Isidorus Hispalensis, Etymologiarum siue Originum libri XX

Liber I

J.-P. Migne, Patrologia Latina 82, 73–74 (skripta s. 46)



De disciplina et arte

Disciplina a discendo nomen accepit; unde et scientia dici potest. Nam scire dictum a discere, quia
nemo nostrum scit, nisi qui discit. Aliter dicta disciplina, quia discitur plena.

Ars uero dicta est, quod artis praeceptis regulisque consistat. Alii dicunt a Graecis hoc tractum
esse uocabulum apo tés aretés, id est a uirtute, quam scientiam uocauerunt. Inter artem et
disciplinam Plato et Aristoteles hanc differentiam esse uoluerunt dicentes artem esse in his quae
se et aliter habere possunt; disciplina uero esse, quae de iis agit quae aliter euenire non
possunt. Nam quando ueris disputationibus aliquid disseritur, disciplina erit; quando aliquid
uerisimile atque opinabile tractatur, nomen artis habebit.


De septem liberalibus artibus

Disciplinae liberalium artium septem sunt. Prima grammatica, id est loquendi peritia. Secunda
rhetorica, quae propter nitorem et copiam eloquentiae suae maxime in ciuilibus quaestionibus
necessaria existimatur. Tertia dialectica cognomento logica, quae disputationibus subtilissimis
uera secernit a falsis. Quarta arithmetica, quae continet numerorum causas et diuisiones. Quinta
musica, quae in carminibus cantibusque consistit. Sexta geometrica, quae mensuras terrae
dimensionesque conplectitur. Septima astronomia, quae continet legem astrorum.