186
WILKKN ENGEI.BRhCHT
ASP1
den.4 Zijn promovenda Anna Mlynarczyk heeft in samenwerking met hem onder-zoek gedaan naar de situatie in het Nederlands in vergelijking met het Pools. In hun gemeenschappelijke artikel Hoe Germaans is het Pools aspect en hoe Sla-visch het Nederlands?5 hebben zij geprobeerd om uitgaande van Verkuyls onder-zoekingen aan te tonen dat aspect in beide talen min of meer op dczelfde basis funetioneert. Daarbij komen zij tot de conclusie dat een adequate analyse van aspectualiteit voor beide talen allcen in het kader van een compositioneie theorie kan gebeuren. Bovendicn stellen zij dat in de Slavische talen het onderscheid fassen perfectieve en imperfectieve vormen van cen werkwoord feitelijk onjuist isen dat het gaat om betekenisverschil vergehjkbaar met het verschil in het Nederlands tussen bijv. eten en opeten.6
In dit artikel zou ik een algemene inleiding willen geven tot de problcma-tiek voor een vergelijking tussen het Nederlands en het Tsjechisch. Daarbij ga ik uit van ervaringen met mijn eigen Studenten bij vcrtaalcolleges. Dit artikel heeft daarbij nadrukkelijk het karakter van een Forschungsmitteilung die stoelt op een lopend habilitatie-onderzock naar de problematiek van Nederlandse verledcn en voltooide tijden als vertaalprobleem in vergelijking met het Tsjechisch. Tcvens is het als discussiestuk bedoeld. Erwordt dus geen pasklare oplossing aangereikten evenmin heb ik de pretentic uitputtend op de materie in te gaan. Voor opmerkin-gen en ideeen houd ik me nadrukkelijk aanbevolen.
Inleiding
Wie zieh in Centraal-Europa als docent taalkunde met het Nederlands bezig houdt, kent de problemen die Studenten met een Slavischtalige achtergrond met het door Benes genoemde "grotere aantal tijden" hebben. Op het eerste gezicht is het tijd-systeem van het Nederlands tamelijk simpel: er is een verleden, een heden en een toekomst en verder kun je alle drie de tijdssituaties nog eens in een voltooide en een onvoltooide variant hebben. Schematisch ziet dat er als volgt uit:
onvoltooid
verleden
o.v.t.
heden
o.v.t.
toekomst
o.v.t.
v.v.t.
V.U.
V.t.t.t.
4 Het standaardwerk is Henk Verkuyl: A Theory ofAspectuality (Cambridge: CUP 1993).
5 Anna Mlynarczyk en Henk Verkuyl: "Hoc Germaans is het Pools aspect en hoc Slavisch het Nederlands?" Neerlandica Wratislaviensia 12 (1999), pp. 135-158, vgl. ook Anna K. Mrynarczyk: "Aspcctuele overeenkomsten tussen het Pools en het Nederlands", Nederlandse Taalkunde 6 (2001), pp. 272-289.
6 Mrynarczyk en Verkuyl 1999: 148, 150-152.
hörend te pass
als
boek g onvolt fectum m.i. da het ve proble H
zullen fectum Engels te werk drieen proble Germ Student
Defini
Wat pr aspect voor asp standaar Tsjechisd demische
woor zijn
7 Vi spoor bete vluchtcling (Praha: SP