6. L K KCĽ (Lekcja szósta) ZÁKUPY, ZÁKUPY ® ÚVODNÍ TEXT TEKST WST^PNY CO NA NIEDZIELNY OBIAD W piatek ráno pani Wesolowska jak zwykle wybrala zákupy. Wychodzac z mieszkania spotkala s^siadk?, pania, kowsk^. W - Dzieň dobry! C - Dzieň dobry pani. Dawno pani nie wi- dzialam! Byla pani chorá? W - Tak... Mialam grype i jeszcze jestem troch? slabá. C - Idzie pani do mi?sne- go? W - Tak. Che? kupič w?d- lin? i jakieš mi?so na obiad na niedziel?. C - Ryniukowa mówila, že w tym malým skle- pie na rogu jest pi?k- na wolowina, a kolejka nieduža. si? na Cent- W Oj, to m us/? tam szybko isé! Zdaž?'? C Na pcwno pani zdažy! Mi?so drogic, to ludzic nie kupuj;] tak dužo. W To ja biegn?. Do widzenia pani. C Do widzenia. Dwie godziny póžniej pani Wesolowska znów spotyka sasiad-k? na podwórku. C No i co? Kupila pani? W - Tak. Prawi? godzine stalam, ale dostalam i wolowe, i nawet parówki. C - Po ile teraz parówki? W- 14 120 zlotých. C - Coš podobnegoü! W- Tak, tak, 14 120 zlotých. C - Szla pani przez Studenek^? W- Tak. C - A nie widziala pani, czy ten spožywczy na placu Sikorskiego jest juž otwarty? Bo ráno byl remanent. W- Jest juž czynny. C - Ojej, to ja musz? tam zaraz išč. Skoriczyl mi si? cukier! W- Kúpi mi pani pól kilo sera? B?dzie na nalešniki. C - Ocžywišcie. Jak wróc?, to wpadn? do pani na herbatk?. W- Zapraszam, zapraszam. Slowniczek zakup, -u (m) zwykle wybraé si?, -biore, -bierzesz wychodzíjc (přechodník přítomný od slovesa wychodzič) sqsiadka, -i (f) dawno chory grypa, -y (0 slabý nákup, koupč obyčejně, obvykle odejít, vypravit se vycházeje, -zejíc, -zejíce zde: vycházejíc (f) sousedka dávno, dlouho nemocný, chorý chřipka slabý, špatný 130 SLOVNÍ ZÁSOBA SLOWNICTWO 1. OBCHODY (SKLEPY) - sklep spožywczy (potraviny): mleko, maslo, margaryna (margarín), olej, šmietana, twaróg (tvaroh), ser biary (tvrdý tvaroh), ser žólty (tvrdý sýr), ser topiony (tavený sýr), jogurt, jajko (vajíčko), chleb, bulka (houska), džem, cukier, herbata, kawa, czekolada, kasza gryczana (pohanková kaše), kasza jaglana (jáhelná kaše), kasza manna (krupice), platki owsiane (ovesné vločky), sól, makarón (makaróny, nudle), m^ka (mouka); „i .'.'if - nabial (mlékárna) - patrz sklep spožywczy; - pieczywo (pečivo): rogalik (rohlík), chleb biary (světlý chléb), chleb ciemny (tmavý chléb), chleb razowy (žitný chléb), bulka šwieža (čerstvá houska), bulka czerstwa (stará houska), dróžďžówka (kynuté pečivo, koláč), babka (bábovka), přezek (kobliha); - sklep warzywniczy (zelenina): jarzyny (zelenina): pomidor, ogórek (okurka), groch (hrách), fasola (fazole), burák čwiklowy (červená řepa), cebula, kapusta (zelí), kapusta wloska (kapusta), ziemniak (brambor), pietruszka (petržel), marchewka (mrkev), seler (celer), por, salata (hlávkový salát); 131 owoce (ovoce): jablko, gruszka, šliwka (slíva, švestka), truskawka (zahradní jahoda), poziomka (lesní jahoda), czerešnia (třešeň), porzeczka (rybíz), malina, pomaraňeza (pomeranč), banán, cytryna (citrón); - sklep miesny (maso), wedliny (uzeniny): mieso wolowe = wolowina (hovězí), mi£so wieprzowe = wiep-rzowina (vepřové), mieso cielece = cielecina (telecí), mi?so baranie = baranina (skppové), mi?so jagniece (jehněčí), w^troba (vnitřnosti, játra), ílaki (drštky), nerki (ledvinky), kielbasa (salám), parówka (párek), szynka (šunka), baleron (rolovaná šunka), poledwica (svíčková, druh uzeniny z vepřového masa) drob (drůbež), kura (slepice), kurezak (kuře), g?s (husa), kaczka (kachna), indyk (krocan); - cukiernia // ciastkarnia (cukrárna): sernik (tvarožník), piernik (perník), tort (dort), placek z makiem (makový koláč), herbatniki (sušenky); - kwiaciarnia (květinářství): róža, goždzik (karafiát), frezja, tulipán, žónkil (žlutý narcis), nareyz (bílý nards), rošliny doniczkoWe (pokojové rostliny), doniezka (květináč). SITUAČNÍ CVIČENÍ ČWICZENIA SYTUACYJNE 1. Prosz? odegrač scenki z cyklu „Robimy zákupy". 126 í. v hoši* " acfcK^" Wesolowska - Dzieň dobry. Prosz? 10 bi-letów tramwa-jowych, pacz-ke. Klubowych, zapalki i Gazet?. Sprzedawca - Prosze... bilety, papierosy, zapalki, ale Wyborczej juž nie ma. Wesolowska - Nie ma? No to niech bedzie Krakowska. Sprzedawca - Placi pani 18 700 zlotých. Wesolowska - Prosz?. H. Potem pani Wesolowska robi zákupy w sklepie spožyw-czym. Ekspedientka - Prosz?, co dla pani? Wesolowska - Prosze butel-k? mleka, jeden chleb, 10 jajek i ser bialy. Ekspedientka - Czy cos jeszcze? Wesolowska - Sloik džemu. Ekspedientka - Malinowego czy truskawkowego? Wesolowska - Malinowego. Ekspedientka - Placi pani 25463 zloté. r> INFORMACE ' INFORMACJE Zákupy 1. Ježeli nie wiemy, czy dany towar jest w sklepie, užywamy pýtania typu: * Czy jest chleb? (Máte chléb?) - Tak, jest. Czy sa. parówki? (Máte párky?) - Nie, nie ma. 2. Ekspedientka podajac zamawiany towar, pyta o inne rzeczy, które chcemy kupič i mówi: * Czy cos jeszcze? (Ještě něco?) Czy to juž wszystko? (To je vše?) 3. Ježeli nie chcemy kupowač juž nie wiecej, mówimy: H« To wszystko. (To je všechno.) Dziekuje, to wszystko. (Děkuji, to je všechno.) 4. Chc^c kupič towar, mówimy: * Prosz? chleb, maslo, cukier i kaw?. (Chtěla bych...) 5. O cen? pytamy: * íle kosztuje cukier? (Kolik stojí cukr?) Po ile Gest)1 cukier? (Kolik stojí cukr?//Za kolik máte cukr?) Po ile (saj parówki (Kolik stojí párky?//Za kolik máte párky?) W jakiej cenie (saj te (Kolik stojí ty párky?//Za ko-parówki? lik máte ty párky?) A Poznámka: 1 Sloveso „byc" je v hovorovém stylu velmi často vynecháváno. 9 — Czy Czechów jest trzech? r\í.y aiuiaiMj ex swcucii i n suji i uewieiu imici iiuw. rai läiwu Jčíreucy poacnOQZa I Oqladaia róžne swetry. Dwóch uprzejmych sprzedawców pomaga im wybrač odpowiedni kolor i fason. Sprzedawca: W tym kolorze jest panu bardzo do twarzy. Pan Jarecki: Tak, ale to nie jest mój rozmiar. Sprzedawca: A który numer pan nosi? Pan Jarecki: Zwykle M, ale czasem L. To zaležy. Sprzedawca: A to jest S, wi?c ten sweter musi byč za ciasny. Pan Jarecki: No wlašnie. I r?kawy sa_ za krótkie. I kolor nie bardzo mi si? podoba. Czy ma pan cos innego? Pani Jarecka: Tadeusz, czy ty czasem nie marudzisz? Pan Jarecki: Može troszk?, ale sweter kupuje, rzadko i che? wybrač taki, który mi si? od rázu podoba. O! Ten ciemnozielony jest ciekawy. Czy može mi pan znaležc rozmiar M? Sprzedawca: Oczywišcie. Zaraz, zaraz. Tu jest S, tu tež, tu L. O! Jest M! Prosz? zmierzyč. Pan Jarecki: Irenko, jak ci si? podobám? Pani Jarecka: Ty? Czy sweter? Pan Jarecki: No, ja w swetrze. Pani Jarecka: Bardzo. Jest ci w nim do twarzy, a zielony pasuje do twoich koszul i spodni. Radz? go wziac. Pan Jarecki: Bior? go. Sprzedawca: Bardzo stusznie paňstwo robia.. To elegancki sweter w dobrým gatunku. Prosz?. Placi pan 89 zlotých. Pan Jarecki: Irenko, ty zaplač panu, dobrze? Pani Jarecka: Ach, ci m?žczyžni. Dobrze, prosz? bardzo. Sprzedawca: Dzi?kuj?. Do widzenia. Paňstwo Jareccy: Do widzenia. marudzič (marudz?, marudzisz) Chore dziecko marudzi. niešč (nios?, niesiesz) + Acc.: nosič (nosz?, nosisz) + Acc. Stará kobieta niesie dužajorb?. Ona cz?sto nosi ci?žkie torby. ptacič (ptač?, ptacisz) + Acc.: zaptecič (zaplač?, zaplacisz) + Acc. Znajomy ptáci rachunek w banku. Jutro zaplač? rachunek za šwiatlo. podchodzič (podchodz?, podchodzisz) + do + Gen. : podejšč (podejd?, podejdziesz) + do + Gen. Kasia podchodzi do mamy. Czy podejdziesz do nas? wybierač si? (wybieram si?, wybierasz si?): wybrač si? (wybior? si?, wybie- rzesz si?) Wybieram si? wieczorem do teatru. Jutro wybior? si? do kina. Ogólne informacje o alternacjach spólgloskowych i samogl« Wymiany samogloskowe: e//0 ogórek - ogórka Ö77~e salatka - salatek a//e las - lesie ó//o ________dól - doly ó//e košciól - kosciele Wymiany spólgloskowe: twarde miekkie P pi mapa - mapie b bi snob - snobie f fi harfa - harfie zv wi kawa - kawie t é / ci student - studencie d dž / dzi broda - brodzie s š / si nos - nosie z ž / zi obraz - obrazie k ki rok - rokiem g gi droga - drogi ch s / si cichy - cisi m mi mama - mamie n ň / ni trón - tronie o//ó móda - mód í/To" ziele - ziolo 7/7* žeby - za.b ü//f m^ž - meža twarde ŕunkcjonalnie miekkie k k c Polak - Polacy cz czlowiek - czlowiecze g g ž Bóg - Bože! dz noga - nodze ch sz mucha - musze r rz aktor - aktorzy l l 1 stôl - stole li - milý - mili * 'Wírminrw c-imnirl/ispV i «r>/>lrrlr»«f»V Macr T Pwilf Prrvovi///7. r orn.myi.tvkn. T Tnivprsitas. Jak wybrač sobie žon?? Kiedy naležy si? pobrač? Po czym poznač, že dwójka ludzi jest malžeňstwem? Co ia^czy twoja^ Mamuši? i Tatusia? Co robi si? na randkach? Co zrobilabyš, gdybyš byla na randce z kimš brzydkim? Lepiej byč samotným czy w malžeňstwie? Jak wygladalby šwiat bez malžeňstw? Co zrobič, by byč szcz?šliwym w malžeňstwie? „Musisz znaležč kogos, kto lubi to samo co ty. Jesli na przyklad lubisz sport, to žona musi lubič to, že ty lubisz sport, i powinna podawač ci popcorn." (Andrzejek lat 10) „Nie možná sobie wybrač. To Bóg decyduje, kogo si? pozná, i dopiero potem wiesz, z kim utkn?laš." (Krysia lat 10) „Najlepiej jak ma si? 23 lata, wtedy zna si? drugq. osob? na wylot!" (Kamila lat 10) „Žáden wiek nie jest dobry. Tylko glupki si? pobierajaj" (Fryderyk lat 6) „Trzeba posluchač, co krzyczg. na dzieci..." (Dárek lat 8) „Oboje nie chca^ mieč juž wi?cej dzieci..." (Laura lat 8) „Randki powinny byč zabawne. No i trzeba si? dobrze poznač. Nawet chlopcy maja^czasem cos ciekawego do powiedzenia jesli ich wystarczajaco dlugo sluchasz..." (Lilka lat 8) „Uciekla bym z domu i udawala martw^. A potem zadzwoniia bym do wszystkich gazet, žeby o mnie pisali w dziale dla zmarlych." (Asia lat 9) „Nie wiem co jest lepsze. Ale na pewno nie b?d? si? kochal z mojq. žona^ to jest obrzydliwe!" (Tomaszek lat 11) „Dia dziewczynek lepiej byč samotným. Ale chlopcy lepiej, žeby byli oženieni. Ktoš musi po nich posprzateč, nie?" (Asia lat 9) „Trzeba by na nowo tlumaczyč, skad si? biora^dzieci..." (Karol lat 8) „Musisz ciajle i ci^gle mówič žónie, jaká jest ladná. Nawet jesli wyglada jak ci?žarówka!" (Rysio lat 10)