FF:PJA301 Lexikologie a sémantika - Informace o předmětu
PJA301 Lexikologie a sémantika
Filozofická fakultapodzim 2013
- Rozsah
- 1/1/0. 4 kr. Ukončení: zk.
- Vyučující
- Mgr. Roman Madecki, Ph.D. (přednášející)
Mgr. Roman Madecki, Ph.D. (cvičící) - Garance
- Mgr. Roman Madecki, Ph.D.
Ústav slavistiky – Filozofická fakulta
Kontaktní osoba: Mgr. Roman Madecki, Ph.D.
Dodavatelské pracoviště: Ústav slavistiky – Filozofická fakulta - Rozvrh
- Čt 12:30–14:05 zrusena M12
- Předpoklady
- PJA206 Morfologie polštiny II
- Omezení zápisu do předmětu
- Předmět je určen pouze studentům mateřských oborů.
- Mateřské obory/plány
- Polský jazyk a literatura (program FF, B-FI) (2)
- Polský jazyk a literatura (program FF, B-HS)
- Polština se zaměřením na oblast firemní praxe, služeb a cestovního ruchu (program FF, B-FI)
- Cíle předmětu
- Kurz posluchače seznámí se základními problémy lexikologie, lexikografie a sémantiky, a to včetně náplně, historie a budoucnosti těchto disciplín. V oblasti lexikologie je důraz kladen na strukturu polské slovní zásoby a základní lexikální vztahy mezi lexémy. V části lexikografické je pozornost věnována především problematice vzniku slovníkových děl (slovníkové heslo) a přehledu nejdůležitějších slovníkových děl polštiny. V části sémantické jsou posluchači seznamováni se základními pojetími významu v lingvistice a filozofii jazyka, druhy významů a základními sémantickými vztahy. Součástí výkladu je také přehled frazeologické problematiky. Výklad je dolněn praktickými cvičeními.
- Osnova
- Leksykologia i semantyka
- (zestaw zagadnień)
- I. Podstawowe zagadnienia leksykologii
- a) przedmiot leksykologii
- b) pojęcie jednostki leksykalnej
- c) działy leksykologii
- d) stosunek leksykologii do innych dyscyplin językoznawczych
- e) metoda semazjologiczna i onomazjologiczna
- II. Wyraz jako jednostka języka
- a) wyraz jako znak
- b) wyraz a jednostka leksykalna
- c) wyraz a forma
- d) wyraz a zdanie
- III. Semantyka
- a) główne koncepcje znaczenia
- b) problematyka znaczenia (leksykalne, tekstowe, podstawowe i konotacyjne, składniki znaczenia)
- c) referencja i denotacja
- d) nazwy własne i pospolite
- e) monosemia, polisemia i homonimia
- f) pojęcie pola semantycznego
- g) podstawowe związki semantyczne między wyrazami
- - synonimia
- - antonimia
- - hiponimia, hiperonimia, kohiponimia
- h) rodzaje zmian znaczeniowych
- IV. Frazeologia
- a) pojęcie związku frazeologicznego
- b) klasyfikacja związków frazeologicznych
- c) problematyka łączliwości wyrazów
- d) źródła frazeologii polskiej
- V. Słownictwo
- a) zróżnicowanie słownictwa ogólnopolskiego
- b) słownictwo o zasięgu regionalnym i środowiskowo-zawodowym
- c) słownictwo ekspresywno-emocjonalne
- d) tendencje rozwojowe w zasobie leksykalnym współczesnej polszczyzny literackiej
- e) onomastyka
- VI. Zagadnienia leksykologii historycznej
- a) archaizmy
- b) neologizmy
- c) zapożyczenia
- d) etymologia, etymologia ludowa
- VII. Leksykografia
- a) przedmiot leksykografii
- b) dzieje leksykografii polskiej, najważniejsze słowniki polszczyzny
- c) słownik i hasło słownikowe
- d) typy słowników
- Literatura
- GRZEGORCZYKOWA, Renata. Wprowadzenie do semantyki językoznawczej. Wyd. 3., popr. i rozs. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2001, 182 s. ISBN 830113335X. info
- KANIA, Stanisław a Jan TOKARSKI. Zarys leksykologii i leksykografii polskiej. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1984. ISBN 83-02-02354-X. info
- NAGÓRKO, Alicja. Zarys gramatyki polskiej (ze słowotwórstwem). Wyd. 4. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2000, 317 s. ISBN 830112721X. info
- LOTKO, Edvard. Synchronní konfrontace češtiny a polštiny : soubor statí. 1. vyd. Olomouc: Vydavatelství Univerzity Palackého, 1997, 152 s. ISBN 8070677392. info
- ŻMIGRODZKI, Piotr. Wprowadzenie do leksykografii polskiej. Wyd. 1. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2003, 269 s. ISBN 8322612672. info
- PIOTROWSKI, Tadeusz. Zrozumieć leksykografię. Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2001, 244 s. ISBN 8301136936. info
- BĄBA, Stanisław a Jarosław LIBEREK. Słownik frazeologiczny współczesnej polszczyzny. Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2002, 1096 s. ISBN 8301136979. info
- Nowy słownik poprawnej polszczyzny PWN. Edited by Andrzej Markowski. Wyd. 2. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2002, xxxix, 178. ISBN 8301136804. info
- Výukové metody
- Přednášky (teoretický výklad ilustrovaný konkrétními příklady), diskuse v hodinách, praktická cvičení, četba doporučené literatury, domácí úkoly.
- Metody hodnocení
- Aktivní účast ve výuce, semestrální práce (referát) - možnost výběru ze seznamu doporučených témat, ústní zkouška z teorie lexikologie a sémantiky.
- Vyučovací jazyk
- Polština
- Další komentáře
- Studijní materiály
Předmět je vyučován každoročně.
- Statistika zápisu (podzim 2013, nejnovější)
- Permalink: https://is.muni.cz/predmet/phil/podzim2013/PJA301