 6 data (vide 20 num. 55 (A 2)) apparet, sed sequitur etiam ex Epponis, praefecti Belinensis, spuria donationis charla a. 1043 s. l. data (CDB I, pag. 351 num. 378), cea a. 1255 ficta, in eadem confirmatione archiepiscopi Antonii una cum nostra charla asservata. Vide: II. 1 a, P. O. Il., magíster Arnoldus protonotarius (Y}, 3, Bfevnov-Rajhrad (Q}. [148.] auctoritate Maguntini archiepiscopi in episcopum confirmatus, Viennae maii 12 consecratus, maii 26 in cathedra sua collocatus est (vide FRB I I, pag. 295). Horum terminorum ab ultimo annos pontificatus sui videtur numeravisse, nam charla num.186 in Tf¡n [nad Vltavouj 1258 maii 23 data, 25 in cancellaria eius scripta adhuc primum annum pontificatus eius indicat. At non est excludendum fortasse Johannem iam post 1258 mart. 12 charlas edidisse, in quibus episcopus recte nominaretur, et 30 primum annum pontificatus sui usque ad 1259 maii 25 prorogavisse. Charla nostra igitur data est fortasse aut 1259 apr. 10 aut 1258 mart. 21. Allerum terminum accipimus intuentes: a) traditionem, quam plurimi editores et auctores (vide superius) praebent, b) episcopi in charla factam commemorationem rerum, quas adhuc in minori officio constitutus gesserit et eo tempore in mente recentes habuerit. - 2) Teste CDLS copiae supradictae cedula adglutinata est, in qua haec nota scripta erat: 35 ,Iohannes de Drasitz, scolasticus ecclesiae Pragensis, electus in episcopum anno 1258, mortuus anno 1278, die 21 octobris.' - 3) Monasterium anno 1234 fundatum est, vide notam 5. -') Nicolaus anno 1240 electus, 1241 maii 29 consecratus, 1258 ian. 17 defunctus est. - 5) Incorporationem ,modo racionabili et consueto' factam sine dubio per chartam complere decuit; sed charla id genus ad nos non pervenit. Notandum est monasterium iam anno 1234 ordini Cisterciensi tradüum esse, vide char- 40 tam Cunegundis, reginae Bohemiae, Pragae 1234 oct. 14 datam (CDB III, pag. 93 num. 86). Charla consecrationis Nicolai, episcopi Pragensis, in Ostritz 1244 sept. 10 data (CDB IV, pag. 130 num. 45) in censum non venit. 1258 MART. 25. - 30. NLM. 14!1, 150. 239 Ottacharvs, dei gratia dominus regni Boemiae, dux Austriae, marchio Morauiae, universis hanc Iiteram inspecturis in perpetuum. Ut affectum, quem gerimus cordis circa venerabilem abbatem de Brewnowe Martinumª nomine, ipsi in effectu operum ostendamus, volentes in hiis aliis rationabilibus complacere, ad notitiam tam ;; presentium quam futurorum volumus pervenire, quod nos concambium facturo inter ipsum abbatem ex una parte et Bohusch filium Cerhonis, dilectum fidelem nostrum, ex parte altera super circuitu ipsius abbatis Zebranich nominato, sito in Vzbrunne, et villa dicti fidelis nostri B. nominata Zobutowitz, sita in Brunnensi provintia, ratum et gratum habentes, ipsum ob amorem partisb utriusque sigillis nostris et literis con- 10 firmamus et presentero damus literam ad cautelam munitam testibus et sigillis. Sunt autem testes: Bowarus, Andreas, Ydik, Pardus, Zudomirus, Zmilo frater Bosconis, e \Vocho,d Joannes zudarius, Benescius camerarius,e Jeroscius Pragensis burcravius et alii quam piures. Actum anno Domini millesimo ducentesimo quinquagesimo octavo, datum per manum magistri Arnoldi prothonotarii apud Piezk/ octavo kalendas 1;; aprilis. :.!5 :10 150. Bruno, episcopus Olomucensis, ius palronatus ecclesiae in Tasovice ad monasterium in Lo11ka pleno i11re pertinere protestafur. In Slapanice 1258 mart. 30. Autographum in membrana scriptum in SAR Brunae (archivum mon. in Louka, sign. C 6) asservatur (A). - Apographum saec. XVII. exstat in codice mnscro chartaceo ,,Liber seu matricula [Lucensis] ... a. 1662 ... noviter erecta et in meliorem ordinem redacta" intitz1lato, ibídem (Coll. mnscr. num. 10) asservato, fol. 23-23v num. 5 (B ). Ed: CDM XV, pag. 6 num. 8 (ex B). - Eisler, Geschichte Brunos (ZVG.'1Sch 12 (1908)), pag. 188 num. 3 (ex A, ad mart. 31). Reg: Sebánek, Archivy, pag. 24 num. 1.38 (ex A). Scriba: B 12 = ignotus, destinatarii proprius fortasse. Exempla script. n11m. 2 b, 8. Dictator: ignotus, qui stilo communi usus est. Vide: JI. .? b, Bruno episcopus (R), 3, Lo11ka (B). 149.+ ª) ,Maximum' B. -- b) ,pcis' igit11r ,precis' B; Ant. Boéek ,pacis' legendum esse censuit. e) ,Besconis' B. - d) ,Wecho' B. - •) ,camari~' B. - !) ,Piehk' B. 1 ) In inventario mon. Brevnoviensis chart. ,Series et catalogus privilegiorum et aliarum literarum ac instrumentorum emphyteuseos, donationis, emptionis, permutationis etc. ad mona- 35 sterium Brewnoviense, Brumoviense ac Pollizense pertinentium' intitulato, manu saec. XVI. ex. seu XVII. in. scripto (ibidem, vet. sign. A VI 7) bis (sub num. 147 et 156) charla nostra registrata exstat, ex quo conici potest autographum eius ad id temp11s in archivo (quin etiam bis fortasse) asservatum esse. Cf. superius in Lit apud Praiák. 240 NUM. 150, 151. 1258 MART. 30. - APR. 5. B.,1 dei gracia Olomucensis ecclesie episcopus, dilectis in Christo abbati S.2 in Luca et conventui salutem et fraternam in 11 Domino caritatem. Ne cedente tempore vobis ex eo scrupulus dubietatis nocivus occurrat, quod liti propter dileccionem 1J nostram cessistis, quam Martino,3 clerico nostro, facere ceperatis super collacione ecclesie in Tazwiz a nobis 11 eiª facta, eo quod tanto tempore vacasse credebatur, 5 quod ad nos eius esset rollacio devoluta, presentibus protestamur, quod nullum vobis, ad quos ipsius ecclesie ius patronatus pertinet pleno iure, volumus preiudicium generari, quin eam, sicut consuevistis, persone libere legitime conferatis. Datum in Lapaniz sabbato ante dominicam Quasimodo geniti, anno Domini M°CC0 quinquagesimob octavo. e Sigillum: Brunonis, episcopi Olomucensis, scidula membranacea ex autographo ipso scissa /ere illaesum dependet. Cf. Sigilla in CDB IV. 2, num. 12. 151. 10 Alexander IV. papa [Thomae], episcopo Vratislaviensi, ad petitionem ecclesiae Pragensis, quam Bodus el alii clerici super receptione ac provisione molestant, mandat, ut 15 denuntiet eandem ecclesiam ad receptionem seu provisionem canonicorum non teneri el procuret senlentias huius occasione latas relaxare. Viterbii [1258] apr. 5. Autographum in membrana scriptum in archivo arcis Pragensis Pragae (archivum capituli Pragensis, sign. I I 10) asservatur (A). 20 Reg: Reg II, pag. 72 num. 182. - ErSil-PraZák, Katalog, pag. 24 num. 41 (ex A). Lit: Krofta, Kurie, pag. 183-4 (totius rei deliberatio). In autographi marginis superioris angulo dextro quoddam signum duabus lineis deletum, in tergi parte superiore ,,Lem. d'" /ere evanuit; quae omnia in cancellaria apostolica videntur esse scripta. Scriba saec. XV. inferius ,,:StªUJY" annotavit, quae annotatio sine dubio ad 25 librum copiarium Pragensis ecclesiae nunc deperditum attinet (ej. CDB IV, pag. 273 l. 23). Apud Fr: Simplex descriptio autographi. 150. ª) Ante ,ei' probatio pennae apparet A. - b) Scriba primo ,quinti' scripsit et in scribendo .~ine rasura correxit A.. - •) Litteris distentis scriptum est A. 30 1) Bruno. - 2) Stephano. - 3) Vide chartam Lupini, abbatis Velehradensis, et Theoderici, abbatis in Zábrdovice, Brunae 1293 maii 25 datam (Reg II, pag. 693 num. 1613), ubi Martinus commemoratur. 1258 APR. 5. - MAII 12. NUM. 151, 152. 241 Alexander episcopus, servos servorum dei, venerabili fratri .. ,1 episcopo Wratislauiensi, salutem et apostolicam benedictionem. 11 Dilecti filii ..2 decanos et capitulum Pragensis ecclesie sua nobis petitíone monstrarunt,8 quod ipsi olim tam auclltoritate litterarum apostolice sedis quam legatorum ipsius4 et motu proprio ipso;; rum piures quam octo in canonicos 11 ipsius ecclesie receperunt, qui nondum prebendas in eadem ecclesia sunt adepti. Et licet nos receptiones canonicorum factas in ecclesiis ultra quaternarium numerum decreverimus irritas et inanes,5 tamen Bodusª et quam piures alii clerici, qui super receptione ac provisione sua in dicta ecclesia litteras a sede impetrarunt eadem,4 ipsos super huiusmodi receptione ac provisione pretexto littera- 10 rum ipsarum, quamquam non sint de huiusmodi numero, multipliciter molestare presumunt, facientes interdum in eos vel ipsorum aliquos per executores ab ipsa sede deputatos eisdem excommunicationis, suspensionis et interdicti sententias promulgari.4 Quare fuit ex parte ipsorum decani et capituli nobis humiliter supplicatum, ut providere sibi super hoc de benignitate apostolica curaremus. Quocirca fraternitati 1:. tue per apostolica scripta mandamos, quatinus, si est ita, eosdem decanum et capitulum ad receptionem seu provisionem ipsorum per easdem litteras4 per te vel per aJium denunties penitus non teneri ac predictas excommunicationis, suspensionis et interdicti sententias taliter latas vel, si quas in eos vel ipsorum aliquos huiusmodi occasione ferri contigerit, sine difficultate qualibet relaxare procures, contradictores... 20 compescendo.6 Datum Viterbiib nonis aprilis, pontificatus nostri anno quarto.b Bulla: Alexandri IV. papae in filis cannabinis illaesa appendet. Cf. Diekamp num. 6, IV, pag. 532, lyp. I. 152. Otto Palaoiensis, Albertus Ratisbonensis et Henricus Jalwesoniensis (Wersooiensis) 2.s in Lettooia episcopi se de consensu Gerhardi, archiepiscopi Magunlini, cum Brunone, episcopo Olomucensi, Johanni, electo Pragensi, munus consecralionis impendisse lestanlur. [Viennae]1 1258 maii 12. Apographum exstat in Codice Pataviensi membranaceo saec. XIII. in archivo publico Monaccnsi (sign. Hochstift Passau Lit. 4) asservato, fol. 22 (B). 30 Ed: MB XXIX. 2, pag. 117 ad num. 111 (ex B). Reg: Reg JI, pag. 72 num. 184. - Bohmer, Regesta archiep. Maguntinensium JI, pag. 343 num. 220. Dictator: cancellariae episcopi Pataviensis probabiliter proprius, ídem atque in num. 153, 154. Vide: JI. 2 a, Johannes episcopus (B). a5 151. ª) Fortasse ex ,Rodus' corr. A._ 11-11) Verbis competenter distentis, ut ultima linea expleretur, scriptum est A. 1) Thomae. - •) Vitus. - 3) Petitio non exstat. - •) Litteras ignoramus. - ') C/. Decr. Greg. IX. 3. 5. 22 (Friedberg JI, col. 473-474). - ') Vide CDB IV, pag. 147 num. 61. 242 NUM. 152, 153. 1258 MAII 12. 0.,2 Patauiensis, Albertus Ratisponensis et Heinricus Witsaciensis in Litonia, dei gracia episcopi, universis in Christo fidelibus presentes litteras inspecturis salutem in omnium salutari. Ad noticiam vestram cupimus pervenire, quod nos de consensu venerabilis patris, domini Gerhardi,ª 3 archiepiscopi Maguntini,b sufficienter nobis per suas litteras declarato4 venerabili fratri domino B.,5 Olomucensi episcopo, s cooperati fuimus, nostrum ministerium adhibentes in ecclesia sancti Stephani Wienne, ubi domino Iohanni, tune Pragensi electo, sue munus consecracionis impendit.6 In cuins rei et cetera.7 Actum anno Domini M°CC0 LVIII, in die Pentecosten. 153. Olio, episcopus Pataviensis, recognoscit per consecrationem Johannis in episcopum 10 Pragensem [Viennae] factam nihil iuris acquisitum esse debere /Vladislao, archiepiscopo Salzeburgensi, nec Gerhardo, archiepiscopo Maguntino], nec sibi nec dicto Johanni. [Viennaep 1258 maii 12. A.pographum exstat in Codice Pataviensi membranaceo saec. XIIl. in archivo publico 11Ionacensi (sign. Hochstift Passau Lit. 4) asservato, fol. 22 (B). Ed: MB XXIX. 2, pag. 117 num. 111 (ex B). Reg: Reg II, pag. 72 num. 183. - GrofJ, Über das Urkundenwesen, pag. 666 mun. 405. Dictalor: cancellariae episcopi Palaviensis probabiliter proprius, idem atque in num. 152, 154. Vide: JI. 2 a, Johannes episcopus (C). 200.,2 dei gracia Patauiensis episcopus, universis Christi fidelibns et cetera.3 Recognoscimns et protestamur, qnod sicnt nichil inris acqnisitnm debet esse reverendo patri et domino ..,4 metropolitano nostro, vel nobis ant ecclesiis nostris ex hoc, qnod ad preces venerabilis patris, domini lohannis, Pragensis ecclesie episcopi, ad consecracionem eins in terminis nostre dyocesis nostrum curavimus ministerinm exhiberc,5 sic et metropolitano sno6 aut sibi vel eorum ecclesiis nichil ex hoc versa vice inris debet 25 esse aliqnatenns acqnisitum. In cnius rei et cetera.7 M°CCoLVIII, in die Pentecosten. 152. ª) ,Gebhardi' B. - b) ,Magunt' B. Datnm anno Domini 1) Consecratio .Johannis, electi Pragensis, Viennae 1258 maii 12 celebrata est. Vide FRB II, pag. 295, inferius in textu nostrae chartae et in num. 154. - •) Otlo. - 3) Qui 1259 sept. 25 morte :w obiil. - 4 ) Litterae desunt. - •) Brunoni. - 6) Vide num. 154. - 7 ) Probabiliter ,testimonium presentem litteram nostris sigillis fecimus communiri', cf. Grof3, Über das Urkundenwesen, pag. 604--605. 5 1258 MAII 12. NUM. 153, 154. 243 154. Bruno, episcopus Olomucensis, per consecrationem / Johannis], electi Pragensis, in episcopum factam se nihil iuris sibi vindicare in praeiudicium metropolitani sui [Gerhardi ], archiepiscopi M aguntini, recognoscit et protestatur. Viennae 1258 maii 12. .lutographum in membrana scriptum in archivo publico JVlonacensi (sign. Nlainzer Urk., 109) asseruatur (AJ. Lit: A.cht, Die erste Ordnung, pag. 48-50 (notae in tergo chartae). In tergo chartae manu saec. XV. scriptum legitur: ,,In primo foramine tercie regule noYe 10 cellule". Scriba: B 13 = haud cancellariae episcopi proprius, potius cancellariae Ottonis, episcopi Pataviensis, qui coronationis particeps fuit (uide num. 152, 153), membrum.1 Exempla script. num. 2 b, 9. Dictator: fortasse supradictae cancellariae membrum, idem atque in num. 152, 153. 15 Vide: JI. 2 a, Johannes episcopus (D), 2 b, Bruno episcopus (S). Bruno, dei gracia Olomucensis episcopus, recognoscimus et protestamur, quod, quia reverendus pater et dominus 11 metropolitanus noster2 ad parcendum laboribus et expensis Pragensis ecclesie in eo nos honorare cul!ravit, quod inpendendi munus consecracionis venerabili patri Pragensi episcopo3 nobis tradidit 11 potestatem,4 quan- 20 tum in nobis est, cavere volumus in futurum, ne ex hoc aliquid difficultatis emergat, set sit omnibus manifestum, quod ex hoc nichil iuris vendicamus nobis vel nostris successoribus in preiudicium Maguntineª ecclesie, matris nostre. anno Domini M°CC0 LVIII0 , in die Pentecosten. Datum Vienne Sigillum: Brunonis, episcopi Olomucensis, scidula membranacea ex autographo ipso scissa 25 ualde laesum dependet. Cf. Sigilla in CDB IV. 2, num. 12. 153. 1 ) Vide num. 152 n. l. - 2 ) Otto. - ª) Videlicet ,hanc litteram (presentem paginam, presentes litteras) inspecturis salutem in Domino (omnium salvatori)'; cf. Grop, Über das Urkundenwesen, pag. 604; cf. etiam num. 152. - 4) Vladislao, archiepiscopo Salzeburgensi. - 5) Vide num. 152. - •) 30 Gerhardo, archiepiscopo Maguntino. - 7) Vide num. 152 n. 7. 154. ª) ,Magunt' A. 1) Etiam circulum diplomaticum Maguntinum excludere possumus chartis 1Ylaguntinis de annis 1255-1270 diligenter inspectis. - 11) Gerhardus, archiepiscopus Maguntinas. - 8) Johanni, cuius consecratio anno et die supradicto Viennae celebrata est. Vide num. 152 n. l. - ') Cf. num. 35 152 11. 4. 244 NUM. 155. 1255/58 MAII 15. 155. Pfemysl Otakarus JI., dominus regni Bohemiae, dux Austriae et marchio Moraviae, libertate monasterio Cellae b. Mariae V. Brunae concessa, quod areae eiusdem monasterii extra civitatem Brunam positae ad censum civitatis teneri non debeant, iudici et civibus Brunensibus, ne in his dictum monasterium perturbent, mandat. 5 In Zvíkov [1255---1258]1 maii 15. Autographum iu membrana scriptwn in SAR Brunae (archivum monasterii Cellae b. Mariae V. Brunae, sign. Jesuité Brno, sub dato suo) asservatur (A). - Apographum insertum est confirmationi Mariae Theresiae, imperatricis Romanorum, datae Viennae 1740 maii 6, cuius confirmationis autographum ibídem (sign. 2 b, 2) asservatur (B ). - Aliud apographum exstat in to copiario chartaceo saec. X VII. ,,Urkundenbuch des Herburger Klosters" intitulato, in SAR Brunae (Collect. mnscr. num. 291) asservato, qui vidimationem Eccardi de Schwoben, Brunensis etCremsirensis praepositi, datam Brunac 1636oct. 4 continet, fol. 6v (C).-E pluribus simplicibus apographis commemoretur illud, quod codex chart. saec. XVI. ,,Pameti staré brnenské" intitulatus, in archivo civitatis Brunensis (sign. 7329) asservatus, continet, fol. 137 (D ). 15 Ed: Hormayr, Taschenbuch 1840, pag. 440 num. 6 (ex A (?},ad a. 1252). - CDM Ill, pag. 268 num. 277 (ex A, ad a. 1259). Reg: Bohmer, Add. sec., pag. XXXVI s. num. (sine inditione anni). - Reg Il, pag. 38 num. 98 (ad a. 1256), pag. 85 num. 220 (ad a. 1259). - Sebánek, Archivy, pag. 31num.179 (ex B, A, ad a. 1255-1261). 20 Lit: KK, pag. 247. - Sebánek, Urkundenwesen, pag. 336, 338-339. Scriba: P II 41 = dcstinatarii proprius. Exempla script. num. 1 a, 21. Dictator: fortasse destinatarii proprius, sed etiam vestigia communis mandatorum stili nec non vestigia stili magistri Arnoldi protonotarii discerní possunt. Vide: Il. 1a, P. O. Il., magister A.rnoldus protonotarius (Z}, 3, Bruna, Cella b. Mariae V. (B). 25 0.,1 dei gracia dominus regni Boemie,ª dux Austreb et marchio Morauie, P.3 iudici, Hercelino, Franconi, 11 Friderico e scriptori, Cunzoni de Antiquo foro, civibus Brunnensibus, graciam suam et omne bonum. Quia propter 11 remedium anime nostre sorori Herburgi et conventui de Cella sancte Marie hanc graciam duximus faciendam, 11 videlicet quod aree earumdem extra civitatem posite ad censum vel ao exactionem vel precariam civitatis teneri non debeant quoquomodo, volumus et sub obtentu gracie nostre districtius inhibemus, ut ipsam sororem seu eius conventum super huiusmodi gravaminibus non presumatis decetero perturbare. Volumus etiam et mandamus, ut racione huius libertatis seu gracie iura foralia. sive vendant, sive emant, eisdem nullatenus denegetis. Datum in Clingenberch idusb maii. 35 Sigillum: Pfemysli, iuvenis regis nec non ducis Austriae et Stiriae, in filis sericis fT-avi et rubri coloris valde laesum appendet. Cf. Sigilla in CDB IV. 2, num. 4, 5. 155. ª) ,Bóem' A. - I>) Ita A. - e) ,e' ex ,o' sine rasura correctum est A. 1255/58 MAII 15. - 1258 MAII 23. NUl\I. 155, 156. 245 156. Pfemysl Otakarus 11., dominus regni Bohemiae, dux Austriae et marchio Moraviae, de voluntate et consensu monasterii in Velehrad et de consilio Brunonis, Olomucensis episcopi, nec non quinque baronum expresse nominalorum fundatae et locatae contra " terminos Hungarorum munitionis f Uherské Hradiste] iura stabilit eique varias libertates concedit. Apud [Uherské Hradistej Novam Welhracl 12.58 maií 23. Apographum saec. X V1Il. ex. in plagula charlacea monu Johannis Petri Cerroni scriptum, qui aulographum chartac nunc deperditum, olim in archivo civitatis Uherské Hradisll asserva- 10 tum (A 1) vidil, in SAR Brunae (ínter Cerronianos, sign. I, 45) asscrvatur, fol. 4-7 (B ).• - Apographum saec. XV., quod ex altero autographo, olim in archivo mon. Velehradensis asservalo, nunc deperdito (A 2), videtur esse descriplum, Codex Velehradensis charlaceus, in SAR Brunae (archivum mon. Velehradensis, sign. G 191) asservatus, continet, fol. 130, 129v (C}.2 - Apographum chart. cum vidimationis clausula ,,Tento vejpis dán jest z originálu 1s mezi starejmi privilegii a listy mesta Hradiste zuostávajfclho; tomu pro duveteni k zádosti J. M. vysoceurozeného pána, pana Karla z Lichtnstejna a z Nyklspurku, na Valticfch, Lednici, Plumlove a hrade Ousove, i'ím. císate J. M. tejné raddy a hejtmana margkrabství 1\'loravského, my purgkmistr a radda jiz psaného mesta Hradiste z nasim jistym vMomim z spolecného snesenf pecet'. nasi ptitisknouti sme dali. Stalo se v meste HradiSti 18 januarii 20 anno 1607" manu saec. XVII. in. scriplum, cum sigillo civitalis Uh. Hradistl sub plagula chartacea impresso in archivo principum de Liechtenstein Vadusii (sub dato suo) asservatur (D).3 -Apographum ex D sumptum alía manu saec. XVII. in. scriptum sine vidimationis clausula in eodem archivo (ibídem) asservatur (E).' - Apographum manu saec. XVIJ. ex. scriptum codex chartaceus ,,Chaos Pessinianum" nominatus, in archivo civitatis Brunae 25 (sign. 7240, olim ínter Cerronianos in SAR Brunae, sign. JI, 86) asservalus continet, fol. 270-271 (F).5 Ed: CDM /JI, pag. 256 num. 267 (ex C, ut dicitur, verius ex alio apogr. nunc ignoto). Reg: Fejér, CDH VIl. 5, pag. 581 num. -385. - Bohmer, Add. sec., pag. 434 num. 97. - Bischoff, Osterrichische Stadtrechte, pag. 41 s. num. (ad a. 1258). - Reg JI, .pag. 73 num. 30 185. - Dolejsek, Kr. mlslo Uh. Hradisll, pag. 7 num. 2 (ex quodam apogr. olim in archivo civilatis asservalo, nunc deperdito, dipl. /al.mm esse putat). - Magnae Moraviae fontes hist. /JI, pag. 115 num. 10. Lit: Fiser, Uh. Hradistl I, pag. 13 (amissio copiae ex archivo civitatis staluitur). - Sebánek, Notáf O5, pag. 276 (rei explicatio). - Fiala, Kanceláf, pag. 204 (annotationes ). - KK, 35 pag. 228-231. - Hurt, Poéátky velehr. klástera, pag. 108 ss. - Sebánek, Urkundenwesen, pag. 336-.337. Dictalor: monasterii Velehradensis proprius, qui charla Pfemysli Otakari JI. in Plasy 1257 oct. 15 eidem monasterio data (vide num. 136) usus est, quae typis minoribus exprimunlur. [155.] 40 1) In intitulalionis formula titulus Pfemysli Otakari I l. ,dux Stiriae' non afferlur. Qui modus inde a 1254 maii 15 usque ad 1259 maii 15 adhiberi poluit. Itinerarium Pfemysli inluenles mandatum datis 1254 maii 15 el 1259 maii 15 inserere nullo modo possumus. - 1) Pfemysl Olakarus I l. - •) Sive Wernhardus iudex (cf. Bretholz, Geschichte der Sladt Brünn I, pag. 68), sive Bertholdus, civis Brunensis, vide num. 385 pulandus est. 246 NUM.156. 1258 MAII 23. Chartae textus conficiendi praeterea magister Arnoldus, qui etiam datarii munere ibidem fungebatur, particeps eral. Autographum A 1 seu A 2 deperditum (aut utrumque) verisimillime scriba P II 18 a scripsit (vide num. 136). Charla A 1 J. P. Cerroni teste sigillo ,,in ligamine bombiceo rubro cum flavo mixto" munita eral. Si charla num. 136 sincera probata est, non dubitari debet, quin 5 etiam haec sincera sit. Huius chartae argumentum igitur monasterio maiori lucro eral quam chartae num. 136. !taque monasterium Velehradense loco auctoris in charla fortasse spuria conficienda esse non potest. Civium Gradicensium certe maxime intererat, ut charla conficeretur. Subsidiis autem, quae ad falsum conficiendum necessaria sunt, sine ulla dubitatione carebant. Vide: II. 1 a, P. O. Il., magíster Arnoldus protonotarius (AA), .1, Velehrad (D), 15, De to chartae apud civitates usu (D'). In nomine sancte et individue trinitatis amen. Ego PremizeI,a dei gratia dominus regni" Boemie, dux Austrie,* marchio Moravie,C omnibus hanc paginam inspecturis in perpetuum. Decet regalis excellentie dignitatem,* etd ea, que ipsius auctoritatee iuste et rationabiliter* statuuntur, et beneficia, que per gratiam principis suis fidelibus vel/ devotis liberaliter 15 inpenduntur,g regie potestatis presidio communireh et sic vota fidelium suorum attendere,i* quod'' et principis gratia exhibita etl subditorum devotio manifesta presentibus sit ad gaudium et posteris gratie in exemplum. Hinc est igitur,m cum pro necessitaten seu conservatione terre nostre* munitionem* seu oppidumº* in* hereditate *monasterii WelegradensisP, Cisterciensisq ordinis, de voluntate vel consensu abbatis et conventus eiusdemr monasterfir contra 20 terminos Ungarorum8* preparari et edificari iussimus in insula*, in qua sita est capella sancti Georii,t que* ad construendam munitionem dilectorum fidelium nostrorum,* venerabilis in Christo patris domini Brunonis,u Olomucensisv episcopi, Henrici de Lichtenstein, w Wilhelmi:i: de Huztopecz,Y Parduzonis camerarii,z Zudmiri fratris sui et loannisª1 de Wishenowe,b1 iudicis nostri,* iudicio aptior videbatur, decrevimus de consilio dictorum c1 fidelium nostrorum 25 etd1 de consensu abbatis et conventus monasterii memorati, ut tam homines nostri de Chvnowize1 , quam homines monasterii de Welegradf1 * de ipsa forensi villa Welegrad,111 cum* omnibus sit latus et capax Iocus iile, simulh1 ad ídem oppidum0 debeant sei1 transferre;1c1 et quod census arearum, in quibus tam nostri quam monasterii residebunt homines,11 eidem monasterio, cum fundus ad ipsum spectet, annis singulis in festo sancti Martini6 per X1Im1 de- 30 narios de qualibet area monete temporis eiusdem persolvant.* Forum rerum venalium in eodem oppidon1 novo duobus diebus qualibet servabitur septimana uno codemque die, sicut in ipsa forensi villa Welegradg1 hactenus est servatum;* ipso die etiam01 omnia, que provenire poterunt,P1 cedent monasterio iure fori; qz alio die, sicut in Chvnowizr1 hactenus est servatum, et illo die fori omnia, que provenire poterunt, nobis cedent. Ceterum omnia, que hominibus 35 nostris de Chvnowiz81 circa eadem bona nostra in pascuis,* lignis sunt communia, erunt exnunc nostrisi1 hominibus* simu1t1 cum ipsis communia, etu1 e converso homines nostri de Chvnowizv1 in omnibus hiisw1 simi1iX1 cumx1 hominibus de Welegrad/1 circaY1 bona monasterii communitateZ1 gaudebunt.* Unus quoqueiudex* in eodem oppidon1 tam ex parte nostri, quamª2 monasterii et conventus prelibati est instituendus non per nos, sed per conventum, qui nihilominus"2 40 nobis de iudicio, de foro, de culpis hominum nostrorum et omnibus aliis, que nos contingunt, et conventui de om nibus h iis, wz que ipsum continguntc2 ah hominibus suis, fideliter respon- 1258 MAII 23. NUM. 156. 247 debit. Verumª2 consideravimus, quod in ipso oppidon1 cives nostri minus proficerent, utpote in insula collocati, sie2 per ruse2 exterius subventionem non haberent, villas nostras seu bona Chuniz,12 LangencilY2 et Minogwizh2 ipsis dedimus et eorum successoribus cum agris, silvis'2circak2 eadem bona existentibus, cum pratis, pascuis ;; et cum omnibus ad easdem villas pertinentibus perpetuo possidendal2et eadem bona ab ipso tempore donationis per X anuos inmediatem2 sibin2 succedentes sine omni censu et sine quavis tenebuntª1 exactione. Finitis autem eisdem X annis nobis decetero vel02 kamerarioP2nostro singulis annis in festo sancti Martini ipsi cives de eisdem bonis seu villis solvent XLq2 marcas argenti nomine census, quem dicti cives repetere 10 debent et recipere ab eis, qui dictas villas colunt vel inhabitant sive in eisdem villis vel cum eis in oppidon1 residentes fuerint memorato; et postea nobis vel02 camerarior2 nostro, ut premissum est, presentare. Ut etiam02 nominati cives structure civitatis vel02 propriis edificiis liberius valeant intendere, silvam82 nostramª1 circa Moravamt2 a terminis eiusdem oppidiu2 usque ad terminos ville piscatorum, que dicitur Goztelin,v2 1:; cum piscatoribus in ipsa parte residentibus dedimus eisdem. Volentes etiam,01 ut fideles nostri per nos proficiant in universum, w2 ecce indulsimus dilectis civibus nostris oppidiu2 prenotati, ut annis singulis forum anua}ex2 debeant in sua civitate habere XIIIIY2 dies post festum beati Michaelis.7 Idem forum dies XIIIIY2inchoabit, dies XIIIIY2 stabit et dies XIIIIY2consumabitur,z2 ut in ceteris civitatibus est con- 20 suetum.ª3 Item omnes ad iam dictum forum venientes omnimodam libertatem habebunt, ita quod sine omni theloneobª ad ipsum forum venient,cª stabunt ibidem et recedent pro sueªª libitoeª voluntatis. Item statuimus, ut via publica, que quondam/3 per Chunizg·1 directe transitum habuit, nunc per ipsam civitatem seu munitionem decetero universi transeuntes ire debeant, nec alias flectere iter suum, alias pena debita 25 punientur.h3 Item volumus et mandamus, ut infra miliare'ª civitatis predicte nulla taberna penitus habeatur. Demum statuimus et volumus, ut ferrumkª monete nunc et decetero teneatur ibídem. Item volumusZª et mandamus,13 ut civitas ipsa eo fundareturmª iurem·1 et gauderet perpetuo, quo civitas Brunnensisnª fundata videtur ve}m3 gaudere. Et ut omnia premissa semper rata maneant atque firma, presentes literas 30 dari fecimus sigilli nostri munimine roboratas cum testibus subnotatis, qui sunt: venerabilis in Christo dominus Bruno episcopus Olomucensis,03 Henricus de Lichtenstein,P3 Wilhelmusqª de Hustopecz,rª Zvdimirusªª et Pardust3 fratres, Zmilo u3 frater Bosconis,v3 Chvno w3 frater Bosconis,v3 Benesciusxª camerarius, IoannesY3de Wisschenowezª et alii piures. Datum etª4 actumª4 apudb4 Novamc4 Welhradd4 anno 35 Domini M0 e4 CC0 LVIII0,e4 datum 14 per manum magistri Arnoldi, nostri prothonotarii,g4 feria quintak4 infra octavam Trinitatis.14 156. ª) ,Pzremisl' C. - b) ,rengni' C. - e) ,Morauie' D, E. - d) ,ut' B - F. - •) ,authoritate' D, E. - f) ,ut' D, E. - u) ,impenduntur' D, E, F. - h) ,communiri' C. - ') ,attendens' D, E. - k) ,que' F. - 1) ,ad' C. - m) ,quod' F. - n) ,necesitate' D. - º) ,opidum' C. - P) ,Wele- 40 gradiensis' D, E, ,Wellegradensis' F. -- q) ,Cysterciensis' C. - r-r) ,monasterii eiusdem' D, E. - •) 248 NUM.156. 1258 MAII 23. [156.] -,Vngarorum' e, D, E. - t) ,Georgii' D, E, F. - U) ,Brumonis' c. - ") ,Olm' B, c. - W) ,Lihtensteyn' e, ,Lihtenstein' D. - "') ,Vilhelmi' c. - Y) ,Hustopecz' c. - Z) ,cammerarii' D. - al) ,lohannis' C. - bl) ,Wisshenoue' C, ,Wisshenowe' D, E, ,Wissenowe' F. - el) ,devotorum' D, E. - dl) Deest D, E. - el) ,Kunowicz' C, ,Chunowicz' D, E, ,Chvnoviz' F. - JI) ,Wellegrad' F. -111) ,Velegrad' C, ,Wellegrad' F. - hl) ,similiter' F. - i 1) Deest C. - k 1) ,conferre' D, E. _ll) :; ,ítem' (?)post ,homines' legitur in C. - m1) ,duodecim' C, ,12' F. - nl) ,opido' C. - ol) ,et' D, E, F. - pl) ,poterant' D, E. - ql) ,forF'' C. - ' 1) ,Kunowicz' C, ,Chunowicz' D, E, ,Chunoviz' F. -•1) ,Kunowicz' C, ,Chunowicz' D, E, ,Chunowiz' F. - tl) ,similiter' D, E, F. - ul) Deest B. -- vl) ,Kunowicz' C, ,Chunowicz' D, E, ,Kunovicz' F. - wl) ,his' D, E, F. - xl·xl) ,similiter' F. - vi) ,cetera' D, E. - zl) ,comunitate' C. - ª2) Sequitur ,ex' D, E. - b2) ,nichilominus' C. - c2) ,contin- 10 gant' D, E. - d2) ,Unum' D, E. - e2-•2) Deest D, alia manus saec. XVII. addidit ,si prius', haec verba etiam genuine scripta in E leguntur. - 12) ,Kunicz' C, ,Chunicz' D, E. - u2) ,Langenczyl' C. - h2) ,Minogwicz' C, ,Mingwicz' D, E, ,Minogviz' F. - i2) ,sylvis' E, F. - k2) ,cura' D, E, F. - 12) ,possidendas' C. - m2) ,immediate' B, D, E, F. - n2) ,sint' D, E, ,se' F. - 02) ,velut' D, E.P2) ,camerio' e, ,carnerario' D, ,camemario' E, ,kamarario' F. - q2) ,XI' D, E. - r2) ,camarario' 15 F. - •2) ,sylvam' E, F. - t2) ,Morauiam' D, E. - u2) ,opidi' C. - v2) ,Costelan' C, ,Coztelin' F. - w2) ,immensum' B, F. - x2) ,annale' B, D, E, F. - v2) ,14' F. - z2) ,consummabitur' D, E, F. - ª3) ,conswetum' C. - b3) ,teloneo' C. - 03) ,pervenient' D, E. - d3) ,suo' D, E. e3) ,Iibitu' D, E. - 13) ,condam' C. - g3) ,Kunycz' C, ,Chunicz' D, E. - h3) ,puniantur' D, E. - i3) ,milliare' F. - k3) ,fratrum' D, E, in D eadem manu atque in nota praec. scriptum est. - 20 13-13) ,voluimus et mandavimus' B, F. - m 3) Pars verbi ,fundaretur' nec non verba ,iure' et ,vel' cum charla destructa perierunt in F. - n3) ,Bruna' D, E, ,Brunensis' F. - 03) ,~' B, ,Olomocensis' C. - p3) ,Lichtenstain' C, ,Lihtenstein' D. - q3) ,Vilhelmus' C, F. - 'ª) ,Huztopez' B, F. -•3) ,Zudmirus' C, F, ,Zydmirus' D, E. - t3) ,Parduz' C. - "ª) ,Zmylo' D, E. - va) ,Boskonis' C. - wa) ,Chuno' C, F, ,Chyno' D, E. - "'ª) ,Benessius' C, F. - va) ,lohannes' C. - za) ,Wissenowe' C, 25 ,Wisshenowe' D, E, ,Wissenove' F. - a4-a4) Deest F. - b4) ,aput' C. - c4) ,Nowam' C, ,Nouam' D, E. - M) ,Velhrad' C, ,Welehrad' D, ,Welegrad' E, ,Wellehrad' F. - e4-e4) ,MCC LVIII'D, E, F. -14-14) ,Datum et actum apud Nowam Wellhrad anno Domini M CC0 LVIII' F. - g4) ,pronotarii' C. - h4) ,V' D, E. 1) J. P. Cerroni primo quadam recentiore copia chartae nostrae usus est; sed - ut ipse affir- :IO mal - suum apographum ,ex originali pargameno' correxit; eius correcturas in textu chartae edendo inferius consequenter respeximus nec non pro ,ae', ,oe' consequenter ,e', ,o' posuimus. Vide etianz superius in notis introductoriis. Illius autographi saepe mentio fil. Vide chartam Venceslai II. regis Brunae 1301 mart. 3 civitati Uh. HradiStl datam (Reg II, pag. 807 num. 1876), in cuius autographo, quod in archivo dictae civitatis asservatur, expressis verbis ille articulas chartae nostrae commemora- 35 tur, qui donationem villarum Kunovice, [Ostroiská) Nová Ves et Mlkovice tangit. Vide etiam superius sub D, F necnon notam 5. - Vide etiam privilegium Karoli VI., Romanorum imperatoris, civitati Uh. Hradistl Viennae 1739 mart. 17 datum, cuius autographum in archivo civitatis Uh. Hradistl (sign. num. 134, kart. 11) asservatur (Dolejsek, Kr. mesto Uh. Hradistl, pag. 16 num. 139). - - 2) Autographum A 2 re vera exstitisse, quamvis expresse nusquam commemoretur, iure coniciendum 10 est: a) Chartam copiatam in codice Velehradensi invenimus, in quo tantum chartarum in archivo Velehradensi asservatarum autographa copiabantur. b) Chartae argumentum cum ad civitatem Uherské Hradistl, tum ad monasterium Velehradense pertinet. Si civitas autographum chartae possedit, etiam monasterium eo vix caruerit. Lectiones varias textus C quoad usum ,c', ,t' negleximus. - ª) Lectiones varias textus D, quoad usum ,c', ,t', ,ae', ,oe', ,a', ,e' negleximus. - •) Lectiones varias 4,; textus E in nota 3 enumeratas negleximus. - 5 ) Lectiones varias textus F in nota 3 enumeratas negleximus. Adiciendum est apographum quoddam chartae nostrae usque ad annum 1898 in archivo cfoitatis Uherské Hradistl asservatum esse, vide sub Reg. - 6) Nov. 11. - 7) Sept. 29 - oct. 12. 1258 IUN. 16. NUM. 157. 249 157. Johannes, episcopus Pragensis, monasterio in Schliigl possessionem ecclesiae in Svetlík ei a Witigone de /Cesk{J] Krumlov collatam confi.rmat. Pragae 1258 iun. 16. 5 Aulographum in membrana scriptum in archivo mon. in Schlügl (sign. num. 8) asservatur (A). - Apographum de anno 1593 exstat in codice chartaceo diplomatum archivi Plagensis ,,Collectio quarumlibet immunitatum, ... opera P. Wencesslay Zypseri Boemi" intitulato, in eodem archivo (sign. Hs 12 a) asservato, fol. 3" (B). Ed: Hugo, Ord. Praem. Annales 11, pag. 374 (ex copia quadam). io Reg: Reg IV, pag. 814 num. 2098. - Schmidt-Picha, Urkundenbuch, pag. 2 num. 4 b. Lit: Nov(¡, Listiny, pag. 65 (origo clwrtae statuitur). In tergo chartae manu saec. XV.-- XVI. scriptum legitur: ,,Kirchschlag. Confirmatio archiepiscopi" (sic). Scriba: J I I I 1 = cancellariae episcopi proprius. Exempla script. num. 2 a, 5. 1:; Dictator: cancellariae eiusdem proprius, fortasse J I 11 1, qui stilo canonico usus est. Vide: 11. 2 a, Johannes episcopus (E). Iohannes, dei gracia Pragensis episcopus, viris honorabilibus et in Christo dilectis ..1 preposito totique conventui fratrum 11 Premonstratensis ordinis in Slage, Pattaviensis dyocesis, salutem et sinceram in Domino caritatem. Domum 20 vestram pa!lriter et vos speciali dileccione, quantum possumus, cum deo prosequentes, vestre cupimus noticie fieri manifestum, 11 quod ad peticionem dilecti nobis in Christo viri nobilis Witigonis de Crumlowª ecclesiam in Lichtenwerd, nostre dyocesis, in qu9 ídem W. ius obtinet patronatus, quam cum omnibus possessionibus ad ipsam de iure pertinentibus domui vestre regendam contulit, vobis vestrisque successoribus 25 auctoritate presencium confirmamus absque iuris preiudicio alieni. Et ne quis in posterum dubitet super isto, presens scriptum nostri sigilli munimine fecimus roborari. Datum Prage anno Domini millesimo CC0 LVIII0 , XVI0 kalendas iulii, pontificatus nostrib anno primo.t> Sigillum: Johannis, episcopi Pragensis, cum sigillo secreto, quod olim loris membranaceis 30 de membrana ipsa scissis dependebat, nunc conversum chartae simpliciter alligatum est. Cf. Sigilla num. 2 a, l, 2. 157. ª) ,o' ex alía litiera in scribendo correctum est A. - l>·I>) Verbis competenter distentis, ut ultima linea expleretur, scriptum est A. 1) Henrico. 250 NUM. 158. 1258 IUN. 24. 158. Johannes, episcopus Pragensis, ecclesiae domus Dominici sepulchri in Zderaz indulgentias concedit. Pragae 1258 iun. 24. Autographum in membrana scriptum in SÚA Pragae (archivum domus Dominici sepulchri ;, in Zderaz, sign. L IV RKfb Zderaz, num. 9) asservatur (A). Reg: Reg II, pag. 74 mzm. 187. Lit: Novy, Listiny, pag. 69-70, 114 n. 231 (origo chartae statuitur, specimen eius praebetur). - Nov(¡, Peleti, pag. 187 (usus secreti deliberatur). In dextro margine inferiore adversae partis chartae nota ,B' manu saec. XV. scripta es/. 10 Scriba: J I I I 2 = verisimillime destinatarii proprius. Exempla script. num. 2 a, 6. Dictalor: verborum iuncturis, quae in indulgentiarum litteris usurpari solent, (cf. prooemium in FRA I I. 25, pag. 52, prooemium nec non narrationis formulam in Rockinger, Briefsteller 1, pag. 307) usus est. Vide: II. .2 a, .Johannes episcopus (F), 3, Zderaz (B). ti'> lohannes, dei gracia Pragensis episcopus, universis Christi fidelibus sue dyocesis salutem in eo, qui est omnium vera salus. Sanctorum 11 invisibilis inhabitator, corona certancium, martirum palma, candidus et sancti martirii sanguine rubricatus sponsus ecclesie, 11 sancte matris, eandem consuete miseracionis sue munere locupletat multiplicando eorum numerum, qui ob reverenciam dominice 11 gloriosissime passionis :w muniti signaculo sancte crucis ad protegendum dominicum sepulchrum contra paganos et alios infideles horridas et inportabiles cum omni paciencia sustinent passiones, que, licet eis sint horride et inportabiles, tamen ad sustinendum eas spiritus promptitudo faciles et fortitudo fidei suaves eis constituit et iocundas. Hinc est, quod nos, quos, licet inmeritos, superni providencia conditoris ad pastoralis extulit sollicitudinis 2.-, dignitatem, id ipsum specialiter ascribimus dono eius, cuius oculi nostrum aspiciunt inperfectum, et in secula benedicimus nomen eius, qui locum nostre sollicitudini deputatum domo fratrum ordinis Sepluchri dominici benedixit, qui, sicut diximus, ob reverenciam huius sepulchri calcatis mundi illecebris auctori omnium iugiter famulantur. Cum igitur ob amorem eius, cuius signati sunt signoª interne caritatis, brachiis :10 ipsum ordinem amplectamur, rogati a dilecto nobis Sdizlao, preposito fratrum dicti ordinis in Zderaz, nostre dyocesis, ut dedicacionis ecclesie et sancti Petri ibidem memoria habeatur et ut eadem ecclesia a Christi fidelibus cum devocione et reverencia eo devocius frequentetur, auctoritate beatorum Petri et Pauli apostolorum et beati Adalberti, cuius sedi divina gracia presidemus, omnibus, qui in anniversario dedica- as cionis1 ipsius devote humiliterque ecclesiam visitaverint supradictam, quadraginta dies et in quolibet festo beati Petri apostoli, videlicet in ipso die sollempni et in Kathedra et in Ad vincula eiusdem, viginti dies eorum peccaminum, de quibus vere 1258 IUN. 24. - ANTE AUG. 6. NUM. 158, 159. 251 penitentes fuerint et confessi, de iniuncta sibi penitencia misericorditer annis singulis relaxamus. Datum Prage anno Domini M°CC0 LVIII0 , VIII0 kalendas iulii, pontificatus nostri anno primo. Sigillum: Johannis, episcopi Pragensis, cum sigillo secreto de cera fusci colorís in filis sericis 5 fl.avi et rubri colorís illaesum appendet. Cf. Sigilla num. 2 a, 1, 2. 159. Pfemysl Otakarus 11., dominus regni Bohemiae, dux Austriae et marchio Moraviae, ecclesiae Pragensi sicut pater eius Venceslaus l. rex exactionem mensurae regalis, quae ,,clvrlne" appellatur, in civitate Pragensi donat statuitque, ut de qualibet mensura annonae 10 in eadem civitate vendita ecclesiae Pragensi unus obolus Pragensis monetae persolvatur. 15 Pragae 1258 /ante aug. 6).1 Autographum in membrana scriptum in archivo arcis Pragensis Pragae (archivum capituli Pragensis, sign. JI 12) asservatur (A). - Apographum saec. XV. codex mnscrus chart. archivi capituli Pragensis in eodem archivo (sign. cod. XXII) asservatus continet, fol. 46V ( B ). Ed: Pontanus, Bohaemia pia, pag. 60--61 (haud completum textum chartae ex A praebet, eam solum ad a. 1258 ponit). Reg: Reg ll, pag. 80 num. 206 (idem). - Prochno, Regesten, pag. 93 num. 24 (ídem). Ersil-Prazák, Katalog, pag. 24 num. 40 (idem). Lit: Fiala, Kanceláf, pag. 292 (manus scribae). - Sebánek-Dusková, Panovnická a biskupská listina, pag. 94, 95, 98 (exemplum chartae recte statuitur, manus scribae non recte a simili manu Pfísnobori notarii discernitur). In tergo manu saec. XIII. scriptum legi potest: ,,Privilegium de men[sura]" (D). JYlanus saec. XIV. annotavit: ,,Registrataeor", manus saec. XV. addidit: ,,Rta 111 Q", quae annotationes sine dubio ad librum copiarium Pragensis ecclesiae nunc deperditum referuntur (cf. CDB IV, pag. 273 l. 23 et hoc tomo num. 117, 209). Scriba: P JI 24 = V 67 = ecclesiae Pragensis proprius, igitur non Pfísnobor notarius, sicul in CDB IV, pag. 12 l. 30-31. pag. 20 l. 12, pag. 44 l. 6-7, pag. 27.3 l. 29 dicitur. Cf. Exempla script. num. 1 a, 3. Dictator: destinalarii proprius, qui verbis chartae Venceslai l. regis Pragae .1249 sept. 22 datae (CDB IV, pag. 283 num. 173) usus es!, quae typis minoribus exprimuntur. Textus chartae quasiconfirmationis forma in charla Pfemysli Otakari I l. Pragae 126.~ ian. 21 data (num. 308) repetitur. Vide: ll. 1 a, P. O. II., 3, Praga, ecclesia capitularis (E). Apud Fr: 1\.fanus scribae statuitur. :15 158. ª) Vox in fine lineae ascripta est A. 1 ) Dies dedicatio11is ecclesiae in Zderaz ,feria 111ª infra Pascha' celebrabatur; cf. num. 817. 252 NUM. 159, 160. 1258 ANTE AUG. 6. - AUG. 6. In nomine sancte et individue trinitatis amen. Ottacarus qui et Premizl, dei gracia dominus regni Boemie, dux Austrie, 11 marcl1io Morauie, omnibus imperpetuum. Ut regi regum eterno rex complaceat temporalis, inter cetera pietatis opera, quibus eterni regis solium 11 scanditur, principum serenitatis excellencia pervigili debet studio meditari, qualiter piis locis ac viris devotis de bonis temporalibus taliter subveniat, 11 ut a deo retribucionis pre- 5 mium et in gentibus habere valeat nomen bonum. Hinc est, quod notum esse volumus• presentibus et futuris, quod nos ad honorem sancti Wencezlay, martyris gloriosi, ac aliorum patronorum Pragensis ecclesie liberalitate solita eidem ecclesieetcanonicis eiusdempro remedio animarum progenitorum nostrorum, ut proinde corum memoria habeatur, sicut olim serenissimus et precordialis pater noster Wencezlaus, rex Boemorum quartus, mensuram regalem,• 10 que chtwrtne vulgariter appellatur, in civitate Pragensi regia liberalitate contulerat,2 ita et nos ob reverenciam dei et beatorum martyrum predictorum, predictis, ccclesie videlicet et canonicis, in perpetuum eandem concedimus et donamus, statuentes, ut nullus religiosorum aut secularium sive adveniens in civitate eadem in alia mensura emere vel vendere audeat quam in illa. Quilibet vero emptor cuiuscumque generis annonam emerit, 15 de qualibet mensura* unum obulum Pragensis monete persolvere debet ecclesie ac canonicis prcnotatis. Si quis autem in ea• solucione negligens cxstiterit aut rebellis, penam decem solidorum in cameram nostram persolvat,• canonicis vero prenotatis quinque solidos reddat pro illata iniuria. Et talem penam in eternum precipimus observari. Ut autem hec serenitatis nostre donacio ac statuturn ratum permanea*t et inconvulsum, super eo presentem paginam conscribi 20 et sigillorum nostrorum munimine iussimus roborari. Huius rei testes sunt nobiles viri: Iaros purgravius Pragensis, Zmilo de Sitauia, Benes burgravius Znoymensis, Andreas dapifer,ª Chech summus iudex, Chenko de Sitauia, Volkmarus de Trebonin, Pitrolfus subcamerarius et alii piures. Datum Prage per manum domini Willelmi, nostre curie prothonotarii, anno Domini -:\1°CC0LVIII0 • 25 Sigillum: Pfemysli, iuvenis regís 11ec non ducis Austriae et Stiriae, e cera fusci colorís confectum in fi.lis sericis flavi , viridis et rubri colorís /ere illaesum appendet. Cf. Sigilla in CDB IV. 2, num. 4, 5. 160.++ Pfemysl Olakarus 11., dominus regni Bohemiae, dux Auslriae el marchio Moraviae, 3u civitati nec non iudici de J evíéko iura expresse nominala concedit. Apud Kfivoklál 1258 aug. 6. 159. ª) Post ,a' scriba litteram ,b' fortasse scribere voluit, primo ductu litterae facto ,p' scripsit. 1) Charla ante aug. 6 ponenda est. Inde ab hoc termino enim diu Wilhelmus datarius non nominatur. - 1) Vide chartam Venceslai J. regís Pragae 1249 sept. 22 datam, superius commemo- 35 ratam. 1258 AUG. 6. NUM.160. 253 Apographum insertum est confirmationi Karoli IV., Romanorum regís, Pragae 1351 iun. 18 datae (Mackerle, Archiv, pag. 13, erronee ad iun. 23), cuius confirmationis autographum in membrana scriptum valde laesum, cuius scripturae pallidae seu extinctae ductus pluribus in locis manas posterioris scribae renovare conata est, (vide inferius) in archivo civitatis Jevíéko 5 (sign. A 2) asservatur (B ). - Apographum insertum est confirmationi Johannis, marchionis Moraviae, Brunae 1351sept.17 datae (CDM VIII, pag. 87 num. .120), cuius confirmationis autographum in membrana scriptum in eodem archivo (sign. A 3) asservatur (C). - Apographum confirmatio Georgii, regís Bohemiae, Pragae 1465 dec. 15 data (21,1ackerle, Archiv, pag. 14) cum charla C inserta continet, cuius confirmationis autographum in membrana scrip- 10 tum in eodem archivo (sign. A 8) asservatur (D).- Apographum confirmatio 1Wathiae, regís Hungariae et Bohemiae, Viennae 1488 febr. 13 data (fl/lackerle, Archiv, pag. 14, erronee ad febr. 14) cum charla C inserta continet, cuius confirmationis autographum in membrana scriptum in eodem archivo (sign. A 10) asservatur (E). - Apographum simplex saec. XV l. ex. aut XVII. in. copiarius privilegiorum civitatis Jevíéko in eodem archivo (sign. U 8), fol. 15 1-2v, asservatus conlinet, ubi charla nostra ex C descripta invenitur (F). - Notandum cst chartam Vladislai,1 Hungariac et Bohemiae regis, Brunae 1497 febr. 19 datam (aut. ibídem sign. A 13 = J.1ackerle, Archiv, pag. H, erronee ad febr. 20) fragmentum chartae nostrae in Bohemicam lingizam conversum continere; texlum huills fragmenti (T) vide in nota*. 20 25 30 35 Ed: CDM V, pag. 243 num. 29 (ex C). Reg: Bohmer, Add. sec., pag. 4.34 nllm. 99. - Bischoff, Osterreichische Stadtrechte, pag. 94 s. num. (ad a. 1258). - Reg II, pag. 75 num. 189. Lit: Pinkava, Vznik a rozvoj kr. hradü. na Morave, pag. 57 ss (sinceritas charlae suspicitur). Mackerle, Archiv, pag. 5 (idem auctor opinione nostra, quam in colloquio publico anno 1958 in Jevícko habito protulimus, usus esl). - Sebánek, Urkundenwesen, pag. 336-337.2 Dictator: destinatarii proprias, qui: a) in l. charlae parte (usque ad verba ,,civium nostrorum in Gewiczka") sincera charla Pfemysli Otakari I l. civitati Jevléko in Kfivoklát 1258 aug. 6 data, a magistro Arnoldo dictata usus est; b) partem I l. chartae usque ad verbum ,,usitavit" sine exemplo quolibet finxit; c) in I I l. parte chartae usque ad verbum ,,presumat" verba sincerac chartae Venceslai II., regís Bohemiae, Brunae 1291 febr. 8 datae (Reg II, pag. 660 num. 1532}8 paucis tantum additis seu mutatis repetit, quae typis minoribus exprimuntur; d) in IV. parte chartae (usque ad verba ,,libere et solute") charla quadam sincera nunc deperdila Pfemysli Otakari II. iudici in Jevíéko data usus est; e) in V. parte chartae (usque ad finem) eadem charla atque in l. parte usus est. Quae signis 1-V in margine positis significavimus. Omnibus condicionibus consideratis concludere possumus autographum sic dictum chartae nostrae annorum 1300-1351 intervallo fictum esse, cum civitas Jevíéko se contra suos pignoratores defendere deberet. Vide: JI. 1 a, P. O. JI., magíster Arnoldus protonotarius (BB), 5, De chartae apud civitates usu (E). Nos Przymisslª qui et Otthakarus,b dei gracia e dominus regni Boemie,ct dux (I) 40 Austrie et marchio Morauie,e universisf hanc literam inspecturis innotescimus testimonio huius scripti, quod nos oculis misericordie inspectis affliccionibusu et pressuris dilectorum civium nostrorum de Gewiczka,h qui ex donacionei eiusdem civitatis per (II) nostros predecessores et nos nostris nobilibus nimisk indebitis exaccionibusz per eosdem preter iusticiamm sunt afflicti, nos eandem civitatem tenendamn ammodo0 pro 45 reparacioneP boni status et commodoq eiusdem nostre attraximus potestati defendendos universos eiusdem civitatis incolas, ut post multa pressurarum gravamina nostris 254 NUM. 160. 1258 AUG. 6. temporibus habundanciusr consolentur. Promittimus tamen, ut si dictam civitatem ex casu nos alicui nostro8 nobili8 tenendam conferre contingeret, quod ídem nobilis non nisi certo et debito censu contentus esse debeat, quem hucusque ex antiquo civitas (J ll) solvere usitavit. Volentes simpliciter, ut omnibus iuribus censualibus et aliis iuribus, quibus Nouat Ciuitas,u Vnyczowv alio nomine nuncupata, w et iudicium eiusdem civitatis 5 gaudet et fruitur temporibus ex antiquis, damus, concedimus,* attribuimus liberaliter et benigne ad utifruendum eisdem perpetuis temporibus per eos et eorum quoslibet successores et nominatim cum tredecim villis circum ipsam civitatem Gewiczkamx iacentibus, videlicet Kornicz, Alberndorf,Y Arnoldzdorf,Z Dorfleins,'11 Ernstendorf,b1 Brasen,01 Hartungsdorf,ª1 Mitterdorf,•1 Vnratz,!1 Nyderunratz,g1 Merteinsdorf,"1 Vrzede1,t1 Newk1 Branowk1 et silva dicta Branerwalt,11 inclusis 10 specialiter causis maioribus sive criminalibus in iudiciis dictarum villarum occurrentibus, quas in ipsa civitate Gewiczka" et non aliunde volumus iudicari, et quibuslibet aliis iuribus, cum quibus civitas Gewiczkah una cum iudicio sunt primitus* elocata, et ipsi cives cum iudice gaudere debent per omnia de plenitudine nostre graciem1 et favoris; que iura nec per nos nec per nostrosn1 aliquatenus infringemus; hoc adiecto, quod in loco eodem iuxta diuturnam consuetudi- 1;, nem01 sit vie transitus publicus et communis ex omni parte ipsius civitatis ad spatlumP1 trium miliariumq1 singulis et universis viarum transitus ratione ipsius theloneir1 occupetur; volentes,81 ut ab ipso loco Gewiczka" ad unius spaciumt1 miliarisU1 ad omne latus et in loco quolibet nullatenusv1 aliquis thabernam, w 1 braxare cervisiam ve! habere venalem, vel aliquod opus (IV) mechanicum exercere audeat vel presumat. Albero vero et suis heredibus legitimis,x1 et qui- 20 cunqueY1 alii iudices ibídem erunt,z1 iudicium ipsius civitatis damus,ª2 concedimus, attribuimus liberaliter et benigne tenendum et temporibusb2 perpetuisb2 possidendum, vendendum, obligandum et ad suos usus tamquamc2 rem propriam convertendum; et nominatim cum iudiciis tredecim villarum prius dictarum, quarum villarum, videlicet Kornitz,d 2 Dorfleins,e2 Braznaf2 iudicia ad iudiciumu2 ipsiush2 civitatish2 hereditarie spec- 25 tabunt. Iudicia veroi2 aliarum villarum non inclusis specialiter causis maioribus sive criminalibus omnium istarum villarum occurrentibus homicidia et culpe maiores, que tangunt sentenciamk2 sangwinisl2 et interitum personarum, quasm2 in ipsa civitaten2 Gewiczkah et non aliunde volumus iudicari, ex quibus due partes ad nos pertinebunt et tercia02 pars ad Alberum et suos heredes acP2 suos quoslibet successores spectabit. :10 Et de hac tercia02 parte iudex ville recipiet terciamq2 partem et hac erit contentus. Si vero fuerit pecunaria culpa octo sollidorumr2 parvulorum denariorum non transcendens, due82 partes ad nos et tercia02 pars ad ipsius ville iudicem, in qua talis excessus fuerit perpetratus, et ad nullum alium pertinebit. Volumus eciam,t2 ne aliquis iudex vel officialis super ipsum Alberum et suos heredes vel eum, qui ei per empcionemu2 Iegiti- 35 mamv2 successerit ibidem, de aliquibusw2 causis iudicans statuatur. Assignamus eciamt2 ipsi Albero et suis heredibus seu successoribus ad ipsum iudicium duos laneos agrorum, unum molendinum, sex maccellax2 carnium, sex staciaY2 panum, sex staciaY2 sutorum, unam stubam balnealem, piscacionesz2 per decursus aquarum in limitibus civitatis, venationes,ªª necessitatem lignorum pro igne domus et edificiis in silvisb3 et rubetis, 4o que ad ipsam civitatem ab antiquo pertinere dinoscuntur. Que singula et universa ab 1258 AUG. 6. NUM.160. 255 omni dacionec3 et a iugo quolibet servitutis possidebit libere et solute. Testes huius (V> rei sunt: Ierossius purchraviusd3 Pragensis,e3 Natsceradus/3 de Partsch,uª Cristanushª miles Iarossii,tª Ienczok3 de D0blinZ3 et alii quam piures. In testimonium et cautelam presens instrumentum scribi et dari ipsis mandavimus sigillorum nostrorum muni;, mine roboratum. Actum apudm3 Purglinumn3 anno Domini millesimo ducentesimo quinquagesimo octavo, datum per manus magistrorum Arnoldi et Vlrici,0'3 tune prothonotariorum P 3 nostrorum, VIII0 qa ydusrª augusti. 160.++ ª) ,Prziemisl' e, D, F, ,Przemisl' E. - b) ,Othakarus' e, D, F, ,Otakarus' E. - C) ,gratia' F. - ª) ,Bohemie' D, E, F. Hic et inferius ,ae' ,oe' ponitur pro ,e' ,o' in F. - •) ,Moraviae' 10 F. - f) Hic et inferius valde posterior scriba ductus litterarum obscuriore atramento distinctiores /acere conatus est in B. Apertos errores huius scribae negleximus exclusis casibus (vide ex. gr. notam k) maioris momenti. Ubi duclus litterarum principalium in B plene evanuerunt, ea, quae ille posterior scriba addidil, rcspeximus. - g) ,afflictionibus' E, F. -h) ,Gewicz' C, ,Gewicz' F. - '),donatione' E, F. - k) Manu, quae ductus lilterarum obduxit in B, scriptum est ,iniuriis'; ídem legitur E, 15 F. - l) ,exactionibus' E, F. - m) ,iustitiam' F. - n) Hic el inferius textus cum membrana destructa laesus esl in c. - º) ,amodo' F. - P) ,reparatione' E, F. -- q) ,comodo' e, D, E. - ') ,habundantius' E, F. -s-&) ,nobili nostro' C, D, E, F.-') ,Nova' F. -u) ,Civitas' F. - ") ,Vnieczow' C, D, ,Vniczow' E, ,Wniecziow' F. - W) ,nunccupata' E. - x) ,Gewicz' e, ,Gewiczka' D, E, ,Gewicz' F. -11) ,Albendorf' E, ,Albendorff' F. -z) ,Arnolczdorf' C, D, ,Arnolczendorf' E, ,Arnolczendorff' 20 F. - al) ,Dorflins' C, D, ,Dorfflein' E, F. - bl) ,Ernerstindorf' C, D, ,Emersteindorf' E, ,Emersteindorff' F. _el) ,Brosen' E, F. - ª1 ,Hartungsdorff' F. -•1) ,Mertinczdorf' C, ,Mercinczdorf' D, ,Merczinczdorf' E, ,Mertzinczdorff' F. -11) ,Vnracz' C, D, ,Vnrocz' E, F. - gl) ,Niderun[racz]' C, ,Niderunracz' D, ,Niderunrocz' E, F. -h1) ,Mitrdorf' D, ,Mitterdorff' E, F. - H) ,Vrsedel' D, E, F. _kI-kI) ,Neu Branow' C, D, F, ,New Brannow' E._ 11) ,Branerwalde' C, D, ,Bronerwald' E, 25 ,Branerwald' F. - m1) ,gratie' F. - n1) ,nostras' F. - 01 ) ,conswetudinem' E, ,consvetudinem' F. - vi) ,spacium' C, E. - qI) ,milliarium' F. - '1) mendose ,thelonie' in B. -s1) ,volumus' C, D, E, F. - ti) ,spatium' F. - ul) ,milliaris' F._ vl) ,ullatenus' C. - wI) ,tabernam' E, F. - :tl) ,Iegittimis' C ,D, E. -111) ,quicumque' E. _zl) ,erundt' F. - a2) Post ,damos' in D, E, F vox ,et' ponitur. _b2-b2) ,perpetuis temporibus' D, E, F. _ c2) ,tanquam' F._ a2) ,Kornicz' C, D, E, F. -•2) ,Dorf- 30 flens' D, ,Dorffleins E, F. - f2) ,BraSeñ' C, D, ,Brosen' E, ,Erasen' F. _g2 ),iuditium' E. _h2-h2) DeestC, D, E, F. -'2) ,verum' E . _k2) ,sententiam' E, F. _12) ,sanguinis' C, D, F, ,sagwinis' E.m2) ,quos' D. - n2) Scriba, qui ductus scripturae in B obduxit, mendose scripsit ,civitati.' - o2) ,tertia' E, F. - v2) ,et' C, D, E, F. - q2) ,tertiam' E, F. - r2) ,solidorum' C, D, E, F. - •2) ,duo' c. - t2) ,etiam' E, F. - U2) ,emptionem' D, E, F. - v2) ,legittimam' e, D, ,legittime' E. - 35 w2) ,quibus' D, ,quibusvis' E. - x2) ,macella' C, F. - 112) ,statia' E, F. - z2) ,piscationes' E, F. - a3) ,venaciones' C, D. - b3) ,sylvis' F. - '3) ,datione' E, F. - .t3) ,purggravius' D, ,burggravus' E, ,purchgravius' F. - •3) ,Bragensis' E. - 13) ,Naczeradus' C, D, E, F. - (/3) ,Parcz' C, ,Patz' E, ,Pacz' D, F. - 113) ,Christanus' F. - '3) ,Jerossii C, D, E, F. - k3) ,Jencze' E. - 13) ,Doblin' C, D, E, F. - m3) ,aput' D. - n3) ,Burglinum' C, D, E, F. - ºª) ,Vdalrici' E. - v3) 40 ,pronothariorum' E. - q3 ) ,octavo' E, ,VIII' F. - 'ª) ,idus' C, D, F. 1) Charla nostra a regibus Karolo, Venceslao, Ladislao, Georgia et 1V!athia teste charla hac confirmata est; confirmationes Venceslai et Ladislai regum autem non exstant. - 2) Commentatio typis non expressa a J. Petrllk, Privilegia pro mesta v Cechách a na Morave, pag. 30 ss hoc loco commemoretur. - 3) Textum huius chartae confirmatio Karoli IV., Romanorum regís, Pragae 1351 i.> mart. 25 data continet, cuius autographum in archivo saepius citato (sign. A 1 = Mackerle, Archiv, pag. 13) exstat. 256 NUM. 160. 1258 AUG. 6. A první articul Ottagara aneboli Pi'emysla svrchupsaného mezi temi milostmi, kteréz jest tY"mz mesfanóm jevickym ucinil, hiede na jich mnohá trápenie a záhuby, kterymiz je nektetí z rytietstva jsúce, jich na tencas v drzenie neslusnymi a neobycejnymi danemi mimo spravedlnost obtefovali, jest tento, Ze kdyz tyz král Ottagar V drfonie mesta a obyvateluov jeho ptisel, tu jim 5 milost ucinil, slíbiv jim, ptihodilo-li by se kdy z které ptíciny, ze by k tomu tíz mesfané bud z pánuov aneb z rytietstva v drfoni pfiSli, fo ten drzitel má ptestati a dosti mieti na spravedlivé a obycejné cinzi, kterúZto mesto od staradávna dávati a platiti ptivyklo jest; a dále jim tu milost ucinil, aby vsech práv a svobod, kterychz Nové Mesto (a jinác Unieov slove) pfi soudu svém od staradávna uzívá, téz uzívati mohli a moc meli na budúcie veené fasy voni i potomkové jejich 10 a jmenovite s ttínáctmi vsmi bliz téhoz mesta Jevícka lezicími, totiZto Chornicemi, Albrdorfem, Arnolczdorfem, Dorflinsem, Emerstindorfem, Erasen, Hartugksdorfem, Merczinczdorfem, Unracz, Niderunracz, Mitrdorfem, Ursedelem, Neubranovem a s lesem tecenym Branelwald zvláste v vecech znamenitejslch a vinnych pi'ech a soudech, kteréZby v tychz vsech vznikly a zasly, súditi se majie v meste Jevícku a jinde nic. A také majie vsech jinych práv, v kterychz jest téz 15 mesto Jevlcko i s soudem od staradávna zalozeno a vysazeno, mMfané i rychtát jevicky z plnosti milosti nasie uzívati a tiem se spravovati, kteráZto práva nemaji skrze nás ani zádného z poddanych nasich nikterakz umensenaª byti, to jim ptidávaje, aby k témuz mestu podle starodávnie zvyklosti byl svobodny a bezpecny ptíchod a ptíjezd se vsech stran mesta toho zdéli za ti'i mile; a v tom cíli majie tíz mesfané cesty osaditi a cla brániti, ac by je kto projeti chtel; dále jest jiz 20 psany král téz mesfany obdatil, aby od téhoz mesta Jevícka v jedné mili zdéli na vsecky strany na zádném miste nizádny krcmy jmeti ani piva vatiti ani ~ enkovati ani prodávati ani kterého temesla dávati nesmeli. Vliakz Alberovi a dedicóm jeho od neho tádne poslym, aneb ktetíz po nem koli jiní fojtové budú, fojtstvie téhoz mesta jim da! jest a zapsal z stectroty a milosti své k drzení, prodání, zastaveni a k svému vlastniemu a V budúcfoch Casích k veenému pozíváni 25 a jmenovite s soudy ttinácti vsl svrchupsanych, kterychZto vsí, totizto Chornic, Dorfléte a Brazen soudové k témuz fojstvie dediene ptísluseti budú. Nez soudové jinych vsí bez zavtenie znamenitejsích vetsích a vinnych ptí, kteréz by koli pfüíly, jakoZto mordétstvie a znamenitcjsí viny, kteréz by se dotykaly ortele krevnieho a utracenie osob, ustanovil, aby v témz meste Jevlcku, a ne jinde, súzeny byly, z kterychzto vin dva diely námb pi'ísluseti budú a tteti Alberovi, decticóm 30 a potomkóm jeho. A z tobo ttetieho dielu rychtát té vsi vezme sobe ttetí diel a na tom dosti mieti má. Bude-li pak vina penezitá, nevztahujlc se nad osm füinkuov drobnych penez, dva diely na nás a ttetí fojtovi té vsi, u kteréz by se to provinneni stalo, ptijiti má, a na zádného jiného. Také jest ustanovil, aby niZádny fojt ani útedník nad téhoz Albera a dedice jeho ani na tobo, ktoz to fojtstvie od neho tádne kúpie a v drfonie jeho byl, nebyval. A nad to jest dále témuz Alberovi, 3:; dCdicóm a potomkóm jeho k témuz fojstvie dva lány role, jeden mlyn a sest mastnych krámuov, chlebnych sest krámuov, sevcovskych sest krámuov, jednu Jázni, lovy rybie V potociech k mestu ptileziciech, item k tomu lovy a drev k pottebe domu svého bud k palivu neb k stavenl v lesiech a V chrastinách k témuz mestu Od staradávna ptfslusejfciech UZÍVati má, kterymiZtO Vecmi 1258 AUG. 6. - 19. NUM. 160, 161. 257 svrchupsanymi vsem spolu, kazdú zvlásf, beze vsech daní obtiefoostí a slufob vládnúti a jich pozívati svobodne a volne motci bude. 161. Starchandus, filius quondam Peregrini / civis Brunensis], dominabus de Cella b. 5 Mariae Virginis Brunae curiam prope civitatem Brunam certa condicione adiecta iure hereditario vendit. /Brunae]11258 aug. 19. Aulographum in membrana scriptum in SAR Brunae (archivum monasterii Cellae b. Mariae V. Rrunae, sign. Jesuité Rrno, 14 C/lJ asservatur (AJ. - Apographum exstat in confirmaw tione Brunonis, episcopi Olomucensis, apud Kroméfíf 1271 dec. 4 data (Reg I I, pag. 307 num. 766J, cuius confirmationis autographum in membrana scriptum ibídem (sign. 14 CJ asservatur (BJ. - Aliud apographum exstat in vidimatione Theoderici, episcopi Olomucensis, s. l. (ante a. 1287 /data (Sebánek, Studie o kanceláfi, pag. 271 num. 2J, cuius vidimationis autographum in membrana scriptum ibídem (sign. 30 CJ asservatur (CJ. 15 Ed: CD.iVl III, pag. 258 num. 268 (ex AJ. Reg: Reg II, pag. 76 num. 190. - Sebánek, A.rchivy, pag. 24 num. 139 (ex A, B, CJ. Lit: KK, pag. 231-2.32. - Sebánek-Dusková, Listina v c. státe doby Václava J., pag. 9 n. 12. Sub chartae replicatae parte dextra scriba pennam probans ,,Im" scripsit. Scriba: destinatarii, monasterii Sarensis proprius, per occasionem scribens. Cf. charlas Vencesla i 20 J. in Kfivoklál a. 1241 Cellae b. Mariae Virginis Brunae datam (V 45+ = CDB IV, pag. 71 num. 11.++ Exempla script. in CDB IV. 2, num. 9J; Theoderici, abbatis Zabrdovicensis, in Zábrdovice 1262 sept. 29 eidem destinatario datam (vide num. 351J; Smilonis de Lichtenburk in Ronovec 1269 febr. 14 monasterio Sarensi datam (num. 578J; Henrici Sweller, [civis Brunensis), in Modfice 1278 apr. 17 Cellae b. Mariae V. Brunae datam (num. 871), quae 25 seu eadem, seu simili manu scriptae sunt. Exempla script. num. 3, l. Dictator: ignotus, forlasse destinatarii proprius. Vide: II. 3, Bruna, Cella b. Mariae V. (CJ, 5, De chartae apud civitates usu (FJ. Ego Starchandus, filius pie recordationis Peregrini, protestor presentium per 11 tenorem, quod curiam meam prope civitatem Brunnensem2 hereditario iure 11 vendidi 30 dominabus de Cella sancte Marie in Brunna ea tamen conditione adlliecta, ut singulis annis, quando ager, qui ad eandem curiam pertinet, totaliter seminatur, unus modius cuiuscumque grani ad parrochiam sancti Iacobi in remedium anime mee et predecessorum meorum absque contradiccione qualibet assignetur. Cum autem non fuerit seminatus ex integro, non est voluntatis et intencionis mee, quod huiuscemodi conditione 35 gravetur aliquo modo Cella superius nominata. In huius rei testimonium presentero cedulam procuravi sigillo civium Brunnensium conmuniri. Datum anno Dominiª millesimo CC0 LVIII0 , XIIII0 kalendas septembris.ª Sigillum: in scidula membranacea appendebat; sed avulsum et deperditum est. 160.++* ª) ,unsená' T. - b) Sequitur ,nám' T. 258 NUM. 162. 1258 SEPT. l. 162. Johannes, episcopus Pragensis, monasterio in Bfevnov fructus et obventiones ecclesiae parochialis in oppido forensi Broumov ad mensam eius deputa! abbatibusque de !Nevnov, ut in eadem ecclesia vicarium instit1wnt et destituant, indulget. Pragae [1258] sept. 1. 5 Duo autographa paulum adulterata,' in membrana scripta, in SÚA Pragae (arclzivum mon. in Bfevnov, sign. RB Bfevnov num. 3.3, .32) asservantur (A 1, A 2).2 Ed: Ziegelbauer, Epitome, pag. 259 num. 9 (ex A 1). Reg: Dobner, Monumenta VI, pag. .35 num. 57. - Reg JI, pag. 76 num. 191. - Schramm, Regesten, pag. 77 num. 2. Lit: Simák, Poéátky Broumova, pag. 577 (reí deliberatio). - Urbánek, Legenda t. zv. Kristiána, pag. 504 n. 577, 586, 634, 742, 759 (chartam cea a. 1341 {i.ctam esse affi.rmat). -Sebánek, K otázce bfevn. fals, pag. 266-268, 279 n. 168 (falsitas chartae denegatur, specimen A 1 (num. 23) praebetur). - Nov(¡, Listiny, pag. 70 (origo chartae). - Prafák, Bfevnovská deperdita (vide n. 2 inferius ). In tergo A 1 (fortasse etiam A 2) registrator Brevnoviensis monasterii, qui munere scribae abbatis Brevnoviensis Bavari de Nectiny ex. saec. XIII. aut in. saec. XIV. fungebatur, annotavit: ,,lohannis episcopi super parrochia in Brunow" (B). Quae in tergo A 2 scripta sunt, tela sericea subglutinata vix legi possunt. 10 15 Scriba A 1, A 2 : J JI! 3 = destinatarii proprius. Exempla script. num. 2 a, 7 (ex A 1). 20 Dictator: destinatarii proprius, qui verborum iuncturis, quae in chartis Brevnoviensibus occurrunt (cf. ex. gr. prooemium in num. 45+) usus est; sed etiam vestigia stili cancellariae Johannis episcopi exstant (cf. ex. gr. exordium dispositionis chartae num. 188). Vide: JI. 2 a, .lohannes episcopus (G), 3, Bfevnov-Rajhrad (R). HIn nomine Domini amen. ~ Nos Iohannes, dei gratia Pragensis episcopus, omni- 25 bus in perpetuum. Nichil a nobis adeo firmeª statuitur, conceditur aut donatur, 11 quin ad hec laboret calumpnia dissolvendum; artifex estb enimb presens etas malignandia et studet calumpniationesc inserere, ubi deberet simpliciter ambulare.3 JI Ut igitur ind posterumtt omnis calumpniandi et cavillandi materia amputetur,ª que geruntur nostris temporibus presertim intuitu pietatis, litterarum ea convenit testill :io monio perhennari.e Notum igitur esse volumus tam presentibus quam futuris, quod nos ob reverenciam/ et amorem deig omnipotentisg et sancti martiris Adalberti, nostri et ecclesie nostre patroni gloriosissimi, Brewnouiense monasterium, nostre dyocesis, ordinistt sancti Benedicti,tt quod ídem martir pristinis temporibus fundavit, dum viveret, et dotavith favore benivolo,4 quantum possumus prosequentes, omnes ;{5 fructus et obventiones ecclesie parrochialis de Brunow, opido forensi, ad mensam honestorum virorumt et religiosorumt abbatis et conventus dicti monasteriik pro 161. a-a) Verbis competenter distentis, ut ultima linea expleretur, scriptum est A. 1) Pro cerio opinari licet chartam Brunae datam esse. - •) Fortasse hortum nunc ,,Luzánky' 11ulgariter dictum. •o 125!1 SEPT. l. · OCT. l. NUl\I. 162, 163. 259 pitantia piscium, quorum frequenterk non modicam habent penuriam, duximus deputandos et in perpetuum applicandos, honorabilil viro et provido Martino, abbati huius claustri, et omnibus eius successoribus auctoritate presencium similiter in perpetuum indulgentes, ut in eadem de Brunow ecclesia vicarium, quemcumque voluerint, .·, instituant et destituant, quandocumque sibi visum fuerit expedire pro sue beneplacito voluntatis;m etm vicarius, qui in ipsa fuerit ecclesia, abbatin predicton in spiritualibus et temporalibus et nulli alteri tenebitur0 reddere rationem et ab eo viceº nostri curam recipiet;P animarum,P quam ei abbas ipse auctoritate nostra, quam in eumq in hac parte transferimus,q prout voluerit, poterit inpertiri.r Nos enim dicto M. abbati bone actionis 10 eius meritis8 exigentibust et per eum universis successoribus in premissis omnibus et singulis premissorum plenam et integram concedimus potestatem. In cuius rei testimonium et evidenciam manifestam scriptum presens sigilli nostri caractere fecimus insigniri. Actum et datum Prage kalendis septembris, pontificatus nostri anno primo.5 l fi Sigillum: Johannis, episcopi Pragensis, cum sigillo secreto in filis sericis flavi, rubri et viridis colorís in A 1 penitus fractum in sacculo depositum, in A 2 illaesum appendet. Cf. Sigilla num. 2 a, 1, 2. 163. Johannes, episcopus Pragensis, mandatu speciali Pfemysli Otakari 1l., domini regni :io Bohemiae, ducis Austriae et marchionis Moraviae, privilegiis Wissegradensis ecclesiae cum Jarosio, Pragensi burggravio, inspeclis, Bartholomaeo, custodi Wissegradensi, ius, quod hic in campanariis et custodibus ad eandem ecclesiam spectantibus asserit se habere, adiudical, Vladislao, praeposito Wíssegradensi, de his perpetuum silentium imponens. Pragae 1258 oct. 1.1 25 162. ª) Finis lineae A 2. - 11-b) ,enim est' A 2. - r) ,cawillationes' A 2. - a-a) Deest A 2.e) ,perhenniri' A 1, ,ac in perpetuum roborari' additum est A 2. - f) ,reverentiam' A 2. - g-g) ,omnipotentis dei' A 2. - h) ,dotatavit' A l. - i-i) ,et religiosorum virorum' A 2. - k-k) Ab ultimis duabus syllabis vocis ,monasterii' usque ad initium vocis ,frequenter' locus rasus in A 1 exstat. In hoc loco manus posterior, quae ductus scripturae chartae A 1 imitari conata est, verba :m ,pro pitantia piscium quorum' scripsit et ductus litterarum in fine vocis primae et in principio ultimae penna repetitos distinctiores reddidit. Quod etiam in A 2 praebetur, sed vox ,frequenter' iam non est in loco raso neque ductus penna repetiti exstant sicut in A 1. - ') Ex ,honoranili' corr. est A l. - m-m) ,volunt(atis; et]'; quae uncís clausimus, cum membrana destructa perierunt hic et inferius in A 2. - n-n) ,[abbati predi]cto' periit in A 2. - o-o) ,teneb[itur reddere rationem et ab élfi eo vice]' periit in A 2. -P·P) ,reci[piet a]nimarum' periit in A 2. - q-a) ,[eum in hac parte transferimus]' periit A 2. - r) ,[inperti)ri' periit A 2. - •) Abinde usque ad finem acutiore penna scriptum est A 2. - t) Litterae ,xig' in loco raso videntur esse scriptae in A 1, ,exigen[tibus]' A 2. 1) C/. in notis k-k. - 2) Sicut ex inventario Brevnoviensis archivi (saec. XVI. ex.) apparet, quattuor autographa (sic!) chartae nostrae nec non confirmatio eius data a. 1267 a Quidone, legato 40 apostolico, in Bfevnov asservabantur. Vide Praiák, Bfevnovská deperdita, pag. 116. - 3) C/. Prov. 10, 9; 11, 20; 28, 18. - ') C/. CDB I, pag. 347 num. 375. - ') Vide num. 148 n. 1. 260 NUM. 163. 1258 OCT. l. Apographum saec. XI V. exstat in Libro privilegiorum ecclesiae Wissegradensis membr. in S ú A Pragae (arcfl. cap. Wissegradensis Pragae,sign. KVslib. 26) asservato,fol. 34-34"num. 88 (B ). Lit: Sebánek, Urkundenwesen, pag. 369. Dictator: Bartholomacus, capellanus regis, chartac destinatarius. Charla noslra charla ]Jfemysli Otakari I l. apud DobflS 1258 [post oct. 1] data, solummodo per 5 formam apographi asservala, confi.rmata est; ibi autem textus eius non invenitur (vide num.164). Vide: JI. 1 a, Grcgorius et Bartflolomaws capellani (F}, 2 a, Johannes episcopus (H}, 3, Vysehrad, ecclrsia capitularis (H ). In nomine Domini amen. Iohannes, dei gracia Pragensis episcopus, universis Christi fidelibus, ad quos prcsens scriptum pervenerit, salutem in Domino. Ex 10 iniuncto nobis sercnissimi principis Premizl, domini regni Boemie, ducis Austrie et marchionis Morauie, speciali mandato, ut una cum domino Iarosio, Pragensi burcravio, inspiceremus privilegia Wissegradensis ecclesie super iure, quod dominus Bartholomeus, custos eiusdem ecclesie, in campanariis et custodibus ad eandem ecclesiam spectantibus asserit se habere, \V.2 prepositum, E.3 decanum et capitulum Wisse- 15 gradense ad nostram presenciam fecimus evocari, ubi adiunctis nobis viris providis et discretis in ipsorum et partium audientia privilegia Wissegradensis ecclesie in medium producta fuerint;4 ex quibus Wratizlai, felicis recordacionis primi Boemie regis, et Sobeslay ducis, filii regís eiusdem, Wissegradensis ecclesie fundatorum, set et Wencezlai, quarti regis Boemie, coram nobis recitata fuerunt inter cetera de verbo 20 ad verbum continentia hunc tenorem: Et ne armarii custos circa suum ministerium tardus aliquando vel piger inveniatur, campanarios et custodes eiusdem monasterii sui dumtaxat iuris esse confirmo, ita ut in omnibus causis ad nullam quantumlibet potentem personam preter eum solum habeant respectum.5 Verum W. preposito prescripcionem ex adverso obiciente, sed eam minime comprobante, immo eciam in appellacionem frivolam prorumpente, appel- 25 lacionem illam qualemtalem interloquendo pronuntiavimus esse irritam et inanem, B. custode contra prescriptionem obiectam interruptionem canonicam ex testimonio decaniet capituliWissegradensis racionabiliter replicante. Auditis itaque hincinde partium racionibus et plenius intellectis, lite etiam coram nobis legittime contestata, sumus taliter interlocuti, ut prepositus contra privilegia, si vellet, exciperet vel etiam pre- 30 scripcionem probaret; et custos super interrupcione prescripcionis similiter audiretur, prefigentes partibus terminum peremptorium, ut in crastinum post dedicationem maioris ecclesie6 cum suis racionibus et munimentis nostro se conspectui presentarent, licet se custos per hoc reputaret gravatum, qui de iure suo probasse sufficienter per privilegia non cancellata, non viciata nec in aliqua sui parte oblita videbatur; ad 35 ultimum vero pars utraque terminum acceptavit. Adveniente termino prelibato custos suam presenciam nobis legaliter exhibuit instanter postulans sibi fieri iusticie complementum, preposito W. nec per se nec per procuratorem in termino conparente. Nos igitur plena deliberacione prehabita, quia pars utraque quidquid iuris habebat, in iudicium deduxerat et quia nobis ad plenum de causa liquebat, prepositi W. absen- .io ciam divina replente presencia auctoritate principis, nobis in hac parte totaliter dele- 1258 OCT. 1. - POST OCT. 1. NUM. 163, 164. 261 gata, qui preposituram Wissegradensem consuevit conferre pro sue libito voluntatis, companarios et custodes Wissegradensis ecclesie B., custodi eiusdem ecclesie, per diffinitivam sentenciam adiudicamus, preposito Wissegradensi super eo perpetuum silencium inponentes, assidentibus nobis quam pluribus prelatis et viris ecclesiasticis 5 sed et principalibus nobilibus et baronibus regni Boemie, quorum nomina in subsequentibus continentur. Sane, ne nostra sentencia delusoria videatur, omnes inpedientes B., custodem Wissegradensem, in pacifica possessione campanariorum et custodum in contradicto iudicio taliter obtentorum excommunicamus, salva in omnibus domini principis persona magnifica, quem ab hac sentencia esse volumus liberum io penitus et exclusum. Huius rei testes sunt: Thobias prepositus, Prisnoborius scolasticus, Budilaus, Thomas, Sebastianus, Engelbertus, Vitco Pragenses canonici, Martinus Breunouiensis et ..7 de Porta Apostolorum abbates, Petrus archidiaconus Belinensis, Hasco canonicus sancti Egidii; item barones: Bauarus camerarius, Iarosius Pragensis burcravius, Chech iudex Boemie generalis, Andreas subdapifer, Brecyzlaus de Pliznensi 15 provincia, Marquardus subcamerarius, Domaslaus miles episcopi et alii quam plures. Datum Prage anno Domini M°CC0 L0 VIII0 , sequenti die post dedicacionem maioris ecclesie,6 pontificatus nostri anno primo. 164. Pfemysl Otakarus II., dominus regni Bohemiae, dux Ausfriae et marchio Moraviae, 20 tenorem sententiae latae per Johannem, episcopum Pragensem, inseri faciens, campanarios et custodes Wissegradenses iuris Bartholomaei, capellani sui, custodis Wissegradensis ecclesiae, et successorum eius, custodum Wissegradensium, esse confi.rmat. Apud Dobfís 1258 [post oct. 1].1 Apographum saec. XIV. exstat in Libro privilegiorum ecclesiae Wissegradensis membr. in SÚA 25 Pragae (arch. cap. WissegradensisPragae,sign. KVslib. 26)asservato,fol.34vnum. 89 (B). Reg: Hammerschmid, Gloria Wissegr. ecclesiae, pag. 206 (erronee ad a. 1251). Lit: Sebánek, Urkundenwesen, pag. 369-370. Dictator: Bartholomaeus, capellanus regis, chartae destinatarius. Charla nostra charla capituli Pragensis ecclesiae Pragae, seu 1290 dec. 8, seu 1296 dec. 13 data 30 (nondum typis excusa), cuius textum idem Liber privilegiorum (fol. 34" num. 90) continet, vidimala est; ibi autem lextus eius non inseritur. 163. 1) C/. nolam 6. - 2) Vladislaum. - 3) Engelberlum. - 4) Vide nolam 5. - s) Verba minoribus lypis expressa in privilegio Vratislai, ducis Bohemiae, spurio (CDB I, pag. 371 num. 387, exemp. 35 C) et Soblslai I., ducis Bohemiae, (CDB I, pag. 111 num. 111) iisdem verbis occurrunt. Venceslai I., regis Bohemiae, charla superius memorata tantummodo cum charla in Stary Hrádek 1251 iun. 4 dala in CDB IV, pag. 380 num. 215 typis edita, identificari oportel. - 6) Id est ecclesiae Pragensis, cuius dedicationis dies tune (vide Friedrich, Rukovet, pag. 291) sept. 30 celebrabatur. - 7) Bertholdus fortasse. 262 NUM. 164. 1258 POST OCT. l. Vide: I l. 1 a, P. O. Il., Gregorius el Bartholomaeus capellani (G }, 3, Vysehrad, ecclesia capilularis ( I ). In nomine patris et filii et spiritus sancti amen. Otakarus qui et Premizl, dei gratia dominus regni Boemie,ª dux Austrie et marchio Morawie, dilecto capellano nostro Bartholomeo, custodi ecclesie sancti Petri Wissegradensis, suisque legittimis successo- .-, ribus nunc et semper. Antiqua patrum precedentium et progenitorum nostrorum, Wissegradensis ecclesie fundatorum, munimenta pie intentionis studio prosequentes, venerabili in Christo patri, domino Iohanni, Pragensi episcopo, iniunximus affectuose, ut una cum fideli nostro Iarosio, Pragensi burcravio, privilegia predicte ecclesie inspicerent diligenter, et quidquid in eis ad ius custodis eiusdem ecclesie 10 pertinens invenirent, auctoritate nostra tibi et tuo officio applicarent possessionemque perpetuam tibi traderent eorundem. Qui taliter processerunt, prout nobis oretenus retulerunt et sicut de verbo ad verbum in subsequentibus continetur: ln nomine Domini amen. Iohannes, dei gratia Pragcnsis episcopus.• Nosl> igitur, licet simus omnibus iustitie debitores, terminos tamen, quos patres nostri provide posuerunt, r,·, transgredí multo fortius formidantes, specialiter ad ecclesiam Wissegradensem, honorabilem et insignem acicm nostre considerationis dirigimus, qualiter ipsius privilegia illibata servemus et maxime illa egregia munimenta,3 quibus a Wratislao, primo rege Boemie,ª et Sobezlao, nato ipsius, fundatoribusc ipsius ecclesie, in qua iidem corporaliter requiescunt,d et maxime qua diligentia renovationem et confirma- :.m tionem Wenceslay, llllli Boemieª regís, magnifici patris nostri, eorundem privilegiorum in nostris precordiis foveamus, ex quorum tenore, quia liquide patet campanarios et custodes ad eandem ecclesiam pertinentes tui iuris, custos ecclesie \Vissegradensis, existere, prout de speciali nostro mandato lata super hoc sententia in superioribus manifestat, eosdem campanarios et custodes tui dumtaxat iuris et 2:; successorum tuorum, exclusa omni quantumlibet potenti persona, esse censemus, ratificamus, confirmamus et in perpetuum roboramus. Que omnia nostrorum appensione sigillorum ad rei memoriam sempiternam presentibus etiam scriptis autenticis insignimus. Huius rei testes sunt: dominus Iohannes Pragensis episcopus, Gotfridus prepositus de Thin, Albertus prepositus Brunensis, Iarosius purcravius Pragensis, :10 Andreas dapifer, Marquardus subcamerarius, Sdeslaus de Diuissov, Smil de Strelek, Nezaniczl, Wseborius et alii quam piures. Datum aput Dobrech anno Domini :VIºCC0 L0 VIIIº per manus Arnoldi notarii aule nostre. HU.") ,Boom' B. - ") Voci ,Nos' voces ,et sequitur' antepositae sunt in B. -- •) ,fundatormn' H. -- ") Hoc loco verisimillime verba ,est dotata' complenda sunt in U. 1) Charla paulo post 1258 oct. 1 (ad quem terminum senlenliu per emn confirmala speclat) 11idetur esse data; vertente enim autumno anni 1258 Pfemysl Otakarus 11. verisimillime in Moravia seu in Austria morabatur. - •) Quibus verbis cum addilamenlo ,ut supra' ad textum charlae Johannis, episcopi Pragensis, pati' A. - a-a) In loco raso eadem manu fortasse scriptum est A. - •-•) Verbis competenter distentis, ut ultima linea expleretur, scriptum est A. 1) Fortasse Katherinam. - 2) Donationem hanc charla Venceslai I. regis in Ti§nov 1240 dec. 7 (CDB III, pag. 351 num. 259) data continet; sed consensus ordinarii (episcopi Roberti) ibi nulla 35 mentio fil. At contra cf. litteras Alexandri IV. papae Anagniae 1256 oct. 7 (num. 88) nec non Laterani 1261 ian. 30 (num. 264) datas, ubi consensus episcopi (Roberti aut Brunonis) verbis expressis affertur. - 3 ) Ad processum quaestionis (sed eius aliorum ac hic commemoratorum graduum) charla Wilhelmi, praepositi Forojuliensis, Anagniae 1256 iun. 26 (num. 82) data et litterae Alexandri IV. papae Laterani [1257] ian. 8 (num. 110) datae pertinent. - •)Ita A, ad annum 1258 enim 40 reclt indictio prima pertinet. 1258 OCT. 17. NUM. 166. 265 166. Pfemysl Otakarus JI., dominus regni Bohemiae, dux Austriae et marchio Moraviae, arbitrium prolatum in quaestione versa ínter monasterium in Tifoov et Albertum, rectorem ecclesiae sancti Petri Brunae, super ecclesia praefata approbans, ius patronatus eiusdem " ecclesiae, quod pater eius monasterio in Tifoov contulit, huic monasterio recognoscil, petens, ut Bruno, Olomucensis episcopus, ius huiusmodi ei confirmet. Brunae 1258 oct. 17. Aulographum in membrana scriptum in SAR Brunae (FM, collect. dipl. sign. I/4) asservatur (A). - Apographum cum aliquibus verborum discrepantiis minimi momenti insertum est 10 confirmationi Theoderici, Olomucensis episcopi, datae in 1l1odfice 1291 nov. 15 (Reg JI, pag. 668 num. 1556), cuius confirmationis autographum in membrana scriptum in eodem archivo (archivum mon. in Ti!inov, sign. B 7) asservatur (B). - Aliud apographum insertum est confirmationi l\!lariae Theresiae, imperatricis Romanorum, datae Viennae 1750 iul. 25, cuius confirmationis autographum in membrana scriptum ibidem (sign. A 16) asserva- 15 tur (C). - Simplex apographum exstat in copiario chartaceo saec. XVIII. ,,Privilegia et documenta monasterii Tischnovicensis s. ord. Cisterciensis" intitulato, in SAR Brunae (FJYI, collect. mnscr. num. 603, tomus JI.) asservato, fol. 19-19" (D). Ed: CDM I I I, pag. 259 num. 269 (probabiliter ex quodam apographo, nunc ignoto).1 Reg: Bohmer, Add. sec., pag. 434 num. 101. - Wendrinsky, Nachtrüge, pag. 427 sub num. 20 481. - Reg JI, pag. 77 num. 193. - Bretholz, Regesten, pag. 144 num. 4 (ex A). - Sebánek, Archivy, pag. 24 num. 140 (ex A, B, C). Lit: KK, pag. 232. - Sebánek, Urkundenwesen, pag. 373-374. In tergo chartae manu registratoris monasterii in Tisnov saec. XllI.-XIV. scriptum legitur: ,,Privilegium ecclesie sancti Petri in Bruna" (B) (CDB IV, pag. 330 num. 179 mendose = :.!5 = A). Ex annotationibus recentioribus in tergo chartae A scriptis eam etiam saec. XVIII. in Tusnovicensi archivo asservatam esse apparet. Sed in repertoriis post monasterii Tusnovicensis abolitionem (a. 1782) factis eam ibi non invenimus. Scriba: P 11 35 = cancellariae regiae proprius, fortasse Gaudentius capellanus. Cf. Exempla script. num. 1 a, 14. 30 Dictalor: cancellariae regiae proprius, fortasse Gaudentius capellanus, qui vestigia stili cancellariae regiae (magistri Arnoldi protonotarii) praebet. De origine chartae-chartae num. 165 respectu, quacum ei non solum verborum cohaerentiae sunt, sed etiam idem in indictionis numero error (vide notam 5) - nec non de ea re, cur haec charla chartae num. 165 demum postponatur, vide ibidem. 35 Vide: JI. 1 a, P. O. 11., Gaudentius ... capellani (K), 3, Ti!inov (G). Nos Otacharus, dei gratia dominus regni Boemie,ª dux Austrie, marchyo Morauie, universis presentem paginam inspecturis volumus fieri manifestum, quod cum ínter religi[Josas dominas abbatissam2 et conventum de Tuschenowiz ex una parte et dominum Albertum, rectorem ecclesie sancti Petri in Brunna, ex altera questio ver- 40 teretur super prefata ecclesia partibus litigantibusb usque quaque, 11 arbitrio virorum proborum, scilicet abbatis Scotorum,3 fratris Haberni de ordine Minorum fratrum et magistri Gerhardi, plebani Wiennensis, se duxerunt concorditer submittendum. Qui 266 NUM. 166, 167. 1258 OCT. 17. - 25. utpote viri discreti arbitrium 11 sub pena C marcarum parte parti solvendarum arbitrium servare volenti promulgaverunt taliter, quod predictus A. rector ius patronatus ecclesie sancti Petri in Brunna, quod olim dominus et pater noster pie recordationis Venzeslaus, rex Boemieª illustris, consentiente tune episcopo prefatis abbatisse et conventui contulerat,4 ipsis recongnoscere debeat in eadem et eandem ecclesiam :; ad dies vite sue possideat pacifice et quiete. Nos vero operis huiusmodi pietatis incrementum diligentes, gratum habemus et ratum, ius patronatus, quod predictus pater noster prefatis abbatisse et conventui de Tuschenowiz contulisse dinoscitur, ipsis recongnoscimus, presentibus litteris declarantes ac petentes, quod venerabilis pater Bruno, Olomuzensis episcopus, predictis sanctimonialibus ius patronatus huius- 10 modi debeat confirmare.5 In cuius rei testimonium presentem paginam conscribi fecimus ac nostris sigillis presentibus communiri. e Huius etiam rei testes sunt: comes Otto de Hardekke, Otto de Misowe, Benisius, Cvnradus de Zechingen, lenzo, Hadmarus de Lihtenwerde, C~no marskalkus, Cvnradus de Himperc, Besneto, Kadoldus Orphanus, Smilo de Bilkow nobiles, dominus Herbordus decanus Olomuzensis, Gaudentius et 15 Nicholaus presbyteri nostri cappellani et alii quam plures. Actum Brunne indictione XV,6XVI kalendas novembris, anno Domini M°CC0 L0 octavo. Sigillum: Pfemysli, iuvenis regís nec non ducis Austriae et Stiriae, in filis sericis viridis, flavi et rubri colorís valde laesum appendet. Cf. Sigilla in CDB IV. 2, num. 4, 5. 167. Henricus dictus Avis, magister monetae, ad petitionem Eberhardi, magistri monetae, et Theoderici, dicti Freiberg, declarat, quae Eberhardus coram ipso de porrectione montium Theoderico facta necnon de iuribus aliis expresse nominatis pro/estatus sil, Theodericum eiusque cognatum Gernolum, dictum Nigrum, super universa iura ad praememoratos montes spectantia confirmans. In Slapanov 1258 oct. 25. 166. ª) ,Boom' .A. --- b) Scriba primum ,lig' scripsit, sed per rasuram in scribendo correxit A. - e) ,:>muniri' A.. 20 25 1) V. d. Ant. Bocek ad autographum in archivo monasterii Tusnovicensis asservatum se revocat. lllic omnino olim exemplar chartae A asservabatur (vide inferius}, sed fortasse ibi iam deerat, dum 30 Bocek vixit. Eum autem afio autographo in archivo monasterii asservato, sed nunc deperdito, usum esse parum verisimile videtur. Discrepantiae verborum inter CDM et A potius eo explicandae sunt, quod auctor CDM quadam recentiore haud accurata copia exemplaris A videtur esse usus. - ') Fortasse Katherinam. - ª) Philippi. - •) Vide num. 165 n. 2. - 5) Confirmatio hoc loco a Brunone cxpetita non exstat, sed demum a. 1291 Theodericus, cpiscopus Olomucensis (vide superius), ad 35 chartam confirmandam videtur accedere potuisse. Dilationis causa verisimiliter in litibus de iure patronatus nondum sopitis quaerenda est. - ") Ita A, ad annum 1258 enim recte indictio prima pertinet. 1258 OCT. 25. NUM.167. 267 Autographum in membrana scriptum in SÚA Pragae (archivum man. in Pohled, sign. L 1V RC Pohled num. 1) asseruatur (A).1 !mago phototypica: Sebánek, Ceská listina 3, tab. 2. Ed: Sternberg, Umrisse l. 2, pag. 20 num. 11 (ex A). 5 Reg: Reg 11, pag. 78 num. 195. Lit: Sebánek, Ceská listina 3, pag. 126 (clwrtae scriba et dictalor haud omnino recte tractantur ). Scriba: fortasse unus ex capellanis Smilonis de Lichtenburk, qui in hac clwrta testium munere fungebantur. Dictator: Cistereiensis ordinis seu caneellariae Smilonis mododicti proprius, fortasse Theoderi- 10 cus notarius, cuius stili proprietates etiam in chartis Smilonis in Sedlec 1267 nou. 6 (num. 138) nec non in Benátky 1269 ian. 1 (num. 176) datis, quarum altera textum chartae nostrae repetit et Theodericum in dati per manus formula nominal, occurrunt. Vide: II. 6, De chartae apud ciuitates usu (G). ~ In nomine Domini amen. ~ Universis Christi fidelibus in rei testimonium pre- 15 sentem paginam inspecturisª Henricus dictus Auis, magister 11 monete, salutem in Domino sempiternam. Dissensiones varias et multab prevenimus incommoda, e cum etatis nostre negocia proborum virorum teslltimonio seu litterarum serie perhennamus. Hanc ob rem notum facimus tam presentibus quam futuris, quod dominus Eberhardus, magíster 11 monete, super argentifodinas in Brode aliasque per Boemiam 20 plenariam facultatem habens porrigendi quoslibet montes sive meatus, coram nobis est professus, quod Theoderico, qui Vriberch dicitur, viro veraci et fide digno, et Gernoto, dicto Nigro, aliisque suis heredibus irrevocabiliter et perpetuo porrexerit stollonem, qui stollo Vribergeri nominatur, et alium, quem stollonem profundiorem appellant, quos idem Th. primo sui ipsius vice ac deinde sub heredum suorum nomine 25 suscepit a manu prefati E. rationabiliter et iuste, ita quod ab eisdem stollonibus nullus omnino hominum octavam partem, que quocumque modoª noviter inolevit, requirere debeat in futurum. Profitebatur etiam sepedictus E., quod stolloni, qui a prememorato Th ., dicto Vriberch, nomen sortitus est, per iustam et veram sententiam hii montes fuerint adiudicati coram ipso: Iegerberch, Vberschar, Hertwigesberch, Breithartes- 30 berch, Scubelerberch, Helmerichesberch, Buchberch iuvenis et Buchberch antiqus,e Lettenberch, Clophurberch, Hohalde, Haberberch et campus incultus hiis montibus interiacens, donec ad viam procedentese penes hospicium sepius dicti Th. versus villam Ottonis usque ad montem dictum Hohalde sub hac forma, quod sibi cum omnibus laneis domini regis,2 domini Zmilonis3 et civium omni iure iuste proprietatis 35 debeant subservire. Omni eodemque modo stollonem Cunradi cum monte dicto Goteshabe appropriatos profundiori stolloni cum omnibus prefatis laneis fatebatur, hoc adiuncto, quod in universum eo iure frui debeat, quod superior fuerit exsecutus.f Nos vero prefatus H., dictus Auis, magister monete, super omnibus predictis prememoratum Th., dictum Vriberch, pariter cum cognato suo Gernoto,g dicto Nigro, 40 necnonh et omnibus coheredibus suis super universa iura tum civilia tum universalia, que ad prememoratos montes spectare dinoscuntur, irrevocabiliter decrevimus con- 268 NUM. 167, 168. 1258 OCT. 25. - NOV. 2. firmare. Ne autem desuper possit in posterum suboriri calumpnia, ad peticionem prefatorum E. et Th. hanc paginam conscribi fecimus et nostri sigilli munimine roborari. Testes sunt: capellani domini Zmilonis,3 videlicet Iacobus, Henricus de Zlappans, Henricus de Bela, milites: Boezlaus burchgravius, Beneda, Iursich, Wezzelo de Loh, Henricus curialis, Thiero de Wriberch, Gernotus Niger, Conradus Herstul, Stusso' et s alii quam piures. Datum in Szlappank VIIF kalendas novembris, anno Domini M°CC0 LVIII0 .Z Sigillum: Henrici Avis in fi.lis sericis {lavi colorís artifi.ciose contextis integrum appendet. Vide Sigilla num. /í a, l. 168. Magislri monetae regni Bohemiae expresse nominati et iurati Iglavienses Marsilio, abbati in Zeliv, et Slephano, plebano [ecclesiae s. Jacobi in Jihlava], hospitale [in Jihlava] conferunt et incorporant. In Jihlava, in domo fralrum Minorum 1258 nov. 2. 10 Autograplzum in membrana scriptum olim in archivo monaslerii in Strahov (sine sign.) 15 asservabalur, nunc aulem (vide infra) lalel (A). - Apographum insertum esl confirmalioni Brunonis, episcopi Olomucensis, in Olomouc 1262 iul. 6 datae, cuius confirmationis autogr. in SÚA Pragae (arch. mon. in Strahov, sign. RP Strahov num. 11) asservatur, vide num. 342 (B).1 - Apograplzum de anno 1663 exstat in mnscro chart. ,,Acta parochiae Iglaviensis" intitulato, ibídem (lib. 112) asservato, pag. 5-7 (C). - Aliud apographum exstat in vidima- 20 tione Francisci Josephi Feyertag, notarii publici iurati, Pragae 1776 ian. 2 dala, cuius vidimationis autographumclzarlaceum in SAR Brunae (Collectio nova num. 169/46a) asservatur (D). Ed: Sternberg, Umrisse l. 2, pag. 21 num. 12 (e quadam copia vidimata). - CDM III, pag. 262 num. 271 (e quadam simplici copia saec. XVII.). Reg: Bischoff, Osterreichische Sladlrechle, pag. 45 s. num. (ad a. 1258). - Reg Il, pag. 79 25 num. 199. Lit: KK, pag. 235, 409. -- Meznik, Jihlavské privilegium, pag. 7 (manus scribae). - Sebánek, Ceská listina 3, pag. 122-123, 144 (charla arte diplomatica tractatur, descriptio sigillorum). Scriba: ignotus, fortasse fratrum 1\tlinorum in Jihlava proprius. Dictator: ignolus, forlasse ídem ac scriba. Vide: II. 3, Zeliv (E), 5, De chartae apud civitates usu (H). 167. ª) Hic et inferius scriba saepius super ,i' uncum posuit A. - b) Scriba primum ,multas' scripsit, sed lilteram ,s' erasit A. - e) ,in:>moda' A. - ª) Post ,modo' macula atramenti sequitur A. - •) Ita A. -1) Prima ,s' ex ,h' sine rasura corr. est A. - u) ,t' ex ,d' sine rasura corr. est 30 A. - h) ,e' sine rasura ex ,u' corr. esl A. - ') Scriba primum ,Stusse' et duas quasdam litteras 35 scripsit, ,e' in ,o' sine rasura correxit et ultimas lilteras maculavit A. - k) Scriba primum ,Sza' scripsit, ,a' in ,l' sine rasura correxit. - Z-Z) Verbis competenter distentis scriptum est A. 1) 1YJ011tes in churta nominatos posterioribus temporibus monasterium in Pohled possedit. - 2 ) Pi'emysli Otakari II. -- 3) Smilonis de Lichtenburk; vide num. 138 et superius in apparatu. 1258 NOV. 2. NUM.168. 269 Autographum ipsum non vidimus, imagine phototypica non nisi adversae partís chartae nobis anno 1952 a v. d. Fr. Hoffmann, tune procuratore archivi civitatis Jihlava, ex collectione Em. Schwab benignissime transmissa usi sumus. B In nomine Domini amen. HUniversis Christi fidelibus hanc paginam inspecturis '' E.,ª T.b etc H.c et H.,tt magistri monete tocius 11 regni Bohemie, nec non et fidelis unitas iuratorum civitatis Yglauie una cum universitate concordi salutem.e Cum deus, cuius providenllcia in sui dispositione non fallitur, unicuique fidelium mandaverit in culmine virtutum et bonorum operum executione proficere et ad perfectum deducere 11 salutare, rationi consentaneum est et honestum congruumque profectibus 10 animarum, ut, quos idem deus locupletes fecit in hac vita et magnificavit honoribus in hoc tempore, non solum communi necessitate proximorum, sed etiam speciali inedia pauperum infirmorum miserabiliumque personarum defectibus provideant et intendant. Nos siquidem pie devocionis affectu considerantes et verissimis experimentis iam longo tempore transacto cognoscentes hospitale nostrum per homines incertos 15 et vagabundos proficere non posse, immo magis de die in diem deficere et ad ultimum penitus inclinari, moti ergo divine pietatis intuitu et pauperum infirmorum solatio nec non et dicti hospitalis profectu reverendo domino nostro et patref in Christo Marsilio, abbati Syloensi, et domino Stephano, honorabili viro, plebano nostro, et eorum successoribus dictum hospitale cum omnibus attinenciis et possessionibus, sive in terra, 20 sive super terram, habitis et habendis libero arbitrio et bona voluntate animoque concordi contulimus liberaliter perpetuo possidendum et eorum incorporandumv collegiou salutari. Ne igitur aliquid a nobis tam sollempniter in divinis humanisque actum negociis per aliquorum contrarietatem in posterum valeat irritari, presentero paginam sigilli nostre civitatis munimine decrevimus consignari. Acta sunt 25 autemh hec in domo fratrum Minorum mediantibus fratre Bertholdo et fratre Thudone ordinis eiusdem. Testes quidem non posuimus, quia nos ipsi testes sumus et bonum conscientie nostre, quod erit unicuique in districti iudicii examine, gloria specialis predicante apostolo: gloria nostra, hec est testimonium conscientie nostre.2 Datum in Iglauia anno gratie M°CC0 LVIII0 , IIII0 nonas novembris. 30 Sigilla: in filis sericis, quorum colores ignoramus, paulum laesa (illaesa) appendent et--quoad ex imagine phototypica apparet- hoc modo describí possunt; 1) formae ex longo rotundae, in medio sigilli duo aves in arbore sedentes conspiciuntur, ex circumscriplione nihil legi potest; 2) Eberhardi monetarii sculi formae, in medio sigilli aquilla conspicitur, circumscriptio haec est: + SIGILLVM. EBERHARDI. MONETARII (?); 3) civitatis lglaviensis. Cf. 35 Sigilla in CDB IV. 2, num. 39; 4) Henrici (Avis). Cf Sigilla num. 5 a, 1; 5) formae ex longo rotundae, in quo nihil considerari potest. 168. ª) ,Eberhardus' B. - b) ,Ditmarus' B. - e-e) Ita A, ,Heinricus' B. - d) ,Heinricus' B. - •) ,in Domino' sequitur B. - f) Ita pro ,patri' A, B. -· rn) ,collegio incorporandum' B. - A) Deest B. .to 1) Statum rei rcspicienles varias lecliolll's B exclusis orthographicis in nntis dedimus. - 1) JI. ad Cor. 1, 12. 270 NUM. 169. 1258 NOV. 9. 169. Acta iuris processus in causa ventilata ínter magislrum Ulricum, canonicum Frisingensem, protonotarium regis Bohemiae, ex parle una et Oltonem, episcopum Pataviensem, nec non Wisentonem, decanum Viennensem, ex parte altera, super ecclesia parochiali de Probstdorf. l. Frafer Godefridus, sacerdos [domus] hospitalis [s. Mariae] Theutonicorum in Slavkov, offi.cialis Brunonis, episcopi Olomucensis, litteris Alexandro IV. papae datis appellationem procuralorum Ottonis, episcopi Pataviensis, ad sedem apostolicam in ecclesia parochiali s. Jacobi Brunae factam admittit, tenorem eius inserí faciens. 5 11. Prior Zabrdovicensis el frater Godefridus supradictus litteris Alexandro IV. papae io datis appellationem procuratoris Wisentonis supradicti ad sedem apostolicam admittunt, tenorem eius inseri facientes. I I l. Frater Godefridus supradictus testatur, quae coram se, priusquam ad sedem apostolicam sil appellatum (vide l., 11.), proposifa sint, procuratoria ambarum partium Utigantium in Wels 1258 oct. 12 et in S. Hippolyto 1258 oct. 30 data inseri faciens. 15 Brunae 1258 nov. 9. Autographum in utraque parte membranae (vide nolam m) scriptum in archivo publico Monacensi (sign. HU Freising 109) asservalur (A). Ed: Zahn, Codex Austriaco-Frisingensis, pag. 200 num. 196 (1.), pag. 202 num. 197 (11.), pag. 199 num. 195, pag. 197 num. 193, pag. 198 num. 194 (111.) (ex A). :w Reg: Reg 11,pag. 79 num. 201 (1.),pag. 80 num. 202 (11.), pag. 79num 200,pag. 77 num. 192 (111., sine procuratorio episcopi Palaviensis). - Martín, Regesten, pag. 42 num. 305 (1.). Lit: Sebánek, Ceská lislina 1, pag. 166 n. 103 (annotaliones diplomalicae). - Sebánek, Urkundenwesen, pag. 343 n. 223 (scriba 111. partís slaluitur). Scriba: 1. + 11. = ignolus, I 11. = Godefridus nolarius; vide charlas num. 198, 201 eadem 25 manu scriplas. Exempla scripl. num. 3, 2. Dictatores: slilo communi usi sunl. Vide: 11. 1 a, magíster Ulricus protonotarius (A), 3, Zábrdovice (B), Ordo militum Theutonicorum (F). I. Sanctissimo in Christo patri ac domino A.,1 sancte Romane ecclesie summo 30 pontifici, frater Gotfridus, sacerdos hospitalis sancte Marie lherusalem, 11 officialis domini B.,2 Olmocensis episcopi, delegatus a domino ..,3 Salzburgensi archiepiscopo et legato, cum filiali obediencia devota pedum 11 oscula beatorum. Sanctitati vestre presentibus innotesco, quod, cum magíster Vl.,4 canonicus ecclesie sancti Andree de Frisinga, super ecclesia 11 de Brobstorf, Patauiensis diocesis, venerabilem :1;; patrem dominum 0.,6 Patauiensem episcopum, coram me auctoritate delegata avenerabili patre Salzburginensiª episcopo et legato traxisset in causam, magíster Vl.6 de Hartkirchen et Volgus de Otlingen, procuratores dicti domini Patauiensis, quasdam exceptiones declinatorias iudicii proponere curaverunt, asserentes eundem dominum O., venerabilem Patauiensem episcopum, a me gravari indebite, causas subscriptas 40 allegantes, quas de verbo ad verbum feci presentibus subnotari,b quas per modum 1258 NOV. 9. NUl\!. 169. 271 appellationis, cum easdem per modum exceptionis admittere nollem, proponebant hoc modo: Quia a vobis, frater G., hospitalis sancte Marie domus Theutonicorum, qui vos geritis pro iudice delegato a domino VI., venerabili archiepiscopo Salzpergensi, reverendum dominum nostrum O., Patauiensem episcopum, in causa, quam commo,., vete magíster VI., canonicus sancti Andree de Frisinga, super ecclesia de Brobstorf, ex subnotatis gravaminibus per vos gravari sensimus et sentimus, nos VI. de Hartkirchen et Volgus de Otlingen, plebani Patauiensis diocesis, nuncii et procuratores dicti domini nostri episcopi Patauiensis, nomine suo a vobis sedem apostolicam appellamus: primo videlicet, quod terminum peremptorium adeo coartastis, quod tempus 10 sibi in iure concessum a tempore sciencie non cucurrit; secundo, quod subditum suum dominum Wisentonem, decanum Wenensem,ª plebanum in Brobstorf, citare presumpsistis cum domino archiepiscopo, cuius auctoritate vos dicitis hoc fecisse, non sit licitum nisi in casu vel in casibus, quorum hic nullus reperitur, suffraganei subditum iudicare, unde vobis similiter et per consequens minime est concessum; 15 tercio, quia extra metropolim predictum dominum nostrum episcopum tamquam ut non suus iudex, ut fatigaretur expensis et laboribus, evocastis; quarto, quod traxistis ipsum dominum nostrum episcopum ad locum non cathedralem ac etiam minus tutum. Quare personam prefati domini nostri episcopi cum omnibus iuribus suis in ecclesia Brobstorfd apostolice sedis defensioni subicimus, a vobis litteras dimissorias 20 sive apostolos cum instancia primo et iterum ac tercio nobis dari petentes, et eos, qui sunt presentes, super hiis omnibus in testimonium inducentes. Facta est autem hec appellacio in parrochiali ecclesia sancti Iacobi Brunne V idus novembris, anno Domini M°CC0 LVIII0 • 7 Quamquam autem excepcionibus istis sufficienter respondere possem et appellacionem non admittere, sicut advocatus actoris sufficien- 25 ter declarabat, reverencie tamen domini Patauiensis nec non et vestre sanctitati deferens, appellacionem admisi, assignans eidem domino Patauiensi trium mensium spacium ad appellacionem suam prosequendam, infra quem terminum a recepcione presencium se debet vestro conspectui presentare. M°CC0 LVIII0 , Vº iduse novembris.7 Datum Brunne anno Domini Jo 11. Sanctissimof in Christo patri ac domino A., sancte Romane ecclesie summo pontifici, ..,8 prior de Zaberawiz,u Vlmocensis diocesis, ordinis Premonstratensis, et frater Gotfridus, sacerdos hospitalis sancte Marie Iherusalem, officialis domini episcopi Vlmocensis,h subdelegati venerabilium episcoporum ..9 Pragemsisª et Vlmocensis, a sede apostolica delegatorum,i cum filiali obediencia devota pedum oscula 35 beatorum. Sanctitati vestre presentibus mittat' A. - v) Scriba primum minusculam litteram ,o' scripsit et sine rasura in maiusculam correxit A. - w) Voci duo uncí superponuntur A. - "')Super linea additum est A. -11) Scriba primum ,quod' scripsit et statim sine rasura correxit A. - z) Vox ,et' super linea scripta et 35 unco inserta est in A. 1) Alexandro IV. - 1) Brunonis. - 8) Ulrico. - ') Ulricus. - 5) Ottonem. - 8) Ulricus fortasse. - 7) Nov. 9. - 8) Nomen ignoramus. - •) Johannis. - 1º) Pfemysli Otakari IJ. - 11) Conradi. - 19) Oct. 12. - 11) Oct. 30. - 14) Vide superius procuratorium 1258 oct. 12 datum in 11. insertum. - 11) Vide superius sub l. 40 1258 NOV. 20. NUM. 1í0, 171. 275 tibus et confessis, qui ad ecclesiam ipsam in singulisª festivitatibusª gloriose Marie virginis, beati Michaelis archangeli et beatorum Dominici confessoris et Petri martiris, eiusdem ordinis professoris, acb in anniversario e die dedicationis eiusdem ecclesie et septem diebus immediate sequentibus causab devotionis accesserint, annuatim centum s dies de iniuncta ... relaxamus.2 Datumª Anagnie XII kalendas decembris, 10 15 pontificatus nostri anno quarto.a Bulla: Alexandri IV. papae in filis sericis flavi el rubri coloris illaesa appendel. Cf. Diekamp num. 6, IV, pag. 532, typ. I. 171. Alexander IV. papa omnibus, qui ecclesiam fratrum Praedicatorum in Olomouc occasione instantis dedicationis eius visitaverint, indulgentias concedit. Anagniae [1258] nov. 20. Autographum in membrana scriplum valde laesum nunc in archivo Musei Nationalis Pragae (sign. num. 23) asservatum olim in archivo fratrum Praedicalorum Olomucensium (sub sign. F I P o) asservabatur (A). Reg: CDM VII, pag. 763 num. 120 (mendose ad a. 1259). - Potthast JI, pag. 1441 num. 17710 (ítem). Lit: KK, pag. 237 (item). --In charlae replicatae parte dextera ,,N. Gual" (Guala (?)),sub chartae replicatae parte sinislra 20 ,,~fl", in tergi parte superiore ,,Predicatorum" el ,,Olomucenses. Indulgencie anni et XL dierum" legitur; quae omnia in cancellaria apostolica videntur esse scripta. ~ Alexander Hepiscopus, servus servorum dei, universis Chri[sti fidelibus p]resentesª litteras inspecturis salutem et apostolicam benedictionem. Vite perennis 11 gloria ... collaudetur.1 Rogamus itaque universitatem ve[stram et hortamur] 2s in Domino in remissione(m] vobis peccaminum iniungentes, quatinus ad ecclesiam dilectorum filiorum ..2 prioris et fratrum [ordinis Predicator]um Olomucensium, [que in] h[onorem beati Michaelis] arch(ange]li [dino]scitur esse constructa et debet, sicut accepimus, in proximo ded[icata, imploraturi] a Domino ... accedatis.3 Nos enim ... confessis, qui ad ecclesiam ipsam in die dedicationis huius[modi] et septem 30 170. a·a) In loco raso scriptum est A. - b) In loco raso scriptum est A. - e) Litterae ,an' in loco raso scriptae sunt A. - d·d) Verbis competenter distentis, ut ultimae duae lineae explerentur, scriptum est A. 1) Vide CDB IV, pag. 373 num. 210 nonnulis, praesertim in ordine verborum, mutatis. - 1) Vide CDB IV, pag. 158 num. 70. 276 NUM. 171, 172. 1258 NOV. 20. - DEC. 15. diebus [... accesserint], hac vice unum annum et quadraginta dies de iniuncta ... relaxamus.3 Datumll [Anagnie] XII kalendas decembris, pontificatus nostri anno quarto.b Bulla: Alexandri IV. papae in fWs sericis flavi et rubri coloris illaesa appendet. Cf. Diekamp num. 6, IV, pag. 532, typ. l. 172.+ Bruno, episcopus Olomucensis, totumque ecclesiae Olomucensis capitulum Reinhal'do, [civi] de Prostejov, curiam in Drozdovice illre, quod burgrechf appellatur, sub certis condicionibus concedunt. In Olomouc 1258 dec. 15. 10 Charla dubiae fidei in membrana scripta in SAR Olomouc (archivum cap. Olomucensis, sign. A I a 20) asservatur (A). - Apographum saec. X V. exstat in Libro privilegiorum ecclesiae Olomucensis chartaceo ibídem (sign. E I 28) asservato, fol. 56 num. 83 (B). Ed: CDM III, pag. 264 num. 273 (ex A). Reg: Reg II, pag. 80 num. 204. Lit: KK, pag. 237-238. Scriba: B 14 = ignotus, posterior quidam, verisimillime Olomucensis (episcopi), scriba. Exempla script. num. 2 b, 10. Dictator: fortasse idem atque scriba. 15 Manu scribae considerata charla vfa; aulographum a. 1258 con/ectum haberi potest. Primo 20 (vide superius}, manus vestigia poslerioris temporis (saec. XIII. ex.) aperte praebet. Secundo, anno 1258 chartam verisimillime Conradus, episcopi notarius, scripsisset. Eam apud destinatarium scriplam esse cerle excludendum est; scribam autem fuisse alterius chartae editoris (capituli Olomucensis) vix probari potest. Ad rem cf. num. 499. Vide: JI. 2 b, Bruno episcopus (T), 3, Olomouc, ecclesia capitularis (G), 5, De clwrtae apud 25 civitates usu (I). Bruno, dei gratia Olomucensisª episcopus, totumque eiusdem ecclesie capitulum Reynhardo de Prosteys suisque heredibus aut successoribus in perpetuum. Ut rerum 11 gestarum series robur in perpetuum optineat firmitatis, tenore presentium notum facimus universis, quod nos de communill assensu et libera voluntate JI curiam 30 in Drozdowitz cum suis pertinentiis ecclesie sancte Marie ante castrum in Olomucª 171. ª) Quae hic et in/erius uncís clauduntur, cum membrana destructa perierunt, sed e num. 170 compleri licet A. - b·b) Verbis competenter distentis, ut ultimae duae lineae explerentur, scriptum est A. 1) Vide num. 170 n. 1. - 2) Fortasse Theoderici. - ª) Vide num. 170. 3:> 1258 DEC. 15. - 1258 S. D. NUM.172, 173. 'J:/7 site, ad hospitalee nostrum ibidem spectantem tibi, Reynharde, JI tuisque heredibus seu successoribus iure illo, quod vulgariter burgrecht appellatur, sub tali concedimus condicione, ut in festo sancti Michaelis1 hospitali eidem annuatim persolvas dimidiam marcam argenti et plenas decimas de tritico, siligine, avena, pisa et ordeo, post partem s coloni et messorum in curia predicta solvas prefato hospitali. Si autem tu, Reynharde,d vel heredes sive successores tui iam dictam decimam dare nolueris vel noluerint, tune mediam marcam pro ipsa decima dare teneberis ane successoresf tui dare tenebuntur in festo sancti Michaelis1 memorato hospitali. In cuius rei firmitatem tibi presentem paginam assignamus sigillorum nostrorum munimine roboratam. to in Olomucª anno Domini M°CC0 L0 VIII0 , X0 VIII0 kalendas ianuarii. Datum Sigilla: duo in fi.lis sericis appendebant; sed iam avulsa et deperdita sunt ita, ut admodum nihil nisi e sigillo primo solum partes fi.lorum (flavi et rubri colorís) restiterint. 173. Johannes, episcopus Pragensis, tenorem chartarum Pfemysli Otakari II. nec non 15 Nicolai, episcopi Pragensis, Bartholomaeo, custodi et canonico ecclesiae Wissegradensis, datarum inserí faciens eidem concedit facultatem, ut reliquias sanctorum capellae sancli Stephani in Zlíchov ad capellam rotundam in Vysehrad, tune desertam, transferre possil; praeterea statuit, quae post reliquiarum translationem et capellae in Zlíchov dirutionem fieri debeant. 20 Pragae 1258 -. Autographum in membrana scriptum in S ÚA Pragae (arch. cap. Wissegradensis Pragae, sign. KVs num. 45) asservatur (A). - Apographum saec. XIV. exstat in Libro privilegiormn eccl. Wissegradensis membr. ibídem (lib. 26) asservato, fol. 35V-36 num. 93 (B)1. Reg: Reg I I, pag. 81 num. 207. 25 Lit: Novy, Listiny, pag. 68-69 (scriptura et stilus chartae tractantur). - Sebánek-Duskovú, Listina v c. státedoby Václava I., pag. 120 (item). - Sebánek, Urkundenwesen, pag. 369-371.• In tergo chartae eadem (Wissegradensis) scribae manu, qui chartam Pfemysli Otakari JI. eidem Bartholomaeo Pragae 1267 dec. 11 (num. 531) datam exaravit, scriptum legitur: ,,Super donacione capelle in (,,de" erasum sequitur) Zlechow et iuris patronatus et translacione [iuris 30 patronatus in capella ro)tunda sancti Stephani in Wissegrad et exempcione ipsius [a iuribus episco)palibus" ( = PII 65); inferius in cursu anguli recti conversum atramento rubro scriptum est: ,,Custos ecclesie Wissegradensis" ( K). 172.+ ª) ,Olom' A. - b) ,:>muni' A. - e) Genuine ,hospitae' scriptum et sine rasura correctum est A. - ª)Ex ,Reinhardo' sine rasura correctum est A. - •)Ita A. -1) Ex ,successoris' sine rasura 35 correctum est A. 1) Sept. 29. 278 NUM. 173. 1258 S.D. Scriba: J III 4 = P II 39 = probabiliter Bartholomaeus capellanus, chartae destinatarius. Cf. Exempla script. num. 1 a, 18. (Cf. Ex. script. in CDB IV. 2, num. 43). Dictator: probabiliter Bartholomaeus eapellanus, chartae scriba. Vide: II. 1 a, Gregorius et Bartholomaeus capellani (H}, 2 a, Johannes episcopus (!}, 3, Vysehrad, ecclesia capitularis (K). 5 ~ In nomine patris et filii et spiritus sancti amen. ¡¡ Iohannes, dei gracia Pragensis episcopus, dilecto in Christo Bartholomeo, custodi et canonico ecclesie sancti Petri Wissegradensis, sibique in eadem 11 prebenda canonicis legitime succedentibus in perpetuum. Quamquam dei ecclesiis, quas Christus in cruce suo sanguine acquisivit, nostre iurisdicioniª providencia divina subiectis ex debito pastoralis officii \1 10 sollicite prospicere teneamur, specialiter tamen insignem Wissegradensem ecclesiam, que a Christo in beatissimi Petri, principis apostolorum, vocabulo est fundata, et eadem nihilominus sacrosancte Romane ecclesie specialis existit, 11 fervore devocionis accensi dilectione prosequimur ampliori, lenientes etiam sanctum Petrum, vicarium Ihesu Christi et celestis palatii ianitorem, in veneracione sue sancte Wissegradensis 15 ecclesie, prout possumus, operibus pietatis, ut dimissis oneribus peccatorum potestate sibi desuper tradita nobis pulsantibus ianuas aperiat paradisi. Sane privilegium serenissimi principis Premizl, domini regni Boemie,b illustris ducis Austrie et magnifici marchionis Moravie, non cancellatum, non viciatum nec in aliqua sui parte abolitum, insigniis suorum sigillorum munitum diligenter perspeximus sub hac forma conscrip- 20 tum: In nomine sancte trinitatis et individue unitatis. Otthakarus qui et Premizl, etc.3 Ad hec vidimus et audivimus privilegium consensus et ratihabicionis sive confirmacionis super concessione huiusmodi domini Nycolai, felicis recordacionis predecessoris [nostri, Prag]ensis e episcopi, suo sygillo munitum, in omni sui parte integrum, de verbo ad verbum sub tali tenore: In nomine Domini amen. Nycolaus, 25 dei gracia Pragensis ecclesie episcopus, etc.4 Horum itaque privilegiorum seriem per totum presentibus inserí fecimus, volentes, ut parem cum suis originalibus vim obtineant tam in iudicio quam extra, eciam si deinceps ipsa originalia numquam fuerint exhibita vel ostensa. Ceterum cum creatura non habeat, quid pro beneficiis respondeat creatori, altiorismentis intuitu revolventes, qualiter divine gracie pro modulo nostre possibilitatis 3o pro tantis beneficiis graciosi reddamur, ad instanciam incliti principis domini regni Boemie,b ducis Austrie et marchionis Moravie,5 capelle in monte sancti Stephani de Zlechov principalis ac munifici donatoris, tueque devocionis precibus inclinati,liberam tibi concedimus facultatem, ut si tibi visum fuerit expedire, reliquias predicte capelle auctoritate nostra fultus licite transferas ad capellam rotundam in Wissegrad in curia regisd sitam, 35 que aliquando intitulata fuit sancto Iohanni Ewangeliste, sed hact[enus peccatis exhigenti]bus deserta stetit et inofficiata, quam idem prínceps tibi et tuis successoribus, Wissegradensibus canonicis, liberaliter contulit [et de] translacione reliquiarum de una capella ad aliam[expresse] consensit nostra super hocauctoritate requisita [cum dil]ig[entia pariterque obt]enta indultoe tibi et successoribus tuis, canonicis Wissegradensibus, 40 inribus episcopalibus et aliis quibuscumque de gracia speciali, que i[n capella] predicta 1258 S. D. - 1253!58 EX. NUl'll. 173, 174. 279 habuimus ab antiquo, ita quod capella ipsa post translacionem reliquiarum funditus diruatur, ne fiat sine officio der[elic]ta, cuius plebs de Zlechov et de Hlubocirp seu aliunde, que iure parochiali spectabat ad illam, ad vicinas ecclesias convertatur, quarum plebanis curam animarum plebis predicte commitimus,f tam vivorum quam 5 fidelium defunctorum, ratificantes, approbantes et omnia sub anathemate confirmantes, que titulo donacionis a príncipe seu racione confirmacionis a nostro predecessore, prout in eorumdem privilegiis superius recapitulatur, aut etiam ea, que a nostra liberalitate, Bartholome,f custos Wissegradensis, obtines in hac parte; firmiter statuentes, ut in plenitudine iuris eiusdem successores tui, Wissegradenses canonici, immobiliter io permaneant et subsistant ita, quod capella in curia regisd in Wissegrad noviter instaurata titulum sancti Stephani protomartiris obtineat nunc et semper et quod eadem debitis servitiis non fraudetur. Cuius capellanus, qui eandem officiaverit, de omnibus proventibus spectantibus ad eandem, tam de Cnezves, quam Hlubocrip cum totali offertorio, quod ibídem a Christi fidelibus oblatum fuerit, plenam perceptionem 15 singulis annis habeat decimarum. Que omnia sub obtestacione divini iudicii et sub pena excommunicacionis nostri appensione sygilli ad sempiternam reí memoriam roboramus. Datum Prage anno Domini M°CC0 L0 VIII0 • Sigillum: in filis sericis {lavi, rubri et viridis colorís append!'bat; sed avulsum et deperditum est 17~. :w Cuno, burggravius in Vevefí, coenobio in Oslavany villam novam Kukvice (Cvcowiz) cum aliis bonis expresse nominatis donat. - / 1253-1258 ex.].1 Autographum in membrana scriptum, olim in archivo mon. Oslavanensis asservatum, nunc in archivo civitatis Brunae (sub dato 1253-1261) asservatur (A). 25 Ed: CDM III, pag. 275 num. 284 (ex A, ad cea a. 1259). Reg: Reg II, pag. 92 num. 239 (ad eundem terminum). Lit: KK, pag. 259 (charla inter terminos 1253-1268 febr. 10 ponitur). 173. ª) Ita A, scriba ad litteram ,d' litteram quandam rotundae formae alligare voluit, sed statim sine rasura in ,i' correxit. - b) ,B0em' A. - e) Quae hic et inferius uncis clauduntur, cum 30 membrana destructa perierunt A; haec ex B compleri possunt. - ª) ,reg' A. - e) Ita A, B pro ,indultis'. - /) Ita A. 1) Ad chartam Pfemysli Otakari II. num. 119 in B solummodo revocatio fil. - 2) Notandum est utilem tractationem huius chartae olim nostrum discipulum et laboris socium J. Bistfick(J in dissertatione sua (cuius manuscriptum in bibliotheca nostra exstat) anno 1953 confecta praebuisse. - 35 3 ) Sequitur tenor chartae Pfemysli Olakari II. in castro Pragensi 1257 febr. 13 datae (num. 119) consensus formula episcopi omissa totidem verbis insertus in A. - 1) Sequitur tenor chartae Nicolai, episcopi Pragensis, datae Pragae 1257 febr. 13 (num. 120) in A, B. - 6 ) Pfemysli Otakari 11. 280 NUM. 174, 175. 1253/58 EX. - 1259 IAN. 1. In tergo chartae manu registratoris necnon scribae mon. Oslavanensis saec. XIII. scriptum legitur:,, De villa Cvnonis Cicowiz" (B = Os 4 a). Alia manus registratoris itidem saec. XIII. mon. Oslavanensis annotavit: ,,Super nova plantatione" (F). Scriba: indoctus ignotus, fortasse destinatarii proprius. Dictator: ignotus, fortasse destinatarii proprius. Vide: II. 3, Oslavany (A}, 4, De chartae apud nobiles usu (M). 5 Noturn sit ornnibus tam presentibus quarn futuris presentern literam inspecturis, quotª ego Chvno, burcravius in Aychorns, ecclesie et cenobio Ozlauinensib 11 et collecioniª eiusdern cenobii in subsidium villam dictam etc novam plantacionem Cvcowiz una cum villicatione attinenti in dotern pro remissione 11 meorum peccaminum et 10 anteª cessorumª meorurn large erogavi; in qua villa XXII lanei coluntur. Et in Struppochowiz villicationem una curn iumen!ltis et curn singulis atinentibus,ª qualicurnque vocubuloª nominentur, preter 11 laneos, quos servis contuli possidendos. Hec acta sunt in presentía domini Zemielonis fratris suiª et Bohussonis de Rozize et fratris eius Hartmanni et Drahozlay et Pauli et Hotarii et Rathay. Sigillum: Cunonis in scidula membranacea paululum laesum appendet. Vide Sigilla num. 4, 22. 175. 15 Smilo de Lichtenburk ad petitionem Eberhardi, magistri monetae, et Theoderici, dicti Freiberg, declarat, quae Eberhardus coram ipso de porrectione montium Theoderico 20 /acta nec non de iuribus aliis expresse nominatis protestatus sil. In Benátky 1259 ian. l. Autographum in membrana scriptum in SÚA Pragae (archivum mon. in Pohled, sign. L IV RC Pohled num. 2) asservatur (A) .1 Ed: Sternberg, Umrisse I. 2, pa_g. 22 num. 13 (ex A). 25 Reg: Reg I I, pag. 81 num. 2208. Lit: KK, pag. 223. - Dusková, Ceská listina 2, pag. 182 (stili proprietates chartae).2 174. ª) Ita A. - b) ,Ozlauin' A. - e) Super linea additum est A. 1) Cuno prima vice anno 1253 burggravius in Vevefí 1wminatur (CDB IV, pag. 480 l. 6). Usque ad annum 1262 eodem titulo decoratus frequentius occurrit. Vix autem charla nostra confecta 30 est intra quadriennium 1259-1262. Quamquam in Oslavany videtur esse scripta (vide superius), nullus scriba his annis in Oslavany munere suo fungens eam scripsit neque charla stilum hoc tempore in Oslavany usitatum praebet. Originem chartae ad annum 1255 ponere praestat. Eodem enim sigillo Cunonis, quod chartae Bockonis, comitis Pernecensis, in Znojmo 1255 dec. 17 (num. 60) datae appendet, charla nostra munita est. 35 1259 IAN. l. NUM. 175. 281 Scriba: fortasse Arnoldus, scriptor Smilonis, ultimus inter testes chartae nominatus. Dictator: verba chartae Henrici, dicti Avis, magistri monetae, datae in Slapanov 1258 oct. 25 (num. 167) repetit, quae typis minoribus exprimuntur. Sed etiam Theodericus, Smilonis notarius, per cuius manum charla data est, proprietatibus stili sui dati formuiam videtur 5 adornavisse. Vide etiam chartam Smilonis in Sedlec 1257 nov. 5 (num. 138) datam ad eundem dictatum pertinentem. Vide: Il. 4, De chartae apud nobiles usu (N), 5, De chartae apud ciuitates usu (K). Universis Christi fidelibus Zmilo, dominus de Luchtenburch, presentem paginam ad rei memoriam sempiternam. Dissensiones varias et 11 multa prevenimus incommoda, cum 10 etatis nostre negocia proborum virorum testimonio seu litterarum serie perhennamus. Hanc ob 11 rem notum facimus tam viventibus quam victuris, quod dilectus compater noster Eberardus, magister monete, super argentifodinas 11 in Brode aliasque per Boemiam plenariam facultatem habens porrigendi quoslibet montes sive meatus, coram nobis est professus, quod ipse Theoderico, qui Vriberch dicitur, viro veraci et fide digno,* suis:iue heredibus irrevoca- 15 biliter et perpetuo porrexerit stollonem, qui stollo Vribergeri nominatur, et alium, quem stollonem profundiorem appellant, quos idem Th. primo sui ipsius vice ac deinde sub heredum suorum nomine suscepit a manu prefati E. rationabiliter et iuste, ita quod ab eisdem stollonibus nullus omnino hominum octavam partero, que quocumque modo noviter inolevit, requirere debeat in futurum. Profitebatur etiam sepedictus E., quod stolloni, qui a prememorato.a dicto Vriberch, 20 nomen sortitus est, per iustam et veram sententiam adiudicati fuerint hii montes coram ipso: Iegerberch, Vberschar, Hertwigesberch, Breitbartesberch, Schubelerberch, Helmerichesberch, Buchberch iuvenis et Buchberch antiquus, Lettenberch, Clophuerberch, Hohalde, Haberberch et campus incultus hiis montibus interiacens, donec ad viam procedentem penes hospicium sepius dicti Th. versus villam Ottonis usque ad montero dictum Hohalde sub hac forma, quod 25 sibi cum omnibus laneis domini regis, domini Zmilonis et civium omni iure iuste proprietatis debeant subservire. Omni eodemque modo stollonem Cunradi cum monte dicto Gottesgabe appropriatos profundiori stolloni cum omnibus prefatis laneis fatebatur, hoc adiuncto, quod in universum eo iure fruí debeat, quod stollo superior fuerit exsequutus.* Ne autem desuper possit in posterum suboriri calumpnia, iuxta peticionem prefatorum E. et Th. hanc paginam conscribi 30 fecimus et nostri sigilli munimine roborari. Testes sunt capellani nostri: Iacobus, Heinricus de Zlappan, Heinricus de Bela, milites: Bohezlaus burchgravius, Beneda, lurshich, Wetzelo de Loh, Heinricus curialis, Thiero de Vriberch, Gernotus Niger, Cunradus Herstul, Stuhso, Schuchtenwinus, Arnoldus scriptor et alii quam piures. Datum in Benatk per manum Theoderici notarii anno Domini M°CC0 LVIIII0 , primo die intrante mense ianuario. 'l5 Sigillum: Smilonis de Lichtenburk in filis sericis flavi et nigri (fusci) colorís laesum appendet. Vide Sigilla num. 4, 17 /J. 175. a) ,Th.' deest in A. 1) :Montes in charla nominatos poslerioribus lemporibus monasterium in Pohled possedit. - 1) Cf. dissertationem socii laboris, olim discipuli nostri, P. 2ák anno 1966 confeclam, cuius manu- 40 scriptum in bibliolheca nostra exstat. 282 NUl\.I. 176, 177. 1259 IAN. 21. - .FEBR. 1. 176. Alexander IV. papa /Engelberlo], decano Wissegradensi, mandal, ut, quae de bonis hospitalis [s. Mariae apud pedem pontis] Pragae /s. Johannis] Hierosolymitani alienata invenerit, ad ius eius procuret revocare. Anagniae / 1259] ian. 21. 5 Aulographum in membrana scriptum in SÚA Pragae (archivum magni prioralus Melitensium, sign. Jo XXVIII, Bully c. velkopfevorslvl 83) asservalur (A). Ed: CDM 111, pag. 253 num. 263 (ex A, ad a. 1258). - Delaville, Carlulaire 11, pag. 866 num. 2912 (ex A, recte ad a. 1259). Reg: Reg 11, pag. 70 num. 175 (ad a. 1268). - Potthast 11, pag. 1423 num. 17455 (recte ad 10 a. 1259). Lit: KK, pag. 227. In aulographi marginis superioris angulo dextro ,,leg" (?) duabus lineis deletum, in lergi marginis superioris angulo sinistro ,J' legilur; quae omnia in cancel/aria aposlolica videntur esse scripta. Cf. num. 234. 15 Alexander episcopus, servus servorum dei, dilecto filio ..,1 decano ecclesie Wisscegrajjdensis, Pragensis diocesis, salutem et apostolicam benedictionem. Dilectorum filiorum ..2 prioris et 11 fratrum hospitalis Ierosolimitani in Praga precibus inclinati presentium tibi auclltoritate mandamus, quatinus ea, que de bonis ipsius 20 hospitalis alienata inveneris illicite vel distracta, ad ius et proprietatem eiusdem hospitalis legitime revocare procures; contradictores per... compescendo.3 Testes autem ... perhibere.4 Datumª Anagnie XII kalendas februarii, pontificatus nostri anno quinto.ª Bulla: Alexandri l V. papae in fi.lis cannabinis illaesa appendel. Cf. Diekamp num. 6, 1V, 25 pag. 532, typ. l. 177. Juta (?) abbatissa et conventus monasterii in Oslavany commutationem villae Reznovice pro villa Masovice cum illre patronatus ecclesiae ibídem, quam Conradus, praepositus in Oslavany, cum Karolo, praeposito / ecclesiae] s. Hippolyti in HradWe Jo [apud Znojmo ], fecerunt, de consensu suo esse factam protestatur. In Znojmo 1259 febr. l. 176. ) Ita A. - e) ,t' in fine verbi in scribendo ex ,s' correclum esl A . -- ") Ita pro ,exhibeant'; titulus enim deesl A. 1) Titulum, sigillum et ilinerarium Pfemysli Otakari IJ. respicientes annum 1258 excludere pnssumus. - 1) Pfemysl Otakarus I l. - 3) Nomen ignoramus. 1259 APH. 5. NU~I. 180. 287 Autographum in membrana scriptum in SAR l:Jrunae (sign. Collectio nova, sub dato suo) asservatur (A). Scriba: J 111 5 = ignolus, vix cancellariae rpiscopi, potius fratrum Minorum proprius. Exempla script. num. 2 a, 8. ;) Dictator: ignotus, qui stilo canonico ulilur. Vide: JI. 2 a, Johannes episcopus (K), 3, Ordo fra/rum Minorum (C). 1.,1 dei gratia Pragensis ecclesie episcopus, vicario2 plebani de Egra et Rudilino adolescenti, qui se ab ordine fratrum Minorum in noviciatuª inordinate transtulit ad monasterium Waltsachsen, Cisterciensis ordinis, Ratisponensis dyocesis, et Wlframmo 10 et Henrico, civibus de Egra, spiritum 11 consilii sanioris. Noveritis nos litteras apostolicas non cancellatas, non abolitas nec in sui parte aliqua viciatas recepisse et de verbo ad verbum perspexisse diligentius in hec verba: ~ Innocentius 8 episcopus, servus servorum dei, elc.3 Cum igitur dilectorum in Christo fratrum Minorum, quorum sumus in omnibus iuribus et libertatibus ipsorum conservatores a sede apostolica 1:; deputati, nobis relationc et querimonia sit delatum, quod tu, Rudline, in fratrem Fredericum, gardianum fratrum de Egra ordinis prenotati, in domo eorumdem fratrum manus temere inieceris violentas, et vos, vVlframme et Henrice, cives Egrenses, eidem in crimine participantes, una et eadem cum ipso existitis excommunicationis sententia innodati et tu, vicarie prenotate, prefatis excommunicatis perperam communicans in 20 divinis cum eisdem quasi cum Datan et Abiron anathematis et irregularitatis vinculis involvaris, nolentes apostolicis contraire mandatis, vos orones prefatos de nostro ratione delicti et criminis foro factos ad nostram peremptorie citamus presentiam, terminum vobis locum Prage, tempus vero secundam diem post festum beati Viti4 tribus in unum redactis terminis assignantes.b 2:; M°CC0 LIX0 , nonis aprilis. e Datum in Pulchro Monte anno Domini e Sigillum: in scidula membranacea appendebat; sed avulsum el deperditum est. 180.* Innocentius episcopus, servus servorum dei, venerabilibus fratribus archiepiscopis et episcopis et dilectis filiis abbatibus, prioribus, decanis, archipresbiteris, archiprepositis et aliis :io ecclesiarum prelatis per regnum Bohemie et provincie Polonie constitutis salutem et apostolicam benedictionem. Nimis iniqua vicissitudine largitori bonorum omnium respondetur, dum 180. ª) Ita A. - b) Litteris competenter distentis, ut praeultima linea expleretur, scriptum est A.. - c-r) Verbis compelenter distentis scriptum est A. 1) Johannes. - 2) Nome11 ignoramus. -- ª) Sequilur tenor litterarum Innocentii IV. papae ;¡;; Lugduni [1245] aug. 18 datarum (CDB IV, pag. 523 num. 351), quarum textum in CDB IV praebere non potuimus el inferius sub • ponimus (B). - •) Jun. 16. 288 NUM. 180. 1259 APR. 5. hii, qui de Christi patrimonio inpinguati luxuriant dampnabiliter in eodem, Christum patenler in famulis suis prosequi non verentur, ac si factus sit inpotens dominus ulcionum. Cum enim dilecti filii, fratres Minores abnegantes salubriter semetipsos, elegerint in altissima paupertate Christo pauperi ad placitum famulari, tanquam nichil habentes et omnia possidentcs, non desunt plerique tam ecclesiarum prelati quam alii, qui ceca cupiditate traducti proprie aviditati subtrahi 5 reputantes, quicquid predictis fratribus fidelium pietas elargitur, quietem ipsorum multipliciter inquietant, molestiarum occasiones exquirentes varias contra ipsos. Volunt namque, etsi non omnes,ª ipsis invitis eorum confessiones audire ac eis iniungere penitentias et eucharistiam exhibere; nec volunt, ut corpus Christi in eorum oratoriis reservetur, et fratres ipsorum defunctos apud ecclesias suas sepeliri conpellunt et illorum exequias celebrari. Et si quis decedentium fra- 10 trum alibí quam in ecclesiis suis eligit sepulturam, funus primo ad ecclesias suas deferri cogunt, ut oblatio suis usibus cedat, nec sustinentes eos habere campanam vel cimiterium benedictum; certis tantumb temporibus permittunt eos celebrare divina. Volunt eciam in domibus eorumdem certum numerum fratrum, sacerdotum, clericorum et laycorum nec non cereorum, lampadarum et omamentorum pro sua voluntate taxare; ac residuum cereorum, quando noviter apponuntur, 15 exigunt ab eisdem; nec permittunt, ut novi sacerdotes eorum alibi quam in ecclesiis suis celebrent primas missas, eos nichilominus conpellentes, ut in cottidianis missis, quas in suis locis et altaribus celebrant, oblationes ad opus eorum recipiant et reservent. Quicquid eciam eis, dum celebrant missarum sollempnia intra domorum suarum ambitum, pia fidelium devotione donatur, ab ipsis cxtorquere oblationis nomine contendentes, quod eisdem tam in ornamentis altaris quam in 20 libris ecclesiasticis absolute confertur, vendicant perperam iuri suo, cogendo eos ad sínodos suas accedere ac suis constitutionibus subiacere. Nec hiis contenti capitula et scrutinia in locis fratrum pro hiis corrigendis facturos secomminantur, fidelitatem iuramento firmatam ab eorum ministris et custodibus exigentes. Eis quo::rue, ut tam extra civitates quam intra cum eis processionaliter veniant, ex levi causa mandantes excommunicationis sententiam, fulminant in benefactores 25 eorum; et id ipsum fratribus comminantcs, eos de locis, in quibus Domino famulantur, satagunt amovere, nisi obediant in omnibus supradictis. Ad hec, ne fratres ad honorabiles civitates et villas, ubi religiose ac honeste valeant commorari, a populis devote vocati accedere audeant, inhibentes tam in accedentes fratres quam in receptatores eorum, presumunt excommunicationis sententiam promulgare. Ab eis eciam de ortorum fructibus decimas nec non de habitaculis fratrum 30 sicut de ludeorum domibus contendunt redditus extorquere, asserendo, quod nisi fratres morarentur ibidem, eis ab aliis habitatoribus proventus aliqui solverentur. Et ut ipsos sue subdant totaliter ditioni, eisdem ministros et custodes volunt preficcre pro sue arbitrio voluntatis. A quibus omnibus fratrum molestiis nec vos omnes omnino, ut condecet, abstinetis. Cum igitur ordo predictorum fratrum a bone memorie Innocentio, Honorio et Gregorio, predecessoribus nostris, et 35 nobis ipsis dignis eorum sit exigentibus meritis approbatus ac ipsorum regula confirmata,1 ne apostolice sedis statuta, que humiliter suscipere ac reverenter servare tenemini, contempnere videamini, universitatem vestram monemus attente, per apostolicac vobis scripta firmiter precipiendo mandantes, quatinus conscicntie ac fame vestre salubriter consulentes universi ac singuli a prenotatis et aliis predictorum fratrum gravaminibus penitus desistatis, subditos vestros ab 40 hiis artius conpescendo. Alioquin venerabilibus fratribus nostris, Pragensi et Morauiensi episco- 1259 APR. 5. - 13. NUM. 180, 181. 289 pis,S nostris damus litteris firmiter in mandatis, ut vos ad omnia supradicta servanda, monitione premissa auctoritate nostra, sublato cuiuslibet contradictionis et appellationis inpedimento, conpellant. Non obstante constitutione de duabus dietis edita in concilio generali.8 Si vero nec sic mandatis nostris curaveritis obedire, noveritis nos super hoc memoratis fratribus aliter auctore 5 Domino provisuros. Datum Lugduni XV kalendas septembris, pontificatus nostri auno tercio. 181. Bruno, episcopus Olomucensis, statutum, quod nobilis vir Beneda [de Dubicko] fecit, donans ecclesiae Olomucensi quinque mansos in villa sua Krcmafí pro anniversario 10 filii sui Marquardi, olim Olomucensis canonici, confirmat; quod statutum Beneda supradictus nec non capitulum Olomucensis ecclesiae sigillis suis roborant. In Olomouc 1259 apr. B. Autographum in membrana scriptum in SAR Olomouc (archivum cap. Olomucensis, sign. A I a 22) asservatur (A). - Apographum saec. XIV.-XV. exstat in Libro privilegiorum 15 membranaceo in SAR Kromefíz (archivum archiep., sign. MK 1) asservato, pag. 240-241 num. 124 (B). - Apographum saec. XIV. Líber privilegiorum ecclesiae Olomucensis (pars chartacea) continet in SAR Olom011c (archivum cap., sign. E I 27) asservatus, pag. 23~24 num. 29 (C). Ed: CDM Ill, pag..'267 num. 276 (ex A). 20 Reg: Reg ll, pag. 84 num. 214. Lit: Lechner, Beitrüge zur Frage der Verlüsslichkeit des CDM, pag. 144 num. 33 (copia B tantummodo commemoratur). - KK, pag. 247. Scriba: B 1 = Conradus, notarius episcopi. Cf. Exempla script. num. 2 b, 4. Dictator: Conradus, notarius episcopi. 25 C/. annotationem ad diem mart. 14: ,,Item obiit Marquardus canonicus, qui creavit vicariam, conferens in dotem ad eandem altari sancte Marie ex integro in Kyrman totam villam" in cod. membr. saec. XIII. Necrologium Olomucensis ecclesiae dicto, in SAR Olomouc (sign. E I 40, pag. 58) asservato (cf. AOG 65, pag. 532) nec non chartam Brunonis episcopi in Olomouc 1266 iun. 2 datam (num. 472). 30 Vide: II. 2 b, Bruno episcopzzs (U}, Conradus notarius (K}, 3, Olomouc, ecclesia capitularis (H), 4, De chartae ripud nobiles usu (O). Bruno, dei gratia Olomucensis episcopus, omnibus Christi fidelibus hanc litteram inspecturis eternam in Domino salutem. Que ad divini nominis culturo et 11 honorem ac animarum salutem pie ac provide in nostra diocesi statuuntur, hiis merito 35 180.* ª) Deest B. - b) ,tamen' B. - e) ,aplica', titulus enim deest B. 1) Ab Innocentio III. papa oretenus, a Honorio III. papa per privilegium Laterani 1223 nov. 29 datum (Potthast I, pag. 614 num. 7108), a Gregario IX. papa per privilegium Laterani 1230 apr. 22 datum (Potthast I, pag. 733 num. 8536). Confirmationem regulae ante terminum litterarum nostrarum ab Innocentio IV. papa datam ignoramus. - 2) Nicolao, Conrado. - 3) Vide Decr. Greg. 40 IX., l. 3. 28 (Friedberg II, col. 31). 290 NUM. 181, 182. 1259 APR. 13. - 18. ex officii nostri debito tenemur robur adicerc firmitatis, ut 11 nullius eis possit adversitatis obesse calumpnia, cum debite munimento rectitudinis sunt suffulta. Cum igitur nobilis vir dominus Beneda ad honorem 11 dei et pro remedio peccaminum bone memorie Marquardi, filii sui, olim ecclesie nostre canonici, quinque mansos in villa sua Crikzeman cum omnibus suis serviciis, proventibus et attinentiis ecclesie nostre du- s xcrit conferendos, petens et statucns, quod in qualibet ebdomada singulis annis et per circulum anni cuiuslibet perpetuus ecclesie nostre vicarius, quicumque pro tempore mansos eosdem tenuerit, ad minus duas missas pro defunctis et unam in honore beate )farie virginis, matris Domini gloriase, diebus, quibus licenter potest fieri, debeat celebrare, debitum in choro ecclesie nostre vicarii nomine obsequium nichilominus 10 prestiturus, nos, pium opus et affectum suum laudabilem in Domino commendantes, statutum huiusmodi auctoritate ordinaria in nomine Domini confirmamus, mandantes illud sub interminatione anathematis perpetuis inviolabiliter temporibus observari. Ego Beneda in evidens huius collationis mee, videlicet quinque mansorum in villa mea Crikzeman, ut in hac confirmationis pagina plenius exprimitur, testimonium 15 et sempiternam memoriam sigillum meum ipsi pagine iussi apponi. Et nos Herbordus decanus, Nicolaus prepositus, Bartholomeus archidiaconus ceterique Olomucenses canonici, ut omnia in hac pagina confirmationis expressa perpetuis in ecclesia nostra temporibus observcntur, sigillum capituli eciam apposuimus huic scripto. Actum Olomuz, idusª aprilis, anno Domini M°CC0LIX0, indictione 20 secunda, datum per manum Conradi, notarii nostri, die ac loco prefatis. Sigilla: tria in scidula membranacea appendenl, seu appendebant; 1) Brunonis, episcopi Olomucensis, paulum laesum. Cf. Sigilla in CDB IV. 2, num. 12; 2) Benedae de Dubicko valdc laesum. Vide Sigilla num. 4, 8; 3) avulsum et deperditum est. 182. Pfemysl Otakarus IJ., dominus regni Bohemiae, dux Austriae et marchio Moraviae, cives in Si. Pallen a solutione annua lrium talentorum et dimidii iudici civitatis Viennensis praestanda absolutos reddit. Apud Viennam 1259 apr. 18. A..pographum exstat in Codice Pataviensi membranaceo saec. XIII. in archivo publico llfona- 3o censi (sign. Hochstift Passau Lit. 4) asservato, fol. 27v (B ). Ed: lv!B XXIX. 2, pag. 138 num. 136 (ex B). Reg: Hormayr, Taschenbuch 1843, pag. 373 (ad 1257 sept. 18). -Bohmer, Add. sec., pag. 434 num. 103. - Reg II, pag. 84 num. 216. Lit: Sebánek, Urkundenwesen, pag. 3.'13-335. 35 181. ª) Ita A. 1259 APR. 18. - 28. NU~. 182, 183. 291 Dictator: magister Arnoldus protonotarius. Autographum deperditum huius chartae a mag. Amoldo ipso (P 11 17) videtur esse scriptum. Vide: II. 1 a, P. O. Il., magíster Arnoldus protonotarius (DD ). [N]osª Otakarus, dei gratia dominus regni Boemie,b dux Austrie et marchio 5 Morauie, iudici et civibus ad Sanctum Ypolitum in perpetuum. Volentes non solum nostris, immo potius nostrorum subditorum, qui mente sincera et animo indefesso nostris insudant iugiter obsequiis et honori totis viribus, promotionibus et utilitatibus intendere corde bono et in hiis maxime, que continent iusticiam et sapiunt equitatem, ecce fidelibus nostris, vobis et universis successoribus vestris, civibus in 10 Sancto Ypolito, instructi per veritatis noticiam et nostros fideles quam piures, quod vobisc possit commodumd generare, tria talenta denariorum et dimidium talentum denariorum, que annis singulis iudici Wiennensis civitatis persolvere debuistis, et illa recipere a mercatoribus de Wilhalmspurch, de Chuleub, de Lastorph, de Medlico, de Pechlarn et de Ibsa pro eo, quod vobis et ipsis licitum esset pannos in Wiennam 15 ducere coloratos, relaxamus et a solutione predicta perpetuo de nostra munificentia vos et omnes successores vestros, cives in Sancto Ypolito, reddimus absolutos, presertim cum dictos pannos ad civitatem Wiennensem, ut erat solitum, non ducatis et cessante causa effectus quiescere merito debeat et cessare. Et ne in posterum super premissis inquietari possitis ab aliquo vel turbari, presentes litteras vobis damus 20 sigilli nostri robore in testimonium communitas.e Actum anno Domini millesimo CC0 LVIII!, datum per manum magistri Arnoldi, prothonotarii nostri, aput Wiennam XIIIImo kalendas maii. 183. Alexander IV. papa hospitali s. Francisci Pragae privilegium Pfemysli Otakari 11. 25 tam ipsi quam eius hospitali, [praepositurae] s. Hippolyti in Hradiste apud Znojmo, datum confirmat, tenorem eius inserí faciens. Anagniae [1259] apr. 28. Autographum in membrana scriptum in SAR Brunae (archivum praepositurae s. Hippolyti apud Znojmo, sign. I A 2/3} asservatur (A). -Apographum chart. a notario publico Christo- 30 phoro Dionysio Kühn vidimatum, in Hradiste apud Znojmo 1670 iun. 16 datum in SÚA Pragae (archivum Crucigerorum cum stella rubea Pragae, sign. V/41 (9/1/15)) (cum dato maii 1) exstat, fol. 6-7tJ (B).1 - Apographum ab eodem scriba exaratum exstat in mnscro chart. saec. XVII. ,,Copia privilegiorum ..." intitulato (itidem cum dato maii 1), in SAR Brunae (archivum praep. s. Hippolyti apud Znojmo, sign. JI A 2/9) asservato, fol. 9-lOtJ (C). - 35 Aliud apographum exstat in cod. mnscro chart. saec. XVII. (1654), qui ,,Liber aureus" appellatur (itidem cum dato maii 1), in SÚA Pragae (archivum Crucigerorum cum stella -- '182. ª) Ad litteram maiorem depingendam spatium vacuum relictum est B. - b) ,Boem B. - C) ,nobis' B. - ª) ,:>modum' B. - e) ,:>munitas' B. 292 NUM. 183. 1259 APR. 28. rubea, sign. V/I, 202) asservalo, pag. 19-24 (D). - Apographum saec. XVII.-XVIII. codex mnscr. chart. ,,Index privilegiorum ..." in SAR Brunae (archivum praepositurae s. Hippolyti apud Znojmo, sign. lI A 3/2) asservatus (itidem cum dato maii 1) continet, fol. 21-23 num. 9 (E). - Aliud apographum saec. XVII.-XVIII. [manu praepositi s. Hippolyti apud Znojmo Th. Aug. Frendl scriptum] (cum dato maii 1) codex mnscrus chart. 5 ,,Privilegium Wenceslai, Bohemiae regis IV., datum Pragae anno Domini 1235 ... etc. etc." intitulatus ibidem (sign. IV D 24) asservatus praebet, pag. 18-23 (F). - Apographum eadem manu scriptum codex mnscr. clzart. ,,Confirmatio Gregorii papae... et reliqua" intitulatus, ibidem asservatus (sign. IV D 31) (cum dato apr. 28) praebet, pag. 15-22 (G). Ed: CDM V, pag. 245 num. 30 (ex A, ad maii 1). 10 Reg: Reg II, pag. 85 mzm. 217 (ad maii 1). -Potthast II, pag.1430 num. 17558 (ad maii 1). -Svábensky, Kfizovnlci Znojmo, pag. 29 num. 5. Lit: Sebánek-Dusková, Listina v c. státe doby Václava I., pag. 96. In autographi margine superiore ,L', in angulo dextro mutilato ,,//", in chartae replicatae parte de:rtra ,,G. Mutln", sub chartae replicatae parte sinistra ,,XVf' et inferius ,,fr"; in tergi 15 chartae parte superiore ,,Angls Pm +", inferius ,,privi[legium]" legitur; quae omnia in cancellaria apostolica videntur esse scripla. Praeterea in aversa nec non reversa parte charlae quaedam annotationes cancellariae apostolicae, quae erasae sunt, scriptae erant et vix legi possunt. In margine inferiore tergi chartae destinarii scriba saec. XIII. annotavit ,,Confirmatio pape Allexandri super bonis hospitalis nostri per Morauiam" (F). 20 : Alexander: episcopus, servus servorum dei, dilectis filiis ..2 magistro et fratribus hospitalis sancti Francisci Pragensis, ordinis sancti Augustini, ad Romanam ecclesiam nullo medio pertinentis, salutem et apostolicam benedictionem. Cum a nobis petitur... effectum.3 Exhibita siquidem nobis vestraª petitio continebat, quod nobilis vir Orcharus,b dux Austrie et Stiric 11 ac marchio Morauie, quasdam libertates et 25 exemptiones secularium exactionum ac nonnullos redditus et quedam alia iura, tam hospitali vestro, quam sancti Ypoliti in Gradic circa Znoymam, nec non quibusdam aliis ecclesiis ac etiam ca¡¡stris, villis et hominibus ad dictum hospitale spectantibus infra terminos dominii dicti nobilis existentibus, sicut spectabat ad eum, pia et provida liberalitate concessit, prout in litteris suis confectis exinde ac eius sigillo signatis 3o plenius continetur. Nos itaque vestris supplicationibusc inclinati, quod super hiis ab eodem nobili pie ac provide factum est, ratum et firmum habentes, id auctoritate apostolica confirmamus et presentis scripti patrocinio communimus. Tenorem autem litterarum ipsarum de verbo ad verbum presentibus fecimus annotari, qui talis est: In nomine Domini nostri amen. Nos Otacharus, etc.4 Nulli ergo ... contraire.3 :1;; Si quis autem ... incursurum.3 Datumd Anagnie IV kalendas maii, pontificatus nostri anno quinto.d Bulla: Alexandri IV. papae in filis serieis flavi et rubri coloris illaesa appendet. Cf. Diekamp num. 6, IV, pag. 532, typ. I. 183. ª) Ex ,vistra' sine rasura corr. A.. - b) Ita A. - e) Scriba primo ,sub' scripsit, ,b' erasit 40 et porro scripsit A. - a-a) Verbis cnmpetenter distentis, ut ultima linea expleretur, scriptum est A. 1259 APR. 28. - MAII 6. NUM. 183, 184. 293 184. Pfemysl Otakarus JI., dominus regni Bohemiae, dux Austriae et marchio Moraviae, ecclesiam sancli Petri in Erla privilegio Friderici, ducis A ustriae, fultus ab exactione thelonei liberal, adiciens, ne ullus iudicum aut officialium ei nova iura seu constitutiones 5 dare audeat. Apud Anasum, apud Wels 1259 maii 6. Autographum in membrana scriptum in archivo publico Viennae (sign. Allg. Urkundenreihe, sub dato suo) asservatur (A). - Germanica versio textus chartae in duobus copiariis chart. monasterii in Erla saec. X Vl. ibídem servatis reperitur: 1) sub titulo ,,Copialbuch des Konigs- 10 klosters der Klarissinnen in Wien nachst der k. k. Hofburg, das ehemalige Stift der Benediktinerinnen und spatere Rentamt Erlakloster in Osterreich unter der Enns betreffend" (Collectio mnscrorum, sign. W 628), fol. 48-48v; 2) sub titulo ,,Copial-Urbarund Lehenbuch des Konigsklosters der Klarissinnen in Wien nachst der k. k. Hofburg, Erla-Kloster betreffend" (ibidem, sign. W 629), pag. 29-30 (T 1, T 2); tenorem huius 15 versionis (T 2) inferius sub * vide. Ed: Pez, Thesaurus Vl. 2, pag. 107 num. 188 (fortasse ex A). - Diplomatarium principum de Liechtenstein, sine pag. (ex T 1). Reg: Bohmer, Add. sec., pag. 434 num. 104. - Reg 11, pag. 85 num. 218. - Starzer, Verzeichnis, pag. 57 num. 6 (ad 1262 maii 6 mendose). 20 Lit: Sebánek, Urkundenwesen, pag. 331-332. Scriba: P 11 17 = magíster Arnoldus protonotarius. Cf. Exempla script. num. 1 a, 2. Dictator: magister Arnoldus protonotarius, qui in chartae textu conficiendo charla Friderici l., ducis Austriae, monasterio in Erla 1196 sept. 3 in Erla data (BUE 1, pag. 132 num. 97) usus est, quae typis minoribus exprimuntur, necnon in dispositione chartae chartam in nota 25 1 inferius commemoralam respexit. Vide: 11. 1 a, P. O. 11., magíster Arnoldus protonotarius (EE). ~ [I]nª nomine sancte trinitatis amen. H[N]osª Otacharus, dei gracia dominus regni Boemie, dux Austrie et marc!!hio Morauie, omibusb Christi fidelibus imperpetuum. [P]ieª ammonicionis intuitu necnon pro remedio anime nostre ecclesie 11 sancti Petri 30 in Erla secundum continenciam privilegii Friderici, e illustris ducis Austrie, eidem ecclesie concessum1 tradimus et 11 nos et concedimus, ut omnia victualia pro eiusdem domus necessitate tam in frumento quam in vino sive quecumque alia per omnia loca thelo- [183.] 1) Huius apographi (nec non et aliorum inferius laudatorum apographorum) lectiones varias 35 in editione non excudendas duximus, cum nobis persuasum habemus omnes discrepantias tantummodo incuria scriptorum esse orlas neque iis cogamur, ut olim duo autographa huius chartae exstitisse coniciamus. - 1) Conrado. - ª) Vide CDB 11, pag. 46 num. 53. - ') Sequitur tenor 11. versionis privilegii Pfemysli Otakari 11. hospitali apud Znojmo 1252 iun. 6 dati (CDB IV, pag. 417 num. 244++), cuius textum suo loco in columna dextra dedimus. 294 NUM.184. 1259 MAII6. neorum nostrorum tam per aquam quam per terram sine omni exhactione thelonei transeant sive mute. Adicimus eciam de gracia speciali, ut nullus nostrorum iudicum seu officialium aliqua ipsis iura seu constitutionesª aliquas novas dare debeant vel formare. [U]tª autem hec nostra tradicio tam a presentibus quam a posteris irretractata permaneat, presentem paginam scribi fecimus et sigilli• nostri munimine roborari. Testes :> autem, qui aderant, sunt hii: Heinricus de Liehtenstein, Chunradus de Zrekkingen, Heinricus de Stein, Otto camerarius de Berhtoldesdorf, Heinricus dapifer de Lengenpach, Chunradus Eysenpevtl, Sighardus, Pibro, Albertus de Zelkingen, Marquardus et Bertoldus Prevhauen, Marquardus de Alhartsperge et alii piures. (A]ctumª apud Anasum anno Domini M°CC0LVIIII0 , datum per manum magistri Arnoldi 10 notarii apud Welsam, pridie nonas maii. Sigillum: Pfemysli, iuvenis regis nec non ducis Ausiriae et Stiriae, in filis sericis rubri et viridis coloris fractum, sed restauratum appendel. C/. Sigilla in CDB IV. 2, num. 4, 5. 184.* Wir Ottackhar, von gottes genaden herr des Kunigreichs Behaimb, heerzog zu 15 Osterreich und marggrave zu Merheren, allen christglaubigen zu ewigen zeiten. Durch guetig ermanung und von unser seele hail nach inhalt der freihait des durchIeuchtigen Friderichen, herzoge zu Osterreich, die er geben hat der khirchen sankt Peter zu Erla, geben und verleihen wir, das alle narung zu notturft desselben haus in getraid und wein und alles andres durch und bei allen stetten unser zoll auf wasser 20 und land ohne alle erforderung zoll und mauthfrei geen sollen; und aus sondern genaden mehren wir, das khainer unser richter noch ambtman ichts in iren rechten oder durch neue satzung zu geben erdenkhen. Und das solche unser gab nit allein von gegenwiertigen sonder auch von nachkhumenden unwidertriben beliebe, haben wir disen brief schriben und mit unserm insigl zu becreftigen verschafft. Zeugen, die dabei 25 gewesen sein, sein die: Hainrich von Liechtenstain, Cunradt von Zadehingen, Hainrich von Stein, Ott camerer von Berhtoldestorf, Hainrich truckchsas von Leungenpach, Cunradt Eisenpitter, Sighardt Pibro, Albrecht von Zelchinngen, Marquardt und Bertholt Preuhouen, Marquardt von Alhartsperg und ander mehr. Geschehen bei Enns nach Christi geburth anuo 1259 jar, geben durch die hand maisters Arnoldi 30 notarii den 6. tag maii. 184. ª) Ad litteram maiorem depingendam spatium vacuum relictum est A. - b) Ita A, litulus enim deest. - e) ,Frt>' A.. - d) ,1lterum ,o' ex ,ti' sille rasura correctum est A. 1) Privilegium lwc 1.Z39 l!OV • .za in Erdberg dalum 1~st, vide BUE JI, pag. 184 num. 342. 5 1259 MAII 10. - 23. NUM. 185, 186. 295 185. Pfemysl Otakarus ll., dominus regni Bohemiae, dux Austriae et marchio Moraviae, litleras Henrici, notarii Anasi, monasterio in Seitenstetten datas inserí faciens, tenorem earum ab omnibus observari se velle profitetur. Apud Wels 1259 maii 10. Autographum in membrana scriptum in archivo monasterii in Seitenstetten (sub dato suo) asservatur (A). Ed: Hormayr, Taschenbuch 1840, pag. 4.51 num. 11 (ex A). - Raab, UB des Stiftes Seitenstetten, pag. 60 num. 51 (ex A). 10 Reg: Hormayr, Archiv 18.'n, pag. 7. - llormayr, Taschenbuch 1840, pag. 610. - Bohmer, Add. sec., pag. 434 num. 105. - Lorenz, Deutsche Gesch. I, pag. 482 (ad a. 1258, e copia). Reg I I, pag. 85 num. 219. 15 Lit: Sebánek, Urkundenwesen, pag. 362-363. Scriba: P I I 42 = cancellariae regiae proprius. C/. Exempla script. num. l a, 22. Dictator: seu P I I 42, seu magíster Arnoldus protonotarius. Vide: II. 1 a, P. O. II., P JI 42 (A_). Nos Othacarus, dei gracia dominus regni Boemie,ª dux Austrie et marchio :Moravie, 11 recognoscimus nos recepisse litteras fidelis nostri Hainrici, tune notarii Anasi, per omnia in hec JI verba: In nomine Domini amen. Ego Hainricus, scriba Anasi, etc.1 20 Nos itaque premissa omnia rite per dictum notarium acta observarib volumus ab omnibus illibata, dantes ipsi albati e et conventui in testimonium litteras has patentes. Actum et datum apud Welsam anno Domini M°CC0 LVIIII0 , VI0 ªidus maii.ª Sigillum: Pi'emysli, ducis Austriae et Sliriae nec non iuvenis regís, in filis sericis flavi el violacei coloris paulum laesum appendet. C/. Sigilla in CDB IV. 2, num. 5, 4. 186. Johannes, episcopus Pragensis, petitione Wokonis de Rosenberg, marsalci regni Bohemiae, accepta donationem ecclesiarum in Rozmitál {na Sumave] et Pfídolí fratribus Cisterciensis ordinis [in Vyssí Brod] ab eo factam confirma/. In T(Jn [nad Vltavou] 1259 maii 23. 30 Autographum in membrana scriplum in SA.R Tfebo(1 (archivum man. in VysSí Brod, sign. HA 93/IJ asservalur (A). 185. ª) ,Bóein' A. - b) Ex ,observare' sine rasura eadem man11 corr. A. - e) Ita A. - d-d) Verbis competenter distentis, 11t ultima linea explerel11r, scripl11m est A. 1) Sequit11r tenor litterar11m Henrici, notarii Anasi, monasterio in Seitenstetten s. l. anno ;~5 1258 datarum, quarum tenorem vide apud Raab, UB des Stiftes Seitenstetten, pag. 60 in num. 51; e/. etiam s110 tempore in serie regestorum huius tomi. 296 Nl'M.186, 187. 1259 MAII 23. - ANTE IUN. 1. Ed: Pangerl, Urkundenbuch von llohenfurt, pag. 1 num. 2 (ex A). Reg: Reg Il, pag. 86 num. 222. - Schmidt-Picha, Urkundenbuch, pag. 2 num. 5. Lit: Pangerl, Wok von Rosenberg, pag. 12 (reí deliberatio). - Nov(J, Listiny, pag. 36 n. 62, pag. 61 (conclusiones diplomaticae, haud omnino rectae). - Dusková, Formulár Tobiáse z Bechyne, pag. 64 (prooemium chartae tractatur). 5 Scriba: J I I I 1 = cancellariae episcopi proprius. Cf. Exempla script. num. 2 a, 5. Dictator: cancellariae eiusdem proprius, fortasse ídem atque scriba, qui stilo canonico (vide prooemium chartae) usus est. Vide: II. 2 a, Johannes episcopus (L), 3, Vyssl Brod (A). Iohannes, dei gracia Pragensis episcopus, universis presens scriptum inspecturis 10 salutem in Domino perpetuam. Iustis petencium desideriis iustum est 11 prebere assensum et vota, que a racionis tramite non discordant, complere effectu debito consequente. Sane cum in peticioneª viri 11 nobilis Wokonis de Rosenberc, marsalci regni Boemie, dilecti compatris nostri, acceperimus humili et devota,1 ut donacionem suam, quam 11 ipse super ecclesiis in Rosental et in Predol, quarum ad ipsum ius pertinuit 15 patronatus, fratribus Cisterciensis ordinis ob amorem eius, quem ipsi fratres calcatis illecebris huius mundi pauperem pauperes imitantur, pro remedio anime sue suorumque parentum sollempniter fecit pleno iure in perpetuumb possidendam, ratificare et confirmare nostris litteris curaremus, nos, qui eciam ex debito dictum ordinem interne caritatis brachiis amplectimur puro corde, peticioni huic, que videtur racionabilis et 20 honesta, ex sinceris affectibus annuentes, donacionem huiusmodi in nomine patris et filii et spiritus sancti duximus confirmandam. In cuius rei testimonium et vigorem presentes litteras nostri sigilli munimine fecimus roborari. Datum in Thin anno Domini M°CC0 LIX0 , X0 kalendas iunii, pontificatus nostri anno primo. Sigillum: Johannis, episcopi Pragensis, cum sigillo secreto in scidula membranacea illaesum 25 appendet. Vide Sigilla num. 2 a, 1, 2. 187. Woko de Rosenberg, marscalcus Bohemiae, abbati et conventui Cistercii, ordinis Cisterciensis, significans ea, quae suscepit in desiderio habens abbatiam eiusdem ordinis [in Vyssí Brod] fundare, ab iis petit, ut novum locum ordini Cisterciensi incorporent. 30 - [ante 1259 iun. 1¡.1 Autograplzum in membrana scriptum in archivo monasterii in Wilhering (sign. num. 184) asservatur (A).2 Ed: Millauer, Der Ursprung, pag. 5 (ex apographo in nota 2 laudato (?},ad annum 1212). Stülz, Gesch. des Cist. - Klosters Wilhering, pag. 530 num. 52 (ex A, ad cea 1260). - Prosch- 35 ko, Das Cistercienserstift Hohenfurt, pag. 1 (e quadam copia). - UBLOE III, pag. 271 186. ª) Ex ,petecione' in scribendo corr. A. - b) Ex ,perpetuam' in scribendo corr. A. 1) Petitio non exstat. ANTE 1259 IUN. 1. NUM.187. 297 num. 286 (ex A, ad 1260 maii 28). - Pangerl, Urkundenbuch von Hohenfurt, pag. 1 num. 1 (ex Stiilzo, ante 1259). Reg: Reg JI, pag. 85 num. 221 (ad annum cea 1259). Lit: Dusková, Ceská listina 2, pag. 179 (origo chartae haud omnino recte statuitur). -Dusková, 5 Rudigerus notarius, pag. 65 ss. 10 In tergo chartae manui scribae chartae manu consimili (non autem eadem) scriptum legitur: ,,Peticio pro incorporacione ordinis [ita] ecclesie Altiuadensis". Scriba: Rudigerus, noiarius Wokonis. Exempla script. num. 4, 3. Dictator: fortasse Rudigerus, notarius Wokonis, qui stilo canonico usus est. Vide: JI. 3, Vyssi Brod (B), 4, De chartae apud nobiles usu (O'). Reverendo in Christo patri et domino ..,3 abbati Cystersiensi, totique conventui ordinis eiusdem W.4 del!Rosenberch, ma[r]scalcusª Boemie, sinceram et paratam ad obsequia voluntatem. Habe[n]tes in del!siderio pro [n]ostra nostrorumque progenitorum et successorum salute et remedio animarum abbatiam vestri ordil!nis 15 construere et fundare, discretionib vestre significamus,b quod invocata sancti spiritus gratia, presente venerabili abbate5 et quibusdam fratribus de Ylaria, de consensu et expressa voluntate coniugis nostre6 et aliorum amicorum nostrorum ad hoc locum distinximus satis aptum, volentes eum predicto abbati de Ylaria et eius ecclesie tamquam matri filiamcin perpetuum obedire;d dotavimus etiam locum supradictum redditi- 20 bus sexaginta talenta plene persolventibus annuatim, addentes duas vineas cum piscaturis, pascuis et nemoribus spatiosis, in proposito tenentes de die in diem pro nostra possibilitate eosdem redditus augmentare. Quare devotionem vestram petimus studiose, quatenus antedictum locum vestro ordini incorporare dignemini propter deum. Sigillum: Wokonis de Rosenberg, marscalci Bohemiae, scidula membranacea ex autographo ipso 25 scissa valde laesum dependet. Cf. Sigilla num. 4, 28/I. 187. ª) Quae hic et inferius uncís clauduntur, cum membrana putrefacta perierunt A. - 11·11) Alía manu recentiore (B) in loco, ubi prius fortasse ,vobis significamus' scriptum eral, additum est A. Ultimam vocem ,significamus' scriba B non totam in linea ponere potuit et ultimas syllabas ,cam"' super lineam scripsit. - e) ,l' ex alía littera in scribendo correctum est A. - d) Post ,b' scriba 30 erronee statim ,d' scripsit, sine rasura in ,e' correxit laqueo litterae ,d' non eraso et porro scripsit A. 1 ) Litteras ante datum chartae Johannis, episcopi Pragensis, s. l. 1259 iun. 1 datae (num. 188) ponere licet. Apud Canivez, Statuta JI, pag. 448 num. 50 iam ad annum 1258 legitur: ,Inspectio loci, in quo fundare intendit abbatiam monachorum nostri ordinis nobilis vir dominus de Rosamberch, marescallus Bohemiae, de Pangarbegin et de Pomoch abbatibus committitur in plenaria 35 ordinis potestate, qui ad locum, etc., et quid inde, etc.' Ad annum 1259 ídem legitur, pag. 459 num. 50. Cf. notam sequentem. - 2) 1\![nscro ,Acta Altovadensia' intitulato, in SAR Tfeboií, archivum mon. in Vyssí Brod (sign. 115/XVIII, num. cal. JI, 69) asservato, apographum eiusdem chartae manu saec. XVII. scriptum insertum est. Charla ibi ad a. 1230 aut 1212 ponitur, editor eius Wernherus de Rosenberg habetur. Ex annotationibus ibídem intellegi potest per chartam coniecturam 40 (quae etiam apud Millauerum, Der Ursprung, pag. 2-5, occurrit) affirmari debere asserentem monasterium in Vyssí Brod iam ante annum 1240 fundatum esse. Quae coniectura pars fundamentalis est actionis, quae de serie dignitatis monasteriorum Bohemiae in terrae consilio coram archiepiscopo Pragensi anno 1663 habebatur. - 3) Bonifacio. - 4) Woko. - 5) Ernesto. - G) Hedvigis. 298 NUM. 188. 1259 IVN. 1. 188. Johannes, episcopus Pragensis, dotationem monasterii Cisterciensis ordinis in Vyssí Brod de novo fundati a Wokone de Rosenberg, marscalco regni Bohemiae, coram se voce propria factam confirmat. - 1259 iun. 1. s Autographum in membrana scriptwn in SAR Tfebor'í (arclzivum mon. in Vyssí Brod, sign. HA 2/IIJ asservatur (A). -- Apograplzum saec. XVI.-XVII. (praeter nonnullas copias recentiores) exstat in copiario monnsterii Altovadensis in eodem archivo (sign. 115/II) asservnto, pag. 3--5 (B). !mago phototypica: Pruvodce SAR Tfebor'í I, tab. 1. 10 Ed: Jongelin, Not. abb. O. C. V, pag. 10 (e quodam apogr.). - Sommersberg, Silesiacarum rerum scriptores I, pag. 927 num. 9 (ex A?). - Millauer, Der Ursprung, pag. 12 num. 1 (ex quodam apogr.). - Proschko, Das Cistercienserstifl Hohenfurt, pag. 3 (ex A). - Pangerl, Urkundenbuch van Holzenfurt, pag. 2 num. 3 (ex A). Reg: Reg II, pag. 86 num. 223. - CDS VII. 2, pag. 82 num. 1028. - Kopl, Urkundenbuch 15 der Stadt Budweis in B., pag. 1 num. 2. - Gerber, Einige Urkunden, pag. 53. Lit: Pangerl, Wok van Rosenberg, pag. 12 ss (rei explicatio). - Strnad, Das Land im Norden der Donau, pag. 119 ss (praecipue quaestiones topographicae traclantur); cf. observationes criticas a Fr. Mare§ in CCH 13 (1906), pag. 346. - Sebánek, Listiny pfímétické, pag. 86 (charla cancellariae episcopi adiudicatur). - Novy, Listiny, pag. 65 (item). - Dusková, 20 Formuláf Tobiáse z Bechyné, pag. 59 (prooemium chartae tractatur). In tergo chartae manu saec. XIII. scriptum est: ,,Iohannis, episcopi Pragensis, super redditus ecclesie" (A). - Superius (manu saec. XIX.) legitur: ,,Gegenwartige Urkunde ist der k. bohm. Landtafel den 18. November 1826, tom. 1137 instrumentorum lit. A 1 von Wort zu Wort eingetragen und zur weiteren Begründung des Besitztitels et ad effectum intabula- 25 tionis zur Vorschreibung der Substitutionsrechte des Budweiser Gotteshauses auf die Burg in Rowne und die Mayerhofe in Rowne und Moczerad auf dem Grunde der im lnstrumentenbuche tom. 2, lit. J 1 einverleibten Urkunde im Hauptbuche lit. H tom. VII, fol. 233 gehorig vorgemerkt worden. Joseph Hasner m. p. viceregistrator."1 Scriba: J I I I 6 = cancellariae episcopi proprius, qui in cancellaria antecessoris episcopi 30 Johannis, Nicolai episcopi, etiam munere suo fungebatur (vide num. 134) et signo N 7 ibi designatur. Cf. Exempla script. num. 2 a, 4. Dictator: cancellariae episcopi proprius, qui stilo communi usus est. In inferiore parte charlae lineae valde densiores quam in superiore apparent. Sed chartam prius sigillo munitam esse non est putandum, in cancellaria enim (vide superius) confecta 35 est. Scriba in lineis densioribus postea scribebat fortasse parcens membranae spatio, quod primitus satis amplum perperam ratus est. Vide: II. 2 a, Johannes episcopus (M), J III 6 (A), 3, Vyssf Brod (C). Iohannes, dei gratia Pragensis episcopus, universis presentes litteras inspecturis salutem in domino lhesu Christo. Pie postulatio voluntatis effectu debet prose- 40 quente 11 compleri, ut et devotionis sinceritas laudabiliter enitescat et utilitas postulata vires indubitanter assumat. Eapropter universitati vestre huius scripti 11 continencia volomusª esse notum, quod nobilis vir Wocco de Rosmberk, marsalcus regni Boemie, 1259 IUN. l. NIJM. 188. 299 compater noster karissimus, cenobio, quod in honore et 11 memoria sancte Marie gloriose virginis de novo fundari fecit in bonis suis ultra Rosmberk sub nemore, Cisterciensis ordinis, nostre dyocesis, Hohenuurt vulgariter appellato, pro suorum peccatorum remedio propriam et progenitorum suorum salutem operibus misericordie procura- 5 re cupiens, predia, ecclesias, decimas de nostra connivencia et subscriptos reditus, rationis sue compos existens pietatis intuitu dedit liberaliter et concessit ac de hiis, ut patronus legitimus et fundator, dotavit cenobium supradictum coram nobis et suis multis commilitonibus et amicis de consensu Heduigis, dilecte coniugis sue, et principalium consanguineorum suorum, metas speciales ei et legítimos distinguendo terminas 10 voce propria in hunc modum: nemus ex altera parte Wlytaue fluminis versus occidentem attingens viam illam, que ducit Helfenberk, Hohenuurt cenobio, quod de novo fundavi, faciat metam unam et in parte orientali alia meta transit rivum quendam, qui vocatur Minor Wlitauich, et ambit pratum Zbyadel, ut ídem pratum cum aliis bonis conclusum ipso termino ad dictum cenobium pertineat integraliter pleno iure. 15 ltem alia meta in rivo Mokri nomine terminetur, qui terminus incipiens a flumine Wlitaua dirigitur ascendendo usque ad hortum rivuli iam predicti et inde per montem Hradisch in Minorem Wlitauich revertitur ex directo et ascendit in illo rivo usque ad altitudinem silve Boemiam et Bauariam dividentem. Item alía et ultima meta ex ista parte Wlitaue incipiens ab ipsa Wlitaua ascendit per decursum cuiusdam ripe, 20 que Psyn vocatur, usque ad montem quendam Strasedelnik nominatum et ab eo ascendit directe preteriens metas et terminos villarum, que fuerant Suatomiri, usque ad metas domini Witkonis de Crumlow. Predicto insuper cenobio piscaturas concessit et perb has metas distinxit, videlicet quod mete piscationis iamdicte incipiant a rivo Mokri in flumine Wlitaua et ascendant usque ad metas Witkonis predicti. Hii autem 25 sunt reditus et predia, de quibus mentio est facta superius, quos ipse Wocco in nostra presencia voce sua expressit publice isto modo: Do, pater reverende domine Iohannes, Pragensis episcope, de assensu vestro2 et iam dedi de Hohenuurt cenobio de novo fundato et:clesiam in Rosntal cum omnibus suis pertinenciis et usu totali et partem terciam decimarum, tam de hiis villis meis, quibus utor, quam de illis, quas 3o in feudo contuli, de parrochia ecclesie iam predicte et de curia mea Mihnich decimas integrales. Item do ecclesiam in Predol cum omni fructu, qui ab ea poterit provenire, et de toto Predol decimas plenas et de villis ad me et ecclesiam de Predol iam dictam spectantibus ac de curia mea Polen decimas integrales et in Slauetych de septem araturis decimas totales et plenas, que dicuntur integrales, frugum scilicet, agnellorum, e 35 porcellorum, caseorum et aliorum cunctorum proventuum; ítem villam Sedlech iuxta Predol, que etiam in Predol ad ecclesiam pertinebat; item villam Guteprunne Superiorem, que est sita iuxta Strobnich, cum omni suo fructu. Item villa Wintersdorph me procurante ad ídem cenobium est donata. Item de villa mea Lutwinouich tercium manipulum decimarum et de villa mea Plan etiam partero terciam decimarum.ct De 40 assensu insupere vestro, domine episcope, do/ volo et ordino ac dispono incommutabiliter, ut omnes ville, que in hereditate mea situm habent ínter Wlitauam et ripam 300 NUM. 188, 189. 1259 IUN. l. Wlitauich Maiorem et que ibídem in posterum locabuntur, ad forensem ecclesiam in Hohenuurt pertineant et ab ipsius ecclesie plebano, qui pro tempore fuerit, incole earum recipiant universa ecclesiastica sacramenta et ei parrochialia iura persolvant et ab eo audiant divina offitia et corpora defunctorum sepeliantur in eiusdem ecclesie cimiterio, sicut decet, et dent ipsi plebano de omnibus agris, quos excolunt et excolent :; in futurum, partem terciam decimarum. Item in terra Opauie villam unam nomine Kotchen de novo fundatam et plantatam cum omni suo iure et proventibus donavª cenebioª antedicto; ítem de Sonberk duas partes decimarum et de Stradenich tercium manipulum decimarum et de curia nostra Malsich decimas integrales; ítem in Sedlechrutu duas areas cum agris suis; ítem villam Babich cum omni proventu, qui ex ea 10 poterit provenire; ítem villam Ponedraz apud Wesele dedi dicto cenobio pleno iure. Et hec omnia et singula sepedictus Wocco, compater noster, donavit nominato cenobio Hohenuurt libere, quiete, plenarie et integre iure hereditario perpetuo possidenda, petens a nobis humiliter et devote, ut hoc factum eius in omnibus et per omnia generaliter et singulariter dignaremur nostre confirmationis robore et litteris nostris 15 facti seriem continentibus cum sigilli nostri apensione,ª ut convenit, roborare. Nos vero piis votis et salubribus desideriis favore benivolo concurrentes donationem, dotationem et ordinationem ipsius in premissis omnibus et singulis premissorum rite et rationabiliter ac salubriter et legitime celebratam auctoritate, qua fungimur, confirmamus et presentís scripti patrocinio communimus, facientes ipsum honorabili dicti 20 cenobii sigilli nostri caractere insignitum conventui favorabiliter assignari. Nulli ergo omnino hominum liceat hanc nostre confirmationis paginam infringere aut ei ausu temerario contraire. Si quis contrarium attemptare presumpserit, cum Datan et Abyron et cum luda traditore Domini et cum hiis, qui dixerunt domino deo: Recede a nobis, scienciam viarum tuarum nolomus,ª 3 recipiat porcionem. datum anno gratie M°C°C0 LVIIII, kalendis iunii, indictione XV.4 Actum et 25 Sigillum: Johannis, episcopi Pragensis, cum sigillo secreto in fUis sericis rubri et viridis coloris aliquantulum laesum appendet. Cf. Sigilla num. 2 a, 1, 2. 189. + l. Witko de [Cesk{J} Krumlov attestatur se de consensu et voluntate uxoris suae ac 30 liberorum suorum monasterio in Vyssí Brod a Wokone de Rosenberg de novo fundato per 188. ª) Ita A. - b) Scriba verisimillime ,has' scribere voluit, sed primo ductu facto in scribendo radendo correxit A. - e) Ex ,annelorum' in scribendo sine rasura corr. A. - d) Verbum ,do' hoc loco videtur deesse A. - e) ,s' in scribendo sine rasura ex ,p' corr. A. - f) Littera ,1' (?) erasa sequitur A. - 9) Ex ,Sedlecrut' littera ,h' addita corr. A. 35 ') In tabulis terrae in SÚA Pragae asservatis (sign. DZO 1137) apographum fol. A 9v -A 12 exstat. - 2 ) Vide chartam Johannis, episcopi Pragensis, in Tyn [nad Vltavou] 1259 maii 23 datam, num. 186. - 3) Job 21, 14. - ') Ad annum 1259 recte indictio ll. pertinet. 1259 IUN. 1. NUM.189. 301 manus Johannis, episcopi Pragensis, partem silvae, cuius metae describuntur, dedisse. 11. Budivoj de [éesky] Krumlov omnia, ut supra, attestatur. In Vyssi Brod 1259 iun. 1. Chartae l. et 11. dubiae fi.dei in membrana scriptae in SAR Tfebon (archivum mon. in Vyssí 5 Brod, sign. HA 2/111, 2/IV) asservantur (AJI, A/11). - Apographum chartae 11. saec. XVl.-XV11. (praeter nonnullas copias recentiores) exstat in copiarlo mon. Altovadensis, ibídem (sign. 115/11} asservato, pag. 5-6 (B/11). -Apographum chartae l. haud completum (cum revocationibus ad textum chartae 11.) ibídem invenitur, pag. 6 (B/I}. - Copia vidimata eiusdem chartae in plagula chartacea scripta, a consule et senatu civ. [Ceské] Budejovice ibidem 10 anno 1716 data, in bibl. Altovadensi sub titulo ,,Collectio dipl." (sign. 767) reperitur (C/I ). Ed: Millauer, Der Ursprung, pag. 22 num. 2 (11., ex A/11). - Pangerl, Urkundenbuch von Hohenfurt, pag. 6 num. 5 (l., ex A/I}, pag. 5 num. 4 (11., ex A/11). Reg: Reg 11, pag. 88 num. 225 (l.), pag. 87 num. 224 (11.). - Schmidt-Picha, Urkundenbuch, pag. 2 num. 7 (l.}, num. 6 (11.). 13 Lit: BUB 11, pag. 326 num. 459. - Dusková, Ceská listina 2, pag. 180. Manu saec. XIII. in tergo chartae l. scriptum legitur: ,,Witigonis super metas ecclesie" (AJ, in tergo chartae JI.: ,,Budwoy super metas ecclesie" (A}, superius manu saec. XIX. in l. et 11. annotatum legitur: ,,Gegenwlirtige" etc., ut in num. 188 usque ad fi.nem.1 Scriba l. et 11.: destinatarii (monasterii in Vyssl Brod) proprius. 20 Dictator l. et 11.: destinatarii proprius, qui in textu chartae charla Wokonis de Rosenberg in Graz 1261 maii 29 data (num. 284) nec non (partim in dati formula) charla Johannis, episcopi Pragensis, s. l. 1259 iun. 1 data (num. 188) usus est, quae litteris minoribus exprimuntur. Chartae l. et 11. in monasterio Altovadensi non anno 1259, sed posterius scriptae sunt, ut monasterio munimento essent a Wokonis cognatis, donationem a Wokone factam prohibituris. 25 De causis hoc modo motis nihil expresse traditum est. Terminus ad quem ortus earum annus 1277 seu anni 1272 aut 1274 videntur fuisse, nam tune Witko et Budivoj mortem obierunt.2 Ad XIII. saec. ex. etiam chartarum manus spectat. Quamquam igitur chartae veris editorum suorum sigillis munitae sunt, videnlur esse dubiae fi.dei. Chartarum ordinem in archivo servatam in nostra editione respeximus, quamquam Budivoj 30 senior amborum fratrum eral; in charla Johannis, episcopi Pragensis, eodem die atque charla noslra data (num. 188) enim solummodo melae bonorum Witkonis (non Budivoji) comme- moranlur. Vide: 11. 3, VysSí Brod (D, E}, 4, De charlae apud nobiles usu (P, Q). ~ In nomine sancte et individue trinitalis amen. ~ Quoniam eorum, que geruntur in tempore, 33 oblivio solet memoriam resecare, necesse est ea tamª testium 11 quam scripture munimine perhennari. Nos igitur Witigo de Krvmbenowe Bvdwoy de Krvmbenowe notum facimus et constare volumus presentium inspectoribusª universis, quod de conlJ>ensu et expressa voluntate uxoris 40 nostre Sibille Perhte liberorumque nostrorum cenobio in Hohenwrt, ordinis Cysterciensis, quod divina inspirante graciaª ad honorem 302 NUM. 189, 1\10. 12á9 IUN. 1. - 3. sancte 11 perpetueque virginis, dei genitricis Marie, ob remedium anime sue Woko, patruelis noster, marsalcus videlicet Boemie, de novo fundare et construere in communi nostra possessione incl:oavit, eam partem silve, que nos iure hereditario contingebat, ut ipsius boni propositi et remuncrationis divine participes simus et nominis fundatoris, per manum domini Iohannis, venerabilis episcopi Pragensis, in dedicatione eiusdem 5 ccclesie dedimus in perpetuum pleno iure,ª exceptione qualibet pretermissa, metas eiusdem predicto cenobio legitimas distinguentes. Hee autem sunt mete: Nemus ex altera parte Wlte in occidentali parte attingens viam illam, que ducit in Helfenberch, in orientali parte transiens rivum quendam, qui vocatur Minor Wltawitz; et pratum Zbyadel inclusive, ita quod idem pratum ad cenobium integraliter pertineat, et meta in rivulo Mokri nomine terminetur et incipiens a flumi- to ne Wlta dirigitur ascendendo usque ad ortum rivuli iam predicti et inde per montem Hradisch in Minorem Wltawitz revertitur ex directo et ascendit in illo rivo usque ad altitudinem silve Boemiam et Bawariam dividentem.* Ut autem predicta robur habeant firmitatis, presentem paginam scribi fecimus et sigilli nostri munimine roborari. Testes autem, qui aderant, sunt: dominus Iohannes prenotatus venerabilis episcopus Pragensis ecclesie, dominus Heinritusb et Wernhardus 15 fratres de Schowenberch, Wernhardus et Hcinricus eiusdem tituli fratres minores,c * dominus Gerbertus, dominus Liupoldus,d *Habelo, *Andreas, *Prehtlo, *Chvnradus• de Turdelinge, Benada, Benysius/ Bvdylausu purchravii de Rosenberch et alii quam piures. Datum et actum in Hohenwrt anno Domini M°CC0 LVIIII0 , kalendis iunii, indictione XV.4 Sigillum: l. Witkonis de [Cesk¡j] Krumlov in fi.lis sericis fl.avi et rubri coloris fere illaesum 20 appendet. Cf Sigilla num. 4, 5; 1J. Budivoji de [Cesk¡j} Krumlov in fi.lis serieis eiusdem coloris illaesum appendet. Vide Sigilla num. 4, 4JI. 190. Bruno, episcopus Olomucensis, monasterio in Oslavany possessionem iuris patronatus ecclesiae in Mohelno confirmat. In Modfice 1259 iun. 3. Autographum in membrana scriptum in SAR Brunae (archivum mon. in Oslavany, sígn. Staré Brno cist. P 14) asservatur (A). 189.+ ª) Fínís líneae in AJlI. - b) Ita AJ!, in A/11, ,Heinricus' legitur. - e) Ex ,minoros' 25 in scribendo correctum A./1l. - d) ,Livpoldus' AlI l. - •) ,Chunradus' AJI l. - f) ,Benisius' 30 A.!I J. - u) ,Bvdilaus' AJl. 1) Jn tabulis terrae in SÚA Pragae asservatis (sign. DZO 1137) apographa chartae l. nec non chartae 11. fol. A 9v --A 12 exstant. - 2) Vide Sedlácek, Hrady 111, pag. 35. - ")In charla Johannis, episcopi Pragensís, s. l. 1259 iun. 1 data (num. 188) tantummodo de consensu ,principalium consanguineorum' Wokonis ad dofationem claustri factam mentio fil. - 4) Ad annum 1259 35 recte indictio I l. pertinet. 10 1259 IUN. :~. - ANTE JUL. 22./ llJL. 22. NlHI. 1911, 191. 303 Ed: CDM III, pag. 269 num. 278 (ex A). Reg: Reg 11, pag. 88 mzm. 226. - Sebánek, Archivy, pag. 25 num. 143 (ex A). Lit: KK, pag. 248-249. - Sebánek-Dusková, Listina lJ c. státé doby Václava I., pag. 33 n. 10 (cohaerentia stili chartae cum charla Roberti episcopi CDB III, pag. 211 num. 171). In tergo clwriae manu s11ec. XIII. scriptum legitur: ,,Super ecclesia in Mohvln" (B = Os 4 a). Scriba: B 1 = Conradus, notarius episcopi. Cf. Exempla scripl. num. 2 b, 4. Dictator: Conradus, notarius episcopi, qui penitus stilo communi usus est (cf. ex. gr. num. 242). In charla spuria Roberti, episcopi Olomucensis, monasterio Oslavanensi in Zábrdovice 1237 s. d. data (CDB III, pag. 211 num. 171) 1Jerba chartae nostrae repetuntur. Vide: 11. 2 b, Bruno episcopus (V), Conradus notarius (L), 3, Oslavany (D). Bruno, dei gratia Olomucensis episcopus, dilectis in Christo ..1 abbatisse et conventui in Ozlawan, 11 ordinis Cisterciensis, salutem in Domino. Cum a nobis petitur, quod iustum est et honestum, 11 tam vigor equitatis quam ordo exigit rationis, ut id per officii nostri sollicitudinem ad effectum 11 debitum perducatur. Cum igitur, 1s sicut vestra nobis exhibita peticio continebat, magnificus princeps dominus Premilz, marchio Morauie illustris, pium liberalitatis et devotionis zelum erga vos et monasterium vestrum gerens, ius patronatus, quod habuisse dinoscitur in ecclesia de Mohiln, nostre diocesis, in vos duxerit transferendum,ª sicut in litteris suis confectis exinde plenius continetur,2 nos vestre devotionisb supplicationibus inclinati dictique 20 principis factum pium et providum commendantes in Domino, vobis ius presentandi ad dictam ecclesiam de Mohiln nostro et successorum nostrorum et archidiaconi loci, qui pro tempore fuerit, per omnia iure salvo auctoritate ordinaria confirmamus, mandantes sub interminatione anathematis, ne quis hanc nostram confirmationem presumat infringere vel sibi ausu temerario contraire. Datum in Moderiz III 25 nonas iunii, anno Domini M°CC0 LV0 IIII. Sigillum: Brunonis, episcopi Olomucensis, in filis sericis flavi, rubri et viridis colorís illaesum appendet. Cf. Sigilla in CDB IV. 2, num. 12. 191. Wichhardus de Thern (Tyrna) et gener eius Johannes, dictus de Dobfany, ecclesiam 30 in Dobfany, quam per religiosas personas beatae Mariae Magdalenae decreverunt officiari, eisdem iure sui patronafus possidendam donant. In Vranov (WreinJ / 1259 ante iul. 22 - iul. 22].1 190. ª) Littera ,s' super linea addita est A. - b) ,s' in loco raso manu scribae videtur esse scriptum A. 35 1) Jutae (? ). - 2) C/. chartam eiusdem marchionis s. l. et die a. 1234 datam (CDB III, pag. 84 num. 77 ). 304 NUJ\I. 191. 1259 ANTE IUL. 22.(IUL. 22. Autographum in membrana scriptum in SÚA Pragae (archivum mon. in Strahov, sign. RP Strahov 9) asservatur (A).2 Ed: SHK I, pag. 161 (ex A, ad a. 1259). Reg: Hlídka 19, pag. 592 num. 5 (ad a. 1259). Lit: KK, pag. 249-251 (charla haud omnino recte tractatur). Scriba: indoctus ignotus, verisimillime destinatarii seu circuli eius diplomatici proprius. Dictator: ignotus, fortasse ídem atque scriba. Charla, quae charla replicata carebat, in membrana prius sigillata scripta esse pro vero habetur. Vide notam p. Vide: II. 3, Dobfany (A), 4, De chartae apud nobiles usu (R). In nomine Domini amen. [E]goª Wichardusb de Tyrna et lohannes, gener meus, dictus 11 de Dobran, omnibus Christi fidelibus salutem in eo, qui est vera salus. Quoniam universalis 11 condicio fidei christiane quo ad salutem animarum exposcit, ut debeamus celestia plus diligere 11 quam terrena et de temporalibus premia compara- 5 10 re e vite eterne thesaurizantes thesauros, ubi non tinea demolitur et cetera,3 nos igitur, 15 imitantes precepta dominica, ut bonum in melius possemus commutare,ª videntes ecclesiam in Dobran debilitari per seculares personas nec non progenitorum nostrorum, quorum elemosinarum confectione et incrementis dicta gaudere deberet ecclesia, omnimodis tepescere6 memoriam,f peru religiosas personas, ancillas Domini dictas beate Marie Magdalene, decrevimus et volumus dictam ecclesiam in Dobran officiari 20 et promoveri in remedium et salutem predecessorum nostrorum nec non et progenitorum, dantes illis seh pedictamh ecclesiam pleno iure nostri patronatus in perpetuum possidendam. Et ne acta, que sub tempore insto ritu et legitime fiunt celebrata, cum tempore labantur vel aliquai convulsione irritari, aut meritask in nostre donacionis legitime1 valeat aliquem scrupulum insertire,m literas presentes ad cerciorem cautelam 25 nostre donacionis robore hacn munimine nostri sigilli fetimus0 insigniri testibus idoneis annotatis: domino Wernhardo de Puse, domino Gervngo de Hertinstaen, domino Hatmaro de Steriz, domino Greloni de Leim militibus,P Petro plebano de Wrein, Ottone capellano, Chvnrado wrgenseq de Dobrensan et aliisP quam plurimis. Datum in W'rein. Sigillum: Wichhardi de Thern (Tyrna) in scidula membranacea laesum appendet. Cf. Sigilla in CDB IV. 2, num. 37. 191. ª) Quae uncís clauduntur, cum membrana destructa perierunt in A. - b) Etiam ,Wucharparare' A. - d) ,:>mutare' A. - •) Prima ,t' sine rasura correcta est in 30 A. - f) Super linea scriptum est A. - U) Ante vocem ,per' scriba primo ,re' scripsit, sed una linea 35 delevit et porro scripsit A. - h·h) Pro ,sepe) Sequilur vox ,aliam' cancellala A. - e) Sequilur vox ,nobis' cancellala A. - a-a) Vocibus compeienler distenlis scriplum esi A . :~o 1) Apud omnes auctores illud tractantes Pfemyslum Olakarum Il. cum ministerialibus ecclesiac Salzeburgensis statim proximo anno post cladem acceptam, id est anno 1258, in gratiam revertisse legimus, sed ne annus 1259 quidem intitulationis et itinerarii regís respectu excludendus est. - 2 ) Pfemysl Otakarus I l. - 8) Cum Pfemysl Otakarus decedens e BaMria, in quam invaserat, mense aug. a. 1257 ad Mühldorf victus est. -')Qua de pace consilia circa 1257 nov. 11 habebantur. Tracia- 3:; tus pacis ad nos non pervenit; cf. accuralissime apud Riezler, Geschichte Baierns I 1, pag. 116-117. •) Philippum. 1259 IüL. 27. ~UM.194. 307 19~. Pfemysl Olakarus Il., dominus regni Bohemiae, dux Austriae et marchio .Moraviae, monasterio in Litomysl omnia iura ei ab antecessoribus suis collata concedit, iura civitatis Litomysl, ad monasterium pertinentis, statuens. 5 In Hradec / Králové], apud Pragam 1259 iul. 27. Autographum in membrana scriplum in S ú A Pragae (archi1mm monasterii in Litomysl, sign. L IV RP Litomysl num. 6) asservatur (A). Jmago phototypica: Rüiiéka, Litomysl, pag. l. Ed: CDM III, pag. 270 num. 280 (ex A). --- CIM IV. 1, pag. 14 num. 3 (ex A). 10 Reg: Bohmer, Add. sec., pag. 434 num. 106.-- Bischoff, Osterreichische Stadtrechte, pag. 82 (ad a. 1259). -Reg JI, pag. 89 num. 229. - Sebánek, Archivy, pag. 25 num. 144 (ex A). Lit: Nejedl(J, Dejiny Litomysle, pag. 69 (reí explicatio). - Fiala, Kanceláf, pag. 215-16 (charla erronee destinatario adiudicatur). - KK, pag. 251 ss (chartam in cancellaria regia ortam esse statuitur). - CIM IV. 1, pag. 17 (opinio, quam v. d. Fiala accepit, laudatur). l5 - .'iebánek, Ceská listina 3, pag. 101 n. 8 (res arte diplomatica tractatur). - Sebánek, Urkundenwesen, pag..162-36.3. Scriba: P 1I 42 = cancellariae regiae proprius. Exempla scripl. mim. 1 11, :!:!. Diclafor: seu P I1 42, seu magíster Arnoldus protonotarius. Vide: 11. 1 a, P. O. 11., P 11 42 (B), 3, Litomysl (B). 20 Nos Othacarus qui et Premicel, dei gracia dominus regni Boemie,ª dux Austrie et 11 marchio Moravie, omnibus per regnum Boemie constitutis graciam suam et omne bonum. 11 Noverint presencium inspectores, quod nos ob reverenciam beate Virginis et remissillonem nostrorum peccaminum contulimus et concessimus venerabilibus viris abbati et conventui in Lvthomicel omnia iura et libertates, quas in suis 2s privilegiis a nostris antecessoribus sibi rite collatis noscuntur habere,1 volentes, ut civitas ipsorum in Lvthomicel omni iure et libertate gaudere debeat, qua nostre civitates per Boemiam sunt contente. In cuius rei testimonium presens ipsis scriptum dari fecimus sigillorum nostrorum munimine roboratum testibus, qui aderant, subnotatis, qui sunt: Egidius, Cezama, Potho, Budizlaus, Vlricus, Zawiz, Styborius et alii quam :10 piures. Actum in Gretz anno Domini M°CC0 LVIIII0 , datum per manus magistri 35 Arnoldi prothonotarii, VI0 kalendas augusti apud Pragam. Sigillum: Pfemysli, iuvenis regís nec non ducis Austriae et Stiriae, in filis sericis flavi et rubri colorís valde laesum appendet. Cf. Sigilla in CDB IV. 2, num. 4, 5. 194. ª) ,Boom' A. 1) Vide chartam spuriam Vladislai 11., regis Bohemiae, Pragae 1167 ian. 20 datam (CDB I, pag. 411 num. 399) nec non charlas monasterio in Litomysl a principibus Bohemiae datas, in CDB 11, III, IV typis expressas. 308 NUM.195. 1259 IUL. 2i. 195.++ Pfemysl Otakarus Il., dominus regni Bohemiae, dux Austriae et marchio kloraviae, iura civitatis monasterii Lutomislensis Litomysl dictae statuit, homines civitatis et monasterii ab omni iugo servitutis eximit, omnia privilegia monasterio ab antecessoribus suis data confirmat. 5 Pragae, apud Pragam 1259 iul. 27. Charla autographi instar in membrana scripta in SÚA Pragae (archivum monasterii in Lilomysl, sign. L IV RP Litomysl num. 7) asservalur (B). Ed: CDM III, pag. 271 num. 281 (ex B). -CIB I, pag. 146 num. 47 (ex quodam apographo). - CIM IV. 1, pag. 15 num. 4 (ex B). - Fiala, Kanceláf, pag. 290 (ex B).1 Reg: Bohmer, Add. sec., pag. 434 sub num. 106. -Bischoff, Osterreichische Sladlrechle, pag. 82 (ad a. 1259). - Reg II, pag. 89 num. 230. - Sebánek, Archivy,pag. 25 num. 145 (ex B). Lit: Jelínek, Historie m. Litomysle !, pag. 63-67 (translatio charlae in linguam Bohemicam 10 ex exemplo ficto (cf. num. 372+)) praebetur. -- Nejedl(¡, Déjiny Lilomysle, pag. 69 (rei explicatio). - Vanééek, Základy III, pag. 20 et passim (immunitates). - Fiala, Kanceláf, 15 pag. 215 (origo B cancellariae regiae adiudicalur). - KK, pag. 252-253 (falsitas B demonstratur). - CIM IV. 1, pag. 17 (opinio v. d. Fiala laudatur). - Sebánek, Urkundenwesen, pag. 396-397. Scriba: P I I 43 = deslinatarii proprius e circulo diplomatico Lutomislo - Doxanensi. Exempla script. num. 1 a, 23. 20 Dictator: destinalarii proprius, qui charla Venceslai l. regís monasterio in Doxany 1249 iul. 23 in Litomerice dala (CDB IV, pag. 274 num. 169 = !), nunc deperdito exemplare versionis I I chartae Pfemysli Otakari I l. Pragae 1253 nov. 20 monasterio Montis Syon fortasse datae (vide num. 3, notam introductoriam = II), charla Pfemysli Otakari II. in Hradec [Královéj, apud Pragam 1259 iul. 27 monasterio Lulomislensi data (num. 194 = I II) usus est, quae 25 typis minoribus nec non numeris 1-111 in margine appositis exprimuntur. Postremo coniciendum est dictatorem charlae B etiam quadam nunc deperdita, eodem tempore atque charla I I confecta, monasterio Lutomislensi data, a Dionysio cancellario dictata charla usum esse. Ad hanc chartam prooemium et promulgationis formula chartae B, in quibus cohaerentiae expressae dictatus magistri Dionysii exstant, ciare se referunt. Quod autem hae cohaerentiae 30 singulis solum locis apparent, in charla B imprimenda ea, quae ex hoc exemplo proveniunt, typis minoribus exprimere deslitimus. Fortasse hoc exemplum (IV) etiam quaedam ex I aut ex I I exhausta continebat. B per quasiconfirmationis formam in charla Pfemysli Otakari II. in Hradec [Králové] 1263 mart. 25 data (vide num. 372+) recipitur. Propterea quod, ut ibidem dicitur (vide n. 1), 35 exemplar huius chartae primum (A 1), nunc deperditum, fortasse a scriba cancellariae regiae scriptum est, verisimile putandum est anno 1263 monasterium confirmationem iuris in B concessi assecutum esse. Facillime charla B apud destinatarium confecta, sigillo regio approbata, sincera igitur putaretur; at opinio haec non esset recta. Si in universum chartae B argumenti fidem (anni 1259 respectu) examinamus, reperimus: 40 a) Quantum ad ius civitalis Litomysl nec nonius monasterii Lutomislensis in civitatem attinel, omnia, quae 111 continet, accipere possumus. b) Quantum immunitatem el iura monasterii atque eius subditorum attinet, omnia, quae nec in I nec in JI sunt, repellenda sunt. c) Etiam iura ex I aut ex I I in B recepta omnia civitatis Litomysl seu monasterii esse certe non debeant. Imprimis fide non dignos articulos excludere possumus, in quibus monasterio Lutomislensi 45 ius fori, iudicii, civile, utilitas de molendinis, postremo libertas a pernoctationibus ascribuntur. 1259 lUL. 27. NUM.195. 309 Quae libertas ultima omnino non solum in B, sed etiam in I I, al cerle in primo (nunc deperdilo) exemplari charlae num. 372+ anno 1263 fortasse in cancellaria regia scripto (vide superius) non eral. Deest enim in confirmatione huius chartae Pragae 1298 aug. 1 a Venceslao JI. rege data (Reg II, pag. 776 num. 1807, mendose ad iul. 25). Igitur charla B non est sincera, at 5 spuria, mox post 1259 annum orla, ideo nempe, ut anno 1263 monasterium chartam num. 372+ obtineat. Charla spuria forlasse siyillo a charla 1V deperdila avulso munita est. Vide: II. 1 a, P. O. II., .1, Litomysl (C). In nomine sancte et individue trinitatis amen. Nos Othacarus qui et Premisl, dei gratia (I I 1) 10 dominus regni Bohemie, dux Austrie et marchio Morauie, omnibus 11 per regnum Bohemie constitutis gratiam suam et omne bonum. Licet illius favente clementia, per quem reges regnant et príncipes imperant,2 ad hoc terreni principatus /1 susceperimus moderamen, ut ex nostre serenitatis officio debeamus universa pia et religiosa loca sub nostro dominio constituta nostre protectionis dextera defensare 11 ac eorum iura et libertates, ne ama- 15 lignantibus infringantur, cura pervigili conservare, illis tamen ecclesiis, quas progenitorum nostrorum sincera fundavit devotio, sumus et esse volumus specialis beneficentie debitores, quatinus ipsarum libertatem liberaliter ampliando ampliatamque conservando post amministrationem terrene dignitatis ascribi numero supernorum civium mereamur. Noverint igitur universi tam moderni temporis quam futuri Christi 20 fideles, quod nos, consilio pietatis inducti* pro remedio animarum parentum nostrorum ac (1) nostre, ecclesie Luthomislensi nec non et abbati et fratribus ibidem deo et beate Marie famulantibus• talem concedimus libertatem, videlicet quod civitas ipsorum, que Luthomisl dicitur, que et ipsi ecclesie adiacet, iure fori, iure civili, iure iudicii ceterisque iuribus ac libertatibus gaudeat, quibus civitas nostra Gretz3 et alie civitates nostre per regnum (III) 25 Bohemie sunt contente, et quoG XXIX, pag. 129 num. 18) respicitur. Cf. autem num. 372+ in nota introductoria. - 2) Cf. Proverb. 8, 15, 16. - ") Cf. CDB 11, pag. 272 num. 278. - ') Cf. num. 194 n. 1. 1259 1\1. JUL. - SEPT. 29. NUM. 196, 197. 311 nicis legittime succedentibus imperpetuum. Iustis tuis petitionibus grato concurrentes assensu capellam nostram rotundam in Wissegrado in curia regis sitam tibi duximus principali munificentia conferendam, adicientes, ut reliquias capelle sancti Stephani de Clechow, quam tue prebende in Wissegrad adiunximus, libere transferas ad eandem 5 et ut predia et possessiones prioris capelle de Zlechow ex integro convertas ad ipsam, si sic tibi visum fuerit expedire, provisurus, quod extunc in eadem capella, que hactenus inofficiata stetit annis pluribus et deserta, divinum deinceps pro temporis oportunitate officium celebretur. Super quo assensum venerabilis patris domini Iohannis, Pragensis episcopi, requisivimus cum diligencia et obtinuimus cum effectu, prout super 10 hec in suis autenticis instrumentis plenius continetur.3 Et ut hoc perpetuum robur obtineat firmitatis, hanc paginam nostre sublimitatis sigillisª fecimus communiri." Huius rei testes sunt: dominus Iohannes venerabilis Pragensis episcopus, Engelbertus decanus, Prisnoborius et Fridericus Pragensis et Wissegradensis scolastici, magíster Hermannus, Albero, Iewich, Arnoldus notarius Wissegradenses canonici. Datum 15 in Praga per manus Arnoldi, aule nostre notarii, anno Domini M°CC0L0VIIII0 • 197.-++ Bruno, episcopus Olomucensis, monasterio in 1'isnov possessionem iuris patronatus ecclesiae sancti Petri Brunae (in B etiam aliarum ecclesiarum expresse nominatarum) confi.rmans ea, quae de proventibus dictae ecclesiae (in B dicta.mm ecclesiarum) mona- 20 sterium percipere valeal, statuit. In Modfice 1259 sept. 29. Autographum in membrana scriptum in SAR Brunae (FM, collect. dipl. sign. I/5} asservatur (A). -··- Charla autographi instar in membrana scripta in SAR Brunae (archivum mon. in Tifoov, sign. B 4) asseruatur (B).1 25 Ed: CDM III, pag. 273 num. 282 (ex B). Reg: Chlumeck(¡, Regesten, pag. 161 num. 6. - Reg JI, pag. 90 num. 2.U. - Bretholz, Regesten, pag. 145 num. 5 (ex A, B). - Sebánek, Archivy, pag. 26 num. 146 (ex B, A). Lit: KK, pag..?64-258 (falsitas chartae B demonstratur ). In tergo A manu registraloris destinatarii saec. X 11 I. ex. scriptum legitur: ,,Littera confir:.io matoria domini episcopi Brvnonis super iure patronatus ecclesie sancti Petri in Brunna" (E). - In tergo B mamz sacc. X JII. ex. scriptum legitur: ,,Privigelium (sic) super ecclesiam sancti Petri" (D ). - - - - - - - - - - - - - - ----- - - - - - - - - - - - - - - - - 196. ª) ,sigill' B. - b) ,:>muniri' B. 1) Durante anno 1259 Pfemysl Otakarus I I. enim certe mense iulio Pragae morabatur. - •) 35 Notandum est utilem tractationem hui11s chartae olim nostrum discipulum et laboris socium J. Bisti'ick(¡ in dissertatione sua (cuius manuscriptum in bibliotheca nostra exstat) anno 1953 confecta praeb11isse. - 3) Vide chartam Johannis, Pragensis episcopi, Pragae anno 1258 datam, num. 173. 312 NUl\I. 197. 1259 SEPT. 29. Scriba A: B 1 = Conradus, notarius episcopi. Cf. Exempla script. num. 2 b, 4. B : B 15 = = ignotus, destinatarii saec. XIII. ex. proprius. Exempla script. num. 2 b, 11. Dictator A: Conradus, notarius episcopi; B: verba chartae A repetit additis articulis inferius in dextra columna positis. Charla A sincera est. Chartam B omnibus momentis ad rem spectantibus examinatis brevi 5 ante annum 1294 (simul cum charla C, vide notam 1) fi.ctam esse iudicari potest. His enim annis chartae arbitratoriae in lite monasterii in Ti8nov de decimis ecclesiarum in Velká Bítes et Ceje datae sunt (vide Reg II, pag. 715 num. 1669, pag. 688 num. 1601). Charla B sua origine praeterea eliam cizm origine charlae spllriae Pfemysli Otakari I I., ut dicitllr, Bmnae 1255 ian. 2 datae (vide num. 38++) cohaeret. 10 Vide: JI. 2 b, Bruno episcopus (W), Conradlls nolarills (JJ1), 3, Ti8nov (H). Bruno, dei gratia Olomucensisª episcopus, dilectis in Christo ..2 abbatisse et conventui sanctimonialium in Thusnewiz,b ordinis Cisterciensis, nostre diocesis, salutem 11 et sinceram in Domino caritatem. Cum a nobis petitur, quod iustum est et honestum, in quo potestatem habere videmur ordinariam, e tam vigor 11 equita- 1s tis, quam ordo exigit rationis,ª ut id per officii nostri sollicitudinem ad effectum debitum perducatur. Cum igitur, sicut vestra nobise porrecta peticio contillnehat, inclitus dominus noster, bone memorie dominus \Vencezlaus,f rex Boemorum illustris, ius patronatus, quod in ecclesia sancti Petri de Brunna, nostre diocesis, habuisse dinoscitur, vobis et monasterio vestro, sicut per ipsius ostendistis litteras inde confectas,3 20 pia liberalitate contulerit ac ipse postmodum contra huiusmodiu collationemh de facto veniens, dilectum in Christo Albertum, eiusdem ecclesie nunc rectorem, ius patronatus usurpando sibi ad eandem ecclesiam presentarit suusque filius, magnificus dominus noster Primizl,i dominus regni Boemie, dux Austrie ac marchio Morauie, ínter vos et prefatum Albertum per arbitros concordiam faciens, quemadmodum in ipsius exprimí- 25 tur litteris,4 patrisque sui factum gratum habens et ratum, ius patronatus eiusdem ecclesie sancti Petri de Brunna, pium erga vos et monasterium vestrum liberalitatis gerens zelum, in vos iterumk duxerit transferendum, nos vestris devotis supplicationibusz inclinati dictique domini nostri factum pium et providum commendantes in Domino et consensum nostrum favorabiliter adhibentes, ius presentandi ad eandem 30 ecclesiam sancti Petri de Brunna, nostro et successorum nostrorum ac archidiaconi loci, qui pro tempore fuerit, iure salvo, vobis et per vos monasterio vestro auctoritate ordinaria confirmamus, sub interminationem anathematisn inhibentes, ne quis hanc nostram confirmationem0 presumat infringere vel ei ausu temerario contraire. Ceterum, quia circa personas in monasterio vestro ad dei servicium dedicatas expense plurime 35 requiruntur, in quibus, sicut vestra nobis patefecit insinuatio,P defectum contingit aliquociens vos habere, supplicastis eciam humiliter nobis, ut de proventibus ipsius ecclesie sancti Petri in Brunna in subsidium expensarum vestrarum aliqua consolatioq vobis fiat. Nos in hoc eciamr aflectu pio vestris condecendo8 precibus, habita super eo diligenti nichilominus consideratione,t quod ecclesie predicte competens prebenda 4.º remaneat et honesta, sic statuimusu auctoritate ordinaria et statuendo vobis concedimus, quod omnes fructus et redditusv ville de Bareuoz, qui in censu, iudicio et in 1259 SEPT. 29. NUM.. 197. 313 huiusmodi temporalibus proveniunt, et plenas frumenti decimas ville de Curin, w que spectare noscuntur ad eandem ecclesiam sancti Petri, pro vobis et monasterio vestro post decessum in Christo dilecti Alberti, ipsius ecclesie nunc rectoris, annis singulis percipere valeatis, ita tamen, quod plebanus ecclesie sepedicte, qui post ipsum s pro tempore fuerit, de decimis dicte ville de Curinw decem muttas tritici et totidem muttas avene ac aliosx omnes eiusdem ecclesie redditus,Y quos habere dinoscitur, sine diminutionez percipiat annuatim. 10 15 20 25 30 35 40 Inspecta quoque monasterii vesLri necessitate legitima et evidenti, ut de proventibus aliarum ecclesiarum parrochialium nostre diocesis, in quibus ius patronatus obtinetis, post modernorum decessum plebanorum annuam possitis recipere pensionem, videlicet de ecclesia in Budwicz quartam partem decimarum et de ecclesia in Bites, quod et Heyreichs vulgaliter appellatur, terciam partem decimarum et de ecclesia in Cheycz quinque muttas tritici antique mensure Brunnensis et totidem muttas siliginis, cum nichilominus iuxta consideracionem nostram dictarum ecclesiarum rectores, qui pro tempore fuerint, de proventibus residuis possint honeste et commode sustentari, hospitalitatem servare ac alia facere, que de iure fuerint facienda, vobis et monasterio vestro de gracia concedimus speciali. Insuper ius patronatus dictarum ecclesiarum in Budwicz et de Bites, quod et Henrichs vulgaliter appellatur, collatum vobis per predictum pie recordacionis dominum Wencezlaum regem, ut in litteris suis inde confectis plenius continetur,3 factum suum, quod ex pia liberalitate processit, gratum habentes et ratum, nostro et successorum nostrorum ac archidiaconi loci, qui pro tempore fuerit, iure salvo vobis similiter et per vos monasterio vestro auctoritateaa ordinaria confirma- mus. In huius autem nostrebb confirmationiscc et concessionis testimoniumdd presentes 314 NUM. 19í, 198. 1259 SEPT. 29. - OCT. 4. vobis dari iussimus litteras nostri sigilli munimine roboratas. deriz in die beati Michaelis annoee Domini MºCCºLVºIII J.ee ff Datum in MoSigillum: A, B; Brunonis episcopi in fi.lis sericis flavi et rubri coloris paululum laesum (AJ et illaesum (BJ appendet. Cf. Sigilla in CDB IV. 2, num. 12. 198. Frater Gode/ridus, [sacerdos domus] hospitalis [s. Mariae] Theutonicorum [in Slavkov], causam, q1we vertitur ínter magistrum Ulricum, canonicum / Frisingensem, protonotarium regís Bohemiae], ex parte una et Ottonem, episcopum Pataviensem, et Wisentonem, decanum Viennensem, ex parte altera super ecclesia in Probstdorf discernens, magistrum Ulricum per sententiam definitivam in possessionem ecclesiae in Probst- 10 dor/ mittil. In Klosterneuburg, in capitulo canonicorum 1259 oct. 4. Autographum in membrana scriptum in archivo publico Monacensi (sign. HU Freising 116J asservatur (AJ. Ed: Zahn, Codex Austriaco - Frisingensis, pag. 207 num..202 (ex AJ. Lit: Sebánek, Urkundenwesen, pag. 343 n. 22.1 (scriba chartaeJ. Scriba: Godefridus notarius in exordio chnriae nominatus, vide charlas num. 169/JII, 201. C/. Exempla script. 3, 2. Dictator: stilo communi usus est. 15 Vide: JI. 1 a, magíster Ulricus prolonotarius (BJ, 3, Ordo militum Theutonicorum (GJ. 20 197.-++ ª) ,Olumecensis' B. - b) ,Tusnowis' B. - 0) Finis secundae lineae B. -- d) ,racionis' B. - •) Finis tertiae lineae B. -f) ,Wenceslaus' B. - ") Scriba primum ,hi' scripsit, pastea aulem in scribendo in, h"irr:oi' correxit A. -- h) ,collacionem' B. - i) ,Premisl', littera ,s' in scribendo ex quadam alía (,z' fortasse) correcta est B. - k) Scriba primum ,d' scripsit, sed erasit et item verbum ,iterum' scripsit B. - !) ,supplicacionibus' B. ---- m) ,interminacione' B. - n) ,anatematis' B. - 25 0 ) ,confirmacionem' B. - P) ,insinuacio' B. -- q) ,consolacio' B. - r) ,etiam' B. - •) Ita A pro ,condescendendo', quod exhibet B. - t) ,consideracione' B. - ") Una lineola superflua super ,i' posita est B. - ") ,reditus' B. - w) ,Curim' B. - x) Scriba primum ,o' scribere coepit, sed in scribendo in ,a' correxit A_. - Y) Ex ,raditus' in scribendo corr. B. - z) ,diminucione' B. - ªª) ,aucto' in loco raso scriptum est B. ---- bb) Deest B. ---- ce) ,confirmacionis' B. - dd) ,et evidenciam' sequitur 30 B. - ••-••) Verbis competenter distentis, lit ultima lin('(/ expleretur, scriptum est A, R. - ff) ,M°CC0 LVIIII0 ' B. 1) Forma quasiconfi.rmationis textus chartae B (consensus formula capituli Olomucensis additaJ in charla Brunonis, episcopi Olomucensis, ut dicitur, in Olomouc 1272 sept. 29 data (num. 677++J repetitur; quae charla (CJ ítem videtur esse spuria. Textum chartae C sincera vidimationis charla 35 Johannis, episcopi Olomucensis, in Pustiméf 1305 sept. 22 data (Reg JI, pag. 887 num. 2055J continet. - ') Katherinae. - 3 ) Vide chartam in Tifaov 1240 dec. 7 datam (CDB I I I, pag. 351 num. 259J. - •) Vide num. 165 seu 166. 1259 OCT. 4. NUl\J. 198. 315 In nomine patris et filii et spiritus sancti amen. Cum super causa, que vertitur inter magistrum Vlricum, ecclesie sancti Andree 11 canonicum, ex una parte et venerabilem patrem 0.,1 Pattawiensem episcopum, et Wisentonem, decanum de Wienna, ex altera, 11 coram nobis, fratre Gotfrido hospitalis sancte Marie Iherusalem, subdelegato ;; a venerabilibusª Olomucensib et Pragensic episcopis,2 iudicillbus a sede apostolica delegatis, et a venerabili Vlrico, Salczburgensis ecclesie archiepiscopo, iudice delegato, dictus magister Vlricus prefatos episcopum et decanum traxisset in causam, predicti episcopus et decanus per se et procuratores sufficienter instructos comparere curarunt, excepciones piures proponentes, ut iurisdiccionem nostram evaderent, quod per 10 appellacionem eorum subsecutam, nobis in scriptis presentatam, ostenderunt, sicut in actis bene patet.3 Nos siquidem reverencie episcopali defferentes, licet cause appellacionisª nulle fuerint, terminum tamen quature 4 mensium ad prosequendam appellacionem eis decrevimus indulgendum, ad quem terminum noe venire curantes, vel, si venerunt, nichil lamen se profecisse ad nostram citati presenciam monstraverunt. 15 Immo prefatus magister Vlricus litteras papales domino decano Olomucensib 6 directas cum ipsiuuse mandato, ut in causa absque omni dilacione procederemus, nobis obtulit,6 quod, si aliquid a prenominatis esset in curia obtentum, totum deberet inane et irritum deputari/ secundum quod per ipsum decanum Olomucensem iam legitime factum fuerat, sicut littere super hoc confecte plenius declararunt.6 Petente igitur 20 magistro Vlrico, ut ipsum in possessionem corporalem ecclesie de Probsdorf mittere curaremus, ostendenteu se presentatum esse ad eandem ecclesiam prefato episcopo Patawiensi a vero patrono, qui in possessione erat iuris presentandi, quia a domino fundi, scilicet episcopo Frisingensi,7 modo canonico et legitimo, prout documentis legitimis coram nobis extitit comprobatum.8 Quia tamen pars altera presens non 25 erat, peticionem ipsius effectui mancipare differentes, partem episcopi et decani scitavimus, eisdem graciam preter solitum facientes. Qui, etsi per se et procuratorem suam presenciam exhyberent, nichil tamen dixerunt vel monstrarunt, quare dictam peticionem magistri VI. non admittere deberemus, quin immo in appellacionis vocem prorumpentes appellarunt. Quam appellacionem nullam reputantes, quia contumax :rn non auditur appellans, cum de contumacia convicti iam fuerint, sicut patet per papale instrumentum,9 et per confessionem partis adverse, que dicebat, quod dominus episcopus Pataviensis vult prosequi appellacionem et ad hoc petebat inducias sibi dari, dicto magistro Vlrico iniunximus, ut suam petitionem nobis constare faceret, qui satis liquide probavit per munimenta iudicum delegatorum super eadem causa motalt 35 a venerabili Frisingensi episcopo et Eberhardo, antecessore suo,10 et diffinitiva sentencia canonicei terminata, quod a vero patrono esset presentatus, qui eciam in inris presentandi erat facultate, et alia, que causam sufficientissime declarabant, sepedictum magistrum Vlricum in possessionem ecclesie de Probstorf per sentenciam diffinitivam decernimus esse mittendum et mittimus, prememoratum Wisentonem, qui dictam 40 ecclesiam contra iusticiam occuparat, in fructibus perceptis et, qui percipi poterant, condempnantes. Insuper in expensis et interesse, que prefatus magister Vlricus nostro 316 NUM. 198, 199. 1259 OCT. 4. - 7. commisit arbitrio, volens iurare de centum marcís, taxavimus tantum triginta esse solvendas a Wisentone decano, sub hoc pretextu, ut, si aliqua parcium predictarum deinceps moveret querelam contra dictum magistrum Vlricum, hanc causam contingentem, salvumk esset ius prememorato magistro Vlrico expensas et interesse repetendil ex integro am sepedictis tam episcopo quam decano. Ad hecn cassamus omnes 5 sentencias latas post appellacionem factam a magistro Vlrico in presbíteros dictam ecclesiam officiantes et easdem dicimus esse nullas. Acta sunt hec in Nevenburch in capitulo canonicorum anno Domini M°C°C0 L0 Vllll0 , indiccione 11ª, 1111° nonas octobris presentibus hiis: Vlrico decano, Heinrico de Ebergorin, Ortolpho de Greyfenstein, Pawone, Chunrado0 canonicis Neumburgensibus, item fratre Heinrico 10 et fratre Nicolao de ordine Predicatorum, item magistro HeinricoP de Wienna et aliis quampluribus, datum per manum Gotfridi notarii, qui hec omnia de mandato iudicis conscripsit et in hanc formam redegit. Sigillum: fratris Godefridi valde laesum in scidula membranacea appendet. Cf. Sigilla num. 3, 35. 15 199. ++ Hostilka, relicta Marquardi de Bfezno, cum consensu propinquorum suorum, quorum nomina commemorat, hospitale in / Mladá] Boleslav hospitali s. Johannis Hierosolymitani cum ecclesia s. Viti /in Mladá Boleslav] nec non cum aliis bonis expresse nominatis con/ert. Pragae, in ecclesia s. Mariae /s. Johannis Hierosolymitani] ad pedem pontis 1259 oct. 7.1 Charla autographi instar in membrana scripta in S ú A Pragae (archivum magni prioratus Melitensium, sign. Jo LVII, Mladá Boleslav 1) asservatur (B). 20 198. ª) Scriba primum fortasse ,venerabilis' scripsit, litteram ,s' erasit et ,bus' (,b3') addidit 25 A. - b) ,OlomúCris' A. - 0) ,Pragns' A. - ª) In loco raso, ubi primum ,iurisdictiones' fortasse scriptum eral, correctum est A. - •) Ita A. - 1) Scriba primum ,p' scripsit, ,p' sine rasura in ,d' correxit et porro scripsit A. - 11) Scriba primum fortasse ,ostendens' scripsit et sine rasura correxit A. - •) Post verbum ,mota' foramen 15 mm in latitudine et 7 in altitudine habens exstat, quod fi.lis pertextum olim eral, sicut perforationes in membrana factae demonstrant; quod scriba vitavit A. -') 30 Verbum ,canonice' scribens scriba foramen (vide notam h) vitavit A. - k) Littera ,m' sine rasura correcta est A. - ') Ex ,repetende' sine rasura correctum est A. - m) Littera ,a' paene evanuit A. ") ,h' A. - º) ,Chu8dº' A. - P) Ex ,Heinnico' sine rasura correctum est A. 1) Ottonem. - 1) Brunone et Johanne. - ª) Vide num. 169. - •) ,trium' mensium' dicitur in aclis supradictis. - 5) Herbordo. - •) Litteras ignoramus. - 7) Conrado. - 8) Documenta ignora- 35 mus. - º) Jnstrumentum ignoramus. - 10) Cf. Eubel, pag. 255, quo teste post obitum Conradi, episcopi Frisingensis, Conradus de Wittelsbach in successorem eius est electus, qui autem non prius quam anno 1278 morte obiit_: Eberhardi itaque apud Eubel nulla mentio fil. 1259 OCT. 7. NUM. 199. 317 Reg: Reg Il, pag. 1222 num. 2792 (ad 1255 (?)oct. 4, ex B). Lit: Bares, Pamfü I, pag. 163 (reí deliberatio, sinceritati chartae confi.ditur). - Sebánek, K otázce brevn. fals, pag. 284 n. 161 (falsitas chartae). - Svátek, Nejstarsl lennlci, pag. 190 (sincerilati chartae confi.ditur). 5 Manus saec. X VIlI. in /ergo charlae annolavil: ,,Caret sígillo". Scriba: saec. XIV., destinatarii proprius. Dictator: destinatarii proprius, qui in invocationis formula nec non in chartae prooemio chartis saec. XIII. in archivo hospitalis s. Johannis Hierosolymitani asservatis (vide CDB IV, pag. 116 num. 35, pag. 103 num. 26) videtur uli. 10 Charla sincera esse non potest (vide scribae manum). Non est excludendum eum, qui XI V. saec. chartam fi.nxit, charla ab hospitali in Mladá Boleslav accepta saec. XIII. usum esse. Si haec coniectura recta est, ea, quae de chartis superius memoratis videntur esse recepta, partes huius chartae deperditae esse possunt. Vide: Il. 3, Ordo hosp. s. Johannis Hierosol. (Mladá Boleslav) (L), 4, De chartae apud nobiles 15 llSU (T). In nomine sancte et individue trinitatis. Cum humane condicionis status motu multiplici varietur, decet et expedit, 11 ut ea, que geruntur in tempore, scripti memoria perhenentur. Ego igitur Hoztilka, relicta Marquardi de Brzezen, 11 notum facio universis, quod ego cum consensu meorum filiorum laroslai, Marquardi et filie 20 mee Woyslawe et nepotis 11 mei Galli et aliorum heredum meorum ob laudem et gloriam divini nominis et in remissionem peccatorum meorum et eciam predecessorum meorum quam successorum hospitale in Boleslaw cum omnibus suis attinenciis et bonis, que in presentí possidet et in futurum dante deo poterit adipisci, hospitali sancti Iohannis Baptiste Ierosolimitani contuli libere ac quiete possidendum; quorum 25 bonorum nomina hoc in loco duximus inserenda: primum ecclesiam sancti Viti cum terra et areis contuli una cum ortis et ecclesiam in Tynecz villa, que sola collacio ad domum sancti Viti comprobatur laude,ª quam emi a filiis Styborii de Wtelna; item aliam hereditatem, quam emi a Sobyehrdo de Luzan; item villam in Neprzyewecz cum omnibus suis attinenciis tam mobilibus quam inmobilibus; ítem hereditatem 30 quandam in Gennik, quam eciam emi ah heredibus eiusdem loci; ita tamen, quod fratres predicti hospitalis providebunt ibídem tam infirmis quam pauperibus secundum discrecionem eis a deo traditam et prout a retributore omnium bonorum desiderant meritum obtinere; insuper volo, quod predicti fratres unum lotonem auri quolibet anno transmittant pro sustentacione pauperum ultra mare; et si dante deo contigerit 35 predictum hospitale in bonis temporalibus et possessionibus ampliari, in discrecione consistit, quod plus quam predictum lotonem auri transmittereb ultra mare. Acta sunt hec anno Domini M°CCLVIIII0 , e nonas octobris in ecclesia sancte Marie ad pedem pontis in Praga presentibus: fratre Borengeroll de Lovf priore sancte domus hospitalis Ierosolimitani per Poloniam, Morauiam viceque magistro Boemie, fratre 40 Wolfgego magistro fratrum hospitalis Ierosolimitani in Austria, fratre Geldolfo comendatore in Brunna, fratre Henrico magistro domus sancte Marie in Praga, fratre 318 NlJ:\t. 199, 200. 1259 OCT. 7. - 11. Predborio priore eiusdem ecclesie, fratre Petro quondam magistro in Boemia, Slawkone de Chegetycz, Siczeslao de Wssetat, Sdyslao de Vgyezd, Milcone de Kayssycz,e Ianisone de Cztymyrzicz, Malhostone de Schidinawes et aliis quam pluribus. In robur autem evidencie ego Paulus, comendator de Iuueni Boleslauiaf domus sancti Viti,u donaciones prescriptas et perscriptas a predicta relicta Hoztilka, quas nobis " donabat in Boleslaw et iuxta Boleslaw, presentes litteras meo sigillo appendente sigillavi. Sigillum: in scidula membranacea appendebat; sed auulsum et deperditum est. 200. Alexander 1V. papa / Johanni ], episcopo Pragensi, et / Henrico], abbati Plasensi, 10 mandat, ut Albertum, episcopum quondam Ratisbonensem, vel procuratorem eius in possessionem omnium sibi provisionis titulo concessorum bonorum inducant. Anagniae / 1259] oct. 11. Apographum exstat in Alexandri 1V. registris in archivo secreto Vaticano asseruatis (Reg. Val. 25}, fol. 231" ep. s. num. (post 240) (R). 15 Reg: Palaclc(¡, Reise, pag. 37 num. 272 (ex R). - Reg 11, pag. 91 num. 233. - Potthast II, pag. 1439 num. 17677. - RI V. 2, pag. 1437 num. 9208. - Coulon, Les registres I 11, pag. 83 num. 3013 (ex R). • • , 1 episcopo Pragensi, et .. ,2 abbati de Plaz, Pragensis diocesis.ª Que de mandato nostro etc., ut in alia usque fulcimentum.3 Sane venerabiles fratres O.4 Tuscula- 20 nus et S.5 Penestrinus episcopi ac dilecti filii nostri R.,6 sancti Angeli diaconus cardinalis, auctoritate nostra sibi viva voce commissa venerabili fratri nostro Alberto, episcopo quondam Ratisponensi,7 qui Ratisponensis ecclesie, cui preerat, spontaneam etc., verbis competenter mutatis usque duximus confirmandum.8 Quocirca mandamos, quatenus episcopum vel procuratorem suum eius nomine in corporalem possessionem 25 omnium concessorum sibi pro huiusmodi provisione auctoritate nostra per vos aut alios inducatis et defendatis inductum, facientes ei de proventibus provisionis eiusdem integre responderi. Contradictores et rebelles, cuiuslibet conditionis vel dignitatis aut 199.++ ª) Ex ,laudem' radendo corr. est B. - b) Ita B ,t~srhé e', enim scriptum est B. - e) ,Mº' super linea additum est B; inditio anni et diei etiam ,M°CCLV, IIIIº [nonas octobris]' legi potest 30 in B. - :i) Prima ,r' ex ,e' correcta sine rasura est B. - e) Loco litterae ,K' scriba primo fortasse ,R', loco ,ss' fortasse ,oc' scripsit et sine rasura correxit in B. - f), Boleª' B. -11) Vox ,super' deesse uidetur in B. 1) Vide superius notam c. 1259 OCT. 11. - 12. NUM. 200, 201. 319 ordinis seu religionis existant, per excommunicationis in personas et in terras eorum, interdicti sententias appellatione postposita compescendo, invocato ad hoc, si necesse fuerit, auxilio brachii secularis, non obstante, si aliquibus a sede apostolica sit indultum, quod de beneficiis, prebendis, dignitatibus vel canoniis suis cuiquam provideri ;; aut in eos excommunicationis, suspensionis sententie promulgari vel terre ipsorum interdicto supponi non possint, aut quod ipsi extra vel ultra certum locum ad iudicium evocari nequeant per litteras apostolicas non facientes plenam et expressam de indulto huiusmodi et eorum ordinibus mentionem, seu constitutione de duabus dietis edita in concilio generali,9 aut quavis alia eiusdem sedis indulgentia, per quam effectus 10 presentium impediri valeat vel differi. Datum, ut in alia.10 201. Gaudentius, fratris Godefridi, /sacerdotis] domus hospilalis s. Mariae {Theutonicorum in Slavkov], iudicis delegati, executor, Wisentonem, decanum Viennensem, pro eo, quod Ulricum, regis Bohemiae protonotarium, in possessione ecclesiae in Probstdorf 15 et aliis expresse nominatis possessionibus aggravet, ab ingressu ecclesiae suspendit. Viennae 1259 oct. 12. Autograplzum in membrana scriptum in archivo publico Monacensi (sign. HU Freising 117) asservatur (A). Ed: Zahn, Codex Austriaco-Frisingensi.~, pag. 209 num. 203 (ex A). :w Reg: Reg l 1, pag. 91 num. 234. Lit: Sebánek, Urkundenwesen, pag. 343 n. 223. Scriba: Godefridus notarius; vide charlas num. 169/IIl, 1.98. Cf. Exempla script. 3, .?. Dictator: stilo communi usus esl. Vide: JI. 1 a, magisler Ulricus protonolarius (C), .'l, Ordo militum Theutonicorum (H) . 25 200. ª) Superscriptio in margine scripta est R. 1) Johanni. -') Ilenrico. - 2) Videlicet: ,facta sunt provide, nos decet apostolice auctoritatis presidio communire, ut eo facilius possit ex illis debitum provenire commodum, quo tanti muniminis habuerint fulcimentum'; vide litteras Alexandri IV. papae Alberto, quondam episcopo Ratisbonensi, datas Anagniae (1259/ oct. 11 (=° Coulon, Les registres [JI, pag. 83 num..'3012). - 4) 30 Odo. - 5) Stephanus. - •) Richardus. - 7) Qui post 1259 maii 11 videtur resignasse; cf. Rodenberg 111, pag. 460 n. 3.- 8) Hoc loco ad litteras in n. 3 commemoratas revocatur, ubi dicitur: ,spontaneam in nostris fecisti manibus cessionem pontificalium usu retento, provisionem in beneficiis ecclesiasticis et in bonis Ratisponensibus pro tua substentatione, quoad vixeris provide, concesserunt, prout in patentibus litteris inde confectis et signatis eorum sigillis plenius continetur. Nos 35 itaque tuis supplicationibus inclinati, quod per episcopos et cardinalem predictos in hac parte factum est, ratum et firmum habentes, id auctoritate apostolica confirmamu~. ' - ') Vide Decr. Greg. l X., l. 3. 28 (Friedberg JI, col. 31 ) . - 10) Videlicet in litteris in nota 3 superius commemoratis: ,Anagnie V idus octobris, anno quinto'. 320 NUM. 201, 202. 1259 OCT. 12. - NOV. 17. In nomine patris et filii et spiritus sancti amen. Nos Gaudencius, fratris Gotfridi, domus hospilltalisª sancte Marie Iherusalem, delegati iudicis, executor, Wisentonem, decanum de Wienna, 11 ab ingressu ecclesie suspendimus pro eo, quod magistrum Vlricum, illustris regis Boemieb 1 prol!thonotarium, in possessione ecclesie in Probsdorf ac domus et prediorum capelle sancti Nicolay, in quam possessionem 5 eundem magistrum Vlricum canonice misimus auctoritate nobis concessa, ídem \V. decanus agravat et molestat, nichilominus ad aliam penam graviorem contra eundem W. decanum, si ipsius protervitas meruerit, processuri. Domini M°CoCoLoVJIJio, IIII0 idus octobris. Datum Wienne anno Sigillum: Gaudentii scidula membranacea ex autographo ipso scissa valde laesum dependet. to In medio sigilli figura sacerdotis calicem benedicentis· conspicitur. Circumscriptio haec esl: + S. GAVD6NCII //////. 202. Pfemysl Otakarus JI., dominus regni Bohemiae, dux Austriae et marchio Moraviae, hominibus suis in Emmersdorf iura confert, quibus gaudenl eius cives in Krems et in 15 Stein super Danubio seu in aliis aqllis. Apud Krems 1259 nov. 17. Autographum in membrana scriptum in archivo civitatis Krems (Leihgabe der 2itarktgcm. Emmersdorf, sub dato suo) asservatur (A). Ed: Reil, Das Donaulündclzen, pag. 172 (ex A, cum multis erroribus). - Gesch. Beil. zu den 20 Consisl.-Currenden der DiOz. St. Polten 4, pag. 3; 11, pag. 193 (ex A). Reg: Willzelm, Die landesfürstliclzen Privilegien, pag. 40. - Wilhelm, Arclzivbericlzle von NO I, pag. 217 num. 1140. - Brunner, Die Rec/zlsquellen, pag. 3 num. 5. Lit: Sebánek, Urkundenwesen, pag. 324-325, 328. Scriba: P I I 17 = magister Arnoldus prolonolarius. Cf. Exempla script. num. 1 a, 2. 25 Dictator: magíster Arnoldus protonotarius. Vide: II. 1 a, P. O. II., magister Arnoldus protonotarius (GG ). Nos Otacharus, dei gracia dominus regni Boemie,ª dux Austrie et marchio Moravie, 11 universis hominibus suis in Eymarsdorf constitutis graciam suam et omne bonum. 11 Ut vestros deffectus varios et pressuras in parte valeamus aliqua 30 relevare 11 et ex hoc valeatis proficere in inmensum, hanc vobis libertatem et graciam duximus faciendam, ut gaudere debeatis omnibus iuribus ex integro et in pleno, quob gaudent in Chrems et in Steyn super Danubio seu in aquis aliis cives nostri. Nolentes ---------------·-- 201. ª) Prima littera ,i' evanuit A.. -- b) ,Boem' A.. 1) Pfemysli Otakari I l. 35 1259 NOV. 17. NUllI. 202, 203. 321 igitur, ut in eisdem iuribus vos aliquis nostrorum iudicum seu nobilium terre nostre vos" contra indulta huiusmodi in gracia prelibata valeat vel debeat impedire, presentem vobis e donamus litteram cum annotacione testium sigilli nostri munimine roboratam. Actum et datum apud Chrems anno Domini M°CC0 LVIIII0 , quintos decimo kalendas decembris. Testes sunt: Albero de Chunringen, Chunradus de Zekkingen, Otto camerarius de Berhtoldesdorf, Bertoldus Spismagistertt et alii piures. Sigillum: in scidula membranacea appendebat; sed iam avulsum et deperditum est. 203. Pfemysl Otakarus 11., dominus regni Bohemiae, dux Austriae et marchio Morauiae, 10 concedit, ut hominibus suis liceat cum hominibus monasterii in Tegernsee matrimonia contrahere, certas condiciones adiciens. In Krems 1259 nov. 17. Autographum in membrana scriptum in archivo publico Monacensi (sign. K U Tegernsee :i(}) asservatur (A). 15 Ed: Oefele, RES ll, p11g. 86 (e quodam recentiore apographo). - ]\1B VI, pag. 218 num. 49 (ex A?). Reg: Reg B Ill, pag. 140. - Bohmer, Add. sec., pag. XXXVI s. num. - Reg Il, pag. 91 num. 237. Lit: Sebánek, Urkundenwesen, pag. 328-329. 20 Scriba: P 11 17 = magíster Arnoldus protonotarius. Cf. Exempla script. num. 1 a, 2. Dictator: magíster Arnoldus protonotarius. Ad rem cf. etiam BUB II, pag. 148 num. 311. Vide: 11. 1 a, P. O. Il., magíster Arnoldzzs protonotarius (HH). s In nomine patris et filii et spiritus sancti amen. a Nos Otacharus, dei gracia 25 dominus regni Boemie,ª dux Austrie 11 et marchio Moravie, ecclesie in Tegerse, abbati et conventui eiusdem ecclesie imperpetuum. Cum ex debito ad ea teneamur 11 intendere ex suscepta a Domino dignitate, que bonum pacis et terre comodmnb nencnonb subditorum nostrorum possunt facere et eciam promol!vere, facilem assensum ad ea duximus concedendum maturitate nostri consilii accedente, que servitorum 30 nostrorum nobis poterunt numerum adaugere. Et ecce premissis omnibus discussis provide et tractatis concedimus et virtute presencium inviolabiliter ab omnibus volumus observari, ut hominibus nostris, quacumque dignitate vel nomine censeantur, secure et de nostra voluntate et consensu liceat cum hominibus ecclesie in Tegerse matrimo- 202. ª) ,Bóem' A. - I>) Ita A. - 0 ) Ex ,vos' sine rasura corr. est A. - ") ,Spismagr' A. 322 NUM. 203, 204. 1259 NOV. 17. nia contrahere et hominibus dicte ecclesie cum nostris hominibus contrahere econverso hoc adiecto, ut quecumque proles per contractum huiusmodi proveniat ex coniunctione hominum predictorum, equaliter tam nobis quam nostris successoribus quam supradicte ecclesie dividantur.b Adicimus eciam, ut heredes, qui ex contractu provenerint prelibato, equa porcione tam in feudis quam in possessionibus gaudere ;; debeant et quiete. Volumus eciam, ut gracia superscripta extendi debeat non solum ad presentes et posteros, quinimo ad preterita e extendi debeat et servari. Et ne super hoc contencio in posterum valeat subhorri,ª presens instrumentum ipsi ecclesie cum annotacione testium et appensione sigillorum nostrorum donavimus ad cautelam. Testes sunt: Siuridus Orphanus, Otto de Haslowe, Otto de Meyssowe, Albero de 10 Chunringen, Heinricus marscalcus de Witra, Heinricus de Liehtenstein, Albero de Pollenheim, Vlricus de Lobenstein, Heinricus de Hag,e Vlricus Vellsloz, Hiltprandus de Vinsterwalde, Heinricus ibidem et alii plures. Actum in Chrems anno dominice incarnacionis M°CC0 LVIIII0 , datum per manum prothonotariorum nostrorum Arnoldi et Vlrici, indictione secunda, XV0 kalendas decembris. Sigillum: Pfemysli, ducis Austriae el Stiriae nec non iuvenis regís, in filis sericis rubri et viridis colorís paulum laesum appendet. Cf. Sigilla in CDB IV. 2, num. 5, 4. 2M. 15 Pfemysl Otakarus JI., dominus regni Bohemiae, dux Austriae et marchio Moraviae, testimonio super eo accepto, quod decima decimae suae thelonei et census attineat ecclesiae 20 in Glubczyce, ipsam decimam capellano suo Eliae successoribusque eius confirmat. In Znojmo 1259 nov. 17.1 A.pographum insertum esl confirmationi Cunegundis, reginae Bohemiae et dominae Opaviae, in Glubczyce 1281 febr. 11 datae (Reg II, pag. 545 num. 1267}, cuius confirmationis autographum in membrana scriptum in SÚA Pragae (archivum magni prioratus Melitensium, 25 sign. Jo III, Grob. 6) asservatur (B). - Apographum eiusdem confirmationis in codice manuscripto membr. bibliotlzecae Nationalis Viennensis, qui Líber formarum Cunegundis reginae appellatur (sign. 526}, manu quadam coaeva ascriptum exstat, fol. sov (C). - Aliud apographum eiusdem confirmationis manu scribae saec. XV11. scriptum ,,Liber privilegiorum" chart. in SOA Pragae asservatus (num. inv. 2467) continet, fol. 32 num. 5 (D). - Ibídem :10 inepta et imperfecta translalio eiusdem confirmationis in linguam Germanicam manu saec. XVII. scripta, in qua charla nostra erronee ad annum 1249 ponitur, exstat, fol. 3ü num. 11, cuius textum inferius praetermisimus (T). - Aliud apographum itidem X VII. saec. chartae saepius citatae probabiliter ex D descriptum líber mnscr. chart. sub titulo ,,Privilegien der Johanniter Ritter iiber die Kommende Grobnik" in SAR Opava (archivum officii capitanei :~;; ducatus Opaviensis) asservatus praebet, fol. 2v_3 (E). 203. ª) ,Bóem' A. -- b) Ita A. - e) Post ,preterita' scriba vocem ,ipsam' scripsit, quam punctis suppositis delevit A. - ª) Ita pro ,suboriri' A. - e) Voci uncus superponitur A. 1259 NOV. 17. - DEC. 2. NUM. 204, 205. 323 Ed: CDM JI!, pag. 275 num. 283 (ex B). - Palacky, Ober Formelbücher !, pag. 313 in num. 102 (ex C). - CDM VII, pag. 775 in num. 143 (ex Palacklf). Reg: Bohmer, Add. sec., pag. 435 num. 109. - Kopetzky, Regesten, pag. 120 num. 84. - Reg JI, pag. 92 num. 238. - CDS VII. 2, pag. 83 num. 1033. - Scholz-Babisch-Wendt, Quellen •> zur Handelsgeschichte, pag. 141 num. 201. Lit: KK, pag. 258. - Sebánek, Urkundenwesen, pag. 328-329, 392. Dictator: fortasse magister Ulricus protonotarius. Vide: JI. 1 a, P. O. IT., magister Ulricus protonotarius (D}, 3, Aliae ecclesiae (D). Nos Otthacarusª qui et Premizl,b dei gracia e dominus regni Boemie,ª dux Austriee 10 et marchio Morauie/ scire volumus universos, quod nos accepta sufficienti caucioneg et testimonio honesto super eo, quod decima decime nostre theloneih et census ecclesie in Hlupchyzhci attineat ex debito et de iure, ipsam decimam dilecto nobis capellanok Elyez et suis successoribus confirmamus. In cuius rei testimonium sibi et ecclesie sue prescripte et suis successoribus presens instrumentum dari mandavimus cum subnota- 15 tis testibus sigillorumm nostrorumm munimine roboratum. Testes: Benesius camerarius noster, Mylothan frater eius, frater Paulus et frater Heynricus0 ordinisP MinorumP et alii quam piures. Actum et datum in Znoym perP manusP prothonotariorum nostrorum Arnoldiq et Vlrici magistrorum anno Domini millesimor cerno quinquagesimo nono,r quintodecimo8 kalendast decembris. 20 205. Pfemysl Otakarus JI., dominus regni Bohemiae, dux Austriae et marchio Moraviae, ne quis officialium suorum de hominibus monasterii in Zwettl iudicium /acial, praecipit. In Zwettl 1259 dec. 2. Autographum in membrana scriplum in archivo mon. in Zwettl (sign. num. 98) asservatur (A). 25 Lit: Hageneder, Die geistliche Gerichtsbarkeit, pag. 156 n. 116 (iuridicae quaestiones tractantur). - Sebánek, Urkundenwesen, pag. 328-330. Scriba: P JI 17 = magister Arnoldus protonotarius. Cf. Exempla script. num. 1 a, 2. Dictator: magister Arnoldus protonotarius. Vide: JI. 1 a, P. O. JI., magister Arnoldus protonotarius (JI). 30 201. ") ,Otlh' e, ,Otthagarus' E. - /!) ,Praemislaus' D, ,Premislaus' E. - C) ,gratia' E. - ª) ,BÜem' B, C, ,Bohemiae' D, ,Bottemiae' E. --- ") Hic et in/erius saepe ,ae' pro ,e' ponitur in D, E. f) ,Mur' C, ,Moraviae' D. - Y) ,cautione' D, E. - h) ,telonii' D, E. - i) ,Hlupcich' C, ,Hlubschitz' D, E. - k) ,cappellano' C, ,cappelano' E. - 1) ,Ely' C, ,Eliae' D, E. - m-m) ,sigilli nostri' c. - n) ,Milota' c. - º) ,Hermanus' e, ,Henricus' D, E. - P·P) Deest c. - ª) ,Arnoldy' E. - r-r) 35 ,M°CCoLIX0 ' C, ,MCCLIX0 ' D, E. --- ") ,XV0 ' C, D, E, e/. notam 1. - t) ,calendas' D, E. 1) 1259 nov. 17 Pi'emysl Otakarus JI. in Krems certe morabatur (vide num. 202, 203). !taque in nota temporis charlae nostrae errorem latere coniciendum esl. Verisimililer mate accidit, ut scriba chartae Cunegundis reginae (vide superius) pro ,quartodecimo' perperam ,quintodecimo' legerit. 324 N UM. 205, 206. 1259 DEC. 2. - 13. 0.,1 dei gracia dominus regni Boemie,ª dux Austrie et marchio Moravie, 11 omnibus hanc litteram inspecturis graciam suam et omne bonum. 11 Quoniam hominibus venerabilium fratrum abbatis et conventus de 11 Zwetel de nostri consilii qualitate decrevimus preesse in omnibus et in effectu prodesse, statuimus et sub optentu nostre gracie precipimus ab universis nostris fidelibus, maioribus et minoribus, firmiter 5 observari, ut nullus de hominibus dicti cenobii iudicium facere debeat vel artare, ut coram aliquo iuri stare debeant preterquam coram nobis vel quem nos loco nostri ipsis iudicem de mandato speciali duxerimus statuendum, scituri, quod si quis secus fecerit, nostre gracie se noverit destitutum. Datum in Zwetel anno Domini M°CC0 LVIIII0 , feria IIIª proxima post Adventum Domini. 10 Sigillum: Pfemysli Olakari, ducis Auslriae et Stiriae, in lergo mandati scidula membranacea traiecta superiorem marginem superan.~ hoc modo impressum eral, ut per alteram scidulam membranaceam sigillo teclam mandalum clausum sil; nunc sigilli tantzzm /ragmentum restat. C/. Sigilla in CDB IV. 2, num. 5. 206. Alexander IV. papa magisfro Petro de Ponte Curvo, archidiacono Gradecensi, /acultatem concedit exigendi suo et ecclesiae Romanae nomine ea, quae certis causis Terrae sanctae vel sedi apostolicae debentur in Bohemia, Moravia, Austria et in provincia Gneznensi, et /aciendi absolutionis litteras illis, qui debita persolverint. 15 Anagniae [1259] dec. 13. 20 Apographum chartae Petri de Ponte Curvo, domini papae nuntii, in Vysehrad 1260 iun. 19 datae (num. 226) insertum est, cuius chartae autographum in SÚA Pragae (archiuum cap. Wissegradensis Pragae, sign. KVs num. 46) asseruatur (B). Diclator: uerbis litterarum Alexandri IV. papae eidem destinatario Anagniae [1255] oct. 11 datarum (num. 54) usus est, quae typis minoribus exprimuntur. Bis textus C harum litterarum 25 uidetur esse receptus, quod typis minoribus haud exprimi poluimus. Allexander episcopus,ª servus servorum dei,ª dilecto filio magistro Petro de Ponte Curuo,* archidiacono Gradicensi, salutemª et apostolicam benedictionem.ª De tue discretionis industria gerentes fiduciam specialem, discretioni tue petendi, recipiendi et exigendi nostro et ecclesie Romane nomine in Boemia, Morauia et Austria necnon et in provincia Gnesnensi 30 civitatibus" et dyocesibus," ea, que Terre sancte vel sedi apostolice ex voto seu promisso aut ex redemptione votorum vel deposito sive ex causa testamenti seu census sive de bonis alicuius 205. ª) ,B0em' A. 1) Pfemysl Otakarus JI. 1259 DEC. 13. - 1259 S. D. NUJ\f. 206, 207. 325 clerici ex intestato decedentis veJ denarii beati Petri nomine seu quacumque aJia ratione, modo vel causa eisdem Terre sancte et sedi apostoJice vel aJteri eorum a quibuscumque personis debentur, necnon et compellendi debitores et detentores huiusmodi ad solutionem predictorum omnium faciendam, postquam tibi de hoc per inquisitionem vel alio modo constiterit, necnon et faciendi 5 super hoc absolutionis litteras illis, qui debita ipsa persolverint,1 et voventes huiusmodi absolvendi et contradictores, cuiuscumque dignitatis vel ordinis aut religionis extiterint, appellatione postposita, per censuram ecclesiasticam conpescendi liberam auctoritate presencium concedimus facultatem; non obstantibus, si personis aliquibus ah eadem sede indultum existat, quod per litteras sedis ipsius excommunicari, interdici nequeant vel suspendi, et quibuscumque indulgenciis 10 vel privilegiis, per que mandati nostri executio inpediri in hac parte valeat vel eciam retardari et de quibus plenam et expressam* oporteat in nostris litteris fieri mentionem seu inhibitionis litteris tibi aut quibuscumque aliis ab eadem sede directis, per quas mandabatur, ut de predictis te intromittere aliquatenus non deberes, et constitutione de duabus dietis edita in concilio generali.2 Datum Anagnie idus decembris, pontifi- 15 catus nostri anno Vº. 207. Fraler Vitus, episcopus quondam Lettoviensis /de ordine Praedicatorum], omnibus, qui ecclesiam fratrum eiusdem ordinis Brunae in certis festivitatibus visitaverinf, auctoritate papae indulgentias concedit. w - 1U9-} Apographum simplex saec. XVIII. probabiliter manu P. Alexii Habrich, prioris monasterii in Rajhrad, in plagula chartacea scriptum in SAR Brunae (archivum mon. in Rajhrad, sign. G a 20, kart. 135) asservatur, fol. 4v (B). - Aliud apographum eiusdem saec. praebet A. Marggraff in suo opere ,,Archivii conventus s. Michaelis arch. ord. Praedicatorum Brunae 25 copiae fldeliter ex originalibus descriptae... MDCC et sequentibus", cuius mnscr. chart. in eodem archivo (ínter Cerronianos JI, 127) asservatur, fol. 63 (novum) (C). 30 Ed: CDM XV, pag. 7 num. 9 (ex C). Dictator: stilo communi usus est. Vide: JI. 3, Ordo fratrum Praedícatorzzm (E). Frater Vitus, dei gratia quondam Litoviensis episcopus, universis Christi fidelibus praesens scriptum inspecturis salutem in Domino sempiternam. Cupientes, ut ecclesia fratrum Praedicatorum ordinis in Bruna sancti Michaelis,2 beatae virginis Mariae, Joannis Evangelistae, Dominici, Petri martyris, Katerinae, Mariae Magdale- 206. a-a) ,et cetera' B. - 1>-1>) ,civitát\i et dyoc' B. 35 1) Vide ex. gr. num. 226. - 1) Vide Decr. Greg. IX., 1. 3. 28 (Friedberg JI, col. 31). 326 ¡..; L' '\l. 207. 208. 1259 S. D. - 1260 IAN. 30. nae, Elizabeth a Christi fidelibus congruis honoribus frequentetur, omnibus vere poenitentibus et confessis, qui ibidem in solemnitatibus dictis et dedicationibus eorundem causa devotionis accesserint, quadraginta dierum indulgentiam auctoritate domini papae Alexandri quarti nobis concessa misericorditer elargimur. Domini MCCLIX. 208. Datum anno Pfemysl Otakarus II., dominus regni Bohemiae, dux A ustriae et marchio Moraviae, Ottoni, comiti de H ardegg, concedit, ut Ottone mortuo Valpurgis uxor et eius filii omnia feuda, quae Olio ab ipso tenuit, feudali titulo possideant. Viennae 1260 ian. 30. 10 Autographum in membrana scriptum in archivo publico Budae (sign. DL - 508) asservatur (A). Lit: Sebánek, Urkundenwesen, pag. 328-329, 336. Scriba: P II 17 = magister Arnoldus protonotarius. Cf. Exempla script. num. 1 a, 2. Dictator: magíster Arnoldus protonotarius. Charla quondam in archivo camerae regni Hungariae asservabatur. Vide: JI. 1 a, P. O. II., magister Arnoldus protonotarius (KK). Autographum chartae non vidimus, imagine phototypica eim nec non informatione a v. d. R. 1'1arsina benigne nobis data usi sumus. 15 ~ In nomine sancte et individue trinitatis amen. HOtacharus, dei gracia dominus 20 regni Boernie, dux Austrie ¡¡ et marchio Moravie, omnibus imperpetuum. Quamquam beneficia principum large intrepretandaª sint et eorum 11 gracia ad singulos ipsorum subditos extendi debeat, specialiter tamen eos amplecti volumus pre ceteris gracia speciali et 11 eorum peticionibus favorabiliter inclinari, qui pre ceteris differencius nostris congaudent profectibus et honorem nostri nominis nituntur toto suo cordis 25 conamine ampliari. De quorum numero cum sit pre ceteris nobis caris vir nobilis Otto, comes de Hardekke, fidelis noster, nos ipsius piis et racionabilibus peticionibus favorabiliter inclinati, concedimus et virtute presencium roboramus, ut domina Wilhirgis, uxor sua, filia comitis Vlrici de Helfenstein, et eius filii ab ea legitime descendentes omnia feuda, que dictus O. comes a nobis tenuit, si forsan sepenominatam 3o dominam W. ipsum comitem supervivere contigerit,b feudali titulo contulimusc 207. 1) C/. clwrtam eiusdem editoris a. 1257 s. l. datam (num. 142), quae pariter nota loci et diei editionis caret. Conici potest has notas demum in utraque charla describenda praetermissas esse. - •) Ecclesia Predicatorum Brunae s. Michaeli arch. tantummodo dedicata erat; ceterae dedicationes 35 videntur dedicationes altarium esse. 1260 IAN. 30. - FEBH. 5. Nll~l. 208, 209. 327 perpetuo possidenda. [S]untd autem feudorum nomina, que ipse comes a nobis tenet, subnotata et sunt hec: villa Pulka cum decima, cum vineis et iure montis et aliis attinenciis, villa Marchartsdorf cum attinenciis, \Vunncowee villa integraliter, item villa Luzensdorf, item villa Sengingen, ítem forum Dobreychsperge cum villa Rugerse 5 et attinenciis ad easdem, ítem mutamª in Reczze,e itern curia villicalis ibidem, ítem medietas ville Weydn,e ítem willa Resptzf media, item curia villicalis media, item insule, que protenduntur in Danubio de Holenburch usque ad insulam Chranowe, et alia, que ad presens in memoria non habentur. Ut autem premissa omnia robur optineant perpetue firmitatis, presens instrumenturn cum appensione sigillorum 10 nostrorum et testium annotacione ipsi dedimus ad cautelam. Sunt autem hii testes facti huius: Otto de Meyssowe, Chunradus de Zekkingen, Heinricus de Liehtenstein, Otto de Haslowe, Siuridus et Chadoldus Orphani, Benescius carnerarius Morauie, Otto camerarius de Berhtoldesdorf, Albertus pincerna de Zelkingen, Rapoto de Valchenberch, Heinricus de Swarzense,e Hadmarus de Liehtenwerde, Otto camerarius 15 de Walchunschirchen, Chadoldus Waehingarius,g Gundacharus de Habspach, Erchen- 20 gerus de Landesere et alii quam plures. [A]ctumd Wienne anno Domini M0 CCoLX0 , datum per manum magistri Arnoldi, tune nostri pronotarii,ª h tercio kalendas februarii.h Sigillum: in filis sericis /luvi Pi nigri colorís appendebal; nunc mmlsum el deperditum est. 209. Johannes, episcopus Pragensis, capitulo Pragensis ecclesiae decimales denarios de villis expresse nominatis, super quibus quaestio ínter eum et capitulum fuit orla, colligendos confert. Pragae 1260 febr. 5. 25 Autographum in membrana scriptum in archivo arcis Pragensis Pragae (archivum capituli Pragensis, sign. JI 13) asservalur (A). Reg: Reg JI, pag. 92 num. 242 (ex A). - ErSil-PraZák, J{atalog, pag. 25 num. 42 (e."C A). Lit: Nov(J, Peceti, pag. 187 (sigillum chartae). In tergo chartae manu registratoris ecclesiae Pragensis saec. XII J. scriptum legitur: ,,Privi:rn legium de decimis Melnicen" (C), alia manus inferius addidit ,,sibus". Manus saec. XIV. annolavit ,,cor", alía manus saec. XV. addidit ,,R1ª 1 H", quae annotationes sine dubio ad librum copiarium Pragensis ecclesiae nunc deperditum referuntur (cf. CDB IV, pag. 273 l. 23 et in hoc tomo num. 117, 159. 208. ª) Ita A. - b) Ex ,contigeret' sine rasura corr. esl A. - <) Ita pro ,teneant' A. - d) 35 Ad litteram maiorem depingendam, quam in uncis supplevimus, spatium vacuum relictum est A. - •) Voci uncus superponilur in A. - f) Littera ,s' in scribendo addita est A. - u) Prima ,a' super linea addita est A. -- h-h) Verbis competenter distentis scriptum est A. 328 NUM. 209, 210. 1260 FEBR. 5. - 13. Scriba: J I I I 1 = cancellariae episcopi proprius. Cf. Exempla script. num. 2 a, 5. Dictator: cancellariae episcopi proprius, fortasse ídem atque scriba, qui in prooemio verba chartae Venceslai I. regís in Starg Hrddek 1250 mart. 25 datae repetit (CDB IV, pag. 334 num. 183); quae typis minoribus exprimuntur. Vide: II. 2 a, Johannes episcopus (N), 3, Praga, ecclesia capitularis (F). 5 In nomine Domini amen. lohannes, dei gracia Pragensis episcopus, universis presentes litteras inspecturis salutem in 11 Domino perpetuam. Propter ambiguos rerum eventus et causarum diversitates, quibus humana fragilitas a certitudil!ne rerum• plerumque deviat et recedit, ne res legitime geste ob facilitatem humane condicionis a mel!moria elabantur, litterarum solent serie perennari. Sane cum ex officii nostri debito cordi 10 sit nobis lites imminuere, notum fieri volumus, quod nos de Ledchicz, Krabchicz, Mnetes villis et de media parte ville Wraskow decimales denarios, super quibus internos ex una parte et capitulum Pragensis ecclesie ex alia sepius et sepius questio fuit orta, videlicet utrum collectio eorum nos vel ipsum capitulum ex eo, quod prefate ville ad Melnicensem pertinere provinciam dicebantur, de iure contingeret, prefate sancte Pragensi ecclesie, 1s de cuius gremio enutriti per patronorum ipsius martirum beatorum patrocinia ad culmen conscendimus pastorale,ª ac capitulo eiusdem, quod racione dileccionis et fidelitatis efficacium, quibus nos prosequitur, interne caritatis brachiis amplectimur, quippe cum fideles nostros diligere teneamur et eisdem exhibere graciam cum profectu, iure perpetuo contulimus colligendos.b In cuius rei testimonium et vigorem presentem 20 cedulam nostri sigilli munimine fecimus roborari. Datum Prage anno Domini millesimoc CC0 LX0 , nonis februarii. e Sigillum: Johannis, episcopi Pragensis, cum sigillo secreto in filis sericis rubri colorís illaesum appendet. Cf. Sigilla num. 2 a, 1, 2. 210. Pfemysl Otakarus JI., dominus regni Bohemiae, dux Austriae et marchio Moraviae, magistro et fratribus hospitalis s. Mariae Theutonicorum ecclesiam in Leobendorf cum iure patronatus con/ert. Apud Sitzenberg 1260 febr. 13. 25 Autographum in membrana scriptum in archivo domus Theutonicorum Viennae (sub dato suo) 30 asservatur (A). Ed: Diplomatarium principum de Liechtenstein, sine pag. (ex A). Reg: Duellius, Hist. ord. Teut. III, pag. 55 num. 6. - Elben, Sammlungen, pag. 123 § 10. Hennes, Urkundenbuch des D. O. I, pag. 168 num. 187. - CDM VI, pag. 363 num. 4. Bohmer, Add. sec., pag. 435 num. 112. - Pettenegg, Urkunden des D. O. C. Archivs zu Wien, 35 209. ª) Scriba primum ,pastore' scripsit, ,e' sine rasura in ,a' correxit et porro scripsit A. - I>) ,collig' in loco raso fortasse ex ,possidendos' corr. est A. - e-e) Verbis competenter distentis, ut ultima linea expleretur, scriptum est A. 1260 FEBR. 13. NUM. 210. 329 pag. 94 num. 364 (ex A). - Wendrinsky, Nachtrage, pag. 344 num. 239, pag. 428 num. 485. - Reg JI, pag. 9:1 num. 244. - Schindler, Quellen zur Geschichte der Stadt Wien, pag. 6 num. 17207. - Hosák, Prameny, pag. 111 num. 4. Lit: Sebánek, Urkundenwesen, pag. -128-329, 340 n. 203. 5 Scriba: P JI 17 = magisler Arnoldus prolonotarius. Cf. Exempla script. num. 1 a, 2. Dictator: magister Arnoldus protonotarius, qui in texlu chartae con/friendo antiquioribus chartis ordini Theutonicorum a regibus Bohemiae datis videtur esse fultus; comparanda sunt nominatim verba ,,qui ... non formidant" (vide inferius pag. 329 l. 25-26} cum verbis chartae Venceslai l. regís ordini Theutonicorum in Hradec [Králové] 1241 oct. 19 datae (CDB IV, pag. 68 l. 10 3-4) ,,eciam personas ... non formidant", quam Reinboto notarius dictavit. Donalionem, quam charla A continet, Otto, episcopus Pataviensis, in Sl. Po/ten 1263 apr. 4 confi.rmavit, vide MB XXIX. 2, pag. 193 num. 199 et suo tempore in regestorum serie hllius lomi. Vide: J J. 1 a, P. O. JI., magister Arnoldus protonolarius (LL), 3, Ordo militum Theutoni- 15 corum (!). ~ In nomine sancte et individue trinitatis amen. ~ Otacharus, dei gracia dominus regni Boemie, dux Austrie et marchio 11 :\foravie, omnibus imperpetuum.ª Cum suggerente humani generis inimico humana fragilitas ad malum prona sit adeob et 11 perpreceps, ut malis mala cumulet cottidie, timore dei, qui principalis in omnibus 20 humanis actibus esse debet, postposito, ecce ut 11 contrariis contraria per medicamina salutis imparte aliqua opponamus, tam viventibus quam victuris notum esse volumus, quod nos in nostrorum et nostrorum progenitorum necnon antecessorum nostrorum remissionem pecaminum ecclesiam in Levbendorf in pede montis Greyzenstein sitam in Austria, cuius ecclesie patronatus ius ad nos pertinet pleno iure, magistro et fratri- 25 bus domus hospitalis sancte Marie Thevtonicorum in Ierusalem, qui pro nomine crucifixi personas exponere mortis periculis non formidantc unum reputantes vivere sive mori, cum ipso iure patronatus de consensu uxoris nostre, karissime domine Margarete, necnon nostrorum Austrie nobilium universorum perpetuo contulimus retinenda, nullum nobis ius vel nostris heredibus de eadem ecclesia et eius ecclesie 30 patronatu seu eciam nostris reservantes vel deinceps aliquatenus usurpantes. Ne igitur de collacione huiusmodi per nos provide facta questio vel lis aliqua in posterum ab aliquo dictis fratribus valeat suboriri, presens instrumentum cum testium annotacione et sigillorum nostrorum appensione ipsis dedimus ad cautelam. Testes vero huius facti sunt hii: Otto comes de Hardekke, Otto de Meyssowe, Chunradus de Hintperch, 35 Chunradus de Zekkingen, Otto de Haslowe, Heinricus de Liehtenstein, Otto camerarius de Berhtoldesdorf, Ludwicus de Nettinstorf, Albero et Ludwicus fratres de Zelkingen, Wernhardus Pruscelo, Chadoldus et Siuridus Orphani, Minhardus de Zinzinsdorf, Andreas frater Benescii de Morauia, Otto in foro, Chunlinus magíster monete Wiennensis et alii quam plures. Actum apud Sitzzenperch anno Domini .to M°CC0 LX0 , datum per manum magistrorum Arnoldi et Vlrici, prothonotariorum nostrorum, idusd februarii. 330 NUM. 210, 211. 1260 FEBR. 13. - 2;), Sigillum: Pfemysli, ducis Austriae et Stiriae nec non iuvenis regis, in filis sericis flavi et viridis coloris maxima ex parte deletum appendet. Cf. Sigilla in CDB IV. 2, seu num. 5, 4 seu 4, 5. 211. Henricus de Dobelice ecclesiae fi. e. monasterio] in Louka curiam suam in Tesetice iure proprietario sub certis condicionibus donat. In Louka 1260 febr. 25. Autographum in membrana scriptum in SAR Brunae (archivum mon. in Louka, sign. H 6) asservatur (A). - Apographum exstat in cod. mnscro membr. saec. XV. ,,Matricula Lucensis" intitulato, in eodem archivo (inter Cerronianos JI, 253) asservato, fol. 40 (B). - Apographum saec. X VIl. haud completum exstat in cod. mnscro chart. ,,Líber seu matricula 1Lucensis]... 10 a. 1662 ... noviter erecta et in meliorem ordinem redacta" intitulato, ibidem (Coll. mnscr. num. 10) asservato, fol. 24v_25 (C). Ed: CDM !JI, pag. 276 num. 286 (ex A, ad febr. 24). Reg: Reg JI, pag. 93 num. 245. - Sebánek, Archivy, pag. 26 num. 147 (ex A). Lit: KK, pag. 259-260. - Du.sková, Ceská listina 2, pag. 196. 15 Scriba: ignotus, destinatarii verisimiliter proprius. Dictator: ignotus, fortasse ídem atque scriba. Chartam ortam esse apud destinatarium suum iam ex ea re conicere possumus, quod charla tantummodo destinatarii sui sigillo munita ad proprium eius usum destinata est. Vide: JI. 3, Louka (C), 4, De chartae apud nobiles usu (U). 20 In nomine patris et filii et spiritus sancti. Ego Henricus de Dobliz omnibus hanc litteram audituris ad rei 11 memoriam sempiternam. Cum cunetas huius seculi facultates fallibili vite certitudine teneamus, cunctarum JI est propositum salubrius animarum, ut mutabilia inmutabilibus commutantur,ª transitoria sempiternis. Notum 11 sit igitur universis tam presentibus quam futuris, quod ego Henricus de 25 Dobliz mei cordis sani consilii de inductu curiam meam magigeram in Testiz cum cunctis attinenciis, quocunque nomine censeantur, ecclesie sancti Vencezlay in Luca iure dedi propriarioª libere et quiete in perpetuum possidendam liberaliter, hoc excepto, quod hoc anno proventus yemis et estatis in usus proprios convertamb mee pro beneplacito voluntatis, anno vero prehabito exspirato usque ad ultimum mee vite 30 fructus agrorum curie prenotate ecclesie Lucensi per medium parcientur; etiam hoc adiecto, quod meum post obitum curie sepe fate hoves quatuor relinquentur. Et ne super hac donacione per successionem debilem posterorum possit aliqua calumpnia suboriri, testes, viros ydoneos et discretos, huic scripto duxi fiducialius adiungendos: Ranoscirus sentenciarius, e Lupus de Naschmariz, de Heroltiz Raclaus, rectusª de :15 210. ª) Post ,imperpetuum' alia multo posterior manus, verisimillime eadem, quae in tergo chartam signavit, vocem ,salus' addidit A. - b) Voci uncus superponitur A. - e) ,m' ex ,d' sine rasura correctum est A. - ª) Ita A. 1260 FEBR. 25. - ANTE :MART. 10. NCM. 211, 212. 331 Woluramiz,1 Alexius canonicus Olomucemsis,ª Ditricus frater Alexii, Dirislaus, Wurscho, Zbor, Laurencius filius Ranosciri, Vlricus Sweuus, Fridericus iudex provincialis, Hermannus plebanus ecclesie sancti Nicholay in Znoym. Acta sunt hece anno Domini millesimo CC0 LX0 , datum in Luca in die sancti Mathie, apostoli gloriosi. 5 Sigillum: ecclesiae / i. e. monasterii / Lucensis e medio chartae replicatae sinistrorsus in filis cannabinis aliquantulum laesum appendet. Vide Sigilla num. 3, 23. 212. Pfemysl Otakarus JI., dominus regni Bohemiae, dux Austriae et marchio Moraviae, monasterio in Waldsassen eandem atque pater eius [Venceslaus l.], rex Bohemiae, im- 10 munitatem ab iudiciis saecularibus indulget nec non homines monasterii a pecuniis pro vulneratione iudicibus solvendis et ab aliis quibusdam oneribus absolvit. In Star{¡ Hrádek 1260 [ante mart. 10].1 Autographum in membrana scriptum in archivo publico Monacensi (sign. KU Waldsassen 57) asservatur (A). - Apographum cum quadam lectionum varietate (graviores varietates 15 in notis vide) insertum est confirmationi Venceslai I I., regís Bohemiae, Pragae 1284 mart. 6 datae (Reg II, pag. 565 num. 1310), cuius confirmationis autographum in eodem archivo (sign. KU Waldsassen 97) asservatur (B ). Reg: Reg B III, pag. 156 (ad a. 1260 ponitur). - Bohmer, Add. sec., pag. XXXVI s. num. (ídem). - Reg II, pag. 94 num. 249 (ante apr. eiusdem a. ponitur). - Gradl, 11'Ionumenta, 20 pag. 86 num. 240 (ad a. 1260 ponitur). - Schlesinger, UB der Stadt Saaz, pag. 4 num. 29 (ad apr. 1260 ponitur). Lit: .~ebánek, Urkundenwesen, pag..154 n. 267, pag. 394 n. 469. Scriba: P I I 40 = destinatarii (ordinis Cisterciensis) proprias, qui non solum in monasteriu Waldsassensi, sed etiam in monasterio Plasensi (cf. num. 137) munere suo fungebatur. Cf. 25 Exempla script. num. 1 a, 20. 30 Dictator: destinatarii (ordinis Cisterciensis) proprias, qui magna ex parte, non autem plam (vide duos ultimas artículos dispositionis formulae ), verba chartae Pfemysli Otakari II. in Plasy 1257 oct. 24 monasterio Plasensi datae (num. 137) sequitur, quae typis minoribus exprimuntur. Discrepantiae ínter A et B retractatione texlus clwrtae A in cancellaria Venceslai JI. regís, ubi B scriptum est, explicari possunt. Vide: II. 1 a, P. O. II. ~ [I]nª nomine sancte et individue trinitatis amen. aPremizJ, dei gratia dominus regni Bohemorum, dux Austrie, marchio Moravie, univer[[sis presentero paginam inspecturis in perpe- 35 211. ª) Ita A. - b) Littera ,v' ex quadam alia littera correcta est A. - e) Littera ,t' cum cauda quadam super linea duela est A. - ª)Ita A, fortasse pro ,rector'. - •) Littera ,e' ex ,e' correcta est A. 1 ) F'ortasse Liutoldus. 332 NUl\I. 212. 1260 ANTE MART. 10. tuum. [R]egiª regum nos credimus complacere, si eos, qui eius* b specialiter obsequiis devoverunt, ab improborum et malignorum ad1Jinventionibus0 et machinationibus defensamus.d [C]umª igitur pie recordationis patris nostri, quondam regis Bohemorum,8 vestigiis inherere salubriter debeamus, notum esse 11 volumus tam presentibus quam futuris, quod sicut dictus pater noster homines improbos et malignos ad solam maliciam et mendatia sapientes suis 5 moliminibus et iudiciis minus rectis* fratres ecclesie de Waltsassen nec non et homines eorumdem in nostris districtibus commanentes ad iudicia extraordinaria pertrahentes et eos rebus suis per iniusta iudicia defraudantes cohercuit, sicut eorum exegit* e criminum magnitudo, ita et nos, ne tale aliquid a nostris iudicibus et beneficiariis in posterum presumatur, unde possit eorumdem fratrum pax et tranquillitas perturbari, ut nec in Saiz nec in alío ullo 10 loco stent iudicio seculari, nisi coram* nostra serenitate aut coram eo, cui nostras super hoc vices conmiserimusf speciales, valeant conveniri, et ne dictorum fratrum homines, sive involuntarie a se ipsis, sive per violentiam ab aliis vulneratos vel occisos, se iudicibus et beneficiariis predictis presentent, reddimus absolutos et pecuniam ipsis consuetudinarie iudicibus pro huiusmodi vulneratione solvendam auctoritate presentium in perpetuum magnifice indulgemus 15 et ne alicui beneficiario nostro seu magistro venatorum pro ducendis retibus sint astricti et ne persone aut familia predictorum fratrum intrantes et exeuntes terram nostram sive pro educendis victualibus seu in ducendis lignis per rivum, qui dicitur Egra, sive alias undecumque versumY theloneum solvere conpellantur, omnimodis inhibemus. Ut igitur hec tam pia nostra concessioh omnibus manifesta et nemini sit occulta, 20 cartam hanc inde conscriptam sigilli nostri munimine roboratam ac testium annotatione munitam per singulos anuos saltem sepedictis iudicibus nostris eti beneficiariis,i qui pro tempore fuerint, volumus et iubemus exponi, ne concessa prefatis fratribus gracia et libertas per ignorantiam seu negligentiam obsolescat. Testes sunt: Bauwir" de Strakoniz maior camerarius,1 Gerroism castellanus Pragensis, Scescn iudex curie, Ratmirus et fraterº suus Boiezlaus,º Andreas dapifer, Riwi- 25 nus de Radoniz, Wazlaus de Winar et alii quam piures.* Acta autem sunt hec anno ab incarnatione Domini M°CC0 LX0 , indictione tercia, datum in Castello Veteri per manus notariorum nostrorum magistri Arnoldi et magistri Vlrici. Sigillum: in fi.lis sericis, quorum nihil restaba!, appendebat; mmc avulsum el deperditum est. 212. ª) Ad litteram maiorem depingendam spatium vacuum relictum est A. - b) Vox ,se' 30 omissa est A, B. - e) ,inpetitionibus' legitur in B. - d) ,deffendamus' legitur in B. - ') Scriba primum ,exigit' scripsit, pastea atramento alío correxit sine rasura A. - f) ,:>miserimus' A. - u) ,usum' legitur in B. - h) Scriba primum ,concessimus' scripsit et sine rasura correxit A. - i-i) Deest in B. - Te) ,Bawarus' legitur in B. - !) Scriba primum ,camerius' scripsit, sed in scribendo correxit A. - m) ,Gerros' legitur in B. - n) ,Sceso' legitur in B. - o·o) ,Bohuzlaus frater suus' 3;; legitur in B. 1) Jllagister Ulricus, qui in hac charla munere notarii Pfemysli Otakari 11. fungitur, enim 1260 mart. 10 notarius Stiriae eral, sicut ex charla eiusdem principis tune Viennae monasterio Runensi data (Reg Il, pag. 94 num. 246 et suo tempore in regestorum serie huius tomi) ciare patet. Chartae nostrae ante mart. 10 insertae etiam titulus Otakari respondet, etenim titulo ,dux Stiriae' ille a mense 40 11pr. a. 1260 demum utebatur. -- 2) Venceslai l. 1260 M:ART. 15. - 21. NUM:. 213, 214. 333 213. Alexander IV. papa omnibus, qui ecclesiam domus Dominici upulchri in Zderaz visitaverint, indulgentias concedit. Anagniae [1260] mart. 15. 5 Autographum in membrana scriptum in S ú A Pragae (archivum Dominici sepulchri in Zderaz, sign. L IV RKfb Zderm num. 10) asservatur (A). Reg: Reg 11, pag. 94 num. 247. - Potthast 11, pag. 1449 num. 17812. In superiore margine autographi locus rasus apparet. In chartae replicatae margine dextro ,,Iacobus de Meuania", inferius ,,In", in tergi chartae margine superiore ,,Robertus de 10 Tarento, hostiarius et familiaris domini Iordani (? )" legitur; quae omnia in cancellaria apostolica videntur esse scripta. In tergi chartae margine inferiore parte dextra manu saec. X11I.-XIV. (fortasse destinatarii) scriptum est: ,,Indulgentie C dierum" (B}. In chartae replicatae parte dextra nota ,,Rª" manu saec. XV.-XVI. scripta est. aAlexander aepiscopus, servus servorum dei, universis Christi fidelibus presen- 15 tesª litterasb inspecturisb salutem et apostolicam benedictionem. Vite perennis 11 gloria ... collaudetur.1 Rogamus ... iniungentes, quatinus ad ecclesiame sepulchri Dominici de Desras, e Pragensis diocesis, que in honore beati Petri, principis apostolorum, constructa esse dinoscitur, imploraturi a Domino veniam delictorum in humilitate spiritus accedatis.1 Nos enim ... confessis,1 qui cum debita reverentia ac devotione 20 ad eandem ecclesiam in eiusdem principis ac Resurrectionis dominice festis ettt ine anniversarioe die dedicationis predicte ecclesie accesserint annuatim, centum dies de iniuncta ... relaxamus.2 sexto/ Datumf Anagnie idibus martii, pontificatus nostri anno Bulla: Alexandri IV. papae in filis sericis flavi et rubri colorís illaesa appendet. Cf. Diekamp 25 IV, pag. 530 n. 3, pa,q. 532, typ. J. 214. Alexander IV. papa [Reinhero}, abbati de Kladruby, priori de Kladruby et fGode- 213. ª) Litterae ,pres' in loco raso scriptae sunt A. - b-1.>) Inter ,litteras' et ,inspecturis' locus rasus cea 10 mm latitudinis apparet, etiam litterae ,ris' in loco raso scriptae sunt A. - e-e) Signis 30 reclamationis post verba ,ecclesiam' et ,Desras' positis ordo verborum mutatus est: post verbum ,Desras' locus rasus latitudinis cea 50 mm apparet, quem scriba linea ab ultima ,s' ducta explevit A. - ") In loco raso obscuriore atramento scriptum est A. - e-e) Ductus singularum litterarum obscuriore atramento suppleti sunt A. - f-1) Verbis competenter distentis, ut ultimae duae lineae explerentur, scriptum est A. 35 1) Vide CDB IV, pag. 374 num..Z10. - 2) Vide CDB IV, pag. 158 num. 70. 334 >;UM. 214, 21:;. 1260 MAHT. 21. - ANTE :H. APH. hardo] (?), praeposito de Chote.fov (Gutescowe\ mandat, ut querimoniam Alberti, episcopi quondam Ratisbonensis, contra Fridericum de Eutingen audiant et decidant. Anagniae [1260} mart. 21. Aulvgraphum in membrana scriptum in J1useo Germanico Norimbrrgae (sub dalo suu) asservatur (.i\) .1 ,; Ed: Ried, Cod. dipl. Ratisb. 1, pag. 454 num. 477 (ex A). Reg: Reg B lll, pag. 148. --- Potthast 11, pag. 1449 num. .17815. In autographi angulo superiore dextro ,,sa" (?) duabus lineis deletum, in chartae replicatae parte dextra ,,Thes;" seu ,,Th. S." (cf. num. 113),in tergi parte superiore ,,Eunufriu[s]", in angulo superiore sinistro ,y' legitur; quae omnia in cancel/aria apostolica videntur esse scripta. 10 Jmaginem phototypicam a procuraloribus Jl!Jusei Germanici gratanter accepimus. Alexander episcopus, servus servorum dei, dilectis filiis...2 abbati et ..3 priori de Cladrup et .. ,4 preposito ecclesie de Gutesllcowe, Pragensis diocesis, salutem et apostolicam benedictionem. Conquestus est nobis venerabilis frater noster A.,5 episcopus quondam Ratisponensis, 11 quod Fridericus de Eutingen, miles Ratisponensis 15 diocesis, quandam pecunie summam, vini, bladi et annone quantitatem 11 et res alias, quas fiducialiter deposuerat apud eum, contra iustitiam detinet et sibi reddere contradicit. Ideoque discretioni vestre ..., quod decreveritis per censuram ecclesiasticam ... observari.6 Testes autem, ... subtraxerint, censura simili appellatione ... perhibere.6 Quod si non omnes ... exequantur.6 Datum Anagnie XII kalendas aprilis, 20 pontificatusª nostri anno sexto.ª Bulla: in filis cannabinis appcndebat; sed azmlsa et deperdita est. 215. Pfemysl Otakarus 11., dominus [regni] Bohemiae, dux Auslriae et marchio Moraviae, hospitali s. Francisci Pragae possessionem villae JeneC nec non iuris patronalus 25 ecclesiae in Revnice, quae omnia pater eius Venceslaus J. predicto hospitali contulit, confirma!, donationis chartam eiusdem inserí faciens. - [1260 ante m. apr.j.1 Autographum in membrana scriptum in SÚA Pragae (archivum Crucigerorum cum stella rubea Pragae, sign. 382 (28/35)) asservatur (A). - Apographum exstat in cod. mnscro chart. 30 214. a-a) Verbis competenter distentis, ut ultima linea expleretur, scriptum est A. 1) Autographum primitus certe in archivo episcopatus Ratisbonensis asservabatur:. - ") Reinhero. - 3) Nomen ignoramus. - 4 ) Fortasse Godehardo. - •) Albertus. - 6) Vide CDB IV, pag. 125 num. 41. 1260 ANTE M. APH. '.\"llM. 215. 335 saec. XVII. (1654), qui ,,Liber aureus" appellatur, ibidem (sign. V/1, 202) asservato, pag. .17-38 (B). !mago phototypica: Ir' videtur deesse A. - u) Nomina testium et dali formula, quamquam in parle chartae inferiore super charla replicala spatium unius totius lineae :15 vacuum relictum est, omissa sunt A. 1) Charla scripta est temporis spatio, quo Pfemysl Otakarus I I. titulo ducis Stiriae conseque11ler 11011 utebatur, id est a maio ex. a. 1254 usque ad apr. in. anni 1260, exclusa sane sententia scribam chartae (qui destinalarii proprius eral) títulos Pfemysli generatim (vide notam b-b) ignoravisse. - ª) Sequitur tenor charlae Venceslai l. regis in Star(J Hrádek 1253 aug. 16 datae (A 1), CDB IV, pag. 40 481 num. 288. 336 NUM. 216. 1260 ANTE APR. 3. 216. + Egidius de Úpa, dominus castrorum úsov et Svábenice, camerarius de Bitov, hospitali suo noviter in civitate Úpa constructo bona expresse nominata confert et hospitale domui Dominici sepulchri in Zderaz subdit, petens Johannem, episcopum Pragensem, ut haec omnia confirmet. 5 In Úpa 1260 /ante apr. 3).1 Apographum insertum est confirmationi Venceslai I I., Bohemiae et Poloniae regis, datae Pragae 1301 ian. 6 (CIM JI, pag. 132 num. 71), cuius confirmationis autographum in membr. scriptum dubiae fi.dei in S ú A Pragae (archivum Dominici sepulchri in Zderaz, sign. L IV RKfb Zderaz num. 31) asservatur (B). - Alterum apographum insertum est vidimationi Petri, 10 archidiaconi Horsoviensis, in ecclesia Pragensi offi.cialis curiae archiepiscopalis, Pragae 1359 dec.11 datae, per Ulricum, natum Hermanni de Zhofec,clericum Pragensis dioecesis, notarium publicum, conscriptae (Reg VII, pag. 228 num. 345), cuius vidimationis autographum in membr. scriptum ibidem (sign. L IV RKfb Zderaz num. 121) asservatur (C}.2 Ed: CIM JI, pag. 33 num. 9 (ex B). 15 Reg: Reg JI, pag. 95 num. 250 (mendose ad autographum chartae revocatio fi.i). Lit: Lippert, Gesch. der Stadt Trautenau, pag. 9 (nomina villarum tractantur). - Simák I. 5, pag. 880-881 (item). - Hrabová-Bene§, Nejstarsí listiny, pag. 113-114 (lranslatio maioris partis chartae in linguam Bohemicam). Dictator: seu ignotus, seu Svatobor, inter testes notarius Egidii memoratus; sed etiam cancella- 20 riae episcopi Pragensis Johannis manifestae proprietates stili in charla occurrunt, ut textum huius chartae cum .Johannis charla 1260 apr. 3 (num. 217+) Pragae data comparantibus apparet. Quia notarius episcopi particeps chartae confi.ciendae fuit, etiam vestigia stili communis (praecipue in anathematis formula) facillime explicari possunt pariter atque in testium formu- 25 la, quae in verbis ,,filius domini Egidii" obliviscitur chartam ab editore ipso (cf. ,,ego Egidius de Vpa") esse datam. In vidimatione C verba usitatissima ,,prior... ostendit. .. litteram ... non rasam, non cancellatam ... nec in aliqua sui parte viciatam vel suspectam" vix fi.de digna esse habendum est, licet chartae fundamentum verum fuerit atque charla sigillo (vide notam 2) sincero munita sit. ao Suspicio his argumentis videtur fulciri: Confirmatio B, in qua primum textus huius chartae nunc asservatur, scripta est manu, quae nusquam alibi in Venceslai JI. chartis occurrit; igitur haec confirmatio pro sincera haberi certe non potest, quia (quod ad scripturam attinet) fortasse destinatarii propria est. Chartam Johannis episcopi Pragae 1260 apr. 3 datam et simul eum charla nostra in B confi.rmatam (vide num. 217+) augmentis pastea insimwtis vitiatam esse 35 verisimillimum est. Quae augmenta accuratius statuere non audemus. Vide: JI. 3, Zderaz (C}, 4, De chartae apud nobiles usu (V). In nomine sancte et individue trinitatis amen. Cum testante scriptura opera pietatis exhibitaa in terris multiplici fructu a deo recompensentur in celis,3 etb ideo merito illa debemus in vita transitoria e operari, de quibus ante tribunal superni iudicis 40 constituti possimus in mansione perpetua gloriari, notum igitur facio universis presentibus ac futuris, quod ego Egidius de Vpa, tam de Vsow quam de Swabenicz castrorum dictus dominus, in dignitateª camere Wetouiensis constitutus, attendens 1260 ANTE APH. 3. NUM. 216. 337 virorum religiosorum consilia ob remedium anime mee uxorisque Margarete necnon filiorum meorum ceterorumquee antecessorum meorumb hospitali meo, noviter constructo in civitate Vpa vulgariter dicta, confero duas villas Lutcze nomine et Debrny/ molendinum unum, laneum unum, decimum denarium in Vpensi provincia de culpis :; omnibus perpetratis, plenitudinem decimarum de cunctis proventibus in curiis propriis omnibus provincia in eadem, duas capellas addendo, unam contiguam ibidem hospitali, secundam in civitate Brusnyczg cum suis attinenciis in perpetuum possidere; prefatumque hospitale subdidi domui Zderaziensih iuxta Pragam venerabilium fratrum Cruciferorum; que domus habet respectum ad locum sanctissimum Ierosolimitanum, 10 in quo corpus Dominicum requievit. Nulli igitur omnino hominum liceat hoc privilegium infringere vel ei ausu temerario contraire. Si quis vero hoc attemptare presumpserit, iram omnipotentis dei et beatorum apostolorum Petri et Pauli se noverit incursurum. Attamen cum presens etas malignandi sit causa et studeat dolum cudere pocius quam simpliciter ambulare et non timeat se iram superni iudicis sustinere, ideo 15 duxi presencia negocia in lingwisi testium reponi et mei sigilli munimine firmiter roborari, ne cuiuspiam versucia in posterum debeant commoveri,k petens venerabilis in Christo patris Iohannis,1 dei gracia Pragensis episcopi, benivolenciam humiliter ac devote, quatenus presentes faciat sui sigilli robore!' confortare etb ut duplicim 4 confirmacione cercior collado teneatur. Huius rei sunt testes: dominus Witecn de Vpa :w filius domini Egidii benefactoris presencium, Swatobor notarius eiusdem domini, Dobostoy de Cyrnoticz,0 Streluk de Popkowicz,P Blasataº de Swabenicz, Miroslawr de Holows, Sulislaw de Slupen, Zauid de Cirnociczs, Predbor etiam de Cirnocicz,s Benec de Creczow, Iacobt de Zlauatinu in Morauia, Swos,v Lubiz, w Alber iudex de Vpa, Hospilx villicus domini Egidii, Hincze ricznic de Vpa. Datum in Vpa anno 25 Domini millesimo ducentesimo sexagesimo.Y 216.+ ª) ,exibita' C. - b) Deest in C. - e) ,transsitoria' C. -- d) ,rligte' B. - •) ,ceterumque C. - f) ,Debrni' C. - u) ,Brusnicz' C. - h) ,Sderaziensi' C. - i) ,ligwis' C. - k) ,:>moveri' B.-') ,I' c. - l') ,roborare' c. - 111) ,dupplici' c. - n) ,Vitec' c. - º) ,Cirnoticz' c. - P) ,Popcouicz' C. - q) ,Blazata' C. - r) ,Miroslau' C. - •) ,Cirnosicz' C. - t) ,Iacub' C. - u) ,Slauetin' C. - 30 v) ,Suos' C. - w) ,Lubis' C. -- x) ,Ospal' C. -- Y) ,LX"' C. 1) Charla haec simul /ere videtur esse confecta cum charla Johannis, episcopi Pragensis (num. 217+), in qua ad chartam nostram aperte alluditur; cf. etiam, quae in nota 1 editionis chartae modo dictae de mutatione possibili cum temporis nota 1260 maii 22 dicuntur; quae si ita essent, etiam conclusiones ad notam temporis statuendam chartae huius pertinentes mutandae essent. - 2) Petro 35 Horsoviensi teste charla Egidii ,sigillo oblongo, tripartito, vel quasi ad modum clipei, de alba cera, pendenti in filis sericis glauci et rubri coloris' sigillata eral. Sigillum hoc modo describitur: ,in quoquidem sigillo ymago quasi unius hominis armati, in boreto stans et in utraque manu signum quasi unius clipei tenens ante se, in quo quidem clipeo quatuor tele sive sagitte in modum crucis videbantur; littere vero circumferenciales eiusdem sigilli, ut prima facie apparebat, que •o propter vetustatem et fracturam unius particule dextre partis superioris eiusdem sigilli legi et describí poterant,per omnia tales erant: +S. Egidii camerarii Oclocls' (= fortasse Betoviensis).- 3)Cf. Luc. 8,8. - 4) Videchartam Johannis, episcopi Pragensis, Pragae 1260 apr. 3 datam (num. 217+). 338 NIJM. 21í. 1260 APH. :1. 217. + Johannes, episcopus Pragensis, donationem bonorum expresse nominatorum ab Egidio de úpa hospitali in Úpa /actam confirmat, subiectionem eiusdem hospitalis domui Dominici sepulchri in Zderaz approbans. Pragae 1260 apr. 3.1 ;; Apographum insertum est confirmationi Venceslai JI., Bohemiae et Poloniae regis, Pragae 1301 ian. 6 datae (CIM JI, pag. 132 num. 71), cuius confirmationis autographum in membrana scriptum dubiae fidei in SÚA Pragae (archivum Dominici sepulchri in Zderaz, sign. L IV RKfb Zderaz num..H) asservalur (B). Reg: Reg JI, pag. 95 num. 251 (mendose ad autographum chartae revocatio fil). Lit: Dusková, Formuláf Tobiáse z Bechyné, pag. 59 (prooemium chartae tractatur). Dictator: cancellariae .Johannis episcopi proprius. Pro cerio haberi potest fundamentum huius charlae sincerum esse. Al verisimiliter coniciendum est non esse asservatam chartae formam genuinam. Consideranda sunt enim, quae sequuntur: 10 1) Charla asservata est in Venceslai JI. confirmatione (vide superius), cuius sinceritas pro 15 explorata haberi non potest: scribae manum ignoramus, itaque excludi non potest chartam apud suum destinatarium confectam esse. 2) Expressa revocatio fil ad Johannis episcopi chartam Pragae 1260 maii 1 datam (num. 222+}, i. e. posteriorem, nisi quidem commutationem notae temporis faciendam (vide inferius notam 1) accipiamus. 3) In charla Egidii de Úpa, quae arte cum nostra cohaeret (num. 216+), ,,capelle" in Úpa et Brusnice commemorantur, al in 20 hac charla ,,ecclesie parrochiales" nominantur. 4) Per litteras Martini IV. papae Orvieti 1283 iun. 3 datas (Reg Il, pag. 557 num. 1294) monasterio in Zderaz possessio duarum solum ecclesiarum in ipsa Úpa confirmatur, non autem etiam ecclesiae in Brusnice, quamquam in iis ad chartam ipsius Egidii de Úpa modo dictam e:rpressa revocatio fil. 5) Secundum v. d. Sedlácek, Mistop. slovnlk, pag. 73, ecclesiae parochialis in Brusnice mentio fil demum a. 25 1354. Vide: Il. 2 a, Johannes episcopus (0), .3, Zderaz (D). lo.,2 dei gracia Pragensis episcopus, omnibus presentes litteras inspecturis salutem in Domino sempiternam. Pie postulado voluntatis effectu debet prosequente compleri,ª ut et devocionis sinceritas laudabiliter enitescat et utilitas postulata 30 vires indubitanter assumat. Eapropter universitati vestre tenore presencium volumus esse notum, quod, cum vir nobilis Egidius de Vpa donacionem, quam pro suorum et Margarete, uxoris sue, et filiorum ac universorum progenitorum ipsius peccatorum remedio hospitali et magistro ac fratribus de iam dicto Vpa fecerit liberaliter et benigne, conferendo eis iure hereditario perpetuo possidenda in Lubcze et Debrni duas :15 villas, molendinum unum et laneum unum, decimum denarium de culpis in Vpensi circuitu toto et decimas plenas de cunctis araturis et curiis suis ac universis ipsarum araturarum et curiarum proventibus, quas habet et habebit in Vpensi universo circuitu iam prescripto, nec non duas ecclesias parrochiales, in Vpa videlicet et Brusnicz, cum omnibus earumdem ecclesiarum pertinenciis designando villas ex nominibus ipsarum, •o que iure parrochiali pertinent ad ecclesias iam predictas et debeant eternaliter perti- 1260 APR. 3. - 4. NUM. 217, 218. 339 nere, prout in quibusdam aliis litteris nostris super hoc specialiter editis plenius continetur,3 in nostra presencia publicasset,b 4 petens humiliter ac devote, ut nos id confirmacionis nostre dignaremur munimine roborare, assensum nostrum e super hoc datum in nostre confirmacionis litteris exprimendo, hoc adiecto, quod scilicet hospitale ;; predictum de Vpa et magíster ac fratres ipsius cum omnibus bonis suis habitis et habendis subiecti erunt et esse debent monasterio Zderaziensi, ordinis sepulcri Dominici, extra muros civitatis Pragensis situato, in perpetuum in spiritualibus et temporalibus pleno iure, nos eiusdem nobilis iustis et honestis postulacionibus inclinati, subiectionem premissam in omnibus et per omnia approbantes, ecclesiarum, 10 villarum, decimarum, lanei, molendini et omnium aliorum, de quibus superius mencio habita est, racionabilem et salubrem donacionem factam modo premisso pietatis intuitu auctoritate, qua fungimur, ex certa sciencia confirmamus et presentís scripti patrocinio communimus,d assensum nostrum e super hoc sibi datum, huius scripti testimonio ostendentes. Nulli ergo omnino hominum liceat hane nostre confirmacionis is paginam infringere aut ei ausu temerario contraire. Si quis autem hoce attemptare presumpserit, indignacionem omnipotentis dei et beatorum apostolorum Petri et Pauli ac sanctorum Viti, Wencezlai atque Adalberti martirum et nostram se noverit incursurum, ut transeat cum Datan et Abiron, quos terra vivos absorbuit, et cum luda, traditore Domini, et cum hiis, qui dixerunt domino deo: Recede a nobis, scien- 2-0 ciam viarum tuarum nolumus.5 Actum et datum Prage in vigilia Pasee, anno Domini millesimo ducentesimo sexagesimo, indiccione tercia. 218. Pfemysl Otakarus 11., dominus regni Bohemiae, dux Austriae et Stiriae marchioque Moraviae, civibus suis de Opava decimam (?),1 quae de tabernis semper reddita est, 25 relaxat. 30 In Pisek (?)2 1260 apr. 4. Apographum exslal in Copiario civitatis Opaviensis saec. XV1l. in OA Opava (archirmm civitatis, sign. 1 B b 9) asservato, fol. 2-2" num. 3 (B). 217.+ 11) ,:>pleri' B. - b) ,publicas3' B. - e) ,ñr' B. - ª) ,:>munimus' B. - e) Deest B. 1) Quo modo haec charla et charla eiusdem editoris Pragae 1260 maii 1 data (num. 222+) concordent, considerantibus opinari licet in huius chartae notatione temporis errorem esse scribae, qui post vocem ,Pasee' illam ,Pentecostes' omiserit. Si haec coniectura pro fida accipi possit, ad 1260 maii 22 charla nostra pertineat. Quo accepto discrepantiae hic (vide superius in apparatu, art. 2) tractatae nihil iam valeant. - •) Johannes. - •) Hoc loco aperte ad chartam Johannis, episcopi 35 Pragensis, Pragae demum 1260 maii 1 datam (num. 222+) revocatio fil; cf. superius in apparatu sub art. 2 nec non in nota 1. - •) Vide chartam Egidii de Úpa in Úpa 1260 /ante apr. :n datam (num. 216+). - 1 ) Job 21, 14. 340 NUl\1. 218, 219. 1260 APR. 4. - 17. Ed: CDM IIJ, pag. 277 num. 287 (ex B, ut asseritur, potius autem ex alío quodam apographo). Reg: Bohmer, Add. sec., pag. 435 num. 115. -Bischoff, Osterreichische Stadtrechte, pag. 157 s. num. - Kopetzky, Regesten, pag. 120 num. 85. - Reg I I, pag. 95 num. 252. - CDS VIJ. 2, pag. 87 num. 1040. Lit: KK, pag. 260-261. - Sebánek, Urkundenwesen, pag. 333, 335-336. 5 Dictator: magister A_rnoldus protonotarius. Vide: JI. 1 a, P. O. JI., magíster Arnoldus protonotarius (MM}, 5, De charlae apud civitates usu (L). Nos Otacharus qui et Premizel, dei gratia dominus regni Boemiae,ª dux Austriae et Stiriae et marchio Moraviae, universis hanc literam inspecturis notum esse volumus, 10 quod nos de singulari misericordia et amore cum gratiae plenitudine et favoris dilectis civibus nostris de Opavia decimam,b quae de tabernis semper reddita est, relaxavimus et !iberos ipsos perpetuo dimisimus ab eadem, ut ad solutionem ejusdem non teneantur de cetero obligati. In cujus rei testimonium et cautelam ipsis damus praesens instrumentum sigilli nostri munimine roboratum, nobilium nostrorum nominibus, 15 qui ibi aderant, subnotatis: Wocco de Rosenberh, Jerosius, Benesius, Ratmirus, Ulricus pincerna, Hermannus camerarius Bohemiae, Beznata e et alii quam piures. Actum et datum in Piezck,d anno Domini MºCºCºLXº, in die sanctoe Pascae. 219. Alexander IV. papa [Brunoni], episcopo Olomucensi, el [Henrico ?], abbali de 20 Plasy, mandal, uf querimoniam Alberli, episcopi quondam Ratisbonensis, contra Karolum de Lengenfeld (Letenchenuolt) audiant et decident. Anagniae [1260] apr. 17. Autographum in membrana scriptum in archivo publico Monacensi (sign. HSt Regensburg 130) asservatur (A). Ed: Ried, Cod. dipl. Ratisb. I, pag. 455 num. 478 (ex A). Reg: Reg B III, pag. 148. - Potthast JI, pag. 1450 num. 17829. In autographi chartae replicatae parte dextra ,,P. Añgli", in tergi parte superiore ,,Eunufrius" legitur, quae omnia in cancellaria apostolica videntur esse scripta. 25 218. ª) ,Boem' B. - b) Post nomen ,Opavia' spatium vacuum fere 5 litterarum relictum est 30 in B; in CDM vox ,cuppam' e coniectura suppletur, sed vocem ,decimam' melius quadrare putamus. e) ,Beznaca' B; nomen correximus lectionem in CDM sequentes. - ª) ,Prezik' B; nomen iterum correximus lectionem CDM sequentes. - 6 ) Vox ,sancto', quae in B legitur, vix in autographo chartae esse potuit. 1) Vide notam b. - 2) Vide notam d. 35 1260 APR. 17. - 26. NUM. 219, 220. 341 Alexander episcopus, servus servorum dei, venerabili fratri .. ,1 Olomucensi episcopo, et dilecto filio .. ,2 abbati 11 de Plaz, Pragensis diocesis, salutem et apostolicam benedictionem. Conquestus est nobis venerabilis frater noster A.,3 episcopus 11 quondam Ratisponensis, quod Carolus de Letenchenuolt et quidam alii laici Ratis- 5 ponensis civitatis 11 et diocesis nuntios suos ad sedem apostolicam venientes et redeuntes ab ea quibusdam pecuniarum summis, litteris apostolicis4 et rebus aliis ad eundem spectantibus contra iustitiam spoliarunt. Ideoque discretioni vestre ... fine debito decidatis, facientes ... observari.5 Testes autem ... subtraxerint, censura simili, appellatione ... perhibere.5 Datumª Anagnie XV kalendas maii, pontificatus 10 nostri anno sexto.ª Bullu: in filis cunnabinis appendebai; sed avulsa el deperdila esl. 220. Pfemysl Otakarus Il., dominus regni Bohemiae, dux Austriae et Stiriae marchioque Moraviae, monasterio in Bfevnov terram cocorum in villa Kuromrtvy (Curomirtwi) t5 confert. Pragae 1260 apr. 26. Aulographum in membrana scriplum in SÚA Pragae (archivum monaslerii in Bfevnov, sign. RB Bfevnov num. ·'34) asservatur (A). Ed: Ziegelbauer, Epitome, pag. 140-141 (ex A, ad a. 1266). - Piter, Thesaurus, pag. 6.3 20 num. 5 (ex A). - Fejér, CDH VII. 5, pag. 329 num. 195 (e quodam apogr.). Reg: Dobner, Monumenla VI, pag. 28 num. 46. - Btihmer, Add. sec., pag. 4.35 num. 117. Reg JI, pag. 96 num. 253. - Schramm, Regesten, pag. 77 num. l. Lit: Dzzdík, Geschichte des Ben. Stiftes Raygern I, pag. 225 n. 41 (sinceritas chartae impugnatur). - Urbánek, Legenda t. zv. Kristiána l, pag. 410, 489-490 (idem). - Sebánek, K otázce 25 bfevn. fals, pag. 270-271 (sinceritas charlae demonslralur, specimen scripturae chartae praebeiur, num. 19). - Sebánek-Dusková, Listina v c. státé doby Václava J., pag. 19, 120 (origo chartae). In tergo charlae registraior Brevnoviensis mon. saec. XII J. annotavil: ,,Confirmacio domini regis Premizl super Chvromritvi" (A). 30 Scriba: P JI 39 a = deslinatarii seu ecdesiae Wissegradensis, manui scribae P JI 39 (Bartholomaei capellani?) enim propinquus. Exempla script. num. 1 a, 24. Dictator: destinatarii proprius, in cuius dictatu vestigia stili Brezmoviensis (vide eliam inferius notam 2) occurrunt. Non est, cur de sinceritate chartae dubitemus. 35 Vide: JI. 1 a, P. O. JI., 3, Bfevnov-Rajhrad (S). 219. a-a) Verbis competenler dislenlis, ut ultimae duae lineae explerentur, scriptum est A. 1 ) Brunoni. - 2) Fortasse Henrico. - ª) Albertus. - •) Litterae spoliatae necessario ad nos venire non potuerunt. - 5) Vide CDB IV, pag. 125 num. 41. 342 NUl\I, 220, 221. 1260 AP R. 26. Premisl, dei gracia dominus regni Boemie,ª Austrie et Styrie dux, marchio Moravie, viro venerabili domino Martino, abbati in Brevnov, ordinis sancti Benedicti, eiusdemque fratribus 11 tam presentibus quam futuris regularem vitam professis salutem et eterne beatitudinis gloriam promereri. Ne gesta rerum elabantur cum tempore, modernorum etas consuevit 11 ea litterarum testimonio perhennare. s Noverint igitur universi tam presentes quam futuri, quod nos pie et salubriter cogitantes, qualiter sanctorum precibus 11 et meritis in hoc seculo regni gubernacula possimus secundum preccptum Domini in quiete subditorum pacifice gubernare ac proinde ipsius regib regum omnium graciam obtinere, ob reverentiam viri religiosissimi, fratris Guntheri in Brevnov,1 pro cuius meritis omnipotens deus multa operatur miracula 10 in diversis necessitatibus ipsum inplorantibus, e necnon pro tuo servicio terram cocorum in villa Curomirtwi tibi tuisque successoribus et monasterio conferimus perpetuo possidendam. Et ut eadem donacio maiorem obtineat firmitatem, presentibus profitemur, quod cum non solum donacio dici possit, cum nobis pro eadem terra tu et monasterium sepedictum titulo emptionis dederis ad cameram nostram centum marcas 15 argenti boni iuxta consuetudinem terre, hanc itaque donacionem, vendicionem et emptionem ratam et firmam habentes, presentem paginam exinde conscriptam sigillorum nostrorum munimine fecimus roborari. Acta sunt hec anno Domini millesimo ducentesimo sexagesimo, sexto kalendas maii, presentibus dominis Iarossio purgravio Pragensi, Andrea dapifero domini ducis,2 Hermanno subcamerariod et 20 aliis multis. Datum Prage per manum magistri Arnoldi, dilecti notarii nostri. Sigillum: Pfemysli, iuvenis regis nec non ducis Austriae et Stiriae, in filis sericis flavi, viridis et rubri coloris /ere illaesum appendet. Cf. Sigilla in CDB IV. 2, num. 4, 5. 221. Pfemysl Otakarus II., dominus regni Bohemiae, dux Austriae et Stiriae marchio- 25 que Moraviae, ad petitionem episcopi et decani nec non praepositi Olomucensium annotari faciens testamentum, quod Nicolaus, praepositus Olomucensis, condidit, idem confirmal. Pragae 1260 apr. 26. Autographum in membrana scriptum in SAR Olomouc (archivum cap. Olomucensis, sign. A I a 23) asservatur (A). - Apographum saec. XI V. exstat in Libro privilegiorum membra- 30 naceo, in SAR Kromefli (archizmm archiep., sign. ~MK 1) asservato, fol. F 4v_F 5v (B). - 220. ª) ,Bóem' A. -- - b) Ita A. - e) ,lo' in loco raso scriptum esl A. - d) ,s' e.r ,e' fortasse corr. est A. 1) Cuius lumulus in JJi'evnov vencrubalur. - 2) Andreas de Vsechromy inlelligitur, cui ante 1260 oct. 7 Divis successit, vide num. 241. 'J'itulus Andreae (dapifer domini ducis) certe charlam ;{;, in cancellaria regia non dictatam esse demonstrat. 1260 APR. 26. NUM. 221. 343 Alterum apographum eiusdem saec. praebet Liber privilegiorum ecclesiae Olomucensis (pars chartacea), in SAR Olomouc (archivum cap., sign. E I 27) asservatus, pag. 42-43 num. 50 (C). Ed: CDM !JI, pag. 278 num. 288 (ex A). Reg: Bohmer, Add. sec., pag. 435 num. 116. - Reg JI, pag. 96 num. 254. 3 Lit: Lechner, Beitrüge zur J?rage der l'erlii.sslichkeit des CDM, pag. 144 num. 34 (corr. lecl. 10 CDM). - KK, pag. 261. - Sebánek, Ceská listina 1, pag. 159 (rei deliberatio). Scriba: P I I 44 =' fortasse ccclesiae seu episcopi Olomucensís proprias. Exempla script. num. 1 a, 25. Dictator: fortasse ecclesiae seu episcopi Olomucensis proprias. Ad mart. 1 in Necrologio Olomucensi (Dudik, Ueber Nekrologe der Olmiitzer Domkirche, pag. 529) haec memoria ad chartam nostram spectans invenitur: ,,Item obiit Nicolaus, prepositus tercius, qui contulit in Boemia villam Rudech et curiam suam cum attinentiis in Praga et in Morauia villam nomine Nenaconiz et XLª marcas legavit pro exsolutione Vherzi". Vide: JI. 1 a, P. O. II., 3, Olomouc, ecclesia capitularis ( I ). l."\ ~ In nomine Domini amen. S Ottakarus qui et Premizl, dei gracia dominus regni Bohemie, dux Austrie et 11 Styrie et marchio Morauie, honorabilibus viris..1 decano, ..2 preposito totique capitulo Olomucensisª ecclesie bone voluntatis 11 affectum. Semper divinam clemenciam pie devocionis operibus nobis reconciliare studentes et nos ipsos ad instanciam venerabilis 11 in Christo patris domini Brunonis, Olomucensisª 20 episcopi, et vestram favorabiles offerentes, testamentum Nycholai, Olomucensisª prepositi, nobis per eundem dominum episcopum et per vos ex persona eiusdem prepositi, quod in ultima sua voluntateb condidit, recitatum, de verbo ad verbum huic scripto fecimus annotari. Hinc est, quod ídem prepositus disposuitc disposuit e villam emi pro XLª marcís argenti, quas se dicit habere in parata pecunia, et assignari preposi- 25 ture Olomucensiª loco ville, quam alienavit ab ea;3 villas duas, Nenacuniz in Morauia et Rudech in Bohemia, cum omnibus pertinentibus ad easdem ecclesie Olomucensiª legavit, statuens, quodª duo inde habeanturª vicarii, quorum unus officiabit altare unum ad sanctum Petrum in Olomuc,e alter in ecclesia maiori similiter altare unum tenebitur officiare et iidem chorum in ecclesia Olomucensiª obligati erunt nichilominus 30 frequentare et de predictis villis duo lumina perpetua ministrari debent ad ecclesiam Olomucensem,ª domum etiam suam in civitate Pragensi sitam/ cum omnibus in circuitu et immediate ad eam pertinentibus ecclesie Olomucensie legavit, ita quod ex parte Olomucensisª ecclesie orphanis et amicis suis in X marcís nichilominus succuratur. Nos igitur testamentum huiusmodi gratum et ratum habentes, ad peticio- 35 nem ipsius domini episcopi et vestram pro habundanti cautela huic pagine confirmacionis nostre insignia ecclesiae de Úpa, quam hic hospitali de Úpa contulit, limitat, nomina villarum et oppidorum, quae ad eandem parochiam pertinere debent, enumerans. Pragae 1260 maii 1. Apographum insertum est vidimationi Petri, archidiaconi Horsoviensis, in ecclesia Pragensi offi.cialis curiae archiepiscopalis, Pragae 1359 dec. 11 datae, per Ulricum, natum Hermanni 10 de Zhofec, clericum Pragensis dioecesis, notarium publicum, conscriptae (Reg V JI, pag. 230 num. 348), cuius vidimationis autographum primitus in archivo Dominici sepulchri in Zderaz repositum iam dudum in archivo Crucigerorum cum stella rubea in SÚA Pragae (sign. 500 (37/2/3})asservatur (B}.1 -Apographum B exstat in cod. mnscro charl. saec. XVII. (16-54), qui ,,Liber aureus" appellatur, ibidem (sign. V/ 1, 202) asservato, pag. 337--341 (C ). 1;> Reg: Reg JI, pag. 1169 num. 2671. Lit: Simák, I. 5, pag. 881 n. 2 (nomina locorum tractantur). - Novú, Listiny, pag. 65 (dictator chartae statuitur). - Hrabová-Benes, Nejstarsí listiny, pag. 114-115 (translatio dispositionis chartae in linguam Bohemicam). Dictator: cancellariae episcopi proprius. 20 Petrum archidiaconum autographum chartae Johannis, sicut in B expresse dicitur, inspexisse pro cerio lwberi potesl.2 .Minus autem certi affi.rmaverimus, ut in B dicitur, hanc chartam ,,non rasam, non cancellatam et suspicione carentem" esse. Immo vero enumerationi villarum ad parochiam pertinentium nomina quaedam ascripta esse verisimiliter coniciendum est. Vide num. 217+, ubi etiam (vide ibidem notam :n inopinata (nisi quidem explicationem ibidem 25 in nota 1 acceperimus) ad chartam nostram revocatio fil. Vide: II. 2 a, Johannes episcopus (P), 3, Zdera'! (E). lohannes,ª dei graciab Pragensisc episcopus,c omnibus presentesd literas inspecturis salutem in Domino. Quoniam unicume est oblivionis remedium annotacio literarum, idcirco universitati vestre tenore presencium volumus esse notum, 30 quod nos nobilis viri Egidii de Vpa precibus inclinati parrochiamf ecclesie de Vpa, quam ipse de assensu nostro hospitali et magistro ac fratribus de Vpa iam dicto contulit, intuitu pietatis limitavimus et limitamus auctoritate ordinaria, qua fungimur, villas et opida,u que ad eandem parrochiamf pertinent et pertinebunt ac pertinere 221. ª) ,OlÜmCñ' A. - b) Cum residuo tituli superflui scriptum est A. - e-e) Ita A. -- a·d) 35 In loco raso scriptum est A. - •) ,Ol0mc' A. - f) In loco raso scriptum est A. - u) ,sp' A. 1) Herbordo. - 2) Officium praepositi post mortem Nicolai in/erius nominati, qui testan/e Necrología Olomucensi [1260] mart. 1 obiit, vacabat. Vide superius in apparatu. - ") Villae videlicel Uhfiéice a Kojetín ad m., vide ibídem. 1260 :MAII l. - 4. NUM. 222, 223. 345 debent in perpetuum, instructi de nominibus ipsarum taliter exprimendo: Vpa primum et Vpa secundum, Humbrocz sive Vogschi, Antiqua villa, Porecht, Ostrosniche, Boletim, Lysa, Lubech, Dobrni,h Brusnicz cum aliis pertinenciis. Ut autem huius limitacionis nostre debitum nunquam varietur aut minui possit effectus, presens scriptum s sigilli nostri carracteret ad eternam istius rei memoriam fecimus insigniri. 10 15 Datum Prage anno Dominik M0 ducentesimo LX0 ,k kalendisl maii, indiccione tercia. 223. Alexander IV. papa monasterio s. Francisci ordinis s. Clarae Pragae formam vitae a sancto Francisco beatae Clarae traditam confirmat, tenorem eius inseri faciens. Anagniae [1260] maii 4. Apographum exstat in mnscro chart. saec. X V111. manu J ohannis Floriani Hammerschmid scripto ,,Monasterium s. Agnetis sacrarum virginum Clarissarum ord. s. Francisci VeteroPragae" intitulato, in UK Pragae (sign. ID 40) asservato, fol. 17.,-18 (B). Lit: Joachimová- Votocková, Aneika, pag. 68 n. 2. Dictator in prooemio et narrationis formula verba litterarum lnnocentii IV. papae Assisii [ 1253] aug. 9 datarum (Potthast 11, pag. 1242 num. 15086, vide inferius n 5) repetit, quae typis minoribus exprimuntur. Alexander episcopus, servus servorum dei, dilectis in Christo filiabus ..ª 1 abbatissae et sororibus monialium inclusarum monasterii sancti Francisci Pragensis, ordinis 20 sanctae Clarae, salutem et apostolicam benedictionem. Solet annuere... impertiri.2 Ex parte siquidem vestra fuit nobis * humiliter supplicatum, ut * vitae for*mam* a sancto Francisco beatae Clarae traditam,• quam nos tune in minori officio constituti approbavimus, prout in literis nostris inde confectis nostroque sigillo munitis plenius continetur,4 quamque felicis recordationis Innocentius papa, praedecessor noster, et nos ad aposto- 2s licae dignitatis officiumb assumpti duximus confirmandam,5 quam etiam vos a vobis observandam perpetuo spontanee ac humiliter suscepistis, vobis confirmare misericordi- 222.+ ª) ,Joannes' C. - b) Hic et in/erius saepe ,t' ponitur pro ,c' in C. - e-e) ,episcopus Pragensis' C. - ª) Hic et inferius semper ,ae' ponitur pro ,e' in C. - e) Vox ,unicum' erronee repetitur in B. -1) ,parochiam' C. - 9) ,oppida' C. - h) ,Dobrny' C. - ') ,caractere' C. - k-k) ,millesi- 30 mo ducentesimo sexagesimo' C. - Z) ,kalendas' B. 1 ) Charla B (vide inferius) in archivo Crucigerorum Pragensium iam saec. XVII. fuil; quo modo illuc pervenerit, investigari non potest; al certum esl cum ea simul illuc etiam aliam charlam ad Trutnov pertinentem (Reg 11, pag. 761 num. 1769) pervenisse ambasque ínter ,documenta diversa ordinem non concernentia' insertas esse. - 2) In B etiam sigillum Johannis episcopi, quo charla 35 munita eral, accuratissime describitur. Sigillum ,de cera alba' eral et ,in filis sericis viridis et gilvi coloris' appensum esse dicilur. 346 NUM. 22B, 224. 1260 MAII 4. - 15. ter curaremus. Vestris igitur devotis supplicationibus inclinati, huiusmodi formam vitae ac modum sanctae unitatis et altissimae paupertatis praesentibus annotatos vobis omnibus vobisque succedentibus observandam perpetuo in monasterio vestro auctoritate apostolica confirmamus et praesentis scripti patrocinio communimus. Quae est talis: In nomine Domini, incipit forma vitae etc.6 Nulli ergo ... contraire.7 Si quis 5 autem ... incursurum.7 Datum e Anagniae quarto nonas maii, pontificatus nostri anno sexto. e 224. Alexander IV. papa monasterium sancti Francisci Pragae sub apostolicae sedis protectione suscipit eique plura privilegia concedens statuit, ut iuxta morem ecclesiae 1º Romanae officium divinum ibi celebretur excepto psalterio, quod secundum consuetudinem Gallicanam dici possit; praeterea censum unius oboli aurei annuatim solvendum ei imponit. Anagniae 1260 maii 15. Apographum exstat in mnscro chart. saec. XVIII. manu Johannis Floriani Hammerschmid 15 scripto ,,Monasterium s. Agnetis sacrarum virginum Clarissarum ord. s. Francisci VeteroPragae" intitulato, in UK Pragae (sign. ID 40) asservato, fol. 18"-19" (B). Dictator verba privilegii Gregorii IX. papae eidem monasterio Perusii 1235 iul. 25 dati (CDB III, pag. 144 num. 118) repetit, quae minoribus litteris exprimuntur. Alexander episcopus, servus servorum dei, dilectis in Christo filiabus . .,ª 1 abba- 20 tissae monasterii sancti Francisci Pragensis, eiusque sororibus inclusis, tam praesentibus quam futuris, regularem vitam professis in perpetuum. Prudentibus virginibus... enervet.2 Eapropter, dilectae in Christo filiae, vestris iustis postulationibus clementer annuimus et monasteriumª' sancti Francisci Pragensis, in quo divino estis obsequio mancipatae,• situm in fundo, quem recolendae memoriae Wenceslaus,• rex Boemiae,'' 3 ecclesiae Romanae 25 223. ª) Punctum geminatum deest B. - b) Deest B. - e-e) Dati formula formulis ,nulli ergo incursurum' anteposita est in B. 1 ) Agneti, quae titulum ,sororis senioris' etiam Jwbuil. - ª) Vide CDB II, pag. 38 num. 42. ª) Principalis textus vitae formae ad nos non pervenit. - •) Vide litteras Rainaldi, Ostiensis ac Velletriensis episcopi, Perusii [1252] sept. 16 datas, Sbaraleae Bullarium 1, pag. 671 sub num. 496. -- 5) 30 Vide litteras lnnocentii IV. papae Assisii [1253] aug. 9 datas (Potthast II,pag.1242 num. 15086; cf. etiam litteras Alexandri IV. papae Viterbii [1258] aug. 27 datas (Potthast II, pag. 1416 num. 17368); litteras Alexandri papae ante 1260 maii 4 monasterio sancti Francisci Pragae datas ignoramus. - 9) lntegrum textum formae (regulae) vitae solummodo invocationis formula superius posita praetermissa, vide in Sbaraleae Bullario 1, pag. 671 sub num. 496; in B extractus capitum 1-XII 35 regulae cum nota ,Quia vero est [regula] fusa, brevitatis ergo ipsa verba regulae ommitto et solum capita, in quibus quid agatur, hic appono' exstat. Sequuntur haec verba: ,Post confirmationem harum regularum ita concludit papa Alexander 4.'. - 7) Vide CDB II, pag. 46 num. 53. 1260 MAII 15. NUM. 224. 347 concessit, et tam idem rex quam bonae memoriae Joannes, Pragensis episcopus,4 de assensu capituli sui* pietatis intuitu plenariae libertati donarunt, sicut in eormn litteris super hoc confectis dicitur plenius contineri,5 in ius et proprietatem beati Petri ac sub nostra et apostolicae sedis protectione suscipimus et praesentis scripti privilegio communimus. Inprimis siquidem 5 statuentes, ut formula pauperum dominarum, quam beata Clara a sancto Francisco suscepit6 ibidem perpetuis temporibus inviolabiliter observetur.* Liceat quoque vobis personas liberas et absolutas e saeculo fugientes ad conversionem recipere et eas absque contradictionc aliqua retinere. Prohibemus insuper, ut nulli sororum vestrarum post factam in monasterio vestro professionem fas sit de eodem* discedere, discedentem vero nullus audeat retinere. Pro consec- 10 rationibus vero altarium,* sive pro oleo sancto, vel alío ecclesiastico sacramento nullus a vobis sub obtentu consuetudinis vel alio modo quidquam audeat extorquere, sed* omnia gratis auctoritate nostra vob is episcopus dioecesanus impendat; alioquin liceat vobis haec eadem auctoritate recipere a quocumque malueritis catholico antistite gratiam et communionem sedis apostolicae obtinente. Quia vero interdum dioecesanic episcopi copiam non habetis, si quem episcopum 15 Romanae sedis, ut diximus, gratiam et communionem habentem,b de quo plenam notitiam habeatis, per vos transire contigerit, ab eo benedictiones sororum, vasorum et vestium et consecrationes altarium* recipere valeatis. Cum autem generale interdictum terrae fuerit, liceat vobis clausis ianuis,* excommunicatis et interdictis exclusis, non pulsatis campanis* divina officia celebrare. Obeunte vero te nunc eiusdem loci abbatissa vel earum aliqua, quae 20 tibi" successerit, nulla ibi qualibet surreptionis astutia seu violentia praeponatur, nisi quam sorores communi consensu vel earum maior pars consilii sanioris secundum Dominum et beati Francisci formam providerint eligendam. Libertates praeterea et immunitates concessas vobis a rege, episcopo et capitulo supradictis auctoritate apostolica confirmantes, nichilominus inhibemus, ne quis archiepiscopus, episcopus vel praelatus alius in monasterium* praedictum 25 vel personas regulares inibi Domino famulantes excommunicationis, suspensionis vel interdicti sententiam audeat promulgare, quam contra prohibitionem huiusmodi prolatam decernimus non tenere. Paci quoque et tranquillitati vestrae paterna imposterum sollicitudine providere volentes, auctoritate apostolica prohibemus, ut infra clausuras locorum vestrorum nullus rapinam seu furtum facere, ignem apponere, sangvinem effu*dere, hominem temere capere vel interficere :m seu alias violentias audcat exercere. Statuimus insuper, ut iuxta morem Romanae ecclesiae divinum ibi officium celebretur excepto, quo d psalterium secundum consuetudinem possitis dicere Gallicanam. Decernimus ergo, ut nulli omnino hominum* praefatum monasterium* liceat temere perturbare* seu quibuslibet vexationibus fatigare.* Ad indicium autem huiusmodi perceptae a sede apostolica libertatis unum obulum aureum persolvetis nobis nostrisque 35 successoribus annuatim. Si qua• igitur in futurum ecclesiastica saecularisque persona hanc nostrae constitutionis paginam sciens, contra eam temere venire temptaverit secundo tercioque* monita, nisi reatum suum congrua satisfactione correxerit, potestatis honorisque sui careat dignitate reamque se divino ju stant. - ') Principalis textus huius formulae ad nos non pervenit. 1260 MAII 31. - IUN. 19. NUM. 225, 226. 349 quatenus orones litteras seu indulgentias, vel privilegia huiusmodi in favorem predictorum M. et aliorum fratrum predicti ordinis sub nomine nostro confecta, cuiuscumque tenoris existant, tibi facias exhiberi, detentores ipsarum ad exhibitionem earumdem monitione premissa per censuram ecclesiasticam appellatione postposita 5 compellendo. Universis vero de partibus illis seu quibuscumque aliis per te aut alium auctoritate nostra inhibere procures, quod nulli de fratribus memorati ordinis peccata sua de cetero audeant confiteri vel aliquem eorum, si forsan predicare attemptaverit, audiant predicantem. Ipsisque pastori ac aliis fratribus eadem auctoritate districte precipias, quod nullus eorum ulterius predicare populis vel confessiones audire pre- 10 sumat. Quod si forsan ipsi postmodum predicare vel confessiones audire presumpserint, eos tamquam falsarios et animarum fidelium deceptores tradas perpetuo carceri, in quo sub pane arto et aqua brevi agant penitentiam de commissis. Litteras autem, indulgentias et privilegia supradicta quanto ius ad nos per fidelem nuncium destinare procures et quicquid per eundem M. vel aliquem eorum in absolutionibus, dispensa- 15 tionibus, indulgentiis et receptionibus quorumcumque, qui fuerant aliis ordinibus obligati, extitit per suas litteras attemptatum, denuncies non tenere ac nullius habere roboris firmitatem. Volumus autem, ut presentes litteras in synodis et ecclesiis tibi subiectis per te vel alium frequenter et sollempniter studeas publicare. Contradictores etc.3 Non obstante constitutione de duabus dietis etc.4 Datum Anagnie II 20 kalendas iunii, anno sexto. 226. [Magíster] Petrus de Ponte Curvo, [archidiaconus Gradecensis], ad partes Bohemiae, Austriae et Moraviae papae nuntius, auctoritate duarum litterarum Alexandri IV. papae, quarum tenorem inserí facit, fultus, se nomine census ab ecclesia Wissegradensi 25 certas pecuniae summas recepisse protestatur. In Vysehrad 1260 iun. 19. Autographum in membrana scriptum in SÚA Pragae (archivum cap. Wissegradensis Pragae, sign. KVsnum. 46) asservatur (A). Reg: Reg JI, pag. 97 num. 257. - CDS VII. 2, pag. 92 num. 1054. -- Schramm, Regesten, 30 pag. 77 num. 2. - RI V. 2, pag. 1571 num. 10513. In tergo chartae manu saec. XIII. scribae ecclesiae Wissegradensis scripium legitur: ,,De solucione census papalis domini Petri de Ponte Curuo, que facta fuit anno Domini millesimo C°C0 LX"" (F); dexlrorsus alia manus eiusdem saec. annotavit ,,De censu papali" (L). 225. ª) Superscriptio colore rubro scripta est R. - b) ,o' ex ,a' corr. R. - e) ,et' erronee iterzmi 35 sequitur in R. 1) Johanni. - :a) Litterae falsae necessario ad nos venire non potuerunt. - 3) Vide CDB IV, pag. 147 num. 61, cf. Rodenberg I, pag. XVI num. 18. - ') Vide num. 133 notam 4. 350 NUl\f. 226. 1260 IUN. 19. Scriba: ignotus. Dictator: stilo communi usus est. Vide: II. 3, Vysehrad, ecclesia capitularis (M), Aliae ecclesiae (E). [N]otumª esse volumus universis, quod nos Petrus de Ponte Curuo, capelle domini pape clericus, ad partes Boemie, Austrie et Morauie ex parte ipsius domini pape 5 nuncius deputatus, litteras recepimus apostolicas 11 in hec verba: Allexander episcopus, servus servorum dei, etc.1 Huius igitur auctoritate mandati a venerabilibus viris preposito,2 decano3 et capitulo Wissegradensibus petivimus censum sedis apostolice debitum et non solutum pro preteritis annis nobis ecclesieb Romane nomine assignari. Facta itaque nobis fide per instrumenta apostolica bone memorie dominorum 10 Celestini4 et Gregorii6 nec non camerariorum Benedicti6 et Iohannis de Ferentino,6 Philippi de Asisio7 et Symonis6 magistrorum nec non venerabilis patris domini Thome, Wratislauiensis episcopi,8 quod ab eisdem preposito et capitulo facta fuit solutio census papalis usque ad annum ab incarnatione Domini MCCLJIIm nec non quod quinque marce boni argenti solvere debebant singulis annis, ab eodem termino pro tribus 15 annis recepimus quindecim marcas boni argenti in pondere Pragensi, et pro quarto anno iterum protestamur nos recepisse quinque marcas argenti eiusdem ponderis nomine census. Cum vero nos contingeret in eadem legatione et predictis terris de mandato domini pape diucius permanere, iterato e recipimus litteras apostolicas sub hac forma: Allexander etd cetera,ddilecto filio, magistro Petro de Ponte Curuo, archi- 20 diacono Gradicensi etd cetera.d De tue etc.9 Huius eciam auctoritate mandati a sepedictis preposito et capitulo recepimus quindecim marcas argenti pro tribus annis nomine census, dantes eis litteras presentes pro testimonio solutionis facte in universo annorum superscriptorum septem, sigillo nostro roboratas; ete ad maiorem firmitatem venerabilium virorum, abbatis Brellnouiensis1º et capituli Pragensis et 25 conventus dicti monasterii BreÜnouiensis, sigilla petivimus appendi.6 Datum/ in Wissegrad anno Domini M°CC0 LX0 , XIII0 kalendas iulii, pontificatus domini Allexandri pape quarti anno sexto/ Sigilla: scidulis membranaceis ex autographo ipso scissis depedent seu dependebant; 1) et 2) avulsa et deperdita sunt; 3) [Martinij, abbafis Brevnoviensis, aliquantum laesum. Cf. 30 Sigilla num. 3, 2; 4) Magislri Petri de Ponte Curvo, archidiaconi Gradecensis, illaesum exstat. Vide Sigilla num. 3, 61. 226. ª) Ad litteram maiorem depingendam spatium vacuum relictum est A. - b) Prima ,e' atramento obscuriore in loco raso ex ,a' videtur esse correcta A. - e) Litterae ,!lto' in loco raso atramento obscuriore videntur esse scriptae A. - d·d) Ambae voces a dictatore huius chartae additae sunt 35 A. - e-e) Atramento obscuriore additum est A. - /·/) Dati formula post sigilla appensa atramento eiusdem colorís, quo scriba superius usus est, videtur esse addita A. 1) Sequitur tenor litterarum Alexandri IV. papae Anagniae [1255] oct. 11 dalarum (vide mun. 54). - 2) Vladislau. - ") Engelberto. - •) Vide CDB I, pag. 327 num. 359. - ') Vide CDB III, pag. 201num.163. - 6) Litteras ignoramus. -- 7) Vide CDB III, pag. 110 nmn. 95/II. - 8) 40 Vide CDB IV, pag. 449 num. 264. -") Sequitur tenor litterarum Alexandri IV. papae Anagniae [1259/ dec. 13 datarum (vide num. 206). - 1º) Martini. 5 10 15 20 1260 IUN. 29. NUM. 227. 351 227. -+ ++ Ekhardus de Miroslav conventui (in A 1), abbatissae et convenlui (in A 2, B) monasterii in Oslavany ius patronatus ecclesiae in Troskotovice [solus] (in A 1), accedente consensu uxoris suae Agnelis (in A 2), eiusdem et liberorum suorum (in B ), confert. In Oslavany, in Znojmo1 1260 iun. 29.2 Autographum in membrana scriplum in SAR Brunae (archivum mon. in Oslavany, sign. Staré Brno cist. P 15) asservatur (A 1). - Charla dubiae fidei in membrana scripta in eodem archivo (ibidem, sign. P 21) asservatur (A 2). - Charla autographi instar in membrana scripta, olim ibidem asservata, nunc in archivo civitatis Brunae (sub dato suo) asservatur (B). Ed: CDJ;J III, pag. 279 num. 289 (ex A 1). Reg: Reg II,pag. 97 num. 258 (ex A 1).- Eisler, Geschichte Brunos (ZVGMSch 12 ( 1908)), pag. 188 num. 4 (ex A 1, A,?). - Sebánek, Archivy, pag. 26 num. 149, 148, nota 4 (ex A 1, A 2, B). Lit: Dusková, Listiny rudíkovské, pag. 257 n. 47, pag. 258 n. 48, pag. 264 (scribae manus atque stilus chartae). - KK, pag. 262 --- 265, pag. 290 n. 2. In tergo chartae A 1 manus ignota saec. XIII. pennam probans ,,sui Mys" (?) scripsit; manu registratoris nec non scribae mon. Oslavanensis saec. XIII. ibidem scriptum legitur: ,,Ekardi super ecclesia in Droskwiz" (B =Os 4 a). - In tergo A 2 manu alterius registratoris eiusdem mon. saec. XIII. scriptum legitur: ,,Super ecclesia de Droskwi[z]" (C). - In tergo B manu registratoris mon. Oslavanensis scriptum legitur: ,,Super Myrslab" (B 1}, ex quo certe cognosci potest textum chartae B non genuinum esse posse, potius in membrana sigillo munita, in qua alius textus scriptus esset, exaratum esse. Scriba A 1: destinatarii proprius (Os 1 = B 5}, cuius manu chartae omnino monasterii in Oslavany (vide ex. gr. CDB IV, pag. 131 num. 46, hoc tomo num. 178+, .?37, 354 ex annorum 25 spatio 1244-1262 datae scriptae sunt. Cf. Exempla script. in CDB IV. 2, num. 42. - A 2: destinatarii proprius ( = Os 2), cuius manus in chartis Oslavanensibus cum notis annorum 1,'260-1270 datis, quae autemre vera demum brevi ante annum 1270 scriptae sunt, occurrit. Vide num. 355+ (A 1). Exempla script. num. 3, 3. - B: manus huius scribae ( = Os 3) in nulla alia charla occurrit, sed scriba certe destinatarii proprius est. Qui (vide superius) chartam aliam 30 rescribens chartam B finxit. Scripturae eius ductus cea ad annum 1275 se referunt. Dictator A 1: destinatarii proprius, qui proprietatibus stili, quae annorum intervallo 1259- 1275 in mon. Oslavanensi usurpari solebant, utit11r. - A 2: itidem destinatarii proprius, qui in textu chartae conficiendo charla A 1 usus est, quae typis minoribus exprimuntur. - B: itidem destinatarii proprius, qui verba chartae A 2, paucis tantum additis (vide mentionem de consensu 35 liberorum nec non corroborationis formulam) repetit; ea, quae addidit, in competenti columna dedimus. Omnes condiciones, praecipue autem scripturam, sigillum, argumentum A 1, A 2, B, intuentes ad conclusiones verisimillimas, quae sequuntur, impellimur: Charla A 1 sincera anno 1260 apud destinatarium suum esse scripla habenda est. Charla A 2 non est confecta anno 1260, sed 40 re et tempore cum charla conficienda in ~fysliboi'ice 1267 nov. 30 data (num. 528), arte coniuncta est, qua charla Agnes, tune iam vidua Ekhardi de Miroslav, argumentum A 1 confirmat, itaque re vera (ut in A 2 affirmatur) donationem iuris patronatus ecclesiae in Troskotovice consensu suo munit. 352 NUM. 227. 1260 IUN. 29. Origo chartae B coniuncta est cum litibus inter monasterium in Oslavany el liberas Ekhardi et Agnetis de Miroslav post annum 126'! de iure patronatus ecclesiae in Troskotovice motis. Quae lites finem ceperunt per charlas episcoporum Brunonis in Pustiméf 12'!5 sept. 6 (num. 791+) et Theoderici apud Modfice 1281 sept. 18 (Reg II, pag. 542 num. 1257) datas. Quarum prima (Brunonis) ítem etiam apud destinatarium scripta est. Charla Theoderici demum in cancellaria 5 episcopali confecta est, itaque haud falso fortasseoriginemchartae B prope annum 1281 ponemus. Vide: II. 3, Oslavany (E), 4, De chartae apud nobiles usu (W). [A 1] Nos Ekhardus dictus de Mirs]aus universis presens scriptum visuris ad rei memoriam sempiternam. Cum rerum et temporum 11 incerti sint eventus et actiones humane, quantumcumque sollempniter celebrate, minime tardent defluere, sane 11 precavendum est, quotª ea, que tractu temporis queuntb alienari et a memoria resecari, testimonio et Jitteris perennentur. Ad resecandum 11 igitur tocius ambiguitatis scrupulum notum sit tam presentibus quam futuris, quo) ,:lmendare' A. - •) Ita A pro ,dominabus'. - ") Ex ,latatum' in scribendo corr. est A. - •)Ex ,domui' in scribendo corr. est A. -f) Ita A. - ') ,Bren' -3;; A. - A) ,Zlawiz' D. 1 ) C/. num. 191 n. 2. - ") Wichhardus. - ª) Johannes. 368 NUM. 237, 238. 1260 SEPT. 26. - OCT. 6. Universis Christi fidelibus presens scriptum visuris Rudolfus, Poszoldi filius, salutem in Domino. Malicia temporis et hominum \1 exigit ac requirit gesta suorum temporum, cuius incerti sunt eventus, ne ab hominum alienentur memoria, litteris et vulgi testimonio 11 firmissime perennare. Ad resecandum igitur tocius anbiguitatisª scrupulum notum sit universis tam presentibus quam futuris, quod 11 ego pro honore dei et gloriose* 5 Virginis, matris eius, et pro meorum salute carorum*, tam vivorum quam mortuorum,* ius patronatus ecclesie Omnium sanctorum cum suis attinentiis contuli* conventui sanctimonialium in Oszla, ibidem deo iugiter famulancium, renuncciandoª· omni iuri et proprietati, quam in ecclesia superius memorata plenius videbar habere. Ne igitur hec donatio tam sollempniter celebrata in futurum a malignis malorum hominum suggestionibus possit 10 immutari, presentem litteram, quia sigillo carui, cum sigilli* munimine civium in Brunna roboratam ipsis ordinavi ad cautelam. Acta sunt hec in Brunna anno Domini M°CC0 sexagesimo, sexto kalendas octobris coram* testibus subnotatis: Ernesto civi, Conrado filio Wolvelinne, W olvelone fratre eius, Lockelario, Conrado de Drozendorf, Ottone plebano sancti Iacobi, fratre Wolvelino, Iohanne sacerdote, Heinrico sacerdote, 15 Gunthero civi et aliis quam pluribus tam clericis quam laicis. Sigillum: civitalis Brunensis in fi.lis sericis rubri colorís /ere illaesum appendet. Cf. Sigilla in CDB IV. 2, num. 38. 238. Alexander 1V. papa [Johanni] Pragensi et [Brunoni] Olomucensi episcopis 20 mandat, ut cum [Wernherus], electus Maguntinus, a sede apostolica nondum confirmatus sil, ipsi [Pfemyslo Otakaro JI.], regí (sic) Bohemiae, auctoritate papae unctionem impendan/ et regale diadema imponant. Anagniae [1260] oct. 6. Apographum exstat in Alexandri IV. registris in archivo secreto Vaticano asservatis (Reg. 25 Vat. 25), fol. 259v ep. 124 (R). Ed: Raynaldus, Annales XIV,pag. 58 § 18-20 (ex R). - Balbln, Miscellanea dec. I, lib. VI, pag. 16 num. 14 (e:x Raynaldo). - Lünig, Reichsarchiv 19, pag. 206 num. 3 (sine inscriptione, e quodam apogr.). - Goldast, Commentarii (Suppl. act. publ.), col. 258 num. 12 (fortasse ex Balbíno). - CDM !JI, pag. 281 num. 292 (ex R). - CIB I, pag. 148 num. 48 (ex CDM). - 30 Rodenberg !JI, pag. 469 num. 508 (ex R). Reg: Dobner, 1Vfonumenta IV, pag. 267 num. 79. - Palack(J, Reise, pag. 37 num. 275 (ex R). - Ropp, Erz. Werner, pag. 156 num. 57. - Reg JI, pag. 102 num. 268. - Potthast JI, pag. 1459 num. 17947. - Rl V. 2, pag. 1439 num. 9243. - Biihmer, Regesta archiep. Maguntinensium JI, pag. 352 num. 26. - Coulon, Les registres, pag. 128 num. 3191 (ex R). 35 237. ª) Ita A. 1260 OCT. 6. N LJM. 238. 369 Lit: Lorenz, Deutsche Gesch. 1, pag. 224 (rei deliberatio). -- Novolny l. 4, pag. 99 (idf:m}. KK, pag. 267. Editione Rodenbergi superius commemorata tantummodo usi sumus. • •1 Pragensi et ..2 Olomucensi episcopis.a Quoniam ad subsistentiam ,; multorum et regimen preesse oportet unum singularemb principatum,b quia pluralitas in presistentia scissuram induceret et solidam gubernaculi disrumperet firmitatem, preminent quidem ob hoc singulis regnis et mundi provinciis singula regnantium solía et singule principantium potestates, quia dum reges populis imperant et populi regibus reverenter intendunt, dum hii humiliter subsunt et illi benigne presunt, dum congruis 10 illi preeunt e iussibus et devotis isti animis obsecuntur, viget ex hoc in eisdem populis concordium unitas animorum, misericordia et veritas sibi obviant et iustitia et pax se advicem complectuntur.3 Ideo namque a summo illo rege, per quem singuli reges regnant et príncipes principantur, temporalis gladii ad malorum vindictam laudemque bonorum terrenis est regibus attributa potestas, ut assumpto ab eis dominandi officio 1s iudicent in equitate populos et dirigant in terris subiectas sibi gentium nationes, quatenus sit voluntas eorum in executione iustitie ac meditatio in lege rectitudinis et observantia sancte pacis. Ad que utique perfectius exercenda iidem reges unctionis sacre virtute, quam per venerabiles Christi ministros antiquo more suscipiunt, donum gratie recipiunt potioris, ut et in prosecutione iusti regiminis fortius convalescant et 20 tam in se quam in eorum subditis prudentiori et sanctioriª spiritu dirigantur: Nam etsi differat principis unctio a pontificis unctione, quia in capite pontifex ungitur, princeps autem in brachio sive humero vel in armo, in quibus principatus congrue designatur, quia etiam illius capud consecratur crismate, brachium vero istius oleo delinitur; vehemens tamen est in ipsis regibus huius efficacia sacramenti, quoniam 25 inuncto Saule insiliit spiritus Domini super eum4 et in virum alterum est mutatus et in David unctione subscepta spiritus Domini est directus.5 Ad insinuandum quoque, quod in regibus esse debeat plenitudo virtutum quodque in eis est integra dominii temporalis auctoritas, capiti principis honorabile ac venerabile sub circulari forma imponitur diadema; a quo siquidem principe, qui talibus decoratur insigniis et titulis 30 presignitur, tamquam a capite subditis velud membris recte vivendi modus indicitur et modestie regula componitur et dictatur. Sane carissimus in Christo filius noster..,6 illustris rex Boemie, devotissimus ecclesie filius, premissa veluti princeps catholicus diligenter attendens ac sperans per huiusmodi unctionem spiritualis gratie rore perfundi, nobis humiliter supplicavit, ut cum proienitores sui reges Boemie inuncti et 35 coronati in reges extiterint per archiepiscopos Maguntinos, qui fuere pro tempore, ac ipse per dilectum filium ..,7 Maguntinum electum, pro eo, quod nondum est eius electio per sedem apostolicam confirmata,e 8 inungi et coronari non possit, eum in regem inungi et regale diadema suo imponi capiti faceremus. Nos igitur dicti regís devotionem multimodam attendentes et considerantes, quod progenitoribus suis, 40 qui fuerunt ardentes catholice fidei zelatores, non solum derivatione sanguinis, sed et 370 :-.lUM. 2il8, 239. 1260 OCT. 6. puritatis ac bonitatis imitatione succedit, ac cupientes ob hoc eum in hiis specialiter honorari, ipsius supplicationibus benignius inclinati, fraternitati vestre mandamus, quatinus vos vel alter vestrum, adhibito vobiscum decenti episcoporum numero tum propter eiusdem regís honorificentíam tum propter reverentiam sacramenti, sibi auctoritate nostra huiusmodi unctionem impendere et capiti eius imponere regale ,-; diadema curetis. Volumus autem atque statuimus, ut nullum ex hoc in posterum pontificibus Maguntínis, qui erunt pro tempore, et ecclesie Maguntine preiudiciumf generetur, quin circa ipsius regís successores exsequantur libere, quod ad eos pertinet in hac parte. Ea vero, que exhibiturus esset idem rex archiepiscopo Maguntino, si inungeret et coronaret eundem, integre ab eodem rege recipiatis, illa dicto electo, si 10 ei confirmari contingat, alioquin ei, qui predicte Maguntine ecclesie regimini prefuerit, fideliter transmissuri. Datum Anagnie II nonas octobris, anno sexto. 239. Alexander IV. papa Nicolaum, natum / Pfemysli Otakari 11.], regís (sic) Bohemiae, intuitu eiusdem legitimitatis titulo decorat. Anagniae / 1260] oct. 6. Apographum exstat in Alexandri IV. regislris in archivo secreto Vaticano asservatis (Rey. Val. 25), fol. 259 ep. 123a (R). Ed: CDM III, pag. 283 num. 293 (ex R). 15 Reg: Palacky, Reise, pag. 37 num. 274 (ex R). - Kopetzky, Regesten, pag. 121 num. 87. - 20 Reg II, pag. 102 num. 269. - Potthast II, pag. 1460 num. 17948. - JU V. 2, pag. 1440 num. 9244. - CDS VII. 2, pag. 93 num. 1057. - Coulon, Les registres, pag. 127 num. 3189 (ex R). Lit: Novotny l. 4, pag. 99 (rei deliberatio ). - KK, pag. 268. Cf. num. 240, 244, 245. 25 Apographo v. d. Fr. Palack(¡ tantummodo (orthographia eius instructa) usi sumus. Nobili viro Nicolao, nato carissimi in Christo filii nostri ..,1 illustris regis Boemie.ª Sedes apostolica gratiarum fructus copiosa ubertate producens sic fructus ipsos provida largitione dispensat, quod genere, virtutibus et conditionibus personarum diligenter inspectis illas facilius potioribus donis anticipat, quas illustris prosapia 30 generis et decore nobilitat et nobilitate decorat. Et quidem circa statum talium perso- 238. ª) Superscriptio colore rubro scripta est in R. - b-b) ,singulare precipuum' R. - e) ,punt' R. - ª) ,santiori' R. - •) ,confirmari' R. - f) ,aliquod preiudicium' dicitur in R. 1) Johanni. - 2) Brunoni. - ª) Cf. Ps. 84, 11. - ') Cf. l. Reg. 10, 1, 11, 6. - 5) Cf. l. Reg. 16, 13. - s) Pi'emysl Otakarus II. - 7) Wernherum. - 8) Wanherus Romae m. oct. - nov. 1260 :l.> consecratus est. 1260 OCT. 6. - i. NUM. 239, 240. 371 narum adeo se non immerito favorabilem exhibet potestatis apostolice plenitudo, quod si que genitorum suorum culpa notam patiantur originis, illam benigne abolet et clementer astergit, ne altitudinem generis geniture vitium deprimat et originis macula ingenue títulos obnubilet claritatis. Attendentes igitur, quod carissimus in Christo 5 filius noster .., illustris rex Boemie, pater tuus, coniugatus te genuerit ex soluta,2 ac volentes personam tuam intuitu regís eiusdem, qui semper erga Romanam ecclesiam puritate fidei, devotionis sinceritate sedulique prosecutione obsequii specialiter dinoscitur claruisse, precipui favoris gratia communire, ut quo abundantius apostolici uberis dulcedinem suxeris, tanto vehementius in nostris et predicte ecclesie benepla- 10 citis delecteris, predicti regís supplicationibus benignius inclinati te legitimitatis titulo auctoritate apostolica decoramus, eadem tibi auctoritate, ut huiusmodi tuorum natalium non obstante defectu omnesb dignitates, honores et principatus seculares, ad quas vel ad quos te legitime assumi seu quas vel quos licite tibi conferí contigerit, obtinere libere valeas, indulgentes. Nulli ergo etc., nostre legitimationis et concessionis 15 etc.3 Datum Anagnie I1 nonas octobris, anno sexto. 20 25 2-40. Alexander IV. papa [Pfemyslum Otakarum 11.], regem (sic) Bohemiae, certiorem facit se duas filias eiusdem legitimitatis titulo decorasse. Anagniae [1260} oct. 7. Apographum exstat in Alexandri IV. registris in archivo secreto Vaticano asservatis (Reg. Vat. 25), fol. 259v ep. 123 b (R). Ed: CDM Ill, pag. 284 num. 294 (ex R). Reg: Palacky, Reise, pag. 37 num. 276 (ex R). - Reg II, pag. 103 num. 270 (ad oct. 6). Potthast II, pag. 1460 num. 17949. - RI V. 2, pag. 1440 sub num. 9244. - Coulon, Les registres, pag. 127 num. 3190 (ex R). Lit: Novotn(¡ l. 4, pag. 99 (rei deliberatio ). - KK, pag. 268. Cf. num. 239, 244, 245. Apographo v. d. Fr. Palaclqí tantummodo (orthographia eius instructa) usi sumus. • • , 1 illustri regi Boemie.ª Sedes apostolica gratiarum fructus etc., ut in 30 alía, usque claritatis.2 Attendentes igitur, quod tu coniugatus ex quadam soluta3 duas, quas habes ad presens, filias4 genuisti, ac volentes easdem filias intuitu persone tue, que semper erga Romanam ecclesiam etc., usque quo abundantius5 eedem filie apostolici uberis dulcedinem suxerint, tanto etc., usqueb delectentur,5 tuis supplicationibus 239. ª) Superscriptio colore rubro scripla est R. - b) ,ad omnes' perperam dicitur in R. 35 1) Pfemysli Otakari II. - 2) Agnele. - 3) Vide CDB II, pag. 47 num. 53. 372 NUM. 240, 241. 1260 OCT. 7. benignius inclinati predictas filias legitimitatis titulo auctoritate apostolica decoramos, eadem eis auctoritate, ut huiusmodi suorum natalium non obstante defectu omnesc dignitates et honores et principatus seculares, ad quas vel ad quos eas legitime assumi seu quas vel quos sibi licite conferri contigerit, obtinere libere valeant, indulgentes. Nulli etc., nostre legitimationis et concessionis etc.6 Datum Anagnie nonis octob- 5 ris, anno sexto. 241. Pfemysl Otakarus I J., dominus regni Bohemiae, dux Austriae et Stiriae marchioque Moraviae, ad postulationem Conradi, quondam iudicis Pragensis, admittit, ut ídem Conradus villam N eprobylice monasterio Plasensi vendere possit. 1º Pragae 1260 oct. 7. Autographum in membrana scriptum in SÚA Pragae (archivum mon. in Plasy, sign. L IV RC Plasy num. 43) asservatur (A). - Apographum praebet F. B. Scheppl, Lapis sepulchralis fundatoris et benefactorum ... monasterii in Plassio (1744), cuius cod. mnscr. chart. in archivo Musei Nationalis Pragae (sign. F 160) asservatur, pag. 194--195 (B). 15 Ed: Hormayr, Taschenbuch 1840, pag. 453 num. 15 (fortasse ex A). Reg: Hormayr, Archiv 1827, pag. 8. - Hormayr, Taschenbuch 1840, pag. 612. - Bolzmer, Add. sec., pag. 436 num. 120. - Scheinpflug, Materialien zu einer Gesch. v. PlafJ, pag. 181 num. 60 (sigillum clzartae mendose describitur). - Wendrinsky, Nachtrüge, pag. 344 num. 240. - Reg JI, pag. 104 num. 272. 20 Lit: Sebánek, Urkundenwesen, pag. 328-330, 334. In tergo chartae manu saec. X l JI. scriptum legitur: ,,Super villa dicta Nyeprowitz" (A). Scriba: P JI 17 = magister Arnoldus protonotarius. Cf. Exempla script. num. 1, 2. Dictator: magister Arnoldus protonotarius. Vide: Il. 1 a, P. O. II., magister Arnoldus protonotarius (NN), 3, Plasy (B). 25 B In nomine sancte et individue trinitatis amen. ~ Nos Otacharus qui et Premizl, dei gratia dominus regni 11 Boemie, dux Austrie et Stirie et marchio Moravie, universis hanc litteram inspecturis imperpetuum. Volentes prol!genitorum nostrorum imitari facta, que per ipsos ipsorum facta sunt temporibus in donacionibus seu concessionibus factis provide ac 11 decenter, ecce, ut res in effectu pateat, diligenti delibera- 30 cione prehabita significamos tam presentibus quam futuris, quod serenissimus pater noster pie recordacionis Wenzezlaus Chunrado, tune iudici Pragensi, vendidit quandam villam Nyeprowitz nominatam cum omnibusª pertinenciis eiusdem ville de consenso 240. ") Superscriptio colore rubro scripta est R. - b) Vox ,usque' deest in R. - e) ,ad omnes' perperam dicitur in R. l) Pfemyslo Otakaro I l. - 2) Vide num. 239. - ª) Agnete. - ') Nomina ignoramus. - 5) Verbis competenter mutatis vide in num. 239. - 8) Vide CDB Il, pag. 47 num. 53. 35 1260 OCT. 7. - 12. NUM. 241, 242. 373 et bona voluntate baronib sui dicti Lupi hereditario iure una cum liberis suis universis perpetuo possidendam. Dedit eciam idem Ch. nobis dextrarium pro decem marcís argenti estimatum, quod terminos dicte ville distinguí sive circuí faceremus eidem. Ad quod faciendum misimus fideles nostros Andream, tune dapiferum, Schietsconem, 5 provincialem iudicem, Marquardum, camerarium de Donayowitz, Bowarum, summum camerarium, Diwischium, nunc dapiferum, Vrowinvm, e Ottonem, Lambinvm,d Gallicum.e Item dedit idem Ch. karissime uxori nostre domine Margarete similiter pro distinguendis terminis dicte ville decem marcas argenti; ad quos distinguendos deputavit ipsa domina M., uxor nostra, pro parte sua Luipoldum et Volchmarum, 10 carnerarios suos, qui eciam ponuntur cum predictis pro testibus in hoc facto. Chunradus vero, iudex sepe nominatus, processu temporis prenotatam villam Nyprowitz, quam pro sexaginta marcis argenti apud patrem nostrum et \Vulskonem comparavit, volens vendicioni exponere, a nobis supliciter postulavit, ut de nostro consensu et voluntate liceret eidem vendere dictam villam. Nos vero ipsius Ch. peticionibus 15 racionabilibus assensum prebentes, admisimus voluntario ex consensu, quod eandem villam cum omnibus suis pertinenciis et terminorum distinctione eo eciam iure, quo eandem tenebat a nobis, antefatus Ch. vendidit viris venerabilibus abbatif et conventui in Plazu proprietatis tytulo perpetuo possidendam. Nos itaque volentes cavere indempnitatibus parcium utrarumque, ne in futurum super emptione et vendicione 20 huiusmodi vexari valeant ab aliquo in futuro, presentem paginam ipsis dari mandavimus sigillorum nostrorum karactere insignitam. Testes vero huius facti sunt nobiles supra scripti. Actum Prage anno Domini M°CC0 LX0 , datum per manum magistri Arnoldi, tune nostri prothonotarii, nonash i octobris.i Sigillum: Pfemysli, iuvenis regís nec non ducis Austriae et Stiriae, in fi.lis sericis1 flavi, rubri 25 et viridis colorís fere illaesum appendet. Cf. Sigilla in CDB IV. 2, num. 4, 5. 242. Bruno, episcopus Olomucensis, monasterio in Oslavany possessionem iuris patronatus ecclesiae in Myslibofice confirma!. In Modfice 1260 oct. 12. 30 241. ª) Cum titulo superfluo scriptum est A. - b) Ita pro ,baronis' scriptum est A. - •) Scriba primo ,Vrowin' scripsit, postea ,v' addidit et titulum ,:>'titulo communi sine rasura complevit A. - 4 ) Eadem correctura sicut in nota e mutatis mutandis exstat in A. - e) Scriba primo ,Gallicus' scripsit et litteram ,s' sine rasura in ,m' correxít in A.-!) Prima ,b' sine rasura ex ,a' correcta est in A. - g) Voci uncus superponitur in A. - k) Ita A. - M) Verbis competenter dislentis, ut ultima linea 35 expleretur, scriplum est A. 1) Notandum est a chartae replicatae medio paulum dextrorsus duas incisiones sigillo appendendo adhibítas ex.~tare. 374 NUl\1. 242, 243. 1260 OCT. 12. Aulographum in membrana scriplum in SAR Brunae (archivum mon. in Oslavany, sign. Slaré Brno cist. P 16) asservat11r (A). Ed: CDM JI!, pag. 289 num. 296 (ex A). Reg: Reg JI, pag. 105 num. 273. - .Sebánek, Archivy, pag. 26 num. 151 (ex A). Lit: KK, pag. 269. In lergo charlae manu regislraloris nec non scribae mon. Oslavanensis saec. XIII. scriplum legilur: ,,Super ecclesia de Miszelboriz" (B = Os 4 a). Scriba: B 1 = Conradus, nolarius episcopi. C/. Exempla scripl. num. 2 b, 4. Diclalor: Conradus, nolarius episcopi, qui slilo communi usus est (cf. num. 190). Vide: II. 2 b, Bruno episcopzzs (X}, Conradus nolarius (N}, 3, Oslavany ( I ). 10 Bruno, dei gratia Olomucensis episcopus, dilectis in Christo ..1 abbatisse et comventuiª monasterii in Ozla, ordinis 11 Cisterciensis, nostre diocesis, salutem in Domino. Cum a nobis petitur, quod iustum est et honestum, tam vigor 11 equitatis quam ordo exigit rationis, ut id per officii nostri sollicitudinem ad effectum debitum perducatur. 11 Cum igitur, sicut vestra nobis exhibita peticio continebat, nobilisb 15 vir Hartlibus, dictus de Miszelboritz, pium devotionis zelum erga vos et monasterium vestrum gerens, ius patronatus, quod habuisse dinoscitur in ecclesia dicte ville de Miszelboritz, in vos duxerit transferendum, sicut in litteris suis confectis exinde continetur,2 nos vestre devotionis supplicationibus inclinati dictique nobilis factum pium et providum, quod gratum et ratum habemus, in Domino commendantes, vobis 20 ius presentandi ad dictam ecclesiam in Miszelboritz nostro et successorum nostrorum et archidiaconi loci, qui pro tempore fuerit, per omnia iure salvo auctoritate ordinaria confirmamus sub anathematis interminatione districtius inhibentes, ne quis hanc nostram confirmationem presumat infringere vel ei ausu temerario contraire. In huius autem comfirmationisª testimonium presentem vobis concedimus paginam sigilli 25 nostri munimine roboratam. Datum in Moderiz IIII idus octobris, anno Domini M°CCºLXº. Sigillum: Brunonis, episcopi Olomucensis, in fi.lis sericis rubri colorís illaesum appendet. Cf. Sigilla in CDB IV. 2, num. 12. 243. + Bruno, episcopus Olomucensis, monasterio in Oslavany possessionem iuris palronatus ecclesiae in Troskotovice confirmat. In Modfice 1260 oct. 12. 242. ª) Ita A. - b) ,s' ex quadam liltera sub lineam duela correctum est A. 30 1) Forlasse Julae. - 2) Charla ad nos non pervenil; deleta est annorum 1260-1269 spatio, 35 cum in monasterio Oslavany haud exiguus numerus chartarum spuriarum aut dubiae fi.dei iuris patronatus ecclesiarum monaslerii defendendi causa fabricatus est. Cf. mzm. 229+ n. 3. 1260 OCT. 12. NUM. 243. 375 Charla dubiae fidei in membrana scripla, olim in archivo mon. Oslavanensis asservata, nunc in archivo civitatis Brunae (sub dato suo) asservalur (A). Lit: Dusková, Lisliny rudfk011ské, pag. 250 (charlae origo). - KK, pag. 269. In tergo chartae manu registraloris nec non scribae man. Oslavanensis saec. X JJJ. scriptum 5 legitur: ,,Super ecclesia in Droskwiz" (B = Os 4 a). 10 15 Scriba: B 16 = destinatarii proprius ( = Os 4), cuius manus in chartis sinceris demum inler annos 1266-1275 monasterio in Oslavany datis occurrit. Cf. Exempla script. num. 2 b, 12 (= 3, 4). Dictator: Textum chartae Brunonis episcopi in Modfice 1263 oct. 1.Z datae (num. 393) ad verbum repetit anni notatione tantummodo seu mulata seu e num. 242 recepta. Omnia, quae ex charla supradicta recepta sunt, typis minoribus exprimuntur. Anni notationem chartae vix tantummodo errori tribuere possumus. Monasterium Oslavanense lites de iure patronatus ecclesiae in Troskotovice habuit (vide ex. gr. num. 785, 791+) et lucro ei fuisset, si confirmatio eiusdem iuris ab episcopo Olomucensi iam anni 1260 notam (qua anno donatio iuris patronatus /acta est; vide notam 2) habuissel. Confecit igitur A. Quod certe Brunone vivo factum est. Verisimiliter occasione oblata charla sigillo quoque munita est. Vide: I l. 2 b, Bruno episcopus (Y} , 3, Oslavany ( K). Brvno. dei gracia Olomucensisª episcopus, dilectis in Christo* abbatisse1 et conventui monasterii in Ozla, orlldinis Cisterciensis, nostre diocesis, salutem in Domino. Cuma nobis 20 petitur, quod iustum est et honestum, tam vigor equitatis quam 11 ordo exigit racionis, ut id per officii nostri sollicitudinem ad effectum debitum pcrducatur. Cum igitur, sicut vestra 11 nobis exhibita peticio continebat, nobilis vir Ekhardus, dictus de Mirslaus, pium devocionis zelum erga vos et monasterium vestrum gerens, ius patronatus, quod habuisse dinoscitur in ecclesia ville de Droscuwiz, in vos duxerit transferendum, sicut in litteris suis confectis exinde continetur,• nos 25 vestre devocionis supplicacionibus inclinati dictique nobilis factum pium et providum, quod gratum et ratum habemus, in Domino commendantes, vobis ius presentandi ad dictam ecclesiam in Droscuwiz nostro et successorum nostrorum et archidiaconi loci, qui pro tempore fuerit, per omnia iure salvo, auctoritate ordinaria confirmamus, sub anathematis interminacione districtius inhibentes, ne quis hanc nostram confirmacionem presumat infringere vel ei ausu temerario 30 contraire. In huius autem confirmacionis testimonium presentero vobis concedimus paginam sigilli nostri munimine roboratam. Datum in Moderiz quarto idus octobris, anno Domini rnillesimo CCºLXº. Sigillum: Brunonis, episcopi Olomucensis, e cera badii colorís in filis sericis viridis colorís illaesum appendet. Cf. Sigilla in CDB IV. 2, num. 12. 35 243.+ ª) ,Olom' A. 1 ) Fortasse Jutae. - ') V;de chartam num. 227 (A 1). 376 NUM. 244. 1260 OCT. 21. 244. Alexander IV. papa fPfemyslo Otakaro II.], regí (sic) Bohemiae, dispensationis litteras per magistrum Bernardum de Furconio, scriptorem suum, destinans, declarat nequaquam intentionis suae esse, ut Nicolaus filius uel filiae eius titulo legitimationis decorati regnum Bohemiae obtinere uel in eo succedere possint. 5 Anagniae [1260] oct. 21. Apographum exstat in Alexandri IV. registris in archivo secreto Vaticano asservatis (Reg. Val. 25), fol. 260 ep. 124 b (R). Ed: Raynaldus, Annales XIV, pag. 58-59 § 21 (ex R). - CDM III, pag. 289 num. 297 (ex R). - Rodenberg III, pag. 471 num. 509 (ex R). 10 Reg: Palack(¡, Reise, pag. 38 num. 277 (ex R). - Kopetzky, Regesten, pag. 121 num. 88. Reg II, pag. 105 num. 274. - Potthast Il, pag. 1460 num. 17956. -- CDS VII. 2, pag. 93 num. 1058. - Coulon, Les registres, pag. 128 num. 3192 (ex R). Lit: Novotn(¡ l. 4, pag. 100 (rei deliberatio ). - KK, pag. 270. - Herde, Beitrage, pag. 27 (missio Bernardi). In litteris verba litterarum num. 239 repetuntur, quae partim typis minoribus exprimuntur. Editione Rodenbergi superius commemorata tantummodo usi sumus. • • ,1 illustri regi Boemie.ª Ex parte tua fuit nobis humiliter supplicatum, 15 ut cum tu coniugatus dilectum filium nobilem virum Nicolaum, natum tuum, et duas, quas ad presens habes, filias2 genueris ex soluta,3 ipsum Nicolaum easdemque filias 20 legitimitatis decorare titulo auctoritate apostolica curaremus, eadem auctoritate concedentes eisdem, ut huiusmodi suorum natalium non obstante defectu omnesb dignitates, honores et principatus seculares, ad quas vel ad quos ipsum N. et dictas filias legitime assumi seu quas vel quos licite eis conferri contigerit, libere valeant obtinere. Nos igitur, attendentes, quo. Romanus Hiitter, capituli provincia/is [ord. s. Benediclij secretarius, in copiario chart. privilegiorum monasterii Rrevnoviensis anno 1666 scripto, ibídem (sign. lib. 2) asservato, pag. 28-30 (C). :; J:.'d: Dobner, 11lonumenta V!, pag. 28 num. 47 (ex B ). Reg: Bohmer, Add. sec., pag. 436 num. 121 (ad nov. 5). - CDS V Il. 2, pag. 93 num. 1059. - Reg I I, pag. 106 num. 276. - Volkmer-Hohaus, Urkunden, pag. 17. - Schramm, Regesten, pag. 78 num. 3 (ad nov. 11). - Winter, Nachtrag, pag. 433. Lit: Vanlcek, Studie o imunité duch. statkü, pag. 57 n. 74 (chartam spuriam esse declarat). - - 10 Simák, Poéátky Broumova, pag. 577, 579 (chartam sinceram esse putat). - Urbánek, Legenda t. zv. Kristiána, pag. 502 ss (chartam spuriam esse declarat). - Fiala, Kanceláf, pag. 282 n. 26 (/alsum posse esse negal). - Sebánek, K otázce bfevn. fals, pag. 271--272 (charlam saec. XIV. in. ficlam esse demonslrat, specimen scriplurae chartae praebet, num. 12). - Sebánek, Urkundenwesen, pag. 399 (chartam brevi ante a. 1.101 ficlam esse putat). 1,; In tergo chartae mamz saec. XIV. scriptum legitur: ,,Regis Przemisl iunioris littera quarta". Scriba: P JI 45 = destinalarii proprius, qui seu saec. XIII. ex., seu saec. XIV. in. munert: suo /ungebalur; ídem atque in num. 247++ ( = M 2). Exempla script. num. 1 a, 26. Diclator: destinalarii proprius, qui vetustiores charlas Brevnovienses, nominatim charlas num. 45+, 162 videtur novisse. 20 Omnia, quae superius ncc non in num. 247++ dicuntur, chartam seu .mee. XIII. ex. seu saec. XIV. in. {i.ctam esse demonstrant. Vide: JJ. 1 a, P. O. JI., 3, Bfevnov-Rajhrad (T). In nomine Domini amen. ; Que memoria celebri et perpetua extant digna, ideo digne scripture perhenni testimonio comendantur, ne tractu temporis in 25 oblivionem 11 deducta dubietatis dispendia in posterum paciantur. Eapropter nostre ingenuitatis progenitores illustres, pius videlicet Bolezlaus, quondam Boemorum dux, fundator monasterii Brewnovensis, 11 et ciare memorie Primuzl qui et Othakarus, avus noster, et Wencezlaus, pater noster, reges incliti Boemorum, idem monasterium amplis possessionum donacionibus et dignis libertatibus magnifice illuslltrantes, varia 30 super hoc eidem cenobio privilegia contulerunt.1 Quorum vestigia nos Primuzl qui et Othakarus, dei gracia dominus regni Boemie,ª dux Austrie et Stirie et marchio Morauie, cupientes indeclinabili gressu prosequi, presertim in operibus pietatis, firmiter decernimus prenotata privilegia universa obtinere robur perpetue firmitatis, presentí pagina sanctientes, ut iuxta tenorem privilegiorum avi nostri2 et patris nostri3 predictorum 35 ad preposituram de Politz spectans circuitus cum omnibus ceteris bonis, que sunt ultra montes, qui Steni, id est parietes, vulgariter nominantur, tam in iudiciis quam in aliis iuribus et censibus libere deserviant dicto monasterio Brewnouensi, ita quod iudex provincialis et alii officiales provincie Cladcensis in nullo casu super homines, in bonis prenotatis ecclesie Brewnouensis manentes, presumant sibi iurisdicionem ali- •o quam usurpare. Si tamen casus aliqui graves contra eosdem homines moverentur, iidem secundum nostram sanctionem Pragensi iudicio velb coram nobisb dumtaxat 1260 NOV. 3. - 26. NUM. 24.6, 24i. 379 astabunt eo salvo et cauto, ut ad venerabilem in Christo patrem, dominum scilicet Martinum, abbatem Brewnouensem, et successores eius omnes tota ex iudicio proveniens pena pecuniaria seu aliorum quorumcunque bonorum aut rerum usus sine difficultate aliqua integraliter devolvatur, quemadmodum in prefatorum nostre magni.'> tudinis progenitorum privilegiis exinde confectis aperciusc continetur.4 Acta sunt hec in p[re]senciad testium subscriptorum, quorum nomina sunt ista: Iaros burgravius Pragensis et filius eiusdem Albertus, Andreas camerarius regni nostri et Diwis frater ipsius, item Sdizlaus curie nostre mar[salcus], Cunradus frater suus, Zhetz iudex Boemie et Zezema de Cozthomlat, Hrono et Natserat frater eiusdem, Ruben et Bohus 10 frater ipsius et alii quam plures, qui huic confirmacioni nostre presencialiter affuerunt, quam etiam presentís scripti patrocinio et sigillorum nostrorum karactere fecimus com- 15 muniri. Datum Prage per manum magistri Arnoldi, notarii nostri, annoe Domini M°CC0 LX0 , indictione IIIª, III0 nonas novembris.e Sigillum: Pfemysli, iuvenis regis, ducis Austriae et Stiriae, de cera rubri coloris confectum in filis sericis flavi, fusci, viridis et rubri coloris illaesum appendet. Cf. Sigilla in CDB IV. 2, num. 4, 5. 247.++ Margareta, regina (sic) Bohemiae, ducissa Austriae et Stiriae marchionissaque Moraviae, monasterio in Bfevnov villam Chrastice (Crasitz) resignat. 20 1260 nov. 26. Charla autographi instar in membrana scripta in SÚA Pragae (archivum mon. in Bfevnov, sign. B.B Bfevnov num. 36) asservatur (B). - Apographum insertum est confirmationi Venceslai II., regis Bohemiae, datae Pragae 1301 mart. 23 (Reg II, pag. 807 num. 1877), cuius confirmationis charla autographi instar in membrana scripta ibídem (sign. num. 60) asservatur 25 (C). - Eiusdem confirmationis apographum confirmationis charla Karoli IV., Romanorum regis, Pragae 1351ian.14 data (cf. Ziegelbauer, Epitome, pag. 88) continet, cuius autographum dubiae fidei in membr. scriptum ibidem (sign. num. 108) asservatur (D). - Simplex apo- 246.++ ª) ,Bóem' B. - b·b) In loco raso atramento obscuriore scriptum est, ubi prius ,coram nobis' videtur esse scriptum, in B. - e) Scriba ,cius' in initio lineae scribens, parvam lacunam vitavit 30 in B. - d) Quae hic et inferius uncis clauduntur, cum membrana destructa perierunt in B. - e·•) Verbis competenter distentis scriptum est in B. 1) Privilegia Brevnoviensia, ut dicitur, principum Bohemiae, ab illo Boleslai ducis (vide CDB I, pag. 347 num..375) intelliguntur. -- 2) Deperditum exemplum chartae spuriae Pfemysli Otakari I. (vide CDB I I, pag. 399 num. 367) intelligitur. Vide etiam chartam spuriam Pfemysli Otakari I I. 35 Pragae 1253 sept. 6 datam (CDB IV, pag. 483 num. 289++). - 8) Deperditum exemplum chartae spuriae Venceslai I., iunioris regís, (vide CDB II, pag. 430 num. 382) intelligitur. Vide etiam eandem chartam atque in nota 2. - ')In chartis superius (notae 2, 3) commemoratis, quae hoc loco in censum veniunt, directe poenae ex iudicio provenientes non tanguntur. 380 NUM. 247. 1260 NOV. 26. graphum praebet P. Romanus Hütter, capituli provincialis /ord. s. Benedicti j secretarius, in copiario chart. privilegiorum monasterii Brevnoviensis anno 1666 scriplo, ibidem (sign. lib. 2) asservalo, pag. 30-31 (E). Ed: Ziegelbauer, Epitome, pag. 280 (e quadam copia C). Reg: Dobner, Monumenla VI, pag. 29 num. 48. - Reg II, pag. 107 num. 277. - Wendrinsky, 5 Nachlrüge, pag. 345 num. 241. - RI V. 1, pag. 1046 num. 5562. - Schramm, Regesten, pag. 78 num. 4. Lit: Simák, Místopisné drobnosti I I I, pag. 357 (quae villa resignala sil). - Sebánek, K otázce bfevn. fals, pag. 268, 271-273, 275 (charlam saec. XIV. ficlam esse demonstratur, specimen scripturae chartae nec non notae in tergo charlae praebenlur, num. 13, 31). - ZMK 1960, pag. 10 301-302 (quae villa resignala sil). - Sebánek, Urkundenwesen, pag. 399-400. In tergo chartae manu regislraloris Brevnoviensis mon. saec. XIII. scriptum legitur: ,,Margarete regine" (A), cui scriba saec. XIV. anleposuil: ,,Super villa Crasiz". Scriba: M 2 = P II 45, destinatarii proprius, qui seu saec. XIII. ex., seu saec. X IV. in. munere suo fungebalur. Cf. Exempla scripl. num. 1 a, 26. 15 Dictator: destinatarii proprius, exlraneus fortasse, quia nomen sigillatoris affert, quod in Bohemia plane inusitalum est. Qui chartam finxit, genuina quadam charla Margarelae reginae monasterio Brevnoviensi data, cuius reliquiae e membrana, sigillo nec non e verbis in tergo B manu saec. XIII. scriplis consislunl, usus est. 20 Vide: II. 1 b, Margareta (B), 3, Bfevnov-Rajhrad (U). : In nomine Domini amen.; Noverit tam presens hominum etas quam futura in Christo posteritas ,quod nos, videlicet Margareta, regina Boemie,ª ducissa 11 Austrie.ac Styrie et marchionissa Morauie, villam, que dicitur Crasitz, in provincia Bozinensi, quam pro tempore nostri villici in primo nostro introitu in regnum Boemieª i 25 occupaJlrant, ignari in hac parte donacionis et gracie domine Cungundis, quondam illustris Boemorum regine, socrus nostre,2 que villam memoratam Brewnowensi monasterio diJlvine retribucionis intuitu contulit in perpetuum possidendam,8 eidem monasterio iure hereditario resignavimus ob reverenciam dei et sanctorum in predicto monasterio quiescencium in reliquiis suorum corporum cum omnibus pertinenciis 30 ville supradicte et metis seu terminis eiusdem ville antiquis possidendam perpetuo absque aliqua questione; volentes eandem cum utraque ripa fluminis Wiltawe et omnibus aliis tam agris quam pratis ac ceteris iuribus nominato monasterio proprietatis iure perpetuo deservire, presens scriptum ad memoriam sempiternam sigilli nostri karactere et expressione testium munientes. Huius autem rei testes sunt: Iaros bur- 35 gravius Pragensis et filius eius Albertus, Andreas summus camerarius regni Boemie et filius eius Wilc, Chetz iudex provincialis cum filiis suis Andrea et Prothywoy, Sdizlaus marsalcus et frater eius Cunradus, Burchardus et Hirzo burgravii de Zwecow, Iacobus de Cuny,b Gothardus de Lobecz, Rathmir de Rostok, Rathibor de Wesche, Lupoldus camerarius noster, per cuius manus apposicio presentís sigilli manavit. Acta 40 sunt hec aliis quam pluribus presentibus anno Domini M°CC0 LX0 , indictione IIIa, VIoc kalendas decembris. e 1260 NOV. 26. - DEC. 21. NUM. 24i, 2-1". 381 Sigillum: Margaretae, ducissae Austriae et Stiriae, marchionissae Moraviae, e cera badii colorís in filis sericis albi, viridis et rubri coloris illaesum appendet. Vide Sigilla num. 1 b, l. 248. Pfemysl Otakarus II., dominus regni Bohemiae, dux Austriae et Stiriae marchioque s Moraviae, monasterio in Viktring privilegium Friderici, ducis Austriae et Stiriae ac domini Carniolae, confirmat, tenorem eius inserí faciens. In Graz 1260 dec. 21. Autographum in membrana scriptum in archivo publico Klagenfurti (Allg. Urkundenreihe, sign. C 1638) asservatur (A). 10 Ed: Austria sacra IV. 7, pag. 351 s. num. (ex apographo quodam). - MHDC IV. 1, pag. 556 num. 2732 (ex A). - Diplomatarium principum de Liechtenstein, s. pag. (ex A). Pferschy, Urkundenbuch, pag. 5 num. 8 (ex A). Reg: Krones, MHVSt 22 (1874), pag. 118 num. 30. - Reg JI, pag. 108 num. 280. - Krones, Forschungen 1, pag. 528 num. 67/1. - Hosák, Prameny, pag. 111 num. 17. 15 Lit: Pangerl, Wok von Rosenberg, pag. 20 (rei deliberatio). - BUB JI, pag. 206 num. 362 l. 37 (error in temporis notatione chartae). - .Sebánek, Urkundenwesen, pag. 362-363. Scriba: P I I 42 = cancellariae regiae proprius. Cf. Exempla script. num, 1 a, 22. Dictator: seu P JI 42, seu magister Arnoldus protonotarius. Charla decem annis prius scripta est, quam Otakarus dux Carniolae factus est. De recta eius 20 temporis notatione non est autem dubitandum. Vide: JI. 1 a, P. O. JI., P JI 42 (C). Autographum chartae inspicere non potuimus, imagine phototypica eius nec non informationibus benignissime nobis per v. d. G. Pferschy nec non per procuratores archivi publici Klagenfurti traditis usi sumus. 25 Otacharus,ª dei gracia dominus regni Boemie,b dux Austrie et Styrie marchioque Moravie, omnibus hanc 11 litteram inspecturis in perpetuum. [V]idimus e privilegium Victoriensis monasterii non cancellatum, non 11 abolitum nec viciatum in parte aliqua in hec verba: [F]ridericus,c dei gracia dux Austrie, etc.1 [N]osc itaque predicta universa rata et grata servare volentes, confirmamus ea et inviolabilia volu- 30 mus observari predecessorum nostrorum in hoc vestigia inmitando. In cuius rei testimonium presentes ipsis dari fecimus sigillatas testibus, qui aderant, subnotatis, qui 247.++ ª) ,BÜem' B. -- b) Etiam ,Cunye' legi potest B. - e-e) Verbis competenter distentis scriptum est B. 1) Id est post nuptias eius cum Pfemyslo Otakaro JI. (in Hainberg 1252 febr. 11, vide FRB 11, 35 pag. 289) celebratas. - 2) Uxoris Venceslai I. regís. - 3) Donationis Cunegundis non exstat me- moria. 382 NVM. 248, 249. 1260 DEC. 21. - 1261 IAN. 8. sunt: s.z et B.3 comites de Phannenberch, R.4 et L.5 fratres de Stadekke, W.6 de Stubenberch, Vlricus de Lychtenstein, Herrandus et Levtholdus fratres de Wildonia, Hertnidusii de Hort, Frydericus de Pettouia, Gotfridus de Marchpurch, Wl.6 de Errenuels et 0.7 frater suus, item Australes Otto de Haslow, H.8 de Lychtenstein, 0.7 de Myssowe, Chunradus de Cekkingen, Wernharduse dictus Pruzlo, H.8 dapifer de Leng- 5 pach et alii, item de Boemia Zmylo de Luchtenburch, Ierossius purccravius Pragensis, Wokko de Rosenberch, Zetzo de Budwois et alii quamplures. [A]ctum e et datum in Gretz anno Domini M°C°C0 LX0 , XII0 kalendas ianuarii. Sigillum: Pfemysli, iuvenis regis, ducis Austriae et Stiriae, in filis sericis alque cannabinis rubri nec non viridis colorís illaesum appendet. Cf. Sigilla in CDB IV. 2, num. 4, 5. 10 249. Alexander IV. papa monasterio in Velehrad concedit, uf possessiones et alia bona frafrum suorum excepfis rebus feudalibus pefere, recipere et refinere possit. Laferani f1261] ian. 8. Apographum saec. XV. praebet Codex Velehradensis chartaceus in SAR Brunae (archivum 15 mon. in Velehrad, sign. G 191) asservatus, fol. 103 (B). Ed: CDM Ill, pag. 292 num. 300 (ex B). Reg: Reg ll, pag. 110 num. 290. - Potthast ll, pag. 1464 num. 18005. Lit: KK, pag. 273. Allexander episcopus, servus servorum dei, dilectis filiis ..a 1 abbati et conventui 20 monasterii de Welegrad, Cisterciensis ordinis, Olomucensisb diocesis, salutem et apostolicam benediccionem. Devocionis vestre precibus inclinati presencium vobis auctoritate concedimus, ut possessiones et alia bona mobilia et immobilia, que liberas personas fratrum vestrorum, mundi relicta vanitate ad vestrum monasterium convolancium et professionem faciencium, in eodem iure successionis vel alío iusto titulo, si 2s remansissent in seculo, contigissent et ipsi potuissent aliis libere erogare rebus feudalibus dumtaxatc exceptis, valeatis petere, recipere ac eciam retinere. Nulli ergo ... 248. ª) Maior littera ,O' posteriore manu depicta est A.. -- b) ,Bóem' A. - e) Ad litteram maiorem depingendam spatium vacuum relictum est A. - ") Ex ,Hedtnidus' sine rasura corr. est A. - e) ,W' A. 30 1) Sequitur tenor chartae Friderici, ducis Austriae, in Leoben 1240 aug. 26 datae ( = BUB Il, pag. 206 num. 362) cum verborum discrepantiis, quae minimi momenti sunt (loco ,ceteris' pag. 207 l. 30 ,certis' legitur). - 1) Sigefridus. - ª) Bernardus. - ') Rudolphus. - •) Liutoldus. - ") Wulphingus. - 7) Olio. - 8) Henricus. 1261 IAN. 8. NUM. 249, 250. paginam nostre concessionis ... contraire.2 Si quis autem .. .incursurum.2 Laterani VI0 idus ianuarü, pontificatus nostri anno septimo. 250. 383 Datum Alexander IV. papa monasterio in Tifoov indulgei, ut privilegiis et indulgentiis ,., ab aposlolica sede ordini Cisterciensi generaliter concessis uii possit. 10 Laterani {1261] ian. 8. Autographum in membrana scriptum in SAR Brunae (archivum mon. in Tisnov, sign. D 3) asservatur (A). - Apographum saec. XVIIl. exstat in copiario chartaceo ,,Privilegia et documenta monasterii Tischnovicensis s. ord. Cisterciensis" intitulalo, ibídem (sign. Fl1f, collecl. mnscr. num. 603, tomus JI.) asservato, fol. 5 (B). Ed: CDM III, pag. 293 num. 301 (ex A). Reg: Reg II, pag. 110 num. 291. - Polthasl Il, pag. 1464 num. 18006. - Sebánek, Architly, pag. 28 num. 161 (ex A). Lit: KK, pag. 273. 15 In autographo hae nolae leguntur: in dextro angulo superiore nota ,a', in sinistro angulo superiore nota ,r'; in charlae replicatae margine dextro nota ,,Th. S", sub charla replicata in parle dextra (alio atramento scripta) nota ,,G. ar"; in autographi tergo in media parte superiore nota ,,P. d'Ass3. Cist5 ", paulo inferius (alía manu scripla) nota ,,abbas de Wellegrad", in parte sinistra inferiore nota ,,Meritis sacre". Quae omnia in cancellaria apostolica videntur 20 esse scripla. H Alexander episcopus, servus servorum dei, dilectis in Christo filiabus ..1 abbatisse et conventui monasterii 11 de Porta celi, Cisterciensis ordinis, Olomucensis diocesis, salutem et apostolicam benedictionem. Meritis sacre vestre religionis 11 inducimur, ut favoris benigniª gratia vos iugiter prosequentes paci et tranquillitati 25 vestre, ne 11 iurgiorum concutiatur procellis, im posterum consulamus. Hinc est, quod nos vestris supplicationibus inclinati, ut privilegiis et indulgentiis generaliter ordini vestro ab apostolica sede concessis2 in hiis, que vobis competunt, uti libere valeatis, auctoritate vobis presentiurn indulgemus. Nulli ergo ... paginam nostre concessionis ... contraire.3 Si quis autem ... incursurum.3 30 pontificatus nostri anno septimo.b Datumb Laterani VI idus ianuarii, Bulla: Alexandri IV. papae in fi.lis sericis flavi et rubri colorís appendebal; nunc avulsa esl el extra chartam illaesa asservatur. Cf. Diekamp IV, pag. 530 n. 3, pag. 532, typ. l. 249. ª) Punctum geminatum deest B. -- b) ,Oíoffi' B. - e) ,duntaxat' B. 1) Nicolao. - 2) Vide CDB Il, pag. 46 num. 53. 35 250. ª) Scriba primum ,benignitas' fortasse scripsit, syllabam ,tas' opere finito erasit A. - b·b) Verbis competenter dislentis, ut ultimae duae lineae explerentur, scriptum est A. 1 ) Katherinae. - 2) E pluribus privilegiis cf. e. gr. Tangl, Kanzleiordnungen, pag. 229 num. l. -- 3) Vide CDB I I, pag. 46 num. 53. 384 NUJ\I. 251, 252. 1261 JAN. 8. - 9. 251. Alexander IV. papa monasterio in Osek omnes libertates et immunitales confi.rmat. Laterani {1261] ian. 8. Apographum saec. XVIl. ex. exstat in copiario chart. ,,Privilegia Ossecensia 1693" intitulato, in SAR Litomefice (archivum monasterii in Osek, sign. 1\,f III 12) asservato, pag. 180-181 5 (B). Alexander episcopus, servus servorum dei, dilectis filiis ..ª 1 abbati et conventui in Ossek, Cisterciensis ordinis, Pragensis dioecesis, salutem et apostolicam benedictionem. Cum a nobis petitur, ... effectum.2 Eapropter, dilecti in Domino filii, vestris justis postulationibus grato occurrentes assensu, omnes libertates et immuni- 10 tates a Romanis pontificibus, praedecessoribus nostris, monasterio vestro concessas nec non libertates et exemptiones saecularium exactionum a regibus et principibus ac aliis Christi fidelibus rationabiliter vobis indultas, sicut eas juste et pacifice obtinetis, vobis et per vos eidem monasterio auctoritate apostolica confirmamus et praesentis scripti patrocinio communimus. Nulli ergo ... paginam nostre confirmationis ... 15 contraire.2 Si quis autem ... incursurum.2 pontificatus nostri anno septimo. 252. Datum Laterani sexto idus ianuarii, Pfemysl Olakarus I I., dumimzs regni Bohemiae, dux Austriae et Stiriae marchioque Moraviae, Theoderico dicto Freiberg quandam graliam fmetnllorum] montes confin- 20 gentem facit. In fHavlíCkuv] Brod 1261 ian. 9. Autographum in membrana scriptum in S ú A Pragae (archivum mon. in Pohled, sign. L l V RC Pohled num. 3) asservatur (A}.1 Ed: Sternberg, Umrisse l. 2, pag. 24 num. 16 (ex A). Reg: Bohmer, Add. sec., pag. 436 num. 129. - Reg JI, pag. 110 num. 292. Lit: Sebánek, Urkundenwesen, pag. 328-329. Scriba: P JI 17 = magister Arnoldus protonotarius. Cf. Exempla script. num. 1 a, 2. Dictator: magister Arnoldus protonotarius. 25 Vide: JI. 1 a, P. O. JI., magister Arnoldus protonotarius (00), 5, De chartae apud civitates 30 usu (N). 251. ª) Punctum geminatum deest B. 1) Fortasse Siberto. - 2) Vide CDB I I, pag. 46 num. 53. 1261 L\N. 9. - 11. NUM. 252, 253. 385 Nos Otacharus, dei gracia dominus regni Boemie,ª dux Austrie et Stirie marchioque Moravie, 11 omnibus hanc litteram inspecturis notum facimus, quod nos dilecto fideli nostro Ditrico 11 dicto Vriberch prob sue meritab probitatis hanc graciam fecimus, quod cuicumque officia nostra 11 per Morauiam, montana videlicet et monetam, s locabimus, cum sua locacione, que stolle dicitur, duplici apud montem dictum Puehperch et cum eo, quod eidem Ditrico tune magistri monete nostre Eberlo, Chruczburgarius et Ditmarus ad predictos stollones contulerunt,2 nichil prorsus iuris habere debeat, nec aliquid agere vel attemptare contra ipsum, per quod in parte aliqua valeat molestari, salvo tamen iure nostro et Zmilonis de Liuhtenburch, cui nolumus preiudi- 10 cium aliquod per graciam huiusmodi generari. In cuius facti testimonium presentes ipsi D. litteras dedimus cum sigillo. Testes sunt hii: Benescius camerarius Znoymensis, Chuno marscalcus, Bsnata dapifer, Zmilo de Belkowe, Wichardus de Tyrna, Zmilo de Brumowe, Hartlibus subcamerarius, Ditricus filius Hrutonis et alii plures. Actum in Brod anno Domini M°CC0 LXI0 , datum per manum magistri Arnoldi, nostri protho- 15 notarii, quinto e idus ianuarii. e Sigillum: PI'emysli, iuvenis regis, ducis Austriae et Stiriae, fragmentum tantum in scidula membranacea appendet. Cf. Sigilla in CDB IV. 2, num. 4, 5. 253. Alexander IV. papa [Brunoni}, episcopo Olomucensi, mandat, ut eos, qui pium 20 negotium fratrum hospitalis s. Mariae Theutonicorum in Livonia et Pruscia impedire et peregrinos averlere praesumpserint, ab huiusmodi praesumptione desistere procuret. /Laterani 1261 ian. 11}.1 Apographum saec. X Ill. haud completum exstat in mnscro membr. olim in archivo secreto Berolinensi, nunc in archivo publico Merseburgensi (sign. Rep. 94 V E b num. 1) asservato, 25 fol. 139V (B). Reg: Bunge, Livliindisches UB, teste Perlbacho num. 9-50. - Strehlke, Tabulae, pag. 200 mzm. 209. - Potthast Il, pag. 1464 ad num. 18007. - Perlbach, Preu{Jische Regesten, pag. 176 num. 639. - Philippi, Preupisches UB, pag. 107 num. 126. Textum haud completum (vide n. g-g) supplevimus, litteras Alexandri IV. papae Anselmo, 30 episcopo Warmiensi, Laterani 1261 ian. 11 datas (Reg JI, pag. 111 num. 29.'3, vide suo 252. ª) ,Bóem' A. - b-b) Ita A, contaminatione, sive pro ,propter ... merita", siue pro ,pro ...meritis.' - e-e) Verbis competenter distentis scriptum est A. 1 ) 2\1ontes in charla nominatos posterioribus temporibus monasterium in Pohled possedit. - •) Cf. num. 167. 386 121ll IAN.11. tempore in regestorum serie Jmius tomi) respicientes. Eundem textum eliam litterae Urbani IV. papae Brunoni episcopo in eadem re Viterbii 1261 nov. 27 datae (vide num. 299) repetebant; quarum texlu nunc deperdito uti non potuimus. Imaginem phototypicam B a procuratoribus archivi Centralis Merseburgensis grato animo accepimus. [A]lexanderª episcopus, servusb servorum dei,b venerabili fratri. .,2 episcopo Olomucensi, salutemb et apostolicam benedictionem.b Pro fidei negocio in Liuonie et Pruscie partibus ad dei gloriam magnifice promovendo dilecti filii fratres hospitalis sancte Marie Theotonicorum a longis retro temporibus corpus et animam constanter et intrepide posuerunt, ita quod fere quingenti ex eis iam, prout accepimus, 10 manibus infidelium crudeliter sunt occisi, ordine ipsorum propter expensas habitas in tanti prosequutione negocii ad illam redacto pauperiem, quod plurimi ex iam dictis fratribus et illi precipue, per quos novella Christi plantatio in eisdem Pruscie partibus potenti manu et sine intermissione defenditur, defectum gravissimum in vite necessariis sub continua expectacione martirii frequentissime patiuntur. Hec 15 siquidem clara merita fratrum ipsorum circumspecta benignitas sedis apostolice diligenter attendens Boemiam et Polloniam, Morauiam et Pomeraniam et quasdam alias provincias ac terras fratribus eisdem in predictarum Liuonie et Pruscie subsidium deputavit, iniunctoc dilectis filiis ministris provincialibus ordinis fratrum Minorum, utd in Boemia et provinciis ac terris iam dictis per custodes et guardianos ac fratres 20 eiusdem ordinis sibi commissose sub ea forma predicari faciant verbum crucis, quod Christi fideles de provinciis et terris eisdem, qui crucis signaculum propter hoc duxerint assumendum, illam indulgentiam idemque privilegium consequantur/ que transeuntibus in Terre sancte subsidium a sede apostolica in generali concilio sunt concessa.3 Cum autem dicti fratres hospitalis eiusdem, qui iam maiorem partero dictarum terra- 25 rum Liuonie et Pruscie christianoY dominio triumphante divina dextera subiugarunt, non possint sine peregrinorum auxilio in partibus illis subsistere vel se a mortis discrimine preservare,Y volumus et fraternitati tue per apostolica scripta districte precipiendo mandamus, quatinus, si forte aliqui sue dampnabilis sequentes impetum voluntatis, huiusmodi pium et sanctum negocium tot expensis et tanti sanguinis :m effusione promotum impedire aut turbare seu peregrinos avertere a subsidio predictarum terrarum Liuonie et Pruscie velY in preceptores et fratres prefati hospitalis aut peregrinos eosdem seu quoscumque alios pretextu ipsius negocii excommunicationis vel suspensionis aut interdicti sententias presumpserint promulgare, tu illos per te vel per alios desistere ah huiusmodi presumptione, monitione premissa compellens 3;, sententias easdem, et quicquid ex eis vel ob ipsas secutum fuerit, auctoritate nostra in irritum revocare procures, non obstantibus aliquibus litteris seu privilegiis et indulgentiis apostolice sedis et legatorum ipsius, de quibus et quorum toto tenore oporteat in presentibus fieri mentionem aut constitutione de duabus dietis edita in concilio generali.4 Contradictores, cuiuscunque dignitatis aut ordinis seu religionis vel conditionis 40 existant, per censuram ecclesiasticam appellatione postposita compescendo, invocato 5 10 15 20 25 30 1261 IAN. 11. NlJM. 253, 2;-,4, 387 ad hoc, si necesse fuerit, auxilio brachii secularis, mandatum siquidem nostrum sic in hac parte studeatis adimplere, quod tibi exinde gratie divine premium et favoris nostri proveniat incrementum. nostri anno septimo.g Datum Laterani III idus ianuarii, pontificatus 25~. Alexander IV. papa [Wernhero], archiepiscopo Maguntino, et aliis ecclesiarum praelatis per Maguntinam provinciam constitutis mandat, uf omnes, qui Velehradensis monasterii possessiones invaserint, excommunicent. Laterani [1261] ian. 11. Autographum in membrana scriptum in SAR Brunae (archivum mon. in Velehrad, sign. G 49) asservatur (A). Ed: CDM III, pag. 293 num. 302 (ex A). Reg: Ropp, Erzb. Werner, pag. 157 num. 61. - Reg Il, pag. 112 num. 294. - Potthast II, pag. 1464 num. 18008. - Bohmer, Regesta archiep. Maguntinensium II, pag. 353 num. 36. Hessel-Krebs, Regesten, pag. 186 num. 1615. - Sebánek, Archivy, pag. 28 num. 163 (ex A). Lit: KK, pag. 273. In autographo hae notae leguntur: in dextro angulo superiore ,a' una linea deletum; sub charla replícata in parte sinistra atramento pallidiore scripta ,3', paulo inferius in parte dextra atramento nigro scripta ,,G. ar"; in chartae replicatae parte sinistra verba /ere evanida ,, ...prelatis . .. Magon éfiOc"; paulo inferius alía manu et alío atramento scripta ,,13 G. S 7 facias duas p1 ófe"; in autographi tergo in media parte superiore ,,P. d' Ass3. Cists", paulo inferius alía manu scripta ,,abbas de Wellegrad", in media charla ,,Wellegrad ... abb" (nota valde evanuit); in parte sinistra inferiore ,,Non absque dolore ...". Quae omnia in cancellaria apostolica videntur esse scripta. In charla replicata manu registratoris monasterii Velehradensis scripfum est: ,,De Magucensi, quod cum suffraganeis suis debet nos tueri ab omnibus oppressionibus et iniuriis" (E) . In litteris conscribendis eadem forma adhibita est, quam ex Libro provincialí cancellariae apostolicae edidit Tangl, Kanzleiordnungen, pag. 262 num. 29. Litteras eiusdem tenoris Laterani 1217 mart. 18 datas (vide n. 2) monasterium in Velehrad ab Honorio I I I. papa accepit. S Alexander S episcopus, servus servorum dei, venerabilibus fratribus ..,1 archiepiscopo Maguntino,ª et eius suffraganeis ac dilectis filiis abbatibus, prioribus, 11 decanis, archidiaconis, prepositis, archipresbyteris et aliis ecclesiarum prelatis per Magunti- 253. ") Ad litteram maiorem depingendam spatium vacuum relictum est B. - b-b) ,et cetera' 35 B. - e) ,iniunctum' B . - d) ,aut' B. - •) ,3missos' B. - f) ,consequatur' B. - g-g) Deest R 1) Nota temporis deest, vide inferius. - 2) Brunoni. - ª) Laterani a. 1215 nov. 11-30 habito. C/. Potthast I, pag. 438 post canonem 70. - - 4) Vide Decr. Grey. IX., 1. 3. 28 (Friedberg Il, col. 31). 388 NUM. 254, 255. 1261 IAN. 11. - 14. namª provinciam constitutis salutem et apostolicam benedictionem. Non absque dolore 11 •.. opponat.2 Specialiter autem dilecti filii ..3 abbas et fratres monasterii de Wellegrad, Cisterciensis ordinis, OJomucensis diocesis, ... respirare.2 Ideoque ... fratrum inreverenterb invaserint, ... in ipsos fratres vel ipsorum aliquem contra ... vel decimas laborum de terris habitis ante concilium generale,4 ante quod susceperunt 5 eiusdem ordinis instituta, quas propriis manibus aut sumptibus excolunt, seu nutrimentis animalium suorum spretis apostolice sedis privilegiis extorquere monitione premissa, si laici fuerint, publice candelis accensis singuli vestrum in diocesibus et ecclesiis vestris excommunicationis sententia percellatis; si vero clerici ... manuum iniectione in fratres eosdem vel ipsorum aliquem, anathematis ... absolvi.2 10 Datum e Laterani III idus ianuarii, pontificatus nostri anno septimo. e Bulla: Alexandri IV. papae illaesa, quae in filis sericis fl.avi et rubri coloris appendebat, avulsa est et postea retrorsum versa litteris adiuncla est. Cf. Diekamp IV, pag. 530 n. 3, pag. 532, lyp. J. 255. Alexander IV. papa monasterio in Velehrad indulget, ut in suis possessionibus divina offi.cia sine iuris alieni praeiudicio celebrare possit. Laterani / 1261] ian. 14. A.pographum saec. XV. praebel Codex Velehradensis chartaceus in SAR Brunae (archivum 15 mon. in Velehrad, sign. G 191) asservatus, fol. 106 (B). 20 Ed: CDM JI!, pag. 295 num. 303 (ex B). Reg: Potthasl Il, pag. 1464 num. 18013. - Reg JI, pag. 112 num. 295. Lit: J(K, pag. 274. Allexander episcopus, servus servorum dei, dilectis filiis ..1 abbali et conventui monasterii de Welegrad, Cisterciensis ordinis, Olomucensisª diocesis, salutem et 25 apostolicam benediccionem. Devocionis vestre precibus inclinati auctoritate vobis presencium indulgemus, ut in civitatibus, villis, grangiis et domibus vestris liceat vobis divina officia celebrare sine iuris preiudicio alieni. NuHi ergo... paginam nostre concessionis ... contraire.2 Si quis autem ... incursurum.2 ni XIX kalendas februarii, pontificatus nostri anno septimo. Datum Latera- 254. ª) ,Maguritin' A. - /J) Ita A. - e-e) Verbis competenter distentis, ut ultimae duae lineae explerentur A. 1) Wernhero. - 2) Vide CDB JI, pag. 127 num. 138. - 3) Nicolaus. - ') Laterani a. 121.5 nov. 11-30 habilum. 255. ª) ,Oíom' B. 1) Nicolao. - 2) Vide CDB I I, pag. 46 num. 53. 30 35 5 1261 IAN. 21. NUM. 256. 389 256. Pfemysl Otakarus I l., dominus regni Bohemiae, dux Austriae et Stiriae marchioque Moraviae, monasterio in Doksany privilegium patris sui Venceslai l., quondam regís Bohemiae, innovat, tenorem eius inseri faciens. Apud Kravafe 1261 ian. 21. Duo autographa in membrana scripta in S ú A Pragae (archivum mon. in Doksany, sign. L l V RP Doksany num. 4 a, 4 l>) asservantur (A 1, A 2). Ed: Hormayr, Taschenbuch 1840, pag. 454 num. 16 (ex A 1 seu A 2). Reg: Hormayr, Archiv 1827, Auperordentliche Beilage, pag. 8. - Hormayr, Taschenbuch 10 1840, pag. 612. - Bohmer, Add. sec., pag. 436 num. 130. - Reg II, pag. 112 num. 296 (ex A 1). Lit: Dusková, Dva zvlástni pfípady, pag. 84 n. 8 (scribae chartarum; quod de scriba exempl. A 1 dicitur, corrigendum est, vide inferius). - Sebánek, Urkundenwesen, pag. 357, 362-363, 396. 15 Scriba A 1 : P I I 42 = cancellariae regiae proprius. Cf. Exempla script. num. 1 a, 22. A 2: P II 43 = destinatarii proprius. Cf. Exempla script. num. 1 a, 23. Dictator: seu P JI 42 seu Arnoldus protonotarius. Vide: II. 1 a, P. O. II., P II 42 (D), 3, Doksany (A). S In nomine sancte et individue trinitatis.ª S Nos Otacharus,b dei gracia dominus 20 regni Boemie, dux Austrie et Styrie et marchio Moravie, e omnibus 11 d Christi fidelibus in perpetuum. Vidimus privilegia serenissimi patris nostri W.,1 quondam Boemorum regís, non cancellata, non abolita nec in 11 aliqua parte sui viciata,e tradita ecclesie sancte Marie in Doczan,f per omnia in hec verba: In nomine sancte et individue trinitatis. Nos Wenzezlaus,u dei gracia rex Boemorum, etc.2 Nos igitur conces- 25 sam" et datam graciam ecclesie supradicte per serenissimum patrem nostrum gratam et ratam habere volentes, scriptis et privilegii nostri auctenticatione sigillorum nostrorum munimine consigniti mandavimus innovari testibus, qui tune aderant, subnotatis, qui sunt: frater Ludwicusi de domo Tevtonica per Boemiam et Moraviamk commendator,l Andreas camerarius regni Boemie, Dywissiusm dapifer Boemie, Zmylon 30 de Brumow, Zmylo de Belkow, Wilhelmus de Podbrad, Nezamizl,0 Hermannus de Richnow camerarius curie et alii quamplures. Actum et datum apud Crawar anno Domini M°CC0 LXI0 P q per manum magistri Arnoldi,r nostri prothonotarii, duodecimos kalendas februarii.q t Sigillum: Pfemysli, iuvenis regis, ducis Austrtae et Stiriae, in Al e cera fusci coloris rubelli in 35 filis sericis rubri coloris valde laesum verumtamen conservatum appendet; in A 2 e cera minii coloris in filis sericis rul>ri et flavi coloris illaesum appendet. Cf. Sigilla in CDB IV. 2, num. 4, 5. 256. ª) ,amen' litleris grossis scriptum sequitur in A 2. - b) ,Othacharus' A 2. - e) ,Morauie' A 2. - ª) Etiam finis lineae in A 2. - •) Finis secundae lineae A 2. - f) ,Dokzan' A 2. - 11) 390 ~UM. 256, 257. 1261 L\N. 21. - 2i. 257. Bruno, episcopus Olomucensis, monasterio in Záár {nad Sázavouj villas et possessiones in Olomucensi dioecesi sitas, quas eidem monasterio Bocko, [comes Pernecensis], olim castellanus Znoymensis, in suo testamento contulit, confi.rmat. In Modfice 1261 ian. 27. :; Apographum praebel codex mnscr. chart. saec. X V1l. ,,Diplomatarium monasterii Zarensis ... . ..1252--1642 ..." intitulatus, in SAR Brunae (archivum mon. in Zdár, sign. 60/7) asservatus, pag. 11 num. 5 (B). Ed: Steinbach 11, pag. 17 num. 6 (ex autographo quodam in archivo monasterii olim asservato).1 - CDM Ill, pag. 295 num. 304 (e Steinbacho). 10 Reg: Reg II, pag. 112 num. 297. - CDS VII. 2, pag. 99 num. 1075. - Kopetzky, Regesten, pag. 121 num. 89. Lit: KK, pag. 274. Dictator: cancellariae episcopalis proprius (Conradus ?), qui et testamento Bockonis in Znojmo 1255 dec. 17 dato (num. 60) usus est. Quae typis minoribus exprimuntur. 15 Vide: Il. 2 b, Bruno episcopus (Z), Conradus notarius (0), 3, Zdár (D). Bruno, dei gratia episcopus Olomucensis, dilectis in Christo Henrico abbati et conventui monasterii in Saahr, Cisterciensis ordinis, Pragensis dioecesis, salutem et sinceram in Domino charitatem. Cum a nobis petitur, quod justum est et honestum, tam vigor aequitatis quam ordo exigit rationis, ut id per officii nostri sollici- 20 tudinem ad effectum debitum perducatur. Cum igitur, sicut vestra nobis exhibita petitio continebat, nobilis vir bonae memoriae dominus Bozko, olim castellanus in Znohem,2 nostrae dioecesis, pium erga vos et monasterium vestrum devotionis zelum gerens, villas et possessiones alias in nostra dioecesi vobis ac monasterio vestro in remedium animae suae pia liberalitate cum omni jure ac attinentiis suis, quemadmo- 2s dum ipse possedisse dignoscitur, contulerit perpetuo possidendas, quas propriis vocabulis exprimendas duximus, sicut in ipsius litteris confectis exinde vobisque concessis vidimus plenius contineri,3 videlicet Milhostowizi et Plezna villas et medietatem villae Pulsche ju x ta e ivita te m Op p a vi en sem; • item in confinio Brunnensi Kozherowe et {256.] 30 ,Wencezlaus' A 2. - ") ,concessem' A 1. -') ,Ludowicus' A 2. - ") ,Morauiam' A 2. - 1) ,omendator' A 2. - m) ,Diwissius' A 2. - n) ,Zmilo' A 2. - 0 ) ,Nezamilz' A 2. - P) ,millesimo CC0 LX1°' A 2. - 11-11) Verbis competenter distentis, ut ultimae duae lineae explerentur, scriptum est A 2. - r) Scriba fortasse iterum vocem ,magistri' scribere voluit, primum ductum litterae ,m' erasit et porro scripsit A 1. - ª) ,XII0 ' A 2. - t) Syllabis competenter distentis scriptum est A 1. 35 1) Venceslai l. - ") Sequitur tenor privilegii Venceslai l., regís Bohemiae, dati in Litoméfice 1249 iul. 23 (CDB IV, pag. 274 num. 169); nonnullas lectionum variationes vide in notis ibídem. 1261 JAN. 27. - 28. 391 Elhuta;• item apud castrum Jarzlawiz villam Hsrelawiz et in ea curiam cum duabus cultis araturis* et nemus apud Brazla, nos vestris supplicationibus favorabiliter inclinati villas et possessiones easdem, quas in nostra dioecesi proponitis vos habere, sicut eas juste ac pacifice possidetis, vobis et propter vos monasterio de Saahr, Pragensis dioecesis, ;, auctoritate praesentium confirmamus, sub anathematis interminatione districtius inhibentes, ne quis hanc nostram confirmationem praesumat infringere vel sibi ausu temerario contraire. Datum in Moderiz VI calendas februarii, anno millesimo ducentesimo sexagesimo primo. 10 15 20 30 ~58. Alexander IV. papa monasterio in Oslavany ius patronatus ecclesiae s. .Jacobi in burgo Brunensi a Pfemyslo Otakaro l., rege Bohemiae, ei collatum confirmat. Laterani / 1261] ian. 28. Aulographum in membrana scriplum olim in archivo mon. Oslavanensis asservalum, nunc in archivo civitatis Brunae (sub suo dalo) asservalur (A). - Apographum exslat in Alexandri IV. registrorum volumine VII, quod in bibliotheca Nationali Parisii (ms. lat. 4038 B) asservalur, fol. 5 ep. 18 (R). --- Aliud apographum insertum est vidimationi Theoderici, episcopi Olomucensis, in Olomouc 1298 apr. 2 datae (Reg IJ, pag. 770 num. 1790), cuius vidimationis autographum in archivo civitatis Rrunae (sub dato suo) a.~servatur (B ). Ed: CDM I II, pag. 296 num. 305 (e copia saec. X VIIl. in codice s. Jacobi Brunae).1 Reg: Reg II, pag. 112 num. 298. - Potthast II, pag. 1465 num. 18020. - Coulon, Les registres, pag. 136 num. 3234. Lit: KK, pag. 274. In autographo hae notae leguntur: in media parte superiore ,L'; dextrorsus et paulo inferius duae rasurae apparenl, ubi 11estigia notarum cancellariae apostolicae, quae erasae sunt, exstant; in chartae replicatae parte dextra ,,Anlet"; sub charla replicata in parte sinistra in prima linea ,f, in linea secunda ,,Rpn", in linea tertia ,W'; in autographi tergo in sinistro angulo superiore ,J'; in media parte superiore: ,,P. d'. Ass'.5. Cists." et ,,abbas de Wellegrad". Paulo inferius registratoris signum apparet, in quo litterae ,,sept" positae sunt; inferius ,,XVIII caplo anno septimo" legitur. Quae omnia in cancellaria apostolica videntur esse scripta. Apographum R inspicere non potuimus. B Alexander S episcopus, servus servorum dei, dilectis in Christo filiabus ~ abbatisse et conventui monasterii Vallis sancte Marie 11 de Ozlania, Cisterciensis ordinis, Olomucensis diocesis, salutem et apostolicam benedictionem. Devotionis 257. 35 1) Autographum desideratur nec in inventario vetusto archivi eiusdem monasterii a J. P. Cerroni post abolitionem eius conscripto annotatum est. - 9) Bocko 1255 dec. 20 obiit. - ª) Vide num. 60. 392 NUM. 258, 259. 1261 IAN. 28. augmentum vobis deo propitio provenire 11 confidimus, si super hiis, que digne cupitis, nos vobis invenisse benivolos gaudeatis. Sane petitio vestra nobis exhibita 11 continebat, quod, cum ciare memorie P.,3 rex Boemie, ius patronatus, quod in ecclesia sancti Iacobi de burgo Brunensi, Olomucensis diocesis, obtinebat, de assensu venerabilis fratris nostri ..,4 Olomucensis episcopi, regia vobis liberalitate donasset intuitu pietatis, 5 tandem dictus episcopus circa vos dirigens paterne benignitatis affectum diligenti deliberatione prehabita vobis ordinaria auctoritate concessit, ut dictam ecclesiam tune vacantem, cuius collatio spectabat ad eum, cum iuribus et pertinentiis suis in vestros usus proprios retinere possitis, deputata de proventibus ipsius ecclesie vicario ibidem perpetuo servituro pro sustentatione sua et episcopalibus iuribus persolvendis 10 et supportandis eius consuetis oneribus congrua portione, prout in patentibus litteris confectis exinde ac sigillo episcopi memorati signatis plenius dicitur contineri.5 Nos itaque vestris supplicationibus inclinati, quod ab eisdem rege et episcopo super premissis pie ac provide facturo est, ratum et firmum habentes, id non obstante, quod ad hoc assensus Olomucensis capituli minime intervenit, auctoritate apostolica confirma- 15 mus et presentís scripti patrocinio communimus. Nulli ergo ... nostre confirmationis ... contraire.6 Si quis autem ... incursurum.6 Datumª Laterani V kalendas februarii, pontificatus nostri anno septimo.ª Bulla: Alexandri IV. papae in filis sericis fiavi et rubri coloris illaesa appendet. Cf. Diekamp IV, pag. 530 n. 3, pag. 532, typ. l. 20 259. Alexander IV. papa monasterio in Osek indulget, ne legatis et aliis personis ecclesiasticis in procuratione pecuniaria providere teneatur. Laterani / 1261] ian. 28. Apographum saec. X VII. ex. exstat in copiario chart. ,,Privilegia Ossecensia 1693" intitulato in 25 SAR Litomefice (archivum monasterii in Osek, sign. M 111 12) asservalo, pag. 181-182 (B). 258. a-a) Verbis competenter distentis, ut ultimae duae lineae explerentur, scriptum est A. 1) De copia in codice s. Jacobi vide Sebánek, Moderni padelky, pag. 462. - 2) Fortasse Jutae. - 3) Pfemysl Otakarus I. - •) Roberti. - 5) Charla Roberti episcopi, cuius argumentum cum harum litlerarum tenore accurate concordet, non exstat. In monasterio Oslavanensi duae chartae exstant huius 30 episcopi, quae huc pertinere possunt: 1) charla a. 1231 data (CDB III, pag. 12 num. 14) de iure patronatus ecclesiae s. Jacobi, edita cst autem cum consensu capituli; 2) charla de a. 1235 (CDB III, pag. 158 num. 127}, ubi generaliter ecclesiae monasterii Oslavanensis tractantur (ecclesia s. Jacobi nominatim non affertur), sed mentio fil hic ,de congrua portione' et consensus capituli abest. Insuper addendum est in vidimatione Theoderici episcopi supra memorata chartam Roberti de a. 1231 ante 35 nostras litteras insertam esse. Quod ad similitudines attinet, cf. etiam num. 264. - 8 ) Vide CDB JI, pag. 46 num. 53. 1261 IAN. 28. NUM. 259, 260. 393 Alexander episcopus, servus servorum dei, dilectis filiis ..ª1 abbati et conventui in Ossek, Cisterciensis ordinis, Pragensis dioecesis, salutem et apostolicam benedictionem.b Circa sacrum et famosum ordinem illius sinceritatis affectum gerimus, quod semper ipsius justa desideria libentissime procuramus et sumus ad ea 5 solliciti, per quae virtutum Domino possitis devotius et quietius famulari. Sane lecta coram nobis vestra petitio2 continebat, quod licet legati et nuntii apostolicae sedis ac etiam dioecesani locorum, archiepiscopi, episcopi nec non et alii ecclesiarum praelati, quoties ad monasteria et domos ordinis vestri divertunt, honeste admittantur in eis et charitative tractentur, quandoque tamen iidem dioecesani ac praelati aucto- 10 ritate propria, interdum vero dicti legati et nuntii praetextu litterarum praefatac sedis,3 in quibus aliquando continetur, quod ab exemptis et non exemptis non obstante aliqua indulgentia Cisterciensibus vel aliis quibuscumque concessa in procuratione pecuniaria provideatur eisdem, procurationem hujusmodi et alia plura contra indulta, quae praedicta sedes concessit vobis communiter vel divisim, a vobis et 15 praedictis monasteriis ac domibus exigere et extorquere ac alias vos et monasteria ipsa seu domos multipliciter molestare praesumunt, in ea interdicti et in personas eorum suspensionis et excommunicationis sententias proferendo in vestrum praejudicium et ipsius ordinis detrimentum. Cum itaque dilectus filius noster J.,4 tituli sancti Laurentii Lucinensis praesbiter cardinalis, qui semper ad hoc intentus essec dignos- 20 citur, ut ordo vester prosperitatis affluentiam consequatur, a nobis affectuose petiverit, ut super praemissis providere paterna diligentia curaremus: nos ejusdem cardinalis ac vestris precibus annuentes, quod eisdem legatis ac nuntiis per supradictas seu quascunque alias apostolicae sedis litteras3 ac etiam praedictis archiepiscopis et episcopis seu praelatis in procuratione pecuniaria non teneamini providere, vobis aucto- 25 ritate praesentium indulgemus, decernentes, quod hujusmodi sententiae, si quas in vos vel aliquem vestrum taliter contigerit de caetero promulgari, sint irritae et penitus inanes. Nulli ergo ... paginam nostrae concessionis et constitutionis ... contraire.5 Si quis autem ... incursurum.5 Datum Laterani 5 kalendas februarii, pontificatus nostri anno 7mo. 30 260. Alexander IV. papa monasterio in Velehrad decimas, in eius possessionibus a Roberto, episcopo Olomucensi, cum consensu capituli sui concessas, confirmat. Laterani [1261) ian. 28. 259. ª) Punctum geminatum deesl B. __ b) Scriba erronee ,Cuma nobis petitur, quod justum est 35 et honestum, tam vigor equitatis' scripsit, sed linea supposita delevit B. - 0 ) 111endose ,interesse'in B. 1) Fortasse Siberlo. - 2 ) Petitio non exstat. - ª) C/. nonnullas litteras eiusdem papae ordini Cisterciensi editas, e. gr. Laterani 1261 ian. 11, 12, 13 datas (Sebánek, Archivy, pag. 28 num. 164, 165, 166 et suo tempore in regestorum seriP lzuius tomi). - •) Johannes de Toleto, O. Cist. - 5 ) Vide CDB I 1, pag. 46 num. 53. 394 NUM. 260, 261. 1261 JAN. 28. Duo apographa saec. XV. praebet Codex Velehradensis chartaceus in SAR Brunae (archivum mon. in Velehrad, sign. G 191) asservatus, fol. 102v (B) et fol. 105 (C). Ed: CDM !JI, pag. 297 num. 306 (ex B). Reg: Reg JI, pag. 112 num. 299. - Potthast II, pag. 1465 num. 18021. Lit: KK, pag. 276. Allexander episcopus, servus servorum dei, dilectis filiis ..ª 1 abbati et conventui monasterii de Welegrade, Cisterciensis ordinis, Olomucensisb diocesis, salutem et apostolicam benediccionem. Solet annuere ... impertiri.c 2 Exhibita siquidem nobis vestra peticio continebat, quod bone memorie Robertus, Olomucensisb episcopus,3 circa vos paterne dirigens benignitatis affectum, decimas in villis, possessionibus, 10 vineis, animalibus et aliis bonis vestris sue diocesis necnon in aliis, que ad vos et monasterium vestrum empcionis titulo vel alio legitimoª modo in eadem diocesi contigerit devenire, vobis et per vos successoribus vestris in perpetuume de consensu capituli Olomucensis,b cum decime huiusmodi ad eosdem episcopum et capitulum pertinerent, communiterf pia et provida liberalitate concessit, prout in patentibus 15 litteris confectis exinde plenius dicitur contineri.4 Nos itaque vestris supplicacionibus inclinati, quod super hoc ab eodem episcopo pie ac provide factum est, ratum et firmum habentes, id auctoritate apostolica confirmamus et presentis scripti patrocinio communimus. Nulli ergo ... paginam nostre confirmacionis ... contraire.5 Si quis autem ... incursurum.5 Datum Laterani V0 u kalendas februarii, pontificatus nostri anno 20 septimo. 261. Alexander IV. papa compositionem inier monasierium in Velehrad ex una et [Pfemyslum Otakarum JI.], regem (sic) Bohemiae, ex parte altera occasione castri { Uherské Hradiste] construendi factam confirmat. Laterani f1261] ian. 28. Apographum simplex manu Johannis Petri Cerroni in plagula chart. scriptum in SAR Brunae ínter Cerronianos (sign. I, 45) asservatur, fol. 8-9 (B ). Ed: CDM VII, pag. 763 num. 122 (ex B). Reg: Reg JI, pag. 113 num. 300. - Potthast JI, pag. 1465 num. 18019. Lit: KK, pag. 222 n. 3. 260. ª) Punctum geminatum deest B. - b) ,Oíom' B, C. - e) ,inpertiri' B. - d) ,legittimo' B. - •) ,imperpetuum' B. - f) ,:lmuniter' B, C. - u) ,quinto' B. 1) Nicolao. - •) Vide CDB JI, pag. 38 num. 42. - ª) A. 1240 defunctus. - •) CDB JI, pag. 25 30 179 num. 195. - ") Vide CDB I I, pag. 46 num. 53. 35 1261 IAN. 28. - :~o. NUM. 261, 262. 395 Alexanderª episcopus, servus servorum dei, dilectis filiis..b 1 abbati et conventui monasterii de Wellegrad, Cisterciensis ordinis, Olomucensis diocesis, salutem et apostolicam benedictionem. Cum a nobis petitur ...effectum.2 Exhibita siquidem nobis petitio vestra continebat, quod, cum carissimus in Christo filius noster, illustris 5 rex Boemiae,3 quoddam castrum seu munitionem in quodam fundo vestro de insula sancti Georgii fecisset construí pro munitione terrae suae, incolis de Conowicz ad eundem regem et de forensi Wellegrad ad vos spectantium villarum campestrium de ipsius regis et vestro assensu se ad inhabitandum dictum locum a rege ipso munitum transferentibus tandem mediante venerabili fratre nostro Olomucensi episcopo,4 loci to diocesano,C et quibusdam aliis bonis virisd super censibus, redditibus et aliis proventibus tam de dicto loco quam de ipsius incolis proventuris amicabilis ínter vos ex parte una et dictum regem ex altera compositio intervenit, ita ut jus patronatus ecclesiae ac decimae ipsius loci, quae ad vos ratione fundi hujusmodi pertinebant, vobis et monasterio vestro cedant et jurisdictio, quam in illos ex praefatis incolis, qui de prae- 15 dicta yilla vestra fuerunt, hactenus habebatis, vobis et eidem monasterio remaneant semper salva. Electio quoque judicis in eodem loco justitiam exercentis, qui vobis de vestris et dicto regi de suis juribus exinde proventuris respondeat, ad vos et successores vestros debeat pertinere, prout in patentibus literis confectis exinde ac sigillis eorundem regís et episcopi signatis plenius dicitur contineri.5 Nos itaque vestris supplica:w tionibus inclinati compositionem hujusmodi, sicut rite, sine pravitate, provide facta est et ab utraque parte sponte recepta ac hactenus pacifice observata, ratam et firmam habentes, eam auctoritate apostolica confirmamus et praesentis scripti patrocinio communimus. Nulli ergo paginam nostrae confirmationis ... contraire.2 Si quis autem .. . incursurum.2 Datum Laterani V kalendas februarii, pontificatus 2s nostri anno septimo. 262. Pfemysl Otakarus 11., dominus regni Bohemiae, dux Austriae et Stiriae marchioque Moraviae, fratribus hospitalis [Crucigerorum] Stellalorum apud civitatem Most marcam argenti, quam annis singulis de quodam agro ante dictam civitatem sito solvere tenebantur, 30 remittit. In Most 1261 ian. 30. Autographum in membrana scriptum in S Ú A Pragae (archivum Crucigerorum cum stella rubea Pragae, sign. 221 (11/1/3)) asservatur (A). - Simplex apographum saec. XVII.XVI JI. [manu praepositi s. Hippolyti apud Znojmo Th. Aug. Frendl scriptumj codex 3;; 261. ª) Sequitur ,111' in ,IV' correctum in B. - º) Punctum geminatum deest in B. - e) ,diocesaneo' B. - ª) ,juris' B. 1) Nicolao. - 1) Vide CDB I I, pag. 46 num. 53. - 3) Pfemysl Otakarus I l. - ') Brunone. - 5) Vide chartam in Plasy 1257 oct. 15 dalam (num. 136). 396 NUl\l. 262, 263. 1261 JAN. 30. mnscrus chart. ,,Privilegium Wenceslai, Bohemiae regis IV., datum Pragae anno Domini 1235 ... etc. etc." intitulatus, in SAR Brunae (archivum praepositurae s. Hippolyti apud Znojmo, sign. IV D 24) asservatus praebet, pag. 31 (B). Lit: Sebánek, Urkundenwesen, pag. 362-363. Scriba: P JI 42 = cancellariae regiae proprius. Cf. Exempla script. num. 1 a, 22. Dictator: seu P 11 42 seu Arnoldus protonotarius. Vide: JI. 1 a, P. O. JI., P JI 42 (E}, 3, Crucigeri cum stella rubea (L). ~ In nomine sancte et individue trinitatis amen. ~ Nos Otacharus, dei gracia dominus 11 regni Boemie, dux Austrie et Styrie et marchio Morauie, omnibus in per- 5 petuum. 11 Ut ea, que per nos fiunt provide, a posteris inconvulsa perpetuo 10 observentur, 11 eaª consuevimus scriptis et testibus roborare. Sciant igitur tam moderni quam futuri temporis homines, quod nos ob remedium anime nostre fratribus hospitalis apud Pontem civitatem de ordine Stellatorum marcam argenti, quam annis singulis de quodam agro ante dictam civitatem sito solvere tenebantur, remisimus, bonorum operum eorundem per largitionem huiuscemodi participes effici cupientes. 15 In cuius rei testimonium presens instrumentum ipsis dari et sigillari fecimus testibus, qui tune aderant, subnotatis, qui sunt: Zmylo de Brumow, Guilhelmus de Podbrat, Hermannus camerarius, Dywissius dapifer, Vlricus Lepus, Ierko de Waldenberch, Henniggus filusb Zmylonis de Luchtenburch, Zenko frater Zmylonis et alii piures. Actum in Prukka anno Domini M°CC0 LXI0 , datum per manum magistri Arnoldi 20 prothonotarii, tercio kalendas februarii. e Sigillum: Pfemysli, iuvenis regis, ducis Austriae et Sliriae, in filis sericis flavi et rubri colorís, quae maxima ex parte decerpla sunl, fragmentum tantum appendet. Cf. Sigilla in CDB IV. 2, num. 4, 5. 263. Alexander IV. papa monasterio in Velehrad donationem possessionum a Smilone de Stfflky, {castellano de Brumov], factam ad claustrum de novo fundandum fin Vizovice] confirmat. Laterani [1261] ian. 30. 25 Autographum in membrana scriptum in SAR Brunae (archivum mon. in Velehrad, sign. 30 G 50) asservatur (A). - Apographum saec. XV. praebet Codex Velehradensi.~ chartaceus ibídem (sign. G 191) asservatus, fol. 114" (B). 262. ª) Sub linea locus rasus, ubi ductus cuiusdam scripturae intermarginalis apparent, exstat A. - b) Ita A. - e) Syllabis competenter distentis, ut ultima linea expleretur, scriptum est A. 1261 JAN. 30. NUM. 263, 264. 397 Ed: CDM III, pag. 298 num. 307 (ex A). Reg: Reg II, pag. 113 num. 301. - Potthast II, pag. 1465 num. 18023. - Sebánek, Archivy, pag. 29 num. 169 (ex A). Lit: KK, pag. 275. - Sebánek, Vizovická listina, pag. 1. 5 In autographo hae notae leguntur: in dextro angulo superiore ,,ma", quae una linea exstincta est; in chartae replicatae parte dextra ,,B. p."; sub charla replicata sinistrorsus ,. .', ,,R,\>n"; in autographi tergo in medio margine superiore ,,P. d' Ass3. Cist5 abbas de Wellegrad"; paulo inferius sinistrorsus nota quaedam scripta est, sed valde evanuit, ut nonnullae litterae tantum (,,Reddant. .. ~ pro cis") legi possint; inferius porro ,,Wcll de confirmatione nove 10 abbatie"; inferius in parte sinistra, ubi arengarum initia esse solent, nonnullae voces scriptae sunt, de quibus tantum ,,De consumatione..." discerni potest. Quae omnia in cancellaria apostolica videntur esse scripta. BAlexander ~ episcopus, servus servorum dei, dilectis filiis ..1 abbati et conventui monasterii de Wellegrade,ª Cisterciensis 11 ordinis, Olomucensis diocesis, salutem et 15 apostolicam benedictionem. lustis petentium ... complere.2 Vestra siquidem nobis exhibita petilJtio continebat, quod dilectus filius, nobilis vir Zmilo, dominus Zdrilke, Olomucensis diocesis, quasdam possessiones spectantes ad eum vobis ad opus cuiusdam monasterii, ordinis vestri, quod de novo fundare disponitis, pia et provida liberalitate concessit, prout in patentibus litteris confectis exinde ac sigillo nobilis 20 memorati signatis plenius dicitur contineri.3 Nos itaque vestris supplicationibus inclinati, quod ab eodem nobilib super hoc pie et provide factum est, ratum et firmum habentes, id auctoritate apostolica confirmamus et presentis scripti patrocinio communimus. Nulli ergo ... paginam nostre confirmationis ... contraire.4 Si quis autem ... incursurum.4 Datumc Laterani 111 kalendas februarii, pontificatus nostri anno 2s septimo. e Bulla: Alexandri IV. papae in filis sericis flavi et rubri coloris illaesa appendet. C/. Diekamp IV, pag. 530 n. 3, pag. 532, typ. I. 264. Alexander IV. papa monasterio in Ti§nov ius patronatus ecclesiae sancti Petri in 30 burgo Brunensi a Venceslao l., rege Bohemiae, collatum confirmat. Laterani f 1261) ian. 30. 263. ª) ,Wellegradª' A. - b) Altera littera ,i' ex ,e' correcta est A. - e-e) Verbis competenter distentis, ut ultima linea expleretur, scriptum est A. 1) Nicolao. - 2) Vide CDB II, pag. 27 num. 30. - 3) De charla Smilonis de Stfllky in Olomouc 35 1261 aug. 21 data, ad quam hic nequaquam alludi potest, vide in num. 290++. - ') Vide CDB II, pag. 46 num. 53. 398 1:!61 l ..\N. 30. Tria aulographa in membrana scripta in SAR Brunae (primum in FM, collect. dipl. sign. 1/6, secundum tertiumve in archivo man. in Tifaov, sign. B 5 et Y / / 25) asservantur (A J, A 2, A 3). - Apographum exslat in Alexandri IV. registrorum volumine VII, quod in bibliothcca Nationali Parisii (mns. lat. 4038 B) asservatur, fol. 5 ep. 19 (R). - Apographum chartae A 1 se11 A 2 saec. X VII/. exstat in copiaría chartaceo ,,Privilegia et documenta 5 monasteríi Tischnovicensis s. ord. Cisterciensis" intitulato, in SAR Brunae (sign. F l'vl, collect. mnscr. num. 60.~, tomus //.) asservato, fol. 5v (B ). Ed: CD.1\:1 /JI, pag. 299 num. 308 (ex A 2). Reg: Reg JI, pag. 113 num..302. - Polthast JI, pag. 1465 num. 18024. - Brcllwlz, Regeslen, pag. 146 num. 6 (ex A 1). - Coulon, Les registres, pag. 136 rmm. 3235. - Sebánek, Archivy, 10 pag. 29 num. 170 (ex A 1 -- A .3). Lit: KK, pag. 276. A 1: In autographo hae nolae legunlur: in media parle superiore ,L'; dextrorsas et paulo inferius duae rasurae apparent, ubi vestigia notarum cancellariae apostolicae, quae erasae sunt, exstant; in clwrtae replicatae parte dextra nota ,,B. p. ", sub charla replicata in parte sinistra: 15 in prima linea ,, . .." ,in secunda ,,Hpn", in tertia ,9'; in autographi tergo in sinistro angulo superiore ,J'; in medio margine superiore: ,,P. d'. Ass3. Cista abbS de Wellegrad"; paulo in/erius registraloris signum, in qua litterae ,,scpt" positae sunt; inferius verba ,,XVIII capi0 anno septimo" apparent. Quae omnia in cancellaria aposlolica videnlur esse scripta. A 2: In aulographi tergo tantum in medio margine superiore verba: ,,P. d' Ass3. Cist•" leguntur. 20 A 3: In chartae replicatae dextro angulo superiore nota ,J' legitur; in autographi tergo in medio margine superiore notae: ,,P. d' Ass3." (vide exemplar A 1) in loco raso inepte delinealae sunt ita, ut de prima inscriptione notae tantum ,,Cista de Wellegrad" restent; paulo inferius registratoris signum apparet, in qua litterae ,,scpt" positae sunt, in ambabus partibus huius signi verba ,,XVIIII0 (!) capitulo anno septimo" leguntur. Quae omnia in cancel/aria aposto- 25 lica videntur esse scripta. Textum A 1, A 2 in sinistra, texlum A 3 in dextra columna dedimus. Apographum R inspicere non potuimus. ! Alexander ;a episcopus, servus servorum dei, dilectis in Christo filiabus 1 abbatisse et conventui monasterii de Celi porta,ª' Cisterllciensisb ordinis,c Olomucensis ao diocesis, salutem et apostolicam benedictionem. Devotionis augmentum ... gaudeatis.2 Sane petitio vestra nobis exhibita continebat, quod, cum clarett memol!riee \V.,3 rex Boemie, ius patronatus, quod/ in ecclesia sancti Petri de burgo Brunensi, Olomucensis diocesis, obtincbat, de assensu venerabilis fratris nostri ..,4 Olomucensis episcopi, regia vobisli liberalitateo donasseth intuitu pietatis, tandem dictus episcopus bone memorie R.,6 Olomucensis episcopi, 35 regia vobis liberalitate donasset intuitu pietatis, tandem venerabilis frater noster ..,4 episcopus Olomucensis, successor illius circa vos dirigens paterne benignitatis affectum, diligenti deliberatione prehabita 40 vobis ordinaria auctoritate concessit, ut dictam ecclesiam, in qua rectoris institutio spectabat ad eum, cum iuribus et pertinentiis suis, cedente vel decedente illius rectore, in vestros usus proprios retinere possitis, deputata de proventibus ipsius ecclesie 1261 IAN. 30. - FEBH. 1. ]'\ l '~l. 264, 265. 399 vicario ibídem perpetuo servituro pro sustentatione sua et episcopalibus iuribus persolvendis et supportandis eius consuetis oneribus congrua portione, prout in patentibus litteris confectis exinde ac sigillo episcopi memorati signatis plenius dicitur contineri.6 Nos itaque vestris supplicationibus inclinati, quod ab eisdem rege et episcopo ;; super premissis pie ac provide factum est, ratum et firmum habentes, id non obstante, quodi ad hoci assensus Olomucensis capituli minime intervenit, auctoritate apostolica confirmamus et presentís scripti patrocinio communimus. Nulli ergo paginam nostre confirmationis ... contraire.7 Si quis autemk ... incursurum.7 Datuml Laterani III kalendas februarii, pontificatus nostri anno septimo.l 10 Bulla: Alexandri IV. papae in omnibus tribus autogr.nphis bullae in filis sericis flavi et rubri colorís illaesae appendent. Cf. Diekamp IV, pag. 530 n. 3, pag. 532, typ. I. 265. Pfemysl Otakarus II., dominus regni Bohemiae, dux Austriae et Stiriae marchioque Moraviae, fratribus hospitalis s. Mariae Theutonicorum per Bohemiam iudicium 15 duarum villarum forensium, 2\1iletín et Chomutov, cum omni integritate iuris iudiciorum concedit. In Zalee 1261 febr. 1. Autograplzum in membrana scriptum in SÚA Pragae in collectione ,,chartae guberniales" dicta (sign. L II, 3) asservatur (A). 20 264. ª) Nomen in A 2 litteris prolongatis scriptum esl. - ª') Finis primae lineae A 3. b) ,Cistertiensis' A 2. - º) Finis primae lineae A 2. - d) Littera ,r' ex ,n' correcta est A 1. •) ,memori' A 2, ,mel!morie' finis lertiae lineae A 3. --- f) Finis tertiae lineae A 2. - u-u) Scriba primum ,regia liberalitate' scripsit, postea super lineam ,vobis' videtur complevisse; Jwnc vocem litterarum corrector erasit et alío atramento in lineae margine scripsit signis reclamatoriis vocum ordi- 25 nem mulans A 2. - h) Ex ,donavit' sine rasura correctum est A 2. - í-í) Notae marginales, quae super et sub linea positae erant, nunc erasae sunt A 1. - k) In loco raso scriptum est A 1. _ Z-Z) Verbis competenler distenlis, ul ultimae duae lineae explerentur, scriptum est A 1, A_ 2, A 3. 1 ) J{atherinae. - 2 ) Vide num. 258. - 3) Venceslaus I. - •) Brunonis. - •) Roberti (a. 1240 defuncti). - 6 ) In litteris similis condicio occurrit atque in num. 258. - Neque charla Roberti epi- 30 scopi neque Brunonis episcopi exstat, cui11s cum argumento tenor harum litterarum concordel. Omnino abest Roberti charla de iure patronatus ecclesiae s. Petri; mentio hic /acta pertinel fortasse ad eiusdem episcopi chartam spuriam de iure patronatus ecclesiae s. Venceslai in Tisnov datam Brunae 1239 {ante oct. 14] (CDB III, pag. 283 num. 215), in charla Pfemysli Otakari Il. Brunae 1255 s. d. data insertam (num. 64+). Per eam enim decimae sumendae omnium insuper ecclesiarum confirman- 35 tur. Quod ad Brunonis episcopi chartam altinet, fortasse charla in Modfice 1259 sept. 29 data intelligilur (num. 197}, per quam ius patronatus ecclesie s. Petri confirmatur, at reditus eius non tractantur. - 7) Vide CDB I I, pag. 46 num. 53. 400 NUi\I. 265, 266. 1261 FEBR. 1. Ed: Millauer, Ritterorden, pag. 114 num. JO (ex A). Reg: Biihmer, Add. sec., pag. 436 num. 131. - Reg II, pag. 113 num. 303. - Schlesinger, UB der Stadt Saaz, pag. 4 num. 30. Lit: Vanecek, Základy Ill, pag. 52 (rei deliberatio). - Sebánek, Urkundenwesen, pag. 328-330. 5 In chartae tergo manu saec. XIIl. scriptum est: ,,De patibulo et truca" (sic I) (G), alia manu eiusdem saec. additum est: ,,concessis a rege in Comutau et in Myletyn" (H). Scriba: P II 17 = magister Arnoldus protonotarius. Cf. Exempla script. num. 1 a, 2. Dictator: magister Arnoldus protonotarius. Vide: II. 1 a, P. O. 11., magíster Arnoldus protonotarius (PP), 3, Ordo militum Theutoni- to corum (K). S In nomine sancte et individue trinitatis amen. a Nos Otacharus, dei gracia dominus 11 regni Boemie, dux Austrie et Stirie marchioque Morauie, omnibus imperpetuum. Pio cordis 11 occuloª intuentes pressuras et afflictiones, quas incessanter homines virorum religiosorum, fratrum domus sancte Marie de domo 11 Thevtonica, 15 per regnum nostrum Boemie a nostris officialibus, villicis, zudariis et iudicibus sustinent, easdem ipsis sublevare in parte aliqua cupientes, hanc ipsis graciam duximus faciendam, quod ob nostrorum predecessorum necnon nostrorum remedium peccaminum ipsis concessimus iudicium duarum villarum suarum forensium et eorum, que ad ipsas villas spectant, hominum et possessionum, Mylatyn videlicet et Chomontowe, cum 20 omni integritate iuris iudiciorum, patíbulo scilicet atque trunco. Et ne super huiusmodi gracia per nos ipsis concessa ab aliquo successore valeant imposterum vexari vel aliquomodo molestari, hanc ipsis paginam dedimus in testimonium evidens et munimen nominibus testium, qui aderant, subnotatis, qui sunt: Ieroscíus burcravius Pragensis, Vlricus Lepus, Sdezlaus de Sternberch, Wilhelmus de Boydebrad, Stiborius 25 Hlava, Diwiscius dapifer, Natsceradus de Parts,b Zulizlaus, Hermannus de Richenowe camerarius et alii quamplures. Actum e in Satesb aannoª Domini M°CC0 LXIº, e datum per manum magistri Arnoldi, tunctt nostri prothonotaríi, kalendis februarii.tt Sigillum: in fi.lis sericis flavi et rubri colorís appendebat; nunc avulsum et deperditum est. 30 266. Alexander IV. papa [Engelberto] Wissegradensi et [Herbordo] Olomucensi decanis mandat, uf Johanni, canonico ecclesiae Poznaniensis, de aliquo ecclesiasficiJ beneficio competenti in civitate vel dioecesi Vratislaviensi providere curent. Laterani [1261) febr. l. 265. ª) Ita A. - 1>) Voci uncus superponitur in A. - e-e) et a-a) Verbis competenter distentis scriptum est A. 35 1261 F.EBR. 1. - 5. NUM. 266, 267. 401 Apographum exstat in Alexandri IV. registris in bibliotheca Nationali Parisii (sign. mns. lat. 4038 B) asservatis, fol. 1 ep. 2 (R). Ed: Mon. Pol. Vaticana III, pag. 50 num. 90 (ex R). Reg: Coulon, Les registres III, pag. 133 num. 3217 (ex R). 5 Registrum Alexandri IV. papae inspicere non potuimus, editione Mon. Pol. Val. tantum usi sumus. • •1 Wissegradiensi et ..2 Olomucensi decanis. Affectionis paterne studium habere nos convenit in provisionibus clericorum, ut sic in nobis condigne dona gratie se gaudeant invenisse, quod virtutum incremento proficiant et ad divine laudis fre- 10 quentiam fortius invalescant. Hinc est, quod nos dilectum filium lohannem, canonicum ecclesie Posnaniensis, probitatis sue meritis, super quibus ei laudabile testimonium perhibetur, favore benivolo prosequentes mandamus, quatenus eidem de aliquo ecclesiastico beneficio competenti cum cura vel sine cura, quod tanto tempore iam vacarit, quod ad apostolicam sedem sit eius collatio legitime devoluta, si in civitate 15 vel diocesi Wratislaviensi vacat ad presens, auctoritate nostra per vos vel alium amoto ab eodem beneficio quolibet detentore illicito providere curetis, facientes nichilominus eum in ecclesia, in qua sibi provideri contigerit, si collegiata existat, in canonicum recipi et in fratrem. Non obstante, quod idem l. alias beneficiatus existat seu in aliquibus sit ab eadem sede indultum, quod ad receptionem alicuius compelli, 20 quodque interdici, suspendi vel excomunicari non possint per litteras apostolicas non facientes plenam et expressam de indulto huiusmodi mentionem vel quavis alia indulgentia sedis eiusdem, per quam effectus huiusmodi nostre gratie quomodolibet impediri valeat sen etiam retardari. Contradictores etc.3 Ita tamen, quod idem canonicus, si ei de beneficio curam animarum habente provideri contigerit, ad ordines, 25 quos ipsius beneficii cura requirit, se faciat statutis temporibus promoveri et personaliter resideat in eadem. Alioquin huiusmodi gratia quo ad beneficium cum cura nullius penitus sit momenti. Quod si non ambo etc.4 Datum Laterani kalendis februariis,ª anno septimo. 267. 30 Alexander IV. papa / Brunonij, episcopo Olomucensi, mandat, ut, quae de bonis monasterii in Velehrad alienata invenerit, ad ius eius revocare studeat. Laterani / 1261] febr. 5. 266. ª) ,februarias' R. 1) Engelberto. - 2) Herbordo. - 8) Videlicet ,per censuram ecclesiasticam appellatione 35 postposita compescendo'. - t) Videlicet ,hiis exequendis potueritis interesse, alter vestrum ea nichilominus exequatur'. 402 :\"VM. 26í, 268. 1261 FEBH. ;°>. - 9. Aulographum in membrana scriplum in SAR Brunae (archivum mon. in Velehrad, sign. G 53) asservalur (A). - Apographum saec. XV. praebel Codex Velehradensis charl. , ibídem (sign. G 191) asservalus, fol. 106v (B). Ed: CDM JI!, pag. 300 num. 309 (ex A). Reg: Reg I I, pa,q. 114 num. 304. - Potthast I I, pag. 1465 num. 18030. - .nor t'Ílls abbreviatus tantum praebetur (C).• F:d: CDi'vl 111, pay. 304 num. 316 (ex B, tenor abbreviatus). 10 Reg: Reg 11, pag. 116 num..'312. -- Polthast 11, pag. 1467 num. 18053. - CDS V11. 2, pag. !)9 s. num. -·- Kopetzky, Uegeslen, pag. l.'!! num. 90. ··-· - ,i:;ebánek, Archivy, pag. 30 num. 177 (ex A). Jn autographo hae nolae legunlur: in angulo sinistro ,J ', in angulo dextro ,a'; in media parle vestigia notarum, quae erasae .mnt, exstanl; in chartae replícatae parte dextra ,, ..B. p"; in 1~. autographi tergo in medio margine superiore ,,P. d' Ass3 . Cist5"; paulo inferius ,,abbas ele Wellegrad"; quae inferius scripla sunt, valde evanuerunt, ut nonnullae litterae tantum legi possint. Quae omnia in cancellaria apostolica videnlur esse scripta. In privilegio conscribendo eudem forma adhibíta est, quam ex Libro provinciali crmcellariae apostolicae edidit Tangl, Kanzleiordnungen, pag. 229 num. J; in qua quidem forma nonm1ll11 20 tantum verba passim addíta sunt. Vide etiam similia privilegia Romanorum pontificum, quae monasterium in Velehrad accepit: CDB 11, pag. 68 num. 76 et CDB IV, pag. 355 num. 194. : Alexander ; aepiscopus, servus servorum dei, dilectis filiis .. ,3 abbati monasterii sancte Marie in Wellegrad, eiusque fratribus tam presentibus quam futuris regularcm 2;-; vitam professis ~: in perpetuum. : 11 Religiosam vitam eligentibus ... infringat.~ Eapropter... monasterium sancte dei genitricis et virginis Marie de Wellegrad, Olomucensis diocesis, in quo divino ... communillmus.' Inprimis siquidem statuentes, ut ordo monasticus, qui secundum deum et beati Benedicti regulam atque institutionem Cisterciensium fratrum a vobis ante concilium generale5 susceptam in eodem mona- :w sterio institutus esse dinoscitur ... vocabulis:' locum ipsum, in quo prefatum monasterium situm est, cum omnibus pertinentüs suis, decimas, terras, possessiones, prata et pascua, que habetis in villa, que dicitur Wollegrad, decimas, terras, possessiones, prata et pascua, que habetis in villa, que dicitur Maratiz, terras, possessiones, prata (274.] 1) Qui adnotat autographum iam ante a. 1541 deperditum esse, nam in inventario archivi dominorum de Rosenberg ab Albino de Helfenberg eodem anno confecto deest. - -- •) Vide num. 2:u, 2J2. 35 1261 FEBR. 25. ~lJM. 2í5. 411 et pascua in vi1lis Popowiz et Popowiz vulgariter nominatis, terras, possessiones, prata et pascua in villa, que dicitur Kennespol, decimas, possessiones, prata et pascua, que habetis in villis Walcowiz, Leichowe, Tupiz et Boschiz vulgariter nominatis, possessiones, prata et pascua, que habetis in villis Costellan, Babiz, Wasan, Nealu et r. Trapliz vulgariter nuncupatis, possiones,ª molendina cum aquarum decursibus, prata, pascua, que habetis in villa, que Naconiz wulgariter nominatur, possessiones, decimas, vineas, prata et pascua, que habetis in villis Poelspiz, Prist, Potuwariz, Nenewiz, Clobhuc, Mistersinghen, Domaninghen,b Vriezha, Luebriz, Wulcowiz et Walterstof vulgariter nuncupatis, possessiones, decimas, vineis,ª molendina cum aquarum decur- 10 sibus, prata, e pascua et piscarias, quas habetis in villis Pritlhuc, Nemsiz vulgariter nominatis, possessiones, prata et pascua, que habetis in villa, que Stiboriz dicitur, et in villis omnibus dependentibus ab eadem cum terris, ... immunitatibus suis.4 Sane laborum vestrorum de possessionibus habitis ante concilium generale acª eciam novalium,ª que propriis manibus aut sumptibus colitis, deª quibus novalibus aliquisª 15 hactenus non percepit, sive de ortis, virgultis, ... salva sedis apostolice auctoritate et in predictis decimis moderatione concilii generalis.6 Si qua igitur in futurum ... inveniant.4 e Amen. Amen.ª' Amen. ~ (R)e Ego! Alexander catholice ecclesie episcopus ss. (B. V.) ..J. . gEgo frater Iohannes tituli sancti Laurentii in Lucina presbyter cardinalis ss. 20 + Ego frater Hugo tituli sancte Sabine presbyter cardinalis ss. + Ego Odo Tusculanus episcopus ss. ..__ Ego Stephanus Prenestinus episcopus ss. + Ego Riccardus sancti Angeli diaconus cardinalis ss. + Ego 0.7 sancte Marie in Via Lata diaconus cardinalís ss. ~ Ego Iohannes sancti Nicolai in carcerc Tulliano diaconus cardinalis ss. + Ego Ottobonus sancti Adriani diaconus cardinalis ss. Datum Laterani per manum magistri Iordani, sancte Romane ecclesie notarii et vicecancellarii, V kalendas martii, indictione III, incarnationis dominice anno M°CC0 :m LX00 pontificatus vero donni BAlexandri Bpape IIII annoh septimo.h Bulla: Alexandri 1 V. papae in /ilis sericis flavi et rubri coloris illaesa fere appendet. Cf. Diekamp 1 V, pag. 530, n. 3, pay. .';.12, typ. J. 275. ª) Ita A. - b) ,Domañighen' A. - ') Post vocem scriba primum ,?' scripsil, quod pastea erasit in A.--· d-IZ) In loco raso litteris compressis scriptum est in A. -d') Vox usu cancellariae ;i;, aposlolicae scripta est in A. - •) In rotae medio eadem manus scripsil in quadrantibus superioribus: ,sanctus i Petrus Bsanctus BPaulus f, in quadrantibus inferioribus: ,8 Alexander Bpapa 1111". Circumscriptio autem hanc papae smtentiam praebet: ,+ Suscipe, Domine, servum tuum in bonum' (e/. Psalm. 118, 122). - f) Littera ,E' alfo atramento aliaque manu 11idelur esse scripla in A. P) Quae sequuntur subscripliones, aliis manibus alioque atramento scriptae sunt in A. - 11-11) Verbís 40 compelenter distentis, ul ultima linea expleretur, scriptum est A. 412 NUl\f. 275, 276. 1261 FEBR. 25. - MART. 11, 276. Alexander IV. papa [Ottoni], rectori ecclesiae s. Jacobi in burgo Brunensi, confirmat ius parochiale spectans ad ecclesiam s. Jacobi, non autem ad capellam s. Nicolai, quod eidem ecclesiae Robertus, quondam Olomucensis episcopus, concessit. Laterani [1261] mart. 11. 5 Autographum in membrana scriptum olim in archivo mon. Oslavanensis asservatum, nunc in archivo civitatis Brunae (sub dato suo) asservatur (A). - Apographum insertum est vidimationi Theoderici, episcopi Olomucensis, in Olomouc 1298 apr. 2 (Reg JI, pag. 770 num. 1790) datae, cuius vidimationis autographum in eodem archivo (sub dato suo) asservatur (B). Ed: CDM III, pag. 306 num. 317 (e copia saec. XVIII. in codice s. Jacobi Brunae}.1 1U Reg: Reg JI, pag. 117 num. 313. - Potthast JI, pag. 1468 num. 18065. Lit: KK, pag. 282. In chartae replicatae parte dextra nota ,,N. s. pudeÍrt"; in autographi tergo in media parte superiore nota ,,M. Theatinus" legitur; paulo inferius signum ,+' apparet. Quae omnia in cancellaria apostolica videntur esse scripta. In margine dextro inferiore registrator monasterii 15 Oslavanensis saec. XIIl. scripsit: ,,Super ecclesia sancti Iacobi et capella sancti Nicholai" (B = Os 4 a). lus patronatus ecclesiae s. Jacobi Brunae monasterium in Oslavany possedit; qua de re hae litterae primo in archivo eiusdem monasterii asservabantur. a Alexander a episcopus, servus servorum dei, dilecto filio ..,2 rectori ecclesie 20 sancti Iacobi in burgo Brunnensi, Olomucensis diocesis, salutem et apostolicam \1 benedictionem. Cum a nobis petitur, ... effectum.3 Sane petitio tua nobis exihila continebat, quod bone memorie Robertus, Olomucensis episcopus,4 de consensu capituli 11 sui duxit deliberatione provida ordinandum, ut ecclesia tua sancti lacobi in burgo Brunnensi parrochiam ipsius loci, que nondum deputata fuerat alteri ecclesie, habeat 25 et in eadem ecclesia sancti lacobi predicte parrochie pueri baptizentur0• et parrochiani eius recipiant ibídem omnia ecclesiastica sacramenta, nec non quod ecclesia ipsa liberam habeat sepulturam, declaraos et statuens, quod capella sancti Nicolai supradicti loci, que a predicta dependet ecclesia, parrochiam aut ius aliquod parrochiale habere non debet, prout in patentibus litteris confectis exinde ac sigillo episcopi pre- 30 fati signatis plenius dicitur contineri.5 Quia vero huiusmodi ordinatio statutum et [275.] 1) In textu ,LX' legitur, cancellaria apostolica enim calculo Florentino utebatur. - 2) E vidimationis charla nonnullorum plebanorum ex Moravia meridiana in Velehrad 1320 aug. 30 data (Reg I JI, pag. 257 num. 610) reperimus privilegium etiam copiatum esse in ,quaternis aliorum rescrip- 35 torum monasterii Welegradensis', qui quaterni accurate descripti sunt. - •) Nicolao. - ') Vide CDB JI, pag. 68 num. 76. - •) Laterani a. 1215 nov. 11-30 habitum. - 6) Decr. Greg. IX., ,1, 30. 34 (Friedberg JI, col. 568). -1) Octavianus. 1261 MART. 11. - 31. NUM. 276, 277. 413 declaratio sunt, sicut asseris, a longis retroactis temporibus pacifice observata, nos tuis supplicationibus inclinati, quod super ipsisb ab eodem episcopo provide factum este etc in alicuius preiudicium non redundat, ratum et firmum habentes, id auctoritate apostolica confirmamus et presentís scripti patrocinio communimus. Nulli ergo ... s paginam nostre confirmationis ... contraire.3 Si quis ... incursurum.3 Laterani V idus martii, pontificatus nostri anno septimo.d Datumª Bulla: Alexandri 1V. papae in fi.lis sericis flavi et rubri coloris illaesa appendet. Cf. Diekamp IV, pag. 530 n. 3, pag. 532, typ. J. 277. 10 Otto Pataviensis, Bruno Olomucensis, Johannes Pragensis ecclesiarum episcopi se [Pfemyslum Otakarum JI.], dominum regni Bohemiae, ducem Austriae et Stiriae marchionemque Moraviae, ad observandam formam concordiae inter eum et /Belam], regem Hungariae, reginam et ipsorum filias sub poena excommunicationis inducere promitlunt. Viennae 1261 mart. 31. 15 Apographum saec. XI11. exstat in codice Pataviensi membranaceo (sign. H St. Passau Lit. 4), qui in archivo publico Monacensi asservatur, fol. 39v_40 (B). Ed: Hormayr, Archiv 1828, pag. 480. - MB XXIX. 2, pag. 174 num. 171 (ex B). - Fejér, CDH VII. 5, pag. 581 num. 386 (ex Hormayro). - CDM llI, pag. 307 num. 318 (ex Hormayro). - Wenzel, CDA 111, pag. 10 num. 8 (ex MB). 20 Reg: Hormayr, Archiv 1828, pag. 632. - Hormayr, Taschenbuch 1840, pag. 612. - Bohmer, A.dd. sec., pag. 436 num. 13.~. - Reg 11, pag. 117 num. 316. - Rl V. 2, pag. 1745 num.11883, Lit: E pluribus scriptoribus, qui contenta huius chartae pertractant, Novotn(J l. 4, pag. 93 inducatur, ubi opera anliquiora inveniuntur. - KK, pag. 283. Dictator: ignotus. 25 Cf. chartam Ottonis, episcopi Pataviensis, Pataviae .1261 apr. 7 datam (Reg JI, pag. 118 mzm. 317 el suo tempore in regestorum serie huius tomi). Vide: 11. 2 a, Johannes episcopus (Q), 2 b, Bruno episcopus (AA). Nos 0.1 Patauiensis,ª B.2 Olomucensis et I.3 Pragensis dei gratia ecclesiarum episcopi omnibus presentium inspectoribus declaramus nos promisisse et promittere 30 bona fide, quod dominum nostrum, dominum regni Boemie,b ducem Austrie et Styrie 276. ª) Littera ,z' in loco raso, ubi primum ,ch' eral, scripta est A. - b) Littera fi.nalis ,s' in loco raso scripta est A. - e-e) ,-t et' in loco raso, ubi primum plures litterae scriptae sunt, scriptum est A. - a·d) Verbis competenter distentis, ut ultimae duae lineae explerentur, scriptum est A. 1 ) De copia in codice s. Jacobi vide Sebánek, Moderní padélky, pag. 462. - •) Ottoni. - 3) 35 Vide CDB JI, pag. 46 num. 53. - •) Anno 1240 defunctus. - 6) CDB !JI, pag. 12 num. 14. 414 NUM. 2i7, 2i8. 1261 MAHT. 31. - APH. 12. marchionemque Morauie,4 ad observandum omnia illa et singula, que in instrumentis ínter dominum nostrum antedictum et dominum regem Vngarie5 et reginam6 ac ipsorum filios7 mediantibus religioso viro fratre Ludwico de domo Teutonica, commendatore c domorum per Boemiam, et nobilibus viris Iarosio, Pragensi purcravio, et Wokkone, marscalco regni Boemie,b confectis continentur,8 omni diligentia inducemus. 5 Si vero composicionemd predictam per dominum nostrum vel suos contigerit violari et ídem dominus noster requisitus non emendaret infra IIII0 r mensium spacium, extunc ipsum denunciabimus excommunicacionis vinculo innodatum, quilibet nostrum in dyocesi sua, terras eius ecclesiastico subicientes interdicto. Et ad hoc faciendum quilibet nostrum iuravimus et per virtutem prestiti sacramenti nos obligavimus et 10 obligamus presentium testimonio litterarum, quibus sigilla nostra duximus appendenda. Et ut premissa omnia suum sorciantur effectum, memoratus regni Boemieb dominus, dux Austrye et Styrie marchioque Morauie se et terras suas nostre iurisdicioni subiecit, renunciando privilegiis omnibus pro sua persona vel terris suis omnibus a sede apostolica indultis, impetratis vel impetrandis, super eo videlicet, 15 quod persona ipsius excommunicari vel terre sue interdici non possint absque sedis apostolice mandato vel eius nuncio speciali.9 M°CC0 LXI0 , pridie kalendas aprilis. 278. Datum Wienne anno Domini Pfemysl Otakarus II., dominus regni Bohemiae, dux Austriae et Stiriae marchio- 20 que Moraviae, iura et libertates nautarum de Tulna statuit. Apud Viennam 1261 apr. 12. Autographum in membrana scriptum olim in archivo civitatis Tulnae (sign. num. 1) asservabatur, nunc autem in archivo publico Austriae In/erioris Viennae depositum est (A). Reg: Kerschbaumer, Geschichte der Stadt Tulln, pag. 314 num. 2. - Winter, Urkundliche 25 Beitrlige, pag. 19 num. 7 (ex A). Lit: Sebánek, Urkundenwesen, pag. 262-263. Scriba: P I I 42 = cancellariae regiae proprius. C/. Exempla script. num. 1 a, 22. Dictator: seu P JI 42 seu Arnoldus protonotarius. Vide: II. 1 a, P. O. Il., P II 42 (F). Nos Otacharus, dei gracia dominus regni Boemie, dux Austrie et Styrie marchioque MoJlrauie, omnibus in perpetuum. Ne ea, que per nos in presentí aguntur 277. ª) ,PataU' B. -- 11) ,BÜem' B. - e) ,5ñidatore' B. - ª) ,oposicionem' B. 1 ) Otto. - 2) Bruno. - 3) Johannes. --•) Pfemyslum Otakarum JI.-•) Belam. - 6) Mariam. 31) - 1) Stephanum et Belam. - 8) Litterae desiderantur. Litterarum memoriae pacis /actae et /oederum 35 pactorum aut in formulariis aut in annalibus asservantur. Vide apud Novotn(J. - ') Vide num. 15, 47. 1261 .\PH. 12. N UM. 278, 279. 415 provide, a quibuslibet 11 nostris successoribus in posterum valeant in irritum revocari, constare volumus tam presentibus 11 quam futuris, quod nos nautis nostris de Tulna universis nauli ius habentibus talem graciam fecimus, quod omnia iura, libertates et conditiones concessimus eisdem, que habent in Wienna alii naute nostri, sperantes ex 5 hoc nobis augere meritum apud deum et in terris apud homines gloriam conparare. Indulsimus eciam ipsis de gracia speciali, quod, quocienscumque steuram per terram seu in ipsa civitate nostra Tulna recipere nos continget, ab exactione huiusmodi steure penitus sint exempti, hoc tamen cauto, quod iura nostra, ad que nobis in vectura sunt astricti, ab eisdem nautis plenius expleantur. In cuius rei testimonium presentes 10 iussimus sigillari testibus, qui aderant, subnotatis, qui sunt: Otto camerarius de Bertholdesdorf, Benessius camerarius Moravie, Ratchimirus de Frimfperch, Hadmarus de Leychtenwirde, Marquardus magister cellarii, Meinhardus de Cinzensdorf, Wlfgherus de Chogel, Guilhelmus Zlayborii, Marquardus de Hintperch et alii quamplures. Actum et datum apud Wiennam per manum magistri Arnoldi, tune nostri pro- 15 thnotarii,ª annoll Domini M°C°C0LX0 primo, pridie idus aprilis.b Sigillum: Pfemysli, ducis Austriae et Stiriae et iuvenis regis, in filis sericis f1avi, rubri et viridis colorís valde laesum appendet. Cf. Sigilla in CDB IV. 2, num. 5, 4. 279. Alexander IV. papa omnibus, qui ecclesiam /ratrum Praedicatorum in Jihlava 20 occasione instantis dedicationis eius visitaverinl, indulgentias concedit. Lalerani /1261] apr.12. Apographum quoddam ,,ex archivo ordinis" Ripoll inferius citatus a/fert (B ).1 Ed: Ripoll, Bullarium Praed. VIII, pag. 449 num. 320 (ex R). Reg: Potthast JI, pag. 1470 num. 18091 a (ex Ripollo). 25 Alexander episcopus, servus servorum dei, universis Christifidelibus praesentes literas inspecturis salutem et apostolicam benedictionem. Vitae perennis gloria ... collaudetur.2 Cum itaque dilecti filii et fratres ordinis Praedicatorum de Iglavia, Olomucensis dioecesis, ecclesiam eorum loci ejusdem cupiant, sicut asserunt, in proximo facere dedicari, universitatem vestram rogamus et hortamur in Domino, :30 in remissionem vobis peccaminum injungentes, quatenus ad dictam ecclesiam imploraturi ... accedatis.2 Nos enim, ut ... invitemus,2 de omnipotentis dei ... confisi,3 278. ") Ita A. - b-b) Verbis competenter distenlis, ut ultima linea expleretur, scriptum est A. 416 NUM. 279, 280. 1261 APH. 12. - 28. omnibus vere poenitentibus et confessis, qui ad ecclesiam ... relaxamus.3 Laterani JI idus aprilis, pontificatus nostri anno septimo. Datum 280. Pfemysl Otakarus JI., dominus regni Bohemiae, dux Austriae et Stiriae marchioque Moraviae, Bertholdo carnerario et uxori eius Dymudi donationem domus et capellae 5 quondam Got/ridi camerarii sitae in Chienmarcht [Viennaej a Friderico, duce Austriae, factam confirmat. Viennae 1261 apr. 28. Autographum in membrana scriptum in archivo publico Viennae (archivum monasterii S. Crucis Tulnae, sign. A XXI) asservatur (A). 10 Ed: Hormayr, Wien Il, pag. 184 num. 233 (ex A fortasse). Reg: Horma¡¡r, Archiv 1827, pag. 8, Taschenbuch 1840, pag. 613. - Bohmer, Add. sec., pag. 437 num. 134. - RI V. 1, pag. 1046 num. 5562 a. - RI V. 2, pag. 1746 num. 11886. Felgel, Quellen zur Geschichle der Stadt Wien, pag. 128 num. 2802. Lit: Gesamtinventar des Wiener Haus-, Hof- und Staatsarchivs III, pag. 515 (ex archivo 15 Conradi de Tulna, notarii terrae, ubi charla asservatur). -- BUE Il, pag. 309 l. 3. - Sebánek, Urkundenwesen, pag. 330-331, 335. In charlae tergo manu saec. XI Il. ,,Confirmacio regís Bohemie de domo in Chienmarcht" et manu saec. XV. ,,Nymer nuez, verlorn gut" scriptum est. Scriba: P I I 17 = magíster Arnoldus protonotarius. Cf. Exempla script. num. 1 a, 2. 20 Dictator: magíster Arnoldus protonotarius, qui verba chartae Margaretae, Romanorum reginae, datae Viennae. 1246 oct. 13 (BUE Il, pag. 308 num. 441) repetit; quae typis minoribus ex- primuntur. Vide: Il. 1 a, P. O. Il., magíster Arnoldus protonotarius (QQ). ~ In nomine sancte et individue trinitatis amen. ¡¡ Nos Otacharus, dei gracia dominus 25 regni 11 Boemie, dux Austrie et Stirie marchioque Morauie, omnibus imperpetuum. Ut ea, que geruntur in tempore, 11 cum ipso per declivumª a memoria hominum labili non labantur et acta legitima robore firmitatis persistant, 11 scripturarum apices remedia contulerunt. Tenore igitur presencium modernos scire volumus et futuros, quod, cum clare memorie frater noster Fridericus, quondam illustris dux Austrie,1 Bertoldo carnerario et Gerdrudi, que tune uxor sua 30 exstitit,b domum quandamc Gotfridi camerarii sitam in Chienmarcht cum omnibus pertinenciis proprietatis titulo contulisset, sicut nobis fidelium terre assercio plene dictat, ídem Bertoldus, ut donacionemª factam dignaremur ratam habere, sibi ac uxori sue Dymudi, quam nunc obtinet, 279. 1) Qua edilione tantummodo usi sumus. - 2) Vide CDB IV, pag. 373 num. 210. - ª) Vide 33 CDB IV, pag. 158 num. 70. 1261 APR. 28. - MAII l. NUM. 280, 281. 417 et heredibus, quos ex ea genuit vel erit in posterum habiturus, eodem proprietatis confirmaremus tytulo, nobis humiliter supplicavit. Attendentes itaque fidelitatem ac devocionem ipsius, in quibus progenitoribus nostris et nobis sua obsequia exhibuit et exhibet indeffesse,ª nos, qui racione uxoris nostre, karissime domine Margarete, filie domini Liupoldi, illustris quons dam Austrie ducis ciare memorie,2 dicte domus heredes sumus legitimi, donacionem ipsam gratam et ratam habentes, ei ac dicte Dimudi, uxori sue, heredibusque tam masculini quam feminini sexus, quos ex ea nunc genuit vel genuerit in futuro, sicut prius diximus, de speciali gracia, quicquid iuris habemus in ipsa, una cum capella sita in ipsa domo et omnibus pertinenciis integraliter elargimur. Et ut hec nostra ratihabicio seu eciam nostra 10 donacio perpetui roboris obtineant firmitatem, presentem ei litteram in testimonium concedimus sigilli nostri munimine roboratam nominibus eorum testium, qui tune aderant, subnotatis, qui sunt: Chunradus de Hintperch, Hadmarus de Liehtenwerde, Otto camerarius de Berhtoldesdorf, Otto camerarius de Walchunschirchen, Wernhardus Pruscelo, Otto de Haslowe, Rapoto de Valchenberch, Chunradus de Zekkingen, Otto de Haslowe, 15 Gundacharus de Habspach, Erchengerus de Landeser, Heinricus de Schonenowe, Vlricus de Pilhiltdorf, Chunradus de Pergowe, Vlricus marscalcus de Habspach, Marquardus de Hintperch, Chunzlinus de Pilhiltdorf et alii quamplures. Actum Wienne anno Domini M°CC0 LXI0 , datum per manum magistri Arnoldi, nostri prothonotarii, quartoe kalendas maii.e 20 Sigillum: Pfemysli, ducis Austriae et Sliriae nec non iuvenis regis, in filis sericis flavi Pi rubri colorís aliqua ex parte laesum appendet. Cf. Sigilla in CDB IV. 2, num. 5, 4. 281. Johannes, episcopus Pragensis, Ottoni, episcopo Pataviensi, indulgentias, quas ídem monasterio Plagensi, Pragensis dioecesis, die consecrationis ecclesiae daturus sil, ratas 25 habere velle promittit, eidem monasterio indulgentias concedens. In Liblice f1261)1 maii 1. Autographum in membrana scriptum in archivo monasterii Plagensis (sign. num. 7) asservatur (A-J.• Scriba: J I I I 7 = ignotus. Exempla script. num. 2 a, 9. 30 Dictator: ignotus. Vide: JI. 2 a, Johannes episcopus (R). 280. ª) Ita A. - b) Ante vocem parvus locus rasus apparet A. - e) In charla Margaretae reginae (vide in apparatu) ,quondam' legitur. - ª) ,c' ex quadam alia litlera sine rasura correcta est A. - •-•) Verbis competenter distentis scriptum est A. 35 1) Anno 1246 defunctus. - 2) Anno 1230 defuncti. 418 NUl\1. 281, 282. 1261 MA 11 t. - t!l. Venerabili in Christo patri O.,ª dei gratia Patawiensis ecclesie episcopo, lohannes, Pragensis episcopus, salutem 11 et sinceram in Domino karitatem. Significastis nobis, quod ecclesiam sancte Marie in Slage 11 circa limites nostre dyocesis constitutam in dominica Misericordia Domini4 estis consecraturi, pelltentes, ut indulgentias, quas die consecrationis et in aniversario dedicationis hominibus nostre dyocesis confluenti- 5 bus ad eandem daturi estis, ratas haberemus. Nos, quia semper parati sumus vestram paternitatem hiis et maioribus honorare, indulgentias, quas eisdem ad augendam intentionem devotionis eorum duxcritis conferendas, ratas habemus, concedentes eisdem XL dies indulgentie temporibus supradictis. Datum in Lubliz kalendisª magii.ª Sigillum: Johannis, episcopi Pragensis, cum sigillo secreto scidula membranacea ex autographo ipso scissa laesum depende/. Cf. Sigilla num. 2 a, 1, 2. 282. Elisabeih, relicia Kadoldi Orphani, monasterio in Oslavany ius paironatus ecclesiae in Mohelno, nonnullas donationes addens, innovat. In Oslavany 1261 maii 19. Autographum in membrana scriptum in SAR Brunae (archivum mon. in Oslavany, sign. Staré Brno cist. P 17) asservatur (A). Ed: CDM III, pag. 310 num. 322 (ex A). 10 15 Reg: Reg II, pag. 118 num. 318. - Sebánek, Archivy, pag. 31 num. 180 (ex A). 20 Lit: Dusková, Listiny rudíkovské, pag. 262, 263 (deliberatio diplomatica). - KK, pag. 284. Du.~ková, Ceská listina 2, pag. 195 (sigillum). -- Drabek, Die Waisen, pag. 320 (rei deliberatio ), 331 (sigillum). In chartae tergo registrator mon. in Oslavany scripsit: ,,Domine El[isabeth] super ecclesia in Mohyln" (B =Os 4a). 2:; 281. a-a) Verbis competenter distentis scriptum est A. 1) In charla nota anni deesl. In archivo monasterii deposita est ad annum 1258. Qui annus autem rectus hoc argumento non est habendus: Johannes episcopus concessit, ut Otto, episcopus Pataviensis, in consecratione ecclesiae, quae in dominicam ,,Misericordia Domini" appellatam incideret, indulgentias enuntiaret. !taque charla ad eum annum ponenda est, quo hic dies in domini- 30 cam post maii 1 incidit. V. d. Dolista annum 1261 rectum esse conicit. Chartam ad hunc annum posuimus nequaquam nescientes etiam annum 1264 rectum esse posse, cum destinatarius chartae Olio, episcopus Pataviensis, demum 1265 apr. 9 mortuus sil. - •) Ad autographum chartae typi.~ nondum editae mentem nostram procurator archivi monasterii Plagensis benigne adversit. Quam ob rem ei gratias agimus. - 3) Ottoni. - ') Maii 8 ad a. 1261, maii 4 ad a. 1264 (vide et n. 1). 35 1261 :'llAII 19. - 2:1. Seriba: destinalarii proprius (=Os 5). Dictalor: destinatarii proprius. ::\'lJM. 282, 28:1. 419 Vide: II. 3, Oslavany (L), 4, De charlae apud nobiles usu (CC). In nomine patris et filii et spiritus sancti amen. Cum sacrilegium in distrae- 5 tione rerum ecclesiasticarum committaturª et sanctorum patrum decreverit auctoritas, 11 ut omnium ecclesiarum modis omnibus vitetur indemnitas, decet et expedit, quod ea, que pia hominum devotione ecclesiis conferuntur, litterarum 11 notionibus et testium assertionibus conserventur, ne cursu temporis, que rite, pro animarum salute scilicet et religiosis locis, collata sunt, erronee et 11 vesane retractentur. lnde est, quod 10 ego Elisabeth, uxor beate memorie domini Kadoldi Orphani, notum esse cupio universis tam presentibus quam futuris, quod rem multis annis retroactis pie inceptam, piius et devocius innovavi, videlicet in eo, quod ius patronatus ecclesie in Mohvln ecclesie Ozlawensi et collegio inibi devote deo famulanti a principibus dudum collatam recognovi. Preterea notum fado, quod iam dictus Kadoldus pro agro dotali, quem ah 1;; ecclesia Mohvln alienaverat, in vita sua laneum et curticulam restauravit et ego, ut plena fieret reconpensatio, curticulam addidi; insuper quinque laneos, qui a dicta ecclesia alienati fuerant in villa, que dicitur Pobwiz, resignavi. Testes huius rei sunt: Wilhelmus et Milota de ordine fratrum Minorum, Otto et Heinricus sacerdotes de Ozlawan, Kadoldus miles qui cognominatur Weinger, Cvnradus miles de Dvrrenholz 20 et alii quam piures. Et ut hec firmitatem habeant, presentero paginam sigilli nostri 30 35 appensione1 roboravi. Datum in Ozla anno Domini M°CC0 LX0 I0 , XIIII0 kalendas iunii. Sigillum: Kadoldi Orphani scidula membranacea ex aulographo ipso scissa illaesum dependei.1 Vide Sigilla num. 4, 20. 283. Pfemysl Otakarus 11., dominlls regni Bohemiae, dux Auslriae et Stiriae marchioque Moraviae, Brunoni, episcopo Olomucensi, totum districtum Hulín donat. In Písek 1261 maii 23. Exstant duo autographa in membrana scripta, quorum unum in SAR Kromlfíz (archivum archiep., sign. F I a 1), alterum in SAR Olomouc (archivum cap., sign. A I a 24) asservalur (A 1, A 2). - Apographum charlae A 2 saec. XI V. exslat in Libro privilegiorum membranaceo in SAR Kromlfíi (archivum archiep., sign. MK 1) asservalo, fol. B 4 - B 5 (B 2). -Alía apographa charlarum A 2 et A 1 eiusdem saec. praebet Liber privilegiorum ecclesiae Olomucensis membranaceus in SAR Olomouc (archivum cap., sign. E I 27) asservalus, fol. 11-12 num. 8 (C 2), fol. l8v-19v num. 18 (C 1). - Alía denique apographa charlarum A 1 et A 2 282. ª) ,;,mittatur' A.. 1) Elisabelh enim proprio sigillo forlasse carens, sigillo marili sui post eius morlem utebatur. 420 NUM. 283. 1261 MAII 23. exstant in Copiario epise. Olom. saec. X V. ex. chartaceo in SAR Brunae, olim in Collect. Ant. Bocek num. 2888, nunc in Coll. mnscr. num. 815 asservato, fol.14-15(D1),fol. 29-29" (D 2). Ed: CDM III, pag. 311 num. 323 (ex A 1, A 2). Reg: Bohmer, Add. sec., pag. 437 num. 135. - Kopetzky, Regesten, pag. 121 num. 91. - Reg Il, pag. 118 num. 319. - Wendrinsky, Nachtrüge, pag. 345 num. 243. - Rzehak, Zur alten 5 Geschichte, pag. 69. - Pferschy, Urkundenbuch, pag. 24 num. 36. Lit: Lechner, Beitrüge zur Frage der Verlüsslichkeit des CDM, pag. 144 (correcturae lectionum CDM in A 1). - Snopek, K opravám dipl. mor., pag. 622 num. 30 (ídem, notae in tergo chartae, sigillum in A 1). - KK, pag. 285. - Fiala, Kanceláf, pag. 292 (haud recte ambo autograplw eidem scribae adiudicantur). - Sebánek, Urkundenwesen, pag. 328-330, 362. 10 In tergo chartae A 1 manu saec. XIII. scriptum est: ,,Privilegium de Hulin[ensi conce]ssione"; litteras uncis clausas, quae evanuerunt, secundum inscriptionem ante C 1 positam complere poluimus (A). - In tergo chartae A 2 nota saec. XIII. scripta nuper (saec. XIX.) erasa est; vestigia litterarum eius et inscriptionem ante C 2 positdm inspicientes, legere eam possumus fortasse in hunc modum: ,,Privilegium super Hulyn, Pbabczicz, Nemczic, Antiqua Villa" (B). 15 Scriba A 1: P I I 17 = magíster Arnoldus protonotarius. Cf. Exempla script. num. 1 a, 2. A 2 : P I 1 42 = cancellariae regiae proprius. Cf. Exempla script. num. 1 a, 22. Dictator: magíster Arnoldus protonotarius. De donatione districtus Hulín mentio etiam facta est in Necrologio Olomucensis ecclesiae (SAR Olomouc, sign. E 1 40), ubi ad aug. 26 legitur: ,,Anno Domini MCCLXXVIII obiit Premisl, 20 vus rex Bohemie, qui dedit episcopatui Hulin cum suis pertinenciis" (AOG 65, pag. 558 num. 26). Vide: II. 1 a, P. O. Il., magíster Arnoldus protonotarius (RR), P II 42 (G), 2 b, Bruno episcopus (BB). ~ In nomine sancte et individue trinitatis amen.ª Nos Otacharusb qui et Premizl, e 25 dei gracia H 11 dominus regni Boemie, Austrieª et Stirie duxª marchioque Moravie,e omnibus imperpetuum.f Interest principaliter regum ll grata suorum fidelium et devotorum obsequiag gratuitis compensareh retribucionibusi et eorum vota diligenter attendere et sic ea effectu prosequente 11 complere,k ut eis quasi debitam exhibentes graciam multosl alios sibi constituant in fide ac constancia debitores, et dum 30 benemeritos iuste remunerant, plures alios ad benemerendum alliciant et invitent. Cupientes igitur promptim ad graciam inveniri, libenter et liberaliter, sicut decet, fidelibus nostris illam impendimus,n qui eam tamquam ipsis debitam propriis student sibi fidei et constancie meritis vendicare. Sane sincere devocionis0 affectus et fidei puritas indeffesse,P quam reverendus in Christo pater dominus Bruno, venerabilis 35 Olomucensis ecclesie episcopus, erga nostram incessanter gessit celsitudinem, iuste ac laudabiliter promeretur, quod non solum ipsum et Olomucensem ecclesiam prosequamur gracia et favore, verum eciam ex habundanti nostre liberalitatis munificencia, cum bene fecisse bonis sit ex omni parte lucrosum, quibus possumus, honoribus et profectibus attollere debeamus. Hinc est, quod inspectis serviciis multiplicibus at- 40 que magnis, que non sine gravi persone sue periculo et maximo rerum suarum dispendio iam diu nobis pro deffensioneq terre et honoris nostri contra nostros adversarios impenditr fideliter, utiliter et prudenter,s ut regii favoris et gracie plenitudo circa 1261 MAII 23. NUM. 283. 421 sui et ecclesie sue honoris et comodit promocionemu liberaliter extendatur, damus etv concedimus et conferimusw ipsi et ecclesie sue nomine suo et ipsius successoribus in eadem pia et mera liberalitate totum districtum Hulynx cum ipsa forensi villa Hulin et aliis villis ad ipsam spectantibus, Praweziz,Y Nemezizz et Altendorf cum omnibus s attinenciis suis, agris cultis et incultis, silvis, nemoribus, venacionibus,ªª pascuis, pratis, aquisbb et aquarum decursibus,cc piscacionibus, molendinis, theloneis, viis et inviis iure pleno et iurisdictionedd perfecta per ipsum episcopum et successores ipsius etee ecclesie nomine suo cum iure patronatus ecclesie in Hulynx perpetuo possidendum, quemadmodum progenitores nostri et nos ad hec tempora dinoscimur possedisse. 10 Igitur ne in posterum calumpnia modernorum actuum noverca invenire valeat sibi locum vel dictus episcopus aut successores ipsius etf/ ecclesia inquietari super premissis per aliquos valeat in futurum, presens instrumentum sigillorum nostrorum munimine consignitum cum subscriptione testium, qui tune aderant, ipsis dedimus ad cautelam. Testes huius reí sunt: Fridericus filius domine G.1 ducisse de Iudenburch, og 2 filius 1s domini B.3 ducis Slezie,hh Herbordus prepositus Olomucensis, Heydolfusii archidiaconus Znoymensis,kk Chunradus notarius ipsius episcopi Olo- Ierossius Pragensis purccravius, Zmylo de mucensis; de Boemia Wocko marscalcus Luchtenburch, Wocko marscalcus regni regni Boemie, Ieroscius burcravius Pra- 20 gensis, Zmilo de Luhtenburch, Andreas summus camerarius regni, Hermannus subcamerarius, Diwiscius dapifer, Stiborius Hlauua, Onsco subpincerna; de Morauia Benescius camerarius Znoymensis, 2s Ditricus camerarius Vetowensis, Nezamizl pincerna, Chuno marscalcus Morauie, Zmilo de Brumowe,zz I~nzo burcravius de Gretz, Hartlibus frater suus et alii quam- plures. 30 Actum apud Piezk anno dominice incarnacionis millesimo ducentesimo sexagesimo primo, datum per manum magistri Arnoldi, tune nostri prothonotarii, decimomm kalendas iunii, indictione IIIIª.mm Boemie, Andreas summus camerarius regni, Hermannus subcamerarius, Diwissius dapifer, Chystyborius Hlaua, Onso subpincerna, Boemi; itero Moraui Benesius camerarius, Dittricus camerariusVetouensis, Nezamiczl pincerna, Chuno marscalcus, Zmylo de Brumow, Ienzo purccravius de Gretz, Hartlibus frater suus, Chunradus notarius domini eiusdem Olomucensis episcopi et alii quamplures. Actum apud Peyzk anno dominice incarnationis M°CC0 LXI0 , datum per manus magistri Guilhelmi et magistri Arnoldi, tune prothonotariorum nostrorum, decimo kalendas iunii, indictione 1111. 3:> Sigillum: Pfemysli, iuvenis regis, ducis Austriae el Stiriae; in A 1 in filis sericis flavi coloris aliqua ex parte laesum appendet; in A 2 in filis sericis flavi, rubri et viridis coloris valde laesum appendet. Cf. Sigilla in CDB IV. 2, num. 4, 5. 283. ª) Finis litterarum grossarum in A 2. - b) ,Othacarus' A 2. - e) ,Premitzl' A 2. - tl-d) ,dux 11 Austrie et Styrie'; {inis primae lineae A 2. - •) ,Morauie' A 2. -1) ,in perpetuum' A 2. --6) 40 Finis secundae lineae in A 2. - ") ,conpensare' A 2. - i) ,retributionibus' A 2. - k) ,conplere' 422 1261 MAII 23. - 29. 28~. Woko [de Rosenberg] monasterio in Vyssí Brod, quod fundare et construere coepit, metas legitimas distinguit. In Graz1 1261 maii 29. A.utographum in membrana scriptum in SAR Tfeboft (archivum monasterii in Vyssí Brod, 5 sign. HA 2/VJ) asservatur (A).-Apographum cum argumento paulum mulato (vide inferius) insertum est confi.rmationi Pfemysli Otakari I I. apud Písek 1264 iul. 17 datae (num. 419++), cuius con{irmationis charla autographi instar ibídem (sign. 2/ VII) asservatur (B). - Aliud apographum saec. X VI. -X VII. ex A confectum (praeter nonnullas copias recentiores) exstat in copiario monasterii Altovadensis chartaceo (sign. 115/l I) in eodem archivo asservato, 10 pag. 2--3 (C). Ed: Millauer, Der Ursprung, pag. 30 num. 4 (ex A). - Pangerl, Urkundenbuch von Hohenfurt, pag. 10 num. 8 (ex A, cum descriptione sigilli). Reg: Reg I l, pag. 119 num. .'320. - Schmidt-Picha, Urkundenbuch, pag. 3 num. 10. - Gerber, Einige Urkunden, pag. 53. 15 Lit: Pangerl, Wok von Rosenberg, pag. 16 (ubi charla data sit). - Slrnad, Das Land, pag. 119 (deliberationes lopographicae). - BUB Il, pag. 326 ad num. 459 (stilus monasterii Altovadensis). - Dusková, Ceská listina 2, pag. 180 (origo diplomatica chartae; sed quae de dictatore charlac dicta sunt, nunc corrigenda sunt). - Pferschy, Urkundenbuch IV, pag. 24 ad num. 36 (ubi charla data sil). - Dusková, Rudigerus nolarius, pag. 64 (totius rei et 20 diplomatica deliberatio). In tergo chartae manu saec. XI X. annotatum legitur: ,,Gegenwartige" etc., ut in num. 188 usque ad fi.nem. • Scriba: Rudigerus, nolarius Wokonis de Rosenberg, qui eliam alias charlas eiusdem editoris scripsit. Vide num. 187, 230, 289, 335. Cf. Exempla script. 4, 3. 25 Dictalor: Rudigerus, notarius Wokonis de Rosenberg, qui usus est: a) charla Johannis, Pragensis episcopi, in Vyssí Brod 1259 iun. 1 data (num. 188), quae lypis minoribus exprimuntur; b) charla Wokonis de Rosenberg in Vyssí Brod, in Rozmberk {nad Vltavou) 1260 m. iun. (num. 230) data, quae ítem typis minoribus exprimuntur. Quae typis minimis signifi.cantur, ul in charla sub a, ita in charla sub b exslant. Varietates verborum ordinis in dictis chartis 30 praetermisimus. [283.] A. 2. - 1) ,mul!!tos'; fi.nis tertiae lineae A 2. ·- m) ,propti' A 2. -·- n) Superfl.uus titulus erasus est in A 1; ,inpendimus' A 2. - 0) ,devotionis' A 2. -P) ,indefesse' A 2. - q) ,defensione' A 2. ') ,inpendit' A 2. - •) ,constanter' A 2.- t) ,commodi' A 2. - ") ,promotionem' A 2. - ") Deest 3:> A 2. - w) E ,foferimus' sine rasura correctum est A l. - x) ,Hulin' A 2. -11) ,Prawchitz' A 2. •) ,Nemchitz' A 2. - an) ,venationibus' A2. - b~) ,littoribus sive ripis' sequitur in A 2. - ce) ,decursionibus' A 2. - ª·') ,iurisditione' A 2. -- ee) Post ,et' sequitur ,?', quod puncto subposito deletum est A l. _ff) ,in' A 2. _ gg) In A 1 locus vacuus sequitur, in A 2 in hoc loco ,H' legitur. -"") ,Slesye' A 2. - ") ,Heydolphus' A 2. - kk) Hinc usque ad finem, quae in columna sinistra leguntur, A 1, -40 quae in columna dextra, A 2 continet. - 11) Voci uncus superponitur in A l. - mm-mm) Verbis competenter distentis, ut ultimae duae lineae explerentur, scriptum esl A l. 1) Gertrudis. - 2) Henricus. -- •) Boleslr!i. 1261 MAU 29. NUM. 284. 423 llaec charla el teslamenlum Wokonis de Rosenberg in Graz 1262 iun. 4 (num. 335) dalum in duabus rebus concordant: a) In utraque charla scriba Rudigerus eundem modum vocis ,,Gretz" scribendae adhibuil; b) U/raque charla eodem typario sigilli munita est, quod praelerea nusquam alibí invenimus. -- lntuentes igitur has condiciones concordantes atque chartae partem .-, ,, Item cum essemus in extremo tempore vite nostre ... iure pleno", quae nec ex a nec ex b translata est (vide superius), concludere debere videmur Rudigerum eodem tempore et hanc chartam et ll'stamentum confecisse, chartam autem e consilio notatione temporis prioris signa- 11isse. Vide: I l . .3, Vyssí Brod (G), 4, De chartae apud nobilt>s usu (DD) . 10 In nomine sancte et individue trinitatis amen. Quoniam earum,ª que gcruntur in tempore, oblivio solet m emoriam resecare, necesse est ea tam testium 11 quam scripture munimine perhennari. Nos igitur Wocho,• marscalcus Boemie, notum facimus et constare volumus presentium inspectoribus universis, quod* de 11 consensu et expressa voluntate uxoris nostre• omniumque parentum nostrorum utrobique, divina• inspirante gratia 15 cenobio in Hohenvurt, ordinis Cysterciensis, 11 quod ad honorem sancte perpetueque virginis, dei genitricis Marie, pro nostra nostrorumque progenitorum et successorum salute et remedio animarum de novo fundare et construere incepimus, pio favore predia hic subscripta redditusque subscriptos dedimus in perpetuum pleno iure, exceptione qualibet pretermissa, metas predicto cenobio legitimas• distinguentes. Hecª autem sunt mete: Nemus ex altera parte Wulte in occidentali 20 parte attingens vinm illam, que ducit in HelCenberch, in orienta}i parte transiens rlvum qucndam, qui vocatur Minor Wultawitz; et• pratum Zbyadel inclusive, ita quod ldem pratum ad cenobium lntegrallter pertineat; et meta in rivulo Mokri nomine terminetur et incipiens a Ilumine Wulta dirigitur ascendendo usque ad ortum rivuli iam predicti et inde per montem Yradiss in Minorem Wultawitz revertitur ex directo et ascendit in illo rivo usque ad altitudlnem sllve Boemlam et Bawarlam dlvldentem.b !![, Jtem• ex isla parte Wulte incipiens ab ipsa Wulta ascendit per decursum cuiusdnm ripe, que Pyzin vocatur, nsque ad montem quendam Strasedelnik nominalum et ab eo ascendil directe preteriens melas• vlllan1m, que fuerant Zwatemyrl, usque ad metas domini Witegonis de Krummenowe. Sepedicto vero cenobio plscaturas dedimus similiter distinguentcs metis, sic quod* inctplanl a rivulo Mokry in Ilumine Wulta et ascendant usque ad metas domini Witigonis.• Hli autem sunt redditus, quos ad cenobium dedimus supra- 30 dictum: ecclesinm in Rosental cum• usn totali dedimusc et partem tcrciam declmarum, tam de nostris villls, quibus utimur in presenti, quam de illis, quas in feodo contulimus, de parrochla iam predicta et de curia nostra Mychenit:r. decimas integrales; item• ecclesiam In Predal cum omni tructu, qui ah ea poterlt provenire,et et de curia nostra Polen decimas similiter integrales; et de Zlawatltz de septem aratrls decimas frugum lotas et de caseis et agnis decimas et de aliis universis. lteme villam• Cedellt7. tuxta :15 Predal, que etiam antea ad ecclesiam in Predal• pertinebat;e ltem vlllam Gutenprunne Superiorem, que est sita iuxta Strobnitz cum omni suo fructu. Item villa Winthersdorf nobis procurantibus ad idem cenobium est donata. Item de villa nostra Levtwinitz tercium manlpulum dedimus decimarum et de villa nostra Plan ettam partem terclam decimarum. Fatemur similiter• nos duas vineas dedisse ad cenobium sepedictum, quarum unam comes de Hardekkc dedit nobis, alteram vero consobrinus nos"° ter de Schowenberch Werenharclus iunior dedit nobis. Jtem in terra Opauie villam unam nomine Kotzen noviter tnndatam el plantatam cum omni suo iure et proventibus ad cenobium dedimus antedictum. Item de sunnenberch duas partes decimarum ad ídem cenobium dedimus; et de* 424 NUM. 284, 285. 1261 MAII 29. - ANTE IUN. 11. Stradonitz tercium manipulum decimarum; et de curia nostra Malschitz decimas integrales; item in Cedlixrevt duas areas cum agris suis; item villam Wawitz cum omni* proventu, qui ex ea poterit provl'nire. Ad hec autem villam Ponedraz apud Wezzal dedimus ad idem cenobium pleno iure. Item cum essemus in extremo tempore vite nostre, dedemusª forum Stradonitz et villam Plan et curiam Malschitz eidem cenobio integraliter iure pleno. Ut autem predicta robur habeant 5 firmitatis, presentem paginam• scribi fecimus et sigilli nostri munimine rohorari. Testes autem, qui aderant, sunt: dominus Heinricus et Werenhardus fratres de Schowenberch, Werenhardus et Heinricus eiusdem tytuli fratres iuniores, dominus Budewoy et dominus Witigo de Krummenowe,• dominus Gerhertus, dominus Leupoldus, dominus Habelo, dominus Andreas, dominus Prehtilo de Ried, Cunradus de Turdeling, Benata, Benysius, Budelaus purchgravii de to Rosenherch et alii quam piures. Datum et actum in Gretz anno Domini millesimo ducentesimo sexagesimo primo, 1111° kalendas iunii. Sigillum: Wokonis de Rosenberg in scidula membranacea corruptum, sed postea conservatum appendet. Vide Sigilla num. 4, 28/ I I I. 285. + Woko de Rosenberg monasterio in Vyssi Brod ecclesiam in Veselí [nad Lutnicí] et villam Ponedraz donat. - 1261 [ante iun. 11).1 Charla dubiae fidei in membrana scripta in SAR Ti'eboñ (archivum monasterii in VysSí Brod 15 sign. HA 8/I) asservatur (A). 20 Ed: Millauer, Der Ursprung, pag. 27 num. 3 (ex A). - Pangerl, Urkundenbuch von Hohenfurt, pag. 12 num. 9 (ex A; quae de sigillo ibídem dicuntur, corrigenda sunt, vide inferius sub Sigillum). Reg: Reg JI, pag. 120 num. 321. - Schmidt-Picha, Urkundenbuch, pag. 3 num. 11. Lit: BUE I I, pag. 326 ad num. 459 (stilus monasterií Altovadensis). - Dusková, Ceská listina 25 2, pag. 180 (origo diplomatica chartae). - Sebánek, Listiny pfímétické, pag. 82 (condiciones suspicionem moventes}, tab. 4 (specimen scripturae praebetur). 284. ª)Ita A. - '') In B sequitur: ,ltem volo et ordino ac dispono inconmutahiliter, ut omnes ville, que in hereditate mea situm hahent inter Wultawam et ripam Wltawitz Maiorem et que ihidem in posterum locahuntur, ad forensem ecclesiam in Hohenvurt pertineant et ah ipsius 30 ecclesie plehano, qui pro tempore fuerit, incole eorum recipiant universa ecclesiastica sacramenta et ei parrochialia iura persolvant et ah eo audiant divina offltia et corpora defunctorum sepeliantur in eiusdem ecclesie cimiterio, sicut decet, et dent ipsi plehano de omnibus agris, quos excolunt et excolent in futurum, partero terciam decimarum'. - e) In B sequitur: ,scilicet duas areas cum agris suis in Cedelitzrewt'. - modum' A. - b) ,:>patris' A. 40 1261 JUN. ll. - 29. :SUM. 286, 28i. 427 287. + Agnes, relicla Pilgrimi de Tfebon, monasterio in Vyssí Brod ecclesiam in Rychnov {u Nov{Jch Hradu/ confert. In Rychnov fu Nov{Jch Hraduj 1261 iun. 29. 5 Charla dubiae fidei in membrana scripta in SAR Tfebon (archivum monasterii in VysSi Brod, sign. HA 95/ I) asservatur (A). 10 15 20 Ed: Trajer, Historisch-statistische Beschreibung, pag. 289 (fortasse ex A). - Millauer, Der Ursprung, pag. 35 num. 5 (ex A). - Pangerl, Urkundenbuch von Hohenfurt, pag. 14 num. 11 (ex A, cum descriptione sigilli). Reg: Reg Il, pag. 121 num..123 (mendose ad iun. 21). - Schmidt-Picha, l.Jrkundenbuch, pag. ;~ num. 12. Lit: Dusková, Ceská listina 2, pag. 180 et 196 (scriptura et sigillum chartae). - Sebánek, Listiny pfímetické, pag. 84 (chartam sinceram esse putat). In chartae tergo manu saec. XII l. scriptum est: ,,Super ecclesiam Richenaw" (A). Scriba: ignotus. Dictator: ignotus. Chartam dubiae fidei esse ex duabus condicionibus conici potest: 1) Scripta est in membrana prius sigillo munila. In scribendo fortasse scriba loci angustia oppressus chartae replicatae maiorem partem cultro desecuit excepta parva eius parte, per quam scidula membranacea traiecta est cum sigillo. 2) Argumentum chartae ab argumento chartae Smilonis de Nové Hrady in Rotmberk a. 1291 datae (Reg I I, pag. 669 num. 1669) discrepat, vide superius Sebánek, Listiny pfímetické. Vide: JI. 3, Vyssí Brod (K), 4, De chartae apud nobiles usu (FF). + a In nomine sancte et individue trintatisª amen. S Ego Agnes, humilis ancilla Christi, uxor quondam domini Pilgerimi de Witigenowe,b nunc marito viduata, deo 2s autem dicata, omnibus Christifidelibus presens scripJJtum legentibus in perpetuum. Acturi sumus coram omnium redemptore simul et iudice, illuc necesse est nos preveniant, nobis, si volumus, ut subveniant, advocati. Advocati autem illi sunt, de quibus dicit Dominus in ewangelio: 11 Facite vobis amicos de mammona iniquitatis;1 amici huiusmodi, amici certi et in die calamitatis et miserie nescii suum nescire culto- 30 rem. Hii profecto pauperes intelliguntur. Pauperes autem suppremum tribunal in propulsandis 11 delationibus obtinent principatum; unde fit, ut bene speret de iudice Christo, quicumque sub Christo pauperum meruerit interventum. Cernens igitur pauperes non esse veriores et nuncios veri Ihesu in urbem Ierichontinam cerciores [286.+] 35 1) Ad annum 1261 iun. 11 quartus annus pontificatus .Johannis episcopi recte pertinet. - 2) Propterea quod in charla replicata duo foramina exstant, v. d. Pangerl (pag. 13) chartam duobus sigillis munitam esse putabat. Vestigia autem filorum sericorum in utraque parte chartae aperte indicant in duobus fascibus unum sigillum tantum appensum esse. 428 NUM. 287, 288. 1261 JUN. 29. - JUN. 24./JUL. 1. quam ordinis Cysterciensis cultores, qui nudi dominum nudum secuntur, mundi gaudia cum flore suo spernunt et ad celestia possidenda anhelant, horum suffragiis credens me in resurrectione partem cum ipsis habituram, domui, que Altumuadum dicitur, e ordinis Cysterciensis, in honore beate semperque virginis Marie constructe ab illustri barone et marscalco principis Boemie Wokkone et a sanctissimo Iohanne, Pragensis ;, ecclesie pontífice, sollempniter e dedicate fratribusque ibi iugiter deo et beate Marie semper virgini famulantibus ecclesiam in Richenoweb mihi vaccantem iure hereditario in perpetuo tradidi manu potestativa cum omni iure, quo a novena plantatione fuit fundata et a venerabili Iohanne, episcopo Pragensis ecclesie, dedicata, omnimodo potita, possidendam. Hanc autem sollempnem donationem feci nullo contradicente, set 10 nobilioribus baronibusd filiisque meis, Wokkone et Zezimir, germanioribus scilicet domino Wokkone, iam dicti cenobii fundatore, et domino Hoigerio, patruo filiorum meorum iam dictorum, et domino Bvdiwoi ceterisque consanguineis nostris consencientibus in remissionem peccatorum mariti mei, domini Pilgerimi, iam honere carnis absoluti, necnon omnium parentum nostrorum tam vivorum quam et defunctorum, 15 qui nos precesserunte et adhuc supersunt, set etiam post nos futuri erunt, ut in presentí pacem et honorem et in futuro cum sanctis angelis gaudio fruantur sempiterno amen. Huius reif testes sunt: abbas Otto iam dicti cenobii, in cuius manus hanc donationem delegavimus, Adam prior de Alto Vado, Otto monachus et sacerdos, Gallus plebanus de Predal, Stizlaus miles et alii quam piures. Acta sunt hec anno 20 Domini MCCLXI, indictione IIIIª, epacta XVIe, concurrente Vº in Richenoweb in festo beatorum apostolorum Petri et Pauli.g Hec igitur ut rata et inconvulsa perseverent, presentem paginam sigillo mariti mei iam defuncti et fratris sui domini Hoigerii adhuc superstitis'1 fecimus communiri. + Sigillum: commune Pilgrimi et fratris eius Hogeri de Tfebon in scidula membranacea valde 25 laesum appendet.• Vide Sigilla num. 4, 35. 288. Smilo de Lichtenburk, baro illustris domini regis Bohemiae, querelam, quam ad eum cives in / Hm1líékuv] Brod contra Godefridum, sacerdotem domus hospitalis s. 287.+ ª) Ita A. - b) Voci uncus superpositus est in A. - e) Sequitur locus vacuus circiter 10 30 mm longus, quia scriba lacunam in membrana vitare voluit. - ") ,b' ex ,p' in scribendo per rasuram correcta est A. - •) ,e' in loco raso scripta est A. - f) Ex ,reii' fortasse correctum est A. -- g) Sequitur locas vacuus circiter 22 mm longus, quem scriba intermitiere coactus est, relictam hoc loco partem chartae replicatae evitans. - h) Sequitur locus vacuus circiter 75 mm longus, cuius modo pars charla replicata relicta tegitur; per hanc chartam replicatam relictam scidula membranacea traiecta 35 est, in qua sigillum appendet. 1) Luc. 16, Y. - 2) Cf. Pangerl, pag. 15; A.gnes proprio sigillo fortasse earuit. 1261 IUN. 24./IUL. 1. NUM. 288. 429 Mariae Theutonicorum et plebanum suum, detulerunt, per modum amicabilis composilionis terminal. In Lichtenburk 1261 iun. 24 - iul. 1. Autographum in membrana scriptum in archivo lVlusei Nationalis Pragae (sign. 24) asserva- 5 tur (A). Ed: CIM 11, pag. 35 num. 10 (ex A, cum descriptione sigillorum). Reg: Reg 11, pag. 121 num. 342. Lit: Ceská listina 2, pag. 183, 3, pag. 125 (diplomatica et rei deliberatio). In chartae tergo manu registratoris saec. XIII. - XIV. scriptum legitar: ,,Littera super 10 restitucionem dotis a fundatoribus data" ( I). Scriba: ignotas, fortasse domus hosp. s. 1V1ariae Theutonicorum. Dictator: ignotus. Vide: 11. 3, Ordo militam Theulonicorum (L), 4, De chartae apud nobiles usa (GG), .5, De chartae apud civitates usu (O). 15 Zmilo de Luhtinburch, baro illustris domini regis Boemie,1 fidelibus suis ..2 iulldici ceterisque civibus in Brod graciam suam. Ex parte vestra querela ad nos delata perªll perª procuratorem vestrum Henricum, curialem civem nostrum, lacrimabilis continebat, quod 11 frater Gotfridus, sacerdos domus sancte Marie lerosolymitane, plebanus vester, ibidem divina suspendit nec mortuos sepelit nec sepeliri 20 permittit in cimiterio, set in campis, ubi fures et latrones et alii malefici occiduntur, alias vobis gravis et iniuriosus existit sub pretextu repeticionis dotis sue, quam quosdam ex vobis dicit violenter, ut asseritis, possidere. Qui dum ad nostram esset vocatus presenciam, ipse cum fratre Lvdowico, commendatoreb suo, respondit vobis in nullo esse gravis nec iniuriosus eo, quod quicquit circa predicta fecerat, non sua 25 auctoritate, set pocius de mandato venerabilis patris episcopi Pragensis3 et nostra fecit voluntate et multa plura alía predictis pro se, quare predicta fecerat, allegabat. Nos vero attendentes, quod inter prefatum fratrem Gotfridum, plebanum vestrum, et vos mutua debet esse caritatis dilectio, querelam vestram ad nos delatam ad modum querele diffinire noluimus, immo pocius eam per modum amicabilis composicionis e 30 studuimus terminare. Ad quod frater Gotfridus, plebanus vester, cum fratre Ludowico, commendatoreb suo, consensum adhibuit, dicto fratre Ludowico commendatoreb nobis firmiter hoc promittente, quod, quicquit per nos statueretur super predictis, una cum fratre Gotfrido, plebano vestro, et aliis fratribus vellet firmiter imperpetuum observare. Nos igitur considerantes, quod dotes ecclesiarum ab ecclesiis alienari sive 35 vendi non possunt, nisi reconpensatio fiat equivalens, et hoc de consensu plebani decernimus statuendum, quod omnes detentares dotem ecclesie restituant, quam dicto fratri Gotfrido per burcgravium et alios nostros familiares fecimus assignari, nisi hoc pocius acceptent, quod ipsi detentares de suis araturisd et ortis plenasd decimas dent, quas de iure communie quilibet christianus dare tenetur. Insuper censum annuum, 430 :'\ U~l. 288, 289. 12!ll JUN. 24./IUL. 1. - CC.\ IUL. 18. quem nobis solvere tenebantur, pro ea portione terre, que sita est in assignatione dotis, eidem persolvant. llli vero, qui antea plenas decimas persolverent, vel male detentam dotem restituant vel decimas de duabus araturis assignent. Qui vero prata doti per nos assignata spontanee restituerent iusticia mediante, si ea restitutione volunt esse contenti, acceptum habemus seu acceptamus: sin autem de araturis suis plenas dent •> decimas et recuperent prata sua. Si autem araturas non habent, tercia pars pecunie, quam in emptione dederunt, a dicto fratre Gotfrido restituatur eisdem de summa pecunie persoluta iuramento accepto; quicumque autem aliquotam partem dotis sive in pratis sive in pascuis sive in piscationibus sive in ortis occupant non emptam a procuratore nostro, sine aliqua reconpensatione restituant omni occasione post- 10 posita indilate. Insuper volumus, ut omnis lis et discordia sive impeticio, quasf vos habetis contra dictum fratrem Ludowicum et fratrem Gotfridum, sive nomine meo sive nomine vestro, et quas ipsi habent erga vos, penitus sint sopite. lnsuper volumus, ut vos prefatum fratrem Gotfridum in spiritualibus promoveatis et ipse vos in temporalibus secundum industriam sibi a deo datam studeat promovere. Et ut hec rata et 15 inconvulsa permaneant, sigillo nostro et fratris Ludowici sepius nominati presentero paginam fecimus roborari; nimirum si quis infregerit, gracie nostre offensam se noverit incurrisse. Acta sunt hec Luchtinburchu auno Domini M°CC0 LXI0 infrah octavamu beati Iohannis Baptiste.h Si_qilla: in fi.lis sericis flavi, rubri et viridis coloris appendent; 1) Smilonis de Lichtenburk 20 illaesum /ere. Vide Sigilla num. 4, 17/II; 2) fratris Ludovici, commendatoris militum Theutonicorum, illaesum /ere. Vide Sigilla num. 3, 33. 289. lVoko de Rosenberg, capitaneus Stiriae, testatur monasterium in Rein coram se in placito generali in Nlaribor habito montem cum castro llelfenstein in proprietatem ob- 25 linuisse. - 1261 /cea iul. 18).1 Autographum in membrana scriptum in archivo monasterii in Rein (sign. IV, 3. 94) asservatur (A). Ed: Pferschy, Urkundenbuch, pag. 27 num. 42 (ex A). Reg: Caesar, A_nnales Styr., pag. 53.3 ad num. 131. -- Krones, MHVSL 22, pag. 120 num. 40. - Reg JI, pag. J.30 num. 341. - !(rones, Forschungen 1, pag. 5.31 num. 69 a. 288. a-a) Ita A. - º) ,omendatore' A. - C) ,oposicionis' A. - d-d) Scriba primum ,araturis plenas' scripsit, primam vocem radendo contraxit necnon voces ,et ortis' addidit A. - •) ,omuni' A. - 30 f) Littera ,s' ex ,m' per rasurmn correcta est A. - u) In loco raso scriptum est A. - h-11) Verbis campe- 35 lenter distentis scriptum est A. 1) Pfemysli Otakari I l. - 2) Fortasse Wernhero. - ') Johannis. 1261 CCA IUL. 18. - .\U<~. 21. Nl'l\I. 289, 290. In chartae tergo manu saec. XII l. scriptum es/: ,,Super montem Helfenstain". Scriba: Rudigerus, notarius Wokonis de Rosenberg. Cf. E.rempla script. num. 4, 3. Dictator: fortasse ídem Rudigerus. Vide: JI. 4, De chartae apud nobiles usu (HH). 431 -, Nos Wocho de Rosenberch, capitaneus Styrie, universis presentem litteram intuentibus cupimus esse notum, 11 quod fratres conventus de Reuna, ordinis Cysterciensis, coram nobis in Marchpurch in placito generali optillnuerunt probantes testibus ydoneis et honestis, scilicet domino Vlrico de Liechtenstein, domino Gotefrido de 11 Marchpurch, Herrando de Wildonia, qui sub iuramento fidei retulerunt, quod dux 10 Fridericus felicis recordationis montem illum, in quo castrum Helfenstein fuerat collocatum, cum prediis et omnibus aliis attinentiis in proprietatem predictis fratribus et conventui in perpetuum tribuisset et quod venerabilis Salzpurgensis episcopus dominus Eberhardus pie memorie hanc donationem postmodum suis patentibus litteris confirmasset.2 In cuius rei evidens testimonium testes subnotatos inscribí fecimus et 1;, litteram presentem sigilli nostri munimine roborari. Testes autem sunt: dominus Sifridus de Merenberch, dominus Cholo de Seldenhoue, Fridericus de Petow, dominus Heinricus de Scherfenberch et frater suus dominus Leupoldus, dominus Wigandus de Messenberch, dominusª Richerus de Pulzka, dominus Heinricus de Rohatchs, dominus Nycolaus de Lewenberch, dominus Wulfingus de Hannow et alii quam piures. :w Acta sunt autem hec anno gratie Domini millesimo ducentesimo sexagesimo primo. Sigillum: Wokonis de Rosenberg in scidula membranacea paulum laesum appendet. Cf. Sigilla num. 4, 28/ I l. 290. ++ Smilo de Stfílky, castellanus de Brumov, una cum uxore sua Bohuvlast monasterium 25 Smilheim dictum in Vizovice fundat, dotem eiusdem monasterii statuens. In Olomouc, in capitulo Praedicalornm 1261 aug. 21. Charla autographi instar in membrana scripta in SAR Kroméfíí (archivum archiep., sign. F I a 2) asservatur (B). - Versio Bohemica saec. XVII. in. valde vitiosa exstat in mnscro chartaceo ,,Proces práva Olomúckého" dicto in SAR Brunae (Coll. mnscr. num. 276) asser:io vato, fol. 173-176; cuius textum non praebemus.1 289. ª) Littera ,d' e quadam alia littera correcta est A. 1 ) Charla nota mensis et diei carel; quia cum ea (scilicet in eodem archivo) alía charla eiusdem editoris eandem rem continens, quae notam temporis iul. 18 praebet, asservatur (Pferschy, Urkundenbuch, pag. 26 num. 41 et suo tempore in serie regestorum huius tomi), etiam hanc chartam circa :i:; idem datum ponimus. - 2) Chartam Friderici, ducis Austriae et Stiriae, s. d. vide BUB JJ, pag. 265 num. 417, chartam Eberhardi, episcopi Salzeburgensis, in Graz 1243 s. d. datam vide Zahn, Urkundenbuch I 1, pag. 539 num. 425. 432 NUM. 290. 1261 AUG. 21. /mago phototypica: Sebánek, Vizovická listina, ad pag. 29. Ed: CDM I JI, pag. 313 num. 324 (ex B, quod ibídem pro transumpto saec. in. XIV. habetur). Reg: Reg JI, pag. 122 num. 326. Lit: Dobner, Monumenta IV, pag. 270 num. 88 (traductio minime apta in linguam Latinam, ut dicitur, e versione Bohemica in n. 1 citata, erronee ad a. 1264).1 - Lechner, Beitriige zur 5 Frage der Verliisslichkeit des CDM, pag. 144 num. 35 (varietas lectionum). - Snopek, K opravám diplomatáfe moravského, pag. 622 num. 31 (ídem). - Pefinka, Vizovicky okres, pag. 72 ss (identificationes topographicae; B pro copia habetur). - Válek, Poznámky k mapé Valasska, pag. 106 ss. - Skutil, O etymologii slova ,Hády', pag. 232 (chartam primus falsam esse declarat). - Cifmáf, Déjiny a pameti, pag. 3 ss (putat e duobus ,,autographis" unum to sincerum esse (apud Dobnerum editum, vide superius), alterum adulterinum (in CDM editum) in quadam lite super melis fi.clum esse). - KK, pag. 286 (chartam falsam esse demonstratur). - ,<;ebánek, Vizovická listina, pag. 29 (deliberatio diplomatica). In tergo chartae e nonnullis notis saec. XV. et posterioribus haec commemoranda est, qua fata chartae bene illustrantur: ,,Hoc privilegium est dominorum monasterii de Smylheym, que 15 (sic!) mihi data est ad servandum". Haec nota fortasse manu domini Heralti de Kunstát scripta est, cui nonnullae chartae monasterii in Vizovice commissae sunt.• Scriba: saec. XIV., fortasse monasterii seu in Velehrad seu in Vizovice proprius; charla igitur sincera esse non potest. Dictator: scriba chartae, qui charla sincera a Smilone eodem anno et die data, nunc deperdita 20 usus est.4 Vide: JI. 3, Vizovice (A), 4, De charlae apud nobiles usu (JI). In nomine sancte trinitatis et individue unitatis amen. Nos Zmilo de Strielcz, castellanus perpetuusª Brunowensis, universis Christi fidelibus tenorem presentis cedule cognituris ad rei memoriam sempiternam. Quoniam JI sacre scripture 25 dogmate attestante et cottidiano humane fluxibilitatis exemplo nos evidencius edocente omnes morimur et quasi aqua in terram dilabimur, que non reversatur,5 unde necesse est, ut iuxta Christi ewangelizacioJlnis hortamenta thezauros nobis in celo thezaurizare studiosius sathagamus, ubi nec erugo nec tynea demolitur nec fures effodiunt nec furantur,6 de mammona iniquitatis seu presentis fallacis seculi divi!lciis 30 amicos nobis facientes, qui, cum defecerimus de hoc nequam seculo exituri, gratulanter tamquam ovem perditam et inventam in habitacula nos recipiant sempitema.7 Noverit igitur tam presens hominum etas hos apices cognitura quam in Christo fidelium posteritas successura, quod nos Zmilo, castellanus de Brunow, una cum Bohublast, nostra coniuge predilecta, unaninib deliberacione prehabita peccata nostra more 35 fidelium redimere cupientes, maxime cum heredibus et liberorum propagine volente deo careamus, ad honorem dei omnipotentis et beatissime virginis Marie, eius gloriose genitricis, omniumque sanctorum Cysterciensis ordinis abbaciam in propria hereditate nostra Bysowicz fundavimus serenissimi domini nostri Psremizel qui et Ottakarus, domini regni Boemie, e ducis Austrie ac Styrie marchionisque Morauie, voluntate ac 40 favoris liberalitate accedente necnon et reverendo in Christo patre ac domino, domino Brunone, episcopo Olomucensi,d consenciente, in cuius dyocesi est fundata, nomen eidem abbacie Zmilenheim nostro ex nomine imponentes, venerabili domino Nicolao, 1261 AUG. 21. NllM. 290. 433 Welegradensis ecclesie abbati, secundum Cysterciensis ordinis instituta, utpote a conventu Welegradensium propagatam committendo, visitacionis officia seu alia quelibet iura ordinis predicti ab eodem suisque successoribus regulariter substituendis more debito percepturam. Ut ergo predictam novellam abbatiam a nobis inchoatam 5 successus prosperi comittenturb et fratres inibi deo die ac nocte fideliter servituri ad habenda vite necessaria fulciantur, subscriptas villas et hereditates illis contulimus iure hereditario perpetuo possidendas: in primis Bysowicz, tercie ferie forum, Krasteschow, Luthonin villas et omne, quod habuimus in Zadwasicz, Dyrnowicz, Byssoka Lhota, que et Byssokapoli dicitur, villasb Wilperkee insuper sive Vgesd vocatam, villam 10 forensem ferie quinte Lutsch, preterea villam Halosicz quoque et Zmilonob, villas iam sitas et adhuc plurimis circumquaque in eodem nemore statuendis omni iure, quo possedimus, eisdem fratribus tradidimus cum metis et terminis suis perpetuo possidendas. Et quia diuturnitas facti et gesti operis longevitas a memorie defectu rubiginatur inducitque sepius opinionem erroris, idcirco metas, prout tenuimus et tenemus, ab 15 omni inquietacione circumquaque residencium libere et quiete huic charte propter futurum malum contencionis a prenotatis fratribus amovendum decernimus inscribendas. Incipiunt enim contra Sluschowicz, ubi influit Ostra a in Drsiebnicz, et per ultimam vallem, que est contra Sluschowicz, ascendunt in cacumen montis et in illo cacumine montis transeunt ad quoddam signum aque, que dicitur Pschemina, abinde 20 per ídem cacumen vadunt, quo oriuntur Roketnicz ad dextram et Tyrnawa ad sinistram, quibus rivulis pretermissis pertingunt in Czieschikowpotok, per cuius defluxum descendunt in Betschwa; hoc considerato, quod quitquid a prescripto monte defluit per aquam pluvialem sive vivam in dexteram partem et per Betschwa usque in Syennicza et sursum, ubi a tergo dimittitur Mammonahuera et Polumpni, donec 25 influat Blatnasyenenka, que in eodem monte oritur, ubi et due aque habent inceptum, que vocantur Smolin, in utroque littore plenam et firmam habuimus et habemus potestatem molendina locandi sive in virgultis ibi natis et in piscacione et in omni fructu, qui poterit provenire ibídem; per Smolina vero descendunt, coequaliter gradiuntur in Camenecz, qui admixtus cum Byschnowa et Boynieczin ostentant metas, 30 ubi influit Schwework in easdem; Schwework ingreditur rivulus, qui oritur sub monte, qui est ultra Blachowicz, per quem rivulum ascendunt et ab ortu eiusdem transcendunt ultra Motschedni et tenent medietatem montis ultra Milonob usque in aquam dictam Nebschowa, per quam aquam ascendunt montem oppositum, sub quo simíli modo fluil Milonob, et incumbunt descensui montis et distingunt per aquam pluvialem 35 metas, donec incipiatur aqua dicta Lippowskazahumni, ab cuius ortu pertingunt ad inicium Lippowskipotok, et in egressum Lukschin, quo postmisso transeunt in Studnitschni et ultra Schtewnicza in primum effluxum Oschniczi et ultra montem transcendunt in rivulum, qui primus in silva oritur, et cum quam plurimis aliis rivulis ex utraque parte in eum fluentibus subtus castrum dictum Engelsperk et subtus montem, 40 in quo illud castrum est situm, ostentant metas ínter duos montes, quorum unus vocatur Brsyes et alter Tlustahuera in Suchaosselna; hoc considerato, quod sub eisdem 434 NUllf. 290. 1261 AUG. 21. montibus tres aque oriuntur, que ornnes nuncupantur Osselna; set hec sola flnalem terminum rnetarum ostendit, que descendit per Selichowicz in Drsiewnicz et sic iterato mete designantur per Drsiewnicz ascendendo, quo primo fuerunt incepte, ubi Ostrata fluit in Drsiewnicz; inserimus quoque, quod partem in Zadwasicz et Lip villam et Selichowicz, quantum inclusive continetur in suprascriptis terminis, predictis s fratribus \Vilhelmus, nobilis vir de Hustopetch, matura deliberacione prehabita et sponsione voluntaria facta post rnortem suam libere resingnavit; Slopnam denique villam discretus vir dorninus Petrus, heres eiusdem, a se et a fratribus suis prescriptis fratribus de Zrnilenheyrn simili modo post mortem suam libere condonavit, que videlicet villa Slopna connexa est Wilperk, ubi eciam ecclesiastica percipit sacramenta. 10 Unde prenolatas villas et bona in circulo metarurn descripsimus, quia ad hoc accessit domini nostri Psremizel qui et Ottakariib prenotati mera et libera voluntas. Ceteras quoque villas et hereditates, per quevis loca sint per Morauiam site, cum nominibus suis proprie expressirnus et distincte, videlicet Bissokalhota villam super rivum, qui Hrosenko vocatur, annexam Compne et terminos suos extendit usque in Drsieturn, 1s Schonob quoque villam in terminis Hungarorurn sitam, Nymnicz/ insuper villam cum terminis et metis suis, que incipiunt in fonticulo, qui Czieschow vocatur, et transcendunt ultra Cralowahuera et pertingunt duo iugera subtus Suchalusi in Wistricz aquam, per quam descendunt in LlÍwna, per quam ascendunt, usque dum LÚwna primum habeat ortum, abinde gradiuntur per descensum saltus, sub quo fluit Luwna, et 20 equaliter girant ultra primum egressum Brussne et ultra Byeczkowecz, qui primum ortum ostentat in fonticulo, de quo equaliter opposito modo descendunt in aquam, que fluit retro Slebkob, abinde extenduntur in Thopolob, quo deficiente transeunt ultra Scheronob in vallem dictam Dgolkob, cuius vallis medietatem tenent ultra Nyebniczkipotok et per Bayowecz subtus Cralowahuera; iterato in Cyeschow; silvam 25 quoque quondam nobis a principali magnificencia et ex libera voluntate prenotatus dominus noster Psremizel serenissimus donavit, predicte ville denotamus, que nobis imperpetuum est collata, pro omnibus usibus predicte ville tam cremandis quam edificandis et in quoscumque usus redigendis, eciam si in infra descriptis metis ville in posterum locarentur et cuicumque hominum in feodum sive in hereditatem a succe- 3o dentibus principibus donarentur, tamen predicta villa a silva et usu eius non possit frustrari; termini autem huius silve sic limitantur: incipiunt a Luwna et per totum montem et usque in flumen, quod Clanschni vocatur, et in Gewornik montem et circumquaque donec in Nemtschipotok; item villas Pleschowitz, Lhotka, Chropin, Zarsiecz in distinctu metarum, que incipiunt in via tendentemb peru Tschirni in Brsi- 35 est, quo propius adfluit Moschdenicz, ibi incidunt et per eam descendunt in Morauam, per Morauam ascendunt et girant silvam, quam ambit Tschirni, et iterato per Morauam circuunt insulam dictam Gestrshawi per Struhomesni et Czeki; iterato in Morauam, per quam tendunt in Lukawecz etu in Betschwa, per quam tenent vim suam, donec dividatur Tschirni ab eadem; et per Tschirni descendunt, quo prime mete sunt incepte. 40 Omnes istas aquas, circumquaque in utroque littore cum propriis piscacionibus, 1261 AUG. 21. :-IUM. 290. 435 molendinis iam positis et adhuc ponendis, insulis et aquis decurrentibus, que proprie non sunt expresse, prout tenuimus, omni preiudicio et offensa semotis predictos fratres perpetuos facimus possessores; ítem quitquid habuimus in Brsiesolub villa, antedictos fratres volumus possidere; item Czethochowicz villam coniunctam ecclesie 5 in Roschtschin cum omnibus terminis et circuitu suo, silvis et pertinenciis suis sepedictos fratres facimus heredes; item Lowschicz, PsriestawÜlk, Czwikow villas quamlibet mediam cum terminis, silvis et ambitu suo eisdem condonamus. Mete autem silvarum ibídem sunt hee: includunt totum montem a valle incipiendo penes Nethwalin usque in cacumen montis et per viam, que est ultra Gesercze, et tendunt ultra incepcionem 10 vallis, que descendit in Halosicz, et per viam usque in Gelenerohi; ítem Lesch et Obcze villas iuxta Brunnam sitas, que talibus metis distinguntur: primo incipiunt contra Podole, ubi mons totaliter deficit, et in plano tendunt ad stratam publicam Brunnensem, per quam vadunt, donec deficiant mete de Podole, penes quas descendunt ad viam, que est de Slaczin in Slapanicz, et duo iugera de Slaczin revertuntur 15 ad stratam publicam supradictam; ascenduntque contra Scalicz ita, quod Scalicz includatur, adiacens vero mons excludatur, set solum descensus eius, per quem defluunt aque pluviales, in subiacentem vallem, usque dum equaliter tendunt ultra vallem in cacumen montis dictum Lissahuera, in cuius eminencia potest videri Obersen, abinde diriguntur mete in monticulum, qui est ultra Reczmanicze, et per medium 20 Stwelik in verticem montis, qui nominatur Bissoka, et in summitate Winprechticz, abinde per medium vallis, que nuncupatur Obecznischleb, tenentque verum medium inter Obcze et Ochosa usque in vallem, que oritur circa Telnicz, ab ortu vero Telnicz et infra, ubi mete incipiunt, quitquid potesth influenciam habere per aquam pluvialem sive fluentem ex parte sinistra a monte, sub quo fluit, quia dextera inclusive est in 25 metis; omnem silvam, prata, piscaciones in utroque littore et omne, quod poterit provenire, prout tenuimus hactenus, ab omni molestia et iniuria a vicinis circumquaque liberum et tutum pretaxatos fratres possessionis munere condonamus; Prus et Iursikowicz preterea villas in Breczliauiensi provincia sitas cum omni circuitu metarurn, utilitatibus et proventibus suis solum Prus, prout in Potworicz villa in omnibus 30 sedent, prenotatosi fratres perpetua possessionek dotamus. De omnibus vero et de singulis hereditatibus et villis prenotatis et prescriptis talem facimus conclusionem in dando predictis fratribus iure hereditario et patrimoniali omnes utilitates, undecumque provenientes, agros cultos et incultos, montes, valles, silvas, prata, pascua, piscaciones, molendina iam posita et ponenda, rubeta sive virgulta in omnibus terminis 3:; prenotatis ab omni inquietacione hominum et circumsedencium quorumlibet vicinorum quacumque ex parte secure et inconwulse resingnamus et sepedictos fratres perpetuos facientes possessores. Acta sunt hec in presencia serenissimi principis ac domini nostri Psremizel qui Ottakarus, suprascripti domini regni Boemie, ducis Austrie ac Styrie, marchionis Morauie, nec non et promissio facta coram eodem de resingnandis et do- 40 nandis racione testamenti post exitum corporalem a prenotatis dominis et nobilibus viris domino Wilhelmo de Hustopetsch de parte in Zadwasicz et Lipa villa, set et 436 NUM. 290, 291. 1261 AUG. 21. - 26. Zelichowicz medium; et Petrus de Sloppna a se et a fratribus suis eandem villam Sloppnam iure hereditario, quod et idem serenissimus princeps consensit eisdem.z Ut itaque hec nostra donacio debitum robur obtineat firmitatis, presens privilegium exinde confectum sigilli nostri iussimus munimine confirmari. Cuius rei testes sunt: venerabilis dominus Bruno episcopus Olomucensis,d Arnoldus notarius domini ducis, Borscho de Risenburchc, Zmilo de Luchtenburchc, Wilhelmus de Hustopetsch, Wi- 5 chardus de Tyrna, Hartlibus frater Ienzonis, Egidius de Zwawnicz, Beneschius, Milota et Andreas fratres, Chuno de Eychorns marschalcus Morauie, Zmilo et Gerhardus fratres et filii Botschkonis, Zudomirus camerarius Breczizlauiensis, Iohannes de Tymenicz, Boycich de Raschkowicz, Woyslaus, Dubiko, Petrus de Sloppna et alii quam plures. Datum et actum in Olomuczd in capitulo Predicatorum dominica 10 infra octavam Assumpcionis Virginis gloriose, anuo Domini millesimo ducentesimo sexagesimo primo, indiccione quarta. Sigillum: in filis sericis flavi et rubri colorís, quae contextue sunt, appendebat; sed avulsum et deperditum est. 291. Pfemysl Otakarus JI., dominus regni Bohemiae, dux Auslriae et Stiriae marchioque Moraviae, ecclesiae Olomucensi donationem villae Vsisko a Pardusone, carnerario Olomucensi, factam confirma!. In Olomouc 1261 aug. 26.1 15 290.++ ª) Hoc loco et inferías saepius ductus scripturae obscuriore atramento obducti sunt 20 ~ --B. - b) Ita B. - e) ,Boem' B. - ª) ,Olom' B. - •) Prima littera potius ,BO' legi potest B. -f) ,Nynicz' B. - u) Super linea cum signo reclamationis additum est B. - h) ,post' B. - i) ,pnotatos' cum titulo superfluo script11m est B. - k) Prima littera ,e' in loco raso videtur esse scripta in B. - ') Vox ,donavit' deesse videtur in B. 1) Aliam versionem v. d. Dobner (vide in apparatu) adducit e quodam ,codice chartaceo 25 saeculi superioris (i. e. XVII.) bibliothecae Waldsteinianae Duxoviensis', qui miscellanea historica a Thoma Pesina a Cechorod collecta complectebatur. Quem codicem in bibliotheca Waldsteiniana nunc in Mnichovo Hradiste asservata invenire non possumus. - •) Hanc traductionem etiam v. d. Cerroni in mnscro chartaceo in SAR Brunae (ínter Cerronianos I, 75) asservato, fol. 5 praebet. - ª) Nota de hac commissione in tabulis terrae saec. XV. ,Registrum ouzské' dictis, in SAR Brunae 30 (sign. Coll. mnscr. num. 232) asservatis apud fol. 121 exstat, ubi haec leguntur: ,Tito listové na Vizovice dolepsaní vydáni jsú z rozkázání panského ode pana hejtmana panu Heraltovi z Kunstátu na miste vsech jinych pánú Kunstátú takú mierú, jestlize by králova milost kdy o vizovské klásterství mluviti rácil, aby ti listové zase u pana hejtmana nynejsího nebo budúcího polozeni byli a jeho milost podle nich k své spravedlivosti aby pfistúpiti mohl; itero list nejprvnejsího 35 fundátora, kteryz se pocíná takto: In nomine sancte trinitatis et individue unitatis amen. Nos Smilo de Strzelca, castellanus perpetuus Brumowiensis, ítem druhy list. . .'. - 4) In sua tractatione superius citata v. d. Sebánek accuratissime in nonnullis punctis demonstrat, quae e charla sincera sumpta et quae posterius addita sint. - 5 ) JI. Reg. 14, 14. - ") Matth. 6, 19. - 7) Lzzc. 16, 9. 10 1261 AUG. 26. NUM. 291. 437 Apographum saec. X 1V. exstat in Libro privilegiorum membranaceo in SAR Kromlfíi (archiuum archiep., sign. MK 1) asseruato, fol. E 6 - E 7 num. 38 (B). - Alterum apographum eiusdem saec. praebet Liber priuilegiorum ecclesiae Olomucensis membranaceus in SAR Olomouc (archiuum cap., sign. E I 27) asseruatus, fol. 1211 (C). Ed: CDM III, pag. 319 num. 325 (ex C, ad aug. 21). Reg: Bohmer, Add. sec., pag. 437 num. 136 (ad aug. 21). - Reg 11, pag. 125 num. 327 (ad aug. 21). - Prochno, Regesten, pag. 94 num. 26 (ad aug. 21). Lit: Lechner, Beitrüge zur Frage der Verlüsslichkeit des CDM, pag. 145 (correciurae lectionum secundum uersionem B ) . - KK, pag. 289.- Duskouá, Slechtické archiuy, pag. 61 (rei explicatio ad funciionem chartae pertinens). - Sebánek, Urkundenwesen, pag. 367-368, 370. Dictator: seu Gregorius seu Bartholomaeus, canonici Olomucenses, qui huius chartae destinatarii proprii habendi sunt, sed sensu latiore eosdem etiam cancellariae regiae membra fuisse uerisimile est. De donatione uillae Vsisko mentio etiam /acta est in Necrologio Olomucensis ecclesiae, ubi ad 15 iul. 3 legitur: ,,Obiit Pardus, Olomucensis camerarius, amicus et defensor tam inris ecclesiastici quam secularis, donator ville Vsische, frater nostre congregationis" (AOG 65, pag. 549 num. 3). Vide: I l. 1 a, P. O. 11., Gregorius et Bartholomaeus capellani (K} , 3, Olomouc, ecclesia capitularis ( ]{). 20 In nomine Domini amen. Othacarusª qui et Premyzl,b dei gratia dominus regni Boemie, dux Austrie et Styrie et marchio Morauie, dilectis et fidelibus suis .. e 2 decano, .. e 3 preposito totique ecclesie sancti Wencezlaid Olomucensis capitulo et eorum successoribus in perpetuum. Specialis dileccionis prerogativa, qua Olomucensem ecclesiam ob reverentiame gloriosi ipsius patroni sancti Wencezlaid martyris, de 25 cuius progenie traximus originem, amplectimur ex intimis visceribus caritatis/ eandem honorare semper et sublimare volentes, dilecti et fidelis nostri Pardussii,u Olomucensis camerarii, precibus inclinati pio favore duximus annuendum, ut villam nomine Wsischeh prope Olomuczi sitam, quam eidem pro sue fidei meritis iure contulimus hereditario cum omnibus suis attinenciis in perpetuum obtinendam, prout hoc 30 ipsum in privilegiis nostris super eo confectis plenius est expressum;4 quam idem Pardussiusk pro remedio anime sue et suorum progenitorum in gremio Olomucensis ecclesie quiescencium vobis et vestris successoribus contradidit pleno iure, utl privilegia huiusmodi vobis per eundem in signum perpetue donacionis assignata testantur,5 presentís scripti munimine et sigilJorum nostrorum karactere confirmamus; quam col- 35 lacionem et nostram confirmacionem per manus Bartholomei, Olomucensis decani, super altare sancti Wencezlaid vice nostra poni fecimus et conspectui divine maiestatis offerri ad rei memoriam sempiternam. Huius rei testes sunt barones nostri tam Boemie quam Morauie, videlicet: Rathmirusm de Primda, Smilo de Lutemberk,n Wilhelmus0 de Podebrad, ChstiboriusP de Cosan, Hermannusq de Rychnow, Iarekr de 40 Waldemberk,8 Bolezlaust deu Boruticz,v Pota de Ryeticz, w Cuna de Weuerie, Hartlebusx de Duban,Y Sudomirus de Wesse]e, Ludzlausz de Hlubochan, Wilhelmusªª de Namesch, Egidius de Swabenicz,bb Nazamizl e e purchraviusdd Olomucensis, Artlebusx 438 NUl\1. 291, 292. 1261 AUG. 26. - SEPT. 8. subcamerarius Morauie, Zaschitee de Tlumachov, Kadoldusff de Vehgna,gg Marquardushh frater Galli, Chastolowii de Ronow, Hindrich de Luchtemburk,kk Dyetricusll deu Ryesicinmm et alii quamplures. Datum in Olomuczi anno Domini milJesimonn ducentesimo sexagesimo primo, vnnn kalendas septembris. 292. Pfemysl Otakarus 11., domínus regni Bohemiae, dux Austriae et Stiriae marchioque Moraviae, civitati Pfelouc ad monasterium in Opatovice pertinenti ius Magdeburgense concedit. Apud Pragam 1261 sept. 8. 5 Autographum in membrana scriptum in SÚA Pragae (archivum mon. in Bfevnov, sign. RB 10 Bfevnov num. 37) asservatur (A). - Apographum cum descriptione sigilli exstat in codice chartaceo saec. XVIII. ,,Miscelanea historica" etc. intilulato, in UJ{ Pragae (sign. XI D 14) asservato, fol. 38-38v (B). Ed: Tadra, Z literárni éinnosli, pag. 382 n. 19 (ex B). -CIM IV. 1, pag. 17 num. 5 (ex A). Reg: Reg JI, pag. 1236 num. 2825 (extractum ex Dobnero- vide inferius -, quod regesti forma 15 carel}. Lit: Dobner, Monumenta IV, pag. 83 (rei explicatio). - Sebánek, Ceská listina 3, pag. 101 (veras destinatarius chartae). - Prásek, 700 let mésta Kolina, pag. 21 (charla ad tempus textus in libro formarum asservati statuendum (Reg JI, pag. 1034 num. 2391) uti conatus est). - Sebánek, Urkundenwesen, pag. 362-363. 20 In chartae tergo manu saec. XIJI. in monasterio Opatovicensi scriptum est: ,,Privilegyum super civitatem Prelucz" (A}, manu saec. XVI. in monasterio Brevnoviensi additum est: ,,intuitu monasterii Oppatovicensis". Scriba: P I I 42 = cancellariae regiae proprias. Cf. Exempla script. num. 1 a, 22. Dictator: seu P JI 42 seu Arnoldus protonotarius. 25 Vide: II.1 a, P. O. JI., P JI 42 (H), 3,0patovice (B), 5, De chartae apud civitates usu (P). Apud Fr: Apographum ex A confectum cum descriptione sigilli. 291. ª) ,Othakarus' C. -11) ,Premisl' C. - 0) Deest B. - d) ,Wenceslai' C. - •) ,reverenciam' -C. - f) ,karitatis' C. - g) ,Pardus' C. - h) ,Wsysche' C. - i) ,Olom' C. - k) ,Pardus' C. - ') ,prout' c. - m) ,Ratmir' c. - n) ,Luchtmburch' c. - º) ,Wylhelmus' c. - P) ,Chstibor' c. - 41) 30 ,Herman' c. - r) ,Iarec' c. - B) ,Waldemberc' c. - t) ,Boleslau' c. - ") Deest c. - ") ,Borutich' C. - w) ,Ryetich' C. - "') ,Artleb' C. -11) ,DubÍi.n' C. - z) ,Ludzlau' C. - ªª) ,Wilhalmus' C. - bb) ,Swabenich' C. - 00) ,Nezamisl' C. - dd) ,burgravius' C. - ee) ,Zasich' C. - 11) ,Cadolt' C. - gg) ,Wehgna' C. - hh) ,Marquart' C. - ii) ,Castolow' C. - kk) ,Luchemburch' C. - 11) ,Dytrich' C. - mm) ,Ryestin' C. - nn-nn) ,MºCC0 LX0 Jo, XII0 ' C. 1 ) In C (vide inferius n. nn-nn), qua versione omnes editores usi sunt, charla ad aug. 21 posita est. Versionem B, quam fundamentum editionis accepimus, etiam hac in re praeferimus. - 2) Bartholomaeo. - 3) Herbordo. - •) Vide chartam eiusdem editoris s. l. 1253 [ante aug. 5) datam (CDB IV, pag. 479 num. 286). - 5) Charla desideratur. 35 1261 SEPT. 8. - 13. NUM. 292, 293. 439 s In nomine sancte et individue trinitatis amen. S Nos Otacharus qui et Primizl, dei gracia dominus 11 regni Boemie, dux Austrie et Styrie marchioque Morauie, omnibus in perpetuum. Ut facta nostra racionabi!llia et honesta, que per nos fiunt provide, tam futurorum quam presencium noticie offeramus, decrevimus ea vivaci scripto s comllmittere, ut optinere valeant robur perpetue firmitatis. Sciant igitur tam viventes quam victuri, quod nos religiosas personas et loca venerabilia pro remedio animarum progenitorum nostrorum et pro nostra salute in omnihus iuxta posse cupientes studiosius promovere, conferimus, concedimus et donamus de liberalitate nostre regie potestatis civitati in Predlutzs, quam venerabiles viri abbas et conventus ecclesie in 10 Oppatauitz nunc possident, intuitu dei et ecclesie supradicte omnia iura et libertates, que habent civitates nostre in Colonia et in Churim, videlicet ius, quod habet Magdeburgensis civitas, idª esta auctoritatem puniendi tam in personis quam rebus secundum merita reorum et exeessuum qualitate,b quos ibidem contigerit perpetrari, scilicet sentenciam susspensionis,b decapitationis, rotacionis, duelli neenon omnium 15 eorum, que ad iudicium supradictarum civitatum pertinere noscuntur. In euius rei testimonium et munimen presentem paginam sigillorum nostrorum munimine fecimus eommuniri testibus, qui tune aderant, subnotatis, qui sunt: Hermannus camerarius de Rychnow, Wilhelmus de Podibrad, Bohozlaus filius Boruthe, Poto frater Budizlay, Bohozlaus subdapifer Moravie, Vlricus pincerna, Rathimirus purceravius de Fprimf- 20 berc, Gaudencius et Nycholaus eappellani domini regis, Ieromer eamerarius. Actum apud Pragam anno Domini M°CC0 LXI0 , datum ibidem per manus Guilhelmi et Arnoldi, tune nostrorum prothonotariorum, sexto idus septembris, indictionis quarte. e Sigillum: Pfemysli, iuvenis regis, ducis Austriae el Sliriae, in filis sericis flavi, rubri el viridis 25 colorís vnlde allritum appendet. Cf. Sigilla in CDB IV. 2, num. 4, 5. 293. Urbanus IV. papa omnibus, qui ecclesiam in Bfevnov in certis sollemnitatibus visitaverint, indulgentias concedit. Viterbii / 1261} sept. 13. 30 Autographum in membrana scriplum in SÚA Pragae (archivum mon. in Bfevnov, sign. RB Bfevnov num. 38) asservalur (AJ. Ed: Piler, Thesaurus, pag. 77 (ex A). Reg: Dobner, l\Ionumenla VI, pag. 30 num. 52. - Schramm, Regeslen, pag. 78 num. 3 (ad a. 1262). - Reg II, pag. 149 num. 384 (ad a. 1262). - Pollhast Il, pag. 1475 num. 18123. 35 292. a-a) In loco raso, ubi scriba iterum vocem ,civitas' scribere coepil, scriplum est in A. - 11) Ita A. - 0) Syllabis competenler dislentis scriptum esl A. 440 NUM. 293, 294. 1261 SEPT. 13. - 26. In chartae replicatae parte dextra ,,.ben.", in autographi tergo in media parte superiore tantum ,x' et superius ,,B de Beneuente" legi potest. Quae omnia in cancellaria apostolica videntur esse scripta. ~ Urbanus ~ episcopus, servus servorum dei, universis Christi fidelibus presentes litteras inspecturis salutem et apostolicam benedictionem. Vite perennis glo- 5 ria,ª... collaudetur.1 JI Rogamus itaque ... , quatinus ad ecclesiam monasterii Brennomiensis, ordinis sancti Benedicti, Pragensis diocesis, que in honore sanctorum Adalberti, Benedicti et Dionisii constructa esse dinoscitur, imploraturi ... accedatis.1 Nos enim, ut Christi fideles quasi per premia salubriter ad merita invitemus, de omnipotentis dei ... confisi,2 omnibus vere penitentibus et confessis, qui ad ecclesiam ipsam 10 in festo dictorum sanctorum et in anniversario die dedicationis eiusdem ecclesie causa devotionis accesserint, annuatim centum dies de iniuncta sibi penitentia misericorditerb relaxamus, presentibus post triennium minime valituris. Datumb Viterbii e idusª septembris, pontificatus nostri anno primo. e Bulla: Urbani IV. papae in filis sericis flavi et rubri coloris appendebat, quam v. d. Piter 15 suo tempore vidit; nunc avulsa et deperdita est. 294. Urbanlls IV. papa magistro Petro de Ponte Curvo, archidiacono Gradecensi, mandat, ut pecuniam, quam de censibus et debitis in partibus Hungariae, Bohemiae ac Poloniae collegerit, Venetias deferri /acial. Viterbii [1261] sept. 26. Apographum exstat in Urbani IV. registro camerali in archivo secreto Vaticano asservato (Reg. Vat. 27), fol. 3 ep. 31 (R). Ed: Fejér, CDH VII, pag. 337 num. 200 (ex R, ad sept. 28). - Mon. Poi. Vaticana l. 1, 20 pag. 5 num. 9 (ex R). 25 Reg: Palack(J, Reise, pag. 38 num. 279 (ex R). - CDS V//. 2, pag. 103 num. 1093. - Reg //, pag. 125 num. 328. - Potthast //, pag. 1475 num. 18131. - Guiraud, Les registres 1, pag. 3 num. 8 (ex R). Dilectoª filio, magistro Petro de Pontecuruo, archidiacono Gradicensi. Cum de censibus et aliis ecclesie Romane ac Terre sancte debitis in Vngarie, Boemie 30 ac Polonie partibus non modicam dicaris auctoritate sedis apostolice pecuniam 293. ª) ,g' fortasse in loco raso scripta est A. - b-b) In loco raso litteris compressis scriptum est: primo triennii terminum hic afuisse verisimile est. - e-e) Verbis competenter distentis, ut ultima linea expleretur, scriptum est A. - d) Ita A. 1) Vide CDB IV, pag. 374 num. 210. - 2) Vide CDB IV, pag. 158 num. 70. 35 1261 SEPT. 26. - OCT. 13. NUM. 294, 295. 441 collegisse, presentium tibi auctoritate mandamus, quatenus, quicquid habes de pecunia earumdem ecclesie vel Terre penes quascunque personas nomine depositi commendatum,b quantocius colligens illud, et quamcunque pecuniam aliam de predictis censibus et debitis collegisti, Venetias per aliquos religiosos, vel alias fideles et securas per- 5 sonas deferri faciens ibique apud ecclesiam sancti Marci cum debita cautela nomine nostro deponi, contradictores etc., usque compescendo,1 ad nostram presentiam revertaris, commisse tibi sollicitudinis rationem fideliter redditurus. Datum Viterbii VI kalendas octobris, pontificatus nostri anno primo. 295. 10 Pfemysl Otakarus 11., dominus regni Bohemiae, dux Austriae et Stiriae marchioque Moraviae, civitati in Olomouc admittit, uf fheatrum sive domus communis, quae in vulgo ,,chaufhus" dicitur, ibídem aedificetur et ut forum annuale in /esto beati Galli ibídem sil addito iure fori, quod in civitate Bruna viguisse dinoscitur. Apud Jihlava 1261 oct. 13. 15 Autographum in membrana scriptum in archivo civitatis Olomouc (sign. num. 1) asservatur (A). - Apographum saec. X Vl. exstat in mnscro chart. in SAR Brunae (sign. Coll. mnscr. num. 760) asservato, fol. 26v (B). - Aliud apographum saec. XVII. exstat in mnscro chart. ,,Privilegia et libertates a A. Zb. Lomnicky descripta ex a. 1616 ad annos 1261-1533" in archivo civitatis Olomouc (Coll. mnscr. num. 8) asservato, fol. 1-lv (C). 20 !mago phototypica: Smetana, Prfwodce památkami v Olomouci, add. imag. num. 84. - Sebánek, K otázce kupeckého domu, pag. 51. - Zmrzlíková, Listinné doklady, in involucro. - Sebánek, Urkundenwesen, apud pag. 360 tab. 1l. Ed: CDM III, pag. 320 num. 326 (ex A). - Müller, Geschichte, pag. 66 (ex CDM, cum translatione in linguam Germanicam). - Zmrzlíková, Listinné doklady, pag. 16 (ex A, cum 25 translatione in linguam Bohemicam). Reg: Dobner IV, pag. 269 num. 83. - Bohmer, Add. sec., pag. 437 num. 138. - Bischoff, Osterreichische Stadtrechte, pag. 107 (ad a. 1262). - Reg II, pag. 126 num. 330. - Parsch, Das Stadt-Archiv zu Olmütz, pag. 3 num. 1 (ex A). - Kux-KrefJ, Das Rathaus zu Olmütz, pag. 91 num. 1. 30 Lit: Fischer, Geschichte, pag. 98 (reí deliberatio, pars chartae typis impressa, pro ,,chaufhus" per errorem ,,rathaus" legitur). - Hein, Geschichte des Handels (rei deliberatio, charla nominibus testium omissis typis impressa est cum translatione in linguam Germanicam). Kux, Geschichte Olmütz, pag. 49 (cum translatione in linguam Germanicam). - KK, pag. 290. - Sebánek-Dusková, Panovnická a biskupská listina, pag. 47 n. 53. - Sebánek, K otázce 35 kupeckého domu, pag. 46 ss (charla ad opus Arnoldi protonotarii non pertinet, ut ibídem dicitur, sed ad opus notarii PII 42, quod operi Arnoldi simile est). - Sebánek, Urkundenwesen, pag. 362-363 (scriba et dictator recte statuuntur). 294. ª) His et sequentibus litteris hace superscriptio anteponitur in R: ,Nunctiis seu collectoribus, ut mittant vel portent pecuniam collectam et veniant reddituri rationem'. - ") ,:>mendatum' R. 40 1) Videlicet ,per censuram ecclesiasticam appellatione postposita'. 442 NL'l"1. 295, 296. 1261 OCT. 13. - NOV. 4. Scriba: P 11 42 = cancellariae regiae proprius. Cf. Exempla script. num. 1 a, 22. Dictator: seu P ll 42 seu A_rnoldus protonotarius. Vide: ll. 1 a, P. O. Il., P Il 42 (l }, .:;, De chartae apud civitates usu (Q). [N]osª Otacharus qui et Premizl, dei gracia dominus regni Boemie, dux 11 Austrie et Styrie marchioque .Moravie, universis presencium inspectoribus 11 fieri cupimus 5 manifestum, quod nos civitatem nostram in Olomuz propter 11 honestatem et conversationem laudabilem inhabitatorum eius, quorum utilitati et commodo intendimus graciose, proficere cupientes et in omnibus emendari, consensimus et admisimus, quod edificetur ibidem theatrum sive domus communis, que in vulgo chaufhus dicitur, pro bono publico et profectu; adicientes ex plenitudine nostre gracie et favoris, quod 10 in predicta civitate nundine sive forum annuale sit in festo beati Galli1 annis singulis in futurum, ita quod venientes ad nundinas supradictasb sive forum e annuale per sex septimanas, scilicet per duas septimanas in veniendo ad forum, per duas septimanas stando in foro, per duas septimanas recedendo a foro sive nundinis annualibus supradictis, sint liberi et exemptid ab omni theolonio sive muta, quocumque nomine cen- 15 seatur; addito et adiecto iure tocius libertatis et gracie, quod ratione nundinarum et fori anualis in civitate nostra Brunna dinoscitur ad hec tempora viguisse. Et ne in posterum dicte civitati nostre in Olomuz et inhabitatoribus eius de premissis ambiguitas, questio sive calumpnia valeat aliqua suboriri, presens instrumentum valiturum perpetuo sigillorum nostrorum insignitum karactere ipsis dari fecimus ad cautelam 20 testibus, qui tune aderant, subnotatis, qui sunt: Nezamizl Olomucensis purccravius et pincerna Moravie, Hartlibus camerarius Moravie, Bsnata dapifer Moravie, Henmannus filius Zmylonis de Luchtenburch, Ludzlaus phorestarius Moravie, Pota, Zazlaus de Pencitk et alii quamplures. Actum apud Iglauiam anno Domini M°CC0LXI0, datum ibidem per manus magistrorum Guilhelmi et Arnoldi, tune 2s nostrorum prothonotariorum, III0 idus octobris. Sigillum: Pfemysli, iuvenis regís, ducis Austriae et Stiriae, in Jilis sericis {lavi, rubri et viridis colorís valde laesum appendet. Cf. Sigilla in CDB IV. 2, num. 4, 5. 296. Acta iuris processus in causa ventila/a ínter Salmannum, plebanum de Veselí /nad 30 Lutnici], ex parte una et Ottonem, abbatem Altovadensem, ex parte altera. - 1261 nov. 4.1 295. ª) Littera ,N' manu posteriore in spatio vacuo ad litteram maiorem depingendam relicto addita est A. - ") Ultima littera ,s' per rasuram ex ,m' correcta est A. - e) Sub littera ,u' punctum conspicitur. - ª) Cum titulo superfluo A. 35 1 ) Oct. lo. 1261 NOV. 4. - 11. N trn. 296, 297. 443 Fragmentum chartae in membrana scriptae teste Pangerlo asseribus codicis mnscri cea a. 1400 scripti a Stephano Lichtblau inventi in bibliotheca mon. Altovadensis (num. olim 125, nunc LVII) agglutinatum eral. Ibidem etiam saec. XIX. ex. chartae fragmentum praesto fuisse ex annotatione Raphaelis Pavel in Xenia Bernard. I II, pag. 335 verisimile est. Nunc autem 5 latet (B). 10 15 Ed: Pangerl, Urkundenbuch von Hohenfurt, pag. 15 num. 12 (e.r B).2 Reg: Reg I I, pag. 128 num. 333. Lit: Sebánek, Listiny pfímétické, pag. 8.3 (rei deliberatio ). Statum copiae Pan.qerlianae respicientes lextum inferius praebere praetermisimus. 297. Pfemysl Otakarus 11., dominus regni Bohemiae, dux Austriae et Stiriae marchioque Moraviae, domui s. }Jariae /s. Johannis Hierosolymitani] Pragae apud pedem pontis ius patronatus ecclesiarum constructarum sive construendarum in quattuor villis expresse nominatis ab Arvone, ciue de Kadan, locatis confert. Pragae 1261 nov. 11. Autographum in membrana scriptum, quod in archivo magni prioratus Melitensium Pragae (sign. Jo XL VI Pr 2 e) asservabatur, nunc latet (A). - Simplex copia apud Fr (2 a 259) manu saec. XIX. ex A confecta exstat (B). Reg: Reg II, pag. 128 num. 334. - Delaville, Cartulaire III, pag. 16 num. .'l999 (ex A). -- 20 Prochno, Regesten, pag. 94 num. 27 (ex A). Dictator: ignotus. Vide: II. 1 a, P. O. II., 3, Ordo hosp. s. Johannis Hierosol. (M). Apud Fr: Copia superius memora/a (B), qua in hac editione usi sumus. Notum sit universis tam presentibus quam futuris, quod nos Ottacarus, dei gratia 25 dominus regni Bohemie, dux Austrie et Stirie, marchio Morauie, pro remissione peccatorum nostrorum contulimus ecclesie sancte Marie iuxta pontem Pragensem in subsidium pauperum et infirmorum sancte domus hospitalis Iherosolimitani ius patronatus ecclesiarum constructarum sive construendarum in villis locatis et cultis in locis silvestribus, ubi quondam extiterat hortus ferarum, ab Amone, cive de Cadan, 30 et ab eiusdem successoribus in posterum excolendis, quarum villarum nomina sunt hec: Nycolausdorf, Wernhardsdorf, Buchelberch, Brunnardsdorf. Acta sunt hec anno Domini millesimo CC0 LXI. In cuius reí testimonium presens scriptum fecimus si- 296. 1) Nota temporis incerta est et certe tantummodo ad unum de terminis litis uctae pertinel. 35 Preterea in diei defi.nitione numerali!; collocatio mira invenitur. - 9) Cum multis manifestis erroribus. 444 NUM. 297, 298. 1261 NOV. 11. - 27. gillorum nostrorum munimine roborari. Huius rei testes sunt: Iaros prefectus Pragensis, Ciech iudex provincialis, Smil de Ronowe, Andreas castellanus, Sdizlaus marshalcus, Sdezlaus de Sternberch, Haulo de Lewenberch, Heinricus filius Smilonis, Iaroslaus, Marquardus, Benes, Engelbertus decanus Wissegradensis, Albero, Fridericus scolasticus Wissegradenses. Datum Prage anno Domini M°CC0 LXI, III0 idus s novembris. Sigillum: teste apographo B in filis sericis rubri coloris valde laesum appendebat. 298. Pfemysl Otakarus Il., dominus regni Bohemiae, dux Austriae et Stiriae marchioque Moraviae, Wernhero, archiepiscopo Maguntino, in Bohemiam ab Erfordia venienti 10 et Erfordiam redeunti salvum conductum praestare promittit. Pragae 1261 nov. 27. Autographum in membrana scriplum in archivo publico Monacensi (sign. HU Mainz 2493) asservatur (A). - Apographum saec. XI11. exstat in Codice membranaceo in serie ,,Mainzer Bücher" dicta in archivo publico Herbipoli (sign. num. 17) asservato, fol. 174-174v (B). - 15 Aliud apographum saec. XIV. exstat in codice membranaceo ibidem (sign. num. 18) asservato, fol. 187-187v (C). Ed: Gudenus, pag. 691 num. 305 (ex B). - CDM III, pag. 321 num. 327 (ex Gudeno). Beyer, Urkundenbuch, pag. 104 num. 177 (ex Gudeno). Reg: Bohmer, Add. sec., pag. 437 num. 140. - Ropp, Erzb. Werner, pag. 159 num. 72. - Reg 20 II, pag. 129 num. 336. - Bohmer, Regesta archiep. Maguntinensium, pag. 355 num. 55. Dobenecker, Regesta I II, pag. 461 num. 2937. Lit: E pluribus scriptoribus, qui coronationem Pfemysli Olakari II. pertractant, Novotny l. 4, pag. 107 afferatur, ubi opera antiquiora inveniuntur. - KK, pag. 291. - Sebánek, Urkundenwesen, pag. 407 n. 545. 25 Scriba: P I I 46 = archiepiscopi Maguntini proprius, qui et num. 313 scripsit et in aliis chartis in circulo Maguntino occurrit (e. gr. in chartis, sign. HU Mainz 2495, 2498, 2504 etc.). Exempla script. num. 1 a, 27. Dictator: archiepiscopi Maguntini proprius, qui stilo communi usus est. Vide: II. 1 a, P. O. II. 30 Nos 0.,1 dei gratia dominus regni Boemie,ª dux Austrie et Styrie marchioque Mollrauie, recognoscimus et protestamur, quod nos venerabilem patrem dominum Wernherum, archiepiscopum 11 Maguntinum,b ad nos in Boemiam ab Erfordia venientem, apud nos stantem ac post 11 recessum a nobis usque Erfordiam redeuntem, cum persona, familia, rebus suis in expensas et conductum nostrum sub nostro periculo 35 recepimus omni dolo prorsus excluso; ita quod, si eum vel aliquem suorum de familia sua existentium tempore medio, donec est in veniendo ad nos, donec stat apud nos et 1261 NOV. 27. NUM. 298, 299. 445 donec a nobis est in redeundo usque Erfordiam, captivari seu dampnificari contigerit ullo modo, quod absit, servabimus eos prorsus indempnes et hoc promittimus fideliter et constanter. Ad maiorem autem certitudinem predcorum e sponte subicimus nos et terras nostras iurisditioni iudicum sancte Maguntineb sedis, ut, si secus fecerimus, .; valeant in personam excommunicationis et in terras nostras interdicti sentencias libere promulgare, ita quod contra hoc nullum nobis iuris auxilium valeat aliquomodo suffragari, donec omnes et singuli captivati seu aliqualiter dampnifrcati facti fuerint liberi et indempnes omnino. Datum Prage anno Domini MCCLXI, in dominica Ad te levavi. 10 Sigillum: in scidula membranacea appendebat; nunc autem avulsum et deperditum est. 299. Urbanus 1V. papa [Brunoni], episcopo Olomucensi, mandat, ut eos, qui pium negotium fratrum hospitalis s. Mariae Theutonicorum in Livonia et Pruscia impedire et peregrinos avertere praesumpserint, ab huiusmodi praesumptione desistere procuret. 15 Viterbii [1261] nov. 27. 20 25 Apographum, quod olim in archivo domus Theutonicorum Regiomontano (sign. Ordensfolianten 70) asservabatur, fol. 231, nunc latet (B). Reg: Philippi, Preu¡Jisches UB, pag. 115 num. 139 (ex B). Textus litterarum, qui teste v. d. Philippi verba litterarum Alexandri IV. papae eidem episcopo Laterani 1261 ian. 11 (vide num. 253) datarum repetebat, in nulla forma restat. Renovavimus eum respicientes: 1) regestum in editione v. d. Philippi, e quo initium et exordium sumpsimus; 2) litteras Alexandri IV. papae Anselmo, episcopo Warmiensi, Laterani 1261 ian. 11 (Reg JI, pag. 111 num. 293, vide suo tempore in regestorum serie huius tomi) datas, quae in autographo exstant et verba litterarum num. 253 repetunt; quae inter se concordant, typis minoribus exprimuntur. Textu litterarum num. 253 directe uti non potuimus, quia non integer est (vide ibidem). Urbanus episcopus, servus servorum dei, venerabili fratri. .,1 episcopo Olomucensi, salutem et apostolicam benedictionem. Pro fidei negotio in Liuonie ac Pruscie partibus ad dei gloriam magnifice promovendo dilecti filii fratres hospitalis sancte Marie Theotonicorum a longis 30 retro temporibus corpus et animam constanter et intrepide posuerunt, ita quod fere quingenti ex eis iam, prout accepimus, manibus infidelium crudeliter sunt occisi, ordine ipsorum propter expensas habitas in tanti prosecutione negotii ad illam redacto pauperiem, quod plurimi ex iam dictis fra----298. ª) ,Boem' A. - b) ,Maguntin' A. - e) Ita A pro ,predictorum', titulus enim deest. 1 ) Pi'emysl Otakarus JI. 446 NUM. 299, 300. 1261 NOV. 27. - DEC. 2. tribus et illi precipue, per quos novena Christi plantatio in eisdem Pruscie partibus potenti manu et sine intermissione defenditur, defectum gravissimum in vite necessariis sub continua expectatione martirii frequentissime patiuntur. Hec siquidem clara merita fratrum ipsorum circumspecta benignitas apostolice sedis diligenter attendens Boemiam, Poloniam, Morauiam, Pomeraniam et quasdam alias provincias ac terras fratribus eisdem in predictarum Liuonie ac Pruscie subsidium deputavit, 5 iniuncto dilectis filiis ministris provincialibus ordinis fratrum Minorum, ut in Boemia et provinciis ac terris iam dictis per custodes et guardianos ac fratres eiusdem ordinis sibi commissos sub ea forma predicari faciant verbum crucis, quod Christi fideles de provinciis et terris eisdem, qui crucis signaculum propter hoc duxerint assumendum, illam indulgentiam idemque privilegium consequantur, que transeuntibus in Terre sancte subsidium a sede apostolica in generali concilio to sunt concessa.• Cum autem dicti fratres hospitalis eiusdem, qui iam maiorem partem dictarum Liuonie ac Pruscie christiano dominio triumphante divina dextera subiugarunt, non possint sine peregrinorum auxilio in partibus illis subsistere vel se a mortis discrimine preservare, volumus et fraternitati tue per apostolica scripta districte precipiendo mandamus, quatinus, si forte aliqui sue dampnabilis sequentes impetum voluntatis, huiusmodi pium et sanctum negotium tot expensis 15 et tanti sanguinis effusione promotum impedire aut turbare seu peregrinos avertere a subsidio predictarum Liuonie ac Pruscie vel in preceptores et fratres prefati hospitalis aut peregrinos eosdem seu quoscumque alios pretextu ipsius negotii excommunicationis ve! suspensionis aut interdicti sententias presumpserint promulgare, tu illos per te vel per alios desistere ab huiusmodi presumptione, monitione premissa compellens sententias easdem, et quicquid ex eis vel oh 20 ipsas secutum fuerit, auctoritate nostra in irritum revocare procures, non obstantibus aliquibus Iitteris seu privilegiis et indulgentiis apostolice sedis et legatorum ipsius, de quibus et quorum toto tenore oporteat in presentibus fieri mentionem aut constitutione de duabus dietis edita in concilio generali.3 Contradictores, cuiuscumque dignitatis aut ordinis seu religionis vel conditionis existant, per censuram ecclesiasticam appellatione postposita compescendo, invocato ad hoc, 25 si necesse fuerit, auxilio brachii secularis, mandatum siquidem nostrum sic in hac parte studeatis adimplere, quod tibi exinde gratie divine premium et favoris nostri proveniat incrementum. Datum Viterbii V kalendas decembris, pontificatus nostri anno primo. 300. Urbanus IV. papa [Johanni], abbati monasterii in Strahov, [Friderico], sclw- 30 lastico Wissegradensi, [Petro de Ponte Curvo], archidiacono Gradecensi in ecclesia Pragensi, mandat, uf causam ortam super decimis [in Královo Pole] inter fraires hospitalis [s. Johannis] Hierosolymitani fin Antigua Bruna] et [Ottonem], rectorem ecclesiae s. J acobi Brunae, audiant et terminare curent. Viterbii [1261] dec. 2. 35 299. 1) Brunoni. - 2) Laterani 1215 nov. 11-30 habito. Cf. Potthast I, pag. 438 post canonem 7ú. - 3) Vide Decr. Greg. IX., l. 3. 28 (Friedberg II, col. 31). 1261 DEC. 2. NUM. 300. 447 Autographum in membrana scriptum in S ú A Pragae (archivum magni prioratus M elitensium, sign. Jo XXXVIII, Brno 7) asservatur (A). - Apographum saec. XVIII. exstat in SAR Brunae (Collect. Ant. Bocek num. 3120) (B). Ed: Delaville, Cartulaire III, pag. 16 num. 3000 (ex ,.1). -CDM XV, pag. 7 num. 10 (ex B). 5 In chartae replicatae margine dextro nota ,,lacob' de Meuania" legitur; in autographi tergo in sinistro angulo superiore ,6', in media parte signum , +' apparet, inferius inscriptio in duabus lineis posita ita evamzit, ut paucae tantum litterae legi possint; quae omnia in cancellaria apostolica videntur esse scripta. C/. num. 390. 10 Urbanus e¡:iscopus, servus servorum dei, dilectis filiis ..,1 abbati monasterii de Monte Syon, Premonstratensis ordinis, et ..,2 scolastico ecclesie Wisscegradensis, Pragensis diocesis, ac ..,3 archidiacono Gradicensi in ecclesia Pragensi, 11 salutem et apostolicam benedictionem. Ex parte dilectorum filiorum ..4 prioris et fratrum hospitalis Ierosolimitani in Polonia et l\forauia oblata nobis petitio continebat, quod, 1:; cum olim ..,5 rector ecclesie sancti Iacobi in Brunna, 11 procurator ..6 abbatisse et conventus monasterii de Ocla, Cistertiensis ordinis, Olomucensis diocesis, fratrem H.,4 tune in illis partibus dicti hospitalis priorem, coram venerabili fratre nostro ..,7 Olomucensi episcopo, super quibusdam decillmis, iuribus parrochialibus et rebus aliis auctoritate ordinaria traxisset in causam ac processum fuisset aliquamdiu coram 20 eo, tandem ab eodem rectore ac dicto fratre fuit super hiisª in Fractonem dictum Alium de Brunna et quosdam alios laicos certa pena interposita concorditer compromissum; qui formam compromissi huiusmodi excedentes contra priorem et fratres eosdem iniquum arbitrium protulerunt, cui fuit ex parte prioris et fratrum eiusdem hospitalis, cum id ad ipsorum pervenit notitiam, protinus contradictum. Eisdem 25 itaque priore ac fratribus supplicantibus felicis recordationis Alexandro pape, predecessori nostro, ut, cum super rebus huiusmodi in eosdem laicos non potuerit compromitti, dictus predecessor arbitrium ipsum mandaret nuntiari nullum, et ipsos propter hoc ad penam aliquam non teneri, idem predecessor..,8 abbati monasterii sancti Vincentii, Premonstratensis ordinis, ..9 decano et. .10 archidiaconb Wratislauiensibus 30 suis dedit litteris in mandatis,11 ut vocatis, qui vocandi essent, et auditis hinc inde propositis, quod iustum foret, appellatione remota statuere procurarent, facientes, quod decernerent per censuram ecclesiasticam appellatione remota firmiter observari. Porro predicti indices vocatis, qui vocandi fuerant, ac predictis abbatissa et conventu asserentibus coram eis, quod prefatus rector, qui dicebatur compromississeb ipsarum 35 nomine super premissis in laicos supradictos, numquam earum fuerat procurator, pronuntiaverunt ratione previa predictum arbitrium fore nullum ac eosdem priorem et fratres propter hoc ad penam aliquam non teneri. Verum predictus rector postmodum falso asserens, quod huiusmodi decime, que ad prelibatos priorem et fratres pertinent, ad ecclesiam spectabant eandem, et quod ipse non earundem abbatisse et 448 NUM. 300, 301. 1261 DEC. 2. - 4. conventus, sed ipsius ecclesie e nomine super decimis, iuribus et rebus predictis in laicos compromiserat memoratos, quodque huiusmodi arbitrium in favorem ipsius et dicte ecclesie fuerat promulgatum, quamquam ipse non suo, sed dictarum abbatisse et conventus, que contra iam dictos priorem et fratres dictam causam prosequebantur nomine in laicos compromisissetd eosdem, prout superius est expressum, pre- s dict as decimas occasione huiusmodi arbitrii contra iustitiam occupavit et occupatas deti net in eorundem prioris et fratrum preiudicium et gravamen. Quare supradicti prior et fratres nobis humiliter supplicarunt, ut, cum causa huiusmodi iam per triennium et amplius in ipsorum preiudicium sit protracta, providere eis super hoc misericorditer curaremus. Finem igitur litibus cupientes imponi, ne fiant nostris temporibus 10 immortales, discretioni vestre per apostolica scripta mandamus, quatinus vocatis, qui fuerint evocandi, causam audiatis eandem et ipsam infra unum annum post receptionem presentium indicio vel, si de partium voluntate processerit, concordia terminare curetis, facientes, quod decreveritis, per censuram ecclesiasticam firmiter observari. Testes autem,... subtraxerint, per censuram eandem, appellatione ... 1s perhibere.12 Si vero dicta causa prefatis priore et fratribus eam prosequentibus infra prescriptum tempus nequiverit propter adverse partís malitiam terminari, vos ex tune ipsam instructam vel non instructam ad apostolice sedis remittatis examen prefixo partibus termino peremptorio competenti, quo per se vel procuratores ydoneos cum omnibus actis, iuribus et munimentis suis huiusmodi causam contingentibus 20 compareant coram nobis facture et recepture super hoc, quod ordo dictaverit rationis. Diem vero remissionis huiusmodi, et quicquid exinde feceritis, nobis per vestras litteras harum seriem continentes studeatis fideliter intimare. Quodsi non omnes hiis ... exequantur.12 Datume Viterbii IIII nonas decembris, pontificatus nostri anno primo.e Bulla: Urbani IV. papae in filis cannabinis illaesa appendet. Cf. Diekamp IV, pag. 530 n. 3 25 pag. 533, typ. l. 301. + Pfemysl Otakarus JI., dominus regni Bohemiae, dux Austriae et Stiriae marchioque Moraviae, monasterio Cellae b. Mariae V. Brunae plantationes novellas quarumdam domo~ rum prope muros civitatis Brunae sitas concedit, monasterium idem in protectionem recipit so civibusque Brunensibus mandat, ne homines eiusdem monasterii molestare praesumanl. In Znojmo [1261]1 dec. 4. 300. ª) Litterae ,ii' fortasse in loco raso scriptae sunt A. - b) Ita A. - e) In loco raso scriptum esl A. - ª) ,isse' in loco raso scriplum est A. - •·•) Verbis competenler distentis, ut ultimae duae lineae explerentur, scriptum est A. 35 1) Johanni. - 2) Friderico. - ª)Petra de Ponte Curvo. - 4) H., completum nomen ignoramus. - 5) Otto fortasse. - 8) Jutae fortasse. - 7) Brunone. - •) Nomen ignoramus. - 9) Nicolao. - 1º) Stephano fortasse. - 11) Litterae non exstant. - 12) Vide CDB IV, pag. 125 num. 41. 1261 DEC. 4. NUM. 301. 449 Charla dubiae fi.dei in membrana scripta in SAR Brunae (archivum monasterii Cellae b. ]}/ariae V. Brunae, sign. Jesuité Brno, sub dato suo) asservatur (A). - Apographum insertum est confi.rmationi Mariae Theresiae, imperatricis Romanorum, datae Viennae 1740 maii 6, cuius confi.rmationis autographum ibidem (sign. 2 b/2} asservatur (B). - Aliud apo- 5 graphum exstat in copiario chart. saec. XVII. ,,Urkundenbuch des Herburger Klosters" intitulato in SAR Brunae (Coll. mnscr. num. 291) asservato, qui vidimationem Eccardi de Schwoben, Brunensis et Cremsirensis praepositi, datam Brunae 1636 oct. 4 continet, fol. 6-6v (C). Ed: Hormayr, Taschenbuch1840, pag. 445 num. 9 (ad a. 1252). -CDM III, pag. 291 num. 299 10 (ex A, ad a. 1260). Reg: Hormayr, Taschenbuch 1840,pag. 603 (ad a.1252).-Bohmer, Add. sec.,pag. XXXVII s. num. (ad dec. 4 s. ind. anni). - Reg II, pag. 107 num. 278 (ad a. 1260). -Sebánek, Archivy, pag. 31 num. 181 (ex B, ad a. 1254-1261). Lit: Sebánek, Listina mésta Brna, pag. 5 n. 25 (temporis notatio chartae). - KK, pag. 15 270. - Sebánek, Ceská listina 3, pag. 108 (destinatarius chartae). - Sebánek, Urkundenwesen, pag. 406 n. 539. In chartae tergo manu saec. XIIl. scriptum est: ,,Littera libertatis" (A). Scriba: P I I 47 = destinatarii proprius. Exempla script. num. 1 a, 28. Dictator: fortasse destinatarii proprius. 20 Quoniam charla sigillum habet (vide inferius), quod titulo Pfemysli Otakari JI. non respondet, suspicione quadam non carel. Vide: I l. 1 a, P. O. I l., 3, Bruna, Cella b. 1\1ariae V. (D ). Nos Othacharus, dei gracia dominus regni Bohemie,ª dux Austrie et Stirie et marchio 11 Morauie, iudici, scabinis ac universis civibus in Brunna sive quibuscumque 25 aliis JI fidelibus suis graciam suam et omne bonum. Licet ex officio regie magestatis pupillorum 11 ac viduarum tribulacionibus obviare et generaliter omnes nobis subiectos in viam pacis dirigere teneamur iuxta dominicam voluntatem, nos tamen affectu speciali et gracia erga priorissam et conventum de Cella sancte Marie in Brunna sumus divinitus illustrati. Hinc est, quod adb sublevandam inopiam earum- 30 dem, e ad promocionem divine Iaudis, pro anime nostre remedio concedimus plantaciones quarumdam domorum novellas prope muros civitatis superius memorate, quas seriose in nostram protectionem recipimus misericorditer et favorem, mandantes vobis sub obtentu gracie nostre ac rerum vestrarum, ne quis vestrum unquam racione exactionis sive precarie civitatis sive in iuribus foraliis emendo seu vendendo vel 35 quacumque alía de causa dictosª homines in dictarum dominarum bonis degentes aliquam molestiam indebitame presumat seu violenciam irrogare, quia quod deo semel dicatum est, manibus Iaicorum non licet ulterius attrectari. Qui autem de cetero secus facere presumpserit, graciam nostram se noverit offendisse. Datum in Zhnoym pridie nonas decembris. 40 Sigillum: Otakari sive Pfemysli, regis Bohemiae, etc., in fi.lis sericis fiavi et rubri colorís antica pars tantum (sigillum maiestatis) valde laesa appendet. Cf. Sigilla num. 1 a, 1 l. 301.+ ª) ,Bohem' A. - 0) ,d' ex ,b' sine rasura correcta est A. - e) ,a' ex ,o' fortasse correct. est A. - ª)Ita A; praepositio ,in' supplenda est. - •) ,t' e quadam alía littera sine rasura correcta est Ap 450 ::-iU\I. :101, :102. 1261 DEC. 4. - 24. 302. Johannes, episcopus Pragensis, omnibus, qui ad capellam beatae virginis Katherinae apud Frankenfordiam in certis festivitatibus accesserint, indulgentias concedit. Pragae 1261 dec. 24. Apographum saec. XIV.-X V. exstal in copiariis ,,Bartholomausstift-Bücher" nominati.~, 5 qui in archivo civitatis Frankenfordiae asservantur, series 1, num. 193 (B). Ed: Lau, Urkundenbuch, pag. 114 num. 237 (ex B, qui et alteram editionem J. Fr. Bohmeri, ubi charla sub num. 125 edita sil, adducit). Reg: Bohmer, Regesta archiep. llfag., pag. 356 num. 57. - Reg IV, pag. 814 num. 2099. Dictator: ignotus, qui communi formulario indulgentiarum usus est. to Vide: II. 2 a, Johannes episcopus (T). Imaginem phototypicam B nobis benignissime v. d. B. Diestelkamp, professoris munere in universitate Frankenfordiana fungens, transmisit; qua de causa ei gratias agimus. Johannes, dei gracia ecclesie Pragensis episcopus, universis Christifidelibus salutem in Domino sempiternam. Licet is, de cuius munere venit... apciores.1 15 Ex consensu igitur reverendi patris domini nostri archiepiscopi Moguntini,ª 2 loci diocesani, cupientes, ut cappella beate virginis Katherine apud Frankenfordiamb congruis honoribus frequentetur, modo e redditibus quoque ac edificiis emendetur, ut divinum obsequium, quo hactenus caruit, in ea perpetuo celebretur, omnibus Christi fidelibus vere penitentibus et confessis, qui ad cappellam eandem in anniver- 20 sario die dedicacionis ipsius, in die beate Katherine, In vinculis et Katedra sancti Petri, principis apostolorum, ac in die sancti Bartholomei apostoli et per octavas predictorum dierum reverenter accesserint annuatim divine propiciacionis graciam petituri, necnon omnibus, qui ad opus ipsius cappelle manumª porrexerint adiutricem, de omnipotentis dei misericordia et beatorum Petri et Pauli, apostolorum eius, meritis 25 et auctoritate confisi, quadraginta dies de iniuncta sibi penitentia misericorditer relaxamus. Datum Prage anno Domini M°CCLXI, in vigilia Nativitatis Domini. 1) Charla anno in nota temporis carel. Ad a. 1261 hic ponitur, quia, quamquam ibídem Pfemysl Otakarus II. ,dominus regni Bohemie' nominatur, typario sigilli maiestatis (vide inferius) 30 sigillata est, qua ille post suam coronationem 1261 dec. 25 factam usus est. Verisimillime charla quidem dec. 4 scripta demum post coronationem Pfcmysli Otakari I l. videtur esse sigillata. 302. ª) ,Mog~' B. -- 0) ,Frankenf:f'' B. - e) ,m' B. - ª) ,manu' B. 1) Vide CDB II, pag. 158 num. 70 cum nonnullis variationibus minimi momenti. - 2) Wernheri. 35 1261 DEC. 25. 1\lJM. 303. 451 303. Pfemysl Oiakarus 11., rex Bohemiae, dux Austriae el Siiriae marchioqlle Moraviae, Wemhero, archiepiscopo Maguntino, die coronaiionis suae varia promiilii. Pragae 126[1]1 dec. 25. 5 Apographum saec. XIII. exstat in codice membranaceo in serie ,,Mainzer Bücher" dicta in archivo publico Herbipolensi (sign. num. 17) asservato, fol. J74v-175 (B). - Aliud apographum saec. XIV. exstat in codice membranaceo, ibidem (sign. num. 18) asservato, fol. J87V--188 (C). Ed: Gudenus, pag. 692 num. 306 (ad a. 1262). - CD1\J III, pag. 322 num. 328 (e Gudeno). to Reg: Bohmer, Add. sec., pag. 438 num. 142. - Reg JI, pag. 129 num. 339. - Bohmer, Regesta archiep. Maguntinensium, pag. 356 num. 58. - RI V. 2, pag. 1748 num. 11902. Dobenecker, Regesta III, pag. 462 num. 2941. Lit: Samanek, Zur Vorgeschichte der Kronung Wenzels JI., pag. 262 (rei deliberati-0). - KK, pag. 291 (dubitatio ibi pronuntiata, an charla authentica esse possit, iam vicia est). - Fiala, L> Kanceláf, pag. 19.'J (quod de regis titulo dictum est, veritati non respondet). Dictator: archiepiscopi 1\1ayuntini fortassl' proprius. Vide: JI. 1 a, P. O. JI. Venerabili in Christo patri et amico sincere dilecto, domino W.,2 sancte Moguntineª sedis archiepiscopo, sacri imperii per Germaniam archicancellario, Odacharus, 20 dei gratia quintus Boemorum rex, dux Austrie et Styrie marchioque Morauie, cum sincero affectu paratam ad obsequia voluntatem. Quia culminisb nostri quodammodo denigraret honorem, si pro obsequio et honore, quem in nostra et precipue in dilecte coniugis nostre Cunegundis coronatione non absque gravi labore nobis liberaliter ac hilariter iuxta nostrum debitum impendistis, vestram ecclesiam vel perso- 25 nam contingeret dampnum seu dedecus aliquod sustinere, ecce perc salutem nostram et per fastigium dignitatis regalis vobis promittimus firma fide, quod si per ecclesiam Romanam contingeret vestram personam aliquibus gravari sententiis occasione coronationis huiusmodi, nostris illas expensis procurabimus relaxari. Et si vos pro recuperandaª gratia sedis apostolice in hac parte aliquas expensas subire contingeret, 30 servabimus vosª' sine preiudicio et indempnes.e Ceterum si eadem Romana ecclesia occasione huiusmodi aliquid ordinaret vel statueret in preiudicium ecclesie Maguntinef circa coronationem regum Boemie, vos autfl vestros successores a coronationell huiusmodi suspendendo ad tempus aut coronationis auctoritatem in aliam ecclesiam omnimodis transferendo, vobis vestrisque successoribus et ecclesie Maguntinei sub 35 simili fidei firmitate pro nobisi' et nostris successoribus bona fide promittimus et constanter, quod numquam ab alio quam abk archiepiscopo Maguntino,! qui pro tempore fuerit, coronationem accipient. Illam quoque ecclesiam et personam, que taliter sibi auctoritatem coronationis assumeret, persequemur et nostri successores persequen- 452 NUM. 303, 304. 1261 DEC. 25. turm una cum Maguntina ecclesia sicut hostem publicum regni nostri. Datum Prage in die coronationis nostre, que fuit dominica et Natalis Domini, anno gratie MºCCºLXII0 .n 304. Pfemysl Otakams JI., rex Bohemiae, dux Austriae et Stiriae marchioque Moraviae, s successores suos ab archiepiscopo Maguntino unclionem coronationemque recipere debere protestatur. Pragae 126[1]1 dP-c. 25. Apographum saec. XIII. exstat in codice membranaceo in serie ,,Mainzer Bücher" dicta in archivo publico Herbipolensi (sign. num. 17) asservato, fol. 174 (B). - Aliud apographum to saec. XIV. exstat in codice membranaceo, ibídem (sign. num. 18) asservato, fol. 187 (C). Ed: Senckenberg, Selecta JI, pag. 117 num. 1 (ad a. 1263). Reg: Gudenus, pag. 690 post num. 304 (ad a. 1262).- Ropp, Erzb. Werner, pag. 159 num. 73. - Bohmer, Rcgesta archiep. Maguntinensium, pag. 359 num. 82 (ad a. 1262). Lit: KK, pag. 292. 15 Dictator: fortasse archiepiscopi Maguntini. Vide: JI. 1 a, P. O. JI. In nomine Domini amen. Nos Odacharus, dei gratia quintusª Boemorum rex, dux Austrie et Styrieb marchioque Moravie, e omnibus in perpetuum. Inherentes vestigiis clare memorie progenitorum nostrorum, qui per metropolitanos suos archie- 20 piscopos Maguntinosd in reges Boemorum sunt uncti,2 sicut et nos per venerabilem patrem dominum Wernherum, Maguntinume archiepiscopum, sumus uncti, recognoscimus et presentibus litteris nostris patentibus publice protestamur, quod singuli successores nostri ab archiepiscopo Maguntino/ qui pro tempore fuerit, et non ab alio unctionem suam et coronationem debent recipere ing perpetuum, quemadmodum 25 supradicti progenitores nostri et nos recepimus ex debito et institutione primaria regni nostri. Datum Prage anno Domini M°CC0 LXIl,h in die consecrationis nostre, que fuW Natalis Domini. 303. ª) ,Mogunt' B, ,Magt' C. - b) ,culminio' B, C. - e) In initio lineae iterum ,per' sequitur in B, ,per persalutem' legitur in C. - ª) ,recupanda' C. - ª') ,nos' C. - •) ,indempnem' B, C. - 30 ·-- -- ~ - - -f) ,Magunt' B, ,Magut' C. - u) ,autem' B, C. - ") ,coronatoie' C. - ') ,Magunt' B, ,Mogunt' C. '') ,vobis' C. - k) Deest C. - Z) ,Magunt' B, C. - m) ,prosequentur' B, C. - n) Ita B, C. 1) Vide n. n; initium anni ad dec. 25 (Nativitatem Domini) ponitur. - 2) Wernhero. 304. ª) ,quiratus' C. - 11) ,Stirie' C. - e) ,v' ex ,b' correcta est in B, ,Morabie' C. - ª) ,Magunt' C. - •) ,Maguntin' B, ,l\fag~t' C. -f) ,Ma~t' B, C. - u) ,ut' C. - ") Ita B, ,M°CC0 LX0 II0 ' 35 C. - i) ,sunt' C. 1) Vide n. h; initium anni ad dec. 25 (Nativitatem Domini) ponitur. - 2) Cf. chartam Pfemysli Otakari I. et Venceslai I. Pragae 1228 [febr. in.] datam (CDB JI, pag. 306 num. 309). 1261 DEC. 25. NUM. 305. 453 305. Godefridus de Eppstein, Fridericus de Beichlingen, Henricus de Weilnau, Theodericus de Katzenelenbogen, Guntherus de Schwarzburg comites et Wernherus de Bolanden, imperialis aulae camerarius, recognoscunt, quomodo Erfordia Pragam ad coronationem s euntes, Pragae commorantes et rursus Praga Erfordiam redeuntes una cum Wernhero, archiepiscopo Maguntino, a Pfemyslo Otakaro Il. honorifice excepti sint. - 126/1]1 dec. 25.2 Autographum in membrana scriptum in archivo publico Monacensi (sign. HU Mainz 127) asservatur (A). - Apographum saec. XIII. exstat in codice membranaceo in serie ,,Mainzer to Bücher" dicta in archivo publico Herbipolensi (sign. num. 17) asservato, fol. 175 (B). -Aliud apographum saec. XIV. exstat in codice membranaceo, ibidem (sign. num. 18) asservato, fol. 188v (C). Ed: Gudenus, pag. 693 num. 307 (ad a. 1262). -CDM JII, pag. 323 num. 329 (e Gudeno). CDM VII, pag. 765 num. 124 (e Gudeno ad a. 1262). - Nassauisches Urkundenbuch 1, pag. 15 428 num. 713 (ex apographo in ,,Lib. reg. eccl. Mog. num. 1"). - Beyer, Urkundenbuch, pag. 104 num. 178 (ex A). Reg: Bohmer, Add. sec., pag. 438 sine num. - Ropp, Erzb. Werner, pag. 159 num. 74. - Reg 11, pag. 130 num. 340. - Rl V. 2, pag. 1748 num. 11901 a. - Bohmer, Regesta archiep. Maguntinensium, pag. 356 num. 59. - Dobenecker, Regesta III, pag. 426 num. 2942. 20 Lit: E pluribus scriptoribus, qui coronationem Pfemysli Otakari JI. pertractant, afferatur Novotny l. 4, pag. 107, ubi opera antiquiora inveniuntur. - KK, pag. 293. Scriba: e circulo diplomatico archiepiscopi Maguntini = P JI 46, qui el charlam Premysli Otakari 11. (num. 298) el alias charlas in circulo Maguntino (e. gr. in chartis, sign. HU Mainz 2495, 2498, 2504 etc.) occurrit. Cf.Exempla scripl. num. 1 a, 27. 25 Dictator: forlasse idem. Vide: JI. 1 a, P. O. 11. In nomine Domini amen. Nos Gotefridus de Eppenstein,ª Fridericus de Bychelingen, Heinricus de Wilenllowe, Dietherus de Kazzenellebogen, Guntherus de Swarzburg comites et Wernherus de 11 Bollandia, impialisb aule camerarius, re- 30 cognoscimusc et testamur, quod nos cum venerabili patre domino et 11 consanguineo nostro, domino Wernhero, sancte Maguntineª sedis archiepiscopo, fuimus presentes in ecclesia Pragensi anno Domini MCCLXIlb in die Nativitatis Domini, ubi ipse dominus archiepiscopus unxit et coronavit in regem dominum Othakarum, heredem regni Boemie, et uxorem eius Kunegundim in reginam. Idem etiam rex, qui et fuit dux 35 Austrie ac Styrie marchioque Morauie, assumpserat Erfordie in expensas et conductum suume in eundo Pragam, ubi procuravit nos XVIII diebus, et in reditu6 usque Erfordiam nosi et dominum archiepiscopum memoratumu et totam ipsius familiam cum personis et rebus eorum. Ministravit quoque nobis omnibus copiosas expensas. Dedit etiam domino archiepiscopo pro iure suo centum marcas auri, item pro iure curie 40 sexaginta et quatuor marcas argenti; preterea duas marcas auri capitulo Maguntinott 454 :-;uM. 30á, 306. 1261 DEC. 2:;. - 1261 S. D. pro iure suo ad emendum ecclesie aliquid in ornatum. Insuper honoravit nos spadonibus et aliis exeniis pulcre satis et taliter, ut decebat eundem. Actah sunt hec anno Domini et die predictis.n Sigilla: quinque in scidulis membranaceis appendent; 1) Gode/ridi de Eppstein: in sigilli medio eques depingitur in dextram partem se /erens, qui manu dextra gladium, sinistra scutum quin- :; quies contignatum pro pectoretenet. Circumscriptio: + SIGILLVM · G0'06FIDI· D/6PP////6In; 2) deest; 3)Friderici de Reichlingen: in scuti forma, in sigilli medio arte heraldica ornato ala depingitur. Circumscriptio: +l///COMITIS FRl/6RICI D6. BICH6VING6n; 4) Theoderici de Katzenelenbogen: in sigilli medio scutum, in quo felis exultans in dextram partem se /erens depingitur. Circumscriptio: + /D/T6Rl////////////6LL6NBO//N; 5) Guntheri de Schwarzburg: 10 in sigilli medio galea cum galeaio fastigio (fortasse cancelli et arbor) depingitur. Circumscriptio: + SIGILLVill CO//TIS GVIlT6RI D6: SWAR6BVRCh. 306. [Frater] Conradus, ad praesens in monasterio Cladrubensi constitutus, Petrum, abbatem Zwi/altensem, rogat, 11t sibi in adiutorium subito venial. - [1261]1 -. Textum /ragmenti litterarum servavit Sulger (vide in/erius), qui indicare, quo ex fonte ipsum hauserit, praetermisit (E). Ed: Sulger, Annales imp. mon. Zwifaltensis I, pag. 215 (cf. superius et n. 1).- Wirtenb. Ukb. VI, pag. 1 (teste Mayero ex E). 20 Lit: Mayer, Die Gebetsverbrüderung, pag. 564 n. 5. Dictator: ignotus. Litterarum textus etiam cuiusdam libri formarum pars esse possit. Vide: II. 3, Kladruby (D). Roe loco editione (E) tantum usi sumus. Reverendo in Christo patri ac domino Petro, abbati Zwifaltensi, spirituali provisori suo, Conradus, ejus filius non indevotus exul, ... ad praesens in domo Claderubensi constitutus, debitae ac devotae obedientiae submissionem. In memoriam 25 vestrae paternitati humiliter revoco, qualiter vestris imperiis integraliter obediendo, per longa terrarum spatia in Bohemiam ad domum transivi Claderubensem, ad anti- Jo quam amicitiam et fraternitatem vestri et Claderubensis monasterii reformandam. !:J05. ª) Etiam ,,Eppenstem' legi potest A. - - b) Ita A.. --- e) Littera ,n' ex ,o' correcta esl A.. ") ,Magunt' A. - •-•) In loco raso litteris paulum minoribus scriptum est A. - f) In loco raso litteris mirwribus scriptum est A. -- u) Primam ,m' maiusculam scriba erasit et in minusculam correxit A. - h-h) Verbis competenter disten/is, ut ultima linea expleretur, scriptum est A. 3:; 1) Vide n. b; initium anni ad dec. 25 (Nativitatem Domini) ponitur. - 2) Beyer (vide in/erius) iam quaestionem ad notam temporis huius chartae pertinentem disseruit. E charla, quae notam temporis coronationis Pfemysli Otakari 11. habet, ciare apparet eam demum postquam Wernherus, archiepiscopus Maguntinus, ciusque conductus Erfordiam rediit, esse scriptam. 1261 S. D. - 1262 IAN. l:l. NCM. 306, 307. 455 Quapropter ego Conrados totosque conventos flexis genibos vestram fidelitatem homiliter rogamos, ot in adjotoriom nobis sobito venire dignemini, certissime scientes, qood omnes personae exceptis 4, scilicet ... lino, Wernhero, Conrado, volont com perfecta fide vestris mandatis adstare et inviolabiliter obedire. Insuper vobis notifico, s qood gloriosom docatom vobis praestare volont. Et ot de hoc non diffidatis, sigillo isto signavi paginam, amen. Conrados ... per literam istam etiam totom conventom fraterna dilectione salotare velitis. Valete omnes. 307. Pfemysl Otakarus JI., rex Bohemiae, dux Austriae et Stiriae marchioque Moraviae, 10 ecclesiam Pragensem (in A 1, A 2 = versio I ), eandem ecclesiam necnon ecclesias in Vysehrad, Strahov, Bfevnov aliasque omnes ecclesias regni Bohemiae (in A 3 = versio JI) ab omnibus vexationibus eximit omniaque privilegia (in A 1, A 2 Pragensis ecclesiae, in A 3 etiam aliarum supradictarum ecclesiarum) confirmat. 15 20 25 30 Pragae 1262 ian. 13. Tria autographa in membrana scripta in archivo arcis Pragensis Pragae (archivum capituli Pragensis, sign. II 16, II 17, II 18) asservantur (A 1, A 2, A 3). Ed: Pontanus, Bohaemia pia, pag. 85 (ex A 2) et pag. 60 (ex A 2, haud completum textum sine temporis nota praebet). -Balbin, Miscellanea, dec. I, lib. VI,pag. 20num. 16 (exA2).Lünig,CodexGerm.dipl.,col. 965-968num.10 (ex A 2).- CIB I, pag. 150 num. 49 (ex A 2). Reg: Reg Il, pag. 131 num. 342. - ErSil-PraZák, Katalog, pag. 25 num. 44 (ex A 3), num. 45 (ex A 1, A 2). Lit: Sebánek-Dusková, Panovnická a biskupská listina, pag. 95 (scriba chartarum). - Sebánek, Urkundenwesen, pag. 308 n. 25, pag. 408. In tergo chartae A 1 manu saec. XIII. scriptum est: ,,lstud privilegium ..." (E); verba, quae sequuntur, fere evanuerunt; porro manu paulo posteriore scriptum est: ,,Renovatio privilegiorum (ultima ,i' ex ,e' correcta est) Pragensis ecclesie ab Otthacaro rege quinto Bohemorum" (F). In tergo A 2 scriptum est: ,,Privilegium Pragensis ecclesie super libertate datum a rege Bohemorum quinto" (F); manus saec. XIV. super vocem ,,Bohemorum" vocem ,,Otakaro" addidit (eodem modo atque in num. 3); manus paulo posterior ,,postquam fuit coronatus"; manus saec. XIV., eadem, quae in dorso privilegii num. 3 apparet, ,,Registrata" et ,,corca" (correcta?) scripsit. In tergo chartae A 3 scriptum est: ,,Privilegium de liberte (sic!) Pragensis ecclesiarum diocesis tam spiritualium quam secularium" (F ). In tergo omnium trium exemplarium nota ,,Registrata k 2" legitur. Scriba A 1-A 3: P II 48 = Pfisnobor, quondam Pfemysli Otakari Il. notarius, tune 35 scholasticus Pragensis ecclesiae, qui ibi destinatarii proprias videtur esse habendus. Cf. Exempla script. num. 1 a, 29. 306. 1) Litteras ad terminum, ad quem a v. d. communiter ponuntur, posuimu.~. 456 NUM. 307. 1262 IAN. 1:1. Dictator: Per formam quasiconfirmationis tenorem charlae Pfemysli Olakari II. Pragae 1253 nov. 20 datae (num. 3) repelil; quae typis minoribus exprimuntur. Congruenliam chartarum iam Balbín (vide superius) recte cognovit. Vide: II. 1 a, P. O. Il., Pflsnobor (A), 3, Praga, ecclesia capitularis (G). Apud Fr: accurata descriplio omniumlrium charlarum, apographumearum cum annolalionibus. 5 aOttacarus, sdei gratiaª quintus rexl> Boemorum, dux Austrie, dominus Stirie, Morauie marchio, ad rei memoriam sempiternam.c Pro hul!mani redemptione" generis eterni regís filius ah altis celorum ad ima• descendens, ne perpetuef dampnationis sententiamt exciperet, incarnari vol uit" 11 de Virgin e11 gloriosa et ex innata pietatell sue conpatiens creature, quam ceteris fecerat digniorem,i crucis subire tormentum et mortis amaritulldinem non expavit. 10 Post suam itaque resurrectionem a mortuisk per mundum instituit ecclesias universum, quibus ob remedium scismatis prefecit unum, super quem edificavit ecclesiam et ipsum Petrum1 a petra nominavit, daos ei in traditione clavium regni celestis in signum dilectionis spetialissimem singularis privilegii potestatem, ut quoscumque ligaret vel solveret super terram, ligati haberentur in celis vel so)uti.1 Cuius etiam ditioni prefatas commisit" ecclesias effusione sui preciosissimi sanguinis 15 perpetue donatas libertati; ad quarum conservationem tanto debent regnorum rectores et terrarum príncipes universi studiosius anhelare, quanto dampnabilius est celestis regis gratiam homini violare christistiano,0 tali precipue, cuí a deo gladii est potestas in terris collata ad laudem bonorum et perversorum iuxta suorum exigentiam meritorum ultionem, ac:r> ratione dominice potestatis humanam tenentur audatiam choercere. Nam etsi cuiuslibet christistiani11 sit hominis 20 finalis diem iuditii formidare, precipue tamen potentes terreri debent, cum plus exigatur ah eo, cuí plus committitur,r et gradus altitudinem sequi soleat casus gravitas. Inter huiusmodi sane nostrarum considerationum curas, quibus altissimo creatori nostro, de cuius misericordia vitam et orones dignitates nostras seu honores, quibus temporaliter fungimur, possidemus et eterna speramus, placere, quantum ipsius permittit gratia, letantes proponimus, supprema mente re- 25 volvimus et devotione debita cogitamus, qualiter in primis matrero fidei, magistram divine legis, sacrosanctam Romanam ecclesíam, quam cultu sacro, corde pariter et corpore veneramur, honore debito et dignis in Domino servitiis honoremus, deinde ceteras in nostro precipue dominio constitutas congruis favoribus tamquam prínceps catholicus attollamus. Sane ad honorem dei omnipotentis, cuius spiritu totum corpus ecclesie regitur, et beatorum martirum Viti, Wencezlai, 30 Adalberti, in quorum honore sancta Pragensis ecclesia, episcopali catedra• decorata, fundata dignoscitur, de cuius etiam corpore suscepimus deo propitio nostri capitis dyadema, et plenam regie dignitatis adepti sumus potestatem necnon1 honorabilem "\Vissegradensem ecclesiam, capellam nostram specialem, nullo medio 35 in spiritualibus ecclesie Romane subiectam, ad honorem beati Petri, apostolorum principis, a nostris pía devotione progenitoribus institutam et nobilibus munitam privilegiis,1 ecclesiam etiam sacratissime virginis Marie, matris domi- 40 ni nostri Ihesu Christi, per quam post deum 1262 IAN. 13. 5 perpetua et irrefragahili gaudere volumus liher- 10 tate; ita videlicet, ut ah omnihus sordidis munerihus sit exempta, ah angariis et perangariis universis immunis, ah exactionum vexationihus aliena. Ceterum, ut illa, ad que est divinitus instituta, quietius peragere valeat, et 15 telam prolixi narratus texat sermo hrevis, sic ipsam venerahilem Pragensem ecclesiam ah omnihus esse volumus vexationihus immunem, ut ipsius orationihus, que pro nohis iugiter interpellat aput deum, et mundi cursus pacifice 20 nostris actihus dirigatur et eius meritis in eterni regis palatio desiderata nohis mansio preparetur. Omnia etiamu ei NUM. 307. 457 totus vivit orhis terrarum, in Monte Syon feliciter institutam et venerahili Premonstratensi ordini deputatam, pium insuper Brevnovense monasterium, ordinis sancti Benedicti, in vicinis campis feliciter constructum et dotatum, ac omnes alias ecclesias regni Boemie tam seculares quam religiosas, quocumque nomine cense- antur,1 perpetua et irrefragahili gaudere volumus lihertate; ita videlicet, ut ah omnihus sordidis munerihus sint exempte, ah angariis et perangariis * immunes, ah exactionum vexationihus aliene. Ceterum, ut illa, ad que sunt divinitus institute, quietius peragere valeant, et telam prolixi narratus texat sermo hrevis, sic cunetas dominii nostri ecclesias ah omnihus esse volumus vexacionihus immunes, ut ipsarum orationihus, que pro nohis iugiter interpellant aput deum, et mundi cursus pacifice nostris actihus dirigatur et earum meritis in eterni regís palatio desiderata nohis mansio preparetur. Omnia etiam eis privilegia a nostris antecessorihusu' piau· consideratione concessa, sive sint realia, sive personalia, ad res seu iura pertinentia, dummodo appareant in prima figura et autenticis sigillisv sigillata, 25 non vitiata, w non cancellata, non in aliqua sui parte aholita, rata hahemus et firma et ea auctoritate presentís scripti confirmamus, nolentes illa tractu temporis a malivolis aliquihus ausu temerario violari. In cuius rei testimonium presentes de communi"' consilio haronum nostrorum eidem Pragensi haronum nostrorum consilio universis veneraecclesie hilihus ecclesiis, seu quihuslihet aliis piis locis :10 concedimus litteras pro memoria prefatorum omnium sempiterna sigillorum nostrorum munimine rohoratas. Ad maiorem vero fidem et evidentiorem cautelam huius nostre dona[tio]nis11 seu confirmationis seriem per dominum et patrem nostrum sanctissimum Petri successorem et Ihesu Christi vicarium confirmari volumus et rogamus. Actum Prage anno Domini M°CC0 LX0 II0 ,z ydusz' ianuarii, presentibus his testibus: domino Iohanne venerabili episcopo,ªª Iacobo 35 preposito, Priznoborio scolastico Pragensibus, domino Andrea aule regie summo carnerario, domino Iarosio purcravio Pragensi, domino Chechone iudice, domino Hermanno subcamerario, Olrico purcravio de Loket, Olrico de Noua Domo, Villelmo de Podebrad,bb Zezema de Costomlat,cc Sdizlao submarsalco, Zdezlao de Stermberch, larozlao castellano de Bolezlav,dd Benesio subcamerario MoraviensLee Datum per manus ma- 40 gistrorum Arnoldi et Villelmiff prothonotariorum, Pragensis ecclesie canonicorum, die et loco prefatis. 458 N Ul\I. 30i, 308. 1262 JAN. 13. - 21. Sigilla: Otakari sive Pfemusli, regís Bohemiae, etc., ducis Austriae etc.; in A 1 e cera viridis colorís in filis sericis {lavi et viridis colorís illaesum appendel; in A 2 e cera viridis colorís in filis sericis flavi et rubri colorís valde laesum appendet; in A 3 e cera viridis colorís in filis sericis {lavi et viridis colorís illaesum appendet; in margine exteriore omnium trium sigillorum inscriptio apparet. Vide (A 1), cf. (A 2, A 3). Sigilla num. 1 a, 1 l, 2 l, 3 l. 5 308. Pfemysl Olakarus II., rex Bohemiae, dux Austriae et Stiriae marchioque Moraviae, ecclesiae Pragensi exactionem de mensura regali, quae ,,ctvrtne" vocatur, quam eidem ecclesiae pater suus Venceslaus J. contulit, denuo concedit. Pragae 1262 ian. 21. 10 A.utographum in membrana scriptum in archivo arcis Pragensis Pragae (archivum capituli Pragensis, sign. II 15) asservatur (A). Ed: Pontanus, Bohaemia pía, pag. 54 (ex A, haud completum textum praebet). Reg: Reg Il, pag. 131 num. 343. - ErSil-Praták, Katalog, pag. 25 num. 46 (ex A). Lit: Sebánek-Dusková, Panovnická a biskupská listina, pag. 95 (scriba chartae). - Sebánek, 15 Urkundenwesen, pag. 308 11. 25. In tergo chartae manu saec. XIIl. scriptum est: ,,Privilegium de mensura" (G). Manu saec. XI V. (eodem modo atque in num. 307) scriptum est ,,Registrata a 1". Scriba: P 11 48 = Pfísnobor, quondam Pi'emysli Otakari II. notarius, tune scholasticus Pragensis ecclesiae, qui ibi destinatarii proprius videtur esse habendus. Cf. Exempla script. num. 20 1 a, 29. Dictator: Per formam quasiconfirmationis tenorem chartae Pi'emysli Otakari II. Pragae 1258 [ante aug. 6] datae (num. 159) repetit; quae typis minoribus exprimuntur. Vide: II. 1 a, P. O. Il., Pfísnobor (B), 3, Praga, ecclesia capitularis (H). Apud Fr: accurata descriptio chartae. 25 307. ª) Finis litterarum grossarum A 3. _b) ,R' ex ,B' correctum est A l. _e) ,semllpiternam'; finis primae lineae A 3. - ª) Finis primae lineae A 2. - •) ,hima' A 2. -f·f) ,sententiam perpetue dampnatioJlnis' finis secundae lineae A 3. - g-g) ,de Virgine voluit' A 2, A 3.- h) ,pielltate'; finis secundae lineae A 2. - t) Finis tertiae lineae A 3. - k) ,mortuJlis'; finis tertiae lineae A 2. - 1) ,t' ex ,r' correctum est A 3. - m) ,specialissime' A 2, A 3. - n) ,omisit' A 1, A 2, A 3. - 0 ) ,xpistiano' 30 --A 1, A 2, A 3. - P) ,hac' A 2. - !1) ,xpistiani A 1, A 2, A 3. -') ,omittitur' A 1, A 2, A 3. - •) ,cathedra' A 2, A 3. - t-t) Hinc usque ,censeantur' deest in A 1, A 2; hinc usque ad finem, quae in columna sinistra ponuntur, A 1, A 2; quae in dextra ponuntur, A 3 continent. - ") ,eciam' A 2. - u'-u') ,pia antecessoribus' A 3. - ") ,gi' ex ,gI' correctum est A 3. - w) ,viciata' A 2. - "') ,omuni' A 1, A 2, A 3. -Y)Quod uncís clauditur, cum membrana destructa periit A l. -z) ,MºCCºLXIIº A 2. -z') 35 lla A 1, A 2, A 3. -ªª) Scriba primum ,p' scribere coepit, sed statim sine rasura correxit A 2. - bb) ,Podiebrad' A 2. - ce) ,Kostomlat' A 2. - ªª) ,Bolezlaw' A 2, A 3. - ••) ,Morawiensi' A. 2, A 3. - ff) ,Willelmi' A 2. 1) C/. Matth. 16, 19. - 2) Quae privilegia intellegantur, vide num. 3 11. 2. 1262 JAN. 21. - 23. NUM. 308, 309. 459 S In nomine sancte et individue trinitatis amen. S Ottacarus qui et Premizl, dei gratia quin!ltus rex Boemorum, dux Austrie et Stirie, marchio Morauie, omnibus in perpetuum. Ut regi regum eterno rex 11 complaceatª temporalis, inter cetera pietatis opera, quibus eterni regis solium scanditur, principum serenitatis excellentia pervillgili debet 5 studio meditari, qualiter piis locis ac viris devotis de bonis temporalibus taliter subveniat, ut a deo retribucionis premium et in gentibus habere valeat nomen bonum. Hinc est, quod notum esse volumus presentibus et futuris, quod nos ad honorem sancti Wencezlai, martiris gloriosi, ac aliorum patronorum Pragensis ecclesie liberalitate solita eidem ecclesie et canonicis eiusdem pro remedio animarum progenitorum nostrorum, ut proinde eorum memoria habeatur, sicut olim 10 serenissimus et precordialis pater noster Wencezlaus, rex Boemorum quartus, mensuram regalero, que chstvirnie vulgariter appellatur, in civitate Pragensi regia liberalitate contulerat,1 ita et nos ob reverentiam dei et beatorum martirum predictorum predictis, ecclesie videlicet et canonicis, in perpetuum eandem concedimus et donamus, statuentes, ut nullus religiosorum aut secularium sive adveniens in civitate eadem in alia mensura emere ve! vendere audeat quam in illa. Quilibet 15 vero emptor cuiuscumque generis annonam emerit, de qualibet mensura unum obulum Pragensis monete persolvere debet ecclesie ac canonicis prenotatis. Si quis autem in ea solutione negligens extiterit aut rebellis, penam decem solidorum in cameram nostram persolvat, canonicis vero prenotatis quinque solidos reddat pro illata iniuria. Et talero penam in eternum precipimus observari. Ut autem hec serenitatis" nostre donatio ac statutum ratum permaneat et inconvulsum, 20 super eo presentero paginam conscribi et sigillorum nostrorum munimine iussimus roborari. Huius rei testes sunt nobiles viri: Andreas summus camerarius, Iarosius purcravius Pragensis, Zmilo de Litmbuk, Chech iudex, Wokko marsalcus, Hermannus subcamerarius, Olricus purcravius de Loket, Ratmirus de Primda, Diwis dapifer, Zezema de Costomlat, Iarozlaus castellanus de Bolezlav, Zdezlaus de Stermberch, Willelmus de Po- 25 debrad, Iencho purcravius Gradicensis, Zmilo purcravius de Velov, e Nezamizl purcravius de Olomuch, Benesius subcamerarius Morauie, Vikardus purcravius de Vranov et alii quam plures. Actum Prage anno Domini M°CC0 LX0 11°, datum ibídem per manus magistri Arnoldi prothonotarii, XII0 kalendas februarii. 30 Sigillum: Otakari sive Pfemysli, regis Bohemiae, etc., ducis Austriae etc., in filis sericis rubri et viridis coloris illaesum fere appendet; in margine exteriore inscriptio apparet. Cf. Sigilla num. 1 a, 1 I, 2 I, 3 I. 309. Urbanus IV. papa monaslerium in :leliv prolegendum suscipit. Vilerbii [1262] ian. 23. 35 308. ª) ,:>placeat' A. - b) Secunda ,e' in scribendo sine rasura ex alia litlera correcta est A. - e) Ita A. 1) Vide chartam Vences.lai I. regis Pragae 1249 sept. 22 datam (CDB IV, pag. 283 num. 173). 460 NUM. 309, 310. 1262 IAN. 23. - 30. Autographum in membrana scriptum in SAR Tfeboft (archivum mon. Siloensis, sign. num. 4) asservatur (A). - Apographum insertum est vidimationi Hilarii de Litomefice, administratoris archiepiscopatus Pragensis, in castro Pragensi 1463 mart. 26 datae, cuius vidimationis autographum ibidem (sign. num. 55) asservatur (B ). Ed: CDM VII, pag. 764 num. 123 (ex A). Reg: Reg II, pag. 131 num. 344. - Potthast II, pag. 1482 num. 18220. In autographi media parte superiore nota correctoris ,,cor" una linea deleta, paulo dextrorsus iterum eadem nota apparet; sub charla replicata parte sinistra nota ,,Rcf", in autographi tergo in media parte superiore nota ,,Crso" legitur; quae omnia in cancellaria apostolica videntur 5 esse scripta. 10 ~ Urbanus ~ episcopus, servus servorum dei, dilectis filiis ..1 abbati et conventui monasterii Sylonensis,ª Premonstratensis ordinis, Prallgensis diocesis, salutem et apostolicam benedictionem. Cum a nobis petitur, ... effectum.2 Eapropter ... protectione suscipimus.2Specialiter autem decimas, terras, possessiones, vineas, domos et alía bona vestra, sicut ea omnia iuste ac pacifice possidetis, vobis et per vos eidem 15 monasterio auctoritate apostolica confirmamus et presentís scripti patrocinio communimus, salva in predictis decimisb moderationeb concilii generalis.3 Nulli ergo ... contraire.2 Si quis autem ... incursurum.2 Datum Viterbii X kalendas februarii, pontificatus nostri anno primo. Bulla: Urbani IV. papae in filis sericis flavi et rubri colorís illaesa appendet. Cf. Diekamp IV, 20 pag. 530 n . .'J, pag. 533, typ. l. 310.+ Pfemysl Otakarus Il., rex Bohemiae, [aliis titulis omissisj monasterio sancti Georgii Pragae varias libertates concedit. In claustro sancti Georgii {in arce Pragensi] 1262 ian. 30. 25 Charla dubiae fidei in membrana scripta in S ÚA Pragae (archivum mon. s. Georgii Pragae, sign. L IV RB s11. .Tifí num. 9) asservatur (A). Ed: Hammerschmid, Historia monasteriorum s. Georgii in Castro Pragensi, pag. .'34 § 10. Raymzmd von der hl. Elisabeth, pag. 431 (fortasse ex A; cum translatione in linguam Germanicam). - Hormayr, Taschenbuch 1840, pag. 456 num. 17 (ex A). Reg: Hormayr, Taschenbuch 1840, pag. 613. - Bohmer, Add. sec., pag. 438 nzzm. 14.'J. - Reg JI, pag. 131 num. 345. -- Sclzramm, Regesten, pag. 78 (num. 1). - Horéiéka, Urkundenbuch, pag. 2 num. 8. 309. ª) Ita A. - b-b) ,-s modera-' in loco raso scriptum est A. 30 1 ) Marsilio. -- 2) Vide CDB JI, pag. 161num.173. - ª) Decr. Greg. IX., 3. .'JO. 34 (Friedberg 35 II, col. 568). 1262 IAN. 30. NUM. 310. 461 Lit: Novotny l. 4, pag. 370 (scriba Emmerammus). - Vanééek, Studie o imunil!., pag. 28, 32, 45, 58. - Vanléek, Základy 111, pag. 2:J (rei deliberatio). - ·- Fiala, Kanceláf, pag. 175 (scribam Emmerammum deslinatarii proprium esse recte pu/al), pag. 207 (sanclio charlae). Dusková, dva zvláStnl pfípady, pag. 106 ss (origo diplomatica charlae). - .c:Jebánek, Urkun- 5 denwesen, pag. .188-389. - Duskovú, Urkundenwesen, pag. 336. In tergo chartae manu saec. XVI. scriplum est: ,,Tento majestát [zapsán jest) do kneh zlutejch".1 Scriba: P 11 49 = destinatarii proprius, fortasse Emmerammus scriba. Exempla script. num. 1 a, 30. 10 Dictator: destinalarii proprius, qui ex chartis ecclesiae Wissegradensis usus est: a) charla Friderici, ducis Bohemiae, s. l. 1187 mai 2 data (CDB 1, pag. 288 num. 317), quae signo 1 el typis minoribus exprimuntur; b) charla spuria Vratislai, regis Bohemiae, s. d. (CDB I, pag. 371 (388) num. 387, seu ex B 1, seu B 2, seu C), quae signo 11 et typis minoribus exprimuntur. In charla titulus Pfemysli Otakari minus recte inducitur et in formula dati per manus contra l5 usum cancellariae regiae tres datarii nominantur. Quam ob rem charla apud destinatarium sine ulla dubitatione orla est, aut eodem tempore, ut in temporis notae formula dicitur, aut, quod verisimilius est, paulo post. In altero casu charla autographi instar videtur esse (vide etiam notam a-a). Sic, ut hic legitur, charla iam ante 1271 oct. 16 (num. 644) exstitit. Eodem enim anno et die argumentum eius in cancellaria regia confirmatum est cum correctionibus stilisticis 20 a protonotario magistro Henrico factis. Vide: 11. 1 a, P. O. 11., 3, Praga, monasterium s. Georgii (A). : In nomine sancte et individue trinitatis amen. : Nosª Otthakarus qui et Premizl, dei gratia quintus Boemorum rex. Dum intra nos 11 viciniora saluti cogitaremus, felices nos fore existimavimus, et si apud presentem ecclesie* statum nostri memoriam 25 in benedictione reliquissemus et future societatis eius beatam obtinuissemus porcionero. Hinc íl est, quod ecclesiam sancti Georgii Prage in castro specialiter pro remedio anime nostre ac karorum nostrorum animabus exaltare intendimus. Et quidem primum ea, que ad pacem iam dicte ecclesie 11 statuimus, rata esse volumus, scilicet, ut amputatis omnium• vexacionibus potestatum tantummodo ad nostrum iudicium respectum habeant. In possessionibus 30 vero suis datis et dandis ubique pacem firmam obtineant. Ceterum et hanc devocionis nostre donationem novam addimus huic beatissimi Georgii martyris ecclesie, ut omnis acquisicio, que provenire solet in istis: zuuod, narok, et quod vulgo dicitur hlaua, super omnes homines, ubicumque fuerint, pertinentes ecclesie, damus in usum domine abbatisse et congregationi ipsius nunc et in perpetuum. Insuper de eo, quod dicitur nochleh seu narez, homines eius- 35 dem ecclesie liberamus. Si quis vero ex hominibus ecclesie supplicio capitis dampnatus fuerit, possessio quidem eius ecclesie, capudb cedat laqueo. Vendicio seu collecta generalis, si quando fuerit super homines ecclesie, abbatisse et congregationi eius sit nunc et in sempiternum. Permutationes eciam villarum pro commodo eiusdem monasterii factas, videlicet Polepi, Pzari, Radcice, Bauorouice loco Craslouice, Vitici, Lubmouici, Podhore cum 40 omnibus appendiciis ratas habemus et ab aliis volumus inviolabiliter observari. Preterea loco silve Hosyn, quam occasione venationis felicis recordationis pater noster1 ad usus suos retinuerat, eidem collegio silvas Rohozni et Budineh assignamus perpetuo 462 NU~I. 310. 1262 JAN. 30. possidendas. Ad hec areas, que e in suburbio Pragensi cum aqua et duabus insulis sitas, cum Nova civitas plantaretur,3 per cives eiusdem civitatis indebite fuerant occupata,b cum plenitudine favoris nostri ecclesie restituimus supradicte. Deinde omnia iura, que tempore antecessorum nostrorum predicta ecclesia habuit per civitates et fora provincialia, quoquomodo recesserint add eadem,d utpote Prage nonum forum, 5 Lutomerich in theloneo nona septimana, Vzt nona septimana in theloneo, Zlany nonum forum, Domasilich nona septimana, Netholich nonum forum, Prahatich nonum forum cum theloneo eidem ecclesie sine contradictione qualibet ex integro ) Prima littera ,h' ex ,e' correcta est A. - •) Voci uncus superponitur in A. - 35 d·d) Ita A. 1) Charla ibidem atque charla num. 312 eodem die data edita est. - 2 ) Meingoto. - 3 ) Popponi. 1262 FEBR. 6. NUM. 312. 465 factas ratas habeat et ut certum beneficiis nichil estimet se fecisse, nos recolentes, quod, cum bone memorie Berhtoldus, quondam Patauiensis episcopus,1 de consensu nostro, consiliariorum et fidelium 11 nostrorum Austrie informato, antequam ab ipso Berhtoldo, pie recordacionis episcopo, nomine Patauiensis ecclesie bonis, quocumque 5 censeantur nomine, que antecessores nostri, duces Austrie, in eadem terra habebant, essemus feodaliter honorati, excipiens ab eodem feodo ecclesiam in Holabrvnn cum iure patronatus, cum omnibus suis attinenciis, nobis consencientibus et approbantibus, capitulo Patauiensi in subsidium prebendale, precipue tamen ob reverenciam gloriose genitricis dei Marie et prothomartyris Stephani, ad augmentum divini obsequii et 10 nichilominus cultusb dei, nec non ob augmentum salutis nostre et ob remedium animarum progenitorum et successorum nostrorum possidendam perpetuo contulit pleno iure; et licet nos moniti quibusdam racionibus, quas posthac minus legitimas invenimus, ad dictam ecclesiam presentaverimus primo dilectum nostrum magistrum Arnoldum, curie nostre notarium, deinde dominum Thobyam, Pragensem canonicum; 15 quia tamen neuter predictorum in dicta ecclesia per dyocesanum episcopum, ad quem investitura pertinet, fuerit institutus, possessionem quietam poterat adipisci impetente ipsos capitulo supradicto et coram iudicibus sedis apostolice evocante, propter quod etiam dicti fideles nostri, conscienciis suis cavere curantes, cesserunt ecclesie memorate donacionem predictam prec prefatum episcopum factam, super qua etiam 20 lit' eras nostras2 recognoscimus nos antea dedisse, ratam et gratam habemus et presentibus litteris in augmentum eterni roboris confirmamus et sub interminacione divini iuditii inhibemus firmiter et districte, ne quis successorum nostrorum vel fidelium contra donationem huiusmodi venire audeat, vel eam quomodolibet infringere, seu etiam inpugnare. Ad hoc etiam specialiter obligamus nostros successores et heredes, 2;; in quantum possumus, sub malediccione regia seu paterna et predicta pena, maxime cum pia devocio Patauiensis capituli ad hoc faciendum nos inducat, quam nobis curavit in personis dictorum clericorum nostrorum ipsum capitulum exhibere, recipiendo eos in canonicos et confratres suos, et dictum Tobyam per parrochialem Patauiensem ecclesiam honorandum. In cuius rei testimonium presentero litteram sigillis 30 nostris tradidimus conmunitam testibus, qui presentes fuerunt, nichilominus subnotatis, videlicet reverendis in Christo patribus et dominis: Brvnone Olomuncensi ac Iohanne Pragensi episcopis, Iacobo preposito, Vito decano, Prisnobario scolastico, Pragensibus, item Engelberto decano, Friderico scolastico, Bartholomeo custode, Wisgradensibus, Pragensis dyocesis, item Nycolao, Gaudencio capellanis curie nostre; 35 item nobilibus nostris Andrea carnerario, Gerossio castellano Pragensi, Chechone iudice provinciali, Hermanno subcamerario, Styborio burchgravio de Glatz, Rathmiro burchgravio de Phringenberch, Wilhelmo de Bovdebra, Beneschio burchgravio Znoymensi, Yentzone de Doblin et aliis quam pluribus Boemie, Austrie, Stirie et Morauie nostrarum terrarum nobilibus. Datum Prage per manus magistrorum Wilhelmi 40 et Arnoldi, prothonotariorum nostrorum, anno Domini millesimo CC0LXII, VIII idus februarii, indiccione Vª. 466 NUM. 312, 313. 1262 FEBR. 6. - 16. Sigillum: Otakari sive Pfemysli, regis Bol1emiae, etc., ducis Austriae etc., e cera minii coloris in filis sericis flavi et rubri coloris illaesum appendet; in margine exteriore inscriptio apparet. C/. Sigilla num. 1 a, 1 I, 2 JI, 3 I. 313. Pfemysl Otakarus l/., rex Bohemiae, dux Austriae et Stiriae marchioque Moraviae, 5 Godefrido, notario et capellano suo, privilegium Pfemysli Otakari l. ecclesiae in Pfibyslavice datum confirmat, tenorem eius inserí faciens. Pragae 1262 febr. 16. Versionis Bohemicae apographum confirmationi Johannis, Bohemiae et Poloniae regis, Pragae 1318 iun. 6 datae (cf. Sebánek in Ed. et Lit. in/erius) insertum exstabat in codice chartaceo 10 saec. XV. ex. ,,Manuscripta antiquissima" intitulato, fol. 60-61; ex eodem codice ante a. 1571 haec duo folia excisa nunc seorsim in SAR Brunae (archivum cap. Brun., sign. I A 14) asservantur (T 1). - Aliud apographum Bohemicae versionis saec. XVII., quod v. d. Sebánek (vide inferius) adducit, nunc latet (T 2). - Eiusdem versionis T 2 apographum saec. XIX. ex. a v. d. Fr. Zeibert confectum ibidem .mb eadem signatura asservatur (T 3). 15 Ed: Sebánek, Listiny pfibyslavické, pag. 7-10 (ex T 1, T 2). Lit: Sebánek, ibidem, pag. 1 ss (translatio partialis in linguam Latinam, historica et diplomatica deliberatio ). - Sebánek, Urkundenwesen, pag. 379-382. Dictator: Godefridus notarius (hic destinatarius), qui proprietatibus stili Arnoldi protonotarii usus est. 20 In columna sinistra textum T 1 singillatim ad textum T 3 respectum habentes (vide n. a), in columna dextra redintegrationem typis inclinatis praebemus. Vide: JI. 1 a, P. O. JI., Gaudentius ... capellani (N), 3, Aliae ecclesiae (F). Ve jméno svaté a nerozdílné trojice, otee i syna i ducha svatého amen. Ot[hakar]ª kteryzto i Pfemysl, bozie milostib páty král cesky, knífo rakúské a styrsky a margrabe [moJravsky, vseckym tak zivym jakzto zivúciemc V budúcích casích tento list nahledají[cím] k vecím pameti veené. Mezi dániem vecí vselijakym casnych královské pfi velikomocnosti ty velice, kteréz pokoje i uzitku kosteluom k polepsení pfíslusí, sve[dkuovJ a písem spraIn nomine sancte et individue trinitatis, 25patris et filii et spiritus sancti amen. Othacarus qui et Premizl, dei gratia quintus rex Boemorum, dux Austrie et Stirie marchioque Moravie, omnibus tam viventibus quam victuris futuris temporibus hane paginam inspecturis ad rei memoriam sempi- 30 temam. Inter donationes rerum quarumcumque temporalium regiam apud maiestatem eas maxime, que pacis et utilitatis ecclesiarum ad meliorationem pertinent, decet testium 35 312. ª) Ita A. - I>) Prima littera ,u' fere evanuit A. - e) Ita A (,p•' pro ,per'). 1 ) A. 1254 apr. 10 mortuus est. - 2 ) Charla, cuius origo ante mortem Bertholdi, Pataviensis episcopi (vide n. 1) ponenda est, nunc desideratur. 1262 FEBR. 16. vedlivostí stvrditi. Odtavadz jest, ze my tak zivym jak zivúciem ve(domo] chceme tohoto psaní svedomím a mocí, ze po mnohych a rozlicnych svád neb válek s [od statku], o svobodách a právích kostela svého v Pfibyslavicích Gothfridus, písar a kaplan [nás], k nám pfistúpiv, okázal hlavní listy nejjasnejsího decta naseho, Otakara krále, prosíc s ustavic- 10 ností k bezpecnosti sobe a svym potomkóm a kostelu svému svrchu [recenému] ty jisté listy obnoviti, kterézto pred námi císti kázali jsme a neporusené videli jsme [ne]pfetrzené ani mazané ani v které 1s jejich stránce poskvrnené rovne v tato slova: Ve jméno svaté a nerozdflné trojice amen. Othakarus etc.1 Protoz my následujíce dobrych skuot- 20 kóv,b kteryzto skrze pfedky nase sfastne staly se a chvalitebne, abychom je nasim potomkuom a následovníkóm zuostavili zjevne k pfíkladu spasitedlne rozmnoziti radeji nezli umensiti, tech vsech vecí, 25 kterézto bozie jsú a pfedfecené jsú, tak v jmení jakzto v právích jinych zapsanych i svobodách, kterymizto nadán jest pfedteceny kostel V Pfibyslavicích, se vsemi pfíslusenstvími k nemu, rolí, háji nebo 3o lesy, lukami, vodami, honbami neboli hony, lovy a proste vsemi jinymi právy, svobodami a jmeními jmenovanymi i nejmenovanymi, nabytych i nenabytych, kterymiz kolivek jmény mohly by jmc- 35 novány byti, stvrzené, pevné a neporusitedlné zachovati chtíce, dobrú verú nasí ustanovujem je a pevne a neporusitedlne ode vsech zachovati. Chtíce k tomu vselijakú pilností bdie[ti], 40 aby skrze zpozdilost kterych kolivek prvních porueníkuov neb správcie pfedfeNU:\I. 313. 467 litlerarumque munimine roborari. Hinc est, quod nos tam viventibus quam vicluris notum esse volumus huius scripti testimonio et virtute, quod post mullos defectus et varias pressuras super bonis, libertatibus et iuribus ecclesie sue in Pribislawicz Godefridus, notarius et capellanus noster, accedens ad nostram presentiam exhibuil nobis quasdam litteras clarissimi avi nostri, Otalcari regís, supplicans indefesse ad tuitionem sibi et suis successoribus et ecclesie sue supradicte has litteras renovare, quas in nosfra presentía legi iussimus et non abolitas, non cancellatas, non abrasas nec in aliqua sui parte viciatas vidimus in omnibus in hec verba: In nomine sancle el individue lrinilatis amen. Othakarus elc.1 Nos inquam sequentes bona opera, que per progenitores nostros feliciter laudabiliterque acta sunt, uf ea nostris posteris et sequacibus maní/este in exemplum relinquamus, salubriter augendi pocius quam minuendi, ea, que dei sunt et predicla sunt, tam in bonis quam in iuribus aliis infrascriptis et in liberlalibus, quibus dotata est predicta ecclesia in Pribislawicz cum omnibus ad eam pertinentibus agris, silvis, nemoribus, pratis, aquis, venationibus, piscationibus et generaliter omnibus aliis iuribus, libertatibus, bonis quesitis et inquirendis, habitis et habendis, quocumque nomine censeantur, confirmala, firma et illibata observare volentes, bona fide nostra precipimus eas et firmiler et inviolabiliter ab omnibus observari. Volentes ad ea cum omni diligentia vigilare, ne per negligentiam quorumlibet primorum tutorum vel rectorum predicta ecclesia 468 NUM. 313. celny] kostel kterak koli nepotratil, pficinivse k tomu nasí zvlástní milosti, za nasich casuov navrátili jsme s rozmno- zením. K kterézto svedomí pameti a bezpeenosti tento list s po[de]psanymi svetky napsati a naseho majestátu pecetí pfivesením rozkázali jsme utvr[diti] nahofe feeenému Gothfridovi, písafi a kaplanu nasemu, a jeho potomkuom spolu i kostelu fecenému V Pfibyslaviciech vecnému k utvrzení. .Jména svectkuov jsú tato: .Jakub probost prasky, Hebrardus probost olomúcky, Bartholomej custos vysehradsky, Bohuslav ka[no]vník olomúcky, Zachariás pfevor tehda z Prahy a Henrich zákona svatého Dominica brat[fí]; item kaplanové dvoru naseho: Gau Vide: I l. 1 a, P. O. I l. Nos Othakarus, dei gracia Boemorum rex quintus, dux Austrie et 11 Stirie ac marchio Moravie, universis hanc literam inspecturis cupimus 11 esse notum, quod nos ob reverenciam Ihesu Christi et eius matris, Virllginis gloriose, abbatisse et conventui de Siuirdsdorph decem mansos, quos comparaverunt in Richinowe, contra '\Ternerum 20 militem, dictum de Opal, auctoritate regia confirmamus et damus eosdem mansos omnibus serviciis absolutis, que nobis abinde debebantur, perpetue libertati. Testamur eciam, quod idem Wernerus predictos mansos ab omni impeticione promisit absolvere conventui memorato. In cuius rei testimoniumª presentes literas sigillorum nostrorum munimine fecimus roborari. Testes huius reí sunt: Benessius camerarius Moravie 2s quondam, frater Lvdewicus commendator domus Theuthonice per Boemiam et Moraviam, Qualo de Sithauia, Conradus burchraviusb de Ronowe, Lutoldus de Nemans, Albertus de Guzch et alii quamplures. Actum anno Domini M°C°C0 LXII0 , datum Prage per manum magistri Arnoldi, nostre curie prothonotarii. Sigillum: leste v. d. Prochno in filis sericis rubri, albi el viridis colorís appendebat; leste v. d. 30 Doehler valde laesum eral. 314. ª) ,testioiu' A.. - b) Secunda littera ,r' ex ,a' corr. est A. 1) Charla nota mensis et diei carel; ob eam rem quod in formula intitulationis Pfemysl Olakarus JI. titulo ,,quintus rex" nominatur, quo tantum anno 1262 ineunte usus esl, chartam ultimam ex eis, quae statim post coronationem eiusdem regis Pragae editae sunt, ponimus. - 2 ) Imaginem photo- 35 typicam huius chartae in opere Oppelli (vide inferius) exslare nobis communicavit et imaginem eius benignissime ad nos misit v. d. M. Kobuch, procurator archivi Dresdensis. 470 NU:U.:115. 1262 MART. 5. 315. Bruno, episcopus Olomucensis, villam Biskupice iuxta Jevícko sitam ad corpus praebendae in ecclesia Olomucensi pertinere debere decernit. In Olomouc 1262 mart. 5. Autographum in membrana scriptum in SAR Olomouc (archivum cap., sign. A I a 25) 5 asservalur (A). Ed: CDM III, pag. 328 num. 332 (ex A). Reg: Reg JI, pag. 136 num. 351. Lit: KK, pag. 294. - Sebánek, Urkundenwesen, pag. 369 n. 347. In autographi lergo manu saec. XIV.-XV. scriplum esl: ,,Super Biskupicz [iuxta Gewiczko 10 (?)],non valet, quia permutado facta est ab lohanne, marchione Moravie, pro villa Tyncz prope Olomuz". Scriba: B 1 = Conradus, notarius episcopi. Cf. Exempla scripl. num. 2 b, 4. Dictator: Conradus, notarius episcopi. Vide: JI. 2 b, Bruno episcopus (CC), Conradus nolarius (P), 3, Olomouc, ecclesia capilularis 15 (L). Nos Bruno, dei gratia Olomucensis episcopus, notum esse cupimus presentium inspecl!toribus universis, quod villa Biscopiz sita iuxta Ghewitz, que ad mensam specta!!bat episcopalem, in cuius nos adhuc possessione sumus, debet ex ordinatione nostra et 11 capituli nostri post mortem Ottonis de Aldenburch, Olomucensis canonici,1 20 sive post cessionem aut resignationem suam ad corpus prebende in eadem Olomucensi ecclesia perpetuo pertinere, nam villa Mertiniz prius pertinens ad prebende corpus, quam de consensu capituli nostri Cremeserensi contulimus ecclesie pro eadem villa Biscopiz, est in permutatione recepta. In cuius rei testimonium et memoriam sempiternamª presentem paginam inde conscribi et sigilli nostri iussimus munimine robo- 25 rari. Actum et datum Olomuz 111 nonas marcii, anno Domini M°CC0 LX0 11 presentibus Bartholomeo decano, Herbordo preposito, magistro Stephano archidiacono Olomucensi, Symone custode, Heydolfo archidiacono Znoemensi et aliis quampluribus canonicis Olomucensibus. Sigillum: Brunonis, episcopi Olomucensis, in scidula membranacea paulum laesum appendet. 30 Cf. Sigilla in CDB IV. 2, num. 12. 315. ª) Scriba primum post ,te' primam haslam litterae ,n' scripsit, quam in scribendo sine rasura in ,r' correxit A. 1) Obilus eius incerlus est. 5 10 15 20 25 30 35 40 45 1262 MART. 29. NUM. 316. 471 316. Pfemysl Otakarus I l., rex Bohemiae, dux Ausfriae et Stiriae marchioque Moraviae, ludaeis in regno suo conslilutis iura expresse nomina/a observanda statuit. Pragae, Viennae 12[62/1 mart. 29. Apographum exstat in con{irmalione Karoli l V., Romcmorum imperatoris, in castro Donaustauf 1356 sept. 30 (Reg V l, pag. 253 mzm. 456) data, cuius confirmationis apographum saec. X l V. ex. seu X V. in. in cod. mnscro chart. ,,Liber formarum Zacensis" appellato in OA 2atec (archivum civitatis 2atec, sign. 16 b 1) asservatur, fol. 9{}v-93 (B). - Aliud apographum in eadem confi.rmatione exslat in mnscro saec. X V. ,,Liber membranaceus" dicto in archivo civitatis Pragensis num. 1864 (Celakovsk(¡, Soupis rkpstl num. 1) asservato, fol. 259-261 (C ). - Aliud apographum denique in eadem confirmalione exstat in mnscro eiusdem saec. ,,Liber chartaceus" dicto in eodem archivo num. 1865 (Celakovsky, ibidem num. 2) asservato, fol. 138V-J41V (D). Ed: Rossler, Das Allprager Stadtrecht, pag. 180 num. 6/2 (ex C, ad a. 1253). - ClB 1, pag. 134 num. 45 B (ex C, lexlzz e privilegio Pfemysli Otakari II. ludaeis Brunensibus dato Brunae 1268 aug. 23 (vide inferizzs) completo, ad a. 1254). - ClM 1, pag. 5 num. 3 (ex C, D, ad a. 1254).2 - Kopl, Urkundenbuch der Stadl Budweis in B ., pag. 66 num. 101/2 (ex C, ad a. 1261-64). - Bondy-Dvorsk(¡, K hislorii i id11 !, pag. 15 nzzm. 24 (ex ClM, ad a. 1254). Reg: Bohmer,Add. sec., pag. XXXV s. rwm. (ad a. 1253). - Reg Il, pag. 7 num. 17 (ad a. 1254). - Aronius-Dresdner, Regesten, pag. 255 nzzm. 597 (ad a. 1254). - J(atzerowsky, Ein Formelbuch, pag. 6 num. 2 (ex B, ad a. 1254). - Brelholz, Quellen zur Gesch. der Juden in .'vlühren, pag. 3 num. 5 (ad a. 1254). Lit: Bondy-Dvorsky, K hislorii iidfl !, pay. 15 (lranslatio in lingzzam Bohemicam). - Susla, Dvé knihy !, pag. 6.3 n. 1 (chartam ad a. l,?64 ponil). -- Sebánek, K otázce studia silesiak, pag. 13 (comparatio cum privilegiis ludaeis in Polonia destinatis). - Fiala, Kanceláf, pag. 192. - Husa, Nase národní minulost v dokwnenlcch, pag. -38 (translatio in linguam Bohemicam). - BUB l 1, pag. ,9,83 ad num. 430 (comparalio cum privilegio Friderici l J.). - Sebánek, Urkundenwesen, pag. 333 n. 169, pag. 33.5. Dictalor: magisler A.rnoldzzs, qui charla Pfem¡¡sli Otakari 1l. apzzd I obligaverit, quam Iudeus confiteatur, iurabit ludeus super pignore sibi obligato, et quod iurando probaverit, Christianus ei solvere nonq recuset.q [4] ltem si ludeus Christiano testibus non assumptisr dicat se pignus mutuasse,8 et ille 15 negaverit, super hoc Christianus solius sui iuramento se expurget. (5] Et ludeus recipere poterit pignorist nomine omnia, que sibi fuerint obligata, quocumque nomine vocentur, nulla de hiis requisicione facta, exceptis vestibus sanguinolentist' et madefactis et sacris vestibus, quas nullatenus acceptabit. [6] Item si Christianus impetiverit Iudeum, quod pignus, quod Iudeus habet, ei furtimu* 20 aut per violenciam sit ablatum, Iudeus iuret super illo pignore, quod cum recepit, furtumv* ablatum vel raptum ignoravit et in suo iuramento implicet, quanto w sit ei pignus huiusmodi obligatum, et sic expurgacionex facta Christianus sortemY et usuras ei persolvet, queY' tempo re medio accreverint.z [7] Item si autª1 per casum incendii aut per furtum aut per vim res suas cum obligatis 25 sibi pignoribusb1 amiserit et hoc constiterit, et Christianus, qui obligavit, nichilominus eum impetit, Iudeus iuramento proprio se absolvet. [8] Item si Iudei* inter se discordiam moverint aut gwerram, iudex civitatis nostre nullamc1 sibi iurisdicionem vendicet in eosdem, setª1 rex aut dux aut summus terre vel regni camerarius iudicium exercebit. Si auteme1 reatus vergit in personam, solí regi sive duci hic casus reservabitur 30 iudicandus. [S] Item si Christianus Iudeo vulnus qualecumque inílixerit, reus regí sive duci solvet duodecim/1 marcas auri sue camere deferendas et vulnerato91 XIl"1 marcasi1 argenti et expensas, quas pro suimet curacione impenderit medicine. [10] Item si Christianus Iudeum occiderit, digno iudiciok1 puniatur et omnia rei 111obilia 35 etzl immobiJiam1 in regis sive ducis transeantn1 potestatem. [11] Item siº1 Christianus Iudeum ceciderit, ita tamen quod sanguinem01 ' non effundat, solvat regi velP1 duci quatuorQ1 marcas auri,r1 percusso seu leso IIII0r 81 marcas argenti; si vero pecuniamt1 habere non potuerit,u1 per detruncacionem manus satisfaciat pro commisso.v1 r12] Item ubicumque ludeus dominium nostrum transierit, nullus ei aliquod impedimen- 40 tum prestabit aut molestiam inferetw1 nec gravamen; setx1 si aliquas merces aut alias res duxerit, 1262 MART. 29. NUM. 316. 473 de quibus muta debeat provenire,Y1 per omnia mutarumz1 loca non nisi debitam solvat mutam, quam solveret unus civium civitatis illius, in quaa2 ludeus eo tempore commoratur. [13] Item si ludei iuxta suam consuetudinem aliquem ex mortuis suis aut de civitate ad civitatem, aut de provincia ad provinciam, aut de una terra ad aliam deduxerint,b2 nichil ah eis 5 per mutarios nostros volumus extorqueri; si autem mutarius aliquid extorserit, ut predo, qui vulgarite1 rouber dicitur, puniatur. [14) Item si Christianus cimiterium eorum quacumque temeritate dissipaverit aut invaserit, in forma iudicii moriatur et omnia sua proveniant"2 regis camere sive ducis, quocumque nomine nuncupentur.a2 to [ 15] Item si aliquis temerarie iactaverit super scolas Iudeorum, iudici Iudeorum duoe2 talenta volumus ut persolvat. [16) Item si Iudeus iudici suo in pena pecuniaria, que wandel dicitur, reus inventos fuerit, non nisi XII denarios solvat ei. [17) Item si ludeus per edictum sui iudicis vocatus ad iudicium primo et secundo non 15 venerit, pro utraque vice iudici quatuort2 denarios solvet; si ad tercium edictum non venerit, solvat XXXVI denarios iudici memorato. [1&] Item si Iudeus Iudeum vulneraverit, suo iudici in penam, que wandel dicitur, duoe2 talenta solvere non recuset. [19) ltem statuimus, ut nullus Iudeusª iuret super rodali, preterquam ad nostram presenci- 20 am evocatus. [20) Item si Iudeus clam fuerit interemptus, ut per testimonium constare92 non possit amicis suis,a1 qui* eum interem*it, si post inquisicionem factam aliquem suspectum habere ceperi*t, nos Iudeish2 contra suspectum pugilem volumus exhibere. [21] Item si Christiani alicui Iudee manum iniecerinti2 violentam, manum illorum volu- 25 mus detruncari. [22) Itemk2 iudex Iudeorum nullam causam ortam inter Iudeos in iudicium deducat, nisi per querimoniam fuerit invitatus. [23) Item si a Iudeo Christianus pignus suum absolverit ita, quod usuras non persolverit, easdem usuras si infra mensem non dederit, illis usuris accrescant usure. 30 (24] Item nullum in domo Iudei volumus hospitari. (25) Item si ludeus super possessionesl2 aut litteras magnatum terre pecuniamt1 mutuaveritl2' et hoc per suas litteras et sigillum probaverit, nos Iudeo iure aliorum pignorum possessiones assignabimus obligatas et ei eas contra violenciam defendemos. (26] Item si aliquis vel aliqua puerum Iudei abduxerit, ut fur volumus condem- 35 pnetur.m2 (27) Item si Iudeus receperitn2a Christiano pignus et per spacium anni tenuerit, si pignorist valor mutuatamº2 pecuniamt1 non excesserit, Iudeus iudici suo pignus demonstrabit et postea vendendi habeat libertatem. Si quod pignus aput Iudeum* diem et annum remanserit, nulli super hocd postea respondebit. 40 [28] Item volumus, ut nullus Iudeum super solucione pignorumP2 in suo feriali die audeat coartare. 474 ~UM. ;¡u;. 1262 MAHT. :l\J. [29] ltem quicumque ChristianusQ2 ludeo per vim abstulerit pignus suum aut violenciam in domo sua exercuerit, uta1 dissipator camerer2 nostrer2 graviter punietur. [30] Item contra ludeum non nisi in scolis* in iudicio procedatur nobis exceptis, quia eos possumus ad nostram presenciam evocare. {31] Item iuxta constituciones pape Innocencii,82 sancti patris nostri, districtius prohi- ;; bemus, ne de cetero ludei singuli in nostro dominio constituti debe a nt cu 1pari, quod humano utantur sanguine,82' cum iuxta preceptum legis ab omni prorsus sangwine82 ' se ludei contineant universi. {32] Item statuimus, quodt2 quidquidt2 Iudeus mutuaverit, sive aurumu2 fucrit, denarii vel argentum, ídem ipsiv2 solvi seu reddi debeat cum usura debita, que accrescit. 10 Et ut omnia, que premissa sunt, perpetue obtineant firmitatis robur, presens instrumentum cum testium annotatione ipsis dedimus cum sigilli nostri caracterew2 pro cautela. Testes vero sunt hii: Benessius camerarius Morawie,z2 GenczoY2 de Doblin, Hartlibusz2 frater suus, Cuno marrescallusª3 de Wewerin,bª Smylocª de Brumowe, Ditricusd·1 lilius Hrutonis, Bsnata dapifer, Nezamezie3 pincerna, Bohussius/8 filius Chironis,P L> Bohussgª de Thassow,hª Nicolaus frater Bononis,3 Smiloi3 de Welkowe,k3 Ieroscius frater suus, Markwardusl3 Longus, Wichardusmª de Tirna,nª Mylotaº3 frater Bencscii,P:' Laczlaus, HartlebusQ3 filius Wicczene/3 Iohannes de Wscenow,83 H.aczlaust3 de Herolticz, Andreas frater Benescii,uª Wotczlausvª de Lublich; item servientes: Ratiborius frater Nezamyslmi, w3 Vneones de Thassow,zª ambo PrziedborY3 etvª' Ramnizz3 filii 20 Ydiconis, Wilhelmus filius Slauiborii,ª4 Markwardusb4 de Bielkow,c4 Wnssik,d4 Drahoslaus, Wolframus,e4 Kaitmarus/4 Wilhelmus filius Wolframi,g4 Merklo'14 frater suus, Herssoi4 cognatus Wykardi,k4 Ebrhardus frater suus, Pardiez, Rutschinannus,14 Benez,m" Wolez,m4 Schoth et alii quam piures. Actum in Praga anno Domini M0 n4 CCLXII04 datum \VienneP4 per manum nostri prothonotariiq4 magistri Arnoldi, 25 1111º r 4 kalendas aprilis. !:116. ª) ,Ottakarus' D. -- 1>) ,Stirie' C, D. -- e-e) ,Morawie marchio' B. - ª) Deest C, D. - •) ,pccuia' e, D. - f) ,inmobili' D. --- U) ,Christianorum' e, D; hic et inferius maxima ex parte pro ,Ch' ,C' ponitur in C. -- - '') ,non conffitetur' R. -- i) ,voluerit' D. -- k) ,equivalentem' B. - 1) ,ablato' B, ,oblata' D. -- >n) ,transseat' D. - n-n) ,ludeo pignus' B. - o·o) ,pro minori pecunia :111 ludeo' e, D . - P) ,pro pccuia' D. - - q-q) ,debet' B . - r) ,assumtis' D. - •) ,mutasse' B. - t) ,pignerís' e,D . - t'), sagwinoletis' B. - U) ,per furtum' e, D. -V) ,furtim' B . - W) ,quando' B. - "') ,expugnatione' e, ,expungnationc' D. -- Y) ,sortetur' e, D . - 11') ,quo' D. - Z) ,accreverunt' B. -- al) Deest D.-bl) ,pigneribus' C, D. -- cl) ,ullam' D.- .tl) ,sed' D.-ei),aut' D .-f1) ,XJicim' C,,XII' D. _ gl) Post 110cem ,ludeo' sequitur C, D. -- h 1) ,X IIcim ' C. --il) ,mar' deest in C. --· k 1) ,iudicis' D. - 11) :1;-, Post vocem,rei' sequitur D. --- ml) ,inmobilia' D. _nl) ,transeat' B,,transseant' D. --·- 01 ) Post vocem ,aliquis' sequilur D. _01•), sagwinem' B .-P1) ,sive' 11. _ql) ,llII' D. _rl) ,argenti vel auri' D. -•1) ,llllr' ~ C, ,1111' D. _tl) ,pccuiam' D. _ul) ,poterit' C, D.-v1) ,comisso' B, ,:lmisso' C. -- wl) ,inferret' B, D. - - __ xl) ,sed' C, D. -111) ,pervenire' B , D. - zl) ,muteque' B, ,mutaque' C, D. -ª2) ,quam' D. -b2) ,deduxerit' D. -- c2) ,perveniant' B. __ a2) ,nunccupetur' D. -- e2) ,11' C, D. _f2) ,1111°• D. -v2) ,conte- 40 stare' C, D. - h2), Iudeo' B. --- i2) ,iniecerit' D. ---- k2) Post vocem ,si' sequitur B, D. ___ 12) ,posessiones' B. __ zv) ,mutaverit' B, D. --- m2) ,condemnetur' D. -- n2) ,recepit' D. - 0 2) ,mutuam' C, D. -P2) ,pignerum' R. __ q2) ,Cluistianorum'C, D. _r2-r2) ,nostre camere' B .--•2) ,in nomine'C, D. - •2') ,sagwine' 1262 MAHT. 29. - :11. NU~I. :l16, :117. 475 317. Urbanus IV. papa domum Dominici sepulchri m Zderaz protegendam suscipit. Viterbii / 1262] mart. 31. Autographum in membrana scriplum in S Ú A Pragae (archivum domus Dominici sepulchri 5 in Zderaz, sign. L IV R Ki'b Zderaz num. 12) asservatur (A). Reg: Reg JI, pag. 1:36 num. 352. --- Potthast JI, pag. 1485 num. 18264. In chartae replicatae parte dextra ,,Aud. t..", sub charla replicata in parte sinislra ,,Rcf'· leguntur; in autographi tergo in medio margine superiore inscriptio in duabus lineis exstabal; nunc litterae evanuerunt, ut legi non possint. Quae omnia in cancellaria apostolica videntur to esse scripta. In chartae replicatae parle dexlra sub nota cancellariae apostolicae notae destinatarii saec. XV. ,,b ij" et ,,Rª" leguntur. ~ Urbanus ~ episcopus, servus servorum dei, dilectis filiis ..1 preposito et fratribus domus Dominici sepulllchri de Steraz, Pragensis diocesis, salutem et apostolicam benedictionem. Iustis petentium ... complere.2 Eapropter ... protectione suscipiE> mus.2 Specialiter autem terras, vineas, possessiones, domos, prata, nemora et alia bona vestra ... per vos domui vestre auctoritate ... communimus.2 Nulli ergo ... contraire.2 Si quis .. .incursurum.2 Datumª Viterbii 11 kalendas aprilis, pontificatus nostri anno primo.ª Hulla: avulsa el depPrdita esi. 20 [316.] B. - t2-t2) ,ut quitquid' C. - u2) ,auris' D. -- v2) ,ipse' H. - w2) ,carractere' B. _x2) ,Morauie' C, D. -- Y2) ,Ienczo' e, D. --•2) ,Hartlebus'C,D.-ª3) ,marschalcus' e, ,marchsalcus' D. - b3) ,,Velberin'C, ,Wbowerin' D. - c3) ,Smilo' C, D. -- rl3) ,Dietricus' C, D. - •3) ,Nezamysl' C, ,Nesamisl' D. _ f3-f3) Deesl B. _g3) ,Bohussius' C, D. -h3) ,Tasow' C. - i3),Hymlo' C, ,Himlo' D. _k3) ,Belkowe'C, D.-13) 25 ,Marquardus' D. - m3) ,Wikardus' C, D. ---- n3) ,Tyrna' C. --- 03) ,Milota' C, D. -- p3) ,Benessii' C, ,Benessi' D. - q3) ,Hartlabus' B. - r 3) ,Wyetene' C, ,Wietene' D. - •3) ,Wssczenow' C, D. - t3) ,Radslaus' e, D. - u3) ,Benessii' e, D. - v3) ,Woczlaus' e, D. -W3) ,Nezemazlmi' B. - X3) ,Tasow' C, ,Tassow' D. ---113) ,Przyedlvz' B. --113') ,de' B. -•3) ,Radmiz' ( ?) C, ,Raclinicz' D. -ª4) ,Slawiborii' C,D. _b4 ) ,Marquardus' C,D. _c4 ) ,Byelkow' C. - ª4 ) ,Vnssik' C, ,Vnsik' D. -•4) ,Wolbramus' C,D. -- 30 14) ,Kaytynarus' C, ,Kaytmarus' D. -- 94) ,Wolbrami' C, D. - 114) ,Mertlo' C, ,Merthlo' D. - i4) ,Herlo' B. -- k4) ,Wicardi' C, D. -- 14) ,Rutschinamius' C, ,Ruthschinanius' D. - m4-m4) ,Woless, Wenez' C, ,Woloss, Wenez' D. - n4) ,millesimo' C. - o4) ,CCLIIII0 ' B, C_, D. - P4) ,Wyenne' C. - 114) ,protonotarii' D. - r4) ,1111' D. 1) Vide in apparatu. - 2) Bohemicam versionem charlae, ad quam Celakovsk(J, CIM I, pag. :~5 100 revocat, haud invenire potuimus. - ª) Seu in Cunonis seu Bockonis corrigendum est. 317. a-a) Verbis competenter distentis, ut ultimae duae lineae rxplerenlur, scriptum est A. 1) Fortasse Sdizlao. - 2) Vide CDB IV, pag. 463 num. 271. 476 NUM. 318. 1262 APR. t. 318. Smilo de Lichtenburk, baro illustris domini regis Bohemiae, ecclesiam, plebanum et fraires domus /hospitalis s. Mariae] Theutonicorum in {Havlíékuv} Brod, in suam protectionem recipit de decimarum solutione statuens. In Ronovec 1262 apr. 1. :; Aulographum in membrana scriplum in archivo domus Theulonicorum Viennae (sub dato suo) asservatur (A). Reg: Petlenegg, Urkunden des D.O.C.Archivs zu Wien, pag. 103 num. 395 (ex A, cum descriptione sigilli). In tergo chartae manu saec. XIII. - XIV. scriptum est: ,,Donatio prima domini Zmilonis de 10 Luchtenburk" (K). Scriba: ignolus, fortasse unus e capellanis domini Smilonis ínter testes nominatis (Sm 2). Exempla script. num. 4,4. Diclator: ignolus, fortasse ídem alque scriba. Affinilalem scriplurae slilique cf. in num. 460 el 461. 15 Vide: Il. 3, Ordo militum Theutonicorum (M}, 4, De chartae apud nobiles usu (KK). Zmilo de Luhtenburc, baro illustris domini regís Bohemie,ª universis fidelibus suis, iudici ac iuratis ceterisque in Brodensi parrochia constitutis 11 gratiam suam et omne bonum. Cum divina miseratio largitatis sue munificentia nos pre ceteris hominibus in temporalibus, honoribus et in ecclesiasticis 11 titulis sublimarit, ita quod 20 in quibusdam ecclesiis ius patronatus habemus, decens est ob reverentiam creatoris nos in ipsis ecclesiis ea, que ad patronum pertinent, 11 exhercere, presertim ut ipsas ecclesias cum omnibus suis pertinenciis et eorum rectores cum suis consotiisb et ministris in nostram spetialemb protectionem recipiamus ac ipsas ecclesias et rectores a quibuslibet iniuriis ac molestiis pro viribus defensemus. Et quoniam Brodensis 25 ecclesia una cum ..1 plebano et fratribus ibídem commorantibusc pre ceteris ecclesiis et plebanis singularem obtinuit in nostris oculis gratiam et favorem, ipsam ecclesiam et ipsum rectorem et ipsos fratres tam honoris prerogativa quam defensionis presidio ipsis per nos imperciendo fungí volumus ampliori. Quocirca omnibus nostre iurisdiccionis ad Brodensem parrochiam pertinentibus sub nostre obtentu gratie precipimus, 30 prout districtius invalemus, ne quis prefate ecclesie rectorem aut suos fratres consotiosb aut famulos aut homines ad dotem pertinentes simulque omnia ipsis fratribus in Brodend attinentia presumat aliquo modo molestare aut Brodensi ecclesie aliqua iura parrochialia detrahere, in quorum possessione ipsa ecclesia noscitur exstitisse; scientes, quod quicquit in predicto plebano suisque successoribus et fratribus de domo 35 Theuthonica in Brodend commorantibusc seu cunctis ad sepedictam ecclesiam aut curiam aut domum aut dotem aut fratres spectantibus iniuriose presumptum et actum fuerit, in nostram proculdubio iniuriam et offensam iudicabimus attemptatum 1262 APR. 1. - 9. NUM. 318, 319. 477 taliter, quod pena pecuniaria sive corporali docente, secundum quod ratio iuris expostulat, quilibet possunt addiscere, quam grave sit eos offendere, quos nos per nos et nostros volumus honorare. Ceterum precipimus, quatinus omnes pretaxate parrochie plebesani, qui plenas decimas non persolvunt, saltero usuales decimas 5 secundum statutum civitatis, de manso videlicet duas mensuras, que vulgariter strichones dicuntur, unam siliginis, alteram avene, persolvant sine diminutione, contradictione et tempore conpetenti. Alioquin, si ad nos de non solvenda decima in termino prefixo ab ipso plebano querimonia delata fuerit, neglectores taliter puniemus, qualiter eos, sie nobis nostrum censuro solvere negligerent, essemus pecunialiter punituri. 10 Insuper excommunicationis, suspensionis et interdicti sententias ac alias correctiones ad salutem animarum congruas ab ipso plebano rite latas mandamus a singulis firmiter observari, nolentes, quod propter peccata nocentium, si nostro in territorio malefici foverentur, ira dei deseviat in populum innocentem. Et ut hec rata permaneant a nostris successoribus et heredibus, presentero paginam duximus nostri sigilli muni- 15 mine roborandam cum annotatione testium subscriptorum, qui sunt hii: Vlricus de Noua Domo, Heinricus de Pribizlaus, Hermannus de Richenaw, Volkmarus de Babenitz, Albertus de Vren, Prothewinus de Borotzk, Georgius de Genekaw, Wintherus de Bestewin, Iacobus noster capellanus, Heinricus plebanus de Slapans et multi alii tam clerici quam laici fide digni. Datum Sumerburc anno Domini M°CC0 LXII0 , 20 kalendasb aprilis. Sigillum: Smilonis de Lichtenburk in filis sericis flavi et rubri coloris illaesum fere appendet. Vide Sigilla num. 4, 17/III.2 319. Anselmus, episcopus Warmiensis, sedis apostolicae legatus, omnibus, qui ecclesiam 25 Olomucensem in certis festivitatibus visitaverint, indulgentias concedit. In Olomouc 1262 apr. 9. Apographum saec. XIV. exstat in Libro privilegiorum membranaceo in SAR Kromefíz (archivum archiep., sign. MK 1) asservato, fol. F 6 (B). - Alterum apographum eiusdem saec. praebet Liber privilegiorum ecclesiae Olomucensis (pars chartacea) in SAR Olomouc (archi- 30 vum cap., sign. E I 27) asservatus, pag. 41-42 num. 45 (C). 318. ª) ,Bohem' A. - I>) Ita A. - 0) ,;,morantibus' A. - d) ,Brod' A. - •) Sequitur vox ,eos' punctis suppositis et una linea deleta in A. 1 ) Godefrido. - 2 ) Excludere non possumus chartam posterius demum sigillatam esse, nam in charla eiusdem editoris s. l. eodem anno apr. 14 data (vide num. 320) idem sigillum atque in num. 35 288 appendet. 478 NUM. 319, 320. 1262 APH. 9. - 14. Ed: CDM JII, pag. 332 num. 337 (ex C). Reg: Woelky-Saage, Codex dipl. Warmiensis Il, (teste v. d. Perlbach) num. 522. - Reg Il, pag. 136 num. 353. -- Perlbach, Preu{Jische Regesten, pag. 184 num. 671. Lit: Lechner, Beitrüge zur Frage der Verlüsslichkeit des CDM, pag. 145 num. 37 (correcturae lectionum CDM). - KK, pag. 297. 5 Dictator: communi forma indulgentiarum usus est. Vide: JI. 3, Olomouc, ecclesia capitularis (M). Anselmus,ª miseracione divina Warmiensis episcopus, sedis apostolice legatus, universis Christi fidelibus per civitatem et dyocesim Olomucensem constitutis in salutis auctore salutem. Cuoientes, quod ecclesia Olomucensis tamquam mater, que 10 omnes alias in Olomucensi dyocesi excellit ecclesias, congruis omnibus diebus dominicis et festivis frequentetur honoribus et frequentantesb animarum suarum salutem feliciter ibidem auctore Domino consequantur, ad quod Christi fideles indulgentiisc quasi quibusdam allectivis inducere credimus et speramus, nos de omnipotentis dei misericordia et beatorum Petri et Pauli apostolorum eius auctoritate confisi omnibus vere 15 penitentibus et confessis, qui eandem ecclesiam in devocione ac in spiritu humilitatis accesserint diebus dominicis et festivis divine propiciacionis gratiam petituri, quadragintad dies de iniuncta sibi penitentia misericorditer relaxamus presentibus perpetuo robore valituris. Datum Olomucz in die Pasche,e anno Domini millesimof ducentesimo sexagesimo secundo/ 320. Smilo de Lichtenburk de consensu uxoris suae Elisabeth monasterio in Zd'ár [nad Sázavou] villam Bobriívka possidendam confert. -- 1262 apr. 14. 20 Autographum in membrana scriptum in SAR Brunae (archivum mon. in Záár, sign. A 4) 25 asservatur (A). - Apographum praebet codex mnscr. chart. saec. XVIl. ,,Diplomatarium monasterii Zarensis 1252 - 1642" intitulatus, qui in SAR Brunae ( archivum mon. in ZLXII' C. 1262 APR. 14. - 20. NUM. 320, 321. 479 Nos Zmilo, dei gracia dominus de Luhtinburc, universis hoc scriptum inspecturis in perpetuum. Cum in factis morlltalium nichil sit, quod vicissitudinis non subiaceat passioni, caute res digne memoria conmendantur litteris, 11 ut ex hiis emolumentiª capiant firmamentum. Hinc est, quod tenore presencium perhenni constare 5 volumus nocioni, quia 11 divina inspiracione conpuncti de consensu et voluntate uxoris nostre Elizabet et astipulacione heredum nostrorum ad honorem et gloriam dei et intemerate matris eius ex discussa deliberacione villam dictam Cappilbobrowe, quam dicte uxoris nostre de parte libere possedimus, claustro dicto Sar, Cisterciensis ordinis, Pragensis diocesis, cum omnibus suis pertinenciis cultis et incultis, silvis, pratis, 10 pascuis, piscationibus, venationibus perpetuo contulimus possidendam. Ut autem hec nostra donacio inconcussa et stabilis perseveret, litteras has dicto claustro dedimus sigillib nostri munimine roboratas. Datum anno Domini M°CC0 LX0 IIo, XVIII kalendas maii. Testes huius reic sunt: ipsad domina Elisabete de Luhtinburc et filius eius Smilo, domina Eufemia fundatrix predicti claustri, filii eiusdem Smilo et Ger- 1" hardus, Buslaus burcgravius in Luhtinburc.d Sigillum: Smilonis de Lichlenburk in filis sericis flavi, rubri et viridis coloris quondam ruptum, nunc aplissime correctum appendet. Cf. Sigilla num. 4, 17/JI. 321. Urbanus IV. papa matrimonium Pfemysli Olakari JI., regís Bohemiae, cum 20 Margareta, quondam Romanorum regina, irritum denuntiat regemque dispensat, ul in matrimonio cum Cunegunde, nepte / Belae /, regís Hungariae, contracto remaneal; qua de re eum certiorem facit. Viterbii / 1262) apr. 20. Apographum exslal in Urbani I Y. registro camerali in archivo secreto Vaticano asservato 25 (Reg. Val. 27), fol. 58v ep. 1 (R). Ed: CDM JI/, pag. 332 num. 338 (ex R). - Rodenberg /JI, pag. 481 num. 518 (ex R). Reg: Palack(J, Reise, pag. 38 m1m. 280 (ex R). - Bi.ihmer, Add. sec., pag. 438 num. 142. Reg JI, pag. 137 num. 355. - Potlhast JI, pag. 1486 num. 18277. - -- Wendrinsk(J, Nachtriige, pag. 345 num. 244. - RI V. 1, pag. 1046 num. 5.56.2 d. ---· Rl V. 2, pag. 1444 num. 9279. - 30 Guiraud, Les registres I , pag. 64 num. 228 (ex R). Lit: Novotn(j l. 4, pag. 109 (rei deliberatio). - KK, pag. 298. Cf. num..362, 363. 320. ª) ,o' ex ,n' correctum est A. - -- '') Secunda littera ,i' ex ,l' correcta est A. - ") ,r' ex ,s• correctum est A. - d-d) Atramento p. ~U!\I. 324. 483 324. Urbanus IV. papa domui Dominici sepulchri"in Zderaz indulget, ut ad exhibilionem procurationum vel cuiuscumque subsidii faciendam archiepiscopis vel aliis ecclesiarum praelatis minime teneatur. Viterbii [1262j apr. 25. Autographum in membrana scriptum in S ú A Pragae (archivum domus Dominici sepulchri in Zderaz, sign. L IV RKl'b Zdera: num. 14) asservatur (A). Ed: Dobner, J\llonumenta IV, pag. 268 num. 82 (ex .4, erronee ad a. 1261). Reg: Reg II, pag. 138 num. 358. - Potthasl Il, pag. 1486 num. 18280. to In autographi marginis superioris angulo dextro nota correctoris ,,cor" una linea deleta apparel; in chartae replicatae parte dextra ,,m.p" legitur; in autographi tergo in medio margine superiore inscriptio in duabus lineis exslabat, e qua in altera linea tantum ,,ad in" legi potest, ceterae litterae evanuerunt; quae omnia in cancellaria apostolica videntur esse scripta. In chartae replicatae parte dextra notae destinatarii propriae ,,Rª" et ,,a III" saec. X V.-XV I. leguntur. 1.; HUrbanus ~ª episcopus, servusb servorum dei, dilectis filiis ..1 preposito et fratribus Dominici sepulchri de Sderaz, ordinis sancti Aullgustini, Pragensis diocesis, salutem et apostolicam benedictionem. Pro re delectabili et iocunda ducimus, ut, cum loca divino dicata cultui ex potestate 11 nobis divinitus atributa multipliciter honorare possimus, e sanctam Ierosolimitanam ecclesiam, de cuius regimined nos, licet 20 immeriti,ª fuimus ad apollstolice dignitatis fastigium evocati, cum locis sibi subditis attollamus munere gratie specialis. Hinc est, quod nos vestris supplicationibus annuentes, auctoritate vobis presentium indulgemus, ut ad exhibitionem procurationum vel cuiuscumque subsidii faciendam archiepiscopis vel episcopis aut quibuscumque ordinariis vel ecclesiarum prelatis seu etiam Iegatis et nuntiis apostolice sedis minime 2,; teneamini nec ad id compelli possitis sine speciali mandato sedis eiusdem, faciente plenam et expressam de sepulcro Dominici et indulgentia huiusmodi ac toto eius tenore de verbo ad verbum plenariam mentionem. Nos enim nichilominus suspensionis, interdicti et excommunicationis sententias, si quas in vos vel aliquem vestrum seu vestram ecclesiam per quemcumque contra indulgentiam ipsam promulgari contigerit, 3o ex nunc decernimus irritas et inanes. Nulli ergo ... paginam nostre concessionis et constitutionis... contraire.2 Si quis autem ... incursurum.2 VII kalendas maii, pontificatus nostri anno primo.e Datume Viterbii Bulla: Urbani l V. pupae in filis serieis /lavi et rubri coloris illaesa appendel. Cf. Diekamp IV, pag. 530 n. 3, pag. 533, typ. I. 35 324. ª) ,fl' el pars ,R' in loco raso scriptae sunt A. - I>) ,er' in loco raso videtur esse scriptum A. - •) ,i' seu ex ,u' seu ex ,ii' carreta est A. - d·d) Scriba primum ,regimine licet immeriti nos' scripsil et signis reclamationis ordinem verborum correxil A. - •-e) Verbis competenter distentis, ut 11ltimae duae lineae explerentur, scriplum est A. 1) Fortasse Sdizlao. - 2) Vide CDB II, pag. 46 num. 53. 484 NUM. 325. 1262 APR. 26. 325. Urbanus IV. papa / Johannij, episcopo Pragensi, mandat, ut ecclesias ad domum Dominici sepulchri in Zderaz specfantes contra decanos Olomucensis dioecesis expresse nominatos defendat. Viterbii /1262] apr. 26. s Aulographum in membrana scriptum in SÚA Pragae (archivum domus Dominici sepulchri in Zderaz, sign. L IV RKfb Zderaz num. 15) asservatur (A). Ed: Dobner, Monumenta IV, pag. 268 num. 81 (ex A, erronee ad a. 1261, cum erroribus). CD"'\ll III, pag. 310 num. 321 (e Dobnero cum eisdem erroribus). Reg: Reg JI, pag. J.38 num. 359. - Potthast JI, pag. 1486 num. 18284. Lit: KK, pag. 284. In autographi marginis superioris angulo dextro nota correctoris ,,cor" una linea deleta apparet; in chartae replicatae parte dextra ,,d. I!Il"; paulo inferius ,,de éür" legitur; in aulographi tergo 10 in medio margine superiore ,,contra decanos", inferius ,,Adam cappellanus" leguntur; quae omnia in cancellaria apostolica videntur esse scripta. Inferius notae destinatarii saec. XV.- 15 -XVJ. ,,Rª" et ,,C l" leguntur. Urbanus episcopus, servus servorum dei, venerabili fratri ..,1 episcopo Pragensi, salutem et apostolicam benedictionem. 11 Dilecti filii .. ,2 prepositus et fratres domus Dominici sepulcri de Sderaz nobis graviter 11 sunt conquesti, quod .. ,3 decani christianitatis Olomucensisª diocesis: Brunensis, Snoemensis et Betouensis, 11 ecclesias 20 ad dictam domum pleno iure spectantes indebitis exactionibus aggravant et molestant. Quocirca fraternitati tue per apostolica scripta mandamus, quatinus, si est ita, dictos decanos, quod ab huiusmodi exactionibus omnino desistant, monitione premissa per censuram ecclesiasticam appellatione remota previa ratione compellas, non obstante si eis vel ipsorum alicui a sede apostolica sit indultum, quod suspendí vel ínter- 25 dici aut excomunicari non possint sine aliqua ipsius sedis indulgentia, per quam effectus iustitie in hac parte impediri valeat vel differri et de qua in nostris litteris plenam et expressam oporteat fieri mentionem, seu constitutione de duabus die[tis)b edita in concilio genera[li],4 ita quod ultra tertiam vel quartam aliquis extra suam diocesim auctoritate presentium ad iudicium non trahatur. Datumc Viterbii 30 VI kalendas maii, pontificatus nostri anno primo.e Bulla: Urbani IV. papae, quae in filis cannabinis illaesa appendebat, avulsa mmc inepte chartae adiuncta est. Cf. Diekamp IV, pag. 530 n. 3, pag. 533, typ. I. 325. ª) ,Olo' in loco raso atramento obscuriore correctum est A. - b) Quae hic et inferius uncis clauduntur, cum membrana destructa perierunt A. - e-e) Verbis competenter distentis, ut ultimae 35 duae lineae explerentur, scriptum est A. 1) Johanni. - 2) Fortasse Sdizlaus. - 3) Znoymensis decanus Hermannus erat,nomina decani Brunensis et Beloviensis ignoramus. - •) Vide Decr. Greg. IX., l. 3. 28 (Friedberg II, col. 31). 5 10 15 1262 APR. 26. NUM. 326. 485 326. Urbanus IV. papa domui Dominici sepulchri in Zderaz indulget, ut ecclesiae ipsius in Olomucensi dioecesi sitae per fralres eiusdem domus deserviri possint. Viterbii / 1262] apr. 26. Autographum in membrana scriptum in S ú A Pragae (archivum domus Dominici sepulchri in Zderaz,sign. L IV RKfb Zderaz num. 16) asservatur (AJ. -Apographum exstat in vidimatione magistri Nicolai, custodis ecclesiae Wissegradensis, Pragae 1322 febr. 27 data (Reg III, pag. 309 num. 758), cuius vidimalionis aulographumin eodem archivo (sign. num. 58)asservatur (B).1 Ed: Dobner, Monumenla IV, pag. 267 num. 80 (ex A, erronee ad a. 1261). - CDM III, pag. 309 num. 320 (ex Dobnero, ad a. 1261). Reg: Reg II, pag. 138 num. 360. - Pollhast II, pag. 1486 num. 18281. Lit: KK, pag. 284. In autographi tergo in medio margine superiore nota ,,Adam cappellanus" legitur, quae in cancellaria apostolica videlur esse scripta; in chartae replicatae parte dextra notae destinatarii saec. XV.-XVI. ,,Rª" et,, allll" leguntur. ! Urbanus: episcopus, servus servorum dei, dilectis filiis ..2 preposito et fratribus domus Dominici sepulchri de 11 Sderaz, ordinis sancti Augustini, Pragensis diocesis, salutem et apostolicam benedictionem. Pro re delectabili ... ecclesiam et universa loca subdita sibi, de cuius 11 regimine, licet immeriti, fuimus ad apostolice digni- 20 tatis fastigium evocati, gratiosi favoris munere prosequamur.3 Sane petitio vestra nobis exhibita continebat, quod, licet in ecclesiis, quas in Olomucensi civitate ac diocesi obtinetis, per fratres domus vestre presbyteros consueveritis a tempore, cuius non existit memoria, facere deserviri,ª venerabilis tamen frater noster..,4 Olomucensis episcopus, vos super hoc interdum molestat pro sue libito voluntatis in vestrum ac 25 eiusdem domus preiudicium et ipsius ecclesie Ierosolimitane, ad quam prefata domus pleno iure pertinet, non modicum detrimentum. Quia vero iam dicta ecclesia cum omnibus suis membris ad Romanam ecclesiam nullo pertinet mediante, nosb ipsam volentes plena exemptionis libertate gaudere, ut in dictis ecclesiis sicut hactenus sic et in posterum per huiusmodi fratres possitis facere deserviri non obstante contra- 30 dictione temeraria prefati episcopi, vobis auctoritate presentium indulgemus, sententias autem suspensionis aut interdicti vel excommunicationis, si que propter hoc in vos vel aliquem vestrum per eundem episcopum aut alium de mandato eius promulgate fuerint, ex nunc decernimus irritas et inanes. Nulli ergo ... paginam nostre concessionis et constitutionis . .. contraire.5 Si quis autem... incursurum.5 35 Datume Viterbii VI kalendas maii, pontificatus nostri anno primo. e Bulla: Urbani IV. papae in fi.lis sericis {lavi et rubri coloris illaesa appendebat; nunc avulsa et extra litteras asservata est. Cf. Diekamp IV, pag. 530 n. 3, pag. 533, typ. l. 326. ª) ,de' in lacuna membranae fere deletum est A. - b) Post vocem locus rasus apparet A. - e-e) Verbis competenter distentis, ut ultima linea expleretur, scriptum est A. 486 1262 .\!'({. 2(j. 327. Urbanus IV. papa petente Johanne, episcopo Pragensi, ecclesiae Pragensi litteras Honorii 11l. papae, in quibus libertates et immunitates a Pfemyslo Otakaro l. eidem ecclesiae concessae continentur, confirmat, tenorem earum inserí /aciens. Viterbii / 1262} apr. 26. A..utographum in membrana scriptum in archivo arcis Pragensis Pragae (archivum cap. Pragmsis, sign. 38 11 14) asservatur (A). - Apographum insertum est vidimationi Jolwnnis Zák, archiepiscopatus Pragensis administratoris, Pragae 1518 febr. 20 datae, cuius vidimalionis autographum in eodem archivo (vet. sign. XL JI .'24) asservatur (B}. ;) Reg: Reg 11, pag. 139 nwn. 361. --- Potthast 11, pag. .1486 num. .18282. -- Er.liil-Praíák, to Katalog, pag. 26 num. 47 (ex A). 111 autographi marginis superioris media parte nota ,L', paulo dextrorsus magna rasura (cum vestigiis litterarum, quae legi non possunt), in dextro angulo ,,a bo" duabus lineis deletum, in chartae replicatae parte sinistra nota ,,.R v ", sub charla replicata nota ,x', paulo inferius ,,B :P" apparent; in autographi tergo in sinistro angulo superiore nota ,J' legitur; quae omnia 15 in cancellaria apostolica videntur esse scripta. In tergo chartae manu registratoris ecclesiae Pragensis saec. XIV. scriptum est ,,Registrata". A.pud Fr: descriplio litterarum. ; Urbanus : episcopus, servus servorum dei, venerabili fratri ..,1 episcopo Pragensi, salutem et apostolicam benedictionem. Cum a nobis petitur, ... effec- 20 tum.2 ¡¡ Exhibita siquidem nobis tua petitio continebat, quod, cum ciare memorie Octacarus, rex Boemie,3 quasdamª libertates et exemptionesb secularium exactionum pia liberalitate Pragensi ecclesie ac eius hominibus concessisset confecto exinde patenti privilegio ipsius regis sigillo 11 signato, tandem felicis recordationis Honorius papa, predecessor noster, eisdem ecclesie et hominibus libertates et exemptiones 2;; huiusmodi per litteras apostolicas confirmavit inserto in eis tenore privilegii memorati, nos itaque tuis inclinati precibus, quod ab eodem rege super 11 hiis pie ac provide factum est, ratum et tirmum habentes id auctoritate apostolica confirmamus et presentís scripti patrocinio communimus. Transcriptum autem dictarum litterarum sumptum de patentibus litteris dilectorum llliorum ..,4 Breunouensis sancti Benedicti, et .., e 5 30 Montis Syon Premonstratensis, ordinum abbatum ac etiam capituli Wissegradensis ecclesie signatis eorum sigillis propriis nobisque transmissis6 de verbo ad verbum presentibus fecimus annotari; cuius tenor talis est: Honorius episcopus, servus [326.] 1 ) Cum variationibus minimi momenti. -- 2) Fortasse Sdizlao. - 3 ) Vide num. 324. --- •) 3;; Bruno. -- ·') Vide CDB 11, pag. 46 num. 53. 121\:l .-\l'R. 26. - 27. 487 servorum dci, elc.7 Nulli ergo ...paginam nostre confirmatioais ... contraire.2 Si quis autem ... incursurum.2 Datum Viterbiid VI kalendas maii, pontificatus nostri anno primo.d Bulla: Urbani 1 V. papae in fil is sericis /lavi et rttbri coloris illaesa appendet. Cf. Diekamp 1V, '' pag. ii30 n. 3, pag. 53.J, typ. l. :120. Urbanus IV. papa monasterio sanclí Georgii Pragae nonnullas líberlales el exempliones a Venceslao l., rege Bohemiae, eidem concessas confirma!. Vilerbii [1262] apr. 27. 10 Aulographum in membrana scriplum in SÚA Pragae (sign. L IV RB sv. .Tii'l num. 8) asservatur (A). Ed: Raymund von der hl. IWsabeth, pag. 435 § 14 (cum translatione Germanica). - Hamml'rschmid, Historia monasleriorum s. Georgii in Castro Pragensi, pag. 72 § 26 (forlasse ex A). Reg: Reg I l, pag. 139 num. 362. -- Potlhast 11, pag. 1486 num. 18285. 1;; In aulographi dextro angulo superiore ,,bo" duabus lineis delelum, in charlae replicatae parle dexlra ,,G. T.", sub charla replicala in parle sinislra ,,B", in aulographi tergo in sinislro angulo .mperiore ,J', in media parle superiore ,,Leonard" leguntur; quae omnia in cancellaria aposlolica videnlur esse scripla. B Urbanus Bepiscopus, servus servorum dei, dilectis in Christo filiabus ..1 abba- 20 tisse et conventui 11 monasterii sancti Georgii in castro Pragensi, ordinis sancti Benedicti, salutem et apostolicam benedictionem. Cuma nobis petitur, 11 •.. effectum.2 Exhibita siquidem nobis vestra petitio continebat, quod ciare memorie Wencezlaus, rex Boemie,3 nonnullas libertatcs et exemptiones secularium exactionum monasterio vestro et eius hominibus regia liberalitateª concessit, prout in patentibus litteris :l5 eius confectis exinde ac suo sigillo signatis plenius dicitur contineri.4 Nos itaque vestris supplicationibus inclinati concessionem huiusmodi, sicut pie ac pro' ide facta est, ratam et firmam habentes eam auctoritate apostolica confirmamus et presentis scripti patrocinio communimus. Nulli ergo ... paginam nostre confirmationis ... contraire.2 Si quis autem .. .incursurum.2 Datumb Viterbii V kalendas maii, pontificatus :10 nostri anno primo.b 327. ª) ,quas' in loco raso scriptum est A. - º) Litlera ,s' atramento obscuriore addita est A. r) Charla finita punctum geminatum videlur additum esse. - d·d) Verbis competenter distentis, ut ultima linea expleretur, scriplum esl A. 1) Johanni. - - 2 ) Vide CDB 11, pag. 46 num. .53. - 3) Pfemysl Otakarus l. ( 1197-1230). -•) as .Martini. -- ª) Johannis. - •) Transumptum verisimillime brevi ante terminum harum litterarum datum non exstat. - 7 ) Sequitur tenor litterarum Honorii l l l. papae Signiae 1223 iun. 26 datarum (CDB Il, pag. 241 num. 251), in quibus charla Premysli Otakari l. in monte Schatzberg 1221 iul. 2 data (CDB Il, pag. 200 num. 216) inserta est. 488 NUM. 328, 329. 1262 APR. 27. - 28. Bulla: Urbani IV. papae in fi.lis sericis flavi et rubri coloris valde corrosa appendet. Cf. Diekamp IV, pag. 530 n. 3, pag. 533, typ. I. 329. Wilhelmus de Hustopece domui hospitalis s. Johannis /Hierosolymitani] in Hohenau /a. d. March] silvam in Billigreis, quantum vallus Gebolfi capit, de praediis suis 5 a Venceslao, rege / Bohemiae], et Pfemyslo Otakaro, duce f Austriae], collatis certa condicione delegat. In Bfeclav 1262 apr. 28. Autographum in membrana scriptum in S ú A Pragae (archivum magni prioratus Melitensium, sign. Jo XXXI, Mailberg 47 a) asservatur (A). 10 Lit: Schultes, Beitriige, pag. 2 (mendose ad a. 1261 maii 4 Babenburg, versio Germanica). Beranek, Wer war Gebol/, pag. 53 ss (mendose ad a. 1266, deliberationes topographicae). Hosák, Stfedoveká kolonizace, pag. 20 (v. d. Beranek sequens, chartam ad a. 1266 mendose posuit; deliberationes topographicae). In tergo chartae manu saec. XIII. ex. seu XIV. in. scriptum est: ,,Donacio domini Willehalmi 15 de Guzpech super silva Burgl[e)ins". Scriba: ignotus. Dictator: ignotus. Cf. num. 634+. Vide: II. 3, Ordo hosp. s. Johannis Hierosol. (N), 4, De chartae apud nobiles usu (MM). 20 ~ In nomine Domini amen. a Quoniam propter labilitatem memorie acta rerum, quorum noticia vigere perpetuo debet, litteris solidantur, quapropter ego Willehelmus de Vzpesch 11 omnibus Christi fidelibus presentibus et futuris esse desidero manifestum, quod de prediis meis, que sedulis serviciis a dominis meis tam illustri rege Wen[[zezlao quam nobili duce Otacharo1 collata teneo et tota tenebit successio 2s mee posteritatis, silvam in P~rglines, quantum circumgirans vallllus Gebolfi capit, 328. ª) ,-eralitate' in loco raso videtur esse scriptum. - b-b) Verbis competenter distentis, ut ultima linea explerelur, scriplum esl A. 1) Sophiae. - 2) Vide CDB I I, pag. 46 num. 53. - 3) A. 1253 obiit. - ') Litterae non exslant, eliamsi charla verisimiliter fuerit eadem, cuius fil mentio in papae Gregorii IX. privilegio dato Latera- 30 ni 1233 iul. 2 (CDB III, pag. 37 num. 40): ,libertates ... aclare memorie Wencezlao ... concessas'. V. d. G. Friedrich (CDB II, pag. 419 l. 25), scribae incuria' nomen Venceslai I. pro recto Pfemysli Otakari I. nomine subditum esse coniecit. Charla forlasse una ex eis habenda est, quae ad noslra tempora non pervenerint quaeque fundamentum fuerint spuriis in monasterio sancti Georgii XIII. saeculo exeunle confectis (CDB II, pag. 418 num. 378 et pag. 423 num. 379). In utraque 35 Venceslaum unum ex editoribus exstare non neglegendum est. 1262 APH. 28. - i\1.\11 1. NUi\1. 329, 330. 489 domui sancti Iohannis in Hohenowe pro salute anime mee, uxoris et puerorum meorum ipsis, videlicet uxore et pueris, favorabiliter consencientibus libere delegavi tali condicone,ª quod nullus alius advocatus prelibate silve quam ego prescriptus Willelmus et post decessum meum pueri mei, post quos tocius mee posteritatis propago s aliquatenus dinoscatur. Ne autem postmodum in supradicta silva pretaxate domui Hohenowe per contenciones seu iniurias ab aliquibus insurgant vexaciones, ipsum factum in scripto feci redigi et sigilli mei munimine roborari. Huius rei testes sunt: Willehelmus de Vzpesch, fraterb Otto commendator domus sancti lohannis Mevperge, Starchandus sacerdos, frater Chunradusc magíster in Hohenowe, frater Otto Gev- 10 schel, frater Vlricus, Rudegerus de Eisseinsdorf, Wicharus et alii quamplures. 15 20 25 30 Datum in Lontentenburchd anno Domini M°CC0 LX0 II0 , IIIIª kalendas maii, indiccione Va. Sigillum: Wilhelmi de Jlustopece in scidula membranacea fragmentum tantum appendel. Vide Sigilla num. 4, 13. Pfemysl Otakarus JI., rex Bohemiae, dux Austriae et Stiriae marchioque Moraviae, prilJilegium .mum super villa 11/ikulóv Henrico de Liechtenstein et heredibus erns utri11sq11e sexw; datum renovat. Viennae 1262 maii 1. A.ulographum in membrana scriptum in archivo principum de Liechtenstein Vadusii (sub dato suo) asservalur (A) . Ed: Wurmbrandl,Colleclanea yc11calogica,pag. 192- 193 (ex A).- Hormayr, Archiv 1827, pag. 515 (ex quodam apogr.). -· ldem, Taschenbuch 1839, pag. 280 num. 3 (idem). - CDNI TII, pag. 335 num. 340 (ex W11rmbrandto). - Diplomalarium principum de Liechtenstein, pag. 22 (ex A). Reg: Dobner, Monummlll IV, pag. 269 num. 8.5. -- Hormayr, Archiv 1828, pag. 639. Hormayr, Taschenbuch 1840, pag. 614. - Bohmer, Add. sec., pag. 438 num. 146. - Krones, MHVSl 22 (1874),pag. 121 num. 41.-Reg II, pag. 139 num. 363. -Bischoff, Dsterreichische Stadtrechte, pag. 95 s. num. (ad a. 1262). - Kroncs, Forschungen 1 (1897 }, pag. 532 num. 69/2. - Hosák, Pramen¡¡, pag. 111 num. 7. - Pfersch¡¡, Urkundenbuch, pag. 40 num. 62. Lit: KK, pag. 229. - Sebánek-Dusková, Panovnická a biskupská listina, pag. 90 (scriba chrtrlae). - Srbánek, Urkundenwesrn, pag. 328 --330. 329. ª) Ita A; litulus enim decst. -··- b) Scriba primum ,e' .~cripsit, forlasse vocem ,commendator' scribere volens, quod una linea delcuit el porro scripsit A. - e) Littera ,d' ex ,t' correcta esl A. - ª) 35 /la in nomine in duas lineas diviso: ,Lonten- tenburch' A. 1 ) Donatio, quae hic commemoratur, ante annum 1253 rege Vcnceslao l. adhuc vfoo et Pfemyslo Otakaro I l., duce Auslriae existente, videfur esse facta. 490 :sl.i:'II. 3:l0. 1262 l\L\11 t. Scriba: P I I 17 = magisler Arnoldus prolonolarius. Cf. Exempla scripl. num. 1 a, 2. Diclalor: magisler Arnoldus protonolarius. Vide: I l. 1 a, P. O. 1J., magister A_rnoldus protonolarius (TT}, 4, De charlae apud nobiles usu (NN). H In nomine sancte et individue trinitatis amen. a Nos Otacharus, dei gracia 5 Boemorum 11 rex, dux Austrie et Stirie et marchio Moravie, omnibus imperpetuum. Ne per oblivionis caliginem ea, que 11 de maturitate nostri consilii gessimus et gerimus provide, racionabiliter et consulte, robur perpetue firmitatis ammitlltant,ª tam viventibus quam victuris constare volumus presencium per tenorem, quod nos fidelium nostrorum utilitati, comodo et honori, ut tenemur, ex debito affectione 10 sincera intendere cupientes, pro future vexacionis et iniurie, que per oblivionem sepe nascitur, materia resecanda renovari fecimus nostrum privilegium olim datum dilecto fideli nostro Heinrico de Lihtenstein1 et heredibus ipsius utriusque sexus, racione et causa multorum et magnorum serviciorum, que ipse patri nostro felicis recordacionis2 et nobis non sine gravi persone sue periculo et rerum suarum maximo dispendio exhi- 15 buit et impendit fideliter, utiliter et constanter. Privilegium imquamª datum eidem super predio in Nycolspurch et suis attinenciis universis, agris, vineis, ortis, cultis et incultis, quesitis et inquirendis, silvis, nemoribus, viis et inviis, venacionibus, pratis, ripis, aquis, piscacionibus et aquarum decursionibus, molendinis et generaliter cum omnibus, que spectant ad illud, quocumque tytulo seu nomine censeantur, gratum et 20 ratum et inviolabile statuentes, ut premissa a nobis una cum suis heredibus utriusque sexus, ut predictum est, perpetuo teneat proprietatis nomine, pleno iure et libertate perfecta, quemadmodum progenitores nostri et nos illa bona dinoscimur possedisse. In cuius rei testimonium presens instrumentum dari fecimus ipsi sigillorum nostrorum munimine roboratum testibus, qui tune aderant, subnotatis, qui sunt: 25 Wocho de Rosenberch capitaneus Stirie, Ieroscius Pragensis burcravius, Andreas summus regni Boemie camerarius, Zmilo de Luhtenburch et Heinricus filius eius, Sdezlaus de Sternberch, Ratmirus de Pfrimberch; de Austria: Heinricus comes de Hardekke, Otto de Meyssowe, Otto de Haslowe, Al.3 dapifer de Velsperch, Chunradus de Zekkingen, Al.4 et L.5 fratres de Zelkingen, Heinricus dapifer de Lengepach; de 30 Stiria: Fridericus de Bettouia, Hertnidus de Ort,b Wulfingus de Stubenberch, Bernhardus comes dec Pfanneberch cum fratre suo, Vlricus de Wildonia et filii sui, Rudolfus et Luitoldus fratres de Stadekke, Erchengerus de Landeserb dapifer, Gundacharus pincerna; de Moravia: Benescius Znoymensis burcravius, Andreas et Mylota fratres ipsius, Zmilo de Brumowe, Hartlibus et Ienzo fratres de Doblin, Wichardus de Tyrna, 35 Chuno marscalcus, Bsnata dapifer, Nezamizl pincerna, Hartlibus camerarius, Zmilo de Belkowe, Ditricus filius Hrutonis, Buhusch filius Cirhonis, Wilhelmus de Vzbetsch et alii quamplures. Actum Wienne anno Domini M°CC0 LX0 II, datum per manum magistri Arnoldi, tune nostri prothonotarii, kalendis maii, regni nostri anno primo, quinte indictionis,a feliciter amen.a 40 1262 MAII 1. - 3. NUM. 330, 331, 332. 491 Sigillum: Otakari sive Pfemysli, regis Bohemiae, ele., ducis Austriae etc., in filis sericis flaui et rubri colorís illaesum fere appendet; in margine exteriore inscriptio apparet. Cf. Sigilla num. la, 1 I, 2 I, 3 I. 331. 5 Urbanus IV. papa magistro Petra de Ponte Curvo, sedis apostolicae nuntio, mandat, ut omnem pecuniam in partibus Hungariae et Poloniae collectam, [Brunoni], Olomucensi episcopo, assignet. Viterbii [1262] maii 3. Apographum exstat in Urbani IV. registro camerali in archivo secreto Vaticano asservato 10 (Reg. Val. 27}, fol. 3 ep. 5 (R). Reg: Palacky, Reise, pag. 38 num. 281 (ex R). - Reg JI, pag. 140 num. 365. - Potthast JI, pag. 1487 num. 18291. - Guiraud, Les registres 1, pag. 4 num. 12 (ex R). Magistroª Petro de Pontecuruo, clerico capelle nostre, sedis apostolice nuntio. Presentium tibi auctoritate mandamus, quatenus omnem pecuniam per te 15 vel per alios de mandato tuo in partibus Vngarie ac Polonie apostolice sedis auctoritate collectam venerabili fratri nostro ..,1 Olomucensi episcopo, cui super hoc scribimus,2 nomine nostro, cum cautela tamen debita, non difieras assignare, rescripturus nobis quantotius, quid et quantum inde sibi duxeris assignandum ac ad presentiam nostram, quam citius poteris, accessurus, paratus villicationis tue sufficientem et plenam nobis 20 reddere rationem. Datum Viterbii V nonas maii, anno primo. Urbanus IV. papa [Brunoni], episcopo Olomucensi, ad ea, quae suadebat, responde!; mandat, ut a magislro Petro de Ponte Curvo, sedis aposlolicae nuntio, pecuniam in partibus H1mgariae el Poloniae collectam recipial el Venetias transmittat. 2;; Viterbii [1262] maii .3. 330. ª) lla A. - b) Voci uncus superponitur in A .- e) Charla finita addilum esl A .- pos' A. - b-b) Ita A. - e) Quod uncís clauditur, cum membrana destructa periit A. 1) In omnibus necrologiis asservatis dies mortis Wokonis iun. 3 affertur. V. d. Millauer (vide 30 inferius) igitur Wokonis testamentum viva voce factum post mortem eius demum scriptum esse putat. - •) Post apographum huius chartae iterum a V. Bfezan additum est: ,Hoc testamentum olim domini Vokonis de Rosenberg descriptum et diligenter correctum est ex littera originali, quae habetur in monasterio Altovadensi, iussu illustris principis Ursini ac domini domini Petri Vokonis de Rosenberg, genus suum ah illo Vokone decimo stypite trahentis, per me Venceslaum Bfezan 35 Tfebonae 18. iulii anno etc. 1602'. - 3) In multis operibus contenta testamenti tractantur; quorum hic tantummodo afferuntur de charla tola disserentes aut quaestiones topographicas illustrantes. - ') Pfemysli Otakari I l. - 5) Fortasse Annae, uxoris Bavari de Strakonice. - 8) Witigonis de Pflblnice. - 7) Cea a. 1257. 500 NUM. 335. 1262 IUN. 4. seel verbleiben lasse; solches ich in sein gewissen stolle. Itero ich bitte und ruefe an die genad maines konigs, dall er 200 margt silbers, die ich denen Prager canonicis geben hab, erstatte und wieder zuegeben befelhe, und dreyssig margt, dall er neme davon gelts, dan 30 margt an gelt, die haben sollen gegeben werden dem grafen von Wiertnberg, die ich in Steiermargt zue mier embfangen hab, von den uberigen gelt, daJ3 man denen bruedern der Prediger in Aussig, so vil 5 ich ihnen schuldig verbleibe, beczale; und was davon uberbleiben wierd, daJ3 man der frau Cristina von Prag dasselbig gebe. Itero dem Herman von Letowicz gebe ich das Grossere Panoschwicz, dal3 er mier verzeihe, dal3 ich mit mainem herrn und konig, als er vermaint, wegen seiner nit geredet habe. Dem Vlrico von Hohenbuechu hab ich die Klainere Ponessowicz geben und ihne von allen anderen mainen guetern losgeczelt und abgefertigt. Itero dem Beruten main dorf Ruzin 10 vorlangst versecztes umb gelt, so ich ihme noch herausgeben sollen, wie dem Swatomiro, meinem ritter, wol bekandt, oder aber dall sie wiedergebe mainen kindern das gelt, welches ich ihme beczalt, wofern er bei dem dorf verbleiben will. Itero mainer schwestern kindern gebe ich Prschitschicze in abwechslung fur Dobrschichow oder Dobrschisch jestli ji jmíti chtejí oder daJ3 sie geben dem herrn Jeruschen, mainem gevattern, a navrátí jim Dobrzichowicze. Fur das, daLl ich genossen 15 hab ihre guet, gebe ich ihnen Vletitz und auch die zwai dorfer, welche der Swatibor und Petr inhaben. Itero dem herrn Hostisslao fur 33 mark silbers, die ich ihm schuldig gewesen bin zue beczalen, gebe ich Paschicz, sofern sie so vil wert seindt; wo aber sie nit so vil wert seindt, daLl man das uberig aus meinen guetern darauf beczale. Dem Beneda zwene peinstadl bey Witinau, welche das honig beczalen, in 10 margt silbers, die hab ihme in versacz verschrieben. Itero dem 20 Alberoni von Rotnstain zway grosste dorfer oh dem Swantem hab ich ihme gegeben, dall er sie inhabe von mainen kindern in lehensgestalt. Den maierhof sambt den akern, benandtlichen Samerschow, so vil darczue grundstuk seindt, als nemblichen Ybenstain bis an die behmische graniczen mainer ehegemahlin. Item ich wil, dall das güetel und drey dorfer Schettowiczerll verkauft werden dem herrn Predotowi umb 170 margt silbers und davon beczalt werde denen 25 bruedern von st. Clement, wofern ihnen die fünf margt goltes vollig nit beczalt worden seindt. Und funf margt goldes dall man davon denen des herrn Baworow und iczt gedacht herrn Predotis kindern bezale und 30 margt daJ3 man gebe demselben menschen, welcher fur main seelen wierd in Preissen gehen. Dall man auch verkaufe 20 margt fur 30 Wiener talenten und 15 talenten dall man gebe auf Durrenbach und 15 auf den Gorsu, und wegen des guets Tegna und die umbligende 30 dorfer bey gueten gewissen dall man dem berren Hostislao volig und gar zale. Item dem menschen von Passau fur 20 margt silbers in Leinpach dall man gebe zwene binstadl oder aus gnaden aine. Itero dem schreiber Rudigero und seinem weibe, auch ihren erben gabe ich ihnen ain dorf Khirschbaum frey mit aller gerechtigkait, doch dergestalt und darumben, dall er mainer gemahlin sein lebczeiten diene und sein tun in schreiben verrichte und auf dem fall er sich von mainem ehege- 35 mahlin und kindern ledigen wolte, dall anstat selbigen dorfs 20 margt silbers embfahe oder neme. Itero dem Kogiato, mainem cammerling, hab ich in Stibnicz 3 binstadl geben, benandtlichen die, so der richter in seinen lebczeiten gehabt. Itero dem Conrado von Studeling hab ich das dorf Guttenbrun, welches er vor hin von mier gehalten lehensgestalt, fur aigen gegeben auf solche gestalt, dall er niemalen, so lang et leben wierd, von mainen kinder drenen diensten nit ausseczen wil; 40 auch zwo milen an dem Stupniczer pach und 4 beinstadl in Fridrichschlag gedachten Conradt in 1262 IUN. 4. - 10. NUM. 335, 336. 501 30 margt siJber, oder wan ihms gedunkte besser zue sein, dall ers halte lehenswais. Item was ich in dem Gunterilreit habe, beczalter habe, das hab ich dem Galihoten lehenweis uberandtwart und restituire; und wiedergebe dem Andreae ritter sein dorf. Item dem Hohenfuerter closter hab ich geben Plaben, I\'eimargt und alles, was ich selbigenseits der Wultaw habe, umb meiner und 5 meiner nachkommenden seelen linderung, hail und erquikung. Item wil auch, daJ3 main vetter, der Buduoius, dem Lehomilo gebe ains aus meinen dorfern einerseits Pritschücz, wo ihme sein vorsichtigkait hinweisen wierd. Item wil auch, dall dieser mein vetter Buduoius demselbigen ritter, dessen armbandt ich zue pfand zue mier genommen, selbiges dorf verschreibe, welches ihme vorhin verschrieben war, und die zwai dorfer, dall sie wieder restituirt werden zue der kierchen, welche 10 dieser ritter inhat. Item dal3 der herr Swatomir in 30 marg silbers main dorf Trzebonin verschreibe pfandsweis dem herrn Borsso, damit nachgelassen und vercziehen werde, sofern ich in abwechslung, die ich auf Stropnicz getan, ihne etwan zue kurcz getan; und er sol auch nit vil fragen, sondern dall er ihme etwas zuegebe, dafern er guetwillig von denen 40 margten ablesen wierd. Itero wil, dall main vetter, der Buduoius, in 50 margt silbers verschreibe dem Boziego main dorf und 15 dall solches getailt werde undter maine und maines bruedern waisen, das ist die diener, deren vater von mier kain lehen gehalten und die 14 roll, so main brueder hindter ihme verlassen zue Przibenicz, dall die gleicherweis undter sie geteilt werden, ainerseits vermog gueten gewissens des herrn Prechtelings, herrn Geberden, Conradt von Turtelingen, anderenseits vermog auch gueten gewissens des herrn Swatomiren, berren Predoten und herrn Hostislai, damit ainem jeden 20 nach seinem verdienst mochte gegeben werden. Itero dem Budielao hab ich main dorf Pabenwerg verschrieben und gelassen in 40 Wiener talenten gelts, die ich ihme zue geben versprochen mit seinem Weibe, als ich sie ihme ordentlich verhairatet hatte. Mehr hab ich diesem ainen hof auf der Rosenberger vorstat geben. ltem dem Grilen in Einczendorf hab ich geben viererley pfaffenainkommen lehenweis. Item dem wierdt von Pierna verschaffe ihme 6 margt gelts, welche ich 25 ihme zalen solle, dall ihme die gegeben werden, wie auch mainem harnisch. Den Hohenfuertern minichen ali mein silbergeschier und die medey, welche ich an mainer rechten hand getragen, gebe ich und ain handroll. Auf daJ3 nun diese obenschriebene ding fest und steif gehalten werden, hab ich gegenwartigen brief zuer zeugnull zue schreiben befohlen und mit dem insigel des closters Bictau und custosschen der Minderen brueder in Graczen, wie auch mit meinem aigen insigel zue 30 becreftigeh. Dies geschah in gegenwart des brueders Gotfrieden und bruedern Otten, 35 beeder briestern der Predigerordens, des herrn Prechtelings, Conradis pflegers, Kogaten und Grillens cammerlingen, des Rudigeri schreibers und anderen mehrern, geben in Graczen anno salutis 1262, den 4 tag monats iulii. 336. Pfemysl Otakarus IJ., rex Bohemiae, dux Austriae el Sliriae marchioque Moraviae, iudici et civibus in Litomefice promitlit se causas eorum extra civitatem aut personaliter audire aut eas alicui ex nobilibus suis decidendas committere velle, iure Magdeburgensi observato. Apud Budyne [nad Ohfi] 1262 iun. 10. 502 NUM. 336. 1262 IUN. 10. Apographum saec. XV. exstat in Copiario civitatis Litomefice olim in archivo Musei Nationalis Pragae, nunc in archivo civitatis Litomefice (s. sign.) asservato, fol. 36 (B). - Apographum insertum est confi.rmationi Karoli IV., Romanorum imperatoris, datae Pragae 1348 aug. 25 (Reg V, pag. 227 num. 451), cuius confi.rmationis apographa in eodem mnscro exstant, fol. 33 (C) et 68" (D ). - Aliud apographum insertum est confi.rmationi Sigismundi, Romanorum 5 imperatoris, datae Pragae 1436 sept. 17 (RI XI, pag. 375 num. 11419), cuius confi.rmationis apographum ibídem exstat, fol. 32 (E). Ibídem exstant etiam versiones Bohemicae; exemplaris C, fol. 70 (T 1) et exemplaris E, fol. 67v (T 2), quorum textum T 1 sub * praebemus. Addendum est initium chartae nostrae et eius versionis Bohemicae etiam fol. 79 et 79v exstare. Ed: Hieke, Beitriige zur Gesch. v. Leitmeritz, pag. 352 num. 5 (ex B). - CIM Il, pag. 37 10 num. 11 (ex B et E), pag. 39 num. ad 11 (versio Bohemica T 1). Reg: Reg IV, pag. 814 num. 2100. - Dobenecker, Regesta Ill, pag. 470 num. 2996 (solummodo nomina testium). Lit: Sebánek, Ceská listina 3, pag. 109 n. 14. - Sebánek, Urkundenwesen, pag. 336, 338. Dictator: magíster Arnoldus, protonotarius. 15 Vide: Il. 1 a, P. O. Il., magíster Arnoldus protonotarius (UU), 5, De chartae apud civitates usu (R). Ottakarus, dei gracia Bohemorumª rex, dux Austrie et Stirie et marchio Morauie, providis et discretis viris iudicib et civibus in Lithomieryczc graciam suam et omne bonum. Experti argumentis pluribus vestram fidelitatem, debitis vos volentes 20 provide exequi beneficiis et honore, hanc vobis graciam facered decrevimus specialem, quod extra muros civitatis vestre nullus ex vobis stare iudicio coram aliquo provinciali iudice seu aliis quibuscumque iudicibus sive locis debeat nec compellie sive ad Pragense iudicium vel aliud qualecumque, sed! personaliter vestrasu causasu audire volumus vel alicui ex nostris nobilibus committere causas vestras loco nostri finaliter 25 observato iuris ordine decidendas, volentes vobis in premissis ius et consuetudines Maydburgensium observare. In cuius rei testimonium et perpetuum argumentum presens scriptum vobis cum sigillis nostris dedimus ad cautelam testibus, qui aderant/' subnotatis,t qui sunt: dominusd Bruno venerabilis Olomucensisk episcopus, Smilo de Lichtmburg,Z Erchenbertusm burgravius de Starchenberchn cum fratre suo Henrico, 30 Ierko de Waldenberg,0 WylhelmusP de Podiebrad, Zdenkoq frater Smilonis, Henkynus natus eius, Borsso de Ryssenburg,r Gallus filius Galli, Markwardus patruus eius, Diuisius8 dapifer et alii piures. Actum aput Budyn anno Domini M° CC0 tLXII0 , datum per manumu magistri Arnoldi prothonotarii, IIIIt0 idus iunii. 336. ª) ,Boemorum' e, D. - IJ) ,iudicii' D. - C) ,Lythomierycz' e, ,Lithomericz' D, ,Litho- 35 merzicz' E. - ª) Deest E. - e) ,apelli' B, C. - f) ,s3' B, E. - g-g) ,causas vestras' C, D. - ") ,adherant' B. - ') ,prenotatis' B. - k) ,Olomuczensis' C, D, E. - 1) ,Lychtemburg' C, D, ,Luchtenburg' E. - m) ,Erchembertus' e, D. - ") ,Starchemberg' e, D. - º) ,Waldenberch' E. - P) ,Wilhelmus' D. - a) ,Zdeñko' D, ,Sdenko' E. - ') ,Rysenburg' C, D, ,Rysenburk' E. - 8) ,Diuissius' C, D, E. - t) ,CC' C, E. - ") ,manus' E. 40 1262 IUN. 10. NUM. 336, 337. 503 336.* Ottakarus, z bozie milosti cesky král, vévoda rakúsky a styrsky a markrabe moravsky, múdrymª a opatrnym muzóm rychtái'i i mesfanóm litomei'icskym milost svll. i vse dobré. Na mnohych vecech jsúce jisti vierú vasí a zato dobrodienim a ctí chtiece vás obdai'iti, tuto vám 5 zvlástní milost pfidáváme, aby ze zdí mesta vaseho Zádny z vás k súdu pfed krajnymi súdci ani pfed jinymi kterymiz koli súdci v kterémzkoli meste ani pfed prazskym súdem ani pfed kterym jinym státi neme!, ale sami osobne pfe vase slyseti chcme nebo nekomu z nasich urozenych poruciti pfe vase miesto nás, zachovajíc právo fádné rozsúzenie; chtiece v tech pfedpovetlenych vecech vám právo a obyceje majdburské zachovati. A tomu na svetlecstvie a veenú tvrdost list 10 tento nasim královskym majestátem upevneny vám jsme vydali a podepsanymi svMky ujistili, jenz jsú: Bruno poctivj olomúcsky biskup, Smil z Lutenberka, Erchenberth purkrabe z Starchenbercha z bratrem svjm Jindfichem, Jergl z Waldembertha, Vilém z Podebrad, Zdenek bratr Smiluov, Henkyn syn jeho, Bores z Rynzburka, Havel syn Havluov, Markvard sestfenec jeho, DiviS krmenose i jinymi mnohymi. A to se dálo u Budyne léta bozieho tisicieho dvústého 15 sedesátého druhého, psán rukú mistra Arnolda notáfe, cervna mesiece. 337. Pfemysl Otakarus JI., rex Bohemiae, dux Austriae et Stiriae marchioque Moraviae, civibus de Litomefice necnon aliis, qui in monte sancti Stephani apud Litomefice mansiones suas exstruxerunt, ad septem annos libertatem ab exactionibus confert et aliis hominibus 20 eodem se recipientibus quattuor villas expresse nominatas distribuendas donat. Apud Budyne [nad Ohfí] 1262 iun. 10. Duo apographa saec. XV. exstant in Copiaría civitatis Litomefice olim in archivo Musei Nationalis Pragae, nunc in archivo civitatis Litomli'ice (s. sign.) asservato, fol. 34v (B) et fol. 76v (C). - Apographum insertum est confirmationi Karoli IV., Romanorum imperatoris, 25 datae Pragae 1348 aug. 25 (Reg V, pag. 227 num. 451), cuius confirmationis apographa in eodem mnscro exstant, fol. 32v (D) et 68 (E). - Versiones Bohemicae exemplaris B, fol. 74v (T 1), exemplaris C, fol. 77 (T 2}, exemplaris D, fol. 69v (T 3) ibídem exstant; quorum textum T 1 sub * praebemus. Ed: Hieke, Beilrii.ge zur Gesch. v. Leitmeritz, pag. 352 num. 4 (ex B, C). - CIM JI, pag. 30 41 num. 12 (ex B, C, E}, pag. 41 ad num. 12 (versio Bohemica (T 1-T 3)). Reg: Reg IV, pag. 815 num. 2101. - Dobenecker, Regesta I JI, pag. 470 num. 2995. - Prochno, Regesten, pag. 95 num. 29 (ex B, solummodo nomina lestium). Lit: Sebánek, Ceská listina 3, pag. 109 n. 14. - Sebánek, Urkundenwesen, pag. 333, 334. Dictator: magíster Arnoldus protonotarius, qui per quasiconfirmationis formam tenorem chartae 35 Pfemysli Otakari JI. apud Jablonné [v Podjestldí] 1253 dec. [2-7 ], datae (num. 5), cuius dictator etiam erat, repetit; quae typis minoribus exprimuntur. 336.* ª) ,mútrym' T l. 504 NUM. 337. 1262 IUN. 10. Autographum chartae ab ipso magistro Arnoldo videtur esse scriptum. Vide: JI. 1 a, P. O. JI., magíster Arnoldus protonotarius (VV}, 5, De chartae apud civitates usu (S). Nos Przemislª qui et Ottakarus, dei gratia Boemorumll rex, dux Austrie et Stirie et marchio Morauie, universis hanc paginam inspecturis salutem. Tune debita sub discrecione 5 consulitur profectibus subditorum, cum non solum ipsorum, verumc eciam illius intenditur commoditatibus,ª qui ad subiectos• respicitf gratiose. Hac igitur consideracione inspectis provide tam nostris quam nostrorum fidelium de Lithomieryh9 civium nec non aliorum quorumlibet, qui ad nostra obsequia se contulerunt undecumque, commoditatibush et honore et civibus memoratis et aliis viris fidelibus quibuscumque, qui in monte sancti Stephani aput Lithomieryczi nostrum 10 ad honorem et suum pariter ad profectum decentes ad manendum ibídem sibi exstruxeruntk mansiones, donamus ad septem annos omnimodam libertatem; eadem singulos manentes ibidem sic gaudere volentes, ut ab omni theloneo, muta, exaccionibus, vexacionibus seu collectis et aliis quibuscumque generibus molestie sint liberi et exempti.1 Et ut promtitudine ampliori singuli ad locum se transferant supradictumm villas Russwan," Brutecz, Zwarmerziczº et Polep cum 15 agris, silvis, pascuis, molendinis, vineis, ortis, pratis, quesitis et non quesitis et aliis pertinenciisP universis donamus, ut recipientibus se ibidem iuxta discrecionem et ordinacionem nostrorum fidelium Liutoldiq iudicis, lohannis de Missna,r Henrici de Vridberch,8 qui Rex dicitur, inspectat tam* personarum provide qualitate, dentur sub distribucione congrua proprietatis nomine perpetue possidende. Ut autemu premissa omnia" debita gaudeant firmitate nec calumpnia locum 20 obtineat in eisdem, cum subscripcione testium presentes conscribi et sigillari mandavimusv in evidens testimonium et munimen. w Testes sunt: dominus Bruno venerabilis Olomucensisx ecclesie episcopus, de Wida,1 de Plawe1 advocati, Henricus comes de Hardekke, Smilo de Lichtemburk,Y Ierostius burgravius Pragensis, Ieroslaus frater Galli, Borsoz de Rysenburg,ªª Stezlaus de Ssternberg,1111 Wylhelmuscc de Podiebrad,da Ierko de Walden- 25 berg,ee Erchenbrehtusf/ et Henricus fratres de Starchenberch burgraviiuu, Andreas camerarius regni,hh Vlricus pincerna de Cubito, Burchardus de Chlingberch, Sdenko" frater Smiloniskk de Lichtnburg,u Hennekynusmm filius Smilonisnn eiusdem, Diuisius00 dapifer, Henricus et Chwalo de ZittauiaPP aliique piures. Actum aput Budyn anno Domini M° CCqq LXII0 , datum per magistrum Arnoldum, nostrum prothonota- 3o rium, IIIIt0 rr idus iunii. 337. ª) ,Przemysl' e, ,Premizl' D, ,Priemisl' E. - b) ,Bohemorum' D. - C) ,tamen verum' sequitur in E. - ª) ,;,moditatibus' E. - •) ,subditos' D, E. - 1) ,respiciunt' B, C, D, E. - u) ,Lithomericz' C, ,Lithomiericz' D, ,Lithomierzicz' E. -- h) ,omoditatibus' C, E, ,comoditatibus' D. - ') ,Lithomierzicz' E. - k) ,extruxerunt' B. - 1) ,exemti' E. - m) ,supradictas' B, C. - 35 ") ,Russwen' D, E. - 0 ) ,Swarmyerzicz' D, ,Swarmierzicz' E. - P) ,pertinentiis' E. - q) ,Lircoldi' D, E. - •) ,Myssna' D, E. - s) ,Vndberch' C, ,Frydberch' D, E. - t) ,inspectis' D, E. u-u) ,omnia autem premissa' D, ,autem omnia premissa' E. - t1) ,mandamus' D, E. - w) ,immuniri' B, C. - "') ,Olomuczensis' D, E. - 11) ,Lichtenburg' D, E. - z) ,Borsso' D, E. - ªª) ,Ryssenburk' D, E. - bb) ,Sternberg' D, E. - ce) ,Wilhelmus' E. - dd) ,Bodiebrad' D, E. - ee) ,Wal- 40 demberg' C, ,Waldenberk' D, E. - 11) ,Erchenbrechus' D, E. - n) ,burciani' D, E. - hh) Deest 1262 IUN. 10. - 26. NUM. 337, 338. 505 337.* My Pi'emysl jenz i Ottakar, z bozie milosti cesky král, vévoda rakúsky a stirsky i markrabe moravsky, vsem, ktoz list tento uzi'ie, pozdravenie. Tehdáz se rozomne poddanym odtusuje, kdyz to netoliko k jich, ale i k tem, jenz milostive k poddanym patrie, k pozitecnym vecero se 5 zpósobuje. Protoz tiem spati'ením shlédse opatrne nasich vernych z Litomei'ic mMfanuov i také vsech jinych, ktei'íz se k nasemu pi'idrzie pi'isluhování odkudz koli, uzitecné veci a poctivé mesfanóm pi'edepsanym i jinym muzóm vernym kterymz koli, ktei'íz na vrchu svatého Stepána pi'ed Litomei'ici k nasí cti a k svému uzitku slusná k bydlení sobe obydlé ustavili, dáváme za sedm Iet vselikú svobodu; vsem, ktoz tu bydlé, aby ode vsech cel, myt, facunkuov, sosuov, berní i ode 10 vsech jinych poplatkuov prosti byli. A aby se zpiese na tom mieste staveli nadepsaném, vsi Rusven, Brutec, Svarmei'ic a Polep s dedinami, s lesy i s pastvami, mlyny, vinnicemi, s zahradami, lukami platnymi i neplatnymi i s jinym pi'íslusenstvfm pi'idáváme tem, jenz se tu osadie, podle opatrnosti a zi'iezenie nasich vernych Lircolda rychtái'e, Jana z MiSne, Jindi'icha z Frmberka, kteryz Král slove, aby, jakz na kom uzi'ie, rozdali i'ádne kª vecnému vládnutf. A aby ty vsecky 15 veci pfedpovedené pevnost mely hez pfekázek, svectky podepsané popsati a vepsati sme kázali a zapecetiti k zevnému svectecství a obrane. A ti svectkové jsú tito: Bruno poctivy olomúcsky biskup, z Widy, z Plawe advokáti, Jindi'ich hrabe s Hardeberka, Smil z Lichtemburka, Jaros purkrabe prazsky, Jaros bratr Havluov, Bores z Rynzburka, Zdislav z Stermberka, Vilém z Podebrad, Jerek z Waldemberka, Ondrásek komornfk královstvie, Oldi'ich senk z Lokte i jinych 20 mnoho pi'itom biese. A to se dálo u Budyne léta bozieho tisfcieho dvústého sedesátého druhého, psán mistrem Arnoldem, notái'em nasím, cervna mesiece. 338. Anselmus, episcopus Warmiensis, per Bohemiam etMoraviamnecnonper Rigensem, Gneznensem et Salzeburgensem provincias apostolicae sedis legatus, in litteris Godefrido, 25 fratri hospitalis s. Mariae Theutonicorum, datis sententiam pro Benedicto, quondam plebano in [HavlíCkuv] Brod, a Brunone, episcopo Olomucensi, nuper latam confirmat, tenorem eius inserí faciens. In [ Havlíékuv] Brod 1262 iun. 26. [337.] 30 B, C. - ") ,Zdenko' D, E. - kk) ,Zmilonis' D. - U) ,Luchtemburg' D, E. - mm) ,Henkynus' D, E. - mi) ,Zmulonis' D, ,Zmilonis' E. - ºº) ,Diuissius' D, E. - PP) ,Sicrauia' D, E. - aa) ,CC0 ' C, E. - '') ,quarto' D, E. 1) llenricus. 337.* ª) Deest T 1. 506 NUM. 338, 339. 1262 IUN. 26. - 27. Aulographum in membrana scriptum in archivo publico Dresdensi (sign. OU 617) asservatur (A). Reg: Reg IV, pag. 722 num. 1806. - Schieckel, pag. 195 num. 774 (ex A). In tergo chartae manu registratoris saec. XIII. scriptum est: ,,Sentencia lata super Longa villa" et paulo sinislrorsus ,,de Broda" (L). 5 Scriba: ignotus. Dictalor: ignotus. Vide: Il. 3, Ordo militum Theutonicorum (N). A.,1 dei gracia Warmiensis episcopus, per Boemiam et Morauiam necnon per Rigensem, Gnezensem et Salzburgensem provincias apostolice 11 sedis legatus, dilecto 10 in Christo magistro G.,2 fratri hospitalis domus Theuthonicorum Ierosolymitani, salutem in Domino. Tua nobis porrecta 11 peticio continebat, quod sentenciam subscriptam, latam pro predecessore tuo, bone memorie fratre Benedicto, quondam plebano in Brod, 11 confirmare vellemus, cuius tenorem post examinacionem eiusdem de verbo ad verbum fecimus subnotari: In nomine Domini amen. Bruno, dei gratia Olo- 15 mucensis episcopus, iudex a sede apostolica delegatus, etc.8 Diligenti siquidem examinacione habita, ut prediximus, prefatam sentenciam, sicut sine pravitate et racionabiliter lata esse dinoscitur, auctoritate apostolica confirmamus. Datum in Brod anno Domini M°CC0 LX0 11°, sexto kalendas iulii. Sigillum: scidula membranacea ex autographo ipso scissa dependebat; nunc autem avulsum 20 et deperditum est. 339. Urbanus IV. papa procuratoribus [Pfemysli Otakari II.], regís Bohemiae, apud Venetias pro eiusdem regís debitis persolvendis constitutis mandat, ne pecuniam debitam Dulei de Burgo eiusque sociis, mercatoribus Florentinis, Venetiis persolvant, sed totam in 25 thesauraria ecclesiae sancti Marcí ibídem deponant. Viterbii [1262] iun. 27. Apographum exstat in Urbani IV. registro camerali in archivo secreto Vaticano asservalo (Reg. Val. 27), fol. 1ov ep. 4 (R). Reg: Palacky, Reise, pag. 38 num. 286 (ex R). - Reg II, pag. 146 num. 374. - Potthast 30 II, pag. 1493 num. 18371. - Guiraud, Les registres I, pag. 14 num. 54 (ex R). 338. 1) Anselmus. - 1) Godefrido. - ª) Sequitur tenor chartae Brunonis, Olomucensis episcopi, in Kromeflz 1256 oct. 20 datae (num. 90). 1262 IUN. 27. - JUL. 1. NUM. 339, 340. 507 C/. num. 353. Apud Fr: Apographum a v. d. Fr. Palacky exaratum, quo usi sumus. Dilectis filiis, procuratoribus carissimi in Christo filii nostri. .,1 illustris regis Boemie, apud Venetias constitutis pro eiusdem regis debitis persolvendis. Licet 5 carissimus in Christo filius noster rex Boemie illustris pro quodam servitio per procuratores suos nobis ex parte regis eiusdem oblato Dulci de Burgo eiusque sociis, mercatoribus Florentinis, in quadam sit summa pecunie obligatus; pecuniam tamen ipsam ad manus ipsius Dulcis vel alicuius sociorum suorum pervenire nolentes, presentium vobis auctoritate sub pena excommunicationis districte precipiendo mandamus, quate- 10 nus de pecunia ipsa nihil eisdem mercatoribus vel eorum alicui persolvatis, sed in thesauraria ecclesie sancti Marci de Venetiis totam eandem pecuniam deponentes, diem depositionis huiusmodi, et quicquid inde feceritis, per literas vestras tenorem continentes presentium nobis sine more dispendio intimatis. Datum Viterbii V kalendas iulii, anno primo. 15 340. Urbanus IV. papa [Vito], decano Pragensi, mandat, ut Martinum, quondam generalem priorem fratrum de Poenifentia bealorum martyrum, qui pro falsificatione litterarum papalium captus e carcere fugerit, generali administratione privet et conventui eorundem fratrum licentiam alium generalem priorem eligendi concedat. 20 Viterbii [1262] iul. l. Apographum exstat in vidimalione Viti, decani Pragensis,1 cuius vidimationis apographum saec. XII l. in /ragmentorum colleclione PNP Pragae (inv. num. 283/zl.) asservatur (B). Ed: Ryba, Nález cenné korespondence, pag. 33-34 (ex B). Lit: lbidem, ubi eliam imago phototypica exstat. 25 Vrbanus episcopus, servus servorum dei, dilecto filio . .,ª 2 decano Pragensi, salutem et apostolicam benedictionem. Dilecti filii priores et fratres de Penitentia beatorum martyrum, ordinis sancti Augustini, sua nobis petitione monstrarunt, quod, cum frater Martinus, quondam generalis prior fratrum ipsorum, occasione quarundam litterarum, quas falso dicebat sibi ab apostolica sede concessas, continen- 30 tes,3 quod ipse posset predicare, confessiones audire et aliorum ordinum fratres in ordine suo recipere ac in omnes in factis suis impedientes eundem excommunicationis sententiam promulgare, in diversis partibus multa et enormia mala commiserit, propter quod piures illaqueavit fidelium animas et in pluribus locis scandalum non modicum 339. 35 1 ) Pfemysli Olakari II. 508 NUM. 340, 341. 1262 IUL. 1. - POST IUL. 1. suscitavit, venerabilis frater noster..,ª 4 Pragensis episcopus, pro eo, quod predicta sibi adeo manifesta erant, quod nulla poterant tergiversatione celari, auctoritate sedis apostolice ipsum capi fecit et carceri mancipari. Qui sue calliditatis fultus astucia oppresso custode cum captivis aliis evasit carcerem ac peiora prioribus committereb non expavit et tandem ad eandem sedem se trasferens, captus ibidem auctoritate 5 nostra extitit et in compedibus positus. Qui tamquam sibi male conscius seque sciens huiusmodi commisissec delicta, fractis eisdem sua subdola ingenuositate compedibusª fugit in plurimorum scandalum et predictorum fratrum maximum detrimentum. Quare predicti priores et fratres nobis humiliter supplicarunt, ut eligendi aliquem ad hoc ydoneum in generalem priorem ipsorum, prout ad ipsos pertinet, licentiam eis 10 concedere ac eundem Martinum privare generali amministratione, quam habuit in eorum ordine, curaremus. Quocirca discrecioni tue per apostolica scripta mandamus, quatinus, si tibi constiterit ita esse, predictum Martinum auctoritate nostra huiusmodi amministratione privaos eisdem prioribus ac fratribus concedas Iicenciam postulatam. Datum Viterbii kalendis iulii, pontificatus nostri anuo primo. 15 341. Vitus, decanus ecclesiae Pragensis, mandato ab Urbano IV. papa, cuius tenorem inserí facit, accepto quasdam res erga Martinum, quondam generalem priorem fralrum de Poenitentia beatorum martyrum, constituit. [Pragae post 1262 iul. 1¡.1 20 Fragmentum apograplli saec. XIII. in fragmentorum collectione PNP Pragae (inv. num. 283/zl.) asservatur (B). Ed: Ryba, Nález cenné korespondence, pag. 32-34 (ex B). Lit: lbidem, ubi etiam imago phototypica exstat. Vide: ll..1, Praga, ecclesia capitularis (l ). Vitus decanus, minister inutilis ecclesie Pragensis, non tam cognitor quam executor mandati apostolici, omnibus Christi fidelibus noticiam subscriptorum. 25 Quociens cordis oculus, nube erroris obductus, superne illustrationis lumine fit serenus, cavendum, ne auctor scysmatis irruat et ab unitatis radice eos, qui secunda tabula post naufragium revertuntur ad eum, qui est prestabilis super malitia2 et multus ad 30 340. ª) Punctum geminatum omittitur B. - b) ,:>mittere' B. - e) ,cóñiississe' B. - d) ,:>pedibus' B. 1) Vide num. 341. - 2) Vito. - ª) De litteris fa/sis cf. mentionem in litteris Alexandri IV. papae Anagniae 1260 maii 31 datis (num. 225). - ') Johannes. 1262 POST IUL. 1. NUM. 341. 509 ignoscendum3 telo prescidat erroris. Nempe ventusª oriens, intra se populorum furore collisus, inconsutilem Domini tunicam et desuper contextam4 minutatim decerpit in frusta, b dum frumenta dominica sulcis obruta in lolyum degenerant et avenas. Habet enim mille nocendi modos, quippe a principio ruine sue unitatem ecclesie 5 rescindere, karitatem vulnerare, sanctorum operum dulcedinem inficere invidie felle conatur. Dolet siquidem contra nos concitatus satis erubescens, [quod]c felicitatem, quam in celo retinere nequivit, homines constantes ex lutea materia, in terra valent, si velint, feliciter promereri. Unde oportet, quantum fragilitati nostre conceditur, omnes nocendi eius aditus muniamus, ne mors portas nostras ingrediatur, matris 10 ecclesie nos devotos filios devotionis effectu pro viribus exhibentes, cum ipsa pia aviditate et materna karitate salutem omnium procurans, diversis discriminibus sit exposita, estuans tamquam inter frenetycos et lytargicos, utrisque molesta, set neutris inimica, dum illi ligari et isti rennuant excitari. Propter quod et ipsa in salutem nationum circumdata varietate fratres de Penitentia beatorum martyrum salu- 15 briter et divinitus crucis triumphali tytulo tamquam novam ecclesie sobolem, fidei splendida luminaria, typice insignitos, presertim cum signum salvificum, in eis suo signato congruens, ipsum referat et resultet, in medium omnium religionum mundo fluctuanti misericors et miserator Dominus5 misericorditer pro speculo cordium fidelium immisit, prout nobis et universis Christi fidelibus veraciter ab universali ecclesia 20 scriptis magnificis declaratur. Set, prohdolor, quia antiqui hostis invidia habet hoc proprium, quod ea, que salutis medicinam efficacius perferreª videntur, solliciciori et subtiliori astucia turbinibus et cladibus obruere machinatur, ne pullulent in profectum dei et hominis, nocivior inimicus Martynum pauperem, quondam dictorum fratrum ferventi spiritu et devocione precipuum eruditorem, zelum quidem dei ha- 25 bentem, set non secundum scienciam veritatis, eruit et evulsit funditus a radice ita, quod qui positus fuerat ad gubernationem aliorum, effectus sit ruina plurimorum et potissime fratrum prefatorum, per eum interveniente fulcimento apostolico regulariter initiatorum, ut patere poterit per litteras apostolicas, quarum tenor de verbo ad verbum hoc modo fideliter declaratur. Urbanus episcopus, servus servorum dei, elc.6 30 Verum quia vera iusticia compassionem habet et falsa dedignationem, inter adversancium voluntatum procellas exacta diligentia mandatum apostolicum observare volentes, quid procacese... 341. ª) ,vet-a' B. - b) ,frustra' B. - e) Deesl B. - ª) ,preferre' B. - •) Inde textus usque ad fi.nem deesl. 35 1) Cum textus fi.nis notam temporis continens ignoretur (vide n. e), charla quidem in Codice demum ad annum mortis Viti decani (1271) ponenda sil; ne autem cohaerentia eius cum litteris papalibus ibídem insertis (vide n. 6) corrumpatur, eam iam hoc loco ponimus. - 2) Ioel. 2, 13. - 3) Is. 55, 7. - ') Cf. lo. 19, 23. - 5) Ps. 110, 4. - 6) Sequitur tenor litterarum Urbani IV. papae Vilerbii [1262] iul. 1 datarum (vide num. 340). 510 NUM. 342. 1262 IUL. 6. 342. Bruno, episcopus Olomucensis, Marsilio, abbati Siloensi, et Henrico, plebano Jglaviensi, conventionem super hospitale infirmorum in Jihlava inter eos et scabinos civesque lglavienses factam confirmat, tenorem eius inserí faciens. In Olomouc 1262 iul. 6. 5 Autographum in membrana scriptum in SÚA Pragae (archivum monasterii in Strahov, sign. RP Strahov num. 11) asservatur (A). - Apographum saec. XVII. exstat in vidimatione Henrici Meckenburgeri, protonotarii apostolici, seminarii archiepiscopalis Pragensis rectoris, sine loco et die data, cuius vidimationis autographum in plagula chart. scriptum ibídem (sign. eadem) asservatur (B}. -Apographum de anno 1663 exstat in mnscro chart. ,,Acta 10 parochiae Iglaviensis" intitulato, ibídem (sign. 112) asservato, pag. 7-10 (C). - Aliud apographum exstat in vidimatione Francisci Josephi Feyertag, notarii publici iurati, Pragae 1776 ian. 2 data, cuius vidimationis autographum chartaceum in SAR Brunae (Coll. nova, num. 169/46 b) asservatur (D). Ed: CDM III, pag. 338 num. 342 (e simplici quadam copia saec. XVIII.). 15 Reg: Reg II, pag. 146 num. 375. Lit: A. Vavrousková, Z archivu, pag. 132 (autographum describitur). - KK, pag. 301 (sinceritas chartae suspicitur). - Sebánek, K otázce brevn. fals, pag. 281 n. 136 (sinceritas chartae ostenditur). Scriba: B 17 = destinatarii proprius. Exempla script. num. 2 b, 13. 20 Dictator: ignotus, qui formulario chartarum cancellariae Brunonis episcopi (Conradi notarii), quibus patronatus iura ecclesiarum confirmantur (vide e. gr. num. 190), usus est. E causis superius allatis charla suspicionem movit (vide KK). Cum autem charla ei inserta (vide n. 1) sincera sil, etiam ea sincera esse debet. Vide: II. 2 b, Bruno episcopus (DD), 3, Zeliv (F), 5, De chartae apud civitates usu (T). 25 Bruno, dei gracia Olomucensis episcopus, dilectis in Christo Marsilio, abbati ecclesie Syloensis, et Heinrico,ª plebano Yglauiensi, salutem in Domino. 11 Cum a nobis petitur, quod iustum est et honestum, tam vigor equitatis quam ordo exigit rationis, ut id per officii nostri sollicitudinem ad effectum 11 debitum perducatur. Cum igitur, sicut vestra peticio continebat, scabini et cives Yglauienses pium erga 30 hospitale infirmorum eiusdem loci gerentes devotiollnis affectum, voluntate pia et libera et unanimi consensu duxerint statuendum, quod abbas ecclesie Syloensis et plebanus Yglauiensis, qui pro tempore fuerint, hospitale predictum considerantes in hoc profectum et utilitatem ipsius in temporalibus debeant ordinare, sicut in litteris ipsorum confectis exinde plenius continetur, quarum tenorem de verbo ad verbum 35 presentibus inseri fecimus, qui talis est: In nomine Domini amen. Universis Christi fidelibus hanc paginam inspecturis Eberhardus, Ditmarus, Heinricus et Heinricus, magistri monete totius regni Bohemie, etc.1 Nos vestre devotionis precibus inclinati, quod ab eisdem civibus in hac parte facturo est, gratum habentes et ratum, id auctoritate ordinaria confirmamus, sub anathematis interminatione districtius inhibentes, ne quis 4o 1262 IUL. 6. - 15. NUM. 342, 343. 511 hanc nostram confirmationem presumat infringere vel ei ausu temerario contraire. Datum Olomuz pridie nonas iulii, anno Domini M°CC0 L0 XII0 • Sigillum: in filis sericis appendebat; nunc auulsum et deperditum est. 343. 5 Pfemysl Otakarus II., rex Bohemiae, dux Austriae et Stiriae marchioque Moraviae, ad petitionem Pfísnobori, scholastici Pragensis et canonici Wissegradensis, capellani sui, ecclesiae Wissegradensi ius patronatus ecclesiae de Budee confert. Pragae 1262 iul. 15. Autographum in membrana scriptum in SÚA Pragae (archiuum cap. Wissegradensis Pragae, 10 sign. KVs 47) asseruatur (A). - Apographum saec. XIV. exstat in Libro priuilegiorum ecclesiae Wissegradensis membranaceo in eodem archivo (sign. KV§ lib. 26) asservato, fol. 14 num. 34 (B). Ed: Hammerschmid, Gloria Wissegr. ecclesiae, pag. 204 § 4. Reg: Pontanas, Bohaemia pia, pag. 78. - Reg Il, pag. 146 num. 376. 15 Lit: Sebánek, K otázce bfevn. fals, pag. 279 n. 63. - Sebánek-Dusková, Panounická a biskupská listina, pag. 95, 97 (deliberatio diplomatica de Pfisnoboro). - Sebánek, Urkundenwesen, pag. 308, 309. 20 25 In tergo chartae manu saec. XIII. scriptum est: ,,Capelle de Budech privilegium' (C ), alia manu, atramento obscuriore additum est: ,,Domini Ottacari regis" (A). Scriba: P II 48 = Pfisnobor, quondam Pfemysli Otakari II. notarias, tune scholasticus Pragensis ecclesiae et canonicus Wissegradensis, qui ibi destinatarii proprius videtur esse habendus. Cf. Exempla script. num. 1 a, 29. Dictator: Pfisnobor, qui in exordio charla regis Venceslai l. ecclesiae Pragensi Pragae 1249 sept. 22 data (vide CDB IV, pag. 283 num. 173) usus est; quae typis minoribus exprimuntur. Vide: II. 1 a, P. O. II., Pfísnobor (C}, 3, Vysehrad, ecclesia capitularis (N ). In nomine sancte et individue trinitatis amen. Nos Ottacarus qui et Premizl, divina favente clementia 11 quintus Boemorum rex, dux Austrie et Stirie marchioque Morauie, ad rei memoriam sempiternam. Ut 11 regi regum eterno rex conplaceat temporalis, inter cetera pietatis opera, quibus eterni regis solium scanditur, regalis* ex!lcellentia pervigili 30 debet studio meditari, qualiter piis locis ac viris devotis* taliter subveniat, ut a deo retributionis premium et in gentibus habere valeat nomen bonum. Hinc est, quod nos tenore presentium 342. ª) Scriba primum ,plebano' scribere voluit, quattuor primas litteras scripsit, quas erasit, et in ,He' correxit A. 1 ) Sequitur tenor chartae magistrorum monetae regni Bohemiae etc. in Jihlava 1258 nov. 2 35 datae ( num. 168). 512 NUM. 343, 344. 1262 IUL. 15. cunctis fieri volumus manifestum, quod fidelis nostri capellani Priznoborii, scolastici Pragensis et Wissegradensis canonici, fidem et servitia pre oculis habentes, ad ipsius instantiam et petitionem ius patronatus ecclesie de Budech cum omnibus attinentiis ecclesie beati Petri in Wissegrad, que nullo mediante ad ecclesiam Romanam dinoscitur pertinere, contulimus pleno iure liberaliter et benigne, volentes, ut idem ius et ecclesia 5 aput capitulum Wissegradense permaneant in perpetuum duratura et quod reditus ipsius ecclesie ad refectionum cedereª debeant canonicorum supplementum. Et quod hec firma et inconvulsa permaneant, presentem litteram conscribi fecimus et sigillorum nostrorum munimine roborari. Huius rei testes sunt: Andreas camerarius, Diuis dapifer, Iarosius purcravius Pragensis, Chech iudex summus, Cstiborius purcravius de Cladzch 10 et alii quam piures. Datum Prage per manus Villelmi et Arnoldi notariorum anno Domini MoCC0 LX0 II0 , in festo Divisionis apostolorum. Sigillum: Otakari sive Pfemysli, regís Bohemiae, etc., ducis Austriae etc., in filis sericis rubri coloris /ere illaesum appendet; in margine exteriore inscriptio apparet. Cf. Sigilla num. 1 a, 1 I, 2 Il,3 I. 15 344. Cunegundis, regina Bohemiae, ducissa Austriae et Stiriae marchionissaque Moraviae, ad petitionem mariti sui /Pfemysli Otakari JI.], regís Bohemorum, ecclesiae Wissegradensi ius patronatus in Budec, quod ad eam pertinebat, confert. Pragae 1262 iul. 15. 20 Autographum in membrana scriptum, quod olim in archivo capituli Wissegradensis Pragae (sign. III, 21J asservabatur, nunc in archivo Musei Nationalis Pragae (num. 25J asservatur (AJ. - Apographum saec. XIV. exstat in Libro privilegiorum ecclesiae Wissegradensis membranaceo in SÚA Pragae (archivum cap. Wissegradensis Pragae, sign. KVs lib. 26J asservato, fol. 14 num..1.1 ( B J. 25 Ed: Hammerschmid, Gloria Wissegradensis ecclesiae, pag. 190. Reg: Pontanus, Bohaemia pía, pag. 78. - Reg Il, pag. 146 num. 377. Lit: Sebánek-Dusková, Panovnická a biskupská listina, pag. 95 ss (deliberatio diplomatica de PfisnoboroJ. - Sebánek, Urkundenwesen, pag. 309, 312. In tergo chartae manu saec. XIII. scriptum est: ,,Capelle de Budech privilegium" (CJ, alía 30 manu, atramento obscuriore additum est: ,,Domine regine Gunegundis" (AJ. Scriba: Cu II 1 = P II 48 = Pfisnobor, quondam Pfemysli Otakari II. notarius, tune scholasticus Pragensis ecclesiae et canonicus Wissegradensis, qui ibi destinatarii proprius videtur esse habendus. Exempla script. num. 1 b, l. Cf. Exempla script. num. 1 a, 29. Dictator: Pfisnobor, qui partim charla Pfemysli Otakari II. eodem die edita et a se exarata 35 (vide num. 343) usus est; quae typis minoribus exprimuntur. Vide: II. 1 a, Pfisnobor (DJ, 1 b, Cunegundis (AJ, 3, Vysehrad, ecclesia capitularis (OJ. 343. ª) Scriba primum ,cederet' scripsit, sed ultimam litteram ,t' erasit A. 1262 IUL. 15. - AUG. 9. NUM. 344, 345. 513 ~ In nomine Domini amen. BNos Cvnegundis, dei gratia Boemorum regina, ducissa Austrie et Stirie 11 marchionissaque Morauie, honorabilibus viris, preposito, decano totique capitulo Wissegradensi ad rei memorijjam sempiternam. Gloriosum est plane et virtuti approximat suum quemque honorare principium; ideoque, sicut 5 a rellge regum regni fastigium et a domino dominantium terreni percepimus gloriam dominatus, ita salutis nostre ratio congruentissima est, ut, quem imitari videmur offitio potestatis, illi quoque conformari laboremus pietate misericordie et miserationis: Hinc est, quod nos tenore presentium cunctis fieri volumus manifestum, quod* ad* instantiam et petitionem mandatumque karissimi et dilectissimi mariti nostri, illustris regis 10 Boemorum,1 ius patronatus ecclesie de Budech cum omnibus attinentiis suis ecclesie beati Petri in Wissegrad, que nullo mediante ad Romanam ecclesiam dinoscitur pertinere, contulimus pleno iure liberaliter et benigne, licet ad nos dictum ius cum collatione eiusdem ecclesie specialiter pertineret. Ut autem hec nostra donatio firma et inconvulsa permanea*t, presentem litteram conscribi fecimus et sigilli nostri munimine roborari. Huius rei testes sunt: venerabi- 15 lis mater nostra domina Anna de Galatia, de Machow et de Rodna, Andreas summus camerarius, Domazlaus pincerna, Hirzo dapifer, Iarosius purcravius Pragensis, Chech iudex summus, Sdizlaus marsalcus et alii quam piures. Datum Prage per manus magistri Vernheri notarii anno Domini M°CC0LXII0 , in festivitate Divisionis aposto- lorum. 20 Sigillum: Cunegundis, Eohemorum reginae, etc., cum sigillo secreto in filis sericis rubri colorís valde laesum appendet. Cf. Sigilla num. 1 b, 2. Vide Sigilla num. 1 b, 3. 345. Richardus, rex Romanorum, Pfemyslum Otakarum I l., regem Bohemiae, de regno Bohemiae et marchionatu Moraviae investit eique et eius successoribus ducatum Austriae 25 et marchionalum (sic) Sliriae in feudum concedit. 30 Aquisgrani 1262 aug. 9. Apographum in altero archivi Coronae regni Eohemiae copiário antiquissimo nota C communiter signato, tempore Karoli IV. imperatoris confecto nunc latet. lnferius textum chartae praebemus ex apographo mnscri commemorati, quod in mnscro chartaceosaec. XV. in SAR Zitenice (bibliotheca Lobkoviciana Roudnicensis, sign. VI F b 5) asservatur, pag. 51-52 num. 14 (E).1 Ed: ACRE 1, pag. 18 num. lla (quod opus etiam plurima opera antiquiora, in quibus hace charla typis expressa est, affert2 ). - Pferschy, Urkundenbuch, pag. 45 num. 71 (ex ACRE, erroneum titulum ,marchionatum' pro ,ducatum' Stiriae in cancellaria regia ortum esse 35 putat). 344. 1) Pfemysli Otakari II. 514 NUM. 345. Rey: Krones, Forsc/lungen 1, pay. 535 num. 73. - C/. eliam num. 346. Lit: Vide num. 346. Vide: JI. 1 a, P. O. JI. 1262 AUG. 9. [R]ichardus,ª dei gracia Romanorum rex semper augustus, illustrib Ottakaro, Boemiec regi, carissimo principi suo, graciam suam et omne bonum. Cum regalis s dignitas potestatisd quandam quodammodo divine in terris magestatis ymaginem representet, et quanto quis divine voluntatie magis innititur, tanto copiosioribus gracie sue donis et insignioribus illustratur preconiis,f decens et congruum estimamus,g ut ad ymitacionem illius, qui omnibus dat et nulli improperat,h~ illi' nostra benignitas graciosior atque benignior semper illuceat, qui nostre beneplacito voluntatis" cum 10 maiori liberalitate et promptitudinel se conformat. Hinc est, quod, cum nullius gratificacionis muneribus, set proprie dumtaxat virtutis et liberalitatis instinctu pellectus liberaliterm ad nostri cultumn dominii sis conversus et promittas Iegaliter te deinceps nostre devocionis obsequiis et mandatis constanter et fideliter inherere,0 nos te obP hoc condignioribus honoribus et graciosioribus beneficiis prosequi cupientes,q de prin- 15 cipatibusr regni Boemie et marchionatus Moravie ac omnibus feodis, dictis duobus principatibus attinentibus, quos et que clare memorie pater4 et progenitores tui iuste8 ets racionabiliter ab imperio tenuerunt,t auctoritate presencium investimusu tibique dictos principatus et feoda simpliciter auctoritate regia confirmamus. Et quia non multum gracie tante potencie et claritatis viro per ista videmurv impendere, que 20 constatw claros progenitores tuos officiosis laboribus et gloriosis actibus meruisse, nos te pro tue devocionis meritis plenius et insignius honorare volentes, tibi et tuis legitimis heredibus, qui tibi in bonis feodalibus secundum ius et conswetudinemz sacriY imperii de iure poterunt et habebunt succedere, pro nobis et nostris successoribus, imperatoribus et regibus Romanis,z illos duos nobiles principatus, ducatum 25 videlicet Austrie et marchionatumªª Stirie,bb ad manum imperii et nostram de iure libere devolutos, ce cum omnibus feodis,I ad dictos duos pertinentibus principatus, ab imperio debitis et conswetis, teneri integraliter et simpliciter in feodum concedimus et donamus tibique et huiusmodidd tuis heredibus imperpetuum presentisee scripti patrocinio stabilimus, a te et tuis heredibus, quemadmodum est prescriptum/f iure 30 et titulogg feodali perpetuo possidendos. Nulla igitur persona sublimis vel humilis, ecclesiastica vel mundana, presumathh huius nostre investicionis, confirmacionis et concessionis paginam infringere vel ei ausu temerario contraire. Quod qui fecerit, ipso facto se noverit bannum imperii et nostre offensamti celsitudinis incurrisse. In istorum autem omnium testimonium et evidenciam pleniorem presens scriptum inde 35 conscribi et sigillo magestatis nostre iussimus communiri."" Datum Aquisgrani nona die augusti, indictione V, anno Domini MCCLXII0 , regni vero nostri anno VI0 • 34!}. ª) Ad litleram maiorem depingendam spalium vacuum reliclum esl B. - 1>) ,ilustri' - -B. - e) ,Boem' B. - d) ,ptas' B. - •) ,volunptati' B. - f) Deesl B. - u) ,estimavimus' B. __,.) ,imperat' B. - i) ,illa' B. - k) ,volunptatis' B. - Z) ,promtitudine' B. - m) Denuo ,liberalitatis' 40 1262 AUG. 9. NUM. 345, 346. 515 346. Richardus, rex Romanorum, se Pfemyslum Otakarum 1l., regem Bohemiae, de regno Bohemiae et marchionatu Moraviae investivisse eique et eius successoribus ducatum Austriae et marchionatum (sic) Stiriae in feudum concedisse pronunciat. 5 Aquisgrani 1262 aug. 9. Apographum exstat in confi.rmatione Karoli IV., Romanorum regis, Pragae 1348 apr. 7 data (ACRE II, pag. 49 num. 53), cuius confi.rmationis autographum in SÚA Pragae (archivum Coronae regni Eohemiae num. 53) asservatur (E). - Aliud apographum in primo archivi Coronae regni Eohemiae copiario antiquissimo nota E communiter signato, tempore Karoli to IV. imperatoris confecto nunc latet. Inferius textum chartae praebemus ex apographo mnscri commemorati, quod in mnscro membranaceo saec. XIV. in bibliotheca Musei Nationalis Pragae (sign. VI F 12) asservalur, fol. 13-13" (C}.1 Ed: ACRE I, pag. 20 num. 11 b (quod opus etiam plurima opera anliquiora, in quibus haec charla lypis expressa est, affert). - Pferschy, Urkundenbuch, pag. 46 num. 72 (ex ACRE; 15 erroneum titulum ,marchionatum' pro ,ducatum' Stiriae in cancellaria regia ortum esse pulal). Reg: Dobner, Monumenla VI, pag. 270 num. 87. - Reg Il, pag. 147 num. 379. - RI V. 1, pag. 1010 num. 5399 (ad aug. 6). - Koss, Archiv, pag. 16 num. 12. - Exslanl etiam nonnulla opera, in quibus extractum seu num. 346 seu num. 345 exstal; vide e. gr. Eohmer, Add. sec., pag. 20 438 s. num. Lit: Novotny, I. 4, pag. 121 (sinceritas chartae ab antiquioribus auctoribus impugnata defendilur; antiquiores auctores afferuntur). - In litterarum monumentis solummodo num. 346 traclalur. - KK, pag. 301. Quae typis minoribus exprimuntur, e charla num. 345 sumpla sunt. 25 Vide: II. 1 a, P. O. Il. Ricardus,ª dei gracia Romanorum rex semper augustus, universis Christi et sacri imperii Romanib fidelibus, ad quos presentes litteras pervenirec contigerit, habere noticiam rei geste. Cum regalis dignitas potestatis quandam quodammodo divine in terris maiestatis ymaginem representet, et quanto quis divine voluntati magis innititur, tanto co- 30 piosioribusª gracie sue donis et insignioribus illustratur preconiis,• decens et congruum estimamus, ut ad imitacionem illius, qui omnibus dat et nulli improperat,2 illi nostra benignitas graciosior [345.] E. - n) ,culltum' E. - º) ,inhesere' E. - P) ,ab' E. - O) Sequitur denuo ,te' in E. - r) ,principiatibus' E. - a-s) ,et iuste' E. - t) ,terminuerunt' E. - ") ,in vestibus' E. - ") ,videmus' E. - w) -35 ,constituit' E. - "') ,conswetudine' E. - ") ,sacrii' E. - z) ,Roman' E. - ªª) ,marchionatu' E.- -. bb) ,Stiris' E. - ce) ,devolutt>' E. - ª") ,huius' E. - ••),presentes' E. -11) ,perscriptum' E. - gg) -Sequitur ,feodo' in E. - hh) ,presumat' E. - ") ,offensum' E. - kk) ,;lmuniri' E. 1) De copiariis ACRE cf. in ACRE II, pag. VI. - 1) Mendose Ealbln, Miscellanea etc. adducitur, e contrario nonnullae editiones praetermittunlur, quas enumerare non esl opus. - 3) Cf. 40 Jac. 1, 5. - ') Venceslaus I. 516 NUl\1. 346, 347. 1262 AUG. 9. - 10. atque benignior semper illuceat, qui nostre beneplacito voluntatis cum maiori liberalitate et promptitudine se conformat. Hinc est, quod, cum illustris Ottakarus/ Boemorum rex, nullius gratificacionis muneribus, sed proprie dumtaxatu virtutis et liberalitatis instinctu pellectus liberaliter ad nostri cultum dominii sit conversus et promittat legaliter se deinceps nostre deyocionis obsequiis et mandatis constanter et fideliter adhesurum,h nos ipsum ob hoc condignioribus s honoribus et graciosioribusi beneficiis prosequi cupientes, nosse vos volumus universos, quod eundem regem de principatibus regni Boemie et marchionatus Morauiek ac omnibus feodis,l dictis duobus principatibus attinentibus, quos et que ciare memorie pater•et progenitores eiusdem iuste et rationabiliter ab imperio tenuerunt, auctoritate presencium investimus eique dictos principatus et feoda simpliciter auctoritate regia confirmamus. Et quia non multum gracieu tante 10 potentie et claritatis viro per ista videmur impendere, que constat claros progenitores suos officiosis laboribus et gloriosis actibus meruisse, nos ipsum pro sue devocionis meritis plenius et insignius honorare volentes, eidem regi et suis legittimis heredibus, qui ei in bonis feodalibus secundum ius et consuetudinemm sacri imperii de iure poteruntn et habebuntº succedere, pro nobis et nostris successoribus, imperatoribus et regibus Romanis, illos duos nobiles principatus, ducatum 15 videlicet Austrie et marchionatum Styrie,P ad manum imperii et ad nostram de iure libere devolutos, cum omnibus feodis1 ad dictos duosu pertinentibus principatus, ab imperio debitis et consuetis, teneri integraliter et Simpliciter in feodumq concedimus et' donamus• eique et huiusmodi suis heredibus imperpetuum presentís scripti patrocinio stabilimus, ab ipso et suis heredibus, quemadmodum est prescriptum,8 iure et titulo feodali perpetuo possidendos. Nulla igitur persona 20 sublimis vel humilis, ecclesiastica vel mundana, presumat huius1 nostre1 investicionis, confirmacionis et concessionis nostre paginam infringere" vel ei ausu temerario contraire. Quod qui fecerit, ipso facto se noverit bannum imperii et nostre offensam celsitudinis incurrisse. In istorum autem omnium testimonium et evidenciam pleniorem presens scriptum ex inde conscribi et sigillo maiestatis nostre iussimus communiri.v Datum Aquisgrani IXª w die augusti, indiccione quinta,x 25 anno Domini millesimo11 ducentesimo sexagesimo secundo,11 regni vero nostri sexto. 347. lurati et scabini civitatis Litomefice protestantur Johannem praepositum el conventum monasterii in Doksany et Johannem, concivem suum, filium quondam Herberti, super obstaculo, quod est in /Nové] Kopisty prope molendinum in {luvio Ohfe nuncupalo, 30 ad concordiam venisse. In Litomefice 1262 aug. 10. 346. ª) ,Richardus' c. - b) ,Romanii' c. - C) ,venire' c. - ") ,copoosioribus' E. - e) Deesl E. - f) ,O.' E. - u) Deesl C. - ") ,inhesurum' C. - i) ,gracioribus' E. - k) ,Morawie' C. - 1) ,feudis' c. - m) ,conswetudinem' c. - n) ,potuerunt' c. - º) ,debebunt' c. - P) ,Stirie' c. -<1) 35 ,feudum' C. - •-•) Deesl E. - 8 ) ,scriptum' C. - t-t) Deest C. - ") ,insurgere' C. - ti) ,comuri' C. - w) ,XI' C. - "') ,Va' C. - 11-11) ,M°CC0 LXII0 ' C. 1 ) De copiariis ACRE e/. ACRE JI, pag. VI. - 2 ) C/. Jac. 1, 5. - 3) Venceslaus J. 1262 AUG. 10. NUM. 347. 517 Autographum in membrana scriptum in SÚA Pragae (archivum monasterii in Doksany, sign. L IV RP Doksany num. 5) asservatur (A). Reg: Reg JI, pag. 148 num. 380. - Hoféiéka, Urkundenbuch, pag. 2 num. 9. Lit: Vojtísek, O peeetech, pag. 13, 191, 206 n. 90 (chartam in monasterio in Doksany scriptam 5 esse putat). - Sebánek, Ceská listina 3, pag. 127, 128 (chartae origo et descriptio sigilli 3). In tergo chartae manu saec. XVI.-XVJI. scriptum est: 1) ,,Vertrag zwischen den Leitthmeritzern und dem herrn probst von (nomen omiltitur) wegen des wassers zum Bohmischen Copisten"; 2) alía manu ,,O jezu nejakém starfim u Nemecky Kopisty a mlejnu; a fo klá!íter mMe sobe dáti udelati most".1 10 Scriba: ignotus. Dictalor: e civilatis et ecclesiae in Liloméfice communi circulo diplomatico. (Cf. num. 397). Vide: II. 3, Doksany (B), 5, De chartae apud civilales usu (U). Tuneª firme sunt actiones hominum, tune denique incommutabiles ita, ut non debeat eis in posterum obviare calumpnia, cum 11 per testes ydoneos et eternam scripti 15 memoriam perhennantur. Nos igitur iurati et scabini civitatis Lutomericensis recognoscimus et prellsenti scripto protestamur, quod dominus lohannes, venerabilis prepositus, totusque conventus Doczanensis ecclesie, cum diutinam habuissent controversiam 11 cum lohanne, nostro concive, videlicet filio quondam Herberti, super obstaculo, quod est in Copiz prope molendinum suum in fluvio, qui nuncupatur 20 Egera, eo quod structum videbatur in grave preiudicium ecclesie iam dicte; tandem de consilio et instigatione discretorum virorum secum venerunt ad pacem et concordiam in hunc modum, quod ídem obstaculum manebit ad usum molendini prefati lohannis; conventus autem nominate ccclesie secundum iudicium piscatorum habilitabit sibi ipsum obstaculum ad capiendum pisces in eo, sibi solum ac sue ecclesie usibus perpe- 2s tuo profuturos; preterea quod a molendino memorato non fieret aliud obstaculum usque ad Albeam; set possent clausure simpliciter fieri piscatorum. Ceterum, quando supradictus lohannes emendare seu preparareb voluerit sepe dictum obstaculum, hoc faciet absque omni lesione silve pretacte ecclesie, nisi quod unam viam habebit versus obstaculum, e ita tamen, quod ex hoc etiam dicta silva non ledatur. E converso pre- 30 scriptus conventus pro usu ecclesie sue, quando sibi placuerit, struere potest trans aquam nominati Iohannis unum pontem, ubi eiusdem conventus preposito videbitur melius expedire, et ad ipsum pontem per bona lohannis habebitur una via. Preter hec promissum fuit utrimque, quod si pauperes ecclesie prelibate lederentur aliquo modo vel turbarentur a pauperibus ipsius lohannis, hoc ipse iudicare deberet in preas narrata villa procuratore eiusdem ecclesie querimoniam proponente. E converso expectabit ipse lohannes iudicium in consimili casu procuratore ipsius conventus in eadem villa indicio presidente. Promissum etiam fuit ex utraque parte, quod siquis predictis factis calumpniam niteretur in posterum apponere, condempnaretur ex hoc in decem marcís argenti, que actori ex integro permanere deberent. Ut autem hec 40 omnia rata et inconvulsa semper permaneant, presentem paginam super hoc conscribi 518 NUM. 347, 348. 1262 AUG. 10. - 28. fecimus et ipsam dedimus in testimonium prenominato conventui sigillorum presentium, videlicet fratrum ordinis Predicatorum apud nos ac nostri sepius quoque dicti lohannis, munimine roboratam. Testes huiusmodi ordinationum sunt: dominus Poto de Msene, Sdata de Ratssinawez, Martinvs de Znizeboh, Heinricus de Cvrim, Gwalo de Psibutiz, Demetrius de Poscapel, Witgo quondam iudex Lvtomericensis, Nicolaus 5 filius Adolfi de Vriberc, Herbertus quondam iudex Lutomericensis, Otto de Aldenburc, Otto de Hesler, Petrus de Vzch et alii quamplures. Datum Lutomeriz anno Domini M°CC0 LXII, IIII ydus augusti. In nomine Domini amen. Sigilla: in filis sericis flavi, viridis et violacei coloris /ere illaesa appendent; 1) fratrum Praedicatorum in Lilomlfice. Vide Sigilla num. 3, 14; 2) civitatis in Litomlfice. Vide Sigilla num. 5,4: 10 3) Johannis, filii domini Herberti, civis Lutomericensis. Vide Sigilla num. 5 a, 2. 348. Anselmus, episcopus Warmiensis, apostolicae sedis legatus per Bohemiam et Moraviam necnon per Rigensem, Gneznensem et Salzeburgensem provincias, omnibus, qui ecclesiam domus Dominici sepulchri in Zderaz visitaverint, indulgentias concedit. 15 Pragae 1262 aug. 28. Autographum in membrana scriptum in SÚA Pragae (archivum domus Dominici sepulchri in Zderaz, sign. L IV RKfb Zderaz num. 17) asservatur (A). Reg: Millauer, Ritterorden, pag. 77 num. 20 (ex A, cum sigilli descriptione). - Woelky-Saage, Codex dipl. Warmiensis II, (leste Perlbacho) num. 528. - Reg II, pag. 1170 num. 2675. - 20 Perlbach, Preuf.Jische Regesten, pag. 186 num. 682. - Schubert, Urkunden-Regesten, pag. 32 num. 345. In chartae replicatae parle dextra registrator archivi saec. XV.-XVI. scripsit ,,Rº" et ,,J 1111 (?)";in chartae tergo manu saec. XIII. scriptum est: ,,Anselmi episcopi de indulgentia" (A}, paulo inferius manu alía paulum posteriore scriptum: ,,intlulgencia ccclesie Zdera- 25 siensis" legitur (C). Scriba: ignotus. Dictator: ignotus. Vide: II. 3, Zderaz (F). BAnselmus B, dei gracia Warmiensis episcopus, per Bohemiam et Moraviam nec 30 non per Riensem, Gneznensem et Salczburgensem provinciam apostolice sedis legatus, universis Christi 11 fidelibus salutem in Domino. Splendor paterne glorie, qui 347. ª) Littera initialis ,T' atramento obscuriore delineata est A. - b) Ita A. - e) Scriba primum ,obstacli' scripsit, sed litteram ,i' sine rasura in ,m' statim correxit A. 1 ) Villa Nlmecké Kopisty, hoc tempore Nové Kopisty, intelligitur, nam ad fT.umen Ohfe sita 35 est, ut in charla quoque affertur, al villa Ceské Kopisty ad f1.umen Labe iacet. Villam Némecké Kopisty iam Vojtlsek (vide in Lit} commemorat. 1262 AUG. 28. - M. AUG. NUM. 348, 349. 519 sua mundum illuminat ineffabili claritate, pia vota fidelium de clementissima ipsius maiestate sperancium tune precipue 11 favore benigno prosequitur, cum devota ipsorum humilitas sanctorum meritis et precibus adiuvatur. Cum itaque sancta Jerosolimitana ecclesia et omnes ipsius ecclesie univerllsitati fidelium occurrere debeant non inmerito 5 venerande, quia dei filius, redemptor noster, dominus lhesus Christus, ecclesiam ipsam corporali presencia et resurrectionis sue gloria illustravit, universitatem vestram rogamus et hortamur in Domino in remissionem vobis peccaminum iniungentes, quatenus ad ecclesiam domus Dominici sepulchriª de Zderaz ad predictam ecclesiam pertinentis, Pragensis dyocesis, inploraturi a Domino delictorum veniam in hurnilitate 10 spiritus accedatis; nos enirn, ut Christi fideles quasi per premia salubriter ad premia invitemus, de omnipotentis dei misericordia et beatorum Petri et Pauli, apostolorum eius, auctoritate confisi omnibus vere penitentibus et confessis, qui ad eandem ecclesiam de Zderaz annuatim in festo Resurrectionis dominice causa devocionis accesserint, centum dies, accedentibus vero illuc per octavas ipsius quadraginta et in anniversario 15 die dedicacionis eiusdem ecclesie centum dies, in festo beatorum apostolorum Petri et Pauli centum dies, in die vero beati Augustini sexaginta dies de iniuncta sibi penitencia misericorditer relaxamus. Datum Prage anno gracie M°CCoLX0 11°, V0 kalendasb septembris, pontificatus domini Vrbani pape anno 1111°.b 1 Sigillum: fratris Anselmi sine secreto in fi.lis sericis {lavi et rubri coloris paulum laesum 20 appendet. Descriptionem eius vide in num. 11. 25 349.++ Bruno, episcopus Olomucensis, vendilioni villae Diváky a [Theoderico ], abbate monasterii in Zábrdovice, monasterio Cellae b. Mariae Virginis Brunae coram personis publicis factae assensum suum adhibet. In Modfice 1262 m. aug. Charla autographi instar in membrana scripta in SAR Brunae (archivum monasterii Cellae b. Mariae V. Brunae, sign. Jesuité Brno 30 E) asservatur (B). - Apographum saec. XVII. exslal in codice mnscro chart. ,,Annales Zabrdovicenses" intitulato, ibidem (Coll. mnscr. num. 296) asservato, fol. 41" (C). 30 Ed: CDM III, pag. 340 num. 344 (ex B). Reg: Reg Il, pag. 149 num. 382. - Sebánek, Archivy, pag. 32 num. 184 (ex B). Lit: Sebánek, Studie o kanceláfi, pag. 230 (notae in tergo, sigillum). - KK, pag. 302. - Sebánek, Ceská listina 1, pag. 152 n. 6; 3, pag. 120 (notarum in tergo scriba). 348. ª) Scriba lacunam in altitudine 6 litterarum vilavit A. - 11-11) Verbis competenter distentis, 35 ut ultimae duae lineae explerentur, scriplum est A. 1) Ad 28. aug. 1262 annus primus pontifi.calus Urbani IV. papae afferendus eral. 520 NUM. 349. 1262 M. AUG. In charlae lergo manus regislraloris monaslerii Cellae b. Mariae Virginis saec. XIII. scripsil: ,,De mutatione sigilli civium", ,,Civium littera", ,,Muta sigillum civium" (A). Scriba: B 18 = deslinatarii proprius. Exempla scripl. num. 2 b, 14. Diclator: ignolus, fortasse idem atque scriba. Charla spuria habetur, quia manus eius non propria est cancellariae Brunonis et quia charla 5 sigillo civitatis Brunae tantum (vide inferius) munita est; sigillum episcopi ibi ne indicatum quidem est. Charla verisimillime demum ínter annos 1286 febr. 18-1287 maii 29 confecla esl durante lile de villa Diváky ínter monaslerium Cellae b. Mariae V. et monasterium Zabrdovicense. In hac enim lite monasterium Cellae b. Mariae V. aecusatum est, quod villam hanc ,,contra formam iuris" (vide Reg JI, pag. 607 num. 1411) possideret. A. 1286 febr. 18 (Reg 10 II, pag. 589 num. 1386) Veneeslaus JI. rex charlas ad venditionem villae Diváky pertinentes confirmavit; qua in confirmatione haec charla non eontinetur. A. 1287 maii 21 autem (Reg II, pag. 608 num. 1413) Theodericus, abbas Zabrdovicensis, de omni iure villae Diváky decessit idque eodem die etiam episeopus Olomucensis Theodericus (Reg II, pag. 607 num. 1412) confirmavit. Ita lis de Diváky, in qua exeunte haec charla videtur esse confecta, finem cepit. 15 Vide: II. 2 b, Bruno (EE}, .1, Bruna, Cella b. Mariae V. (E), Zábrdovice (C). B.,1 dei gratiaª Olomucensisb episcopus, universis, ad quos littera ista pervenerit, salutem et sinceram in Domino caritatem. Notum fore facimus presentibus et futuris tenore 11 presentium, quod soror Herburgis, sanctimonialis de Cella sancte Marie in Brunna, et totus conventus eiusdem loci quasdam possessiones emerunt 20 racionabiliter et legitime abe abbate ¡¡2 ete fratribus in Zawardawizze, villam videlicet in Diwax, per manus puplicas et coram puplicis et fide dignis personis pro peccunia numerata et tempore 11 promisso et loco soluta et quiete gaudent illa possessione et solutionum perceptione. Nam evidenter iura scripta docent,3 quod nulla emptio vel venditio vel rei spiritualis commutatio debeat fieri de possessionibus ecclesiarum, 25 nisi interveniente assensu benivolo episcopi dycessaniª et auxilio. Unde abbas ecclesie in Sawardavizze et fratres eius ie maxima necessitate constituti causam sue inopie ostenderunt nobis, consilium super hoc a nobis petierunt. Nos quidem, misertiª super ipsorum defectibus, indulsimus eis vendere villam suprascriptam dominabus sancte Marie in Brunna et etiam dominabus eam emere pro sua peccunia, nulla condi- 30 tione interposita aut ponenda. Si vero contingeret futuris temporibusf statum ecclesie dominarum ad inopiam pervenire et necessitas eas cogeret suas possessiones vendere, pium videtur esse, si prius suam venditionem offerant memoratis fratribus quam alienis. Celebrata igitur venditione legitime et solutione peccunie facta et nostro assensu adhibito nec non et abbatis de Strahau,4 ipsorum correctoris, beneplacito 35 accedente, presentibus civibus Brunnensis civitatis ad cautelam futurorum, et ne, quod licite coram nobis factum est, illicite possit ab aliquo in posterum irritari aut violari, nostras litteras patentes duximus eis concedendas. Hi sunt cives, qui interfuerunt: Volfilo, Erkilo, Hartil, Berzlo, Swellarius et alii quam piures cum ratificatione sigilli ipsorum huic littere appensi. Acta sunt hec in Mbdriz anno Domini 40 M°CCoLXII,u mense augusto. Sigilla: 1) in chartae replicalae medio in scidula membranacea sigillum civitatis Brunensis valde laesum appendet. Cf. Sigilla in CDB IV. 2, num. 38; 2) in sinistra parte chartae repli- 1262 M. AUG. - SEPT. 14. NUM. 349, 350. 521 catae exstant duae incisiones, quae fortasse idcirco factae sunt, ut per eas scidula membranacea sigillo Brunonis episcopi appendendo traiceretur. Nulla autem vestigia umquam sigillum appensum esse indicant. Jnsuper id hoc loco non esset apte positum ita, ut locus dignitati possessoris sigilli responderet. Ad hanc incommoditatem notae quoque in dorso scriptae perti- 5 nent (vide superius). 350. Urbanus IV. papa ecclesiae Olomucensi licentiam largitur Petrum, de Olomouc clericum, in canonicum recipiendi. Apud Montemflasconem [1262] sept. 14. 10 Autographum in membrana scriptum in SAR Olomouc (archivum cap., sign. A I a 27) asservatur (A). Ed: CDM Ill, pag. 341 num. 345 (ex A). Reg: Reg II, pag. 150 num. 385. - Potthast JJ, pag. 1495 num. 18403. Lit: KK, pag. 305. --15 In autographi tergo media in parte superiore nota cancellariae apostolicae ,,.Jo. Vercellen" legitur. Urbanus episcopus, servus servorum dei, dilectis filiis ..1 decano, ..2 preposito et capitulo Olomucensi 11 salutem et apostolicam benedictionem. Ex parte vestra fuit nobis humiliter supplicatum, ut, cum per industri¡¡am dilecti filii Petri 20 de Olomuz clerici, nepotis ..,3 custodis ecclesie vestre, vobis et eidem ecclesie 11 multa possint comoda provenire ac in ea canonicorum institutio et prebendarum collatio ad vos communiter pertinere noscantur, providendi eidemª clerico de prebenda, si qua vacat ibídem ad presens, vel quamprimum ad id obtulerit se facultas, ac recipiendi eum in eadem ecclesia in canonicum et in fratrem non obstante iuramento, quod de 25 non recipiendis aliquibus nullis prebendis ibídem vacantibus prestitisse dicimini, aut etiam statuto, quod habetis de certo canonicorum munero,4 iuramento, confirmatione sedis apostolice seu qualibet firmitate alia roborato, vobis licentiam misericorditer largiremur. Nos igitur vestris supplicationibus inclinati vobis faciendi premissa predictis nequaquam obstantibus auctoritate presentium concedimus facultatem. 30 Datum apud Montemflasconem XVIII kalendas octobris, pontificatusb nostri anno secundo.b 349.++ ª) ,gria' B. - b) ,Olom' B. - e-e) ,-b abbate et' in fine lineae secundae et in initio lineae tertiae additum est B. - ") Ita B. - 8 ) Ita B; titulus enim deest. - f) ,b' ex ,s' eadem manu sine rasura correcta est B. - ll) Numerorum signa spatiis interpositis scripta sunt B. 35 1 ) Bruno. - •) Theoderico. - ª) Decr. Gral. I J, 12. 2. 41 (Friedberg I, col. 701 ). - ') Johannis. 522 NUM. 350, 351. 1262 SEPT. 14. • 29. Bulla: Urbani IV. papae in filis cannabinis, quorum pars e bulla exiens deperdita est, illaesa appendet. Cf. Diekamp IV, pag. 530 n. 3, pag. 533, typ. l. 351. Theodericus, abbas monasterii in Zábrdovice, monasterio Cellae b. Mariae Virginis Brunae villam Diváky se vendidisse protestatur. s In Zábrdovice 1262 sept. 29. Autographum in membrana scriptum in SAR Brunae (archiuum mon. Cellae b. Mariae V. Brunae, sign. Jesuité Brno 30 A) asseruatur (A). - Apographum exstat in confi.rmatione Pfemysli Otakari 11. Brunae 1271 apr. 5 data (num. 633; Sebánek, Archiuy, pag. 44 num. 245), cuius confirmationis apographum uidimatio Theoderici, episcopi Olomucensis, [ante 10 a. 1287 s. l.] data (Sebánek, Studie o kanceláfi, pag. 271 num. 2) continet, cuius uidimationis autographum ibídem (sign. Jesuité Brno 30 C) asseruatur (B). - Apographum solummodo chartae Theoderici uidimatio superius memorata praebet (C). - Aliud demum apographum saec. XVII. exstat in codice mnscro chart. ,,Annales Zabrdovicenses" intitulato, ibídem (Coll. mnscr. num. 296) asservato, fol. 41 (D).1 15 Ed: CDM 111, pag. 341 num. 346 (ex A). Reg: Reg 11, pag. 150 num. 387. - Sebánek, Archiuy, pag. 32 num. 185 (ex A, cum descriptione sigillorum). Lit: KK, pag. 305. - Sebánek, Ceská listina 1, pag. 152-153. - Sebánek-Duskouá, Listina v é. státe doby Václaua l., pag. 9 n. 12 (origo diplomatica chartae). 20 In chartae tergo manu saec. X 111. ex. seu XI V. in. (eadem atque in num. 352) scriptum est: ,,Littere empcionis ville ab [,b' iteratur, sed puncto supposito expungitur] abbate de Zaberdouir" (ita) (B). Scriba: destinatarii proprius, qui etiam per occasionem in monasterio Sarensi scripsit. Cf. charlas: Venceslai l. in Kfívoklát a. 1241 Cellae b. Mariae V. Brunae datam (V 45+ = CDB 25 IV, pag. 71 num. 11++. Exempla script. in CDB IV. 2, num. 9); Starchandi, filii quondam Peregrini, [Brunae] 1258 aug. 19 eidem destinatario datam (vide num. 161); Smilonis de Lichtenburk in Ronovec 1269 febr. 14 monasterio Sarensi datam (num. 578); quae seu eadem, seu simili manu scriptae sunt. Cf. Exempla script. num. 3, 1. Dictator: ignotus, fortasse destinatarii proprius. 30 Vide: 11. 3, Bruna, Cella b. Mariae V. (F), Zábrdouice (D). Nos Theodericus, miseracione divina abbas monasterii sancte Marie in Zabirdowiz, fratrum ordinis Premonstratensis de regula sancti 11 Augustini, tam presentibus quam futuris tenore presencium protestamur, quod cum consciencia domini episcopi 350. ª) ,i' ex ,o' correcta est A. - b-b) Verbis competenter distentis, ut ultima linea expleretur, 35 scriptum est A. 1) Bartholomaeo. - •) Herbordo. - •) Simonis. - ') Cf. chartam Brunonis episcopi in Olomouc 1258 ian. 3 datam (num. 145). 1262 SEPT. 29. NUM. 351, 352. 523 Olomucensis2 et regie magestatis3 favore, 11 ad hec nichilominus de comuni fratrum nostrorum consilio pariter et assensu, egestate cogente, qua domus nostra temporibus caristie premebatur, villam, 11 que Dywax vulgariter appellatur, vendidimus sanctimonialibus de Cella sancte Marie in Brunna pro pecunia centum viginti marcarum 5 argenti. Quam pecuniam recepimus ex integro assignatam nobis et creditoribus nostris ex parte ipsius Celle superius nominate. Nos quoque de consilio nobilium terre villam supradictam coram iudicio provinciali in Brunna4 resignavimus sanctimonialibus eisdem, secundum quod racio iuris postulabat, perpetuo possidendam. Ut igitur hec vendicio tam racionabiliter celebrata rata, firma et illibata permaneat nunc et in 10 evum, presentem litteram conscribi et conscriptam sigillo conventus nostri et nostro duximus confirmandam. Huius rei testes sunt: lohannes abbas Montis Syon, dominus Harthlyuus camerarius Morauie, dominus Leo de Poleradiz et dominus Matheus de Chobels, qui tune temporis provinciali iudicio presidebant, et dominus Steto et Petrus scriptor et Drosslinus, cives insuper Brunnenses: Herthlinus, Svellarius, Perslinus, 15 Rvdlo, Drozendorpharius,5 Kepho et alii quamplures. Actum anno Domini 20 M°CC0 LXII0 , datum in Zabirdowiz 111° ª kalendas octobris.ª Sigilla: e cera viridis coloris in scidulis membranaceis valde laesa appendent; 1) conventus monasterii in Zábrdovice. Vide Sigilla num. 3, 28; 2) Theoderici, abbatis ibidem. Vide Sigilla num. 3, 27. 352.+ Bruno, episcopus Olomucensis, Theodericum abbatem et conventum monasterii in Zábrdovice villam Diváky monasterio Cellae b. Mariae Virginis Brunae vendidisse testatur. In Modfice 1262 sept. 29. 25 Charla dubiae fi.dei in membrana scripta in SAR Brunae (archivum mon. Cellae b. Mariae V. Brunae, sign. Jesuité Brno 30 B) asservatur (A). - Apographum exstat in vidimatione Theoderici, episcopi Olomucensis, [ante a. 1287] data (Sebánek, Studie o kanceláfi, pag. 271 num. 2), cuius vidimationis autographum ibidem (sign. Jesuité Brno 30 C) asservatur (B). Ed: CDM III, pag. 342 num. 347 (ex A). 30 Reg: Reg Il, pag. 150 num. 388. - Sebánek, Archivy, pag. 32 num. 186 (ex A). Lit: Sebánek, Studie o kanceláfi, pag. 231. - KK, pag. 306. 351. a-a) Atramento pallidiore additum est A. 1 ) /n confi.rmatione Venceslai II. regís Brunae 1286 febr. 18 data (Reg II, pag. 589 num. 1386) haec charla non inseritur, sed pars dispositionis eius tantum repetitur. - 1) Brunonis; cf. chartam 35 sequentem num. 352+. - ª) Fortasse Pfemysli Otakari II. Nomina recte suppleta sunt, si venditio /acta est a. 1262. E textu chartae num. 349++ enim iudicari potest venditionem sine dubio prius factam esse, quam haec charla data esset. - ') Nomina testium respicientes hoc iudicium non ante annum 1261 ponere possumus. - 5) Conradus. 524 NUM. 352. 1262 SEPT. 29. In chartae tergo manu saec. XIII. ex. seu XIV. in. scriptum est: ,,Littere episcopi Brunonis super emptione" (B). Scriba: B 19 = destinatarii proprius. Exempla scripl. num. 2 b, 15. Dictalor: ignotus, qui ad charlam Theoderici, abbatis monasterii in Zábrdovice, (vide num. 351) alludit. 5 Charla suspicionem aliquam movel: 1) Manus non esl propria cancellariae Brunonis; 2) Nota lemporis eadem est atque in charla num. 351, quae autem in Zábrdovice data est; 3) Confirmatio Johannis, abbatis Montis Syon, nusquam sigilli ipsius appensione expressa est; 4) In confirmalione Pfemysli Otakari JI. Brunae 1271 apr. 5 dala (num. 633) charla Brunonis indícala est, al inserlus est textus num. 351 tantummodo (vide illuc}, nulla autem Brunonis 10 charla. Vide: JI. 2 b, Bruno (FF}, 3, Bruna, Cella b. Mariae V. (G}, Zábrdovice (E). Ut ea, que coram nobis iuste ac rationabiliter fiunt, perpetuam habeant firmitatem et a nemineª in posterum per calumpniam 11 valeant inmutari, hinc est, quod nos Bruno, dei gratia Olomucensisb ecclesie episcopus, tenore presentium e recognoscimus 15 et conl!stare volumus universis Christi fidelibus tam presentibus quam futuris, quod, cumª inedia ingruente fratres monasterii 11 sancte Marie virginis in Zaberdoviz necessitatibus occuparentur quamplurimis, debitis aliquibus obligati, Theodericus, tune temporis abbas eiusdem cenobii, maturo habito consilio una de consensu et voluntate conventus sui, de nostra eciam licencia et favore villam quandam, que dicta est 20 Dywax, cum omni fructu, percepcione et utilitate sanctimonialibus sancte Marie virginis in Brunna iuste ac racionabiliter vendidit cum omnibus iuribus ad eam pertinentibus iure perpetuo libere ac pacifice possidendam, accedente ad hoc eciam consensu serenissimi domini regis Boemie,e 1 gracia pariter et favore. Quam villam prenominate sanctimoniales pro centum marchis et viginti comparaverunt racionabiliter 25 persolventes pecunia numerata. In qua eciam villa sepius nominate sorores emerunt villicacionem, iudicium, tabernas, silvas, pascua cum omnibus, que ad prefatam pertinent villam, possidendas iure perpetuo libere ac quiete. Quam eciam empcionem dominus venerabilis abbas de Straho ratam duxit habere suo sigillo corroborans et confirmans. In cuius rei testimonium presentem litteramf fecimus sigillari. Testes huius 30 facti sunt: dominus Harthleibus kamerarius Moravie, Iohannes abbas Montis Sion, dominus Steto, dominus Leo de Poleradiz, dominus Matheus de Covals, Throsschilinus, qui tune temporis iudicio provinciali presidebant,2 insuper cives Brunnenses: Herhlinus, Suuellarius, Proselinus, Petrus scriptor, Rudelo, C.3 Drozindorfarius, Keppo et alii quam plures. Acta sunt hec anno Domini M°CC0 LX0 II0 , III0 35 kalendas octobris in Modriz. Sigillum: Brunonis, episcopi Olomucensis, in scidula membranacea satis laesum appendet. Cf. Sigilla in CDB IV. 2, num. 12. 352.+ ª) Prima ,e' ex ,o' sine rasura corr. est A. - b) . - · A. - e) ,~ A. - ") In loco raso scriptum est A. - •) ,BóCm• A. - f) Post vocem vestigia cuiusdam litterae erasae apparent A. 40 1) Pfemysli Otakari I I., c/. num. 351 n. 3. - 2) Vide num. 351 n. 4. - 3) Conradus. 1262 OCT. 22. - NOV. 29. NUM. 353, 354. 525 353. Urbanus IV. papa procuratoribus [Pfemysli Otakari 11.), regís Bohemiae, apud Venetias pro eiusdem regís debitis persolvendis constitutis mandat, ut pecuniam debitam Dulci de Burgo eiusque sociis, mercatoribus Florentinis, litteris praecedentibus neglectis procuratori eorundem mercatorum solvant. Apud Urbem Veterem [1262] oct. 22. Apographum exstat in Urbani IV. registro camerali in archivo secreto Vaticano asservato (Reg. Val. 27}, fol. J4v ep. 2 (R). Reg: Palacky, Reise, pag. 38 num. 287 (ex R). - Reg 11, pag. 151, num. 389. - Potthast 10 11, pag. 1496 num. 18416. - Guiraud, Les registres 1, pag. 17 num. 69 (ex R). Procuratoribusª carissimi in Christo filii nostri ..,1 illustris regís Boemie, constitutis apud Venetias pro eiusdem regís debitis persolvendis. Licet per alias litteras nostras2 sub pena excommunicationis duxerimus inhibendum, ne Dulci de Burgo vel eius sociis, civibus et mercatoribus Florentinis, aut eorum alicui seu pro eis que- 15 dam summa pecunie, in qua eis carissimus in Christo filius noster .., illustris rex Boemie, pro quodam servitio nobis ex parte regis eiusdem oblato obligatus extitit, aliquatenus solveretur: quia tamen idem Dulcis et Huguertus, socius eius, pro se et aliis eorum sociis de certa scientia et voluntate nostra constituerunt dilectum filium magistrum Synitium, clericum camere nostre, latorem presentium, nuntium et pro- 20 curatorem suum, ad recipiendum ipsorum nomine certam de predicta summa pecunie quantitatem, sicut in instrumento procurationis huiusmodi continetur,3 volumus et per apostolica vobis scripta mandamus, quatenus, non obstante inhibitione predicta, pecuniam ipsam eidem procuratori iuxta instrumenti predicti tenorem libere sine dilatione ac difficultate qualibet persolvatis. Datum apud Vrbem Ueterem XI 25 kalendas novembris, anno secundo. 354. Ekhardus de Miroslav una cum uxore Agnete et liberis monasterio in Oslavany quandam terram in Troskotovice vendit et profitetur se ius patronatus in ecclesia eiusdem villae eidem monasterio ad manus Hermanni, decani Znoymensis, resignavisse. so In Znojmo 1262 nov. 29. 353. ª) Voci signum paragraphi antepositum in R; vide num. 294 n. a. 1) Pfemysli Otakari 11. - 8) Vide lilteras Viterbii 1262 iun. 27 datas (num. 339). - 8) lnstrumentum procurationis non exstat. 526 NUM. 3.54. 1262 NOV. 29. Autographum in membrana scriptum in SAR Brunae (archivum mon. in Oslavany, sign. Staré Brno cist. P 18) asservatur (A). Ed: CDM III, pag. 343 num. 348 (ex A). Reg: Reg IJ, pag. 151 num. 392. - Sebánek, Archivy, pag. 32 num. 187 (ex A). Lit: Dusková, Listiny rudíkovské, pag. 257 n. 47, pag. 266, 275 (manus et stili deliberatio). - 5 KK, pag. 307. - Dusková, Ceská listina 2, pag. 185 (rei deliberatio). In chartae tergo manu registratoris necnon scribae monasterii Oslavanensis saec. XIIJ. scriptum est: ,,Ekhardi super laneo et X curticulis in Drokwiz et super resignatione ecclesie eiusdem ville" (B = Os 4 a). Scriba: destinatarii proprius ( = Os 1 = B 5), cuius manu nonnullae chartae omnino monasterii to in Oslavany (vide e. gr. CDB IV, pag. 131 num. 46, hoc tomo num. 178, 227 (A 1)) annorum spatio 1244-1262 datae scriptae sunt. Cf. Exempla script. in CDB IV. 2, num. 42. Dictator: destinatarii proprius, qui proprietatibus stili, quae in monasterio Oslavanensi annorum intervallo 1259-1275 usurpari solebant, utitur; hic etiam charla eiusdem editoris in Oslavany, in Znojmo 1260 iun. 29 data (num. 227, A 1) eandem rem continente (vide n. 3) 15 usus est; quae typis minoribus exprimuntur. Vide: IJ. 3, Oslavany (M), 4, De chartae apud nobiles usu (PP). Universis presens scriptum visuris nos Ekhardus dictus de Mirslaus ad rei memoriam sempiternam. Cum sit vita hominum mortalium 11 labilis et caduca, et que tempore geruntur, ne cum tempore more fluentis aque defluant et labantur et ne prestetur litis 20 occasio sucJJcessoribus in futurum, litterarum solent apicibus perennari. Ad resecandum igitur tocius ambiguitatis scrupulum notum sit omnibus tam presentibus 11 quam futuris, quod nos una cum uxore noslra,ª videlicet domina Agnete, et liberis nostris ..1 abatisse et conventui sanctimonialium de Valle sancte Marie in Oslawa, Cysterciensis ordinis, deo pie et devote famulantibus vendidimus laneum et agros in estimatione pene dimidii 25 lanei et decem curticulas in villa, que vocatur Droscuwitz, pro quindecim marcis argenti, recedentes ab omni iure, quod in eisdem bonis videbamur habere, profitentes nichillominus, quod ius patronatus in ecclesia ville de Droscuwitz ad manus domini Hermanni, decani de Snoym, resignavimus2 quam pluribus presentibus abbatisse et conventui memorato, quod videlicet multis retroactis temporibusb pro honore dei et 30 gloriose virginis Marie, matris eius, nec non pro salute carorum nostrorum, tam vivorum quam mortuorum, eisdem resignavimus et pro nostrorum scelerum venia consequenda, sicut in litteris exinde confectis plenius continetur.3 Ne igitur super hiis in posterum a malignis malignorum hominum suggestionibus possit suboriri calupnia, e titulum emptionis huiusmodi litteris fecimus conmendari et sigilli nostri etª fratris nostri, videlicet domini Hartlibi 35 de Miselboritz, quia uno tamen sigillo utimur, qui suum in supranotata emptione et in iam dicte ecclesie donatione plenarie adhibuit consensum, et aliorum sigillorum, videlicet domini Hermanni decani Snoymensis, domini Karuli prepositi Montis sancti Ypoliti, domini Egidii kamerarii Vetouiensis ordinavimus munimine roborari ad cautelam. Acta sunt hec in Snoym anno Domini M°CC0LXII0 , 111 kalendas 40 decembris coram testibus subnotatis, videlicet domino decano Snoymensi, domino preposito Karulo nomine Montis sancti Ypoliti, domino Egidio kamerario Vetoviensi, 1262 NOV. 29. NUM. 354, 355. 527 domino Smilone de Belebouwe, domino Rancyro zcudario, domino6 provinciali Merbotone, domino Marquardo, domino Lupo de Nasmeritz, domino Gerslao de Knenitz, domino Wernardo filio Lupi,ª domino! 0.4 preposito et fratre W.5 capellanis in Osla et aliis quam pluribus tune ibidem collectis.f 5 Sigilla: quattuor in scidulis membranaceis paulum laesa sinistrorsus posita appendent ita, ut quartum sigillum medium chartae paulum superet; 1) commune sigillum Ekhardi de Miroslav et fratris eius Hartlebi de Myslibofice. Cf. Sigilla num. 4, 18/II; 2) Karoli, praepositi [ecclesiae] s. Hippolyti in Hradiste [apud Znojmo]. Vide Sigilla num. 3, 31; 3) Hermanni, decani Znoymensis. Cf. Sigilla num. 3, 64; 4) Egidii, camerarii in Bitov. Cf. Sigilla num. 4 a, 5. 10 355.+ 15 Egidius, camerarius in Bítov, monasterio in Oslavany venditionem cuiusdam lerrae in villa Troskotovice necnon resignationem iuris patronatus in ecclesia ibídem ab Ekhardo de Miroslav eodem die de consensu uxoris (in A 1), uxoris, liberorum et fratris eius (in A 2) factam testatur. In Znojmo 1262 nov. 29. Duae chartae dubiae fi.dei in membrana scriptae in SAR Brunae (archivum mon. in Oslavany, sign. Staré Brno cist. P 19, P 20) asservantur (A 1, A 2). !mago phototypica: Dusková, Listiny rudíkovské, tab. 3 (A 2). Ed: CDM III, pag. 344 num. 349 (ex A 1). 20 Reg: Reg II, pag. 152 num. 393 (ex A 1, mendose ad nov. 19). - Sebánek, Archivy, pag. 32 num. 188 (ex A 1, A 2). Lit: Dusková, Listiny rudíkovské, pag. 252 (manus A 2), pag. 258 n. 48 (manus A 1), 270 (stilus chartae). - KK, pag. 308. - Dusková, Ceská listina 2, pag. 185 (reí deliberatio). In chartae A 1 tergo manu registratoris necnon scribae monasterii Oslavanensis saec. XIII. 25 scriptum est: ,,Protestatio Idik camerarii super laneo et X curticulis in DrokWiz et resignatione ecclesie ville eiusdem" (B = Os 4 a}, alía manus parvam notam partim fi.lis tectam et haud claram ,,d mal" scripsit. In chartae A 2 tergo manu B =Os 4 a seriptum est: ,,Super ecclesia et laneis de Droskwiz". Scriba A 1: destinatarii proprius ( = Os 2}, cuius manus in chartis Oslavanensibus cum notis 30 annorum 1260-1270 datis occurrit, quae autem re vera demum brevi ante annum 1270 scriptae sunt (vide num. 227 (A 2) ). Cf. Exempla script. num. 3, 3; A 2 = destinatarii proprias ( = Os 4), cuius manus in chartis sinceris demum inter annos 1266-1275 monasterio in Oslavany datis occurrit. Vide e. gr. num. 543, 545 . Cf. Exempla script. num. 3, 4. 354. ª) Super linea additum est A. - b) Littera ,p' ex ,b' correcta est A. - e) Ita A, titulas 35 enim deest. - tl·tl) Hinc usque ad nomen ,Lupi' scriba lineas (ductus litterarum) comprimere conatus est A.. - •) Sequitur nomen ,Friderico' punctis suppositis deletum in A. - f·f) Atramento obscuriore additum est A. 1) Fortasse Jutae. - 1) Cf. charlam eodem die datam (num. 356+). - 3) Vide chartam eiusdem editoris superius citatam (num. 227, Al). - ') Ottone. - •) Forlasse Wisintone. 528 NUM. 355. 1262 NOV. 29. Dictator: destinatarii proprius, qui proprietatibus stili, quae in monasterio Oslavanensi annorum intervallo 1260-1275 usurpari solebant, utitur; hic etiam charla Ekhardi de Miroslav eodem die data (vide num. 354) eandem rem continente (vide n. 1) usus est; quae typis minoribus exprimuntur. Proprium est scribae Os 2 semper in membrana conspicuis lineis verticalibus et horizontalibus 5 praeparata scribere. Duas lineas verticales in margine dextro duelas intuentes, concludere possumus in A 1 lineas post chartam replicatam demum duelas esse. !taque non est excludendum quoque scribam demum in membrana prius sigillo munita scripsisse. - Sigillo in filorum summa parte impresso charla A 2 bis replicata exstitit. Utraque charla dubiae esse fidei videtur, chartam enim A 1 in prima (cea a. 1267), chartam 10 A 2 in secunda (cea a. 1275) litis de iure patronatus in Troskotovice actione ortam esse verisimile est. Vide: II. 3, Oslavany (N}, 4, De chartae apud nobiles usu (QQ). [A 1] [A 2] Nos ldic, kamerarius Vetouiensis, Nos ldik, kamerarius Vetoviensis, ad 15 rei memoriam sempiternam. Notum notum esse cupimus presentium esse cupimus presentem paginam inspecinspec¡¡toribus turis et auditoribus universis,ª quod dominus Ekhardus,b vir nobilis de¡¡ Mirslaus, e abbatisse et conventui sanctimonialium Vallis sancte Marie in Osla,tt Cyster¡¡ciensise ordinis, 20 vendiditª laneum et agros in estimationef* dimidii lanei et decem curticulas de consensu uxoris sue, videlicet domine Agnetis, et bona voluntate eius ac liberorumª suorum in villa,u que vocatur Droscuwitz,h* recedendo ah omni iure, quod in eisdem bonis videbatur' haberé receptis prius a prefatis abbatissak et conventu quindecim marcís argenti pro 25 eisdem. Protestatus est nichillominus1 idem nobilis coram nobis, quod pio zelo ductus ad laudem dei et gloriose virginis Marie, matris eius, nec non pro salute carorum suorum tam vivorum quam mortuorum sepedictis abbatisse et conventui in Oslad ius patronatus ecclesie ville de Droscuwitzh dederit a longe retroactis annis et temporibus, prout in litteris exinde confectis dinoscitur contineri,1 30 accedente dumtaxatm nichilominusz n consensu et voluntate predicte domine Agnetis, uxoris0 sue, et fratris sui domini Hartlibi de Miszelboriz, cuius presencia tune aderat, licet de iure patronatus 35 ecclesie dicte de Droskowiz ad eum minime pertineret. Verum ne possit processu temporis alicuius protervitas hocP factumP infirmare, tytulumq emptionis, resignationis,r et protestationis huiusmodi protestationis et renunciationis super 40 actione premissorum litteris fecimus conmendari et sigilli nostri munimine recipere firmamentum. 1262 NOV. 29. NUM. 355, 356. 52!J Acta sunt hec in Znoym8 anno Domini M°CC0 sexagesimo secundo,t III0 kalendas decembris coram testibus subnotatis: domino Hermannou decano Znoymensi,v domino Karulow prepositox Montis sancti Ypolyti,Y domino 0.2 preposito in Oslad et W.3 capellanoz dominarum, domino Marquardo, domino Lupoªª et Wernhardobb filio 5 suo de Nasmeritz, ce domino Smilonettd de Belkouwe,ee domino Hartlibo de Miselboritz// Rancyrogg zudario, Gerslaohh de Knenitz,ii Merbotone provinciali Znoymensikk et aliis quam pluribus tuncll collectis ibidem.ll 10 Sigillum: Egidii, camerarii in Bítov, in filis cannabinis albi et glauci (A 1}, viridis (A 2) coloris appendet. Vide A 1 (e/. A 2) Sigilla num. 4 a, 5. 356.+ Hermannus, plebanus ad sanctum Nicolaum in Znojmo, protestatur Ekhardum de Miroslav ad manus suas, cum esset decanus Znoymensis, ius patronatus in ecclesia in Troskotovice de consensu uxoris et liberorum monasterio in Oslavany resignavisse. In Znojmo 1262 nov. 29. 15 Charla dubiae fidei in membrana scripta in SAR Brunae (archivum mon. in Oslavany, sign. Staré Brno cist. P 95 b) asservatur (A). Ed: CDM XV, pag. 9 num. 11 (ex A). Reg: Sebánek, Archivy, pag. 33 num. 189 (ex A). Lit: Dusková, Listiny rudíkovské, pag. 276 (stilus charlae). - KK, pag. 189, 285 (manus 20 scribae). - Sebánek, Usliny pfímelické, pag. 90 (idem). In charlae lergo scriba eius, qui el alias notas in tergo charlarum in archivo Oslavanensi asservatarum scribebal (B =Os 4 a}, scripsit: ,,Protestatio Hermanni, plebani Znoimensis, super resignatione ecclesie in Drokwiz". In charlae replicatae tergo probalio pennae eiusdem manus: ,,N, Ne igitur, Ne igitur" legilur. 25 355.+ ª) Finis lineae A 2. - b) ,Ekhardvs' A 2. - e) ,Mirzlavs' A 2. - d) ,Ozla' A 2. - •) ,Cisterciensis' A 2. -i) ,estimacione' A 2. - 9) Litlera ,v' ex quadam littera correcta est A 1. - h) -,Droskowiz' A 2. - H) ,habere videbatur' A 2. - k) ,abbatisse' A 1. - l) ,nichominus' A 2. - m) Prima littera ,a' ex quadam littera correcta est A 2. - n) Una linea vox deleta est A 2. - º) ,o' ex ,s' sine rasura correcta est A 2. - P-P) Deest A 1. - q) ,titulum' A 2. - ') ,resingnationis' A 1. - •) 30 ,Znoim' A 2. - t) ,II0 ' A 2. - ") ,H•' A 1, A 2. - ") ,Zneym' A 1, ,Zn~' A 2. - w) ,Karvlo' A 2. -"') Deest A 2. -11) ,Ypoliti' A 2. _z) ,capellanis' A 2. -ªª) ,Lvpo' A 2. - bb) ,W•n' A 1. ce) ,Nasmariz' A 2. - dd) ,Zmilone' A 2. - ••) ,Bilkowe' A 2. -ff) ,Miszelboriz' A 2. - 911) ,Ranciro' A 2. - hh) ,Gerozlao' A 2. - ") ,Kneniz' A 2. - kk) ,Znoy' A 1, ,zníilin' A 2. - n-n) ,ibídem tune collectis' A 2. 35 1) Vide chartam Ekhardi de Miroslav in Oslavany, in Znojmo 1260 iun. 29 dalam (num. 227) el chartam praecedentem (num. 354). -- 2) Ottone. - ") Fortasse Wisintone. 530 NUM. 356, 357. 1262 NOV. 29. - 30. Scriba: destinalarii proprius =Os 4 a (vide superius). Exempla script. num. 3, 4 a. Cf. etiam notam g-g. Diclator: destinatarii proprius, qui chartis super iure patronatus ecclesiae in Troskotovice (vide num. 227, 354, 355+) usus esl. Charla caule consideranda est; ad eas enim charlas (saepe dubiae fidei) spectal, quae exstiterunt durante lite monasterii Oslavanensis de vindica- 5 tione iuris palronatus ecclesiae in Troskotovice (vide num. 355+ in notis introductoriis). Charla demum post a. 1266 (vide n. 1 et num. 478) videlur esse scripta. Vide: Il. 3, Oslavany (O), Aliae ecclesiae (G). Universis presens scriptum visuris Hermannus, plebanus Znoimensis ad sanctum Nicholavm, salutem in nomine 11 Ihesu Christi. Hiis litteris protestamur, quod 10 cum essemus decanus Znoimensis,1 dominus Ekhardus,ª vir nobilis de 11 Mirzlavs, ad manus nostras in Znoim quam pluribus presentibus resignavit abbatisse et conventui 11 Vallis sancte Marie in Ozla ius patronatus in ecclesia ville de Droskowiz de consensub uxoris sure dominre Agnetis et liberorum suorum,b recedentes ab omni iure, quod in ea e habere videbantur, quod videlicet a longe retroactis temporibus resignaverat in 15 Ozla in altari Virginis gloriose pro honore filii eius nec non pro suorum predecessorum scelerum venia consequenda, sicut in litteris exinde confectis dinoscitur contineri.2 Ne igitur super cessione et resignatione ecclesie memorate possit processu temporis calumpnia suboriri, cessionem huiusmodi et resignationem litteris nostris et sigillo roboravimus ad cautelam. Acta sunt hec in Znoim anno Domini MoCC0 LX0 II0 , 20 III kalendas decembris coram testibus subnotatis: domino Egidio carnerario Fetoviensi,d domino Marquardo, domino Lvpo de Nasmariz et Wernhardoe filio eius, domino Rancero, Gerozlao del Kneniz, domino Zmilone de Bilkowe et aliis quam pluribus collectis tune ibidem, dominog 0.3 preposito et W.4 capellanis in Osla.g Sigillum: in filis cannabinis gilvi coloris appendebal; nunc penitus fractum est; eius /rusta 25 in bursula insuta sunt; nullo modo igitur statui potest, cuius sigillum fuerit. 357. Pfemysl Otakarus II., rex Bohemiae, dux Austriae et Stiriae marchioque Moraviae, monasterio in Erla iura advocatiae renovat. - 1262 nov. 30. 30 356.+ ª) ,h' seu ex ,b' seu ex ,I' correcta est A. - 0•0) Scriba primum ,una cum uxore sua domina Agnete et liberis suis' scripsit argumentum chartae num. 354 sequens, sed partim per rasuras, partim per correcturas mutavit A. - e) ,a' ex quadam alia littera sine rasura correcta est A. - ") ,t' super linea addita est A. - e) ,W.•' A. -f) In loco raso scriptum est A. - 11·11) Alia manu destinalarii, atramento obscuriore additum est A. 35 1) A. 1268 febr. 8 (num. 543) primum inter testes Bartholomaeus decanus Znoymensis et Hermannus quondam decanus Znoymensis nominantur. - 2) Vide chartam Ekhardi de Miroslav in Znojmo 1260 iun. 27 datam (num. 227) et chartam eiusdemeditoris ibidem 1262 nov. 29 datam (num. 354). - 3) Ottone. - ') Fortasse Wisintone. 1262 NOV. 30. NUM. 357. 531 Autographum in membrana scriptum in archivo Austriae Inferioris Viennae (sign. ehem. Stadthaltereiarchiv num. 7) (A). - Quattuor versiones Germanicae saec. XVI. el XVII. exstanl in archivo publico Viennensi: Prima in copiario monaslerii in Erla ,,Copialbuch des Konigsklosters der Klarissinen in Wien nachst der k. k. Hofburg, das ehemalige Stift der 5 Benediktinerinnen und spater Rentamt Erlakloster in 6sterreich unter der Enns betreffend" inlilulato (sign. W 628), fol. 48" num. 57 (T 1), secunda in copiario eiusdem monasterii ,,Copial-, Urbar- und Lehenbuch des Konigsklosters der Klarissinnen in Wien nachst der k. k. Hofburg, Erlakloster betreffend" intitulato (sign. W 629}, pag. 30 (T 2}, tertia et quarla in collectione ,,Allgemeine Urkundenreihe" intitulata (sign.1239 X/26),fol. 4 (T 3), 10 fol. 6" (T 4); quarum lextum T 1 lantum sub "' praebemus. Ed: Pez, Thesaurus, pag. 108 num. 191 (ex A). - UBLOE III, pag. 292 num. 309 (e Pez). Diplomatarium principum de Liechtenstein, sine pag. (ex A). Reg: Starzer, Verzeichnis, pag. 57 num. 6 (ex A). - Lorenz, Deutsche Gesch., pag. 483. - Reg II, pag. 152 num. 394. -Hosák, Prameny, pag. 111 num. 24 (erronee ad dec. 30). -Pferschy, 15 Urkundenbuch, pag. 55 num. 85. Lit: BUE II, pag. 185 num. 343 (contextus rerum). - Sebánek, Urkundenwesen, pag. 362-363. Scriba: P I I 42 = cancellariae regiae proprius. Cf. Exempla script. num. 1 a, 22. Dictator: seu P JI 42 seu Arnoldus protonotarius. 20 Vide: II. 1 a, P. O. II., P II 42 (K). [O]tacharus,ª dei gracia rex Boemie, dux Austrie et Styrie et marchio Moravie, omnibus imperpetuum. 11 [U]tª eorum, que per nos aguntur provide, perhennis memoria habeatur, constare volumus tam vivenlltibus quam victuris, quod nos ad petitionem domine abbatisse1 et conventus in Erlach, ecclesie sancti 11 Petri, iura 25 advocatie nostre, que habent ex nostra gracia speciali, universa renovamus et presentis scripti patrocinio confirmamus in hunc modum, quod in iudicio nostro provinciali infra flumen Troyn et flumen Anasum nullus nostrorum iudicum provincialium in bonis abbatie predicte nullas causas debeat iudicare preterb eas, que mortis supplicium respiciunt ex directo, quas tamen iudicari volumus in proprietatibus ecclesie ante- 30 dicte. BItem Bsi aliquis iudex provincialis contra aliquem hominem ecclesie prenotate aliquam habuerit actionem, debet ab advocato abbatisse predicte exigere iusticiam, et si coram advocato convictus fuerit, secundum quod cíngulo precinctus fuerit, provinciali iudici assignetur; res vero ipsius malefici in usus ecclesie revertantur. Bltem B si aliquis ex hominibus ecclesie iam prefate quocumque casu homicidium comiserit 35 et dec culpa satisfecerit conquerenti, advocato ipsius ecclesie similiter satisfaciat de comisso nec provincialis iudex noster quicquam exigat de hac culpa. ~ Item B nullus iudex provincialis in tota advocatia dicti claustri nullum prorsus detinere presumat, nisi prius ab advocato sive iudice iusticiam expetat de eodem. B Item Bin provinciali iudicio ex ista parte Anasy et in iudicio provinciali alia parte Danubii, quod dicitur in 40 Achlande,a et in iudicio inferiori ultra Amsteden universa, que premisimus, volumus et mandamus inviolabiliter observari. Ut igitur premissa inviolabiliter observentur, presens scriptum sigillorum nostrorum munimine fecimus communiri testibus, qui aderant, subnotatis, qui sunt: Heinricus comes de Phannenberc, H.2 comes de Hardekk, 532 NUM. 357. 1262 NOV. 30. 0.3 de Myssow, Otto de Haslow, Heinricus de Lychtenstein, Hadmarus de Lychtenwird, Otto camerarius de Bertholdesdorf, Albero pincerna de Celkingen, Heinricus dapifer de Gritzenstein et alii quam plures. Actum et datum per manus magistri Arnoldi, tune nostri prothonotarii, anno Domini M°CC0 LXII0 , pridie kalendase de- cembris.6 Sigillum: in fi.lis sericis viridis colorís appendebat; mmc autem avulsum et deprrdit11m esf.4 357.* 5 Wir Ottacker, von gottes genaden kunig in Behaimb, herzog zu Osterreich und Steyr, auch marggrave zu Marhern, tuen allen in ewigkait und die durch uns fursichtig geregieret werden, wissend, sowol den lebendigen als den übetwundnen, das wir bestiindig wellen, nachdem für 10 uns bittweis ist khumben mit rechter anruefung die frau abtesin und convent des closters Erla, sancti Petri khirchen, disen brief zu verneueren, perneuern und bestatigen wir in auch aus sonderlicher gnad, so sie von uns haben disen gegenwertigen beschirmbsbrief auf dise weis, das im gricht unserer Iandschaft undren flull Thraun und Enns khainer so derselben underworfen in den vorgemelten abtesischen gebiet ainen rehtshandl solle entschaiden ausser derer, so ohne umb- 15 schweif auf den tod stehen, oder mit dem tod sollen gestraft werden, welche wir wellen gericht zu werden in der aigenschaft vorangedeutter khirchen. ltem wann ain richter in unser landschaft ain sach wider ainen menschen bei vorbezaichneter khirchen haben würde, der solle von der vorgemelten abtesin hofrichter dieselb austragen und so er unter dem hofrichter einkumben, wie er mit gürtl umbfangen sein, dem Iandrichter zuegestellt werden; aber dises, so bei ime gefunden, 20 zu dem c-loster und khirchen gewendet werden. Item so ain mensch aus vorgenannter khirchen mit sach es beschah ain todschlag begieng und der beclagte den unbedachten soll büesset orler gnugtiit, desgleichen vor den hofrichter derselben khirchen die gnuegtueung beschache, solle unser landschaft richter im wenigisten nichts von diser straf haischen noch fordern. ltem ain landrichter solle in den ganzen gebieten oftermelts closters genzlich kainen zehendt einnehmen, dann allain 25 mit vorwissen oder erlaubnus aines hofrichters dises closters. ltem im landgericht aus disem tail der Enns und im landgricht der anderen seiten der Donau, welcher genennt wird im Achlannde, und im underen gricht under Ambstetten, welche sonderlich verhaissen, wellen und bevelhen wir auch gleichsfalls unbeweglich ze halten. Damit aber dise vorhaissne gnad unangesehen gehalten werde, haben wir disen brief mit unserem insigl verfertiget und mit disen underzaichneten 30 Zeugen so gegenwiertig gewesen, becreftigt, welche dann sein: Hainrich graf von Phannenperg, Hainrich graf von Hardeck, Otto von Missau, Otto von Haselau, Hainrich von Liechtenstain, Hardtman von Liechtenwordt, Ott kamerer von Berhtoltestorf, Albrecht schenk von Zekhehinngen, Hainrich druchsall von Kreuznstain und anderer mehr. Datum und geschehn durch die hand des maisters Arnoldi, unsers notarii, anno 1262 den 3. decembris. 357. ª)Ad lilleram maiorem depingendam spatium vacuum relictum esl A. - b) Scriba primum ,pro' scribere voluil,sed titulum erasil el porroscripsil A.-") ,d' ex ,I' correcta esl A. - d) Scriba 35 1262 NOV. 30. - DEC. 21. NUM. 357, 358. 533 358. Bartholomaeus decanus totumque capitulllm Olomucense receptis lilteris Ulrici, mililis de Hohenbüchen, super venditione eius villae Liptañ Henrico, advocato de Osoblaha, /acta, quae litterae inseruntur, eundem advocatum et eandem villam in suam protectionem 5 suscipiunt. In Olomouc 1262 dec. 21. Apographum saec. XI V. exslul in Libro privilegiorum membranaceo, qui in SAR Kroméfli (archivum archiep., sign. MK 1) asservatur, fol. K 7v-K 8 (B). - Allerum apographum eiusdem saec. praebet Líber privilegiorum ecclesiae Olomucensis (pars charlacea) in SAR to Olomouc (archivum cap., sign. E I 27) asservatus, pag. 41 num. 44 (C). Ed: CDM III, pag. 345 num. 350 (ex C). Reg: Reg II, pag. 153 num. 399. - CDS VII. 2, pag. 117 num. 1150. Lit: Lechner, Beitrüge zur Frage der Verlüsslichkeit des CDM, pag. 145 num. 37 (mentio de exemp. B ). - Snopek, K opravám dipl. mor., pag. 623 num. 32 (ítem). - KK, pag. 309. 15 Diclator: forlasse capituli Olomucensis, qui stilo canonico usus est. Vide: II. 3, Olomouc, ecclesia capitularis (N ), 4 a, De chartae apud milites usu (C), 5, De charlae apud civitates usu (V). Universis Christi fidelibus, ad quos presens scriptum pervenerit, B.1 decanus totumque capitulum Olomucenseª salutem in Domino. Noveritis nos litteras 20 domini Olrici, militis de Hoenbuch, recepisse sub hac forma: Venerabilibus in Christo dominis preposito,2 decano et capitulo Olomucensiª O. dictus de Hoenbuch, miles domini episcopi Olomucensis,ª 3 se paratum in omni genere serviendi. Notum vobis esse cupimus, quod nos villam nostram Lubthinll Henrico, advocato de Hoczenplocz, e vendidimus et resignavimus ad manus suas nomine ecclesie Olomucensis.ª 25 Unde rogamus, ut eandem villam protegatis, sicut decet. Quapropter ad ipsius instanciam prefatum H. advocatum et villam in nostram proteccionem suscepimus et tutelam, presentero cedulam in huius rei evidenciam nostri sigilli munimine roborantes. Datum in Olomucª anno Domini millesimod ducentesimo LXII0 ,d in die sancti Thome. 30 [357.] primum simplicem lillerum ,1', quue in initio lineue posita esl, scripsit, sed eam erasit et maiorem ,l' posuit A. - .-e) Verbis el syllabis competenler distenlis, ul ultima linea explerelur, scriplum est A. 1) Nomen ignoramus. - 2) llenricus. - ª) Olio. - ') Slarzer superius citatus sigillum adhuc vidit. 35 358. ª) ,Olom' B, C. - b) ,Luptyn' C. - e) ,Hoczemplocz' C. - 11-11) ,M°CC0 LXII' C. 1) Barlholomaeus. - •) Herbordo. - ª) Brunonis. 534 NUM. 359. 1262 ANTE DEC. 25. 359. Pfemysl Otakarus I l., rex Bohemiae, dux Austriae et Stiriae marchioque Moraviae, ad petitionem Pfísnobori, scholastici Pragensis, capellani sui, ecclesiae Pragensi forum in Hnevkovice concedit. In Jihlava 1262 [ante dec. 25).1 5 Autographum in membrana scriptum in archivo arcis Pragensis (archivum capituli Pragensis, sign. lI 19) asservatur (A). Ed: CIM IV. 1, pag. 19 num. fi (ex A). Reg: Reg II, pag. 154 num. 402. - Ersil-Praiák, Katalog, pag. 25 num. 43 (ex A). Lit: Fiala, Kanceláf, pag. 292 num. 12 (scriba chartae). - Sebánek, Ceská listina 3, pag. 101 to n. 11 (verus destinatarius chartae). - Sebánek-Dusková, Panovnická a biskupská listina, pag. 95-97 (scriba chartae). - Sebánek, Urkundenwesen, pag. 309, 312. In tergo chartae manu saec. XIV. seu XV. ,,Registrata II C" et bis variis manibus ,,cor" scriptum est. Scriba: P lI 48 = Pfísnobor, quondam Pfemysli Otakari II. nolarius, tune scholasticus 15 Pragensis ecclesiae, qui ibi destinatarii proprius videtur esse habendus. Ex. script. 1 a, 29. Dictator: Pflsnobor, scholasticus Pragensis. Vide: II. 1 a, P. O. II., Pflsnobor (E}, 3, Praga, ecclesia capitularis (K). Apud Fr: Descriptio chartae a v. d. G. Friedrich /acta, qui annolationem addidit affirmantem v. d. Franciscum Palacky chartam ad finem mensis iunii posuisse; vide n. 1. 20 In nomine Domini amen. Nos Ottacarus qui et Premizl, dei gratia Boemorumª rex, marchio Morawie, 11 dux Austrie et Stirie, omnibus presens scriptum inspecturis ad rei memoriam sempiternam. Ad honorem beatorum 11 martirum Witi, Wencezlai, Adalberti bona Pragensis ecclesie cupientes multipliciter ampliare et ibidem in ea 11 deo servientium quietem preparare, ad petitionem Priznoborii, dilecti capellani 25 nostri, scolastici Pragensis, forum in Gnewchowich concessimus per militem nostrum Zlawkonem de Ledech liberaliter convocandum, ita ut in eodem oppido tabernas habeant, iudiciis more aliarum civitatum utantur et aliis omnibus preter patibulum, sicut nostre civitates habere consueverunt.2 In cuius rei testimonium presentes litteras concedi fecimus et sigillorum nostrorum munimine roborari. Acta sunt hec in 30 Gigla anno Domini M°CC0 LX0 II0 coramb hiis testibus: Andrea summo carnerario Boemie, Iarosio purcrawio Pragensi, Wikardo de Tima, Ienchone de Deblin, Hartlebo subcamerario Morawie, Bohusone subdapifero, Cstiborio dicto Hlawa purcrawio de Cladzk et aliis quam pluribus. Datum per manus magistri Arnoldi prothonotarii anno coronationis serenissimi domini nostri regis Boemorumª anno primo. Sigillum: in filis sericis rubri colorís appendebat; nunc autem avulsum et deperditum est. 359. ª) ,BOein' A. - b) ,a' ex ,e' correcta esl A. 35 5 10 15 1262 ANTE DEC. 25. - 1262 S. D. NUM. 359, 360. 535 360. Bruno, episcopus Olomucensis, ,,dilecto sibi de Gileth", civi Brunensi, et heredibus eius cum consensu capituli Olomucensis duos mansos in Slapanice con/ert. - 1262 -. Versionis Bohemicae apographum exstat in codice chart. saec. XVI. ,,Pfípisové nadání na svobodství rycht vejsadních a pi'edkem na statku hukvaldském a téz pfí jinych léta 1555" intitulato, in SAR Kromeflz (archivum archiep., sign. G) asservato, pag. 103 (T}. Ed: CDM V, pag. 247 num. 32 (ex T ). - Sebánek, Tfi kapitoly, pag. 32-33 (ex T ). Reg: Reg II, pag. 155 num. 404 (ex CDM). Lit: Snopek, K opravám dipl. mor., Hlldka 5, pag. 90 num. 107 (rectificationes lectionum CDM). - Sebánek, Tfi kapitoly, pag. 31 ss (translatio in linguam Latinam, quae inferius ponitur; chartae diplomatica deliberatio). Dictator: Conradus, notarius episcopi. Vide: II. 2 b, Bruno episcopus (GG), Conradus notarius (Q}, 5, De chartae apud civitates usu (W). Brumo, z bozí milosti olomúcky bis- Bruno, dei gracia Olomucensis episcokup, milému nám z Gileth, mestenínu pus, dilecto sibi de Gileth, civi Brunensi, et brnenskému, a decticuom jeho na vecnost. heredibus suis in perpetuum. Equitati proximum et rationi consonum arbitra- 20 Rovnosti blizního a rozumu spolu- mur, ut eorum, qui se nobis et ecclesie povolující domníváme se, aby tech, ktetí nostre devotos exhibent et fideles obsequiose nám a kostelu nasemu poboZnÍ a verní a poslusní ukazují, odplacujeme sluzby skrze spoluhodné zásluh dávání a milost 25 samotnú. To jest, coz my (z]ª spattení pobofoosti a vernosti tvé sluZbami, kterézs nám a kostelu veme az posavad Cinil a k cinení poslusenství vice a vice sebe nám uptímného a povolného ukazujes, 30 dáváme a uvozujeme tobe vedle snesení plného a jednostejnosti kapitoly nasí dva lány ve vsi biskupské z Slapanic od [359.] sosque, recompensemus servicia condigna beneficiorum donacione et gracia singulari. Hinc esl, quod nos inspectis devolionis et fidelitatis tue serviciis, que nobis el ecclesie [nostrejb fideliter hucusque impendisti et ad impensionem obsequii te magis ac magis erga nos sincerum facilemque oslendis, damus et conferimus tibi de consilio pleno unanimique capituli nostri duos mansos in villa episcopali de Slapanicz a censu el decimis ac quibuslibet aliis 1) Charla nota mensis et diei carel. Quia autem in eiusdem chartae textu coronationis annus 35 primus affertur, eam ante dec. 25 (diem coronationis Pfemysli Otakari JI.) hoc loco ponimus. Excludere autem non possumus chartam ad fi.nem mensis iun. pertinere, ut iam v. d. Fr. Palacky opinabatur (vide inferius}, nam Pfemysl iun. 21 in Jihlava versabatur (vide Reg II, pag. 145 num. 372 et suo tempore in regestorum serie huius tomi). - 2) Id est ius, quod imprimís civitas Hradec [Králové] habebat. Cf. num. 195++ et 372+. 536 NUM. 360, 361. platu a desátku a ode vsech jinych sluzeh svobodnost a prázdnost, aby je takovou svobodou drzel a nimi vládl i k dedicuom tvym pfinálezely také s takovou svobodou. Vsak tak, coz i oni nám, potomkuom nasim a kostelu nasemu k takovym byli podáni sluzbám, jakozs ty nám ciniti zvykl, pobofoost a vernost kazdého casu cine. Coz pak tatoc tobe i dedicuom tvym skrze nás a potomky nase a kapitolu nasi za vecné casy hez porusení zachována byla, nynejsí list k vecné té veci pameti z té príciny sepsati a peeetí nasí rozkázali sme stvrditi. 1 my, olomúcká kapitola, Bartholomej dekan, Herbordus probost a vsickni kanovníci, dání toto vdecné a povinné ddíce a spolusvolení nase k tomu dávajíce, jemu pecet nasi pro lepsí jistotu a svolení svedectví pfiloziti sme rozkázali. Léta MCCLXII. 361. 1262 S.D. serviciis liberlalemque el immunilalem, ul eos lali iure leneas el possideas el ad heredes luos eodem pertineant quoque iure. Ita lamen, quod et ipsi nobis, successoribus nostris ecclesieque nostre ad talia sinl 5 aslricli servicia, sicut tu nobis impendere consuevisti, devolionem et fidelitalem omni lempore exhibendo. Quod aulem hec libi el heredibus luis a nobis el successoribus nostris alque capitulo noslro perpetuis lempo- 10 ribus inviolabililer observenlur, presentem paginam ad rei memoriam sempiternam inde conscribi et sigilli nostri iussimus munimine roborari. Et nos Olomucense capitulum, Bartholomeus decanus, Herbor- 15 dus prepositus ceterique canonici donalionem predictam gratam et ratam tenenles el consensum nostrum ei adhibenles, sigillum nostrum ad maiorem evidenciam et concessionis testimonium apponi iussimus 20 huic scripto. Anno MCCLXII. Herbordus praeposilus, Magdalena magistra et conventus monaslerii sancti Pelri in Olomouc Henrico, civi Olomucensi, molendinum sub monte sancli Petri silum iure, quod ,,burgrecht" dicitur, perpelualiter possidendum conferunt. 25 In Olomouc 1262 -. Autographum in membrana scriptum in SAR Olomouc (archivum cap., sign. A I a 26J asservatur (AJ. Ed: CDM III, pag. 346 num. 351 (ex AJ. Reg: Reg I I, pag. 154 num. 403. 30 Lit: KK, pag. 310. - Sebánek-Dusková, Panovnická a biskupská listina, pag. 64 (stilus chartae, sigillum HerbordiJ. Scriba: ignotus. Dictator: ignotus; tantummodo in chartae arenga nonnullae stili proprietates, quibus Herbordus, in cancellaria regia Venceslai l. notario munere fungens, utebatur, discerní possunt. Vide: JI. 3, Olomouc, monasterium s. Petri (AJ, 5, De chartae apud civitates usu (XJ. 360. ª) Deesse videtur in T. - b) Deesse potuit in genuino textu latino. - e) ,toto' T. 35 1262 S. D. - 1261/62 S. D. NUM. 361, 362. 537 Ego Herbordus prepositus et Magdalena magistra et conventus sancti Petri in Olomvz universis Christi fidelibus, ad quos presens scriptum pervenerit, in perpetuum. Ne 11 ea, que geruntur in tempore, simul labantur cum tempore, solent scripturarum testimonio perhennari. Hinc est, quod constare cupimus universis, quod 5 nos ex delibeJJrato consilio molendinum sub monte sancti Petri cum edificiis ad illud pertinentibus contulimus Henrico, civi Olomvcensi, ac suis heredibus eo iure, quod bvrcrethª diJJcitur, perpetualiter possidendum sub hac forma, ut unam marcam argenti et tria servicia, que vulgariter wisode numcupantur, annis singulis solvere teneatur et ad molendum prefato conventui universa victualia in pane et cervisia ipsis necessaria 10 et ad curiam prepositi brasia molere habundanter sine omni contradictione abilisb valeat inveniri. Insuper insulam inter duas aquas sitam, que predicto molendino dinoscitur adiacere, sue utilitati contulimus hoc adiecto, ut, si in ipsa ínsula molendinum novum in preiudicium prioris molendini decreverit instaurare, ad conventum molendinum ex novo fundatum libere debeat pertinere. Item nos circa sepedictum molendi- 15 num et insulam habere debemus piscandi liberam potestatem excepto, quod nostri piscatores sine licentia predicti H. non debent e aliquibus navibus transsireb per obstacula molendini. Ne autem hoc statutum in posterum in irritum revocetur, acta sunt hec in testimonium sempiternum coram testibus fide dignis, videlicet Bartholomeo decano, magistro Stephano archidiacono, Symone custode, Alexio de Znohim et 2º Bartholomeo canonicis Olomvcensibus, Friderico advocato, Heinrico de Noua Ciuitate, Heinrico pilliatore, Friderico de Noua Ciuitate, Sifrido brugnario, Wernardo civibus Olomvcensibus et aliis quam pluribus, sub quorum testimonio dedimus presentem 25 cedulam nostri sigilli munimine roboratam. incarnationis MºCC0 LXIIo.d Datum in Olomvz anno dominice Sigillum: Herbordi praepositi (decani Olomucensis et Pragensis custodis) in scidula membranacea paulum sinistrorsus positum illaesum appendet. Vide Sigilla num. 3, 43/I. 362. Frater [Albertus] quaesitus testatur se a multis audivisse, quomodo Margareta, quondam Romanorum regina, nuper a {Pfemyslo Otakaro I l.], rege Bohemiae, separata, 30 Treveris votum castitatis emisisset et in claustro sororum ordinis Praedicatorum vixisset. - [1261-1262).1 Fragmentum seu autographi seu apographi coaeuz m membrana scripti in archivo arcis Pragensis Pragae (archiuum cap. Pragensis, sign. II 13 b) asseruatur (A). 361. ª) Liltera ,e' ex quadam littera correcta est; super ,r' uirgula posita est, cuius signifi.catio 35 discerní non potest A. - I>) Ita A. - 0) Scriba primum ,debeant' scripsit, sed pastea litteram ,a' expunxit A. - ª) Numerorum signis competenter distentis scriptum est A. 538 NUM. 362, 363. Reg: Reg II, pag. 1169 num. 2674. Lit: Novotn(¡ J. 4, pag. 109. 1261/62 S. D. [Ego]ª frat[er .......2lli]n[stru]mentum peregrinorum, quos ex officio teneor au[di]re et expedire, presenti scripto contestificor, 11 [ quod au]divi a multis fide dignis tum a fratribus ordinisb mei tum eciam ab aliis secularibus ¡¡ [et] religiosis pluribus, quod 5 domina Margareta, quondam Romanorum regina, que nuper a rege Bohemieªll [est] se[para]ta, in Treueri e in capitulo provinciali coram multitudine fratrum presentibus multis nobilibus ac populo [mu]lto utrius[que] sexus infesto Nativitatis beate Virginis4 votum perpetue castitatis emisit et promisit o[be]dienciam i[n] manus prioris provincialis Alamanie5 et abscisis capillis religionis habitum assumpsit, sororum [vi]delicet 10 vivencium secundum regulam et instituciones fratrum Predicatorum, et ibi pluribus annis in dyocesi H[erllb]ipolensi et Misnensi mansit in claustro sub obediencia priorisse cantando, legendo, serviendo et omnia alia officia faciendo, que sorores dicti ordinis facere consueverunt. In causa sciencie dicit, quod audivit a multis multotiens, hec omnia vera esse; 15 et a talibus, quorum fides probata et persone omni excepcione maiores. Dixit etiam, quod hoc ipsum audivit in curia domini pape a pluribus Treuerensibus, Misnensibus, Franconibus et [ali]is, qui asseruerunt se ipsam, scilicet dictam dominam Margaretam, vidisse [i]n habi[t]u so[ror]um iam dicti ordinis in multis locis. [In]terrogatus de 1111 rubrica ídem dicit, quod supra in causa sciencie. Dicit, ut 20 supra, quod audivit ab illis, qui eandem dominamª multociens viderunt in habitu sororum iam dictarum in claustro sororum fratrum Predicatorum; et hoc ipsum dixit [s]e audivisse et in curia Romana et in Boemia, in Morauia, in Austria et in tota, sicut recolit, Alamania. 363. Godefridus, de ordine Eremitarum in curia Romana constitutus, quaesitus testalur se a mullís audivisse, quomodo Margareta, quondam Romanorum regina, nuper a [Pfemyslo Otakaro JI.], rege Bohemiae, separata, Treveris votum castitatis emisisset et in claustro sororum ordinis Praedicatorum vixisset. 25 - [1261-1262}.1 30 382. ª) Quae hic et inferius uncis clauduntur, cum membrana destructa perierunt A. - 11) Sequitur vox ,nostri' una linea deleta in A. - e) Littera ,i' ex ,e' correcta est A. - ª) Littera ,a' ex ,u' correcta est A. 1) Libellus nota temporis carel; eum in annos posuimus, ubi separatio matrimonii Pfemysli Otakari IJ. cum Margareta agitabatur. Si libellus ad scripta, quorum Urbanus IV. papa in epistula 35 Viterbii 1262 apr. 20 (num. 321) data mentionem facit, pertinuit, ante apr. 20 poni possit. - ') Fortasse Albertus, vide num. 363. - ª) Pfemyslo Otakaro II. -')Sept. 8. - ') Hydi. 1261/62 S. D. - 1263 IAN. 9. NUM. 363, 364. 539 Fragmentum seu autographi seu apographi coaevi in membrana scripti in archivo arcis Pragensis Pragae (archivum cap. Pragensis, sign. JI 13 b) asservatur (A). Reg: Reg JI, pag. 1169 num. 2674. Lit: Novotn(¡ I. 4, pag. 109. 5 Godefridus de ordine Heremitarum, in curia Romana constitut[us, 11 ordinis sancti]ª Augustini, iuratus et interrogatus super primo articulo, qui sic incipit, quod domina Ma[rgallreta, q]uondam Roma[n]orum regina, spontanee et voluntarieb abrenunciavit seculo 11 [in capitu]lo fratrum ordinis Predicatorum Treverise in die Nativitatis beate Marie virginis2 [coram] centum fratribus et amplius et multis aliis hominibus 10 utriusque [sexus] anno dominice incarnacionis millesimo C°C0 XLill, respondit, quod in [present]i articulo primo dixit frater Albertus ordinis eiusdem. [Interrog]atus super secundo articulo dicitd, quod audivit in Alamania constitutus [verba] rubrice secunde et ponit verba rubrice. In causa sciencie dicit, quod audivit [omne] hoc dici multociens tam a religiosis quam a secularibus parcium 15 [illarum] omnia supradicta esse vera. [Interroga]tus de quarta rubrica ídem dicit quod supra et addit, quod [audivit] a fratribus ordinis sui pluries et ab aliis fide dignis et ab illis, qui dixerunt [se ipsam] in habitu vidisse supradicto et interfuisse in capitulo fratrum Predicatorum provinci[ali 11 apud Herbipo]lim celebrato, ubi eadem domina Margareta habitum sororum 20 eiusdem or[d]inis, [voto] sollempni castitatis emisso in manus prioris provincialis fratris H.3 Alamani[e, fec]it [...] per quendam ... 25 30 364. Urbanus IV. papa priores et fraires Eremitarum ordinis sancti Augustini in Bohemia protectioni Pfemysli Otakari 11., regis Bohemiae, commendat. Apud Urbem Veterem [1263] ian. 9. Apographum saec. XV. in. praebet codex mnscrus membr. ,,Codex Thomaeus" intitulatus, in SÚA Pragae (archivum mon. Eremitarum apud s. Thomam Pragae, sign. cod. num. 1) asservatus, pag. 15 (B).1 - Aliud apographum saec. XVIII. ex B confectum exstat in codice chartaceo ,,Summarium rerum memorabilium" etc. intitulato, ibidem (sign. cod. num. 8) asservato, pag. 4-5 (C). 2 Reg: Reg JI, pag. 157 num. 407. - Potthast JI, pag. 1499 num. 18460. 363. ª) Quae hic et inferius uncis clauduntur, cum membrana destructa perierunt A. - b) Littera ,i' e quadam alia littera correcta est A. - •) Super linea additum est A. - ª) ,dicut' A. 1 ) Libellus nota temporis carel; eum in annos posuimus, ubi separatio matrimonii Pfemysli 35 Otakari I I. cum Margareta agitabatur. Quodsi libellus ad scripta, quorum Urbanus IV. papa in epistula Viterbii 1262 apr. 20 (num. 321) data mentionem facit, pertinuit, ante apr. 20 poni possit. - 1 ) Sept. 8. - 3) Hydi. 540 NUM. 364, 365. 1263 JAN. 9. • 13. Vrbanusª episcopus, servus servorum dei, karissimob in Christo filio .. ,e 3 illustri regí Bohemie,ª salutem et apostolicam benediccionem.e In leticiam tibif debet accedere, si ad illa, per que regís eterni graciam promereri poteris,u nostris precibus inducaris. Sane in domibus fratrum Heremitarum ordinis sancti Augustini pro divini honore nominis ferventer insistitur laudibus redemptoris; quare decens et dignum 5 dinoscitur,h ut fratres ipsi per devotos Christifideles oportuni' favoris subsidio foveantur. Cum itaque dilecti filii priores et fratres predicti ordinis regni tui cupiant, sicut asserunt, tui favoris obtinere presidium, ut a malignancium expediti calumpniis liberik possint insistere obsequiis omnium conditoris, serenitatem tuam attente rogandam duximus et monendam, quatenus eosdem priores et fratres pro divina et nostra 10 reverencia commendatos habeas nec ipsos in personis et bonis suis ab aliquibus laicis, quantum in te fuerit, molestari permittas precesz nostras in hac parte impleturus, ut nos, qui deum in pauperibus et religiosis personis honorare cupimus, excellencie tue specialesm exinde gracias referamus. Datum apud Vrbemn Veterem V0 0 idus ianuarii, pontificatus nostri anno 11°.P 365. Urbanus IV. papa monasterio in Záár [nad Sázavou] omnes libertates et immunitates confirma[. Apud Urbem Veterem [1263] ian. 13. 15 Autographum in membrana scriptum in SAR Brunae (FM, collect. dipl. sign. 1/8} asservatur 20 (A). Ed: CDM !JI, pag. 323 num. 330 (ex A, ad a. 1262). Reg: Reg JI, pag. 157 num. 408. - Potthast JI, pag. 1499 num. 18466. - Bretholz, Regesten, pag. 146 num. 8 (ex A). Lit: KK, pag. 293. 364. ª) ,Urbanus' c. - I>) ,charissimo' c. - C) Deest B, c. - d) ,Bohemiae' e, hic et inferius ,ae' pro ,e' ponitur in c. - •) ,benedictionem' e, hic et inferius ,t' pro ,e' ponitur in c. - f) ,tune' C. - u) ,possis' C. - h) ,dignoscitur' C. - i) ,optimi' C. - k) ,liberius' C. - ') ,presentes' C. m) ,spirituales' c. - ") ,Urbem' c. - º) ,V' c. - P) ,2do• c. ')" -" 1) Apographum ex autographo tune existente descriptum est, nam post textum haec nota legitur: 30 ,Et hec bulla habetur in sacristia'. - 2) Post textum hoc additamentum legitur: ,Bullam hanc scriptor Libri Thomaei, fol. 1 (pag. 1) conventui Thomaeo appropriare nititur, sed perperam et sine iure, eo quod nulla mentio ejusdem in ea fiat. Insuper in bulla hac Urbanus IV. commendat notanter priores et fratres regni Bohemiae, qui protunc non extiterunt in conventu s. Thomae, quem primo anno 1285 Christannus, abbas XVIII. monasterii Brzewnoviensis, ordinis sancti Benedicti, ad 35 preces Wenceslai IV. (ita), regis Bohemiae VI., nobis cessit. Bulla vero data est anno Domini 1263 die 28. (!) januarii, quo anno conventus Insulanus beneficio Deiparae plenarie nobis consignatur. Igitur Urbanus IV. dicta bulla priores et fratres conventuum tune existentium, scilicet Privonkani et Insulani, regiae protectioni commendat. Bulla haec equidem objici potest Balbino et aliis negantibus Augustinianos (qui ciare et expresse in ea nominantur) tune temporis in 40 Bohemia extitisse.' - •) Pfemyslo Otakaro IJ. 1263 IAN. 13. - 17. NUM. 365, 366. 541 In autographi medio margine superiore nota correctoris ,,cor" duabus lineis deleta, dextrorsus in angulo superiore nota ,,bo" duabus lineis deleta apparet; in chartae replicatae parte dextra nota ,,.m.l)", sinistrorsus sub charla replica/a nota ,,9,b" legitur; in autographi tergo in sinistro margine superiore nota ,J.', in medio margine superiore ,,G. de. Morlaus Cista" 5 legitur; quae omnia in cancellaria apostolica uidentur esse scripta. BUrbanus Bepiscopus, servus servorum dei, dilectis filiis ..1 abbati et conventui monasterii Fontis sancte Marie 11 in Sar, Cisterciensis ordinis, Pragensis diocesis, salutem et apostolicam benedictionem. Cuma nobis petitur ... 11 effectum.2 Eapropter, dilecti in Domino filii, vestris iustis postulationibus grato concurrentes assensu 10 omnes libertates et immunitates a Romanis pontificibus, predecessoribus nostris, sive per privilegia seu alias indulgentias vobis aut monasterio vestro concessas nec non libertates et exemptiones secularium exactionum a regibus et principibus aliisqueª Christi fidelibusª rationabiliter vobis aut monasterio predicto indultas, terras quoque, possessiones, redditus, decimas, domos et alia bona vestra, sicut ea omnia 1s iuste ac pacifice obtinetis, vobis et per vos eidem monasterio auctoritate apostolica confirmamus et presentis scripti patrocinio communimus; salva in predictis decimis moderatione concilii generalis.3 Nulli ergo ... paginam nostre confirmationis ... contraire.2 Si quis autem ... incursurum.2 Datum apud Vrbem Ueterem idusbc ianuarii, pontificatus nostri anno secundo.b 20 Bulla: Urbani IV. papae in filis sericis flavi et rubri colorís illaesa appendet. Cf. Diekamp IV, pag. 530 n. 3, pag. 533, typ. I. 366.++ Pfemysl Olakarus Il., rex Bohemiae, dux Ausfriae el Stiriae marchioque Moraviae, monasterio in Vizovice liberlates ecclesiae Velehradensi quondam concessas et bona a Smi- 2s lone de Stfílky, fundatore eiusdem monasterii, ei collata confirma/. Brunae 1263 ian. 17. Charla autographi instar in membrana scripta, quae in archivo publico Vratislaviensi asservabatur, nunc latet (B). Reg: Sedláéek, Die altbOhmischen Bestiinde des Oelser Archivs, pag. 63 num. 63 (ex B).1 30 Lit: KK, pag. 283. - Sebánek, Vizovická listina, pag. 1. - Idem, Urkundenwesen, pag. 349 n. 253. 365. a-a) In loco raso alía manu alioque atramento litleris pressis correctum est A._ l>·I>) Verbis competenter distentis scriptum est A. - •) Ita A. 1) Winrico. - 2) Vide CDB JI, pag. 46 num. 53. - ª) Decr, Greg. IX., 3. 30. 34 (Friedberg 35 II, col. 568). 542 NUM. 366. 1263 JAN. 17. Dictator: destinatarii proprius, qui in chartae textu confi-ciendo charla Pfemysli Otakari l. s. l. 1228 nov. 27 monasterio Velehradensi (CDB JI, pag. 319 num. 321) data (I) et charla autographi instar Smilonis de Stfilky monasterio Vizovice in Olomouc 1261 aug. 21 (num. 290++) data (JI) usus est; quae omnia signis I, JI in margine positis et typis minoribus exprimuntur. Charla ex his causis videtur esse adulterina: 1) in formula dati per manus nominatus Petrus 5 cancellarius ídem munus demum a. 1266 adeptus est. 2) Nonnulli testes (velut Ulricus burggravius Znoymensis, Jaroslaus fi-lius Drzislai de Sternberk, Cuno camerarius Olomucensis, Vs ebo rius camerarius de Bítov) in aliis autographis demum post a. 1267 nominantur. 3) Infi-nechartae iunctura ,,coronationis nostre" eadem est, quae styli Petri cancellarii propria est. Ex his omnibus, quae sub punctis 1-3 dicta sunt, sequitur dictatorem huius chartae quadam 10 tertia nunc ignota charla usum esse; quam chartam Pi'emysl Otakarus I l. cea a. 1269 edidisse et monasterio aut in Velehrad aut in Vizovice videtur destinavisse. Vide: JI. 1 a, P. O. JI., 3, Vi::ovice (B ). Apud Fr: Apographum simplex manu copistae saec. XX. (C) scriptum, quo, quia charla autographi instar latet, tantum usi sumus. 15 (I) In nomine sancte et individue trinitatis amen. Nos Otacharus qui et Premizel, dei gracia rex Boemie, Austrie ac Stirie dux marchioque Morauie, monasterio Zmilenheym, Cysterciensis ordinis, Olomucensis dyocesis, et ministris dei ibi degentibus imperpetuum. Cum regalem deceat excellenciam venerari et promovere sanctam in omnibus ecclesiam, nostre congruere visum est clemencie tali protectione ac diligencia piorum 20 hominum studia et beneficia promovere,quod nostre serenitati cederet ad meritum et sancte matris ecclesie vergeret ad profectum. lbi enim beneficia recte locantur, ubi merita crescunt, et ibi decenter gracia inpartitur, ubi cum premiis gloria cumulatur. Noverint itaque tam presentes quam futuri nos ex* peticione et favore dilecti baronis nostri Zmilonis, castellani Brunouiensis, fundacionem monasterii Zmilenheym ex eiusdem baronis nostri 25 nomine nuncupatumª omnimode sub nostre protectionis et defensionis clipeum assumpsisse reverentissimi patris nostri, domini Brvnonis, episcopi Olomucensis, peticione pariter et assensu favorabiliter accedente nostrumque ac dicti Zmilonis privilegeumª 2 sue ecclesiastice auctoritatis vallo studiosius muniente de bonis dicte ecclesie iam collatis seu in posterum conferendis fratribus ibídem deo servientibus sine omni scru- 30 pulo et inpedimento cottidianus inde vietus proveniat et vestitus,* nostram et successorum nostrorum protectionem et tutelam, sicut merito debemus, omnibus ibi commorantibus eorumque prediis ac possessionibus universis, sive iam adquisitis sive postmodum adquirendis, regia munificencia exhibenda, libertates eciam omnes a nostris progenitoribus Welegradensi ecclesie privilegiatas3 vel qualicumque modo collatas vel in posterum 35 conferendas huic filie eius, utpote ab eadem propagate, secundum innatam nobis et consuetam benignitatem indulgemus. Libertates autem hee sunt, quas a nostra pietate statuimus et sanctimus firmiter obseruari, scilicet ut omnes villas et possessiones, quas modo dicta ecclesia possidet, vel postea est possessura, ubicunque in regno nostro sint site, sive in Boemia, sive in Morauia, ab omni onere tributorum, vectigalium, pedagiorum, collectarum 40 aliarumque exactionum, sive in quatuordecim ad principem vel ad beneficiarios spectantibus, quocumque modo nominentur, esse volumus absolutcs.ª Addicientes, ut nullus principum, successorum nostrorum, vel baronum* pro castrorum edificacione vel reedificacione vel aliqua 1263 JAN. 17. NUM. 366. 543 ingruentea expedicione homines prefati monasterii audeat inquietare. Omnisª vero culpa sive excessus vel crimen quodcumque, videlicet homicidium, stuprum, incendium, furtum, sacrilegium, domiciliorum invasio nec non omnibus culpis, tam magnis quam parvis, occultis vel manifestis, sicut ad iudicium ferri candentis vel aque vel vomeres calcandos 5 vel duelli, si convincatur quis in aliquo istorum per quevis bona, que ad eos pertinent,a eis iure hereditario et dominii perpetuo condonamus, ita ut non iudices neque beneficiarii nostri, sed existens pro tempore et constitutus ab abbate et a fratribus super causas huiusmodi hec habeat iudicare. Ceterum, ut omnia breviter comprehendamus, quicumque hominum, cuiusve potestatis vel condicionis sit, pro quavis causa vel negocio, 10 quocumque nomine censeantur, contra abbatem et conventum in prefato monasterio Zmilenheym et ipsorum homines pretendere poterit vel voluerit in ipsorum possessionibus, per eum, qui super hoc est constitutus ab abbate, qui tune fuerit, terminetur. Omnem insuper utilitatem, que spectat ad usus nostros vel successorum nostrorum vel beneficiarios nostros a nobis infeodatos, eis remittimus, ut plena et perfecta gaudeant libertate et ut 15 nullus eis novas condiciones contra nostra statuta audeat inponere vel eorum iura immutare. Statuimus eciam, ut nullus camerarius intret villas monasterii ad aliquem citandum vel ad aliquid ibi faciendum, sed per pretactum procuratorem,* cui abbas* commisit procuracionem in temporalibus, in quacumque hereditate vel possessione eorum crimen sit commissum, per eundem ibidem iudicetur; et tam culpe, quam pene eodem in loco perseveret sa- 20 tisfactio. Si quis vero alicui persone religiose infra septa monasterii constitute manus iniecerit violentas ad áliquem ibi dehonestandum, vel aliquid inde abstulerit ausu temerario, manifeste bannum nostrum quoad triginta marcas componat et monasterio dampnis suis resarcitis in totidem satisfaciat. Prohibemus eciam, ne venatores nostri vel caniductores in abbacia vel eorum villis sine abbatis et fratrum consensu pernoctent vel aliquid ibi inferant violencie, et hoc sub 25 pena decem librarum monete provincialis, nisi abbati placuerit et fratribus eis aliquid* in victualibus providere. Id eciam addentes, quod si exstiterint eis iniuriosi, liceat eis ipsos sine nostra offensa de domibus et possessionibus suis violenter expellere. Insuper statuimus, quod quicumque nobilium vel potentum in prefati monasterii curiis vel villis pernoctando vel intrando* extiterint" violentes, bannum nostrum in decem marcis componant et eidem monasterio 30 dampna illata in duplum restituant. Addicimus eciam, ut homines prefati monasterii per thelonia transeuntes in rebus, que spectant ad opus vel usus ecclesie, ad eam in necessitatibus* deferendis vel transducendis sint a pedagiis et theloneis absoluti; mercatores vero solvant, quod sui iuris est. Nullus denique abbatem vel fratres pretaxati monasterii in civitatibus, villis aut locis forensibus quibuscumque audeat detinere, arestare, inpignorare, capere 35 vel quomodolibet fatigare pro debitis dumtaxat, nisi forte ab eodem abbate et a fratribus iusticia requisita fuerit et denegata. In hereditatibus insuper et bonis predicti cenobii districtius inhibemus, ne aliquis omnino venari aut piscari seu in pascuis fratres claustri preter eorum licenciam et bonam voluntatem sub pena amissionis gracie nostre aliquatenus audeat molestare; sed omnem utilitatem undecumque provenientem cum 40 omni Iibertate iddemª cenobium possideat absolute. Concedimus eciam ex gracia speciali abbati et conventui memorati monasterii Zmilenheim, ut in silvis nostris vici- 544 NUM. 366. 1263 IAN. 17. nioribus ipsi monasterio sive villis ipsius monasterii ligna pro igne ac edificandis domibus necessaria sive construendo muro lapides cementarios vel quoscumque alios lapides sive eciam molares, si in bonis eorum desint et in nostris congrue possint inveniri, libere et sine alicuius contradictione in usus suos transducant. Harum autem libertatum a nobis concessarum et regali munificencia donatarum prefate domui omnes 5 successores nostros seu heredes defensores constituimus et tutores;* hoc ante omnia volentes, ut huius privilegii violatores contumaces in cameram nostram et successorum nostrorum decem marcas auri absque omni relaxacione conponant sepedictis fratribus satisfacturi de dampnis et iniuriis, prout dictaverit iuris ordo. Venerabilem preterea in Christo patrem nostrum, dominum Brunonem, episcopum Olomucensem, necnon et 10 omnes successores eiusdem harum libertatum inspectores rogavimus et rogamus, quatenus omnes violatores libertatum prescriptarum seu invasores sepe nominati monasterii rerum et infestatores occultos vel manifestos, quousque satisfaciant, competenter anathematis vinculo innodent, sed et ipsum monasterium in suam protectionem et tutelam assumant, cui peticioni nostre iddemª venerabilis pater consensit et ratum 15 (11) tenere promisit. Hereditates vero et ville pretaxati monasterii sunt hec: in primis Wysowicz, tercie ferie forum, Crasteschow, Lutonin,* Zadwasicz, Dyrnowicz, Wyssokalhotha, que et Wyssokapoli dicitur,* Wilperch insuper et Vgesd vocatam, villam forensem ferie quinte Lutsch, preterea villam Halosicz quoque* Zmilonow et Slopnam villas circum monasterium sitas et adhuc plurimis in eodem nemore circumquaque locandas. Mete autem harum villa- 20 rum sed et nemorum vel silvarum ad easdem pertinencium necnon et intersignia metarum sunt hec: in primis incipiunt,* ubi Ostrata influit in Drsiebnicz, et per* cacumen montis oppositi tendunt in Cyeschikowipotok et in Wetsch flumen, donec incidat Syennicza; per eandem aquam scilicet Syennicza ascendunt ad influxum Blatnesiennencze, que penes rivum dictum Smolina oritur, sicque equaliter descendunt* in Carne- 25 necz, qui admixtus cum Wyschnowa et Woyneczin torrentibus ostentantª metas, quo Schwework influit in eosdem, indeque transeunt per rivulum, qui habet ortum subtus montem, qui est ultra Blachowicz et in medietate* montis, sub quo fluit Milonow, tenent viam suam usque in* Newschow per* oppositum vero saltum, sub quo simili modo fluit Milonow, designantur in ortu Lippowskisahumni et ad egressum Lippowskipotok et oriente 30 aqua dicta Lukschin obmittuntur et transiliunt per rivulum Studnitschni* ultra Schtewnicza in* Oschnitschni, quo deficiente ultra montero* primo rivulo orto in silva, qui descendit subtus montem, in quo Engelsperch est situm, absª cuius montis pede transcendunt ínter medium moncium, qui nuncupantur Brsies et* Tlustahuera, et ab ortu Suchaosselna* per medium Selichowitz in Drsiewnicz sicque revertuntur ad suum inicium, 35 quo Ostrata descendit in predictam aquam Drsiewnicz. In quarum circulo metarum Zelichowicz villa media et Lipa sunt site; hec altera dimidia cum omnibus pretactis villis, metis, ambitu et universis ad easdem pertinentibus; ítem Wissokalhota villam super rivum* Hrosenko sitam, Schonow quoque villam in terminis Vngarorum, Sliwnicz insuper villam,* item* Pleschowicz, Lhotka, Crhopin, Zarsietsch villas, ítem Prsisolub,*Czetochowicz 40 villas,* item Lobschicz, Prsiestawulk, Cwicow ville quamlibet mediam,* item Lesch et Obcze 1263 IAN. 17. NUM. 366. 545 villas, item Prus et Yerikowiczc villas. Omnes pretaxatas villas cum omnibus iuribus, utilitatibus, libertatibus, metis et terminis suis et omni fructu, agris cultis et incultis, montibus, vallibus, planis, pratis, pascuis, silvis, aquis aquarumve decursibus, piscacionibus,* virgultis, molendinis iam locatis vel locandis sepe nominato monasterio, prout 5 predictus Zmilo tenuit, iure hereditario ac patrimoniali de certa nostra sciencia et matura deliberacione et approbacione fidedignorum confirmamus, metas et intersignia metarum, sicut confirmavimus, cum adhuc nos minor status detineret, anno Domini MºCC0 LXI0 , indictione IVª,4 nunc quoque provecti per divinam clemenciam ad ampliores gracias et dignitates regia magnificencia et auctoritate approbamus, ratificamus et 10 confirmamus et omnem ausum presumpcionis contraire volentem huic nostre donacioni libertatum ac hereditatum confirmacioni penitus annichilamus et nullius decernimus esse valoris. Ad ampliorem vero evidenciam et maiorem valitudinis effectum et robur perpetue firmitatis presentem paginam sigillorum nostrorum munimine appenso esse volumus inconvulsam et gratam ab omnibus haberi testibus, qui presentes affuerunt, 15 subnotatis, qui sunt: venerabilis pater dominus Bruno episcopus Olomuncensis, Burchardus marscalcus Boemie, Velricus purchravius Znoymensis, Hartlebus camerarius Morauiensis, Ieroslaus filius Dyslay de Sternberch, Nesamisel pincerna purchravius Olomuncensis, Chuno camerarius Olomuncensis, Bvnh marscalcus Morauie, Hartlebus frater Yensonis, Wseborius camerarius Vethoviensis et Hrabische frater eiusdem, Bnza- 20 to dapifer, Zachicus Vngarus, Sirov magister coquine, Ditricus filius Gutonis, Lutzlaus, Beneschius et Milotha fratres, Bohusch et Hartmannus fratres, Wilhelmus filius Zlaviborii et alii quam plures. Actum Brunne anno Domini M°CC0 LXIII0 , XVIº kalendas februarii, indictione VI, coronacionis nostre anno secundo, datum per manum magistri Petri, venerabilis Wischegradensis ecclesie prepositi, cancellarii regni nostri 25 iam predicti. Sigillum: teste apographo C avulsum el deperdilum eral. 366.++ ª) Ita B. - b) Teste apographo C ,s' (,exstiterit') alío atramento additum esl B. e) Atque in n. b ,s' (,Yersikowitz') addilum est B. - d·d) Texlus corruptus est. 1) In Reg IV, pag. 837 num. 2149 continetur confi.rmatio huius chartae adulterinae a Johanne, 30 rege Bohemiae, in Uh. Brod 1325 apr. 3 data cum annotatione, quae ad aliam confi.rmationem a Ladislao rege datam pertinet; quae charlae nunc inveniri non possunt, fortasse casu eodem atque B perierunt. - Haec charla commemoratur in tabulis terrae saec. XV. ,Registrum ouzské' dictis in SAR Brunae (sign. Coll. mnscr. num. 232) asservatis ad fol. 211: ,Item list Ottakara a Pfemysla: In nomine sancte et individue trinitatis amen. Nos Ottakarus qui et Przemysl, dei gracia rex Bohemiae, 35 Austrie et Stirie dux.' Cf. num. 290++ n. 3. - 1) Privilegium Pfemysli Otakari I I. ante coronationem datum (vide n. 4) ignoramus, chartam adulterinam Smilonis de Stfllky in Olomouc 1261 aug. 21 datam vide num. 290++. - 3 ) Nonnulla privilegia exstant, maxime autem valet privilegium Pfemysli Otakari I. s. l. 1228 nov. 27 datum (CDB II, pag. 319 num. 321), vide etiam in notis introductoriis. - ') l. c. ante coronationem a. 1261 dec. 25 cclcbratam. Cf. etiam n. 2. 546 NUM. 367, 368. 1263 FEBR. 2. - 16. 367. Pfemysl Otakarus Il., rex Bohemiae, dux Austriae et Stiriae marchioque Moraviae, monasterio in Sedlec villas Pobofí et Zdebudice (Stiboditz) nec non curiam Podulsany ab omni servitute eximit; qua de re villicos in Koufim et in Hradec fKrálové] certiores facit. Apud Hradec {Králové] 1263 febr. 2. 5 Autographum in membrana scriptum in S ú A Pragae ( arch. procur. fi.sci Pragae, sign. L I I !, 2) asservatur (A). - Apographum exslal in cod. mnscro chart. saec. X VIJ. ,,Privilegia monasterii Sedlecensis" intilulalo, in UK Pragae (sign. XXIII D 186, olim in bibliotheca principum de Lobkovice num. 417) asservato, fol. 59 (B}. Reg: Riegger, Archiv, pag. 374 s. num. - Reg JI, pag. 158 num. 410. Lit: Sebánek, Urkundenwesen, pag. 328-330. Scriba: P JI 17 = magíster Arnoldus protonotarius. Cf. Exempla script. num. 1 a, 2. Diclator: magíster Arnoldus protonotarius. Vide: JI. 1 a, P. O. JI., magíster Arnoldus protonolarius (WW }, 3, Sedlec (B}. 10 Apud Fr: Apographum manu v. d. Fr. Palacky anno 1834 confectum cum annotatione: 15 ,,e copia accurate depicta (ann. 1622) in archivo Sedlicensi", quae copia inveniri non potuil. Nos Otacharus, dei gracia Boemorum rex, dux Austrie et Stirie 11 et marchio Moravie, Curimensi et Grecensi villicis presentibus et 11 futuris graciam suam et omne bonum. Quoniam nos ob honorem virllginis gloriose dei genitricis Marie et pro remissione omnium peccaminum nostrorum fratribus de Zedlitz hanc graciam fecimus, 20 quod villas Pobor et Steboditz dictas et curiam prope Gretz sitam, vocatam Podezheim, cum eorum attinenciis et hominibus ab omni servitute et serviciis eximimus et libertamus, que homines et magistri dictorum bonorum in falcacione sive messione frugum nostrarum et aliorum serviciorum hactenus nobis facere consueverunt, sub obtentu personarum et rerum firmiter vobis precipimus et precise, quatenus ab hominibus 25 sive magistris sepedictorum bonorum nullos de cetero messores seu falcatores vel alia aliqua servicia exigere debeatis, aut ipsos in aliquo molestetis; certi, quodª secus facere presumpseritis, penam premissam vobis noveritis infligendam. Actum et datum apud Gretz anno Domini M°CC0 LXIII0 , IIII0 nonas februarii. Sigillum: Olakari sive Pfemysli, regís Bohemiae, etc., ducis Auslriae etc., in filis sericis {1.avi 30 el rubri colorís valde laesum, sed conservatum, appendel. Cf. Sigilla num. 1 a, 1 /, 2 I J. 368. Urbanus IV. papa monasterium in Záár fnad Sázavouj protegendum suscipit, omnes possessiones ac bona eius confirmat eique iura et libertates plurimas concedit. Apud Urbem Veterem 126/3]1 febr. 16. 35 367. •) Ante ,!iecus' coniunclio ,si' videtur excidisse A. 1263 FEBR. 16. NUl\I. 368. 547 Autographum in membrana scriplum in SAR Brunae (FM, collect. dipl. sign. 1/9} asservatur (A). Ed: CDM JI!, pag. 324 num. 331 (ex A, ad a. 1262). Reg: Reg JI, pag. 134 num. 350 (ad a. 1262). - Potthast JI, pag. 1501 num. 18492. - Bret- 5 holz, Regesten, pag. 147 num. 9 (ex A). Lit: KK, pag. 294. In autographo hae notae leguntur: in medio margine superiore nota ,,Ascultet2" una linea deleta; in dextro angulo superiore nota ,,bo" duabus lineis deleta, paulo inferius ,a'; sub charla replicata in parte sinistra ,,Urbani"; in autographi tergo in sinistro margine superiore 10 ,J', in medio margine superiore ,,G. de. Morlas (sic) Cists"; quae omnia in cancellaria apostotica videntur esse scripta. In privilegio conscribendo eadem forma adhibita est, quam ex Libro provinciali cancellariae apostolicae edidit Tangl, Kanzleiordnungen, pag. 229 num. l. ; Urbanus : Bepiscopus, servus servorum dei, dilectis filiis ..,2 abbati monasterii 15 Fontis sancte Marie in Sar, eiusque fratribus tam presentibus quam futuris regularem vitam professis B: in perpetuum. : 11 Religiosam vitam eligentibus ... infringat.3 Eapropter ...monasterium sancte dei genitricis et virginisª Marie Fontis sancte Marie in Sar, Pragensis diocesis, in quo divino ... communimus.3 Inllprimis siquidem statuentes, ut ordo monasticus, qui secundum deum et beati Benedicti regulam atque 20 institutionem Cistertiensium fratrum a vobis post concilium generale4 susceptam in eodem monasterio institutus esse dinoscitur ... vocabulis:3 locum ipsum, in quo prefatum monasterium situm est, cum omnibus pertinentiis suis, cum terris, pratis, ... immunitatibus suis.3 Sane novalium vestrorum, que propriis manibus aut sumptibus colitis, de quibus aliquis hactenus non percepit, sive de ortis... inveniant.5 B Amen. 25 Amen.ª' Amen. B (R)b Ego e Vrbanus catholice ecclesie episcopus ss. (B. V.) +ª Frater Hugo tituli sancte Sabine presbyter cardinalis ss. + Ego Symon tituli sancti Martini presbyter cardinalis ss. + Ego frater Guido tituli sancti Laurentii in Lucina presbyter cardinalis ss. 3o + Ego Ancherus tituli sancte Praxedis presbyter cardinalis ss. 35 40 + Ego Guillelmus tituli sancti Marcí presbyter cardinalis ss. + Ego Odo Tusculanus episcopus ss. + Ego Stephanus Prenestinus episcopus ss. + Ego frater lohannes Portuensis et sancte Ruffine episcopus ss. + Ego Radulfus Albanensis episcopus ss. + Ego Octauianus sancte Marie in Via Lata diaconus cardinalis ss. + Ego Ottobonus sancti Adriani diaconus cardinalis ss. + Ego Iacobus sancte Marie in Cosmydin diaconus cardinalis ss. + Ego Gottifridus sancti Georgii ad Velum Aureum diaconus cardinalis ss. 548 NUM. 368, 369. 1263 FEBR. 16. • 26. + Ego Vbertus sancti Eustachii diaconus cardinalis ss. + Ego Iordanus sanctorum Cosme et Damiani diaconus cardinalis SS. Datum apud Vrbem Ueterem per manum magistri Michaelis de Tholosa, sancte Romane ecclesie vicecancellarii, XIIII kalendas martii,e indictione VI, incarnationis 5 dominice anno M° CC0 LXII0 ,I pontificatus vero donni B Vrbani B pape 1111 anno secundo. Bulla: Urbani IV. papae in filis sericis flavi et rubri colorís paulum corrosa appendet. Cf. Diekamp IV, pag. 530 n. 3, pag. 533, typ. I. 369. Ratmirus, burgJravius de Pfimda, domui b. Mariae virginis in Bohmischbruck villam Holyné confert. In Bor 1263 febr. 26. Autographum in membrana scriptum in archivo publico Monacensi (sign. K U Regensburg St. Emmeram 105) asservatur (A). Reg: Reg B JII, pag. 198. - Reg JI, pag. 159 num. 413. - Schratz, Beitrlige, pag. 38 num. 8 (ex A, ad febr. 27). Scriba: ignotus. Dictator: ignotus, fortasse ipse scriba. Vide: JI. 4, De chartae apud nobiles usu (RR). 10 15 20 Rathmirus, burgravius de Pfrimperzc,ª omnibus presentem literam inJltuentibus salutem in Domino. Omnia facta mortalium secuntur motum et inJltereuntibus hominibus ipsorum facta intereunt, nisi scriptis et sigillorum inpressionibus 11 roborentur. Hinc est, quod nos universis tam presentibus quam futuris notum fieri volumus, quod nos ob remissionem nostrorum pecaminum ad domum beate et gloriose 25 virginis Marie aput Pontem Bohemicum sic nuncupatum fratribus atque sororibus ibídem deo iugiter famulantibus villam Houlen nominatam libere contulimus, suppli- 368. ª) In loco raso scriptum est A. - ª') Vox usu cancellariae apostolicae scripta est in A. ") In rolae medio eadem manus scripsit in quadrantibus superioribus ,sanctus BPetrus Bsanctus B Paulus 8', in quadrantibus inferioribus, 8Vrbanus 8papa1111'. Circumscriptio hanc papaesententiam 30 praebet: + Fac mecum, Domine, signum in bonum' (Cf. Psalm. 85, 17). - •) Littera ,E' alío atramento aliaque manu videtur esse scripta A. - d) Quae sequuntur subscriptiones, aliis manibus et atramentis scriptae sunt. A. - •) Scriba primum lilleram ,f' scripsit, quam erasit et porro scripsit A. -1) Ita A. 1) Vide n. f, cancellaria apostolica enim calculo Florentino utebatur. - 2) Winrico. - 3) 35 Vide CDB JI, pag. 68 m1m. 76. - ') Laterani a. 1215 nov. 11 celebratum. - •) Vide ibidem atque in n. 3, sed cum quadam lectiom1m variatione. 1263 FEBR. 26. - MART. 5. NUM. 369, 370. 549 cantes igitur omnibus successoribus nostris, ut collationem a nobis factam pocius augeant quam infirment. Et ne dubietatis scrupulus super hiis oriatur in posterum, presentem literam nostrob sigilli munimine fecimus roborari. Datum in Hayda IIII0 kalendas marcii, anno gracie M°CC0 LX0 III0 • 5 Sigillum: avulsum et deperditum est. 370. Urbanus IV. papa [Pfemyslum Otakarum 11.], regem Bohemiae, rogat, ut monasterium Cellae b. Mariae Virginis Brunae tueatur. Apud Urbem Veterem [1263] mart. 5. 10 Autographum in membrana scriptum in SAR Brunae (archivum monasterii Cellae b. Mariae V. Brunae, sign. Jesuité Brno 38 K) asservatur (A). Ed: CDM III, pag. 329 num. 333 (ex A, ad a. 1262). Reg: Reg II, pag. 159 num. 414. - Potthast II, pag. 1501 num. 18497. - Sebánek, Archivy, pag. 33 num. 190 (ex A). 15 Lit: KK, pag. 295. In autographo hae notae leguntur: in medio margine superiore nota ,,cor" duabus lineis deleta, in chartae replicatae parte dextra ,,Iac. Iuc"; sub membrana replicata in parte sinistra ,,y f> ", in autographi tergo in sinistro margine superiore ,J', in medio margine superiore ,,[M. Th]eatin' "; quae omnia in cancellaria apostolica videntur esse scripta. 2o Urbanus episcopus, servus servorum dei, carissimo in Christo filio ..,1 illustri regi Boemie, salutem et apostolicam benedictionem. 11 Personas pías et humiles divini nominis laudibus insudantes benigno teneris favore prosequi, ut earumª meritis 11 augeatur tibi divine gratia pietatis. Cum itaque dilecte in Christo filie ..2 priorissa et conventus monasterii de Cella 11 sancte Marie in Brunna, ordinis sancti Augustini, 25 Olomucensis diocesis, presidii regalis subsidium sibi contra perversorum nequitias asserant quamplurimum oportunum, serenitatem tuam attente rogandam duximus et monendam, quatinus dictas priorissam et conventum pro divina et nostra reverentia efficaciter commendatas habeas ipsasque ab aliquibus tue ditioni subiectis molestari aliquatenus non permittas, ita quod eisdem priorissa et conventu gaudentibus obta- 30 tumb comodum de nostris reportasse precibus, nos tibi exinde speciales gratias refe- ramus. secundo.e Datum apud Vrbem Ueterem III e nonas martii, pontificatus nostri anno Bulla: in fi.lis cannabinis appendebat; nunc autem avulsa et deperdita est. 369. ") Ultimae litterae nominis etiam ,perczc' seu ,percze' legi possunt A. - ") Ita A. 35 370. ") Littera ,a' ex ,o' correcta est A. - ll) Ita A. - e-e) Verbis competenter distentis, ut ultima linea expleretur, scriptum est A. 1) Pfemyslo Otakaro II. - 2) Herburgis. 550 NUM. 371, 372. 1263 MART. 7. - 25. 371. Urbanus IV. papa monasterio Cellae b. Mariae Virginis Brunae omnes libertates et immunitates confirma!. Apud Urbem Veterem f1263) mart. 7. Autographum in membrana scriptum in SAR Brunae (archivum monasterii Cellae b. Mariae 5 V. Brunae, sign. Jesuité Brno 38 IJ asservatur (AJ. Ed: CDM III, pag. 329 num. 334 (ex A, ad a. 1262J. Reg: Reg II, pag. 160 num. 415 (erronee ad mart. 5J. - Pofthast II, pag. 1501num.18499. Sebánek, Archivy, pag. 33 num. 191 (ex AJ. Lit: KK, pag. 295. 10 In autographo hae notae leguntur: in dextro angulo superiore ,,bo" (? J duabus lineis deleta, in chartae replicatae parte dextra ,,.A.d.' Ii.", sub charla replicata in parte sinistra ,,y i)"; in autographi tergo in sinistro angulo superiore littera ,B', in medio margine superiore ,,M. Theatinª"; quae omnia in cancellaria apostolica videntur esse scripta. B Urbanus B episcopus, servus servorum dei, dilectis in Christo filiabus ..1 prio- 15 risse et conventui monasterii de Cella sancte 11 Marie in Brunna, ordinis sancti Augustini, Olomucensisª diocesis, salutem et apostolicam benedictionem. Cum a nobis petitur... effectum.2 Eapropter, dilecteb in Christo filie,e vestris iustis postulationibus grato concurrentes assensu, omnes libertates et immunitates a Romanisª pontificibus, predecessoribus nostris, sive per privilegia seu alias indulgentias vobis aut monasterio 20 vestro concessas necd non libertates ete exemptiones secularium exactionum a regibus et principibus aliisque Christi fidelibus rationabiliter vobis aut monasterio predicto indultas, sicut eas iuste ac pacifice obtinetis, vobis et per vos eidem monasterio auctoritate apostolica confirmamus et presentís scripti patrocinio communimus. Nulli ergo ... paginam nostre confirmationis ... contraire.2 Si quis autem ... incursurum.2 25 Datumf apud Vrbem Ueterem nonis martii, pontificatus nostri anno secundo/ Bulla: in filis sericis flavi el rubri colorís appendebat; nunc aulem avulsa et deperdila es/. 372.+ Pfemysl Otakarus Il., rex Bohemiae, dux Austriae et Stiriae marchioque Moraviae, iura civitatis monasterii Lutomislensis Litomysl dictae statuit, homines civitatis et mona- 30 371. ª) Scriba titulum communem (-.. J primum scripsit eoque erasosuperius titulum,8' addidit A. - ") Ex ,dilectorum' per rasuram correctum est A. - •) Ex ,filiorum' per rasuram correctum est A. - ") Littera ,e' in loco raso scripta est A. - e) Litteris finitis additum est A. - f·f) Verbis competenter distentis, ut ultimae duae lineae explerentur, scriptum est A. 1) Herburgi. - 2) Vide CDB II, pag. 46 num. 53. 35 1263 MART. 25. NUM. 372. 551 slerii ab omni iugo servitutis eximit, omnia privilegia monasterio ab antecessoribus suis data confirmat. In Hradec /Králové] 1263 mart. 25. Charla dubiae fidei in membrana scripta in archivo civitatis Litomysl (sign. I A 1) asservatur 5 (A). - Apographum insertum est confirmationi Venceslai II., regís Bohemiae, Pragae 1298 aug. 1 datae (Reg II, pag. 776 num. 1807, mendose ad iul. 25), cuius confirmationis autographum in SÚA Pragae (sign. L IV RP Litomysl num. 13) asservatur (B}.1 - Versionem Bohemicam praebet codex mnscrus saec. XVIl. ,,Extract aneb vejtah majestátuv obdarování a svobod mesta Litomy~le, vypsanl (sic) od Matou~e Václava Bi'eziny, impresora v Lito- 10 myrn" intitulatus, qui nunc in archivo civitatis Litomysl (in materialibus, quae Fr. Jelinek reliquit, sign. C 2) asservatur, pag. 26-28(T); quam sub• praebemus. !mago phototypica: Nejedl(¡, Litomysl, tab. l. Ed: CDM III, pag. 347 num. 352 (fortasse ex B). Reg: Bohmer, Add. sec., pag. 439 num. 151. -Bischoff, Osterreichische Stadtrechte, pag. 83 s. 15 num. (ad a. 1263). - Reg II, pag. 160 num. 416. - CIM IV. 1, pag. 19 num. 7 (ex A). Lit: Jelínek, Historie m. Litomysle I, pag. 63 (versionem Bohemicam e mnscro superius citato affert, sed nomina testium et duti formulam e charla adulterina Pragae 1259 iul. 27 data (vide num. 195++) transtulit). - Sebánek, Urkundenwesen, pag. 397 n. 483. In lergo charlae manu saec. XIV. scriptum esl: ,,Privilegium libertatiJ¡ Ottogari regis ah 20 anno M°CC0 LXV" (sic!). Scriba: P II 52 = monasterii in Litomysl proprius, scribae (B 9) chartae Brunonis, episcopi Olomucensis, s. l. 1256 nov. 6 datae (num. 93) propinquus. Exempla script. num. 1 a, 33. Dictator: forma quasiconfirmationis tenorem chartae adulterinae Pfemysli Otakarí I l. Pragae 1259 iul. 27 dalue (num. 195++) repetil; quae typis minoribus exprimuntur. 25 Textus charlae cum quibusdam praelermissionibus nec non mutationibus competentibus in librum formarum Henrici Itulici (AOG XXIX, pag. 129 num. 118) videtur esse receptus. Vide: II. 1 a, P. O. II., 3, Litomysl (D). S In nomine sancte et individue trinitatis amen. B Nos Otthacarus qui et Premizl, dei gracia rex Bohemorum, dux Austrie et Styrie et marchio Morauie, omnibus per 30 regnum Bohemie constitutis graciam suam 11 et omne bonum. Licet illius favente clemencia, per quem reges regnant et príncipes imperant,2 ad hoc terreni principatus susceperimus moderamen, ut ex nostre serenitatis officioª* universa pia et religiosa loca sub nostro dominio constilltuta nostre protectionis dextera defensare11 ac eorum iura et libertates, ne a malignantibus infringantur, cura pervigili conservare; e illis tamen ecclesiis, quas progenitorum nostrorum sincera fundavit de- 35 vocio, sumus et esse volumusd* beneficenJltie debitores, quatinus ipsarum libertatem• liberaliter ampliando ampliatamquet conservando post amministracionem terrene dignitatis ascrlbi numero supernorum civium mereamur. Noverint igitur universi tam moderni temporis quam futuri Christi fldeles, quod nos, consilioP pietatis inducti pro remedio animarum parentum nostrorum ac nostre, ecclesie Lutomislensi nec non et abbati et fratribus ibídem deo et beate Marie famulantibus talem 40 concedimus libertatem, videlicet quod civitas ipsorum, que Luthomisl dicitur, que et ipsi ecclesie adiacet, iure fori, iure civili, iure iudicii ceterisque iuribus ac libertatibus gaudeat, quibus civitas nostra Gredz3 et alíe civitates nostre per regnum Bohemie sunt contente, et quod homines dicte 552 NUM. 372. 1263 MART. 25. civitatis et ubique per abbatiam constituti nullius castri nullorumque iudicum vel officialium seu beneficiariorum astent iudicio, set Prage coram nobis vel nostro vicario iudicentur et sint liberi et exempti ab omni iugo servitutis seu exactionis et gravaminis, tam ab hiis, que vulgariter dicuntur narok seu zwod, quam ah hiis, que vocantur narez auth noczleh,h et a retibus ad venationem ducendis et a victualibus canibus dandis ac ipsorum custodibus, qui holoty vocantur; ab 5 eo eciam, quod dicitur ozzep, atque a sex denariis, quod dicitur seztne, qui dari debent• magistro venatorie dignitatis. Statuimus etiam, ne homines memorate ecclesie graventur in hoc, quando aliquis occisus seu strangulatus fuerit, quod materna lingua hlava nuncupatur, sive se invicem sediciose vulneraverint, sive a latronibus vulnerentur, quod dicitur ranne, liberi sint et absoluti, abbati tamen de culpis huiusmodi responsuri. Si vero aliquis hominum dicte civitatis et ecclesie 10 suspensus fuerit vel suspendendus, quod wizelche dicitur bohemice, ipsos penitus decernimus absolutos, arbitrio abbatis nichilominus relinquentes, ut pro hiis et aliis culpis homines suos pena debita puniat in usus monasterii, quicquid ex culpa pervenerit,•' convertendo. Decernimus eciam, quod quicquid emolumenti vel utilitatis de molendinis prefate ecclesie provenerit, abbas dumtaxat et nullus alter recipere teneatur. Ad maiorem preterea nostre liberalitatis concessionem 15 omnia privilegia predicte ecclesie4 a nostris antecessoribus pia consideratione concessa, sive sint realia, sive personalia, ad res seu iura pertinentia, dummodo appareant in prima figura et autenticis sigillis sigillata, non viciata, non cancellata, non in aliqua sui parte abolita, rata habemus et firma et ea auctoritate presentís scriptiu confirmamus, nolentes illa tractu temporis a malivolis aliquibus ausu temerario violari. In cuius rei testimonium presentes litteras supradicte ecclesie 20 pro memoria prefatorum omnium sempiterna concedimus sigillorum nostrorum munimine roboratas testibus, qui aderant, subnotatis: Andreask camerarius Pragensis, Iarosius burgravius Pragensis et filius suus Albertus,k Vlricus subcamerarius, Chach iudex terre et filius suus Protyuen, Zmilo de Belkov, Egidius de Zuabenicz et filius suus Grabisse, Hrono de Nahod, Nacherat frater suus de Brada, Zawisse filius Zuezlay,i Pribizlaus de Mo- 25 rauan,m Drisizlaus de Ianisowicz, Domazlaus frater suus, Bose de Radhosch et alii quam piures. Acta sunt hec anno dominicen incarnacionisn millesimo CC0 LX0 tercio, datum in Gredz per manus magistri Arnoldi VIIIº kalendas aprilis. Sigillum: Otakari sive Pfemysli, regís Bohemiae, etc., ducis Austriae etc., in filis sericis fl.avi et rubri colorís valde laesum, sed conservatum, appendet. Cf. Sigilla num. 1a,1I,211. 30 372.+ ª) Vox ,debeamus' deest A; supplenda est e charla num. 195++ (vide in notis introductoriis), ,debeant' B. - b) ,defensari' B. - e) ,conservari' B. - ª) Vox ,specialis' sequitur in charla num. 195++ et in B. - •) ,libertates' B. - f) ,ampliatasque' B. - u) Super linea additum est A. - h-h) Deest B. - ') ,debentur' B. - '') Ita A pro ,provenerit'. - k-k) ,Ierosius burgravius Pragensis et filius eius Albertus, Andreas camerarius Pragensis' B. - ') ,Vlricus de Hermanicz' 35 sequitur in B. - m) ,Mitibor frater suus' sequitur in B. - n-n) ,incarnacionis dominice' B. 1) In eadem confirmalione non exemplar A (vide notas h-h, l, m), sed aliud nunc deperditum exemplar A 1 inseritur, cuius ortum in cancellaria regia excludere non possumus; nam in eo articulus gravis de pernoctationibus omittitur. - 1) C/. Proverb. 8, 15-16. - 3) C/. CDB II, pag. 272 num. 278. - ') Cf. num. 194 n. 1. 40 1263 MART. 25. NUM. 372. 553 Ve jméno svalé a nerozdílné" lrojice amen. My Ottagar jinak Pi'emysl, z bozí milosti král éesky, kníie rakouské a styrské, moravské markrabe, vsechnem království naseho" obyvateIUm milost nasi a vseckno dobré vzkazujeme. Aékoliv dobrotivostí toho, skrze nehoz králové 5 kralují a knífata vládnou, proto jsme toho zemského knízetství správu ptijali, abychom z nasí královské povinnosti vseckna svatá a nábofoá mista k panování nasemu pi'ináleiející nasí ochranou rukou obhajovatic a jejich práv a svobod, aby od zlych lidf porusena nebyla, bedlivou pééf zachovali; tem pak chrámüm, kteréz jsou ptedkové nasi uptímnym oumyslem zalozili,ª chceme, dobrotivostí jsouce zavázáni, pokudz bychme mohli, jejich svobody stedte rozsítiti• 10 a rozsífená zachovatif a po tomto zemského spravovánf dustojenství abychom k9 spoleénostig nebeskych mesfanuv pi'ipojeni byti mohli. Známo tehdy bud vsechnem jak nynejsfm tak i budoucfm V Krista vetfcfm, ze my, jsouce radou poboznou vedeni, pro dobré dusí ptedkuv nasich, nasemu" kostelu litomyslskému, také i opatu a brati'ím" tu bohu a blahoslavenné panne Marii slouzfcfm, takovych svobod propitjéujeme, totiz aby mesto jejich, kteréz slove LitomySli a kteréz 15 bliz témuz kostelu lezí, práva svobodného, práva mestského, práva rozsudkitv a jinych práv a svobod pozívalo, jakych mesto nase Hradec a jiná mesta nase královská pozívajl, a aby lidé jmenovaného mesta vsudy po témz opatstvi postavení na zádném hrade, pfed niZádnymi soudci a outedníky k soudu se nestaveli, ale v Praze pfed námi anebo místodrzícím nasím aby souzeni byli, téz osvobozeni a vyñati aby byli od vselijakého jhai sluiebnosti, poplatkitv a obtefování, 20 jak od tech, kterézk obyéejne nárok anebo zvod se jmenují, také od tech, kteréz slovou nátek aneb nocleh, i od tenat na lov nosení i od psitv chování a jejich stráfoitv, ktetíz holotové1 slují; ano také i od toho, coz se jmenuje osep, i od sesti penez, jen.Z se seéné jmenuje, kterék jagermistru dáváni byti majím. Ustanovujeme také, aby lidé také dotéeného kostela, jestlize by kdo utracen n<'bo na hrdle trestán byti jmel, coz ptirozenym jazykem hlavou se jmenuje, nebo se vespolek 25 v sváde zranili, anebo od Iotruv zraneni byli, coz ranení slove, stcfováni nebyli, nybrz toho osvobozeni byli, vfak nicméne z takovych vin pted opatem odpovídati mají. Pakli by kdo z lidf dotécného mesta a kostela obesen byti mel, coz viselec éesky slove, je ovsem pti uváiení spravedlivém opata zústavujem, tak aby pro" ty" a takové vejstupky lidi své pokutou slufoou pokutoval, a coz by koliv z takovych pokut pti!;Jo, to aby k uzitku klástera obráceno bylo. Chceme také tomu, coz 30 by koliv zisku nebo uzitkitv z mlejnitv dotéeného kostela se scházelo, opat toliko a zádny jiny tobo aby k sobe neptijímal. A pro vetsí dokázáni stCdrosti nasf vsecka privilegia ptedteéeného kostela od nasich pfedkitv dobrym oumyslem nadané, budto na statky anebo osoby, na téz statky a práva jejich se vztahujícf, kdyz by toliko ukázána byla v prvním zpitsobu a nálezitc upeéetena, neporusena, neptemazána ani v které Cástce pokazena neb ptekancelována, za pevné 35 a stálé máme a je mocí listu tohoto potvrzujeme, nechtejfce, aby v budoucích éasích od nekterych zlych lidí vseteéne k zrusení ptijfti mela. A pro lep!;f tobo jistotu tento list ptedjmenovaného kostela pro vecnou památku vsech techto vecí nahote psanych dovolili jsme peéeti na!;f utvrditi v ptftomnosti svedkitv, ktetiz i nfze poznamenáni jsou: Ondtej komorník prazsky, Jarolfm purgkrabC prazsky a syn jeho Vojtech, Voldfich podkomoff, Cach sudí zemsky a syn jeho, téz 554 NUM. 372, 373. 1263 MART. 25. • 29. Jiljf z Wabenic a syn jeho Grabi§e, Hronek z Náchoda, Nacherat bratr jeho z Brady, Pfibyslav z Morovan, Dfizislav z Janifovic a Domaslav bratr jeho, Bohu~e z Radho~te a jinf mnozL Stalo se léta od vtelenf Páne 1263, datum v Hradci z rukou mistra Arnolda, 24. dne mesfce bfezna. 373. Bruno, episcopus Olomucensis, Nicolao, militi suo, cum consensu capituli Olomucensis villam Choryne cum pertinentiis iure feudali conferl. In Olomouc 1263 mart. 29. 5 Autographum in membrana scriptum in SAR Kroméfi! (archivum archiep., sign. !JI a 1) asservatur (A). - Apographum saec. XIV. exstat in Libro privilegiorum membranaceo 10 ibidem (sign. MK 1) asservato, fol. G 5 - G 6v (B). - Alterum apographum eiusdem saec. praebet Liber privilegiorum ecclesiae Olomucensis membranaceus in SAR Olomouc (archivum cap., sign. E 1 27) asservatus, fol. 76V-77 (C). Ed: CDM !JI, pag. 349 num. 353 (ex A). Reg: Reg 11, pag. 161 num. 417. Lit: Lechner, Beitrage zur Frage der Verlasslichkeit des CDM, pag. 145 num. 353 (rectificationes lectionum). - Snopek, K opravám dipl. moravského, pag. 623 num. 33 (idcm). Weizsacker, Olmützer Lehenswesen, pag. 37 (chartae formularius). - Sebánek, Tfi kapitoly, pag. 55 (idem). - KK, pag. 314. 15 Scriba: B 1 = Conradus, notarius episcopi. Cf. Exempla script. 2 b, 4. 20 Dictator: idem Conradus, qui auctor est formularii ( 11) chartarum iura feudalia tangentium (cf. num. 408, 409, 554, 664). Vide: JI. 2 b, Bruno episcopus (HH), Conradus nolarius (R), 4 a, De chartae apud milites usu (D). Bruno, dei gratia Olomucensis episcopus, dilecto sibi Nicolao, militi suo, et 25 heredibus suis in perpetuum. Equitati proximum et rationi non dissonum arbitramur, JI ut ad fideles nostros, qui nobis et ecclesie nostre non parcentes rebus et personis fideliter deserviunt et constanter, retributionis manum liberaliter extendamus, ut in eisdem possint efficacius 11 persistere serviciis ipsorumque magis erga nos et ecclesiam nostram devotio et fidelitas exardescat. Hinc est, quod nos gratanter in- 30 spectis fidelitatis tue serviciis, que nobis ad augmentum hono¡¡ris nostri et ecclesie nostre profectum diucius ac incessanter gratuito impendisti, pro quibus, ut condecet, te remunerare volumus, ut fructuosus appareat labor tuus et fidelitas tua magis ac 372.+• ª) ,nerozdilnie T. - b) ,nasemu' T. - 0) Hoc loco verbum, quod verbo ,debeamus' etiam in A omisso respondeat, deest T. - ") ,aby ty' sequitur in T. - e) ,rozsítili 'T. - 1) ,zachovali' 35 T. - g-11) ,spolecnost' T. - 11-11) ,naseho kostela litomyslského, také i opata a bratfi' T. - ') ,cla' T. - ") Deest T. - ') ,holotovie' T. - m) ,totiz lidé sedlsti' sequitur in T. - n-n) ,proti' T. 1263 MART. 29. NUM. 373. 555 magis erga nos et ecclesiam nostram per huiusmodi retributionis premium accendatur, damus et conferimus libenter ac liberaliter tibi et heredibus tuis iure feudali villam Chorim apud Ghelz sitam cum universis suis pertinentiis et iuribus, censu, decimis, iudicio, stura, silvis, pratis, pascuis, molendinis, aquis, piscationibus, ortis, curticulis, s humulariis, agris cultis et incultis et omnibus aliis serviciis et redditibus nullo diminuto penitus vel excepto; item duos mansos sive laneos et dimidium in villa Milotiz similiter cum suis attinentiis universis et silvulam totam, que adiacet ipsi ville, episcopatui pertinentem per te ac heredes tuos perpetuo possidenda. Et tu, quemadmodum promisisti nobis, bona pro quadraginta marcís argenti comparabis immobilia et de proprio; 10 et ab ecclesia nostra recipies bona eadem comparata. Item in recognitionem bonorum, que tibi contulimus, episcopalium scilicet, dabis annis singulis mensuram unam tritici, continentem modium unum Opauiensem, de manso sive de laneo quolibet et de mansis dumtaxat censualibus; de allodio tuo, de zluhonibus et de manso iudicis nichil dabis; sed de bonis emptis, ut ab aliis discerní possint melius, similiter nichil dabis; nam bona 15 episcopalia, que tibi collata sunt, ad heredes tuos tantum filios transferentur et numquam ad filias, sed empticia bona tam ad filias quam ad filios transferentur. De predictis bonis omnibus tam emptis quam collatis tibi ab ecclesia in hiis, in quibus tenemur domino nostro regi ad honoris sui et terre sue defensionem, et in propriis necessitatibus nostris, successorum nostrorum et ecclesie nostre servicia facies militaría, in 20 armis videlicet, quandocumque a nobis vel nostris successoribus fueris requisitus, et heredes tui ad eadem et similia servicia perpetuo tenebuntur. Quod autem omnia premissa tam nobis, successoribus nostris et ecclesie nostre, quam eciam tibi et heredibus tuis rata serventur et stabilia semperque maneant inconvulsa, nec ullius temporis evo aliquatenus immutentur, sed perpetuum irrevocabiliter sortiantur effectum, 25 presentero paginam ad reí memoriam sempiternam inde confectam et conscriptam sigilli nostri iussimus munimine roborari. Et nos Olomucense capitulum propriis huic carte subscribentes nominibus predictam infeudationem et collationem nobis requisitis factam tibi per venerabilem patrem nostrum dominum Brunonem, Olomucensem episcopum, videntes ipsam ecclesie nostre utilem, necessariam et honestam, 30 ratam habemus et gratam et consensum nostrum unanimiter adhibemus. Et quod super hoc eciam nullus futuris temporibus dubietatis vel calumpnie possit oririª scrupulus, hanc etiam paginam ad firmiorem rei stabilitatem sigilli nostri fecimus appensione muniri. Ego Bartholomeus decanus, ego Herbordus prepositus, ego Stephanus Olomucensis archidiaconus, ego Symon custos, ego Iohannes Prerouensis archi- 35 diaconus, ego Alexius prepositus de Wolframskirken, ego Heydolfus Znoemensis archidiaconus, ego Arnoldus Cremeserensis prepositus et archidiaconus et nos ceteri Olomucenses canonici per manum Conradi, canonici et fratris nostri, notarii venerabilis patris domini nostri B., Olomucensis episcopi, huic carte subscribimus et premissis omnibus pro nobis et nostris successoribus, canonicis Olomucensibus, voluntarie ac 40 favorabiliter consentimus. Actum et datum Olomuz 1111 kalendas aprilis, anno Domini M°CC0 LX0 111. 556 NUM. 373, 374. 1263 MART. 29. Sigilla: in filis sericis acris rubri el viridis colorís appendenl; 1) Brunonis, episeopi Olomuccnsis, /ere illacsum. C/. Siyilla in CDB IV. 2, num. 12; 2) ecclesiae Olomucensis paulum laesum. C/. Sigilla in CDB IV. 2, num. 27. 374. Céc de [Ceské] Budejovice monasterio in Vyssí Brod villam Zábofí se vendidisse 5 profestalur. In [Ceskéj Budejovice 1263 marl. 29. Auloyraphum in membrana scriptum in SAR Tfeboñ (archivum monasterii in VysSí Brod, sign. HA 6/Il}, asservatur (A). -Apographum saec. XVI.-XVII. (praeter nonnullas copias recentiores) exstat in copiario monasterii Altovadensis chartaceo (sign. 115/II) in eodem 10 archivo asservato, pag. 37 (B). Ed: Millauer, Der Ursprung, pag. 55 num. 7 (ex A). - Pangerl, Urkundenbuch von Hohenfurt, pag. 20 num. 14 (ex A). Reg: Reg Il, pag. 161 num. 418. - Kopl, Urkundenbuch der Stadt Budweis, pag. 2 num. 4. Lit: Dusková, Ceská listina 2, pag. 180 n. 17 (manus scribae). 15 In charlae lergo manu saec. XIX. annotatum legilur: ,,Gegenw:irtige" ele. eodem modo atque in num. 188 usque ad finem.1 Scriba: ignotus, circulus diplomaticus Cisterciensis excludi potest. Dictator: ignotus, fortasse ídem ac scriba. Vide: Il. 3, Vyssí Brod (M), 4, De chartae apud nobiles usu (SS). Nos Scech de Budwog omnibus presentes litteras cognituris salutem in omnium fidelium salvatore. Solet nonnuquamª accidere, ut res quantumlibet notas 11 20 et eximie gestas tractu temporis vel fama languidior minuat vel oblivio posteritatis extinguat; ne qua tamen geste rei possitb esse dubietas, ea, que fellcimus, tam scripturarum quam testium caucione decrevimus confirmare. Noverint igitur universi serie 25 manifesta, quod nos de bona voluntate uxoris nostre, que Ievtta vollcatur, possessionem nostram, quam vulgus Zahore apellat, cum omnibus pertinenciis suis abbati et conventui de Alto Vado, fratribus ordinis Cysterciensis, eo iure, quo nos possedimus, omnibus cavillacionum obiectionitus exclusis lcgaliler vendidimus iure hereditario libere possidendam. Huius reí testes sunt: Zwatmir de Nemsiche, Bwto de Witko- 30 wich, Clawat de Ladem, Aloz de Hawsen, Psid de Howsen, Zvzlab de Dvdem, Ieruzlab de Strizendorf, Otto filius Wetmanni, Boriz serviens Alberti, Chwnch Renner, Ch\vnch iudex de Ztradanich, Michael de Wgezt, Albret de Ztriben. Ut autem hec nostra vendicio tam sollempniter facta omni evo rata ac inconvulsa permaneat et emergentibus calumpniis firma prebeat obstacula veritati, presentem inde paginam con- 35 373. ª) Eadem manu super linea cum signo reclamationis additum est A. 5 1263 MART. 29. - 30. NUM. 374, 375. 557 scripsimus sigilli nostri munimine roboratam. Datum anno Domini millesimo ducentesimo sexagesimo tercio, indictione quintadecima,2 in Budwog in Cena Domini. Sigillum: domini Céc de [Ceské] Budejovice in scidula membranacea valde laesum appendet. Vide Sigilla num. 4, 3/1. 375. Bruno, episcopus Olomucensis, Nicolaum, q110ndam ecclesiae Olomucensis praepositum, villam Slatinky monasterio sancti Petri in Olomouc sub certis condicionibus donavisse testatur. In Olomouc 1263 mart. 30. 10 Autographum in membrana scriptum in SAR Olomouc (archivum cap., sign. A I a 28) asservatur (A). Ed: CDM JI!, pag. 351 num. 354 (ex A). Reg: Reg JI, pag. 162 num. 419. Lit: KK, pag. 314. 15 In tergo chartae in sinistro angulo superiore vestigia litterarum erasarum apparent; e:rcludere non possumus scribam ibi primum chartam exarare studuisse. Scriba: B 1 = Conradus, notarius episcopi. Cf. Exempla script. 2 b, 4. Dictator: Conradus, notarius episcopi. Vide: JI. 2 b, Bruno (JI), Conradus notarius (S), 3, Olomouc, mon. s. Petri (B). 20 Bruno, dei gratia Olomucensis episcopus, omnibus hanc litteram inspecturis eternam in Domino 11 salutem. Tenore presentium recognoscimus et de certa scientia testimonium perhibemus 11 ac earumdem exhibitione ad omnium pervenire cupimus noticiam tam presentium quam eciam futu!lrorum, quod bone memorie Nicolaus, quondam Olomucensis prepositus,1 villam Zlathyna, quam emptionis titulo 25 comparavit et quam iure proprii seu hereditario dinoscitur possedisse, dedit et contulit principaliter propter deum et anime sue remedium et salutem sororibus sive monialibus sancti Petri in Olomuz, ut eis cum omni integritate plenoque iure et suis pertinentiis universis, quemadmodum dictus prepositus possedit eandem ac ipsarum nomine, ad eundem locum sancti Petri in Olomuz debeat perpetuo pertinere,2 exceptis dumtaao xat manso et dimidio sitis ad eandem villam, qui cum omnibus suis attinentiis et iuribus pertinuerunt ab antiquo et adhuc pertinent ad corpus unius prebende in Olo- 374. ª) Ita A, titulus enim deest. - h) Littera ,i' ex ,e' correcta esl A. 1) In tabulis terrae in SÚA Pragae asservatis (sign. DZV 1137) apographum chartae fol. A 9º-A 12 exstat. - 2) Ad a. 1263 recte indictio VI ponenda eral. 558 NUM. 375, 376. 1263 MART. 30. - 1258/63 MART. 30. mucensi ecclesia, quam nunc habet dilectus in Christo Bartholomeus, ecclesie nostre decanus, in quibus dicte moniales nichil penitus sibi poterunt vendicare. In huius autem nostre recognitionis et testimonii nostri perhibitione certam et plenariam evidentiam ac memoriam sempiternam presentem iussimus conscribi paginam et sigilli nostri munimine roborari presentibus Bartholomeo decano, Herbordo preposito, 5 magistro Stephano archidiacono Olomucensi, Symone custode, magistro Iohanne Prerouensi archidiacono, Heydolfo Znoemensi archidiacono, Conrado, Bartholomeo et Woyzlao canonicis nostris Olomucensibus. Datum Olomuz 111 kalendas aprilis, anno Domini M°CC0 LX0 111. Sigilla: duo in filis sericis rubri coloris appendebant; nunc autem avulsa et deperdita sunt. 10 376. Johannes, episcopus Pragensis, Henrico decano totique capitulo Bambergensi respondet se eos cum Stephano de Tarento in causa provisionis concordare velle. In Zbraslav [1258-63]1 mart. 30.2 Autograplmm in membrana scriptum in archivo publico Monacensi (sign. Bamberger Urk. 15 745)" asservatur (A). Reg: Reg B IV. 2, pag. 754 (ad cea a. 1256). - CDS VII. 2, pag. 260 num.1644 (ad cea a. 1256). - Reg JI, pag. 1168 num. 2669 (ad a. 1258). Scriba: JII I 9 = ignotus, seu e circulo diplomatico episcopi Pragensis, seu Conradus in charla nominatus. Exempla script. num. 2 a, 11. 20 Dictator: ignotus, fortasse scriba chartae. Vide: JI. 2 a, Johannes episcopus (U). Honorabilibus dominis, viris discretis et fratribus in Christo dilectis, H.4 decano totique capitulo Babenbergensi Iohannes, 1J ecclesie Pragensis episcopus, fraternam in Domino caritatem. Affectuosissima, quam ínter nos zelus dei et caritas ordina- 25 vit, dilectioª non 11 minus vos quam fratres nostros, Pragenses canonicos, diligere sinit, sicut ipse novit omniumª conditor secretorum. Qua de causa di!llectum nobis dominum Conradum, concanonicum vestrum et nuncium, recepimus et audivimus vestra nobis negocia et gravamina exponentem. Ad que sibi etª vobis respondimus sub brevitate, ut vestre saluti et comodo consolatis. Quoniam Sthephanus de Tarento, qui pro se, 30 375. 1 ) Fortasse a. 1260 mart. 1 obiit (cf. num. 221). - 1) E chartis Pfemysli Otakari JI. Brunae 1247 mart. 27 nec non apud Olomouc 1249 sept. 14 datis (CDB IV, pag. 198 num. 105, pag. 282 num. 172) ciare apparet Nicolaum non totam villam immo partem villae Slatinky donavisse. 1258/63 MART. 30. - 1263 APR. 12. NUM. 376, 377. 559 matre, sororibus ac aliis in litteris apostolicis5 denotatis nomine provisionis apostolice vosb impetere non desistit, ad presens haberi non potuit nec reliquid e pro se aliquern responsalem, eandem causam seu negocium usque ad ipsius presenciam, quam nobis exhibebit in proximo Domino concedente, suspendimus; ita tamen, quod ex hoc 5 nullum vobis propter hancd dilationem iuri vestro sive appellationi gravamen sive preiudicium generetur, volentes pací vestre ac quieti sine preiudicio partise adverse nos exhibere benivolos ac paratos. Protestamur eciam, quod dictus Conradus coram nobis proposuit, quod adeo ecclesie prelati et clerus totus Babenbergensis dyocesis propter hostiles incursus ah omni partic sui sint destructif pariter et anullati,f quod 10 recuperare non valeant nec resurgere, cum non sit, qui addiciat, e ut resurgant. Excipiendo quoque dixit, quod functi essemus officio nostro, cum provisum sit Stephano et matre predictis in Pragensi dyocesi pro uno anno in quadraginta marcís argenti; et hoc in auctentico domini pape contineatur,u quod, ubi videremus melius expedire inh Pragensi seu Babenbergensi dyocesibus, dictis Stephano et suis provideremus vel 15 provideri faceremus; et cum taliter erat provisum, quo ad Babenbergensem ecclesiam super eadem manum extendere non possimus. Nos tamen consulentest plenius, quod in adventu ipsius Stephani ad nos recursum habeatis, intendimus enim bona fide,k quod vos cum ipso velimus in plena amicicia concordare. Datum in Brezla feria sexta in diebus Pasche. 20 Sigillum: Johannis, episcopi Pragensis, cum sigillo secreto scidula membranacea ex autographo ipso scissa laesum dependet. Cf. Sigilla num. 2 a, 1, 2. 377. Urbanus IV. papa [Brunoni], episcopo Olomucensi, mandat, ut monasterio Cellae b. Mariae Virginis Brunae sacerdotes idoneos, qui ecclesiastica sacramenta ministrent, 25 deputet. Apud Urbem Veterem [1263] apr. 12. 376. ª) Super linea scriptum est A. - b) Scriba ,i' scripsit, deinde in ,v' correxit, lineam super ,i' delere omisit A. - e) Ita A. - d) Titulus fere evanuit A. - •) Ex ,partes' correctum est A. -f) Post vocem, ubi ultima syllaba exstabat, locus rasus apparet A. - 11) ,a' ex ,n' sine rasura correctum 30 est A. - h) ,i' ex ,v' correctum est A. - í) Scriba primum vocem ,melius' scripsit, una linea eam delevit et vocem ,consulentes' superscripsit A. - k) Super linea cum signo reclamationis scriptum est A. 1 ) Charla nota anni carel. Henricus decanus cum capitulo Bambergensi a. 1263 apr. 21 chartam quandam edidit (vide Looshorn, Die Geschichte des Bisthums Bamberg 11, pag. 752), sed eodem anno praepositus factus est (vide Wachter, General-Personal-Schem. des Erzb. Bamberg, pag. 528 num. 35 10654); itaque ultimus annus, quo haec charla edi potuit, est annus 1263. Ad annum 1256 (vide n. 3) charla poni non potest, nam Johannes demum a, 1258 episcopus factus est. - 1) Dies mart. 30 tantummodo ad a. 1263 aptus est; si charla ad annos priores pertinet, a. 1258 mart. 22, a. 1259 apr. 11, a. 1260 apr. 2, a. 1261 apr. 22, a. 1262 apr. 7 intellegendus sil. - •)In archivo Monacensi charla ponitur ad annum cea 1256 apr.; quae nota temporis etiam in nonnullas editiones translata est. - ') 40 Henrico. - ª) Litteras ignoramus. 560 NUM 377, 378. 1263 APR. 12. - 25. Aulographum in membrana scriplum in SAR Brunae (archivum monaslerii Cellae b. Mariae V. Brunae, sign. Jesuilé Brno 38 H) asservalur (A). Ed: CDM III, pag. 330 num. 335 (ex A, ad a. 1262). Reg: Reg JI, pag. 162 num. 420. - Pollhast 11, pag. 1502 num. 18516. - Sebánek, Archivy, pag. 33 num. 192 (ex A). 5 Lit: KK, png. 296. In clwrlae replicalnl' parir dextra nota ,,Bsnardª pam", in autographi lago in medio margine superiore nota ,,M. Theatinª" /pgifur; quae omnia in cancellaria aposlolica videntur esse scripla. Urbanus episcopus, servus servorum dei, venerabili fratri ..,1 episcopo Olomu- 10 censi, salutem et apostolicam benedictionem. 11 Vota personarum humilium divinis laudibus ascriptarum, que fructum salutis eterne continere perllspicimus, ad effectus gratiam pio dirigere favore debemus. Hinc est, quod nos devotis precibus dilllectarum in Christo filiarum ..2 priorisse et monialium inclusarum monasterii de Cella sancte Marie in Brunna, ordinis sancti Augustini, Olomucensis diocesis,ª annuentes, 15 fraternitatem tuam rogamus et hortamur attente per apostolica tibi scripta mandantes, quatinus circa easdem priorissam et conventum pro divina et nostra reverentia paterne dirigens benignitatis affectum, eis, cum super hoc fueris requisitus, aliquos sacerdotes idoneos, deum timentes, deputes sine iuris alieni preiudicio, qui confessiones ipsarum audiant ipsisque divina celebrent et ecclesiastica sacramenta ministrent, ita 20 quod exinde digna laudibus apud nos tua sinceritas habeatur. Datum apud Vrbem Ueterem 11 idus aprilis, pontificatus nostri anno secundo. Ralla: in fili.~ cannabinis appendebat; mmc aulem avulsa el deperdita esl. 378. Pfemysl Otakarus Il., rex Bohemiae, dux Austriae et Stiriae marchioque Moraoiae, 25 monasterio in Bfeonoo oillam Repy, quam Frooinus, ciois Pragensis, contra iustitiam tenuit occupatam, restituit. - 1263 apr. 25. Autographum in membrana scriptum in SÚA Pragae (archivum monasterii in Bfevnov, sign. RB Bfevnov num. 39) asservalur (A). - Apographum praebet P. Romanus Hütter, capituli 30 provincia/is [ord. sancli Benedicli] secretarias, in copiario privilegiorum chart. monasterii Brevnoviensis anno 1666 scripto, ibidem (lib. num. 2) asservato, pag. 32-33 (B). 377. ª) ,dioe' A. 1 ) Brunoni. - •) Herburgis. 1263 APR. 25. NUM. 378. 561 Ed: Dobner, Monumenta VI, pag. 31 num. 54 (ex A, erronee ad a. 1264). Reg: Bohmer, Add. sec., pag. 439 num. 159 (ad a. 1264). - Reg JI, pag. 174 num. 448 (ad a. 1264). - Schramm, Regesten, pag. 78 num. 2 (ex A, ad a. 1264). Lit: Sebánek, K oiázce bfevnov. fals, pag. 266 n. 62 (scriba chartae). - Idem, Ceská listina 1, 5 pag. 151 (rei et diplomatica deliberatio). - Sebánek-Dwíková, Panovnická a biskupská listina, pag. 95-98 (diplomatica deliberatio ). - Sebánek, Urkundenwesen, pag. 309, 312. In dorso charlae manu saec. XIII. scriptum est: ,,Premisl regis super Zep conftrmacio" (D) . Scriba: P JI 48 = Pfísnobor, quondam Pfemysli Otakari JI. notarius, tune scholasticus Pragensis, qui ibi cancellariae regie proprius videtur esse habendus. Cf. Ex. s. 1 a, 29. 10 Dictator: Pfísnobor, scholasticus Pragensis. Vide: JI. 1 a, P. O. II., Pfísnobor (F ), 3, Bfevnov-Rajhrad (V) . B In nomine Domini amen. B Nos Ottacarus, dei gratia rex Boemie, dux Austrie ac Stirie, 11 marchio Morauie, ad rei memoriam sempiternam. Quoniam secunda tabula post naufragium data est mortalibus 11 ad salutem contraª antiqui hostis in- 15 sidias, qui molitur cottidie non solum, ut lordanis in os suum influat,1 set ut eleclltos deglutiat et deperdat, contra hoc nobis semper sollicitudo imponitur, quod calumpniantium possimus resistere dolo pariter et malignitati. Notum igitur fieri volumus universis, quod ad instantiam venerabilis viri Martini, abbatis Brewnowensis, nobis dilecti, querelantis, quod coru:lam Frowinus, civis Pragensis, quandam villam nomine 20 Zepi ad monasterium Brewnowense s[p)ectantemb pleno iure detineret contra iustitiam occupatam, propter quod cognitis cause meritis, videlicet quod sereni[ssimus] prínceps, felicis recordationis pater noster Wencezlaus, rex Boemie,2 dictam villam restituí mandaver[it abbati) memorato3 , eo quod sine ipsius consensu nec non venerabilis patris Pragensis episcopi4 non debuit nec p[otuit iuste] alienari, mandatum ipsius 25 patris nostri super eo exsequi cupientes, supradictam villam Zepi sibi et monas[terio] Brewnowensi restituimus pleno iure, heredibus Frowini et successoribus eius quacumque ex causa super eadem villa perpetuum silentium imponentes. Et ne posset in posterum oriri dubium, quod terras quasdam, quas quidam tenebant homines nostri ad nostram mensam spectantes in eadem villa, qui hoztinzi e vulgariter vocantur, ao ipsi monasterio adiunximus ac donavimus sine qualibet dubietate imperpetuum possidendas. Ad evitandam igitur imperpetuum quorumlibet calumpniam et removendam presentes conscribi fecimus, bone memorie patris nostri secuti sententiam et voluntatem confirmamus et approbamus, quod abbas et monasterium predictiª de dicta villa ordinent et disponant, quicquid eis visum fuerit expedire. In cuius reí 35 testimonium presentes conscribi fecimus, sigillorum nostrorum munimine roborantes. Acta sunt hec anno Domini MºCCºLX0 IIIº, VII kalendas maii presentibus: Andrea summo carnerario, Iarosio purcrawio Pragensi, Chechone iudice, Olrico carnerario, Olrico pincerna, Purchardoe Prachnensi, Hirzone castellano de Zwecow, lacobo preposito, Priznoborio scolastico Pragensibus, Englberto decano, Friderico 40 scolastico Wissegradensibus et aliis quam pluribus. 562 NUM. 378, 379. 1263 APR. 25. - MAII 1. Sigillum: Otakari sive Pfemysli, regis Bohemiae, etc., ducis Austriae etc., in filis sericis rubri colorís valde laesum appendet. Cf. Sigilla num. 1 a, 1 I, 2 I I. 379.++ Pfemysl Otakarus Il., rex Bohemiae, dux Austriae el Stiriae marchioque Moraviae, commendatori provinciali Thuringiae et fratribus hospitalis sanctae Mariae Theutoni- 5 corum donationem ecclesiarum et ius patronatus earumdem in Plauen, Reichenbach et As confirma!. Pragae 12[6]31 maii 1. Apographum insertum est confirmationi Karoli IV., Romanorum regis, datae Pragae 1352 dec. 5 (Mittl. A V Plauen IJI, pag. 84 num. 385), cuius confirmationis charla autographi 10 instar in membrana scripta in archivo publico Dresdensi (sign. OU 3321) asservatur (C). Aliud apographum saec. X VI. exstat in archivo publico in Weimar (quod haud respeximus) (D). Ed: Cohn, Beitrüge, pag. 600 num. 7 (ex C, D). - Lampe, Urkundenbuch der Deutschordensballei Thüringen, pag. 129 num. 174 (ex C). 15 Reg: Schmidt, UB der Vogte v. Weida, pag. 66 num. 126. - Reg IV, pag. 273 num. 1835 (ex C, ad a. 1273). - Gradl, Monumenta, pag. 90 num. 247. - Dobenecker, Regesta IJI, pag. 482 num. 3073. - Prochno, Regesten, pag. 95 num. 30. - Schieckel, pag. 196 num. 781 (ex C). Lit: Plurima opera chartam hanc tractantia Lampe (vide superius) affert. Quorum omnes 20 auctores chartam falsam esse accipiunt. Quod primus v. d. Cohn, Beitrüge, pag. 579 statuit, has duas rationes afferens: 1) Notatio anni chartae (1273), neque titulo Pfemysli Otakari JI. neque temporis ceteris notis (indictioni, anno regni) responde(. 2) Nomina quaedam testium e charla Pfemysli Otakari I. a. 1222 aug. 26 fratribus hospitalis s. Mariae Theutonicorum data (CDB I I, pag. 229 num. 239) hausta sunt. - Operam accuratiorem origini chartae eruendae 25 v. d. W. Flach, Urkundenfülschungen, pag. 124 ss dedil. Qui originem eius in XV. saec. posuit, cohaerentiam cum falsatore chartarum Gregario Wernhero, notario publico Egrensi, considerans. Dictator: destinatarii proprius, qui nonnullis chartis in archivo ordinis asservatis usus est. Vide in opere v. d. W. Flach superius citato. Nomina testium, quae e charla Pfemysli Otakari 30 I. hausta sunt (vide superius), typis minoribus exprimuntur.9 Vide: JI. 1 a, P. O. JI., 3, Ordo militum Theutonicorum (O). 378. ª) Hinc usque ad finem atramento clariore scriptum est A. - b) Quae hic et inferius uncis clauduntur, cum membrana destructa perierunt. Ubi latae voces desunt, secundum tenorem, quem in copiaría superius citato (B) invenimus, supplentur. E modo autem, qua in eodem copiaría verba 35 scribuntur, intellegi potes( chartam eo tempore, qua eam R. Hütter in copiarium describeret, iam destructam esse et illum voces e coniectura tantum supplevisse A. - e) Ultima littera ,i' in loco raso atramento obscuriore scripta est A. - d) Littera ,d' ex ,et' sine rasura correcta est A. - •) Post ,Purchardo' vox ,castellano' videtur deesse A. 1 ) Cf. Job. 40, 18. - 9) A. 1253 sept. 22 obiit. - 3) Martinus abbas Brevnoviensis primum 1253 40 febr. 15 (CDB IV, pag. 446 num. 263) nominatur. - ') Nicolai. 1263 MAII l. NUM. 379. 563 In nomine sancte et individue trinitatis amen. Nos Premizl qui et Ottakarus, dei gracia Boemie rex, dux Austrie et Stirie et marchio Morauie, ad perpetuam reí memoriam. Etsi regie dignitatis circumspecta benignitas universorum saluti dignetur intendere, ad illa tamen precipue ex quadam specialis inclinacione favoris 5 meditari dignatur, que ministrorum dei et religiosorum precipue respiciunt commodum et honorem. Sane religiosorum commendatoris3 provincialis Thuringie et fratrum ordinis sancte Marie Ierosolimitani Theutonicorum nobis dilectorum supplex peticio nobis oblata continebat, quatenus ipsis et eorum ordini donaciones ecclesiarum ac ius patronatus earundem in Plawe et Reichenbach Nuenburgensis et Ascha Ratispo- 10 nensis diocesum ipsis per nobiles dominos de Plawe, regni nostri fideles, successivis vicibus facta ac eciam possessiones, iura et bona mobilia et inmobilia per ipsos provincialem et fratres quomodolibet empta et per dictos dominos de Plawe sibi appropriata aut alias iuste acquisita approbare, ratificare et confirmare de benignitate regia dignaremur. Nos itaque prefati ordinis devocionis insignia et alía multiplicia 1s probitatis et virtutum merita, quibus hactenusª regnum nostrum attenta studuit diligencia venerari, ciare mentís nostre oculis limpidius intuentes, supplicacionibus huiusmodi ob omnipotentis dei ac gloriose ac intemerate virginis Marie, genitricis eius, ac eciam sincere devocionis affectum, quem ad prefatum ordinem gerimus, inclinati benignius prefatis provinciali et fratribus ac ordini eorum ecclesias predictas in Plawe, 20 Reichenbach et Ascha ac ius patronatus earum cum cappellis in terminis ipsarum situatis, dotibus,b decimis et pertinenciis suis nec non eorum predia, possessiones cum pcrtinenciis suis, terris cultis et incultis, pratis, aquis, rivis, piscariis, aquarum decursibus, nemoribus, virgultis, arboribus, arbustis, viis, inviis, iuribus, hominibus, censibus, redditibus et obvencionibus eorumdem quibuscumque empcionis tytulo, ut 25 premittitur, acquisita et ipsis quomodolibet appropriata,c prout in litteris desuper confectis plenius continetur,4 quas in omnibus suis punctis, sentenciis, tenoribus et clausulis, prout rite processerunt, acsi de verbo ad verbum earum tenores seriatim et distincte presentibus inserti consisterent, alia eciam bona mobilia et inmobilia, que ipsi fratres et ordo ibídem inpresenciarum possident vel in futurum prestante Domino 30 iuste poterint adipisci, cum omnibus iuribus, que eis insunt vel inesse poterunt, de procerum et nobilium nostrorum ac dictorum dominorum de Plawe expresso consensu et voluntate in subsidium defensionis fidei approbamus, ratificamus et de certa nostra sciencia benignitate solita et innate virtutis clemencia graciosius confirmamus, eximentes eosdem fratres, ipsorum bona ac homines eorundem ab omni data et collecta, 35 ab omni subsidio et onere cuiuslibet servitutis nobis aut fidelibus nostris quibuscumque prestandis sive exhibendis. Motu eciam proprio concedimus dicto ordini et fratribus, ut bona mobilia et inmobilia exceptis feudalibus, que professores ipsius, si remansissent in seculo, racione successionis hereditarie vel quocumque alío titulo contigissent petere, recipere et retinere libere valeant, nullo privilegio cuiquam in 40 contrarium suffragante. Decedentibusª eciam possessoribus bonorum feodalium ad collacionem fratrum spectancium sine liberis, eadem bona ad fratres ipsos libere 564 NUM. 379, 380. 1263 MAII 1. - 9. devolvantur cuiuscumque contradictione non obstante. Inhibentes universis et singulis regni nostri fidelibus firmiter et districte, ne prefatos ordinem et fratres quisquam adversus nostre approbacionis, ratificacionis, confirmacionis et concessionis indultum impediant seu sinant quempiam impedire, quod qui fecerit, in sue temeritatis vindictam centum libras auri conponat, dimidium camere nostre et dimidium prelibato 5 ordini passo iniuriam et offensam, presencium sub nostre maiestatis sigillo impresso testimonio litterarum. Huius reí testes sunt: prepositus Canoe Boleslauiensis, Gallus de Lebenberch, Stiberius de Rabinsteyn, Tsiastolaniusl de Sittauia, Sznizlou de Luchtmburgk, Bauarus camerarius, Zauisa castellanus Olomucensis,11 *Buslislaus dapifer, Welisch iudex, Zspicata, Wanita magistri venatorum, Iaros, Broznita castellannus de Podwyn, Henricus et 10 Henricus fratres de Plawe, Steffanus de Medilon, Emmeramus de Boskowitz,* Hahalwsch subpincerna' regis, Gerhardus de Zbraslann,k Adlart, Bohona et alii quam plures. Datum Prage anno Domini MCCLXllI,I kalendis maii, indictione VI, regni vero nostri anno X. 380. Bruno, episcopus Olomucensis, una cum capitulo Olomucensi testatur se concordiae inter J ohannem, rectorem ecclesiae in Blucina, et monasterium in Zdár [nad Sázavou] super villa et capella in Novosice (Bertolsdorf) initae consensisse. In Olomouc 1263 maii 9. 15 Duo autographa in membrana scripta in SAR Brunae (archivum monasterii in Zdár, sign. 20 A 5 et A 15) asservantur (A 1, A 2). -Apographum praebet codex mnscr. chart. saec. XV11. ,,Diplomatarium monasterii Zarensis 1252-1642..." intitulatus, qui ibidem (sign. 60/7) asservatur, pag. 14-16 num. 7 (B 1 seu B 2). Ed: Steinbach,pag.19num. 8 (seuexA lseuexA 2).-CDM 111,pag. 352num. 355 (ex Al). Reg: Reg 11, pag. 162 num. 421. - Sebánek, Archivy, pag. 33 num. 193 (ex A 1, A 2). 25 Lit: KK, pag. 315. Sub charla replicata in parte sinistra A 1 probatio pennae ,,XIII kl" et ,H' legitur. Scriba A 1, A 2 : B 20 = ignotus, destinatarii fortasse proprius. Exempla script. num. 2 b, 16. Dictator: ignotus, qui stilo canonico usus est. Vide: 11. 2 b, Bruno episcopus (KK), 3,Zdár (F), Aliae ecclesiae (H). 379.++ ª) ,hattenus' C. - ll) ,dotis' C. - e) ,appropriato' C. - d) ,Decidentibus' C. - 8) -Ita pro ,Cuno' C. -f) Etiam ,Tsiastolamus' legi potest in C. - u) Ita pro ,Smilo' C. - ") ,Olom' C. -') ,subpincerne' C. - k) ,Zbraslan' C. - ') ,LXXIII' C. 30 1) Notatio anni corrigenda est (vide n. l), ut iam v. d. Cohn, Beitrüge, pag. 600 n. 7 e rationibus sub Lit allatis fecit. - 2) Excludere non possumus ceteros testes ad a. 1263 pertinere posse. - 3) Nomen 35 ignoramus. - 4 ) Quae chartae fortasse hae sunt: A) 1224 fiul. 10 - nov. 21], Henricus, advocatus de Weida, donat ecclesiam parochialem in Plauen (Schieckel, pag. 106 num. 311); B) 1265 febr. 28, Henricus, advocatus de Plauen, donat ecclesiam parochialem in Reichenbach (Schieckel, pag. 202 num. 814); C) 1270 febr. 2, Henricus, advocatus de Plauen, donat ecclesiam parochialem in As (Schieckel, pag. 223 num. 927). Litterae sub B) et C) item falsae, demumpost a.1263 datae sunt. 40 1263 MAII 9. - 13. NUM. 380, 381. 565 B.,1 dei gracia Olomucensisª episcopus, una cum universitate capituli eiusdem ecclesie universis hec inspecturis salutem in omnium salvatore. Tenore presencium protestamur nos 11 tractatuiª' composicionis et concordie inite inter magistrum lo.,2 rectorem ecclesie in Luzan,b nostre diocesis, et abbatem3 et conventum de Zahr, 5 ordinis Cisterciensis, Pragensis 11 diocesis, superª' villa et capella in Bertolsdorf ad e instanciam eiusdem magistri lo. auctoritatem et consensum nostrum prehabito super hoc discusse deliberacionis consilio 11 cum effectua' per omnia comodasse, ut eandem composicionem et concordiam quilibet successorum in ecclesia in L\'izanb observare inviolabiliter teneatur; ita videlicet, ut predictus rector in L\hanb et quilibet successo- 10 rum suorum in posterum ius parrochiale in Bertolsdorf una cum potestate,ii ordinacione et d[ominio ca]pelle6 ibídem deinceps absque predictorum abbatis et conventus impeticione libere et inconcusse possideant. Ipsi autem abbas et conventus nomi[ne monasterii sui in Z]ahr villam eandem cum universitate decimarum seu Ianeorum et aliarum quarumlibet obvencionum sine qualibet impeticione' rectorum in Luzan,b 15 qui pro tempore fuerint, retineant in quiete, prout hec et alia in instrumento exinde confecto sub sigillo Gradicensis abbatis,4 iudicis delegati, et assessorum ipsius, magistri Stephani, Symonis et Alexii nec non ipsius magistri lo., canonicorum Olomucensium, evidencius continentur;5 volentes per hoc, ut diximus, eandem composicionem concorditer initam ínter partes sic perpetuam et realem facere, ut ad eiusdem ecclesie 20 successores quoslibet extendatur. Ad cuius nostri consensus et auctoritatis evidenciam presentem hanc cartam sigillorum nostrorum munimine placuit communiri. Huius rei testes sunt: Bartholomeus decanus Olomucensis, Haydolfus archidiaconus Znoymensis et Cunradusf canonici Olomucenses. VII0 idus maii. Datum Olomuc anno Domini M°CC0LX0 III, 25 Sigilla: in A 1, A 2 in fi.lis sericis flavi, rubri et nigri coloris appendent; 1) Brunonis, episcopi Olomucensis, utrumque illaesum. C/. Sigilla in CDB IV. 2, num. 12; 2) ecclesiae Olomucensis in A 1 illaesum, in A 2 paulum laesum. C/. Sigilla in CDB IV. 2, num. 27. 381. ++ Johannes, episcopus Pragensis, ad petitionem Ulrici de Valdek fundationem dona- 30 tionemque eius fratribus Eremitis in Ostrov (Svatá Dobrotivá) factam testatur et confirmat. In Valdek 1263 maii 13. 380. ª) Vox ,ecclesie' sequitur in A 2. - ª') Finis lineae A 2. - b) ,Luzan' A 2. - e) Littera ,d' ex ,t' correcta est A 2. - ª) Littera ,a' ex ,e' per rasuram correcta est A l. - 8 ) Quae hic et in/erius uncis clauduntur, cum membrana destructa perierunt in A 1, in A 2 integra remanerunt. - f) Littera 35 ,r' ex ,e' /ortasse correcta est A 1. 1) Bruno. - 2) Johannem. - 3) Winricum. - ') Roberti. - ll) Litterae non exstant. 566 NUM. 381. 1263 MAII 13. Textum chartae adulterinae servavit Paprocky (vide inferius) ex autographo quodam (E}.1 Ed: Paprocky, O stavu panském, pag. 67-68 (cf. n. 1). Lit:2 Hemmerle, Nicolaus v. Laun, pag. 88 (rei deliberatio). - Novy, Lisliny, pag. 65-66 (charlam spuriam esse declarat). Dictator: cancellariae Johannis episcopi proprius, cuius opus posterioribus additamentis 5 (nominatim in dispositionis et testium formula) multo posterioribus augmentatum est. Charla sincera esse non potest; vide superius. Apographo E erroribus partim tacita correctis usi sumus. Vide: II. 2 a, Johannes episcopus (V}, 3, Ostrov (Svatá Dobrolivá) (A). Joannes, dei gratia Pragensis episcopus, univcrsis praesentes literas inspecturis 10 salutem in Domino sempiternam. Exercentibus et exercere cupientibus opera pietatis libenter favorem pontificalis officii, quantum tum debere possumus, impartimur etc.ª Supplicavit nobis dominus Vlricus de Valdek, subpincerna domini nostri Ottagari, regis Bohemiae, invictissimib ducis Austriae et Styriae et marchionis Moraviae, ut supere donatione sua perpetua, qua bona temporalia pro aeternis felici com- 15 mertio commutare cupiens, fecisse dignoscitur, religiosis viris et fratribus Eremitis, ordinis sancti Augustini, de Ostrov testimoniales literas nostras et confirmatorias cum subscriptione testium, qui praesentes aderant, eisdem fratribus ad aeternam rei memoriam concedere dignaremur. Nos vero piis et favorabilibus pctitionibus huiusmodi benignum, sicut decet, assensum impartiri volentes tenore praesentium pro- 20 testamur, quodd praemissus dominus Vlricus de Valdek in nostra et venerabilis fratris nostri J atuesiae episcopi ac testium suprascriptorum praesentia donationem, quam pietatis intuitu priori et fratribus praefatis de Ostrov fecerat, expressis nominibus omnium rerum, quas eis donaverat, voce propria publicavit, videlicet primo praecipuum Iocum, in quo ecclesia et monasterium dictorum fratrum situm habet, Ostrov 25 scilicet, item Ostrov et Kvan villas, et quidquid idem nobilis habuit istius donationis tempore in Visseradic, cum universis agris, campis, pratis, nemoribus atque sylvis et omnibus aliis pertinentiis suis memoratis priori et fratribus ac etiam usum metalli cuiuscunque, quod in antedictis possessionibus vel earum parte contigerit aliqua reperi,e dedit Iiberaliter et concessit, ab ipsis et eorum successoribus iure haeredi- 30 tario possidendas in perpetuum, nihil iuris sibi suisque haeredibus reservans in monasterio eodem et bonis jam dictis, praeter hoc solum, quod ipse et sui haeredes propriis laboribus et expensis toto posse defendent monasterium divinae retributionis intuitu et omnia bona ista et alia, quae dicto monasterio devotione fidelium in posterum conferentur; et donationem hanc piam, Iaudabilem et honestam dignis a Domino laudibus 35 commendent, auctoritate, qua fungimur, confirmamus. Nulli ergo omnino Iiceat hanc nostrae confirmationis paginam infringere aut ei ausu temerario contraire. Si quis autem hoc attemptare praesumpserit, indignationem dei omnipotentis et nostram ac anathematis sententiam se noverit incursurum. Acta sunt haec anno Domini 1263 in die dedicationis domus dei, quam in monasterio saepe dicto una cum honora- 40 1263 MAII 13. - JUN. 14. NUM. 381, 382. 567 bili fratre nostro praescripto Henrico, Jatuesiae episcopo, divina nobis favente gratia peregimus, tertio idus mai in honorem et memoriam sanctae Mariae virginis gloriosae. Testes autem huius rei et praemissorum omnium sunt hi: Vlricus filius Budislai de Rozmital, Burkardus de Vartmberk, Bohuslaus de Komarzov, Vitus de Corona, Onso 5 de Chlustina, Palsa de Bucovina, Zipota de Carzes miles, Alexius canonicus Olomucensis et Budislaus canonicus Pragensis, Zavisse de Horzovic, Sifridus de Ssvamberk, Jaroslaus de Ohrazenic et Vlricus de loco eodem, Zbraslav de Pusnik, Bozdzey de Zvikov, Przibislaus de Ratay, Bozdzey de Mesna, Romek de Tassov, Vlricus de Rynice et alii quam piures. Et ut scriptum praesens robur debitum temporibus perpetuis 10 valeat obtinere, ipsum sigilli nostri caractere et ipsius donatorisf sigillo fecimus roborari. Datum in Valdek anno et die praefatis, inditione sexta, pontificatus nostri anno quinto. 382. Anselmus, episcopus Warmiensis, per Bohemiam et Moraviam necnon per Rigen- 15 sem, Gneznensem et Salzeburgensem provincias apostolicae sedis legaius, omnibus, qui plebano Val/is s. M ariae / Pohled] ad ecclesiam parochialem ibídem aedificandam manum porrexerint adiutricem, indulgentias concedit. 20 25 30 In Drobovice 1263 iun. 14. Autographum in membrana scriptum in S ú A Pragae (archivum mon. in Pohled, sign. L IV RC Pohled num. 4J asservatur (AJ. - Apographum insertum est vidimationi Heidenrici Winter, subprioris monasterii Sedlecensis et apostolici notarii, in Sedlec 1739 ian. 16 datae, cuius vidimationis autographum in archivo arcis Pragensis (archivum cap., vetus sign. JI 20J asservatur (B J. Reg: Millauer, Ritterorden, pag. 83 num. 50. - Woelky-Saage, Codex dipl. Warmiensis JI, (leste PerlbachoJ num. 532. - Reg JI, pag. 163 num. 423. - Cod. dipl. Warm. !JI, (teste PerlbachoJ num. 611. - Perlbach, PreufJische Regesten, pag. 195 num. 714. - Ersil-Praiák, Katalog, pag. 26 num. 48 (ex BJ. Lit: KK, pag. 297. Scriba: ignotus, e circulo Anselmi episcopi, cuius manas etiam in charla eiusdem editoris s. l. 1263 febr. 15 episcopo Wladislaviensi data (Scriptores rerum Polonicarum 12, pag. 202 num. 30J apparet. Dictator: communi formulario indulgentiarum usus est. Vide: JI. 3, Pohled (AJ. 38t.++ ª) Residua verba reficere ignoramus. - /J) ,christianissimi' E. - e) ,sub' E. - ª) 35 ,quorum' E. - •) reperitur' E. - f) ,donationis' E. 1 ) Paprock(¡, pag. 67 dicit: ,confirmaci Jana, biskupa praiského, ... jsem cetl na pergamene v takovy smysl napsanou.' - 2 ) Litterarum monumenta maní/este hagiographica praetermisimus. 568 NUM. 382, 383. 1263 IUN. 14. - 1262/63 IUN. 15. Anshelmus, dei gracia episcopus Warmiensis, per Boemiam et Morauiam necnon per Rigensem, Gneznensem et Saltzllseburgensem provincias apostolice sedis legatus, universis Christi fidelibus per Pragensem et Olmuncensem dioceses constitutis salutem in Domino. 11 Quoniam, ut ait apostolus ... vitam eternam.1 Cum igitur dilectus nobis in Christo ..,2 plebanus Vallis sancte Marie,3 Pragensis diocesis, sicut ipse nobis 5 significare curavit, ecclesiam parrochialem edificare inceperit opere sumptuoso nec ad consummationem illius proprie suppetant facultates, universitatem vestram rogamus, monemus et hortamur in Domino in remissionem vobis peccaminum iniungentes, quatinus de bonis vobis a deo collatis pías ad hoc opus elemosinas et grata caritatis subsidia erogetis, ut per vestram subventionem dictum opus valeat consummari et 10 vos per hec et alía bona, que Domino inspirante feceritis, possitis ad eterne felicitatis gaudia pervenire. Nos enim ... omnibus vere penitentibus et confessis, qui ei ad hoc manum porrexerint adiutricem, quadraginta dies indulgentie ... relaxamus,1 presentibus post perfeccionem operis minime valituris. Datum in Drobowitz XVIII kalendas iulii, anno incarnationis Dominiª M°CCsexagesimo tertio.ª Sigillum: fratris Anselmi sine secreto fragmentum tantum in filis sericis rubri et viridis coloris appendet. Descriptionem eius vide in num. 11. 383. 15 Pfemysl Otakarus 11., rex Bohemiae, dux Austriae et Stiriae marchioque Moraviae, advocatias claustrorum super Anasum protegendas suscipit; qua de re omnes abbates, 20 praepositos et universos claustrales ibídem certiores /acit. In Nucice (Nutschitz) f1262-63]1 iun. 15. Autographum in membrana scriptum in archivo monasterii in Kremsmünster (sine sign.) asservatur (A). !mago phototypica: Zibermayr, Das Oberosterreichische Landesarchiv, pag. 70 tab. 5 (ad a. cea 25 1265). Ed: Hagn, Urkundenbuch, pag. 119 num. 102 (ex A, inter a. 1260-1269). - UBLOE fil, pag. 579 add. num. 23 (ex Hagno). Reg: Lorenz, Deutsche Gesch. 1, pag. 484 (sine anni nota). - Reg II, pag. 188 num. 489 (ada.cca1265). - ]{rones, Forschungen 1, pag. 542 num. 88 (ad a. 1265). 30 Lit: Zibermayr, Das Oberosterreichische Landesarchiv, pag. 70 (rei deliberatio). - Sebánek, Urlcundenwesen, pag. 331, 332. Scriba: P II 17 = magíster Arnoldus prolo1wtarius. C/. Exempla script. num. 1 a, 2. Dictalor: magíster Arnoldus protonotarius, qui aliquo exemplo nunc deperdilo usus est. Vide: 11. 1 a, P. O. 11., magister Arnoldus protonolarius (XX). 35 382. a-a) Verbis competenter distentis scriptum est A. 1) Vide CDB l II, pag. 34 num. 35. - 2) Fortasse Jacobus. - ª) Scilicet Pohled. 1262/63 IUN. 15. - 1263 IUN. 23. NUM. 383, 384. 569 0.,2 dei gracia Boemorumª rex, dux Austrie et Stirie et marchio Moravie, viris 11 venerabilibus, abbatibus, prepositis et universis claustralibus super Anasum 11 constitutis graciam suam et omne bonum. Evacuatis in mente nostra 11 ex parte aliqua, que fuerunt paruli,b 3 ad conscienciam recurrimus et mature deliberacionis obtutibus e 5 intuemur, quod claustrorum advocacias, ad quas principes Austrie ipsa claustra spontanee elegerunt, metipsi tenere debeamus et maiestatis nostre amminiculo gubernare taliter, quod apud homines meritum reportemus et gloriam apud deum. Quare universitas vestra scire debet, quod ah hac die in antea deffensioni et utilitati claustrorum vestrorum intendere personaliter volumus cum affectu pariter et effectu nec in hac 10 parte ulli hominum conmittere vices nostras. Cum enim idem onus taliter sit nostris humeris alligatum, quod deo super eo respondere specialiter teneamur, in ipso ponentes anchoram spei nostre confidimus et speramus, quod vestris utilitatibus et comodis protectionis nostre scuto omni loco et tempore universis vobis et singulis succurrere debeamus. Datum in Nutschitz in die sancti Viti. 15 Sigillum: Otakari sive Pfemysli, regís Bohemiae, etc., in tergo mandati scidulae membranaceae traiectae impressum est ita, ut superiorem chartae marginem superaret. Cf. Sigilla num. 1a,1 I. 384. Robertus abbas conventusque monasterii in /Klásterní] Hradisko et Lupinus abbas conventusque monasterii in Velehrad profitentur controversiam inter se ratione metarum 20 et terminorum ínter villas Chválkovice et T{Jneeek agitatam arbitrantibus viris nobilibus expresse nominatis sopitam esse. 25 30 - 1263 iun. 23. Apographum praebet codex membr. saec. XV. ,,Liber monasterii Gradicensis privilegiorum", qui in archivo monasterii in Csorna (in Hungaria) asservabatur, nunc autem latet, pag. 48 num. 61 (B). - Aliud apographum exstat in fragmento mnscri chart. saec. XVIII. ,,Varia memorabilia" intitulati, quod ad JI;!. Siebenaicheri Historiam, cuius cod. chart. in SAR Brunae (archivum mon. Gradicensis, sign. num. 37) asservatur, agglutinatum est, fol. 286-286v (C). Ed: CDM IJI, pag. 353 num. 356 (ex C). Reg: Reg JI, pag. 163 num. 424. Lit: Teige, Zpráva, pag. 49 (chartam a v. d. Boéek fi.ctam esse putat), pag. 62 (exemplar C tractatur). - Sebánek, Moderní padelky, pag. 495 (chartam veram esse demonstrat). - KK, pag. 316. 383. ª) ,B0em' A. - b) Ita A pro ,parvuli'. - 0) Scriba primum ,obtututibus' scripsit, 35 sed pastea ,ob' erasit et primam syllabam ,tu' sine rasura in ,ob' correxit A. 1) Tituli Pfemysli Otakari JI. respectu mandatum ínter annos 1262-1269 (vide in Ed) ponere deberemus; quia autem hoc magíster Arnoldus, qui cancellariam regiam anno 1263 finito reliquit, exaravit, id tantummodo inter annos 1262-1263 ponimus. - 2) Pfemysl Otakarus JI. - ª) C/. 1, Cor. 13, 11. 570 NUM. 384, 385. 1263 IUN. 23. - 29. Dictator: monasterii Gradicensis proprius; stili proprietates congruentes in chartis abbatis Budisi in Olomouc 1275 nov. 30 (num. 797) et s. l. 1277 maii 31 (num. 830) datis inveniri possunt. Vide: II. 3, Velehrad (E), Kl. Hradisko (C). Imagine phototypica B (vide in prooemio) usi sumus. 5 Nos Robertus, miseracioneª divina abbas, totusque conventus ecclesieb Gradicensis, Premonstratensis ordinis, et Lupinus, eadem miseracione abbas, et totus conventus ecclesie Welegradensis, e Cisterciensis ordinis, universis presentibus profitemur, quod controversia,C' que inter nos agitabaturª racione metarum et terminorum, que in foribus claustri dicti Gradicensis ex una parte habebantur, et parte altera inter 10 villas Chwalcowicze et Tynczek/ nuncupatas,u arbitrantibus nobilibus viris et discretis, videlicet Woccone, filio pie memorie Drslai, Lamberto de Bozcowicz,h Borzuta de Woccow, Donone de Skrbyn, Andrea dicto Cauca, quos ad hoc ex utraque parte concorditer elegeramus, inter nos domino concedente est sopita et composita in pacem firmam, perpetuam et quietam. Huiusi rei testes sunt: arbitri suprascripti et Twori- 15 mirus de Buscowicz,k Petrus dictus Puklicz de Strzielek,1 Casta de Chrelow, Zibotam de Tyesseticz, Otto cum fratre suo Ortwino de Syrzeticz, Nagradus cum fratre suo Ylia, Bochdaleczn de Hlusowicz, Sudko0 de Obidkowicz, Cunratecz druho domini Benede, AllexanderP frater Martyeconis et Stybor nepos suus, Hiercho civis Olomucensis et alii quam piures. Ut autem huius pacis tranquillitas inter nos a predictis 20 arbitris facta firma maneat in posterumq et integra, presentem literam sigillorum nostrorum muniminer fecimus roborari. Acta sunt hec anno8 gratie M°CC0 LXºlllº,t nonou kalendasv iulii. Hoc etiam universis presentibus scire damus, quod antiquas metas et priores terminos de voluntate utrarumque parcium destruí fecimus et novas metas ac terminos et acervosw novos fecimus elevari, anno et mense 25 suprascripto. 385. Soror Herburgis, procuratrix [priorissaj monasterii Cellae b. Mariae Virginis Brunae, de consensu totius capituli Gunthero, civi Brunensi, molendinum situm iuxta fluvium Svratka sub certis condicionibus possidendum confert. Brunae 1263 iun. 29. Autographum (uno loco adulteratum)1 in membrana scriptum in SAR Brunae (archivum monasterii Cellae b. Mariae V. Brunae, sign. Jesuité Brno 65 A) asservatur (A). 30 384. ª) Hic et inferius ,t' pro ,e' legitur in C. - ") Hic et inferius ,ae' pro ,e' legitur in C. - º) ,Welehradensis' C. - 0 ') ,controversa' B. - ª) ,agittabatur' B. - •) ,Chwalkowicz' C. -f) ,Tyn' 35 B. - g) ,nunccupatas' B. - h) ,Bozcowitz' C. - ') Hic et inferius ,j' pro ,i' legitur C. - k) ,Buscowitz' c. - l) ,Strzelek' c. - m) ,Zivota' c. - n) ,Bohdalecz' B. - º) ,Sutko' c. - P) ,Alexander' C. - ") ,imposterum' C. ~ ') ,munime' C. - •) Deest B, C. - t) ,MCCLXIII' C. - ") ,nonis' B, C. - v) ,kalendis' C. - w) ,aceruuos' B. 1263 IUN. 29. - IUL. 2. NUM. 385, 386. Ed: CDM III, pag. 353 num. 357 (ex A). Reg: Reg II, pag. 163 num. 425. - Sebánek, Archivy, pag. 33 num. 194 (ex A). Lit: KK, pag. 317. Scriba: ignotus, circuli diplomatici editoris chartae proprius. 5 Dictator: ignotus, fortasse idem atque scriba. Vide: II. 3, Bruna, Cella b. Mariae V. (H ), 5, De chartae apud civitates usu (Y). 571 In nomine sancte et individue trinitatis amen. Nos soror Herburgis, procuratrix cenobii sancte Marie in Brunna, Gunthero, civi ibidem commoranti,ª ad 11 rei memoriam sempiternam. Quia fragilis est hominum memoria multorumque malicia prona 10 ad litigandum, ne ergo consensus voluntarius posllsit inmutari, que aguntur in tempore, perennari debent testimonio scripture nec non appensionibus sigillorum. Noverit igitur etas tam presencium 11 quam posteritas successura, quod nos soror Herburgis, procuratrix cenobii sancte Marie in Brunna, de bona voluntate nostri tocius capituli et consensu Gunthero, civi Brunnensi, molendinum situm iuxta fluvium dictum 15 Suarcza contulimus pleno iure una cum liberis, si quos habuerit, possidendum, aut si cuiquam consanguineorum suorum nobis convenienti post mortem suam predictum molendinum assignaverit, consentimus, sub censu tamen unius marce argenti, sicut sibi contulimus nunc a festo beati Michahelis archangeli,2 quoad annum nobis annis singulis persolvendo, etiam inb omnibus, de quibus molere prefatum cenobium nostrum 20 eguerit, fideliter promovere; insuper XVIII pullos etc metretam simile fracte nostre domui annis singulis ministrare. Ut hec autem rata permaneant et inconcussa, sibi litteras nostras conferimus sigilli nostri munimine roboratas. Acta sunt hec anno Domini M°CC0 LX0 III0 , datum in Brunna in die beatorum apostolorum Petri et Pauli. Hec sunt nomina testium: Erklo,tl Persilo, Rudilo in Fine, Woluilo de Antiquo 2s foro, Sweller, Cunradus Suewus, Pertoldus, Quncie de Pracin.e Sigillum: conventus monasterii CellaP b. l\1ariae V. Brunae in fi.lis sericis rubri coloris in medio fractum appendet. Vide Sigilla rwm. 3,1. 386. Pfemysl Otakarus I J., rex Bohemiae, dux Austriae et Stiriae marchioque Moraviae, 3o monasterio in Plasy eandem atque pater eius [Venceslaus l.], rex Bohemiae, immunita- 385. ª) ,:>moranti' A. - b) Scriba primum ,m' scripsit et sine rasura correxit A. - e) Manus posterior (fortasse saec. XVl.) ,et' in ,V' sine rasura mutavit correctione vocis sequentis omissa A. ª)Nomen ,Erklo' scriba primum iam ante vocem ,testium' posuit, sed errore inter scribendum cognito expunxit A. - e) ,Qunci depracin' A. V. d. Bretholz, Geschichte der Stadt Brünn I, pag. 71, ,Quner 35 de Pracin' vix recte legit, nam in fine primar vocis non litterae ,-er', sed ,ci' cum puncto apposito exaratae sunt. 1) Vide n. c. - 2) Sept. 29. 572 NUM. 38G. 1263 IUL. 2. tem ab iudicíis saecularibus indulgel necnon homines monaslerií a pecunia pro vulneratione solvenda absolvit. In Plasy 1263 iul. 2. Aulographum in membrana scriptum in SÚA Pragae (archivum monasterii in Plasy, sign. L IV RC Plasy num. 44 b) asservatur (AJ. - Apographum praebet F. B. Scheppl, Lapis 5 sepulchralis fundaloris et benefactorum ... monasterii de Plassio (1744), cuius cod. mnscr. charl. in archivo J\llusei Nationalis Pragae (sign. F 160) asservatur, pag. 172-173, mendose ad a. 1258 (B). Reg: Scheinpflug, Materialien zu einer Gesch. v. Plaf3, pag. 181 num. 59 b (ad a. 1258). Reg I I, pag. 164 num. 426 (in nota mendose Hormayr aflertur). - Dobenecker, Regesta I I I, 10 pag. 485 num. 3091. Lit: Sebánek-Dusková, Listina v é. sfátl doby Václava I., pag. 39. - .Sebánek, Urkundenwesen, pag. 394 n. 469. Scriba: PII 53 = destinatarii proprius, ídem atque in num. 387. Exempla script. num. 1 a, 34. Dictator: verba chartae Pfemysli Otakari JI. in Plasy 1257 oct. 24 datae (num. 127) repetit; 15 quae typis minoribus exprimuntur. Lineae horizontales caecae foraminibus, quae in sinistra parte charlae apparent, non respondent. Vide: JI. 1 a, P. O. JI., 3, Plasy (C). B In nomine sancte trinitatis amen. B Premizl, dei gratia rex Boemie, dux Austrie et Stirie et marchio Morauie, universis presentem paginam 11 inspecturis in perpetuum. 20 Regi regum nos credimus conplacere, si eos, qui eius se specialiter obsequiis devoverunt, ab improborum et malignorum adinventionibus et malJchinationibus defendamus. Cum igitur pie recordationis patris nostri, quondam regis Boemorum,1 vestigiis inherere salubriter debeamus, notum esse voUlumus tam presentibus quam futuris, quod sicut dictus pater noster homines ímprobos et malignos ad solam maliciam et mendacia sapientes suis moliminibus et 2.'l iudiciis minus rectis ecclesiam Placensem et suos fratres nec non et eorum homines ad indicia extraordinaria pertrahentes et eos rebus suis per iniusta iudicia defraudantes cohercuit, sicut eorum exegerunt merita criminosa, ita et nos, ne tale aliquid a nostris iudicibus et beneficiariis in posterum presumatur, unde possit eorumdem fratrum pax et tranquillitas perturbari, ut nec in Pilzen, nec in Misa, nec in Racovnik, nec in alio ullo loco coram quoquam in seculari iudicio nisi 30 coram abbate loci seu coram nostra serenitate aut coram eo, cui nostras vices super hoc conmiserimus speciales, valeant conveniri; et ne dicte ecclesi e Placensis homines, sive involuntarie a se ipsis, sive per violentiam ab aliis vulneratos, se iudicibus et beneficiariis predictis presentent, reddimus absolutos et pecuniam ipsis consuetudinarie iudicibus pro huiusmodi vulneratione solvendam auctoritate presentium in perpetuum magnifice indulgemus. Ut igitur hec tam pia 35 [n)ostraª concessio omnibus manifesta et nemini sit occulta, cartam hanc inde conscriptam sigilli nostri munimine roboratam ac testium annotatione munitam per singulos annos saltero sepedictis iudicibus nostris et beneficiariis, qui pro tempore fuerint, volumus et iubemus exponi, ne concessa prefatis fratribus gracia et libertas per ignorantiam seu negligentiam obsolescat. Testes sunt: Hermannus comes de Orlemunde, Andreas maior camerarius, Zchescho de Praga 40 i[u]d[ex] provincialis, Henricus filius Zmilonis de Luchtenberc, Burchardus de Clin- 1263 IUL. 2. NUM. 386, 387. 573 genberg, Diwisch dapifer, Herkenbertus de Starkenberg, Gwalo, Fridericus de Pettowe, Theodericus Spatman, Zdizlaus de Praga, Bousscho de Morauia filius Cerronis, Nesamyzl burchravius Olomucensis, Theodericus de Creschewiz, Henricus de Radimawiz, Ywanus, Bouzlaus frater Rathmiri, Chy[no de Horeuu]iz suppani et alii quam piures 5 milites et servientes. Acta•sunt hec anno ah incarnatione Domini M0 [CC0LX IIIº] i[n]dictione sexta, d[a)tum in Plaz per manum magistri Arnoldi, tune prothonotarii nostri,!• sext[o] nonas iulii.b Sigillum: Olakari sive Pfemysli, regís Bohemiae, etc., ducis Austriae ele., in filis sericis rubri colorís illaesum appendel; in margine exteriore inscriptio apparet. Cf. Sigilla num. 1 a, 1 I, 10 2 II, 3 l. 387. Pfemysl Otakarus JI., rex Bohemiae, dux Austriae et Stiriae marchioque Moraviae, monasterio in Plasy immunitatem ab iudiciis saecularibus indulget. In Plasy 1263 iul. 2. 15 Autographum in membrana scriplum in SÚA Pragae (archivum monaslerii in Plasy, sign. L IV RC Plasy num. 44 a) asservatur (A 1). - Aliud autographum, quod in eodem archivo asservabaiur, nunc lalet (A 2)1. - Apographum insertum est confirmationi Karoli IV., Romanorum imperatoris, in Karlstejn 1357 mart. 27 daiae (Reg VI, pag. 310 num. 551), cuius confirmationis duo autographa ibídem (sign. L IV RC Plasy num. 83) asservaniur (B 1, B 2). 20 Ed: Hormayr, Taschenbuch 1840, pag. 461 num. 19 (ex A 1). Reg: Hormayr, Archiv 1827, pag. 8. - Idem, Taschenbuch 1841, pag. 493. - Bohmer, Add. sec., pag. 439 num. 152. - Scheinpflug, Materialien zu einer Gesch. v. Pla/J, pag. 184 num. 65 b. Lit: Sebánck, Urkundenwcscn, pag. 394 11. 469. 25 In tergo clzartac manu sacc. XIII. scriptum esl: ,,Item quod nusquam debemus stare iudicio nisi coram rege" (A). Scriba: P I I 53 = destinatarii proprius, ídem alquc in num. 386. Cf. Exempla scripl. num. 2 a, 34. Diclator: verba clwrlae Venceslai l., regís Bohemiac, in Dobfís 1252 febr. 1 dalae (CDB IV, 30 pag. 402 num. 233 A 2) repetit; quae typis minoribus exprimuntur. Vide: II. 1 a, P. O. II., 3, Plasy (D). BIn nomine sancte trinitatis et individue unitatis amen. BPremizl, dei gratia rex Boemie, dux Austrie et 11 Stirie et marchio Morauie, universis presentero paginam inspecturis in perpetuum. Regi regum nos credimus conplacere, si 11 eos, qui eius se specialiter obsequiis '35 386. ª) Quae hic et inferius uncís clauduntur, cum membrana destructa perierunt A. - 11-11) Verbis competenter distenlis, ut ultima linea expleretur, scriptum est A. I) Venceslai I. 574 NUM. 387. 1263 IUL. 2. devoverunt, ab improborum et malignorum adinventionibus et machinationibus defensamus. Quam ob rem, cum 11 Placensem ecclesiam a nostris fundatam progenitoribus, dotatam pariter et ditatam homines improbi et maligni nonnumquam, tamquam non habeat defensorem, ad solam maliciam sapientes suis moliminibus et iudiciis minus rectis in nostre preiudicium maiestatis, quatenus prevalent, molestare presumant tam ipsos fratres quam eorum homines ;:; ad iudicia extraordinaria pertrahentes et eos rebus suis per iniusta iudicia defraudantes, nos eorumdem paci et quieti prospicere cupientes eisdem, ut nec in Pilzcn, nec in Misa, nec in Racovnik, nec in alío ullo loco coram quopiam in seculari iudicio nisi coram abbate loci seu coram nostra serenitate aut coram eo, cui nostras vices super hoc commiserimus speciales, valeant conveniri, autoritate presentium munifice indulgemus. Nulli igitur hominum nostri regni liceat hanc nostre 10 tam pie indulgentie paginam infringere aliquatenus aut ei ausu temerario contraire. Quod si quis presumpserit, indignationem nostram se noverit incurrisse soluturus nichilominus triginta marcas auri pro pena, quarum viginti camere nostre cedent, decem vero monasterio, cui iniuriatus est, persolventur. Adicimus etiam sub obtentu nostre gratie, ne quis suppanorum sive hominum aliorum sine nutu ipsius abbatis et licentia speciali in eiusdem curiis monasterii presumat ali- 15 quatenus hospitari. Ad cuius rei evidentiam presentero paginam testium annotatione et sigilli nostri decrevimus munimine roborandam. Testes sunt: Hermannus comes de Orlemunde, Andreas maior camerarius, Zchescho de Praga iudex provincialis, Henricus filius Zmilonis de Luchtenborg, Burchardus de Clingenberg, Dywisch dapifer, Herkenbertus burchravius de Starkenberg, Gwalo, Fridericus de Pettowe, Theodericus Spatman, 20 Zdizlaus de Praga, Bousscho de Morauia filius Cerronis, Nesamyzl burchravius Olomucensis, Theodericus de Creschewiz, Henricus de Radimawiz, Ywanus, Bouzlaus frater Rathmiri, Chyno de Horeuuiz suppani et alii quam plures, milites et servientes. Acta sunt hec anno ab incarnatione Domini M°CC0 LXIII0 , indictione sexta, datum in Plaz per manum magistri Arnoldi, tune prothonotarii nostri, sextoª nonas 2s iulii.a Sigillum: Otakari sive Pfemysli, regís Bohemiae, ele., ducis Auslriae etc., in filis sericis viridis et rosacei colorís illaesum appendet; in margine exteriore inscriptio apparet. Vide (e/.) Sigilla num. 1a,1 I (cf.), 2 JI (vide), 3 I (e/.). 387. a-a) Verbis competenter distentis scriptum est A. 1) Alterum exemplar huius clzarlae exstitisse duae res ostendunt: 1) In archivo Musei Nationa- 30 lis Pragae (sign. F 159) exslat inventarium clzartarum monasterii Plasensis sacc. XVIII., ubi ad a. 1263 iul. 2 (sign. B JI a 4) haec nota legitur: ,NB. Hujus privilegii habentur tria originalia, hoc videlicet, alterum sub ZK lit. a et tertium sub ZK lit. b; quod ultimum valde laesum habet pergamenam.' Ex lzis tribus exemplaribus primum id est, quod sub num. 386 ponimus, secundum el 35 tertium sunt duo exemplaria huius chartae. Hanc opinionem probant etiam duo exemplaria confirmationis Karoli IV. imperatoris (vide superius ); 2) In suo volumine Reg JI ad num. 426 testatur v. d. G. Friedrich se etiam a. 1909 unam clzartam eiusdem temporis notae in privala possessione vidisse; quam eadem manu atque utramque chartam in archivo Plasensi asservatam scriplam esse. 1263 AUG. 17. NUM. 388. 575 388. Bruno, episcopus Olomucensis, terram Stiriae gubernans, nomine / Pfemysli Otakari 11.], regis Bohemiae, ducis Austriae et Stiriae marchionisque Moraviae, monasterio in Admont ad recompensalionem bonorum, quae ad usus oppidanorum in Bruck [an der s Mur] deputata sunt, alía bona expresse nominata assignat; quam recompensationem in iudicio generali, cui in Graz praesedit, publicari fecit. 10 Apud Graz 1263 aug. 17. Aulographum in membruna scriplum in archivo monaslerii Admonlensis (sub dato suo) asservatur (A). - Translationem in linguam Germanicam saec. X VJ. ibídem asservatam inspicere non potuimus. Ed: Wiclmer, Admont 2, pag. 343 num. 197 (ex A). - Pferschy, Urkundenbuch, pag. 71 num. 113 (ex A). Reg: Krones, MH VSt 22, pag. 123 num. 50. - Reg Il, pag. 1171 num. 2677, IV, pag. 722 num. 1807 (ad aug. 14). - Krones, Forschungen 1, pag. 538 num. 81, 1. 15 Scriba: B 1 = Conradus, notarius episcopi. Cf. Exempla script. num. 2 b, 4. Dictator: Conradus, notarius episcopi. Vide: II. 2 b, Bruno episcopus (LL}, Conradus notarius (T). Autographi rationem habere non potuimus, imagine phototypica a v. d. G. Pferschy, procuratore archivi in Graz, nobis benigne transmissa usi sumus. 20 Nos Bruno, dei gratia episcopus Olomucensis, presentium annotatione notum fore volumus tam posteris quam mo![dernis, quod, cum serenissimus dominus noster rex Boemorum illustris, dux Austrie et Stirie marchioque Morauie1 novellam ¡¡ plantationem oppidi de Brucke in terra sua Stirie fieri vellet et preciperet, necessarium fuit, quemadmodum inl!venimus, ut ad fundum loci et agriculturam oppidanorum ipsius 25 oppidi bona quedam inmobilia deputarentur, que fuerant monasterii Admontensis; tandemque nobis ad petitionem ipsius domini nostri regís gubernantibus ipsam terram Stirie in temporalibus ..2 abbas et conventus prefati monasterii recompensationem bonorum suorum, que ad usus oppidanorum illorum deputata sunt, humiliter petierunt. Nos igitur ex parte prefati domini nostri regis et pro salute sua habito consilio ao nobilium et maiorum Stirie diligenter eciam extimari facientes bonorum ipsorum fructus et proventus, qui ex ipsis annuatim percepti sunt et percipi potuerunt, dedimus et assignavimus in eorumdem recompensationem predictis .. abbati et conventui ac ipsorum nomine monasterio prefato decem marcarum denariorum redditus in villa de Stadelhouen cum libertate plena et in valle Anasi duas villas, videlicet Oblarn et 35 Strasteten, cum agris, pratis, silvis, cultis et incultis, quesitis et inquirendis, cum libertatibus, iuribus et serviciis omnibus, sicut hactenus eedem ville consueverunt terre Stirie principibus deservire, ut inantea eisdem .. abbati et conventui ac ipsorum monasterio debeant perpetuo pertinere. Termini villarum et bonorum de Oblarn et Strasteten extenduntur ab Edeling usque ad alpem Koniken et ipsa alpis includitur, 576 NUM. 388, 389. 1263 AUG. 17. - 23. item a Koniken terminatur in vallem Radmertal, abinde usque ad alpem Sterz ipsa alpe etiam inclusa. Volentes ad plenum eciam sepedictis.. abbati, conventui et monasterio Admontensi in hac parte cavere, ne processu temporis super bonis eisdem impetitionem ab aliquo patiantur, recompensationem eandem in placito sive iudicio generali, cui personaliter in Gretz intrantibus kalendis septembris3 presedimus, fecimus 5 generaliter omnibus publicari; nec fuit quisquam, qui super bonis ipsis ullam moveret questionem aut contradiceret huic facto. Quod autem recompensatio predicta stabilis semper et inconvulsa permaneat roburque obtineat perpetue firmitatis, presentem paginam ad rei memoriam sempiternam inde confectam sigilli nostri pendentis iussimus munimine roborari. Actum et datum apud Gretz in Stiria anno Domini M0 10 CC0 LX0 III, XVI0 kalendas septembris presentibus hiis testibus: ..4 abbate de Sancto Paulo, ..5 abbate de Sancto Lamberto, ..6 preposito Seccouiensi, ..7 preposito Vorawiensi, ..8 abbate de Ruyna, Henrico et Bernhardo comitibus de Phannenberch, Wluingo de Stubenberch, Vlrico de Leichtensteyn, Lutoldo de Stadekke,ª Dythmaro de Offenberch, Wluingo de Leybenz, Herrando de Wildonia, Wluingo, Ottone, Got- 15 scalco fratribus de Erenuels, Wigando de Messenberch, Wluingo et Ortolpho fratribus de Trewensteyn, Ortolpho de Stretwich, Conrado de Surowe, Hermanno et Ottone de Krotendorf, Ghebolfo de Kynnenberchb et aliis quampluribus.b Sigillum: Brunonis, episcopi Olomucensis, in filis sericis rubri colorís valde laesum appendet. Cf. Sigilla in CDB IV. 2, num. 12. 20 389. Urbanus IV. papa/Stephano], abbali monaslerii s. Mariae Vralislaviensi, mandal, ut Johannem de Vratislavia, capellanum Casimiri, ducis Lanciliae el Cujaviae, et canonicum Poznaniensem, in canonicum Pragensis ecclesiae recipi /acial. Apud Urbem Veterem /1263] aug. 23. 25 Apograplmm exslal in Urbani IV. regislris in archivo secrclo Vaticano asservalis (Reg. Val. 26), fol. 124 ep. 231 (R). Ed: Theiner, Vet. monum. Poi., pag. 76 num. 147 (ex R). Reg: Palack(¡, Reise, pag. 39 num. 289 (ex R). - Reg JI, pag. 165 num. 429. - CDS VJI. 2, pag. 122 num. 1166. - Potthast JI, pag. 1510 num. 18627. - Perlbach, Preuf3ische Re- 30 388. ª) ,Stadekk' A. - b·b) Verbis competenter distenlis, ut ultima linea expleretur, scriptum est A. 1) Pfemysl Otakarus I I. - 2) Ulricus. - 3) J. e. sept. 1; hoc loco seu sept. 1 anni 1262 intelligitur, seu mendose pro ,kalendis augusti' (1263) kalendae septembris adducuntur. Cf. etiam Pferschy, Urkundenbuch pag. 72 num. 114 et suo tempore in regestorum serie huius tomi. - ') Gerhardo. - •) 35 Godeschalco. - 8) Ortolpho. - 7) Gebwino. - B) Fortasse Ame/rico. 1263 AUG. 23. - 27. NUM. 389, 390. 577 gesten, pag. 196 num. 715. - Philippi, Preuf3isches UB l. 2, pag. 160 num. 208. - Guiraud, Les registres Il, pag. 178 num. 369 (ex R). Lit: Krofta, Kurie, pag. 185 (formularius provisionis papalis). • • , 1 abbati sancte Marie Wratislauiensi, ordinis sancti Augustini. Sincere 5 devotionis affectum, quem dilectus filius, nobilis vir Kasmirus, dux Lancitie et Cuiauie, olim circa nos tune fungentes legationis officio in Pruscie partibus,2 ac etiam postquam divina clementia disponente pervenimus ad culmen apostolice dignitatis,3 gerere studuit, mente benivola meditantes, ) Scilicet de Krumlov. - 6) Scilicet de Land- 40 Stejn. - 7) Cf. FRB II, pag. 315-318. - •) C/. ex. gr. privilegium Pfemysli Otakari JI. apud Viennam 1251 dec. 21 monasterio in Ileiligenkreuz datum (f:DR IV, pag. 560 num. 421). 584 NUM. 392. 1263 SEPT. 12. rum, placuit celsitudini nostrae, ut ea, quae temporaliter gerimus, ad firmitatem interminabilem obtinendam scriptorum remediis aeternemus. Universis igitur tam praesentibus quam posteris praesentium testimonio fieri volumus manifestum, quod nos de innata nobis benignitate super injuriis et violentiis, quae fratribus sanctae domus hospitalis sancti Joannis Baptistae Jerosolymitanae potestatum occasione aut aliorum maleficum ante nostra et nostris temporibus 5 contigit irrogari, moti compassionis affectu, progenitorum nostrorum vestigiis inhaerendo donationem et confirmationem, quam piae memoriae inclytus pater noster w.,1 rex illustris, patruusª quoqueª ejus Henricus, marchio Moraviae, praedictis fratribus in provincia Oppaviensi haereditatem, quae vulgariter Grobnik nuncupatur, una cum ceteris attinentiis liberaJiter contulerunt, favorabiliter confirmamus. Nos igitur eidem donationi grato occurrentes as- 10 sensu, firmiter sub poena laesae majestatis statuimus, ut nullus episcopus vel praelatus aut quisquam de ecclesiasticis personis mundanisve, comitum, nobilium sive camerariorum nostrorum,* judicum,* beneficiariorum vel quorumlibet aliorum judiciariam potestatem habentium, quidquam juris ac potestatis in praedicta haereditate contra regiae majestatis decretum attentet usurpare vel vendicare; quoniam nos praefatis fratribus judiciariam plene contulimus potestatem 15 in saepefata haereditate tamb in furtis quam in homicidiis sive in omnibus causis ad regiam dignitatem spectantibus. Et non solum jam dicta concedimus, verum etiam villam forensem nec non competentem et fortem sibi domum construendi,c de nostra clementia cum nostrorum nobilium consensu concedendo aeternaliter confirmamus. Si autem aliquis praefatorum judicum vel quorumlibet judiciariam potestatem habentium aut haeredum et successorum nostrorum in 20 praedictorum fratrum domum et in eorum hominum praejudicium aliquod aut gravamen ordinet aut nostrae magnitudinis sancita immutet, saepedictis fratribus et eorum domui praesens instrumentum cum subscriptorum testimonio duximus conferendum sigillorum nostrorum munimine roboratum et perpetuo valiturum. Testes sunt: de Moravia: Benessius, Milota, Tobías fratres, Hartlibus et Jenzo fratres, Hartlibus camerarius Moraviae, Bohus marschalcus 25 et Hartmannus fratres, Ludzlausª forestarius, Zehocho de Hewiezdlicz, Pardus minor, Onzik, Nezamisl pincerna, Beznata dapifer Moraviae, Chonoe frater Bozkonis, Pardus camerarius Olomucii, Zudomirus frater ejus; item Boemi: Dionisius dapifer noster, Onko pincerna, Thazlaus dapifer uxoris nostrae, Domezlaus pincerna, Henricus de Sytavia, Zenko frater Zmilonis, Henco filius Zmilonis marschallus Boemiae et alii quam- so piures. Actum in Beyzska anno Domini millesimo CCLXIII, factum ibidem per manus magistri Arnoldi, tune nostri prothonotarii, pridie idus septembris. 392.* In namen gottes amen. Wir Ottakarus, von gottes gnaden khéinig zue Beheimb, hertzog zue Osterreich, Steyer, marggrafen zue Mehren, allen diese schrieft ansehenden ewigklich. 35 392. a-a) ,quoque patruus' c. - b) ,tum' c. - C) ,constituendi' c. - d) ,Budzlaus' c. e) ,Thono' C. 1) Venceslaus. 1263 SEPT. 12. NUM. 392. 585 Als wir erkennen alle ding undter der sonnen vorganglich und augenbligklich und das sie mit der zeit aus menschlichen gedachtnus ohne heilf der schrift vorschwenden, so geliebet uns die zeitlichen ding zue erhaldten unendtlicher festigkeit durch mittel der schrieft ewig zue machen. Derohalben tun wir kund hiemit allen jetziger und künftiger weldt, dass wir aus angeborner 5 gütigkeit uns erbarmet der gewaldt und unrechtens, so den brudern des hauses sanct Johannis Baptistae des heiligen hospitals Hierosolimitani bey und vor unserin gezeyten durch gewaldtfarung vorbosete leut geschehen und beybracht werden seind beweget, aus mitleydung und nach folgende unseren voreldteren und haben die gaben und bestattigungen, so hoch lübliches gedencken unserer herr vater Wentzeslaus, konig zue Beheimb, und der erlauchte hochgeborne fürst 10 sciner liebe anhercns brueder, herr Hainrich, etwan marggrafe zue Mahren, den vorgenanden brüdern im Troppischen lande an der erbschaft gemein Grobnigk genandt sambt anderer zuegehorung mildiglich getan und genstlich bestetiget. Dasselbe wir annemblich gelieben und vorwilligen, bevehlen festiglich bey der peen des lastersª vorsierung der maiestat, dass kein bieschof, prelat oder jemandts geistlicher oder wetlicher personen, grafen, edlen oder unser camerer, 15 burggraven, richter oder dienstvorwandten, welche die wiiren, gerichtliche gewaldthabende, einich gerechtigkeit oder gewaldt in vorgenandter erbschaft zue entgegen koniglicher maystii.t decret vorsuche zue gebrauchen oder vorzuenemen; da nunb wir haben vorgenandten brüdern in oft gemelter erbschaft volkombliche gerichtliche gewaldt gegeben, sowol in deuben als tüdtschlii.gen oder allen anderen sachen zue ktiniglicher würde gehürenden. Und vorleyhen ihme nicht 20 alleine jetzo gcnandte ding, sondern bestatigen ihnen auch das margktdorfc und ein bequii.hm starck haus zue erbauen aus unser gütigkeit mit vollworte unserer edlen ewigklich vorleihende. Damitte aberª niemand vorgedachter richtere oder gerichtliche gewaldthabende oder unser erben und nachkombenden in vorgenandter bruder hause und ihrer leüte vorteil und begnadung einiche beschwii.rung zuefuge oder unser grosmechtigkeit bestetigung vorwandle, so haben wir 25 ihnen und ihreme hause dies instrument gegeben,f befestiget mit unserem anhangenden insiegel ewig kraft zue haben. Gezeüg: von Mii.hren: Milota, Bcnessius,u Tobias fratres, Hartlibush und Jenso fratres, Hartlibusi camberer zuc Mii.hren, Bohus marschalck und Hartman gebrüder, Ludzlausk thorsteher, Zchocho von Hewizdlicz, Pardus der junger, Onsek, Nezamisl schenck, Beznata1 drucksiig zue Mii.hren, Chono ein bruder Boczkonis, Pardus camberer zue Olmutz, 30 Zudomirusm sein bruder; item Beheimen: Diuisius unser trucksas, Onso schenck, Thazlaus" unser gemahlin drucksass, Domozlaus schenck, Hendrich von Zittaw, Zenko ein bruder Zmilonis, Hincko ein sohn Zmilonisº marschalck zue Beheimb und andere viel mehr. Geschehen zue PeisskaP anno Domini tausend zweyhundert im drey und sechzigsten jahre und geben daselbst durch die hiinde magistri Arnoldi,q die zeit unsers protonotarii, pridie idus septembris. 35 392.* ª) ,ersters' T. - b) ,une' T. - 0) ,margdorf' T. - á) ,oder' T. - e) ,ihrenn' T. -f) ,gegenn' T. - U) ,Beneficius' T. - h) ,Herlitus' T. - ') ,Herclibus' T. - k) ,Ladislaus' T. - 1) ,Bernaka' T. - m) ,Ludomirus' T. - n) ,Tharlaus' T. - 0 ) ,Zmislonis' T. -P) ,Persska' T. - 11) ,Arnoliti' T. 586 NUM. 393. 1263 OCT. 12. 393. Bruno, episcopus Olomucensis, monasterio in Oslavany possessionem iuris patronatus ecclesiae in Troskotovice confirmat. In Modfice 1263 oct. 12. Aulographum in membrana script1m1 in SAR Brunae (archivum mon. in Oslavany, sign. Staré 5 Brno cist. P 22) asservatur (A). Ed: Eisler, Geschichte Brunos (ZVGMSch 12 (1908)), pag. 189 num. 5 (ex A., cum descriptione chartae). Reg: Sebánek, Archivy, pag. 34 num. 196 (ex A). Lit: Dusková, Listiny rudíkovské, pag. 250 n. 20 (clwrtae origo). 10 In chartae tergo manu registraloris necnon scribae monasterii Oslavanensis saec. XIII. scriptum est: ,,Super ecclesia in Droskwiz" (B = Os 4 a). Scriba: B 1 = Conradus, notarilzs episcopi. Cf. Exempla script. num. 2 b, 4. Dictator: Conradus, notarius episcopi. Textum huius chartae sequens destinatarius chartam dubiae fidei in Modfice 1260 oct. 12 15 datam exaravit (vide num. 243+). Vide: JI. 2 b, Bruno episcopus (MM), Conradus notarius (U}, 3, Oslavany (P). Bruno, dei gratia Olomucensis episcopus, dilectis in Christo ..1 abbatisse et comventuiª monasterii in Ozla, ordinis 11 Cisterciensis, nostre diocesis, salutem in Domino. Cum a nobis petitur, quod iustum est et honestum, tam vigor 11 equitatis quam 20 ardo exigit rationis, ut id per officii nostri sollicitudinem ad effectum debitum perducatur. Cum igitur, 11 sicut vestra nobis exhibita peticio continebat, nobilis vir Ekhardus dictus de Mirslaus pium devotionis zelum erga vos et monasterium vestrum gerens, ius patronatus, quod habuisse dinoscitur in ecclesia ville de Droscuwiz, in vos duxerit transferendum, sicut in litteris suis confectis exinde continetur,2 nos vestre devotionis 25 supplicationibus inclinati dictique nobilis factum pium et providum, quod gratum et ratum habemus, in Domino commendantes, vobis ius presentandi ad dictam ecclesiam in Droscuwiz nostro et successorum nostrorum et archidiaconi loci, qui pro tempore fuerit, per omnia iure salvo auctoritate ordinaria confirmamus sub anathematis interminatione districtius inhibentes, ne quis hanc nostram confirmationem presumat 3o infringere vel ei ausu temerario contraire. In huius autem confirmationis testimonium presentem vobis concedimus paginam sigilli nostri munimine roboratam. Datumb in Moderiz 1111 idus octobris, anno Domini MºCCºLXºIllo.bc Sigillum: Brunonis, episcopi Olomucensis, in filis sericis copiosis rubri coloris illaesum appendet. Cf. Sigilla in CDB IV. 2, num. 12. 35 393. ª) Ita A. - b-b) Verbis competenter distentis, ut ultimae duae lineae explerentur, scriptum est A. - e) ,111°' videtur esse correctum A_. 1 ) Fortasse Jutae. - 2 ) Vide chartam in Oslavany 1260 iun. 29 (num. 227, A 1) et chartam in Znojmo 1262 nov. 29 datam (num. 354). 1263 OCT. 18. - DEC. 1. NUM. 394, 395. 587 394. Urbanus IV. papa /Brunoni] episcopo et /Bartholomaeoj decano Olomucensibus mandat, ut inquirant, quid et quantum de censibus et aliis ecclesiae Romanae debitis et a quo Petrus de Ponte Curvo, archidiaconus Gradecensis, olim sedis apostolicae nuntius, 5 receperit. In eundem modum scribit / Johanni], episcopo Pragensi, et R., (sic!) decano Olomucensi. Apud Urbem Velerem /1263] oct. 18. Apographum exslat in Urbani IV. registro camerali in archivo secreto Vaticano asservato (Reg. 10 Val. 27), fol. 146 ep. 2 (R). 15 Ed: CDM JI!, pag. 360 num. 360 (ex R). Reg: Palack(J, Reise, pag. 39 num. 291 (ex R). - Reg JI, pag. 168 num. 433. - Potthasl JI, pag. 1515 num. 18681. - Guiraud, Les registres I, pag. 149 num. 495 (e.'I: R). Lit: KK, pag. 319. ..1 episcopo et ..2 decano Olomucensi.ª Cum Petrus, etc. ut supra, usque civitatis et diocesis Olomucensis, tum de censibus etc. ut supra per toturn.3 In eundem modum ..,4 episcopo Pragensi, et R.,b2 decano Olomucensi, in civitate et diocesi Pragensi. 395. + 20 Lupus dictus de Nasimetice protestatur Ekhardum de Miroslav ius patronatus ecclesiae in Troskotovice de consensu uxoris et fratris sui monasterio in Oslavany dedisse. In Znojmo 1263 dec. 1. 394. ª) Superscriptio in margine scripta esl R. - b) Ita R. 1) Brunoni. - 2) Bartholomaeo. - 3) Videlicel ,Cum Petrus de Pontecuruo, archidiaconus 25 Gradicensis, tune capelle apostolice sedis clericus, olim, tempore felicis recordationis Alexandri pape, predecessoris nostri, in partibus illis eiusdem sedis nuntius, ab ecclesiarum prelatis et clericis civitatis' et ,tum de censibus et aliis ecclesie Romane ac Terre sancte debitis, tum etiam de redemptione votorum, non modicam recepisse dicatur pecunie quantitatem, discretioni vestre per apostolica scripta firmiter precipiendo mandamus, quatinus convocatis abbatibus, archi- 30 diaconis et archipresbyteris civitatis et diocesis earundem a singulis per iuramentum ipsorum, ad quod prestandum rebelles, si qui fuerint, per vos volumus ecclesiastica censura compelli, quid et quantum et a quibus et ex qua causa clericus ipse per se vel alios recepit in archidiaconatibus aut archipresbyteratibus eorundem diligentius et plenius inquiratis; et quod inveneritis, per vestras patentes litteras cum sigillorum vestrorum appensione tenorem de verbo ad verbum 35 presentium continentes, nobis plene ac fideliter significare curetis; scituri quod, si propter defectum vestrum circa inquisitionem huiusmodi aliquid omissum fuerit vel neglectum, illud de vestris manibus requiremus. Quod si non ambo hiis exequendis potueritis interesse, alter vestrum ea nichilominus exequatur. Datum apud Urbem Veterem XV kalendas novembris, anno tertio.' (Vide Guiraud, Les registres I, pag. 149 num. 494; epistula episcopo Pataviensi et dilecto 40 filio magistro Gerardo, plebano Viennensi, destinala est.) - 4) Johanni. 588 NUM. 395. 1263 DEC. 1. Charla dubiae fi.dei in membrana scripta in SAR Brunae (archivum mon. in Oslavany, sign. Staré Brno cist. P 24) asservatur (A). Ed: CDM V, pag. 248 num. 34 (ex A). Reg: Reg JI, pag. 168 num. 434. - Sebánek, Archivy, pag. 34 num. 197 (ex A). Lit: Dusková, Listiny rudíkovské, pag. 258 (manus scribae), pag. 271 ss (stili deliberatio). - 5 KK, pag. 264, 309 n. 1. -- Dusková, Ceská listina 2, pag. 185. In chartae tergo manu registratoris necnon scribae monasterii Oslavanensis saec. XIII. scriptum est: ,,Super ecclesia de Droskwiz" (B =Os 4 a), cuius notae ductus manus saec. X VII. penna repetens distinctiores reddere conata est atque vocem ,,donacio" addidit. Scriba: destinatarii proprius (Os 2), cuius manus in chartis Oslavanensibus cum notis anno- 10 rum 1260-1270 datis occurrit, quae autem re vera demum ante annum 1270 scriptae sunt (vide num. 227+ A 2, 355+ A 1). Cf. Exempla script. num. 3, 3. Dictator: destirwtarii proprius. Charla caute consideranda est, nam ad eas (saepe dubiae fi.dei) charlas spectat, quae exstiterunt durante lite monasterii Oslavanensis de vindicatione iuris patronatus ecclesiae in Troskotovice; 15 in hac charla aperte imprimis consensus fratris Ekhardi de Miroslav praedicatur. Vide: JI. 3, Oslavany (Q), 4, De chartae apud nobiles usu (TT ). Nos Lupus dictus de Nasmeritz universis presentero litteram inspecturis ad rei memoriam sempiternam. Ut non possint in posterum JI attemptari calumpnia, que in nostris geruntur temporibus, eternari solent memoria litterarum. Inde est, 20 quod notum esse volumus prellsencium inspectoribus et auditoribus universis, quod dominus Ekhardus de Mirslaus, vir nobilis divinitus inspiratus, ius patronatus in ecclesia ville de Drosl!cuwitz, quod a progenitoribus suis iure successionis in ipsum translatum fuit, dedit abbatisse et conventui in Osla1 accedente dumtaxat consensu uxoris sue, videlicet domine Agnetis, pro remedio carorum suorum tam vivorum 25 quam mortuorum et pro suorum peccatorum venia consequenda, in presentia videlicet domini Hartlibi de Misselboritz, fratris sui, qui suum adhibuit consensum, licet de iure patronatus dicte ville de Droscuwitz ad ipsum minime pertineret, recedentes ab omni actione et iure, quod in eisdemª videbanturb habere. Et ne hanc donationem tam sollempniter celebratam processu temporis alicuius possit protervitas in- 30 firmare, tytulum donationis et recessus fecimus mandari litteris et sigilli nostri munimine recipere firmamentum. Datum in Znoyme anno Domini M°CC0 LX0 III0 , kalendis decembrisc coram testibus subnotatis: domino Hermanno decano Znoymensi, domino Karulo preposito Montis sancti Ypoliti, domino 0.2 preposito et W.3 capellanis et sacerdotibus de Osla, domino Egydio kamerario Vetouiensi, domino Hartliebo et 35 domino !encone fratribus de Dubna, domino Smilone de Bilkouwe, domino Marquardo, domino Tassone, domino Geroslao de Knenitz, domino Rancyro zudario Znoymensi, Wernhardo filio nostro, Merbotone provinciali Znoymensi et aliis quam pluribus tune ibídem collectis. 1263 DEC. 1. - 15. NUM. 395, 396. 589 Sigillum: Lupi de Nasimefice in filis partim sericis fiavi colorís, partim cannabinis gilvi coloris illaesum appendet. Vide Sigilla num. 4, 19. 396. Urbanus IV. papa [Herbordo ], praeposito ecclesiae Olomucensis, mandat, ut 5 fraires hospitalis s. Johannis Hierosolymitani /in Antiqua Bruna] in possessionem decimarum in Královo Pole et bonorum [Ottonis], rectoris ecclesiae s. Jacobi Brunae, iuxta pronuntiationem Simonis [Paltinarii], tituli s. Martini presbyteri cardinalis, quae inseritur, inducat et inducias defendat. 10 15 20 Apud Urbem Veterem [1263] dec. 15. Autographum in membrana scriptum in S ú A Pragae (archivum magni prioratus Melitensium, sign. Jo XXXVIII, Brno 11) asservatur (A). -Apographum exstat in Urbani IV. registris in archivo secreto Vaticano asservatis (Reg. Vat. 29), fol. 5 ep. 6 (R). Ed: Delaville, Cartulaire III, pag. 79 num. 3080 (e quadam copia exempl. A saec. XVIJI.). Guiraud, Les registres JI, pag. 455 num. 958 (ex R). Reg: Palacky, Reise, pag. 39 num. 292 (ex R). - Reg JI, pag. 169 num. 435. - Potthast JI, pag. 1519 num. 18740. Lit: KK, pag. 318. In chartae replicatae parte dextra ,,Lo G (?)"; sub membrana replicata in parte sinistra ,,XXV"; in autographi tergo in media parte superiore ,,Angelerius" legitur; quae omnia in cancellaria apostolica videntur esse scripta. Quae typis minoribus exprimuntur, e charla Simonis cardinalis (vide n. 7) sumpta sunt. Textum R ex editione Guiraudi variationibus pure orthographicis nec non apertis errorribu.~ neglectis praebemus. Urbanusª episcopus, servus servorum dei, dilecto filio ..,1 preposito ecclesie 25 Olomucensis, salutem et apostolicam benedictionem.ª Sua nobis dilecti filii. .2 prior et fratres hospitalis Ierosolimitani in Morauia et Polonia petitione monstrarunt, quod, cum ipsib rectorem ecclesie sancti Iacobi in Brunna,3 Olomucensis diocesis, super 11 quibusdam decimis etc iuribus parrochialibusª Ioci de Cumgesuelte ad hospitale ipsum spectantibus, que idem rector occupaverat contra iustitiam et occupata tenebat, 30 coram ..,4 abbate Montis Syon, Premonstratensis ordinis, Pragensis diocesis, eiusque coniudicibus, auctoritate litterarum sedis apostolice5 traxissent in causam, quia 11 idem rector pluriescitatus legitime in prefixis sibi terminis peremptoriis comparere coram illis 395.+ ª) ,is' ex quadam littera videtur esse correcta A. - fi) Ex ,videbamur' videtur esse correctum A. - c-r) Verbis competenter distentis, ut notatio temporis chartae eminentior fieret, scriptum 35 est A. 1) C/. charlas num. 227, 354, 355+, 356+. - 1) Ottone. - ª) Wisintone. 590 NUM. 396. 1263 DEC. 15. contumaciter non curavit, dicti abbas et coniudices eum propter huiusmodi suas contumacias manifestas in duodecim marchisf Brunnensis1 ponderis et puri argenti prefatis priori et fratribus expensarum 11 nomine sententialiter condempnant es, tandem causam huiusmodi ad nos, prout ex beneficio dictarum litterarum* poterant, legitime remiserunt, prefixo partibus termino peremptorio competenti, quo per se vel per procuratores ydo- 5 neos se ad prosequendum causam ipsam conspectui apostolico presentarent. Et licet procurator dictorum prioris et fratrum in huiusmodi termino comparueriV coram nobis nosque dilectum filium nostrum S.,6 tituli sancti Martini presbyterum cardinalem, in causa ipsa dederimus auditorem, ac ipse dictum rectorem primo, secundo et tandem peremptorie citari legitime fecerit in audientia publica, ut est morís, ídem tamen rector 10 in prefatoh termino et post huiusmodi citationes diutius expectatus, comparere coram ipso contumaciter non curavit. Postmodum autem pars dictorum prioris et fratrum ab eodem cardinali in porrecto super hoc libello7 instanter petiit possessionem decimarum et iurium huiusmodi dictis priori et fratribus nomine ipsius hospitalis* restitui ac dictum rectorem ad restitutionem huiusmodi cum fructibus perceptis ex eis et qui percipi potuerunt per sex annos, 15 per quos decimas et iura predicta tenuit occupata, quos singulis annis extimaviti viginti marchask eiusdem ponderis et argenti, per cardinalem ipsum sententialiter condempnari ac etiam ad solutionem predictarum duodecim marcharum1 compelli. Idem vero cardinalis visis acl' diligenter inspectis processibus habitis coram abbate et coniudicibus supradictis de consilio peritorum et secum plena deliberatione prehabita eosdem priorem et fratres in possessionem vel 20 quasi decimarum* et iurium* predictorum* in iudicio petitorum•m causa rei servande" decrevitn iustitia exigente fore mittendos ipsosque decimarum et iurium eorumdem possessores vel quasi causa reí servande constituit propter huiusmodi evi den tem contumaciam* rectoris eiusdem. Dixit etiam ídem cardinalis et interloquendo pronuntiavit dictos priorem et fratres* esse mittendos in possessionem causa rei servande bonorum mobilium* vel immobilium ad prefatum 25 rectorem ratione persone spectantium, si bona mobilia non extarent, ad valorem duodecim marcharum1 Brunnensis"' ponderis et puri argenti, in quibus ipse memoratis priori et fratribus per abbatem et* coniudices supradictos extitit* condempnatus,* necnon et pro fructibus perceptis per dictum rectorem a* sex preteritis annis de decimis et iuribus parrochialibusª supradictis* in possessionem causaº rei servande bonorum mobilium ad dictum rectorem 30 ratione persone spectantium, vel immobilium, si bona mobilia non extabant, usque ad valorem annuum decem marcharum1 similis argenti et ponderis pro quolibet dictorum sex annorum pro modo debiti per dictum cardinalem iuramento a procuratore dictorum priorisP efl' fratrum* prestito et* deliberatione* prehabita* declarati, prout in publico instrumento confecto exinde ac sigillo cardinalis predicti signato plenius continetur.8 Nos itaque ipso- 35 rum prioris et fratrum supplicationibus inclinati discretioni tueq per apostolica scripta mandamus, quatinus eos vel procuratorem eorum nomine ipsorum in possessionem vel quasi decimarum et iurium predictorum necnon bonorum ipsius rectoris iuxta huiusmodi decretum et pronuntiationem cardinalis eiusdem per te vel per alium auctoritate nostra inducas et defendas inductos, contradictores pe:rr censuram ecclesiasticam appellati- 40 one postposita compescendo,r non obstante, si aliquibus a sede apostolica sit indultum, 1263 DEC. 15. -1263 S. D. NUM. 396, 397. 591 quod suspendi vel interdici aut excommunicari seu extra vel ultra certa loca conveniri non possint per litteras apostolicas, de quibus in nostris litteris fieri debeat mentio specialis, invocato ad hoc, si opus fuerit, auxilio brachii secularis. Tenorem autem ipsius instrumenti de verbo ad verbum presentibus fecimus annotari, qui talis est. 5 In nomine Domini amen. Orta dudum etc.9 Datum8 apud Vrbem Ueterem XVIII kalendas ianuarii, pontificatust nostrit anno tertio.8 Bulla: in filis cannabinis appendebat; nunc autem avulsa et deperdita est. 397. Henricus advocatus et cives expresse nominati in Kravafe declarant Hermannum 10 praepositum et capitulum monasterii in Doksany de consensu Johannis abbatis et capituli in Strahov sibi quasdam terras in villis /Nové j Kopisty et Korsice (Corissiz) iure hereditario et theutonicali vendidisse. In Litomefice 1263 Apographum saec. XV. in. exstat in Libro proclamationum secundo Tabularum curiae regalis 15 per Bohemiam, cuius mnscr. chart. in SÚA Pragae (sign. DD 14) asservatur, fol. 223v - 224 (B). 20 Ed: AC XXXV, pag. 336 (ex B). Reg: Reg II, pag. 169 num. 436. Lit: Sebánek, Ceská listina 3, pag. 127 (origo diplomatica). Dictator: e civitatis et ecclesiae in Litoméfice communi circulo diplomatico (cf. num. 347) = fortasse Johannes, scholasticus Lutomericensis. Vide: II. 3, Doksany (C), 5, De chartae apud civitates usu (Z). In nomine Domini amen. Henricus advocatus, Henricus frater eius, Henricus Haspergengerª et Arnoldus dictus de Lipa,b cives in Crawar, que et Raduss, omnibus 25 in perpetuum. e Quoniam ea, que deliberacione provida et ordinacione solicita 396. a-a) ,Preposito ecclesie Olomucensis' colore rubro scriptum est R. - b) Punctum geminatum sequitur in R. - •) ,ac' R. - d) ,parocchialibus' R. - •) ,Cumgelvelt' R. - !·!) ,marcís Brunnensibus' R. - U) Ex ,comparuit' per rasuram correctum est A. - 11) ,prefixo' R. - ') ,existimavit' R. - k) ,marcas' R. - 1) ,marcarum' R. - !') ,et' R. - m) ,peritorum' R. - n·n) ,-de de-' lacuna 30 membranae fere deletum A. - n') ,Brunnensium' R. - 0 ) ,ca' /acuna membranae fere deletum est A. - P·P) In loco raso scriptum est A. - q) Deest R. - r-r) ,etc. usque compescendo' R. - B-B) Verbis competenter distentis, ut ultima linea expleretur, scriptum est A. - t-t) Deest R. 1) Herbordo. - 2) H. - 3) Fortasse Ottonem. - •) Johanne. - ") Cf. num. 300. - 6 ) Simonem. - 7) Vide num. 390, ubi textus libelli insertus est. - 8) Vide n. 7. - 9) Sequitur tenor chartae num. 35 390 (vide n. 7) cum discrepantiis minimi momenti. 592 NUM. 397. 1263 S. D. firmitatemd inter homines sorciuntur, oblivionis nebulise sepius obducuntur per momentaf temporum successura,u ideoh necesse est, ut talia scripti perpetuitate firmentur,h ne factum precedencium ignoret posteritas secutura. Nos igitur recognoscimus et scripto presencium declaramus, quod dominus Herimannus prepositus, Giselbertus prior, Predizl magistra totumque capitollum Doczanense de consensu et voluntatei 5 venerabilis domini Iohannisk abbatis et capituli Montis Syon, qui et Stragow, vendiderunt nobis et successoribus nostris iure hereditariol et teutonicali areas et agros, quos habuerunt in Copiz et in Corissiz, pascua comunia et lacum, qui protenditur aput villasm predictas, et fructus arborum, que sunt inter villas et lacum, quantum ad ipsos dinoscitur pertinere, et eciam de silvisn ad spacium sex iugerumº sub anua pen- 10 sione,P ita videlicet, quod singulis annis in die beati Martini1 confessoris atque pontificis de quolibet manso agrorum tantummodo eisdem persolvamus in censu dimidiam marcam argenti et sex modios silliginisº et duos modios tritici Lutomyericensis ponderis et mensure, et ut hunc censum eisdem in Doczannr plenarie presentemus; vallato tamen pretaxato censu8 hoc statuto, quod qui die prenotato eundem persolvere negle- 15 xerit, sequenti die illist teneaturt in triginta solidis et in censu,8 et si ulterius negligens permanserit in solvendo, de singulis XIIII0 r diebus post futuris eisdem usque ad solucionem predictorum in singulis XXXta u solidis sit mulctandus. Si vero muleta pretaxata maior estimacione possessionum supercreverit, eiusdem possessiones ad prefatum capitulum libere revertantur. Exceperunt tamen predictum capitulum de 20 qualibet predictarum villarum unam areamv et dimidium mansum, quos prow se et suarum silvarum custodibus reservaverunt.x De silvis vero et fructibus arborum et de aquis aliis a prenotatis nichil ad nos pertinet, nisi ab eisdem obtineamus de gratia speciali. Insuper si alicui nostrum quidquam de prefatis possessionibus vendere placuerit, prcdicto capitulo primo exhibeat redimendum; si autem ipsis redimere non 25 contigerit,bb alicui, quem ipsi approbaverint et qui de ipsis recipiatur,v vendendi habeamus liberamz potestatem. Idem quoque capitulum unum de residentibus in villis prenotatis ex parte sui iudicem constituent, quem voluerint, qui de aquisitis per iudicium terciam denariorum partem recipiet et eis reliquum representet. Et si aliquis casus emerserit, quem per se vel per aliquem suum iudicare voluerint,ªª in claustro 30 suo sive in aliis possessionibus suis nullo obstante, ubi voluerint, poterunt iudicare. ltem quocienscumque ipsos cum inclito rege Boemorum in claustro suo expensas facere contigerit,bb tociens ipsis in marca dimidia suffragemur.cc Ceterum si expedicio nomine prefati regis fuerit edicta, ad quam claustra quocumque modo, seu per vecturam, sive pecuniam seu qualitercumque operam prestare contigerit,bb nos de quolibet 35 mansorum predictorum in duobus denariorum solidis subserviemus eisdem. Et ut autem hec nostra ordinacio rata et inconvulsa permaneat, sigillorum ecclesie ac universitatis in Litomyerzicz munimine presentes fecimus roborari. Acta sunt hec presentibus viris ydoneis: domino Herbordo preposito predicte Luthomyericzensis ecclesie, Iohanne, Theoderico,dd Absolone canonico ibidem, domino Budilao et Puotho- 40 ne baronibus, Demetrio, Kwalone, Henrico de Gurim et Zwyestone militibus, Czizone 5 10 15 20 25 1263 S. D. - 1264 JAN. 2!), NUM. 397, 398. 593 et Procemerio villico in Budyn, Brunone, Petro, Wernero, Anzelmo burgensibus in Lutomyericz et aliis quam pluribus, datum in Luthomyericz per manum Iohannis scolastici ibidem anno Domini M0 ccm0 Lxm0 tercio, indicione VIª, concurrente septima, epacta IX. 398.+ Pfemysl Otakarus Il., rex Bohemiae, dux Austriae et Stiriae marchioque Moraviae, decimam ad officium pincernatus in ecclesia Aquilegiensi spectantem Henrico de Scharfenberg concedit. Pragae 1264 ian. 25. Charla dubiae fidei in membrana scripta in archivo publico Viennensi (sub dato suo) asservatur (A). - Apographum anno 1669 confectum exstat in archivo publico in Graz (HofschatzgewOlbbücher, Handschrift 1/11), pag. 187 (B). Ed: Chmel, Urkunden, pag. 58 num. 57 (ex A). - Goth, Urkunden-Regesten, pag. 214 num. 3. - Schumi, Urkunden v. Krain JI, pag. 258 num. 330 (ex A). - Pferschy, Urkundenbuch, pag. 80 num. 128 (ex A). Reg: Bohmer, Add. sec., pag. 439 num. 155. - Bianchi I, Documenta, pag. 410 num. 278.Reg JI, pag. 171 num. 439. - Krones, Forschungen, pag. 540 num. 83. Lit: Fiala, Kanceláf, pag. 177 n. 46. - Sebánek, Urkundenwesen, pag. 386. - Dusková, Urkundenwesen, pag. 395. Scriba: P JI 11 = B 1 = Conradus, Brunonis, episcopi Olomucensis et capitanei Stiriae, notarius. Cf. Exempla script. num. 2 b, 4. Dictator: Conradus, notarius episcopi. Chartae fides nonnunquam addubitatur, non argumenti sui causa, sed quia sigillo nunc in charla appenso (vide inferius) Pfemysl Otakarus JI. demum a. 1270 primum usus esl; eo autem anno (i. e. 1270) Bruno a munere capitaneatus Stiriae iam solutus est. Vide: JI. 1 a, P. O. JI., 2 b, Conradus nolarius (V). Nos Othakarus,ª dei gratia rex Boemie," dux Austrie et Stirie marchioque Morauie, presentium annolltatione notum fore volumus universis, quod venerabilis in Christo pater dominus Gregorius, sancte sedis Aquilegensis pathriarcha, 11 collato 30 nobis liberaliter et gratanter cum omnibus suis pertinentiis et iuribus pincernatus 397. ª) ,Haspergeng' B. - 11) ,Lpa' B. - e) ,perpetum' B. - ª) ,firnitatem' B. - t) ,nubulis' B. - f) ,monenta' B. - ') ,sucessura' B. - A-A) In loco raso scriptum est B; verborum radendo deletorum, imprimis titulorum, nonnulla vestigia adhuc apparent; quae in editione negleximus. - ') ,wo!lwolutate' B. - k) ,Iohoanis' B. - 1) ,hereditari' B. - m) ,villa' B. - n) ,silmis' B. - 0 ) 35 ,iugerium' B. - P) ,pensionene' B. - !1) ,sigillinis' B. - r) ,Doczan' B. - •) ,censsu' B. - M) ,illius teneantur' B. - ") ,XXXti' B. - 11) ,arream' B. - w) ,per' B. - "') ,reservarunt' B. - 11) ,recipiat' B. - z) ,libertam' B. - ªª) ,voJuerit' B. - 11/J) ,contingerit' B. - ce) ,suffragemorum' B. - ttd) ,Theoderi' B. 1) Nov. 11. 594 NUM. 398, 399. 1264 JAN. 25. - 30. officio in ecclesia Aquilegensi1 11 nobisque volens idem officium cum sui iuris integritate servare, misit ad nos e dilectum fidelem nostrum Henricum de Scharphenberch, absolutum a debito vassallie, quo tenebatur, eidem ratione cuiusdam decime spectantis ad ipsum pincernatus officium, que ex morte Alberti dicti de Troghe vacabat,2 ante collationem huiusmodi nobis factam. Nos itaque consideratis et inspectis prefati s fidelis nostri Henrici de Scharphenberch serviciis multiplicibus sueque fidelitatis constantia, eidem iure sive titulo feudi dictam decimam, quam Albertus de Troghe possedisse dinoscitur, concedimus et conferimus liberaliter ac libenter. In cuius rei testimonium et firmitatem perpetuam presens scriptum sigilli nostri iussimus munimine roborari. Actum et datum Prage VIII kalendas februarii, anno Domini MºCCº 10 LX0 IIII presentibus hiis testibus: Smilone de Lüchtenburch, Andrea Magno, Henrico marscalco, Zenecone fratre Smilonis, Gallo et aliis quampluribus.ª Sigillum: Otakari, regis Bohemorum, etc., ducis Austriae etc., usque ad titulum domini Portus Naonis, in scidula membranacea valde laesum appendet. Cf. Sigilla num. 1 a, 1 II, 2 IV. 399. Pfemysl Otakarus 11., rex Bohemiae, dux Austriae et Stiriae marchioque Moraviae, Henricum, civem Olomucensem dictum de lváñ (Iwaniz), iudicem in villa [Velkf¡] Tf¡nec constituit. - 12[6]41 ian. 30. 15 Apographum saec. XIV. ex. praebet Líber privilegiorum ecclesiae Olomucensis (pars chartacea) 20 in SAR Olomouc (archivum cap., sign. E I 27) asservatus, pag. 35 num. 39 (B).' Ed: CDM IV, pag. 112 num. 79 (ex B, ad a. 1274). - Hosák, Vybrané texty, pag. 16-17 (ex CDM, cum translatione non ubique concinna in linguam Bohemicam). Reg: Reg Il, pag. 351 num. 851 (ad a. 1274). Lit: Fiala, Kanceláf, pag. 203. - Kavka, Ceskoslovenské déjiny I, pag. 366-7 (translatio 25 superius memorata repetitur). - Dusková, Urkundenwesen, pag. 384 n. 391. Dictator: cancellariae regiae proprius, qui vestigia stili cancellariae (P II 42) praebet. Vide: II. 1 a, P. O. II., 5, De chartae apud civitates usu (AA). Othacarus, dei gracia rex Bohemorum, dux Austrie et Stirie et marchio Morauie, fideli suo Henrico, civi Olomucensis civitatis, dicto de Iwaniz, graciam suam et omne 3o bonum. Quoniam, que provide et rationabiliter fuerint ordinata, non solum 398.+ 11) Littera ,k' ex ,t' sine rasura correcta est A. - b) ,BOein' A. - e) Post vocem locus rasus apparet, in quo litterae ,ah' discerni possunt A. - ª) Littera ,s' sine rasura ex ,R' corr. est A. 1) C/. chartam eiusdem patriarchae a. 1263 datam (Reg II, pag. 1171 num. 2676 et suo tempore in regestorum serie huius tomi). - 1) Diem mortis eius ignoramus. 35 1264 IAN. 30. - FEBR. 1. NUM. 399, 400. 595 inviolabilis confirmacionis munimine stabiliri, verum eciam perhenni debent memoria declarari, fidelis nostri Petri, quondam villici in Olomucensi provincia,3 ordinacionem racionabilem super villa nostra Tyncz confirmantes, ad instanciam peticionum fidelium nostrorum civium Olomucensis civitatis, Ottonis et Friderici,ª tue discrecionis 5 fidelitatem commendancium, te in eadem villa iudicem constituimus perpetuum, ut in ipsa Bohemici iuris condicione mutata in omnibus, que ibídem iudicanda seu ordinanda fuerint, ius Teutonicum studeas conservare. Et ut iusticie et profectui ville eiusdem et hominum ibídem manencium melius valeas intendere, unumb laneum ad dicte ville iudicium pertinentem et thabernam et molendinum et stubam balneariamb 10 absque alicuius census exaccione tibi et heredibus tuis iure concedimus feodali, ita ut ad tuos et tuorum heredum posteros huiusmodi concessio devolvatur. Super omnibus itaque causis et culpis faciendi iudicii et iusticie in prefata villa tibi plenam conferimus potestatem; causas ergoc sive culpas furti, adulterii sive stupri et homicidii iudicabit noster specialis nuncius vel noster villicus per Olomucensem provinciam te presente, 15 iudiciorum eciam questus pro culpis minoribus provenientes tibi ex integro conferentes, pro culpis maioribus iudiciorum questus partem terciam tantummodo tibi volumus provenire, set duas partes eorundem nostre camere assignari. In cuius rei evidenciam presentes litteras nostri sigilli munimine decrevimus communiri. Datum anno Dominí M°CC0 LXIIII0 ,a III0 kalendas februarii. 20 25 400. Radoslaus, archidiaconus Pragensis, tres hereditates in villa Zemechy a variis personis comparatas et domunculam in castro Pragensi sitam ecclesiae Pragensi assignat. Pragae 1264 febr. 1. Autographum in membrana scriptum in archivo arcis Pragensis Pragae (archivum cap. Pragensis, sign. 39 JI 21) asservatur (A). Reg: Reg JI, pag. 171 num. 440. - Ersil-PraZák, Katalog, pag. 26 num. 49 (ex A). Lit: Sebánek, Urkundenwesen, pag. 314 n. 55. - Dusková, Urkundenwesen, pag. 362. 399. ª) ,Frideri' B. - b-1>) Scriba primum verba ,lanemn... balneariam' omisit; quae sub textu correxit additis verbis ,absque etc.' B. - e) ,go' B. - ª) ,LXXIIIIº' B. 30 1) Notatio anni corrigenda est (vide n. d), nam annus 1274 in apographo allatus titulo, quo Pfemysl Otakarus 11. eo anno utebatur, non respondet. Argumentum chartae autem nullam suspicionem movet et dictatus eiusdem (vide superius) vestigia stili cancellariae regiae anno 1264 adhibiti praebet. Errorem in notatione temporis chartae scriba copiarii capituli Olomucensis videtur fecisse, cuius chartae accurata temporis notatio non intererat. - 2) Chartam principio iudex villae Velky 35 Tynec possidebat, in archivo capituli aut chartae autographum aut apographum depositum est post ea, cum Venceslaus lI., rex Bohemiae, per chartam Pragae 1288 iun. 17 (Reg 11, pag. 624 num. 1455) datam capitulo eandem villam assignavit. - 3) In charla sincera ultimo 1248 febr. 26 (CDB IV, pag. 229 num. 133) nominatur. 596 NUM. 400. 1264 FEDR. t. Scriba: ecclesiae Pragensis proprius = P 1I 49 a, qui et chartam Pfemysli Otakari 11. Pragae 1267 mart. 1 datam (num. 488) scripsit. Cf. Exempla script. num. 1 a, 46. Dictator: fortasse ecclesiae Pragensis proprius. Vide: 11. 3, Praga, ecclesia capitularis (L). Apud Fr: descriptio chartae. 5 In nomine Domini amen. Cum creatura non habeat, quid pro meritis respondeat creatori, ad capescendum pia consideratione regnum 11 dei, ut posse suum horno faciat, mandata celestia efficacius gerat, plicibus' R. 1) Pfemyslo Otakaro II. 616 NUM. 414. 1264 IUN. 23. de Wodycz comparavit, et fortalicium Przyeniczed a Benessio dicto Nossony propter eundem casum cum omnibus pertinenciis, que spectant ad supradictum castrum et fortalicium, silvis, pratis, agris cultis et incultis, nemoribus, pascuis, molendinis aquarumve decursibus et cum omni iure ad ea spectante et pleno dominio, sibi et successoribus suis hereditarie tenendum et possidendum. Considerantes bonum regni s et nostrum utile, quod dum oprimuntur malí, eriguntur boni, videntes diligenciam eius in hiis, que sunt pro regno pacis et pro persona maiestatis nostre, indeficienter servientem, ipsum supradictum Wokonem et successores eius facimus et creamus eos auctoritate nostra regia Boemie post nos primos et supremos iusticiarios et purkravios iudicesque tocius regni, cum ipse vel ipsi invenirent tales homines raptores vel malificos 10 contra pacem et iura Boemie quocunque modo facientes, eos oprimeree et destruere, qualiter sibi vel successoribus suis viderit oportunum, in corporibus et rebus secundum exigenciam condignam eorum. Et si aliquis in regno tales contra regnum et contra eos adiuvare vel tueri presumpserit, in eandem indignacionem regie maiestatis nostre et regni incurreret ulcionem. Et quem vel quoscunque in castris, fortaliciis municioni- 15 busque! et cos devincerent, debent facere cum eis secundum condecenciam voluntatis eorum; et quecunque eorum sunt vel fuerunt talium, sint bona mobilia vel inmobilia,g quocunque nomine appellantur, debent habere et tenere ex officio suo et pro suis laboribus et impensis hereditarie possidendum, cuiuscunque status vel condicionis sit, tamen sub tali condicione, quod si nos vel successores nostri reges Boemie volentes 20 habere pro nobis vel pro camera nostra, debemus eis impensas et expensas et dampna eorum refondere et resarcire, quascunque perciperent in hac causa. Et ipsi debent nobis notificare omnes impensas et expensas et dampna eorum sub iuramento tali, sicut nobis obligantur; et nos expedientes eos indempnes possumus cum illis bonis facere, quid nobis placet vel successoribus nostris. Eciam si auri fodinas vel argenti 25 vel cupri, ferri aut cuiuscunque metalli invenirent in bonis hereditariis suis, debent tenere et habere et uti sine impedimento nostro et nostrorum successorum et aliorum omnium proculmotis tam diu, usque quo non aligenarent per vendicionem. Eciam supradicto Wokoni et suis successoribus legittimis facimus hanc graciam, considerantes servicia eius nobish gratah et condigna, ut possent emere omagium, vasellos sibi com- 30 parare secundum consuetudinem terre Boemie et de consensu nostro et successorum nostrorum cum omnibus pertinenciis et libertatibus suis ad instar aliorum bonorum suorum liberorum habere, tenere debeant imperpetuum et libere possidere, hoc adiecto, si emerent omagium, debent libere tenere, sicut supra scriptum est, seti si contingeret eos vendere pro quacunque necessitate, tune possunt vendere tali modo, sicut tenuit 35 ille in omagio, a quo emerunt, cui vendent, ut ipse tali modo teneat. Eciam si contingeret eis cui vel contra quem iuramentum facere, non debent iurare nec in cruce nec tactis sanctis ewangeliis, set ponentes supra pectus suum dígitos suos debent dicere: Ego A vel B - nomen suum nominando - iuro iuramento, in quo obligor domino deo et domino meo regi - nominando regem nomine suo -, quod non sum reus cum 40 hiis omnibus, in quibus me inculpat iste; sic me adiuvetk deus, beata Virgo et orones 1264 IUN. 23. NUM. 414. 617 sancti - nominando personam, cui vel contra quem iuramentum prestitit - et alia verba in iuramentis non sunt obligati facere per illam gratiam, quam fecimus eis auctoritate regia tamquam rex Boemie propter legalitatem domus eorum et utilia et grata servicia, quel nobis fecerunt, faciunt et facere intendunt. In cuius rei testimo- 5 nium presentes literas fieri et sigillim nostri maiorism iussimus munimine communiri. Datum Prage anno a nativitate Domini millesimo CCmo n LXIIII0 ,n in vigilia Iohannis Baptiste. 414.+++• Otakar, z bozie milosti král cesky, vévoda rakúsky a stirsky i markrabe moravsky, známo 10 ciníme listem tiemto vsem tak nynejsím jakoz i budúcim, ze my dali sme urozenému Vokovi z Rozmberka, najvyssiemu marsálku nasemu královstvie ceského a hajtmanu corutanskému a stirskému, zvlástniemu vernému nasemu milému, a budúcim jeho s múdrú vernych nasich radú a z jistého naseho vedomie hrad Sokolcie, kteryZto on svymi ztravamiª a náklady pro lúpezi a krádezi od Janáka z Vodic dobyl jest, a tvrz Ptenice od Benese feceného Nos pro takovéz 15 pfíhody se vsemi pfíslusenstvími, kteráz pfislusejí k ptedtecenym hradu a tvrzi, s lesy, lukami, dedinami ornymi i neornymi, s háji, pastvistemi, s mlyny, potoky a se vsím právem k tomu pfíslusejícím a s plnym panstvím, jemu a budúcim jeho k dedickému ddení a vládení. V tom znamenajíce dobré tobo královstvie a nase uziteené, neb kdyz utisteni byvají zll, vyzdvihují se dobl'í, vidúce také snafoost jeho k tem vecem, kteréz sluseji k upokojeni královstvie a k osobC 20 velebnosti nasie, snafoe ab stále slúzící, jeho napfed feceného Voka a budúcie jeho Ciníme a znovac ustavujem je moci nasí královskú zeme ceské po nás prvnie a najvyssie popravce a purkrabie a súdce vseho královstvie, kdyz by on neb oni nalezli takové lidi lúpefoíky aneb zlocince proti pokoji a právóm zeme ceské kterakym kolivek obycejem cinície, aby je utiskli a zkazili, kterak jemu neb budúcím jeho videti se bude podobné na jich zivotech i na jich zbozí vedle hodnosti 25 jich provinenie. A jestlize by kto v královstvf takovym proti království a proti nim pomahati aneb jich brániti smel, v tyz hnev královské velebnosti nasie a královstvie upadne a v túz pomstu. A kohoz kolivek neb kteréz kolivek na hradech, na tvrzích neb na jich ohradách ptemohú, mají uciniti s nimi vedle slusnosti vuóle své; a vsecko zbozie, kteréz kolivek jest neb bylo by takovych, budto movité neb nemovité, kterym kolivek jmenovalo by se, mají mieti a drzeti z úfadu svého 30 za svú práci a za náklady a tiem dedicky vládnúti, kteréhoz by kolivek stavu neb fádu byl, vfak 414.+++ ª) ,Rosennberg' D. - 11) Post vocem ,suis' verba ,cum consilio' mendose sequunlur in e, D. - C) ,quem' e, D. - ") ,Przienicze' D. - •) ,opprimere' D. -f) Verbum ,caperent' verisimillime deest C, D. - ") ,immobilia' D. - h-h) ,grata nobis' D. - ') ,sed' D. - k) ,adiuvat' C, D. l) ,qua' cum ,s' erasa C, ,quas' D. - m-m) ,sigillo nostro maiori' C, D. - n-n) ,ducentesimo sexagesimo 35 quarto' D. 1) Verbis ,et cetera' falsator titulum regís Bohemiae aevi sui imitatus est. - 2) Woko (1262 iun. 3 mortuus) numquam capitaneus Carinthiae eral; Pfemysl Otakarus JI. eam demum anno 1269 post mortem Ulrici, ducis Carinthiae, acquisivit. 618 NUM. 414, 415. 1264 IUN. 23. - 27. pod takú vymienkú, jestlize bychme my aneb budúcí nasi králové cestí chteli sobe mieti anebo k své komoi'e, máme jim náklady, útraty a skody jich navrátiti a nahraditi, kteréz by kolivek vzeli v té pfi, a oni maji nám oznámiti vsecky náklady a útraty i skody své pod takú pfisahú, jakúz sú nám zavázani, a my odbudúce jich bez jich skody moci budem s tiem zbozím uciniti, co se nám líbiti bude neb nasim budúcim. Také jestlize by zlaté hory aneb sttiebrné hory aneb ze- 5 lezné neb medené aneb kteréhoz kolivek jiného kovu nalezli na svém zbozi dedicném, to maji ddeti a mieti a toho pozivati bez nasie pfekázky i nasich budúcich i vsech jinych kterychz kolivek tak dlúho, dokudz by toho prodánim od sebe neodlúcili. Také svrchupsanému Vokovi i jeho budúcím dobrolofoym cinime tuto milost, znamenajíce sluZby jeho nám vdecné a hodné, aby mohli sobe kupovati manstvie a nápravnictva vedle obyceje zeme ceské a s povolenim nasim 10 i budúcích nasich se vsemi pfislufaostmi a svobodami jich a tech aby pozivali, jimi vládli, je meli a ddeli vecne a svobodne, práve téz jako jiné své zbozie dediené a svobodné, s túto pi'icinú, jestlize by kúpili manstvie, mají je svobodne drfoti, jakoz pi'edepsáno jest, pakliby se pi'ihodilo, ze by je prodali pro kterakúz kolivek poti'ebu, tehdy mohú prodati tak, aby, kdoz to od nich kúpí, ddel to v manstvi, téz jakoz jest ddel ten, od koho sú oni kúpili. Také pi'ihodilo-li by se jim 15 komu aneb proti komu pi'ísahu ciniti, nemaji pfisahati ani na ki'izi ani dotykajíce se svatych ctení, ale poloziec na své prsy prsty své, mají i'ieci: Já A neb B - jméno své pomenuje - pi'isahám pi'isahú, kterú zavázán sem pánu bohu a pánu mému králi - jmenuje krále jménem jeho - ze nejsem vinen temi vsemi vecmi, kterymiz me viní tento; tu má jmenovati toho, komu neb proti komu ciní pi'isahu - tak mi buóh pomáhaj, blazená Panna a vsickni sveti- a jinych slov V prisa- 20 hách nejsú zavázáni ciniti skrze tu milost, kterúz cinime jim mocí královskú, jakoZto král cesky pro slechetnost domu jich a pro uziteené i vdeené sluzby, kteréZto nám cinili sú, cinie a ciniti mienie. Tomu na svedomie list tento napsati jsme kázali a peceti nasie vecsie potvrzením jej sme upevniti a potvrditi kázali. Dán v Praze léta od narozenie bozieho tisicieho CCLXIIIIº, in vigilia sancti lohannis Baptiste. 25 415. Urbanus IV. papa [Volrado}, episcopo Halbersladensi, mandat, ul magistrum Herbertum de Hallis, clericum [Brunonisj, episcopi Olomucensis, ad ipsius commendationem in civitale el dioecesi sua ad beneficium ecclesiasticum promoveri /acial. Apud Urbem Veterem [1264] iun. 27. 30 Apographum exstat in Urbani IV. registris in archivo secreto Vaticano asservatis (Reg. Val. 29), fol. 322 ep. 1698 (R). Reg: Palack(¡, Reise, pag. 40 num. 300 (ex R). - Reg JI, pag. 178 num. 455. - Potthast JI, pag. 1535 num. 18960. - Guiraud, Les registres !JI, pag. 444 num. 2646 (ex R). Lit: Krofta, Kurie, pag. 187 n. 5 (formularius papalis provisionis). 35 414.+++• ª) Scriba primum ,on svym sbozím' scripsit, vocem ,sbozím' sublineavit, voci ,svYlll' litteram ,i' et in margine vocem ,ztravami' addidit T. - ") Littera superflua ,s' sequitur in T. - e) Vox ,znova' cum signo reclamationis in margine addita est in T. 1264 IUN. 27. - 28. NUM. 415, 416. 619 Episcopo Halberstadensi.a 1 Devotos ecclesie in suis familiaribus seu dilectis honore prosequi condigne debemus, ut sit ei causa letitie congrue illis provisionis gratiam provenisse. Cum itaque venerabilis frater noster..,2 Olomucensis episcopus, dilectum filium magistrum Herbertum de Halis, suum clericum, nobis affectuose per 5 suas litteras duxerit commendandum,3 nos in eodem clerico personam ipsius episcopi honorare volentes, fraternitati tue per apostolica scripta mandamus, quatenus eidem clerico, si est ydoneus scientia, moribus et etate ac de legitimo matrimonio procreatus, de beneficio ecclesiastico cum cura vel sine cura prebendali vel alio ad cuiuscumque collationem seu ecclesiastice persone presentationem spectante, si quod in tua civi- 10 tate vel diocesi vacat ad presens vel quam cito se facultas obtulerit, dummodo de beneficiis ad collationem vel presentationem illius aut illorum, ad quos huiusmodi beneficium pertinet, non mandaverimus alicui alii provideri, per te vel per alium auctoritate nostra providere procures, faciens eum in ecclesia, in qua sibi provideri contigerit, si collegiata existat, cathedrali tamen prorsus excepta, exnunc in canoni- 15 cum recipi et in fratrem. Non obstante statuto de certo canonicorum numero, iuramento vel confirmatione apostolica seu quacumque firmitate vallato, seu quod idem alias beneficiatus existat vel si aliquibus a sede apostolica sit indultum, quod ad receptionem et provisionem alicuius minime teneantur quodque ad id compelli vel suspendi aut interdici seu excommunicari non possint, et quod alius nequeat de bene- 20 ficiis ad ipsorum collationem vel presentationem spectantibus aliis providere sive aliqua indulgentia sedis eiusdem, per quam effectus huiusmodi gratie impediri valeat vel differri et de qua in nostris litteris fieri debeat mentio specialis.4 Contradictores etc., usque compescendo.5 Ita tamen, quod idem clericus ad ordines, prout requiret onus beneficii, de quo sibi provisum fuerit, se faciat statutis temporibus promoveri 25 et personaliter resideat in eodem. Alioquin huiusmodi gratia nullius penitus sit momcnti. Datum apud Vrbem Ueterem V kalendas iulii, anno tertio. 416. Simon, custos Olomucensis ecclesiae, Brecislaviensis archidiaconus et Brunensis notarius, prolestatur se de suis praediis praecipue in Husovice, antequam ea Haymanno, 3o civi lglaviensi, vendidisset, monasterio in Zábrdovice decimas et census debitos solvisse. - 1264 iun. 28. Apographum saec. XVII. praebet codex mnscrus ,,Annales Zabrdovicenses" intitulatus, in SAR Brunae (Coll. mnscr. num. 296) asservatus, fol. 42 (B). 415. ª) Superscriptio alio atramento scripta est R. 1) Volrado. - 2) Bruno. - ª) Litterae non exstant. -') Decr. Greg. IX. 3.fi.28 (Friedberg Il, 35 col. 477-478). -- 5) Videlicet ,auctoritate nostra appellatione postposita.' 620 NUM.i 16, 417. Ed: CDM JI!, pag. 368 num. 366 (ex B). Reg: Reg JI, pag. 178 num. 456. Lit: KK, pag. 323. Dictator: ignotus. 1264 IUN. 28. - IUL. 7. Genuinus textus chartae pluribus in locis videtur esse corruptus, de sinceritate eius non est 5 autem dubitandum. Vide: JI. 3, Zábrdovice (F), Olomouc, ecclesia capit. (0), Aliae ecclesiae (K). Simon,ª divina miseratione custos Olomucensis ecclesiae ac Brezlauiensis archidiaconus nec non Brunensis notarius, omnibus pr~sens scriptum visuris salutem in omnium salvatore. Ne rerum gestarum memoria processu temporis possit eva- to nescere, discretorum virorum prudentia solet eas literarum fulcimine roborare. Noverint ergo tam pr~sentes quam posteri, quod sicut ecclesia Zabrdouicensis de pr~dio in Husicz plenas decimas a retroactis temporibus iure consuevit percipere, sic et nostris temporibus easdem recepit pacifice ac quiete. Nam cum primum quatuor laneos a Volschone pi~ recordationis ibídem comparavimus, ius, quod in dandis de- 1s cimis invenimus plene, studuimus servare, ídem facientes ex laneis ab Henrico Husensnidario comparatis.b Postremo agros quosdam ecclesiae, qui Prues vulgariter nuncupantur, dicto pr~dio adiacentes emimus ab abbate Theodorico de consensu totius conventus sub hac forma, quod singulis annis dimidiam marcam argenti nomine census ac plenas decimas de eisdem solvere deberemus, quam formam non excessimus, 20 quamdiu nostrae iurisdictioni subiecta fuit possessio memorata, quinimo praedictum censum annis singulis ac plenas decimas ecclesiae supradictae persolvimus, antequam agricola suae partem acciperet portionis. Tandem vero, cum s~pedictum pr~dium seu curiam venderemus Haymanno, civi Iglauiensi, in ipso contractu1 evidenter expressimus, ius et consuetudinem pr~dii pr~notati tam in censu quam in decimis esse inviola- 25 biliter observanda. Ne igitur super huiusmodi venditione litis possit materia suboriri, pr~sentes conscribi fecimus et sigilli nostri munimine roborari testibus subnotatis, quorum haec sunt nomina: Fridericus de Godnig iudex provincialis, dominus Fridericus subpincerna regís, Eberhardus, Preslo, Swellarius, Perengerus, Hiruso cives Brunenses. Acta sunt haec anno Domini MCCLXIIII, 4to calendas iulii. 30 417. Urbanus IV. papa / Brunonij, episcopo Olomucensi, mandat, ut Conrado, rectori ecclesiae sancti Martini in Hartberg, notario / Pfemysli Otakari 11.], regis Bohemiae, ad obtinendum benefi.cium auxilio adsit. Apud Urbem Velerem / 1264] iul. 7. 35 416. ª) ,Carolus' B; nomen ,Simon' iam in CDM affertur; utrum A. Boéek fultus alío apographo nunc ignoto, an re penitus considerata ac perspecta correctionem nominis fecerit, statui non potest. -") ,compatre' B; condiciones correcturae vide in n. a. 1) ,Contractus' vix formam chartae habuit, potius ad librum civitatis seu provinciae Brunensis hoc loco alluditur. Sed exstiterintne iam iis temporibus isti libri, dubium est. 40 1264 IUL. 7. - 17. NUM. 417, 418. 621 Apographum exstat in Urbani J V. registris in archivo secreto Vaticano asservatis (Reg. Val. 29), fol. 203 ep. 1014 (R). Reg: Palack(J, Reise, pag. 40 num. 301 (ex R). - Reg ll, pag. 179 num. 457. - Potthast II, pag. 1535 num. 18968. - Guiraud, Les registres III, pag. 313 num. 1964 (ex R). - Pfer- 5 schy, Urkundenbuch, pag. 85 num. 139 (ex R). Lit: Krofta, Kurie, pag. 187 n. 5 (formularius provisionis papalis). - Sebánek, Urkundenwesen, pag. 389. Episcopo Olomucensi.ª 1 Dilectus filius Chunradus, rector ecclesie sancti Martini in Hartperch, Salceburgensis diocesis, notarius karissimi in Christo filii nostri 10 •• ,2 regis Boemie illustris, nobis significare curavit, quod, cum felicis recordationis Alexander papa, predecessor noster, .. ,3 abbati monasterii Meclicensis, ordinis sancti Benedicti, Patauiensis diocesis, per suas litteras4 sub certa forma preces porrexerit et mandatum, ut eidem rectori de aliquo ecclesiastico beneficio ad collationem suam spectante, consueto clericis secularibus assignari, etiam si curam animarum haberet, 15 si tune vacabat vel quam primum ad id se facultas offerret, providere curaret, ídem abbas precibus et mandato huiusmodi penitus obauditis id efficere non curavit, quamquam habuit facultatem, propter quod ídem Chunradus ad nostram duxit providentiam recurrendum. Nos itaque memorati regis obtentu nobis pro eodem notario affectuose per suas litteras supplicantis,' gratiam ipsi notario a predecessore nostro 20 factam prosequi gratiose volentes, mandamus, quatenus, si est ita, per te vel per alium ad provisionem ipsius procedas iuxta predictarum continentiam litterarum. Non obstante si eidem abbati a sede apostolica sit indultum, quod ad provisionem alicuius minime teneatur quodque ad id compelli seu quod interdici, suspendí vel excommunicari non possit, et quod de beneficiis ad collationem suam spectantibus nulli valeat 25 provideri per litteras apostolicas non facientes plenam et expressam de indulto huiusmodi mentionem sive qualibet alia indulgentia dicte sedis, per quam mandati nostri executio impediri valeat vel differri et de qua in nostris litteris fieri debeat mentio specialis. Contradictores etc., usque compescendo.ó Datum apud Vrbem Ueterem nonis iulii, anno tertio. 30 418. Urbanus IV. papa [Brunoni], episcopo Olomucensi, mandat, ut Johanni de Ponte, clerico Treverensis dioecesis, qui in Olomucensi dioecesi mansionem elegit, de aliquo beneficio ecclesiastico ad collationem monasterii in Tisnov pertinente provideat. Apud Urbem Veterem [1264] iul.17. 35 417. ª) Superscriptio alio atramento scripta est R. 1) Brunoni. - 1) Pfemysli Otakari JJ. - ª) Ortolpho. - ') Litteras ignoramus. - 6) Videlicet ,auctoritate nostra appellatione postposita.' 622 NUM. 418. 1264 IUL. 17. Apographum exstat in Urbani IV. registris in archivo secreto Vaticano asservatis (Reg. Vat. 29), fol. 204 ep. 1019 (R). Reg: Palack(¡, Reise, pag. 40 num. 303 (ex R). - Reg JI, pag. 179 num. 458. - Potthast JI, pag. 1537 num. 18989. - Guiraud, Les registres III, pag. 315 num. 1969 (ex R). Lit: Krofta, Kurie, pag. 187 (formularius provisionis papalis). Episcopo Olomucensi.ª 1 Constitutus in presentía nostra dilectus filius 5 Iohannes de Ponte, clericus Treuerensis diocesis, nobis humiliter supplicavit, ut, cum ipse, qui in tua diocesi mansionem elegit, nullum, sicut asserit, sit beneficium ecclesiasticum assecutus, provideri sibi de benignitate apostolica mandaremus. Licet autem clericus ipse, quem per dilectum filium magistrum P.,2 archidiaconum Burde- 10 galensemb in ecclesia Agennensi, socium dilecti filii magistri Mi.3 de Tholosa, sancte Romane ecclesie vicecancellarii, examinari fecimus diligenter, inventus fuisse dicatur in litteratura competenterc ydoneus ad ecclesiasticum beneficium obtinendum, tamen quia nobis de ipsius vita et conversatione non constitit, mandamus, quatenus circa vitam et conversationem eiusdem clerici inquisitione diligenti premissa, si eum 15 vite laudabilis et honeste conversationis esse reppereris, et alias non sit beneficiatus aliudque canonicum non obsistat, ei de aliquo ecclesiastico beneficio cum cura vel sine cura ad collationem vel presentationem dilectarum in Christo filiarum ..4 abbatisse et conventus monasterii de Tusnewiz, Cisterciensis ordinis, prefate Olomucensis diocesis, pertinente, consueto clericis secularibus assignari, si quod in tua vel aliena 20 civitate vel diocesi vacat ad presens seu quam cito se facultas obtulerit, si nondum alicui alii de beneficiis ad earumdem abbatisse et conventus collationem vel presentationem spectantibus mandavimus provideri, auctoritate nostra per te vel per alium providere procures, inducens eum in ipsius corporalem possessionem et defendens inductum. Non obstante si dictis abbatisse et conventui a sede apostolica sit indultum,ª 25 quod ad receptionem vel provisionem alicuius compelli aut excommunicari seu interdici vel suspendí non possint, vel quod alius nequeat de beneficiis ad earundem abbatisse et conventus collationem vel presentationem spectantibus aliquibus providere, per litteras apostolicas non facientes plenam et expressam de indulto huiusmodi mentionem, sive aliqua ipsius sedis indulgentia, per quam effectus huiusmodi gratie 30 impediri valeat vel differri et de qua in nostris litteris fieri debeat mentio specialis. Contradictores etc., usque compescendo;5 proviso, quod idem clericus ad ordines, prout requiret onus beneficii, de quo sibi duxeris providendum, se faciat statutis temporibus promoveri et personaliter resideat in eodem. Alioquin etc., usque momenti.6 Volumus autem, quod omnes alíe littere ab apostolica sede vel eius legatis obtente 35 necnon promissiones et obligationes a quibuscumque facte, super eiusdem clerici provisione omni robore careant firmitatis. Datum apud Vrbem Ueterem XVI kalendas augusti, anno tercio. 418. ª) Superscriptio alio atramento scripta est R. - b) ,Brul' (?) R. - ~) ,:>pe3' R. - d) In margine paginae scriptum legitur ,Satis potest transire' R. 40 5 1264 IUL. 17. NUM. 418, 419. 623 419. ++ Pfemysl Otakarus 11., rex Bohemiae, dux Austriae et Stiriae marchioque Moraviae, monasterium in Vyssí Brod in protectionem recipit testamentumque (sic) Wokonis /de Rosenberg], fundatoris eius, inserí faciens confirmat. Apud Písek 1264 iul. 17. Charla autographi instar in membrana scripta in SAR Tfeboñ (archivum mon. in Vyssi Brod, sign. HA 2/VII) asservatur (B). - Apographum saec. XVI. - XVII. (praeter nonnullas copias recentiores) exstat in copiario monasterii Altovadensis chartaceo (sign. 115/II) in eodem archivo asservato, pag. 7-9 (C).1 10 Ed: Millauer, Der Ursprung, pag. 59 num. 8 (exB). - Pangerl, Urkundenbuch von Hohenfurt, pag. 21 num. 15 (ex B). Reg: Reg II, pag. 179 num. 460. Lit: Pangerl, Wok von Rosenberg, pag. 15. - Fiala, Kanceláf, pag. 230. - Dusková, Ceská listina 2, pag. 179 n. 11. - Sebánek, Listin¡¡ pfimltické, pag. 85 (accurata deliberatio). - 15 Dusková, Urkundenwesen, pag. 350, 361. In tergo chartae manu saec. XIII. scriptum est: ,,Otakari regis Boemie super Redel ecclesie" (A); manu saec. XI X. annotatum legitur: ,,Gegenwartige" etc. ut in num. 188 usque ad finem. 2 Scriba: P I I 57 = destinatarii proprius. Exempla script. num. 1 a, 39. 20 Dictator: destinatarii proprius, qui argumentum chartae ad usum monasterii sui accomodavit. Charla sincera esse non potest. Vide in n. 4. Vide: II. 1 a, P. O. II., .'J, Vyssí Brod (N). H In nomine sancte et individue trinitatis amen. B Otacharus, dei gracia rex Boemorum, dux Austrie et Styrie et marchio Moravie, omnibus in perpetuum. 25 Cum pia hominum 11 studia pio favore principum merito debeant roborari, maxime tamen id exigit ratio pietatis, cum elemosine, largitati et hospitalitati religiosorumque profectui intenditur atque paci. Nos igitur devocioniª fidelis nostriª 11 Wockonis,b quondam marschalci regni nostri, qui pro suorum peccaminum remissione suorumque progenitorum, uxori e3 sue atque heredum remedio et salute monasterium Cysterciensis 30 ordinis in honorem gloriose Virginis, 11 dei genitricis, fundavit, ex animo congaudentes, ipsum monasterium in nostram recepimus protectionem et graciam specialem cum omnibus prediis ac possessionibus,d quibus eundem locum dotavit et suo inseruit testamento, cuius tenorem presenti pagine de verbo ad verbum duximus adnotandum: In nomine sancte et individue trinitatis amen. Quoniam eorum, que geruntur in tempore, 35 etc.' Volentes itaque Domino complacere, opera pietatis in aliis intendimus promovere, que per nos variis distractionibus impediti non sufficimus adimplere. Eapropter omnia bona memorato monasterio a prefato fundatore collata, et quic- [418.] 1 ) Brunoni. - 2 ) Petrum (? ). - 3) Michaelis. - ')Katherinae (? ). - 5) Videlicet ,auctoritate 40 nostra appellatione postposita.' - 6) Videlicet ,huiusmodi gracia nullius penitus sit.' 624 NUM. 419, 420. 1264 IUL. 17. - SEPT. l. quid ad presens possidet et in posterum donacione fidelium vel propriis laboribus aut sumptibus iusto titulo possidebit, eidem perpetua stabilitate auctoritate nostre celsitudinis confirmamus, ab omni vexacione et infestacione seu qualibet violencia et iniuria ipsum regia munificencia contra malivolenciam quorumlibet hominum eximentes. In cuius rei evidentiam presentem paginam conscribi et sigilli nostri duplicic 5 fecimus munimine roborari. Data apud Pyezka anno6 Domini M°CC0 LX0 IIII0 , XVI0 kalendas augusti, indictione VIIa, regni nostri anno III0 , expedita per manus prothonotariorum nostrorum Petri et Vlrici. Sigillum: Otakari sive Pfemysli, regís Bohemiae, etc., ducis Austriae etc., in fi.lis sericis rubri et viridis coloris illaesum appendet; in margine exteriore inscriptio apparet. Cf. Sigilla num. 10 1 a, 1 I, 2 I I I, 3 l. 420. Urbanus 1V. papa fHerbordo] decano et Bartholomaeo canonico Olomucensibus mandat, ut [Stephanum subdiaconum, capellanum suum, archidiaconumVratislaviensem,] in ecclesia Cracoviensi in canonicum recipi procurent. Apud Urbem Veterem f 1264] sept. l. Apographum exstat in Urbani IV. registris in archivo secreto Vaticano asservalis (Reg. Val. 29), fol. 333 ep. 1790 (R). 15 Reg: Palack(¡, Reise, pag. 40 num. 304 (ex R). - Reg JI, pag. 179 num. 461. - Potthast II,pag.1539num.19008.-CDS VII. 2,pag.131 num.1193.-Guiraud,Lesr:egistreslll, 20 pag. 460 num. 2739 (ex R). - Mon. Pol. Vaticana 111, pag. 56 num. 99 (ex R). Lit: Krofta, pag. 188 n. 1 (formularius provisionis papalis). •• 1 decano et Bartholomeo, canonico Olomucensi.ª Ex dispensatione, quam nobis Dominus in familia sua tradidit, congruum etc., ut in proxima verbis competenter mutatis usque attemptari.2 Quocirca discretioni vestre mandamus, quatenus vos 25 vel alter vestrum per vos vel alium seu alios capellanum predictum3 vel eius procuratorem pro eo faciatis auctoritate nostra in prefata Cracouiensi ecclesia in canonicum recipi et in fratrem, inducentes eum vel dictum procuratorem in huius prebende, si 419.++a) Finalis littera ,i' ex ,e' correcta esl B. - 11) Scriba primum ,B' scribere coepit et slatim in ,W' correxit B. - e) Ita B. - ª) Post vocem ,possessionibus' scriba vocem ,eundem' 30 plenam /ere scripsit, quam una linea delevit B. - e) Post vocem ,anno' scriba mendose ,M0 ' scripsit, quod macula atramenti delevit B. 1) Versio Bohemica, quae olim in SAR Cesk(¡ Krumlov asservabatur (sign. 1 3 KfJ 1 d), nunc latet. - 2) In tabulis terrae in SÚA Pragae asservatis (sign. DZO 1137) apographum chartae, fol. A 9v - A 12 exstat. - ª) Hedvigis. - ') Hoc loco non tenor testamenti Wokonis de Rosenberg in Graz 35 1262 iun. 4 (num. 335) dati sequitur, sed tenor chartae eiusdem editoris ibídem 1261 maii 29 (num. 284) datae in nonnullis locis (vide notas in num. 284) ad monasterii Altovadensis usum augmentatae. 1264 SEPT. 1. NUM. 420. 625 tune vacabat ibídem, corporalem possessionem ac defendentes inductum amoto ab ea quolibet illicito detentore. Alioquin si nulla talis prebenda inibi tune vacabat, de prebenda huiusmodi, si qua vacat ibídem ad presens vel quam primum ad id obtulerit se facultas, eidem capellano vel procuratori suo eius nomine providere ipsumque vel eun- 5 dem procuratorem in eius corporalem possessionem inducere ac inductum defendere studeatis. Contradictores etc., usque compescendo.4 Non obstante ipsius Cracouiensis ecclesie statuto de certo canonicorum numero,5 iuramento confirmatione sedis apostolice vel quocumque alio munimine roborato aut, si direximus in eadem ecclesia scripta nostra pro aliis, quibus auctoritate presentium volumus preiudicium generari, aut quod in 10 prefata Wratislauiensi ecclesia archidiaconatum curam animarum habentem cum prebenda capellanus obtinet memoratus vel si venerabili fratri nostro ..6 episcopo et dilectis filiis, capitulo Cracouiensi a predicta sede communiter vel divisim indultum existat, quod ad receptionem alicuius minime teneantur quodque ad id compelli seu interdici, suspendí vel excommunicari non possint neque de prebendis eiusdem ecclesie 15 ipsis invitis et rcnitentibus cuiquam provideri valeat per litteras apostolicas non facientes plenam et expressam de verbo ad verbum de indulto huiusmodi numero et nominibus receptorum in eadem ecclesia mentionem, vel nisi dictus episcopus in eisdem litteris datus fuerit executor seu quavis alia dicte sedis indulgentia generali vel etiam speciali, de qua in nostris litteris specialis mentio fieri debeat et per quam in 20 presentibus non expressam vel totaliter non insertam effectus gratie huiusmodi quomodolibet impediri valeat vel differri seu quod idem capellanus presens non fuerit ad exhibendum de observandis eiusdem ecclesie statutis et consuetudinibus iuramentum, quod ipsum per procuratorem ad hoc deputatum volumus exhiberi. Nos vero nichilominus irritum et inane decernimus, si secus de predicta prebenda apostolica 25 vel alía quacumque auctoritate attemptatum est vel contigerit attemptari. Datum ut supra.7 420. ª) Superscriptio alío atramento scripta est R. 1) Herbordo. - 2) In proximis litteris (in R num. 1789) dicitur: ,congruum arbitramur et dignum, ut in provisione illorum munificentie nostre dextera largius porrigatur, quos maioribus 30 ecclesiastice militie stipendiis honorari dos scientie, morum elegantia et alias virtutum suarum merita persuadent. Hac itaque consíderatione te, in quem plurima gratiarum dona bonitas divina congessit, volentes prerogativa prosequi gratie specialis, canonicatum Cracouiensis ecclesie necnon et prebendam nulli alii de iure debitam, si qua vacat ibidem, cum plenitudine iurls canonici tibi conferimus ac providemus de ipsis teque nichilominus de eisdem per nostrum 35 anulum investimus. Si vero nulla prebenda huiusmodi ad presens vacat ibidem, prebendam talem primo in dicta ecclesia vacaturam conferendam tibi donationi apostolice reservamus, decernentes exnunc irritum et inane, si secus super hoc apostolica vel alia quavis auctoritate contigerit attemptari.' - 3) Id est magistrum Stephanum subdiaconum, capellanum sedis apostolicae, archidiaconum Vratislaviensem, cui epistula praecedens (vide n. 2) destinata est. - 4) Videlicet ,auctori- 40 tate nostra appellatione postposita'. - ') Statutum ignoramus. - 1) Paulo. - 7) Ex epistula in n. 2 citata supplendum est: ,Datum apud Vrbem Ueterem kalendis septembris, anno tertio'. 626 NUM. 421, 422. ANTE 1264 SEPT. 24. - 1264 SEPT. 24. 421. Elisabeth, relicta Kadoldi Orphani, Brunoni, episcopo Olomucensi, supplicat, ut ius patronatus ecclesiae in [Osová] Bitf¡ska fratribus hospitalis s. Mariae Theutonicorum a se collatum confirmet. - [ante 1264 sept. 24.)1 5 Apographum exstat in vidimalione Hinkonis, episcopi Olomucensis, Pragae 1332 iul. 1 (Reg Ill, pag. 743 num. 1911) data, cuius vidimationis autographum in membrana scriptum in archivo publico Dresdensi (sign. OU 642) asservatur (B). Reg: Reg IV, pag. 722 num. 1809 (pars prima, ad 1264 sept. 24). - Schieckel, pag. 201 num. 810 (ex B). 10 Dictator: ignotus, fortasse notarius in charla nominatus. In vidimationis formula episcopi Hinconis expresse dicitur supplicationem sigillo dominae Elisabeth munitam esse; pro singulari igitur putanda est, non igitur pro inserta tantum chartae Brunonis, episcopi Olomucensis (vide num. 422), ut ii, qui chartam ediderunt (vide superius}, opinabantur. Vide: 11. 3, Ordo militum Theutonicorum (P}, 4, De chartae apud nobiles 11su (Y Y). 15 Venerabili in Christo patri ac domino B.,2 Olomuncensi episcopo, E.,3 relicta domini K.4 Orphani, oraciones ac subieccionem spiritualiter filialem. Paternitati vestre significamus, quod pro remedio anime quondam dilecti mariti nostri, compatrisª vestri, ac proprie salutis et pueri nostri5 intuitu contulimus fratribus domus Thevtonice hospitalis sancte Marie ecclesiam in Vitiss sive ius, quod in ipsa ecclesia 20 habemus, perpetuo possidendum, salvo iure notarii nostri, qui in ipsa ecclesia verus pastor ex presentacione et institucione legittima ius in vita sua optinuit et optinet possidendi, supplicantes humiliter, quatenus pius vester assensus huic nostre collacioni dignetur auctoritatem benevolam inpertiri, predictis fratribus collatam ecclesiam confirmando. 422. Bruno, episcopus Olomucensis, ad petitionem dominae Elisabeth, relictae Kadoldi Orphani, ius patronatus ecclesiae in [Osováj Bítf¡ska fratribus hospitalis s. Mariae Theutonicorum ab ea collatum confirmat. 25 In Kromeftz 1264 sept. 24. 30 Apographum exstat in vidimatione Hinkonis, episcopi Olomucensis, Pragae 1332 iul. 1 (Reg III, pag. 743 num. 1911) data, cuius vidimationis autographum in membrana scriptum in archivo publico Dresdensi (sign. OU 642) asservatur (B). 421. 11) ,;,patris' B. 1) Charla notatione temporis carel, sed ante chartam sequentem Brunonis, episcopi Olomucensis, 35 ad eandem rem pertinentem (vide num. 422) ponenda est. - 1) Brunoni. - 8) Elisabelh. - ') Kadoldi. -· ª) Nomen ignoramus, cf. Drabek, Die Waisen, pag. 320. 5 1264 SEPT. 24. - OCT. 22. NUM. 422, 423. 627 Reg: Reg IV, pag. 722 num. 1809 (pars altera). - Schieckel, pag. 201 num. 811 (ex B). Dictator: ignotus. Huic chartae textus chartae dominae Elisabeth (num. 421) non eral insertus; cf. ibídem in apparatu. Vide: II. 2 b, Bruno episcopus (PP), 3, Ordo militum Theutonicorum (Q). B.,1 dei gracia Olomuncensis episcopus, universis presentem paginam inspecturis salutem in Domino. Cum nobilis domina E.,2 uxor quondam domini Chadoldi Orphani, pro remedio anime ipsius Ch. ac proprie salutis intuitu fratribus domus Thevthonice hospitalis sancte Marie Iherosolymitaniª ius patronatus ecclesie in Vitis 10 contulerit, supplicando, quatenus sue collacioni nostre confirmacionis auctoritas assentiret, nos considerantes, quod viris religiosis et maxime predictis fratribus, cum pro hospitalitate piissima, tum pro defensione christiane fidei copiosa favor multus et promociob debeatur, ipsis fratribus ius patronatus prefate ecclesie salvo iure Henrici plebani, qui eandem ecclesiam possidet, confirmamus; ita tamen, quod predicti fratres 15 nec instituant nec destituant in eadem ecclesia sine nostra voluntate eciam proprii ordinis sacerdotes. Datum in Cremsyer anno Domini M°CC0 LXIIII0 , VIII0 kalendas octobris. 423. Pfemysl Otakarus Il., rex Bohemiae, dux Austriae et Stiriae marchioque Moraviae, 20 Conrado et Hartvico de Kravaf (Kraewer) /terram] ad aestimationem cenfum laneorum de silva in Bezdez fundandae civitati1 local. 25 30 35 Apud Pisek 1264 oct. 22. Autographum in membrana scriptum in SÚA Pragae (archivum domus Dominici sepulchri in Zderaz, sign. L IV Kfb Zderaz num. 18) asservatur (A). - Partem dispositionis chartae continet confirmatio Karoli IV., Romanorum regís, Pr8gae 1348 sept. 2 (Reg V, pag. 238 num. 464) data, cuius confirmationis autographum in archivo civitatis Belá pod Bezdezem (sine sign.) asservatur. - Versionem Bohemicam praebet Líber memorabilis parochi V. M. Dusek ex a. 1703 in archivo parochiali in Belá pod Bezdezem (sign. I) asservatus, pag. 14, 15, quam inferius sub* praebemus (T). Ed: Hormayr, Taschenbuch 1840, pag. 437 num. 4. - CIM IV. 1, pag. 20 num. 8 (ex A). Reg: Hormayr, Archiv 1827, pag. 8. - Idem, Taschenbuch 1841, pag. 493. - Bohmer, Add. sec., pag. 439 num. 160. - Reg II, pag. 180 num. 463. Lit: Poppr, Hrad Bezdez, pag. 26 (qui etiam aliam versionem Bohemicam a. 1800 a parocho V. Rii.Zek confectam affert). - Simák I. 5, pag. 752 ss (rei deliberatio). - Fiala, Kanceláf, pag. 183, 200, 204, 238, 245 n. 72. - Sebánek, Ceská listina 3, pag. 103 n. 23. - Dusková, Urkundenwesen, pag. 256, 281, 361. 422. ª) ,Iehlr' B. - b) ,promocionis' B. 1) Bruno. - 2) Elisabeth. 628 NUM. 423. 1264 OCT. 22. In parte dextra chartae replicatae nota ,:S' manu registratoris archivi Zderaziensis saec. XV. apparet.2 In chartae tergo manu saec. X V111. scriptum est: ,,Nulla fit mentio de Zderass". Scriba: P 11 58 = cancellariae regiae proprius. Exempla script. num. 1 a, 40. Dictator: P 11 58 = cancellariae regiae proprius. Vide: 11. 1 a, P. O. 11., P 11 58 (A), 4 b, De chartae apud locatores usu (G). & In nomine Domini amen. & Otacharus, dei gratia rex Boemie,ª dux Austrie et Styrie et marchio Moravie, omnibus in perpetuum. 11 Gloriam, decus et potenciam regni nostri, que consistunt maxime in multitudine et diviciis fidelium subditorum, ut 11 regalis excellencie nostre requirit auctoritas, ampliare volentes, silvas 5 et loca inculta ad inhabitacionem et emendacionem fililJorum hominum procuramus 10 sollertius informari. Unde constare volumus tam viventibus quam victuris, quod de silva nostra in Besdhetz sita circa aquam dictam Dogs una cum villa, que Clumenb dicitur, ad estimacionem centum laneorum et non ultra, una cum pratis, pascuis, aquis et ceteris suis pertinenciis locavimus Chunrado et Hertwico de Kraewer pro fundanda civitate in silva iam dicta. In qua civitate dictus Chunradus et legitimi 15 heredes ipsius tenebunt iudicium perpetuo et tercium denarium de illoc habebuntque duos laneos iam cultos et duos adhuc exstirpandos una cum molendino adhuc circa prenotatam aquam construendo sine omni censu et pacto libere et quiete racione iudicii prenotati. Item concedimus dicto iudici suisque heredibus et omnibus incolis civitatis istius iura civitatis Pragensis et libertates, quas habent civitates et oppida 20 regni nostri.3 Tenebuntur quoque agricole civitatis istius a festo beate Walburgis4 nunc proximo ad annum nobis solvere de laneo quolibet iam culto unam marcam Pragensis ponderis et argenti, unam scapulam porcinam, tres pullos, unam mensuram, que vulgariter koretz dicitur, tritici, unam siliginis et unam avene, ad quorum solucionem tenebuntur nobis annis singulis modo predicto; de laneis quoque excolendis 25 adhuc concedimus eis libertatem plenariam a festo beate Walburgis nunc proximo ad spacium octo annorum; quibus expletis solvent de Ianeo quolibet iuxta formam pretactam. Item dicti Chunradus et Hertwicus, rependentes nobis vicem de gratia locationis istius, obligaverunt se nobis ad solutionem centum marcarum argenti de suo, quas solvent ante Nativitatem Domini5 nunc instantem. In cuius reí testimonium 30 et robur perpetuum presentes mandavimus sigillari. Testes sunt: Heinricus filius Chastolai, H.6 filius Zmylonis, Naczpluck, Chenko frater Zmylonis, Ia.7 villicus de Besdetz et alii plures. Actum apud Peyzkam auno Domini MºCCºLXIIIIº, datum ibídem per manus magistri Petri, nostri prothonotarii, undecimod kalendas novembris, anno tercio regni nostri.d Sigillum: Otakari sive Pfemysli, regís Bohemiae, etc., ducis Austriae etc., in filis sericis flavi et rubri colorís paulo laesum, sed conservatum appendet; in margine exteriore inscriptio apparet. C/. Sigilla num. 1 a, 1 1, 2 111, 3 l. 423. ª) ,BÓC-m' A. - I>) ,Clume' A. - e) Littera ,o' ex ,a' correcta est A. - tt-d) Verbis compP.- 35 tenter distentis scriptum est A. 'º 1264 OCT. 22. - NOV. 11./POST NOV. 11. NUM. 423, 424. 629 423.* Ottokar, z bozí milosti král cesky, vejvoda rakouské a styrské zemi, markrabe moravské, vsem na vecny easy. Cest, slávu a mocnost nasiho královstvi, které zálezeji nejvice V mnozstvi a bohatství vernych poddanych, jak královská vznesenost nase mnohováfoost vyhledává, 5 rozmnoziti müzeme. Proto známo ciníme, fo z lesu naseho na Bezdhezi polozeného podle vody Dogs nazvané, spolu i s dvorem, Húrka fecenym, sto lánü facovanym a ne vice, spolu i s lukami, pastvamiª, poli a jinsími vecmi ptinálezejícími pronajali jsme Kunrádovi a Hertvikovi z Kraver (: de Krayovar:) na zalozeni mesta v lese pfedfecenym. V kterém meste oni i jejich decticové pofádni budou drzeti právo soudu vecne a spolu ttetí peníz z téhoz mesta a budou míti dva lány 10 jiz vzdelany a dva jeste nevzdelany spolu i s mlejnem podle vejs jmenované vody, ktery se má staveti, beze vsi cinze svobodne a pokojne. Opet porucujeme nadfecenému soudci, jeho decticüm a vsem obyvatelfim toho mesta práva mest prazskych a svobody, které mají mesta a mestecka královstvi naseho. Budou téz povinnováni sedláci, jenz k témuz mestu patfejí, od svátku svaté Valburky rocne nám platiti z kazdého vzdelaného lánu jednu hfivnu sttibra prazské váhy a jedno 15 plece veptové, tti kutata, jednu miru obecne korec nazvanou psenice, jednu zita a jednu ovsa. Opet nadfeceny Kunrád a Hertvik zavázali se.• ze chteji na podekováni té milosti pfed vánoci téhoz roku sto htiven stfibra ze svého vlastniho zapraviti. Svectkové toho podepsani: Jindtich syn Chastolaje, Jindtich syn Zmilona a Haczeluk, Cenko bratr Zmilona jakoZto jiz správce dvorub z Bezdheze a jinych vice. Datum u Pejzky 1264 dne 22. tijna, roku 3. království 20 naseho. 424. Pfemysl Otakarus JI., rex Bohemiae, dux Austriae et Stiriae marchioque Moraviae, iudicio in Olomouc praesidens litem ínter monasterium in Ti§nov et Drahoslaum, militem suum, de villa Lukov componit. 25 /In Olomouc} 1264 /seu nov. 11, seu post nov. 11].1 Aulographum in membrana scriplum in SAR Brunae (archivum monaslerii in Tisnov, sign. Y I 12 b) asservalur (A). - Apographum insertum esl confirmationi Mariae Theresiae, imperatricis Romanorum etc., datae Viennae 1750 iul. 25, cuius confirmationis autographum ibídem (sign. A 16) asseroatur (B). - E pluribus simplicibus apographis illud in copiario chartaceo 30 saec. XVIIl. ,,Privilegia et documenta monasterii Tischnovicensis s. ord. Cisterciensis" intitulato ibidem (FM, collect. mnscr. num. 603, tom. JI.) asservato, commemoretur, fol. 21V-22V (C). [423.] 1) Civitas ibi fundata (Star¡) Bezdez) postea in alium locum (Nov¡) Bezdez, nunc Belá pod 35 Bezdezem) translata est. - 2) In CIMI V. 1 legitur hanc chartam in archivum monasterii Zderaziensis demum saec. X VIl. pervenisse. Quae opinio, quamqzwm verisimilitudinis speciem prae se fert, lamen vera esse non potest; signo enim, ,8' dilucide probatur id iam saec. XV. fieri debuisse. - 3) Civitas per hanc clwrtam Zocata posterius (cf. n. 1 et Reg V, pag. 238 num. 464) iure Magdeburgensi utebatur. - •) Maii 1. - 6) Dec. 25. - 8) Henricus. - 7) Fortasse Jacobus. 40 423.• ª) ,panství' T. - b) ,dwru' T. 630 NUM. 424. 1264 NOV. 11./POST NOV. 11. Ed: CDM I JI, pag. 369 num. 367 (ex A, mendose ad nov. 10). Reg: Bohmer, Add. sec., pag. 439 num. 161. - Reg JI, pag. 181 num. 464 (ad nov. 11). Sebánek, Archivy, pag. 34 num. 199 (ex A, ídem). Lit: KK, pag. 324, 325.-Fiala, Kanceláf, pag. 177, 202 (de narralione charlae).-Dusková, Urkundenwesen, pag. 383 n. 385. 5 In tergo chartae manu saec. XIII. scriptum est: ,,Privilegium super Luckow (?)" (B). Scriba: P JI 59 = fortasse deslinalarii proprius. Exempla scripl. num. 1 a, 41. Diclalor: forlasse deslinalarii proprius. Vide: JI. 1 a, P. O. JI., 3, 1'ifoov (I). H In nomine sancte et individue trinitatis amen. Sª Nos Premyzel, dei gracia rex 10 Bohemie, dux Austrie Styrieque ac marllchio Morauie, tam presentibus quam futuris in perpetuum. Quoniam ea, que apud mortales facta geruntur, ab eorum memoria oblivionis nubilo facillillmob facillime subducuntur, nisi scripti tenacitate fuerint roborata, eapropter generositatis nostre gloriosam intuentes prosapiam et honoris divillnitus ampliatam leticiam, eum, qui regna tenet Olimpi, habemus eo amplius 15 revereri, ut dum nobis mundanarum rerum etc dignitatum affluentiam impertitur etiam celestium gaudiorum graciam largiatur. Noverint igitur presentes et futuri has litteras inspecturi, quod abbatissa Elyzabet nomine sanctimonialium ordinis Cysterciensis in Porta celi, quod vulgo Tusnowiz dicitur, cum reliquis sanctimonialibus accedens ad presentiam nostram, cum iuditio presideremus in Olomunz una cum do- 20 mino B.,2 dicti loci antistite, ac baronibus Bohemie et Morauie nobilibus infesto beati Martini,3 correcturi terre nobis subiecte obstacula multiplicia, querimoniam movit de villa Lvcowe nuncupata, per Drahozlaum, militem nostrum, sibi violenter ablata. Dictus vero miles eclipticare se sentiens iure obviandi adverse partí, nobilium fretus consilio, suarum suorumque instancia precum amicorum villam prefatam, Lvcowem 25 videlicet, contra iam dictam abbatissam suumque conventum usque sue ad finem vite possidendam devotius impetravit, nostri favoris gracia interveniente; sub hac autem forma, ut claustro prelibato Porte celi omni iure pristino, pratis, silvis, molendinis aliisque attinenciis omnibus iustis possessis modis ipso mortuo assignetur; quod nec uxor sua nec quisquam puerorum suorum4 vel amicorum respectum in posterum vel 30 spem ad villam habeat nuncupatam. Ut hec autem firma permaneant et inconcussa, presentem paginam sigilli nostri munimine promisimus' A. - b) ,:>positores' A. - e) ,:>positio' A. - d) Scriba post ,l' denuo 35 litteram ,l' scribere voluit, sed sine rasura in ,i' correxit A. 1264 S. D. NUM. 427, 428. 635 Nos Zmilo, dei gracia dominus de L~chtenburch, unaª cum uxore nostra Elysabetª appellata et liberis nostris1 universis Christi 11 fidelibus tam presentís etatis quam future succedentis posteritatis in perpetuum. Que aguntur in tempore, labuntur cum tempore, nisi scriptis JI et testibus perhennentur. Noscat igitur tam presens etas s quam futura posteritas has litteras inspectura, quod nobilis vir Bohvzlaus, burchravius noster in LvchJltenburch, et uxor sua2 divina inspiratione conpuncti de consilio et voluntate unanimi ad honorem dei altissimi et beatissime Virginis, matris eius, habita deliberatione villam dictam Slaucowitz, quam possident iure feodi ex parte Elysabet,ª uxoris nostre, cum omnibus sibi iure attinenciis, cultis et incultis, silvis, 10 pratis, piscationibus, venationibus post mortem suam et uxoris sue cenobio Sar appellato, ordinis Cisterciensis, dyocesis Pragensis, perpetuo contulerunt possidendam; ita tamen, quod si uxor marito defuncto denuo nupserit, predictam villam omni occasione cessante supra memoratum cenobium pacifice possidebit; si autem vidua permanserit, sine omni inpedimento usque ad terminum vite sue obtinebit. Ut autem 15 hec donatio firma permaneat stabilisque perseveret, nos Zmilo cum uxore nostra ac liberis nostris dictam villam cum suis attinenciis prefato cenobio iure hereditario possidendam confirmamus. Et ne super hoc scrupulositas aliqua valeat suboriri, ad cautelam sufficientem presentes apices sigilli nostri munimine roboramus. Datum ab incarnatione Domini M°CC0 LXIIII0 • 20 25 30 35 Sigillum: Smilonis de Lichtenburk in filis sericis tenuissimis {lavi et viridis coloris valde laesum appendet. Cf. Sigilla num. 4, 17/I II. 428. Budivoj et Berchta de Skalice villam Schindlau monasterio Plagensi conferunt. -1264-. Autographum in membrana scriptum in archivo monasterii Plagensis (sign. num. 10) asservatur (A). - Apographum insertum est vidimationi Udalrici Wagner, in decretis licenciati, canonici et officialis Pataviensis, Pataviae 1515 sept. 11 datae, cuius vidimationis autographum ibidem (sign. num. 406) asservatur (B). - Aliud apographum de anno 1593 exstat in codice chartaceo diplomatum archivi Plagensis in eodem archivo (sign. Hs 12 a) asservato ,,Collectio quarumlibet immunitatum ... opera P. Wencesslay Zypseri Boemi" intitulato, fol. 2"-3 (C}. Ed: UBLOE III, pag. 328 num. 353 (ex A). Reg: Wirmsberger, Beitrüge, pag. 51 num. 86 (ex A, deliberationes topographicae). - Reg II, pag. 182 num. 468. - Schmidt-Picha, Urkundenbuch, pag. 3 num. 15. Lit: Strnad, Das Land im Norden der Donau, pag. 166 (deliberationes topographicae). 427. ª) Voci uncus superponitur in A. 1) Henrico, Smilone, Ulrico et Raimundo. - 11) Osanna. 636 NUM. 428. Scriba: ignotus, fortasse destinatarii proprius. I>ictator: fortasse idern. Vide: JI. 4, I>e chartae apud nobiles usu (BBB). 1264 S. D. H In nomine patris et filii et spiritus sancti. a Ego Budiboy et Berchta, uxor mea, de Zkaliz omnibus presentem paginam inspecturis summi regis gratiam pro- 5 mereri. 11 Cum evum nostrum adeo se revolutione sedula retorqueat, quod acta presentis temporis in oblivionem deveniant futurorum, nisi scripture testimonio solidentur, scireª volumus 11 singulos et universos, quod nos deum pre oculis habentes simulque considerantes, quod, qui parce seminat, parce et metet, et qui seminat in benedictionibus, de benedictionibus et metet 11 vitam eternam,1 contulimus ecclesie 10 sancte Marie in Slage in subsidium fratrum deo inibi servientium de communib consensu et bona voluntate omnium heredum nostrorum villam in Schintav, que uxorem meam iure hereditario contingit, cum omnibus suis pertinenciis, cultis et incultis, tam in plano quam in hosco, cum rivis et silvis et omnibus piscationibus omnibusque decimis, quas in predicto predio percipere solebamus, pro remedio anime nostre et omnium 15 progenitorum nostrorum et sobolum pleno iure, ad memoriam revocantes, quod bonarum mentium est timere culpam, ubi culpa minime reperitur, ita ut, si scienter vel ignoranter aliquem hominum in suis facultatibus lesi, cum beato Zach~o quadruplum defraudatis restituente2 veniam consequi mercar ab ipso, qui celum et terram continet et qui dat salutem universis; illud addicientes, si aliquis in iam dicta hereditate 20 furti vicio aut vulneris letalis plaga sive nocturno incendio ad dampnationem vite, quod absit, repertus fuerit salva universarum, que possidet, rerum iusticia, que ad prepositum ipsius loci pertinent, solummodo ut cinctus erit cingulo, seculari iudicio committatur. e Termini autem predicte ville extenduntur usque ad aquam, que dicitur Chlaffundez wazzer. Ne autem talis nostra donatio ab aliquo successorum nostrorum 25 valeat irritari, presentem paginam damus predicte ecclesie et fratribus ibidem nostri sigilli munimine et testium subscriptione firmiter roboratam in evidens testimonium et cautelam. Ut huius rei testimonioª per scripti litteras comprobetur, volumus essentialiter comprobare.e Nota testium: dominus Wernhardus de Morspach canonicus Pataviensis ecclesie, dominus Otto cantor et canonicus eiusdem ecclesie, dominus 30 Reinoldus canonicus eiusdem ecclesie, dominus Witigo de Chrumnav, Pilgrimus de Valchenstein, Heinricus de Waldek, Haidenricus et patruus suus R~digerus de Heichenbach, Alhkerus de lohenstein, Syboto miles de Sprinzenstein, Perhtoldus miles de Haidendorf, Wernhardus et Marchwardus fratres de Monte, Wernhardus miles et frater suus Hainricus cognomento Ravber, Wilhalmus de Srenneperge, Wluingus de 35 Hrelfenberch, Albertus de Rvzeinsdorf, Vlricus et Wernhardus fratres de Gotergrezzinge. Acta sunt hec anno ab incarnatione Domini/ M°CC0 LX0 IIII0 .I Sigillurn: dornini Budivoj de [Cesk(¡] Krurnlov (Skalice) in filis sericis viridis coloris /ere illaesurn appendet. Vide Sigilla nurn. 4, 4/II. 428. ") Puncturn super ,i' atramento pallidiore posterius additurn est A. - b) ,omuni' A. - e) •0 1264 S. D. - ANTE 1265 S. D. NUM. 428, 429. 637 429. Witko de Klokoty monasterio in Zwettl mediam partem uillae Presnik (Tfeboít) con/ert. - [ante 1265¡.1 5 Aulographum in membrana scriptum in archivo monasterii in Zwettl (sign. num. 51) asservatur (A). In tergo chartae manu saec. XIIl. atramento nigro scriptum est: ,,Privilegium domini Witigonis de Glotkogt super villa in Bresnik", sed nonnullis lineis deletum; paulo dextrorsus atramento rubro manu saec. XIII. ex. seu XIV. in. additum est: ,,Privilegium Witigonis de 10 Glokgot super predio, quod Bohemice Presnik vulgo Witignawe dicitur". Scriba: ignotus, fortasse destinatarii proprius. Dictator: fortasse idem atque scriba. Vide: II. 4, De chartae apud nobiles usu (CCC). Universa negocia, que in tempore aguntur, ne etiam cum tempore elabantur, 15 scriptis et privilegiorum indiciis memorie hominum studiose sunt conmendanda. 11 Notum sit igitur omnibus Christi fidelibus tam posteris quam presentibus, quod ego Witigo de Glokgot spe divine retributionis, uxore mea2 ac filiis3 devote annuenlltibus, contuli cenobio beate virginis Marie in Zwetel mediam partero ville, que Presnik dicitur, cum omnibus attinentibus suis et cuneta, que in 11 eadem villa mei iuris 20 fuerant, fratribus in predicta ecclesia deo famulantibus equa porcione divisa iure perpetuo tradidi possidenda. Et quia speciali quadam et amicabili dilectione fratres prefati cenobii intimo cordis affectu amplectimur et veneramur, pro maiori ipsorum comodo et utilitate plenam ipsis tribuimus potestatem, ut in villa iam eis a nobis collata dissipent et evellant, edifficent et plantent, secundum quod in posterum sibi 25 melius viderint provenire. Igitur, quod fecimus, ratum et stabile esse volentes, huius nostre exhibitionis datum auctoritate presentis privilegia confirmamus, ut legentes et nostre ymaginis sigillum subscripto privilegio impressum contuentes facturo nostrum irrevocabile esse recognoscant. Testes vero, qui presentes fuerunt, hiis nominibus nuncupantur: Dietricus plebanus de Witknov, Levdherusb miles de Radmoriz, Eberao hardus celerarius de Zwetel, Engelscalcus ibidem. e [428.] ,amittatur' A. - ll) Ita A. - 6) ,aprobare' A. - f·I) Litteris competenter distentis, ut ultima linea expleretur, scriptum est A. 1) 2 Cor. 9, 6. - 2) Lucas 19, 8. 638 NUM. 429, 430. ANTE 1265 S. D. • 1265 IAN. 1. Sigillum: Witkonis de Klokoty in scidula membranacea illaesum /ere appendet. Vide Sigilla num. 4, 6. 430. Pfemysl Otakarus JI., rex Bohemiae, dux Austriae et Stiriae marchioque Moraviae, civibus in Ottensheim eandem libertatem in mutae et thelonei solutione, quam cives in 5 Enns habent, concedit. Pragae 1265 ian. 1. Autographum in membrana scriptum in archivo publico Linciae (sign. l'vlarktarchiv Ottensheim, num. 3) asservatur (A). Ed: UBLOE IJI, pag. 331 num. 356 (ex A). to Reg: Reg JI, pag. 183 num. 471. Lit: Fiala, Kanceláf, pag. 199 (arenga chartae). - BUE JI, pag. 235 (charla commemoratur). - Dusková, Urkundenwesen, pag. 256, 287-291, 350, 359 (Ot). Scriba: P I l 60 = forlasse magister Ulricus protonotarius. Exempla script. num. 1 a, 42. Dictator: magister Ulricus protonotarius, qui charla Friderici (vide n. 1) usus est; quae ex 15 eadem charla sumpta sunt, typis minoribus exprimuntur. Sub charla replicata in margine dextro scriba pennam probans ,,potus" et ,,in" scripsit. Vide: JI. 1 a, P. O. JI., magister Ulricus protonotarius (E). ~ In nomine Domini amen. Nosª Otackarus, dei Hgratia Boemieb rex, dux Austrie et Styrie ac 11 marchio Moravie, omnibus in perpetuum. Quoniam iura et liberta- 20 tes fidelium nostrorum ipsis a predellcessoribus nostris, quondam illustribus ducibus Austrie, concessas pariter et indultas augeri pocius 11 quam minui temporibus vite nostre volumus, ut est iustum, scire damus presentium inspectoribus universis, quod nos omnem gratiam sive libertatem civibus nostris in Otensheim a nostro predecessore domino Friderico, felicis memorie, concessam1 ipsis nostris renovare volumus privile- 25 giis et confirmare robore perpetue firmitatis, videlicet ut omne ius omnemque simul gratiam, quam in mute et thelonei solutionec in terra et in aqua cives nostri de Anaso habere dinoscuntur, predictis civibus in Otensheim concessimus et indulsimus, ut hoc ipso iure et gratia semper, secundum quod prius eis indultum extitit, et a nostra regali magnifi- 429. ª) Ita A. - b) Littera ,d' ex ,t' correcta est A. - e) Ad ceteros testes commemorandos et ad 30 formulam dati addendam super charla replicata spatium quinque linearum vacuum restat in A. 1) Charla formula dati (vide n. c) carel et anno cerio vix inseri potest. In archivo monasterii in Zwettl ad a. 1240 ponitur. Nomen editoris eius in chartis semel tantum directe occurrit, videlicet in charla a. 1220 data (CDB JI, pag. 192 num. 208), ubi Witigo testis commemoratur. Anno 1265 non amplius in vita fuit, nam eius filia Ludmila de [Stará] [Use 1265 maii 25 (vide num. 443) chartam 35 edidit, ubi ,filia quondam antiqui Witigonis' nominatur. Chartam igitur, ita ut supra, ponimus. - 2) Nomen ignoramus. - ª) Cf. Novotn(J l. 4, pag. 431. 1265 IAN. l. - FEBR. 3. NUM. 430, 431. 639 centia debeant congaudere. Et ut hec ipsis concessa gratia et ius pariter permaneat illibatum, presentem paginam sigillorum nostrorum munimine fecimus conmuniri testibus, qui aderant, subnotatis, qui sunt: Andreas camerarius Boemie, Hartliebus camerarius Moravie, Dybischius dapifer, Chunradus magíster coquine et alii quam plures. 5 Datum Prage anno Domini M°CC0 LX0 quinto per manusª prothonotariorum nos- 10 trorum, magistri Vlrici et Petri, indictione VIIIIa,2 kalendis ianuarii. Sigillum: Pfemysli Otakari, ducis Austriae etc., regis Bohemiae, etc., in filis sericis flavi et rubri colorís paulum laesum et conservatum appendet; in margine exteriore inscriptio apparet. Cf. Sigilla num. 1 a, 2 III, 1 I, 3 l. 431.+ Pfemysl Ofakarus JI., rex Bohemiae, dux Austriae et Stiriae marchioque Moraviae, praepositurae in Kromefiz ad petitionem Brunonis, episcopi Olomucensis, villam Lesice (Lessicz) confert. Pragae 1265 febr. 3. 15 Apographum saec. XIV. exstat in Libro privilegiorum membranaceo in SAR Kromeflz (archivum archiep., sign. MK 1) asservato, fol. D 2v-D 3 (B). - Alterum apographum eiusdem saec. praebet Líber privilegiorum ecclesiae Olomucensis membranaceus in SAR Olomouc (archivum cap., sign. E 1 27) asservatus, fol. 13 (C). Ed: CDM III, pag. 371 num. 369 (ex B). 20 Reg: Biihmer, Add. sec., pag. 440 num. 163. - Reg II, pag. 183 num. 472. Lit: Lechner, Beitrage zur Frage der Verlasslichkeit des CDM, pag. 146 num. 21 (mendosa correctio folii in B). - Snopek, K opravám dipl. mor., pag. 624 num. 36 (correctio folii in Bel lectionum varietas). - KK, pag. 326. - Dusková, Slechtické archivy, pag. 75 n. 73. Dusková, Urkundenwesen, pag. 350, 361. 25 Dictator: destinatarii proprius + Conradus, notarius Brunonis, episcopi Olomucensis, cuius stilus in corroborationis formula nec non in exordio chartae apparet. Argumento suo charla argumento chartae Theoderici, episcopi Olomucensis, in Hulin 1290 iun. 19 (Reg II, pag. 645 num. 1502) datae non respondet, dubiae fidei itaque est. Vide: II. 1 a, P. O. II., 2 b, Conradus notarius (Y}, 3, Kromefíz, ecclesia capit. (A) . ao Otacharus,a dei gracia Boemorum rex, duxb Austrieb et Styrie marchioque Morauie, universis presentem paginam inspecturis et audituris in perpetuum. 430. ª) Littera initialis ,N' alia manu alioque atramento scripta est A. - º) ,BOem' A. - e) Post vocem ,solutione' spatium vacuum 17 mm longum, ubi primum atramenti macula fortassc eral, apparet A. - ") Scriba primum fortasse ,mg' scribere coepit, sed in scribendo ,g' in ,a' sine rasura 35 correxit A. 1) Vide chartam Friderici, ducis Austriae et Stiriae, domini Carniolae, Viennae 1241 oct. 5 datam (BUE JI, pag. 235 num. 391). - 1) Ad annum 1265 recte indictio VIIIª pertinet. 640 NUM. 431, 432. 1265 FEBR. 3. Cum ad retribuendum aliquid ipsi, qui omnia nobis tribuit, cuius pietatis dignacio nos excellenti terrene dignitatis tytulo extulit et copiosius sublimavit, nos esse conveniat sollicitos et intentos, expedit, ut circa profectum et utilitatem ecclesiarum liberalitatis manum efficaciter extendamus. Hinc est, quod ad peticionem venerabilis patris domini Brunonis, episcopi Olomucensis, quem sue sinceritatis obtentu speciali r; prosequimur prerogativa favoris, ad preposituram ecclesie de Cromesier, e sue dyocesis,d villam de Lessicz,e quam camerarii hactenus possederunt, iuxta Cromesierc sitam damus et conferimus liberaliter et libenter iure pleno et iurisdiccione perfecta cum omnibus suis attinenciis nullo diminuto penitus vel excepto possidendam perpetuo per Heydolfum,f nunc prepositum de Cromesier, e et successores suos, facientes 10 iam dictum Heidolfumg prepositum in eiusdem ville corporalem possessionem induci, ut in ipsa tamquam verus ipsius dominus et possessor nomine prefate prepositure pro suah et ecclesie de Cromesierc utilitate plenam ordinandi et disponendi habeat facultatem, quam et successores ipsiusi habebunt.i Quod autem hec nostra pia et liberalisk donacio robur obtineat perpetue firmitatis, nec possit ullatenus processu 15 temporis inmutari, presentero paginam inde confectam et conscriptam sigillorum nostrorum iussimus munimine roborari. Actum Prage III0 l nonas februarii, anno Domini millesimom ducentesimo sexagesimo quintom presentibus venerabilibus patribus: domino Bertoldo, domino Iohanne et domino Brunone Babenburgensis,n Pragensis et Olomucensis ecclesiarum episcopis, Iacobo preposito Pragensi, Hartlebo 20 carnerario de Morauia, Herbordo dapifero episcopi Olomucensis et aliis quam pluribus, datum per manus0 magistrorumP Vlrici et Petri, curie nostre prothonotariorum,P die ac loco prefatis. 432. + Pfemysl Otakarus JI., rex Bohemiae, dux Austriae et Sliriae marchioque Moraviae, 25 Herbordo [de Fulstejn], dapifero Brunonis, episcopi Olomucensis, iurisdictionem in bonis eius in Opaviensi provincia sitis dat et e villa Krzanowice oppidum, iure oppidi ibidem Glubczyce conservato, /acere concedit. Pragae 1265 febr. 3. Apographum insertum confirmationi Johannis, regis Bohemiae, Pragae 1313 aug. 10 datae 30 (Reg 111, pag. 62 num. 151), quod in copiario ciuitatis Krzanowice asseruabatur, fol. 1, nunc latet (B}.1 431.+ ª) ,Otharus' B. - b-b) ,Austrie dux' B. - C) ,Cremeser' c. - ª) ,diocesis' c. - e) ,Leschiz' C. -f) ,Heydolphum' C. - g) ,H' C._,.) ,Suii' C. -H) ,habebunt ipsius' C. - k) ,libera' C. - 1) ,111' C. - m-m) ,M°CC0 LXV0 ' C. - n) ,Pabenbergensis' C. - º) ,manum' C. -P-P) ,magistri 35 Vlr., P., curie prothonotariorum' C. 1265 FEBR. 3. NU.M. 432. 641 Ed: CDM IX, pag. 374 num. 3 (ex B). Reg: CDM V, pag. 251 num. 36 (ad /ebr. 5). - Bohmer, Add. sec., pag. 440 num. 164 (ad /ebr. 5).- Kopetzky, Regesten, pag. 122 num. 93. - CDS VII. 2, pag. 133 num. 1200. Reg JI, pag. 184 num. 473 (ad /ebr. 5), pag. 1223 num. 2793. - Scholz-Babisch-Wendt, 5 Quellen zur Handelsgeschichle, pag. 159 num. 230. Lit: Dusková, Slechtické archivy, pag. 75 n. 73. - Dusková, Urkundenwesen, pag. 382 n. 384. Diclator: destinatarii (circuli diplomatici Brunonis episcopi) proprills + Conradus, notarius Brunonis, episcopi Olomucensis, cuius stilus in corroborationis formula apparet. Fieri etiam potuisse non negamus, ut genuinus textus chartae posterioribus additamentis 10 corruptus essel. Vide: JI. 1 a, P. O. JI., Conradus notarius (Z), 4, De chartae apud nobiles usu (DDD). In editione noslra lanlummodo textu in CDM (E) aperlis erroribus correctis usi sumus. Ottocarus, dei gratia rex Boemiae, dux Austriae et Styriae ac marchio Moraviae, dilecto fideli suo Herbordo, dapifero venerabilis patris domini Brunonis, episcopi Olo- 15 mucensis, et haeredibus suis in perpetuum. Cupientes proni ad gratiam inveniri,ª libenter et liberaliter impertimur eam ipsis, qui se apud nos et fidelitatis merito et constantia dignos reddunt. Cum igitur ob fidei tuae puritatem et obsequiorum promptitudinem in oculis excellentiae nostrae generosus existas, et te prosequimur favore et gratia speciali, illam tibi et haeredibus tuis ad petitionemb tuam in bonis 20 tuis, quae in Oppaviensi provincia, in terminis regni nostri et sub jurisdictione nostra, venditis bonis et possessionibus tuis in partibus aliis, ut nostro fortius restringaris servitio, emptionis titulo jureque proprii, videlicet de Cranevitz et de Zepanovin villas, cum omnibus suis pertinentiis diceris comparasse, ac in omnibus aliis bonis, quae in eadem provincia et ubique per Moraviam obtines, in praesenti vel in futurum 25 poteris adipisci, damus et concedimus de speciali gratia consimilem libertatem, quam Wokoni e de Rosenberch piaed memoriaed 2 ac pueris suis3 dinoscimure concessisse in honis eorumdem per Oppaviensem provinciam constitutis, prout in privilegiis super hujusmodi generisf libertate confectis, conditiones ipsius libertatis pleniusu continentur.4 Conditiones Wokonis e et puerorum suorum libertatibus volumus per omnia 30 concordare, videlicet ut homines dictarum villarum sive bonorum ad provinciale judicium non trahantur judexque provincialis, zudarius, camerarius et alii beneficiarii, quocunque censeantur nomine, qui pro tempore fuerint, nullam penitus in eis judicandi vel aliquid faciendi occasione judicii habeant potestatem; sed per te ipsum et haeredes tuos in bonis tuis omnes judicentur causae civiles, quaecunque fuerint 35 judicandae, nisi forsitan querelantes apud te, haeredes tuos defectum paterentur communis justitiae, quae servatur in terra, tune enim ad judices et beneficiarios nostrae terrae judicium recursum habebunt. Hoc nihilominus per hujusmodi concessionis gratiam tibi et haeredibus tuis salvo, quod culpae, in quibus homines tui praestita satisfactione injuriarum passis per judices terrae tune condemnati fuerint, tibi ac 40 tuis haeredibus plene cedant. Concedimus etiam, ut juxta libertatem praemissam de villa Cranewitz oppidum facias et in eo forum habeas rerum venalium et quod jus oppidi nostri de Lubschütz5 ibidem in omnibus conservetur. Quod autem premissa 642 NUM. 432, 433. 1265 FEBR. 3. - 25. nostrae concessionis gratia robur obtineat perpetuae firmitatis eamque nullus, quod datah nobis a Domino potestate regia inhibemus firmiter et distincte, ausu temerario praesumath' infringere, hanc paginam ad rei memoriam sempiternam inde conscribi nostrorumque sigillorum jussimus munimine roborari. Actum Pragae' anno Domini millesimo ducentesimo sexagesimo quinto, indiccione VIII praesentibus 5 testibus: venerabili in Christo patre domino Brunone Olomucensi episcopo, Benesio purcravio Znoimensi, Milota fratre suo, Hartliebo carnerario Moraviae, Kadoldo de Wachinge, Borzlao de Horoltstorff, Benesio Albo de Bdeni, Dnozlao et Zbrzlao fratribus suis, Brunone ac aliis quam pluribus, datum ibidem 111 nonas februarii per manus magistrorum Vlricik et Petri,k protonotariorum nostrorum, regnil nostril anno quarto. 10 433. Bruno, episcopus Olomucensis, compositionem inter se et monasterium in Velehrad de marca auri decimarum loco solvenda condictam pronuntiat. Apud Kroméfíz 1265 febr. 25. Autographum in membrana scriptum in SAR Brunae (archivum monasterii in Velehrad, sign. 15 14) asservatur (A). -Apographum saec. XV. praebet Codex Velehradensis in eodem archivo (sign. G 191) asservatus, fol. 76-76v (B). Ed: CDM III, pag. 372 num. 370 (ex A). Reg: Kopetzky, Regesten, pag. 122 num. 94. - Reg Il, pag. 184 num. 474. - CDS Vil. 2, pag. 134 num. 1202. - Sebánek, Archivy, pag. 35 num. 201 (ex A). 20 Lit: KK, pag. 327. - Sobotik, Opavsk(J rejstfik, pag. 84 (deliberationes topographicae). In tergo chartae manu registratoris saec. XIIJ. scriptum est: ,,Privilegium episcopi Brunonis pro decimalibus denariis" (H ). lnferius manus saec. X V11. addidit: ,,villae multae hic nominantur, quorum (sic) possessores deus novit; inde nihil valet" (ultima tria verba cancellata sunt). 25 Scriba: B 1 = Conradus, notarius episcopi. Cf. Exempla script. num. 2 b, 4. Dictator: Conradus, notarius episcopi. 432.+ ª) ,invenire' E. - b) ,perpetuam' E. - e) ,Wokon' E. - d-d) ,praememoria' E. - •) ,dinoscimus' E. - f) ,genere' E. - u) ,plenis' E. - h) ,elata' E. - h') ,praesumant' E. - '),Praga' E. - k-k) ,vel et per' E. - H) ,regimine nostro' E. 30 1) Sicut a procuratoribus archivi publici Vratislaviensis necnon Opoliensis benigne certiores facti sumus. Teste CDM V1, pag. 52 num. 72 charla Johannis in confirmatione privilegiorum civitalis Krzanowice a Ferdinando III., rege Bohemiae, a. 1639 dala inserta exslabat. - 1} A. 1262 iun. 3 defuncti. - ") Vitkoni et Henrico. - ') Litlerae non exstant. - 6) Cf. chartam Pfemysli Otakari 1J. in Krzanowice 127.'i sept. 1 (num. 790) datam, in qua ad antiquiora privilegia civitatis expressa 35 revocatio fil. 1265 FEBR. 25. - MART. 10. NUM. 433, 434. 643 Ea, quae in decimis integris monasterio Velehradensi olim Robertus, episcopus Olomucensis, concessit (cf. CDB II, pag. 179 num. 195}, hac charla dissoluta sunt. Vide: II. 2 b, Bruno episcopus (QQ}, Conradus notarius (AA), 3, Velehrad (G). Bruno, dei gratia episcopus Olomucensis, omnibus hanc litteram inspecturis et 5 audituris in Domino salutem. 11 Ea, que iuste ac deliberatione provida statuuntur, seu eciam ordinantur, firma debent et illibata persistere, 11 et ne processu temporis in contentionis labantur scrupulum, scripti convenit amminiculo roborari. Cum igitur 11 internos et virum venerabilem dominum ..,1 abbatem Willeradensem, suumque conventum, ordinis Cisterciensis, nostre diocesis, taliter condictum sit ac etiam 10 rationabiliter ordinatum, ut de villis infrascriptis ad monasterium suum pertinentibus, videlicet de Prietz, de Tupiz, de Lechowe, de Borsiz, de Coztelen, de Nacaniz, de Polissowiz, de Domaningen, de Mistersingen, de Clobuch, de Potuoriz, de Walterdorf, de Pritluch, de Nempschiz, de Lenewiz, de Qualkowiz, de Doloplaz, de Zucowiz, de Babiz, de Vssnawiz, de Gelube, de Trappliz, de Wellegrade, de Knespol, de Gheroso- 15 we, de Maratiz, de Popowiz utroque, de Wasan, de Vgest, de Sifridsdorf,a de Darcendorf, de Piess, de Bolatiz, de Clebegowe, de Hossiz, de Stiboriz, de Iescowiz, de Cemniz, de Zadch, de Labniz, de Bratricowiz, de Mladotiz, de Eckardi villa, de Hermanni villa, de Bochdanewiz, de Schonebrunne pro decimalibus denariis marcam auri inb octava beati Martinib 2 nobis solvere debeant annuatim, nos ad huius rei memoriam 20 et evidentiam presentem paginam conscribi et sigilli nostri iussimus munimine robo- 25 rari. Actum et datum apud Cremeser V kalendas marcii, anno Domini e M°CC0 LXV0 .c Sigillum: scidula membranacea ex autographo ipso scissa dependebat; nunc avulsum el deperditum est. 434. Hrz miles, burggravius de Zvíkov, vice et nomine Pfemysli Olakari II., regís Bohemiae, fratribus ordinis Praedicatorum aream ad claustrum aedificandum aptam circa [Ceské] Budejovice con/ert. - 1265 mart. 10. 30 Apographum exstat in confirmatione Vladislai, regís Bohemiae etc., Budae 1507 iul. 2 data, cuius confirmatíonis autographum in membrana scriptum in archivo arcis Pragensis (archivum archiep., sign. 1. 157 num. 1) asservatur (B). - Apographum saec. X Vl. in confi.rmatione eiusdem regís praebet ,,Liber memorabilium, alias liber rubeus" intitulatus in archivo civilatis Ceské Budejovice (sign. D 100) asservatus, fol. J14v-1Jfí (C). - Apographum saec. XVII. 35 433. ª) Altera littera ,i' ex ,a' correcta est A. - b-b) In loco raso scriptum est A. - e-e) Litteris competenter distentis scriptum est A. 1) Lupinum. - 2) Nov. 11. 644 NUM. 434, 435. 1265 MAHT. 10. - APH. 4. praebet codex mnscrus num. 76 ibídem asservatus, pag. 42 (D). - Duo apographa saec. XVII. et XVIII. exstant in archivo Musei Nationalis Pragae (sign. F) (E, F). - Apographum denique saec. XIX. praebet Líber privilegiorum in archivo civitatis Ceské Budljovice (sign. D 74) asservalus, pag. 1 (G). Ed: Trajer, Historisch-slatislische Beschreibung, pag. 16 (e quodam ,,antiquo urbario"). 5 Reg: Reg II, pag. 184 num. 475. - Kopl, Urkundenbuch der Stadt Budweis in B., pag. 4 num. 6. Lit: Dusková, Ceská lislina 2, pag. 199 (origo chartae). - Simecek, Meslská listina, pag. 13. Diclator: ignolus. Vide: II. 3, Ordo fralrum Praedicatorum (F), 4, De charlae apud nobiles usu (EEE). 10 Notum sit omnibus Cristiª fidelibus tam presentibusb quam posteris presentem litteram e inspecturis, quod ego Hirzo,ª miles regis Bohemorum, burcravius6 de Clingenberch/ vice et nomine domini mei regis Bohemi~u aream contuli fratribus ordinis Predicatorumh aptami ad edificium claustri et officinarumk eiusdeml in loco, ubi nova civitas estm edificanda circa Buduoyz, nin possessione0 prefatiP domini mei regis iuxtaq 15 decursum brachii fluviorum Wltau~r et Malch~. partem eciam8 prati ex altera parte contra claustrum, quod est situm iuxtaq pr~fatum brachium fluviorum, ad ortumt eiusdemZ claustri excolendum et ad vitandasu insolenciasv quorumdam hominum discolorum et ad pacem eiusdemw claustri apciusx conservandam.Y Acta sunt hecz anno Domini milesimoªª bb ducentesimo sexagesimo quinto,bb sextocc idus 20 marciidd sub domino meo Ottacharo,ee rege Bohemorumff quinto.uu 435. Pfemysl Olakarus 11., rex Bohemiae, dux Auslriae el Stiriae marchioque Moraviae, Conrado, episcopo Frisingensi, iudicium provinciale in Waidho/en (Heybs)1 pro tribus talentis denariorum Viennensium annuatim solvendis assignat. Viennae 1265 apr. 4. Apographum saec. XIII. ex. praebel codex mnscrus membr. ,,Liber ruber parvus" sic diclus in archivo publico Monacensi (sign. HSl Freising 2) asservatus, fol. 49-49v (B). 434. ª) ,Christi' D-G. - b) Hic et inferius ,ae' pro ,e' in D-G ponitur. - 0) ,literam' D, 25 E. -- d) ,Hyrzo' C, E, G, ,Hyrtzo' D, ,Hyrczo' F. - •) ,burgravius' D-F, ,burggravius' G. - f) 30 ,Klingenbergk' e, ,Klingenberg' D-G. - U) ,Bohemorum' G. - h) ,Prtidicatorum' c. - i) ,apta' D. - k) ,officinam' E. - 1) ,ejusdem' F, G. - m) Deest D. - ") ,Buduueis' D, ,Budweis' E, ,Budweys' F, ,Budvoyz' G. - 0 ) ,possessionem' B--E, G. - P) ,prtifati' C. - q) ,juxta' F, G. - r) ,Wltavae' F, G. - •) ,etiam' C-G. - t) ,hortum' C-G. - ") ,evitandas' D, F. - V) ,insolentias' e, E-G, ,inpolentias' D. - w) ,ejudem' F, ,ejusdem' G. - "') ,aptius' C-G. - 11) ,conservandum' 35 D. - z) ,htic' C. - ªª) ,millesimo' C. - bb-bb) ,MCCLXV' D-F, ,1265' G. - ce) ,VI' D-F, ,6' G. - dd) ,martii' C-G. - ••) ,Ottocharo' F, ,Ottocaro' G. -11) ,Bohomorum' G. -•11) ,quarto' E. 5 1265 APR. 4. NUM. 435. 645 Ed: Zahn, Codex Austriaco-Frisingensis, pag. 254 num. 240 (ex B, qui opus antiquius, ubi charla typis impressa est, affert). Reg: Bohmer, Add. sec., pag. 440 num. 166.- Wendrinsky, Nachlrüge, pag. 428 num. 493. Reg JI, pag. 185 num. 477. Lit: Dusková, Urkundenwesen, pag. 284-286, 350, 359 (Fr 1). Dictator: P I I 61 = cancellariae regiae (partís Austriacae) proprius. Vide: JI. 1 a, P. O. JI., P JI 61 (A). In nomine Domini amen. Nos Otakarus, dei gracia rex Bohemie,ª dux Austrie et Stirie et marchio Morauie, universis presencium noticiam habituris salutem in 10 perpetuum. Ad memoriam rei perpetuam gesta regalía calumpniarumb scrupulis exemptis quibuslibet inviolabiliter ut serventur et ne a memoria hominum labili decidant per decursum temporum obliviosum, eadem scripturarume vocabulis duximus mancipanda. Hinc est, quod universos et singulos tam presentes quam posterosd scire volumus, quod reverendum in Christo patrem et dominum Chunradum, venera- 15 bilem episcopum Frisingensem, amicum nostrum karissimum, se nostris beneplacitis et desideriis promptum et paratum in omnibus exhibentem, specialis prerogativa dileccionis et favoris pocioris gracia prosequentes, ipsum dominum episcopum omnibus iuribus provinciali iudicio in Heybs attinentibus, quibus predecessor suus2 felicis memorie gavisus esse dinoscitur, libere ac plenarie volumus congaudere, ipsius iudicii 20 provincialis homines ad iurisdictionem et dominium iamtacti domini episcopi pertinentes ab exactionibus quibuslibet et vexacionibus indebitis et tractionibus ad fora aliena, videlicet iudicum nostrorum provincialium seu iudicum civitatum vel aliorum quorumcumque iudicum et subiudicum, penitus eximentes, ita tamen quod in signum exemptionis huiusmodi et indicium tria talenta denariorum Wiennensium singulis 25 annis ad nostram cameram vel alicui alteri persone, cuí ipsam summam deputandam duxerimus, faciat assignari, quemadmodum predecessor suus pretactus eandem summam annuam comiti Ottoni de Hardeke pie memorie dinoscitur exsolvisse, qui comes O. ipsum iudicium provinciale una cum comicia in Peilstain a nobis possedisse dinoscitur tytulo feodali. In cuius rei testimonium et robur firmitatis perpetuum, ut 30 premissa libertas et exemptio nostra de regia liberalitate concessa inconvulsa permaneat et ne aliquandoe nostre sub optentu gracie aliquatenus infringatur, presentes nostrorum sigillorum munimine fecimus communiri/ Actum Wienne anno Domini M°CC0 LX quinto, VIII indictione presentibus testibus: Zmilone de Belkowe, Henkoneu marschalco Boemie,h Wiehelmo de Phrinsperge, Disnata dapifero Morauie,' 35 Hartlibo carnerario, Zmielone de Brumawe, Heinrico dapifero de Greizenstain, Marquardo magistro cellarii, Menhardo de Swarense, Vlrico de Luhsnik, Friderico de Luhsnik, Ditrico de Richendorf, Wlfingo de Aigen, Marquardo Leuhsnekke, Chvnrado Sappone et aliis quam pluribus fide dignis, datum ibídem pridie nonas aprilis per manus prothonotariorum nostrorum magistrorum Vlrici et Petri, regni nostri anno quarto. 40 435. ª) ,Bohm' B. - b) ,calumpniorum' B. - e) ,scriptuarum' B. - ª) Potius ,posteris' legi - - -potest B. - •) ,aliquam' B. - f) ,:>muniri' B. - ') ,Henkon' B. - A) ,Dcem' B. - ') ,Morau' B. 646 NUM. 435, 436. 1265 APR. 4. - 7. 436. Pfemysl Otakarus I J., rex Bohemiae, dux Austriae et Stiriae marchioque Moraviae, civibus in Glubczyce de silva Opavice dicta viginti laneos ad culturam agrorum donat. Viennae 1265 apr. 7. Aulographum in membrana scriptum olim in archivo civitatis Glubczyce asservatum, nunc 5 in archivo civitatis Opole exstat (A). - Versionem Germanicam praebet mnscrus membr. Codex iuris Lubschicensis dictus a Nicolao Brevi, cathedrae Cracoviensis scriba, a. 1421 confectus, cuius textum ex Biihme (vide inferius) sub • praebemus ( T ). !mago pholotypica: Bednara, Beitrüge, apud pag. 64 tab. 1 (A), tab. 5 (pars versionis Germanicae). 10 Ed: Bohme, Diplomatische Beitrüge, pag. 49 num. 1 (versio Germanica). - Minsberg, Geschichte von Leobschiitz, pag. 115 num. 1 (versio Germanica). - Kleiber, Geschichte der Stadt Leobschütz, pag. 25 mlm. 2 (ex A). - Bednara, Beitrli.ge, pag. 60-61 (ex A, cum versione Germanica). Reg: CDM VII, pag. 767 num. 126. - Kopetzky, Regesten, pag. 122 num. 95. - Reg 11, 15 pag. 185 num. 476 (mendose ad mart. 26). - CDS VII. 2, pag. 134 num. 1204. Lit: J(leiber, Geschichle der Stadt Leobsclliilz, pag. 11 (reí deliberalio). - Bednara, Beitrüge, pag. 59 ss (totius reí deliberatio). - Dusková, Urkundenwesen, pag. 256, 281, 361 (Lb 1). Scriba: P 11 58 = cancellariae regiae (partís Bohemicae) proprius. Cf. Exempla script. num. 1 a, 40. 20 Dictator: P JI 58 = cancellariae regiae proprius. Vide: 11. Ja, P. O. 11., P JI 58 (B). Autographi rationem habere non potuimus; imagine phototypica a dr. A. Skowroñska Vratislaviensi ad nos benigne transmissa usi sumus. Otacharus, dei gracia rex Boemie, dux Austrie et Styrie et marchio Moravie, 25 omnibus in perpetuum. Civium 11 et subditorum nostrorum honori, commodo et profectui iuxta nostre regalis auctoritatis excellenciam graciosius intenlldentes de mera liberalitate donavimus et dedimus civibus nostris de Hlupschitz de silva dicta Troppouicz quantum 11 sufficere potest eis pro viginti laneis ad culturam agrorum iure hereditario perpetuo possidendam, ut ex hoc tam civitas quam cives predicti 3o valeant emendari. Idem vero cives tamquam sapientes et viri honesti, ne viderentur ingrati et non rependere vicem nobis pro gracia sibi facta, spontanee ac libenter obtulerunt nobis quatuor marcas auri pro recordatione pretacti negocii et memoria in futurum. Et ut premissa nostra donatio robur obtineat perpetue firmitatis, presentes sigillari mandavimus testibus subnotatis, qui sunt: Hartlibus camerarius, Bpnataª 35 dapifer etb Nezamizl pincerna Moravie, H.1 filius Zmylonis de Luchtenburch, Chenko frater dicti Zmylonis, Theodericus Spatzmannus et alü quam piures. Actum Wienne anno Domini M°CC0 LXV0 , datum ibidem per magistrorum manus Petri et Vl.,2 prothonotariorum nostrorum, VII0 idus aprilis. [435.] 1 ) Villam Heybs cum villa Waidhofen identificamus, notam in margine apographi B eadem manu, sed atramento pallidiore scriptam sequenles. - 1) Conradus a. 1258 defunctus. 40 5 1265 APR. 7. - 11. NUM. 436, 437. 647 Sigillum: in filis sericis glauci, flavi et rubri coloris fragmentum tantum appendet. Bednara in eo sigillum equestre Pfemysli marchionis (vide Sigilla in CDB IV. 2, num. 3) conspiciendum esse putavit; sed ea descriptione, quam praebet, eum reversam partem sigilli Otakari sive Pfemysli (cf. Sigilla num. 1 a, 2 III) vidisse elare apparet. 436.* Otokarus, von den genoden gotis konig Behemer land, herczog czu Ostyrreych und czu Steyren und margrof czu Meren, allen czu ewigen czeyten. Menenden genodiglichen unsern burgern und undirton vromen und ere noch der hochwirdikeit unser koniglichen macht, zo hab wir begobet und gegeben aus lauter mildikeit unsern burgern von Lubschicz mit erbrecht ewig 10 czu besiczczen von dem walde genant Tropowicz, alzovil zam genuglich mag sein, vor czwenczig huben czu einer beerunge der erbe, alzo daz sich davon beide di stat und di burger mogen gebessern. Zundir diselben burger zam di erbern und weisen mannen, das zi icht von uns worden gezehen ungeneme in dem, daz zi uns nicht teten ein wederschancz umme di gnode, di do en von uns gescheen, waz von eigenem willen und gerne zi erten uns mit vir marg goldis czu einer weder- 15 trachtungeª der gewegten dinge. Und czu stetem gedechtnis czu czukumftigen czeiten und daz unser vorgeschrebene begobunge behalde sterke ewiger befestigunge, zo habe wir desen brif heisen siglen mit den undergeschrebenen geczeugen, di do zint beschreben im heuptbrife. Gegeben czu Wyenn noch cristgebort czwelf hundirt ior und dornoch in dem vumf und sechczigsten iore, gegeben doselbsten von der meister hende Peter und Vlrich, unser obirsten kenczelern, 20 an dem siebendenb rustagc der romischen abscheidunge von dem monden, iormarktc april genant. 437. Pfemysl Otakarus Il., rex Bohemiae, dux Austriae et Stiriae marchioque Moraviae, monasterio in Lilienfeld libertatem specialiter ad iudicium provinciale attinentem confirmat; defensionem eiusdem monasterii Henrico, comiti de Hardegg, et Alberoni, dapi- 25 /ero de Valtice, committit. Viennae 1265 apr. 11. Autographum in membrana scriptum, quod in archivo monasterii in Lilienfeld asservabatur (sign. P-I-30), nunc latet (A).1 -Apographum saec. XVI. exstat in copiario ,,Codex secundus privilegiorum Campililiensium" intitulato, in archivo publico Viennensi (sign. Lilienfeld 30 num. 2) asservato, pag. 85 num. 95 (B). 436. ª) Ita A. - b) ,et' scriba charla finita addidit A. 1) Henricus. - 9) Vlrici. 436.* ª) ,wedertnichtunge' T. - b) ,sebendem' T. - e-e) Textus corrigi non potest T. 648 NUM. 437, 438. 1265 APR. 11. - 21. Ed: Lorenz, Deutsche Gesch., pag. 460 num. 10 (ex B, mendose ad apr. 10). Reg: Hanthaler, Recensus, pag. 184 num. 5. - Bohmer, Add. sec., pag. 440 num. 167 et 168 (ad apr. 13). - Reg 11, pag. 185 num. 478 et 479 (ad apr. 13).1 Lit: Hageneder, Die geistliche Gerichtsbarkeit, pag. 164 (cancellariae apostolicae stili momenta). - Dusková, Urkundenwesen, pag. 286, 289, 300, 357 (Ll 1). 5 Dictator: magíster Ulricus protonotarius. Vide: JJ. 1 a, P. O. I J., magíster Ulricus protonolarius (F). Nos Otackarus, dei gratia Boemieª rex, dux Austrie et Stirie ac marchio Morauie, scire volumus presencium quoslibet inspectores, quod omnem graciam et libertatem, quamb monasterium in Lirenueld, Cistertiensis ordinis, cum universis hominibus et 10 iuribus eidem monasterio atlinentibus habere dinoscitur, et spetialiter in iuditio provintíali secundum indulta eorum privilegiorum, que habent a domino Friderico, felicis memorie quondam imperatore Romanorum,3 et aliis predecessoribus nostris, quondam illustribus ducibus Austrie,4 ac etiam eadem nostris privilegiis confirmata,5 inviolabiliter observare volumus, ut est iustum. Et ne cuiquam ea infringere liceat, 15 sub obtentu nostre gratie firmiter precipimus universis, dantes fidelibus nostris Henrico, comiti de Hardek, et Alberoni, dapifero de Felsperg, in mandatis, iudicibus provintialibus Austrie, ut dictum monasterium in Lirenueld et suos homines in omnibus suis iuribus loco nostri manu teneant et defendant, quandocunque per eos fuerint requisiti; super quo abbati et conventui in Lirenueld damusc literas has patentes 20 nostri sigilli munimine roboratas. ducentesimo LX0 V0 , III idus aprilis. Datum in Wienna anno Domini millesimo Sigillum: teste v. d. Hanthaler (pag. 186) equestris pars duplicís sigilli Pfemysli Otakari JI. lanlum appendebat; forlasse Sigílla num. 1 a, 2 IIJ (Cf. etiam num. 436). 438. Pfemysl Otakarus JI., rex Bohemiae, dux Austriae et Stiriae marchioque Moraviae, monasterio Secoviensi iura et libertates confirmat, tenorem privilegii Olakari, ducis Stiriae, inseri faciens. In Graz 1265 apr. 21. 437. ª) ,ROeii' B. - b) ,qu'f' B. - e) ,dóiii' B. 1) Cum Chr. Hanlhaler sigíllum (vide inferius) describeret, pro cerio haberi potes!, eum autographum chartae suo tempore vidisse. Ex informatione a procuratore archivi monasteríí Campoliliensis 25 30 ad nos benigne missa haec edocemur: a) autographum chartae iam v. d. Lorenz non vidit; b) sub signatura supra allata apographum chartae eral, sed nunc latet. - 2) V. d. Bohmer necnon v. d. Emler in Reg I I eum sequens mandatum chartae (,dantes ... in mandatis ...') sub proprio numero 35 collocaverunt. - ª) Prívilegium Friderici 11. s. l. 1217 iun. 14 datum vide RI V. 1, pag. 217 num. 908. - ') Privilegia Leopoldi, ducis Austriae et Stiriae, in Klosterneuburg 1209 apr. 7 et apr. 13 data vide BUB 1, pag. 220 num. 167 et pag. 223 num. 168. - 6) Vide num. 132. 10 1265 APR. 21. NUM. 438. 649 Autographum in membrana scriplum in archivo publico in Graz (sign. num. 839J asservalur (AJ. Ed: Diplomalarium principum de Liechtenstein, sine pag. (ex AJ. - Pferschy, Urkundenbuch, pag. 101 num. 162 (ex AJ. Reg: Dipl. Styriae, pag. 227 num. 85. - Caesar, Annales Styr. 2., pag. 538 num. 141. Bohmer, Add. sec., pag. 440 num. 171. - Notizenblalt VI, pag. 323 num. 14. - Reg JI, pag. 186 num. 481. - Krones, MHVSl 22, pag. 124 num. 52. - Idem, Forschungen 1, pag. 541 num. 85 (ex AJ. - Martin, Regesten, pag. 56 num. 422 (ex AJ. Lit: Dusková, Urkundenwesen, pag. 258-260, 283-285, 287, 289 (Sk lJ. Scriba: P JI 61 = cancellariae regiae (parlis Austriacae) proprius. Exempla script. nurn. 1 a, 43. Diclalor: P I I 61 = cancellariae regiae proprius. Vide: JI. 1 a, P. O. JI., P JI 61 (B). a In nomine sancte et individue trinitatis amen. Nos Ottakkarus, dei gratia rex 1::; Boemie, a11 dux Austrie et Stirie ac marchio Moravie, omnibus in perpetuum. Ad eterne gloriam maiestatis sancteque ac intemerate virginis 11 Marie, matris dei sanctissime, laudem nominis et honorem iura omnia libertatesque universas et singulas sancto monasterio Seccowensi in honore 11 ipsius Virginis, matris intacte, fundato ..,1 venerabili preposito, fratrumque eiusdem loci consortio indultas pariter et concessas 20 a prioritate memoranda predecessoris nostri Ottakari, ducis Stirie, habentis materiam pietatis pariterª et salutisª ipsius in monasterii plantatione, et ut nos formam salutis, per quam subsistere valeant, virtute perhenni huiusmodi beneficiis modis omnibus adiungamus, volentes ac desiderantes nostre celsitudinis ex affectu pretacta iura et libertates non solum ampliare, sed de bono in melius ampliatas inviolabiliter conserva- 25 re secundum privilegii ipsius nostrib predecessorisb ducis Ottakari continentiam dicto monasterio, .., venerabili preposito, ac fratrum collegio concessi et ad cautelam de verbo ad verbum presentí privilegio interserti, cuius privilegii tenor talis est: In nomine sancte et individue trinitatis unius summeque deitatis. Ego Ottakarus elc.2 In cuius rei testimonium et robur firmittatisc perpetuum, ut iura et libertates ipsi 3o monasterio, preposito et fratribus pretactis per dictum ducem Otakarum concessas, e ut supra lucidius est expressum, et per nos approbatasc inviolabiliter permaneant et inconcusseª et ne quis nostrorum fidelium dicta iura et libertates nostre sub optentu gratie presumat infringere ullomodo, presens scriptum nostrorum sigillorum munimine fecimuse communiri. Actum in Gr~ze anno Domini MoCCºLXº quinto, 35 VIIIª indictione presentibus testibus annotatis reverendis in Christo patribus et dominis: Vlrico venerabili archiepiscopo Salzburgensi ac Brunone venerabili episcopo Olomvncensi, Henkone marschalco Boemie, Wilhelmo de Phrinperge, Hainrico suppano de Witrah marschalco Austrie, Hainrico de Liehtenstain, Dietrico de Engelschalchesvelde, Ottone de Haslawe, Alberto pincerne e de Celkingen, Kadoldo de Wahinge, 40 Wernhardo Pravsselino, Friderico de Petovia, Wlfingo de Stubenberch, Herrando de 650 NUM. 438. 439. 1265 APR. 21. - 23. Wildonia, Vlrico de Liehtenstain, Wlfingo de Arnvelse, Erkengero de Landesere et aliis quampluribus. Datum ibídem per manus magistri Vlrici, prothonotarii nostri dilecti, XI0 kalendas madii, e f regni nostri anno quarto/ Sigillum: Otakari sive Pfemysli, regís Bohemiae, etc., ducis Austriae etc., in filis sericis rubri, violacei, viridis et flavi colorís illaesum fere appendet; in margine exteriore vestigia inscriptionis 5 apparent. Cf. Sigilla num. 1 a, 1 1, 2 111, 3 l. 439. Pfemysl Otakarus 11., rex Bohemiae, dux Austriae et Stiriae marchioque Moraviae, homines Conradi, episcopi Frisingensis, in Oberwolz et in Sancto Petro fam Kammersberg] de variis oneribus eximit; qua de re capitaneos Stiriae et officiales certiores facit. 10 In Graz 1265 apr. 23. Apographum saec. XI 11. ex. praebet codex mnscrus membr. ,,Líber ruber parvus" sic dictus in archivo publico Monacensi (sign. HSt Freising 2) asservatus, fol. 59 (B). Ed: Zahn, Codex Austriaco-Frisingensis, pag. 259 num. 243 (ex B; qui opus antiquius, ubi charla typis impressa est, affert). - Pferschy, Urkundenbuch, pag. 103 num. 165 (ex B). 15 Reg: Bohmer, Add. sec., pag. 440 num. 172. - Krones, MHVSt 22, pag. 124 num. 53. - Reg JI, pag. 186 num. 482. - Krones, Forschungen 1, pag. 541 num. 86. Lit: Dusková, Urkundenwesen, pag. 285 (Fr 2). Dictator: P 11 61 = cancellariae regiae (partís Austriacae) proprius. Vide: 11. 1 a, P. O. 11., P 11 61 (C). 0.,1 dei gracia rex Bohemie,ª dux Austrie et Styrie et marchio Morauie, dilectis sibib capitaneis Styrie ceterisqueb suis officialibus presens scriptum intuentibus univcrsis salutem et omne bonum. Quia reverendum in Christo patrem et dominum 20 Chvnradum, venerabilem episcopum Frisingensem, amicum nostrum karissimum, specialis dileccionis prerogativa prosequimur et favoris, adeo quod homines ipsius 25 domini episcopi ab exactionibus, pernoctacionibus, herbergariis, vexacionibus indebitis liberos esse volumus et exemptos, universis vobis et singulis damus presentibus districtius in mandatis, quatenus de advocaciis prediorum in Welze ac in Sancto Petro ipsius domini episcopi simplex ius advocacie, quod nobis de eisdem prediis 438. a-a) In loco raso scriptum est A. - b-b) Scriba primum ,nostrorum predecessorum' 30 scripsit et per rasuram correxit A. - e) Ita A. - d) Littera ,e' ex ,a' correcta esl A. - •)In loco raso scriptum est; scribam primum ,iussimus' scripsisse excludere non possumus A. -1-1) Verbis competenter distentis, ut ultimae duae lineae explerentur, scriptum est A. 1) Wernhero. - 1) Sequitur tenor privilegii Otakari, ducis Stiriae, in Graz 1182 nov. 29 dati (Zahn, Urkundenbuch 1, pag. 585 num. 619). 35 1265 APR. 23. - 26. NUM. 439, 440. 651 competere dinoscitur, annuatim statuto ad hoc loco et tempore tantummodo requiratis, quo e etiam iure habito homines ipsius domini episcopi residentes in prediis memoratis et officiales eorundem prediorum exactionibus, pernoctacionibus,ª vexacionibus indebitis nullatenus aggravetis, prout nostram conservare diligitis graciam et favorem, 5 talem circa premissae diligenciam adhibentes, ne nostra super hiis audiencia amodo requiratur. In cuius rei testimonium presentes nostri sigilli munimine fecimus roborari. Datum in Greze anno Domini M°CC0 LXV, VIIIª indictione, VIIII kalendas maii. 440. 10 Pfemysl Otakarus II., rex Bohemiae, dux Austriae et Stiriae marchioque l\lloraviae, monasterio in Garsten omnia iura et libertates ab Otakaro, duce Stiriae, concessas con- firmat. In Neunkirchen 1265 apr. 26. Autographum in membrana scriplum in archivo publico Linciae (archivum mon. in Garsten, 15 sign. Envel. 61) asservatur (A). Ed: UBLOE III, pag. 339 num. 359 (ex A). - P/erschy, Urkundenbuch, pag. 103 num. 166 (ex A). Reg: Kurz, Beitréige II, pag. 559 num. 75 (mendose ad ,,VI kal. martii"). - Reg II, pag. 186 num. 483. - Krones, MHVSt 22, pag.125 num. 54. - Krones, Forschungen 1, pag. 541 num. 20 85/2 (cum erroribus in dati formula). Lit: BUB I, pag. 103. - Zauner, Der Rechtsinhalt der alteren Garstener Urkunden, pag. 305 (rei deliberatio). - Dusková, Urkundenwesen, pag. 258, 260, 283, 291, 296, 350 (Ga). Scriba: P I I 60 = /ortasse magister Ulricus protonotarius. C/. Exempla script. num. 1 a, 42. Dictator: magister Ulricus protonotarius. 25 Vide: II. 1 a, P. O. II., magister Ulricu.~ protonotarius (G). B In nomine Domini amen. Nos Ottakarus, dei gratia rex Boemie,ª a 11 duxb Austrie et Stirie ac marchio Moravie, omnibus in perpetuum. Divine maiestatis essentia, cuius 11 multiplex providentia in huius mundi palatio relucessit, e pro inpensis beneficiis condigne laudatur, nam 11 sicut cuneta altitudine potentie sue de nichilo 30 produxit in esse ac eadem rectitudine veritatis sue in essendo gubernat, sic plenitudine bonitatis sue remunerat universa. Hinc est, quod ad dei omnipotentis gloriam et honorem, cuius in manibus cor regis dependet, monasterio Gerstensi, ..,1 venerabili abbati, et conventui fratrum eiusdem monasterii omnia iura et libertates sibiª a pre- 439. ª) ,Bohm' B. - ") Punctum geminatum perperam sequitur, cum mandatum communiter 35 universis capitaneis et o/fi.cialibus Stiriae destinatum sil B. - e) Ad litteram ,o' scriba caudam quandam addidit B. - ") ,prenoctacionibus' B. - e) ,premissam' B. 1) Pfemysl Otakarus II. 652 NUM. 440, 441. 1265 APR. 26. - MAII t. decessore nostro Otakaro, ducisc Stirie, bone memorie concessas ad plenum recognoscere volumus ac ipsum monasterium, ..z abbatem et conventum pretacti loci eisdem iuribus et libertatibus singulis et universis et spetialiter in duobus mansis forestariis sitis apud fluvium Gavelentz, venationum deductionibus et piscationibus libere congaudere secundum continentiam privilegiorum ipsis a dicto duce Otakaro super 5 premissis iuribus et libertatibus concessorum.3 In cuius rei testimonium evidens et cautelam, ut premissa iura et libertates intacte permaneant et inconvulse6 et ne a quoquam ullomodo infringantur, presens scriptum nostrorum sigillorum munimine fecimus communiri presentibus hiis testibus, qui aderant, annotatis: reverendo in Christo patre et domino Brunone venerabili episcopo Olomvncensi, Erkengero de Lantse 10 dapifero, Wlfingo de Stubenberch, Friderico de Petovia, Wernhardo dicto Pravsselino, Gvndakaro de Habspach et aliis quampluribus fide dignis. Actum et datum in Newenchirchen anno Domini M°CC0 LX0 quinto,9 VIIIª indictione, VI0 kalendas madii e per manus magistrorum Vlrici et Petri,f prothonotariorum nostrorum predilectorum, regni nostri anno quarto.9 Sigillum: Olakari sive Pfemysli, regís Bohemiae, etc., ducis Auslriae etc., in filis sericis rubri, flavi et viridis colorís valde laesum appendet; in margine exteriore vestigia inscriptionis apparent. Cf. Sigilla num. 1 a, 1 1, 2 111, 3 l. 441. 15 Bruno, episcopus Olomucensis, fterram Sliriae gubernans], ad pelilionem domini 20 sui f Pfemysli Olakari 1l.], regis Bohemiae, ducis Austriae el Sliriae marchionisque Moraviae, monasterio in Admonl ad novam recompensalionem bonorum, quae ad usus oppidanorum in Bruck f an der Mur] depulala sunf, Rudolphum, laicum de Oblarn diclum Dorfmeisler, conferl. Apud Judenburg 1265 maii l. 25 Autographum in membrana scriptum in archivo monasterii Admontensis (sub dato suo) asservatur (A). Ed: Wichner, Admont 2, pag. 347 num. 201 (ex A). - Pferschy, Urkundenbuch, pag. 104 num. 167 (ex A). Reg: Krones, MHVSt 22, pag. 125 num. 55. - Reg 11, pag. 1171 num. 2680. - Krones, 30 Forschungen 1, pag. 541 num. 87. 440. ª) ,Boom' A. - I>) Litlera ,x' in loco raso scripla est A. - •) Ita A. - ª) In loco raso scriptum est A. - 8 ) Littera ,l' a scriba fortasse posterius inscripta est A. -1) Scriba primum denuo nomen ,Vlrici' scripsit, quod erasit et correxit A. - 1/-11) Verbis competenter distentis, ut ultimae tres lineae explerentur, scriplum esl A. 1 ) Seu Conrado, seu Marquardo. - 2) Fridericum. - ') Cf. charlam Otakari, ducis Stiriae, ad [1190, Anasi?} positam (BUB 1, pag. 102 num. 75). 35 1265 MAII 1. NUM. 441. Scriba: B 1 = Conradus, notarius episcopi. Cf. Exempla script. num. 2 b, 4. Dictator: Conradus, notarius episcopi. Vide: JI. 2 b, Bruno episcopus (RR), Conradus notarius (BB). 653 Autographi rationem habere non potuímus, imagine phototypica a procuratoribus archivi 3 14inciensis ad nos benignissime transmissa tantum usi sumus. Bruno, dei gratia episcopus Olomucensis, omnibus hanc litteram inspecturis et audituris eternam 11 in Domino salutem. Quoniam omnium habere memoriam divinitatis potius est quam humal!nitatis, antiquorum sollertia provisum est, ut facta memorie digna scriptis autenticis 11 annotentur. Proinde notum esse volumus presen- 10 tium annotatione tam posteris quam modernis, quod ad petitionem domini nostri regis Boemorum illustris, ducis Austrie et Stirie ac marchionis Morauie,1 temporalium regimine per terram suam Stirie suscepto pro tempore, de beneplacito et mandato ipsius domini nostri et in remissionem suorum peccaminum pro bonis apud oppidum de Brucke sitis pertinentibus olim monasterio Admontensi, nunc autem ad oppidum 15 idem perpetuo deputatis recompensationem ipsi monasterio de bonis fecimus aliis, ut in litteris domini nostri regis et nostris confectis exinde plenius continetur,2 et instructi postmodum, quod huiusmodi recompensatio aliquantulum pro parte monasterii foret insufficiens, presertim cum et homines quidam ipsius monasterii in oppido prefato se receperint stabili mansione, nos monasterii volentes indempnitati cavere 20 ac per hoc domini nostri providere saluti, dictam recompensationem supplere decrevimus de sapientumª virorum consilio et prudentum.ª Ipsius itaque recompensationis nomine donamus et conferimus auctoritate domini nostri regis predicti memorato Admontensi monasterio Rudolfum, laicum de Oblarn dictum Dorfmayster, ut ipse suique successores ipsi monasterio iure pleno debeant perpetuo pertinere ac inten- 25 dere sibi serviciis debitis et consuetis. In huius vero facti testimonium et rei memoriam sempiternam presentero inde conscribi paginam nostrique sigilli iussimus munimine roborari auctoritate sepedicti domini nostri firmiter inhibentes, ne quis recompensationem huiusmodi presumat infringere vel sibi ausu temerario contraire. Actum et datum apud Iudenburch kalendis maii, anno Domini M°CC0 LXV0 presentibus 30 Wluingo de Stubenberch, Vlrico de Leichtensteyn, Dytmaro de Offenberch, Herrando de Wildonia, Gotscalco de Erenuels, Conrado, Dytmaro et Ortolfo de Strewik, Herbordo dapifero nostro et aliis quampluribus. Sigillum: Brunonis, episcopi Olomucensis, in fi.lis sericis viridis colorís paulum laesum appen del. Cf. Sigilla in CDB IV. 2, num. 12. 35 4U. ª) Ita A. 1) Pfemysli Otakari JI. - 1) Litterae Pfemysli Otakari JI. non exstant; litteras Brunonis, episcopi Olomucensis, apud Graz 1263 aug. 17 datas vide num. 388. 654 NUM. 442, 443. 1265 MAII 2. - 25. 442. Clemens IV. papa omnibus, qui hospitale s. Francisci Pragae visitaverint, indulgentias concedit. Perusii [1265] maii 2. Autographum in membrana valde mutilata scriptum in SÚA Pragae (archivum Crucigerorum 5 cum stella rubea Pragae, sign. num. 67 sg. 3/10 (st. 15)) asservatur (A). In autographi media parte superiore ,,perpetua", in chartae replicatae parte dextra ,,Nepul. R.", sub charla replicata in parte sinistra ,,Iac. Alex." legitur; in autographi tergo in sinistro angulo superiore ,J', in media parte superiore ,,Petrª de Stc; Ambrosio", in dextro angulo superiore ,+' apparent; quae omnia in cancellaria apostolica scripta esse videntur. In auto- 10 graphi dextra parte inferiore sub textu manu saec. XIV. fortasse destinatarii scriptum legitur: ,,Marzech, Wazcha uxor et pater suus Wabrzich et mater sua Witcha." HClemens B[episcopus],ª servus [servorum dei, universis Christi] fidelibus presentes litteras inspecturis salutem et apostolicam benedictionem. Vite perennis gloria ... collaude[tur).1 Rogamus itaque universitatem vestram 11 et hortamur in 15 remis[sionem vobis peccaminum iniungentes], quatinus ad hospitale sancti Francisci Pragense, ordinis sancti Augustini, quod sicut dilecti filii magisterb... Romanam ecclesiam nullo pertinente medio imploraturi [a Domino delictorum veniam in humilitate spiritus accedatis. Nos enim, ut Christi fideles quasi per premia salubriter ad merita invitemus, de omnipotentis dei] misericordia e ••• causa devotionis [accesserint 20 annuatim, quadraginta dies de iniuncta ... relaxamus).1 Datumª Perusii VI nonas maii, pontificatus nostri anno primo.ª Bulla: Clementis IV. papae in fi.lis sericis flavi et rubri colorís illaesa appendet. Cf. Diekamp IV, pag. 530 n. 3, pag. 533, typ. I. 443. Ludmila de [Stará] Íl.íse, filia quondam antiqui Witkonis, cerios reditus in villa [Klein] Weikersdorf, postquam ipsius fraires et sororum mariti expresse nominati omni iuri hereditario cesserunt, monasterio in Zwettl vendit, ut operam ad fundandum claustrum in Bohemia sorori suae Katherinae det; defensores huius venditionis statuit. 25 - 1265 maii 25. 30 442. ª) Quae hic et inferius uncís clauduntur, cum membrana destructa et putrefacta perierunt et evanuerunt; litteras num. 170 sequentes, ea, quae potuimus, complevimus A. - I>) Sequitur lacuna cea 87 mm lata A. - •) Scriptura unius lineae plenae et alterius /ere plenae legi non potest. - d-tl) Verbis competenter distentis, ut ultimae duae lineae explerentur, scriptum est A. 1) Vide CDB IV, pag. 373 num. 210. 35 1265 MAII 25. NUM. 443. 655 Autographum in membrana scriptum in archivo monasterii in Zwettl (sign. num. 123) asservatur (A). - Apographum saec. XIII. ex. aut XIV. in. servavit ,,Liber fundationum mon. Zvetlensis" in eodem archivo asservatus, fol. 42'1 (B ). Ed: Ludewig, Reliquiae IV, pag. 48 (ex B). - FRA JI. 3, pag. 162 (ex B). - CDM III, 5 pag. 373 num. 371 (ex A). Reg: Reg JI, pag. 186 num. 484. - Schmidt-Picha, Urkundenbuch, pag. 4 num. 17. Lit: KK, pag. 328. - Duiíková, Urkundenwesen, pag. 358 n. 276. In tergo chartae manu saec. X lII. scriptum est: ,,Domine Ludmille super Walkerstorf". Scriba: destinatarii proprius (=O 58), qui et chartam Pfemysli Otakari JI. (num. 480+) et 10 alias eidem monasterio destinatas charlas (num. 445, 476) scripsit. Dictator: destinatarii proprius. Vide: JI. 4, De chartae apud nobiles usu (FFF). Universis Christi fidelibus presentes litteras inspecturis Ludmilla de Revsch, filia quondam antiqui Witigonis, salutem in Domino sempiternam. Quia succe- 1s dente tempore accedit et oblivionis macula, 11 per quam liber memorie obfuscatur et solent infirmari diverse hominum actiones, confert plurimum, si quod digne in memoriam vertitur hominum, scripture studio condiatur. Singulorum igitur noticie, ad quos presens 11 scriptum devenerit, patefiat, quod ego Ludmilla de Reusch, pietatis studio incitata, intendens dare operam sorori mee domine Katerine ad fundandam 20 plantationem novam ordinis Cysterciensis in Boemia pro habitatione 11 sanctimonialium feminarum, vendidi domino Chunrado, venerabili abbati de Zwetil in Austria, de possessione mea hereditaria redditus quinque talentorum et dimidii in Walkerstorf pro viginti marcís argenti, ut per easdem res mobiles plantationis nove predicte res inmobiles comparentur,ª ita sane, ut tam per possessionem venditam, quam per 25 emptam utrobique serviatur omnium conditori. Unde cum fratres mei Witigo de Zcalitz, Hogerius de Witigenawe, Wilhelmus quoque de Syzinko, Zvmbracus de Tynz ex parte sororum mearum Gerdrudis et lutte et omnes heredes, quibus vel ex aliqua causa, vel ocasioneb predicte possessionis hereditas vel nunc, vel in posterum cedere videbatur, omni iuri hereditario et inpeticioni cesserint absolute, ut tam ipsorum, 30 quam heredum suorum, tam in Zwetil, quam in nova fundatione, perhennis memoria habeatur, pro habundanti tamen cautela prefatis fratribus de Zwetil dedi pro defensore dominum Rapotonem de Valchenberch et filium suum Rapotonem et heredes suos, ut, si qui presentero meam liberam venditionem et fratrum cautam emptionem adtemptaverint retractare, non tam ius, quam iuris iniurias fabricantes, cum omnis 35 in hac actione litis occasio sit decisa, predictus dominus Rapoto de Valchenberch et Rapoto filius suus et heredes sui eiusdem possessionis redditus pro ipsis stando tueri ac defendere teneantur secundum ius terre Austrie generale. Eandem quoque defensionem assumunt sibi Witigo de Zcalitz, Hogerius de Witign~we, Wilhelmus de Syzinko, Zumbracus de Tinz contra omnes heredes in Boemia constitutos. Ut autem 40 huius venditionis et emptionis processus perpetuam habeat firmitatem, presens testimonium est sigilli mei et domini Rapotonis de Valchenberch robore communi- 656 NUM. 443, 444. 1265 MAII 25. tum e testibus ydoneis nichilominus subnotatis, qui sunt: Vlricus de Newenhus, Ulricus de Lomnitz, Bydiboy de Zcalitz, Witigo de Chrumnow, Woko et Zezen fratres de Witign~we, Rapoto de Valchenberch et Rapoto filius suus, Pilgrimus de Swarzenawe, Heinricus frater eius, Chadoldus filius Pilgrimi, Rudolfus pÜrchravius de Gors, Hugo, TÜrso et Hadmarus frater eius, Otto de Rastenberch et Albero frater 5 eius et alii quam piures. Acta sunt hec anno Domini millesimo ducentesimo sexagesimo quinto, in festo beati Vrbani pape. Sigilla: duo in fi.lis cannabinis glauci coloris /ere illaesa appendenl; 1J Ludmilae de {Slaráj [Use. Cf. Sigilla num. 4,30; 2J Rapotonis de Falkenberg, scuti formae; in medio sigilli scutum in longo divisum apparet, dexlra pars scuti vacua est, in sinislra parte ocio rhombi to conspiciuntur. Circumscriptio haec est: + SE:CRETVffi RAPOTOllIS. Utrumque sigillum pellicio sacculo albo munitum est. Quorum in primo manu saec. XIII. scriptum legitur: ,,sigillum domine Li1dmille de Reusche", in altero eadem manus ,,super villa Walkerstorf Q" in una parte, ,,sigillum Rapotonis (de] Valkenberch" in altera parte scripsit. 444. Fraires et sororum mariti Ludmilae de [Stará] fase expresse nominati omne ius, quod in reditibus in villa [Klein] Weikersdorf monasterio in Zwettl venditis habebant, abnegant, defensores huius venditionis statuentes. - 1265 maii 25. 15 Autographum in membrana scriptum in archivo monasterii in Zwettl (sign. num. 124J asserva- 20 tur (AJ. - Apographum saec. XIII. ex. aut XIV. in. servavil ,,Liber fundationum mon. Zvetlensis" in eodem archivo asservatus, fol. 43 (BJ. Ed: Ludewig, Reliquiae IV, pag. 48 (ex BJ. - FRA II. 3, pag. 165 (ex BJ. - CDM III, pag. 374 num. 372 (ex AJ. Reg: Reg II, pag. 187 num. 485. - Schmidt-Picha, Urkundenbuch, pag. 4 num. 16. Lit: KK, pag. 329. - Dusková, Urkundenwesen, pag. 358 n. 276. In chartae tergo manu saec. XII J. scriptum esl: ,,Super Walkersdorf protestatio Boemorum quorundam". Scriba: ignotus, fortasse destinatarii proprius, qui proprietates communis stili ordinis Cister- 25 ciensis praebet. 30 Dictator: destinatarii proprius, cuius stilus illi in charla praecedente (num. 443J occurrens similis est. Vide: II. 4, De chartae apud nobiles usu (GGGJ. Nos Witigo de Zcalitz, Hoygerus de Witigenow fratres, Wilhelmus de Sizingo et Zumbracus de Tinz vice sororum nostrarum Gerdrudis et lutte nec non et omnium, 35 ad quos subscripta hereditas 11 videtur aliqualiter derivari, notum facimus universis 413. 11) ,aparentur' A. - b) Ita A. - e) ,amunitum' A. 1265 MAII 25. NUM. 444, 445. 657 presentes inspecturis litteras protestantes, quod unanimiter abnegamus omne ius, quod nobis hereditaria successione cedere videbatur in redditibus quinque talentorum 11 et dimidii sitis in Avstria in Walkerstorf, quos soror nostra et consanguínea domina Lvdmilla de Revsch tamquam specificatam sibi hereditatem de consensu 5 tamen nostro vendidit libere domino Chvnrado, abbati de Zwetil, et fratribus JI ibídem pro viginti ruareis argenti, intendens cum eadem summa pecunie cuidam novelle plantacioni ordinis Cysterciensis ad habitacionem sanctimonialium feminarum alia predia comparare,ª per que dominatori omnium perhenniter serviatur. Unde, cum nos, qui sumus in linea consanguinitatis proxima constituti, ad quos solos videtur 10 predicta hereditas devenire, pro salute nostra antecessorum quoque et successorum nostrorum pietatis studium non debeamus extinguere, set affectu et efTectu, ut posse suppetit, inflammare, ut predicti fratres de Zwetil reddantur in sua emptione in post[e]rumb cauciores et ne ab aliquibus, occasionem non causam querentibus, hec nostra super eisdem hereditatibus abdicacio infirmetur. Cum exceptis nobis non sit alius 15 verus heres, damus pro defensore eisdem fratribus de Zwetil in eadem possessione dominum Rapotonem de Valche[n]berch et Rapotonem filium eius et heredes suos, ut pro ipsis stent et respondeant omni predictos redditus impetenti secundum ius terre Austrie generale; eandem quoque nos quatuor defensionem assumimus contra omnes heredes in Boemia constitutos. In huius abdicacionis nostre et facti certam 20 evidenciam ad ambiguitatis eciam scrupulum de medio recidendum presens scriptum est sigillis nostris appendentibus firmiter roboratum testibus eciam ydon[eis] subnotatis. Hii sunt: Vlricus de Niwenhovs, Vlricus de Lomnitz, Bvdiboy de Zcalitz, Witigo de Chrumenow, Wocko et Zezen fratres de Witigenow, Rapoto de Valchenberch et Rapoto filius eius, Pilgrimus de Swarcenow et Hainricus frater eius, Chadoldus 25 filius Pilgrimi, Rvdolfus purcravius de Gors, Hvgo, Turso, Hadmarus frater eius, Otto de Rastenberch, O[t]to filius fratris eius et alii quam plures. Acta sunt hec anno Domini millesimo ducentesimo LXV0 , in die sancti Vrbani pape et martiris. 30 Sigilla: e quattuor sigillis, quae in filis cannabinis glauci coloris appendebant, unum tantum, videlicet Witkonis de Skalice, quod fortasse in primo loco appendebat, a charla avulsum restat. Cf. Sigilla num. 4,29. 445. Fraires et sororum mariti Ludmilae de [Stará] Ríse expresse nominati dominum Rapotonem de Falkenberg et filium eius rogant, uf defensores sint possessionis, quam Ludmila de ipsorum consensu in villa [Klein] Weikersdorf monasterio in Zwettl ven- 35 diderit. - [1265 maii 25].1 444. ª) ,:>parare' A. - ") Quae hic et inferius uncis clauduntur, cum membrana putrefacta perierunt A. 658 NUM. 445, 446. 1265 MAII 25. - JUN. 10. Autographum in membrana scriptum in archivo monasterii in Zweltl (sign. num. 125) asservatur (A). Ed: CDM 111, pag. 376 num. 373 (ex A, ad a. 1265). Reg: Reg II, pag. 187 num. 486. Lit: KK, pag. 330. - Dusková, Urkundenwesen, pag. 358 n. 276. In chartae tergo manu saec. XIII. scriptum est: ,,Littere domine Lvdmille superWalkersdorf". Scriba: destinatarii proprius ( = O 58), qui et chartam Pfemysli Olakari II. (num. 480+) et alias charlas eidem monasterio destinatas (num. 443, 476) scripsit. Dictator: cleslinalarii proprius. 5 Vide: 11. 4, De chartae apud nobiles u.m (HHH). 10 Viris strennuis et amicis karissimis, domino R.2 de Valchenberch et R.,2 filio suo, Witigo de Zcalitz, Hogerius de Witign~we, Wilhelmus de Sicinko, Zumbracus 11 de Tinz ad quelibet eorum beneplacita se paratos. Cum de amicicia vestra, cuius iam non parvum cepimus argumentum, geramus fidutiam pleniorem, sinceritalltem vestram rogamus omni studio et affectu, quatenus possessionem quandam sitam in 15 Walkerstorf in Austria, que dominam Lildmillam de Reusch heredita!lrie contingebat et inmediate cesserat parti sue, quam ipsa domina LUdmilla de consensu nostro et omnium heredum, ad quos videbatur eadem possessio in parte aliqua derivari, vendidit domino Chunrado, venerabili abbati in Zwetil, et fratribus ibidem pro viginti marcis argenti, vobis nostri obsequii intuitu assumatis, existentes eiusdem predii 20 defensores secundum ius terre Austrie generale contra omnes, qui predictam emptionem presumpserint infirmare.ª Nos vero vobis promittimus vice versa, quicquid vobis in hac defensione in posterum deperire contigerit, ex aliquibus, qui se debitos finxerint successores, quod pro vobis stabimus confidenter, et si quid dampni receperitis, ex integro refundemus. Nolumus enim, ut predicti fratres in sua emptione aliquod 25 accipiant detrimentum. Sigilla: quattuor sigilla /ere illaesa in scidulis membranaceis appendent; 1) Witkonis de Skalice. Vide Sigilla num. 4, 29; 2) Hogeri de 1'feboñ. Vide Sigilla num. 4, 34; 3) Wilhelmi, burggravii de Pfimda. Vide Sigilla num. 4 a, 11; 4) Ludmilae de [Stará] [l.lse. Vide Sigilla num. 4, 30. Primum sigillum pellicio sacculo albo munitum est, ubi manu saec. 30 XIII. scriptum legilur: ,,Littera domine Ludmille super Walkersdorf Q". 446. Clemens IV. papa /Herbordo], praeposito ecclesiae Olomucensis, mandat, ut fraires hospitalis /s. Johannis] Hierosolymitani fin Antiqua Bruna] in possessionem 445. ª) Scriba primum ,infirmmare' scripsit, sed alteram litteram ,m' macula delevit A. 35 1) Charla notatione temporis carel, sed ad idem datum atque chartae num. 443 el 444 ponenda esl, cum ad eandem rem pertineal. - 1) Rapotoni. 126:; IUN. 10. NUM. 446. 659 decimarum in Královo Pole, quas olim rector ecclesiae s. Jacobi Brunae usurpaverit et quas eidem hospitali iam Urbanus IV. papa restituerit, inducat. Perusii f1265] iun. 10. Autographum in membrana scriptum in SÚA Pragae (archivum magni prioratus Melitensium, 5 sign. Jo XXXVIII, Brno 7 b) asservatur (A). Ed: Delaville, Cartulaire III, pag. 110 num. 3161 (ex A). Reg: Jordan, Lrs rrgistres, App. IV, pag. 491 num. 1694. In autographo hae notae leguntur: in media parte superiore nota correctoris ,,cor" duabus lineis deleta, in angulo dextro ibídem ,,ed" ilidem duabus lineis deleta; in chartae replicatae 10 parte dextra ,,R. C", sub charla replicata in partesinistra ,!&', inferius ,,fue A~", in autographi tergo in media parte superiore: ,,Egidius de ... (? )"; q1we omnia in cancellaria apostolica videntur esse scripta. In inferiore margine tergi chartae tergiverso manu registratoris XIJI. saec. scriptum legitur: ,,Lis ínter nos et plebanum de sancto [Iacobo]" (?ultima vox evanuit) (I). 15 Quae typis minoribus exprimuntur, e litteris Urbani IV. papae apud Urbem Veterem 1263 dec. 15 (vide num. 396) datis sumpta sunt. Clemens episcopus, servus servorum dei, dilecto filio •.,1 preposito ecclesie Olomucensis, salutem et apostolicam benedictionem. Ex parte dilectorum filiorum ..2 prioris et fratrum hospitalis lerosolimitani in Morauia et 11 Polonia fuit pro- 20 positum coram nobis, quod, cum ipsi rectorem ecclesie sancti Iacobi in Brunna,3 Olomucensis diocesis, super quibusdam decimis ac iuribus parrochialibus loci de Cumgesueltª ad hospitale ipsum 11 spectantibus,que idem rector occupaverat contra iustitiam et occupata tenebat, coram..,4 abbate Montis Syon, Premonstratensis ordinis, Pragensis diocesis, eiusque coniudicibus, auctoritate litterarum sedis apostolice5 !I traxissent in causam, quia idem rector pluries citatus legitime in pre- 25 fixis sibi terminis peremptoriis comparere coram illis contumaeiter non curavit, dicti abbas et coniudices eum propter huiusmodi* contumacias manifestas in duodecim marchis Brunnensis ponderis et puri argenti prefatis priori et fratribus expensarum nomine exigenteb iusticiab condempnantes, tandem causam huiusmodi ad sedem apostolicam, prout ex beneficio dictarum litterarum poterant, legitime remiserunt, prefixo partibus termino peremptorio competenti, quo 30 per se vel per procuratores ydoneos se ad prosequendum causam ipsam conspectui apostolico presentarent. Et licet procurator dictorum prioris et fratrum coram conspectu felicis recordationis Vrbani pape, predecessoris nostri, in huiusmodi termino comparuerit dictusque predecessor dilectum filium nostrum S.,6 tituli sancti Martini presbyterum cardinalem, dederit in causa huiusmodi auditorem, ac ipse dictum rectorem primo, secundo et tandem 35 peremptorie citari legitime fecerit in audientia publica, ut est morís, idem tamen rector in prefato termino et post huiusmodi citationes diutius expectatus, comparere coram ipso contumaciter non curavit. Postmodum autem pars dictorum prioris et fratrum ab eodem cardinali in porrecto super hoc libello7 instanter petiit possessionem decimarum et iurium huiusmodi dictis 660 NUM. 446. 1265 IUN. 10. priori et fratribus nomine ipsius hospitalis restitui ac dictum rectorem ad restitutionem huiusmodi cum fructibus perceptis ex eis, et qui percipi potuerunt per sex annos, per quos decimas et iura predicta tenuit occupata, quos singulis annis extimavit viginti marchas eiusdem ponderis et argenti, per cardinalem ipsum sententialiter condempnari ac etiam ad solutionem predictarum duodecim marcharum compelli. Idem vero cardinalis visis ac diligenter inspectis processibus 5 habitis coram abbate et coniudicibus supradictis de consilio peritorum et secum plena deliberatione prehabita eosdem priorem et fratres in possessionem vel quasi decimarum et iurium predictorum in iudicio petitorum causa rei servande decrevit iustitia exigente fore mittendos ipsosque decimarum et iurium eorumdem possessores vel quasi causa rei servande constituit propter huiusmodi evidentem contumaciam rectoris eiusdem. Dixit etiam idem cardinalis* e interlo- 10 quendo pronuntiavit dictos priorem et fratres esse mittendos in possessionem causa rei servande bonorum mobilium vel immobilium ad prefatum rectorem ratione persone sue spectantium, si bona mobilia non extarent, ad valorem duodecim marcharum Brunnensis ponderis et puri argenti, in quibus ipse memoratis priori et fratribus per abbatem et coniudices supradictos extitit condempnatus necnon et pro fructibus perceptis per dictum rectorem a sex preteritis annis de decimis 15 et iuribus parrochialibus supradictis in possessionem causa rei servande bonorum mobilium ad dictum rectorem ratione persone spectantium, vel immobilium, si bona mobilia non extabant, usque ad valorem annuum decem marcharum similis argenti et ponderis pro quolibet dictorum sex annorum pro modo debiti per dictum cardinalem iuramento a procuratore dictorum prioris et fratrum prestito et deliberatione prehabita declarati, prout in publico instrumento confecto 20 exinde ac sigillo cardinalis predicti signato plenius diciturd contineri.d 8 Dictus quoque predecessor tibi suis dedit litteris in mandatis,9 ut eosdem priorem et fratres vel procuratorem ipsorum eorum nomine in possessionem vel quasi decimarum et iurium predictorum necnon bonorum ipsius rectoris iuxta huiusmodi decretum et pronuntiationem cardinalis eiusdem* induceres et tuereris inductos, contradictores per censuram ecclesiasticam appel- 25 latione postposita• compescendo. Porro tul eosdem priorem et fratres in possessionem vel quasi decimarum et iurium predictorum ac bonorum predicti rectoris induxisti iuxta traditam tibi formam et nichilominus in eundem rectorem prog eog, quod ipse predictis priorih et fratribus super hoc se contra iustitiam opponebat et a te monitus diligenter ab oppositione huiusmodi desistere contumaciter denegavit, excom- 30 municationis promulgasti sententiam iustitia exigente. Verum eodem rectore predictam ecclesiam sancti lacobi resignante et ad partes se transferente remotas prefati prior et fratres propter potentiam et malitiam tam ipsius rectoris quam ..,10 nunc rectoris predicte ecclesie, per annum et amplius in sua contumacia persistentium possessionem vel quasi decimarum et iurium predictorum nancisci minime potuerunt, super quo ss apostolicum duxerunt presidium implorandum. Quocirca discretioni tue per apostolica scripta mandamus, quatinus, si est ita, memoratos priorem et fratres in possessionem vel quasi decimarum et iurium huiusmodi corporalem inducas et defendas inductos, contradictoresi per censuram eandem, appellatione postposita compescendo invocato ad hoc, si opus fuerit, auxilio brachii secularis. Datumk Perusii 1111 idus 40 iunii, pontificatus nostri anno primo.k 1265 IUN. 10. - 13. NUM. 446, 447. 661 Bulla: Clementis IV. papae in fi.lis cannabinis appendebat¡ nunc illaesa avulsa et inepte ad chartam agglutinata esl. Cf. Diekamp IV, pag. 530 n. 3, pag. 533, typ. l. 447. Godefridus, vicearchidiaconus in Koufim, iudicio more canonico tracto finito 5 Jacobum, plebanum in Pohled, contra Theodericum, ecclesiam in Monte Herliwini officiantem, in possessionem corporalem villarum Stftbrné Hory et Uttn capellaeque in Buchberch inducit. In / Havlicküv] Bl·od 1265 iun. 13. Autographum in membrana scriptum in SÚA Pragae (archivum mon. in Pohled, sign. L IV 10 RC Pohled num. 5) asservatur (A}. - Apographum saec. XIV. praebet codex mnscrus membranaceus ,,Chartularium et urbarium monasterii Vallis s. Mariae" inlitulatus in UK Pragae (sign. XIV E 13) asservatus, fol. 12"-13, lit. I (B). Reg: Reg 11, pag. 187 num. 488. Lit: Sedlácek, Smlska, pag. 124 (deliberationes topographicae). 15 In charla replicata manu scribae pennam fortasse probantis tergilJerso scriptum est: ,,D Zmil". Scriba: ignotus, inepte scribens. Dictator: ignotus, qui stilo canonico usus esl. In membrana scribendo aptanda magna rima in charla replicata exstitit, quae consuta est¡ e fi.lis autem nihil reslal. - Charla, quae corroborationis formula carel, sigillo plebani in Brod 20 (vide inferius) munita est. Qui verisimillime cum fraire Godefrido in charla Smilonis de Lichtenburk a. 1261 data (num. 288) nominato ídem eral. Hoc accipientes nomen in n. 1 complevimus. Vide: JI. 3, Aliae ecclesiae (L). In nomine patris et filii et spiritus sancti amen. Cum coram nobis, fratre G.,1 vicearchidiacono Currimense,ª dominus Iacobus, 11 plebanus in Pohled, dominum 25 Ditricum, officiantem ecclesiam in Monte Herliwini, traxisset in causam, dicto domino Iacobo 11 petente sibi restituí duas villas, videlicet villam Sagittarii et Ottonis, quas ad dictam ecclesiam in Pohled 11 dictus dominus Iacobus dicebat pertinere, dictus dominus Ditricus, cum coram nobis esset in indicio, ulteriores inducias sibi petebat indulgeri, eo quod inmunitus venerat illa vice. Quamquam autem partibus eundem 30 446. ª) Littera ,t' fortasse ex ,d' correcta est A. - b-1>) In loco raso, ubi primum ,sententialiter' /orlasse eral (vide num. 396), scriptum est A. - <) Deesl ,et' A. - d-d) In loco raso, ubi primum ,continetur' fortasse eral (vide num. 396), scriptum est A. - e) Altera littera ,p' ex ,r' atramento pallidiore correcta est A. - f) Post vocem parva rasura apparet A. - 11-11) In loco raso scriplum esl A. - 11) Littera initialis in loco raso scripta est A. - ') Littera ,e' ex ,s' correcta est A. - k·k) 35 Verbis competenter distentis, ut ultimae duae lineae explerentur, scriptum est A. 1) Herbordo. - 2) H. - ª) Ottonem. - ') Johanne. - 5) Vide num. 300 (1261 dec. 2). - 6 ) Simonem. - 7) Vide num. 390 ( 1263 aug. 27), ubi textus libelli insertus esl. -ª) Vide notam 7. - ') Vide num. 396 (1263 dec. 15). - 1º) Nomen ignoramus. 662 NUM. 447, 448. 1265 IUN. 13. - 17. diem peremptorium assignassemus, ut tune se nostro conspectui presentarent, et in negocio potuissemus processisse, quantum de iure foret procedendum, eius tamen peticioni annuentes ulteriores inducias dedimus, terminum prolongantes pro suo libitu voluntatis. Ad quem terminum cum dictus Ditricus venire contempneret, dicto domino Iacobo suam presenciam exibente, nos dictum dominum Iacobum in possessio- s nem petitarum villarum predictarum decrevimus esse mittendum et eundem in possessionem misimus corporalem. Postmodum domino nostro archidiacono2 ponente lapidem primarium in predicta ecclesia Pohled, dictus dominus Iacobus accedens ad dominum archidiaconum petebat, ut dictum dominum Ditricum compesceret,b ne ipsum in nacta possessione aliquatinus perturbarct et ne se de capella in Buchberch in 10 limitibus dicte ecclesie in Pohled constructa intromitteret in suum et sue ecclesie predicte preiudicium et gravamen. Ad quod cum dictus Ditricus responderet, quod dictam capellam non nomine suo, sed nomine plebani, domini Sifridi in Primizlaus, possideret, qui cum ibiidemª presens esset, hoc, quod dominus Ditricus dixerat, dictus dominus Sifridus affirmabat, dicens dictam capellam non ad dictam ecclesiam 1s in Pohled, sed ad suam pocius pertinere, allegans possessionem aliquotam. Dictus vero dominus Iacobus suam intencionem se velle probare in termino, quem dominus archidiaconus sibi assignaret, promittebat. Verum cum dominus archidiaconus moram trahere non posset, nobis ad causam istam prosequendam speciale dedit mandatum; partibus igitur pro termino peremptorio assignantes terciam feriam post octavam 20 Trinitatis,3 suam presentiam exhibentibus coram nobis, dominus Iacobus intencionem suam per testes omni excepcione maiores probavit, quod prcdicta capella et ville, de quibus actum est, in limitibus sunt parrochie de Pohled; et quia predicta capella in fundo nobilis viri domini Zmilonis4 sita est, ad mandatum ipsius dominum Iacobum in possessionem predictarum villarum et capelle duximus corporalem. sunt hec in Brod anno Domini M°CC0 LX0 V0 , ydusª iunii. Acta 25 Sigillum: [Godefridij, plebani in [Ilavlíékuv] Brod, in scidulu membranacea, quae de more fi.lis sericis apta est, illaesum /ere appendet. Vide Sigilla num. 3, 60. 448. J ohannes, episcopus Pragensis, litleras Alexandri 1V. papae ordini fralrum Mi- 30 norum concessas vidimat, tenorem earum inserí faciens. Pragae 1265 iun. 17. Autographum in membrana scriptum in archivo Musei Nationalis Pragae (sign. 27) asservatur (A).1 447. ª) Ita A. - b) ,opesceret' A. 1) Godefrido. - 2) Fortasse Johanne. - ª) Jun. 9. - 4) de Lichlenburk. 35 1265 IUN. 17. - 23. NUM. 448, 449. 663 Lit: Novy, Listing, pag. 68, 71. In tergo charlae manus destinalarii fortasse saec. XIIl. scripsil: ,,Quod in generali interdicto possumus divina in supradictis festivitatibus celebrare" (AJ. Scriba: J III 11 = fortasse destinatarii proprius. Exempla script. num. 2 a, 13. 5 Diclator: communi stilo usus est. Vide: II..2 a, Johannes episcopus (XJ, 3, Ordo fralrum Minorum (DJ. Iohannes, dei gracia Pragensis episcopus, universis Christi fidelibus eternam in Domino salutem. Universitati vestre presentibus intimamus, 11 quod nos transscriptum litterarum domini Alexandri, pape quarti, sigillo venerabilis fratris episcopi 10 Argentinensis2 consignatum, integrum et 11 in nulla sui parte viciatum aut corruptum perspeximus in hec verba: Alexander episcopus, servus servorum dei, etc.3 Ut igitur supradictis fidem adhibere nullatenus dubitetis, presentem paginam sigilli nostri testimonio duximus roborandam. Datum Prage anno Domini M°CC0 LX0 V0 , XV0 kalendas iulii. 15 Sigillum: in scidula membranacea appendebat; nunc avulsum el deperditum esl. 449. Bruno, episcopus Olomucensis, [terram Stiriae gubernans], iudicio generali apud Maribor [praesidens], in quaestione acta ínter Henricum de Scharfenberg ex una parte et dominam de Lemberg ex parte altera castrum Horberg eidem Henrico adiudicat Liutol- 20 dumque de Lichteneck nuntium dat, ut ipsum in possessionem corporalem eiusdem castri ponal. Apud Maribor 1265 iun. 23. Aulographum in membrana scriplum in archivo publico Viennae (sign. Allg. Urkundenreihe, sub dalo suoJ asservalur (AJ. 25 Ed: FRA (DDJ I, pag. 64 num. 64 (ex AJ. - Scltumi, Urkunden v. Krain, pag. 274 num. 350 (ex AJ. - Pferschy, Urkundenbuch, pag. 111 num. 179 (ex AJ. Reg: Ankershofen, Urkunden-Regesten, pag. 328 num. 1304. - Krones, MHVSt 22, pag. 126 num. 59. - Reg Il, pag. 188 num. 490. - Krones, Forschungen I, pag. 542 num. 89. MHDC JI, pag. 114 num. 668. - Martín, Regeslen, pag. 56 num. 425. - Wiesflecker, ao Regesten, pag. 193 num. 734. 448. 1) Charla olim in archivo eiusdem monaslerii fratrum Minorum alque charla Nicolai, episcopi Pragensis, Pragae 1252 ian. 24 data (CDB IV, pag. 399 num. 230J asservabatur. In tergo ambarum chartarum enim (vide superius) notae eadem manu exaratae sunt. - 1) Seu Walteri (1260-1263) 35 seu Henrici (1263-1273); transsumptum litterarum non exstat. - ª) Sequitur tenor litterarum Alexandri IV. papae Laterani 1261 mart. 21 datarum (Potthast Il, pag. 1468 num. 18071 et suo tempore in regeslorum serie huius tomi). 664 NUM. 449, 450. 1265 IUN. 23. - 25. Scriba: B 1 = Conradus, notarius episcopi. Cf. Exempla script. num. 2 b, 4. Dictator: Conradus, notarius episcopi. Vide: 11. 2 b, Bruno episcopus (SS), Conradus notarius (CC). Omnibus hanc litteram inspecturis et audituris Bruno, dei gracia episcopus Olomucensis, salutem 11 in Domino. Cum ea, que iudicio vel concordia termi- 5 nantur, firma debeant et illibata persistere 11 et ne in recidive contentionis relabantur scrupulum, scriptis sint autenticis annotanda. Nos 11 presentium tenore notum facimus universis, quod, cum ínter dominum Henricum de Scherphenberch ex una parte et dominam ..1de Lengburch super castro de Herbergh et suis pertinentiis ex altera coram nobis in generali iudicio apud Marcburch orta fuisset materia questionis, tandem pro- 10 positis omnibus, que partes volebant proponere, prefato domino Heinrico, qui suam rationabiliter et sufficienter probavit intentionem, castrum ídem de Herbergh sententialiter adiudicatum est cum suis attinentiis universis. Nosque iuxta terre consuetudinem dominum Lutoldum de Leichtenekkenªnuncium dedimus, ut ipsum in possessionem eiusdem castri suorumque pertinentium potestate domini nostri regis2 et 15 nostra poneret corporalem. Quod autem superb eo nullusc processu temporis dubietatis vel calumpnie scrupulus oriatur, presentem paginam inde conscribi nostrique sigilli iussimus munimine roborari. Actum et datum apud Marcburc in vigilia beati Iohannis Baptiste, anno Domini M°CC0 LXV0 presentibus: venerabilibus patribus domino Vl.3 Salzburgensi archiepiscopo, domino Bertoldo Babenburgensi, domino 20 Dittrico Gurcensi episcopis, domino Meynardo comite Goricie, domino Alberone dapifero de Velsperch, domino Vlrico de Leichtensteyn, domino W.4 de Stubenberch, domino Friderico de Bettouia, domino Heinrico de Rohathz et aliis quampluribus Sigillum: Brunonis, episcopi Olomucensis, scidula membranacea ex autographo ipso scissa dependet. Cf. Sigilla in CDB IV. 2, num. 12. 25 450. Pfemysl Otakarus 1l., rex Bohemiae, dux Ausfriae et Stiriae marchioque Moraviae, monasterio in Osfrov ius pafronatus ecclesiarum sancfae Mariae sanctique Jacobi et capellae in Domazlice confert. In Beroun 1265 iun. 25. 3o Apographum saec. XVI. ex. aut XVII. in. exstat ínter acta monasterii in Ostrov nunc in SÚA Pragae (olim in UK Pragae, mnscr II B 18 aut Il A 12) asservata (sign. RB Sv. Jan fase. 1 num. 3) (B). - Ibídem (sign. num. 4) exstat etiam versio Bohemica (T 1). - Aliae versiones 449. ª) ,Leichtenekk' A. - b) Ante vocem ,super' locus rasus apparet, ubi fortasse litlera ,s' scripta eral A. - º) Scriba genuine ,nullu' scripsit, titulum erasit et ,s' super linea addidit A. 35 1) Nomen ignoramus. - 2) Pfemysli Otakari Il. - 3) Vlrico. - ') Wulfingo. 5 10 1265 IUN. 25. NUM. 450. 665 Bohemicae hae sunt: apographum saec. X VI l. in mnscro ,,Consignatio possessionum monasterialium authoritate Neo-Urbensis senatus firmatus (sic!) anno 1390" intitulato et a. 1626 confecto, in archivo Musei Nationalis Pragae (sign. F) asservato, pag. 25 num. 50 (T 2); apographum saec. XVII.-XVIII. in mnscro ,,Liber copiatorum instrumentorum ... monasterii antiquissimi s. Joannis in Insula" intitulato, in UK Pragae (sign. XI B 9) asservato, fol. 5v-6 (T 3); apographumsaec. XVJIl. in codice Manuscripta historica Bohemiae (T. VII) a Th. A. Putzlacher confecto, in bibliotheca principum de Lobkovice (num. 363), nunc in UK Pragae asservato, fol. 219v (T 4). Inferius versionem Bohemicam T 1 solummodo respicientes sub * praebemus. Reg: Reg IV, pag. 724 num. 1813. - CIM JI, pag. 42 num. 13. Lit: Dusková, Urkundenwesen, pag. 290, 292, 325, 357 (Is 1). Dictalor: P I I 60 = /orlasse magisler Ulricus protonolarius. Vide: JI. 1 a, P. O. JI., magister Ulricus protonotarius (H}, 3, Ostrov (A). Nos Ottagarus, dei gratia Bohemorum rex, dux Austriae et Stiriae ac marchio 15 Moraviae, universis praesentem literam inspecturis notum fieri cupimus evidenter, quod consideratis meritis et devotione fratrum cenobii sancti Johannis Baptistae in lnsula deo jugiter famulantium toto nisu, ipsis abbati et conventui ibídem jus patronatus ecclesiarum sanctae Mariae et sancti Jacobi ac etiam capellae1 sitae in civitate Tousta cum omnibus attinentiisª et iuribus earundem ob remedium animae 20 nostrae et progenitorum nostrorum contulimus pure et simpliciter propter Dominum, ut habeant ammodo in jure patronatusb dictarum e ecclesiarum ordinandi seu disponendi, quod ipsis expedire videbitur, plenariam impedimento non obstante quocunqueª facultatem. Jne cuius reie testimonium abbati et conventui monasterii memorati dedimus praesentem paginam nostrorum sigillorum munimine roboratam. Da- 25 tum in Verona anno Domini millesimo ducentesimo sexagesimo quinto, septimo calendas julii. 450.* My Ottagar, z bozí milosti cesky král, kníie rakouské a styrské a margrabe moravské, vsechnem vübec tímto listem nasím známo ciníme, majíce v svém bedlivém uváZení svaté sluZby 30 a nábozenství bratfí klástera svatého J ana Ki'titele na Ostrove pánu Bohu ustavicne slouzících podle nejvyzsí mofoosti, jim, opatu a vsemu konventu v témz klástei'e, plnou moc a vladai'ství nad kostely svaté panny Marie a svatého Jakuba i tolikéz kaplanu, kteryz jest v meste DomaZiicích, se vsemi nápady a uzivaním toho vseho za vykoupení duse nasí i pi'edküv nasich darovali jsme z upi'ímné a verné lásky pro pána Boha, aby by-ti mohli od tohoto CaSU V uzívání tech dücho- 35 dü napfed jmenovaného zádusí, majíc moc zpravovati a opatrovati, jak se jim líbiti bude, plnou 450. ª) ,accinentiis' B. - b) ,patrocinatus' B. - e) ,divinarum' B. - ª) ,quog' B. - •-•) ,Cum in re' B. 1 ) Fortasse Annuntiationis b. Mariae V. (vide Simák, Ceské dejiny J. 5, pag. 598 n. 3). 666 NUM. 450, 451. 1265 IUN. 25. - IUL. 25. a dokonalou beze vselijaké pfekázky. Na potvrzení tobo vseho témuz opatu a konventu jiz jmenovaného klástera pecet nasi dali jsme k tomuto listu pfivesiti. Páne 1265, 25. dne mesice cervna.4 451. Datum v Beroune léta Cunegundis, regina Bohemiae, ducissa Ausfriae et Stiriae marchionissaque Mora- 5 viae, montem cum vineis circa Blucina sitis monasterio in Záár [nad Sázavouj confert. In Ptsek 1265 iul. 25. Autographum in membrana scriptum in archivo principum de Liechtenstein Vadusii (sub dato suo) asservatur (A) .1 Lit: KK, pag. 346 ad num. 386 n. 4 (stilus chartae). Scriba: Cu I I 2 = ignotus. Exempla script. num. 1 b, 3. Dictator: ignotus, in cuius stilo proprietates stili cancellariae reginae apparent; cf. chartam Pragae 1267 ian. 22 datam (num. 486+). Vide: II. 1 b, Cunegundis (B), 3, 2dár (!). 10 [I]nª nomine Domini amen. Nos Chunegundis, dei gracia Boemorumb regina, 15 ducissa Austrie et Stirie et 11 marchionissa Morauie, omnibus in perpetuum. Ad memoriam rei perpetuam gesta regalia calumpnorumc scrupulis 11 exemptis quibuslibet inviolabiliter ut serventur et ne a memoria hominum labili decidant per decursum 11 temporis obliviosum, eadem scriptorum vocabulis duximus mancipanda. Hinc est, quod tenore presencium scire volomus e universos tam posteros quam presentes, 20 quod nos, tum divina gracia inspirante, tum eciam nostre anime precaventes, tum eciam per viros ydoneos rei cognita veritate, montem cum vineis antiquis et quasi abolitis in bonis nostris circa Bluchinam sitis et locatis, quibusª a predecessoribus nostris ville, que dicitur Pertoldesdorf, libere datis, easdem vineas cum monte prescriptoe ecclesie Fontis/ sancte Marie in Sar, Pragensis diocesis, contulimus perpetuo 25 possidendas. Et ut hec nostra donacio et salva et rata permaneat et inconvulsa et ne in posterum a quoquam successorum nostrorum ausu temerario infringatur, ad maiorem cautelam et evidens argumentum presens instrumentum ipsis fratribus et ecclesie supradicte tradimus, confirmamus nostri9 sigilli munimine roboratum cum testibus subnotatis: carnerario nostro Mistidruh, Gregorio carnerario, milite nostro 30 Gerardo filio Bosconis, Cunrado quondam subcamerario. Acta sunt hec anno Domini M°CC0 LX0 quinto, datum in Pezk in die beati Iacobi apostoli, regni nostri anno quarto, VIJJoh kalendas augusti." 450.* ª) ,cervena' T 1. Post textum additum est: ,Tento list Ottagara krále super ecclesias in Thusta sactae Mariae virginis et sancti Jacobi jest na papff'e toliko psany a nespeceteny' (T 2), 35 ,Transumptum ex copia vetusta' (T 3). 1265 JUL. 25. - AUG. 25. NUM. 451, 452. 667 Sigillum: Cunegundis, reginae Bohemiae, etc., sine sigillo secreto in fi.lis sericis viridis et fusci colorís /ere illaesum appendet. Cf. Sigilla num. 1 b, 2. 452. Pfemysl Otakarus JI., rex Bohemiae, dux Austriae et Stiriae marchioque Moraviae, 5 consideratis meritis Eberhardi, magistri monetae, civibus Novae civitatis ad S. Gallum [Pragae] scholas habere concedit. Pragae 1265 aug. 25. Apographum chartae exstat in codice mnscro membr. bibliothecae Nationalis Viennensis, qui Líber formarum Cunegundis reginae appellatur, saec. XIII. ex. (sign. 526), fol. 68 (B). - 10 Apographum saec. XVIII. praebet codex mnscr. chartaceus ,,Phoenix rediviva..." intitulatus, manu Floriani Hammerschmid exaratus, in PNP Strahov (sign. DD III 64) asservatus, pag. 20-22 (C). - Aliud apographum saec. XVIII. in codice chartaceo Manuscripta historica Bohemiae (T. IX) a Th. A. Putzlaclzer confecto, in bibliotheca principum de Lobkovice (num. 363), nunc in UK Pragae asservato, fol. 229-229V (D). 15 Ed: Palacky, Ober Formelbüclzer, pag. 311 num. 101 g (ex B). - CIM J. 1, pag. 720 num. 351 (ex B, C). - Beer, Aus Bohmens Schulgeschichte, pag. 69-70 (ex B, C). - Mendl, ,,Vici Theutunicorum", pag. 240-241 (ex B, C). Reg: Reg JI, pag. 190 num. 494. Lit: Vide Mendl superius citatus, ubi antiqui auctores, qui de charla disseruerunt, adducun- 2u tur. - Sebánek, K otázce kupeckého dumu, pag. 53, 58 (rei deliberatio). -Dusková, Urkundenwesen, pag. 290-292, 357, 361 (Gl). Dictalor: P 11 60 = fortasse magíster Ulricus protonotarius. Vide: JI. 1 a, P. O. II., magíster Ulricus protonotarius (!), 5, De chartae apud civitates usu (CC). 25 Nosª Othocarus, dei gratia Bohemorum rex, dux Austrieb et Stiriec ac marchio Moravie, omnibus in perpetuum.ª Cum nova civitas circad Sancturn Gallume temporibus domini Wenceslai,ffelicis memorie patrisg nostri,1 magnifice sit constructa, institutis in ea iuribush et libertatibus universis, quibus alie civitates regni nostri solite sunt gaudere, nos eiusdem patris nostri pia facta et graciam' dicte civitatisk 30 ab ipso concessamZ de nostra regali liberalitate augere volentes pocius quarn minuere omnibus temporibus vite nostre, scire cupimusm presencium quoslibet inspecturos tam presentes quam futuros, quod11 consideratis meritis et fidelibus obsequiis dilecti 451. ª)Ad litteram maiorem depingendam spatium vacuum relictum est A. - b) ,BÜe'm' A. - e) Ita A. - ") Liltera ,i' ex ,e' sine rasura correcta est A. - •) Scriba primum ,perescripto' scripsit, 35 sed primam lilteram ,e' puncto supposito delevit A. -1) Scriba primum ,Montis' scripsit, inferiorem partem litterae ,M' erasit et atramento pallidiore litteram ,F' addidit. - 11) ,ñrr' A. - 11-11) Verbis competenter distentis, ut ultima linea expleretur, scriptum est A. 1) Quando quoque modo charla in archivum principum de Liechtenstein pervenerit, nescimus. 668 NUM. 452, 453. 1265 AUG. 25. - 28, 29. nobis Eberhardi,0 magistri monete nostre, tam patri nostro felicis memorie quam nobis ab ipso sepiusP exhibitisq et inpensis,r tum• etiam quodt dictus Eberhardus,u magisterv monete nostre,v et sui amici constructionis ipsius nove civitatis parsw maxima extiterunt, w ipsisx ibídem civibus habere scolasY concedimusz ad Sanctum Gallume z modo et libertate per omnia, quaªª in aliis nostrisbb civitatibusbb haberi ce communi- 5 terdd consveverunt. Et ut gracia huiusmodi robur obtineatee perpetuae firmitatis etf/ nulli eam liceat imposterum livoris fomite violare, presens eis tradimus instrumentum nostrorum sigillorum munimine roboratum testibus, qui aderant, subnotatis, qui sunt: Andreas camerarius regni nostri, Ulricus burggravius Pragensis, Dilussiusgg dapifer, Wilhelmus de Durenholtz,hh Ungeho, Chur magister coquine, Eberhardus 10 dicte monetae" magister" et alii quam piures. Datum in Praga per manus magistri Petri, protonotariikk nostri, anno Domini MCCLXV,u indictione octava,mm regni nostri anno quarto, VIII calendas septembris. 453.+ Jarosius [de Podehúsy] protestatur dominas Jutam et Ludmilam [de Stará !Use] 15 sorores villam Piíov pro CCXX marcís ad claustrum Cisferciensis ordinis fin Pohled] fundandum a se comparavisse. [In Sadská] 1265 aug. 28, 29. Apographum saec. XIV. praebet codex mnscrus membranaceus ,,Chartularium et urbarium monasterii Vallis s. Mariae" intitulatus, in UK Pragae (sign. XIV E 13) asservatus, fol. 20 sv-9v lit. B (B). -· Aliud apographum insertum est vidimationi Jacobi Felicis Pacher, sedis apostolicae notarii Romae iurati, decani in Mlfin, ibidem 1730 dec. 4 datae, cuius vidimationis autographum in archivo Musei Nationalis Pragae (sign. F) asservatur (C). - Aliud apographum insertum est vidimationi Heidenrici Winter, ... Sedlecii professi, ibidem subprioris, authoritate pontificia notarii apostolici iurati, in Sedlec 1739 ian. 16 datae, cuius vidimationis 25 autographum in archivo arcis Pragensis (arch. cap., sign. vetusta II 22) asservatur (D). - 452. a-a) ,Nos etc.' legitur in B. - ") Hic et inferius loco ,ae', ,oe', quod in C, D legitur, ponimus ,e'. - C) ,Styriae' D. - ª) ,apud' e, D. - •) ,G.' B. -1) ,W' B. - g) ,pastris' c. - ") Hic et inferius saepe ,j' pro ,i' ponitur in C, D. - ') ,gratias' C, D; hic et inferius saepe ,t' ponitur pro ,e' in C, D. k) ,civitati' C, D. - l) ,concessas' C, D. - m) ,volumus' C, D. - n) ,et vero' C, D. - º) ,E.' B. - P) 30 ,semper' e, D. - (l),exibitis' B. -- r) ,impensis' e, D. - •) ,cum' e, D. - t) ,jam' e, D. - V) ,E' B; deest C. - v-v) Deest B. - w-w) ,partem maximam construxerunt' C, D. - "') ,propriis' C, D. - 11) ,solas' B, ,scholas' C, D. z-z) ,ad Sanctum Gallum concedimus eo' C, D. - ªª) ,scholae' sequitur in e, D. - bb-bb) ,civitatibus nostris' e, D. - CC) ,habere' e, D. - ªª) Deest e, D. - ..) ,teneat' B. - ff) Inde usque ad fi.nem deest in B. - gg) ,Dilussus' C; utraque forma e ,Diwissius' 35 evidenter corrupta. - "") ,Dürrenholtz' D. - ''-'') ,magister monetae' C. - kk) ,prothonotarii' D. - U) ,1265' D. - mm) ,octobris' c. 1 ) A. 1253 sept. 22 defuncti. 1265 AUG. 28, 29. NUM. 453. 669 Aliud denique apographum insertum est vidimationi civitatis in [Havlíckfiv] Brod ibídem 1716 nov. 16 datae, cuius vidimationis apographum saec. XVIII. ex. in SÚA Pragae (sign. RC Pohled fas. 1 num. 1) asservatur (E). Ed: Jongelin, Not. abb. O. C., V, pag. 41-42 s. num. (e quadam copia). - Sommersberg, 5 Silesiacarum rerum scriptores 1, pag. 928 num. 11 (ídem?). Reg: Reg JI, pag. 191 num. 496. - Ersil-PraZák, Katalog, pag. 26 num. 50 (ex D). Lit: Dusková, Urkundenwesen, pag. 362 n. 316 (chartae sinceritas). Dictator: ignotus. Charla suspicionem movel, nam ínter testes Petrus cum titulo praeposili Wissegradensis nomi- 10 natur. Sed tempore, ad quod notatio temporis chartae spectat, praepositi Wissegradensis simul alque cancellarii munere Vladislaus fungebatur, qui demum 1265 nov. 10 archiepiscopus Salzeburgensis (vide Eubel, pag. 432) electus est. Etiam duplici nolatione temporis (data est primum ad mart. 29, poslea ad marl. 28) chartae auctorilas videtur minui. Vide: JI. 3, Pohled (B), 4, De chartae apud nobiles usu (lll). 15 In nomine Domini amen. Nos Iarosª omnibus in perpetuum. Cum rerum etb temporum incerti sint eventus et acciones e humane quantumcunque sub tempore solempniterd celebrate cum tempore more fluentis aque defluant et labantur, necesse est, quode ea, que tractu temporis queruntur/ alienari et a memoria hominum resecari,u litterarumh apicibus et testimonio perhennentur.' Noverint itaque tam pre- 20 sentes quam futuri, quod nobiles matrone,k videlicet dominak' Vthal et dominak' Ludmilla, sorores divinitus inspirate, villam quandam Pnow nomine accedente consensum et bona voluntate uxoris nostre1 et puerorum nostrorum2 cumn piscacionibus, pratis, silvis,0 molendinis et omnibus attinenciis ad fundandum cenobium sanctimonialium, ordinis Cysterciensis,P a nobis proq XX et CC marcarum precio compararunt. Nos 2s vero, sicut de prefate ville a longe retroactis temporibus libera et quieta possessione gaudebamus, ita eisdem contulimus, recedentes ab omni iure, quod in eadem villa videbamur habere. Ne igitur super huiusmodi contractu inr posterumr possit calumpnia8 suboriri, titulum pretaxate empcionis et resingnacionist presentí cedu}eu fecimus annotari nostrique sigilli muniminev roborari. Testes huiusmodi w resignacionis dicte 30 ville coram rege3 sunt hii:x Petrus prepositus de Wyssechrad,v Zezema de Costomlath,z Hermannus de Rychnow,ªª Zumrakbb de Tynz, ce Wylhelmusda filius domini Proziwoybb ee et alii quam piures. Actum in Sachka// in Decollacione sancti lohannisuu Baptiste. Testesbb vero assignacionis dicte ville hiihh sunt: Albertus filius domini larossii, Nacheplukii de Dirchlawa,kk Pribizlausu de Radostich,mm Predota 35 de Radenyn,nn Milota00 de Zwoysich,PP Harina de Bechwar,qq Vlricusrr de Pazeka et alii quamplures. Acta sunt hecbb postss octavam Assumpcionis proxima sexta feriass anno Domini M°CC0 LXV0 ,tt V0 uu kalendasvv septembris. 453.+ ª) ,Jaross' e, D. - b) ,ac' c. - C) Hic et inferius semper ,t' pro ,e', ,j' pro ,i' ',ae' et ,oe' pro ,e' ponuntur in C, D, E. - d) ,solemniter' C, D, E. - e) ,ut' E. - f) ,querunt' B. - g) 40 ,reseccari' E. - h) ,literarum' C, E. - ') ,perennentur' C._ k) ,mathrone' E. - k') Deest C.-') ,Utha' D, E. - m) ,nostro' additum est in C. - n) ,tum' E. - 0 ) ,sylvis' C, D, E. - P) ,Cisterciensis' C, D, 670 NUM. 453, 454. 1265 AUG. 28, 29. - SEPT. 5. 454. Pfemysl Otakarus JI., rex Bohemiae, dux Austriae et Stiriae marchioque Moraviae, dominam Ludmilam de / Stará] !Use cum consensu consanguineorum partem praediorum in villa Gerasdorf monasterio in Heiligenkreuz vendidisse declarat et defensores in eadem possessione statuit. - 1265 sept. 5. Autographum in membrana scriptum in SAR Brunae (sign. Cizl listiny, Dolní Rakousy) asservatur (A).1 Ed: CDM XV, pag. 9 num. 12 (ex A). Lit: KK, pag. 339. -- Dusková, Urkundenwesen, pag. 360 n. 438, 439. In tergo chartae manu saec. XIII. scriptum est: ,,Rex Otakarus super Gerhartsdorf". Scriba: O 58 a = Cisterciensis ordinis proprius, cuius manus manui scribae O 58 (monasterii Zwettlensis) affinis est (cf. num. 443, 445, 476, 480+). Dictator: fortasse scriba chartae. 5 10 Cf. chartam num. 480. 15 Vide: JI. 1 a, P. O. JI. Otakorus, dei gratia rex Boemie,ª dux Austrie et Styrie et marchio Morauie, universis in Christo fidelibus presentes litteras inspecturis salutem in perpetuum. 11 Cum non solum divina auctoritas doceat, set et animi generositas id hortetur, ut ad benefaciendum sit quilibet liberalis, maxime tamen regalem 11 condecet maiesta- 20 tem, ut circa cultum religionis se favorabilem exhibeat ac benignum.b Universis igitur, ad quos presens scriptum devenerit, declaramus, quod 11 domina Ludmilla de Reusch, intendens incorporare novam plantacionem ordini Cysterciensi2 pro habitacione sanctimonialium feminarum per providenciam sororis sue Katherine, quondam abbatisse in Tuschenawitz, et eidem plantacioni pro posse predia conparare, vendidit quan- 2;; [453.+] E. - q) ,per' C, D, deest in E. - r-r) ,imposterum' C, D, E. - •) ,calumnia' C, D, E. - t) ,resignationis' e, D, E. - U) ,schedulae' e, D, E. - ") ,munime' E. - W) ,hujus' c. - "') ,hi' e, D, E. - Y) ,Wischehrad' e, ,Wissehrad' D, ,Wyssehrad' E. - Z) ,Kostomlat' e, D, ,Costomlach' E. ªª) ,Richnow' e, D, E,- bb-bb) Deest c. - CC) ,Cynz' D, ,Cinz' E. - dd) ,Wilhelmus' E._ ..) ,Prozy- 30 woy' D, ,Proziwii' E. -11) ,Satka' C, D, E. -UU) ,Joannis' C, D, E. - "") ,hujus' D, deest E.-") ,Natepluch' D. - kk) ,Durchlawa' D, ,Dirchala' E. - 11) ,Prybizlaus' D, ,Pribislaus' E. - mm) ,Radosluch' D. - nn) ,Radenim' E. - 00) ,Mylota' D. --PP) ,Swisich' E._ qq) ,Bethwar' D, ,Bethrorii' E. - rr) ,Ulricus' D, E. - ••-••) ,proxima feria sexta post octavam Assumtionis' C. - tt) ,MCCLXV' e, ,1265' D, ,millesimo ducentesimo sexagesimo quarto' E. -- UU) ,5to' e, ,5°' D, 35 ,quinta' E. - 1111) ,calendas' C, D, ,calenda' E. 1) Katherinae. - 2) E pueris Albertus tantum (vide inferius in textu ínter testes) notus est. - 3) Pfemyslo Otakaro 11. 1265 SEPT. 5. - 10. NUM. 454, 455. 671 dam partem prediorum suorum sitam in Gerhartsdorf, que eam iure hereditario contingebat, de consensu fratrum suorum Witigonis de Zcalitz et Hoigeri de Witigenow sororumque suarum Gerdrudis et llhe et omnium heredum, qui in eadem hereditate succedere videbantur, domino Heinrico, venerabili abbati Sancte Crucis, et fratribus 5 ibidem ab eisdem perpetuo possidendam. Unde cum predictum abbatem ex benigno favore specialiter prosequamur et ex utraque parte cultum divinum augeri evidencius cognoscamus, prefatam confirmamus libere actionem, ratum habentes et volentes firmiter observari, quicquid est in eadem emptione sub sigillis ac testibus ydoneis confirmatum.3 Damus eciam dominum Rapotonem de Valchenberch et filium suum 10 Rapotonem dilectis nobis abbati et fratribus Sancte Crucis in eadem possessione pro defensoribus, e ut pro ipsis stent et respondeant eo confidencius, quanto liberius hec possessio ad ipsos cognoscitur devenisse. In huius nostre confirmacionis certam evidenciam et predictis fratribus ad cautelam domino quoque Rapotoni de Valchenberch et filio suo Rapotoni, qui secundum ius terre Austrie generale esse eiusdemª predii 15 defensores voluntarie promiserunt, in testimonium et munimen dedimus presentes litteras sigilli nostri robore confirmatas. Datume per manus magistri Petri prothonotarii anno Domini millesimo ducentesimo sexagesimo quinto, indicionef VIIIª, nonis septembris, regni nostri anno quarto.e 20 Sigillum: in scidula membranacea appendebat; nunc avulsum et deperditum est. 455. Mysliborius abbas lotusque conventus monasterii in Vilémov cum fratribus domus [hospitalis s. Mariae] Theulonicorum in /Havlíékiw] Brod de iure parochiali in Dlouhá Ves litigare desistant. In Vilémov 1265 sept. 10. 25 Duo aulographa in membrana scripta in archivo publico Dresdensi (sign. OU 659ª, OU 659b) asservantur (A 1, A 2). Reg: Reg IV, pag. 724 num. 1814. - Schieckel, pag. 204 num. 826 (ex A 1, A 2). Lit: Bohácek, Das Romische Recht, pag. 288 (rei explicatio). 454. ª) ,Bóem' A. - b) Littera ,u' ex ,a' in scribendo correcta cst A. - e) Littera ,i' ex ,e' in 30 scribendo correcta esl A. - ª) Prima littera ,e' ex ,i' correcta est A. - •-•) Atramento pallidiore videtur esse additum. - f) Ita A. 1 ) Qzwndo quoque modo charla in SAR Brunae pervenerit, statui non potest. Quia in opere mnscro Georgii Strobl, Abbatia sanctae Crucis Austriae, in archivo dicti monasterii asservato (pag. 89), anno 1679 conscriplo charla commemoratur, eam tune in Heiligenkreuz asservatam esse conicien- 35 dum est. - 2) Scilicet monasterium in Pohled (e/. num. 443). - 3) Litterae non exstant, litteris super venditione villae [Klein] Weikersdorf monasterio in Zwettl (vide num. 443, 444, 445 etc.) e contrario existentibus. 672 NUM. 455. 1265 SEPT. 10. In tergo clwrtae A 1 manu saec. X l JI. scriptum legitur: ,,Confirmacio abbatis de Wilhelmcelle super Longa Villa in Brod" ( M). In tergo chartae A 2 legitur: ,,Super Longa Villa in Broda" (L}. Scriba: unamquamque charlam alter scriba scripsil, ulerque autem ignotus esf.l Dictator: ignolus. Vide: JI. 3, Vilémov (B}, Ordo mililum Theulonicorum (R). Aulographi rationem habere non potuimus, imagine plzolotypica tantum usi swnus. Universis Christi fidelibus tam presentibus quam futurisª Misliborius,b permissionec divina abbas,c totusque conventus ordinis sanctid Benedicti in Wilemov,e 5 Pragensis diocesis, salutem in auctore salutis. Ut conquiescat animus litigantium 10 et bonum pacis et 11 concordieª eo firmius solidetur, expedit talia scriptis utilibus commendari/ ut subnascencium tollatur materia questionum, et si necesse fuerit, in hiisd memoria iocundetur. Sane cum ínter nos ex una parte et fratrem H.,g plebanum de Brod,h ex 11 altera coram domino Antonio et magistro Angelo, canonicis Pragensibus, iudicibus a domino Pragensi episcopo2 constitutis, super Longa Uillat et 15 quibusdam aliis questio verteretur, nos visis et cognitis meritis cause, habito super hoc legisk perilltorum consilio, quia sensimus et sentimus nichil iuris habere in villa predicta ad conservandas eciam nostrasl conscientiasl illesas cessimus et cedimus eidem plebano in causa predicta libera voluntate et consensu fratrum nostrorum unanimi accedente liberam concedentes facultatem, ut sepedictus plebanus etm sui pro tempore 20 successoresn dictam villamn iure parrochiali possideant et perpetuo,0 sicut prius fecerant,P debito modo gubernent. Hoc eciam non obmisso, quod prefatus plebanus et frater Mutinus, commendatorq fratrum0 de domo Theutonica per Bohemiam, renunciaverint omnibus expensarum questionibus factarum in lite predicta usque ad diem hodiernum. Et de consensu parcium ad observanda premissa pena est apposita centumr 25 marcarum legalis argenti, quarum pars media Pragensi episcopo et residua cedet parti prescripta observanti, ab altera parte ab huius8 recedente solvenda. Ut autem hec a nobis facta liberalis ccssio et a parte altera expcnsarum renunciado felicem sorciantur effectum, ad rei memoriam sempiternam presentes litteras sigillis nostris concedimus roboratas. M°CCLXV. Datum in Wilemove IIIIt0 t idus septembris, anno Domini 30 Sigilla: duo in scidu/a membranacea illaesa appendent; 1) Mysliborii, abbalis monasterii de Vilémov. Vide Sigilla num. 3, 7; 2) convenlus monaslerii ibidem. Vide Sigilla num. 3, 8. 455. ª) ,futturis' A 2. - b) ,Mizliborius' A 2. - c-r.) ,abbas permissione divina' A 2. - ª) Finis lineae A 2. - •) ,Wileomy' A 2. -1) ,:>mendari' A 1, A 2. -9) ,Henricum' A 2. -- 11) ,Brode' 35 A 2. - ') ,Villa' A 2. - k) ,iuris' A 2. - 1-1) ,consciencias nostras' A 2. - m) ,Scriba primum, ut' scripsit, quod postea duobus punclis delevit et super linea ,et' addidil A 1, ,fratres' sequilur A 2. - n-n) ,in dictam villam introducantur et ipsam' A 2. - 0 ) Deest A 2. - P) ,fecerat' A l. - q) ,:>mendator' A 1, A 2. - r) ,C' A 2. - ª) ,huiusmodi' A 2. - t) ,IIII' A 2. 1 ) Manum scribae A 2 similem e/. in num. 546. - 2) Johanne. 40 5 1265 SEPT. 23. - 27. NUM. 456, 457. 673 456. Bruno, episcopus Olomucensis, Alberto presbytero, ordinis Praemonstratensis, ecclesiam in {Kostelní] Myslová, in qua monasterium Geracense ius obtinet patronatus, confirmat. In Kromefíz 1265 sept. 23. Autographum in membrana scriptum in archivo monasterii in Geras (sign. num. 17J asservatur (AJ. Ed: Mayer, Urkunden des Pri1m. Stiftes Geras, pag. 37 num. 16 (ex AJ. Reg: Reg 11, pag. 191 num. 498. - Zák, Das Stiftsarchiv in Geras, pag. 7 num. 17. 10 Lit: Zák, Dopliíky dipl. mor., pag. 292 num. 6 (corr. lect.J. - KK, pag. 161 (chartae origoJ. Scriba: B 1 = Conradus, notarius episcopi. Cf. Exempla script. num. 2 b, 4. Dictator: Conradus, notarias episcopi. Vide: Il. 2 b, Bruno episcopus (TTJ, Conradus notarius (DDJ. Bruno, dei gratia episcopus Olomucensis, dilecto in Christo Alberto presbytero, 15 ordinis 11 Premonstratensis, salutem in Domino. Cum dilectos nobis magister lo.,1 Znoemensisª 11 archidiaconus, ad ecclesiam in Mizlawe, nostre diocesis, te nobis presentaverit, cum 11 ad eandem sibi per..,2 abbatem de Gerus, ordinis Premonstratensis, Patauiensis diocesis, qui in ipsa ius obtinet patronatos, tamquam loci archidiacono fueris presentatus, nos ad petitionem et presentationem ipsius dictam tibi ecclesiam 20 de Myzlawe confirmamos et administrationem spiritualium tibi conferimos ad eandem, presentes super hoc tibi Iitteras sigilli nostri roboratas munimine in testimonium concedentes. M°CC0 LXV0 • Datum in Cremeser in crastino beati Mauricii, anno Domini Sigillum: Brunonis, episcopi Olomucensis, scidula membranacea ex autographo ipso scissa 25 fragmentum tantum dependet. Cf. Sigilla in CDB IV. 2, num. 12. 30 35 457. Pfemysl Otakarus IJ., rex Bohemiae, dux Austriae et Stiriae marchioque Moraviae, novellam plantationem civitatis Policka Conrado de Limberk committit. Apud Nizbor, apud Pragam 1265 sept. 27. Apographum chartae vidimatio a magistris civium et consulibus civitatum Hradec [Králové], Chrudim et Vysoké M(Jto s. l. et d. a. 1508 data continet, in qua textus eius confi.rmationibus a regibus Venceslao IV., rege Romanorum etc., in Zebrák 1392 iul. 10 (CIM Il, pag. 838 num. 651J et Vladislao, rege Bohemiae etc., Pragae 1474 febr. 25 (CIM lll, pag. 605 num. 456. 11) Scriba primum ,P' scripsit, quod per rasuram in ,Z' correxit A. 1) Johannes. - 9) Ulricum. 674 NUM. 457. 1265 SEPT. 27. 356) datis inclusus asservatur. Vidimationis antedictae autographum in membrana scriptum in archivo civitatis Poliéka (sub dalo suo) asservatur (B). - Aliud apographum exstat in con{i.rmatione Mariae Theresiae, Romanorum imperatricis, Viennae 1747 nov. 7 data, cuius confi.rmationis apographum in eodem archivo asservatur (C). -Aliud denique apographum exstat in con{i.rmatione Josephi Il., Romanorum imperatoris, Viennae 1783 ian. 13 data, cuius 5 con{i.rmationis autographum ibídem asservatur (D ). -- In tergo exemplaris B versio Bohemica eiusdem vidimalionis exstat (T 1). - Exslant denique hae aliae versiones Bohemicae: in mnscro chartaceo ,,Líber memorabilium" dicto ex anno 1659, in eodem archivo (sign. E 16) asservato, fol. 18 (T 2); in mnscro chartaceo eiusdem saeculi ,,Pameti mesta Litomysle" dicto, olim in bibliotheca Valdsteiniana Duchcoviensi, nunc in Mnichovo Hradisté (sign. 10 47-10-3) asservato, fol. 81--82 (T 3); in vidimalione civitatis Vysoké M(Jto, ibídem 17.'31 dec. 14 data, in archivo civilatis Poliéka asservata (T 4). E quibus versionibus T 1 tantum inferius sub * praebemus. Ed: Pelzel, Urkundenbuch, pag. 114 num. 88 (ex B). - Eiselt, Poliéka, pag. 6 (e quodam apographo ). - Hájek, Poliéka, pag. 59-61 (fortasse e quodam libro memorabilium Cllm 15 versione Bohemica). - CIM Il, pag. 42 num. 14 (ex B), pag. 46 ad num. 14 (ex T 1). Reg: Reg I l, pag. 191 num. 499. - Sedláéek, Paméti a doklady, pag. 161 num. 6. Lit: Cf. etiam sub Ed. - Benda-Hánl, Déjiny v pramenecñ, pag. 58-59 (translatio in linguam Bohemicam). - Kavka, Ceskoslovenské déjiny, pag. 36·1-365 (idem). - Ri'LZiéka-Krusina, Définy m-!sta Policky, pag. 19 (imago phototyp. B). - Dusková, Urkundenwesen, pag. 281, 20 282, 361 ( Lw). Dictator: P I l 58 = cancellariae regiae (partís Bohemicae) proprius. Textum chartae ex B inferius praebemus manifestis erroribus necnon variationibus orthographicis textus C et D praetermissis. Vide: II. 1 a, P. O. II., P II 58 (C), 4 b, De chartae apud locatores usu (H}, 5, De clwrtae 25 apud civitates usu (DD). In nomine sancte et individue trinitatis amen. Nos Ottagarus, dei gracia rex Bohemie, dux Austrie et Stirie et marchio Morauie, omnibus in perpetuum. Scientes, quod in multitudine populi sit gloria principis quodque in numerositate subditorum attollatur honor et potentia regie maiestatis, ad honorem et decus principatuum 30 nostrorum loca deserta et invia, quorum ad hec situado habilis est et apta, per filios hominum inhabitari et excoli procuramus divinis obsequiis et humanis usibus profutura. Prosequentes itaque premissa zelo et affeccione ferventi habita deliberacione bona et consilio maturo commisimusª Cunrado de Lewendorf, quem in talibus audivimus esse virum idoneum et expertum, et iniunximus ei, ut novellam plantacionem 35 nostre civitatis in Policzek una cum omnibus hereditatibus et agris cultis et incultis, silvis, nemoribus, venacionibus, pratis, pascuis, aquis et aquarum decursibus,b piscacionibus et generaliter omnibus, que infra spacium e miliaris e in longum et in latum dicte adiacent civitati, quocumque nomine censeantur, locare et fructifera nobis facere debeat sub iure, paccionibus et condicionibus subnotatis: Tenebit enim dictus "º Cunradus et sui heredes legitimi masculini sexus advocaciam et iudicium civitatis eiusdem in Policzek et villarum omnium, que sunt in presenti et fient in posterum infra dictas metas hereditatis tocius, iure hereditario. Eruntque tam in civitate quam 1265 SEPT. 27. NUM. 457. 675 in villis iura et iudicia, que in civitate nostra Alta Muta et villis adiacentibus eidem vigere noscuntur.1 Et due partes de iudicio nos contingent; homicidia quoque et culpe maiores, que tangunt sentenciam sanguinis et vergunt in interitum personarum, in villis perpetrate, iudicabuntur per dictum Cunradum aut suos heredes vel eum, qui 5 ei per empcionem legitimam aut suis heredibus successerit in Policzek civitate pretacta; causas vero minores iudicabunt iudices villarum illarum, in quibus perpetrate fuerint. Et si fuerit pena peccuniaria pro culpa duodecim denarios non transcendens, ad ipsum ville iudicem, in qua talis excessus fuerit perpetratus, et nullum alium pertinebit. Si vero maior fuerit duodecim denariis, due partes pertinebunt nobis et 10 tercia pars cedet Cunrado sive suis heredibus vel emptori; et de hac parte tercia iudex ville, qui iudicabit hanc causam, recipiet partem terciam; et hac erit contentus. Habebit quoque dictus Cunradus et sui heredes aut emptor, ut diximus, duos laneos liberos absque censu et pacto. Item in Policzek civitate duo maccella pro vendendis carnibus et totidem pro vendendis panibus libera et a censu soluta. Item in Lewen- 15 dorf thabernam unam libere tenebunt et nulle alíe thaberne stabunt per villas alias infra prenotati spacium miliaris, sed solummodo in Policzek infra ambitum civitatis. Item in quattuor locis habebunt decursiones aquarum pro molendinis parandis et ea libere possidebunt. Alía vero molendina, si qued fieri poterint, iuxta proborum virorum estimacionem et taxacionem nobis ad solucionem annuam tenebuntur transacto 20 sue tempore libertatis. De agris vero et hereditate, que per unum miliare, ut diximus, adiacent memorate civitati in Policzek, qui estimati sunt ultra quam ad octingentos laneos, locabuntur ad civitatem quinquaginta lanei, quorum possessores per decem et octo annos habebunt libertatem in omnibus plenariam et perfectam. Incole vero hereditatum et agrorum iam cultorum infra spacium miliaris sepe dicti, qui respectum 25 habebunt in Policzek civitatem, solvent censuro et pactum, iuxta quod libertas eis data dinoscitur exspirare. Et hii agri una cum agris adhuc nemorosis et incultis, qui ab eo tempore, quo primum fuerint seminati, per viginti annos plenaria libertate gaudebunt et apponentur ad villas infra miliare ae civitate sepe dicta Policzek sitas et ad eam, ut premisimus, pertinentes. Et postquam exspiraverit libertas, dabitur 30 nobis annuatim de uno quoque laneorum istorum ferto unus Lutomislicensis ponderis et argenti. ltem insuper dabuntur de laneof quolibet sex tine siliginis et sex tine avene mensure ad presens apud Lutomisl usitate. Et ut Cunradus supradictus magis sit sollicitus et intentus in locacione pretacta, concedimus eidem et suis heredibus aut emptori, quod laneus decimus per totam istam hereditatem, de qua diximus, eis 35 pertineat pleno iure. Insuper, ut videamur attollere et meliorare condiciones et statum ad dictam hereditatem nostram in Policzek venire volencium, nostre gracie sub obtentu inhibemus striccius, ne quis eos impediat vel retardet, libertamusque ipsos ab omni theloneo sive muta securamusque ipsos et absolvimus per biennium ab omni impeticione cuiuscumque cause et culpe alibí perpetrate, debito dumtaxat excepto; 40 hiis interpositis et adiectis, quod via et strata publica de Alta Muta versus Brunnam per dictam civitatem in Policzek et non alibí ex directo procedat. Statuimus insuper, 676 NUM. 457. 1265 SEPT. 27. quod thelonearius sive nunccius eius signa mute sue extra civitatem in Policzeku et non in ea expetat et requirat a viatoribus, prout apud Altam Mutam fieri consuetum est. Et ut universa et singula robur et vigorem perpetuo valiturum valeant obtinere, presentes sigillorum nostrorum caractere mandamus communiri testibus, qui aderant, subnotatis, qui sunt: Andreas camerarius, Diuissius dapifer, Gallus pincerna et Vl.2 5 de Noua Domo succamerarius Boemie, Vlricus de Dozwenholcz, Zmilo de Brumow, Henko marescalcus Boemie, Ludizlaus forestarius Morauie, Chunradus magíster coquine, Wenczo subpincerna, Cunradus de Reno et alii piures. Actum apud Misemburk anno Domini M°CCLXV, datum apud Pragam per manus magistrorum Petri et Vlrici, prothonotariorum nostrorum, V0 kalendas octobris, coronacionis nostre anno 10 quarto. 457.* Ve jméno svaté a nerozdílné trojice amen. My Ottagarus, boZí milosti král cesky, vévoda rakúsky a §tirsky a markrabé moravsky, v§em budúcím na véky. Védúce, ze ve mnozství lidu jest chvála kniezete i také v rozmnozeni poddanych ukazuje se cesta moc královská, k veleb- 15 nosti, ku poctivosti a k slu§nosti kniefotstvie na§eho mista spustlá a scestná, ktecychz k tomu stavení hodné jest a hotové, skrze syny lidské pl.'ebyvati a vyklueovati spuosobujem bozskému pfisluhování a lidskému pozívání prospesna. A tak konajíce pl.'edlozené veci láskú a horlivú zádostf, majice rozmy!ilenie dobré a zdravú radu, porucili sme Kunradovi z Limberka, kteréhoz v takovych vecech sly!ieli sme byti muze hodného a opatrného, i pfikázali sme jemu, aby novotnie 20 §tepenie mesta na§eho Policky i se v§emi dédinami a rolími ornymi i neornymi, s lesy, háji, s lovy, s lukami, pastvami, vodami a s bt'íhy vodnymi, s lovy rybnymi a obycejne se v§emi vecmi, kteréz níze na dlúhost i na §irokost k fecenému mestu pfilezí, kterymiz kolivek jmény nazvány byly by, zpuosobiti a uzitecno nám uciniti pod právem penezitym a úmluvami podepsanymi: Protoz drfoti bude Cunrad feceny a jeho dédicové praví muzského pohlavie rychtáfstvie a fojstvie téhoz mesta 25 Policky i v§ech vsí, kteréz nynie jsú a budú v easu potom budúciem v tech fecenych mezech dedicstvie v§eho, právem dedicnym. 1 budú tak v meste, jakoZto ve vsech k nemu pffslu§ejíciech ustavena sú v své moci, dve cieste súduov nám pffslu§eti budú; vrazdy pak a viny veHie, kteréz dotykají krve odsúzenie a jdú na zahubenie osob, ve vsech ucinené, súzeny budú skrze svrchupsaného Cunrada a neb jeho dédice neb tobo, kteryz by jemu skrze kúpenie pravé a zfiezenie 30 nebo jeho dédicuom budúcí byl v Policce; ale faloby men§ie súditi budú rychtáfi vesnic tech, V kterychZ ucinény byly by. A bude-li vina penézitá za vinu dvanáct penéz nepfíslu!iejice, k tomu rychtáfi té vsi, v kteréz takové stalo by se provinnénie ucinené, pfislu§eti bude, a k nizádnému jinému. Pakli by veHie byla XII denárú, dve ciesti pfíslu!ieti budú nám a tfetie cástka dostane 457. ª) ,;,misimus' B. -b) ,decursionibus' B. - 0 -0) Deest B. - tl) ,qua' B. - •) Deest B. -1) 35 ,lane' B. - ") ,Policzk' B. 1 ) Omnia iura harum civitatum ad iura civitatis Hradec Krdlové (CDB JI, pag. 272 num. 278) pertinent. - ') Vlricus. 1265 SEPT. 27. NUM. 457. 677 se Kunradovi a neb jeho dedicuom a nebo kupci; as té ciesti ti'eti rychtáf ten, kteryz súdil jest pti, vezme Cástku ti'eti a na té dosti mieti bude i jeho rodieové. A tak feceny Kunrad mieti bude i jeho dedicové a nebo kupec, jakoz sme i'ekli, dva lány svobodná bez úroka a poplatkuov. Také v meste Policce mieti bude dva masná krámy ku prodáváni masa a tolikéz ku prodáváni chleba 5 svobodná a od úroka sprostená. Také v Limberku krcmu jednu v svobode ddeti budú a zádné jiné krcmy nestanú po jinych vsech v pfedepsaném prochodu mile jedné, toliko v Policce v vohrade mesta. Také ve ctyfech mistech budú mieti zbehy vodné k vzdelániª mlynuov a tem v svobode vládnúti budú. Jiní pak mlynové, ac by ktefí byti mohli, podle poctivych a opatrnych muzuov polozenie a cinenie nám k placeni rocniemu dlufoi budú po fasu minulé SVObody. S roli pak a 10 s dedictvie, kteráz pi'es jednu mili, jakoz sme fekli, pfílezeti k fastob jmenovanému mestu Policce, jakoz polozeni jsú viec osmi set lánuov, odloieni budú k mestu padesát lánuov, kterychZto vladafové za osmnáste let budú mieti lhuotu a svobodu ve v!íech vecech plnú a dokonalú. Pfebyvatelé pak dedictvie a roli jiz ornych v prochodu mile fasto fecené, ktecychz zfenie bude k mestu Policce, platiti budú úrok a penezity poplatek podle toho, kdyz svoboda jim daná poznává se 15 jim vyjiti. A ty role is rolími je!íte háji porostlymi a neornymi, ktefíz od tobo fasu, jakoz najprve byli by posieváni, pfese dvadceti let plné svobody uzivati budú, posazeni a pfilozeni budú k vesniciem v mili od mesta fasto i'eceného Policky osazeném a k nemu, jakoz pfedpovMeli sme, pffslusejíce. A kdyz by vysla svoboda, dáváno bude nám s jednoho kazdého lánú techto verdunk jeden litomy!ílské váhy a stfiebra. A opet dávati budú s lánu kazdého !íest korcuov zita a sest korcuov 20 ovsa miery toho fasu v Litomysli obycejné. A aby svrchu psany Kunrad viece byl pilen a snazen v osazováni pfedepsanym, puojeujem jemu i dedicuom jeho a nebo kupci, aby desáty lán po v!íem tomto dedictví, o kterémz psali jsme jim, pfislu§al plnym právem. A nad to abychme videni byli vyzdvihnúti a polep!íiti úmluvy a vysazenie k fecenému dCdictvi nasemu k Policce chtejfcím ptijfti, pod obranú milosti nasie pi'ísne pfikazujem, aby jim zádny nepfekázel ani obmeskával; 25 protoz je vysvobozujem od kazdého cla neb myta a bezpecny je Nnime a sprosfujemc pfese dve lete od vseliké nesnáze a puotky kteréhoz koli zavinnenie a viny jinde pfestúpené, toliko dluh vymieñujfc; techto vecf pfilozenych a pficinenych aby cesta a silnice obecná od Vysokého MYta k Brnu skrze mesto Policku a ne jinudy aby sla. A dále ustanovili sme, aby mytny a nebo posel jeho znamenie myta svého pfed mestem Polickú a ne v nem upominal a fádal od pocestnych, 30 jakozto u Vysokém Myte jest obycejno. A aby vsecky veci svrchu psané pevnost a mocnost vl!Cne11 obddeti mohly, tento list nápiseme pecetmi nasimi utvrditi kázali sme svedkuov, ktefíz pti tom byli, pfedepsanych,6 jenz sú tito: Ondfej komorník, DiviS marsálek krmi, Havel senk, Oldtich z Nového Domu podkomofí cesky, Oldfich z Drnholce, Smil z Brumova, Henyk madálek cesky, Ludislav nápravník moravsky, Chum kuchmistr, Venco pod!íenCie, Kunrad z Ryna a jinych 35 viece. Dálo se u Misinberku léta bozieho M°CC01LXV, dán v Praze skrze ruce mistruov Petra a Oldticha, najvyMích pisafuov nasich, páté kalendy fíjna mesíce, korunovánie na!ieho léta ctvrtého. 457.* ª) ,zvdeláni' T. - b) ,easu' T. - e) ,sprosujem' 1'. - ll) ,mohlu' sequitur in T. - 8) Ita T. - '> ,cccc0 • T. 678 NUM. 458. 1265 NOV. 5. 458. Pfemysl Otakams II., rex Bohemiae, dux Austriae et Stiriae marchioque Moraviae, cum ecclesia et civitate Pataviensi contra duces Bavariae confoederat. Apud Freistadt 1265 nov. 5. Autographum in membrana scriptum in archivo publico Monacensi (sign. Passau DKU 73) !í asservatur (A). Ed: MB XXIX. 2, pag. 463 num. 87 (ex A). Reg: Reg B I I 1, pag. 254 (mendose ad dec. 5). -- Bohmer, Add. sec., pag. 440 num. 174. - Reg II, pag. 193 num. 501. - JU V. 2, pag. 1758 num. 11988. Lit: Dusková, Urkzzndenwesen, pag. 256, 258, 287-289, 357 (Pt 1). 10 Scriba: P I I 60 = fortasse magister Ulricus protonotarius. Cf. Exempla script. num. 1 a, 42. Dictator: magister Ulricus protonotarius. Vide: II. 1 a, P. O. Il., magister Ulricus protonotarius (K). 0.,1 dei gratia Boemieª rex, dux Austrie et Styrie ac marchio Moravie, virisb honorabilibus et dilectis, M.2 preposito, P.3 11 decano totique capitulo, ministerialibus 15 et universis civibus civitatis ac ecclesie Pataviensis salutem cum plenitudine omnis 11 boni. Cum ecclesiam Patauiensem ex apostolica commissione teneamur in omnibus confovere ac suis dampnis pariter et 11 dispendiis precavere, vestram scirc volumus universitatem per presentes, quod consideratis vestra sinceritate et fidei constantia, quam nobis geritis ex affectu, promittimus bona fide, quod recompensam 20 facere volumus condignam dampnorum, que vobis ex parte ducum Bawarie4 propter devotionis vestre sinceritatem et fidelia obsequia, que nobis inpenditis iugiter et constanter, irrogata fuerint vel illata; et precipue tamen ex hiis causis, quod per civitatem Patauie, castra et municiones vestras ac ecclesie Pataviensis nobis et nostris servitoribus liberum conceditis transitum, nos etiam cum nostris ad resisten- 25 dum et obviandum iniquis conatibus dictorum ducum Bawarie recipitis in eiisdem, e quandocunque necessitatis tempore fueritis requisiti: volentes secundum quod nobis dedistis locandi capitaneum in prefata Pataviensi civitate liberam facultatem, talem locare capitaneum ibidem, qui vobis et dicte Pataviensi ecclesie non sit gravis aliquatenus vel infestus, set conservator fidelissimus et defensor. Quoniam autem 30 nobis promisistis adherere fideliter totis viribus, rebus pariter et persona, nos promittimus vestre universitati, quod numquam cum prefatis ducibus Bawarie concordabimus, nisi dicte Pataviensi ecclesie et vobis canonicis, ministerialibus, sive. civibus ibidem de illatis primitus satisfiat; et si quas treugas etiam cum ipsis sepedictis ducibus Bawarie forsitan faciemus, hiis vos universaliter et finaliter includemus. Insuper 35 vobis duximus firmiter promittendum, quod,d sie post sopitam gverram, que inter nos et sepefatos duces Bawarie vertitur in presenti, ipsi duces novam et extrinsecam causam discordie conceperint seu moverint contra universitatem vestram et ecclesiam 1265 NOV. 5. - 27. NUM. 458, 459. 679 Pataviensern, extunc vos et ipsam dictam Pataviensem ecclesiam manu tenere volumus et defendere contra ipsos duces Bawarie iam dictos consilio, auxilio pariter et favore; addicientes, quod vos a premissis condicionibus et promissis in adventu futuri pontifficis c reddimus absolutos. In cuius rei testimonium et cautelam universitati vestre 5 damus literas has patentes sigillorum nostrorum munimine roboratas. Datum aput Liberam Ciuitatem anno Domini M°CC0 LX0 quinto, nonis novembris. Sigillum: in scidula membranacea appendebat; nunc avulsum et deperdilum est. 459. Clemens IV. papa fJohanni] episcopo et fJacobo], praeposito Pragensi, mandat, 10 ut quae de bonis ecclesiae Salzeburgensis per praedecessores Vladislai, Salzeburgensis electi, alienata invenerint, ad ius eius studeant revocare. Perusii f1265] nov. 27. Aulographum in membrana scriptum in archivo publico Viennensi (sign. Allg. Urkundenreihe, sub dalo suo) asservatur (A).1 15 Reg: Martín, Regesten, pag. 59 num. 440 (ex A). In autographi tergo in medio margine superiore nota: ,,Thomas de Ponte Curuo" legitur, quae in cancellaria apostolica videtur esse scripta. Clemens episcopus, servus servorum dei, venerabili fratri ..2 episcopo et dilecto filio ..,3 preposito Pragensi, salutem et apostolicam benedictionem.11 Ad nostram 20 noveritis audientiam pervenisse, quod archiepiscopi Salzeburgenses, qui fuerunt pro tempore predecessores dilecti filii WloJldizlai, Salzeburgensis electi, castra, possessiones, terras, decimas, redditus, feuda, villas, predia, oppida, prata, pascua, nel!mora, iura, iurisdictiones et nonnulla alia bona ad ecclesiam Salzeburgensem spectantia nonnullis clericis et laicis, aliquibus eorum ad vitam, quibusdam vero ad non modicum 25 tempus et aliis perpetuo ad firmam vel sub censu annuo datis super hoc litteris,4 penis adiectis, factis obligationibus et renuntiationibus et iuramentis interpositis concesserunt in ecclesie predicte lesionem enormem; quorum aliqui super hiis dicuntur aª sede apostolica in forma communi confirmationis litteras impetrasse.4 Quia vero nostra interest lesis ecclesiis subvenire, discretioni vestre per apostolica scripta man- 30 458. ª) ,Bófiln' A. - b) Scriba primum ,m• scripsit, quod sine rasura in ,v' correxit A. - e) -.. Ita A. - ª) Littera ,d' super linea addita est A. - e) Vox ,si' charla finita videtur esse addita A. 1) Pfemysl Otakarus II. - 2) Meingoloni. - 3) Popponi. - ') Henrici, ducis Bavariae Inferioris, et Ludovici, palatini Rheni. 680 NUM. 459, 460. 1265 NOV. 27. • NOV. 30, DEC. 2. damus, quatinus ea, que de bonis ipsius ecclesie per concessiones huiusmodi alienata inveneritis illicite vel distracta, non obstantibus litteris, penis, obligationibus, renuntiationibus, iuramentis et confirmationibus supradictis studeatis ad ius et proprietatem ecclesie supradicte legitime revocare; contradictores ... compescendo.6 Testes autem ...perhibere.6 Datum Perusiib V kalendas decembris, pontificatus nostri anno 5 primo.b Bulla: Clementis IV. papae in filis cannabinis valde corrosa appendet. Cf. Diekamp IV, pag. 530 n. 3, pag. 533, typ. l. 460. Smilo de Lichtenburk, baro regís Bohemiae, monasterio in Zdár [nad Sázavou] 10 capellam in Chotébof confert. In Ronovec 1265 nov. 30, dec. 2. Autographum in membrana scriptum in SAR Brunae (archivum mon. in 2dár, sign. A 8J asservatur (AJ. - Apographum insertum est confirmationi Karoli IV., Romanorum regís, etc., Pragae 1351 iul. 27 datae (CDM VIII, pag. 62 num. 97), cuius confirmationis auto- 15 graphum in membrana scriptum ibidem (sign. A 59J asservatur (B J. - Aliud apographum in confirmatione Karoli IV. insertum est confirmationi Karoli VI., Romanorum imperatoris, datae Viennae 1738 aug.11, cuius autographum ibídem (sign.A 208Jasservatur (CJ.-Aliud apographum denique praebet codex mnscr. chart. saec. XVJI. ,,Diplomatarium monasterii Zarensis 1252-1642 ..." intitulatus, qui in SAR Brunae ( archivum mon. in 2dár, sign. 60/7J 20 asservatur, pag. 18-20 num. 10 (DJ. Ed: Steinbach, pag. 22 num. 11 (ex AJ. - CDM 111, pag. 377 num. 375 (ex AJ. - CDM VIII, pag. 62 in num. 97 (ex BJ. Reg: Reg JI, pag. 194 num. 502 (ad nov. 30J. - Sebánek, Archivy, pag. 35 num. 202 (ex A, ~- ~ Lit: KK, pag. 332. - Dusková, Ceská listina 2, pag. 183 (origo diplomatica chartaeJ. Scriba: forlasse Gerlacus, domini Smilonis notarius, qui et chartam sequentem (num. 461J scripsit. Exempla script. num. 4, 5. Dictator: idem Gerlacus, cuius stili proprietates etiam in charla eiusdem editoris monasterio Pohledensi in Lichtenburk 1267 oct. 17 (mzm. 518J data apparent. 30 Cf. charlas num. 498, 506. Vide: 11. 3, 2dár (KJ, 4, De chartae apud nobiles usu (KKKJ. 459. ") Super litleram ,a' scriba eandem virgulam posuit, quam super ,i' scribere consuevit A. - b-b) Verbis competenter distentis, ut ultima linea expleretur, scriptum est; eadem linea lota per chartam replicatam texta est A. 35 1 ) Autographum primitus in archivo Vladislai (ecclesiae Sal'ZeburgensisJ asservatum est. - 1) Johanni. - J) Jacobo. - ') Litterae, de quibus hic mentio fil, aliqua ex parte aut apud Hauthaler, Aus Vatic. Registern, aut apud Martín, Regesten inveniri possunt. - ó) Vide CDB IV, pag. 147 num. 61. - ') Vide num. 19. 1265 HOV. 30, DEC. 2. - DEC. 2. NUM. 460, 461. 681 8 In nomine sancte et individue trinitatis amen. B Nos Zmilo de Luchtenburch, baro illustris regis Boemie, omnibus presentes 11 inspecturis salutem cum plenitudine omnis boni. Et si zelum pietatis ad omnes generaliter extendere teneamur, specialiter tamen amplioris pietatis et gratie prerogalltiva censemus dignos, quorum 5 vita laudabilis secundum meritorum exigentiam ad huiusmodi pietatis et gratie insignia efficit aptiores. Qua de causa venerabilibusª 11 viris abbati et capitulo in Sar ad honorem dei ac genitricis eius, cui militant in fama et conversatione laudabili ac honesta, ex affectione sincera, qua venerabilem virum dominum Winricumb abbatem amplectimur et capitulum dicti loci, capellam in Kotbvrs cum dote eius et decimam 10 thelonei ibidem pleno iure ac perfecta libertate ex deliberatione matura contulimus in remedium animarum progenitorum ac successorum nostrorum et nostrum. In cuius rei testimonium presens instrumentum super hoc confectum dari fecimus eisdem sigilli nostri karactere consignitum cum annotatione testium, qui intererant, subscriptorum, qui sunt hii: Iacobus, Heinricus, Styzlaus capellani nostri, Wernherus 15 dictus Piscator iudex in Broda et alii quamplures. Actum in sr1mirburch anno 20 Domini M°CC0 LXVt0 , in die beati Andree apostoli, datum ibidem per manus notarii nostri Gerlaci, quarto nonas decembris, anno indictionis octavo. Sigillum: Smilonis de Lichtenburk in filis sericis flavi et violacei coloris paulum laesum appendet. Cf. Sigilla num. 4, 17/111. 461. Smilo de Lichtenburk, baro regis Bohemiae, Wernhero dicto Piscator, iudici in [Havliéküv) Brod, uxori et heredibus villam Macourov confert. In Ronovec 1265 dec. 2. Autographum in membrana scriptum in SÚA Pragae (archivum mon. in Pohled, sign. L IV 25 RC Pohled num. 6) asservatur (A).1 Ed: CIM 11, pag. 48 num. 15 (e copia Pefrelii). Reg: Reg 11, pag. 194 num. 503. Lit: KK, pag. 332. - Dusková, Ceskd listina 2, pag. 183 (origo diplomatica chartae). - Sebánek, Ceská listina 3, pag. 112. 30 Scriba: fortasse Gerlacus, domini Smilonis notarius, qui et chartam praecedentem (num. 460) scripsit. Cf. Exempla script. num. 4, 5. Dictator: Gerlacus, fortasse scriba chartae; cf. num. 460. Vide: 11. 4, De chartae apud nobiles usu (LLL), De chartae apud civitates usu (EE). 480. 11) Scriba primum ,venerabilius' scripsit, ultimam litteram ,s' erasit, ,u' in ,b' correxit 35 et abbreviaturam ,:>' addidit A. - b) Eadem manu, sed atramento obscuriore in locum vacuum relictum additum est A. 682 NUM. 461, 462. 1265 DEC. 2. - 6. s In nomine Domini amen. 8 Nos Zmilo de Luchtenburch, baro illustris regís Boemie,ª omnibus presentes inspecturis 11 salutem cum plenitudine omnis boni. Presentibus profitemur, quod merita dilecti nobis Wernheri dicti Piscator, iudicis nostri in 11 Broda, et grata serviciorum suorum impendía gratiosius intuentes, sibi et Gvtliebe, uxori sue, ac eorum heredibus villam, que 11 dicitur Macerovwe, cum agris 5 universis et omnibus ad dictam villam spectantibus pleno iure absque omnis census solutione possidendam in perpetuum ex deliberatione matura contulimus sub hac forma, ut quandocunque seu quotienscunque belli nobis discrimine imminente dictus W. seu eius heredes de dicta villa cum persona una in armis levibus in expeditionis subsidium nobis debeant deservire. Eos quoque, ad quos dicta villa, seu successione 10 hereditaria, seu venditione, seu qualitercunque devolvitur, prescripta gaudere volumus libertate, iure nostro nobis nichilominus reservato, ut videlicet de sepedicta villa persona una, quemadmodum premissum est, nobis exigente tempore destinetur. In cuius rei evidentiam et cautelam pleniorem presentes dari fecimus eisdem sigilli nostri karactere consignitas cum annotatione testium, qui intererant, subscriptorum, qui 15 sunt hii: Otto burgravius noster in Luchtenburch, Iacobus, Heinricus, Styzlavs capellani nostri et alii quamplures. Actum in Sumirburch anno Domini M°CC0 LXV0 , datum ibídem per manus Gerlaci, notarii nostri, quarto nonas decembris, anno indictionis octavo. Sigillum: Smilonis de Lichtenburk in filis sericis albi et rubri colorís in margine conservatum 20 appendet. C/. Sigilla num. 4, 17/Ill. 462. Brnno, episcopus Olomucensis, praelalis suae dioecesis mandai, uf nunlios, cum ad eos rcquisilionis causa pro necessilalibus Olomucensis ecclesiae uenerinl, benigne recipianl. Apud Kelé 1265 dec. 6. Aulugraphum in membrana scriplum in SAR Olumouc (archivum cap., sign. A 1 a 29) asservalur (A). Ed: CDM IIJ, pag. 378 num. 376 (ex A). Rcg: Reg I l, pag. .195 num. 504. Lit: ]{K, pag. 33.1. Scriba: B 1 =° Conradus, nularius episcopi. C/. Exempla scripl. 2 b, 4. Dictator: Conradus, nolarius episcopi. Vide: II. 2 b, Bruno episcopus (U U}, Conradus notarius (EE), 3, Olomouc, ecclesia capitularis (P ). 461. ª) ,Bóem' A. 1) Charla genuine probabiliter apud destinarium suum asservabatur, sed postquam monasterium in Pohled villam Macourov acquisivit, archivo eiusdem monaslerii Lradita est. 25 30 35 1265 DEC. 6. - ANTE DEC. 2:;. N UM. 462, 463. 683 B.,1 dei gratia episcopus Olomucensis, dilectis in Christo decanis, plebanis et eorumdem vicariis 11 et aliis ecclesiarum rectoribus civitatis et diocesis Olomucensis, quibus hec Iittera exhibita 11 fuerit, salutem in Domino. Cum petitionis negocium, quod ad presens agitur pro necessitatibus 11 ecclesie nostre Olomucensis, tanto dili- 5 gentius amplecti tantoque studiosius prosequi debeamus, quanto ferventius ipsius, que mater est et domina omnium nostre diocesis ecclesiarum, ex debito aspiramus honorem quantoque maiora et pociora ad decorem requiruntur ipsius, universitatem vestram affectu speciali duximus requirendam in virtute vobis obedientie districte nichilominus precipiendo mandantes, quatinus pro divina beatique Wencezlai et 10 nostra reverentia et vos dictum negocium habentes propensius commendatum, nuncios ipsius ecclesie, cum ad vos venerint, benigne recipere ac honeste tractare curetis, apud plebem vestram ipsum negotium iuxta requisitionem et informationem ipsorum nunciorum fideliter et efficaciter promoventes, nec ab eis, quod penitus et districtius inhibemus, cum necessitatem ipsius ecclesie debeatis propriam reputare, porcionem ali- 1:; quam exigatis. Taliter in hiis et in aliis, que promotionem negocii respiciunt, facientes, quod ex operibus devotionis et caritatis, quam principaliter Olomucensi ecclesie, tamquam matri vestre, ex debito vos gerere convenit, possitis merito commendari. Et licet de omnibus vobis firmam habeamus fiduciam, quod mandatum nostrum tocius diligentie studio exequi debeatis, nichilominus tamen, cum et sic devotorum noscatur sinceritas et 20 rebellium protervitas, dedimus dictis nunciis in mandatis, ut illos, quos circa promotionem eiusdem negocii desides senserint et remissos, ad nostram, si infra diocesim fuerimus, sin autem, ad decani et capituli Olomucensis presentiam citare debeant pro meritis recepturos, cum tales utique, in quorum cordibus illa, quam matri sue tenentur gerere, videbitur per inobedientiam huiusmodi caritas devotionis extincta, sint merito puniendi. 2;; Preterea, ut memoratum negocium ad utilitatem et profectum ecclesie nostre felicius prosperetur, omnes indifferenter alias petitiones et post et ante negocium istud concessas a nobis suspendimus et interdicimus, quousque inchoatum Olomucensis ecclesie negocium peragatur, inhibentes districtius, ne quis nuncius seu petitor loci cuiuscumque nostris contra interdictum et suspensionem huiusmodi litteris uti presumat. 30 Datum apud Ghelz in die beati Nicolai,ª anno Domini M°CC0LXV0 .a Sigillum: scidula membranacea ex aulographo ipso scissa dependebat; nunc avulsum el deperdilum csl. 463. Pfemysl Otakarus 11., rex Bohemiae, dux Ausfriae el Sliriae marchioque Moraviae, 35 monasterio in Vornbach iura el libertates confirmat, tenorem privilegii Friderici, ducis Ausfriae et Sliriae, inserí faciens. Viennae 1265 [ante dec. 25].1 462. a-a) Verbis compelenter distentis, ut ultima linea expleretur, scriptum est A. 1 ) Bruno. 684 NUM. 463. 1265 ANTE DEC. 25. Autographum in membrana scriptum in archivo publico Monacensi (sign. KU Vornbach 22) asservatur (A). Ed: .UB IV, pag. 155 num. 25 (e quodam apographo). Reg: Reg B 111, pag. 256. - Bohmer, Add. sec., pag. 440 num. 169. - Reg 11, pag. 195 num. 506. - Pfersch¡¡, Urkundenbuch, pag. 127 num. 204. 5 Lit: BUB 11, pag. 223. - Duskovrí, Urkundenwesen, pag. 258, 283, 287, 350, 359 (Fb). Scriba: P 11 61 = cancellariae regiae (partis Austriacae) proprius. Cf. Exempla script. num. 1 a, 43. Dictator: P 11 61 = cancellariae regiae proprius. Vide: 11. 1 a, P. O. 11., P 11 61 (D). B In nomine Domini amen. Nos Ottakarus, dei B11 gratia rex Boemie,a dux Austrie 10 et Stirie ac marchio Moravie, omnibus 11 in perpetuum. Ad eterni regis gloriam et honorem iura et libertates monasterio 11 Forembacensi ..,2 venerabili abbati, conventuique eiusdem loci a predecessoris nostri Friderici, ducis Austrie et Stirie, prioritate memoranda concessas, volentes non solum ampliare, sed ampliatas de bono in 15 melius inviolabiliter conservare premiorum intuitu eternorum, et ut orationum ipsorum participia consequamur, secundum continenciam privilegiorum ipsis a dicto duce super eisdem iuribus et libertatibus concessorum, de verbo ad verbum presentí nostro privilegio intersertorum: Fridericus, dei gratia dux Austrie et Stirie et dominus Carniole, elc.3 In cuius rei testimonium evidens et cautelam, ut dicta gratia et per 20 nos robur obtineat firmitatis in victualibus suis deducendis ad monasterium pretactum sine exactione qualibet et libere sine muta, presens scriptum nostrorum sigillorum munimine fecimus roborari. Actum Wienne anno Domini M°CC0 LX0 quinto, VIIIª indictione presentibus testibus, qui adherantb: Eberhardo plebano de Rvspach, Nycolao plebano sancti Floriani cappellanis nostris predilectis, Hermanno hospitalerio, 25 Chvnrado plebano de Hartperch, Hainrico de Dreazchirchen et aliis pluribus fidec dignis. Actum et datumd Wienne anno Domini MºCCºLXºVº, VIIIª indictione per manuse magistrorumf Vl.4 et P.,5 dilectorum prothonotariorum nostrorum,u regni nostrih anno' quarto.h k Sigillum: in filis sericis flavi et rubri colorís appendebat; nunc avulsum et deperditum est. 30 463. ª) ,B0em' A. - b) Ita A. - e) Littera ,d' ex ,n' correcta est A. - ª) Hinc usque ad finem alia penna scriptum est A. - •) Scriba notam pro ,us' correxit A. - f) Ex ,magistro' fortasse correctum est A. - 11) Fortasse posterius additum est A. - lH\) Verbis competenter distentis, ut ultima linea expleretur, scriptum est A. - ') lnitium vocis in loco raso scriptum est; nonnulli litterarum ductus sub charla replicata impressi clare demonstrant in membrana prius sigillo munita scriptum 35 esse. - k) Litterae ,rto' in loco raso scriptae sunl A. 1 ) Quarlus annus regni Pfemysli Olakari 11. in dati formula charlae adductus 1265 dec. 25 evenit. - 1 ) Nomen ignoramus. - ª) Sequitur tenor priuilegii Friderici, ducis Austriae et Stiriae et domini Carniolae, dati Pataviae 124.l mart. 2 (BUB 11, pag. 223 num..'380) usque ad verba ,venerabilibus episcopis' in testium formula, post quae additur ,et aliis pluribus, qui ipsorum in privilegiis 40 continentur.' - ') Vlrici. - 3) Pelri. 10 15 20 1265 DEC. 30. NUM. 464. 685 464. Pfemysl Otakarus Il., rex Bohemiae, dux Austriae et Stiriae marchioque Moraviae, varias libertates civitati in Zalee concedit. Pragae 126[5]1 dec. 30. Apographum2 saee. X TV. praebet eodex mnserus membranaeeus a. 1352 seriptus, ,,Liber memorabilis" intitulatus, in OA Zalee (arehivum civitatis Zalee, sign. I B 261) asservatus, fol. 7v (B).s - Aliud apographum saee. XIV. ex. seu XV. in. in eodiee mnsero chart. ,,Llber formarum Zacensis" appellato ibídem (sign. 16 b 1) asservatur, fol. l!Jv (C). - Aliud apographum saec. XVI. et XVII. apud Fr reperitur (D). - Versionem Bohemicam praebet codex mnscrus saee. XVJ. ,,Kniha pametí mesta Zatce" intitulatus, qui in OA Zalee (.~ign. 1 B 261 b) asservatur, fol. 1; quam in/erius sub • praebemus ( T ). Ed: Selllesinger, UB der Stadt Saaz, pag. 4 num..u (ex B, ad a. 1266). - CIM 11, pag. 49 num. 16 (ex B). Reg: Sehlesinger, Das Urkundenbueh von Saaz, pag. 4 num. l. - Reg 11, pag. 204 num. 531 (ad a. 1266). - Katzerowsky, Ein Formelbueh, pag. 7 num. 4 (ad a. 1266). Lit: Krones, Forsehungen 1, pag. 544 n. ad num. 94 (ad a. 1266; ehartam posteriore tempore scriptam esse conicit). - Steinaeker, Über die Entstehung, pag. 292 (ad a. 1266; eoniecluram v. d. Krones accipit). - Sebánek, Ceská listina 3, pag. 139 n. 150 (explieatio termini ,,peczacz"). - Du§ková, Urkundenwesen, pag. 281, 361 (Sa). Dictator: P 11 58 = cancellariae regiae (partís Bohemieae) proprius. Vide: II. 1 a, P. O. 11., P 11 58 (D}, 5, De chartae apud civitates usu (FF). In nomine Domini amen. Nos Ottakarus,ª dei gracia Boemieb rex, dux Austriec et Stiryed ac marchio Morauie,e omnibus in/ perpetuum.I Condiciones subditorum nobis et iura meliorare volentes, ut ad obsequendumu nobis magis valeant obe- 25 dientes in omnibus inveniri erga nos, ducti zelo sinceriorish affectus, concedimus et donamus' de gracia speciali civibus nostris de Saczk et universis ad eandem pertinentibus, quod ad iudicium Pragense vel aliud quodcumque trahi non debeant nec conveniri alibi quam coram suo iudice super excessu quocumque,z nisi forte iudex idem iusticiam facere denegaret; et quod suos debitores quoslibet aut alios, contra quos acciom eis 30 competitn in iamdicta civitate cum suo iudice sive nunccio0 eiusP licite valeant detinere ad suas iniurias mediante iusticia prosequendas. Admittimus!l quoque et statuimus, ut omnia perpetrata in diebus, quibus forum est in eadem civitate, pervenientes et recedentes in via circumquaque infrar spacium unius miliaris iudex idem iudicet et decidat iusticia mediante, hoc adiecto, quod, si quem ad presidendum iudicio loco as nostri ibidem prefecerimus,8 ut ipse iudicet causas omnes et singulas iure ibidem consuetudinario et civili. Statuimus eciam, quod circumquaque ab ipsa civitate ad miliare taberna non sit, et quod ab eis vel eorum familia ad silvam euntibus signum, quod in vulgot peczacz dicitur, non petatur. Et quicumque ad" civitatem se" transferre11 voluerit pro manendo et solveritw domino suo ius, quod vulgariter weglosez •o dicitur, ibit libere, nec retardabitur aut impedietur in aliquo per dominum, in cuius 686 NUM. 464. 1265 DEC. 30. antea bonis mansit. Eadem quoque libertate gaudebunt ad aliud dominium de civitate volentes exire gracia mansionis. Et ut universa et singula vigorisY suiY ratitudinem valituram perpetuo sorciantur,Z presens instrumentum annotacioneªª testium, qui huic gracie per nos factebb presentescc aderant, mandavimus sigillari, qui sunt hii:dd Andreas camerarius, Ierossius, Sulizlaus66 de Tirnowan// Hirzszouu purcraviusllh de 5 Chlingenberch,ii Petrus iudex provincie Zacensis,kk Stephanus de Hrussowan, Hroznatall de Pnitluk,mm Theodricusnn Spazmannus,ºº Chunradus iudex Pragensis et quamplures alii fidedigni. Actum Prage anno Domini M°CC0 LXVI0 ,PP IX4 indiccione,qq datum ibídem III0 rr kalendas ianuarii88 per manus magistrorum Petri et Vlrici, dilectorum prothonotariorum nostrorum, regni nostriuu anno quinto.vv 10 464.* Ve jméno bozf amen. My Ottagar, z bozí milosti cesky etc. král, knize rakouské a styrské a margkrabe moravské, vsechnem na vecnost. Spüsob poddanych nasich a práva zlepsiti chtejíce, aby v poslusenstvi nám mohli tím volnejsf ve vsem nalezeni by-ti, z upfímnou a laskavou náchylnosti hnuti jsouce, propüjcujeme a dáváme z obzvlástni milosti mesfanüm nasim z Zatce 15 a vsechnem k nemu pfinálezejicim, Ze k soudu prazskému ani zádnému jinému kterému koliv potahováni byti nemají ani jinam obsíláni, nez toliko pfed svého soudce o jaky koliv vejstupek, lec by mu tyz soudce k spravedlnosti nechtel dopomoci. Téz Ze své dlufoiky kteréz koli i jiné lidi, ktery by z cebo viniti chteli, v pfed jmenovaném meste svym rychtáfem aneb jeho poslem právne mohou obstaviti a ki'ivdy své podle spravedlnosti nápravy hledati. Dopoustime také a to 20 464. ª) ,Ottagarus' e, ,Otakarus' D. - b) ,B0em' B, e, ,Boemiti' D. - C) ,Austriti' D. - d) ,Styrie' C, ,Styril)' D. - •) ,Morauiti' D. - f·f) ,imperpetuum' C. - ") ,obsequiendum' C. - ll) ,syncerioris' D. - ') ,damus' C. - k) ,Zacz' C, D. - 1) ,quocunque' D. - m) ,actio' D. - ") ,:>petit' D. - 0) ,nuncio' D. - P) Hoc loco erronee verba ,competit... nuncio eius' repetunlur in D. - 41) ,Admitimus' D. - r) ,intra' D. - •) ,pretiecerimus' D. -- t) ,vuluo' D. - tM•) ,se ad civitatem' 25 C. - v) ,transfere' D. -- w) ,solvarit' D. - "') ,wayhost' D. - 1/-11) ,sui vigoris' C. - z) ,sortiantur' D. - ªª) ,adnotatione' D. - bb) ,fact\)' D. - ce) ,prl)sentes' D. - it.i) ,hi' D. --- ••) ,Zulislaus' D. ti) ,Trenowan' C. - "") ,Hirzso' C. - hh) ,purentinus' B, C, D. -- ") ,Clingenberg' C, ,Chlingenberg' D . - kk) ,Zatcensis' D. - 11) ,Hroznota' C. - mm) ,Pnietluk' C. - "") ,Theodoricus' D. - ºº) ,Spaczmannus' C. - PP) ,1266' D; inilium anni ad dec. 25 (Nativilalem Domini) ponilur. - (141) 30 ,indicio' D. - ") ,III' D. - ..) ,ianurii' C. - tt) ,protonotariorum' D . - "") ,nostro' D. - "") ,5' D. 1 ) Vide n. pp. -- 2) Aulographum usque ad a. 1502 exstabat, nam in actis concilii terrae declaratio Vladislai, regís Bohemiae, Pragae 1502 mart. 22 data intabulata est, ubi scriptum legilur: ,Zatecti ukázali list krále Otakara, kterymz jim tu milost a svobodu dává, aby krcma okolo mesta 35 jejich v mili vzdéli zádná nebyla' (vide AC V!, pag. 253); in indice aulem privilegiorum civitatis in Zalee a rege Ferdinando l. post a. 1547 conflrmalorum (vide ,,Líber memorabilium", fol. 3Y) haec charla iam non affertur. - ª) In confirmationis charla Johannis, regís Bohemiae, in Louny 1317 nov. 24 data (Reg lIl, pug. 162 num. 403), quae ibidemsequilur, tenor huius charlae omiltitur. ') Cf. n. pp. 40 1265 DEC. 30. - 1265 S. D. NUM. 464, 465. 687 nafizujeme, aby vsecky vejstupky ve dni trhové v témz meste, jicM by se pficházejíci aneb odcházejíci na ceste dopustili, vsudy vükol jedné míle vzdáli tyz rychtáf soudil a orteloval podle spravedlnosti s tou vejminkou, lec bychom my nekoho k správe soudu na miste nasem tam ustanovili, aby on vsecky a vselijaké pfe soudil právem tam obycejnym a mestskym. Nai'izujeme :; také, aby vsudy vükol od téhoz mesta míle vzdáli krcma nebejvala a aby od nich aneb celádky jich do lesa jdoucfch cejch, kteryz obycejne peeacª slove, nebyl zádán. A kdoZby koliv k mestu se chtel stehovati, aby tam bydlel, a dal pánu svému právo, kteréz obyene vejhostni slove, püjde svobodne a nebude ho moci zdrfovati a jemu pfekázeti pán, na jehoz gruntech prve byl. Téz svobody uzívati maji ti, ktel'iz by na jiné panství z mesta chteli odjíti a jinde bydleti. Aby pak 10 to vseckno mocné a stálé na easy veené byti mohlo, tento list s poznamen:" 15 465. Johannes, episcopus Pragensis, omnibus, qui monasterium fratrum Eremitarum in Sch6nthal visitaverint, indulgentias concedit, indulgentias ab aliis archiepiscopis vel episcopis concessas ad omnes homines Pragensis ecclesiae extendens. -1265-. Autographum in membrana scriptum in archivo publico Monacensi (sign. KU Schontal num. 15) asservatur (A). Ed: MB XXVI, pag. 18 mzm. 16 (ex A). Scriba: .J I JI 12 = ignolus, forlasse fralrum Eremitarum unus. Exempla scripl. num. 2 a, 14. 20 Dictator: ignolus. qui partim formulario indulgentiarum communi usus esl. Vide: JI. 2 a, .Johannes episcopus (Y). Iohannes, dei gratia Prangensisª episcopus, universis Christi fidelibus, ad quos presens scriptum pervenerit, salutem in crucifixo. Vota devotorum 11 ecclesie, que fructum salutis continere perspicimus, quo potiora sunt, omnibus libenter ad 25 effcumb deduci gratiam procuramus. Hinc est, quod 11 nos viros religiosos, fratres Heremitas ordinis beati Augustini in novella plantatione, que dicitur Vallis Speciosa, commorantes in hiis gratia speciaJJli honorare volentes, ut quicumque nostre dyocesis et de quibusque dyocesibus, dum tamen consensus dyocesanorum accesserit, causa devotionis ad predictum locum venerit, infra octavas vedelicetª Nativitatis Domini, 30 Pasche, Pentecostes, Annuntiationis, Purificationis, Assumptionis, Nativitatis beate Marie virginis, Omnium sanctorum, in festivitatibus sanctorum Augustini et Wilhelmi et per octavam eorundem, in prima die consecrationis chori ecclesie vel altarium plurimorum quorumcumque sanctorum, cum consecrari debuerint qualicumque anno 464.* ª) ,pei'a~' T. - b) Hinc usque ad finem deest T. 688 NUM. 465, 466. 1265 S. D. - 1266 IAN. 1. vel tempore et a quibuscumque episcopis et per octavam deinde a die consecrationis predicte semper post mensem in dominica, que tune emerserit, per presentis anni circulum duratura et postea semper in anniversario consecrationis prefate, item capitulo provinciali habito ibídem et durante, vel predictis fratribus manum adiutricem porrexerint, ipsis nos de omnipotentis dei misericordia et beatorum Petri et Pauli, 5 apostolorum eius, sanctorumque Viti, Venzelay, Adalberti martyrum necnon, quam nobis Dominus tribuit, auctoritate confisi, XL dies criminalium et annum venialium contritis vere ac confessis de iniuncta sibi penitentia none dubitent misericorditer relaxasse.c Item ratas et gratas habemus introductiones et reconciliationes venientium in karrina de nostra dyocesi, de quibuscumque fiant episcopis et, quandocumque 10 predictis fratribus aliqua consecraverint altaria, in sua ecclesia constitutis. Insuper omnes indulgentias et gratias, quas dederunt vel dare decreverunt archiepiscopi vel episcopi quorumcumque locorum sepedictis fratribus, et eas extendi volumus ad omnes homines Prangensisª ecclesie, ubicumque fuerint constituti. Datum anno Domini MºCCºLXVº. 15 Sigillum: Johannis episcopi cum sigillo secreto in scidula membranacea valde laesum appendet. Cf. Sigilla num. 2 a, 1, 2. 4GG. Bruno, episcopus Olomucensis, iura et libertates omnibus, qui vineas apud KromefíZ locandas ab eo receperint, confert. Apud Modfice 1266 ian. 1. Apographum saec. XIV. exstat in Libro privilegiorum membranaceo in SAR Kromeflz (archivum archiep., sign. MK 1) asservato, fol. K 711 num. 80 (B). - Alterum apographum eiusdem saec. praebet Liber privilegiorum ecclesiae Olomucensis (pars cliartacea) in SAR 20 Olomouc (archivum cap., sign. E I 27) asservatus, pag. 43-44 num. 51 (C). 25 Ed: CDM III, pag. 380 num. 377 (ex C). - CIB 1, pag. 159 num. 53 (ex CDM). Reg: Bischoff, Osterreichische Stadtrechte, pag. 65 s. num. (ad a. 1266). - Reg II, pag. 197 num. 508. Lit: Lechner, Beitriige zur Frage der Verliisslichkeit des CDM, pag. 146 num. 43 (varietas lectionum). - Snopek, K oprm1ám dipl. mor., pag. 624 num. 37 (idem). -· KK, pag. 334. 30 Dictator: Conradus, notarius episcopi. Vide: II. 2 b, Bruno episcopus (VV), Conradus notarius (FF), 4 b, De chartae apud locutores usu (I). Bruno, dei gracia episcopus Olomucensis, omnibus hanc paginam inspecturis in perpetuum. Cum rerum gestarum certissima representatioª sit scriptura, que 35 de verborum serie redactorum in eam nichil minuit aut mutat, notum esse cupimus 465. ª) Ita A. - b) Ita pro ,effectum' A; titulus enim deest. - c·c) Ita A. 1266 IAN. 1. - FEBR. 9. NUM. 466, 467. 689 presencium tenore tam posteris quam modernis, quod aput oppidumb nostrum de Chremsir e vineas locandas dedimus et plantandas ac omnibus, qui vineas ibidem receperint et plantaverint, per decem annorum spacium conferimus libertatem; quibus completisd solvent nobis de ipsis vineis, ut in locis aliis, in quibus eciam habentur s vinee, obtinete consuetudo, eodemque gaudebunt iure, quo et alii, qui vineas in Morauia tenent et possident, gaudere noscuntur. Et ad Conradum de Landesperch,f famulum nostrum dilectum, oppidaneumu nostrum in Chremsir, e cui locacionem vinearum commisimush quemque perchmaister' fecimus ibídem et constituimus, in quo et heredes sui succedent, eidem in suscipiendis vineis et super iuribus suis respec- 10 tum habebunt in omnibus et recursum. Quod autem super premissis nullus processu temporis dubietatis vel calumpnie scrupulus emergat, presentem paginam ad rei memoriam sempiternam inde conscribi nostrique sigilli iussimus munimine roborari. Datum aput Modericzk in die Circumcisionis Domini, anno incarnationis sue millesimoZ ducentesimo LX0 VI0 z presentibus Heydolphom preposito de Chremsir, e 1s Heydenrico decano, magistro Henrico de Kalcowe, Gizkonen canonico in Chremsir, e Conrado notario nostro, Amoldo advocato nostro in Chremsirc et aliis quampluribus· 467. Clemens IV. papa [Johanni], episcopo Pragensi, mandat, ut Henricum, comilem palatinum Rheni, ducem Bavariae, ad occupatas possessiones ecclesiae Vladislao, electo 20 Salzeburgensi, restituendas moneat. Perusii [1266] febr. 9. Duo aulographa in membrana scripta in archivo publico Viennensi (sign. Allg. Urkundenreihe, sub dato suo) asservantur (A 1, A 2).1 Ed: Jahrbücher der Literatur 108, pag. 176 sub* (ex A 2). 25 Reg: Reg JI, pag. 197 num. 510. - Potthast JI, pag. 1579 num. 19538. - RI V. 2, pag. 1481 num. 9642. - Martín, Regesten, pag. 60 num. 452. - Jordan, Les registres, App. IV, pag. 528 num. 1934 (e Potthasto). In autographi A 1 chartae replicatae parle dextra ,,ffiicl:'l.", sub charla replicata in parle sinistra ,S'; in aulographi tergo in media parle superiore ,,Thomas de Ponte Curuo. 3." 30 legunlur; quae omnia in cancellaria aposlolica videntur esse scripta. In autographi A 2 tergo in media parle superiore eadem nota atque in A 1 legitur, quae in cancellaria aposlolica videlur esse scripta; ibídem inferius regislrator destinatarii saec. XIII. ,,Prageii contra duces Bawarie" scripsit. 466. ª) ,representacio' C. -- b) ,opidum' C. - r) ,Cremsyr' C. - ª) ,apletis' C. - e) ,optinet' 35 C. -1) ,Landisberg' C. - 11) ,opidanum' C. - ") ,amisimus' C. - ') ,perkmaistir' C. - k) ,Mocfcz' B. - 1-Z) ,M°CCLXVI' C. - m) ,Heydolfo' C. - ") ,Giscone' C. 690 NUM. 467, 468. 1266 FEBR. 9. Clemens episcopus, servus servorum dei, venerabili fratri. .,2 episcopo Pragensi, salutem et apostolicam benedictionem. Significavit nobis dilectus filius 11 Wlodizlaus,ª electus Salzeburgensis, quod nobilis vir Henricus, comes palatinus Reni, dux Bauarie, quasdam terras et possessiones ad Salzeburl!gensemb sedem spectantes contra iustitiam occupavitc et illas detinet occupatas, alias eidem sedi dampna gravia 5 et iniurias irrogando.ª Quare 11 ídem electus nobis humiliter supplicavit, ut providere super hoc paterna sollicitudine curaremus. Quocirca fraternitati tue per apostolica scripta mandamus, quatinus, si est ita, eundem nobilem ex parte nostra moneas et inducas, ut terras et possessiones huiusmodi eidem electo sine qualibet difficultate restituat et de dampnis datis et iniuriis irrogatis ei plenam satisfactionem impendat, 10 eume ad id, si necesse fuerit, per excommunicationis in personam et in terras eius interdicti sententias appellatione postposita ratione previa compellendo; ad hoc, si opus fuerit, brachii secularis et precipue carissimi in Christo filii nostri .. ,3 Boemie regis illustris, auxilio invocato; non obstante qualibet indulgentia sedis apostolice, per quam commisse tibi super hoc iurisdictionis explicatio impediri valeat vel differri, 15 seu constitutione de duabus dietis edita in concilio generali,4 dummodo ... parsf altera ad iudiciumf non trahatur.5 DatumY Perusii V idus februarii, pontificatus nostri anno primo.u Bulla: Clementis IV. papae in filis cannabinis; in A 1 illaesa appendet; in A 2 avulsa et inepte ad chartam agglutinata est. C/. Diekamp IV, pag. 1530 n. 3, pag. 1533, typ. l. 20 468. Clemens IV. papa /Pfemyslum Otakarum II.], regem Bohemiae, rogat, ut [Johanni], episcopo Pragensi, possessiones ecclesiae Salzeburgensis ab Henrico, comite palatino Rheni, duce Bavariae, occupatas Vladislao, electo Salzeburgensi, restituenli auxilium et consilium largialur. Perusii / 1266] febr. 9. Autographum in membrana scriptum in archivo publico Viennensi (sign. Allg. Urkundenreihe, sub dato suo) asservatur (A).1 Ed: Jahrbücher der Literatur 108, pag. 176 sub * (ex A). 25 Reg: Reg 11, pag. 198 num. 1511. - Potthast 11, pag. 11579 num. .191539. - RI V. 2, pag. 30 1481 ad num. 9642. - Martin, Regesten, pag. 60 num. 4153. - Jordan, Les registres, App. IV, pag. 1528 num. 19315 (e Potthasto). 467. ª) ,Wlo!ldizlaus' finis primae lineae A 2. - b) ,Salze!lburgensem' finis secundae lineae A 2. - e) Scriba primum ,sp' scripsit, quod erasit et porro scripsit A l. - ª) Finis tertiae lineae A 2. - e) Scriba ex ,eundem' litteris finitis per rasuram correxit A 2. -1-1) Scriba primum ,ad 35 iudicium pars altera' scripsit, sed signis reclamationis verborum ordinem mutavit A 2. - 11-11) Verbis competenter distentis, ut ultimae duae lineae in A 1, ultima linea in A 2 explerentur, scriptum est. 1) Autographa primitas in archivo Vladislai (ecclesiae Salzeburgensis) asservata sunt. - 2} Johanni. - ") Pfemysli Otakari 11. - 4) Vide Decr. Greg. IX., l. 3. 28 (Friedberg ll, col. 31). - 6) Vide CDB IV, pag. 186 num. 94. 40 1266 FEBR. 9. - APR. 23. NUM. 468, 469. 691 In charlae replicalae parle dexlra ,.'O.', sub charla replicala in parle sinislra ,§', inferius ,,Jffl", inferius ,,B .N . Rent. ffiichº"; in aulographi lergo in media parle superiore ,,Thomas de Pontecuruo" legunlur; quae omnia in cancellaria aposlolica uidenlur esse scripla. Quae typis minoribus exprimunlur, e lilteris praecedentibus (uide num. 467) sumpla sunt. s Clemens episcopus, servus servorum dei, carissimo in Christo filio ..,2 Boemie regí illustri, salutem et apostolicam benedictionem. Pro favore regio persollnis ecclesiasticis deique ministris precipue impendendo excellentiam tuam eo amplius requirimus confidenter, quo promptiorem in hoc assensum in 11 te credimus invenire, in quo et Iaudis humane premium et eterne retributionis beneficium tibi poterunt 10 ulterius provenire. Sane dilecto 11 filio ..,3 Salzeburgensi electo, nuper audivimus intimante, quod nobilis vir Henricus, comes palatinus Reni, dux Bauarie, quasdam terras et possessiones ad Salzeburgensem sedem spectantes contra iustitiam occupavit eta illas detinet occupatas, alias eidem sedi dampna gravia* irrogando. Cum igitur eodem electo ad nostram propter hoc providentiam recurrente venerabili fratri nostro ..,4 Pragensi episcopo, 15 nostras sub certa forma litteras destinemus,5 ut eundem nobilem ex parte nostra moneat et inducat, ut terras et possessiones huiusmodi eidem electo sine qualibet difficultate restituat et de dampnis datis et iniuriis irrogatis huiusmodi ei plenariam satisfactionem impendat, eum ad id, si necesse fuerit, per excommunicationis in personam et in terras eius interdicti sententias appellatione postposita ratione previa compeliendo; ad hoc, si opus fuerit, brachii secularis et 20 tuo precipue* auxilio invocato, serenitatem regiam rogandam duximus attentius et hortandam, quatinus dictos electum et ecclesiam, habens pro nostra et apostolice sedis reverentia commendatos, memorato episcopo zelo iustitie, cuius amator fervidus affirmaris, favorem super hoc auxilium et consilium largiaris, ita quod te favente memoratus electus suum ius in hac parte facilius consequatur tuaque magnitudo proinde apud 25 nos digna laudibus habeatur. Daturn" Perusii V idus februarii, pontificatus nostri anno primo." Bulla: Clementis IV. papae in fi.lis cannabinis illaesa uppendet. Cf. Diekamp IV, pag. 530 n. 3, pag. 533, lyp. J. 469. 30 Johannes, abbas in Strahov, et Theodericus, abbas in Louka, occasione visilationis monaslerii in [Kláslerni] Hradisko ordinationem Roberti, eiusdem monasterii abbatis, de villa Byslroéice factam confirmant. In f Klásternt] Hradisko 1266 apr. 23. 468. ª) Alia manu litteris fi.nilis addilum est A. - b·b) Verbis compelenler distentis, ul ultima 35 linea expleretur, scriptum est A. 1) Autographum primitus in archivo Vladislai (ecclesiae Salzeburgensis) asseruatum est. - 1 ) J>femyslo Otakaro II. - ') Vladislao. - ') Johanni. - 5) Vide num. 467. 692 NUM. 469. 1266 APR. 23. Apographum praebet codex membr. saec. XV. ,,Líber monasterii Gradicensis privilegiorum", qui in archivo monasterii in Csorna (in Hungaria) asservabatur, nunc autem latet, pag. 26 num. 28 (B ). - Aliud apographum exstat in vidimatione Gregorii de Lewenberg, canonici ... curiaeque episcopalis Olomucensis officialis, in Olomouc 1511 mart. 5 data, cuius vidimationis autographum in SAR Brunae (archivum mon. Gradicensis, sign. I 31) asservatur (C). - 5 Apographum praebet etiam codex mnscrus chart. saec. XVI. ,,Codex Wenzeslai de Iglavia" dictus, ibidem (sign. Coll. mnscr. num. 343) asservatus, fol. 207"-208 (D). - In vidimatione .mperius citata exstat apographum in codice mnscro chart. saec. X VJI. ,,Privilegia et compactata Gradicensia ah anno 1160-1685" dicto, ibidem (inter Cerronianos JI, rmm. 317) asservato, fol. 63"-64 (E). - Apographum eiusdem saec. servavit denique °Jl,f. Siebenaicher, 10 ,,Historica relatio de conditoribus ... mon. Gradicensis", cuius cod. mnscrus chart. ibidem (archivum mon. Gradicensis, sign. num. 37) asservatur, fol. 98"-99 (F). Ed: CDM IJI, pag. 380 num. 378 (ex F). Reg: Reg JI, pag. 199 num. 515. - Sebánek, Archivy, pag. 35 num. 204 (ex C). Lit: Teige, Zpráva, pag. 49 (rei deliberatio), pag. 78 (C). - KK, pag. 335. Dictator: ignotus, fortasse monasterii Gradicensis proprius. In exemplari C charla his verbis describitur: ,,Vidimus ... quasdam litteras similiter in pergameno scriptas, sigillis duobus oblongis, ut apparebat, in pendilibus pergameneis, etiam de cera alba comuni cere impressis roboratas, sanas, integras omnique suspicione carentes ...". 15 Vide: JI. 3, Kl. Hradisko (D), Louka (D), Strahov (C). 2o Imagine phototypica B (vide in prooemio) usi sumus. In nomine patris et filii et spiritus sancti amen. Anno Domini millesimo CC0 LXVI0 ª in die beati Adalberti, martyrisb atque pontificis. Cum nos Iohannes, e deid paciencia6 abbas ecclesie/ Montis Syon, cum collega nostro, domino Theodrico,u abbate Lucensi,h visitaremus ecclesiam Gradicensem, nostram filiam specialem,' 2s auctoritate domini abbatisk Premonstratensis1 et capituli generalis, in plenitudine potestatis gratam et ratam habuimus et ad peticionem venerabilis et in Christo dilecti fratris domini Roberti, abbatis loci,l auctoritate ordinis, qua tune fungebamur, ac eciam nostra paterna confirmavimus ordinacionem, quam de consensu et bona voluntate sui conventus de villa Bistrowiczm pietatis intuitu ordinavit in hunc modum: 30 videlicet quod de ipsan villa,n quam idem abbas emit de pecunia fratris sui, domini Thobie, bone memorie quondam prepositi Pragensis,2 et Benessii, cognati sui, et quam custodie assignavit, custos lumen provideat, quod semper de noctibus in cimiterio0 ardeat, ac etiam de proventibus dicte ville officium custodie, in quantum poterit, promoveat et emendet, et semel in anno solempniterP fiat12 a conventu12 me- 35 moría generalis iam dictorumr ets omnium aliorum parentum et carorumt dicti abbatis; et custos in solacio refectionis, prout melius poterit,u fratribus provideat ipso die. Ut autem hec pia ordinacio per temporis processum in perpetuum in suo vigore inviolabilis perseveret, nostrum sigillum et dicti college nostri una cum sigillis prefatorum abbatis et conventus presentibus est appensum. in Gradis.v Actum anno et die prefatis 40 469. ª) ,millesimo ducentesimo sexagesimo sexto' e, D, E, ,1266' F. - b) ,martiris' e, D. - C) ,Joannes' C, D, E, F. - ª) ,die' D. - e) Hic et injerius ,t' pro ,c' saepe ponitur in C, D, E, F. -1) 1266 APR. 23. - MAII 4. NUM. 469, 470. 693 470. Pfemysl Olakarus JI., rex Bohemiae, dux Auslriae et Stiriae marchioque Moraviae, civibus in Cheb omnes liberta/es et iura simulque omnes infeudationes a Romanis imperaioribus et regibus indultas conservare promittit, ipsos in omnium terrarum suarum di- 5 strictu a solutione teloneorum et mutarum absolvens. 10 15 20 25 :io In Cheb 1266 maii 4. Autographum in membrana scríplum in archivo civitatis Cheb (sign. num. 1) asservatur (A). Apographum ínsertum esl conffrmationi Karoli IV., regís Romanorum, Pragae 1347 sept. 25 datae (Reg V, pag. 115 num. 217), cuius confi.rmationís autographum ibídem (sígn. num. 48) asservatur (B). - Aliud apographum insertum est conffrmationí Karoli IV., ímperatorís Romanorum, Ratisbonae 1355 iul. 23 dalae (Reg VI, pag. 46 num. 74), cuius confi.rmationis autographum ibídem (sign. num. 73) asservatur (C). - Aliud apographum denique insertum est vidimationi .lohannis, abbatis Waldsassensis, 1436 oct. 22 datae, cuius vídimationis autographum ibídem exstat (D ). - Versio Bohemica exemplarís B saec. XV. in plagula chartacea scrípta in archivo Egrensi (sign. Cheb B) et versio Germanica saec. XVII. seu XVIII. ibídem in plagula chartacea scripta apud Fr exstant. Quarum tenorem sub * in{erius praebemus (T 1, T 2). !mago photolypica: Slurm, Das Archiv der Stadt Eger, tab. 1. Ed: Pelzel, Karl der Vierte l. Urkundenbuch, pag. 56 num. 48 (ex B ). - Bohmer, Acta imperii selecta, pag. 685 num. 982 (ex A). - Drivok, Altere Geschichte, pag. 312 (ex Pelzelio). CIB 1, pag. 160 num. 54 (ex Pelzelio). - Gradl, Monumcnta, pag. 93 num. 256 (ex A, cum annotationibus ad rem spectantibus). - CIM II, pag. 51 num. 17 (ex A). Reg: Bohmer, Add. sec., pag. 441 num. 178 (ex A). - Kürschner, Das Archiv der Sladl Eger, pag. 321 (ex A). - Gradl, Privilegien, pag. 1. - Reg II, pag. 199 num. 516 (ad maii 9). Rl V. 2, pag. 1759 num. 11998. - Koch-Wille, Regeslen, pag. 45 num. 785. - Sturm, Das Archiv der Stadt Eger, pag. 109 num. 1 (ex A). Lit: Gradl, Geschichte des Egerlandes, pag. 99 (nova translatio in linguam Germanicam). Fiala, Kanceláf, pag. 171, .177, 199. - ,c;ebánek, Ccská lislina 3, pag. 109 (origo chartae in cancellaria regia). - Dusková, Urkundenwesen, pag. 258, 285, 300, 362 (E). Seriba: P l I 61 = canccllariae regiac (partís Austriacae) proprius. Cf. Exempla script. num. 1 a, 43. Diclalor: P l I 61 =' cancellariae regiae proprias. Vide: II. .1 a, P. O. II., P Il 61 (E), 5, De charlae apud civilales usu (GG). HIn nomine Domini amen. Nos Ottakus,ª dei gratia Boemie ffb 11 rex, dux Austrie 35 et Stirie ac marchio Moravie, omnibus imperpetuum. Ad memoriam gestorum regalium 11 exemptis calumpniarum quarumlibet schrupulis perpetuo observandam [469.] Hic el inferius ,ae' pro ,e' ponilur in E, F. - u) ,Theodoro' C, D, E, ,Theodorico' F. - "),Lucense' E. - i) ,spiritualem' D. - k) Deest B-F. - l) ,-w-' D. - m) ,Bystrowicz' C, D, F, ,Bistrouicz' 40 E. - 11-1i) ,villa ipsa' cum signís recl. E. - 0 ) ,coemiterio' E, ,coemeterio' F. - P) ,solenniter' C, D, E, F. - q-q) ,a convento fiat' C, D, E. - r) ,dictarum' E. - s) ,eto' D. - ') ,charorum' D, F. ") ,poterint' e, E. - V) ,Gradicz' e, D, ,Gradies' E. 1) Nomen ignoramus. - 2) A. 1261 defuncli. 694 NUM. 470. 1266 MAII 4. expedit, ut eadem iuxta consuelltudinem approbatam antiquitus et inductam scripturarum vocabulis mancipentur. Hinc est, quod scire volumus universos et singulos tam posteros quam presentes, quod fidelibus nostris civibus Egrensibus universis omnes libertates et iura, quibus temporibus inclite recordationis imperatorum regumque Romanorum et actenus sunt gavisi, que et possunt rationabiliter edocere, inmutabilia ;; volumus conservare. Item infeodationes ipsis civibus factas titulo infeodationis quocumque per imperatores, reges Romanos, palatinum Rheni comitem Lodwicum et Chvnradinum, filium regis Chvnradi,1 eisdem inmutatas conservabimus et intactas. Item dictos cives nostros gratia speciali ipsis facta per nos, videlicet quod per regnum nostrum et omnium terrarum nostrarum districtus cum suis mercimoniis quibuscum- 10 que sine theloneorum et mutarum solutionibus et exactionibus libere debeant pertransire, volumus libere congaudere. Item thelonea statuta indebite ac de novo, pariter et conductus pronunciamus irrita atque cassa. Et ut premissa singula robur perpetue teneant firmitatis et ne infringi valeant in aliqua sui parte, presens scriptum privilegium sigillorum nostrorum munimine fecimus communiri. e Actum in Egra 15 anno Domini M°CC0 LXº sexto, IX indictione testibus, qui presentes hiis aderant, annotatis: Ierossio de Wzperch, Zmielone de Luhtenburch, Ierozlao fratre Galli, Andread camerario,d Vlrico de Nova Domo carnerario, Gallo pincerna et aliis pluribus fide dignis. Datum ibídem IIII0 nonas madiiª per manus magistri Petri, venerabilis prepositi Wissegradensis, regni nostri cancellárii,e regni nostri anno quinto.e 20 Sigillum: Otakari sive Pfemysli, regis Bohemiae, etc., ducis A.ustriae etc., in filis sericis tenuibus flavi el viridis coloris illaesum appendet; in margine exteriore inscriptio apparet. Vide (cf.) Sigilla num. 1 a, 1 I (cf.), 2 III. (vide), 3 I (e/.). 470.* Ve jméno bozie amen. My Ottakarus, bozie milosti cesky král, vódce rakúsky, styrsky 25 a markrabe moravsky, vsem na veky. V pameti cinuov králuovskych vynímajíc vselikteraké bezprávie vecne zachovati slusie, aby téz vedle obyceje duovodného od staradávna a uvedeného nápisem jmenovitym popsáni byli. Proto jest, coz chceme vMeti vsecky vespolek tak budúcie jakoZto nynejsie, Ze vernym nasim mesfanóm chebskym vseliké a vselikteraké svobody a práva, v kterychZto za easu slavné pameti ciesafuov a králuov ffmskych dosovad jsú se radovali, 30 kterézto rozomne nauciti mohú, nepromenna chceme zachovati. Item zaslíbenie jim mesfanom ucinená kterymz koli slibem skrze ciesafe a krále i'ímské, palatina z Rynu hrabe Ludvika 470. ª) Ita A. - b) ,Bóem' A. - e) ,amuniri' A. - a-a) Ex ,Andreas camerarius' per rasuram correctum est A. - e-e) Verbis competenter distentis, ut ultimae duae lineae explerentur, scriptum e~A. M 1) C/. chartam Conradini in Wilten 1263 apr. 16 datam (RI V. 1, pag. 888 num. 4786). 1266 MAII 4. - 26. NUM. 470, 471. 695 a Cunrada, syna krále Cunrada, téz nepohnuta a nezmenna zachováváme. Item dfievei'ecené mMfany nase zvláStní milostf jim skrze nás ucinenú, totiZto aby po království nasem a vsech zemi nasich a po krajinách s svym sbozfm a s kupecstvím hez placenie cla anebo ungeltu a beze vseho 8acunku svobodne mohli projiti, chcme se z toho radovati. Item cla a ustanovenie neslusná 5 znovu také vymyslená vsecka marné a zádné moci byti odsuzujeme. A aby vlíecko napi'ed povedené IDOC VeCné pevnosti melo a aby V nekterém kusu nynejlíie nalíe toto privilegium pohnuté nebylo, pecetí nalíi potvrditi kázali sme. Dálo se ve Chbe léta od narozenie syna bozieho tisíc dveste líestdesátého sestého, svedci, ktei'íz pi'i tom byli, jsú tito napsaní: Jaros z Wzperch, Zmiel z Luchtemburku, Jaroslav bratr Havluov, Ondi'ej komorník, Oldfich z Nového Domu ko- 10 mornik a Havel senkéf a jini mnozí viery hodni. Dán tudiez skrze ruce mistra Petra, probosta vysehradského, královstvie naseho kancléfe, léta pátého naseho královstvie. 470.* In dem namen des herren amen. Wir Ottocarus, von gottes gnaden konig in Bohaimb, herzog zu ósterreich und Steyr, margraf in Mehren, allen zu ewigen zeiten. Zu gedechtnus ge- 1:; haltener regalien ausgenomen alle scrupel stetig solches in acht zu nehmen, ist von noten, dal3 es dem alten eingeführten gebrauch nach solches erneuert und eigen gemacht werde. Tuen derentwegen kund und zu wissen jedermenigklich sowol den nachkommenden als jezigen, das wir unsern getreuen burgern in Eger alle privilegia und freiheiten, zu welchen zeiten sie von den kaisern und romischen konigen erlauchtenª angedenkens seien erteilet worden und die sie natür- 20 licher weis fürbringen und erweisen konnen unverendert, ihnen zulassen wollen. So vergünnen wir ihnen auch die lehen, so sie haben von den romischen kaisern, romischen konigen, Reingrafen Ludouico und Cunrado, des konigs Cunradi sohn. So sollen auch unsere genante burger aus sonderbarer gnad durch unser reich und alle unsere unterworfene orter und liinder mit ihren kaufmanswahren ohne zoll zu ziehen befreit sein, wir sprechen auch alle neu gesetzte zolstiitt gantz 2:; nichts und von uncroften. Unrl damit alle vorgeschribene alzeit stet und vest verbleiben auch in keinerlei wcgzertrent werden mogen, haben wir solches mit unserem sigill corroborirn lassen. Actum Eger den 4 mai anno 1266. 471. Bruno, episcopus Olomucensis, Ulrico laico villam Kamenná Horka locandam dat. ao In castro episcopali Mírov 1266 maii 26. Aulographum in membrana scriplum usque ad annum 1936 in privata possessione asservalum nunc lalel (A). 1 - Apographum insertum esl confirmationi Slanislai, episcopi Olomuccnsis, in Kromlflf. 1522 sept. 27 dalae, cuius confirmalionis apographum coacvum in SAR Kroméfíz (arclzivum archicp., sign. Q VI a 1/2} asservalur (B). - - Aliud apographum inserlum est 35 vidimationi civitatis Svitaviensis in Svilavy 1663 apr. 27 datae, cuius vidimationis autographum ibídem (sign. Q VI a 1/1} asservatur (C). - Aliud denique apographum exstal in 470.• ª) Deesl 1' 2. 696 NUM. 471. 1266 MAII 26. codice chart. saec. XVl. ,,Pfípisové nadání na svobodstvi rycht vejsadnich a pfedkem na statku hukvaldském a téz pfi jinych léta 1555" intitulato, ibidem (sign. G) asservato, pag. 57-58 (D). - Versio Bohemica exstat in registris chartaceis dominii Miroviensis et Svitaviensis ante a. 1560 scriptis, ibídem (sign. 02) asservatis, pag. 180 (T 1). - Versio Germanica chartae exstat in vidimatione civitatis Mohelnice in Mohelnice 1656 oct. 31 con/ecta, cuius 5 vidimationis autographum chartaceum ibídem (sign. Q VI a 1/1) asservatur (T 2); texlum T 1 et T 2 inferius sub * praebemus. !mago phototypica: Sties, ErbhOfe. Ed: CDM III, pag. 381 num. 379 (ex B). - Ulcák, K vyvoji pluíiny, pag. 166 num. 2 (exCDM). Reg: Reg II, pag. 200 num. 517. Lit: Lick, Zur Gesch., pag. 40 (iranslatio in linguam Germanicam). - KK, pag. 335. Scriba: B 1 = Conradus, nolarius episcopi. Cf. Exempla scripi. num. 2 b, 4. Dictator: Conradus, nolarius episcopi. 10 Vide: JI. 2 b, Bruno episcopus (WW ), Conradus nolarius (GG), 4 b, De clwrlae apud localores 15 usu (K). Bruno, dei gratia episcopus Olomucensis, omnibus hanc litteram inspecturis et audillturis in perpetuum. Quoniam ea, que geruntur sub tempore, crebro cum 11 de cursu temporis evanescunt, ratione provida scriptis autenticis annotanlltur. Proinde presentium annotatione tam posteris quam modernis cupimus esse notum, quod Vlrico 20 laico villam in Hermansdorf Iocandam dedimus ipsique contulimus iudicium dicte ville, ita quod Iocationis iure sibi decimus mansus cedat. ltem tertium de iudicio percipiet denarium et molendinum cum una rota, si fieri poterit, habebit ibidem. Dicti mansi et omnia predicta libere pertinebunt ad ipsum et ad heredes suos perpetuo transferentur. Ad predictam villam quadraginta mansos deputavimus et homines, 2s qui locati sunt in ipsis, tredecim annorum ab hoc die libertate gaudebunt. Et si piures locari poterunt homines in ipsa villa mansorumque numerus augeri poterit, illi, qui locabuntur, adhuc in supercrescenti mansorum numero viginti annorum libertate fruentur. Postquam vero libertas expiraverit, dimidiam argenti marcam de manso quolibet in festo beati Martini2 annis singulis nobis et successoribus nostris ao solvent, decimam vero, ut in locatione condictum est, solvere non tenentur. Quod autem omnia premissa futuris temporibus permaneant inconvulsa, presentero paginam ad rei memoriam sempiternam inde conscribi nostrique sigilli iussimus munimine roborari. Datum in castro nostro Myrowe feria quarta in ebdomada Trinitatis, anno Domini M°CC0 LX0 VI0 presentibus Herbordo preposito Olomucensi, Heydolfo as preposito Cremeserensi, Conrado et Iohanne notariis nostris, Helemberto iudice de Zwitavia et aliis quampluribus. Sigillum: sicut ex imagine chartae apud Sties apparet, eadem quodam sigillo rotundo, non igitur sigillo Brunonis episcopi, in plagula chartacea appenso munita eral. 471. 1) C/. Sties inferius citatus; qua imagine in edilione charlae usi sumus. - 2) Nov. 11. 40 1266 MAII 26. NUM. 471. 697 471.*ª Brumo, z buozí milosti biskup olomúcky, známo bucf vsem, jenz tento list uzdi'éti neb slyseti budú, na easy veené. Ponevadz ty veci, kteréz se poi'izují V easu, vzdycky s pominutím CaSU SCházejí, Z té pfíciny tiemto pfítomnímb napsánímb tak i budÚCÍID jako nynejsímc zádáme 5 známo byti, ze Oldi'ichovi, cloveku sedlskému, k osazeníd dali jsme ves v Kamenné Horce a jemu jsme dali fojtství i'ecené vsi tak, aby právem osazení jemu desáty lán pi'íslusel; ti'etí z té rychty peniez téz pi'ijímati bude a jmá tu jmieti mlyn s jedním kolem, ac bude moci byti; jiz fecení lánové a vsecko napi'ed povedené jemu svobodne pfísluseti jmá a na easy veené jeho dedicuom pi'ipadati jmá. K tejz jiz dotcené vsi ctytidceti lánú pfüúcili jsme a vsickni, ktefíz jsú na nich 10 osazeni, od tohotc, dne za ttinátste let let lhoty uziti jmají. Bude-li pak viece lidí v té vsi moci osazeno byti a tech lánuov poeet bude-li moci rozmnofon byti, ti, ktefíz jeste• osazeni budú nad první pocet, dvadceti let lhoty uzívajte.f A kdyz jiz lhota vejde, z kazdého toho lánu puol hi'ivny sti'íbra na den svatého Martina kazdého roku nám i potomkuom nasimu platiti budú. Avfakz aby to na easy budúcí neporusené zuostalo etc.h 15 471.* Bruno, von gottes gnaden bischof von Olmutz, allen und maniglichen, die diesen brief horen lesen, zu ewigen zeiten. Alle die ding, die da gehandelt und beschlossen werden zu einer gewissen und stondhaftigen zeit, die werden mit gewisser vorsichtigkeidt und glaubwuerdigen schriften kraftiget und vorgewissert, daJ3 sie mittler zeit nicht mechten umbgestossen und 20 verkleinert werden. Derhalben durch bei wesender personen zeignus, so wohl gegenwertigen und noch kombenden thun wier wisende, daf3 wier dem Ulrich, einen gemeinen man, das darf Hermansdarf zu bauen und aufzurichten vorginstiget und ihme das gerichte des benambten darfs vor ein freigerichte mit zehen freien huben ockers, nach dem es wurd aufgepauet sein, zu geniessen gegeben und zugesprachen haben; item den dritten denarium von gerichtshandeln oder 25 buJ3geld; item eine miel mit einem rote, sol es solche freí haben, so er solche pauen kon; item die varbenonten huben ockers und alle andere erzehlte artickel solchem Ulrich und seinen erben zu ewigen zeiten sollen im freibleiben und ligen. Zu dem varbenombten dorf haben wier XL huben ackers verordnet und die personen, welche oldo aufpauen und wohnen werden, die sollen von diesem tage auf 13 johr freisitzen und so nach personen aufbauen. Kendten in demselben darf und 30 der huben anzal gemehret machte werden, denen die doauf gebauet hetten, die sollen uber die vorberurte anzohl der huben nach 20 johr freisitzen. Nach dem aber solche freiheit ein ende haben wierd, so sollen solche personen ein halb marck geld von einer jeden huben ackers auf das fest s. Martini alle jahr uns und unseren nachkammenden aufzelen und geben den zehnden oder 471.* ª) Superscriptio haec est: ,Mates rychtái' kamennohorsky jmá hamfest na desáty lán, 35 jenz takto zní:' T. - b-b) ,pi'ítomniem napsániem' T. - 0 ) ,nynejsiem' T. - ª) ,osazenie' T. - •) ,gtie' T. - f) ,uzilban' T. - 9) ,nasiem' T. - ") Hinc usque ad fi.nem textus translatus non est T. 698 NUM. 471, 472. 1266 MAII 26. - JUN. 2. zins getreide als in anfanck der afbauung angemeldet und gesetzt, sollen sie auch nicht geben nachzohlen. Damit aber solche vorberierte alle ding zu immer werenden zeiten, die in diesem brief bemeldet sind, nicht mechten umbgestossen werden, so haben wier zu ewigen gedechtnus solche brife mit unseren sigel befestigen lossen und zu bekreiftigen befohlen. Geben auf unseren schlos Mirow am mitwach nach der heiligen Dreifaltigkeidt im johr 1266 in beiwesen: 5 Herbarto probst zu Olmutz, Heidolfo probst zu Cremsier, Conrado und Joanne unsere cantzelisten, Helemberto richter zu Zwittau und viel personen mehr. 472.+ Bruno, episcopus Olomucensis, augmentationem pristini statuti, quam nobilis vir Beneda de Dubicko ecclesiae Olomucensi pro anniversario filii sui Marquardi, olim 10 Olomucensis canonici, fecit, donans ei totam villam Krcmañ, confirmat; quod statutum Beneda de Dubicko necnon capitulum Olomucensis ecclesiae sigillis suis roborant. In Olomouc 1266 iun. 2. Apographum exstat in vidimatione Ranosiri archidiaconi et Lutkonis, canonici Olomucensis ecclesiae, in Olomouc 1304 febr. 26 data (Reg II, pag. 864 num. 2000), cuius vidimationis 15 autographum in SAR Olomouc (archivum cap., sign. A I a 30) asservatur (B). - Aliud apographum saec. XIV.-XV. exstat in Libro privilegiorum membranaceo in SAR Kromértz (archivum archiep., sign. MK 1) asservato, pag. 241-242 num. 125 (C). - Apographum saec. XIV. praebet Líber privilegiorum ecclesiae Olomucensis membranaceus in SAR Olomouc (archivum cap., sign. E I 27) asservatus, fol. 61V-62'J (D). -Aliud apographum saec. XIV. 20 in parte chartacea eiusdem codicis exstat, pag. 45-47 num. 53 (E). Ed: CDM III, pag. 380 num. 382 (ex B).-Eisler, Geschichte Brunos (ZVGMSch 12 ( 1908)), pag. 189 num. 6 (ex C). Reg: Reg II, pag. 200 num. 518. Lit: Lechner, Beitrii.ge zur Frage der Verlii.sslichkeit des CDM, pag. 146 num. 45 (varietas 25 lectionum). - Snopek, K opravám dipl. mor., pag. 624 num. 38 (idem). - KK, pag. 336. Dictator: fortasse ecclesiae Olomucensis proprius, qui charla eiusdem editoris in Olomouc 1259 apr. 13 data (mzm. 181) usus est; quae typis minoribus exprimuntur. Sinceritas chartae videtur esse fulla: a) vidimatione B, b) annotatione ad mart. 14 in Necrología Olomucensis ecclesiae (SAR Olomouc, sign. E I 40, pag. 58) manu saec. XIII. scripta 30 (AOG 65, pag. 532): ,,Item obiit Marquardus canonicus, qui creavit vicariam, conferens in dotem ad eandem altari sancte Marie ex integro in Kyrman totam villam" (vide etiam in apparatu num. 181). E contrario inter testes nominati ,,magíster Iohannes et Heydolphus, Znoymensis et Prerouiensis archidiaconi," statum pristinum ostendunt; a. 1266 iun. 2 enim (vide num. 473) Johannes archidiaconus Znoymensis et Heydolphus praepositus et archi- 35 diaconus Cremsirensis erant. Qua de causa putamus chartam dubiae fidei esse. Duo exemplaria chartae videntur olim exstitisse. Primum (= B) in sinistra, alterum (= CE) in dextra columna dedimus. Vide: II. 2 b, Bruno episcopus (XX), 3, Olomouc, ecclesia cap. (Q). Bruno,ª dei gracia Olomucensis episcopus, omnibus Christi fidelibus hanc litteram inspectu- 40 ris eternam in Domino salutem. Que ad divini nominisl> cultum et honorem ac animarum salutem pie ac provide in nostra dyocesfc statuuntur, hiis merito ex officii nostri debito tenemur 1266 IUN. 2. NUM. 472. 699 robur adicereª firmitatis, ut nullius eis possit8 adversitatis obesse calumpnia, cum debite munimento rectitudinis sunt suffulta. Cum igitur nobilis vir dominus Beneda de Dubiskf ad honorem dei et pro remedio anime bone memorie Marquardi,u filii sui, olimh ecclesie nostre canonici, quinqué mansos in villa sua Kyrchmank vice priori cum omnibus suis serviciis, 5 proventibus et attinenciis1 ecclesie nostre 10 15 duxerit conferendos, duxerit conferendos, petens et statuens, quod in qualibet ebdomada singulis annis et per circulum anni cuiuslibet perpetuus ecclesie nostre vicarius, quicumque pro tempore mansos eosdem tenuerit, ad minus duas missas pro defunctis et unam in honore beate Marie virginis, matris Domini gloriose, ad altare eiusdem virginis in medio ecclesie nostre situm diebus, quibus licenter potest fieri, debeat celebrare, debitum in choro ecclesie nostre vicarii nomine obsequium nichilominusm prestiturus, prout super hoc in nostro autentico privilegio plenius continetur;1 demum ídem nobilis vir Beneda, sue prospiciens viciniora saluti, reliquam partem 20 tocius ville predicte Kyrchman ecclesie ville predicte Kyrchman,k in qua cum nostre quinquei precedentibus laneis xnn laneiº Olomucensi conputantur, eidem ecclesie contulit et adiecit libera voluntate cum omnibus iuribus et attinenciis eorumdem, petens humiliter et devote, quod donacionemP huiusmodi auctoritate nostra confirma- 25 re vellemus. Nos vero ipsius salutari proposito favorabiliter annuentes feria quinta magna, que est Cena Domini, candelis extinctis hanc collacionem sub interminacione anathematis in publica nostre ecclesie stacione duximus confirmandam; omnes violatores et invasores predicte ville et suorum pertinentiumq ipso facto decernentes excommunicacionisr vinculo subiacere; ita quod minister seu vicarius 30 ad altare beate Marie virginis, matris altaris eiusdem, Domini gloriose, in medio ecclesie nostre situm iuxta quod ab ipso, cui magis committitur,s plus exigitur, quanto frequencius et diligencius potest,t per se vel per alium missarum sollempniau studeat celebrare; ita 35 quod antequam prima incipiatur in choro missa, eadem sit finita, dans ad manus nostras! et per manus nostras et suas in presencia Olomucensis capituli Victori, capellanov altaris eiusdem, possessionem plenariam et integramw cum subsidibus,z taberna et molendino et omnibus pertinenciis ad villam eandem, prout superius est expressum; specialiter hoc adiecto, quod ídem altare nocturnoY tempore lampade cum oleo per 40 capellanumz ipsius altaris et successores eiusdem perpetuo illuminetur;ªª et quod in anniversariobb bone memorie Marquardi,g canonici quondam ecclesie nostre, filii 700 NUM. 472, 473. 1266 IUN. 2. - 3. eiusdem domini Benede, duodecimcc denarios et candelas totidem ídem capellanusªª teneatur offerre. Nos vero pium opus et affectum suum Iaudabilem in Domino commendantesee statutumtt huiusmodiff auctoritate ordinaria in nomine Domini confirmamus. Ett ego Beneda in evidens huius collacionis mee, videlicet tocius ville in Kyrchmank cum suis pertinenciis universis, ut in hac confirmacionis pagina plenius exprimitur, in testimonium et sempi- 5 ternam memoriam sigillum meum ipsi pagine iussi apponi. Et nos Bartholomeus decanus, Herbordus prepositus, magíster Stephanus archidyaconus,gg Symonhh custos, magíster lohannes et Heydolphus" Znoymensiskk et Prerouiensisll archidiaconi,mm Alexius,nn Bartholomeus, Sdezlaus00 Olomucenses canonici, ut omnia in hac pagina confirmacionis expressa perpetuis in ecclesia nostra temporibus observentur, sigillum eciamPP nostri capituli 10 apposuimus huic scripto. Item huius rei testes sunt: Paulus, Wsezlaus,qq Hodizlaus,rr Lupellus,88 Victor,Franco Olomucenses vicarii, Pardus camerarius, Nezamisltt Iencho,uu Bohussievv Olomucensis, Gradicensis, Prerouiensisll burchravii, ww lohannes sudarius, Ludzlausxx magíster venatorum, BencoYY provincialis et alii quam piures. In cuius reí memoriam sempiternam presentero paginam nostri sigilli munimine roboramus. 15 Actum inZZ Olomuczªªª anno Domini millesimobbb CC0 LXºVI0 ,bbb nno ccc nonas iunii. 473. Bruno, episcopus Olomucensis, receptis litteris Cunegundis, reginae Bohemiae, ducissae Auslriae el Sfiriae marchionissaeque Moraviae, (e/. notam 4) cessionem iuris patronalus in Nowa Cerekwia monasterio Oslavanensi ab ipsa regina facfam el in synodo 20 annua pronuntiatam publicat. In Kromiftí, in synodo annua 1266 iun. 3. 472.+ º)Ad litteram maiorem depingendam spatium vacuum relictum est D. - ") Deest D. - •) ,diocesi' C. - ª) ,addicere' E. - •) ,possint' C, E. - f) Deest C, D, E. - g) ,Marcwardi' E. - ") ,olym' D. - ') ,V' C, ,V3' D. - t) ,Kirchman' E. - 1) ,attinentiis' D. - m) ,nychilominus' C. -- n) 25 -,duodecim' E. - º) ,laney' D. - P) ,devocionem' D. - ll) ,pertinencium' e, E.-') ,ex:>icacois' c. - ') ,amittitur' D, E. - t) ,ad idem altare' sequitur in e, D, E. - ") ,solempnia' e, D, E. - V) ,cappellano' D. - 10) ,predictorum XII Ianeorum' sequitur in C, D, E. - "') ,subsidiis' E. - 11) ,necnon' D. - Z) ,cappellanum' D. - "") ,illuminentur' D. - "") ,aniversario' D. - CC) ,XII' e, D, E. - 4d) ,cappellanus' D. - ••) ,:>mendantes' C, D, E. - 11·11) ,huiusmodi statutum' D. - 30 rr) ,archidiaconus' D. - 1111) ,Simon' C. - ") ,Heydolfus' E. - "") ,Snoymensis' E. - 11) ,Prerowiensis' D. - mm) ,archydiaconi' D, ,archidyaconi' E. - nn) ,Allexius' D, E. - 00) ,Sdislaus' E. -PP) ,etiam' E. -Clll) ,Wseslaus' C, D, E.-") ,Hodyzlaus' D, ,Hodislaus' E.-") ,Cupellus' D, E. - ") ,Nezamizl' C, ,Nezamysl' D, ,Nezamizle' E. - "") ,Ienczo' D. - vv) ,Bohusie' e, D, ,Buhussie' E. - '°'°) ,burcravii' e, ,purgravii' D, ,burggravii' E. - XS) ,Ludslaus' 35 C, E. -1111) ,Bento' D. - ez) Deest D. - """) ,Olom' B, E; ,Olomuch' C._ bbl>-bbb) ,M°CoC0 LXºVI0 ' C, ,M°CC0 LX0 VI0 ' D, ,MºCCLXVI' E . - •••) ,1111' E. l) Vide num. 181. 5 10 15 20 1266 JUN. 3. NUM. 473. 701 Duo autographa in membrana scripta in SAR Brunae (archivum mon. in Oslavany, sign. St. Brno cist. P 26 b, P 26 a) asservantur (A 1, A 2). Ed: CDM III, pag. 384 num. 381 (ex A 2). Reg: Kopetzky, Regeslen, pag. 123 num. 96. - CDS V11. 2, pag. 143 num. 1229. - Reg 11, pag. 201 num. 519. - Eisler, Geschichte Brunos (ZVGMSch 12 ( 1908)), pag. 191 num. 7. Sebánek, Archivy, pag. 35 num. 205 (ex A 1, A 2). Lit: Dusková, Listiny rudtkovské, pag. 250 (scribae A 1, A 2), 270 (stilus cancellariae episcopalis). - KK, pag. 337 ss. In tergo ambarum charlarum regislrator monasterii Oslavanensis saec. XI Il. scripsit: ,,Super Noua Ecclesia" (B = Os 4 a). Scriba A 1: B 1 = Conradus, notarius episcopi. Cf. Exemplascript. num. 2 b, 4. -A 2: B 16= = destinatarii proprius (Os 4), cuius manus in chartis sinceris inter annos 1266-1275 monasterio in Oslavany datis occurril. Exempla script. num. 2 b, 12. Cf. Exempla script. num. 3, 4. Dictator: Conradus, notarius episcopi. Exemplar A 2 in membrana scriptum est, ubi vestigia aperte alium textum hic quondam inscriptum esse produnt; superficies membranae scabra est, in membrana replicata foramina rotunda prioris sigilli appensi restan!. Exemplar A 2 autem sincerum est, nam textus eius textui exemplaris A 1 respondet. Cur in monasterio Oslavanensi in hoc exemplari nomen plebani era.mm sit (vide notam n}, incertum esl. Hanc correcturam factam esse apparet, cum exemplar A 2 confi.ciendum esset, id est post annum 1266 in posteriore parte litis (ante a. 1281) de iure patronatus in Nowa Cerekwia motae. Vide: II. 1 b, Cunegundis (C), 2 b, Bruno episcopus (YY}, Conradus notarius (HH), 3, Oslavany (R). Nos Bruno, dei gratia episcopus Olomucensis, notum esse cupimus presentiumª 25 inspectorillbus et auditoribus,, universis, quod cum .. e 1 abbatissa et conventus de Ozla, nostre 11 diocesis, ordinis Cisterciensis, ius patronatus ecclesie,, de Nuwenkirghen,ª nostre diocesis, ad 11 se dicerent pertinere, inclita domina nostra domina Chunegundis,e reginat Boemie, sibi ius patronatus ecclesie predicte cepit eciam vendicare. Tandem vero auditis instrumentis et privilegiis,2 que pro se predicta domina .. e abbatissa et 3o conventus super iure patronatus eiusdem ecclesie producebant, domina nostra regina prefata deum pre oculis habens et nostris acquiescens hortationibusg cessit iuri, suas nobis super huiusmodi cessione litteras dirigendo, quas de verbo ad verbum presentibus inseri fecimus ad memoriam et cautelam, quarum tenor talis est: Reverendo patri ac domino B., Olomucensish ecclesie episcopo, Ch., regina Boemie,h' ducissa as Austrie et Stirie, marchionissa Morauie, cum filiali reverentia' salutem. Paternitati vestre presentibus scriptis declaramus, quod nos deum habentes pre oculis et consilio vestro innitentes, de iure patronatus ecclesie, que dicitur Nuwenkirghen, cessimus et cedimus ecclesie de Ozla; licet multa discrimina oriri possent contra privilegia,k tamen pretextu nostrorum predecessorum et anime nostre gravamenl atque 40 orationum dicti monasterii volumus et petimus,m ut dictam ecclesiam pacifice et quiete possideant. Quod si plebanus . .n 3 in proventibus sepedicte0 ecclesie per aliquas cavillationesP dicturn monasterium molestare presumpserit, nostri causa ipsum ..n 702 NUM. 473, 474. 1266 IUN. 3. - 1264/66 IUN. 7. non patiamini.q Datum Prage octavodecimo kalendas maii.4 Quod autem super hiisr nullum processu temporis dubium oriatur, et que pie facta sunt per dominam nostram reginam, non possint calumpnie scrupulo perturbari, presentem paginam ad rei memoriam sempiternam inde conscribi nostrique sigilli iussimus8 munimine roborari. Datum in Cremeser IIIt nonas iunii, anno Domini M°CC0 LX0 VI0 u 5 presentibus Bartholomeo decano, Herbordo preposito, magistro Stephano archidiacono Olomucensi, magistro Iohanne Znoemensel archidiacono, Alexio preposito in Wlframskirghen,v Heydolfow preposito et archidiacono in Cremeser et aliis quampluribus clericis in nostra synodox annua tune collectis ibidem. Sigillum: Brunonis, episcopi Olomucensis; in A 1 in fi.lis sericis rubri colorís illaesum; in A 2 ex to cera ruhida in fi.lis sericis uiridis colorís illaesum appendet. Cf. Sigilla in CDB IV. 2, num. 12. 474. Pfemysl Otakarus II., rex Bohemiae, dux Austriae et Stiriae marchioque Moraviae, hospitale sanctae Mariae in Bohmischbruck mandati forma in suam tuitionem recipit. In Stftbro [1264-66]1 iun. 7. 15 Autograplzum in membrana scriptum in arc/ziuo publico Monacensi (sign. KU Regensburg St. Emmeram 83) asseruatizr (A). Reg: Schratz, Beitrage, pag. 379 num. 4 (ex A, ad 1255 iun. 7). Lit: Duskouá, Urkundenwesen, pag. 258, 286 (PB). Scriba: P II 61 = cancellariae regiae (partís Austriacae) proprius. Cf. Exempla script. mzm. 20 1 a, 43. Dictator: P II 61 = cancellariae regiae proprius. Vide: II. 1 a, P. O. II., P II 61 (F). 473. ª) ,presencium' A 2. - b) Finis lineae A 2. - º) Punctum geminatum omittitzzr A 2. - ª) ,Nvuuenkirghen' A 2. - •) ,Chvnegundis' A 2. - f) ,re!!gina' fi.nis tertiae lineae A 2. -11) ,hortacio- 25 nibus' A 2, ,hort' in loco raso scriptum est. - h) ,Olomuncensis' A 2. - h') ,Boom' A 1. - '),reverencia' A 2, ,reve' in loco raso scriptzzm est. - k) ,earundem' sequitur in A 2. - ') Ita A 1, A 2.m) ,etimus' in loco raso scriptum est, super ,p' titulzzs erasus apparet A 2. - n) Punctum geminatum in loco raso alío atramento scriptum est A 1. - 0 ) Vox deest A 1. -- P) Littera ,e' correcta est ex ,i' A 1, ,cavillaciones' A 2. - q) ,paciamini' A 2. - ') ,his' A 2. - 8 ) In loco raso, ubi primum 30 iterum ,sigilli' scriptum eral, exstat A 1. - t) ,III0 ' A 2. - u) ,millesimo ducentesimo sexagesimo sexto' A 2. - ") ,Wolframskirhen' A 2. - w) ,Heidolfo' A 2. - X) ,sinodo' A 2. 1) Juta (? ). - 2) Exstant nonnulla priuilegia ad eandem rem pertinentia, e quibus quae maximi momenti sunt (siue sincera siue falsa) addzzcimus: CDB III, pag. 111 num. 96, pag. 168 num. 135 (falsum}, pag. 211 1wm. 171 (falszzm}, CDB IV, pag. 445 num. 262. - 3 ) Fortasse Arnoldus, 35 notarius / Venceslai I./; nomen plebani, cuizzs litterae initiales in A 1 primum exstabant, in monasterio Oslauanensi pastea (uide notam n) erasum est. -- 4) Libellus Cunegundis reginae apr. 14 datus ínter a. 1262-1266 poni potest; verisimillime autem demum a. 1266 ortus est. 1264/66 IUN. 7. - 1266 IUN. 26. NUM. 4.74, 475. 703 0.,2 dei gratia Boemieª rex, dux Austrie et Stirie ac marchio Moravie, dilectis fidelibus 11 suis ..b presens scriptum intuentibus universis gratiam suam et omne bonum. Quia hos!lpitale sancte Marie in Ponte Boemico in bonis, possessionibus et hominibus 11 suis ac iuribus et libertatibus universis in nostre dominationis presi- 5 dium et tuitionem recepimus specialem, volumus et mandamus vobis singulis et universis nostre sub optentu gratie firmiter et districte, quatenus nullus vestrum dictum hospitale in aliquibus bonis, possessionibus, hominibus, iuribus et libertatibus debeat aliquatenus perturbare; talem circa premissa diligentiam adhibentes, nec super molestatione ipsorum aliqua nostra deinceps audientia requiratur, ut ex hoc vos 10 amplioris gratie et favoris plenitudine prosequamur. Datum in Mysa VII0 idusd 15 20 30 iunii.d Sigillum: Otakari sive Pfemysli, regis Bohemiae, etc., (maiestalis tantum), scidula membranacea ex azztographo ipso scissa valde laesum dependet; in dorso sigilli tres scrobiculi impressione digiti con/ecti apparent. Cf. Sigilla num. 1 a, 1 I. 475. Pfemysl Otakarus JI., rex Bohemiae, dux Austriae et Stiriae marchioque Moraviae, monasterio in Chotesov ecclesiam sancti Laurencii apud Plzefz concedit, possessiones ad eandem pertinentes nominatim enumerans. - 1266 iun. 26. Autographum in membrana scriptum in SÚA Pragae (archivum mon. in Chotesov, sign. L IV RP Chotesov num. 13) asservatur (A). - Apographum insertum est conflrmationi Venceslai II., regis Bohemiae, datae Pragae 1288 mart. 21 (Reg II, pag. 619 num. 1439}, cuius confirmalionis autographum ibídem (sign. num. 28) asservalur (B). - Apographum charlae (in confirmatione Venceslai II.) confirmatio Johannis, regís Bohemiae, data Pragae 1325 apr. 15 (Reg IIl, pag. 414 num. 1071) continel, cuius confirmationis autographum ibídem (sign. num. 45) asservatur (C). - Aliud apographum insertum esl confirmationi Karoli IV., Romanorum imperaloris, datae Pragae 1358 /ebr. 21 (Reg Vl, pag. 446 mzm. 756}, cuius conflrmationis autographum ibídem (sign. num. 72) asservalur (D). - Simplex apographum denique exstal in codice charlaceo saec. X VII. ,,Annales monasterii Cotieschouiensis" intitulato, in UK Pragae (sign. XV B 4) asservato, pag. 362-364 (E). Ed: Hugo, Ord. Praem. Annales, col. 460 ss (ex C). - Hormayr, Taschenbuch 1840, pag. 463 num. 21 (ex A). Reg: Hormayr, Archiv 1827, pag. 9. - Hormayr, Taschenbuch 1841, pag. 495. - Bohmer, Add. sec., pag. 441 num. 179. - Reg ll, pag. 201 num. 520. 35 474. ª) ,Bóem' A. - ll) Ita A. - 0) Scriba primum ,ut' scripsit et sine rasura correxil A. a-a) Verbis competenter dislentis, ut ultima linea expleretur, scriptum est A. 1) Mandatum ínter annos 1264-1266, quando scriba P I I 61 in cancellaria regia munere fungebalur, ponimus. - 2) Pi'emysl Olakarus II. 704 NUM. 475. 1266 IUN. 36. Lit: Hruska, Kniha, pag. 4 (transl. in linguam Bohemicam). - Krofta, Zalátky c. bernl, pag. 437 (rei deliberatio ). - Sebánek, Listiny pi'ibysla11ické, pag. 22 (idem). --Hanke-Hajek, Wieden, Hofkapelle, pag. 118 (titulus magistri Petri). - Fiala, Kancelár, pag. 217 (falsus indictionis numerus). -- Dusková, Urkundenwesen, pag. 362, 377, 409 (signum crucis dele). In charlae tergo manu saec. Xlll. scriptum est: ,,Confirmatio capelle Pilznensis" (B); postea 5 alia manu atramento pallidiore additum est: ,,et stili {scilicet notariatus?j et villarum Ws[ah)law et aliarum" (C). Scriba: P I I 62 = desiinatarii proprius; seu eadem, seu simili manu ením notae in tergo chartarum Chotessouicensium num. 10 el 12 scripiae sunt. Exempla script. num. 1 a, 44. Dictalor: destinatarii proprius; qui in initio chartae charla num. 10 modo commemorata in tu Kladruby 1253 dec. 27 data usus est, quae typis minoribus exprimuntur. Vide: JI. 1 a, P. O. JI., 3, Teplá-Chotesov (C). B In nomine sancte trinitatis et individue unitatis amen. HNos Ottacarus, dei gracia Boemieª rex, dux Austrie et Stirie et marchio Morawie, omnibus Christi fidelibus hanc 11 paginam inspecturis salutem imperpetuum. *Si dextera nostre magni- 15 ficencie generaliter ad universos extendi debeat, maxime tamen ad eos, qui die noctuque sine intermissione non cessant insudare divinis laudibus et obsellquiis, est• extendenda. Nos itaque recognoscentes in conventu fratrum et sanctimonialium in Chotessouensi monasterio, quibus deus omnipotens e:;t porcio, qui diligentibus se ad insistendum divine contemplacioni tribuit intellectum, 11 devotarum oracionum ipsorum, que dante deo pro 20 sui assiduitate fiunt ibidem, participes esse cupientes, pro nostra et nostrorum progenitorum salute, ob favorem, quem de speciali prerogativa circa dominum Gothardum, prefati monasterii prepositum, dilectum et specialem capellanum nostrum, et conventum eundem habere dignoscimur, aule nostre regie ecclesiam sancti Laurencii apud Pilznam cum iure patronatusb et cum omnibus ecclesiis ab eadem dependentibus et universis 25 earumdem pertinenciis sepe dicto monasterio Chotessouensi perpetuo contulimus possidendam nec non ad usus eorumdem prepositi et conventus iam dicti monasterii pro eorum beneplacito redigendam. Et ne sepius ecclesie dicte possessionum nomina de facili labi possint in oblivionis interitum, in quibus tam spiritualis quam temporalis obtinetur iurisdictio, que cum omnibus suis iuribus a nobis sepe dicto monasterio collata dignos- 3u cuntur, presentis scripti series hic ea prosequitur singillatim: ecclesiam sancte Marie in latere Pilznensis civitatis, ecclesiam sancti Iohannis Baptiste, ecclesiam sancti Wencezlai, ecclesiam sancti Martini in Pilznensi civitate, ecclesiam sancte Crucis, ecclesiarn sancti Petri in monte castri predicte civitatis, e ecclesiam sancti Blasii extra eandem civitatem, ecclesias in Thetin sancti Michaelis et sancte Ludmile apud Weronam cum uno 35 manso, silvis et montibus et cum piscaria, que vulgariter Zlup numcupatur/pertinentibus ad easdem, item villam Wscahlau, Zedlce cum molendino et flumine Bradaua dicto, Lubacouich, in Wodokerth duos mansos, in Dudlebech similiter duos mansos, in Malich unum mansum, apud Dolen circa flurnen, quod Misa vocatur, tres mansos, villarn Popouich iuxta Veronam civitatern cum omnibus pertinenciis suis, videlicet agris cultis et •o incultis, cum montibus et silvis, pratis et arbustis, cum aquarum decursibus, cum"' 1266 IUN. 26. NUM. 475, 476. 705 piscariis et molendinisª et cum omnibus pertinenciis earundem villarum iam predictarum, cum omnibus decimis predialibus provincie Pilznensis nostrarum curiarum et cum minoribus decimis, videlicet vitulis, agnellis, porcellis, pullis, caseis et omnibus, que possunt provenire de grangiise iam supradictis, decimum forum in Pilzna per totam 5 septimanam, beneficium in Pilzna, in Misa ac in Domaslich civitatum,I notariam ipsius sancti Laurencii ecclesie totam provinciam per Pilznensem cum omnibusu cancellaribus denariis nostre generalis collecte per totam provinciam supradictam, volentes itaque, ut ea, que per nos ordinantur sollempniter, ab universis firmiter et inviolabiliter debeant observari, presencium testimonio ecclesie" prefateh donacio- 10 nem in presencia regni nostri nobilium et aliorum Christi fidelium favorabiliter celebratam eidem monasterio Chotessouensi cum omni libertate, qua nostre magestatis donacio gaudere debeat, provide confirmamus et presentís scripti patrocinio sigillorumque nostrorum munimine roboramus firmiter inhibentes, ne quisquam heredum vel successorum nostrorum hanc nostre donacionis et confirmacionis paginam quacum- 15 que occassionef valeat infringere aut ei ausu temerario contraire. Datum per manum magistri Petri, regalis aule nostre cancellarii et dei gracia Wissegradensis prepositi et Pragensis ecclesie archidiaconi, anno Domini millesimo CC0 LXºVIº, indictione Vll,1 VI kalendas iulii. Sigillum: Otakari sive Pi'emysli, regís Bohemiae, etc., ducis Austriae etc., in filis sericis flavi 20 et rubri coloris valde laesum, sed conservatum, appendet. Cf. Sigilla num. 1 a, 1 1, 2 JIJ. 476. Céc de Velesín, baro lerrae Bohemiae, villam Reinprechls sub cerla condicione sibi obligalam monasterio in Zwelll cum consensu coniugis suae delega!. In claustro Zwettl 1266 iun. 26. 25 Aulographum in membrana scriptum in archivo monasterii in Zweltl (sign. num. 133) asservatur (A). - Apographum saec. XIII. ex. aut XIV. in. servavit ,,Liber fundationum mon. Zvetlensis" in eodem archivo asservatus, fol. 66" (B). Ed: Ludewig, Reliquiae IV, pag. 63 (ex B ). - Linck, Annales Ausfrio-Clara- Vallenses, pag. 378 num. 5. - FRA JI. 3, pag. 243 (ex B). - Kopl, Urkundenb11ch der Stadt Budweis in B., 30 pag. 5 num. 9 (ex A). 475. ª) ,Bóeiu' A. - b) Scriba primum ,parro' scripsit (vocem ,parrochiali' /ortasse scribere volens}, primam ,r' per rasuram in ,t' correxit A. - e) Scriba primum ,civiti' scripsit ultimam ,i' sine rasura in ,a' correxit A. - a-a) Scriba ,et molendinis cum piscariis' scripsit et signis reclamationis seriem verborum mutavit A. - •) Voci ,grangiis' compendii signum superponitur in A. - 1) 35 Ita A. - g) Littera ,b' ex ,s' correcta est A. - A·&) Scriba ,prefate ecclesie' scripsit, sed signis reclamationis seriem verborum mutavit A. 1) Ad annum 1266 indictio IX pertinet. 706 NUM. 476. 1266 IUN. 26. Reg: Reg II, pag. 145 num. 373 (erronee ad a. 1262), pag. 202 num. 521. - Schmidt-Picha, Urkundenbuch, pag. 4 num. 18. In charlae lergo manu saec. XIII. scriplum est: ,,Domini Tschetschonis super Rynprehts". Seriba: deslinalarii proprius ( = O 58}, qui et charlam Pfemysli Otakari II. (num. 480+) et alias eidem monasterio dcstinatas charlas (num. 443, 445) scripsil. 5 Diclator: destinalarii proprius. Vide: IJ. 4, De charlae apud nobiles usu (MMM). Universis Christi fidelibusª presentes litteras audituris Schetsho de Wilitschin, baro terre Boemie, salutem in perpetuum. Quoniam secularibus inplicati negociis minus agere 11 valemus, que nos auctori nostro reconcilient et conmendent, salubre 10 existimavimus illorum necessitatibus subvenire, qui a mundanis remoti tumultibus deo vacare liberius et suis precibus pro aliorum ex[[cessibus possunt efficatius intercedere apud deum. Hinc est, quod divina commonitib inspiratione cum bona voluntate coniugis nostre domine Gisle, sororis nobilium dominorum de Chvnringe, villam in 11 Reimprehts sitam iuxta Whra monasterio beate virginis Marie in Zwetil delegavimus 1s ad laudem ipsius et fratrum usum deo ibídem iugiter famulantium ea conditione, qua iam dicte uxori nostre assignata fuerat multis coram astantibus nobilibus et honestis viris ipso tempore, quo nobis fuit legittime copulata. Quam condicionem idcirco presentibus interponimus, ut hii, qui nunc sunt, et posteri recognoscant, quam matura deliberatione predicto claustro contulerimus ipsam villam: Pro ducentis 20 namque marcís argenti nobis obligata fuerat ad pristinum dominium nullatenus reditura, nisi prefata summa argenti totaliter solveretur; verum quia domino Heinrico de Whra soli ac suis heredibus adtinet eiusdem ville possessio redimenda, ut eadem villa destructa ex multo tempore facilius ex ipsius adiutorio reedificaretur, ut eciam predia quedam ipsius ville obligata redimeret, ideo dominus Chunradus, abbas ante- 25 dicti cenobii, in presen tia prenominate uxoris nostre nostro consilio acquiescens, summam argenti marcarum, videlicet ducentarum, in ducenta talenta denariorum commutavitc muniri' A. - d-a) Verbis compele11ler dislentis, ut ultima linea expleretur, scriptum est A. 1) Nota in tergo scripta non ad hanc chartam sed ad chartam in/erius commemoratam (e/. n. 8) 35 pertinet. - 1) Clementis IV. - 3) Sequitur tenor litterarum Urbani IV. papae apud Urbem Velerem [1263] oct. 21 datarum (inedit., vide suo tempore in serie regestorum huius tomi). - 4 ) Sequitur tenor litterarum Clementis IV. papae Perusii [1265] mart. 3 datarum (inedit., vide suo tempore in serie regestorum huius tomi). - 6) Engelbertum. - ') Nomen ignoramus. - 7) Nomen ignoramus. - ª) Liltcrae non c.xstanl. 716 NUM. 483. 1266 NOV. 1. Lit: Lechner, Beitriige zur Frage der Verlüsslichkeit des CDM, pag. 147 num. 46 (varietas lectionum). - Snopek, K opravám dipl. mor., pag. 688 num. 39 (idem). - Weizsücker, Olmüi'!er Lehenwesen, pag. 47 (rei deliberatio ). - Sebánek, Tfi kapitoly, pag. 55 (formularius chartae). - Bakalu, Listina biskupa Bruna, pag. 226-228 (totius rei deliberatio). - Hrabo- 11á, Ekonomika, pag. 102 (origo Theoderici de Brocke). 5 Dictalor: Conradus, notarius episcopi, qui auctor est formularii III. chartarum iura feudalia tangentium. Nomina testium ad a. 1266 non pertinent; eodem enim anno decanus Bartholomaeus (non Heydolphus) et notarius Conradus (non Johannes et Arnoldus) munere suo fungebantur. Eorum nominum respectu charla inter annos 1269 mart. 2 (obitus decani Bartholomaei) et 10 1270 mart. 20 (obitus decani Heydolphi) ponenda est. Stilo suo charla vere Conrado notario, hoc tempore iam scholastico Olomucensi, adiudicanda est; mirum in modum autem verborum iuncturis eadem ad chartam 1273 dec. 6 (num. 718) datam alludit. De rationibus a Bakala recte prolatis charla anteriore temporis nota munita est neque vera esse potest. 15 Vide: Il. 2 b, Bruno episcopus (ZZ), Conradus notarius (JI), 4 a, De chartae apud milites usu (G). Bruno, dei gratia Olomucensisª episcopus, dilecto sibi Theoderico de Broka,b famulo suo, in perpetuum. Dignum esse censemus et consonum racioni, ut eos, qui se nobis et ecclesie nostre obsequiosos exhibent et paratos, quodammodo speciali 20 dilectionis studio prosequamur. e Hinc est, quod notum esse volumus tam presentibus quam futuris, quod nos tibid tuisqued heredibus pretextu serviciorum tuorum necnon fratris tui Iohannis, militis nostri,6 que nobis et ecclesie nostre exhibuistis et intenditis in posterum exhibere, mansum et dimidium sitos in villa nostra Mathistorf,I quos de nostro consensu emptionis tytulog dinosceris comparavisse,k conferimus 25 liberaliter et libenter iure feodi perpetuo possidendos. Ut autem hec nostra' donacioi tibi tuisque heredibus rata permaneat, dari fecimus presens scriptum sigilli nostri munimine roboratum; addicientes eciam tibik de gratia speciali, ut eadem bona ad heredes tuos tam feminas quam masculos transferantur. Huius rei testes sunt: Heydolfus decanus, Conradus scolasticus ecclesie nostre, lohannes de Ketschirl capellanus 30 noster, lohannes et Arnoldus notarii nostri, Herbordus de Fullensteinm dapifer noster et Iohannes filius suus, Henricus et Iohannes de Broka,11 Otto de Lyuonia,0 Henricus Struz milites nostri et quamplures alii. Datum in Fullensteinm anno Domini millesimoP coco sexagesimo VI0 ,P in die Omnium sanctorum. 483.++ ª) ,Olom' B, C. - b) ,Broda' C. - e) ,prosequimur' C. - rt-rt) ,sibi eiusque' C. - •) ,na' :J5 C. -- í) ,Machisdorf' C. - u) ,titulo' C. - h) ,conparusse' B, ,;,paravisse' C. - i-i) ,donacio nostra' C. - k) ,sibi' B, C. -- 1) ,Ketscher' C. - 111) ,Fullinstein' B. - n) ,Broca' C. - 0 ) ,Liuonia' C. - P-P) ,M°CCLXVI' C. 1 ) V. d. Boéek in CDM apographum C sequens, destinatarium erronee cum cognomine ,de Broda' adducit, unde in litterarum monumentis saepius occurrit opinio asseverans Theodericum 40 oriundum fuisse de Uhersk(¡ Brod. 1266 DEC. 31. NUM. 484. 717 484. Johannes, episcopus Pragensis, confirma! ordinalionem capiluli Pragensis monasterio in Bfevnov faclam, per quam disponilur, ul monasterium innocentibus ecclesiae Pragensis solum fertonem argenti annis singulis solvere teneatur. 5 Pragae 126[6]1dec.31. Aulographum olim in archivo monaslerii Brevnoviensis asservabatur, nunc in archivo Musei Nationalis Pragae (sign. 31) asservatur (A).I Rey: Reg IJ, pag. 222 n11m. 579 (ad a. 1267). -- Schramm, Regesten, pag. 79 num. 3 (ad a. 1267). 10 Lit: KK, pag. 360 (scriba chartae). - Nov(¡, Listiny, pag. 121 n. 391 (non omnino recte opinatur annum incarnationis cum anno pontificatus episcopi non congruere). -- Dusková, Formuláf Tobiáse z Bechyne, pag. 58 (formularius cancellariae episcopi). Scriba: J I IJ 6 = N 7 = cancrllariae episcopi proprius (vide el num. 188). Cf. Exempla scripl. num. 2 a, 4. 15 Dictator: idem atque scriba. Ad reme/. ex. gr. CDB Ill, pag. 81 num. 75. Vide: II. 2 a, Johannes episcopus (AA), J JIJ 6 (B), 3, Bfevnov-Rajhrad (Y). Iohannes, dei gratia Pragensis episcopus, honorabilibus viris ..3 abbati et conventui monasterii Breunouensis, ordinis sancti Benedicti, nostre dyocesis, 11 salutem et 20 sinceramª in Domino caritatem. Cum a nobis petitur, quod iustum est, tam vigor iuris quam ordo postulat rationis, 11 ut id ad exauditionis gratiam admittere debeamus. Eapropter fratres et filii in Christo dilecti, vestris iustis et rationabilibus petitionibus favol!rabiliter inclinati, statutum et ordinationem ac provisionem per venerabiles viros lacobum prepositum, Witum decanum et totum Pragensis ecclesie 25 capitulum de assensu nostro provide factam ac licite, per quam disponitur ac etiam ordinatur ex causa rationabili et honesta, ut decetero annis singulis in perpetuum domino episcopob innocentum eiusdem Pragensis ecclesie et ipsis innocentibus ac eorum sociis omnibus pro expensis, que eis in monasterio vestro dari consueverant, una die pro quolibet anno non nisi fertonem argenti boni in ultima ebdomata ante festum 30 Nativitatis Domini dare tenemini, e assignando eum procuratori prefati episcopi vel magistro puerorum, quo episcopus, innocentes et socii ipsorum predicti omnes et singuli debent esse contenti, nisi vos, domine abbas, vel aliquis ex successoribus vestris, in predicto termino premissam quantitatem peccuniee dare neglexeritis et etiam assignare in tempore constituto, prout premisimus et in litteris dictorum 35 prepositi, decani et capituli Pragensium super hoc editis et sigillo ipsius Pragensis ecclesie roboratis ac vobis et vestro monasterio assignatis, quas nos vidimus et legimus, plenius continetur,4 autoritate, e qua fungimur, ex certa sciencia confirmamus et presentis scripti patrocinio communimus. Nulli ergo omnino hominum liceat hanc 718 NUM. 484. 1266 DEC. 31. nostre confirmationis paginam infringere et ei ausu temerario contraire. Si quis autem hoc attemptare presumpserit, indignationem omnipotentis dei et beatorum Witi, Wenceslai atque Adalberti martyrum et nostram se noverit incursurum. Datum Prage per manum Petri, notarii nostri, anno Domini M°CC0 LX0 VII0 , e in die Siluestri pape et confessoris, indictioned decima,5 pontificatus vero nostri anno nono.d Sigillum: Johannis, episcopi Pragensis, cum sigillo secreto in filis sericis flavi et rubri colorís illaesum appendet. Cf. Sigilla num. 2 a, 1, 2. 484. ª) Hoc loco nec non inferius saepius videtur rasura exstare, sed re vera tantummodo summa membrana violata est. - ") Signum ,-' sequitur in A. - 0) Ita A. - d·d) Verbis competenter distenlis, 5 ut ultima linea expleretur, scriptum est A. 10 1 ) Vide n. c; initium anni ad dec. 25 (Nativitatem Domini) ponitur. - 2) Apud Fr (sign. 4, 273) apographum chartae a v. d. Bolek confectum exstat, e quo cognosci potest chartam suo tempore in archivo archiepiscopali Olomucensi asservatam esse. Charla cum charla num. 55 in proprietate Maximiliani baronis Somerau-Beck cea a. 1838 fuisse videtur, qui eam probabiliter Museo Nationali Pragensi donavit. - 3) Martina. - ') Litterae non exstanl. - 1) Cf. n. 1. 15 HOC FASCICULO CONTINENTUR Pag. Praefatio. 5-8 Personarum nec non institutionum, ad quas huius tomi litterae ac diplomata data sunt, conspectus 9-19 Personarum nec non institutionum, quae huius tomi litteras ac diplomata ediderunt, conspectus . 21-27 Acta annorum 1253-1266, quae ad ipsam cliplomatarii Bohemici stirpem spectant. 29-718 CODEX DIPLOMATICUS ET EPISTOLARIS REGNI BOHEMIAE Zalofü Gustav Friedrich Dil V úSTAVCESKOSLOVENSKYCH A SVETOVYCH DEJIN CSAV K vydáni pfipravili Jindfich Sebánek a Sáfa Du§ková CODEX DIPLOMATICUS ET EPISTOLARIS REGNI BOHEMIAE Dilu V. svazek první 1253-1266 VCdecky redaktor prof. dr. Zdenek Fiala DrSc., cien korespondent CSAV Obálku navrhla Vlra Beránková Vydala Academia, nakladatelstvt Ceskoslovenské akademie ved, Praha 1974 Redaktor publikace dr. Ladislav Uléák Technick(J redaktor Jaroslav Hrub(J Vytiskl MfR, novináfské závody, n. p., závod 1, Praha 1, Váelavské nám. 15 l. vydáni - 720 stran - 64,34 A A - 65,23 VA Náklad 700 v(JtiskfJ. - 02/6 - 6332 21-092-73 Cena broiovaného v(Jtisku 160,- Kés 509-21-882