2017W 134151-1 Nederlandse en Vlaamse poëzie na 1945
Voorwoord
"Is poëzie een sleutel, dan moet de broekzak nog gevonden worden waaruit hij niet verloren raakt.
De sleutel treft geen verwijt. Maar ook de broekzak pleit onschuldig.
De eigenaar van de broek weet niet eens dat er iets gaande is."
Gust Gils, Berichten om bestwil (1968)
"Voltaire had pokken, maar / genas zichzelf door o.a. te drinken / 120 liter limonade:
dat is poëzie" schreef de Nederlandse dichter Remco Campert in 1955. Zijn
generatiegenoot Lucebert schreef een gedicht met de titel "Poëzie is kinderspel". En
een vijftigtal jaar later schreef Ilja Leonard Pfeiffer: "poëzie is gevaarlijk of zij is
geen poëzie".
Wat is poëzie? Gevaarlijk, doodeenvoudig of een limonadekuur voor een zieke
Franse filosoof? Verschillende dichters hebben in de loop van de tijd geprobeerd om
"poëzie" te definiëren. De meningen hierover zijn verdeeld. Elke dichter geeft bij
wijze van spreken een andere omschrijving van 'poëzie'.
Je kan poëzie eenvoudigweg definiëren als een verzameling van teksten die op een
bepaald moment worden beschouwd als poëzie. Precies omdat elke generatie en
zelfs elke dichter poëzie op een andere manier omschrijft, is het onmogelijk om een
concretere definitie van 'poëzie' te geven. De ingrediënten voor het ideale gedicht
bestaan niet. In elke periode en in elke cultuur heeft men immers een andere
mening over hoe poëzie er moet uitzien.
In deze cursus behandelen we de Nederlandse naoorlogse poëzie. We zullen met
andere woorden enkele teksten bekijken die na de Tweede Wereldoorlog werden
gepubliceerd en die, bijvoorbeeld in literatuurgeschiedenissen, beschouwd worden
als (belangrijke) poëzie. Met Nederlandse poëzie bedoelen we: poëzie die - in het
Nederlands - verschenen is in Nederland of in Vlaanderen. Voor alle duidelijkheid
heet dit college dan ook Nederlandse en Vlaamse poëzie na 1945.
Vanzelfsprekend kunnen we geen volledig overzicht geven van al die teksten. We
willen je kennis laten maken met enkele belangrijke stromingen in de poëzie en
een aantal gecanoniseerde auteurs, dichtbundels en gedichten. Maar er valt
natuurlijk véél meer te ontdekken in het Nederlandse en Vlaamse poëzielandschap.
Met deze collegereeks willen we jou dan ook een aanzet geven om zelf op
verkenning te gaan.
In elk college wordt een stroming (bijvoorbeeld: de Vijftigers) of een bepaald
verschijnsel (bijvoorbeeld: stadsdichters) behandeld, waarvan telkens een algemeen
beeld wordt geschetst. Een aantal gedichten van enkele opvallende
vertegenwoordigers worden vervolgens naderbij bekeken. In de loop van de colleges
worden kleine opdrachten gegeven. Het is namelijk niet alleen de bedoeling dat je
enige notie krijgt van welke interessante auteurs en werken er zoal verschenen zijn
in het Nederlandse taalgebied vanaf 1945, maar ook dat je leert hoe je met poëzie
kan omgaan. Je leert om jouw ideeën over gedichten te verwoorden.
Tijdens het college worden vragen gesteld en opdrachten gegeven. De bedoeling is
dat je telkens voor jezelf een antwoord formuleert. Schrijf bijvoorbeeld het antwoord
op of noteer enkele kernwoorden. Je kan vervolgens een voorbeeldantwoord of analyse
bekijken en jouw antwoord/analyse vergelijken. Meestal zijn meerdere
antwoorden mogelijk: een gedicht kan je immers op uiteenlopende manieren
interpreteren en bespreken. De voorbeeldantwoorden en -analyses die wij geven
mag je dan ook niet beschouwen als de enige juiste oplossing!
Het is van belang dat je nadenkt over alle vragen die tijdens het college worden
gesteld en dat je de gedichten zo goed mogelijk leest en analyseert. Lees ook telkens
heel goed de voorbeeldantwoorden en -analyses. Daarin staat belangrijke
informatie die ook tot de leerstof behoort. Bovendien zijn ze noodzakelijk om het
college als geheel te begrijpen, de toetsen met goed gevolg af te kunnen leggen en
kunnen ze je helpen om de opdrachten ná elk college tot een goed einde te
brengen.
Aansluitend op elk college krijg je één of meerdere opdrachten. Meestal moet je
een kort essay schrijven en enkele vragen beantwoorden. Maak deze opdrachten zo
snel mogelijk nadat je het college hebt doorgenomen (je hebt er een kleine week de
tijd voor - zie overzicht "Algemene informatie"). De opdrachten sluiten doorgaans
nauw aan bij de behandelde stof, en diepen meestal een bepaald aspect uit dat
tijdens het college ter sprake kwam. Je moet verschillende mini-essays schrijven en
iets langere essays (ongeveer 500 woorden). Richtlijnen in verband met het
schrijven van essays vind je onder een andere paragraaf. ("Richtlijnen essays")
Wat wordt precies beoordeeld bij deze opdrachten?
Vorm en taal zijn natuurlijk belangrijk, in zoverre dat ze bijdragen aan de
overtuigingskracht van je antwoord. Het taalgebruik op zich vormt echter geen
evaluatiecriterium. Als je een paar taalfouten hebt gemaakt maar verder een prima
essay hebt geschreven waarin je op een overtuigende manier een interpretatie
verdedigt, worden voor die taalfouten dus geen punten afgetrokken. Let wel: teksten
met te veel spellingsfouten, slordigheden en gemakkelijk te vermijden fouten worden
niet geaccepteerd (met andere woorden: daarvoor krijg je een nul)! Controleer dus
altijd de spelling, lidwoorden (de of het) en werkwoordvormen en zorg ervoor dat je
basale grammaticale regels (werkwoordvolgorde in de bijzin, congruentie adjectief +
substantief, etc.) toepast! Let er ook op dat je formele conventies zoals het
cursiveren van boektitels en bronvermelding respecteert! (zie "Richtlijnen essays")
Wij gaan er in deze cursus van uit dat poëzie polyinterpretabel is en dat aan
gedichten dus meerdere interpretaties gegeven kunnen worden. Bij de beoordeling
gaat het er dus niet zozeer om of jouw interpretatie juist of fout is (dat kan immers
niet eenduidig vastgesteld worden), maar of je een stelling of interpretatie op een
overtuigende manier kan beargumenteren met een juist gebruik van
literairhistorische en -technische termen. Een interpretatie kan je bijvoorbeeld
ondersteunen met verwijzingen naar poëticale uitspraken van de auteur of door
regels van een gedicht uitgebreid te bespreken. De voorbeeldanalyses kunnen je
helpen om deze vaardigheden onder de knie te krijgen.
Je leert natuurlijk voorál goede essays te schrijven en op een academische manier
op vragen te beantwoorden door veel te oefenen. Je analysevaardigheden kan je
oefenen door veel essays en secundaire literatuur te lezen, maar je moet ook
gaandeweg leren om over poëzie te reflecteren en die ideeën op een academische
manier te verwoorden. Belangrijk in dit leerproces is de feedback die je van ons
krijgt: telkens zullen we kort aangeven wat prima is en wat beter kan. Lees onze
feedback dus goed door, en hou er rekening mee bij de opdrachten die volgen. Als je
naar aanleiding van onze feedback vragen hebt, aarzel niet om hier via het forum of
per e-mail op in te gaan.
Hou er rekening mee dat je elke opdracht vóór een bepaald tijdstip moet
indienen. We kunnen geen opdrachten accepteren die na de deadline worden
verstuurd. Overigens kan je die dan niet meer in het systeem uploaden. Elke
opdracht wordt zo snel mogelijk beoordeeld (meestal binnen één week na de
deadline). Je hebt maar één kans om een opdracht in te dienen. Als je een
onvoldoende of een lagere score hebt gekregen, kan je ons per e-mail een tweede
versie van je opdracht toesturen. Dat is niet verplicht, maar het mág wel. Je krijgt er
geen (extra) punten voor, maar we geven je wel graag feedback om je verder op
weg te helpen.
De opdrachten die aansluiten op elk college vormen het zwaartepunt van de
evaluatie van deze cursus: allemaal samen tellen ze mee voor 70 punten (70 van
de 100). Het aantal punten dat je kan verdienen met deze opdrachten verschilt van
week tot week - de ene keer zijn de opdrachten immers moeilijker en vergen ze
meer werk dan de andere keer. Bij elke vraag/opdracht staat aangegeven hoeveel
punten je ermee kan verdienen. Per week kan je in totaal tussen de vier en de acht
punten verdienen.
Naast de opdrachten voor punten zijn er ook een aantal open vragen. Als je in
plaats van een x-aantal punten, het woord "open" tussen haakjes aantreft, gaat het
om zo'n open, vrije vraag. Het antwoord dat je op zo'n vraag geeft kan je resultaat
alleen in positieve zin beïnvloeden, niet in negatieve zin. Je kan er een bonuspunt
(één punt extra) mee verdienen. Het gaat om vragen die peilen naar jouw
persoonlijke mening of contrastieve vragen, waarbij je een bepaald verschijnsel moet
vergelijken met de literatuur van jouw land. Omdat niet iedereen vertrouwd is met
zijn/haar eigen literatuur, trekken we geen punten af als het antwoord niet
uitgebreid is of niet goed gefundeerd is. Wie wel telkens de moeite neemt om deze
open vragen overtuigend te beantwoorden, kan daarvoor een bonuspunt krijgen.
Zoals gezegd tellen alle opdrachten in totaal mee voor 70 van de 100 punten. De 30
resterende punten kan je behalen met toetsen. Er zijn in totaal drie toetsen, die
telkens op 10 punten staan. Deze toetsen vinden plaats aansluitend op college 4
(toets 1), college 8 (toets 2) en college 12 (toets 3). Toets 1 test jouw kennis van
colleges 1 t.e.m. 4, toets 2 gaat over college 5 t.e.m. 8 en toets 3 over de laatste
vier colleges (college 9 t.e.m. 12). De toetsen bestaan uit tien meerkeuzevragen en
testen of je de belangrijkste namen en informatie uit de afgelopen colleges hebt
onthouden. Er is telkens slechts één kans!
De optelsom van de punten die je voor de verschillende opdrachten en toetsen hebt
behaald, vormt het eindcijfer. Je moet minstens 60 punten behalen om voor deze
cursus te slagen. Het is het eindresultaat dat telt. Als je dus bijvoorbeeld een
keertje niet slaagt voor één van de toetsen, of een onvoldoende hebt gekregen voor
een opdracht, kan je nog altijd voor dit vak slagen - als je maar ten minste 60
punten in totaal hebt.
Bij onduidelijkheden of vragen over de inhoud van colleges kan je ons contacteren
via het forum of via e-mail. Op die manier kan je zowel met ons als met je
medestudenten van gedachten wisselen.
Een kort, handig overzicht van de praktische informatie vind je onder het
kopje "Algemene informatie".
Tot slot willen we je veel succes en plezier wensen met deze cursus!
Sofie & Martina
Algemene informatie
Let op:
Deze cursus is alleen bestemd voor DCC-studenten! Er wordt alleen een uitzondering
gemaakt voor studenten Nederlandse taal en literatuur aan de Masaryk Universiteit in Brno, de
thuisuniversiteit van de begeleidende docent.
Tot en met 31 oktober 2017 kan je je afmelden voor deze cursus; daarna niet meer. Wie zich
niet heeft afgemeld voor die tijd krijgt sowieso een cijfer, ook al heeft hij/zij niet actief
deelgenomen aan de cursus.
Je kunt je afmelden door een mailtje te sturen aan Sofie Royeaerd, die de cursus begeleidt
(sofie.royeaerd@gmail.com), en/of de lokale DCC-coördinator.
Lesoverzicht
De cursus begint op zondag 1 oktober 2017 en eindigt in de laatste week van
december. Alle lessen zijn vrijgeschakeld tot 14 januari 2018. Je hebt telkens een
week de tijd om de opdrachten in te dienen; de deadline valt op de eerstvolgende
maandag na het lesbegin. Een uitzondering geldt voor les 12: omdat maandag een
feestdag is, valt de deadline voor het inleveren van de laatste opdracht wat later (27
december). Je mag de opdracht natuurlijk ook al eerder indienen. De laatste toets
kan je afleggen van 18 tot en met 27 december. Je kunt dus kiezen of je de toets
vóór of na de kerst aflegt.
Les Titel Begin
Opdracht:
deadline
Toets
1 De tekst onder het mes: poëzieanalyse ZO 1/10 MA 9/10, 23:55
2 De Vijftigers ZO 8/10 MA 16/10, 23:55
3 Tijd en Mens & (het Vlaamse) Gard Sivik ZO 15/10 MA 23/10, 23:55
4 Neorealisme in Nederland ZO 22/10 MA 30/10, 23:55
MA 30/10, 00:00
DI
31/10, 23:55
5 Poëzie in Carré ZO 29/10 MA 6/11, 23:55
6 Herman de Coninck en de Nieuw-realistische poëzie ZO 5/11 MA 13/11, 23:55
7
De Pink Poets. Dandy's in de Vlaamse poëzie
tijdens de jaren zeventig en tachtig
ZO 12/11 MA 20/11, 23:55
8 Neo-romantiek in Nederland ZO 19/11 MA 27/11, 23:55
MA 27/11, 00:00
DI
28/11, 23:55
9 Postmoderne poëzie in Vlaanderen ZO 26/11 MA 4/12, 23:55
10 Postmoderne poëzie in Nederland ZO 3/12 MA 11/12, 23:55
11 Trends in de hedendaagse poëzie: stadsdichters ZO 10/12 MA 18/12, 23:55
12 Multiculturele poëzie ZO 17/12 WO 27/12, 23:55
MA 18/12, 00:00
WO
27/12, 23:55
Beoordeling
Opdrachten
Aan het eind van elke les worden er één of meerdere opdrachten gegeven. Het gaat
om opdrachten die aansluiten bij het onderdeel en een bepaald aspect verder
uitdiepen. Je moet meestal één of twee (kleine) essays schrijven. Het Worddocument
met de uitgevoerde opdracht kun je telkens uploaden in de zgn. "Drop
box". Gelieve jouw opdracht op te slaan als "doc". Andere formaten (zoals "docx" en
"pfd") worden niet geaccepteerd! Geef het Word-bestand bovendien een titel die
zowel het nummer van de opdracht als je voor- en achternaam bevat (bijvoorbeeld:
Opdracht1_VoornaamAchternaam).
De opdrachten tellen samen mee voor 70 punten (van de 100). Het aantal punten
dat je kan verdienen verschilt van week tot week. Bij elke vraag/opdracht staat
aangegeven hoeveel punten je ermee kan verdienen. Per week kan je in totaal
tussen de vier en de acht punten verdienen.
Er staan naast de opdrachten voor punten ook open vragen. Met het antwoord op
een open vraag kan je een bonuspunt (één punt extra) verdienen. Het gaat om
vragen die peilen naar jouw persoonlijke mening of contrastieve vragen, waarbij je
een bepaald verschijnsel moet vergelijken met de literatuur van jouw land.
Voor het uitvoeren van een opdracht heb je telkens één week de tijd (voor de
deadlines zie bovenstaand collegeoverzicht). Je hebt maar één kans: de versie die
je uploadt, wordt beoordeeld. Als je een onvoldoende of lage score hebt gekregen,
kan je per e-mail een tweede versie doorsturen. Dat is niet verplicht, maar het mag
wel. Voor die tweede versie krijg je geen punten. Wel sturen we dan per e-mail onze
opmerkingen en suggesties naar aanleiding van de tweede versie naar jou terug.
Toetsen
Colleges 4, 8 en 12 worden afgesloten met een toets (toets 1, toets 2 en toets 3).
Deze toetsen evalueren telkens de inhoud van de actuele en de drie voorafgaande
colleges.
De toetsen bij elkaar tellen mee voor de resterende 30 punten (elke toets = 10
punten) en ze bestaan uit 10 multiple-choice vragen. Let op: Je kunt elke toets maar
één keer versturen en je mag een toets niet onderbreken of afbreken! Aan het einde
van een toets moet je bovendien altijd op 'Test beëindigen' klikken, anders worden
de resultaten niet opgeslagen!
Eindcijfer
Het eindcijfer komt tot stand op basis van de opdrachten en toetsen. Je slaagt voor
deze cursus als je 60 punten of meer behaalt.
Het resultaat van alle opdrachten telt mee voor 70% van het eindcijfer van het
college.
30% van de punten krijg je voor de toetsen (10% per toets).
Taal
Het college wordt in het Nederlands gegeven.
Vorm en taal zijn belangrijk; ze dragen bij aan de overtuigingskracht van je betoog.
Het taalgebruik vormt echter geen evaluatiecriterium. Je krijgt feedback over de
inhoudelijke kant van je antwoord/essay. Teksten met te veel spellingsfouten en
slordigheden worden echter niet geaccepteerd!
Taalfouten worden aangeduid zodat je weet waar je de volgende keer op moet
letten. Ze worden niet verbeterd; er wordt gebruik gemaakt van een correctiecode.
Als een woord wordt doorstreept, moet je het weglaten. Verder worden de volgende
afkortingen gebruikt:
WK = verkeerde woordkeuze (gebruik een ander woord)
S = spelfout (pas de spelling aan)
C = congruentiefout (gebruik een ander lidwoord, een andere vorm van het
werkwoord, adjectief, etc.)
* = verkeerde woordvolgorde (het woord of het zinsdeel hoort ergens anders in de
zin)
V = ontbrekend woord (op deze plek moet je een woord of zinsdeel aanvullen)
Zoals gezegd, mag je via e-mail een tweede versie indienen. De docent bekijkt dan
ook de talige aanpassingen.
Plagiaat
Wie zonder bronvermelding een andere auteur citeert of parafraseert, pleegt
plagiaat. Elke vorm van plagiaat wordt bestraft met een 0. De coördinator van de
thuisuniversiteit wordt van dergelijke gevallen op de hoogte gesteld.
Zichtbaarheid cursus
Let op: bekijk de cursus altijd via de internetbrowser Firefox. Als je de cursus via
Explorer bekijkt, zijn sommige onderdelen onzichtbaar.
Forum en contact met docenten
Als er vragen zijn, dan kun je of direct contact opnemen met de docent/lokale DCCcoördinator
of je vraag in het forum stellen. Vragen zullen zo snel mogelijk worden
beantwoord.
Je kan bij onduidelijkheden of vragen betreffende de inhoud de auteurs contacteren.
Het e-mailadres van Sofie, die de cursus begeleidt, is sofie.royeaerd@gmail.com.
Uitgebreide informatie over de inhoud en de doelstellingen van de cursus vind je
onder het kopje "Voorwoord".
Veel plezier en succes!
Sofie & Martina
Richtlijnen essays
Wat is een essay?
Er bestaan verschillende opvattingen over wat een essay precies is. Die verschillen
zijn onder meer cultureel bepaald. Volgens Van Dale is een essay een "persoonlijk
gekleurde verhandeling over een wetenschappelijk of letterkundig onderwerp". Een
essay is minder "wetenschappelijk" dan een scriptie: meestal wordt in een essay niet
uitvoerig geëxpliciteerd welke methode wordt gehanteerd. Ook het taalgebruik (de
stijl) kan verschillen.
Wij spreken af dat het essay persoonlijk mag zijn, maar dat het ook
wetenschappelijk moet zijn. In een essay mag jouw mening naar voren komen: de
interpretatie van een tekst kan je zien als een persoonlijke mening, de betekenis die
jij aan een tekst toekent. In dat opzicht is een essay persoonlijk. Maar die mening
verkondig je niet zomaar: je moet die ook ondersteunen, beargumenteren. Daarvoor
kan je bijvoorbeeld verwijzen naar passages in een besproken gedicht of roman, of
je kan secundaire literatuur aanhalen. Het essay moet dus
ook wetenschappelijk zijn.
De essays die je als opdracht voor deze cursus moet schrijven zijn doorgaans kort:
max. 500 woorden. Je hoeft geen gebruik te maken van secundaire bronnen, tenzij
dat in de opdracht expliciet gevraagd wordt. Voor het geval je wel gebruik maakt van
andere publicaties, moet je de richtlijnen onder "Bronne" volgen.
Vraagstelling
Je krijgt alleen relatief kleine opdrachten. Meestal is het niet nodig om zelf een
vraagstelling te bedenken: de vraag staat in de opdracht. Bij grotere opdrachten (op
6 punten) waarbij je iets vrijer bent, is het goed om je op voorhand af te vragen
waarover je wilt gaan schrijven. Wat wil je precies in je essay aan de orde stellen?
Welk probleem wil je oplossen?
Je vermeldt alleen wat relevant is om je probleemstelling op te lossen. Waar een
auteur geboren is en aan welke universiteit hij heeft gestudeerd, is bijvoorbeeld
meestal niet relevant - tenzij jouw vraagstelling biografisch van aard is. Probeer
altijd een vraag to the point te beantwoorden!
Structuur
Langere essays (500 woorden of meer) zijn gestructureerd in alinea's en bestaan uit
een inleiding, een middenstuk en een slot.
Vorm en structuur
Tijdschriften en universiteiten hanteren meestal verschillende vormelijke conventies.
Toch kunnen we in de neerlandistiek wel een aantal vormelijke gewoontes
onderscheiden, die misschien anders zijn in jouw land. Het is het handigste om deze
conventies na te volgen als je een essay schrijft.
 Zet titels van dichtbundels (en boeken in het algemeen) cursief; gedichten
worden meestal tussen aanhalingstekens gezet. Bijv.: Het gedicht "Speed"
komt uit De voorbode van iets groots (2006) van Dirk van Bastelaere.
 Als je een nieuwe titel noemt, vermeld dan het jaartal waarin het voor het
eerst werd gepubliceerd tussen haakjes. Bijv.: De voorbode van iets
groots (2006)
 Als je een nieuwe naam noemt, moet je die persoon "introduceren" - d.w.z. je
moet kort aangeven wie deze persoon is. Je schrijft dus niet: "We kunnen het
werk van deze dichter vergelijken met dat van Fernando Pessoa". Als de naam
voor het eerst valt, wordt meestal ook tussen haakjes vermeld wanneer de
auteur werd geboren + wanneer hij overleed. Je schrijft dus bijvoorbeeld: We
kunnen het werk van deze dichter vergelijken met dat van de Portugese
dichter Fernando Pessoa (1888-1935).
 De titel van je essay of van een paragraafje en de hoofdtekst zijn twee aparte
dingen. Als de titel luidt "De voorbode van iets groots van Dirk van
Bastelaere", schrijf dan niet als eerste zin: "Ik zal het over de dichtbundel van
deze auteur hebben". Maar: "Ik bespreek in dit essay de dichtbundel De
voorbode van iets groots (2006) van de Vlaamse dichter Dirk van Bastelaere
(°1960)".
 Je mag "ik" gebruiken; jezelf als auteur met "we" aanduiden wordt wel
gedaan, maar klinkt erg formeel en wordt als ouderwets beschouwd.
 In de neerlandistiek zijn wetenschappelijke essays doorgaans
vrij zakelijk, formeel. Relatief korte, duidelijke zinnen verdienen de voorkeur
boven lange zinnen met veel komma's, gedachtestreepjes en adjectieven.
Bronnen
Bij het schrijven van een (langer) essay maak je doorgaans gebruik van secundaire
literatuur (bronnen). Je moet immers een werk literair-historisch kunnen situeren.
Bovendien kan je gebruik maken van de inzichten van andere auteurs, of je kan je er
tegen afzetten.
Als je iets overneemt uit een artikel, een boek of een andere bron, moet je naar deze
bron verwijzen. Als je iets letterlijk overneemt (= citeert), dan zet je de uitspraak
tussen aanhalingstekens. Als je iemand parafraseert of als je steunt op een inzicht
of opvatting van iemand, dan geef je óók de bron aan! (Doe je dat niet, dan pleeg je
plagiaat. Plagiaat wordt onmiddellijk bestraft met een nul en de thuisuniversiteit
wordt op de hoogte gesteld.)
Je kan de bibliografische referentie in een voetnoot opnemen, of je kan in de tekst
zelf op een korte manier naar de bron verwijzen (de zogeheten bronvermelding in
Harvardstijl).
Kalff wijst erop dat de rederijkers in hun samenleving een belangrijke didactische en sociale functie
hadden.²
2. G. Kalff, Geschiedenis der Nederlandsche letterkunde. Tweede deel. Groningen, 1907, p.
80.
OF:
Kalff (1907:80) wijst erop dat de rederijkers in hun samenleving een belangrijke didactische en sociale
functie hadden.
In verband met citeren bestaan verschillende conventies. Je kan bijvoorbeeld de
richtlijnen van jouw faculteit gebruiken. Belangrijk is vooral dat je consequent bent
en één systeem hanteert. Let op: als je een internetartikel aanhaalt, vermeld je niet
alleen de webpagina! Dezelfde regels gelden als voor tijdschriftartikelen (je vermeldt
dus ook auteur, titel, etc.). Omdat internet een vluchtig medium is, wordt bovendien
doorgaans aangegeven wanneer de site geraadpleegd werd. (geraadpleegd:
17.04.2009)
Een essay wordt afgesloten met een literatuurlijst, waarin de publicaties waarnaar
je in de tekst verwijst, alfabetisch op een rijtje staan.
Hoe/waar vind je secundaire bronnen?
Hoe kan je secundaire bronnen opsporen? Publicaties binnen de neerlandistiek kan je
traceren via BNTL (Bibliografie van de Nederlandse Taal- en
Literatuurwetenschap): http://www.bntl.nl
Een voorbeeld van wat je daar kan vinden:
Jaar
1990
Auteurs
Ekkers, Remco
Titelbeschrijving
Arjen Duinker : opgewekte onverschilligheid / Remco Ekkers.
In: Poëziekrant Gent: vol. 14 (1990), afl. 4 (juli-aug), pag. 15.
Overige informatie/samenvatting
Over: Duinker, Arjen. Losse gedichten. Amsterdam, 1990.
Trefwoorden
literatuurwetenschap: per auteur - vanaf 1830 - descriptieve studies
recensies over één werk
Duinker, A. P.
Document
(Nog) geen document ingezonden
URL
Geen url opgegeven
Je kan vervolgens kijken of je de publicatie in je (vakgroep)bibliotheek kan
terugvinden. Voor sommige gespecialiseerde tijdschriften en boeken kan je alleen in
Nederland en/of België terecht. Een optie is soms de auteur van het artikel te
contacteren.
Op internet is natuurlijk ook veel voorhanden. Let op met sites als Wikipedia,
scholieren- en fansites en dergelijke meer! De informatie die je op dergelijke sites
vindt, is niet altijd betrouwbaar.
De belangrijkste site waar materiaal in verband met Nederlandse literatuur en
taalkunde verzameld is, heet DBNL (Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse
Letteren): http://www.dbnl.org/. Op dbnl kan je heel wat secundaire (maar ook
primaire) bronnen vinden: gedigitaliseerde artikelen maar ook boeken.
Op de site vind je bijvoorbeeld ook een letterkundig lexicon, waarin literaire termen
worden uitgelegd: http://www.dbnl.org/tekst/bork001lett01/
Daarnaast kan je op de site van de Koninklijke Bibliotheek heel wat informatie over
poëzie vinden - met name in het onderdeel "dichters op het
scherm”: http://www.kb.nl/