[iV • DE sancta LVCIa]
i
de nomine - 'Lucia dicicur a luce. '-'Lux enim habec pulchritudinem in aspectione, quia, ut dicit Ambrosius, lucis natura hec est, ut omnis eius in aspectu gratia sit, diffusionem sirie coinquinatione, quia per quecumque immunda diffusa non coinquinati r, rectum incessum sine curuitate, lon-gissimam lineam pertransit sine morosa dilatione. "Per hoc ostenditur quod beata Lucia habuit decorem uirginitatis sine aliqua corruptione, diffusionem caritatis sine aliquo immundo amore, rectum incessum intentio-nis in deum sine aliqua obliquitate, longissimam lineam diuturne opera-tionis sine negligentie tarditate. fVel dicitur Lucia quasi lucis uia.
de sancta lvcia iv - 5Lucia uirgo Syracusana nobilis genere audiens famam sancte Agathe per totam Siciliam diuulgari sepulcrum eius adiit cum matre sua Euthicia annis quatuor incurabiliter fluxum sanguinis paciente. 6Inter ipsa igitur missarum sollempnia contigit ut illud euangelium lege-retur in quo dominum mulierem ab hac passione sanasse narratur. Tunc Lucia matri dixit: K«Si credis hiis que leguntur, crede Agarham ilium semper habere presentem pro cuius nomine sustinuit passionem; 'si ergo eius sepulcrum credens contigeris, perfecta continuo sanitate gaudebis». "'Igitur recedentibus cunctis et matre et filia iuxta sepulcrum in oratione existen-
de nomine: eivs add. Re, de sancta lvcia virgine g 2. eius in aspectu: in om. ß, in a. e. g sit: habet etiam add. g diffusionem: habet diffusionem suam m. Re sine: aliqua add. Re immunda diffusa: d. i. ß 3. per hoc /. m. C beata: uirgo add. g sine aliquo immundo amore rectum incessum: r. in. s. al. im. am. M diuturne: diuine g 4. uel Lucia dicitur quasiducis uia om. A* dicitur Lucia: L. d. g DE sancta lvcia om. g 5. incurabiliter fluxum sanguinis: f. s. i. ,u 6. dominum: dominus g    10. igitur om. C
1. Lucia quasi lucis uia add. V* (E = U in e. a. V   3. deum: deo V   4. uel d om. V    8. semper habere om. V 9. or.iu. sq. V
2) 2. enim om. V in aspectu eius gratia: gr. lcltur Lucia quasi lucis uia om. V* (E = LA2) iv ergo om. V    10. iuxta sepulcrum in oratione: in
i sq. Hug. Pis. Ag.     5 sq. Vin/ Luc, ed. at., pp. 107 sq.  JdM   VdB XIII 2-3
50
i • lim; \ avki:a
tibus, Lucia sompnum arripuit uiditque Agatham in medio angelorum gemmis ornatam scantem et clicentem sibi: "«Soror mea Lucia, uirgo deo deuota, quid a me pet is quod ipsa potens prestarecontinuomatri tue? l2Nam ecce per I idem tuam sanata esr >>.1 "Euigilans Lucia matri dixit: 14 «Mater mea, ecce sanata es; "per ipsam ergo te deprecor que suis orationibus te sanauit ne mihi de cetera nomines sponsum., sed quidquid mihi datura eras pro dote paupcribus elargire». "'Cui mater: «Tege prius oculos meos et quidquid uo-lueris tie facultatibus facito». 1 Ad quam Lucia: «Quod moriens das, ideo das, quod ferre tecum non potes. lsDa igitur dum uiuis et mercedem habe-bis». '''Cum ergo redissent, fit cotidie distractio rerum et dantur in neces-sitatibus pauperum. '"Intcrca dum patrimonium distribuitur, ad sponsi nořit iam peruenitur; -'' requirit sponsus a nutrice de hits. -"Respondit ilia caute quod iitiliorem possessionem sponsa sua inuentsset quam suo uolebat nomine comparare et ideo uidebatur aliquanta distrahere. -'Credidit stultus carnale commercium et cepu auctor esse uendentium. -''Venditis omnibus et pauperibus erogatis, sponsus trahit earn coram Pascasio consulari, dicens earn christ ianam esse et contra leges agere augustorum. 2,Inuitante earn Pascasio ad sacrifitia ydolorum respondit: J''«Sacrificium placens deo est uisi-tare pauperes, in necessitatibus subuenire;27et quia iam amplius non habeo quid offeram, me ipsam sibi rribuoofferendam». -'"Cui Pascasius: «Ista uerba tibi si mil i christiano stulto narrare poteris. i9Mihi autem qui principům de-crcta custodio ista frustra prosequeris». 511 Ad quem Lucia: «Tu principům ttiorum decreta custodis et ego dei mei legem custodiam; utu principes times, egodeum timeo; "tu íllosoffendere non uis,egodeum offenderecaueo; "tu illis placere desideras, ego ut Christo placeam concupisco; ,4tu ergo fac
Luc ia sompnum: Luciam Sompnus g n. petis: petitis C 13. euigilans: autem add. g matri: sue add. g 15. mihi de cetero: de c. m. p 16. mater: ait add. g 17. ideo das um. M qucxp:quiag 18. igitur: mihi g 20. distribuitur: distribuit M sponsi: sponsum g notitiam: notitia g peruenitur: pervenit g 23. carnale: esse add. Re 24. uenditis: autem add. g 25. earn: igitur g 26. placens deo: d. p. ARe pauperes: et add. Re. et eis add. g necessitatibus: necessitate eis M 27 iam mu. g 28. christiano stulto: s. c. CRe, christiano am. g 29. ptosequeris: perset]ueris g 30. legem: leges Re custodiam: custodio C 31. times: et add. g 32. uis: et add. g    33. desideras: et add. g ego: wem add. (5
Lucia sompnum: Luciam sompnus V 11. prestare continue: c. p. V 13. matri dixit: d. ni. V 16. prius: primo V 17. řerre tecum: t. f. V potes: uales V 10. redissent: rctlisscr V 23. commercium: mercimonium V 26. placens deo: d. p. V     27. sibi: tibi V     30. et am. V   dei mei legem: I. d. m. V     31-34- tu...
perspexcro mu. VE*
IV • DE SANCTA I.VCIA
51
quod tibi utile esse cognoscis, ego faciam quod utile mihi esse perspexero». "Cui Pascasius: «Patrimonium tuum cum corruptoribus expendisti et ideo quasi meretrix loqueris». i6Cui Lucjia: «Patrimonium in tuto constitui, cor-ruprores autcm mentis et corporis bunquam sciui». 1 Respondit! Pascasius: ix«Qui sunt corruptores mentis et corporis?». i9Lucia dixir: "'«Corruptores mentis  uos  estis  qui  suadetis  ut  anime  suum  deserant cteatorem. 4'Corruptores uero corporis su ír qui temporalem delecrationem preponunt epulis sempiternis». 4-'Pascash s dixit: ^«Cessabunt uerba cum peruentum fuerit ad uerbera». 44Cui Lucia dixit: '''«Dei uetba cessare non possunt». 46Cui Pascasius: «Tu ergo deu: esrV 'Lucia respondit: 4ii«Ancilla dei sum. qui dixit: "Cum steteritis ante rleges et presides etc., non enim uos estis etc. >•. 4<'Pascasius dixit:511 «In te ergo spirirus sanctus est?». "Cui Lucia: «Qui caste uiuunt, templům spiritus sancti sunt». 5iCui Pascasius: «Ego faciam te duci ad lupanar ut ibi uiolationem accipias et spiritum sanctum perdas». ^Ctii Lucia: «Non inquinatur corpus nisi de consensu menris. 11 'Nam si me inui-tam uiolari feceris, cast i tas mihi duplicabitur ad coronam; ^nunquam autem uoluntatem meam ad consensum potens prouocare. v'Ecce, corpus meum ad omne supplicium est paratům. ^"Quid moraris? 5sIncipe fili dyaboli de-sideria tuarum penarum exercere!». "''Tunc Pascasius lenones uenire fecit dicens eis: r'"«Inuitate ad earn omnempopulum et tamdiu illudatur donee mor-tua nuntietur». 6lVolentes autem earn trahere, tanto pondere spiritus sanctus earn fixit ut omnino ipsam mouere nequirent. ''Fecitque Pascasius mi lie uiros accedere et manus er pedes eius ligare, sed earn nullatenus poteranr
34. cognoscis: cognosces CRe, cognosces et g utile mihi: m. u. M 36. Patrimonium: meum add. C g tuto: loco add. i. m. C, acLl. g 38. mentis et corporis: c. et m. g 40. cotruptotes: autem add. s. I. Rej mentis: et corporis add. i. 111. Re suadetis: gaudetis g 41. temporalem: corporalem i 43. fuerit: sit g 45. dei uetba: u. d. g 46. M dees! usqueadvi - De nativitate dor lini 89 47. Lucia respondit: r. L, g 48. presides: non add. AC 51. spiritus sancti: sa. sp. C 54. inuitam: inuita C duplicabitut: multiplicabitut C 55. consensun : tamení/í/c/ i. ni. C poteris: poteritis C 58. tuarum penarum: p. t. Re g 59. tienite ecir: f. u. g 61. ipsam: earn g 62. fecitquc: fecit g  et pedes eius: ei. et p. g  poteranr mouere: m. p. C
40. corruptores mentis uos estis: u. e. c. m. V 48. uos estis etc.: e. u. qui loquimini sed spiritus sanctus patetis uestti qui loquitut in nobis V    51. spiritus sancti: sa. sp.
V 52. faciam te: te f. V accipias: recipias V 53. inquinatur: coinquinatur V 55. consensum: peccati add. V    60. illudarur: illudar V   61. omnino ipsam: earn o
V 62-63. •■•fecit uenire multos boues et multos homines JdM 62. et': ac V poterant mouere: m. p. V
48. Mt. 13, 11
SEWUAŘ PRO KLASICKOU HLOLDG« A MEDIEV1STIKU
i
52
EGKNDA AVREA
monere. '"Tunc et cum inns muka paria bourn adhibuit, sed tarnen uirgo domini immobilis permansit.61 Vocatisautem magis utsuis incantationibus mouerctur, omnino moueri non potuit. 65Tunc dixit Pascasius: 66«Qucsunt ista maleficia quod una pueüa a müle hominibus non moueturrV 67Lucia dixit: ''"«Non sunt ista maleficia, sed beneficia Christi. '''-'Porro si adhuc decern milia adhibueris, eque ut prius immobilem me uidebis». 7l)Putans uero Pascasius secundum quorundam figmenta quod lotio fugarentur maleficia, iussit earn lotio perfundi; "cumque nec sie moueri posset, angustiatus nimis nissit copiosum ignem circa earn accendi picemque resinam et feruens oleum super cam fundi. ''Dixitque Lucia: "«[ndutias impetraui martyrii mei ut crcdcntibus timorem auferam passionis et ňon credentibus uocem insulta-noms». 74Videntes autem amici Pascasii eurh angustiari in gutture eius gla-dium immerserunt. ''que nequaquam loquélam amittens dixit: 76«Annun-tio uobis pacem ecclesie redditam Maximiano hodie mortuo et de regno suo Diocletiano expulso; '7et sicut ciuitati Catanensi soror mea Agatha est data protectrix, sie et ego ciuitati Syracusaneconcessa sum interuentrix». 78Dum hec uirgo l(K|Liitur, ecce ministři Romanorum ueniunt, Pascasium ap-prehendunt uinetumque ad césarem secum dueunt; 79audierat igitur cesar quod uniuersam prouinciam fuerat depredatus. ""Veniens ergo Romam et senatui aceusátus pariter et conuictus capitali sententia est punitus.81 Virgo uero Lucia de loco in quo percussa est non est mota nec spiritum tradidit quoadusque sacerdotes uenirent et corpus domini ei traderent et omnes astantes 'Amen' domino responderent. 8Tn eodem autem loco est sepulta et ecclesia fabricata. ""Passa autem est tempore Constantini et Maxentii circa annos domini CCC.
63. multa: /. m, C, nulle plurima ß, mille quinquaginta Re tarnen um. ß 66. ista: ilk g hominibus: vmsg monetär: moveretur sed C, moueretur g 68. ista om. C benefiaa Christi: Ch. b. C 69. prius: primům g 70. lotio': oleo Re lotio2: oleo uel lorio Re 71. iussit m. g fundi: iussit add. g 73. martyrii mei: me. ma. C passionis um. g 74. immerserunt: immiserunt C 76. de regno suo om. C 77. est data: d. e. g 78. uinetumque: uinetum C g 79. igitur: enim g 81. non est mota: nee e. m. C, m. n. e. g et omnes... responderent /. m. C domino om. Re responderent: responderuntg 82. autem loco: l.a.g 83. autem est: e. a. C, est om. Re CCCCCCxReg
63. er: etiam V paria bourn: b. p. V 66. mille: multis V 68. non sunt ista: i. n. s. V 69. immobilem me: me i. V 70. lotio1' 2: lotione V 71. angustiatus nimis: n. a. V 73. ut: a add. V insultationis: et facta oratione ad Christum ut ignis non donaretur ei illesa permansit add. V* (E - LA2) 74. immerserunt: merserunt V 76. hodie om. V 77. data om. V 78. uinetumque: uinetum V 81. domino om. V 83. passa... CCC om. VE*
[V • DE SANCTO THOMA APOSTOLO]
de nomine - 'Thomas interpretatur abyssus uel geminus, quod et Gre-ce Didimus dicitur; 2uel dicitur Thomas a thomos quod est diuisio siue sec-tio. 'Dicitur ergo abyssus eo quod profunditatem diuinitatis penettare meruit quando ad sui interrogationem Christus sibi respondif. 'Ego sum uia, ueritas et uita'. "Dicitur geminus eo quod resurrectionem Christi quasi geminate et in duplum quam alii cognouit; 'nam í 11 i cognouerunt uidendo, iste uidendo et palpando. 6Diuisio autem siue sectio dicitur quia mentem suam ab amore mundi diuisit uel quia ab aliis in fide resurrectioms diuisus et sectus fuit. 7Vel Thomas quast totus means in dei, scilicet amore et con-templatione; 8habuit enim tria qjue indicauerunt in ipso fuisse'amorem dei; 9de quibus dicit Prosper in libro de uita contemplatiua: '"'Quid est deum
diligere, nisi animo concipt
re feruidum uisionis affectum, peccati odium
et mundi fastidium?'. "Vel Jicitur Thomas a theos.quod est deus.et mens,
M deest DE nüMINH: de sancto THOMA APOSTOLO g 1. et: est Re dicitur tím. Re 2. dicitur om. g 6. autem om. g 7. uel: dicitur add. g means: manans C 8. indicauerunt in ipso: in ip. in. g 10. nisi: de add. g uisionis: del add. Re g, diui-sionis A    11. dicitur Thomas:'!', d. g meus'
unde Thomas iidtl. C 1
1. dicitur: et dicitur didimus grece latine incredulus V* (E LA2); Thomas qui didimus seu abyssus interpretatur quia sepe dubitans ueritatis abyssum penettauit Bd I: Thomas interpretatur abyssus vel geminus unde et greet dydimus dicitur quia plus ceteris dubitavit eo altius veritatem resurrectionis agnovit Elug. Pis. Der.; Thomas interpretatur abyssus vel geminus inde et grece dydimus dicitur quasi duplex quia 1)110 plus ceteris dubitavit eo altius et profundius et quasi in duplum veritatem resurrectionis agnovit Hug. Pis. Ag. \ Thomas abyssus vel geminus unde et Graece AiSvucx adpellatur Hier., Lib. int. Hebr. nom. 3. ergo: igitur V penetrate om. V 5. cognouerunt uidendo: u. c. V palpando: cognouit add. V 6. mentem suam.. diuisit uel quia om. V* (E = LA2) in om. V 7. uel: dicitur add, V in dei scilicet: s. in d. V     8-10. habuit enim... fastidium om. VE*
1-8. Hier. Lib. int. Hebr. nom., cd. cit., p. 138 10. lul. Pom. De vila ami. III 1 5
lug.
Isid. Hisp. Elym. VII 9, 16 i)-