De Keyserlei.  rrDe bibliotheek van Sint-Andries.  rr De Vlaaikensgang.  rr
sfeer van de zestiende eeuw. Elsschot
hield een lijst bij van zulke
`gangen' in Antwerpen.
8. Hoek Moriaanstraat 17
en Hoofdkerkstraat
Café Quinten Matsijs
Elsschot had meer dan één favoriet
café in Antwerpen. De `Quinten
Matsijs' was daar ongetwijfeld
een van. De `Quinten' is Antwerpens
oudst bekende café en
herberg, gebouwd in 1565. Elsschot
gooide er geregeld `een tonnetje'.
Dit oude caféspel, waarbij
men schijven in een plank met
gleuven moet gooien, staat nog altijd
in het café. Aan de muur
hangt ook een gedicht dat Jos
Vandeloo opdroeg aan zijn vriend
Elsschot.
Naar verluidt heeft Paul Van Ostaijen
hier nog een ruit ingegooid
onder de leuze `Leve de anarchisten'.
Je leest er meer over op de
menukaart van het café.
9. Hendrik
Conscienceplein 4
Stadsbibliotheek
De uitgebreide bewaarcollectie
van de Antwerpse Stadsbibliotheek
is onmisbaar geworden
voor de studie en het onderzoek
naar het leven en het werk van
Willem Elsschot. Van het oeuvre
van Elsschot worden 145 verschillende
edities bewaard, zowel Nederlandstalige
(121 titels) als anderstalige
(24 titels). De oudste
uitgave die de Stadsbibliotheek
van Elsschot bezit, is Villa des roses
(uitgeverij Van Dishoeck) uit
1913.
Daarnaast bezit de Antwerpse
Stadsbibliotheek niet minder dan
67 titels die volledig aan Elsschot
gewijd zijn. Een van de recentste
is het in 2004 uitgegeven Willem
Elsschot: mythes bij het leven,
waarvoor de auteur Jan Van Hattem
jarenlang in de Stadsbibliotheek
`kampeerde'.
10. Minderbroedersstraat
22
Letterenhuis
Het voormalige AMVC is sinds
2005 omgedoopt in het Letterenhuis
en bewaart 200 jaar Vlaamse
literatuurgeschiedenis, waaronder
ook brieven, foto's en manuscripten
van Willem Elsschot. Het
Letterenhuis bewaart onder andere
het manuscript van Kaas. De
permanente tentoonstelling van
het Letterenhuis heeft ook een
Elsschot-hoek waarin je de schrijver
aan het woord hoort en waarin
hij in zijn tijdskader wordt geplaatst.
Het Letterenhuis plant in
2010 een grote Elsschot-tentoon-
stelling.
11. De Keyserlei 52
Geboortehuis van Alfons De Rid-
der
Als zoon van een succesvolle bakker
werd Alfons De Ridder op
school `Fonne van de bakker' genoemd.
`Ik zie mijn vader terug.
Hij zit weer in zijn hemdsmouwen
aan onze ronde tafel en
snijdt het vlees voor zijn groot gezin
dat uit zijn hand leven moest.
Als eenvoudige bakker is hij trots
op iedere goede noot die uit de
school wordt meegebracht. [...]
Wij moeten allen dokter of advocaat
worden of iets anders dat
veel moeite en geld kost, want
voor bakker zijn wij te goed.'
(Tsjip)
12. Astridplein
Centraal Station
Toen Alfons werd geboren, was
het Centraal Station slechts een
houten gebouw. De `middenstatie'
zoals we die nu kennen, werd
in 1905 voltooid in opdracht van
koning Leopold II en was indertijd
een van de pronkstukken van
Europa. Elsschot verwisselde een
jaar later Antwerpen voor Parijs
om secretaris te worden van Alfredo
Bustos, inspecteur van het
ministerie van Openbare Werken
van Argentinië. Hij schreef enkele
jaren later in Rotterdam zijn
eerste roman Villa des roses over
zijn periode in Parijs.
13. Franklin Rooseveltplaats
(ingang via
Osystraat)
Koninklijk Atheneum
`Ik ging school op de Antwerpsche
Gemeenteschool, Van Maerlandtstraat
en later op het Koninklijk
Atheneum van Antwerpen
waar ik Pol de Mont ­ gezegend
zij zijn naam ­ als professor
van Nederlandsch had. Toen ik
plusminus zestien was moest ik
de school verlaten, hoofdzakelijk
wegens baldadig gedrag.' (uit: Autobiografie
in briefvorm, 1936)
Het Koninklijk Atheneum viert
dit jaar zijn 200ste verjaardag.
Het werd indertijd opgericht als
vrijzinnige `tempel der wetenschap',
en tegenhanger van de net
opgerichte `tempel der kunsten',
het Museum voor Schone Kunsten
op het Zuid. Naast Elsschot
liepen Lode Craeybeckx en Paul
van Ostaijen hier school.
Niet op de kaart:
Lemméstraat 21
Woonhuis van de familie De Rid-
der
Elsschot kocht dit mooie herenhuis
in 1919 met de opbrengsten
uit zijn succesvolle reclamezaak.
Zijn overbuur (nummer 12) was
Gerard Walschap met wie hij niet
echt een goede relatie had. Elsschot
woonde met zijn gezin tot
aan zijn dood in de Lemméstraat.
Hij overleed op 31 mei 1960. Zijn
vrouw overleed een dag later. Het
echtpaar ligt begraven op het
Schoonselhof.
Café Hof van Leysen
Het café Hof van Leysen bevindt
zich vlakbij de Lemméstraat. Elsschot
was een vaste gast. Dit café
speelde ook een belangrijke rol
als `postkantoor' voor zijn privébriefwisseling
met andere vrouwen,
zoals met Liliane Bruylants.
Vandaag hangt er als eerbetoon
een mooi portret van Elsschot
aan de wand van dit bruin café.
Vlaaikensgang, 1936.  SAA
Koninklijk Atheneum, 1890.  SAA
L7LETTERENDE STANDAARD
VRIJDAG 11 MEI 2007
De Keyserlei, 1894.  SAA
Elsschots
tabakspot
werd naar
verluidt uit
het café
ontvreemd
Statieplein, nu Astridplein, 1898.
 SAA