CAROLUS MAGNUS, EPISTULA DE LITTERIS COLENDIS
Monumenta Germaniae historica Leges II.  1. 79
Karolus, gratia Dei rex Francorum et Langobardorum ac patr i eius Romanorum, Baugulf o abbati et omni congregati oni, ti bi etiara commissis fidelibus oratoribus nostras in omnipotentis Dei nomine amabilem direximus salutem.
Noturn igitur si t Deo placitae devotion i vestrae, quia nos una cum fidelibus nostris consideravimus utile esse, ut episcopia et monaster!a nobis Christo propi ti o ad gubernandum commissa praeter regularj s v i tae ordinem atque sanctae religionis conversationem etiam in li tterarum meditationibus eis, qui donante Domino discere possunt secundum uniuscuiusque capacitatem docendi studium debeant impendere. /.../ Quarovis enim melius sit bene facere quam nosse, prius tamen est nosse quam facere. Debet ergo quisque discere quod optat impI ere, ut tanto uber i us quid agere debeat intelli gat aniraa. /. . ./ Nam cum nobis in his annis a nonnuliis monasteriis saepius scripta dirigerentur, in quibus, quod pro nobis fratres ibidem commorantes in sacris et piis orationibus decertarent, significaretur, cognovimus in pierisque praefatis conscription!bus eorundem et sensus rectos et sermones incultos... Factum est, ut timere íncipereius, ne forte, siout minor erat in scxibendo prudentia, ita quoque et multo minor esset quam recte esse debui sset in sacra rum scr.i pturarum ad intelligendum sap 1 entia. Et bene novimus omnes , quia, quamvis pericu.1 osi slat errores verborum, multo periculosiores sunt errores sensuum.
Quamobrem hortamur vos litterarum studia non solum non negligere, verum etiam humillima et Deo plac i ta in Lentione ad hoc certatim discere, ut facilius et rectius d i vinařům scr i pturarum mystéria val eat i s penet rare. Cum autem in sacris paginis schemata, tropí et cetera his símilía inserta inven i an tur, nulli dub i um est, quod ea unusqui sque legens tanto c itius spiritualiter intellegit, quanto prius in li tterarum magisterio plenius instructus fuerit. Tales vero ad hoc opus v i r j eligantur, qui et voluntatem et possibílitatem discendi et desi deri um habeant alios i nstruendi. Et hoc tantum ea intenti one agatur, qua devotione a nobis praecipitur. Optamus enim vos, sicut decet ecclesiae milites et interius devotos et exterius doctos castosque bene vivendo et schoJ asticos bene loquendo, ut quicumque vos propter nomen Domini et sanctae conversationis nobilitatem ad videndum expetierit, sicut de aspectu vestro aedif i catur vísus, ita quoque de sapient i a ves tra, quam in 1egendo seu cantando perceper i t, i nstructus omnipotenti Domino gratias agendo gaudens redeat. Hu i us i taque epistulae exemplaria ad omnes suffragantes tuosque coepiscopos et per universa monaster.i a dirígi non neglegas , si g rat i ani nos tram habere vis.
70