Ablativ absolutní Exercitiones A) Přeložte: 1. Servo accusato dominus discessit. 2. Oppidis nostris a barbaris captis, bellum geremus. 3. Eo volente omnes agentur. 4. Bello terminato milites domum ire parabant. 5. Omnibus perditis tamen milites spem habuerunt. 6. Senatores, nullo adversante, leges scelestas deleverunt. 7. Roma salva erit Tito principe. 8. Nuntio misso dux dormivit per noctem. 9. Duce nuntium mittente milites sua arma preparavunt. 10. Caesare ipso legiones ducente tamen bellum in Gallia longum erat. 11. Hannibale mortuo res publica salva est. 12. Nuntiis gravibus Caesar misit Labienum ad Galliam. 13. Omnibus paratis familia discessit ad urbem. 14. Caesare Bibulo consulibus flumen Tiberis urbem inundavit. B) Spojte, popř. upravte dané věty pomocí ablativu absolutního: 1. Causa morbi inventa est. Curatio facilior est. 2. Caesar castra muniebat. Caesar exercitum trans flumen duxit. 3. Puellae legent. Pueri pila ludent. 4. Urbem cepit hostis et muros delevit. 5. Praetor in foro ius dicebat. Multi cives aderant. 6. Germani Romanos in proelio vicerunt et castra expugnaverunt. 7. Hostes appropinquabant. Caesar aciem instruxit. 8. Magister narrabat. Discipuli audiebant. 1. Sicque data licentia papae sanctus Adalbertus Pragam reveritur. 2. Sobieslaus dux castellano Bernhardo interfecto nocte de castro Przimda evasit. 3. Occiso rege Ottacaro Bohemi ad propria inglorii redierunt. 4. Duo prata mea matura deliberatione praehabita vendidi pro dimidia tertia sexagena grossorum Pragensium. 5. Quidam cives electi iuramento corporali praestito collectam domini regis colligebant, cuius partem in usus civitatis suae vertebant. 6. Audiens autem rex de baronum insolentia aliis praetermissis negotiis cum multa militia proficiscitur in Bohemiam et missis nuntiis potiores Bohemiae ad se venire iubet. 7. Zizka, Thaboritarum capitaneus, acquisita in alto monte quadam de lignis munitione, cui nomen Calix imposuit, Lithomericz circumvallavit. 8. Dux Gurimensis terram incepit opprimere et vastare ita, ut coactus beatus Wenceslaus congregato exercitu obviam ei in campum occurrat. 9. Cum praefatus dux Wratislaus in regno fratris sui defuncti succederet, firmato regno basilicam in honore beati Georgii martyris construxit, sed morte praeventus eius consecrationem diu desideratam minime perspexit. 10. Consideratis fidelibus obsequiis, quae fidelis noster dilectus nobis exhibuit necnon poterit et tenebitur exhibere, indulsimus eidem et tenore praesentium indulgemus, ut in villa sua forum septimanale perpetuum possit constituere. acquiro, ere, sivi, situm – získat, dosáhnout, dobýt campus, i, m. – pole, rovina, pláň capitaneus, ei, m. – hejtman castellanus, i, m. – správce hradu, purkrabí circumvallo, are, avi, atum – obléhat cogo, ere, coegi, coactum – shánět, dohánět, nutit collecta, ae, f. – daň, dávka, berně congrego, are, avi, atum – shromáždit consecratio, onis, f. – zasvěcení, vysvěcení considero, are, avi, atum – uvážit, vzít v úvahu, všimnout si defunctus, a, um – zemřelý, zesnulý deliberatio, onis, f. – porada, úvaha, rozvážení deliberatione praehabita – po předchozí úvaze diu – dlouho elabor, bi, lapsus sum – uniknout, uplynout evado, ere, vasi, vasum – vyváznout, uniknout forum, i, n. – náměstí, tržiště, trh Gurimensis, e – kouřimský huiusmodi (nesklonný) – tento impono, ere, posui, positum – vložit, uložit, ustanovit indulgeo, ēre, dulsi, -, – promíjet, povolit, darovat ingloriosus, a, um – neslavný insolentia, ae, f. – pýcha, opovážlivost licentia, ae, f. – volnost, dovolení lignum, i, n. – dřevo martyr, is, m. – mučedník munitio, onis, f. – opevnění, tvrz, ochrana obsequium, ii, n. – poslušnost, poddanost, služba obviam – vstříc perspicio, ere, spexi, spectum – spatřit, prohlédnout, poznat praesto, are, stiti, stitum – vynikat, prokazovat, vykonat praestare iuramentum – složit přísahu praestat (neosob.) – je lépe praetermitto, ere, misi, missum – opomenout, nechat stranou praevenio, ire, veni, ventum – předcházet, předhonit pratum, i, n. – louka septimanalis, e – týdenní sexagena, ae, f. – kopa tenor, oris, m. – průběh, ráz, obsah, znění vendo, ere, didi, ditum – prodávat