Szlachetne zdrowie Proszę u; grupach przygotować po pięć definicji różnych części ciała. Proszę na zmianę odczytywać definicje. Przeciwna grupa musi zgadywać, o jakiej części ciała mówi definicja. Rozumienie tekstu Proszę uzupełnić zdania. W razie wątpliwości proszę skorzystać z rysunku. .... Szyja...........0to część ciała łącząca głoiuę z tułowiem. .............................................1to tylna, okrągła część stopy. Broda to dolna, wystająca część twarzy poniżej .................. .................... 2. ................................................. 3to górna część twarzy powyżej oczu. Łydka to tylna część nogi pomiędzy................................................4a stopą. .................................................5to środkowa część ręki, gdzie ręka się zgina. Pępek to blizna na środku............................................6 pozostała po pępowinie. ......................................................7to wgłębienie między wewnętrzną stroną ramienia a bokiem klatki piersiowej. Kostka to część nogi pomiędzy.......................................8a stopą. ..............................................9to część nogi nad kolanem. ..................................................10to środkowa część nogi, gdzie noga się zgina. 129 Mówienie Proszę odpowiedzieć na pytania: W jaki sposób dbasz o swoje zdrowie? Jak często chodzisz do lekarza? Jak często powinno się chodzić do lekarza? Co należy zrobić, żeby uniknąć chorowania? Jak zapobiegać chorobom? Co sądzisz o medycynie niekonwencjonalnej? Jakie choroby najbardziej zagrażają ludziom we współczesnym świecie? Rozumienie tekstu Proszę przeczytać tekst, a następnie wypisać pod tekstem objawy opisanych w nim chorób i schorzeń. Zdrowie ma ogromne znaczenie dla człowieka. Wszystkie zaburzenia pracy organizmu (wywołane przez różnorodne czynniki) powodują, że człowiek jest słabszy, bardziej podatny na szkodliwe czynniki, ma spowolnione reakcje. Choroby współczesnego człowieka często są wynikiem przemęczenia, nałogów i złego trybu życia. Niewłaściwe odżywianie, spożywanie zbyt wielkiej ilości tłuszczów i cukru może być przyczyną otyłości, chorób serca i cukrzycy. A to są bardzo poważne choroby. Nie zwraca się jednak uwagi na to, że jedzenie byle czego i w pośpiechu często kończy się bólami brzucha czy nudnościami. Zatrucia, bo o nich tu mowa, mogą też mieć cięższy przebieg. Nieraz towarzyszy im biegunka i podwyższona temperatura. Męczą nie tylko mdłości, ale i wymioty. Coraz więcej osób narzeka też na inne problemy żołądkowe, przede wszystkim zgagę. Wystarczy przyjrzeć się szerokiej ofercie środków na pieczenie w przełyku. Palenie tytoniu i brak wysiłku fizycznego powodują obniżenie sprawności układu krwionośnego i ruchowego. Człowiek szybciej się męczy, a serce pracuje niesprawnie. Kości są coraz bardziej podatne na zwichnięcia i złamania. Tak więc głównie zimą, ale nie tylko, musimy zmagać się z bólem, obrzękami i spuchnięciami którejś z kończyn, no i oczywiście z gipsem. Nieprawidłowe ubieranie się może doprowadzić do wychłodzenia lub przegrzania organizmu. Zmniejsza się wtedy jego odporność na przeziębienia i choroby układu oddechowego. Najwięcej tego typu infekcji dopada nas podczas przejściowych pór roku. Zwykle zaczyna się od lekkiego osłabienia, czasami bólu głowy. Potem dochodzi zatkany nos, katar i kichanie. Intensywniej się pocimy, boli nas gardło, mamy łagodny kaszel i podwyższoną temperaturę. Typowe przeziębienie. Jeżeli będziemy mieć szczęście, to ominą nas powikłania - zapalenie zatok lub ucha. Gorzej, gdy trzeba walczyć z grypą. Człowiek jest znużony kilkudniową wysoką gorączką, często połączoną z dreszczami oraz męczącym kaszlem i chrypką. Uciążliwe są bóle głowy, mięśni i stawów, silne uczucie „rozbicia”, brak apetytu. Murowane jest długotrwałe osłabienie, a powikłaniami mogą być zapalenie oskrzeli i płuc. To tylko niektóre z chorób, które zdarzają się na co dzień, jest ich niestety dużo więcej. Niektórym ludziom podróżowanie autobusem, samolotem czy statkiem utrudniają zawroty głowy, mdłości i wymioty. Zmagają się oni z chorobą lokomocyjną. Współczesny człowiek często skarży się też na różnorakie uczulenia, które są reakcją organizmu na niektóre związki chemiczne znajdujące się m.in. w powietrzu czy w pokarmach. Dokucza wtedy łzawienie, kichanie lub swędzenie, a czasami nawet obrzęk i wysypka. częścioiuo na podstaiuie: iuujuj.sp39.lublin.pl CD Θ 22 Szlachetne zdrowie i zatrucie - ból brzucha, zgaga - ............................ złamanie, zwichnięcie - . przeziębienie - ............... grypa - ............................ choroba lokomocyjna uczulenie - ..................... Rozumienie ze słuchu Proszę wysłuchać dialogów i uzupełnić brakujące słowa. Nagranie zostanie odtworzone dwukrotnie. W PRZYCHODNI - Dzień dobry. - Dzień dobry. Co panu.................................... !? - Od wczoraj okropnie się czuję. Boli mnie głowa, mam katar i boli mnie............................ 2. - 3pan? - Wczoraj miałem 37,8. Dziś n ie ..................................................4. - Zaraz zmierzymy, ale najpierw proszę się rozebrać. - Zupełnie? - Nie, do pasa. Chciałbym pana..................................... 5i zajrzeć do gardła. Proszę głęboko ............................... 6, teraz proszę przez chwilę nie oddychać. Proszę otworzyć usta i powiedzieć... aaa. Dobrze, proszę się ubrać. Jeszcze tylko........................ 7. Oj, niedobrze, 38 stopni. - Coś poważnego, panie doktorze? - Dość nieładne przeziębienie. Zaraz panu..................................................8. Na razie spróbujemy bez ....................................... 9........................................ 10 przede wszystkim witaminy, które proszę.................................11trzy razy dziennie. Te tabletki proszę................................ 12 dwa razy dziennie, ale nie......................................13, tylko po posiłku. Rano i wieczorem pić syrop, a co cztery godziny..........................14te tabletki. Proszę leżeć i pić herbatę z cytryną. - Tak zrobię. Dziękuję bardzo. Jak długo to potrwa? - Myślę, że jakieś dwa, trzy dni, ale gdyby się pan jutro nie poczuł lepiej, to proszę się ze mną skontaktować. - Jeszcze raz dziękuję. Do widzenia. - Do widzenia. CD E 23 W AMBULATORIUM - Dzień dobry. Co się stało? - Dzień dobry, panie doktorze. Pracowałam w ogródku i ......................................................1 sobie rękę nożem. - Proszę pokazać... Oj, dość paskudnie to wygląda. Trzeba będzie................................................ ...............2 i obowiązkowo ........................................................................3 przeciw tężcowi. - Świetnie, już prawie koniec. Rany proszę nie moczyć. Jutro zgłosi się pani do ...............................................................4. Ma pani cztery szwy i za tydzień prawdopodobnie będzie można je usunąć. Potem pewnie jeszcze trzeba będzie......................................................5 i ewentualnie........................................................ 6, żeby się lepiej............................................1. Do tego czasu proszę trzymać rękę uniesioną, najlepiej proszę zrobić sobie .................................................................................8lub nawet ze zwykłego szalika. - Dobrze, panie doktorze. Jutro n a ..........................................9. Dziękuję bardzo. Do widzenia. - Do widzenia. Mówienie Proszę tu parach przygotować i zaprezentować scenki w przychodni lub w ambulatorium. Gramatyka PRZYMIOTNIKI OD WYRAŻEŃ PRZYIMKOWYCH (ujyrażenie przyimkouue = przyimek + rzeczomnik lub zaimek, np. przy drodze, na ramieniu, z nim) -ny przed szkołą - przedszkolny -owny bez interesu - bezinteresowny -amy między planetami - międzyplanetarny -alny po liceum - policealny -ni po obiedzie - poobiedni -ijny (-yjny) przeciw konstytucji - przeciwkonstytucyjny -czy przed wyborami - przedwyborczy -owy między państwami - międzypaństwowy -ski pod Krakowem - podkrakowski ------- bez ręki - bezręki y Ćwiczenie gramatyczne Proszę od podanych w nawiasach wyrażeń przyimkowych utworzyć przymiotniki. Jedna z nowych pracownic apteki została poproszona o zrobienie porządku w magazynie po dzisiejszej dostawie. Miała poukładać leki tak, aby bez problemu można je potem było porozkładać na półkach. Dziewczyna szybko posegregowała lekarstwa. Na jednej kupce ułożyła leki ...doustne... 0(do ust) czyli takie, które należy wprowadzić do organizmu przez usta. Drugą kupkę stanowiły leki .............................................1(pod język), które naie- Szlachetne zdrowie ty włożyć przy zażywaniu pod język. Obok leżały leki ......................................... 2 (poza jelitem) podawane z pominięciem przewodu pokarmowego, nie przez jelita. Osobno zostały położone zastrzyki................................... 3(do mięśni) wstrzykiwane do mięśni oraz zastrzyki .......................................4 (do żyły) wprowadzane do krwiobiegu przez żyłę. Po drugiej stronie poukładana została duża ilość środków................................................. 5(przeciw bólowi), które skutecznie usuwają ból. Dalej znalazły się leki i zastrzyki.........................................6 (przeciw gorączce), obniżające gorączkę. Następny stosik to lekarstwa........................................7 (przeciw alergii), czyli zapobiegające, leczące alergię. Zaraz za nimi piętrzyła się kupka leków .................................................6 (przeciw bakteriom), chroniących przed bakteriami oraz leki............................................. 9(przeciw zapaleniu), zapobiegające tworzeniu się stanów zapalnych w organizmie. Wreszcie dwa ostatnie komplety stanowiły środki .............................................................10 (na sen), wywołujące, sprowadzające sen i środki ..........................................11(na serce), działające pobudzająco lub hamująco na pracę serca. Rozumienie tekstu Proszę podać nazwy lekarzy specjalistów, którzy zajmują się poszczególnymi działami medycyny, a następnie dopasować odpowiednią definicję. 1) interna internista A) lekarz chorób narządu wzroku 2) pediatria B) lekarz wykonujący zabiegi operacyjne 3) neurologia C) lekarz chorób żołądka 4) psychiatria D) lekarz chorób narządów moczowych (także narządów płciowych mężczyzn) 5) dermatologia E) lekarz chorób reumatycznych 6) ginekologia F) lekarz zajmujący się zniekształceniami układu kostno- -stawowo-mięśniowego 7) chirurgia G) lekarz chorób wewnętrznych 8) reumatologia H) lekarz chorób i wad rozwojowych zębów i jamy ustnej 9) kardiologia I) lekarz chorób wieku starczego 10) gastrologia J) lekarz chorób układu nerwowego 11) urologia K) lekarz chorób nerek 12) okulistyka L) lekarz chorób dziecięcych 13) laryngologia Ł) lekarz chorób serca i naczyń krwionośnych 14) stomatologia M) lekarz chorób narządów rodnych kobiety 15) geriatria N) lekarz chorób gardła, krtani, nosa i uszu 16) nefrologia 0) lekarz chorób psychicznych 17) ortopedia P) lekarz chorób skóry 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9, 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. G Wyrażenia przyimkowe Utwórz przymiotniki od wyrażeń przyimkowych: 1) bez celu – ………………………………….. praca 2) bez ceny – ………………………………….. obraz 3) bez domu –………………………………….. pies 4) bez glutenu – ………………………………….. żywność 5) bez imienia – ………………………………….. grób 6) bez kary – ………………………………….. zachowanie 7) bez krytyki – ………………………………….. osoba 8) bez litości – ………………………………….. czyn (uczynek) 9) bez mięsa – ………………………………….. dieta 10)bez myślenia – ………………………………….. widz 11)bez nadziei – ………………………………….. sytuacja 12)bez płacenia – ………………………………….. parking 13)bez podstaw –………………………………….. zarzut 14)bez roboty – ………………………………….. mężczyzna 15)bez sensu – ………………………………….. dyskusja 16)bez skutku – ………………………………….. poszukiwania 17)bez snu – ………………………………….. noce 18)bez trosk – ………………………………….. wychowanie 19)bez wartości – ………………………………….. człowiek 20)miedzy narodami – ………………………………….. spotkanie 21)między kontynentami – ………………………………….. pocisk batalistyczny 22)między szkołami – ………………………………….. konkurs ortograficzny 23)na ramieniu – mięsień ………………………………….. 24)na rogu – ………………………………….. sklep 25)nad morzem – ………………………………….. kurort 26)nad Wisłą – ………………………………….. miasto 27)po południu – ………………………………….. drzemka 28)pod Krakowem – dawna ………………………………….. wieś 29)pod niebem – ………………………………….. lot 30)pod ręką – bagaż ………………………………….. 31)pod opieką – mój ………………………………….. 32)pod skórą – ………………………………….. ból 33)pod Warszawą – ………………………………….. miejscowość 34)pod ziemią – ………………………………….. garaż 35)pod ziemią – przejście ………………………………….. 36)przed południem –………………………………….. zajęcia 37)przed świętami – ………………………………….. gorączka zakupowa 38)przed szkołą – ………………………………….. klub juniora 39)przed wiosną – ………………………………….. pejzaż 40)przed wyborami – ………………………………….. obietnice 41)przez pana – ………………………………….. pies 42)przy brzegu –………………………………….. port 43)przy drodze – ………………………………….. kamień 44)przy granicy – ………………………………….. kontrola 45)przy zakładzie – biblioteka ………………………………….. bez