Středověk nejsou pr rární drul libě, živo vrstev na votního i sarútaás a osobám, Lucembu ní obou i votosprá1 nutné pe tovat, nť lovství, j té které: zemi poJ vším za Vyznánu v celém ním srny Tent< které do mimo jii ta textu zde úlor je úlohí Do jakť osobní skutečn jí se i č moci lé tospráv roveň 1< náři tři v úplni vydává
mordencia, venenosa, sicut autem serpentes, quorum morsui potenter subve nit pocio tiriace. Ideo hec duo coniuncta fuerunt apud eos et nominaverun hanc confeccionem tiriacam. Sed secundum Abengwefid beazar est nomen Persicum et eius exposicio est „contra venerium" sive „libertas contra veneno", et čadit hoc nomen super duo, quorum unum est quod communiter čadit super medicínám expellentem venenum virtute et proprietate, que est in ea; et Latini, sequentes hoc significatum denominacione bezaraicas vocant illas me-dicinas. Et secundum est, quod proprie čadit super lapidem sive gemmam, que resistit omnibus venenis calidis et frigidis cum terranea sua substancia sine aera specie bibitus aut suspensus super pacientem. Et de isto ad presens etiam sermo Aristotelis primo De generatione eius.
Scribit quidam philosophus nomine Alius, quod minera huius lapidis est in terra Sirie et Indie et in terris in orientis et in meridie habere multos colores, nam quidam beazar est citrinus et quidam in colore viridi pulvirilentus et alter participans viriditatem /231r/ et alter albedinem luminosam. Et scribens de eleccione dicit, quod melior omnibus est citrinus et post pulvirilentus. Rases veram eleccionem meliorum ex quatuor describit, scilicet ex usu, ex tac-tu, ex gustu et etiam ex effectu. Ex usu quidam est citrinus in colore. Ex tac-tu quidam est mollis in substancia admodum cunicis meretricis mallaxate. Ex gustu vero, quod sit non habens saporem. Ex effectu vero ex eius minerali suf-ficiencia contra omnia venena et corrigens, quod dixit de colore, dicit se vi-disse lapidem vergentem ad citrinitatem et albedinem habentem colorem si-milem vini et cum hie erat levis et splendidus sicut lumen et in nullo sua potencia fuit diminuta. Et quia multi decipiuntur circa hunc lapidem, eo quod multi lapides assimilantur ei, qui non habent suam proprietatem nec appro-ximantur ei in operacionibus aliquibus. Ideo Alius de probacione eius docet duo experimenta, quibus hie lapis experitur. Primum est, quod quando tangi-tur cum hoc lapide aculeus scorpionis, prohibet ab eo potenciam pungendi. Et secundum est, quod si tritur ex eo pondus duorum granorum ordei et dis-solvatur in aqua et ponatur hoc in ore serpentis, suffocat eum statim et occi-dit. Virtus et proprietas, Abengwefid, huius lapidis est, quod contrastat venenh omnium animalium, plantarum et morsibus et puncturis venenosis. Et Averroys: Omnis lapis bezaar est valde manifesti iuvamenti omnibus speciebus, usus vero eius secundum Abengwefid est, quando bibitur /23 lv/ ex eo pondus XII granorum ordei et linimentum de eo fit super locum morsus, liberat a morte et expellit venenum per sudorem. Et quando ponitur in ore illius, qui sumpsit venenum et sugit eum aliquantulum, confert ei. Et Averrois dicit, quod quandocumque propinatur ad bibendum venenatis ante quam perveniat venenum ad cor, liberat et curat. Invenitur enim huius lapidis quedam virtus mineralis et usus extraneus, videlicet quod cura lapide absente eius virtute venenum curat. De
94
EPIŠTOLA DE CAUTELA A VENENIS