ΑΝΑΦΟΡΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ
= προτάσεις που αποδίδονται σε κάποιον όρο (κύριο ή δευτερεύοντα) άλλης πρότασης, ο
οποίος είτε υπάρχει στο λόγο (π.χ. (1)) είτε εννοείται (π.χ. (36)).
- σύνδεσµοι: αναφορικός συµληρωµατικός δείκτης που ή αντωνυµική φράση ο οποίος/η
οποία/το οποίο
- περιοριστικές / µη περιοριστικές αναφορικές προτάσεις
• περιοριστικές – όταν είναι απαραίτητο συµπλήρωµα του όρου που προσδιορίζουν
• µη περιοριστικές – όταν δεν αποτελούν απαραίτητο συµπλήρωµα του όρου που
προσδιορίζουν
- άρνηση: δε(ν) – εκτός αν υπάρχει στην αναφορική πρόταση ο σύνδεσµος να, οπότε
δέχονται άρνηση µη(ν): Θέλουµε µια δασκάλα που να (µη) µας µάθει αγγλικά. (αναφορική
µεικτή πρόταση, „αναφορική τελική πρόταση“)
Βρήκα έναν τρόπο, που να (µη) λύνει άµεσα το πρόβληµά σου.
(αναφορική µεικτή πρόταση, „αναφορική αποτελεσµατική πρόταση“)
(1) Ο καθηγητής που µας έκανε Ιστορία ήταν πολύ καλός.
(2) Ο καινούριος µας καθηγητής, που σπούδασε στις Η.Π.Α., είναι πολύ καλός.
(3) H κοπέλα έφυγε που / η οποία ήθελε να µιλήσει.
(4) Ήρθε κι ο Γιάννης να τη δει, ο οποίος / που δεν είναι πολύ φίλος της.
(5) H συζήτηση την οποία κάναµε πρέπει να µείνει µεταξύ µας.
(6) Καταλαβαίνω πάντα τους ανθρώπους οι οποίοι λένε ψέµατα.
(7) Αυτός είναι ο άνθρωπος του οποίου / στον οποίο έχω µιλήσει επανειληµµένως.
(8) Κάθε παιδί του οποίου ο πατέρας είναι πολύτεκνος δεν πληρώνει δίδακτρα.
(9) Απέλυσαν τους καθηγητές και τις καθηγήτριες οι οποίοι έκαναν απεργία.
(10) Οι γυναίκες και τα παιδιά τους οποίους πλησιάσαµε ήταν χάλια.
(11) Ο άνθρωπος από τον οποίο πήρα τα λεφτά µου τα ζήτησε πίσω.
(12) Η γυναίκα µε την οποία τον είδαµε χθες ήταν η αδελφή του.
(13) Ο σκοπός για τον οποίο πολεµήσαµε απέτυχε.
(14) Ο µαθητής στον οποίο έδωσες το βιβλίο δεν είναι πολύ συνεπής.
(15) H κοπέλα κοντά στην οποία καθόσουνα είναι η αρραβωνιαστικιά του.
(16) Τον κ. Φωκά, δίπλα στον οποίο καθόµουνα δύο χρόνια, τον ξέρω καλά.
(17) Ο άντρας του οποίου το παιδί/ το παιδί του οποίου είναι µαθητής µου µε επισκέφτηκε
σήµερα.
(18) Η πόλη της οποίας η καταστροφή/ η καταστροφή της οποίας ήταν πλήρης ξαναχτίστηκε.
(19) Αυτός είναι ο αγρός του οποίου το µεγαλύτερο µέρος / το µεγαλύτερο µέρος του οποίου
ανήκει στη Χριστίνα.
(20) Ο φοιτητής ο οποίος µας είπε η Ελένη ότι δε διαβάζει.
(21) Ο νεαρός τον οποίο µας είπαν ότι δεν (τον) ξέρουν.
(22) Εκείνος ο φίλος της στον οποίο µας έλεγαν ότι δεν έχουν καµία εµπιστοσύνη.
(23) O άνθρωπος που είδαµε στην ταβέρνα. / O άνθρωπος που τον είδαµε στην ταβέρνα.
(24) Το παιδί που δώσαµε το βιβλίο. / Το παιδί που του δώσαµε το βιβλίο.
(25) Το κουτί που έβαλε το δώρο.
(26) Το µαχαίρι που έκοψε το τυρί.
(27) Το πρώτο µου σπίτι που κοντά (του) ήταν ένα πάρκο.
(28) Το καφενείο που απέναντί (του) ήταν το ξενοδοχείο µας.
(29) Πρέπει να βρούµε ξεναγό ο οποίος / που να µιλάει σουηδικά.
(30) Ξέρεις άνθρωπο ο οποίος / που να µη λέει ποτέ του ψέµατα;
(31) Ο Χριστιανισµός χρειάζεται µια γλώσσα που να µεταδώσει το κήρυγµά του.
(32) ∆εν είχε τραύµατα πολλά που να χρειάζονταν ιδιαίτερη περιποίηση.
(33) Θυµάσαι καµιά φορά που να µη µαλώσαµε;
ΑΝΑΦΟΡΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ
∆εν υπήρχε παιδί που να µην περνάει απ΄ το σπίτι µας.
∆εν υπήρχε παιδί που να µην περνούσε απ΄ το σπίτι µας.
∆εν υπήρχε παιδί που να µην περάσει απ΄ το σπίτι µας.
∆εν υπήρχε παιδί που να µην πέρασε απ΄ το σπίτι µας.
- ελεύθερες/ακέφαλες αναφορικές προτάσεις
- σύνδεσµοι: αντωνυµίες όποιος, όσος, ό, τι, οποιοσδήποτε, οτιδήποτε ... ή επιρρήµατα όπως,
όπου, οπουδήποτε, όποτε, οποτεδήποτε, όσο, οσοδήποτε ...
(34) Φάγαµε ό, τι βρήκαµε.
(35) Πήραµε µαζί µας όποιον(δήποτε) ήθελε να΄ ρθει.
(36) Πάντα φιλοξενεί όσους έρχονται στο σπίτι του.
(37) Όσους / Όσοι έρχονται στο σπίτι του τους φιλοξενεί πάντα.
(38) Θα πάει όπου(δήποτε) τον στείλεις.
(39) Όποιος / Όποιον πει την αλήθεια θα τον συγχωρέσω αµέσως.
(40) Σε όποιο καφενείο πας, θα ακούσεις την ίδια συζήτηση.
(41) Όποιος θέλει, ας ακολουθήσει.
(42) Aλλοίµονο σε όσους συνήθισαν το καλό φα .
(43) Κανείς απ΄ όσους είχαν πιάσει δεν γλύτωσε.
(44) Όποιος κι αν / και να µε ζητήσει, πες του ότι δεν είµαι εδώ.
(45) Όπου και να ταξιδέψω, η Ελλάδα µε πληγώνει.
Στις παρακάτω περιόδους να βρείτε τις δευτερεύουσες αναφορικές προτάσεις, να τις
χαρακτηρίσετε ως περιοριστικές ή µη περιοριστικές και να βάλετε κόµµα όπου χρειάζεται.
1) Τον κύριο που είδαµε σήµερα τον γνωρίζω από το στρατό.
2) Μας µίλησε µε τρόπο που δεν περίµενε κανείς από εµάς.
3) Το χιόνι που έπεφτε όλη µέρα είχε καλύψει τα πάντα.
4) Το θεατρικό έργο που θα παρακολουθήσουµε είχε µεγάλη επιτυχία.
5) Ο Γιώργος που είναι διευθυντής της εταιρείας έχει κάνει σπουδές στη Γαλλία.
6) ∆εν εγκρίνω τους χειρισµούς που κάνεις.
7) Θα φορέσει το καινούριο της φόρεµα που αγόρασε στην Αθήνα.
Zloději museli rozřezat řetězy, jimiž byly krabice svázané.
Jan a Helena, kteří chodí vždy ven s přáteli, zůstali dnes večer sami.
Všichni, kteří chtěli jet na výlet, byli zváni.
Neznám žádného Řeka, který by nejedl chleba.
Neexistovalo nic na světě, co by dědeček nevěděl.
Τomu člověku, kterého jsi pozdravil, bych nepodal ani ruku.
Chtěl bych najít dobrého učitele, který by mě naučil dokonale francouzsky.
Všechno, co chci a budu chtít, je tady.
Dům, v jehož blízkosti jsem bydlel, byl zbourán.
Udělal jsi, co jsi mohl, víc už udělat nemůžeš.
V tu chvíli, kdy jsem přijel, byli už pryč.
Těm, co přišli, jsme dali dárky.
Dali jsme dárky těm, co přišli.
Toho, kdo půjde se mnou, pozvu na zmrzlinu.
Na zmrzlinu pozvu toho, kdo půjde se mnou.
Jak si usteleš, tak si lehneš.
Jedna z těch dívek, jejichž jména už neznám, mě později navštívila.
Udělám, co mi řekneš.