buurvrouw, alle vrouwen aan de overkant van het water werden
ook buurvrouw genoemd.
De koningin knikte bedroefd met gebogen hoofd. Ze wilde
langsgaan, maar Bente hield haar tegen.
* "De Heer heeft gegeven,
De Heer heeft genomen.
Geprezen zij de naam des Heren!" Ja buurvrouw, je moet
het leven maar nemen zoals het valt.*
RENATE DORRESTEIN
Blauwbaards bruiden
Ze zeggen dat de zielen van hen die gewelddadig aan hun einde
kwamen, te zwaar zijn om na de dood ten hemel te stijgen.
Je zou zulke zielen zo uit de atmosfeer kunnen plukken en in
een weckfles stoppen, met een dik touw eromheen, om ze te
bestuderen.
Niemand weet wat deze zielen verhindert zieh los te maken
van de aarde. Misschien zijn het ongeweende tränen die ze
verzwaren. Een mens moet in haar laatste momenten immers
rüstig de gelegenheid krijgen haar zonden te betreuren, te
rouwen om alles waarvan ze voortaan verstoken zal zijn en
afscheid te nemen van haar geliefden en van het leven; ze moet
vol weemoed nog even denken aan de frisse geur van zomergras
en aan alle dingen die ze had moeten doen maar naliet.
Pas dan kan zij vredig de ogen sluiten.
Wie onvoorbereid de hersens worden ingeslagen, mist dus
een belangrijke fase tussen leven en dood, en kan, hoewel zij
niet langer tot de levenden behoort, nooit werkelijk tot de doden
gerekend worden: in plaats van zieh aan Gods troon te
voegen, blijft haar onsterfelijke ziel verbijsterd en bedroefd
hangen op de plaats van het misdrijf, en daar een ziel niet kan
huilen, blijft verlossing eeuwig uit. Dat veronderstellen sommigen
tenminste. Wij denken daar anders over.
Waar wij verblijven is het koud en donker, maar dat raakt ons
niet meer. De muren zijn met bloed bespat, het onze om precies
te zijn, en op de vochtige vloer knagen de ratten aan de
restanten van ons vlees. In onze buikholte krioelen maden;
torren werken zieh onze neuzen en oren in en uit.
We zien het zogezegd met droge ogen aan - niet omdat zie-
176 177
len inderdaad geen tränen kunnen vergieten, maar omdat het
beslist een opluchting is voorgoed van ons lichaam verlost te
zijn. Wat heeft het altijd een zorg en een onderhoud gevraagd!
Wat moesten we ons allemaal ontzeggen om het in vorm te
houden! N u hoeft het niet langer in een korset geregen te
worden, evenmin als onze hären die glansloos tussen de uitwerpselen
van het ongedierte liggen, nog met gloeiende tangen
bewerkt hoeven te worden: het kan de ratten niet schelen
of onze lokken krullen. Zij zijn niet zo kieskeurig als hij. En
blijkbaar is zijn smaak in al die tijd geen zier veranderd. Want
wanneer de met ijzer beslagen deur hier weer eens steels opengaat,
is het alsof we ons eigen spiegelbeeld zien: rond het ontstelde
gezicht dat naar binnen gluurt, is het haar met Unten en
Juwelen opgemaakt, net als vroeger het onze, de bevende
band die de sleutel van schrik heeft laten vallen, graait de rokken
van smaakvol donkerrood fluweel bijeen, rokken die
gracieus opbollen onder het strakke lijfje dat een zwoegende
boezem vrijwel onbedekt laat, etcetera, etcetera, we kunnen
het zo langzamerhand uittekenen.
Op de onmogelijke hooggehakte muiltjes die in paniek
door de lange stille gang klepperen, zijn we zelf ooit van deze
piek des onheils weggesneld. Maar je komt niet ver op zulk
schoeisel.
Links en rechts liggen hier nog enkele van die schoentjes.
Ze vergaan minder snel dan de roodgelakte teentjes die er eksterogen
in kregen. Ze zullen er nog zijn als van ons niets meer
rest dan bleke knoken. Gereduceerd tot ellepijp, sleutelbeen
en ribbenkast zullen we dan net zo moeilijk van elkaar te onderscheiden
zijn als op de dag dat we trouwden.
Maar nu, op dit langgerekte moment van verrotting, zijn
we nog niet identiek en inwisselbaar. De gaten vallen namelijk
niet volgens een vast patroon in een lichaam. Wie hier een
paar maanden is, ontwikkelt voor het eerst haar eigen stijl:
van de een blijven de wangen onaangetast, de ander behoudt
haar ingewanden ongekend lang. Met belangstelling volgen
we onze ontbinding en weten ons eindelijk uniek, soms zelfs
origineel. Zouden we terugverlangen naar onze donkerrode
rokken of de kunstige linten in ons haar, nu we ten lange leste
F
een eigen Stempel op de gebeurtenissen kunnen drukken?
Dus praat ons niet over verdriet. We blijven bepaald niet in
dit miezerige hol hangen uit verdriet. En dat we zouden treuren
om het lieve leven zelf is al evenzeer een misvatting: ons
leven is nooit iets waard geweest, anders waren we niet afgemaakt
zonder dat er een haan naar kraaide. O ja, er wordt inmiddels
weleens wat gefluisterd in het dorp. Maar niemand is
werkelijk bereid zijn neus in de zaken van een machtig man te
steken. Zeven vrouwen kan hij trouwen en stuk voor stuk
laten verdwijnen, en nog is er altijd wel ergens een vader die
t zijn huwbare dochter graag weggeeft.
^ Is er weer een bruiloft op banden? Het klinkt er sterk naar. In
; het hele huis lijkt een koortsachtige bedrijvigheid te zijn uitgebroken.
Overal worden tapijten geklopt en vloeren ge,
schrobd. In de hoge kamers moet het wemelen van de bedienden
die zilver poetsen, meubels opwrijven, haarden klaarmaken.
Ze zullen seringen en hyacinten in de grote zaal zetten en
het bruidsbed besprenkelen met rozenwater. Het hele huis
} moet zoet geuren als de j enge bruid hier binnenkomt. Even
l zal ze met haar ogen knipperen, zoveel rijkdom en schoon[!
heid heeft ze niet verwacht.
I Hij zal naast haar staan, breed en rijzig, met nog nauwelijks
I grijs in zijn baard en zijn zwaard aan zijn zijde, en haar zijn
l dierbaarste bezittingen tonen: de ebbehouten muziekdoos die
I *Ach, du lieber Augustin' speelt, het met de band beschilderj
de theeservies van porselein zo broos als de eierschalen van de
l lijster, en het blauwe gobelin van zuiver zijde, waarop een
h eenhoorn zijn hoofd in de schoot van eenjonge maagd legt.
; Met zijn zachte, diepe stem zal hij zichzelf vergelijken met
de eenhoorn en zijn bruid met de maagd. Ze zal blozen van
fr prettige verwarring. 'Wat zegje?' stamelt ze; ze wil dat hij het
l nog eens zegt, en nog eens. E n hij zal het herhalen en daarmee
» de echo verdrijven van de vage geruchten die ze over hem
heeft opgevangen. Wat werd er toch alweer over hem be;^
weerd? Eerder getrouwd gew^eest? Ze weet al amper meer
I wat het was. Allemaal afgunst.
i Hij zal haar bij de elleboog nemen en haar door de fraaie
178 179
vertrekken leiden, hier en daar haar aandacht op iets vestigend
en vragend wat ze van dit vindt, of van dat. Niemand heeft
haar ooit eerder naar haar mening gevraagd. Zc is nog nooit
zo serieus genomen als door deze man, die zijn thee drinkt uit
de eierschalen van de lijster. Naast hem over de blinkend gewreven
vloeren trippelend zal het haar te moede zijn alsof
haar hart bijna breekt van geluk. O f bezwijkt het haast om
hem, die is zwartgemaakt om iets dat haar al ontschoten is en
dat er trouwens helemaal niet toe doet? Zij kan immers dwars
door hem heenkijken en ziet, als enige, het nobele in hem, het
gevoehge, het gulle. Alleen zij kent hem. Vol liefde en vertrouwen
kijkt ze naar hem op. Zc zal, ze zal hem... redden, ja
dat is het woord. Op de een of andere manier zal zij hem redden
van de hardvochtige wereld.
Vertel ons wat.
Tussen onze koude muren heeft de tijd geen pretenties: hij
doet zieh hier nooit mooicr voor dan hij is. Hij is louter een
aaneenschakeling van momenten. Dit hebben wij alle zeven
geleerd: de tijd doet er niet toe. Het maakt niet uit of we hier
maanden of jaren moeten wachten. Er zijn gevoelens die
nooit veranderen. Ze blijven altijd even fris en cven fei. Toegegeven,
de meeste emotics verslijten, verjaren of verbleken.
Maar de gemoedsaandoening die ons hier houdt, die ons
bindt aan de bloederige muren en de honende muiltjes, die is
er voor de eeuwigheid. Wij zullen de juiste stemming niet
kwijtraken, al moeten we nog tientallenjaren wachten op onze
kans. En gelukkig maar, want we hebben het niet in onze
macht onze wraak te bespoedigen: de doden kunnen de levenden
immers niets maken.
Dood zijn we op de keper beschouwd nog altijd even
machteloos als levend. Voor ons vrouwen maakt het verschil
verbazend weinig uit.
Intussen slaapt hij met zijnjonge bruid achter beddegordijnen
van brocaat, een beschermende arm over haar borst geslagen.
O, laat het buiten maar regenen en waaien! In dit huis, in dit
bed kan niets haar deren! Ze ghmlacht in haar slaap. En hij?
Wat droomt hij? Droomt hij? We hebben er nooit iets van gemerkt
dat zijn slaap verstoord werd door een bezwaard gemoed.
Wie zo kan slapen, heeft het recht aan zijn kant. En zo
is het ook: het aanzien van de wereld is door onze dood tenslotte
voor niemand veranderd, behalve misschien voor een
oude min die per defmitie niet meetelt. Wie zou ons verder
missen of betreuren? We hebben geen graf, er is geen wierook
voor ons gebrand, er zijn geen gebeden voor ons gezegd - we
bestaan eenvoudig niet meer, en dat volstaat blijkbaar.
Wat zou hierover de mening zijn van de nieuwe bruid, of
anders wel van de God naar Wiens troon wij na onze afslachting
geacht werden op te stijgen? Heeft Hij een wrckende
bhksem naar beneden geslingerd? Heeft Hij een zondvloed
ontketend? Hij had met een zware windstoot het glas uit de
vensters kunnen rammeien, de beddegordijnen door hagelstenen
uiteen kunnen rijten, Hij had - maar stil nu, let op: de
naar Zijn evenbeeld geschapene ontwaakt in het milde hcht
van de nieuwe, zonnige ochtend en rekt zieh in de kussens uit.
Energiek Staat hij op, een vitale massa Spieren en weefsel, en
krabt hier en daar zijn weldoorvoede, weldoorbloede vlees.
Xie^e,' zegt hij als zijn bruid haar gazelle-ogen opent en even
geeuwt met haar roze mondje, Uiefje, ik moet een paar dagen
voor zaken naar de stad.'
Liefje ziet haar kans schoon. We hören haar met de sleutels
rinkelen, vele kamers hiervandaan. We zouden dat geluid nog
herkennen als het uit de verste uithoek van het heelal kwam.
We weten nog precies hoe de zware ring in de band lag toen
we de sleutels een voor een door onze vingers Heten gUjden:
van de porseleinkast, van de voorraadkelder, van de ebbehouten
muziekdoos, van de kisten met goud enJuwelen - er
zijn in dit huis net zoveel sloten als Eva in het paradijs vruchten
tot haar beschikking had om uit te kiezen. Liefje zou zieh
tot in het einde der tijden in alle onschuld kunnen amuseren
met het stuk voor stuk ontsluiten ervan. Maar dat doet ze
niet. Liefje wil de appel.
Met gefronste wenkbrauwen bekijkt ze de enige sleutel die
180 181
haar man haar ten strengste heeft verboden te gebruiken. Wie
denkt hij wel dat hij is? Gods plaatsvervanger hier op aarde?
Jawel, liefje. Laat dat maar eens even goed tot je doordringen.
Maar koppig schudt zij het hoofd met de kleurige Hnten.
Ze is namelijk een vrouw met een eigen mening. Achter de
verboden deur bereidt hij haar natuurhjk een verrassing! Hij
heeft er een geschenk, nog slechts half voltooid - hij beschildert
daar in stilte een kamerscherm met haar beeltenis, of oefent
er op zijn luit voor een aubade. Zo bemind te worden als
zij! Liefje zucht van v^eelde. Neuriend komt ze naderbij door
de lange gang. We hören haar muiltjes vastberaden op de stenen
vloer klepperen. Ze houden halt voor de deur: liefje weet
wat ze wil.
De sleutels rammelen aan de ring. IJzer schraapt längs hout.
Het slot klikt. Het knarst open. Langzaam wordt de
deurkhnk neergedrukt.
Dan roept er ergens in huis een vrouwenstem.
*Oh, Anna!' roept liefje, betrapt. *Zuster Anna! Ik ben even
bezig!' Haar rokken ruisen als ze kort op haar schreden terugkeert
om naar boven te roepen: *Blijf waarje bent, Anna! Ga
voor het venster zitten en kijk of onze broers, die immers hebben
beloofd vandaag op bezoek te komen, al naderen!'
*Onze broers?' kHnkt het uit het huis.
*Jawel,' schreeuwt lie^e. *Waarom gaje niet naar de torenkamer?
Daar hebje een nog veel beter uitzicht!'
Haar voeten trappelen van ongeduld. Zij heeft nog geen
ervaring met wachten, eindeloos wachten. Zodra ze haar zuster
heeft afgepoeierd, komt ze opnieuw naderbij. Nog vier
Stappen, nog drie, nog twee, nog een. En klaaglijk kermend,
wee, wee, draait de deur van het verboden vertrek open.
Wat een aanblik bieden wij aan een gelukkig getrouwde
vrouw.
Wat dachten we zelf, op dat gruwelijke moment?
Maar kom, liefje, doe iets! Verlies geen tijd met naar adem te
snakken! Ren naar je zuster en vertel haar waarom het hele
huis zo vol overweldigend geurende bloemen Staat!
Is het niet gek dat deze gedachte zieh op dit ogenblik van
verschrikking als eerste naar voren dringt: dat de seringen, de
hyacinten, de volle vazen, dus niet ter jouwer ere zijn?
Liefje Staat nog als aan de grond genageld in de deuropening,
een band tegen de keel gedrukt, wanneer uit de torenkamer
een kreet klinkt: Je man! Daar komtje man aangereden! Wat
een haast heeft hij gemaakt om zo snel weer bij je terug te ke-
renl'
*Oh!' hijgt dejonge bruid. Haar ogen puilen uit van ontzetting,
haar hart klopt zichtbaar in haar keursje. Maar schreeuw
het dan toch uit, stomme koe!
Maar zij bukt zieh en graait naar de sleutel, die in een bloedplas
is geValien. Met trillende vingers sluit ze haastig de deur.
Jazeker. Liefje is bereid het geheim van haar echtgenoot achter
slot en grendel te bewaren. Want wat betekent het au fond
dat haar man een kamer vol lijken heeft - die kunnen er wel
door iedereen zijn neergelegd, en misschien heeft ze het in het
halve duister niet eens goed gezien, geen voorbarige conclusies
alsjeblieft. Niet van hem vlucht ze weg, maar van ons.
Wij zijn het die haar geluk bedreigen, met onze oogkassen vol
kevers. Zo hard ze maar kan rent ze bij ons vandaan. Ze weet
blijkbaar niet dat wij de levenden niets kunnen maken. Dat is
nujuist ons probleem. We zijn van haar afhankelijk, van haar
moed.
Maar - als zij iemand over haar lugubere vondst vertelt,
dan raakt ze alles kwijt. Zo ongeveer moet Hefje redeneren,
aangezien wij dat ook deden, terwijl we in paniek door de
donkere gang holden.
Niemand is volmaakt, denkt ze, ze denkt: men moet iets
door de vingers kunnen zien! Ze zal er niet eens met hem over
spreken. Aangezien hij van haar houdt-en wat telt er verder?
- kan hij nooit zo'n siecht mens zijn als die doden in dat kamertje
suggereren.
En boven, in de torenkamer, zucht Anna achter het venster
bij de aanblik van het paard dat Staat te dampen nadat de berijder
uit het zadel is gesprongen. Wat verlangt zij naar de dag
182 183
waarop zijzelf een echtgenoot zal hebben! Het is, heeft haar
zuster gezegd, alsof je leven dan pas begint - alsof je pas
werkelijk bestaat wanneerje bestaat in de ogen van een ander.
*Zo, mevrouw,' zegt hij terwijl hij in de grote zaal vol bloemen
zijn sleutelring inspecteert. Koud en bedaard rieht hij
zijn bhk van het bebloede ijzer op haar bleke gezicht. i k zie
dat u mijn bevel in de wind hebt geslagen.'
Mevrouw onderdrukt een huivering. Voor het eerst dringt
het tot haar door hoe neteUg haar positie is. Het zijn immers
enkel, alleen en uitsluitend zijn ogen waarin ze bestaat. Wie
zou het zelfs maar opmerken als ook zij... ze lacht zenuwachtig.
Ze verschikt iets aan haar kruUen om zijn aandacht af te
leiden. Maar hij is geen man die ergens gras over laat groeien.
Daar gaat mevrouw. Nog voordat zij maar half beseft wat er
gebeurt, is zij al naar beneden gesleurd. Als dat kleine kamertje
haar zo interesseert, welnu, dan mag zij daar voorgoed
blijven.
Mevrouw gilt en pleit dat het een aard heeft. Dat verveelt
hem zo dat hij haar de tanden uit de mond slaat. Meteen is hij
nog wel twee keer zo geergerd: normaal gesproken is hij een
en al zachtmoedigheid, hij is voorwaar de redelijkheid zelve;
zij is het die hem hiertoe drijft. Dat gejammer ook telkens zowel
in het berouw als in de zonde zijn ze allemaal hetzelfde.
Hoeveel zal hij er nog de hersens moeten klieven voordat hij
er eindelijk eentje heeft die haar trouwgelofte gestand doet en
hem gehoorzaam is? Aan haar hären sleept hij haar door de
gang; als hij opschiet is hij nog voor het middageten van haar
af.
Bloed gulpt over haar Uppen als hij haar bij de verboden
deur neersmijt om de sleutel van zijn ring te nemen. *Heb erbarmen!'
smeekt zij, zieh aan zijn knieen optrekkend. Maar
waarom zou hij?
Hij trekt het zwaard.
Vlug! We moeten inschikken en in ons midden plaats voor
haar maken. Nog luttele seconden en de nieuwe bruid zal ontdekken
datje een ander veel, zo niet alles kunt vergeven, maar
nooit en te nimmer dat hij je complete nietswaardigheid aan
het licht heeft gebracht.
*Laat me nog even bidden,' smeekt zij huilend.
Allemachtig. Ze is erger dan wij alle zeven bij elkaar. Op
dit punt beseften wij ten,minste nog dat een God die dit alles
toestaat, bepaald niet op onze band kan zijn. Maar zij dreint en
klaagt zo vreselijk, dat haar echtgenoot haar vijf minuten
geeft om haar gebeden te zeggen. Met rinkelende sporen
beent hij de gang uit. N u is mevrouw alleen met haar hemelse
Vader. Plaatst hij haar parelmoeren tandjes terug in het gat in
haar gezicht? Geeft Hij haar bovenmenselijke krachten om
straks haar moordenaar te weerstaan? Kom kom, mevrouwtje!
Alle gekheid op een stokje! Waarom zou u worden gered
waar wij in de steek werden gelaten? Ken uw plaats! U hoort
bij ons!
Mevrouw wist zieh bloed en tränen van het gezicht. 'Zuster
Anna!' sist zij doordringend.
Even is het stil. Boven in de torenkamer wenst Anna zieh
weg, ver van hier. Met afgrijzen heeft ze geluisterd naar het
gebonk, het gedreun, het geschrei. Maar voor geen goud
mengt ze zieh in andermans huwelijksgeluk. Overal is weleens
wat. En voordat je het weet, heb jij het gedaan. Anna
hoort niets, ziet niets, zegt niets. Later, als alles weer is afgekust,
zal haar zuster haar dankbaar zijn dat ze zo discreet is
geweest.
*Anna!' snikt de bruid onderdrukt. O, de vernedering om
hier zonder tanden in een poel van snot te liggen! Ze schaamt
zieh dood dat ze op het punt Staat door haar eigen echtgenoot
vermoord te worden. Het is verder zo'n lieve man. En nog
wel door haar eigen schuld. Kon ze dit maar stilhouden. Ze is
niet zo iemand die de vuile was graag buiten hangt - dat slaat
toch altijd opjezelf terug. *Anna!' röchelt ze niettemin hulpe-
loos.
*Ja?' mompelt bij het raam in de toren haar zuster met te-
genzin.
Op hetzelfde moment wordt een stofwolk zichtbaar aan de
horizon. Anna spert haar ogen open. *Onze broers!' roept ze
waarschuwend: vermanje, er komt bezoek.
184 185
*0, geefze een teken opdat ze zieh haasten'/ kermt de bruid.
Ze wringt haar banden. Missehien is een sehandaal nog net te
vermijden. En zal haar man straks niet des te meer van haar
houden, als hij beseft waarvoor zij hem heeft behoed? Ze
hoort zijn zware stap naderen, haar vijf minuten respijt zijn
voorbij, ze gilt, hij heft zijn zwaard, in paniek springt ze het
verboden vertrek in en werpt de deur dieht. Piepend stuiven
de ratten opzij. Maar meer dan een tel uitstel heeft ze zieh niet
verworven, de deur zwiept met een dreun weer open, haar
man stormt aehter haar aan en beenderen knappen onder zijn
laarzen - zelfs in de dood zijn wij niet veilig voor hem. Hij kan
ons vertrappen zoveel hij wil. We kunnen hem nog steeds
niets maken.
Brüllend van woede waadt hij door de armen en benen
waarmee hij eens verstrengeld sHep, hij treedt in half vergane
darmen en op aangeknaagde harten die ooit alleen voor hem
klopten. Hij grijpt zijn bruid bij haar linten: voorbij, liefje, het
is voorbij. En dan zakt hij in elkaar, doorboord door het
zwaard van dejongste broer, die, nog bestoft van de reis, op
het lawaai is toegesneld. Een man met gevoel voor de eer van
de familie, die broer.
Sissend ploft de ziel van onze eehtgenoot te voorsehijn - je
zou erje vingers aan branden. Even hangt hij Stil, als verbijsterd
door deze wending van het lot. Zö loop je nog sehreeuwend
met een zwaard te zwaaien, en het volgende moment
zie je jezelf ontzield op de grond Uggen. Daarvan raakt men
even uit zijn evenwieht.
Dit is ons moment, hierop hebben we al die tijd gewaeht.
We duiken met ons zevenen boven op hem. En dan laten we
ons dwars door het middelpunt van de aarde vallen en komen
aan de andere kant weer te voorsehijn, daar waar de Chinezen
op hun hoofd lopen - en onderweg maken we kennis met de
tradities en gebruiken van vele Volkeren. We zien vrouwen in
muren gemetseld worden, we zien hen verzengd worden op
brandstapels, we zien hen met kluisters om de hals in kolkend
water geworpen worden, we zien hen, tot aan de sehouders in
woestijnzand ingegraven, gestenigd worden, we zien hen
door rode mieren opgevreten worden nadat ze met honing
zijn ingesmeerd. We zien gewoon te veel om op te noemen,
terwijl we dieper en dieper vallen, totdat we over elkaar tuimelend
belanden bij de vurige ovens van de hei.
Bij de ingang Staat een eentaur in een beduimelde pandjesjas
op waeht. We sleuren onze echtgenoot tot voor diens hoeven
en pas dan durven we hem eindelijk los te laten. Pas nu we
hem hier eigenhändig hebben afgeleverd voor zijn gerechte
straf
De eentaur bukt zieh. Met een klauw port hij wat in de ziel
van de man die zijn thee uitsluitend uit de eiersehalen van lijsters
dronk. Als hij klaar is met zijn inspeetie wenkt hij schouderophalend
een paar zwartgeblakerde stokers naderbij.
*Vooruit maar,' zegt hij, naar de letter van het Zesde Gebod
zullen we hem moeten nemen.'
Zijn gebrek aan enthousiasme grieft ons diep. Door elkaar
heen roepend beginnen we te protesteren. Verveeid hoort de
eentaur ons aan. *Als het in de huiselijke kring gebeurt, zijn
we niet zo nauw met de regels,' verklaart hij. *Anders zou het
hier veel te vol worden.' Dan gehaart hij vermoeid naar zijn
eollega's.
Eindelijk! Een gevoel van triomf neemt bezit van ons als
een van de stokers de ziel van onze eehtgenoot aan een drietand
rijgt en in de middelste oven steckt. Hoor het vuur
loeien! Branden zal hij! AI hebben we er zelf voor in de hei
moeten afdalen! Hem zal het niet meer lukken met een verontsehuldigend
laehje bij zijn Maker aan te kloppen en tot in
alle eeuwigheid gewaardeerd te worden als een dekselse rakker.
Ons werk zit erop. Vanaf nu kunnen we gaan en staan
waar we maar willen.
*Ho dames,' zegt de eentaur, 'niet zo'n haast! Ik heb uw
kerfstok nog niet bekeken.' Borend Schieten zijn gele ogen
heen en weer. Hij heft een klauw. De stokers treden zwijgend
naderbij en ontgrendelen de grootste oven.
Maar nee! Hier is een vergissing in het spei! Heel ons körte
leven hebben wij immers niet eens de kans gehad een zonde te
begaan?
186 187
De ovendeuren zwaaien krakend open. Een kokende bitte
wordt voelbaar, de geur van salpeter is te ruiken. *Mij kan het
niet schelen,' zegt de centaur terwijl hij de stokers een teken
geeft, *ik voer alleen de regels uit.*
Maar welke hebben we dan overtreden? Wat is onze misdaad?
Wat zou men ons kunnen aanrekenen? Waaraan zijn wij
schuldig?
*Vort!' brüllen de stokers. *Niet zo tegenstribbelen! JuUie
zijn ook allemaal hetzelfde in je heiHge onschuld! Naar binnen!
Daar zit het vol grieten zoalsjullie! Een hele oven vol van
jullie slag!'
Nu zijn we zo dicht naar de vuurmond gedreven dat we het
verschrikkelijke geweeklaag van vrouwenstemmen kunnen
hören. Zejammeren in alle toonaarden. *Hoor ze nu hun zonde
eens bekennen! N u het te laat is!' honen de stokers.
Het witte vuur spat hoog op als we naar binnen worden
gestoten. Met een donderend geraas valt de ovendeur achter
ons dicht.
In het inwendige van de ketel benemen vlammen en rook
ons het zieht, maar de klagende stemmen zijn duidelijk hoorbaar.
i k had hem lief,' lamenteren ze, i k had hem blindelings
en onvoorwaardelijk lief.'
188