Meertaligheid en Taalcontact 2-6 november 2009 Jacomine Nortier Brno Opzet van deze week: Gelezen literatuur: grotendeels op de achtergrond. Graag input van studenten!! Maandag p Inleiding en kennismaking p Taalpolitiek p Taalverschuiving en diglossie tegenover elkaar p Etnolinguistische vitaliteit p Diglossie p Meegenomen krantenartikelen over taalpolitiek bespreken Dinsdag: p 2e taalverwerving p Nederlands als Tweede Taal p Kenmerken van ‘Interlanguage’ Woensdag: p Codewisseling p Ontlening p Data van deelnemers Donderdag: p Pidgins p Creolen p ‘Mixed languages’ p Jongerentalen Vrijdag p Alles wat de afgelopen dagen is blijven liggen p Hantec p Schema invullen Vandaag is het dus maandag p Makro-sociolinguistisch perspectief: niet het individu maar de taalgemeenschap als geheel staat vandaag centraal p Taalplanning: Actieve inmenging van de overheid in taalzaken; gevolg of realisering van beleid Waar kan je zoal aan denken? • Language selection • Minority language treatment • Language development Wat is de optimale taalsituatie? Twee lijnen: p Instrumentalistische theorie p Sociolinguïstische theorie van taalplanning Stadia en activiteiten: 1. Initial fact finding 2. Procedures language selection minority language treatment codification/graphization standardization modernization (lexical expansion) 3. Implementation 4. Evaluation Factoren die taalplanning beïnvloeden: • Sociaal-demografische factoren • Linguïstische factoren • Sociaal-psychologische factoren (attitudes) • Politieke factoren • Religieuze factoren Verschil change/shift (verandering/verschuiving): change n intern/extern gemotiveerd n blijft L1 n systeem verandert shift n extern gemotiveerd n L1 wordt L2 n gebruik verandert Taalverschuiving p Wanneer de ene taal plaats maakt voor een andere p Oorzaken: migratie, urbanisatie, onderwijs, … p Wat gebeurt er met de oorspronkelijke taal? Behoud of verlies? Etnolinguistische vitaliteit Factoren die behoud/verlies beïnvloeden zijn: status, demografie, institutionele support. NB veel overlap! Factoren (1) status (prestige): economisch sociaal socio-historisch talig Factoren (2) demografisch: aantal geografische verspreiding intermarriage Factoren (3) institutionele religie ondersteuning: media overheid onderwijs Factoren (4) p culturele (on-)gelijkheid Daarnaast: p contact met land van herkomst p reden voor migratie p ethnic core values Vanuit de Minderheidsgroep gedacht: 1 2 3 4 heeft het zin eigen taal ja nee ja nee cultuur te behouden? heeft het zin om contact ja ja nee nee te hebben met de meer- derheidsgroep? 1. integratie 2. assimilatie 3. segregatie / separatie 4. marginalisatie / individualisatie Vanuit de Meerderheidsgroep gedacht: 1 2 3 4 mogen ze hun eigen taal ja nee ja nee cultuur behouden? mogen ze meedoen met ja ja nee nee de meerderheidsgroep? 1. integratie 2. assimilatie 3. segregatie / separatie 4. marginalisatie / individualisatie Diglossie: p Een Hoge (H) en en Lage (L) variant p Kenmerken H: n Prestigieus n Grammaticaal complex n Geen moedertaal n Literaire traditie n In formele situaties p Kenmerken L: het tegenovergestelde Typisch voor diglossie: p Functionele scheiding tussen twee variëteiten (H en L) waar men zich zeer van bewust is: p Compartimentalisatie p Relatief stabiele situatie Relatie diglossie/taalverschuiving Diglossie: p Stabiele tweetaligheid p Compartimentalisatie p Helpt bij taalbehoud (maintenance) Als het evenwicht wegvalt, bijvoorbeeld door sociale veranderingen: taalverschuiving à herverdeling over domeinen (compartimenten) p Eerst afname van gebruik (door veranderende compartimentalisatie); vervolgens afname van beheersing. p Stylistic reduction Morgen weer verder!!