Erat Athenis spatiosa et capax
domus sed infamis et pestilens.
Per silentium noctis sonus ferri,
et si attenderes acrius,
strepitus vinculorum longius
primo, deinde e proximo
reddebatur.
Mox apparebat idolon, senex macie et
squalore confectus, promissa barba
horrenti capillo; cruribus compedes,
manibus catenas gerebat quatiebatque.
Inde inhabitantibus tristes diraeque
noctes per metum vigilabantur; vigiliam
morbus et crescente formidine mors
sequebatur.
Deserta inde et damnata solitudine domus
totaque illi monstro relicta; proscribebatur
tamen, seu quis emere seu quis conducere
ignarus tanti mali vellet. Venit Athenas
philosophus Athenodorus, legit titulum
auditoque pretio, quia suspecta vilitas,
percunctatus omnia docetur ac nihilo
minus, immo tanto magis conducit.
Ubi coepit advesperascere, iubet
sterni sibi in prima domus parte,
poscit pugillares stilum lumen,
suos omnes in interiora dimittit.
Ipse ad scribendum animum
oculos manum intendit, ne vacua
mens audita simulacra et inanes
sibi metus fingeret.
Respicit rursus idem quod prius
innuentem, nec moratus tollit lumen
et sequitur. Ibat illa lento gradu
quasi gravis vinculis. Postquam
deflexit in aream domus, repente
dilapsa deserit comitem. Desertus
herbas et folia concerpta signum loco
ponit.
Initio, quale ubique, silentium noctis; dein concuti
ferrum, vincula moveri. Ille non tollere oculos, non
remittere stilum, sed offirmare animum auribusque
praetendere. Tum crebrescere fragor, adventare et
iam ut in limine, iam ut intra limen audiri. Respicit,
videt agnoscitque narratam sibi effigiem. Stabat
innuebatque digito similis vocanti. Hic contra ut
paulum exspectaret manu significat rursusque ceris
et stilo incumbit. Illa scribentis capiti catenis
insonabat.
Postero die adit magistratus, monet ut
illum locum effodi iubeant. Inveniuntur
ossa inserta catenis et implicita, quae
corpus aevo terraque putrefactum nuda
et exesa reliquerat vinculis; collecta
publice sepeliuntur. Domus postea rite
conditis manibus caruit.
Athwnodorus et idolon
Plinius Minor, Epistulae, 7.27