Η εικόνα του Έλληνα Άλλου στην Αυστραλία: Εκδοχές του φυλετικού λόγου Bc. Timea Rychvalská REBc22 Λογοτεχνικό σεμινάριο IΙ Εαρινό εξάμηνο 2024 Περιεχόμενο • Εισαγωγή • Η διαμόρφωση του φυλετικού λόγου • Οι Έλληνες μετανάστες και η ελληνική κοινότητα στην Αυστραλία • Η δημιουργία της αρνητικής εικόνα για τους Έλληνες • Η χρήση των φυλετικών προσβολών «dago» και «wog» • H σύγχρονη κατάσταση: η ανάκτηση των προσβολών • Συμπεράσματα Εισαγωγή • η ελληνική διασπορά στην Αυστραλία • ο Έλληνας Άλλος • ο φυλετικός λόγος στην αυστραλιανή κοινωνία • οι εκδοχές του φυλετικού λόγου Η διαμόρφωση του φυλετικού λόγου προς τους μετανάστες στην Αυστραλία • 1901: η Αυστραλία γίνεται ομοσπονδία • η νομοθεσία: π.χ. Immigration Restriction Act • σκοπός: περισσότερος λευκός πληθυσμός • η «Λευκή Αυστραλία» • όχι μη Βρετανοί (Ασιάτες, Αβορίγινες, …) • οι ρατσιστικές τάσεις • οι αρνητικές εικόνες για έθνη και φυλές • οι μεταπολεμικοί μη Βρετανικοί μετανάστες από την Ευρώπη • κάποιες θετικές εξελίξεις • αλλά οι ρατσιστικές τάσεις παρέμειναν • χωρίς πραγματική ισότητα • → ο ρατσιστικός/φυλετικός λόγος Οι Έλληνες μετανάστες και η ελληνική κοινότητα στην Αυστραλία • 19ο αι. • 1850: χάρη στον χρυσό πυρετό, πολλοί έμειναν • ο καινούργιος προορισμός = οι μεγάλες πόλεις (το Σίδνεϋ, το Περθ, η Μελβούρνη) • οι Έλληνες: ζαχαροπλάστες, ψαράδες, στα λιμάνια, εστιάτορες, έμποροι,.. • μερικά συγκεκριμένα μέρη = η ελληνική κοινότητα • 20ο αι.: οι αριθμοί αυξάνονται • ο Α’ και Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος, η Μικρασιατική Καταστροφή, η Παγκόσμια Οικονομική Ύφεση, η Χούντα, … • 1952: μια υπογραφή της μεταναστευτικής συμφωνίας • οι μετανάστες = το αναγκαίο εργατικό δυναμικό για την Αυστραλία • οι οικονομικοί και πολιτικοί λόγοι: δεκάδες χιλιάδες Έλληνες μετανάστες • πρώτα πολλοί στην Αμερική (20’ έκλεισαν τα σύνορα) • έφεραν κάποια στοιχεία από αμερ. κουλτούρα π.χ. milk bars • απασχολούνταν με διαφορετικά επαγγέλματα Η δημιουργία της αρνητικής εικόνας για τους Έλληνες • η πολυπολιτισμική Αυστραλία, αλλά…. • 20’: οι περιορισμοί μετανάστευσης στις ΗΠΑ • «η ιδέα της ανεπιθύμητης μετανάστευσης μεταμορφώθηκε σε απάνθρωπες μορφές αναπαράστασης» • μια προκατειλημμένη αντίληψη επηρεασμένη από τα γεγονότα στις ΗΠΑ 1927, η εφημερίδα Smith’s Weekly, Sydney Η δημιουργία και η χρήση της φυλετικής προσβολής «dago» • μια προσβλητική λέξη για: «ένα άτομο ιταλικής, ισπανικής, πορτογαλικής, ελληνικής ή άλλης μεσογειακής καταγωγής» • «Ο dago, ακόμη και σήμερα, είναι ένας μεγάλος ανταγωνιστής στην αγορά εργασίας, στα χωράφια, και το γεγονός ότι περισσότεροι από αυτόν φτάνουν με κάθε πλοίο δείχνει έντονα το ότι πριν περάσει πολύς καιρός, αυτό το κράτος θα βρεθεί αντιμέτωπο με ένα ξένο ζήτημα...» Truth, 1904 Η δημιουργία και η χρήση της φυλετικής προσβολής «dago» • ο ρατσισμός, οι διακρίσεις, η απομόνωση • οι ψυχολογικές συγκρούσεις • τα στερεότυπα: «μια φωνητική ακρίβεια μεταξύ των λέξεων greasy [βρώμικος] και Greece στην αγγλική γλώσσα» • το έργο των Janiszewski και Alexakis • η εμπειρία των Ελλήνων Χ π.χ. Βρετανοί Αυστραλοί Η δημιουργία και η χρήση της φυλετικής προσβολής «dago» • οι σωματικές συγκρούσεις: οι επιθέσεις Tribune, 1969 Η δημιουργία και η χρήση της φυλετικής προσβολής «wog» • στη Μεγάλη Βρετανία, 1921-: ένα μη λευκό άτομο, συχνά με συγκεκριμένη αναφορά, ένας Νοτιοασιάτης, ένας Άραβας ή ένας υποσαχάριος Αφρικανός, ένα άτομο καταγωγής από τη Νότια Ασία, τη Μέση Ανατολή ή την Αφρο-Καραϊβική περιοχή. Κάποιες φορές πιο γενικά: ένας ξένος • στην Αυστραλία και τη Νέα Ζηλανδία, 1966-: ένας ξένος ή μετανάστης, ειδικά ένας από τη νότια Ευρώπη ή τη Μέση Ανατολή • ασαφής προέλευση της λέξης Η δημιουργία και η χρήση της φυλετικής προσβολής «wog» • μια ασαφής προέλευση της λέξης • «golliwog»: συμβολίζει ρατσιστική καρικατούρα για τους ανθρώπους αφρικανικής καταγωγής στις αγγλόφωνες χώρες • «Worthy Oriental Gentleman» ή «Worker on Government Service» • οι Βρετανοί και Αυστραλοί στη Μέση Ανατολή • 1917: μια διαταγή από στρατηγό • οι αρνητικές συνδηλώσεις παρέμειναν οπωσδήποτε • οι Αυστραλοί στρατιώτης την έφεραν στην Αυστραλία • η διάδοσή της: η περίοδος της αυξημένης μεταπολεμικής μετανάστευσης Οι εκδοχές του φυλετικού λόγου: «dago» και «wog» • η προσβολή «wog» πιο σύγχρονη από «dago», γρήγορα διαδόθηκε • και οι δύο εξυπηρετούσαν τους σκοπούς να: • κάνουν διακρίσεις στην ελ. κοινότητα • απομονώσουν και βλάψουν τους Έλληνες Tribune, 1968 → η κατασκευασμένη εικόνα του Έλληνας Άλλου ήταν αρνητική στην αυστραλιανή κοινωνία και είχε ψυχικές και σωματικές Οι εκδοχές του φυλετικού λόγου: «dago» και «wog» The Canberra Times, 1982 H σύγχρονη κατάσταση: η ανάκτηση των προσβολών • η ανάκτηση, «reclamation»: μια επανεκτίμηση ενός όρου, μιας ιδέας, κ.α., ειδικά κάτι που συνδέεται με τη δική τους δημογραφική ομάδα, σε πιο θετικό και κατάλληλο τρόπο • έχει γλωσσολογική και κοινωνική διαδικασία • π.χ. μια επιτυχής ανάκτηση: η λέξη «queer» στην ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα H σύγχρονη κατάσταση: η ανάκτηση της προσβολής «wog» • 80’: τα άτομα ελληνικής καταγωγής αρχίζουν να αντιστέκονται • το «wog» φαινόμενο: • η χρήση του χιούμορ από τους κωμικούς, μέσω παραστάσεων, τηλεοπτικών εκπομπών, ταινιών, κτλ. για να πάρουν τον έλεγχο της έννοιας της προσβολής «wog», ώστε η αρνητική δύναμή της να μειωθεί ή εξαφανιστεί εντελώς • ταινίες, θεατρικά έργα, βίντεο και άλλες μορφές δημιουργικών μέσων βοηθάνε στην ανάκτηση της προσβολής «wog». • η «wog» ταυτότητα (στερεότυπο) έγινε κάτι cool H σύγχρονη κατάσταση: η ανάκτηση της προσβολής «wog» 1987 1989 1992 H σύγχρονη κατάσταση: η ανάκτηση της προσβολής «wog» 2000 2012 2022 H σύγχρονη κατάσταση: η ανάκτηση της προσβολής «wog» Συμπεράσματα 1. η «Λευκή Αυστραλία»: ο ρατσισμός και οι επιρροές από τις ΗΠΑ 2. οι Έλληνες μετανάστες σε διαφορετικά κύματα 1. επαγγέλματα, μεγάλες πόλεις, κτλ. → η ελληνική κοινότητα 3. η κατασκευή μια αρνητικής εικόνας → ο φυλετικός λόγος 4. η χρήση και η διάδοση των προσβολών «dago» και «wog» 5. τα αποσπάσματα από τον τύπο και τις προσωπικές εμπειρίες 6. η αντίδραση = οι τρόποι ανάκτησης των προσβολών Ευχαριστώ για την προσοχή σας!