MUSICALIA 1–2 / 2017, 125–136 Musicalia 1–2 / 2017 125 Neznámá varhanní tabulatura ze začátku 17. století DAGMAR ŠTEFANCOVÁ O - - - 1 2 1 B spolu s 1 C3 4 5 souboru Rukopisné zlomky Knihovny Národního muzea Rekonstrukce tabulatury 1) Rukopisné zlomky Knihovny Národního muzea. Sbírky Adolfa Patery 2) Rukopisné zlomky Knihovny Národního muzea. Signatura 1 A, Národní muzeum, 3) Rukopisné zlomky Knihovny Národního muzea. Signatury 1 B a 1 C, Národní muzeum, 4) Rukopisné zlomky Knihovny Národního muzea. Signatury 1 D, 1 E a 1 G, Národní 5) © 2017 Dagmar Štefancová, published by De Gruyter Open. This work is licensed under the Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivs 3.0 License. Dagmar Štefancová 126 Musicalia 1–2 / 2017 - - 6 - - - r O C V H7 a Invocavit me et ego exaudiam v –127r - 6) 7) Musicalia 1–2 / 2017 127 Dagmar Štefancová Musicalia 1–2 / 2017 Obsah 8 1 r 2 v –101r Hierusalem gaude gaudio magno. Handel Handl-Gallus, Jakob: Hierusalem, gaude gaudio magno Tomus primus operis musici 3 v –102r Ecce Dns veniet Ludo de Victoria / Ecce apparebit Dns. Secunda Pars Victoria, Tomás Luis de: Ecce Dominus veniet / (2. pars) Ecce apparebit Dominus Motecta, que partim quaternis, partim quinis vocibus … concinentur 4 v –103r [Introitus?] Adventus Rorate J. Knefel. / Coeli enarrant Versiculus Knöfel, Johann: Rorate / Coeli enarrant Cantus choralis, musicis numeris quinque vocum 5 v –103r Nue kom [der] Heyden Heiland Eccardi Eccard, Johannes: Nun komm, der Heiden Heiland Der erste Theil geistlicher Lieder 6 v –103r Alleluia Prophetae Sancti De Adventu / Alleluia [Knöfel, Johann]: Prophetae sancti praedicaverunt / [2. pars] Alleluia Cantus choralis, musicis numeris quinque vocum 7 v –103r Nue kom der Heyden Heyland. Mar: Kin. Kinner von Scherffenstein, Martin: Nun komm, der Heiden Heiland 8 v –105r […] tuba Joannis Petraloysij Praenestini / Rorate Coeli desuper Secunda Pars Palestrina, Giovanni Pierluigi da: Canite tuba in Sion / (2. pars) Rorate coeli desuper Motettorum liber secundus 8) Répertoire International des Sources Musicales, série A/I Imprimés antérieurs à 1800 I Recueils imprimés XVIe–XVIIe siècles, Musicalia 1–2 / 2017 9 v –106r Et respondens Jesus. Gregorius Langius. Lange, Gregor: Et respondens Jesus Cantiones aliquot novae 10 v –107r Quem vidistis pastores dicite Ludovicus de Victoria A. 6 Voc: / Secunda Pars. Dicite quid nam vidistis Victoria, Tomás Luis de: Quem vidistis, pastores, dicite / (2. pars) Dicite, quidnam vidistis Motecta, que partim quaternis, partim quinis vocibus … concinentur 11 v r … tar: P… aloysij Praenesti: / Excita Doe. Secunda Pars. Palestrina, Giovanni Pierluigi da: [Veni Domine et noli] tar[dare] / (2. pars) Excita Domine Motettorum liber secundus 12 v r Missa super Sydus ex claro / Christe / Kyrie / Et in terra Pax / Sanctus Benedictus Osanna Agnus quaere fol. 53 [Lasso, Orlando di]: Missa super Sydus ex claro Patrocinium musices … missae aliquot, secunda pars 13 v –110r …nu [?] … es … s / Huic oportet [Knöfel, Johann]: Grates nunc omnes / [2. pars] Huic oportet Cantus choralis, musicis numeris quinque vocum 14 v –111r Cantus choralis, musicis numeris quinque vocum 15 v Sydus ex claro Orlandi / Qui maris terrae 2d[a] Pars Lasso, Orlando di: Sydus ex claro / (2. pars) Qui maris, terrae Cantiones aliquot quinque vocum … Dagmar Štefancová 130 Musicalia 1–2 / 2017 16 r 17 r Maria du czarte Jungfraw fein [anonym]: [Congratulamini mihi omnes] / Maria du zarte Jungfrau fein 18 v –115r Vespere a sabbathi Lindneri [Ruffo, Vincenzo]: Vespere a[utem] sabbathi 2 19 v …cor …antabo [Lasso, Orlando di: Miseri]cor[dias Domini] cantabo Patrocinium musices … cantionum 20 r 21 v r Secunda pars. [Victoria, Tomás Luis de]: (2. pars) [Dum ergo essent] Dum complerentur Motecta, que partim quaternis, partim quinis vocibus … concinentur 22 v –120r Ascendit Deus Secunda Pars / …m …icto: / Secunda Pars Victoria, [Tomás Luis de]: Ascendens Christus in altum / (2. pars) Ascendit Deus in jubilatione Motecta, que partim quaternis, partim quinis vocibus … concinentur 9) Texty Congratulamini nunc [!] omnes / Maria du zarte Jungfrau fein Congratulamini / Maria du zarte Jungfrau fein Musicalia 1–2 / 2017 131 23 v –121r In doio laudabit[ur] aia mea Secunda Pars …ntilenae Orl. Benedicam …a Folio 10 Lasso, Orlando di: (2. pars) In Domino laudabitur anima mea Benedicam v Sacrae cantiones quinque vocum 24 v –122r …s …Jesus …landi …ens po: p: 4 Lasso, Orlandi di: Surgens Jesus Sacrae cantiones quinque vocum 25 v –124r Dum transisset Sabbathum Tonsoris A. 5: Voc / …alde …ne …unda Pars Tonsor, Michael: Dum transisset sabbatum / (2. pars) Et valde mane Selectae quaedam cantiones sacrae, modis musicis 26 v –123r Heutt triumphiret Gottes Sohn ?: Heut triumphieret Gottes Sohn 27 v –123r Surrexit Chs hodie ?: Surrexit Christus hodie 28 v –123r Heut Triump…ett ?: Heut triumphieret Gottes Sohn 29 v –124r Heut Tri[u]mphiret. ?: Heut triumphieret Gottes Sohn 10 30 v –124r …urrexit Chrs …die Knöfel Knöfel, Johann: Surrexit Christus hodie 1 10) Slavnou, radostnou památku viz Prachatický kancionál (1610). Das Prachatitzer Gesangbuch (1610). Cantilenae piae 4,5,6 et 8 vocum Dagmar Štefancová 132 Musicalia 1–2 / 2017 31 v –125r …bo …s …nd. Lasso, Orlando di: Surrexit pastor bonus Sacrae cantiones quinque vocum 32 v –125r Christ lag in Todesbanden ?: Christ lag in Todesbanden 33 v –125r Ihesus Chsus unsr heiland ?: Jesus Christus unser Heiland 34 v –127r [M]aria Magda[le]na et altera Maria / Discipulis Secunda Pars [Clemens non Papa]: Maria Magdalene et altera Maria / (2. pars) Cito euntes dicite discipulis Liber primus sacrarum cantionum, quinque vocum, vulgo moteta vocant 6 35 v –127r Invocavit me et ego exaudiam ?: Invocavit me et ego exaudiam 36 v r …unt …eum …nus [Lange, Gregor]: Tulerunt Dominum meum Cantiones aliquot novae 37 v r Audi tellus audi melus / 2da Pars Ubi Plato [Handl-Gallus, Jakob]: Audi tellus / (2. pars) Ubi Plato Tomus primus operis musici 38 v r Quid quaeritis viventem Knefel: Knöfel, Johann: Quid quaeritis viventem Cantiones piae, sex et quinque vocum … Musicalia 1–2 / 2017 133 39 v …li laudes Ferd. Lasso a 6 [Infantas, Fernando de las]: Victimae paschali laudes / [2. pars] Credendum est magis soli Mariae Sacrarum varii styli cantionum … liber tertius 10 11 a Intab Database Website12 - - 13 Na - - Nun komm, der Heiden Heiland, Christ lag in Todesbanden Jesus Christus, unser Heiland Heut triumphieret Gottes Sohn - 10 11) 12) Vocal Compositions in German Organ Tablatures 1550–1650 13) Dwie „legnickie“ tabulatury organowe w zbiorach Biblioteki Narodowej. z Tabulatura organowa z Paczkowa (PL-WRkap 83) – nieznane Dagmar Štefancová 134 Musicalia 1–2 / 2017 Missa super Sydus ex claro - 14 15 - 16 Carmen funebre - 17 Vespere autem sabbathi Continuatio cantionum sacrarum Dulcissimae quaedam cantiones Surrexit Christus hodie 14) Die Messen im Tabulaturbuch von Johann Plotz und ihre Verwendung in der Liturgie des evangelischen Gottesdienstes 15) Kinner von Scherffenstein, Martin 16) 17) Hudobný konvolút z problematike 18) Bibliotheca Rudolphina 19) Lied und Liederbuch in der Frühen Neuzeit Musicalia 1–2 / 2017 135 - 20 - 21 20) Repertory Migration in the Czech Crown Lands, 1570–1630 21) Orlando di Lasso: Sydus ex claro / Qui maris, terrae v v Dagmar Štefancová 136 Musicalia 1–2 / 2017 22 23 - 24 25 Benedicam / In domino laudabitur anima mea Audi tellus / Ubi Plato - 22) 23) The ancient paper-mills of the former Austro-Hungarian empire and their watermarks, 24) Liberecká varhanní tabulatura 25) Sázavou MUSICALIA 1–2 / 2017 Musicalia 1–2 / 2017 137 Unknown Organ Tablature from the Early Seventeenth Century DAGMAR ŠTEFANCOVÁ I 1 1) Rukopisné zlomky Knihovny Národního muzea. Sbírky Adolfa Patery © 2017 Dagmar Štefancová, published by De Gruyter Open. This work is licensed under the Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivs 3.0 License. Dagmar Štefancová Musicalia 1–2 / 2017 2 3 and 4 5 Rukopisné zlomky Knihovny Národního muzea Reconstruction of Tablature 6 2) Rukopisné zlomky Knihovny Národního muzea. Signatura 1 A . 3) Rukopisné zlomky Knihovny Národního muzea. Signatury 1 B a 1 C . 4) Rukopisné zlomky Knihovny Národního muzea. Signatury 1 D, 1 E a 1 G . 5) 6) Unknown Organ Tablature from the Early Seventeenth Century Musicalia 1–2 / 2017 r O C V H,7 Invocavit me et ego exaudiam v –127r 7) Dagmar Štefancová 140 Musicalia 1–2 / 2017 Contents8 1 r 2 v –101r Hierusalem gaude gaudio magno. Handel Handl-Gallus, Jakob: Hierusalem, gaude gaudio magno Tomus primus operis musici 8) Répertoire International des Sources Musicales, série A/I Imprimés antérieurs à 1800 B/I Recueils imprimés XVIe–XVIIe siècles Unknown Organ Tablature from the Early Seventeenth Century Musicalia 1–2 / 2017 141 3 v –102r Ecce Dns veniet Ludo de Victoria / Ecce apparebit Dns. Secunda Pars Victoria, Tomás Luis de: Ecce Dominus veniet / (2. pars) Ecce apparebit Dominus Motecta, que partim quaternis, partim quinis vocibus … concinentur 4 v –103r [Introitus?] Adventus Rorate J. Knefel. / Coeli enarrant Versiculus Knöfel, Johann: Rorate / Coeli enarrant Cantus choralis, musicis numeris quinque vocum 5 v –103r Nue kom [der] Heyden Heiland Eccardi Eccard, Johannes: Nun komm, der Heiden Heiland Der erste Theil geistlicher Lieder 6 v –103r Alleluia Prophetae Sancti De Adventu / Alleluia [Knöfel, Johann]: Prophetae sancti praedicaverunt / [2. pars] Alleluia Cantus choralis, musicis numeris quinque vocum 7 v –103r Nue kom der Heyden Heyland. Mar: Kin. Kinner von Scherffenstein, Martin: Nun komm, der Heiden Heiland 8 v –105r […] tuba Joannis Petraloysij Praenestini / Rorate Coeli desuper Secunda Pars Palestrina, Giovanni Pierluigi da: Canite tuba in Sion / (2. pars) Rorate coeli desuper Motettorum liber secundus 9 v –106r Et respondens Jesus. Gregorius Langius. Lange, Gregor: Et respondens Jesus Cantiones aliquot novae 10 v –107r Quem vidistis pastores dicite Ludovicus de Victoria A. 6 Voc: / Secunda Pars. Dicite quid nam vidistis Victoria, Tomás Luis de: Quem vidistis, pastores, dicite / (2. pars) Dicite, quidnam vidistis Motecta, que partim quaternis, partim quinis vocibus … concinentur Dagmar Štefancová 142 Musicalia 1–2 / 2017 11 v r … tar: P… aloysij Praenesti: / Excita Doe. Secunda Pars. Palestrina, Giovanni Pierluigi da: [Veni Domine et noli] tar[dare] / (2. pars) Excita Domine Motettorum liber secundus 12 v r Missa super Sydus ex claro / Christe / Kyrie / Et in terra Pax / Sanctus Benedictus Osanna Agnus quaere fol. 53 [Lasso, Orlando di]: Missa super Sydus ex claro Patrocinium musices … missae aliquot, secunda pars 13 v –110r …nu [?] … es … s / Huic oportet [Knöfel, Johann]: Grates nunc omnes / [2. pars] Huic oportet Cantus choralis, musicis numeris quinque vocum 14 v –111r Cantus choralis, musicis numeris quinque vocum 15 v Sydus ex claro Orlandi / Qui maris terrae 2d[a] Pars Lasso, Orlando di: Sydus ex claro / (2. pars) Qui maris, terrae Cantiones aliquot quinque vocum … 16 r 17 r Maria du czarte Jungfraw fein [anonymous]: [Congratulamini mihi omnes] / Maria du zarte Jungfrau fein 9) Congratulamini nunc [!] omnes / Maria du zarte Jungfrau fein Congratulamini / Maria du zarte Jungfrau fein Unknown Organ Tablature from the Early Seventeenth Century Musicalia 1–2 / 2017 143 18 v –115r Vespere a sabbathi Lindneri [Ruffo, Vincenzo]: Vespere a[utem] sabbathi 2 19 v …cor …antabo [Lasso, Orlando di: Miseri]cor[dias Domini] cantabo Patrocinium musices … cantionum 20 r 21 v r Secunda pars. [Victoria, Tomás Luis de]: (2. pars) [Dum ergo essent] Dum complerentur Motecta, que partim quaternis, partim quinis vocibus … concinentur 22 v –120r Ascendit Deus Secunda Pars / …m …icto: / Secunda Pars Victoria, [Tomás Luis de]: Ascendens Christus in altum / (2. pars) Ascendit Deus in jubilatione Motecta, que partim quaternis, partim quinis vocibus … concinentur 23 v –121r In doio laudabit[ur] aia mea Secunda Pars …ntilenae Orl. Benedicam …a Folio 10 Lasso, Orlando di: (2. pars) In Domino laudabitur anima mea Benedicam nd Sacrae cantiones quinque vocum 24 v –122r …s …Jesus …landi …ens po: p: 4 Lasso, Orlandi di: Surgens Jesus Sacrae cantiones quinque vocum 25 v –124r Dum transisset Sabbathum Tonsoris A. 5: Voc / …alde …ne …unda Pars Tonsor, Michael: Dum transisset sabbatum / (2. pars) Et valde mane Selectae quaedam cantiones sacrae, modis musicis Dagmar Štefancová 144 Musicalia 1–2 / 2017 26 v –123r Heutt triumphiret Gottes Sohn ?: Heut triumphieret Gottes Sohn 27 v –123r Surrexit Chs hodie ?: Surrexit Christus hodie 28 v –123r Heut Triump…ett ?: Heut triumphieret Gottes Sohn 29 v –124r Heut Tri[u]mphiret. ?: Heut triumphieret Gottes Sohn 10 30 v –124r …urrexit Chrs …die Knöfel Knöfel, Johann: Surrexit Christus hodie 31 v –125r …bo …s …nd. Lasso, Orlando di: Surrexit pastor bonus Sacrae cantiones quinque vocum 32 v –125r Christ lag in Todesbanden ?: Christ lag in Todesbanden 33 v –125r Ihesus Chsus unsr heiland ?: Jesus Christus unser Heiland 34 v –127r [M]aria Magda[le]na et altera Maria / Discipulis Secunda Pars [Clemens non Papa]: Maria Magdalene et altera Maria / (2. pars) Cito euntes dicite discipulis Liber primus sacrarum cantionum, quinque vocum, vulgo moteta vocant 6 1 10) Slavnou, radostnou památku Prachatický kancionál (1610). Das Prachatitzer Gesangbuch (1610). Cantilenae piae 4,5,6 et 8 vocum Unknown Organ Tablature from the Early Seventeenth Century 35 v –127r Invocavit me et ego exaudiam ?: Invocavit me et ego exaudiam 36 v r …unt …eum …nus [Lange, Gregor]: Tulerunt Dominum meum Cantiones aliquot novae 37 v r Audi tellus audi melus / 2da Pars Ubi Plato [Handl-Gallus, Jakob]: Audi tellus / (2. pars) Ubi Plato Tomus primus operis musici 38 v r Quid quaeritis viventem Knefel: Knöfel, Johann: Quid quaeritis viventem Cantiones piae, sex et quinque vocum … 39 v …li laudes Ferd. Lasso a 6 [Infantas, Fernando de las]: Victimae paschali laudes / [2. pars] Credendum est magis soli Mariae in Sacrarum varii styli cantionum … liber tertius 10 11 Intab Database Website12 10 11) 12) Vocal Compositions in German Organ Tablatures 1550–1650 Musicalia 1–2 / 2017 145 Dagmar Štefancová 146 Musicalia 1–2 / 2017 Tablature 1 K 219 – A Source of Silesian Origin? 13 Nun komm, der Heiden Heiland and Christ lag in Todesbanden Jesus Christus, unser Heiland Heut triumphieret Gottes Sohn Missa super Sydus ex claro 14 15 13) Dwie „legnickie“ tabulatury organowe w zbiorach Biblioteki Narodowej. muzyczne XVII wieku 14) Die Messen im Tabulaturbuch von Johann Plotz und ihre Verwendung in der Liturgie des evangelischen Gottesdienstes 15) Kinner von Scherffenstein, Martin Unknown Organ Tablature from the Early Seventeenth Century Musicalia 1–2 / 2017 147 16 Carmen funebre in 17 Vespere autem sabbathi Continuatio cantionum sacrarum Kapellmeister Dulcissimaequaedamcantiones Surrexit Christus hodie 20 21 16) 17) 18) Bibliotheca Rudolphina 19) Lied und Liederbuch in der Frühen Neuzeit 20) Repertory Migration in the Czech Crown Lands, 1570–1630 21) Dagmar Štefancová Musicalia 1–2 / 2017 22 23 24 25 Benedicam / In domino laudabitur anima mea Audi tellus / Ubi Plato 22) 23) The ancient paper-mills of the former Austro-Hungarian empire and their watermarks, 24) Liberecká varhanní tabulatura 25) Sázavou