PJA307 Dějiny polské literatury IV (meziválečné, válečné a poválečné období)

Filozofická fakulta
podzim 2007
Rozsah
2/1/0. 5 kr. Ukončení: zk.
Vyučující
Mgr. et Mgr. Michal Przybylski (přednášející)
Mgr. Magdalena Grabczyńska (cvičící)
Garance
prof. PhDr. Ludvík Štěpán, Ph.D.
Ústav slavistiky – Filozofická fakulta
Kontaktní osoba: prof. PhDr. Ludvík Štěpán, Ph.D.
Rozvrh
Po 8:20–10:45 A42 stara
Předpoklady
PJA208 Dějiny pol. lit. III
Omezení zápisu do předmětu
Předmět je určen pouze studentům mateřských oborů.
Mateřské obory/plány
Cíle předmětu
Přehled dějin polské literatury v letech 1918-1956. Obsahuje informace o literárních a uměleckých směrech v té době v Evropě, o příslušných literárních epochách, literárních směrech, skupinách a autorech v Polsku, rozbory žánrů a konkrétních děl a také cílené vedení k písemnému projevu odborného stylu v dané problematice (referáty a semestrální práce).
Osnova
  • 1. Dynamika a optimismus dvacátých let versus katastrofismus třicátých let
  • 2. Programová východiska literatury meziválečného období
  • 3. Meziválečná poezie – skupina Skamander, expresionismus, futurismus, tzv. Krakovská avantgarda, tzv. druhá avantgarda (skupina Kwadryga, Żagary, okruh kolem Józefa Czechowicze)
  • 4. Meziválečná próza – próza s tematikou válečnou, politickou, společenskou, psychologickou, historickou a fantastickou, avantgardní postupy v próze, próza velkých novátorů (Witkacy, Gombrowicz, Schulz)
  • 5. Vývoj meziválečného dramatu a divadla
  • 6. Charakteristika literární tvorby během 2. světové války
  • 7. Literatura poválečných let – období relativní svobody (1945–49), socialistického realismu (1949–54) a tzv. tání (1954–56)
Literatura
  • KWIATKOWSKI, Jerzy. Dwudziestolecie międzywojenne. Wyd. 3. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2002, 596 s. ISBN 9788301138516. info
  • NASIŁOWSKA, Anna. Trzydziestolecie : 1914-1944. Wyd. 2. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1997, 215 s. ISBN 83-01-11861-X. info
  • JAROSIŃSKI, Zbigniew. Literatura lat, 1945-1975. Wyd. 4. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2002, 202 s. ISBN 8301119985. info
  • ŚWIĘCH, Jerzy. Literatura polska w latach II wojny światowej. Wyd. 6. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2002, 582 s. ISBN 8301138521. info
  • ŠTĚPÁN, Ludvík. Hledání tvaru. Vývoj forem polských literárních žánrů (poezie a próza). první. Brno: Masarykova univerzita, 2003, 490 s. spisy FF č. 349. ISBN 80-210-393-6. info
  • ŠTĚPÁN, Ludvík, Roman MADECKI, Anna GAWARECKA, Krystyna KARDYNI-PELIKÁNOVÁ, Lenka VÍTOVÁ, Vanda PINDUROVÁ, Jarmil PELIKÁN, Karla ONDRÁŠKOVÁ, Boguslaw BAKULA, Dobrochna DABERT, Grzegorz GAZDA, Andrzej ZAWADA a Irena HRABĚTOVÁ. Slovník polských spisovatelů. Ludvík Štěpán - autor koncepce slovníku a editor, autor předmluvy a úvodní eseje. první. Praha: Libri, 2000, 555 s. Slovníky spisovatelů 107. ISBN 80-7277-005-5. info
  • ZAWADA, Andrzej. Dwudziestolecie literackie. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie, 2000, 270 s. ISBN 83-7023-426-7. info
  • ZAWADA, Andrzej. Literackie półwiecze, 1939-1989. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie, 2001, 286 s. : i. ISBN 83-7923-864-5. info
  • BALCERZAN, Edward. Poezja polska w latach 1918-1939. Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1996, 223 s. ISBN 83-02-05977-3. info
  • BALCERZAN, Edward. Poezja polska w latach 1939-1965. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1982. ISBN 830201172X. info
  • WAŻYK, Adam. Dziwna historia awangardy. Warszawa: Czytelnik, 1976. info
  • KLEINER, Juliusz a Włodzimierz MACIĄG. Zarys dziejów literatury polskiej. Wrocław: Zakład Narodowy Im. Ossolińskich, 1972. info
  • GAZDA, Grzegorz. Awangarda - nowoczesność i tradycja. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie, 1987. ISBN 83-218-0582-5. info
  • Antologia polskiego futuryzmu i nowej sztuki. Edited by Helena Zaworska - Zbigniew Jarosiński. Wrocław: Zakład Narodowy Imienia Ossolińskich, 1978. info
  • Futuryzm i jego warianty w literaturze europejskiej. Edited by Józef Heistein. Wrocław: Wydawnictwa Uniwersytetu Wrocławskiego, 1977. info
  • WAŚKIEWICZ, Andrzej Krzysztof. W kręgu " Zwrotnicy " : studia i szkice z dziejów krakowskiej Awangardy. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1983. ISBN 8308008879. info
  • ZAWORSKA, Helena. O nową sztukę : polskie programy artystyczne lat 1917-1922. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1963. info
  • HUTNIKIEWICZ, Artur. Od czystej formy do literatury faktu : główne teorie i programy literackie 20 stulecia. Toruń: Towarzystwo Naukowe w Toruniu, 1965. info
  • Myśl teatralna polskiej awangardy, 1919-1939 : antologia. Edited by Stanisław Marczak-Oborski. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, 1973. info
  • BOLECKI, Włodzimierz. Poetycki model prozy w dwudziestoleciu międzywojennym :Witkacy, Gombrowicz, Schulz i inni : studium z poetyki historycznej. Wyd. 2. popr. i uzup. Kraków: Universitas, 1996, 393 s. ISBN 83-7052-321-8. info
  • Legenda Piłsudskiego w polskiej literaturze międzywojennej. Edited by Włodzimierz Wójcik. Katowice: Śląsk, 1986. info
Metody hodnocení
Předmět je ukončen zkouškou, která se skládá ze dvou částí - písemného testu (doba na vypracování max. 120 minut) a pohovoru o povinné a výběrové četbě s případnými doplňujícími otázkami (délka cca 20 minut). Ke zkoušce se mohou přihlásit pouze posluchači, kteří splnili povinnosti ze semináře. Povoleny jsou max. 3 absence.
Informace učitele
Povinná četba
I. Meziválečné období (1918-1939)
próza (min. 5) - S. Żeromski: Przedwiośnie, S. Żeromski: Wisła + Wiatr od morza + Międzymorze, J. Kaden-Bandrowski: Generał Barcz, Z. Nałkowska: Granica, M. Dąbrowska: Noce i dnie, S. I. Witkiewicz: Pożegnanie jesieni, S. I. Witkiewicz: Nienasycenie, J. Iwaszkiewicz: výbor novel (Panny z Wilka, Brzezina, Matka Joanna od Aniołów ad.), A. Strug: Pokolenie Marka Świdy, A. Strug: Żółty krzyż, M. Kuncewiczowa: Cudzoziemka, B. Schulz: Sklepy cynamonowe + Sanatorium pod Klepsydrą, W. Gombrowicz: Bakakaj (Pamiętnik z okresu dojrzewania), W. Gombrowicz: Ferdydurke, Z. Uniłowski: Wspólny pokój, J. Wittlin: Sól ziemi, M. Choromański: Zazdrość i medycyna, P. Gojawiczyńska: Dziewczęta z Nowolipek, Z. Kossak-Szczucka: Krzyżowcy, A. Rudnicki: Żołnierze, T. Dołęga-Mostowicz: Kariera Nikodema Dyzmy, H. Worcell: Zaklęte rewiry, E. Zegadłowicz: Zmory, J. Parandowski: Dysk olimpijski
poezie (min. 3) - výbory z poezie nebo konkrétní sbírky: T. Czyżewski, B. Jasieński, J. Czechowicz, J. Iwaszkiewicz, A. Słonimski, J. Tuwim, M. Pawlikowska-Jasnorzewska, T. Peiper, J. Przyboś, K. Iłłakowiczówna, E. Zegadłowicz, J. Zagórski, K. Wierzyński
drama (min. 1) - S. I. Witkiewicz: Szewcy, S. I. Witkiewicz: Wariat i zakonnica + Matka, W. Gombrowicz: Iwonna, księżniczka Burgunda, J. Szaniawski: Adwokat i róże + Żeglarz (in: Dramaty wybrane)
II. Válečné a poválečné období (1939-1956)
próza (min. 5) - J. Andrzejewski: Popiół i diament, Z. Nałkowska: Medailony, S. Szmaglewska: Dymy nad Birkenau, T. Borowski: Pożegnanie z Marią, Cz. Miłosz: Zdobycie władzy, Cz. Miłosz: Dolina Issy, Cz. Miłosz: Rodzinna Europa, L. Buczkowski: Czarny potok, G. Herling-Grudziński: Inny świat, S. Dygat: Jezioro Bodeńskie, J. Iwaszkiewicz: Sława i chwała (Tom I-II), J. Mackiewicz: Droga donikąd, T. Parnicki: Srebrne orły, W. Gombrowicz: Trans-Atlantyk, J. J. Szczepański: Polska jesień, I. Newerły: Pamiątka z Celulozy, M. Kuncewiczowa: Leśnik, J. Parandowski: Niebo w płomieniach, J. Czapski: Na nieludzkiej ziemi
poezie (min. 3) - výbory z poezie nebo konkrétní sbírky: K. K. Baczyński, T. Gajcy, K. Krahelska, W. Broniewski, K. I. Gałczyński,J. Lechoń, K. Wierzyński, Cz. Miłosz (Ocalenie, Traktat moralny), T. Różewicz (Niepokój, Czerwona rękawiczka)
drama (min. 1) - W. Gombrowicz: Ślub, L. Kruczkowski: Niemcy, J. Szaniawski: Dwa teatry
Další komentáře
Předmět je vyučován každoročně.
Předmět je zařazen také v obdobích jaro 2004, podzim 2004, podzim 2005, podzim 2006, podzim 2008, podzim 2009, podzim 2010, podzim 2011, podzim 2012, podzim 2013, podzim 2014, podzim 2015, podzim 2016, podzim 2017, podzim 2018, podzim 2019.